Raport - socjologia.uni.lodz.plsocjologia.uni.lodz.pl/pliki/8-raport-i-rekomendacje-dotyczace... · Wystąpienie dr Petelewicz dotyczyło wyników badań empirycznych (ankietowych)

Zrównoważony rozwój, zrównoważone społeczeństwo – opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu kształcenia w zakresie nowoczesnych metod pomiaru, ewaluacji i prognozowania jakości życia

Katedra Socjologii Ogólnej, Instytut Socjologii Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Rozwój Polskich Uczelni. Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy ul. Rewolucji 1905 r. nr 41, 90-214 Łódź, www.eksoc.uni.lodz.pl/is

Projekt jest finansowany ze środków

norweskich i środków krajowych

Stro

na1

Raport

dotyczący przygotowania i organizacji seminarium

przygotowawczego

Rekomendacje z panelu ekspertów





Stro

na2

Raport i rekomendacje zostały opracowane w ramach projektu Zrównoważony rozwój,

zrównoważone społeczeństwo – opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu

kształcenia w zakresie nowoczesnych metod pomiaru, ewaluacji i prognozowania jakości

życia finansowanego ze środków norweskich i środków krajowych.

Zespół projektowy:

prof. dr hab. Ewa Rokicka (koordynator projektu)

dr Marta Petelewicz

dr Tomasz Drabowicz

dr Wojciech Woźniak

mgr Bartłomiej Przybylski

mgr Marcin Gońda

mgr Maciej Tomczak





Stro

na3

Spis treści

Wprowadzenie ........................................................................................................................... 4

Program seminarium przygotowawczego ..................................................................... 6

Sprawozdanie z przebiegu spotkania przygotowawczego ..................................... 8

Zrównoważony rozwój w praktyce – Instytucje partnerskie ............................ 16

Wstępna charakterystyka modułu specjalizacyjnego ............................................ 21

Wnioski i rekomendacje z panelu ekspertów ........................................................... 28

Zakończenie ............................................................................................................................. 30





Stro

na4

Wprowadzenie

Projekt Zrównoważony rozwój, zrównoważone społeczeństwo – opracowanie

i wdrożenie innowacyjnego programu kształcenia w zakresie nowoczesnych metod pomiaru,

ewaluacji i prognozowania jakości życia jest przedsięwzięciem edukacyjno-badawczym

wdrażanym od 1 stycznia 2015 roku. Głównym celem projektu jest zwrócenie uwagi

naukowców, studentów i opinii publicznej (lokalnej i regionalnej) na potrzebę kształcenia

w zakresie związków rozwoju gospodarczego i kształtu polityki społecznej na poziomie

miasta, województwa i kraju z zagadnieniami ochrony środowiska. Kluczowym rezultatem

przedsięwzięcia będzie stworzenie nowego modułu specjalizacyjnego, wypełniającego lukę

w systemie edukacji, propagującego idee zrównoważonego rozwoju w kontekście jakości

życia (Quality of life). Nowy moduł specjalizacyjny bazować będzie na innowacyjnych

metodach dydaktycznych wykorzystujących nowe technologie. Ma na celu przekazanie

studentom kompleksowej wiedzy oraz kształtowanie umiejętności zastosowania jej

w praktyce. Nastawienie na praktyczne zastosowania zdobytej w trakcie przygotowania

i realizacji modułu wiedzy gwarantuje nawiązanie partnerstwa z instytucjami biznesowymi

i nieakademickimi. Zakończenie wdrażania projektu przewidywane jest na 31 maja 2016

roku.

Liderem projektu jest Katedra Socjologii Ogólnej Uniwersytetu Łódzkiego.

Partnerami przedsięwzięcia są z kolei:

Atlas sp. z o.o.;

Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi

reprezentowane przez Regionalne Obserwatorium Terytorialne Województwa

Łódzkiego;

Zakłady Chemiczne Organika SA;

Centrum Zrównoważonego Rozwoju.

Projekt Zrównoważony rozwój, zrównoważone społeczeństwo – opracowanie

i wdrożenie innowacyjnego programu kształcenia w zakresie nowoczesnych metod pomiaru,

ewaluacji i prognozowania jakości życia jest finansowany ze środków norweskich

oraz środków krajowych.





Stro

na5

W marcu 2015 roku w ramach wdrażania wyżej wymienionego projektu zostało

przeprowadzone seminarium przygotowawcze wraz z panelem ekspertów. Celem spotkania

zespołu projektowego z partnerami przedsięwzięcia było przedstawienie wyników dotychczas

przeprowadzonych działań i czynności, to znaczy:

wniosków z analiz danych zastanych (między innymi, programów nauczania

czy dokumentów programowych);

wniosków z badań ankietowych przeprowadzonych wśród studentów socjologii

Uniwersytetu Łódzkiego;

wstępnej charakterystyki modułu specjalizacyjnego.

Jednocześnie, partnerzy projektu – w ramach panelu ekspertów – zostali poproszeni

o przygotowanie prezentacji dotyczącej możliwości oddziaływania reprezentowanych

podmiotów na jakość życia i środowisko.

Zgodnie z harmonogramem projektu Zrównoważony rozwój, zrównoważone

społeczeństwo – opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu kształcenia w zakresie

nowoczesnych metod pomiaru, ewaluacji i prognozowania jakości życia wnioski

z seminarium przygotowawczego wraz z rekomendacjami zostały zebrane w postaci raportu.





Stro

na6

Program seminarium przygotowawczego

Seminarium Przygotowawcze

projekt Zrównoważony rozwój, zrównoważone społeczeństwo

– opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu kształcenia

w zakresie nowoczesnych metod pomiaru, ewaluacji

i prognozowania jakości życia

Program:

Część I: Zrównoważony rozwój, jakość życia i środowisko w systemie kształcenia

10.00 – 10.15 Otwarcie seminarium

prof. dr hab. Ewa Rokicka

10.15 – 10.40 wyniki analizy programów nauczania i dokumentów programowych

dr Wojciech Woźniak/mgr Bartłomiej Przybylski

10.40 – 11.05 analiza potrzeb w zakresie kształcenia związanego z rozwojem

zrównoważonym dr Marta Petelewicz

11.05 – 11.30 wstępna charakterystyka modułu specjalizacyjnego

dr Tomasz Drabowicz

11.30 – 12.00 dyskusja

12.00 – 12.30 przerwa kawowa





Stro

na7

Część II: Panel ekspercki

12.30 – 12.50 wystąpienie partnera: Atlas sp. z o.o.

