Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    1/11

    PUNIM SEMINARIK

    PRESIDENTI I REPUBLIKES SE KOSOVES

    Mentor: Kandidatet:

    Dr. Arta Rama Adrian Nika, Ardit

    Dragidea

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    2/11

    Hyrje

    Si!temi "g#ed$or n% Ko!o&% %!$t% 'ro#ekt(ar nga )a!$k%!ia nd%rkom)%tare

    me *are 'ak ro t% &endor%&e. +%im e!tar i !i!temit i!$te t% m)ro$en d$e

    t% a&an-o$en t% dre#tat e kom(nitete&e, '%rme! d$%nie! !% roit t%

    r%nd%!i!$%m '%r ndr!$imet k(!$tet(e! d$e &ende&e t% re"er&(ara, !i d$et% !ig(ro$et '#e!%marr#e m% e mad$e e gra&e n% 'oitik/)%r#e '%rme! *(t#e!

    !% k(ot%! g#inore. Ndr!$imet 0% kan% ndod$(r n% nd%rko$% n% !i!temin

    "g#ed$or k( &endor%t kan% 'a!(r ro m% t% mad$, n(k %!$t% marr% 'ara!!$

    &(neti i 0tetar%&e, e '%r m% te'%r k%ta t% *(ndit n(k kan% 0en% ed$e t%

    in*orm(ar '%r ndr!$imet 0% 'o )%$e!$in.

    K '(nim 're"enton *ormen e "g#ed$#e! !e Pre!identit te Re'()ike! !e

    Ko!o&e! !i d$e n% m%nr% kronoog#ike anai"on 'ro-e!et 'oitike d$e

    'ro-ed(rat e "g#ed$#e! !% Pre!ident%&e 0% nga 'a!/(*ta n% Ko!o&%.

    Re"(tatet e '(n%! !% komi!ionit '%r ndr!$imet k(!$tet(e!e '%r "g#ed$#en edre#t'%rdre#t t% Pre!identit, d$e ")%rt$en 'ro-ed(rat e 'ara'ara n% Dra*t/

    ig#in '%r 1g#ed$#et Pre!iden-iae '%r*!$ir% aktg#kimin e 2#kat%!

    K(!$tet(e!e.

    Me 34 0er!$or t% &itit 3555, k(r *or-at !er)e ( detr(an t% argo$e!$in nga

    Ko!o&a, k &end admini!tro$e# nga mi!ioni i Organi"at%! !% Kom)e&e t%

    Ba!$k(ara UNMIK d$e in!tit(-ionet demokratike t% Ko!o&%!: K(&endi,

    Pre!identi d$e 0e&eria. Ed$e '!e Ser)ia n(k ki!$te kontro m)i Ko!o&%n, n%

    re"o(t%n 36 77 t% K%!$iit t% Sig(rimit, di!a $er% '%rmende# !e Ko!o&a %!$t%

    'rotektorat i OKB/!%, 'or #(ridiki!$t '#e!% e Re'()ik%! 8ederae t%

    9(go!a&i!%. M% 6 !$k(rt 6; i d%rg(ari !'e-ia '%r !tat(!in e Ko!o&%!,

    Martti A$ti!aari, dor%"oi 'ro'o"imin e ti# n% Pri!$tin% d$e Beograd, '%r

    'a&ar%!in% e k(!$t%"(ar t% Ko!o&%!, $a' 0%

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    3/11

    organi"(ar n#% takim di!k(t(e!. P#e!emarre! ne kete di!k(tim i!$im ne d

    koeget 0e kemi 'ran(ar te 'ergadi!im kete !eminar, g#ate 'er'iimit te keti#

    '(nimi #emi kon!(t(ar me Pro*e!or 0e ig#ero#ne ne *ak(tetin 9(ridik ne

    Koeg#in AAB.

