๑ 

 

คมอการปฏบตศาสนพธการถวายดอกไมจนทน เนองในการพระราชพธพระราชทานเพลงพระศพ

สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด พทธศกราช ๒๕๕๕

--------------------------

คณะกรรมการฝายจดการพระราชพธพระราชทานเพลงพระศพ สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด เพอใหพสกนกรทอยในพระบรมโพธสมภารของสถาบนพระมหากษตรยไดมโอกาสรวมในพระราชพธพระราชทานเพลงพระศพ อนเปนการแสดงออกถงกตญญกตเวท แสดงความอาลยในการเสดจสสวรรคาลยของสมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด และเปนการแสดงออกซงความจงรกภกดตอสถาบนพระมหากษตรย ไดมมตเหนชอบใหมการจดพธถวายดอกไมจนทนของภาคประชาชน โดยมอบใหหนวยงานตาง ๆ ดาเนนการ ดงน

๑. กรงเทพมหานคร จดพธถวายดอกไมจนทน ตามซมรบดอกไมจนทนทบรเวณทองสนามหลวง จานวน ๕ ซม และจดพธถวายดอกไมจนทนตามวดตาง ๆ โดยสานกงานเขตคดเลอก เขตละ ๑ วด

๒. ในสวนภมภาค กระทรวงมหาดไทยไดมหนงสอสงการใหจงหวด / อาเภอ จดพธถวายดอกไมจนทนในสวนภมภาค ในวนท ๙ เมษายน ๒๕๕๕ เวลา ๑๖.๐๐ น. โดยดาเนนการตามแนวทางเมอคราวจดงานพระราชพธพระราชทานเพลงพระศพ สมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร

กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม พจารณาเหนวาเพอใหดาเนนกจกรรมดานศาสนพธเปนไปในแนวทางเดยวกน ไดดาเนนการจดอบรมและทาคมอการปฏบตงานศาสนพธในพธถวายดอกไมจนทน เนองในพระราชพธพระราชทานเพลงพระศพ สมเดจพระเจาพระภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด เพอใหเจาหนาทสานกงานวฒนธรรมจงหวดไดมความร ความเขาใจ ในการทจะนาไปปฏบตงานพธในภาคประชาชนและถายทอดความรใหหนวยงาน องคกร ตลอดถงบคคลทสนใจนาไปเปนแนวทางในการปฏบตงานพธถวายดอกไมจนทน เนองในพระราชพธพระราชทานเพลงศพ สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด ตอไป

๒ 

 

การเตรยมสถานท สถานททจะจดพธถอวาเปนสงสาคญอยางมาก เนองจากเปนงานทเกยวเนองกบสถาบนพระมหากษตรย ถอวาเปนสงแรกทผรบผดชอบจะตองพจารณาเปนพเศษ เชน ความสวยงาม เรยบรอย สะอาด สมพระเกยรต กวางขวางพอทจะรองรบผเขารวมพธไดอยางเหมาะสม ซงจะไดนาเสนอผงการจดพธไวเพอเปนแนวในการจดสถานท ดงน

ผงการจดพธในอโบสถ(ปรบไดตามความเหมาะสมของพนท)

ธรรมาสนเทศนพระประธานประจาอโบสถ

ผรวมพธ

โตะหมบชา

โตะหมบชาพระบรมฉายาลกษณ

โตะวางเครองไทยธรรม

ประธาน

๓ 

 

โตะหมบชาพระฉายาลกษณ

ทถวายดอกไมจนทนสาหรบประธานพธ

พานรบดอกไมจนทนธรรมาสนแสดงพระธรรมเทศนา โตะหมบชา

อาสนสงฆ

โตะวางเครองไทยธรรมเตนทผรวมพธ

ผงการจดสถานทถวายดอกไมจนทน(ปรบไดตามความเหมาะสมของพนท)

เมร

เตาเผา

เมร

ประธาน

๔ 

 

๕ 

 

การเตรยมอปกรณ การเตรยมอปกรณทจะใชในการปฏบตศาสนพธ ในพธถวายดอกไมจนทน เนองในโอกาสพระราชพธพระราชทานเพลงพระศพ สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด ทจาเปนจะตองใช คอ

๑. โตะหมบชา สาหรบประดษฐานพระพทธรป พรอมแจกน กระถางธป เชงเทยน ดอกไม พานพม ธปเทยนบชา

๒. โตะหมสาหรบประดษฐานพระฉายาลกษณ สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด พรอมดอกไม พานพม ตกแตงใหสวยงาม