12.50 – 13.10 wystąpienie partnera: Biuro Planowania Przestrzennego

Województwa Łódzkiego

13.10 – 13.30 wystąpienie partnera: Zakłady Chemiczne Organika SA

13.30 – 13.50 wystąpienie partnera: Centrum Zrównoważonego Rozwoju

13.50 – 14.20 dyskusja

14.20 – 14.30 dalsze działania i czynności projektowe

mgr Maciej Tomczak

14.30 obiad

27 marca 2015 roku

Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego

ul. Rewolucji 1905 r. 41

sala T – 401





Stro

na8

Sprawozdanie z przebiegu spotkania przygotowawczego

W piątek 27 marca 2015 roku na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym

Uniwersytetu Łódzkiego odbyło się seminarium przygotowawcze (wraz z panelem

eksperckim) zorganizowane w ramach projektu Zrównoważony rozwój, zrównoważone

społeczeństwo – opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu kształcenia w zakresie

nowoczesnych metod pomiaru, ewaluacji i prognozowania jakości życia.

W seminarium uczestniczyli:

ze strony Lidera projektu

Katedry Socjologii Ogólnej Instytut

Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego:

ze strony Partnerów projektu:

prof. dr hab. Ewa Rokicka

(koordynator projektu)

dr Tomasz Drabowicz

dr Marta Petelewicz

dr Wojciech Woźniak

mgr Bartłomiej Przybylski

mgr Maciej Tomczak

mgr Beata Gambrych

mgr Magdalena Dyśko

mgr Marcin Ograbek

Jacek Michalak (Atlas sp. z o.o.)

Joanna Dytrych (Biuro Planowania

Przestrzennego Województwa Łódzkiego

w Łodzi – Regionalne Obserwatorium

Terytorialne Województwa Łódzkiego)

Anna Szymańska (Biuro Planowania

Przestrzennego Województwa Łódzkiego

w Łodzi – Regionalne Obserwatorium

Terytorialne Województwa Łódzkiego)

Agnieszka Augustynowicz (Zakłady Chemiczne

Organika SA)

Zbigniew Tynelski (Centrum Zrównoważonego

Rozwoju)





Stro

na9

Seminarium przygotowawcze rozpoczęło się o godzinie 1000

. Koordynator projektu,

prof. dr hab. Ewa Rokicka, przywitała wszystkich zebranych, dziękując przedstawicielom

Partnerów przedsięwzięcia za przybycie. Profesor Rokicka przypomniała uczestnikom,

że głównym celem projektu jest poprawa jakości kształcenia poprzez wdrożenie nowego

modułu specjalizacyjnego na kierunku socjologia. Jednocześnie odniosła się do kwestii źródeł

finansowania projektu, to znaczy uzyskania środków z Funduszu Stypendialnego

i Szkoleniowego w ramach Rozwoju Polskich Uczelni. Po krótkim wprowadzeniu profesor

Rokicka, rozpoczynając część seminarium zatytułowaną „Zrównoważony rozwój, jakość

życia i środowisko w systemie kształcenia”, poprosiła dr Martę Petelewicz o przedstawienie

pierwszej prezentacji.

Wystąpienie dr Petelewicz dotyczyło wyników badań empirycznych (ankietowych)

przeprowadzonych wśród absolwentów szkół średnich – studentów socjologii I i II stopnia

Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego1. Wiedza respondentów na

temat zrównoważonego rozwoju oraz oczekiwania w stosunku do procesu dydaktycznego

stanowić będą punkt wyjścia do opracowania właściwego programu modułu

specjalizacyjnego.

Po wystąpieniu dr Petelewicz profesor Rokicka zwróciła uwagę Partnerów,

że o ile w ramach wdrażanego projektu oferta nowych zajęć będzie skierowana jedynie do

studentów socjologii, o tyle w przyszłości przewidywane jest udostępnienie modułu

dla wszystkich osób kształcących się na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym, a nawet

Uniwersytecie Łódzkim. Następnie koordynator projektu poprosiła dr Wojciecha Woźniaka

oraz mgr Bartłomieja Przybylskiego o przedstawienie drugiej prezentacji.

Wystąpienie dr Woźniaka oraz mgr Przybylskiego było skupione na omówieniu

wyników analiz danych zastanych, to znaczy: wytycznych wynikających z kluczowych

dokumentów krajowych i międzynarodowych, programach nauczania czy różnego rodzaju

1 Wyniki badań przeprowadzonych wśród absolwentów szkół średnich zostały przedstawione w dokumencie

Raport i rekomendacje dotyczące analizy potrzeb absolwentów szkół średnich w zakresie kształcenia związanego

z rozwojem zrównoważonym i jakością życia.





Stro

na1

0

dokumentach programowych2. Prezentacja dotyczyła nie tylko teoretycznych założeń,

stanowiących konsekwencję obowiązujących norm prawnych, lecz również podejmowała

zagadnienie realnych działań i czynności, realizowanych (lub nie) przez różne podmioty.

Następnie profesor Rokicka poprosiła dr Tomasza Drabowicza o przedstawienie

kolejnej prezentacji, która dotyczyła ramowej charakterystyki modułu specjalizacyjnego.

Wystąpienie dr Drabowicza składało się z trzech części, skupionych na:

przedstawieniu ogólnych informacji o module, wynikających z założeń

zawartych we wniosku,

źródłach inspiracji dla poszczególnych, zaplanowanych wstępnie w ramach

modułu specjalizacyjnego zajęć, to jest programach studiów dotyczących

zrównoważonego rozwoju, realizowanych na innych, międzynarodowych

uczeniach, oraz

charakterystyce wstępnej propozycji modułu specjalizacyjnego przygotowanej

przez zespół projektowy. Propozycja obejmowała tematy i zagadnienia mające

wejść w skład modułu i stanowiła punkt wyjścia do dyskusji z ekspertami

uczestniczącymi w panelu.

Po wszystkich wystąpieniach profesor Rokicka zaprosiła uczestników seminarium

do dyskusji i komentarzy na temat zaprezentowanych wystąpień.

Jako pierwszy głos zabrał Jacek Michalak, pytający się o kwestie organizacyjne

związane z utworzeniem nowego modułu specjalizacyjnego – jego usytuowanie w istniejącej

strukturze studiów. Po wyjaśnieniach udzielonych przez dr Woźniaka, Jacek Michalak odniósł

się do problemów wynikających z dyrektyw oraz prawodawstwa Unii Europejskiej, które

powinny znaleźć zastosowanie w zajęciach modułowych (między innymi, obowiązków

raportowania i sprawozdawczości).

2 Wyniki analiz dotyczących edukacji dla zrównoważonego rozwoju zostały przedstawione w dokumencie

Raport i rekomendacje dotyczące analizy potrzeb absolwentów szkół średnich w zakresie kształcenia związanego

z rozwojem zrównoważonym i jakością życia.





