Socialization

Socialization...

Socialization คอ...

• กระบวนการทบคคลเรยนรและรบเอาคานยม ความเชอ บรรทดฐาน ของสงคมทตนเองอาศยอยนนมาอยในบคลกภาพของตนเอง

ตวแทนสงคมใน Socialization

สถาบนครอบครว

สถาบน การศกษา

สถาบนศาสนา สถานทท างาน

สอ

ตวแทนสงคมใน Socialization

เปนกระบวนการตอเนอง... แตกตางกนในแตละบคคลและชวงเวลา

กลวธในการเรยนรพฤตกรรมใน Socialization

• การวางเงอนไขสงเราของ Pavlov

กลวธในการเรยนรพฤตกรรมใน Socialization

• การวางเงอนไขปฏบตการของ Skinner

กลวธในการเรยนรพฤตกรรมใน Socialization

• การเรยนรจากตวแบบของ Bandura

• กระบวนการเรยนรจากตวแบบประกอบไปดวย 4 ขน

ขนท 1 กระบวนการสรางความใสใจ : ท าใหผ เรยนเกดการรบรพฤตกรรมของตวแบบ สงส าคญ 2 อยางในขนน คอ สงเรา/ตวอยางพฤตกรรมในการเลยนแบบ และคณลกษณะของผ เรยนเอง

ขนท 2 กระบวนการจ า : ขนนบคคลตองจดจ าพฤตกรรมของตวแบบแลวเปลยนพฤตกรรมนนใหเปนสญลกษณ (ภาษา) สงส าคญ 2 อยางในขนน คอ จนตนาการและภาษา

กลวธในการเรยนรพฤตกรรมใน Socialization

ขนท 3 กระบวนการแสดงพฤตกรรมตนแบบดวยอวยวะภายนอก : เปนการเปลยนแปลงสญลกษณและภาษาทถกเกบไวออกมาเปนพฤตกรรมภายนอก สงส าคญในขนน คอ ศกยภาพทางกาย การสงเกตพฤตกรรมของตนเอง และการรบฟงขอมลยอนกลบ

ขนท 4 กระบวนการเสรมแรงและจงใจ : แรงเสรมหรอรางวลเปนสงจงใจใหบคคลแสดงพฤตกรรมทเกบเอาไวออกมา

กลวธในการเรยนรพฤตกรรมใน Socialization

• การเรยนรจากตวแบบของ Bandura

ผลของ Socialization

ผลของ Socialization

1. ตวตน (self) และ Self-concept

ตวตนของบคคลแตละคนทเกดจากการทแตละคนม Self-concept

• Self-concept ผลรวมทงหมดทบคคลเชอวาเปนตวอธบายตวเขาวาเปนอยางไร (การรบรเกยวกบตนเอง)

Self-concept

ตนตามการรบร

ตนตามความเปนจรง

ผลของ Socialization • Self-concept เกดขนไดอยางไร?

ผลของ Socialization

การใหรางวลและการลงโทษ (Operant conditioning)

Self-concept เกดขนไดอยางไร?

ผลของ Socialization

พอแมเปรยบเสมอนกระจกสะทอนท าใหเรารวา สงใดท าแลวด/เกง สงใดท าแลวไมด/ไมเกง เราจงเกดการเรยนรและน าไปสการรบรตนเอง

แสดงพฤตกรรม

พอใจ/คนรอบขางรบร

Self-image

Self-concept

คนรอบขางตงความคาดหวง

ไมพอใจ

ผลของพฤตกรรม

Looking-glass Self

กระบวนการรบรตนเอง

ผลของ Socialization

• วฒนธรรมมผลตอตวตนของบคคล

วฒนธรรมตะวนตก เนนความเปนตนเอง (Individualism)

ลกษณะสวนบคคล (Independent self)

วฒนธรรมตะวนออก วฒนธรรมรวมหม (Collectivism)

ความสมพนธกบบคคลอน

(Interdependent self)

Self

Self

แม

แม

พอ

พอ เพอน

เพอน

ญาต

ญาต

เพอนรวมงาน

เพอนรวมงาน

Independent view of self

Interdependent view of self

ผลของ Socialization

• Self-esteem

ความนบถอตนเองทงความรสกดานบวกและดานลบทมตอตนเองภายหลงจากไดประเมนผลความส าเรจและความลมเหลวของตนเองในการด าเนนชวต

