AD

RECENsIONEMBullari! Romano- sveogothici,

.■- • ■ c. ; <■■:! !-.«*?£ .. st, - Ui,{ 's

a Nobil. A CELsE editam 3

ACCEssIO.CUJUs PARTEM IX;

Coks. Fac. Philos. R. Acad. ABOeiffrsPRiEsIDE

Mag. HENRICO GAERIsLEPORTHAN,

Eloqv, Projessore Reg. Ef Ord. Equ, Ord, R. de stella Polari , R. Acad\ Litt..Human, Hisl. £2* Antiqvitt, R. societ, sc. Upsal.Esc. socio ,

Publica bonorum eensura submittitHENRICUs sOLIN,

stip, Reg. Borea*Fenn 0,.

In Audit. Minori die XIII sturni MDCCCH. A.. 'M. C.

ABOAE% Typis F en cke Ili aenis*

THEsEs REsPONDENTIs-

THEsIs l

Licet shstlsutibnis publiese sinis non ille solus slatui' debeat,! utRespublica viros admunera publica rite obeunda nanciseatur idoneos;, magna tamen hujus rei, in illadirigenda, merito habendus est respectus. Unde diseentium naturalis, ad hanc

vel illam artem, aut hoc vel illud vitae genus inclinatio, quanlurn fieri potest explo-randa est, ac curandum, ut quilibet in iis partibus- erudiatur, quse suo & ge*mo & consiiio maxime convenire inlelligantur. j

The/. IT.Nimia tamen diligentia, & imper-iosa sevenctas in studiorum atque vitae genere a«

doleseentibus, hoc respectu tempestiye pneseribendo, non uno nomine inconsulta est.sape enim judicia hominum, etiam laudatorum, salsa atque temeraria suisse, tardiusquorundam adolescentium ingenia- viresque Cese explicuisse, & inclinationes eorum (nonveris semper stabilibusque- debitse rationibus), mutatas suisse, conslat.

Tlies, 1ILVis quoque mutua quam plerteque artes in sese invicem exercent, prohibet, ne

?udia adolescentium nimis restringamus, Ac quamvis recte urgeatur, eum, qui in unaaliqua arte diligenter elaborat, progressus in eadem facturum prosperiores, quam quidiligentiam suam ad multas tamen ex aucta per plurium comparationem per-Ipicacia, & latiori quasi visui suo campo oblato, non sper.nenda artibus scepe enasei com-moda, si ratio docet & experientia.

The/. IKParum videntur & sabricam corporis humani & naturae consictum considerasse, quiCola vegetabilia hominibus esse in alimentum deflinata, exilbimarunt.

The/. V.Artes proprie sio dici* haud incommode dispescri solent ih Mechanicas & elegan-

tiores; licet pro certo assexi nequeat, illas solum usum, has oblectationem Colam sem*per sptctarc.

The/. VI.Recte non mirm*- quam ornateCicero; Boni viri, inquit, in augenda re, non avaritia:prtedam, sed instrumentum benignitati quaerant.

The/: vn,Aon temere observanrsst viri ac ut istimiin luce literarum largitis dissusa, paucioraquidem ssepe quam seculis minus cultis eminere ingenia reliquis longe superiora; sedJaoc tamen laudi illius nihil detrahere';, ut in urbibus ubi commercia minus florent, non

raro paucos quosdam repedas mercatores, in magna reliquorum paupertate divitiis asfluere.