Stro

na1

1

Następnie Zbigniew Tynelski skomentował przeprowadzone badania empiryczne,

zauważając, że wyniki pozostają mocno uzależnione od charakterystyki samych studentów

Uniwersytetu Łódzkiego. Jego zdaniem realizacja analogicznych badań wśród, na przykład,

studentów Politechniki Łódzkiej przyniosłyby inne rezultaty. Nie mniej jednak, uznał,

że wiedza wynikająca z udzielonych odpowiedzi jest cenna. Natomiast komentując

przedstawioną propozycję modułu specjalizacyjnego, stwierdził, że kluczową kwestią

jest zwrócenie uwagi potencjalnych kandydatów, na praktyczne wykorzystanie i zastosowanie

różnego rodzaju zasad wynikających z założeń zrównoważonego rozwoju.

W tym momencie Jacek Michalak dodał, że z perspektywy dużego pracodawcy, pewne

działania i czynności w zakresie zrównoważonego rozwoju czy społecznej odpowiedzialności

biznesu, zachodzą niejako automatycznie. Jest to przede wszystkim konsekwencja

obowiązujących norm prawnych. W związku z tym absolwent nie musi mieć szczególnie

rozbudowanej wiedzy teoretycznej w wyżej wymienionym zakresie (na przykład,

o obowiązującym prawie), lecz powinien posiadać (nabyć podczas studiów) umiejętność

spojrzenia na kwestie środowiskowe i społeczne z innego punktu widzenia (niż konkretny

przedsiębiorca).

Zdaniem Zbigniewa Tynelskiego jest to istotne, ale nie mniej ważne jest

perspektywiczne i względnie globalne spojrzenie na zachodzące przeobrażenia społeczne,

ekonomiczne czy technologiczne. Tym samym, jego zdaniem, ważne są kompetencje

w zakresie długofalowego przewidywania konsekwencji aktywności funkcjonujących

podmiotów.

Z takim spojrzeniem nie zgodzili się Jacek Michalak i Agnieszka Augustynowicz,

uznając, że współcześnie większą wartość ma wąska specjalizacja, ograniczająca się jedynie

do pewnych, wybranych aspektów konkretnej działalności. Agnieszka Augustynowicz dodała,

że z jej wiedzy i doświadczenia kwestia zrównoważonego rozwoju jest w pewnym

(podstawowym) stopniu wdrażana i jednocześnie propagowana już na poziomie przedszkola

czy szkoły podstawowej, choć nie pozostaje tak nazwana.





Stro

na1

2

Jacek Michalak zauważył, że realizacja zaproponowanego moduł specjalizacyjnego

jest przyszłościowa, ponieważ w nieodległej perspektywie wiele organizacji prywatnych

i państwowych będzie musiało zmierzyć się z nowymi normami prawnymi wynikającymi

z ustawodawstwa Unii Europejskiej. Tym samym, jego zdaniem, konieczne będą osoby

posiadające umiejętność przełożenia wiedzy teoretycznej (szeroko pojętej) na praktyczne

działania.

W tym momencie profesor Ewa Rokicka zauważyła, że z toczącej się dyskusji wyłania

się jednak pewien potencjalny problem nieprzekładalności perspektywy teoretycznej na

praktyczne funkcjonowanie czy zastosowanie w rzeczywistości społecznej.

Zdaniem Anny Szymańskiej współczesne podejście do zrównoważonego rozwoju nie

ogranicza się do aspektów środowiskowych czy kulturowych, lecz także szerszego

planowania przestrzennego. W opinii Anny Szymańskiej istotną cechą absolwenta nowego

modułu specjalizacyjnego będzie wspomniana wcześniej umiejętność innego spojrzenia

na problematykę funkcjonowania różnych organizacji. Odnosząc się natomiast konkretnie

do modułu specjalizacyjnego, Anna Szymańska wyraziła wątpliwości na temat programu

SPAD, służącego do przeprowadzania geometrycznej analizy danych. Jej zdaniem

w administracji publicznej stosuje się innego rodzaju programy komputerowe

do wielowymiarowej analizy statystycznej (SPSS), a tym samym zdobyta przez studentów

wiedza nie znajdzie praktycznego zastosowania.

Koordynator projektu Ewa Rokicka odpowiadając, stwierdziła, że obsługa

powszechnie stosowanych programów komputerowych wchodzi w zakres podstawy

programowej kierunku socjologia. Natomiast wprowadzenie nowego programu jest niejako

spojrzeniem w przyszłość. Doktor Drabowicz oraz doktor Woźniak dodali, że geometryczna

analiza danych jest coraz popularniejsza na zagranicznych uczelniach oraz

w międzynarodowych korporacjach. Tym samym zdobycie umiejętności posługiwania

się nowym programem będzie miało charakter cennej wartości dodanej. Z drugiej strony,

niewątpliwie, w najbliższej przyszłości program SPAD znajdzie w Polsce szersze

zastosowanie.





Stro

na1

3

Po wymianie ostatnich uwag pierwsza część seminarium dobiegła końca.

Po przerwie kawowej przystąpiono do dalszych merytorycznych prac. Druga część

seminarium przygotowawczego, zatytułowana „panel ekspercki”, skupiona była

na prezentacjach Partnerów projektu, dotyczących praktycznych aspektów funkcjonowania

poszczególnych podmiotów w realnym środowisku społeczno-gospodarczym, w tym między

innymi, zapotrzebowaniu na specjalistów czy profilu potencjalnych stażystów i pracowników.

Jako pierwszy głos zabrał Jacek Michalak, przedstawiając prezentację zatytułowaną

„Społeczna odpowiedzialność i zrównoważony rozwój Grupy Atlas”. Jacek Michalak

stwierdził, że Grupa Atlas przez wiele lat w dużym stopniu realizowała różnego rodzaju

założenia odnoszące się do zrównoważonego rozwoju. Natomiast w pierwszej dekadzie XXI

wieku Grupa zdecydowała się na usystematyzowanie swoich działań, których jednym

ze skutków było uzyskanie adekwatnych certyfikatów.

Następnie głos zabrała Anna Szymańska, która omówiła kwestie funkcjonowania

Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego Województwa Łódzkiego w strukturach Biura

Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi. Stanowiło to punkt wyjścia do

przedstawienia zagadnienia zrównoważonego rozwoju w codziennej działalności

administracji publicznej (między innymi, przygotowaniu i wdrożeniu planu

zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego czy strategii rozwoju regionu).

Jako trzecia głos zabrała Agnieszka Augustynowicz, prezentująca wybrane aspekty

związane ze zrównoważonym rozwojem grupy kapitałowej Organika SA. O ile różnego

rodzaju działania i czynności były podejmowane przez Organikę co najmniej od początku lat

90. XX wieku, o tyle strukturalizowanie wiedzy i doświadczenia w tym zakresie nastąpiło

w ostatnich latach (podobnie, jak miało to miejsce w przypadku Grupy Atlas).

Jako ostatni głos zabrał Zbigniew Tynelski, opisując najpierw historię powstania,

a następnie dotychczas podejmowane prace przez fundację Centrum Zrównoważonego

Rozwoju. Organizacja w swym funkcjonowania stara się postawić nie tylko na propagowanie,

lecz praktyczne wdrażanie różnego rodzaju kwestii wywodzących się z zasad

zrównoważonego rozwoju.