บคคลทม self-esteem สง กบ บคคลทม self-esteem ต าจะรบรความส าเรจและความลมเหลวของตนเองแตกตางกน

ผลของ Socialization

2. ความใฝสมฤทธและแนวโนมการท างาน

แรงจงใจใฝสมฤทธ เปนตวก าหนดตวหนงตอทศทางและความเขมขนของพฤตกรรม

งานวจย สงคมทมการพฒนาเศรษฐกจมากเปนเพราะบคคลวยท างานมแรงจงใจใฝสมฤทธสงซงเปนผลมาจากการเลยงดปลกฝงในวยเดกผานนทาน วรรณกรรม

ผลของ Socialization

Socialization ทเกยวของกบการปลกฝงแรงจงใจใฝสมฤทธ พอแมทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงจะเลยงดลกดวยการตงเปาหมายใหลกท ากจกรรมตางๆสงกวาพอแมทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า

ผลของ Socialization

3. พฒนาการของจรยธรรมในบคคล

การด าเนนชวตอยในสงคมจะตองครองตนใหเปนไปตามกฎเกณฑของสงคม เพอหลกเลยงการถกตหรอถกลงโทษจากคนอนในสงคม

- จรยธรรมเปนกฎเกณฑทแตละคนจะสรปจากผลการกระท าทผานมาของตนเองทงนขนอยกบอายและความสามารถทางสตปญญา

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

1. ทฤษฎกลมจตวเคราะห (Sigmund Freud)

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ล าดบขนพฒนาการทางจรยธรรม

1. ขนแสวงหาความสขจากอวยวะปาก (Oral stage) (แรกเกด-18 เดอน)

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

2. การตดตรงกบระยะปาก (Oral fixation)

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

2. ขนแสวงหาความสขจากอวยวะทวารหนก (Anal stage) (18 เดอน – 3 ป)

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม 3. ขนแสวงหาความสขจากอวยวะเพศปฐมภม (Phallic stage) (อาย 3-6 ป)

- ปรากฏการณเรองของปม (complex)

เดกชาย: oedipus complex ตดแม และ เอาอยางพอ เดกผญง: electra complex ตดพอ และ เอาอยางแม

*ฟรอยดถอวาชวงนส าคญทสดและเปนชวงเวลาวกฤต (critical period)*

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

4. ขนแสวงหาความสขจากสงแวดลอมรอบตว (Latency stage) (อาย 6-11 ป)

- ระยะสงบ

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

5. ขนแสวงหาความสขจากแรงกระตนของทตยภมทางเพศ (Genital stage) (อาย 12-20 ป)

- รวมกจกรรมทางสงคมตางๆเพอพฒนาตนเองไปสความเปนผใหญ

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

Erik Erikson ขนท 1 ความไววางใจ กบ ไมไววางใจ (ชวงอายแรกเกด ถง18 เดอน) (trust vs. mistrust) - จ าเปนตองไดรบความรก ความเอาใจใส ความอบอน อาหาร น า - ถาไดรบอยางเหมาะสม โตขนจะเกดความรสกไววางใจสงคม - ถาเดกถกทอดทง ไมไดรบการตอบสนองทงทางรางกายและจตใจ เดกจะรสกไม

ไววางใจสงคม มองสงคมแงราย หลกหนสงคม - ผ มบทบาท พอแม ผปกครอง หรอพเลยง

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ขนท 2 ความเปนตวของตวเอง กบ ความไมมนใจในตวเอง (ชวงอาย 18 เดอน ถง 3 ป)

(autonomy vs. doubt)

- อวยวะตางๆเรมท างานประสานกนไดดขน รจกท าอะไรดวยตนเอง

- พอแมควรใหอสระกบเดกในการท ากจกรรมตางๆ พยายามใหเดกชวยเหลอตนเอง

- ใหการอบรม สงสอน วาพฤตกรรมใดควรท าไมควรท า จะสงผลใหเดกกลาแสดงออก มนใจในตนเองและมความเปนตวของตวเอง

- ถาผ เลยงดควบคมมากเกนไป หรอ ท าแทนเดกทกอยาง จะสงผลใหเดกเกดความลงเล สงสย ไมมนใจในสงทตนจะท า

- ผ ทมบทบาท พอแม ผ เลยงด

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ขนท 3 ความคดรเรม กบ ความรสกผด (ชวงอาย 3 ถง 5 ป)

(initiative vs. guilt)