๓. เครองทองนอย ๓ ชด ถาไมมพระธรรมเทศนาใชเพยง ๑ ชด ๔. พดรอง (สาหรบพระสงฆใหศล และอนโมทนา) ๕. อาสนะสาหรบพระสงฆ ๖. เครองรบรองพระสงฆ แกวนารอน – นาเยน ๗. ผารองโยง (ผาขาว) ๘. ภษาโยง ๙. เครองไทยธรรมสาหรบถวายพระสงฆ (ถาม) ๑๐. ผาไตรสาหรบพระสงฆสดบปกรณ ๑๑. อปกรณการแสดงพระธรรมเทศนา

- ธรรมาสนสาหรบพระสงฆแสดงพระธรรมเทศนา - คมภรเทศน พานรอง และพดรองสาหรบใหศล - เชงเทยนปกเทยนสองธรรม - ไมโครโฟน

๖ 

 

๗ 

 

๘ 

 

๙ 

 

การเตรยมบคลากร เจาหนาทผทรบผดชอบในการจดพธการจะตองมการประสานการเตรยมบคลากรในการ

ปฏบตงาน เพอใหพธมความพรอมเรยบรอยและสวยงาม ซงบคลากรทจะตองประสานและจดเตรยม คอ ๑. พระสงฆในพธ จะนมนตพระสงฆในพธกรป เชน สวดพระพทธมนต ๑๐ รป รวมทง

พระสงฆทแสดงพระธรรมเทศนาดวยหรอไม หรอจะนมนตพระสวดพระพทธมนต ๑๐ รป แลวนมนตพระสงฆทจะแสดงพระธรรมเทศนาตางหาก ตองเผดยงสงฆใหเรยบรอยในเรองขนตอนตาง ๆ การใชอปกรณในพธ เชน การใชพดยศ หรอพดรอง เปนตน

๒. ประธานพธ จะตองมการประสานและแจงขนตอนตาง ๆ ใหผเปนประธานในพธไดทราบเชน การแตงกาย

๓. พธกร และศาสนพธกร ซงผรบผดชอบจะตองใหมการประสานกนระหวางพธกรและศาสนพธกร เพอใหการปฏบตพธเปนไปในทางเดยวกน

การเตรยมเวลา ผทรบผดชอบในการจดพธ จะตองมการเตรยมเวลาในการปฏบตพธในแตละขนตอนใหม

ความตอเนองกน เชน เวลาเรมตนของพธ เวลาพระสงฆสวดพระพทธมนต เวลาแสดงพระธรรมเทศนา เวลาถวายดอกไมจนทน เวลาจดกจกรรมอน ๆ เปนตน เนองจากเวลาเปนสงสาคญ ถาหากมชองวางของเวลามากจะทาใหผรวมพธรสกวา ไมมกจกรรมใดทจะตองทาเกดความหนาย แสดงวาการทางานพธไมมความเรยบรอย

๑๐ 

 

การจดทากาหนดการ กาหนดการเปนสงสาคญในการดาเนนกจกรรมทเปนพธการ โดยเฉพาะอยางยงกจกรรมท

ทางราชการมสวนเขาไปเกยวของ เพอผทเขารวมกจกรรมในพธ จะไดทราบในหลาย ๆ เรองในกาหนดการ เพราะกาหนดการสามารถบอกในเรองเวลาเรมพธ ลาดบและขนตอนของพธ การแตงกายของผรวมพธ เปนตน

ราง (มการแสดงพระธรรมเทศนา)

กาหนดการ พธถวายดอกไมจนทน

เนองในพระราชพธพระราชทานเพลงพระศพ สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด

วนทจนทรท ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๕ ณ วด..................................ตาบล.............................อาเภอ............................จงหวด...................

----------------------------------- วนท ๙ เมษายน ๒๕๕๕ เวลา ๑๔.๐๐ น. - ผรวมพธพรอมกน ณ บรเวณมลฑลพธ เวลา ๑๕.๓๐ น. - ประธานพธเดนทางถงสถานทประกอบพธ

- นมนตพระสงฆองคแสดงพระธรรมเทศนาขนอาสนสงฆ - ประธานจดธปเทยนบชาพระรตนตรย - ประธานจดธปเทยนเครองทองนอยเบองหนาพระฉายาลกษณ (เครองนอก) เพอถวายสกการะสมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชร รตนราชสดา สรโสภาพณณวด (กราบ ๑ ครง ไมแบมอ แลวกลบไปนงยง เกาอประธานพธ)