Stro

na1

4

Po wystąpieniach Partnerów profesor Rokicka ponownie zaprosiła wszystkich

uczestników do dyskusji i wymiany uwag.

Zbigniew Tynelski w odniesieniu do prezentacji Anny Szymańskiej zauważył, że jego

zdaniem władze wojewódzkie powinny większą uwagę poświęcić kwestii rozwoju

logistycznego województwa, w tym zwłaszcza transportu lotniczego.

Anna Szymańska odpowiedziała, że w tym zakresie sytuacja regionu, a nawet całej

Polski nie wygląda najlepiej. Lotniska budowane w najbliższym sąsiedztwie naszego kraju,

zwłaszcza w okolicach Berlina, będą jej zdaniem zaspokajały potrzeby ludności, a tym

samym wpłyną negatywnie na plany budowy dużego krajowego lotniska.

Zbigniew Tynelski dodał, że jego zdaniem, w Polsce, w pobliżu skrzyżowania

autostrad A1 oraz A2 potrzebne jest lotnisko typu towarowo-przeładunkowego.

Profesor Rokicka komentując wystąpienie Anny Szymańskiej, zauważyła, że wyraźnie

zarysowuje się problem praktycznego przełożenia pewnych strategii (organizacyjnych) na

realne funkcjonowanie społeczności. Jej zdaniem istnieją również braki w badaniach

uwzględniających zróżnicowania lokalne (miast czy gmin województwa).

Anna Szymańska odpowiedziała, że jest to konsekwencja zakresu obowiązków

Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego Województwa Łódzkiego. Prowadzone prace

w zakresie planowania ograniczone są do całego regionu (województwa), a nie poziomu

lokalnego. Stopień szczegółowości uzyskiwanych danych nie jest na tyle duży, aby możliwe

było uwzględnienie indywidualnych aspektów lokalnych.

W tym momencie Wojciech Woźniak skierował pytanie do Anny Szymańskiej,

dotyczące koordynacji prac czy szerszej współpracy poszczególnych szesnastu obserwatoriów

terytorialnych, funkcjonujących na terenie kraju.

Anna Szymańska odpowiedziała, że istnieje krajowe obserwatorium terytorialne,

odpowiedzialne za gromadzenie danych na poziomie ogólnopolskim. W momencie

prowadzenia badań w skali kraju, poszczególne regionalne obserwatoria odpowiedzialne

są za ich wykonanie na poziomie regionalnym. Nie mniej jednak, każdy z ośrodków

regionalnych monitoruje sytuację danego województwa uwzględniając nierzadko własne,





Stro

na1

5

specyficzne wskaźniki. Prowadzi to w konsekwencji do sytuacji zróżnicowania dostępnych

danych, a tym samym ich częściowej nieprzekładalności.

W tym momencie Jacek Michalak wyraził swoje zdziwienie, że w badaniach

zaprezentowanych przez Regionalne Obserwatorium Terytorialne Województwa Łódzkiego

wiedza podmiotów gospodarczych o zrównoważonym rozwoju jest raczej nikła. Sytuacja,

w której część przedsiębiorców nie dysponowała wiedzą na ten temat, jest dla niego

zaskakująca, ale jednocześnie potwierdza potrzebę uruchomienia modułu specjalizacyjnego.

Joanna Dytrych, odpowiedzialna za badania prowadzone przez Regionalne

Obserwatorium Terytorialne Województwa Łódzkiego, potwierdziła, że pojęcie

zrównoważonego rozwoju nie jest bliskie przedsiębiorcom. W badaniach niemal każdorazowo

konieczne było wyjaśnianie (charakterystyka) wyżej wymienionego pojęcia.

Profesor Rokicka skierowała pytanie do Jacka Michalak oraz Agnieszki

Augustynowicz dotyczące oferty składanej wobec klienta, w tym zwłaszcza charakteru

wytwarzanych produktów.

Jacek Michalak odpowiedział, że w tym zakresie podejmowane są różnego rodzaju

działania, wynikające w dużym stopniu, choć nie wyłącznie, z obowiązujących norm

prawnych. Nie mniej jednak, firmy starają się propagować pozytywny przekaz na swój temat,

zarówno w zakresie czynności podejmowanych w ramach swojej działalności, jak

i w zakresie przygotowanego produktu.

Następnie profesor Rokicka poprosiła mgr Macieja Tomczaka o przedstawienie

ostatniej prezentacji.

Wystąpienie mgr Tomczaka dotyczyło kolejnych etapów wdrażania projektu,

uwzględniających prace zaplanowane do wykonania przez zespół projektowy oraz zadania

wyznaczone dla Partnerów.

Po ostatniej wymianie zdań, koordynator projektu, prof. dr hab. Ewa Rokicka

zakończyła seminarium, jeszcze raz dziękując wszystkim zebranym za przybycie oraz

dyskusję, a także wyrażając nadzieję na dalszą, owocną współpracę.





Stro

na1

6

Zrównoważony rozwój w praktyce – Instytucje partnerskie

Zgodnie z informacjami przedstawionymi we Wprowadzeniu, Partnerami projektu

Zrównoważony rozwój, zrównoważone społeczeństwo – opracowanie i wdrożenie

innowacyjnego programu kształcenia w zakresie nowoczesnych metod pomiaru, ewaluacji

i prognozowania jakości życia są:

Atlas sp. z o.o.;

Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi

reprezentowane przez Regionalne Obserwatorium Terytorialne Województwa

Łódzkiego;

Zakłady Chemiczne Organika SA;

Centrum Zrównoważonego Rozwoju.

Są to zatem przedstawiciele zarówno przedsiębiorstw – podmiotów reprezentujących

branżę prywatną – administracji publicznej, jak i organizacji pozarządowych, funkcjonujący

na szczeblu nie tylko lokalnym, lecz również regionalnym i centralnym. W związku z tym,

wszyscy Partnerzy mają nie tylko określone doświadczenie związane z praktycznym

odniesieniem się do kwestii zrównoważonego rozwoju, ale też i postrzegają w indywidualny

sposób powyższe zagadnienie.

W przypadku przedsiębiorstw – Atlasu oraz Zakładów Chemicznych Organika

– zrównoważony rozwój postrzegany jest przede wszystkim przez pryzmat społecznej

odpowiedzialności biznesu. Jest to koncepcja, według której podmioty już na etapie

budowania strategii działania, samodzielnie i dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne,

ochronę środowiska, a także relacje z różnymi potencjalnymi grupami interesariuszy. W takim

ujęciu odpowiedzialność sprowadza się nie tylko do spełnianie przez konkretne

przedsiębiorstwo wszystkich wymogów formalnych i prawnych, obowiązujących w danym

kraju czy regionie, lecz również zainteresowanie inwestycjami w zasoby ludzkie czy ochronę

środowiska oraz nawiązywanie relacji z interesariuszami, którzy mogą mieć rzeczywisty

wpływ na efektywne funkcjonowanie tych organizacji.





