PORADNIK NAUCZYCIELA

NA DOBRY START

CHEMIACiekawa chemia 7

Opis cyklu Ciekawa chemia. Klasa 7 ......... 1

Co się zmieniło w nowym wydaniu

podręcznika? ....................................... 3

Publikacje dla nauczyciela i ucznia .......... 4

Materiały z Klubu Nauczyciela Uczę.pl

na pierwszy miesiąc nauki ...................... 6

Spis treści

Nowe prawo oświatowe zostało uchwalone.

Przed nami wielka reforma całego systemu

edukacji w Polsce, przed nami wielkie

NOWE…

… nowa sieć szkół,

… nowe podstawy programowe,

… nowe kompetencje kadry nauczycielskiej,

… nowa struktura szkolna i nowe egzaminy,

… nowe podręczniki i materiały edukacyjne.

Wymaga to od nas wszystkich – czujących

odpowiedzialność za edukację – połączenia sił

tak, aby dać nauczycielom i uczniom, szkołom

i dyrektorom możliwość spokojnego przejścia

przez proces transformacji w nową polską

szkołę.

Dlatego w tym roku proponujemy ofertę wy-

dawniczą przygotowaną do nowej podstawy

programowej, czyli: nowe, najwyższej jako-ści podręczniki, nowe materiały ćwiczenio-we, nowe serwisy i zasoby elektroniczne, nową obudowę metodyczną.

WSiP to rzetelny partner edukacji od wielu lat!Zapraszamy więc Państwa do partnerskiego

dialogu z naszymi konsultantami edukacyj-

nymi, do poszerzania wiedzy na spotkaniach

stacjonarnych i e-spotkaniach, do wnikliwej

lektury naszych publikacji i uczestnictwa

w warsztatach ORKE.

Wszystko po to, aby 1 września 2017 roku

ze spokojem zaczęli Państwo swoją pracę,

a na uczniów czekały w bibliotece nowe

podręczniki i ćwiczenia.

Małgorzata SimonidesDyrektor Marketingu

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne SA

DrodzyNauczyciele

Precyzyjny kurs ciekawej chemii

Precyzyjnie i dokładnie objaśnia, jakie reakcje chemiczne zachodzą w otoczeniu uczniów.

Omawia treści teoretyczne na przykładach z życia codziennego i przedstawia chemię w otaczającym nas świecie.

Oferuje szeroki wybór różnorodnych zadań, poleceń opartych na fotografiach, rysunkach i rebusach.

Osadza zagadnienia w środo-

wisku znanym uczniom – co

pozwala im zauważyć, że chemia

otacza ich wszędzie: w łazience,

w kuchni czy w szkole.

Zaprezentowanie krok po kroku

omawianego zagadnienia poka-

zuje uczniom poprawny sposób

rozwiązywania zadań.

Podręcznik jest przeznaczony na

2 godziny lekcyjne tygodniowo.

1

Zgodny z nowąpodstawąprogramową

Gruntownie analizuje zagadnienia chemiczne np. związane z powietrzem,

czyli jego skład i rolę poszczególnych składników w życiu człowieka.

Fotografie, doświadczenia i odwołania do rzeczywistości rozbudzają

naturalną ciekawość uczniów i motywują ich do badania, dociekania,

odkrywania praw i zależności chemicznych.

Precyzyjnie i dokładnie objaśnia, jakie reakcje chemiczne zachodzą w otoczeniu uczniów

Precyzyjny i staranny sposób

przedstawienia zagadnień inspiru-

je do nauki chemii.

Fotografie doświadczeń

pomagają uczniom lepiej za-

obserwować efekty przemian

chemicznych.

2

Treść podręcznika i dokładnie opracowane tematy

uświadamiają uczniom, jak ważna jest chemia w życiu

każdego z nas.

Podręcznik omawia treści teoretyczne na przykładach

z najbliższego otoczenia uczniów.

W doświadczeniach proponowanych w podręczniku wy-

korzystano produkty, które każdy z nas posiada w domu,

takie jak kapusta, cytryna czy herbata.

Przedstawia chemię w życiu codziennym

Szeroki wybór różnorodnych zadań, poleceń opartych na fotografiach, rysunkach i rebusach

Sekcje Uczmy się razem i Uczmy się aktywnie to nieoceniona pomoc

w nauce i zrozumieniu chemii.

Aktywna praca w grupie podczas doświadczeń i obserwacji pomoże

w poznaniu tej dziedziny wiedzy oraz lepiej przygotuje do pracy w zespole.

Zachęca do pracy w małych grupach, aby każdy uczeń miał szansę

obserwowania, badania, dociekania, odkrywania praw i zależności oraz

osiągania satysfakcji i radości z samodzielnego zdobywania wiedzy.

Szeroki wybór zadań, rysunków, rebusów i logogryfów sprawia, że

nauka chemii staje się jeszcze ciekawsza!

Inspirujące i kreatywne zadania zachęcają ucznia do nauki chemii.

Każdy dział kończy się blokiem zadań podsumowujących i sprawdzają-

cych wiadomości ucznia.

Nacisk na doskonalenie umiejętności i zdobywanie wiedzy chemicznej

Co się zmieniło w nowym wydaniu podręcznika?

Jak pracuje chemik? – zmieniono na Szkolna pracownia chemiczna;

Z czego jest zbudowany otaczający nas świat? – zmieniono na Świat jest zbudowany z substancji; poszerzono doświadczenie o ba-

danie właściwości aluminium, cukru i węgla;

Co można zrobić z metalu? – zmieniono na

Metale i ich stopy;

Dlaczego niektóre metale ulegają niszczeniu?

– zmieniono na Działanie czynników środowi-ska na metale;

Czy niemetale są użyteczne? – zmieniono na

Niemetale i ich właściwości;

Czy substancje można mieszać? – zmieniono

na Mieszaniny substancji;

Czy substancje można przetwarzać? – zmie-

niono na Zjawiska fizyczne i reakcje chemicz-ne; dodano przykłady przemian fizycznych,

położono większy nacisk na poprawną

nomenklaturę.

3

Zmiany podstawy programowej znalazły odzwierciedlenie w treściach podręcznika Ciekawa chemia. Ponadto zmieniono formę tytułów rozdziałów z pytającej na twierdzącą. W tematach działu 1 wprowadzono następujące zmiany:

E-PORADNIK NAUCZYCIELAZbiór materiałów dydak-

tycznych pomocnych

w prowadzeniu lekcji.

Potrzebne materiały

pomocnicze w jednym

miejscu: scenariusze lekcji,

karty pracy, gotowe do

wykorzystania sprawdziany.

dostęp do e-podręczników do

wszystkich cykli WSiP z chemii**

elektroniczne ćwiczenia upo-

rządkowane według podstawy

programowej

10 gotowych testów z możli-

wością edycji do zadawania

uczniom

raporty z wynikami uczniów –

z możliwością zapisywania

i wydrukowania

komunikacja z uczniami –

przekazywanie bieżących

informacji

250 materiałów z chemii

dla klas 7–8 gotowych do

pobrania

dokumenty niezbędne

w codziennej pracy

pomoce dydaktyczne przy-

datne w prowadzeniu lekcji

sprawdziany gotowe do

wydruku

profesjonalne diagnozy do

sprawdzania poziomu wiedzy

uczniów

**

PLANSZE INTERAKTYWNE30 tematów zebra-

nych w 9 działach.

120 interaktywnych

plansz do chemii dla

klas 7–8. Do dyspozy-

cji plansze dotyczące

wiązań kowalencyj-

nych, gazów szlachetnych, soli, kwasów, białek…

i wiele innych!

GENERATOR SPRAWDZIANÓW1000 zadań z chemii, z których

nauczyciel może wygenerować

sprawdzian o dowolnym stopniu

trudności dla 4 różnych grup

i dostosować go do swoich

potrzeb.

dostęp do e-podręczników do wszystkich cykli

WSiP z chemii**

700 elektronicznych ćwiczeń do samodzielnego

rozwiązywania

ćwiczenia uporządkowane według podstawy

programowej

komunikacja z nauczycielem – przekazywanie

bieżących informacji oraz wygodne odsyłanie

prac domowych

testy zadawane przez nauczyciela z wyznaczo-

nym czasem na ich rozwiązanie i wynikiem wysy-

łanym automatycznie do nauczyciela

Materiały dla nauczyciela

Materiały dla ucznia

4

ZBIÓR ZADAŃDodatkowy bank zadań

zróżnicowanych pod

względem formy, treści

oraz stopnia trudno-

ści, pogrupowanych

w działy odpowiadające

wymaganiom szcze-

gółowym podstawy

programowej. Zawiera

teksty podsumowujące

oraz zadania problemo-

we rozwijające wiedzę

chemiczną w szerszym

zakresie.

*

*

* Dostęp oraz korzystanie z serwisów WSiP wymaga rejestracji oraz akceptacji regulaminu danego serwisu.

** Zgodnie z warunkami danego zamówienia.

5

Rozkład materiału. Klasy 7–8 .......................................................... 6

Plan wynikowy na pierwszy miesiąc ............................................... 17

Przedmiotowy system oceniania na pierwszy miesiąc ....................... 21

Scenariusze lekcji do działu 1 ....................................................... 23

Projekt Substancje w naszym otoczeniu ......................................... 70

Sprawdzian do działu 1 ............................................................... 74

pomysły na lekcje – scenariusze lekcji

ze wskazówkami metodycznymi, które

pomogą w realizacji ciekawych zajęć;

sprawdziany, klasówki, testy – gotowe

do pobrania i drukowania.

programy nauczania – napisane przez

doświadczonych autorów;

wymagane dokumenty – zawsze na czas

i w odpowiedniej formie;

To miejsce, w którym dzielimy się z Tobą wiedzą

Dowiedz się więcej – poznaj materiały metodyczne na pierwszy miesiąc nauki. Te i pozostałe materiały znajdziesz w Klubie Nauczyciela!

Wciąż się zastanawiasz? A wiesz, że tylko w 2016 r. nauczyciele pobrali 2,5 miliona materiałów?

TEN KLUB JEST DLA CIEBIE! TU ZNAJDZIESZ:

W naszym Klubie Nauczyciela Uczę.pl

znajdziesz wszystko, czego potrzebujesz!

Od materiałów dla przedszkoli i klas 1–3

przez opracowania przedmiotowe

dla starszych klas szkół podstawowych

aż po propozycje lekcji dla młodzieży

w szkołach ponadpodstawowych.

Przygotowywanie ciekawych lekcji, opraco-

wywanie klasówek, ocenianie umiejętności

uczniów, dokumentacja… Twoja praca wykra-

cza daleko poza szkolną salę. Obowiązków Ci

nie odejmiemy, ale możemy sprawić, że staną

się łatwiejsze i mniej czasochłonne.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20176

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Rozk

ład

mat

eria

łu

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

71

Zaję

cia

wp

row

adza

jące

72

Czy

m z

ajm

uje

się

ch

emia

?

73

1/1.1

Szko

lna

pra

cow

nia

chem

iczn

a

Świat

subs

tanc

ji

74

2/1.2

Świa

t je

st z

bu

do

wan

y

z su

bst

ancj

i

Świat

subs

tanc

jiI.1

) opi

suje

wła

ściw

ości

subs

tanc

ji bę

dący

ch g

łów

nym

i skł

adni

kam

i sto

sow

anyc

h na

co

dzie

ń pr

oduk

tów,

np.

soli k

uche

nnej

, cuk

ru, m

ąki, w

ody,

węg

la, g

linu,

mie

dzi, c

ynku

, żel

aza;

proj

ektu

je

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enia

, w k

tóry

ch b

ada

wyb

rane

wła

ściw

ości

subs

tanc

ji;I.3

) opi

suje

stan

y sk

upie

nia

mat

erii;

I.4) t

łum

aczy

, na

czym

pol

egają

(…) z

mia

ny st

anu

skup

ieni

a;I.1

0) p

rzep

row

adza

obl

iczen

ia z w

ykor

zyst

anie

m p

ojęć

: mas

a, gę

stoś

ć i o

bjęt

ość

75

3/1.3

Met

ale

i ich

sto

py

Świat

subs

tanc

jiI.8

) kla

syfik

uje

pier

wia

stki

na

met

ale

i nie

met

ale

(…)

76

4/1.4

Dzi

ałan

ie c

zyn

nik

ów

śro

do

wis

ka n

a m

etal

e

Świat

subs

tanc

jiIV

.4) w

ymie

nia

czyn

niki

środ

owisk

a, kt

óre

pow

oduj

ą ko

rozję

; pro

ponu

je sp

osob

y za

bezp

iecz

a-ni

a pr

oduk

tów

zaw

iera

jącyc

h że

lazo

prz

ed rd

zew

ieni

em

77

5/1.5

Nie

met

ale

i ich

wła

ściw

ośc

iŚw

iat s

ubst

ancji

I.8) k

lasy

fikuj

e pi

erw

iast

ki n

a m

etal

e i n

iem

etal

e; o

dróż

nia

met

ale

od n

iem

etal

i na

pods

taw

ie

ich w

łaśc

iwoś

ci

78

6/1.6

Mie

szan

iny

sub

stan

cji

Świat

subs

tanc

jiI.5

) opi

suje

cech

y m

iesz

anin

jedn

orod

nych

i ni

ejed

noro

dnyc

h;I.6

) spo

rząd

za m

iesz

anin

y i d

obie

ra m

etod

ę ro

zdzie

lani

a sk

ładn

ików

mie

szan

in (n

p. s

ącze

nie,

de

styl

acja

, roz

dzie

lani

e cie

czy

w ro

zdzie

lacz

u); w

skaz

uje

te ró

żnice

mię

dzy

wła

ściw

ościa

mi fi

-zy

czny

mi s

kład

nikó

w m

iesz

anin

y, kt

óre

umoż

liwiaj

ą je

j roz

dzie

leni

e

79

7/1.7

Zjaw

iska

fizy

czn

e i r

eakc

je

chem

iczn

e

Świat

subs

tanc

jiI.7

) opi

suje

różn

ice m

iędz

y m

iesz

anin

ą a

zwią

zkie

m c

hem

iczny

m lu

b pi

erw

iast

kiem

;III

.1) o

pisu

je i

poró

wnu

je zj

awisk

o fiz

yczn

e i r

eakc

ję c

hem

iczną

; pod

aje p

rzyk

łady

zjaw

isk fi

zycz

-ny

ch i

reak

cji c

hem

iczny

ch z

acho

dząc

ych

w o

tocz

eniu

czło

wie

ka; p

roje

ktuj

e i p

rzep

row

adza

do

świad

czen

ia ilu

stru

jące

zjaw

isko

fizyc

zne

i rea

kcję

che

micz

ną; n

a po

dsta

wie

obs

erw

acji

kla-

syfik

uje

prze

mia

ny d

o re

akcji

chem

iczny

ch i

zjaw

isk fi

zycz

nych

710

–11

Utr

wal

enie

mat

eria

łu /

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Świat

subs

tanc

ji

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20177

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

712

8/2.

1P

ierw

iast

ki, i

ch n

azw

y

i sym

bo

le

Budo

wa

atom

u a

ukła

d ok

reso

wy

pier

wia

stkó

w

chem

iczny

ch

I.9) p

osłu

guje

się

sym

bola

mi p

ierw

iast

ków

(…):

H, C

, N, O

, Na,

Mg,

Al,

Si, P

, S, C

l, K,

Ca,

Fe, C

u, Z

n,

Br, A

g, S

n, I,

Ba,

Au, H

g, P

b

713

9/2.

2B

ud

ow

a m

ater

iiBu

dow

a at

omu

a uk

ład

okre

sow

y pi

erw

iast

ków

ch

emicz

nych

I.4) t

łum

aczy

, na

czym

pol

egają

zjaw

iska

dyfu

zji, r

ozpu

szcz

ania

(…)

714

10/2

.3B

ud

ow

a at

om

uBu

dow

a at

omu

a uk

ład

okre

sow

y pi

erw

iast

ków

ch

emicz

nych

II.1)

posłu

guje

się

poj

ęcie

m p

ierw

iast

ka c

hem

iczne

go ja

ko z

bior

u at

omów

o d

anej

licz

bie

ato-

mow

ej Z

;II.

2) o

pisu

je sk

ład

atom

u (ją

dro:

pro

tony

i ne

utro

ny, e

lekt

rony

) (…)

;II.

3) u

stal

a lic

zbę

prot

onów

, ele

ktro

nów

i ne

utro

nów

w a

tom

ie n

a po

dsta

wie

licz

by a

tom

owej

i m

asow

ej; s

tosu

je za

pis A ZE

715

11/2.

4U

kład

okr

eso

wy

pie

rwia

stkó

w c

hem

iczn

ych

Budo

wa

atom

u a

ukła

d ok

reso

wy

pier

wia

stkó

w

chem

iczny

ch

II.6)

odc

zytu

je z

ukł

adu

okre

sow

ego

pods

taw

owe

info

rmac

je o

pie

rwia

stka

ch (s

ymbo

l, na

zwę,

lic

zbę

atom

ową,

licz

bę m

asow

ą, ro

dzaj

pier

wia

stka

– m

etal

lub

niem

etal

);II.