81vinciae Upsalensis, una cum su.a Dioecesi Arosiensi, quas duce-ret eligendas, decimam decimarum quae cousvevit dari subsidioTerrae sanctae, posse per biennium exigere & habere in usussuos & dictae siliae Arolieusis Ecclesiae convertendam: siuper qui-bus directus bullatas literas offenderit, quarum praetextu adpraemissa, vel aliqua de illis, processerit. Cum vero tenoribusliterarum hujusmodi, siub sigillis autenticis ad Papam missis, perillos qui sictum noverunt Romanae Curiae, diligenter insipectis,non credantur dictae literae de Papali Curia emanassie, nec Pa-pa meminissiet sie dicto Episicopo vel cuicunque alii hactenus ta-lia vel similia concessissie; mandat, ut siuper praedictis siummarioprocessiu siollerter & sideliter inquirentes, praedictasque literas,quas sibi faciant ante omnia exhiberi, condentes atque Papae si-deliter dessinantes, expressie prohibeant, ne quid praetextu illa-rum ulterius attentetur, sied quae attentata hactenus suerint, siu-sipendantur, donec Pontisex, per eos plenius informatus, aliudordinaverit. si vero ipsium invenerint Episicopum culpabilemvel sinsipectnm, eundem peremtorie intra certum ei praesigendumterminum ad Papam citent, caussiam dicturum. — ssQuis hujusfuerit inquisitionis eventus, nos latet; credas tamen innocentiamEpiscopi snisse demonffratam, quia per multos adhuc annosmuneri praesuisse suo reperitur). — Indid. A. XVII N:o 610.

27. Carolo Epijenpo Liticopenjt. Aven. III Kalend. Febr. A.XJAIII ( d. 30 Jan. 1234). Papa significat, se Canonicatura,Praebendam & Decanatum Lincopensem, tunc apud sedem Apo'stolicam vacantem, Magisiro Martino de Chakncomo , utrlusqueJuris Prosessori, providisse, monetque Episcopum, ut hocbenesicium eidem praeliari procuret. Indid. A. XVIIIEp. 1125.

823g. Gutmaro (z) de Husnbij, Canonico skarenji. Ibid. IIKat.

Martii A. XVIII (d. 2g Apr. 1234). Demonstraverat Papae Pe-trus Episcopus skareniis, se adeo esse senio confractum & vi-ribus corporis destitutum, ut absque Coadjutore non posset re-gimini Ecclesiae quare petiverat, ut Papa aliquemde gremio ipsius, de quo certos nominatim expresserat, virumprovidum & discretum & Ecclesiae praedictae aptum, sibi con-cederet Coadjntorem, Unde Pontisex hunc Gumiarum ad hocofficium admovet. — Indid. A.XVIII, P 1 Ep.492.

BENEDICTUs XII.i. Gutmaro sGunnaroJ de HoJabij (Husaby) EleVo skarensi 1

AvenioneXI Kalend. Novemb. A. IU (d. 33 Octob. 1337). Gmi-narum Papa ad unanimem Capituli scarenjis /applicationem, Episco-pum ejus Ecclesiae, in locum Petri demortui constituit. -— ExReg. Literae Apostolicar. Benedicti P.P. XII, A, 3 P. 3 Ep. 510,

3.3.4.5. 6. Capitulo Ecclejie scarenjis; Clero Civitatis & Diocejisscaren[is; P'opulo Civitatis & Diocesis scarensis ; Archiepiscopo Up-salenst; Magno Regi svecie tlhtjlri, L. a, &d. iisd. Eadem dere. — Indid,

7. Guimaro (Gunnaro) Episcopo scarenJL Ibid, XVI Kalend,Decembris A. 111 (d. 16 Nov. 1337}* significatur eidem, utpost-quam per Anibaldum Episcopum Tusculanensem jam suisset con-sectatus, ad Eccltssiam suam personaliter se conserens, eandemdiligenter administret— Indid. £p. 511.

g. Eidem, Ibid. XII Kalend, Martii A IV (d. tg Febr.iggg).Petierat Episcopus,ut quum in consecratione sua juramento pro-

(2) Guwtaro* Csr. Rhyzelius I, c, P, I p, 175.

83Nt i sisseb, sese Aulam Papalem, certis successivis temporibus, velper se vel per alium esse visitatiirum (licet Ecclesia sua privile-gium ex erationis non haberet, sed Archiepiscopo Upsalensi jureMetropolitico esset subjecta), Papa cum eo in hac parte gratioseagere de benignitate Apostolica dignaretur. Cui petitioni hic an-nuens, Episcopum & Ecclesiam suam ab expenjis, laboribus & 0-

neribus quae propterea cos oporteret subire, paterne relevat.Indid. A. IV P. 2 Ep. 14.