- การเลนชวงนถอวาส าคญ เดกจะใชของเลนทดแทนจนตนาการ

- เดกจะเลยนแบบพฤตกรรมจากบคคลใกลชด

- พอแมควรสงเสรมใหเดกท ากจกรรมตางๆและยอมรบผลงานของเดก จะท าใหเดกกลาแสดงความคดรเรมใหมๆ และพรอมจะแสดงออกมาไดตลอดเวลา

- ถาเดกถกขดขวางหรอตอกย าในความผดพลาดทไดท าลงไป เดกจะเกดความรสกผด

- ผทมบทบาท บคคลในครอบครวและเพอนวยเดยวกน

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ขนท 4 ความขยนหมนเพยร กบ รสกมปมดอย (ชวงอาย 6 ถง 11 ป)

(industry vs. inferiority) - เปนวยทไมอยนง ชอบท าในสงทตนอยากท า ขยนและภาคภมใจในผลงานท

ไดรบความส าเรจเนองจากความมานะพยายามของตนเอง

- ผใหญควรใหก าลงใจ และชแนะใหเดกบรรลผลส าเรจตามความมงหวงของเขา เดกจะเกดความเชอมนและมทศนคตทดตอตนเอง

- ถาเดกขาดผใหญคอยแนะน าหรอตงความคาดหวงกบเดกสงเกนไปจนท าใหเดกไมสามารถบรรลสงทตนเองหรอผใหญคาดหวงได เดกจะเกดรสกต าตอยและไรความสามารถ

- ผทมบทบาท พอแม ครอาจารย และเพอน

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ขนท 5 รจกตนเอง กบ ไมรจกตนเอง (ชวงอาย 12 ถง 18 ป)

(identity vs. identity diffusion)

- เปนขนทเกดความขดแยงทางจตใจและสงคมมากทสด

- เดกจะละทงภาพความเปนเดกเพอเขาสความเปนผใหญ

- เดกจะแสวงหาอตลกษณแหงตนเองเพอรจกตนเองและผสมผสานลกษณะเฉพาะตนใหเขากนไดกบความเปนจรง

- วยรนทไมรจกตนเอง ไมสามารถผสมผสานไดจะกลายเปนวยรนทสบสน ไมเปนตวของตวเอง ขกงวล ตดสนใจไมได ขาดความรบผดชอบตอตนเองและสงคม

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ขนท 6 ความสนทเสนหา ใกลชดผกพน กบ ความรสกวาเหวอางวาง (ชวงวยผใหญตอนตน)

(intimacy vs. isolation) - แสวงหามตรภาพ คครอง ลดความเปนตวตนลง หรอ สละของบางอยางแกบคคล

ทตนรก - เปนชวงทชวตเพศแบบ “ผใหญ” เกดขนอยางแทจรง แบงปนกน เชอถอไวใจกน

และกน - ผใหญทไมสามารถสรางความรสกสนทสนมจรงจงกบใครไดจะมความรสก

อางวาง และถาไมสามารถพฒนาความรกแบบผใหญไดจะเปนคนทหลงรกเฉพาะตนเอง (Narcissism)

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ขนท 7 บ ารงสงเสรมผอน กบ คดถงแตตนเอง (ชวงวยกลางคน)

(generativity vs. self absorption)

- จดเดน คอ การแบงปน เผอแผ แนะน า สรางสรรค ทงทเปนสงของ ความร ความคด ความช านาญตางๆตอบคคลอน ตอโลกและตอสงคม

- คณสมบตแหงความอาทร (care)

- คนทนกถงแตตนเองเปนบคคลทแสวงหาอ านาจไมหยดยง

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ขนท 8 ความรสกมนคงทางใจ กบ ความทอแท สนหวง (ชวงวยสงอาย)

(integrity vs. despair)

- ยอมรบทงความส าเรจและความลมเหลวในชวตทผานมาของตนเอง - ผสงอายทปลอยวางไมไดทงความส าเรจและลมเหลวจะเกดอาการเศราสรอย

สนหวงและหลกหนชวต (บางคนถงขนคดฆาตวตาย)