Stro

na1

7

W regulacjach Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (International

Organization for Standardization) normą systematyzującą wiedzę na temat szeroko

rozumianej społecznej odpowiedzialności biznesu jest ISO 26000. Z kolei SA 8000 (Social

Accountability 8000) jest międzynarodową normą określającą odpowiedzialność społeczną

organizacji. Powstała na bazie standardów obejmujących prawa człowieka i prawa

pracownicze, takie jak: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ, Konwencja Narodów

Zjednoczonych, Konwencja Praw Dziecka i Konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Nawiązuje również do norm z zakresu jakości (ISO 9001) i środowiska (ISO 14001).

W konsekwencji, społeczna odpowiedzialność biznesu przejawia się w następujących

wymiarach (zgodnie z normą ISO 26000):

ładzie organizacyjnym;

poszanowaniu praw człowieka;

nawiązywanych stosunkach pracy;

ochronie środowiska naturalnego;

relacjach z konsumentami;

zaangażowaniu społecznym.

We wszystkich wskazanych wymiarach Partnerzy projektu deklarują podejmowanie

działań i czynności sprzyjających poprawie lub utrzymaniu właściwego stanu, zgodnego

z założeniami społecznej odpowiedzialności biznesu. Ład organizacyjny firm tworzą jasne

i przejrzyste struktury, zarówno w zakresie podziału obowiązków, jak i związanej z nimi

odpowiedzialności. Wszyscy pracownicy są równo traktowani – czy to w momencie

nawiązywania stosunku pracy czy też w dostępie i możliwości kształcenia. Ogólna

organizacja pracy przejawia się, między innymi, w utrzymaniu stabilnego zatrudnienia,

elastycznym czasie pracy, przejrzystym systemie wynagrodzeń czy możliwości skorzystania

z pomocy socjalnej. Z kolei relacje z konsumentami oraz zaangażowanie społeczne pozostaje

uzależnione od aktualnej sytuacji lokalnej i regionalnej. Na przykład, Zakłady Chemiczne

Organika były:





Stro

na1

8

w latach 2006-2013 tytularny sponsor drużyny siatkówki kobiet Organika-

Budowlani Łódź;

sponsorem akcji charytatywnych, między innymi, udzielono wsparcia

finansowego dzieciom niedosłyszących z fundacji Słyszeć Serce, Towarzystwo

Alzheimerowskie, Fundację KRWINKA oraz GAJUSZ;

sponsor ogródka zabaw dla dzieci znajdującego się w okolicach Zakładów

Chemicznych Organika;

źródłem wsparcie dla różnych inicjatyw kulturalno-oświatowych w okolicznych

szkołach i przedszkolach oraz licznych imprez artystycznych organizowanych

przez Muzeum Historii Miasta Łodzi

Potwierdzeniem zgodności działań podejmowanych przez Partnerów są przyznawane

oraz otrzymywane certyfikaty.

Centrum Zrównoważonego Rozwoju jest stowarzyszeniem, zajmującym się

propagowaniem i wdrażaniem: programów, systemów organizacyjnych i finansowych oraz

technologii prowadzących do wszechstronnego rozwoju społecznego i gospodarczego

w zgodzie ze środowiskiem naturalnym. Centrum Zrównoważonego Rozwoju postrzega

zrównoważony rozwój, jako wszechstronny i harmonijny rozwój społeczno-gospodarczy,

który nie narusza środowiska naturalnego. W swojej działalności, poprzez planowanie,

prowadzenie edukacji, ale także podejmowanie realnych czynności, stara się propagować

i wdrażać standardy zrównoważonego rozwoju (opierając się, między innymi, na Zasadach

ogólnych praw i obowiązków – Deklaracji z Rio de Janeiro w sprawie środowiska i rozwoju).

Centrum Zrównoważonego Rozwoju stara się w miarę możliwości włączać w prace

dotyczące opracowywania strategii rozwoju (na każdym poziomie), plany lokalnego rozwoju,

programy ochrony środowiska, plany gospodarki odpadami, studia wykonalności, a także

analizy oraz koncepcje, prowadzone przez różne podmioty i instytucje na szczeblu lokalnym,

regionalnym, jak i krajowym. Z kolei poprzez realizację różnego rodzaju projektów kształtują

świadomość społeczeństwa, oddziałując na ich obecne, jak i przyszłe zachowania.





Stro

na1

9

W ujęciu Biura Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi

reprezentowanego przez Regionalne Obserwatorium Terytorialne Województwa Łódzkiego,

zrównoważony rozwój to taka sytuacja społeczno-gospodarcza, w której następuje proces

integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi

środowiska przyrodniczego, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania

podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub jednostek. Wszystkie podejmowane

działania i czynności nie ograniczają się wyłącznie do współczesności, lecz mają również

na uwadze przyszłe pokolenia.

Głównymi zadaniami Biura Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego

w Łodzi jest: opracowywanie planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz

strategii rozwoju województwa łódzkiego, budowa zintegrowanego systemu monitorowania

sytuacji społeczno-gospodarczej i ewaluacji polityk publicznych, a także prowadzenie badań

i analiz strategicznych dotyczących sytuacji społeczno-gospodarczej regionu.

Natomiast nadrzędnym celem polityki zagospodarowania przestrzennego

województwa jest kształtowanie struktury funkcjonalno–przestrzennej województwa,

warunkującej dynamizację rozwoju zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

W związku z tym, Regionalne Obserwatorium Terytorialne Województwa Łódzkiego

w zakresie zrównoważonego rozwoju podejmuje względnie szeroki wachlarz zagadnień,

począwszy od opracowywania dokumentów strategicznych szczebla regionalnego, w których

wyżej wymieniona idea stanowi myśl przewodnią, poprzez proces konsultacji oraz

monitorowanie prac już wdrożonych do realizacji.

Na przykład, w momencie przygotowywania Strategii Rozwoju Województwa

Łódzkiego 2020, Biura Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi

reprezentowanego przez Regionalne Obserwatorium Terytorialne Województwa Łódzkiego

zaprosiło do współpracy szerokie grono specjalistów z różnych dziedzin, będących

przedstawicielami lokalnych uczelni wyższych – Uniwersytetu Łódzkiego, Politechniki

Łódzkiego oraz Uniwersytety Medycznego. Współpraca przyjęła postać przede wszystkim

szczegółowej konsultacji przyjętych rozwiązań, wytyczania celów i kierunków działań,

formułowania misji czy oceny wizji ogólnego rozwoju.





Stro

na2

0

Warto jednocześnie zauważyć, iż standardy dotyczące zrównoważonego rozwoju

w odniesieniu do działalności jednostki samorządowej, jaką stanowi Biura Planowania

Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi, wynikają z obowiązujących przepisów

w zakresie planowania przestrzennego i rozwoju regionalnego oraz strategicznych

dokumentów szczebla krajowego i europejskiego.