9. Archiepiscopo Nidrojiensi. Ibid. Kalend. septemb. A. Ibr(d. i Febr.l33B). Questi apud Papam Minister Provincialis & Fra-tres Ordinis Minorum Provinciae Daciae (Damae) graviter erant, quodPetrus (a) Archiepiscopus Upsalensis, qui Ordinis Praedicatorumerat , una cum sig/rido Decano (h) t Laurentio Unga (c), M. A-mero(d\ OdhinoCe &*sordano(s) Canonicis Ecclesiae Upsaliensis,dictos bratres vehementer persequeretur; "nata idem Archiepisco-”pus certos homines, qui quendam Apostatam eorum de ecclesia”loci dictorum Fratrum Minorum in stokolm, CJpsalensisDiocesis,”per violentiam.extrahendo,[&] immunitatem eorum violantes (vi-olaverant?), nec non illos qui dictum Apostatam excommunica-

(a) Philippi. Csr. Rhyzelius Epi[c. P. Ip. 39 sq.(/>) De hoc csr. - Chronie .

Arcbiepijcopor, &c, Upsal. (a seniEsEio si-dit. ) p. 165, 167.

(c ) 1, c. p. 145 sq.d) ■ Nomen, ut videtur, corruptum. An M. Arverms vel ArverUst de

quo 1. c. p. 158, 160?(ts) (vel Oedbino ) 1. c. p. 238 sq.( s) 1. c. p. 184.{g) Hoc est, Monachum, qui deserere , Claustrum aut.Ordinam silum (ty-

rannidi sortasse superiorum suorum sese subducere?) conatus suerat.

84"tum scienter admiserunt ad divina officia, & cosimmmeaverunt"eidem, punire atque corrigere, ipsisque Fratribus super hiis iu-"stitiam sacere denegaverit, & nicbilominus subditis suis inhi-"buit, ne presatis Fratribus elemosinas erogarent, neve caristi-”icus in Chrisio silius noster Magnus Rex svetie illustris, qui"tunc coronari debebat, quique in loco predicta ipsorura Fra-"trum Minorum in stokolm, ubi habet cl. inem. Regem avum"& Reginam aviam suam sepultos, disposuerat coronationis sue"recipere diadema, in eodem loco eorundem Fratrum Minorum"in stokolm coronari valeret impedivit, loenm etiam dictorum"Fratrum Minorum in Enecopia dicte Diocelis, sine aliqua iusta"causa ecckliastico supposuit interdicto, nec hiis contentus, quod-"dam edisictum ipsorum Minorum tunc litum in civitate Upsa-"lenli poni secit sine aliqua causa rationabili in ruinam, dicta"quoque sacerdotum suorum prohibentium aliquos peccata sua"eisdem Fratribus Minoribus consiteri nec posse nec debere, appro-"bavit & non definit approbare, savet etiam in hoc sacerdotibus"antedictis, aliaque ipsis FratribusMinoribus gravamina & injurias"plurimas irrogavit; presatus insuper Decanus sub nomine Ca-"pituli ejusdem Ecclelie Upsalensis contra dictum Ordinem Mi’"norum libellos dissamatorios edidit, & per illas partes publice"divulgavit, suo samen sigillo tantummodo sigillatos* Jpsi etiam"Canonici dilectis siliis Cardiano & Fratribus loci eorum Upsa-"knsis graves iniurias & violentias intulerunt, & familiares i-"psorum Canonicorum, eis mandantibus, precipientibus & ratum"habentibus, in nonnullos ipsorum Fratrum Minorum, ipsos spo-"liando rebus eorum, manus atrociter iniecerunt, Dei timoreqiolsposito, temere violentas" (h). Quare mandat Pontisex Ar-

[b) Quum de lite hac Arehiepjscopi cum Monachis Franciscanis, parurahactenus Hiflorieis constiterit noltris (cs. RhyxEUusI.c,& LagesbringHist. svec,P. 111 C, 5 § 7 p. 351), placuit hunc locum, longiorem licet,totum descriptuna dare, non uno nomine notabilem.

