23
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja) mgr Sylwester Pilipczuk EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Uniwersytet w Białymstoku 16 października 2014 r.

Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

  • Upload
    lecong

  • View
    220

  • Download
    4

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Jak obronić się przed

manipulacją? (Internet i telewizja)

mgr Sylwester Pilipczuk

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Uniwersytet w Białymstoku

16 października 2014 r.

Page 2: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"
Page 3: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"
Page 4: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

NEUROMARKETING

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Page 5: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Hipoteza

Decyzje zakupowe nie są racjonalne, lecz

emocjonalne – dopiero później sobie je

uzasadniamy.

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Page 6: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Czym zajrzeć do umysłu klienta?

• Tomografia komputerowa

• Rezonans magnetyczny (MRI)

• Tomografia pozytonowa (PET)

• Elektroencefalografia (EEG)

• Badanie galwanicznej reakcji skóry

(GSR)

• Badanie ekspresji mięśni twarzy (EMG)

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Page 7: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Emocje biorą górę !

• Przypadek Elliotta - pacjenta prof.

Antonio Damasio

• Odkrycie Ledoux

• Paradoks Pepsi

• Badanie na studentach z Princeton

WNIOSKI: Coraz częściej sprzedajemy

emocje, a nie cechy produktu !

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Page 8: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Pojęcie manipulacji

• Manipulacja jest to celowe i skryte

działanie, przez które narzuca się

jednostce lub grupie ludzi fałszywy obraz

pewnej rzeczywistości.

O działaniu ściśle manipulatorskim

współdecyduje odpowiednia intencja,

która mu towarzyszy.

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Page 9: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

• Każda manipulacja charakteryzuje się

dwiema głównymi właściwościami: jest

planowana i skryta. Skuteczna

manipulacja jest zawsze odpowiednio

zaplanowana.

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Skuteczna manipulacja

Page 10: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Podstawowe tworzywo

manipulacji

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

. Elementarnym składnikiem manipulacji jest

informacja. Tymczasem, aby można było

skutecznie manipulować m.in. informacją

(naukową, handlową, polityczną itp.), używa

się jeszcze bardziej prostych tworzyw, są to:

słowo i obraz.

Page 11: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Środkami manipulacji mogą być:

• aktywne techniki psychologiczne - np. tworzenie nastroju chwili,

• użycie sygnałów dźwiękowych wpływających na świadomość i system decyzyjny,

• odurzenie (lampka wina),

• obietnice bez pokrycia,

• wyszukiwanie nieuświadomionych potrzeb klientów,

• wykorzystanie nieuwagi i podsunięcie gotowych rozwiązań,

• zdobycie sympatii manipulowanego (komplementowanie),

• sprawianie wrażenia niedostępności dobra reklamowanego,

• podkreślanie wyświadczonej przysługi,

• odwoływanie się do autorytetów.

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Page 12: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

REGUŁA LUBIENIA I SYMPATII

(Według R. B. Cialdiniego)

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

• Ludzie wolą mówić „tak” tym osobom,

które lubią i znają. Jedną z rzeczy

decydujących o lubieniu jest jej

atrakcyjność fizyczna. Fizyczne piękno

roztacza aureolę na inne cechy:

inteligencja, uprzejmość, talent, uczciwość.

• Sympatię nasila też duża częstość

kontaktów z jakimś człowiekiem lub

przedmiotem.

Page 13: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

REGUŁA WZAJEMNOŚCI

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Jedną ze skutecznych taktyk profesjonalistów z zakresu wpływu społecznego jest zaoferowanie człowiekowi swojej pomocy, przed wyjawieniem swojej własnej prośby.

Najlepszy sposób obrony przed taktyką związaną z regułą wzajemności jest nie odmowa a umiejętne odróżnianie rzeczywistych przysług od manipulacji.

Page 14: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

REGUŁA AUTORYTETU

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Badania Miligrama, pokazały jak silny jest w naszej kulturze nacisk na bycie posłusznym autorytetom. Automatyczne uleganie autorytetom, może oznaczać uleganie jedynie symbolom, nie zaś jego istocie.

Istniejące badania wskazują że symbolami tymi mogą być np. tytuły, ubrania, samochody.