7) w

yjaś

nia

zwią

zek

mię

dzy

podo

bień

stw

em w

łaśc

iwoś

ci pi

erw

iast

ków

nal

eżąc

ych

do t

ej

sam

ej g

rupy

ukł

adu

okre

sow

ego

oraz

sto

pnio

wą

zmia

ną w

łaśc

iwoś

ci pi

erw

iast

ków

leżą

cych

w

tym

sam

ym o

kres

ie (m

etal

e –

niem

etal

e) a

bud

ową

atom

ów

716

12/2

.5M

asa

ato

mo

wa

pie

rwia

stka

– iz

oto

py

Budo

wa

atom

u a

ukła

d ok

reso

wy

pier

wia

stkó

w

chem

iczny

ch

II.4)

defi

niuj

e po

jęcie

izot

opu;

opi

suje

różn

ice w

bud

owie

ato

mów

izot

opów

, np.

wod

oru;

wy-

szuk

uje

info

rmac

je n

a te

mat

zast

osow

ań ró

żnyc

h izo

topó

w;

II.5)

stos

uje

poję

cie m

asy

atom

owej

(śre

dnia

mas

a at

omów

dan

ego

pier

wia

stka

, z u

wzg

lędn

ie-

niem

jego

skła

du iz

otop

oweg

o)

717

13/2

.6Po

łoże

nie

pie

rwia

stkó

w

w u

kład

zie

okr

eso

wym

Budo

wa

atom

u a

ukła

d ok

reso

wy

pier

wia

stkó

w

chem

iczny

ch

II.2)

(…) n

a po

dsta

wie

poł

ożen

ia p

ierw

iast

ka w

ukł

adzie

okr

esow

ym o

kreś

la li

czbę

pow

łok

elek

-tr

onow

ych

w a

tom

ie o

raz

liczb

ę el

ektr

onów

zew

nętr

znej

pow

łoki

ele

ktro

now

ej d

la p

ierw

iast

-kó

w g

rup

1.–2.

i 13.–

18.;

okre

śla p

ołoż

enie

pie

rwia

stka

w u

kład

zie o

kres

owym

(num

er g

rupy

, nu

mer

okr

esu)

718

–19

Utr

wal

enie

mat

eria

łu /

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Budo

wa

atom

u a

ukła

d ok

reso

wy

pier

wia

stkó

w

chem

iczny

ch

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20178

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

720

14/3

.1Łą

czen

ie s

ię p

ierw

iast

ków

w z

wią

zki c

hem

iczn

e

Łącz

enie

się

atom

ówII.

9) o

pisu

je f

unkc

ję e

lekt

ronó

w z

ewnę

trzn

ej p

owło

ki w

łącz

eniu

się

ato

mów

; sto

suje

poj

ęcie

el

ektr

ouje

mno

ści (

…);

II.11)

stos

uje

poję

cie jo

nu (k

atio

n i a

nion

) (…)

; okr

eśla

ładu

nek

jonó

w m

etal

i (np

. Na,

Mg,

Al)

oraz

ni

emet

ali (

np. O

, Cl,

S); o

pisu

je p

owst

awan

ie w

iąza

ń jo

now

ych

(np.

NaC

l, M

gO)

721

15/3

.2W

iąza

nia

ko

wal

ency

jne

Łącz

enie

się

atom

ówII.

9) o

pisu

je f

unkc

ję e

lekt

ronó

w z

ewnę

trzn

ej p

owło

ki w

łącz

eniu

się

ato

mów

; st

osuj

e po

-ję

cie e

lekt

rouj

emno

ści

do o

kreś

lani

a ro

dzaju

wią

zań

(kow

alen

cyjn

e, jo

now

e) w

pod

anyc

h su

bsta

ncjac

h;II.

10) n

a pr

zykł

adzie

czą

stec

zek

H 2, Cl

2, N

2, CO

2, H 2O

, HCl

, NH 2,

CH2 o

pisu

je p

owst

awan

ie w

iąza

ń ch

emicz

nych

(…);

II.12

) por

ównu

je w

łaśc

iwoś

ci zw

iązk

ów k

owal

ency

jnyc

h i jo

now

ych

(stan

skup

ieni

a, ro

zpus

zcza

l-no

ść w

wod

zie, te

mpe

ratu

ra to

pnien

ia i t

empe

ratu

ra w

rzen

ia, p

rzew

odni

ctwo

ciep

ła i e

lektr

yczn

ości)

722

16/3

.3W

zory

su

mar

yczn

e

i str

ukt

ura

lne

zwią

zkó

w

chem

iczn

ych

Łącz

enie

się

atom

ówII.

8) o

pisu

je, c

zym

różn

i się

ato

m o

d cz

ąste

czki

; inte

rpre

tuje

zapi

sy, n

p. H

2, 2

H, 2

H2;

II.13

) okr

eśla

na p

odst

awie

ukł

adu

okre

sow

ego

war

tośc

iow

ość (

wzg

lęde

m w

odor

u i m

aksy

mal

ną

wzg

lęde

m tl

enu)

dla

pie

rwia

stkó

w g

rup:

1., 2

., 13.,

14., 1

5., 1

6. i

17.;

II.14

) ry

suje

w

zór

stru

ktur

alny

cz

ąste

czki

zw

iązk

u dw

upie

rwia

stko

weg

o (o

wią

zani

ach

kow

alen

cyjn

ych)

o zn

anyc

h w

arto

ścio

woś

ciach

pie

rwia

stkó

w;

II.15

) ust

ala

dla

zwią

zków

dw

upie

rwia

stko

wyc

h (n

p. tl

enkó

w):

nazw

ę na

pod

staw

ie w

zoru

sum

a-ry

czne

go, w

zór s

umar

yczn

y na

pod

staw

ie n

azw

y, w

zór s

umar

yczn

y na

pod

staw

ie w

arto

ścio

wo-

ści, w

arto

ścio

woś

ć na

pods

taw

ie w

zoru

sum

aryc

zneg

o

723

17/3

.4M

asa

cząs

tecz

kow

a

pie

rwia

stka

i zw

iązk

u

chem

iczn

ego

Łącz

enie

się

atom

ówIII

.6) o

blicz

a m

asy

cząs

tecz

kow

e pi

erw

iast

ków

wys

tępu

jącyc

h w

form

ie c

ząst

ecze

k i z

wią

zków

ch

emicz

nych

724

18/3

.5Ty

py

reak

cji c

hem

iczn

ych

Łącz

enie

się

atom

ówIII

.2) p

odaje

prz

ykła

dy ró

żnyc

h ty

pów

reak

cji (r

eakc

ja sy

ntez

y, re

akcja

ana

lizy,

reak

cja w

ymia

ny);

wsk

azuj

e su

bstr

aty

i pro

dukt

y;

III.3)

zap

isuje

rów

nani

a re

akcji

che

micz

nych

w fo

rmie

czą

stec

zkow

ej (…

); do

bier

a w

spół

czyn

niki

st

echi

omet

rycz

ne, s

tosu

jąc p

raw

o za

chow

ania

mas

y i p

raw

o za

chow

ania

ładu

nku

725

19/3

.6Pr

awa

rząd

zące

rea

kcja

mi

chem

iczn

ymi

Łącz

enie

się

atom

ówIII

.7) st

osuj

e do

obl

iczeń

pra

wo

stał

ości

skła

du i

praw

o za

chow

ania

mas

y (w

ykon

uje

oblic

zeni

a zw

iąza

ne ze

stec

hiom

etrią

wzo

ru ch

emicz

nego

i ró

wna

nia

reak

cji ch

emicz

nej)

726

–27

Utr

wal

enie

mat

eria

łu /

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Łącz

enie

się

atom

ów

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 20179

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

728

20/4

.1Po

wie

trze

i je

go s

kład

nik

iGa

zy i

ich

mie

szan

iny

IV.8

) pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enie

pot

wie

rdza

jące,

że

pow

ietr

ze je

st m

iesz

anin

ą;

opisu

je sk

ład

i wła

ściw

ości

pow

ietr

za

729

21/4

.2Tl

en –

nie

zbęd

ny d

o ż

ycia

skła

dn

ik p

ow

ietr

za

Gazy

i ich

m

iesz

anin

y IV

.1) p

roje

ktuj

e i p

rzep

row

adza

doś

wiad

czen

ie p

oleg

ające

na o

trzy

man

iu tl

enu

oraz

bad

a wyb

ra-

ne w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e i c

hem

iczne

tlen

u; o

dczy

tuje

z ró

żnyc

h źr

ódeł

(np.

ukł

adu

okre

sow

ego

pier

wia

stkó

w, w

ykre

su ro

zpus

zcza

lnoś

ci) in

form

acje

dot

yczą

ce te

go p

ierw

iast

ka; w

ymie

nia j

ego

zast

osow

ania

; pisz

e ró

wna

nia

reak

cji o

trzy

myw

ania

tlenu

(…);

IV.6

) opi

suje

obi

eg tl

enu

i węg

la w

prz

yrod

zie

730

22/4

.3Tl

enki

met

ali i

nie

met

ali

Gazy

i ich

m

iesz

anin

y IV

.1) (…

) pisz

e (…

) rów

nani

a re

akcji

tlen

u z m

etal

ami i

niem

etal

ami;

IV.2)

opi

suje

wła

ściw

ości

fizyc

zne

oraz

zas

toso

wan

ie w

ybra

nych

tle

nków

(np.

tle

nku

wap

nia,

tlenk

u gl

inu,

tlen

ków

żela

za (…

) tle

nku

krze

mu(

IV),

tlenk

ów si

arki)

731

23/4

.4A

zot

i gaz

y sz

lach

etn

eGa

zy i

ich

mie

szan

iny

IV.8

) (…)

opi

suje

skła

d (…

) po

wie

trza

;IV

.9) o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e ga

zów

szla

chet

nych

, wyj

aśni

a, dl

acze

go s

ą on

e ba

rdzo

mał

o ak

tyw

ne c

hem

iczni

e; w

ymie

nia

ich za

stos

owan

ia

732

24/4

.5D

wu

tlen

ek w

ęgla

– z

mie

nny

skła

dn

ik p

ow

ietr

za

Gazy

i ich

m

iesz

anin

y IV

.2) o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e or

az za

stos

owan

ie w

ybra

nych

tlen

ków

(np.

(…) t

lenk

ów w

ęgla

(…

);IV

.5) o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e i c

hem

iczne

tlen

ku w

ęgla

(IV) o

raz

funk

cję te

go g

azu

w p

rzy-

rodz

ie; p

roje

ktuj

e i p

rzep

row

adza

doś

wiad

czen

ie p

ozw

alają

ce o

trzy

mać

ora

z w

ykry

ć tle

nek

węg

la(IV

) (np

. w p

owie

trzu

wyd

ycha

nym

z p

łuc)

; pisz

e ró

wna

nia

reak

cji o

trzy

myw

ania

tlenk

u w

ęgla

(IV) (

np. r

eakc

ja sp

alan

ia w

ęgla

w tl

enie

, roz

kład

węg

lanó

w, re

akcja

węg

lanu

wap

nia z

kw

a-se

m so

lnym

)

733

25/4

.6W

od

ór

– ga

z o

naj

mn

iejs

zej

gęst

ośc

i

Gazy

i ich

m

iesz

anin

y IV

.7) p

roje

ktuj

e i p

rzep

row

adza

doś

wiad

czen

ie p

oleg

ając

e na

otr

zym

aniu

wod

oru

oraz

bad

a wy-

bran

e je

go w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e i c

hem

iczne

; odc

zytu

je z

różn

ych

źród

eł (n

p. u

kład

u ok

reso

we-

go p

ierw

iast

ków,

wyk

resu

rozp

uszc

zaln

ości)

info

rmac

je d

otyc

zące

tego

pie

rwia

stka

; wym

ieni

a je

go za

stos

owan

ia; p

isze

rów

nani

a re

akcji

otr

zym

ywan

ia w

odor

u or

az ró

wna

nia

reak

cji w

odor

u z n

iem

etal

ami; o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e or

az za

stos

owan

ia w

ybra

nych

wod

orkó

w n

iem

etal

i (a

mon

iaku

, chl

orow

odor

u, si

arko

wod

oru)

734

26/4

.7Za

nie

czys

zcze

nia

po

wie

trza

i jeg

o o

chro

na

Gazy

i ich

m

iesz

anin

y IV

.3) w

skaz

uje

przy

czyn

y i s

kutk

i spa

dku

stęż

enia

ozon

u w

stra

tosf

erze

zie

msk

iej;

prop

onuj

e sp

osob

y za

pobi

egan

ia po

wię

ksza

niu

się „d

ziury

ozo

now

ej”;

IV.10

) wym

ieni

a źr

ódła

, rod

zaje

i sk

utki

zan

iecz

yszc

zeń

pow

ietr

za; w

ymie

nia

spos

oby

post

ępo-

wan

ia po

zwal

ające

chr

onić

pow

ietr

ze p

rzed

zani

eczy

szcz

enia

mi

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201710

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

735

–36

Utr

wal

enie

mat

eria

łu /

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Gazy

i ich

m

iesz

anin

y

737

27/5

.1W

łaśc

iwo

ści w

od

y i j

ej r

ola

w p

rzyr

od

zie

Wod

a i r

oztw

ory

wod

neV.

1) op

isuje

bud

owę

cząs

tecz

ki w

ody

oraz

prz

ewid

uje

zdol

ność

do

rozp

uszc

zani

a się

różn

ych

subs

tanc

ji w w

odzie

738

28/5

.2W

od

a ja

ko r

ozp

usz

czal

nik

Wod

a i r

oztw

ory

wod

neV.

1) op

isuje

bud

owę

cząs

tecz

ki w

ody

oraz

prz

ewid

uje

zdol

ność

do

rozp

uszc

zani

a się

różn

ych

subs

tanc

ji w w

odzie

;V.

2) p

odaje

prz

ykła

dy su

bsta

ncji,

któr

e ni

e ro

zpus

zcza

ją się

w w

odzie

, ora

z prz

ykła

dy su

bsta

ncji,

któr

e ro

zpus

zcza

ją się

w w

odzie

, tw

orzą

c roz

twor

y wła

ściw

e; p

odaje

prz

ykła

dy su

bsta

ncji,

któr

e z w

odą

twor

zą ko

loid

y i z

awie

siny;

V.3)

pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enia

doty

cząc

e ro

zpus

zcza

lnoś

ci ró

żnyc

h su

bsta

ncji

w w

odzie

739

29/5

.3C

zyn

nik

i wp

ływ

ając

e n

a

rozp

usz

czan

ie w

wo

dzi

e

Wod

a i r

oztw

ory

wod

neV.

4) p

roje

ktuj

e i p

rzep

row

adza

doś

wiad

czen

ia w

ykaz

ując

e w

pływ

różn

ych

czyn

nikó

w n

a sz

yb-

kość

rozp

uszc

zani

a su

bsta

ncji s

tały

ch w

wod

zie;

V.5)

de

finiu

je

poję

cie

rozp

uszc

zaln

ości;

po

daje

ró

żnice

m

iędz

y ro

ztw

orem

na

syco

nym

i n

iena

syco

nym

;V.

6) o

dczy

tuje

roz

pusz

czal

ność

sub

stan

cji z

tabe

li ro

zpus

zcza

lnoś

ci lu

b z w

ykre

su r

ozpu

sz-

czal

nośc

i; ob

licza

mas

ę su

bsta

ncji,

któr

ą m

ożna

rozp

uścić

w o

kreś

lone

j ilo

ści w

ody

w p

odan

ej

tem

pera

turz

e;V.

7) w

ykon

uje

oblic

zeni

a z z

asto

sow

anie

m p

ojęć

: roz

pusz

czal

ność

(…)

740

30/5

.4St

ężen

ie p

roce

nto

we

rozt

wo

rów

Wod

a i r

oztw

ory

wod

neV.

7) w

ykon

uje

oblic

zeni

a z z

asto

sow

anie

m p

ojęć

: roz

pusz

czal

ność

, stę

żeni

e pr

ocen

tow

e (p

ro-

cent

mas

owy)

, mas

a su

bsta

ncji,

mas

a ro

zpus

zcza

lnik

a, m

asa

rozt

wor

u, g

ęsto

ść ro

ztw

oru

(z w

y-ko

rzys

tani

em ta

beli

rozp

uszc

zaln

ości

lub

wyk

resu

rozp

uszc

zaln

ości)

741

31/5

.5Za

nie

czys

zcze

nia

wo

dy

i jej

och

ron

a

Wod

a i r

oztw

ory

wod

ne

742

–43

Utr

wal

enie

mat

eria

łu /

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Wod

a i r

oztw

ory

wod

ne

744

–45

Pow

tórz

enie

mat

eria

łu

z za

kres

u kl

asy

7

746

–65

Go

dzi

ny d

o d

ysp

ozy

cji

nau

czyc

iela

(20

go

dzi

n)

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201711

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

866

32/6

.1R

eakc

je t

len

ków

met

ali

z w

od

ą

Wod

orot

lenk

i a

zasa

dyVI

.1) ro

zpoz

naje

wzo

ry w

odor

otle

nków

(…);

zapi

suje

wzo

ry su

mar

yczn

e w

odor

otle

nków

: NaO

H,

KOH,

Ca(

OH)

2, Al

(OH)

3 (…)

ora

z pod

aje ic

h na

zwy;

VI.2)

pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enia

, w w

ynik

u kt

óryc

h m

ożna

otr

zym

ać w

odor

otle

-ne

k (…

); za

pisu

je o

dpow

iedn

ie ró

wna

nia

reak

cji w

form

ie cz

ąste

czko

wej

;VI

.5) w

skaz

uje

na z

asto

sow

anie

wsk

aźni

ków,

np.

fen

olof

tale

iny

(…),

uniw

ersa

lneg

o pa

pier

ka

wsk

aźni

kow

ego;

rozr

óżni

a doś

wiad

czal

nie

rozt

wor

y (…)

wod

orot

lenk

ów za

pom

ocą w

skaź

nikó

w

867

33/6

.2D

ział

anie

wo

dy

na

met

ale

Wod

orot

lenk

i a

zasa

dyVI

.2) p

roje

ktuj

e (…

) doś

wiad

czen

ia, w

wyn

iku

któr

ych

moż

na o

trzy

mać

wod

orot

lene

k (ro

zpus

z-cz

alny

i tr

udno

rozp

uszc

zaln

y w

wod

zie) (

…) (n

p. N

aOH,

Ca(

OH)

2, Cu

(OH)

2 (…)

); za

pisu

je o

dpo-

wie

dnie

rów

nani

a re

akcji

w fo

rmie

cząs

tecz

kow

ej;

868

34/6

.3W

łaśc

iwo

ści i

zas

toso

wan

ie

wo

do

rotl

enkó

w

Wod

orot

lenk

i a

zasa

dyVI

.3) o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci i w

ynik

ające

z n

ich z

asto

sow

ania

niek

tóry

ch w

odor

otle

nków

(…) (

np.