Niezależnie od deklarowanego ujęcia oraz rzeczywistego podejścia do kwestii

zrównoważonego rozwoju, wszyscy Partnerzy projektu Zrównoważony rozwój,

zrównoważone społeczeństwo – opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu

kształcenia w zakresie nowoczesnych metod pomiaru, ewaluacji i prognozowania jakości

życia stanowią potencjalnych pracodawców dla absolwentów modułu specjalizacyjnego,

przygotowywanego w ramach przedsięwzięcia. Co więcej, wielowymiarowe doświadczenia,

wraz z różnorodnością poruszanych zagadnień, wokół których koncentrują się działania

i czynności podejmowane przez poszczególnych Partnerów, powinny przełożyć się na

efektywne wdrożenie idei zrównoważonego rozwoju w opracowywany moduł.





Stro

na2

1

Wstępna charakterystyka modułu specjalizacyjnego

Zgodnie z założeniami projektu, program modułu specjalizacyjnego będzie obejmował

240 godzin realizowanych na trzecim roku stacjonarnych studiów socjologii pierwszego

stopnia (licencjackich). W związku z tym planowane jest podzielenie modułu

specjalizacyjnego na 8 przedmiotów po 30 godzin.

Pierwsza rekrutacja na nową specjalność odbędzie się w roku akademickim 2015/2016

i obejmie 20 osób. Ponadto ok. 50-80 studentów będzie brało udział w zajęciach do wyboru,

powiązanych z problematyką specjalności, która po opracowaniu i przetestowaniu zostanie

na stałe wpisana do repertuaru specjalności dostępnych dla studentów socjologii. W dalszej

perspektywie rozważone zostanie stworzenie kierunku studiów opartego o program

specjalności. Być może taki kierunek studiów będzie miał prawdziwie interdyscyplinarny

charakter, jako konsekwencja współpracy z dwiema pozostałymi katedrami z Wydziału

Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego, które w ramach obecnej edycji

programu Rozwój polskich uczelni finansowanego ze środków FSS prowadzą dwa projekty

dydaktyczne: EkoMiasto. Kształcenie na rzecz zrównoważonego, inteligentnego

i partycypacyjnego rozwoju miast i Utworzenie nowych interdyscyplinarnych programów

kształcenia w zakresie ekonomii ochrony środowiska (w języku polskim i angielskim) w UŁ.

Zaprezentowana poniżej propozycja programu specjalizacji nie obejmuje seminarium

licencjackiego, które umożliwiłoby studentom napisanie prac licencjackich przy

wykorzystaniu wiedzy teoretycznej oraz na podstawie materiału empirycznego zebranego

podczas zajęć wchodzących w skład modułu. Przewiduje się jednakże możliwość, że któryś

z uprawnionych pracowników Katedry Socjologii Ogólnej UŁ zgłosi takie seminarium

licencjackie tematycznie powiązane z programem specjalizacji w ramach corocznej puli

seminariów oferowanych przez Instytut Socjologii UŁ. W ten sposób studenci specjalizacji

będą mogli napisać swoje prace licencjackie na tematy związane z problematyką specjalizacji,

a jednocześnie zaoszczędzone w ten sposób godziny będzie można przeznaczyć na

dodatkowy przedmiot w ramach modułu specjalizacyjnego. Przewiduje się, że tematy prac

licencjackich opracowywanych w ramach seminarium będą mogły być ustalane

w porozumieniu z partnerami projektu i będą mogły odnosić się do praktycznych problemów





Stro

na2

2

związanych ze zrównoważonym rozwojem napotykanych przez partnerów w toku ich

codziennej działalności.

Zaprezentowana propozycja programu powstała w oparciu o kwerendę dotyczącą

programu podobnych specjalizacji czy kierunków studiów prowadzonych w zagranicznych

szkołach wyższych. Pomocny okazał się zwłaszcza program czteroletnich studiów

licencjackich Zrównoważony Rozwój prowadzonych przez Szkołę Nauk Społecznych

i Politycznych na Uniwersytecie w Edynburgu (Szkocja) oraz ścieżka dydaktyczna dotycząca

zrównoważonego rozwoju oferowana przez Wyższą Szkołę Zrównoważonego Rozwoju

w niemieckim Eberswaldzie. Proponowany program specjalizacji był także konsultowany

z długoletnim współpracownikiem KSO UŁ, emerytowanym profesorem politologii Dieterem

Eiβelem z Uniwersytetu Justusa Liebiega w niemieckim Giessen. Prof. Eiβel prowadzi

w semestrze letnim 2014/2015 cykl gościnnych wykładów na Wydziale Ekonomiczno-

Socjologicznym UŁ, finansowanych przez DAAD (Deutscher Akademischer Austausch

Dienst).

Lista proponowanych zajęć obejmuje następujące przedmioty.

1) Wprowadzenie do zrównoważonego rozwoju

Celem kursu jest zapewnienie studentom głębszego zrozumienia podstawowych zasad,

koncepcji i idei zrównoważonego rozwoju oraz działań mających umożliwić jego realizację

(włączając w to osobiste zachowania konsumenckie). Dodatkowo, studenci uzyskają wiedzę

na temat różnych aspektów zrównoważonego rozwoju (zmiany klimatu, bioróżnorodność,

produkcja żywności, systemy energetyczne i transportowe itp.) i wzajemnych zależności

między nimi.

Podstawowe lektury:

S. Dresner (2008), The Principles of Sustainability, London: Routledge

M. Mulligan (2015), An Introduction to Sustainability: Environmental, Social

and Personal Perspectives, London: Routledge





Stro

na2

3

2) Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju

Jest to kurs będący kontynuacją przedmiotu „Wprowadzenie do zrównoważonego

rozwoju”, mający na celu pogłębienie omawianej tam problematyki. W trakcie kursu studenci

zapoznają się z problemem „tragedii zasobów wspólnych” (Hardin 1968) i rozwiązaniami

mogącymi służyć jej zapobieżeniu (Ostrom 2013). Studenci zapoznają się także

z historycznymi i współczesnymi przykładami skutecznych oraz nieskutecznych kulturowych

i społecznych reakcji na zmiany środowiska naturalnego – zarówno te spowodowane

ingerencją człowieka w przyrodę jak i te nie będące konsekwencją ludzkiej działalności

(Diamond 2007). Celem kursu będzie także próba znalezienia odpowiedzi na pytanie o to,

w jaki sposób pogodzić wzrost gospodarczy z ochroną środowiska naturalnego (Collier 2011

oraz Collier i Venables 2011).