    Zgjedhja e Presidentit

    >i!torik( I "g#ed$#e! !e Pre!idente&e

    +% nga "g#ed$#et e 'ara 'aramentare t% 'a!/(*t%! ?63@ e deri m% tani,

    Ko!o&a ka 'a!(r 'e!e 're!ident%. 1g#ed$#a e tre %!$t% !$o0%r(ar me kri"a

    in!tit(-ionae d$e 'a"are t% !$(mta 'oitike, k(r!e '%r '%r*(ndimin e

    mandatit t% d 're# tre %!$t% '%rk(#de!(r 2#kata K(!$tet(e!e.

    8iimi!$t Ko!o&a ka 0en% n%n admini!trimin e '%rko$!$%m nd%rkom)%tar

    d$e n% *(0i i!$te Korni"a K(!$tet(e!e d$e Kretari i Ko!o&e! ki!$t

    kom'eten-a te k(!$te"(ara. Mandati i Kretarit "g#a!te &et%m tri &ite, nd%r!a

    '%r&e< m(nd%!i!% !% dor%$e0#e!, '(!$imi i *(nk!ionit ka m(nd(r t% )%$et

    ed$e '%rme! !$karkimit me &otat e #o m% 'ak !e 6C4 e t% g#it$% de'(tet%&e

    t% K(&endit.

    Pa! !$'a#e! !% 'a&ar%!i!% n% &itin 6= d$e a'ro&imit t% K(!$tet(t%! !%

    Re'()ik%! !% Ko!o&%!, "g#ed$#a e Pre!identit ka &a"$d(ar t% )%$et ngaK(&endi. Se-ii !$teta! i Ko!o&%! 0% ka m)(!$(r mo!$%n 4 e

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    4/11

    Ko!o&%! "g#od$i I)ra$im R(go&%n '%r Pre!ident t% Ko!o&%!, &otimi '%r t% -iin

    ( )% n% 'ako me Kremini!trin d$e ka)inetin 0e&eritar.

    K(&endi i Ko!o&e! me 4 d$#etor 67 "g#od$i '%r $er% t% dt% I)ra$im

    R(go&%n '%r Pre!ident t% Ko!o&%!. K%!a# rad$e I)ra$im R(go&a n(k i!$te

    kandidat i &et%m '%r kretar, ed$e PDK ki!$te 'ro'o"(ar kandidatin e !a# /Ram% B(#%n. Me0% gara )%$e# me k(nd%r kandidat%, Kretari i at%$er!$%m i

    K(&endit Ne$at Da-i 'ro'o"oi t% t$$e!$in rreg(at e "g#ed$#e! !% Kretarit

    d$e 'a! &otimit t% 'ar% t% "g#id$e# kretar i &endit ai i -ii ka marr m% !$(m%

    &ota.

    Kretari i Ko!o&%! ( "g#od$ n% ra(ndin e tret% t% &otimit . Mandati i dt% i ".

    R(go&a m)eti n% g#!m% '%r !$kak t% &dek#e! !% ti# me 63 #anar 6F.

    Me 3 !$k(rt 6F, Pre!ident i ri i &endit ( "g#od$ 8atmir Se#di( nga rad$%t e

    LDK/!%. Ed$e ". Se#di( ( "g#od$ 'a! ra(ndit t% tret% t% &otime&e d$e at%$er%k(r i ne&o#ite!$in F3 &ota t% de'(tet%&e t% 'rani!$%m, ai mori = &ota. Pa!

    &dek#e! !e i!$ 're!identit R(go&a, n% !ean-%n e m)a#t(r m% 5 #anar 6=,

    imi!$t 8atmir Se#di( #e' dor%$e0#e nga 'o!ti i Kretarit t% &endit, '%r t(

    kandid(ar '%r!%ri '%r mandat t% ri. K(nd%r kandidat i 8atmir Se#di(t i!$te

    de'(teti i AAK/!% Naim Maok(, !()#ekti i t% -iit ki!$te !ig(r(ar 6

    n%n!$krimet e ne&o#!$me '%r t% 'ara0it(r kandidatin e tre. Kretari i

    Ko!o&%! ( "g#od$ 'a! ra(ndit t% tret% t% &otimit k( mori &ot%n e F=

    de'(tet%&e. Me &one 2#kata K(!$tet(te!e konrmon !e " Se#di( ki!$te

    !$ke(r K(!$tet(ten !e'!e ki!$t m)a#t(r n#eko$e!i!$t d 'o!te ate te

    Kretarit te Ko!o&e! d$e te kretarti te LDK/!e.