NaO

H, C

a(O

H)2 (

…))

869

35/6

.4D

yso

cjac

ja e

lek

tro

lity

czn

a

zasa

d

Wod

orot

lenk

i a

zasa

dyVI

.4) w

yjaś

nia,

na c

zym

pol

ega

dyso

cjacja

ele

ktro

lityc

zna

zasa

d (…

); de

finiu

je p

ojęc

ia: e

lekt

rolit

i n

ieel

ektr

olit;

zapi

suje

rów

nani

a dys

ocjac

ji ele

ktro

lityc

znej

zasa

d (…

); defi

niuj

e (…

) zas

ady

(zgod

-ni

e z t

eorią

Arrh

eniu

sa);

rozr

óżni

a po

jęcia

: wod

orot

lene

k i z

asad

a

870

–71

Utr

wal

enie

mat

eria

łu /

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Wod

orot

lenk

i a

zasa

dy

872

36/7

.1R

eakc

je t

len

ków

nie

met

ali

z w

od

ą

Kwas

yVI

.2) p

roje

ktuj

e (…

) doś

wiad

czen

ia, w

wyn

iku

któr

ych

moż

na o

trzy

mać

(…) k

was

tlen

owy

(np.

(…)

H 3PO

4); za

pisu

je o

dpow

iedn

ie ró

wna

nia

reak

cji w

form

ie cz

ąste

czko

wej

;VI

.5) w

skaz

uje

na za

stos

owan

ie w

skaź

nikó

w, n

p. (…

) ora

nżu

met

ylow

ego,

uni

wer

saln

ego

papi

er-

ka w

skaź

niko

weg

o; ro

zróż

nia

dośw

iadcz

alni

e ro

ztw

ory

kwas

ów (…

) za

pom

ocą

wsk

aźni

ków

873

37/7

.2K

was

y tl

eno

we

Kwas

yVI

.1) ro

zpoz

naje

wzo

ry (…

) kw

asów

; zap

isuje

wzo

ry s

umar

yczn

e (…

) kw

asów

: (…)

HN

O3,

H 2SO

3, H 2S

O4,

H 2CO

3 H3P

O4 o

raz p

odaje

ich

nazw

y

874

38/7

.3K

was

y b

eztl

eno

we

Kwas

yVI

.1) ro

zpoz

naje

wzo

ry (…

) kw

asów

; zap

isuje

wzo

ry s

umar

yczn

e (…

) kw

asów

: HCl

, H2S

(…) o

raz

poda

je ic

h na

zwy;

VI.2)

pro

jekt

uje

(…) d

ośw

iadcz

enia

, w w

ynik

u kt

óryc

h m

ożna

otr

zym

ać (…

) kw

as b

eztle

now

y (…

) (n

p. (…

) HCl

(…));

zapi

suje

odp

owie

dnie

rów

nani

a re

akcji

w fo

rmie

cząs

tecz

kow

ej

875

39/7

.4W

łaśc

iwo

ści i

zas

toso

wan

ie

kwas

ów

Kwas

yVI

.3) o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci i w

ynik

ające

z n

ich z

asto

sow

ania

niek

tóry

ch (…

) kw

asów

(np.

(…) H

Cl,

H 2SO

4);VI

.4) w

yjaś

nia,

na c

zym

pol

ega

dyso

cjacja

ele

ktro

lityc

zna

(…) k

was

ów; (

…) za

pisu

je ró

wna

nia

dy-

socja

cji e

lekt

rolit

yczn

ej (…

) kw

asów

(…);

defin

iuje

kw

asy

(…) (

zgod

nie

z teo

rią A

rrhe

nius

a) (…

);

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201712

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

IX

.4) p

odaje

prz

ykła

dy k

was

ów o

rgan

iczny

ch w

ystę

pując

ych

w p

rzyr

odzie

(np.

kw

as (…

) szc

za-

wio

wy,

cytr

ynow

y) i

wym

ieni

a ich

zast

osow

ania

(…)

876

40/7

.5O

dcz

yn r

ozt

wo

ru. S

kala

pH

Kwas

yVI

.6) w

ymie

nia

rodz

aje o

dczy

nu ro

ztw

oru;

okr

eśla

i uz

asad

nia

odcz

yn ro

ztw

oru

(kw

asow

y, za

-sa

dow

y, ob

ojęt

ny);

VI.7)

pos

ługu

je si

ę sk

alą

pH; i

nter

pret

uje

war

tość

pH

w u

jęciu

jako

ścio

wym

(odc

zyn

kwas

owy,

zasa

dow

y, ob

ojęt

ny);

prze

prow

adza

doś

wiad

czen

ie, k

tóre

poz

wol

i zba

dać

pH p

rodu

któw

wy-

stęp

ując

ych

w ży

ciu co

dzie

nnym

czło

wie

ka (n

p. ży

wno

ści, ś

rodk

ów c

zyst

ości)

877

41/7

.6K

waś

ne

op

ady

Kwas

yVI

.8) a

naliz

uje

proc

es p

owst

awan

ia i s

kutk

i kw

aśny

ch o

padó

w; p

ropo

nuje

spos

oby

ogra

nicz

ają-

ce ic

h po

wst

awan

ie

878

–79

Utr

wal

enie

mat

eria

łu /

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Kwas

y

880

42/8

.1R

eakc

je z

ob

oję

tnia

nia

Sole

VII.1

) pr

ojek

tuje

i pr

zepr

owad

za d

ośw

iadcz

enie

ora

z w

yjaś

nia

prze

bieg

rea

kcji

zobo

jętn

iani

a (H

Cl +

NaO

H); p

isze

rów

nani

a re

akcji

zobo

jętn

iani

a w

form

ie cz

ąste

czko

wej

(…)

881

43/8

.2B

ud

ow

a i n

azw

y so

liSo

leVI

I.2)

twor

zy i

zapi

suje

wzo

ry s

umar

yczn

e so

li: ch

lork

ów,

siarc

zków

, az

otan

ów(V

), sia

rcza

-nó

w(IV

), sia

rcza

nów

(VI),

węg

lanó

w, fo

sfor

anów

(V) (

orto

fosf

oran

ów(V

)); t

wor

zy n

azw

y so

li na

po

dsta

wie

wzo

rów

; tw

orzy

i za

pisu

je w

zory

sum

aryc

zne

soli

na p

odst

awie

naz

w

882

44/8

.3D

yso

cjac

ja e

lekt

roli

tycz

na

soli

Sole

VI

I.1) (

…) p

isze

rów

nani

a re

akcji

zobo

jętn

iani

a w

form

ie (…

) jon

owej

;VI

I.4) p

isze

rów

nani

a dy

socja

cji e

lekt

rolit

yczn

ej so

li ro

zpus

zcza

lnyc

h w

wod

zie

883

45/8

.4O

trzy

myw

anie

so

liSo

leVI

I.3) p

isze r

ówna

nia r

eakc

ji otr

zym

ywan

ia so

li ((…

) kw

as +

tlene

k met

alu,

kwas

+ m

etal

(1. i

2. gr

u-py

ukł

adu

okre

sow

ego)

, wod

orot

lene

k (N

aOH,

KO

H, C

a(O

H)2)

+ tle

nek n

iem

etal

u, tl

enek

met

alu

+ tle

nek

niem

etal

u, m

etal

+ n

iem

etal

) w fo

rmie

czą

stec

zkow

ej

884

46/8

.5R

ozp

usz

czal

no

ść s

oli

w w

od

zie

Sole

VII.5

) wyj

aśni

a pr

zebi

eg re

akcji

strą

ceni

owej

; pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enie

poz

wa-

lając

e ot

rzym

ać s

ubst

ancje

tru

dno

rozp

uszc

zaln

e (so

le i

wod

orot

lenk

i) w

reak

cjach

str

ącen

io-

wyc

h, p

isze

odpo

wie

dnie

rów

nani

a re

akcji

w fo

rmie

czą

stec

zkow

ej i

jono

wej

; na

pods

taw

ie

tabl

icy

rozp

uszc

zaln

ości

soli

i wod

orot

lenk

ów p

rzew

iduj

e w

ynik

reak

cji st

rące

niow

ej

885

47/8

.6R

eakc

je s

oli

z za

sad

ami

i kw

asam

i

Sole

VII.5

) wyj

aśni

a pr

zebi

eg re

akcji

strą

ceni

owej

; pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enie

poz

wa-

lając

e ot

rzym

ać s

ubst

ancje

tru

dno

rozp

uszc

zaln

e (so

le i

wod

orot

lenk

i) w

reak

cjach

str

ącen

io-

wyc

h, p

isze

odpo

wie

dnie

rów

nani

a re

akcji

w fo

rmie

czą

stec

zkow

ej i

jono

wej

; na

pods

taw

ie

tabl

icy

rozp

uszc

zaln

ości

soli

i wod

orot

lenk

ów p

rzew

iduj

e w

ynik

reak

cji st

rące

niow

ej

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201713

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

886

48/8

.7Za

sto

sow

anie

so

liSo

leVI

I.6) w

ymie

nia

zast

osow

ania

najw

ażni

ejsz

ych

soli:

chlo

rków

, węg

lanó

w, a

zota

nów

(V),

siarc

za-

nów

(VI)

i fos

fora

nów

(V) (

orto

fosf

oran

ów(V

))

887

–88

Utr

wal

enie

mat

eria

łu /

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Sole

889

49/9

.1Zw

iązk

i org

anic

zne

i ich

różn

oro

dn

ość

Węg

low

odor

yVI

II.1)

defin

iuje

poj

ęcia

: węg

low

odor

y na

syco

ne (a

lkan

y) (…

);VI

II.2)

twor

zy w

zór o

góln

y sz

ereg

u ho

mol

ogicz

nego

alk

anów

(na

pods

taw

ie w

zoró

w k

olej

nych

al

kanó

w) i

zapi

suje

wzó

r su

mar

yczn

y al

kanu

o p

odan

ej li

czbi

e at

omów

węg

la; r

ysuj

e w

zory

st

rukt

ural

ne i p

ółst

rukt

ural

ne (g

rupo

we)

alka

nów

o ła

ńcuc

hach

pro

styc

h do

pię

ciu at

omów

wę-

gla

w c

ząst

eczc

e; p

odaje

ich

nazw

y sy

stem

atyc

zne

890

50/9

.2W

ęglo

wo

do

ry n

asyc

on

e

– al

kany

Węg

low

odor

yVI

II.3)

obs

erw

uje

i opi

suje

wła

ściw

ości

fizyc

zne

alka

nów

; wsk

azuj

e zw

iąze

k m

iędz

y dł

ugoś

cią

łańc

ucha

węg

low

ego

a w

łaśc

iwoś

ciam

i fizy

czny

mi w

szer

egu

alka

nów

(gę

stoś

ć, te

mpe

ratu

ra

topn

ieni

a i t

empe

ratu

ra w

rzen

ia);

VIII.

4) o

bser

wuj

e i o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci ch

emicz

ne (r

eakc

je s

pala

nia)

alk

anów

; pisz

e ró

wna

nia

reak

cji s

pala

nia

alka

nów

prz

y du

żym

i m

ałym

dos

tępi

e tle

nu; w

yszu

kuje

info

rmac

je n

a te

mat

za

stos

owań

alk

anów

i je

wym

ieni

a

891

51/9

.3W

ęglo

wo

do

ry n

ien

asyc

on

e

– al

keny

Węg

low

odor

yVI

II.5)

tw

orzy

wzo

ry o

góln

e sz

ereg

ów h

omol

ogicz

nych

alke

nów

(…)

(na

pods

taw

ie w

zoró

w

kole

jnyc

h al

kenó

w (…

)); z

apisu

je w

zór s

umar

yczn

y al

kenu

(…) o

pod

anej

licz

bie

atom

ów w

ęgla

; tw

orzy

naz

wy

alke

nów

(…) n

a po

dsta

wie

naz

w o

dpow

iedn

ich a

lkan

ów; r

ysuj

e w

zory

str

uktu

-ra

lne

i pół

stru

ktur

alne

(gru

pow

e) a

lkenó

w (…

) o ła

ńcuc

hach

pro

styc

h do

pię

ciu a

tom

ów w

ęgla

w

czą

stec

zce;

VIII.

6) n

a po

dsta

wie

obs

erw

acji o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e i c

hem

iczne

(spa

lani

e, p

rzył

ącza

nie

brom

u) e

tenu

(…);

wys

zuku

je in

form

acje

na

tem

at ic

h za

stos

owań

i je

wym

ieni

a;VI

II.7)

zap

isuje

rów

nani

e re

akcji

pol

imer

yzac

ji et

enu;

opi

suje

wła

ściw

ości

i zas

toso

wan

ia po

liety

lenu

;VI

II.8)

pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enie

poz

wal

ające

odr

óżni

ć w

ęglo

wod

ory

nasy

cone

od

nie

nasy

cony

ch

892

52/9

.4W

ęglo

wo

do

ry n

ien

asyc

on

e

– al

kiny

Węg

low

odor

yVI

II.5)

tw

orzy

wzo

ry o

góln

e sz

ereg

ów h

omol

ogicz

nych

(…)

alk

inów

(na

pod

staw

ie w

zoró

w

kole

jnyc

h (…

) alk

inów

); za

pisu

je w

zór s

umar

yczn

y (…

) alk

inu

o po

dane

j licz

bie

atom

ów w

ęgla

; tw

orzy

naz

wy

(…) a

lkin

ów n

a po

dsta

wie

naz

w o

dpow

iedn

ich a

lkan

ów; r

ysuj

e w

zory

str

uktu

-ra

lne

i pół

stru

ktur

alne

(gru

pow

e) (…

) alk

inów

o ła

ńcuc

hach

pro

styc

h do

pię

ciu a

tom

ów w

ęgla

w

czą

stec

zce;

VIII.

6) n

a po

dsta

wie

obs

erw

acji o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e i c

hem

iczne

(spa

lani

e, p

rzył

ącza

nie

brom

u) (…

) ety

nu; w

yszu

kuje

info

rmac

je n

a te

mat

ich

zast

osow

ań i

je w

ymie

nia;

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201714

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

VI

II.8)

pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enie

poz

wal

ające

odr

óżni

ć w

ęglo

wod

ory

nasy

cone

od

nie

nasy

cony

ch

893

53/9

.5Pr

od

ukt

y p

rzem

ysłu

pet

roch

emic

zneg

o

Węg

low

odor

yVI

II.9)

wym

ieni

a na

tura

lne

źród

ła w

ęglo

wod

orów

;VI

II.10

) wym

ieni

a na

zwy

prod

uktó

w d

esty

lacji

ropy

naf

tow

ej, w

skaz

uje

ich za

stos

owan

ia

894

–95

Utr

wal

enie

mat

eria

łu /

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Węg

low

odor

y

896

54/1

0.1

Alk

oh

ole

mo

no

- i p

oli

hyd

roks

ylo

we

Poch

odne

w

ęglo

wod

orów

IX.1)

pisz

e w

zory

sum

aryc

zne,

rys

uje

wzo

ry p

ółst

rukt

ural

ne (g

rupo

we)

i st

rukt

ural

ne a

lkoho

li m

onoh

ydro

ksyl

owyc

h o

łańc

ucha

ch p

rost

ych

zaw

iera

jącyc

h do

pię

ciu a

tom

ów w

ęgla

w cz

ą-st

eczc

e; (…

) dzie

li al

koho

le n

a m

ono-

i po

lihyd

roks

ylow

e;IX

.2) b

ada

wyb

rane

wła

ściw

ości

fizyc

zne

i che

micz

ne e

tano

lu; o

pisu

je w

łaśc

iwoś

ci i z

asto

sow

a-ni

a m

etan

olu

i eta

nolu

; zap

isuje

rów

nani

a re

akcji

spal

ania

met

anol

u i e

tano

lu; o

pisu

je n

egat

yw-

ne sk

utki

dzia

łani

a m

etan

olu

i eta

nolu

na

orga

nizm

ludz

ki;

IX.3)

zapi

suje

wzó

r sum

aryc

zny i

pół

stru

ktur

alny

(gru

pow

y) p

ropa

no-1,

2,3-

trio

lu (g

licer

olu)

; bad

a je

go w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e; w

ymie

nia

jego

zast

osow

ania

897

55/1

0.2

Kw

asy

karb

oks

ylo

we

Poch

odne

w

ęglo

wod

orów

IX.4)

pod

aje p

rzyk

łady

kw

asów

org

anicz

nych

wys

tępu

jącyc

h w

prz

yrod

zie (n

p. k

was

mró

wko

wy,

szcz

awio

wy,

cytr

ynow

y) i

wym

ieni

a ich

zas

toso

wan

ia; r

ysuj

e w

zory

pół

stru

ktur

alne

(gru

pow

e)

i str

uktu

raln

e kw

asów

mon

okar

boks

ylow

ych

o ła

ńcuc

hach

pro

styc

h za

wie

rając

ych

do p

ięciu

at

omów

węg

la w

czą

stec

zce

oraz

pod

aje ic

h na

zwy

zwyc

zajo

we

i sys

tem

atyc

zne;

IX.5)

bad

a i o

pisu

je w

ybra

ne w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e i c

hem

iczne

kw

asu

etan

oweg

o (o

ctow

ego)

; pi

sze

w fo

rmie

czą

stec

zkow

ej ró

wna

nia

reak

cji te

go k

was

u z w

odor

otle

nkam

i, tle

nkam

i met

ali,

met

alam

i; ba

da o

dczy

n w

odne

go ro

ztw

oru

kwas

u et

anow

ego

(oct

oweg

o); p

isze

rów

nani

e dy

-so

cjacji

tego

kw

asu

898

56/1

0.3

Kw

asy

tłu

szcz

ow

ePo

chod

ne

węg

low

odor

ówX.