Page 15: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

REGUŁA NIEDOSTĘPNOŚCI

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Reguła niedostępności – przypisywanie

większej wartości tym możliwościom, które

stają się dla ludzi niedostępne.

Reguła niedostępności działa bo:

- Rzeczy niedostępny wydają się cenniejsze

- Nieosiągalność jakiejś możliwości oznacza

utratę swobody, co wywołuje opór

Page 16: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

REGUŁA DOWODU

SPOŁECZNEGO

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

To jak zachowują się inni ludzie, często

może być podstawą naszej własnej

decyzji. Prawo dowodu społecznego jest

skuteczne:

- Gdy ludzie są niepewni, poszukują

wskazówek na zewnątrz

- Gdy dowody społeczne pochodzą od ludzi

nam podobnych

Page 17: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

REGUŁA ZAANGAŻOWANIA

I KONSEKWENCJI

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Badania psychologiczne potwierdzają siłę

ludzkiego dążenia do bycia zgodnym w

obszarach przekonań, postaw i czynów.

Źródła dążenia do zgodności:

- Postępowanie konsekwentne jest korzystniejsze

- Konsekwencją jest cnotą cenioną prze

społeczeństwo

- Konsekwentne trzymanie się jakiegoś celu jest

„drogą na skróty”

Page 18: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Jak obronić się przed

manipulacją?

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

• Zasada nr 1: Poznaj mechanizmy wywierania wpływu

• Zasada nr 2: Patrz z różnych perspektyw

• Zasada nr 3: Miej świadomość własnych potrzeb

• Zasada nr 4: Naucz się asertywnej komunikacji w praktyce

• Zasada nr 5: Szukaj alternatywnych rozwiązań i dokonuj świadomego wyboru

Zasada dodatkowa: Mimo wszystko korzystaj z okazji.

Page 19: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Asertywność

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

• Asertywność – zachowanie asertywne to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, preferencje, uczucia, poglądy, bez odczuwania dyskomfortu i nie lekceważąc rozmówców. W sytuacjach konfliktowych, umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis, bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z uznanych wartości. Ludzie asertywni potrafią powiedzieć „nie”, bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku.

• Asertywna odmowa nie zawiera pretensji ani usprawiedliwień. To stwierdzenie bezpośrednie, czytelne i stanowcze, zawierające słowo „Nie” i jasną informację jak zamierzamy postąpić. Odwołuje się do osobistych preferencji lub postanowień „wolę, chcę, wybieram, zamierzam, zdecydowałem, jest dla mnie ważne”. Może obejmować wyjaśnienie np. „Nie, nie przyjdę do pracy w sobotę, mam już inne plany”.

Page 20: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

„ZDARTA PŁYTA”

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

• Nie ulegaj presji. Presja to również uporczywe próby namówienia nas do czegoś, na co nie jest nam potrzebne. Jeśli zaczniesz uzasadniać swoją odmowę zawsze znajdą się kontrargumenty. Obroną w takich sytuacjach jest tzw. „zdarta płyta", czyli powtarzanie niezmiennie swojej decyzji: „Nie jestem zainteresowany tą propozycją" (Fijewski 1999).

Page 21: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

„Potrzebuję, co najmniej godzinę

na zastanowienie się…”

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

• Często zmuszani jesteśmy do pojęcia

zakupowej decyzji w szybkim tempie, np.

ze względu na siłę reguły niedostępności.

Jeśli ktoś ci mówi:, „Nad czym się tu

zastanawiać? Potrzebna jest szybka

decyzja!” działaj w swoim rytmie i

odpowiedz: „Potrzebuję, co najmniej

godzinę na zastanowienie się".

Page 22: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

Bibliografia:

Agnieszka Olszewska „Psychomanipulacja. Metody i Techniki.”Wrocław 2006

Daniel Goleman „Inteligencja emocjonalna”, Poznań 2005

Robert Alberti, Michael Emmons „Asertywność” Gdańsk 2007

Robert B.Cialdini, Wywieranie wpływu społecznego, Gdańsk 2001

Tomasz Witkowski, Psycho-manipulacje, Taszów 2006

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Page 23: Prezentacja "Jak obronić się przed manipulacją? (Internet i telewizja)"

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