Jak pisze Diamond (2007: 491): „Nie można by zrozumieć praktyk stosowanych przez

wielkie przedsiębiorstwa w celu ochrony środowiska bez wcześniejszej wiedzy, co muszą one

zrobić, aby przetrwać w świecie ostrej konkurencji.” Ta problematyka zostanie omówiona

w ramach kursu na podstawie trzech rekomendowanych przez Diamonda prac: Petersa

i Watermana (2000), Watermana (1987) i Watermana (1990). Omówienie okoliczności,

w jakich przedsiębiorstwa mogą prowadzić politykę nie niszczącą środowiska, lecz mu

sprzyjającą, zostanie omówione – znowu na podstawie rekomendacji Diamonda (2007: 491-

491) w oparciu o książki Saundersa i McGovern (1993) oraz Bendella (2000).

Podstawowe lektury:

G. Hardin (1968) The tragedy of the commons, Science, nr 162, str. 1243-1248

J. Diamond (2007) Upadek: dlaczego niektóre społeczeństwa upadły, a innym się

udało. Warszawa: Prószyński i S-ka

E. Ostrom (2013) Dysponowanie wspólnymi zasobami. Warszawa: Wolters

Kluwers Polska

P. Collier (2011) The Plundered Planet. How to Reconcile Prosperity With

Nature. Oxford: Oxford University Press





Stro

na2

4

P. Collier i A.J. Venables (red.) (2011) Plundered Nations? Successes and

Failures in Natural Resource Extraction. Houndmills, Basingstoke: Palgrave

Macmillan

T. Peters i R. Waterman (2000) Poszukiwanie doskonałości w biznesie,

Warszawa: Wydawnictwo Medium

R. Waterman (1987) The Renewal Factor: How the Best Get and Keep the

Competitive Edge, Toronto: Bantam Books

R. Waterman (1990) Ad-hocracy: The Power to Change, Nowy Jork: Norton

T. Saunders i L. McGovern (1993) The Bottom Line of Green Is Back: Strategies

for Creating Profitable and Environmentally Sound Business, San Francisco:

Harper

J. Bendell (red.) (2000) Terms of Endearment: Business NGOs and Sustainable

Development, Sheffield: Greenleaf

3) Miejskie i regionalne planowanie

Celem kursu będzie uświadomienie studentom, że zapewnienie zrównoważonego

rozwoju wymaga zaangażowania na poziomie regionalnym i lokalnym w postaci

odpowiedniego planowania przestrzennego. Na poziomie regionalnym dotyczy to ochrony

przyrody i krajobrazu, a na poziomie lokalnym: budownictwa mieszkaniowego i jego bilansu

energetycznego (zastosowanie rozwiązań sprzyjających pozyskiwaniu energii ze źródeł

odnawialnych, kwestia inwestycji w lepszą izolację domów i mieszkań w celu zwiększenia

oszczędności energii) oraz systemu transportowego (wraz z przeciwdziałaniem

zanieczyszczeniu powietrza czy nadmiernemu hałasowi). Studenci poznają także wymagania,

jakie wobec rozwiązań na poziomie regionalnym i lokalnym stawiają dyrektywy Unii

Europejskiej.

Podstawowe lektury:

M. Hülsmann i D. Fornahl (red.) (2014) Evolutionary Paths Towards the

Mobility Patterns of the Future. Cham: Springer





Stro

na2

5

F. Morata i I.S. Sandoval (2012) European Energy Policy. An Environmental

Approach. Londyn: Edward Elgar

4) Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) – społeczne i ekologiczne aspekty

prowadzenia działalności gospodarczej w zglobalizowanym świecie

Celem kursu będzie zapoznanie studentów z trzema problemami związanymi

z prowadzeniem działalności gospodarczej w warunkach globalnej konkurencji

ekonomicznej. Po pierwsze, z odpowiedzialnością przedsiębiorstw za ochronę środowiska.

Po drugie, ze społeczną odpowiedzialnością biznesu (rozumianą jako, na przykład,

zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy, przestrzeganie zakazu pracy dzieci, czy

zapewnienie pracownikom tak zwanej „godnej płacy”). Po trzecie, z wykorzystaniem przez

przedsiębiorstwa w raportowaniu na temat społecznej odpowiedzialności biznesu rozmaitych

wskaźników, np. wskaźników jakości życia.

5) Wielowymiarowa analiza korespondencji i analiza skupień z wykorzystaniem

programu SPAD

Wielowymiarowa analiza korespondencji jest techniką wykorzystywaną w badaniach

społecznych (zwłaszcza w analizie danych sondażowych) i marketingowych. Jej zastosowanie

w socjologii związane jest z pracami francuskiego socjologa P. Bourdieu, uważanego

za jednego z XX-wiecznych klasyków dyscypliny. Analiza skupień jest pokrewną wobec

wielowymiarowej analizy korespondencji techniką analizy danych. W ramach projektu jedna

z wydziałowych pracowni komputerowych zostanie wyposażona w specjalistyczne

oprogramowanie SPAD służące do wykonywania wielowymiarowej analizy korespondencji

i analizy skupień. W dniach 21-25 września 2015 roku planowane jest przeprowadzenie

szkolenia z zakresu wielowymiarowej analizy korespondencji i obsługi programu SPAD.

Szkolenie przeprowadzi norweski socjolog z Uniwersytetu w Bergen, prof. Johannes

Hjellbrekke, który jest specjalistą w zakresie wykorzystywania wielowymiarowej analizy

korespondencji w badaniach socjologicznych i który posiada doświadczenie w zakresie

prowadzenia szkoleń przy użyciu programu SPAD. Kurs wielowymiarowej analizy

korespondencji i analizy skupień dla studentów będzie odbywał się przy użyciu bazy danych

powstałej w latach 2011-2012 przy okazji prowadzonych przez KSO UŁ na zlecenie UMŁ





Stro

na2

6

badań sondażowych nad jakością życia łodzian oraz innych, ogólnodostępnych baz danych

zawierających informacje o jakości życia, opiniach na temat zrównoważonego rozwoju

i zachowaniach konsumenckich związanych z ochroną środowiska.

Podstawowe lektury:

B. Le Roux i H. Rouanet (2010) Multiple Correspondence Analysis, London:

Sage

H.C. Romesburg (2004) Cluster Analysis for Researchers. Chapel Hill, NC: Lulu

Press

J. Górniak (2000) Zastosowanie analizy korespondencji w badaniach

społecznych i marketingowych. ASK: Społeczeństwo, Badania, Metody 9:

115-136

6) Metody badań jakości życia i zrównoważonego rozwoju

Celem kursu będzie zapoznanie studentów z ilościowymi i jakościowymi metodami

badań społecznych oraz z narzędziami dla rozwoju analizy strategicznej (benchmarking,

analiza SWAT) i diagnozy biznesowej. W zamierzeniu umiejętności zdobyte przez studentów

w ramach tego kursu zostaną przez nich wykorzystane w praktyce w trakcie następnego

kursu, to jest przy zbieraniu informacji i opracowywaniu studiów przypadku dotyczących

zrównoważonego rozwoju.