1) po

daje

naz

wy

i rys

uje

wzo

ry p

ółst

rukt

ural

ne (g

rupo

we)

dłu

goła

ńcuc

how

ych

kwas

ów m

o-no

karb

oksy

low

ych

(kw

asów

tłu

szcz

owyc

h) n

asyc

onyc

h (p

alm

ityno

weg

o, s

tear

ynow

ego)

i ni

e-na

syco

nych

(ole

inow

ego)

;X.

2) o

pisu

je w

ybra

ne w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e i c

hem

iczne

dłu

goła

ńcuc

how

ych

kwas

ów m

onok

ar-

boks

ylow

ych;

pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enie

, któ

re p

ozw

oli o

dróż

nić k

was

ole

inow

y od

pal

mity

now

ego

lub

stea

ryno

weg

o

899

57/1

0.4

Sole

kw

asó

w

karb

oks

ylo

wyc

h

Poch

odne

w

ęglo

wod

orów

X.2)

opi

suje

wyb

rane

wła

ściw

ości

fizyc

zne

i che

micz

ne d

ługo

łańc

ucho

wyc

h kw

asów

mon

okar

-bo

ksyl

owyc

h; (…

)

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201715

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

810

058

/10.

5Es

try

i po

lies

try

Poch

odne

w

ęglo

wod

orów

IX.6

) wyj

aśni

a, na

czy

m p

oleg

a re

akcja

est

ryfik

acji;

zapi

suje

rów

nani

a re

akcji

mię

dzy

kwas

ami

karb

oksy

low

ymi (

met

anow

ym, e

tano

wym

) i a

lkoho

lam

i (m

etan

olem

, eta

nole

m);

twor

zy n

a-zw

y sy

stem

atyc

zne

i zw

ycza

jow

e es

trów

na

pods

taw

ie n

azw

odp

owie

dnich

kw

asów

kar

bok-

sylo

wyc

h (m

etan

oweg

o, e

tano

weg

o) i

alko

holi

(met

anol

u, e

tano

lu);

plan

uje

i prz

epro

wad

za

dośw

iadcz

enie

poz

wal

ające

otr

zym

ać e

ster

o p

odan

ej n

azw

ie;

opisu

je w

łaśc

iwoś

ci es

trów

w

asp

ekcie

ich

zast

osow

ań

810

159

/10.

6A

min

y i a

min

okw

asy

Poch

odne

w

ęglo

wod

orów

X.4)

opi

suje

bud

owę

i wyb

rane

wła

ściw

ości

fizyc

zne

i che

micz

ne a

min

okw

asów

na

przy

kład

zie

kwas

u am

inoo

ctow

ego

(glic

yny)

; pisz

e ró

wna

nie

reak

cji ko

nden

sacji

dw

óch

cząs

tecz

ek g

licyn

y

810

2–10

3U

trw

alen

ie m

ater

iału

/

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Poch

odne

w

ęglo

wod

orów

810

460

/11.1

Tłu

szcz

e to

tak

że e

stry

Subs

tanc

je

o zn

acze

niu

biol

ogicz

nym

X.3)

opi

suje

bud

owę

cząs

tecz

ki tł

uszc

zu ja

ko e

stru

glic

erol

u i k

was

ów tł

uszc

zow

ych;

kla

syfik

uje

tłusz

cze

pod

wzg

lęde

m p

ocho

dzen

ia, s

tanu

sku

pien

ia i c

hara

kter

u ch

emicz

nego

; opi

suje

wy-

bran

e w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e tłu

szcz

ów; p

roje

ktuj

e i p

rzep

row

adza

doś

wiad

czen

ie p

ozw

alają

ce

odró

żnić

tłusz

cz n

iena

syco

ny o

d na

syco

nego

810

561

/11.2

Skła

d b

iałe

k i i

ch

bio

logi

czn

e zn

acze

nie

Subs

tanc

je

o zn

acze

niu

biol

ogicz

nym

X.5)

wym

ieni

a pi

erw

iast

ki, k

tóry

ch a

tom

y w

chod

zą w

skła

d cz

ąste

czek

bia

łek;

defin

iuje

bia

łka

jako

zwią

zki p

owst

ając

e w

wyn

iku

kond

ensa

cji a

min

okw

asów

810

662

/11.3

Wła

ściw

ośc

i bia

łek

Subs

tanc

je

o zn

acze

niu

biol

ogicz

nym

X.6)

bad

a za

chow

anie

się

biał

ka p

od w

pływ

em o

grze

wan

ia, e

tano

lu, k

was

ów i

zasa

d, so

li m

etal

i cię

żkich

(np.

CuS

O4)

i chl

orku

sodu

; opi

suje

różn

ice w

prz

ebie

gu d

enat

urac

ji i k

oagu

lacji

bia

łek;

wym

ieni

a cz

ynni

ki, k

tóre

wyw

ołuj

ą te

pro

cesy

; pro

jekt

uje

i prz

epro

wad

za d

ośw

iadcz

enia

po-

zwal

ające

wyk

ryć

obec

ność

bia

łka

za p

omoc

ą st

ężon

ego

rozt

wor

u kw

asu

azot

oweg

o(V)

w ró

ż-ny

ch p

rodu

ktac

h sp

ożyw

czyc

h

810

763

/11.4

Cu

kry

pro

ste

– gl

uko

za

i fru

kto

za

Subs

tanc

je

o zn

acze

niu

biol

ogicz

nym

X.7)

wym

ieni

a pi

erw

iast

ki, k

tóry

ch a

tom

y w

chod

zą w

skła

d cz

ąste

czek

cuk

rów

(węg

low

oda-

nów

); kl

asyfi

kuje

cukr

y na

pro

ste

(glu

koza

, fru

ktoz

a) i

złożo

ne (s

acha

roza

, skr

obia

, cel

uloz

a);

X.8)

pod

aje w

zór s

umar

yczn

y gl

ukoz

y i f

rukt

ozy;

bad

a i o

pisu

je w

ybra

ne w

łaśc

iwoś

ci fiz

yczn

e gl

ukoz

y i f

rukt

ozy;

wym

ieni

a i o

pisu

je ic

h za

stos

owan

ia

810

864

/11.5

Sach

aro

za ja

ko p

rzyk

ład

dw

ucu

kró

w

Subs

tanc

je

o zn

acze

niu

biol

ogicz

nym

X.9)

pod

aje w

zór s

umar

yczn

y sac

haro

zy; b

ada i

opi

suje

wyb

rane

wła

ściw

ości

fizyc

zne

sach

aroz

y;

wsk

azuj

e na

jej z

asto

sow

ania

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201716

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Chemia | Ciekawa chemia Rozkład materiału

Kla

saN

r p

o-

rząd

kow

y le

kcji

Nr

tem

atu

/ nu

mer

ro

zdzi

ału

Tem

atD

ział

Tem

at z

po

dst

awy

pro

gram

owej

810

965

/11.6

Znac

zen

ie s

kro

bi d

la

org

aniz

mó

w

Subs

tanc

je

o zn

acze

niu

biol

ogicz

nym

X.10

) pod

aje p

rzyk

łady

wys

tępo

wan

ia sk

robi

(…) w

prz

yrod

zie; p

odaje

wzo

ry su

mar

yczn

e ty

ch

zwią

zków

[skr

obi];

wym

ieni

a ró

żnice

w ic

h [sk

robi

i ce

lulo

zy] w

łaśc

iwoś

ciach

fizy

czny

ch; o

pisu

-je

zna

czen

ie i

zast

osow

ania

(…);

proj

ektu

je i

prze

prow

adza

doś

wiad

czen

ia po

zwal

ające

wyk

ryć

obec

ność

skro

bi za

pom

ocą

rozt

wor

u jo

du w

różn

ych

prod

ukta

ch sp

ożyw

czyc

h

811

066

/11.7

Cel

ulo

za t

o t

eż c

uki

erSu

bsta

ncje

o

znac

zeni

u bi

olog

iczny

m

X.10

) pod

aje p

rzyk

łady

wys

tępo

wan

ia (…

) cel

uloz

y w

prz

yrod

zie; p

odaje

wzo

ry su

mar

yczn

e ty

ch

zwią

zków

[cel

uloz

y]; w

ymie

nia

różn

ice w

ich

[skro

bi i

celu

lozy

] wła

ściw

ościa

ch fi

zycz

nych

; opi

-su

je zn

acze

nie

i zas

toso

wan

ia (…

)

811

1–11

2U

trw

alen

ie m

ater

iału

/

kon

tro

la o

siąg

nię

ć u

czn

iów

Subs

tanc

je

o zn

acze

niu

biol

ogicz

nym

811

3–11

5Po

wtó

rzen

ie m

ater

iału

z za

kres

u kl

asy

8

811

6–13

0G

od

ziny

do

dys

po

zycj

i

nau

czyc

iela

(15

go

dzi

n)

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201717

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Plan wynikowy do działu 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Plan

wyn

ikow

yD

ział

1. Ś

wia

t su

bsta

ncji

Tem

at le

kcji

Zaga

dni

enia

p

rogr

amow

e

Wym

agan

ia

Przy

kład

y m

eto

d i

form

pra

cyp

od

staw

owe

(P)

po

nad

po

dst

awow

e (P

P)

Ucz

eń:

Ucz

eń:

Zaję

cia

wp

row

adza

jące

• Za

pozn

anie

się

z zes

połe

m k

laso

wym

• In

tegr

acja

grup

y

——

• O

mów

ieni

e w

ymag

ań i

prze

dmio

tow

ego

syst

emu

ocen

iania

• Gr

y i z

abaw

y in

tegr

ując

e gr

upę

• Po

kaz c

ieka

wyc

h ek

sper

ymen

tów

che

micz

nych

• O

mów

ieni

e po

dsta

wow

ych

zasa

d be

zpie

czeń

stw

a i h

igie

ny p

racy

Czy

m s

ię z

ajm

uje

chem

ia?

• Ch

emia

w n

aszy

m

otoc

zeni

u•

Pods

taw

owe

zast

osow

ania

chem

ii•

Znan

i che

mic

y

• po

daje

prz

ykła

dy o

becn

ości

chem

ii w

swoi

m ży

ciu;

• w

ymie

nia

gałę

zie p

rzem

ysłu

zw

iąza

ne z

chem

ią;

• po

daje

prz

ykła

dy p

rodu

któw

w

ytw

arza

nych

prz

ez za

kład

y pr

ze-

mys

łow

e zw

iąza

ne z

chem

ią.

• w

skaz

uje

zaw

ody,

w k

tóry

ch

wyk

onyw

aniu

nie

zbęd

na je

st zn

a-jo

moś

ć zag

adni

eń c

hem

iczny

ch;

• w

yszu

kuje

w d

ostę

pnyc

h źr

ódła

ch

info

rmac

je n

a te

mat

hist

orii

i ro z

woj

u ch

emii

na p

rzes

trze

ni

dzie

jów

;•

prze

dsta

wia

zary

s hist

orii

rozw

oju

chem

ii;•

wsk

azuj

e ch

emię

wśr

ód in

nych

na

uk p

rzyr

odni

czyc

h;•

wsk

azuj

e zw

iązk

i che

mii z

inny

mi

dzie

dzin

ami n

auki

.

• An

aliza

rysu

nków

z po

dręc

znika

• Pr

aca

z tek

stem

(mat

eria

łam

i źró

dłow

ymi)

• Pr

aca

w g

rupa

ch (m

apa

men

taln

a)

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201718

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Plan wynikowy do działu 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Tem

at le

kcji

Zaga

dni

enia

p

rogr

amow

e

Wym

agan

ia

Przy

kład

y m

eto

d i

form

pra

cyp

od

staw

owe

(P)

po

nad

po

dst

awow

e (P

P)

Ucz

eń:

Ucz

eń:

Szko

lna

pra

cow

nia

chem

iczn

a

• W

ypos

ażen

ie sz

koln

ej

prac

owni

chem

iczne

j•

Pods

taw

owy

sprz

ęt

labo

rato

ryjn

y•

Bezp

iecz

eńst

wo

w p

raco

wni

ch

emicz

nej

• zn

a sz

koln

ą pr

acow

nię

chem

iczną

;•

wym

ieni

a po

dsta

wow

e na

rzęd

zia

prac

y ch

emik

a;•

zna

i sto

suje

zasa

dy b

ezpi

ecz n

ej

prac

y w

pra

cow

ni ch

emicz

nej;

• ro

zpoz

naje

i na

zyw

a po

dsta

wow

y sp

rzęt

labo

rato

ryjn

y;•

rozp

ozna

je i

nazy

wa

nacz

ynia

labo

rato

ryjn

e;•

wie

, w ja

kim

celu

stos

uje

się

ozna

czen

ia na

ety

kiet

ach

opak

o-w

ań o

dczy

nnikó

w c

hem

iczny

ch

i śro

dków

czys

tośc

i sto

sow

anyc

h w

gos

poda

rstw

ie d

omow

ym.

• po

trafi

udz

ielić

pie

rwsz

ej p

omoc

y w

pra

cow

ni ch

emicz

nej;

• ok

reśla

zast

osow

anie

pod

staw

o-w

ego

sprz

ętu

labo

rato

ryjn

ego;

• be

zbłę

dnie

pos

ługu

je si

ę po

dsta

-w

owym

sprz

ętem

labo

rato

ryjn

ym;

• ro

zpoz

naje

znak

i ost

rzeg

aw-

cze

(pik

togr

amy)

stos

owan

e pr

zy o

znak

owan

iu su

bsta

ncji

nieb

ezpi

eczn

ych.

• Za

pozn

anie

się

ze sp

rzęt

em la

bora

tory

jnym

• O

prac

owan

ie (n

a po

dsta

wie

ćw

iczeń

) reg

ulam

inu

prac

owni

chem

iczne

j•

Prak

tycz

ne ć

wicz

enia

w u

dzie

lani

u pi

erw

szej

pom

ocy

• O

dczy

tyw

anie

i ob

jaśn

ianie

pik

togr

amów

zam

iesz

-cz

onyc

h na

ety

kiet

ach

opak

owań

różn

ych

środ

ków

ch

emicz

nych

Świa

t je

st

zbud

owan

y

z su

bst

ancj

i

• Su

bsta

ncje

stał

e, cie

kłe

i gaz

owe

• Ba

dani

e w

łaśc

iwoś

ci su

bsta

ncji

• Fiz

yczn

e i c

hem

iczne

w

łaśc

iwoś

ci su

bsta

ncji

• op

isuje

stan

y sk

upie

nia

mat

erii;

• w

skaz

uje

przy

kład

y su

bsta

ncji s

ta-

łych

, cie

kłyc

h i g

azow

ych

w sw

oim

ot

ocze

niu;

• w

ymie

nia

pods

taw

owe

wła

ściw

o-śc

i sub

stan

cji;

• zn

a w

zór n

a gę

stoś

ć sub

stan

cji;

• zn

a je

dnos

tki g

ęsto

ści;

• po

dsta

wia

dane

do

wzo

ru n

a gę

stoś

ć sub

stan

cji;

• ba

da w

łaśc

iwoś

ci su

bsta

ncji;

• ko

rzys

ta z

dany

ch za

war

tych

w

tabe

lach

(odc

zytu

je w

arto

ści

gęst

ości

oraz

tem

pera

tury

wrz

enia

i tem

pera

tury

topn

ieni

a sub

stan

cji).

• id

enty

fikuj

e su

bsta

ncje

na

pods

ta-

wie

prz

epro

wad

zony

ch b

adań

;•

wyj

aśni

a na

pod

staw

ie b

udow

y w

ewnę

trzn

ej su

bsta

ncji,

dlac

zego

cia

ła st

ałe

mają

na

ogół

najw

ięks

zą

gęst

ość,

a ga

zy n

ajm

niej

szą;

• w

skaz

uje

na zw

iąze

k za

stos

owan

ia su

bsta

ncji z

jej w

łaśc

iwoś

ciam

i.