    Pa! "g#ed$#e&e 'aramentare t% &itit 63, K(&endi me F7 &ota '%r, 7 k(nd%r

    d$e 3 a)!tenim "g#od$i '%r Pre!ident Be$$et Pa-oin; . Pa! &et%m 4;

    dit%!$ n% 'o"it%n e Pre!identit, ". Pa-oi ( detr(a t% #a' dor%$e0#e 'a!i

    2#kata K(!$tet(e!e kon!tato# !e m%nra e "g#ed$#e! !% ti# 'a k(nd%r

    kandidat i!$te n% k(nd%r!$tim me kriteret e '%r-akt(ara n% K(!$tet(t%

    K(&endi do t% d($e# t% !$'%rnda$e# d$e &endi t% !$ko# n% "g#ed$#e t%

    #a!$t%"akon!$me. Me F 'ri 633, tre ider%t 'oitik, >a!$im T$a

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    5/11

    Po'(i 'er*a0e!o$et nga te "g#ed$(rit e tre ?de'(tetet@ te -iet 'er&e0

    t#era!$ 'oa!$t( &oto#ne 'er "g#ed$#en e Pre!identit te Re'()ike! 'erme!

    &otimit te *!$e$te. Per!oni 0e nomino$et !i kandidat 'er Pre!ident d($et te

    #ete !$teta! i Re'()ike! !e Ko!o&e!, 'oa!$t( d($et te kete m)(!$(r mo!$en

    4 e0are.

    Zgjedhja e Presidentit te Republikes se Kosoves

    Pre!identi e!$te kre( I !$tetit, ai a'o a#o 'er*a0e!on (nitetin e 'o'(it te

    Re'()ike! !e Ko!o&e!, ai 'a!i te #ete "g#ed$(r Pre!identi i Re'()ik%! !%

    Ko!o&%! on mandatin 'a!i t% ket% d$%n% )etimin 'ara K(&endit t% Ko!o&%!.

    Mandati I Pre!identit te Re'()ike! !e Ko!o&e! e!$te e0ar, 'a! keti#

    mandati 're!identi akt(a ka te dre#te te ri"g#ed$et ed$e 'er et t#era.

    Pre!identi g#ate mandatit n(k m(nd te (!$tro# a!n#e *(nk!ion t#eter, d$e'oa!$t( n(k m(nd te #ete anetar I ndon#e 'artie 'oitike.

    1g#ed$#a e Pre!identin )e$et me d te tretat e &ota&e te te g#it$e de'(tete&e

    te K(&endit.

    Ne!e a!n#eri kandidat n(k merr !$(mi-en 're# d te treta&e ne d &otimet e

    'ara, organi"o$et &otimi i trete ne me! te d kandidate&e te -iet

    1g#ed$#a e Pre!idnetit / kra$a!imi me &ende t#era kane marre n(mrin me te

    arte te &ota&e ne &otimin e dte d$e kandidati 0e merr !$(mi-en e &ota&e

    te te g#it$e de'(tete&e, "g#ed$et Pre!ident i Re'()ike! !e Ko!o&e!.

    Ne!e ne &otimin e trete, a!n#eri kandidat n(k "g#id$et Pre!ident i Re'()ike!

    !e Ko!o&e!, !$'ernda$et K(&endi d$e !$'aen "g#ed$#et e re#a, te -iat d($et

    te m)a$en )renda d"et e 'e!e dite!$.

