Otpornost biljaka Biljke su otporne prema pojedinim patogenima jer

Pripadaju taksonomskoj grupi izvan kruga domaćina

Poseduju gene otpornosti prema patogenu (urođena otpornost)

Ili iz različitih razloga izbegnu ili tolerišu infekciju patogenom

Otpornost biljaka prema bakterijama

1. Urođena

2. Stečena

1. Urođena je se odnosi na naslednu osnovu biljke Pasivna i aktivna

Pasivna (preinfekcijska) - biohemijska i strukturna svojstva biljke

Aktivna otpornost je reakcija biljke na akciju bakterije (postinfekcione promene)

Urođena otpornost Delimična – kvantitativna – poligena – horizontalna

Dominantna (R-gen) otpornost – rasno-specifična – monogena – vertikalna

Otpornost biljaka prema bakterijama 2. Stečena otpornost je osobina koju je biljka stekla u

toku svog života. Ne prenosi se na potomstvo.

Pojačanje vitalnosti biljaka

Infektivna i neinfektivna

ANTIBIOTICI • Antibiotici su supstance, koje su proizvod nekih

mikroorganizama, a imaju selektivno dejstvo na druge

mikroorganizme.

• Priča o antibioticima započinje otkrićem penicilina od strane

A. Fleminga 1928. On je u svojoj laboratoriji, gajeći kulturu

stafilokoka, zapazio da se kulture zagađene gljivom

Penicillium notatum ne razvijaju. Supstancu koju je stvarala

ova gljiva, a koja je ispoljila antibiotičko dejstvo, nazvao je

penicilin.

ANTIBIOTICI

Prvi poznati antibiotici bili

su isključivo produkti

končastih bakterija kao

sto su Streptomyces spp.

i nekih gljiva (Penicillium

spp.)

ANTIBIOTICI Više od polovine danas poznatih antibiotika su

proizvodi aktinomiceta, koje obično naseljavaju

zemljište. Nekoliko vrsta antibiotika proizvode bakterije

iz roda Bacillus, dok su ostali proizvod metabolizma

gljiva iz roda Penicillium i Cephalosporium.

Razvojem hemijske industrije, mnoge od ovih

supstanci su proizvod hemijske sinteze sto je

omogućilo masovnu proizvodnju antibiotika.

Upotreba antibiotika

Nakon otkrića penicilina, antibiotici su se koristili

prvenstveno u medicini i veterini.

Tek dve decenije nakon otkrića Fleminga, antibiotici su

našli primenu u biljnoj proizvodnji.

Proučavanjem efekata antibiotika, pokazalo se da

njihova primena može da doprinese značajnom razvoju

zaštite bilja pre svega od bolesti prouzrokovanim

bakterijama.

Kriterijumi za primenu nekog antibiotika

u zaštiti bilja :

• Da ispoljava baktericidnu aktivnost

• Da bude otporan ili tolerantan na negativno dejstvo

faktora spoljne sredine

• Da ne bude fitotoksičan

• Da ne izaziva pojavu rezistentosti kod patogena ili da ta

stopa bude na prihvatljivom nivou.

Upotreba antibiotika

Zbog veće efikasnosti, manje koncentracije i

mogućnosti primene na različite načine, antibiotici

su odneli primat nad bakarnim preparatima.

Način primene antibiotika:

Folijarna primena

Zalivanje biljaka

Potapanje vegetativnih delova i sadnog materijala

Tretiranje semena

Vrste antibiotika u biljnoj proizvodnji:

Streptomicin

Oksitetraciklin

Kasugamicin

Gentamicin

Novobiocin

Oksolinska kiselina

Regulacija primene antibiotika

Upotreba streptomicina i oksitetramicina u biljnoj proizvodnji SAD propisana je od strane agencije za zaštitu životne sredine (Enviromental Protection Agency- EPA)

Kriterijumi koje propisuju vladine agencije, kojima je regulisana primena antibiotika u poljoprivrednoj proizvodnji variraju od države do države, na osnovu ocene potencijalnog štetnog uticaja na zdravlje ljudi, insekata, vodenih organizama, životinja.

Streptomicin i oksitetraciklin su svrstani u grupu nisko toksičnih supstanci (IV- kategorija), kancerogeni i mutageni efekat nije utvrđen.

Regulacija primene antibiotika Od mera zaštite pri upotrebi preparata na bazi

streptomicina i oksitetraciklina potrebno je nositi odeću dugih rukava, duge pantalone, vodonepropusne rukavice, odgovarajuću obuću i respirator sa filterom za prah i maglu (za streptomicin) ili zaštitne naočare (za oksitetraciklin). Radnicima se ne dozvoljava ulazak na tretiranu površinu 12 časova od primene osim ako nisu podesno zaštićeni.

Karenca za streptomicin i oksitetraciklin iznosi 21 do 60 dana u zavisnosti od vrste biljaka i antibiotika.

EPA propisuje maksimalne dozvoljene ostatke za streptomicin 0,25 ppm, za oksitetraciklin 0,35 ppm (SAD).

Sporni aspekti primene antibiotika u

biljnoj proizvodnji Antibiotici osim pozitivne strane imaju i NEGATIVNU stranu u biljnoj

proizvodnji.

Do ispoljavanja negativne strane dovodi preterano unošenje

antibiotika u životnu sredinu i njihov štetan efekat na

mikroorganizme, dospevanje antibiotika u lanac ishrane, efekat

smanjenih doza na pojavu otpornosti štetnih vrsta bakterija.

Postavlja se pitanje da li antibiotici primenjeni u poljoprivredi mogu

uticati na pojavu rezistentnosti bakterija prouzrokovača oboljenja

ljudi?

Sporni aspekti primene antibiotika u

biljnoj proizvodnji U antirezistentnoj strategiji bitan je proces

registracije određenog antibiotika. Antibiotici koji

imaju široku primenu u medicini i nemaju dobru

alternativu, njihova upotreba u poljoprivredi nije

dozvoljena!!!!

Takav je slučaj sa gentamicin sulfatom koji suzbija E.

amylovora

U Srbiji primena antibiotika NIJE DOZVOLJENA!