• Ba

dani

e w

łaśc

iwoś

ci su

bsta

ncji s

tały

ch, c

iekł

ych

i gaz

owyc

h (d

ośw

iadcz

enia)

• O

blicz

anie

gęs

tośc

i sub

stan

cji

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201719

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Plan wynikowy do działu 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Tem

at le

kcji

Zaga

dni

enia

p

rogr

amow

e

Wym

agan

ia

Przy

kład

y m

eto

d i

form

pra

cyp

od

staw

owe

(P)

po

nad

po

dst

awow

e (P

P)

Ucz

eń:

Ucz

eń:

Met

ale

i ich

sto

py

• M

etal

e w

okół

nas

• Zn

acze

nie

met

ali

w ro

zwoj

u cy

wiliz

acji

• Ba

dani

e w

łaśc

iwoś

ci m

etal

i•

Stop

y m

etal

i•

Zast

osow

anie

met

ali

i ich

stop

ów

• zn

a po

dzia

ł sub

stan

cji n

a m

etal

e i n

iem

etal

e;•

wsk

azuj

e pr

zedm

ioty

wyk

onan

e z m

etal

i;•

odró

żnia

met

ale

od in

nych

sub-

stan

cji i

wym

ieni

a ich

wła

ściw

ości;

• w

ie, c

o to

są st

opy

met

ali;

• po

daje

zast

osow

anie

wyb

rany

ch

met

ali i

ich st

opów

;•

odcz

ytuj

e da

ne ta

bela

rycz

ne,

doty

cząc

e w

arto

ści t

empe

ratu

ry

wrz

enia

i tem

pera

tury

topn

ieni

a m

etal

i.

• ba

da w

łaściw

ości

wyb

rany

ch m

etali

(w

tym

prz

ewod

zeni

e cie

pła i

prą

du

elek

tryc

zneg

o pr

zez m

etale

);•

poró

wnu

je w

łaśc

iwoś

ci st

opu

(mie

szan

iny

met

ali)

z wła

ściw

o-śc

iam

i jego

skła

dnikó

w;

• in

terp

retu

je in

form

acje

z ta

bel

chem

iczny

ch d

otyc

zące

wła

ściw

o-śc

i met

ali;

• zn

a skła

d w

ybra

nych

stop

ów m

etali

;•

wyj

aśni

a ro

lę m

etal

i w ro

zwoj

u cy

wiliz

acji

i gos

poda

rce

czło

wie

ka;

• tłu

mac

zy, d

lacz

ego

met

ale

stap

ia się

ze so

bą;

• ba

da w

łaśc

iwoś

ci in

nych

(niż

poda

nych

na

lekc

ji) m

etal

i ora

z w

ycią

ga p

raw

idło

we

wni

oski

na

pods

taw

ie o

bser

wac

ji z b

adań

.

• Do

świad

czal

ne b

adan

ie w

łaśc

iwoś

ci w

ybra

nych

m

etal

i•

Dośw

iadcz

alne

bad

anie

prz

ewod

zeni

a cie

pła

i prą

du

elek

tryc

zneg

o pr

zez m

etal

e•

Dośw

iadcz

alne

por

ówna

nie

wła

ściw

ości

stop

u z w

łaśc

iwoś

ciam

i jego

skła

dnikó

w•

Odr

óżni

anie

met

ali o

d ni

emet

ali

• W

skaz

ywan

ie p

rakt

yczn

ych

zast

osow

ań m

etal

i i ic

h st

opów

Dzi

ałan

ie c

zynn

ików

śro

dow

iska

na

met

ale

• Cz

ynni

ki p

owod

ując

e ni

szcz

enie

met

ali

• Sp

osob

y zap

obie

gani

a ko

rozji

•

Rdza

• w

ymie

nia

czyn

niki

pow

oduj

ące

nisz

czen

ie m

etal

i;•

wym

ieni

a sp

osob

y za

bezp

iecz

ania

met

ali p

rzed

koro

zją.

• po

daje

defi

nicję

koro

zji;

• pr

opon

uje

met

ody

ochr

ony

prze

d ko

rozją

różn

ych

met

ali

i prz

edm

iotó

w w

zale

żnoś

ci od

ich

prze

znac

zeni

a.

• Do

świa

dcza

lne

bada

nie

wpł

ywu

różn

ych

czyn

nikó

w

na m

etal

e

Nie

met

ale

i ich

wła

ściw

ośc

i

• Ba

dani

e w

łaśc

iwoś

ci w

ybra

nych

nie

met

ali

• Za

stos

owan

ie

niem

etal

i

• po

daje

prz

ykła

dy n

iem

etal

i;•

poda

je w

łaśc

iwoś

ci w

ybra

nych

ni

emet

ali;

• om

awia

zast

osow

ania

wyb

rany

ch

niem

etal

i;•

wie

, w ja

kich

stan

ach

sku-

pien

ia ni

emet

ale

wys

tępu

ją

w p

rzyr

odzie

.

• w

yjaś

nia

różn

ice w

e w

łaśc

iwo-

ściac

h m

etal

i i ni

emet

ali;

• zn

a i w

yjaś

nia

poję

cia: s

ublim

acja

i res

ublim

acja

;•

wyk

azuj

e sz

kodl

iwe

dzia

łani

e su

bsta

ncji

zaw

iera

jącyc

h ch

lor

na ro

śliny

.

• Ba

dani

e w

łaśc

iwoś

ci sia

rki

• Ba

dani

e w

łaśc

iwoś

ci fo

sfor

u cz

erw

oneg

o•

Bada

nie

wła

ściw

ości

jodu

• Ro

zpoz

naw

anie

wyb

rany

ch n

iem

etal

i na

pods

taw

ie

wyg

lądu

lub

opisu

subs

tanc

ji•

Wsk

azyw

anie

zast

osow

ań n

iem

etal

i

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201720

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Plan wynikowy do działu 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Tem

at le

kcji

Zaga

dni

enia

p

rogr

amow

e

Wym

agan

ia

Przy

kład

y m

eto

d i

form

pra

cyp

od

staw

owe

(P)

po

nad

po

dst

awow

e (P

P)

Ucz

eń:

Ucz

eń:

Mie

szan

iny

sub

stan

cji

• O

trzy

myw

anie

m

iesz

anin

subs

tanc

ji•

Podz

iał m

iesz

anin

su

bsta

ncji

• Ro

zdzie

lani

e m

iesz

anin

ni

ejed

noro

dnyc

h•

Rozd

ziela

nie

mie

szan

in

jedn

orod

nych

• sp

orzą

dza

mie

szan

inę

subs

tanc

ji;•

poda

je p

rzyk

łady

mie

szan

in zn

a-ny

ch z

życia

codz

ienn

ego;

• w

ymie

nia

przy

kład

owe

met

ody

rozd

ziela

nia

mie

szan

in;

• sp

orzą

dza

mie

szan

iny

jedn

orod

ne

i nie

jedn

orod

ne;

• w

skaz

uje

przy

kład

y m

iesz

anin

je

dnor

odny

ch i

niej

edno

rodn

ych;

• od

różn

ia m

iesz

anin

y je

dnor

odne

i n

ieje

dnor

odne

;•

odró

żnia

subs

tanc

ję o

d m

iesz

ani-

ny su

bsta

ncji;

• w

ie, c

o to

jest

: dek

anta

cja, s

edy-

men

tacja

, filtr

acja

, odp

arow

anie

ro

zpus

zcza

lnik

a i k

ryst

aliza

cja.

• pl

anuj

e i p

rzep

row

adza

pro

ste

dośw

iadcz

enia

doty

cząc

e ro

z-dz

iela

nia

mie

szan

in je

dno r

odny

ch

i nie

jedn

orod

nych

;•

mon

tuje

zest

aw d

o są

czen

ia;

• w

yjaś

nia,

na cz

ym p

oleg

a m

etod

a de

styl

acji;

• op

isuje

rysu

nek

prze

dsta

wiaj

ący

apar

atur

ę do

des

tyla

cji;

• w

skaz

uje

różn

ice m

iędz

y w

łaśc

iwo-

ściam

i sub

stan

cji, a

nas

tępn

ie st

o-su

je je

do

rozd

zielan

ia m

iesz

anin

;•

proj

ektu

je p

rost

e ze

staw

y do

świad

czal

ne d

o ro

zdzie

lani

a w

skaz

anyc

h m

iesz

anin

;•

spor

ządz

a ki

lkus

kład

niko

we

mie

-sz

anin

y i r

ozdz

iela

je p

ozna

nym

i m

etod

ami.

• Sp

orzą

dzan

ie m

iesz

anin

• An

aliza

sche

mat

u pr

zeds

taw

iając

ego

podz

iał

subs

tanc

ji•

Dośw

iadcz

alne

rozd

ziela

nie

mie

szan

in sp

orzą

dzon

ych

na p

oprz

edni

ej le

kcji

• N

azyw

anie

pos

zcze

góln

ych

elem

entó

w ze

staw

u do

de

styl

acji

• Ko

rzys

tani

e ze

źród

eł in

form

acji c

hem

iczne

j

Zjaw

iska

fizy

czne

i rea

kcje

che

mic

zne

• Ro

dzaje

prz

emia

n su

bsta

ncji

• Po

jęcie

reak

cji

chem

iczne

j•

Subs

trat

y i p

rodu

kty

reak

cji•

Zwią

zek

chem

iczny

jak

o pr

oduk

t lu

b su

bstr

at re

akcji

ch

emicz

nych

• w

ie, c

o to

jest

reak

cja ch

emicz

na;

• po

daje

obj

awy

reak

cji ch

emicz

nej;

• dz

ieli

pozn

ane

subs

tanc

je n

a pr

oste

i zło

żone

;•

wyk

azuj

e na

dow

olny

m p

rzyk

ła-

dzie

różn

ice m

iędz

y zja

wisk

iem

fiz

yczn

ym a

reak

cją ch

emicz

ną;

• pr

zeds

taw

ia po

dane

prz

emia

ny

w sc

hem

atyc

znej

form

ie za

pisu

ró

wna

nia

reak

cji ch

emicz

nej;

• w

skaz

uje

subs

trat

y i p

rodu

kty

reak

cji ch

emicz

nej;

• po

daje

prz

ykła

dy re

akcji

chem

icz-

nych

znan

ych

z życ

ia co

dzie

nneg

o.

• w

skaz

uje

w p

odan

ych

przy

kład

ach

reak

cję ch

emicz

ną i

zjaw

isko

fizyc

zne;

• w

yjaś

nia,

co to

jest

zwią

zek

chem

iczny

;•

wyk

azuj

e ró

żnice

mię

dzy

mie

sza-

niną

a zw

iązk

iem

che

micz

nym

;•

prze

prow

adza

reak

cję że

laza

z s

iark

ą;•

prze

prow

adza

rekc

ję te

rmicz

nego

ro

zkła

du cu

kru

i na

pods

taw

ie

prod

uktó

w ro

zkła

du cu

kru

okre

śla

typ

reak

cji ch

emicz

nej;

• fo

rmuł

uje

popr

awne

wni

oski

na

pods

taw

ie o

bser

wac

ji.

• Pr

zepr

owad

zeni

e re

akcji

żela

za z

siark

ą•

Iden

tyfik

acja

prod

uktó

w te

rmicz

nego

rozk

ładu

cukr

u•

Odr

óżni

anie

reak

cji ch

emicz

nych

od

zjaw

isk

fizyc

znyc

h na

pod

staw

ie p

rzyk

ładó

w z

życia

co

dzie

nneg

o

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201721

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Przedmiotowy system oceniania do działu 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Prze

dmio

tow

y sy

stem

oce

nian

iaD

ział

1. Ś

wia

t su

bsta

ncji

Wym

agan

ia n

a o

cenę

do

pus

zcza

jącą

do

stat

eczn

ąd

ob

rąb

ard

zo d

ob

rą

Ucze

ń:•

poda

je p

rzyk

łady

obe

cnoś

ci ch

emii

w sw

oim

życiu

;•

wym

ieni

a po

dsta

wow

e na

rzęd

zia p

racy

ch

emik

a;•

zna

i sto

suje

zasa

dy b

ezpi

eczn

ej p

racy

w

pra

cow

ni ch

emicz

nej;

• dz

ieli

subs

tanc

je n

a st

ałe,

ciekł

e i g

azow

e;•

wsk

azuj

e pr

zykła

dy su

bsta

ncji s

tały

ch,

ciekł

ych

i gaz

owyc

h w

swoi

m o

tocz

eniu

;•

wym

ieni

a po

dsta

wow

e w

łaśc

iwoś

ci su

bsta

ncji;

• zn

a w

zór n

a gę

stoś

ć sub

stan

cji;

• zn

a po

dzia

ł sub

stan

cji n

a m

etal

e i n

iem

etal

e;•

wsk

azuj

e pr

zedm

ioty

wyk

onan

e z m

etal

i;•

wym

ieni

a cz

ynni

ki p

owod

ując

e ni

szcz

enie

m

etal

i;•

poda

je p

rzyk

łady

nie

met

ali;

• po

daje

wła

ściw

ości

wyb

rany

ch n

iem

etal

i;•

spor

ządz

a m

iesz

anin

y su

bsta

ncji;

• po

daje

prz

ykła

dy m

iesz

anin

znan

ych

z życ

ia co

dzie

nneg

o;•

wym

ieni

a pr

zykł

adow

e m

etod

y ro

zdzie

lani

a m

iesz

anin

;•

zna

poję

cie re

akcji

chem

iczne

j;•

poda

je o

bjaw

y re

akcji

chem

iczne

j;•

dzie

li po

znan

e su

bsta

ncje

na

pros

te

i zło

żone

.

Ucze

ń:•

wym

ieni

a ga

łęzie

prz

emys

łu zw

iąza

ne

z che

mią

;•

poda

je p

rzyk

łady

pro

dukt

ów

wyt

war

zany

ch p

rzez

zakł

ady

prze

mys

łow

e zw

iąza

ne z

chem

ią;

• cz

yta

ze zr

ozum

ieni

em te

kst p

opu-

larn

onau

kow

y na

tem

at w

ybra

nych

fa

któw

z hi

stor

ii i r

ozw

oju

chem

ii;•

rozp

ozna

je i

nazy

wa

pods

taw

owy

sprz

ęt

i nac

zyni

a la

bora

tory

jne;

• w

ie, w

jaki

m ce

lu st

osuj

e się

ozn

a cze

nia

na e

tyki

etac

h op

akow

ań o

dczy

nnikó

w

chem

iczny

ch i

środ

ków

czys

tośc

i st

osow

anyc

h w

gos

poda

rstw

ie d

omow

ym;

• ba

da w

łaśc

iwoś

ci su

bsta

ncji;

• op

isuje

zmia

ny st

anów

skup

ieni

a m

ater

ii;•

korz

ysta

z da

nych

zaw

arty

ch w

tabe

lach

(o

dczy

tuje

gęs

tość

ora

z war

tośc

i te

mpe

ratu

ry w

rzen

ia i t

empe

ratu

ry

topn

ieni

a su

bsta

ncji)

;•

zna

jedn

ostk

i gęs

tośc

i;•

pods

taw

ia da

ne d

o w

zoru

na

gęst

ość;

• od

różn

ia m

etal

e od

inny

ch su

bsta

ncji

i wym

ieni

a ich

wła

ściw

ości;

• od

czyt

uje

dane

tabe

lary

czne

, dot

y-cz

ące

war

tośc

i tem

pera

tury

wrz

enia

i tem

pera

tury

topn

ieni

a m

etal

i;•

wie

, co

to są

stop

y m

etal

i;•

poda

je za

stos

owan

ie w

ybra

nych

met

ali

i ich

stop

ów;

• w

ymie

nia

spos

oby

zabe

zpie

czan

ia m

etal

i pr

zed

koro

zją;

Ucze

ń:•

wsk

azuj

e za

wod

y, w

wyk

onyw

aniu

kt

óryc

h ni

ezbę

dna

jest

znajo

moś

ć za

gadn

ień

chem

iczny

ch;

• w

yszu

kuje

w d

ostę

pnyc

h źr

ódła

ch

info

rmac

je n

a te

mat

hist

orii i

rozw

oju

chem

ii na

prz

estr

zeni

dzie

jów

;•

potr

afi u

dzie

lić p

ierw

szej

pom

ocy

w p

raco

wni

chem

iczne

j;•

okre

śla za

stos

owan

ie

pods

taw

oweg

o sp

rzęt

u

labo

rato

ryjn

ego;

• ro

zpoz

naje

znak

i ost

rzeg

awcz

e (p

ikto

gram

y) st

osow

ane

przy

ozn

akow

aniu

su

bsta

ncji

nieb

ezpi

eczn

ych;

• id

enty

fikuj

e su

bsta

ncje

na

pods

taw

ie

prze

prow

adzo

nych

bad

ań;

• ba

da w

łaśc

iwoś

ci w

ybra

nych

met

ali

(w ty

m p

rzew

odze

nie

ciepł

a i p

rądu

el

ektr

yczn

ego)

;•

prze

prow

adza

obl

iczen

ia z w

ykor

zyst

a-ni

em p

ojęć

: mas

a, gę

stoś

ć, ob

jęto

ść;

• in

terp

retu

je in

form

acje

z tab

el ch

emicz

nych

do

tycz

ące

wła

ściw

ości

met

ali;

• zn

a sk

ład

wyb

rany

ch st

opów

met

ali;