-ประธานจดเทยนสองธรรม (เจาหนาทเชญเทยนสองธรรม ไปตงยง ธรรมาสนแสดงพระธรรมเทศนา ขณะประธานจดเทยนสองธรรม เจาหนาทอกคนหนงนมนตพระสงฆองคแสดงพระธรรมเทศนาขนส ธรรมาสนเทศน) -ประธานจดเครองทองนอยบชาธรรม -ประธานจดเครองทองนอยเบองหนาพระฉายาลกษณ ฯ (เครองใน) เพอ

๑๑ 

 

ถวายทรงสดบพระธรรมเทศนา (กราบ ๑ ครง ไมแบมอ) -เจาหนาทอาราธนาศล -พระสงฆองคแสดงพระธรรมเทศนาใหศล (พระสงฆใชพดรอง) -ประธานพธและผรวมพธรบศล -เจาหนาทอาราธนาธรรม -พระสงฆแสดงพระธรรมเทศนา จบ -พระสงฆอนโมทนาบนธรรมาสน ขณะเกบคมภรเทศน -ประธานกรวดนา อทศถวายเปนพระกศลแดสมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด -เจาหนาทนมนตพระสงฆลงมานงยงอาสนสงฆ -ประธานประเคนจตปจจยไทยธรรม -เจาหนาทลาดผารองโยง และพระภษาโยง เบองหนาพระสงฆ -ประธานทอดผาไตรสดบปกรณ - พระสงฆสดบปกรณ (ใชพดรอง)

เวลา ๑๗.๐๐ น. – พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจาสรกต (โดยประมาณ) พระบรมราชนนาถ เสดจ ฯ ขนพระเมรพระราชทานเพลงพระศพ แลวเสดจ ฯ ประทบมขหนาพระทนงทรงธรรม -ประธานพธทาพธถวายดอกไมจนทน ประธานสงฆถวายดอกไมจนทน เวลา ๑๙.๐๐ น. -การแสดงมหรสพวฒนธรรมไทย เวลา ๒๒.๐๐ น. -พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจาสรกต (โดยประมาณ) พระบรมราชนนาถ เสดจ ฯ ขนพระเมรพระราชทานเพลงพระศพ (จรง) -ประธานพธประกอบพธเผาดอกไมจนทน

------------------------------- หมายเหต การแตงกาย เวลา ๑๕.๓๐ น. ขาราชการแตงกายเครองแบบเตมยศ ไวทกข (หนวยงานออกกาหนดการ)

ประชาชนทวไปแตงกายชดสภาพ ไวทกข ....................................... เวลา ๒๒.๐๐ น. ขาราชการแตงกายเครองแบบปรกตขาว ไวทกข โทร............................... ประชาชนทวไปแตงกายชดสภาพ ไวทกข

๑๒ 

 

ราง (มการบาเพญกศล และแสดงพระธรรมเทศนา ถวาย)

กาหนดการ พธถวายดอกไมจนทน

เนองในพระราชพธพระราชทานเพลงพระศพ สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด

วนทจนทรท ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๕ ณ วด..................................ตาบล.............................อาเภอ............................จงหวด...................

----------------------------------- วนท ๙ เมษายน ๒๕๕๕ เวลา ๑๔.๐๐ น. - ผรวมพธพรอมกน ณ บรเวณมลฑลพธ เวลา ๑๕.๓๐ น. - ประธานพธเดนทางถงสถานทประกอบพธ

- นมนตพระสงฆขนนงอาสนสงฆ - ประธานจดธปเทยนบชาพระรตนตรย - ประธานจดธปเทยนเครองทองนอยเบองหนาพระฉายาลกษณ (เครองนอก) เพอถวายสกการะสมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชร รตนราชสดา สรโสภาพณณวด (กราบ ๑ ครง ไมแบมอ แลวกลบไปนงยง เกาอประธานพธ) -เจาหนาทอาราธนาพระปรตร -พระสงฆสวดพระพทธมนต จบ

-ประธานจดเทยนสองธรรม (เจาหนาทเชญเทยนสองธรรม ไปตงยง ธรรมาสนแสดงพระธรรมเทศนา ขณะประธานจดเทยนสองธรรม เจาหนาทอกคนหนงนมนตพระสงฆองคแสดงพระธรรมเทศนาขนส ธรรมาสนเทศน) -ประธานจดเครองทองนอยเบองหนาพระฉายาลกษณ ฯ (เครองใน) เพอ ถวายทรงสดบพระธรรมเทศนา (กราบ ๑ ครง ไมแบมอ) -เจาหนาทอาราธนาศล -พระสงฆองคแสดงพระธรรมเทศนาใหศล (พระสงฆใชพดรอง)