85chiepiscopo Nidrosiensi, ut vocatis & auditis partibus utrisque,suramario processu, nomine & auctoritate Pontificis, rem exa-minet, dijudicet atque illis faciat justitke complementum (i). zdIndid. A. IV P. 1 Ep. 355.

io. Laurentio Pauli (k), Prepojito Ecclesie Upsalensis, Adniini-slratori in spiritualibus & temporalibus Ecclesie Lincopehjts. Ibid.XII Kal. sisunii A. VII (id. st Maji 1341 (/)). Vivente adhucCarolo Episcopo Lincopensi, Papa ssisohannes XXH jam,decre-verat provisionem Ecctesias Lincopensis, übi proxime vacaturasoret, dispositioni sedis Apostolicas ea vice reservare. ’ Cumigitur dicta Ecclesia per mortem Caroli vacaslet & adhuc va-

(i) Quis exitus hujus controversiae fuerit, (aut quid ab Arcbiepiscopo& Capitulo suo contra Monachorum querelam atque accusationem al-latum & responsum sit), non conflat. Non sine incommodo tamen Ar-chiepiscopi (ut solebat temporibus illis Monachorum, inprimis Mendi-cantium, gratia & potentia Episcoporum auctoritati esse formidabilis)terminatam fuisse, ex verbis colligas veteris Chronici a schefferoe-diti saepius a nobis laudati) übi legitur isp. 79); perpessus multas in-jurias a Minoribus ,

obiit anno D:n. MCCCXLI. Ad quem locum' recte observat schesserus (p. 80), rem line dubio eandem spectari a

Johanne Magno ( Metropol L, IV p. 76 lq. ) de hoc Arcbiepiscopo•atque in ejus savorem scribente; «si Monachos, praesertim”os qui de familia s. Franci erant, admirabili tollerantia ai* mores religiosos revocavit De auctoritate Episcopali, cui se

'omnino subtrahere (pro more suo) volebant Monachi, litem maximesuisle agitatam, credas?

(k) De quo cs. Cbronicon saepius laudatura (a scheffero editum) p, 144,192, 188, 158.

(7) Adscriptus quidem ess exemplo nostro a 1339; vitio autem laborare;facile patet, cum Bullam anno Pont it septimo datam esle, expressis

• - verbis significetur, Papamque nonis Decembris a, 1334 ctctstun susin*se, conflet, Csi Ciaconius 1, c, p. 455r

86caret, ac interim enormem pateretur laesionem, quum nonnulliiniquitatis silii bona & jura ejus sibi usurpare ac fructus & pro-ventus ad mensam Episcopalem spectantes dissipare, occupare& consutuere non verebantur; Papa curam, administrationem &

gubernationem ejusdem ecclesiae in spiritualibus & temporalibus,durante vacatione, Praeposito Laurentio committit &. commen-dat (m). — Indid. A. Vll Ep. 316.

ir. 12, Preposito & Capitulo Ecclesie Lincopensis-, Clero Civitatis & Diocesis Lincopensis. L. a. &d. iisd, Eadem de re, iis-dem verbis. — Indid,

13. Petro d? Feringatunim (n) Flecto Lincopensi. Ibid. III Kal.Fehrmr. A. Fili (d. 30 jan. 1343s0;). Quum provilio Eccle-sias Lincopensis (ut nuper vidimus) hac vice esset Pontificis di-spositioni & ordinationi reservata; hunc Petrum , CanonicumEcclesiae Upsalensis in sacerdotio constitutum, quem etiam Ca-pitulum Ecclesiae Lincopensis per eorum patentes literas mul-tipliciter icomendaverant, Papa in locum desuncti Caroli E-

pl’

(m) Con silium hoc Rapae rerum nosirarum eccleliasticarum scriptores ha-ctenus latuisse, vel Rhyzeui docet de eo silent ium 1. c, p, 109 sq.

(«) Ferivgntiimnn (hodie Farentuna ) Uplandiae. Petrus de Faringetu-nnm vocatur etiam in veteri Chronico ytrchiepiscopor. Upsal, p. 82.Num igitur ibi natus suit? Gothum scboningensem vocat Johannes■Mannus I. c, p. 82 ; sed quo nixus sulcro? uos latet.

(o) Annus quidem margini adscriptus exempli noslri comparet 1340, quipropius ad chronologiae!! Auctorum noslrorum accedit domelticorura(dr. Rhyzelius si c. qui Petrum a. jam 1339 curam Dioeceseos susce-pisse dicit); sed annus Papae in Bulla expressus (octavus) repugnat;csi supra p. 85 nosi (/}, Unde li Episc, Carolus anno 1338, d. 6 Ju-lii (eodem asserente Rhyzelio) decestit, diutius vacasse munus Episco-pale. sequitur,

plscopura constituit.Ep. 21.