• po

daje

defi

nicję

koro

zji;

• w

yjaś

nia

różn

ice w

e w

łaśc

iwoś

ciach

met

ali

i nie

met

ali;

• pl

anuj

e i p

rzep

row

adza

pro

ste

dośw

iadcz

enia

rozd

ziela

nia

mie

szan

in

jedn

orod

nych

i ni

ejed

noro

dnyc

h;•

mon

tuje

zest

aw d

o są

czen

ia;

• w

yjaśn

ia, n

a czy

m p

oleg

a met

oda d

esty

lacji;

Ucze

ń:•

prze

dsta

wia

zary

s hist

orii

rozw

oju

chem

ii;•

wsk

azuj

e ch

emię

wśr

ód in

nych

nau

k pr

zyro

dnicz

ych;

• w

skaz

uje

zwią

zki c

hem

ii z in

nym

i dz

iedz

inam

i nau

ki;

• be

zbłę

dnie

pos

ługu

je si

ę po

d sta

wow

ym

sprz

ętem

labo

rato

ryjn

ym;

• w

yjaś

nia,

na p

odst

awie

bud

owy

wew

nętr

znej

subs

tanc

ji, dl

acze

go ci

ała

stał

e m

ają n

a og

ół n

ajwię

kszą

gęs

tość

, a

gazy

naj

mni

ejsz

ą;•

wsk

azuj

e na

zwią

zek

zast

osow

ania

subs

tanc

ji z je

j wła

ściw

ościa

mi;

• w

yjaś

nia

rolę

met

ali w

rozw

oju

cyw

ilizac

ji i g

ospo

darc

e cz

łow

ieka

;•

tłum

aczy

, dla

czeg

o m

etal

e st

apia

się ze

so

bą;

• ba

da w

łaśc

iwoś

ci in

nych

(niż

poda

nych

na

lekc

ji) m

etal

i ora

z wyc

iąga

pr

awid

łow

e w

nios

ki n

a po

dsta

wie

ob

serw

acji

z bad

ań;

• w

ykaz

uje

szko

dliw

e dz

iała

nie

su

bsta

ncji

zaw

iera

jącyc

h ch

lor n

a ro

śliny

;•

wyj

aśni

a po

jęcia

: sub

limac

ja i r

esub

limac

ja na

prz

ykła

dzie

jodu

;•

poró

wnu

je w

łaśc

iwoś

ci st

opu

(mie

szan

iny

met

ali)

z wła

ściw

ościa

mi je

go sk

ładn

ików

;•

opisu

je ry

sune

k pr

zeds

taw

iając

y ap

arat

urę

do d

esty

lacji

;•

wsk

azuj

e ró

żnice

mię

dzy

wła

ściw

ościa

mi

subs

tanc

ji, a

nast

ępni

e st

osuj

e je

do

rozd

ziela

nia

mie

szan

in;

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201722

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Przedmiotowy system oceniania do działu 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Wym

agan

ia n

a o

cenę

do

pus

zcza

jącą

do

stat

eczn

ąd

ob

rąb

ard

zo d

ob

rą

• om

awia

zast

osow

ania

wyb

rany

ch

niem

etal

i;•

wie

, w ja

kich

stan

ach

skup

ieni

a ni

emet

ale

wys

tępu

ją w

prz

yrod

zie;

• sp

orzą

dza

mie

szan

iny

jedn

orod

ne

i nie

jedn

orod

ne;

• w

skaz

uje

przy

kład

y m

iesz

anin

je

dnor

odny

ch i

niej

edno

rodn

ych;

• op

isuje

cech

y m

iesz

anin

jedn

orod

nych

i n

ieje

dnor

odny

ch;

• od

różn

ia su

bsta

ncję

od

mie

szan

iny;

• w

ie, c

o to

jest

: dek

anta

cja, s

ącze

nie

i kry

stal

izacja

;•

wyk

azuj

e na

dow

olny

m p

rzyk

ładz

ie

różn

ice m

iędz

y zja

wisk

iem

fizy

czny

m

a re

akcją

chem

iczną

;•

prze

dsta

wia

poda

ne p

rzem

iany

w

sche

mat

yczn

ej fo

rmie

zapi

su ró

wna

nia

reak

cji ch

emicz

nej;

• w

skaz

uje

subs

trat

y i p

rodu

kty

reak

cji;

• po

daje

prz

ykła

dy p

rzem

ian

chem

icz ny

ch

znan

ych

z życ

ia co

dzie

nneg

o.

• w

skaz

uje

w p

odan

ych

przy

kład

ach

reak

cję

chem

iczną

i zja

wisk

o fiz

yczn

e;•

wyj

aśni

a, cz

ym je

st zw

iąze

k ch

emicz

ny;

• w

ykaz

uje

różn

ice m

iędz

y m

iesz

anin

ą a

zwią

zkie

m c

hem

iczny

m.

• pr

ojek

tuje

pro

ste

zest

awy

dośw

iadcz

alne

do

rozd

ziela

nia

wsk

azan

ych

mie

szan

in;

• sp

orzą

dza

kilk

uskł

adni

ko w

e m

iesz

a-ni

ny, a

nas

tępn

ie ro

zdzie

la je

poz

nany

mi

met

odam

i;•

prze

prow

adza

w o

becn

ości

nauc

zycie

la

reak

cję że

laza

z sia

rką;

• pr

zepr

owad

za re

kcję

term

iczne

go ro

zkła

du

cukr

u i n

a po

dsta

wie

pro

dukt

ów ro

zkła

du

cukr

u ok

reśla

typ

reak

cji ch

emicz

nej;

• fo

rmuł

uje

popr

awne

wni

oski

na p

odst

awie

ob

serw

acji.

Przy

kład

y w

ymag

ań n

ado

bow

iązk

owyc

h

Ucze

ń:•

sam

odzie

lnie

szuk

a w

lite

ratu

rze

nauk

owej

i cz

asop

ismac

h ch

emicz

nych

info

rmac

ji na

tem

at h

istor

ii i r

ozw

oju

chem

ii, a

takż

e na

tem

at su

bsta

ncji i

ich

prze

mia

n;•

posłu

guje

się

poję

ciem

gęs

tośc

i sub

stan

cji w

zada

niac

h pr

oble

mow

ych;

• zn

a sk

ład

i zas

toso

wan

ie in

nych

, niż

pozn

anyc

h na

lekc

ji, st

opów

(np.

stop

u W

ooda

);•

prze

prow

adza

chr

omat

ogra

fię b

ibuł

ową

oraz

wsk

azuj

e je

j zas

toso

wan

ie;

• tłu

mac

zy, n

a cz

ym p

oleg

a zja

wisk

o al

otro

pii i

poda

je je

j prz

ykła

dy;

• sa

mod

zieln

ie p

odej

muj

e dz

iała

nia

zmie

rzają

ce d

o ro

zsze

rzen

ia sw

oich

wiad

omoś

ci i u

mie

jętn

ości

zdob

ytyc

h na

lekc

jach

chem

ii;•

prze

prow

adza

bad

ania

wła

ściw

ości

i ide

ntyfi

kuje

subs

tanc

je n

a po

dsta

wie

sam

odzie

lnie

prz

epro

wad

zony

ch b

adań

;•

spor

ządz

a m

iesz

anin

y ró

żnyc

h su

bsta

ncji

oraz

sam

odzie

lnie

je ro

zdzie

la;

• pr

ezen

tuje

wyn

iki s

woi

ch b

adań

w fo

rmie

wys

tąpi

enia

, ref

erat

u lu

b za

pom

ocą

mul

timed

iów

(np.

w fo

rmie

pre

zent

acji

mul

timed

ialne

j).

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201723

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji wprowadzającej

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SCENARIUSZ LEKCJI WPROWADZAJĄCEJCZYM SIĘ ZAJMUJE CHEMIA?

Zagadnienia programowe:• • •

Cel ogólny lekcji –

Osiągnięcia uczniów – po zajęciach uczeń:• • • •

Przykłady metod i form pracy

METODY:wiodąca – metoda słowna

• • wspomagająca – metoda oglądowa

• • • wspomagająca – metoda aktywizująca, mapa mentalna

•

Środki dydaktyczne

PODRĘCZNIK CIEKAWA CHEMIA. KLASA 7 Lekcja 1.: Czym się zajmuje chemia?

ZESZYT ĆWICZEŃ Zadania do lekcji 1.: Czym się zajmuje chemia?

PORADNIK NAUCZYCIELA Scenariusz lekcji 1.: Czym się zajmuje chemia?

INNE

• Arkusze szarego papieru (w zależności od liczby grup), wycinki prasowe zawierające informa-cje o osiągnięciach chemii i zastosowaniach jej produktów, fotografie sprzętów i przedmio-tów codziennego użytku.

• Kolorowy papier, skrawki materiałów, farby, kleje, nożyczki itp.• Egzemplarz jednej z książek o Harrym Potterze, książki (lub kserokopie odpowiednich stron)

tematycznie związane np. z wypalaniem przedmiotów z gliny lub wytwarzaniem przedmiotów z brązu w czasach prehistorycznych, sztuką mumifikacji zwłok ludzi i zwierząt przez Egipcjan oraz produkcją papieru i porcelany w starożytności, opisem alchemicznych laboratoriów i wy-twarzaniem leków w średniowieczu, wyodrębnieniem się chemii naukowej w XVIII wieku.

• Zdjęcia znanych chemików.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201724

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji wprowadzającej

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Opis metody aktywizującej – mapa mentalna

-

--

Sposób realizacji metody

• •

• .• • • • -

•

Przebieg lekcji

• • • •

-

• • • • . .

. .

Podsumowanie lekcji

• •

Praca domowa

• •

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201725

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji wprowadzającej

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Uwagi dotyczące pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Propozycja pracy z uczniem zainteresowanym

Zalecenia do pracy z uczniem mającym trudności w nauce

Oprócz mapy mentalnej przygotowanie krzyżówki z hasłem CHEMIA.Dodatkowa praca domowa: Rozwinięcie zadania 5. z zeszytu ćwiczeń (krótkie opisanie dokonań jednego z wybranych chemików).

W grupie, w której znajdzie się uczeń ze szczególnymi wymaganiami edukacyjnymi, wskazane byłoby czytanie tekstu na głos. Ponadto pracę ucznia słabszego mógłby kontrolować lider grupy.Ucznia słabszego zwalniamy z odrobienia zadania 3. i 4. jako pracy domowej.

Uwagi szczegółowe

-

Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń*

1.

Gałęzie przemysłu Przykłady wytwarzanych produktów

przemysł kosmetyczny dezodorant, lakier do włosów

przemysł farmaceutyczny aspiryna, krople do oczu

przemysł tworzyw sztucznych worki foliowe, butelki plastikowe

chemia budowlana cement, gips

2.

Gałęzie przemysłu Przykłady wytwarzanych produktów

przemysł środków piorących i myjących płyn do mycia naczyń, proszek do prania

przemysł spożywczy żelatyna, zupy w proszku

petrochemia benzyna, olej napędowy

metalurgia stopy metali, blacha stalowa

3.

4.

5.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201726

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.1.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SCENARIUSZ LEKCJI 1.1. SZKOLNA PRACOWNIA CHEMICZNA

Wymagania podstawy programowej:• I.2) rozpoznaje znaki ostrzegawcze (piktogramy) stosowane przy oznakowaniu substancji niebezpiecznych; wymienia pod-

stawowe zasady bezpiecznej pracy z odczynnikami chemicznymi.

Zagadnienia programowe:• • •

Cel ogólny lekcji

Osiągnięcia uczniów – po zajęciach uczeń:• • • • • • • • • rozpoznaje piktogramy stosowane na opakowaniach substancji niebezpiecznych.

Przykłady metod i form pracy

METODY:wiodąca – metoda oglądowaformy pracy: • • wspomagająca – metoda słownaforma pracy: •

wspomagająca – metoda aktywizująca – Poszukiwany, poszukiwanaforma pracy:• wspomagająca – metoda praktycznaforma pracy: •

Scenariusz lekcji 1.1.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201727

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.1.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Środki dydaktyczne

PODRĘCZNIK CIEKAWA CHEMIA. KLASA 7 Lekcja 1.1.: Szkolne laboratorium chemiczne

ZESZYT ĆWICZEŃ Zadania do lekcji 1.1.: Szkolne laboratorium chemiczne

PORADNIK NAUCZYCIELA Scenariusz lekcji 1.1.: Szkolne laboratorium chemiczne

INNE

• Plansze lub foliogramy (pomoce wykonane przez nauczyciela lub uczniów):– Oznakowania substancji (piktogramy)• Wyposażenie szkolnej pracowni chemicznej• Drukowane źródła informacji naukowej: podręczniki i zeszyty ćwiczeń do chemii, encyklo-

pedie, słowniki, czasopisma naukowe• Elektroniczne źródła informacji naukowej: program komputerowy do chemii, podręcznik

multimedialny do chemii, film DVD, wydruk ze strony internetowej

Opis metody aktywizującej – Poszukiwany, poszukiwana

-

Przebieg lekcji

• • • • •

• • • • • • • • -

• -

Podsumowanie lekcji

• Poszukiwany, poszukiwana•

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201728

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.1.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Praca domowa

• .• .•

Uwagi dotyczące pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Propozycje pracy z uczniem zainteresowanym

Zalecenia do pracy z uczniem mającym trudności w nauce

Uczniom szczególnie zainteresowanym przedmiotem polecamy wykonanie ćwiczenia, polegającego na zebraniu sprzętów i naczyń, które mogą się przydać w domowym laboratorium.Ponadto można rozdać im kopie materiałów dotyczących zasad bezpiecznej pracy w laboratoriach chemicznych i poprosić o wykonanie plakatu lub prezentacji multimedialnej.

Uczniów dyslektycznych i dysgraficznych zwalniamy z rysowania planu klasy i prosimy jedynie o wizualne porównanie szkolnej pracowni chemicznej z rysunkiem zaprezentowanym w podręczniku.Należy dopilnować, aby słabsi uczniowie nie byli wyłącznie w jednej grupie; warto wyznaczyć słabszym uczniom kolegów-opiekunów, którzy będą pomagać im w rozwiązywaniu zadań i informować nauczyciela o tempie pracy. Z naszej praktyki wynika, że słabsi uczniowie nie skarżą się na to, że np. nie nadążają z pisaniem notatek lub czegoś nie rozumieją. Pełnienie roli opiekunów przez niektórych uczniów wpływa pozytywnie na funkcjonowanie grupy i samego opiekuna.

Uwagi szczegółowe

-

plansz foliogramów.

Rozwiązania i uwagi do zadań i problemów z podręcznika

Zadanie 1.

Zadanie 2.

Zadanie 3.

Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

1.

2.

3.

4.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201729

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.1.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

5.

1 M O Ź D Z I E R Z

2 S Z C Z Y P C E

3 T R Ó J N Ó G

4 Z L E W K A

5 K R Y S T A L I Z A T O R

6 S T A T Y W

7 P R O B Ó W K A

8 C Y L I N D E R

9 P A L N I K

10 B I U R E T A

11 T E R M O M E T R

6.

7.

8.

9.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201730

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.2.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SCENARIUSZ LEKCJI 1.2. ŚWIAT JEST ZBUDOWANY Z SUBSTANCJI

Wymagania podstawy programowej:•

• • •

Zagadnienia programowe:• • •

Cel ogólny lekcji –

Osiągnięcia uczniów – po zajęciach uczeń:• •

• •

• •

Przykłady metod i form pracy

METODY:wiodąca – metoda praktyczna

• • wspomagająca – metoda oglądowa

•

Scenariusz lekcji 1.2.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201731

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.2.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Środki dydaktyczne

PODRĘCZNIK CIEKAWA CHEMIA. KLASA 7 Lekcja 1.2.: Świat jest zbudowany z substancji

ZESZYT ĆWICZEŃ Zadania do lekcji 1.2.: Świat jest zbudowany z substancji

PORADNIK NAUCZYCIELA Scenariusz lekcji 1.2.: Świat jest zbudowany z substancji

INNE

• Plansze lub foliogramy (pomoce wykonane przez nauczyciela lub uczniów):– Tabela wartości temperatury wrzenia i temperatury topnienia substancji– Tabela wartości gęstości wybranych ciał stałych, cieczy i gazów– Wzór na gęstość– Ułożenie drobin w ciałach stałych, cieczach i gazach• Doświadczenie 1.1.: kreda, węgiel drzewny, gwóźdź stalowy, druciki z miedzi, blaszka alumi-

niowa, cukier, sól kamienna, mąka, 3 szkiełka zegarkowe, 8 zlewek, łyżeczka, bagietka• Doświadczenie 1.2.: benzyna, ocet (roztwór kwasu octowego o stężeniu 6% lub 10%), woda,

3 probówki• Doświadczenie 1.3.: tlen i dwutlenek węgla otrzymane wcześniej i umieszczone w probów-

kach zamkniętych korkiem, łuczywo

Doświadczenia alternatywne

Wyznaczanie gęstości stopu, z którego wykonano biżuterięPrzygotowujemy cylinder miarowy oraz broszkę, pierścionek lub inny przedmiot ze stopu, którego gęstość chcemy wyznaczyć. Ważymy badany przedmiot na wadze laboratoryjnej. Do cylindra miarowego nalewamy wodę i zapisujemy jej objętość (V1). Następnie wrzucamy do cylindra przedmiot badań i znów zapisujemy objętość (V2). Z różnicy V2 – V1 obliczamy objętość metalowego przedmiotu, a następnie wyznaczamy gęstość materiału, z którego został wykonany, według znanego wzoru na gęstość:

d mV

Otrzymaną wartość gęstości porównujemy z danymi z ta beli zamieszczonej na końcu podręcznika. Jest ona podobna do gęstości..., stop ten zawiera głównie... (np. złoto, srebro).