    Krahasimi me vendet tjera

    N% !i!temet 'aramentare !i 2#ermania a'o n% monarki k(!$tet(e!e !i

    M)ret%ria e Ba!$k(ar, '%r !$em)(, 're!identi d$e monark( n#i$en !i krer%

    t% !$tetit deri!a kan-eari d$e kremini!tri n#i$en !i krer% t% 0e&eri!%.

    1akoni!$t n%!e kremini!tri ka m% !$(m% '(!$tet ek"ek(ti&, at%$er% roi i

    're!identit %!$t% kre!i!$t -eremonia. Meg#it$at%, n% re'()ikat me !i!tem

    're!iden-ia, !i n% S$tetet e Ba!$k(ara t% Amerik%! d$e Bra"i 're!ident%t e

    tre n#i$en ed$e !i krer% t% !$tetit ed$e t% 0e&eri!%. K(r k(!$tet(ta garanton

    '(!$tet m% t% mad$ ek"ek(ti& '%r 're!iden-%n, at%$er% 're!identi g%"on n#%

    ro m% t% mad$ n% 0e&eri d$e roi i kremini!trit %!$t% !$(m% m% i ")e$t%.

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    6/11

    Kompetencat e Presidentit

    Me0en%!e Ko!o&a %!$t% re'()ik% 'aramentare, !i'a! 'arimit t% ndar#e! !%

    '(!$tetit, Pre!identi %!$t% kre( i !$tetit d$e '%r*a0%!on (nitetin e 'o'(it,k(r!e kremini!tri %!$t% kre( i 0e&eri!%. Akt(ai!$t k(!$tet(ta '%r-akton 4

    kom'eten-a '%r Pre!identin, '%r !$(mi-%n nga t% -iat d($et t% "$&io#

    kon!(time t% detr(e!$me me kremini!trin a'o in!tit(-ionet t#era. N%

    t$e), kom'eten-at e Pre!identit '%r em%rime #an% kre!i!$t t% k("(ara n%

    miratimin e em%rime&e t% 'ro'o"(ara 0% )%$en nga organet t#era.

    Ndon%!e Pre!identi ka '(!$tetin '%r t% (d$%$e0(r 'oitik%n e #a!$tme, ai

    meg#it$at% d($et ta )%#% k%t% n% )a!$k%'(nim me Mini!trin e P(n%&e t%

    9a!$tme. P%rderi!a Pre!identi %!$t% Komandant S('rem i 8or-a&e t%

    Armato!(ra, kremini!tri kre!on K%!$iin e Sig(ri!% t% Ko!o&%! 0% ka'%rg#eg#%!in% '%r $artimin e 'oitika&e.

    Kom'eten-at e Pre!idnetit te Re'()ike! !e Ko!o&e! !i'a! ig#it 'er

    Pre!identin e Ko!o&e! 6=4/L/57:

    ?3@ '%r*a0%!on Re'()ik%n e Ko!o&%! )renda d$e #a!$t%J

    ?6@ garanton *(nk!ionimin k(!$tet(e! t% in!tit(-ione&e t% '%r-akt(ara me

    k%t% K(!$tet(t%J

    ?4@ !$'a "g#ed$#et '%r K(&endin e Ko!o&%! d$e t$%rret m)ed$#en e 'ar% te

    ti#J

    ?7@ n#err dekrete n% 'a#tim me k%t% K(!$tet(t%J?@ !$'a ig#et e mirat(ara nga K(&endi i Re'()ik%! !% Ko!o&%!J

    ?F@ ka t% dre#t%n e kt$imit '%r ri!$0rtim t% ig#e&e t% mirat(ara, n%!e

    kon!ideron !e #an% t% d%m!$me '%r intere!at eg#itime t% Re'()ik%! !%

    Ko!o&%! o!e t% n#% a m% !$(m% kom(nitete&e t% !a#. T% dre#t%n e rikt$imit t%

    n#% ig#i m(nd ta !$*rt%"o#% &et%m n#% $er%J

    ?;@ n%n!$kr(an marr%&e!$#et nd%rkom)%tare n% 'a#tim me k%t% K(!$tet(t%J

    ?=@ 'ro'o"on amendamente '%r k%t% K(!$tet(t%J

    ?5@ m(nd t% re*ero#%

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    7/11

    Funksionet e Presidentit

    +e nga momenti I "g#ed$#e! e deri ne 'er*(ndimin e mandatit e0ar

    Pre!identi (!$tron keto *(n!kione:

    '%r*a0%!on Re'()ik%n e Ko!o&%! )renda d$e #a!$t%J?6@ garanton *(nk!ionimin k(!$tet(e! t% in!tit(-ione&e t% '%r-akt(ara me

    k%t% K(!$tet(t%J

    ?4@ !$'a "g#ed$#et '%r K(&endin e Ko!o&%! d$e t$%rret m)ed$#en e 'ar%

    te ti#J

    ?7@ n#err dekrete n% 'a#tim me k%t% K(!$tet(t%J

    ?@ !$'a ig#et e mirat(ara nga K(&endi i Re'()ik%! !% Ko!o&%!J

    ?F@ ka t% dre#t%n e kt$imit '%r ri!$0rtim t% ig#e&e t% mirat(ara, n%!e

    kon!ideron !e #an% t% d%m!$me '%r intere!at eg#itime t% Re'()ik%! !%

    Ko!o&%! o!e t% n#% a m% !$(m% kom(nitete&e t% !a#. T% dre#t%n e rikt$imit

    t% n#% ig#i m(nd ta !$*rt%"o#% &et%m n#% $er%J?;@ n%n!$kr(an marr%&e!$#et nd%rkom)%tare n% 'a#tim me k%t%

    K(!$tet(t%J

    ?=@ 'ro'o"on amendamente '%r k%t% K(!$tet(t%J

    ?5@ m(nd t% re*ero#%

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    8/11

    ?66@ &endo! '%r !$'a#en e 2#end#e! !% 9a!$t%"akon!$me, n% kon!(tim

    me Kremini!trinJ ?64@ m(nd t% k%rko#% m)ed$#e t% K%!$iit t% Sig(ri!% t%

    Ko!o&%! d$e i kre!on ato n% ko$%n e 2#end#e! !% 9a!$t%"akon!$meJ

    ?67@ &endo! '%r *ormimin e mi!ione&e di'omatike e kon!(are t%

    Re'()ik%! !% Ko!o&%!, n% )a"% t% kon!(timit me Kremini!trinJ

    ?6@ em%ron d$e !$karkon !$e*at e mi!ione&e di'omatike t% Re'()ik%!

    !% Ko!o&%!, me 'ro'o"imin e +e&eri!%J

    ?6F@ em%ron Kretarin e Komi!ionit +endror t% 1g#ed$#e&eJ

    ?6;@ em%ron 2(&ernatorin e Bank%! +endrore t% Re'()ik%! !% Ko!o&%! i

    -ii !$%r)en ed$e !i Dre#tor Mena$(e! d$e em%ron an%tar%t e t#er% t%

    Bordit t% Bank%!J

    ?6=@ #e' meda#e, mir%n#o$#e d$e

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    9/11

    ?6=@ #e' meda#e, mir%n#o$#e d$e

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    10/11

    detrat e 'o!tit t% ti#C!a#, Kretarit t% K(&endit, i -ii do t% #et% (!$tr(e! i

    detr%! !% Pre!identit t% Re'()ik%! !% Ko!o&%!. Urd$ri i Pre!identit '%r

    kaimin e '%rg#eg#%!i&e d($et t% '%rm)a#% &e

  • 7/26/2019 Punim Seminarik - Presidenti i Republikes Se Kosoves

    11/11

    K(!$tet(e!e kon!taton !e a#oCai ka )%r% !$ke#e t% r%nd% t% K(!$tet(t%!,

    K(&endi m(nd t% !$karko#% Pre!identin me d t% tretat ?6C4@ e &ota&e t% t%

    g#it$% de'(tet%&e t% ti#.