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

• ตงแตขนท 1-4 จะเปนเรอง Socialization ในวยเดก

• ตงแตขนท 5-8 จะเปน Socialization ในวยผใหญ

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

2. ทฤษฎกลมปญญานยม เนนความคดมากกวาความรสกโดยเฉพาะอยางยงเกยวกบการเรยนรกฎเกณฑตางๆ

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

1. พฒนาการทางจรยธรรม 2 ขนตอนของ Piaget

- ขนจรยธรรมพนฐาน - ขนจรยธรรมอสระ • การสรางกฎเกณฑ เจตคตของเดกตอกฏเกณฑของเดกเปลยนไปตามอาย คอ 3 ขวบ ยอมรบกฎเกณฑโดยไมตองคด 4-5 ขวบ กฎเกณฑกลายเปนของศกดสทธทตองท าตามและมาจากผใหญ 10-11 ขวบ เดกมองวากฎเกณฑใดกตามจะตองยอมรบรวมกนทงสอง

ฝาย

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

• เจตนากระท ากบผลการกระท า เดกทอยในขนจรยธรรมพนฐานจะใชผลการกระท าเปนหลกในการตดสนวาการกระท านนถกหรอผด ดหรอไมด

เดกทอยในขนจรยธรรมอสระจะยดเจตนาของการกระท าเปนหลก • การลงโทษ แบงเปน 2 ประเภท คอ - การลงโทษทไมสมพนธกบการกระท าของผกระท าผด เชน ต ดดา - การลงโทษทสมพนธกบความผด

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

• ความยตธรรม

- ระดบแรก เดกเชอวาอะไรกตามทผใหญสงคอความยตธรรม

- ระดบทสอง ความยตธรรมทไดมาอยางเทาเทยมกนโดยวธหารเฉลย

- ระดบทสาม ความยตธรรมตองน าความเหมาะสมของสถานการณของแตละบคคลมาพจารณาดวย

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

2. ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของ Kohlberg

โคหลเบรกแบงพฒนาการทางจรยธรรมออกเปน 3 ระดบ

และในแตละระดบยงแบงไดอกเปน 2 ขนตอน รวมทงสน 6 ขนตอน

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ระดบท 1 ระดบกอนเกณฑทางสงคม (Pre-conventional Level) - รบรกฎเกณฑทดและไมดจากคนทมอทธพลเหนอตนหรอเดกทโตกวา - นกถงรางวลหรอการลงโทษเปนสวนประกอบส าคญในการตดสนพฤตกรรมวาด

หรอไมด • 2 ขนยอย คอ ขนท 1 ขนของการลงโทษและเชอฟง (แรกเกด ถง 7 ป) - ใชผลของการแสดงพฤตกรรมเปนเครองตดสนวาถกหรอผด ขนท 2 ขนการแสวงหารางวล (7 ถง 10 ป) - เดกจะสนใจปฏบตตามกฎเกณฑหรอท าพฤตกรรมใดๆทท าลงไปแลวไดรบรางวล

หรอค าชมเชยเปนสงตอบแทนเทานน

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ระดบท 2 ระดบจรยธรรมตามกฎเกณฑของสงคม (Conventional Level) - แสดงพฤตกรรมทเปนไปตามความคาดหวงของสงคมทตนเปนสมาชกอย • 2 ขนยอย คอ ขนท 1 ขนท าตามเพอนและสงทสงคมยอมรบ (10 ถง 13 ป) - ปฏบตตนตามทคดวาเพอนและกลมเพอนจะพอใจ - เลอกเลยนแบบบคคลทตนคดวาเปนคนด (goodboy-nicegirl) - พฤตกรรมทดคอพฤตกรรมทท าใหผอนชอบ พอใจ ยอมรบ ขนท 2 ขนกฎและระเบยบ (13 ถง 16 ป) - เรมเรยนรวาแตละสงคมจะมระเบยบ ขอบงคบ กฎเกณฑใหสมาชกในสงคมถอปฎบต - แตละคนมหนาททจะตองปฏบตตอสงคมทตนเองเปนสมาชกอย

ทฤษฎเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรม

ระดบท 3 ระดบจรยธรรมเหนอกฎเกณฑทางสงคม (Post conventional Level) - การตดสนความถก ผด ควร หรอไมควร ขนอยกบวจารณญาณของตนเอง • 2 ขนยอย คอ ขนท 1 ขนท าตามสญญา (16 ปขนไป) - เนนมาตรฐานทางจรยธรรมทคนสวนใหญของสงคมยอมรบและปฏบต โดยค านงถง

ประโยชนและสทธของบคคลเปนส าคญ ขนท 2 ขนอดมคตสากล (ตงแตวยผใหญเปนตนไป) - สรางอดมคตและคณธรรมประจ าใจของตนขนมา - มความตองการทจะเสยสละเพอสงคมอยางแทจรง