Porównanie gęstości różnych cieczy Do cylindra miarowego wlewamy powoli i ostrożnie po ściance kolejno: glicerynę zabarwioną na czerwono, wodę z zielonym barwnikiem, olej, stopioną parafinę i alkohol etylowy zabarwiony na niebiesko. Uczniowie określają, która z cieczy ma największą, a która – najmniejszą gęstość.

Ilust

racj

a: V

ERDE

, Kra

ków

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201732

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.2.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Przebieg lekcji

• • • • • • • •

• •

•

• • • •

Podsumowanie lekcji

•

Praca domowa

• • •

Uwagi dotyczące pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Propozycje pracy z uczniem zainteresowanym

Zalecenia do pracy z uczniem mającym trudności w nauce

Doświadczenie z podręcznika może być rozszerzone przez ucznia zainteresowanego o zbadanie dodatkowych substancji, z którymi ma on do czynienia w życiu codziennym.Uczniowi zainteresowanemu proponujemy jako dodatkową pracę domową zadanie 6. z zeszytu ćwiczeń.

Uczeń słabszy może ograniczyć się do odrobienia zadania 3. z podręcznika oraz wykonania doświadczenia z podręcznika. Doświadczenie można ograniczyć, polecając zbadanie jednej wybranej substancji. Zadanie 2. z zeszytu ćwiczeń dotyczące właściwości metali znanych z życia codziennego również polecamy uczniowi słabszemu (ewentualnie alternatywnie z doświadczeniem).

Uwagi szczegółowe

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201733

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.2.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Rozwiązania i uwagi do zadań i problemów z podręcznika

Zadanie 1.

Właściwość Żelazo Miedź

Barwa szara rdzawa

Przyciąganie przez magnes jest nie ma

Temperatura topnienia, °C 1538 1083

Temperatura wrzenia, °C 2750 2567

Gęstość, g/cm3 7,87 8,95

Zadanie 2.

Dane: Szukane: Wzór:?

m

V = a3 3 3

3.

Zadanie 3.-

Wykonaj doświadczenie Doświadczenie polegające na zbadaniu substancji, z którymi uczeń styka się na co dzień, jest dobrą okazją do pokazania, że chemia to nauka bardzo ściśle związana z życiem. Uczniowie powinni przede wszystkim zwrócić uwagę na takie właściwości substancji, jak: stan skupienia, barwa, zapach oraz rozpuszczalność w wodzie.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201734

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.2.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

1.

Nazwasubstancji

Stan skupieniaTemperaturatopnienia,°C

Temperaturawrzenia,°C

Gęstość,g/cm3

glin stały 660 2467 2,7

żelazo stały 1538 2750 7,87

woda ciekły 0 100 1,00

tlen gazowy –218,8 –182,9 0,00143

złoto stały 1064,2 2800 19,28

2.

Właściwości wspólne Właściwości różnicujące

połysk barwa

stan skupienia w warunkach naturalnych temperatura topnienia

3.

1 S Z K Ł O

2 C U K I E R

3 P R O B Ó W K A

4 P O Ł Y S K

5 G Ę S T O Ś Ć

6 B A R W A

7 P A L N O Ś Ć

8 C I E C Z

9 O B J Ę T O Ś Ć

10 Z A P A C H

4.

5.

Nazwa właściwości substancji Wybrane określenie

barwa właściwość fizyczna

temperatura wrzenia właściwość fizyczna

rozpuszczalność w wodzie właściwość fizyczna

stan skupienia właściwość fizyczna

palność właściwość chemiczna

połysk właściwość fizyczna

gęstość właściwość fizyczna

smak właściwość chemiczna

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201735

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.2.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

6. Dane: Szukane: d = ?

m Wzór: d mVm

m

V 3

m

d mV

5 42

2 7 3,,

g

cmg/cm

3

3

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201736

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.3.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SCENARIUSZ LEKCJI 1.3. METALE I ICH STOPY

Wymagania podstawy programowej:•

Zagadnienia programowe:• • • • •

Cel ogólny lekcji –

Osiągnięcia uczniów – po zajęciach uczeń:• • • • • •

Przykłady metod i form pracy

METODY:wiodąca – metoda praktyczna

• • wspomagająca – metoda oglądowa

• wspomagająca – metoda słowna

• •

Scenariusz lekcji 1.3.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201737

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.3.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Środki dydaktyczne

PODRĘCZNIK CIEKAWA CHEMIA. KLASA 7 Lekcja 1.3.: Metale i ich stopy

ZESZYT ĆWICZEŃ Zadania do lekcji 1.3.: Metale i ich stopy

PORADNIK NAUCZYCIELA Scenariusz lekcji 1.3.: Metale i ich stopy

INNE

• Plansze lub foliogramy (pomoce wykonane przez nauczyciela lub uczniów):– Tabela temperatury wrzenia i topnienia substancji– Tabela gęstości wybranych ciał stałych, cieczy i gazów – Schemat obwodu elektrycznego• Doświadczenie 1.4.: kawałki metali: cynku, ołowiu, miedzi, glinu, żelaza, przedmioty wykona-

ne ze złota i srebra, termometr rtęciowy, papier ścierny, cyrkiel.• Doświadczenie 1.5.: blaszka miedziana i żelazna, kawałek parafiny, łapa do probówek, palnik.• Doświadczenie 1.6.: obwód elektryczny zbudowany z baterii płaskiej, żarówki i przewodów,

blaszki cynku, miedzi, glinu i żelaza.• Doświadczenie 1.7.: grafitowa płytka, kawałki cyny, ołowiu i stopu tych metali, tzw. lutu

miękkiego, palnik.

Doświadczenia alternatywne

Porównanie właściwości stopu z właściwościami jego składnikówPrzygotowujemy trzy płytki o jednakowych rozmiarach: miedzianą, cynkową i mosiężną. Powierzchnię płytki mosiężnej rysujemy narożem płytki cynkowej i miedzianej i odwrotnie – płytką mosiężną rysujemy powierzchnię płytki cynkowej i miedzianej. Badając powierzchnię metali i stopu, można stwierdzić, że płytka mosiężna zarysowuje płytki cynkową i miedzianą. Stopy metali różnią się od metali, z których je otrzymano, m.in. twardością.

Przebieg lekcji

• • • • • • •

• • •

Podsumowanie lekcji

• •

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201738

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.3.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Praca domowa

• • •

Uwagi dotyczące pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Propozycje pracy z uczniem zainteresowanym

Zalecenia do pracy z uczniem mającym trudności w nauce

Dodatkowe zadanie:Wyszukaj w literaturze i internecie przykłady najnowszych zastosowań metali. Mogą to być ciekawostki z dziedziny medycyny lub techniki.Zadanie 5. z zeszytu ćwiczeń też jest propozycją dla uczniów zainteresowanych.

Zadania wykonywane w klasie uczeń słabszy może wykonać w całości, natomiast proponujemy ograniczyć pracę domową do wykonania zadania 3. z podręcznika. Zachęcamy uczniów słabszych do wykonania doświadczenia, ponieważ jest ono bardzo proste.

Uwagi szczegółowe

Rozwiązania i uwagi do zadań i problemów z podręcznika

Zadanie 1.

Zadanie 2.

Zadanie 3.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201739

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.3.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Wykonaj doświadczenie Po zanurzeniu w gorącej wodzie łyżeczka wykonana z metalu, w odróżnieniu od łyżeczki z tworzywa sztucznego, bardzo szybko się ogrzeje. Metal jest bardzo dobrym przewodnikiem ciepła, a tworzywo sztuczne – nie.

Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

1.

Nazwa przedmiotu Nazwa metalu lub stopu

dzwon brąz

puszki glin (aluminium)

świecznik mosiądz

gwoździe stal

przewody elektryczne miedź

2.

3. A

4.

1 S R E B R O

2 T Y T A N

3 A L U M I N I U M

4 L I T

5.

6.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201740

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.4.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SCENARIUSZ LEKCJI 1.4. DZIAŁANIE CZYNNIKÓW ŚRODOWISKA NA METALE

Wymagania podstawy programowej:•

Zagadnienia programowe:• • •

Cel ogólny lekcji –

Osiągnięcia uczniów – po zajęciach uczeń:• • • •

Przykłady metod i form pracy

METODY:wiodąca – metoda praktyczna

• • wspomagająca – metoda słowna

• •

Środki dydaktyczne

PODRĘCZNIK CIEKAWA CHEMIA. KLASA 7 Lekcja 1.4.: Działanie czynników środowiska na metale

ZESZYT ĆWICZEŃ Zadania do lekcji 1.4.: Działanie czynników środowiska na metale

PORADNIK NAUCZYCIELA Scenariusz lekcji 1.4.: Działanie czynników środowiska na metale

INNE

• Doświadczenie 1.8.: cztery szalki Petriego, stalowe gwoździe, czysta woda, roztwór chlorku sodu, olej jadalny.

• Przedmioty wykonane z tego samego materiału: nieskorodowane i skorodowane.• Przedmioty pokryte: farbą olejną, lakierem, lepikiem, warstwą tworzywa sztucznego.• Przedmioty: ocynkowane, chromowane, niklowane i ze stali nierdzewnej.

Doświadczenie alternatywne

Scenariusz lekcji 1.4.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201741

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.4.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Przebieg lekcji

• • • • • • .

Podsumowanie lekcji

• .• .

Praca domowa

• .•

Uwagi dotyczące pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Propozycja pracy z uczniem zainteresowanym

Zalecenia do pracy z uczniem mającym trudności w nauce

Wykonaj ćwiczenie z podręcznika wraz z fotograficzną dokumentacją.Zmniejszenie wymagań dotyczących zapamiętania liczby metod ochrony metali przed korozją (np. do trzech).

Rozwiązania i uwagi do zadań i problemów z podręcznika

Zadanie 1.

Zadanie 2.

Zadanie 3.

Wykonaj doświadczenie Doświadczenie ma wykazać, że zardzewiała blacha pokryta farbą nadal koroduje, co dowodzi, że proces ten jest bardziej złożony (Tablice WSiP. Biologia. Chemia, s. 152).

Uwagi szczegółowe

-

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201742

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.4.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

1.

2.

3.

1 C Y N K O W A N I E

2 M O S I Ą D Z

3 S R E B R O

4 Z Ł O T O

5 B R Ą Z

6 Z J A W I S K O

7 Ż E L A Z O

4.

5. A

6. C

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201743

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.5.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SCENARIUSZ LEKCJI 1.5. NIEMETALE I ICH WŁAŚCIWOŚCI

Wymagania podstawy programowej:•

Zagadnienia programowe:• •

Cel ogólny lekcji –

Osiągnięcia uczniów – po zajęciach uczeń:• • • •

Przykłady metod i form pracy

METODY:wiodąca – metoda praktyczna

• • wspomagająca – metoda oglądowa

• wspomagająca – metoda słowna

•

Środki dydaktyczne

PODRĘCZNIK CIEKAWA CHEMIA. KLASA 7 Lekcja 1.5.: Niemetale i ich właściwości

ZESZYT ĆWICZEŃ Zadania do lekcji 1.5.: Niemetale i ich właściwości

PORADNIK NAUCZYCIELA Scenariusz lekcji 1.5.: Niemetale i ich właściwości

INNE

• Plansze lub foliogramy (pomoce wykonane przez nauczyciela lub uczniów):- Zastosowanie niemetali• Doświadczenie 1.9.: trzy bryłki siarki, woda, zlewka, obwód elektryczny zbudowany z baterii

płaskiej, żarówki i przewodów, probówka, łapa do probówek, palnik.• Doświadczenie 1.10.: fosfor czerwony, woda, zlewka.• Doświadczenie 1.11.: szkiełko zegarkowe, jod krystaliczny, woda, zlewka, kolba okrągłodenna,

trójnóg, płytka ceramiczna, palnik.

Scenariusz lekcji 1.5.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201744

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.5.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Doświadczenie alternatywne

Zachowanie się roślin w obecności środków zawierających chlorWybieramy dwa (mniej więcej jednakowe) liście pelargonii i umieszczamy je w zlewkach napełnionych wodą. Wycinamy z tektury krążek przylegający do wewnętrznej powierzchni zakrętki od słoika i umieszczamy go w zakrętce. Następnie nanosimy ostrożnie za pomocą pipety na tekturę kilka kropli preparatu zawierającego chlor. Ustawiamy na nasączonym tekturowym krążku zlewkę z liściem, nakrywamy słoikiem i zakręcamy go szczelnie. Drugi słoik traktujemy jako kontrolny i umieszczamy w nim zlewkę z drugim liściem bez tektury i preparatu zawierającego chlor. Pozostawiamy do obserwacji.

Efekty są widoczne już po krótkim czasie. Liść umieszczony w słoiku zawierającym środek czyszczący z chlorem odbarwia się i niszczeje. Doświadczenie to można wykonać na zajęciach pozalekcyjnych z wieloma substancjami używanymi w gospodarstwie domowym i, porównując skutki oddziaływania na rośliny, ocenić stopień ich szkodliwości.

Przebieg lekcji

• • .• • • • • • • • •

Podsumowanie lekcji

• .

Praca domowa

• .• . •

Fot.:

Pio

tr K

ubat

/Put

to/W

SiP

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201745

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.5.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Uwagi dotyczące pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Propozycja pracy z uczniem zainteresowanym

Zalecenia do pracy z uczniem mającym trudności w nauce

Zadanie 3. z podręcznika proponujemy uczniom zainteresowanym jako pracę domową i jako ciekawostkę odczytujemy w klasie na następnej lekcji.Ćwiczenie z cyklu Wykonaj ćwiczenie, które nie jest trudne, ale należy przy jego wykonywaniu zachować ostrożność, proponujemy do wykonania tylko uczniom zainteresowanym, zwracając dodatkowo uwagę na zachowanie ostrożności.

Z zadaniami wykonywanymi w klasie uczeń słabszy sobie poradzi, z zadaniem 1. z podręcznika oraz z zadaniem 3. z zeszytu ćwiczeń też nie powinien mieć kłopotu.Z pozostałych zadań takiego ucznia możemy zwolnić.

Uwagi szczegółowe

-

Rozwiązania i uwagi do zadań i problemów z podręcznika

Zadanie 1.

Właściwość Metale Niemetale

Stan skupienia ciała stałe (z wyjątkiem rtęci) różne stany skupienia

Połysk mają metaliczny połysk brak metalicznego połysku

Przewodzenie prądu elektrycznego i ciepła przewodzą prąd elektryczny i ciepło nie przewodzą prądu elektrycznego i ciepła

Zadanie 2.

Zadanie 3.

Wykonaj ćwiczenieZadanie polega na wyszukaniu w domu środków zawierających chlor. Należy przestrzec uczniów przed otwieraniem butelek z takimi środkami i wylewaniem ich zawartości, wąchaniem itp. Zadanie to powinno być poprzedzone wykonaniem na lekcji zadania 2. z podręcznika.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201746

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.5.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

1. Nazwa

substancjiWybrane

określenieNazwa

substancjiWybrane

określenieNazwa

substancjiWybrane

określenie

żelazo metal rtęć metal srebro metal

jod niemetal fosfor niemetal cyna metal

chlor niemetal siarka niemetal węgiel niemetal

miedź metal fluor niemetal ołów metal

2.

3.

4.

5. B

6. Nazwa

niemetaluWybrane

określenieNazwa

niemetaluWybrane

określenie

jod ciało stałe brom ciecz

tlen gaz chlor gaz

węgiel ciało stałe azot gaz

wodór gaz arsen ciało stałe

siarka ciało stałe krzem ciało stałe

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201747

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.6.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SCENARIUSZ LEKCJI 1.6. MIESZANINY SUBSTANCJI

Wymagania podstawy programowej:• I.5) opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych;•

•

Zagadnienia programowe:• • •

Cel ogólny lekcji –

Osiągnięcia uczniów – po zajęciach uczeń:• • • • • • • • • •

Przykłady metod i form pracy

METODY:wiodąca – metoda praktyczna formy pracy: • • • • wspomagająca – metoda oglądowaformy pracy:• • •

Scenariusz lekcji 1.6.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201748

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.6.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Środki dydaktyczne

PODRĘCZNIK CIEKAWA CHEMIA. KLASA 7 Lekcja 1.6.: Mieszaniny substancji

ZESZYT ĆWICZEŃ Zadania do lekcji 1.6.: Mieszaniny substancji

PORADNIK NAUCZYCIELA Scenariusz lekcji 1.6.: Mieszaniny substancji

INNE

• Plansze lub foliogramy (pomoce wykonane przez nauczyciela lub uczniów):– Zestaw do destylacji• Tabela:– Właściwości fizyczne i chemiczne wybranych pierwiastków i związków chemicznych (doty-czy wartości temperatury wrzenia wody i acetonu)• Doświadczenie 1.12.: cztery zlewki, cztery bagietki, opiłki żelaza, sproszkowana siarka, woda,

sproszkowana kreda, olej jadalny (oliwa), sól kamienna.• Doświadczenie 1.13.: szalka Petriego, magnes, mieszanina siarki i opiłków żelaza.• Doświadczenie 1.14.: dwie zlewki, bagietka, mieszanina wody i sproszkowanej kredy.• Doświadczenie 1.15.: zestaw do sączenia (statyw, lejek szklany, filtr z bibuły filtracyjnej, zlew-

ka, bagietka), mieszanina wody i sproszkowanej kredy.• Doświadczenie 1.16.: statyw, kółko, rozdzielacz, zlewka, mieszanina wody i oleju.• Doświadczenie 1.17.: szkiełko zegarkowe lub parownica, szczypce metalowe, palnik, mieszani-

na soli kamiennej i wody.• Doświadczenie 1.18.: zlewka, bagietka, nitka, mieszanina soli kamiennej i wody. • Kryształy soli kamiennej i siarczanu(VI) miedzi(II).• Ewentualnie zestaw do destylacji (kolba okrągłodenna, chłodnica, czasza grzejna, termo-

metr, odbieralnik, statyw z łącznikiem i łapą palczastą).