14, 15,16,17,18,19. Capitulo Ecclesie Lincopenjis, Clero Diocejis ;

Populo Civitatis & Diocesis ; Easaliis Ecclejie ,' Arcliiepiscopa Upsa-tosi', Magno Regi svetie illujlri. L, a. &d. iisd. Eadem de re.

'3O. ( Eidem ) Episcopo Liricopensi. Ihid, XEKalend. AprilisA' Elii (d. ig Marr. 1342). Posiquam per Petrum EpiscopumPenestrinum consecrationis munus accepisset, Episcopum no-

ystrum ad Ecclesiam Lincopensem, benedictionis suse gratia orna-tum, Papa remittit, curamque officii sui diligentem ei com-mendat»

CLEMENs Vs.t. Thijrgillo Aermanni i Re sitori Parractualis Ecctese de Ferin-

gathunai Upjalenjis Diocesis. Avinione IEKalend. ssunii A. I (d.29 Maji 1342). Ecclesiam Feringatuna , (cujus fructus, reditus& proventus trium florenorum auri, secundum taxationem De-cimae, valorem annuum non excedere asserebantur) per promo-tionem Petri ad Episcopatum Lincopensem adhuc vacantem,aeque hac vice dispositioni atque provisioni sedis Apostolicaereservatam, Papa huic Thyrgillo consert.— Ex Regiliro Lite-rar. Apostolicarura Clementis P. P. VI, A. I. T. g Ep. 23.

2. (Petro) Episcopo Lincopensi , & Decano Upsalensis ac Eumundo Aeonis (Haconis) Canonico Lincopensis, Ecclesiarum, Ea.&d. iisd. Eadem de re.

3. Clavo Fasionis (a) Canonico Upjalensi, Licentiae, in Arti-

(*) Csr, Cbronicon Arcliep, Upsal. a scheffero edit, p, 189&

«7

88hus. L. a. & d. iisd. Quum jam Papa Benedictus XII in suiApostolatus exordio, Canonicatus & Praebendas &c, suae provi-sioni reservasset, hancque ejus ordinationem Clemens successorsuus renovasset; hic, rescisns Canonicatnm & Praebendam Ec-clesiae UpTalensis cum Parrochiali Ecclesia de Resbohundare Up-salensis Dioecesis eidem Praebendas . annexa, (quarum fructus,reditus & proventus sex florenorum auri secundum taxationemDecimas valorem annuum non excedere asserebantur), per pro-motionem Petri ad Episcopatum Lincopensem vacare, id bene-sicium Qlavo Fajlonis consert. Indid. A. IT. 7Ep. ug-

4. (Petro) Episcopo Lincopensi, & Archidiacono scaren-sis, ac Vemundo Adonis (Aeonis) Canonico Lincopensis, Ecclesiarum.L.a.&d. iisd. Mandatur iis, ut supradictum Olavum in cor-poralemlipossessionem dicti Canonicatus, Praebendae & Parrochi-alis Ecdesias inducant. — Indid.

5. EgiJio Episcopo Arosiensi. Avenione XVKal Novcmb. A.I (d. 26 Octob. 1342). ”Ne contractuum memoria deperiret, in-"ventum est Tahellionatus (b) officium, quo contractus legitimi”ad cautelam preientium & memoriam futurorum manu publi-”ca notarentur. Unde interdum sedes Apostolica predictum os-sicium personis que ad illud reperiuntur idonee concedere con-suevit”. Petenti igitur Episcopo (c) Papa concedit facultatem,auctoritate Apostolica praedictum officium duobus Clericis idoneis ,

dummodo non sini conjugati , nec in sacris Ordinibus conjlituti , de-simulque ei formulam transmittit juramenti, quo ii-

dem Papae sidem suam obligare deberent, & ad officium suunlintegre obeundum sese obsiringere. — Indid. A. I T. 5 p. 136Ep. 698-6

(£) Notariatus Publici.(c) Tum in Curia Papali prsesenti.