๑๓ 

 

-ประธานพธและผรวมพธรบศล -เจาหนาทอาราธนาธรรม -พระสงฆแสดงพระธรรมเทศนา จบ -เจาหนาทนมนตพระสงฆองคแสดงพระธรรมเทศนาลงมานงยงอาสนสงฆ -ประธานประเคนจตปจจยไทยธรรมพระสงฆองคแสดงพระธรรมเทศนา และพระสงฆสวดพระพทธมนต -เจาหนาทลาดผารองโยง และพระภษาโยง เบองหนาพระสงฆ -ประธานทอดผาไตรสดบปกรณ -พระสงฆสดบปกรณ (ใชพดรอง) -ประธานกรวดนา อทศถวายเปนพระกศลแดสมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด -เสรจพธบาเพญกศลอทศถวาย

เวลา ๑๗.๐๐ น. – พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจาสรกต (โดยประมาณ) พระบรมราชนนาถ เสดจ ฯ ขนพระเมรพระราชทานเพลงพระศพ แลวเสดจ ฯ ประทบมขหนาพระทนงทรงธรรม -ประธานพธทาพธถวายดอกไมจนทน ประธานสงฆถวายดอกไมจนทน เวลา ๑๙.๐๐ น. -การแสดงมหรสพวฒนธรรมไทย เวลา ๒๒.๐๐ น. -พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจาสรกต (โดยประมาณ) พระบรมราชนนาถ เสดจ ฯ ขนพระเมรพระราชทานเพลงพระศพ (จรง) -ประธานพธประกอบพธเผาดอกไมจนทน

------------------------------- หมายเหต การแตงกาย เวลา ๑๕.๓๐ น. ขาราชการแตงกายเครองแบบเตมยศ ไวทกข (หนวยงานออกกาหนดการ)

ประชาชนทวไปแตงกายชดสภาพ ไวทกข ....................................... เวลา ๒๒.๐๐ น. ขาราชการแตงกายเครองแบบปรกตขาว ไวทกข โทร............................... ประชาชนทวไปแตงกายชดสภาพ ไวทกข

๑๔ 

 

บทสวดพระพทธมนต

ในการบาเพญกศลอทศถวายในพธถวายดอกไมจนทน เนองในพระราชพธพระราชทานเพลงพระศพ

สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด ----------------------------------

๑. บท นะโม ฯ ๒. บท พทธง สะระณง คจฉาม ฯ ๓. บท ปพพะโตปะมะคาถา (ยะถาป เสลา ฯ) ๔. บท อะรยะธะนะคาถา (ยสสะ สทธา ตะถาคะเต ฯ) ๕. บทขดธมมะนยามะสตร (ยง เว นพพานะญานสสะ ฯ) ๖. บท ธมมะนยามะสตร (เอวมเม สตง ฯ) ๗. บท ตลกขะณาทคาถา (สพเพ สงขารา อะนจจาต ฯ) ๘. บท พทธะอทานะคาถา (ยะทา หะเว ปาตภะวนต ธมมา ฯ) ๙. บท ภทเทกะรตตะคาถา (อะตตง นานวาคะเมยยะ ฯ) ๑๐. บท ภะวะต สพพะมงคะลง ฯ ๑๑. พระสงฆแสดงพระธรรมเทศนา

-------------------------------

การถวายดอกไมจนทน เมอพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระนางเจา ฯ พระบรมราชนนาถ เสดจ ฯ ขน

บนพระเมรพระราชทานเพลงพระศพ (ดจากการถายทอดสดทางโทรทศน) และเสดจ ฯ ลงมาประทบมขหนาพระทนงทรงธรรมแลว

เจาหนาทเรยนเชญผเปนประธานพธถวายดอกไมจนทน ณ ทรองรบดอกไมจนทนเบองหนาพระฉายาลกษณสมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพณณวด เพอเปนการแสดงความอาลยในการเสดจสสวรรคาลย หลงจากผเปนประธานกลบลงมานงยงทประธานแลว

ลาดบการถวายดอกไมจนทน

๑๕ 

 

- เจาคณะจงหวด พระสงฆาธการระดบเจาคณะตาบลขนไป - สมาชกสภาผแทนราษฎร, สมาชกวฒสภา - หวหนาหนวยงานในจงหวด - ขาราชการทหาร – ตารวจ และพลเรอน ทแตงเครองแบบ - ผรวมพธ

๑๖ 

 

๑๗ 

 

๑๘ 

 

๑๙ 

 

๒๐