7) Studia przypadku zrównoważonego rozwoju (z wizytami studyjnymi

u partnerów)

Celem kursu będzie przedstawienie i zapoznanie studentów z różnego rodzaju

możliwościami praktycznego wykorzystania wiedzy dotyczącej zrównoważonego rozwoju.

Istotnym elementem zajęć stanie się analiza sytuacji i rozwiązywanie zadań przygotowanych

przez przedsiębiorstwa oraz organizacje pozarządowe, działające w rzeczywistym

środowisku.





Stro

na2

7

8) Umiejętności komunikacyjne

Celem kursu będzie wykształcenie u studentów umiejętności z zakresu prowadzenia

negocjacji, współpracy z mediami i działań public relations (w kontekście komunikacji

dotyczącej zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu), zdolności

przywódczych, wsparcia działalności obywatelskiej.

W ramach całej specjalizacji planowane jest położenie nacisku nie tylko na integrację

pomiędzy poszczególnymi przedmiotami (np. wiedzy teoretycznej zdobytej podczas zajęć

z przedmiotu: „Metody badań jakości życia i zrównoważonego rozwoju” i praktycznego

zastosowania tych metod podczas wizyt studyjnych w trakcie trwania przedmiotu „Studia

przypadku zrównoważonego rozwoju”), ale również na integrację zdobywania wiedzy

teoretycznej (książkowej) i ćwiczenia umiejętności praktycznych w ramach poszczególnych

przedmiotów. Mała liczba studentów przyjętych na specjalizację (20 osób) umożliwi

prowadzenie zajęć w formie ćwiczeń konwersatoryjnych, podczas których stosowane będą tak

zwanej aktywne metody dydaktyczne. Uczęszczając na zajęcia, studenci będą ćwiczyli

umiejętności przygotowywania prezentacji w PowerPoincie, pisania komunikatywnych

raportów i wykorzystywania przy ich przygotowywaniu danych zastanych.





Stro

na2

8

Wnioski i rekomendacje z panelu ekspertów

Organizacja w ramach projektu Zrównoważony rozwój, zrównoważone społeczeństwo

– opracowanie i wdrożenie innowacyjnego programu kształcenia w zakresie nowoczesnych

metod pomiaru, ewaluacji i prognozowania jakości życia seminarium przygotowawcze

wraz z panelem ekspertów i przeprowadzona dyskusja, przełożyły się na opracowanie

następujących kluczowych wniosków i rekomendacji:

Pierwszy z kursów modułu specjalizacyjnego „Wprowadzenie do

zrównoważonego rozwoju” powinien dostarczyć studentom kluczowych

informacji na temat możliwości zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce.

Tym samym, o ile istotne jest wyjaśnienie znaczenia zrównoważonego rozwoju

jako takiego, o tyle nie mniej ważne jest zwrócenie uwagi na jego znaczenie

w kontekście współczesnej rzeczywistości społecznej, a także przenikania

z innymi aspektami życia;

Trzeci kurs modułu specjalizacyjnego „Miejskie i regionalne planowanie”

powinien zostać rozbudowany o dodatkowe zagadnienia, wynikające i związane

ze zrównoważonym rozwojem. Jednocześnie zakres poruszanych tematów nie

powinien ograniczać się wyłącznie do ochrony przyrody i krajobrazu,

budownictwa mieszkaniowego i jego bilansu energetycznego czy systemu

transportowego;

Czwarty kurs modułu specjalizacyjnego „Społeczna odpowiedzialność biznesu

(CSR) – społeczne i ekologiczne aspekty prowadzenia działalności

gospodarczej” powinien zostać bardziej wyeksponowany. We współczesnej

gospodarce świadome oddziaływanie przedsiębiorstw na środowisko lokalne

i regionalne, podejmowanie czy wspieranie różnego rodzaju inicjatyw, ale też

wielowymiarowa współpraca w zakresie produkcji i konsumpcji wytwarzanych

dóbr, stanowi kluczowy element prowadzenia działalności rynkowej;





Stro

na2

9

Rozważając zagadnienia poszczególnych kursów modułu specjalizacyjnego

należy – w miarę możliwości – zwracać uwagę na trzy główne aspekty:

społeczne, środowiskowe oraz gospodarcze;

Sugerowaną formą kształcenia jest stworzenie warunków do jak najszerszej

samodzielnej pracy. Wydaje się, że najbardziej skuteczną i pożądaną metodą

zdobywania wiedzy jest przejście od postawionych problemów do teorii, która

wskazuje na właściwie rozwiązania;

Ogólnie program modułu specjalizacyjnego powinien być w większym stopniu

skupiony na praktycznych aspektach zastosowania wiedzy i przełożenia

umiejętności na konkretne działania i czynności. Oznacza to przede wszystkim:

skoncentrowanie uwagi na kluczowych wskaźnikach umożliwiających

zróżnicowanie rozwoju instytucji;

weryfikacji różnego rodzaju danych twardych i miękkich;

ćwiczenia w zakresie przygotowywania raportów.

W konsekwencji absolwenci modułu specjalizacyjnego powinni charakteryzować się

kwalifikacjami pozwalającymi im na przygotowanie i przeprowadzenie wielowymiarowych

analiz, wykorzystujących zróżnicowane mierniki.





Stro

na3

0

Zakończenie

Zorganizowanie seminarium przygotowawczego wraz z panelem ekspertów w ramach

projektu Zrównoważony rozwój, zrównoważone społeczeństwo – opracowanie i wdrożenie

innowacyjnego programu kształcenia w zakresie nowoczesnych metod pomiaru, ewaluacji

i prognozowania jakości życia, zakończyło pierwszy kwartał wdrażania przedsięwzięcia.

W omawianym okresie prace zespołu koncentrowały się, z jednej strony, na analizie form

kształcenia w zakresie zrównoważonego rozwoju, a z drugiej strony, na praktycznych

aspektach funkcjonowania różnego rodzaju podmiotów w rzeczywistym środowisku. Zdobyta

w ten sposób wiedza zostanie wykorzystana w programie nowego modułu specjalizacyjnego.

W kolejnych miesiącach prace zespołu projektowego będą poświęcone przygotowaniu

szczegółowego planu modułu, poczynając od opisu wskazanych zajęć, poprzez treści

i wymagania, na oczekiwanych efektach kształcenia kończąc. W konsekwencji, w drugim

kwartale realizacji przedsięwzięcia zostanie opracowana siatka zajęć modułu

specjalizacyjnego oraz powstaną sylabusy do zajęć. Przygotowane dokumenty zostaną

następnie poddane ocenie ekspertów - partnerów projektu.

Documents

Raport - socjologia.uni.lodz.plsocjologia.uni.lodz.pl/pliki/8-raport-i-rekomendacje-dotyczace... · Wystąpienie dr Petelewicz dotyczyło wyników badań empirycznych (ankietowych)