ODREIVANJE DIMENZIJA REZNE PLOE I PROBOJCA (PROSJEKAA)-oblik i dimenzije rezne ploe-prstena i probojca (prosjekaa), odgovaraju obliku i dimenzijama komada koji se zahtijeva-profil otvora ploe zavisi od namjene i kvaliteta proizvoda koji se zahtiijeva (Tabela br.1). Tabela br.1

ODREIVANJE DIMENZIJA REZNE PLOE I PROBOJCA (PROSJEKAA)- rezne ploe se uvruju u donju plou alata- za izradu komada dimenzija iznad 250x250, alat se pravi iz vie dijelova (segmenata) - alata se pravi iz vie dijelova i u sluaju izrade komada komplikovanijih oblika- rezna ploa je, usljed sile probijanja (prosijecanja) F , optereena na savijanjea. OKRUGLA PLOA b. PRAVOUGAONA PLOA Sl.1.Dimenzije pravougaone i krune rezne ploe

ODREIVANJE DIMENZIJA REZNE PLOE I PROBOJCA (PROSJEKAA)- Razraen je uproteni metod prorauna ploa obrasci zadovoljavaju zahtjeve tehnike prakse mogu se koristiti za prosjecanje (probijanje) limova debljine do 56 mm, sa gabaritnim dimenzijama komada, koji se prosjeca (probija) do 250300 mm- proraun ploe se svodi na dva empirijska obrasca za debljinu ploe i irinu ruba.- debljina ploe se odreuje po obrascu : [ mm ]- irina ruba e rezne ploe se rauna prema obrascu :

- na osnovu ovoga mogu se izraunati dimenzije rezne ploe :

- ako je pravougaona rezna ploa postavljena na oslonac duine L , i moe se posmatrati kao nosa optereen kontinuiranim teretom: - poto je maksimalni moment savijanja (u sredini ploe) :

- otporni moment u presjeku I I : - naprezanje ploe na savijanje :

ODREIVANJE DIMENZIJA REZNE PLOE I PROBOJCA (PROSJEKAA)

- na isti nain se moe doi do uslovne nejednaine za krunu reznu plou (sl.1.b) koja glasi :ODREIVANJE DIMENZIJA REZNE PLOE I PROBOJCA (PROSJEKAA)gdje je : d, mm dimenzija otvora u ploi, , mm prenik oslonca - ovakav nain prorauna je dosta aproksimativan, ali zadovoljava tehniku praksu taniji proraun bazira se na postavkama teorije otpornosti ploe, koja lei na elastinim osloncima

PROSJEKAI I PROBOJCI- oblik probojaca (prosjekaa) zavisi od oblika konture radnog komadaSlika 2.Glave probojaca Slika 3. Ojaanja tankih probojaca - da bi se sprijeilo ispadanje prosjekaa (probojca) iz draa isti se izvode sa zadebljenjem na jednom kraju (sl.2).- glava probojca se moe formirati raskivanjem odredjene visine h po montai ( a ), ili se izvodi cilindrino ( b ), odnosno kombinacijom cilindra i konusa ( c ). - posljednje dvije konstrukcije su sigurnije u radu , ali su manje ekonomine radi veeg utroka materijala za izradu probojca.

PROSJEKAI I PROBOJCI- veoma tanki probojci ( d

PROSJEKAI I PROBOJCISlika 4. Izvijanje dugih probojaca (prosjekaa)na osnovu prorauna na izvijanje dobijaju se maksimalne duine probojaca ( prosjekaa) iznad kojih e doi do pojave izvijanja.

PROSJEKAI I PROBOJCIProbojac (prosjeka) je jednostrano uklijeten :gdje su : - kritina sila izvijanja ( najvea sila prosjecanja) u N, E modul elastinosti u , - moment inercije, minimalni, u mm4, - slobodna duina izvijanja u mmPrema tome, maksimalna duina se rauna po obrascu :

- za razliite konture radnih predmeta koji se prosijecaju (probijaju) maksimalne duine probojaca (prosjekaa) su date u tabeli 3 :PROSJEKAI I PROBOJCI

Krug Kvadrat Pravougaonik

PROSJEKAI I PROBOJCIProbojac je uklijeten i voen :Prema tome, maksimalna duina se rauna po obrascu :Za razliite konture radnih predmeta koji se prosijecaju(probijaju) maksimalne duine probojaca (prosjekaa) su dati u tabeli 4 : Krug Kvadrat Pravougaonik

METODE RACIONALNOG KORITENJA MATERIJALA - U serijskoj proizvodnji komada iz traka veoma je vazno napraviti dobar raspored komada u traci.- Raspored komada u traci treba biti takav da se dobije to manji otpadak, uz postizanje odgovarajueg kvaliteta radnog komada Na slici.5 prestavljen je jedan nain, jedan metod rasporeda komada L u traci dimenzija BxL Prvo se izrauna neto teina svih komada u seriji :

Prvo se izrauna neto teina svih komada u seriji :

- prvo se izrauna neto teina svih komada u seriji :

Zatim se izrauna bruto teina svih traka potrebnih za izradu date serije :

Teina otpadka je :

Kriterij po kome se ocjenjuje ekonominost iskoritenja materijala je procentualni otpadak () :

% METODE RACIONALNOG KORITENJA MATERIJALA Treba teiti da procentualni otpadak bude to manji.

TIPOVI ALATA ZA PROSIJECANJE (PROBIJANJE)Prema broju komada u seriji, kao i u zavisnosti od traene tanosti izrade, alati mogu biti:-otvoreni,-poluotvoreni,-sa vodeim ploama,-sa stubnim voicama,-sa kombinovanim voicama.

TIPOVI ALATA ZA PROSIJECANJE (PROBIJANJE)