Doświadczenie alternatywne

Prosty sposób rozdzielania mieszaniny wody z olejemMieszaninę wody z olejem możemy również rozdzielić bez użycia rozdzielacza. Potrzebna nam będzie jedynie duża plastikowa strzykawka. Mieszaninę wody i oleju zaciągamy do strzykawki. Strzykawkę trzymamy pionowo, tłokiem skierowanym do góry. Po rozdzieleniu się mieszaniny na dwie warstwy naciskamy powoli tłok – tak długo, aż ze strzykawki wypłynie cała woda.

Przebieg lekcji

•

• • •

• -

• • • Zestaw do destylacji.• -

.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201749

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.6.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Podsumowanie lekcji

• .• .

Praca domowa

• . • .•

Uwagi dotyczące pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Propozycje pracy z uczniem zainteresowanym

Zalecenia do pracy z uczniem mającym trudności w nauce

Zadanie 6. z zeszytu ćwiczeń.Zadania problemowe np.:Jakimi metodami rozdzielić następujące mieszaniny?• mąka z cukrem pudrem• alkohol z wodą

Indywidualizację procesu nauczania przeprowadzić wyłącznie w stosunku do uczniów niesprawnych manualnie (ze względu na laboratoryjny tok lekcji).Dyslektykom i dysgrafikom można przygotować KARTY PRACY*, na których będą jedynie uzupełniać swoje spostrzeżenia z przeprowadzonych doświadczeń.

Rozwiązania i uwagi do zadań i problemów z podręcznika

Zadanie 1.

Zadanie 2.

Zadanie 3.

Wykonaj doświadczenie Do rozdzielenia mieszaniny sody i piasku uczeń powinien zastosować 1) metodę filtracji i 2) metodę odparowania.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201750

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.6.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

1.Substanacja, mieszanina

Wybrane określenieSubstanacja, mieszanina

Wybrane określenie

złoto substancja sól z pieprzem mieszanina niejednorodna

siarka substancja brąz mieszanina jednorodna

tlen substancja cukier substancja

musztarda mieszanina niejednorodna powietrze mieszanina jednorodna

mosiądz mieszanina jednorodna żelazo z mąką mieszanina niejednorodna

piasek z cukrem mieszanina niejednorodna woda z mąką mieszanina niejednorodna

2. B

3.

4.

5. A

6.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201751

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Karta pracy do lekcji 1.6.

KARTA PRACY UCZNIASPORZĄDZANIE MIESZANIN

•

• •

żelazo • niemetal, metal• srebrzystobiałe, czarne

• połyskliwe, matowe• twarde, kruche

siarka• niemetal, metal• żółta, biała

• połyskliwa, matowa• twarda, krucha

mieszanina siarki i żelaza• składniki można odróżnić• składników nie można odróżnić

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201752

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.7.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SCENARIUSZ LEKCJI 1.7. ZJAWISKA FIZYCZNE I REAKCJE CHEMICZNE

Wymagania podstawy programowej:•

Zagadnienia programowe:• • • •

Cel ogólny lekcji –

Osiągnięcia uczniów – po zajęciach uczeń:• • • • • • •

Przykłady metod i form pracy

METODY:wiodąca – metoda praktyczna

• • • • wspomagająca – metoda oglądowa

• wspomagająca – metoda słowna

• • •

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201753

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.7.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Środki dydaktyczne

PODRĘCZNIK CIEKAWA CHEMIA. KLASA 7 Lekcja 1.7.: Zjawiska fizyczne i reakcje chemiczne

ZESZYT ĆWICZEŃ Zadania do lekcji 1.7.: Zjawiska fizyczne i reakcje chemiczne

PORADNIK NAUCZYCIELA Scenariusz lekcji 1.7.: Zjawiska fizyczne i reakcje chemiczne

INNE

• Doświadczenie 1.19.: palnik, łapa do probówek, probówka, kartka, magnes, mieszanina siarki i żelaza w stosunku 4 : 7.

• Doświadczenie 1.20.: palnik, łapa do probówek, probówka, łyżeczka, cukier.• Lód (najlepiej przynieść go w termosie).• Kilka świeżych jajek, opakowania po maśle, cukrze, mące i proszku do pieczenia, kawałek

tortu lub kruche ciasteczka.• Zapałki.• Różnokolorowe klocki.

Doświadczenia alternatywne

Patynowanie miedzianych monetDoświadczenie trzeba przygotować na co najmniej 24 godziny przed lekcją. Na małym talerzyku kładziemy ligninę lub papierowy ręcznik, umieszczamy na niej miedziane monety, przykrywamy warstwą ligniny i zalewamy octem. Monety pokrywają się zielonym nalotem patyny – między octem (kwasem octowym) a miedzią zachodzi reakcja chemiczna. Uczniowie przebieg tej reakcji mogą opisać następująco:

Rozkład nadtlenku wodoruDo szklanego naczynia wlewamy wodę utlenioną (informujemy uczniów, że jest to 3-procentowy roztwór nadtlenku wodoru) i wkładamy do niej kawałek surowego ziemniaka. Nadtlenek wodoru pod wpływem katalazy (enzymu zawartego w komórkach ziemniaka) rozkłada się na wodę i tlen. O obecności tlenu świadczyć mogą pęcherzyki gazu. Po zakończeniu reakcji, w celu udowodnienia, że powstały związek nie jest już nadtlenkiem wodoru, tylko wodą – wystarczy ponownie włożyć do niej kawałek surowego ziemniaka. Brak „burzenia się” może być dowodem, że związkiem tym jest woda (dedukcyjnie). Uczniowie przebieg tej reakcji mogą opisać następująco:

Przebieg lekcji

• -

•

•

• .• -

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201754

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.7.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

• •

• .• • .•

Podsumowanie lekcji

• .• 4 .

Praca domowa

• .•

Uwagi dotyczące pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Propozycja pracy z uczniem zainteresowanym

Zalecenia do pracy z uczniem mającym trudności w nauce

• Zadanie do pracy na lekcji:Pisemne udzielenie odpowiedzi na pytanie: Dlaczego ciało ludzkie może być nazwane chemiczną fabryką? – praca z materiałami źródłowymi.• Zadanie do samodzielnej pracy domowej:Żelazna śruba poddana działaniu powietrza i wilgoci po tygodniu pokryła się rdzą. Obecność rdzy świadczy o zajściu reakcji chemicznej. Zaproponuj schemat słowny równania reakcji chemicznej zachodzącej na powierzchni żelaznej śruby.

KARTA PRACY* ułatwiająca określenie, czym jest zjawisko fizyczne, a czym – reakcja chemiczna.Gra dydaktyczna: podane na karteczkach nazwy substancji podziel na substancje proste i złożone.

Uwagi szczegółowe

--

Rozwiązania i uwagi do zadań i problemów z podręcznika

Zadanie 1. Cechy mieszaniny

Cechy --

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201755

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji 1.7.

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Zadanie 2.

Zadanie 3. -

Wykonaj doświadczenie Doświadczenie to jest bardzo widowiskowe i uczniowie chętnie je wykonują. Zwracamy uwagę na prawidłowy zapis wniosków: z substancji stałej i cieczy powstaje nowa substancja – gaz.

Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

1.

2.

3.

4.

5.

6.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201756

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Karta pracy do lekcji 1.7.

KARTA PRACY UCZNIA

Cechy substancji Zjawisko fizyczne Reakcja chemiczna

topi się po podgrzaniu

przewodzi prąd elektryczny

reaguje z innymi substancjami, dając nowe substancje

inne

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201757

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SCENARIUSZ LEKCJI PODSUMOWUJĄCEJ DZIAŁ 1ŚWIAT SUBSTANCJI

Cel ogólny lekcji – --

Osiągnięcia uczniów – po zajęciach uczeń:•

• • • • •

• • •

• • • • • •

•

Przykłady metod i form pracy

METODYwiodąca – metoda praktyczna

• • • • • • • wspomagająca – metoda słowna

• • wspomagająca – metoda aktywizująca

•

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201758

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Środki dydaktyczne

PODRĘCZNIK CIEKAWA CHEMIA. KLASA 7 Podsumowanie działu 1

ZESZYT ĆWICZEŃ Zadania podsumowujące działu 1

PORADNIK NAUCZYCIELA Scenariusz lekcji podsumowującej działu 1

INNE

• Ćwiczenie 1.: różnorodne naczynia (opisane numerami) i sprzęt laboratoryjny (też oznaczony numerami – numeracja ciągła) do rozpoznawania.

• Doświadczenie 1.: przedmioty wykonane z różnych substancji, np. kostki metalowe z glinu, miedzi, żelaza; bryłki (granulki, druciki) miedzi, cynku, siarki; przedmioty wykonane ze srebra; cylindry miarowe, odważniki, waga laboratoryjna.

• Doświadczenie 2.: minimum cztery rodzaje mieszanin substancji, wymagających różnych me-tod rozdzielania (np. piasek i woda, sól i woda, mąka i opiłki żelaza, mąka i woda), magnes, sprzęt laboratoryjny niezbędny do przeprowadzenia:

- dekantacji (zlewki, bagietki);- sączenia (zlewki, bagietki, lejek, sączki, statyw z łapą palczastą i kółkiem);- odparowywania (trójnóg, siatka laboratoryjna, palnik, parownica).

Wskazówki metodyczne

• • karty pracy

• -

Przebieg lekcji

• •

• •

•

ĆWICZENIE. ROZPOZNAWANIE SPRZĘTU CHEMICZNEGO

Polecenie:

• • • •

• • • -

•

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201759

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

DOŚWIADCZENIE 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Polecenie:

Wskazówka metodyczna:

-

• •

•

• •

•

DOŚWIADCZENIE 2. ROZDZIELANIE MIESZANIN SUBSTANCJI

Polecenie:

Wskazówka metodyczna:

• • •

Podsumowanie lekcji

•

•

Praca domowa

• •

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201760

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Uwagi dotyczące pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Propozycje pracy z uczniem zainteresowanym

Zalecenia do pracy z uczniem mającym trudności w nauce

Dodatkowe zadania:1. Korzystając z tabeli zamieszczonej na końcu podręcznika, oblicz, jaką minimalną pojemność powinny mieć pojemniki do transportu 100 kg: acetonu; glicerolu.2. Ania otrzymała broszkę, która była cenną pamiątką rodzinną. Broszka ta miała masę 11,6 g i objętość 0,6 cm3. Wyjaśnij, czy wykonana została ze złota, czy może z pozłacanego srebra (skorzystaj z tabeli zamieszczonej na końcu podręcznika).3. Korzystając z tabeli zamieszczonej na końcu podręcznika, odpowiedz, czy i w jaki sposób można rozdzielić mieszaninę złożoną z wody, acetonu i glicerolu.

Podczas lekcji zwracamy uwagę na to, aby uczeń słabszy prawidłowo wypełniał kartę pracy. W zależności od rodzaju potrzeb uczniów regulujemy tempo pracy na lekcji.W pracy domowej zwalniamy słabszych uczniów z wykonania zadania 3.Proponowane doświadczenia domowe są łatwe do przeprowadzenia i dlatego warto zachęcić do ich wykonania również uczniów słabszych.

Wskazówki metodyczne

-

.

-

Doświadczenia – do wykonania w domu

Doświadczenie 1. Gorące rozdzielanie mieszaninyPomoce:cukier, garnek, metalowa łyżka, woda, rękawice.Uwaga: Czynności wykonuj w rękawicach.Wykonanie:1. W garnku przygotuj wodny roztwór cukru i podgrzej go aż do wrzenia.2. Przez chwilę potrzymaj zimną łyżkę nad parą.3. Gdy łyżka trochę ostygnie, poliż ją.

Doświadczenie 2. Oddzielanie soli od pieprzuPomoce:plastikowa łyżka, sól kamienna, czarny pieprz (drobno zmielony), kawałek wełnianej tkaniny lub wełniany szal.Wykonanie:1. Na stół lub kartkę papieru nasyp trochę soli i pieprzu, po czym je zmieszaj.2. Plastikową łyżkę mocno potrzyj o tkaninę wełnianą, a następnie bardzo wolno zbliż nad mieszaninę soli z pieprzem.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201761

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Poprawne odpowiedzi do zadań z karty pracy

Zadanie 1.

d a b

Zadanie 3.

Zadanie 5.

Zadanie 6.

Zadanie 7.

Zadanie 8.

Metale Niemetale

cynk, ołów, miedź, żelazo, rtęć chlor, siarka, jod, fosfor, węgiel

Zadanie 9.

Zadanie 11.• • •

• • •

Zadanie 12.P -

F

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201762

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Poprawne odpowiedzi do testu z Podsumowania działu 1 z podręcznika

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

a a c a b d d a c a

Poprawne odpowiedzi do zadań tekstowych z Podsumowania działu 1 z podręcznika

Zadanie 1.

Zadanie 2.

Dane: Szukane: Wzór:?

d a

V = a

Zadanie 3.

-

--

Zadanie 4.

Zadanie 5.

-

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201763

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Zadanie 6.

---

Zadanie 7.

Poprawne odpowiedzi do zadań dla uczniów zainteresowanych

Zadanie 1.Dane: Szukane: Wzór:d V = ? dm V = ?

Zadanie 2.Dane: Szukane: Wzór:mV d =

d

Zadanie 3.

-

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201764

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Zadanie 4.-

Poprawne opisanie doświadczeń domowych

Uczeń powinien napisać następujące spostrzeżenia i wnioski:

Doświadczenie 1. Gorące rozdzielanie mieszaninySpostrzeżenia:Na łyżce skropliła się bezbarwna substancja, która nie jest słodka.Wnioski:Substancją odparowującą jest woda, która skrapla się w kontakcie z zimną łyżką. Cząsteczki cukru pozostają w cieczy, która jest w garnku. Mieszaninę cukru i wody można rozdzielić przez odparowanie wody.

Doświadczenie 2. Oddzielanie soli od pieprzuSpostrzeżenia:Czarne cząstki pieprzu podskakują do łyżki i przyczepiają się do niej.Wnioski:Plastikowa łyżka elektryzuje się przez pocieranie jej o wełnę. Ładunek elektryczny łyżki przyciąga tylko cząstki pieprzu. W ten sposób można rozdzielić mieszaninę soli i pieprzu.

Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń

1.

2.

węgiel tlen ołów

ciało stałe F dobrze się pali CHczarny F nie rozpuszcza się w wodzie F

gaz F bez smaku CHbezbarwny F bez zapachu CH

ciało stałe F temperatura topnienia 327,5°C F srebrzystoszary F duża gęstość F

3.

Kostka I Kostka II

Dane: a = 2 cm; m = 21,6 g

Szukane: d = ?Wzór: d m

V

Dane: a = 2 cm; m = 13,9 g

Szukane: d = ?Wzór: d m

V

Rozwiązanie:

V = a3 = (2 cm)3 = 8 cm3

d mV

21 62 7 3,,

g

8 cmg/cm

3

Obliczoną wartość gęstości ma glin.

Rozwiązanie:

V = a3 = (2 cm)3 = 8 cm3

d mV

13 91 7 3,,

g

8 cmg/cm

3

Obliczoną wartość gęstości ma magnez.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201765

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

4.

5. Nazwa pierwiastka

chemicznegoWybrane

określenieNazwa pierwiastka

chemicznegoWybrane

określenie

tlen niemetal siarka niemetal

rtęć metal cynk metal

magnez metal jod niemetal

złoto metal brom niemetal

6.

7.

8.

Mieszanina Rodzaj mieszaniny Mieszanina Rodzaj mieszaniny

woda z piaskiem mieszanina niejednorodna woda z mąką mieszanina niejednorodna

herbata z cukrem mieszanina jednorodna mleko mieszanina jednorodna

twarożek ze szczypiorkiem mieszanina niejednorodna mosiądz mieszanina jednorodna

9.

10.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201766

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Scenariusz lekcji podsumowującej dział 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

11.

1 G Ę S T O Ś Ć

2 P R O D U K T

3 S U B S T R A T

4 F O S F O R

5 S T A L

6 B A G I E T K A

7 J O D Y N A

8 S Ą C Z E N I E

9 S U B L I M A C J A

10 M E T A L E

11 C Y L I N D E R

12 P R O B Ó W K A

13 C H L O R

14 Z L E W K A

15 N I E M E T A L E

16 M O S I Ą D Z

17 S I A R K A

18 R E A K C J A

19 D E K A N T A C J A

20 D E S T Y L A C J A

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201767

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Karta pracy 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

KARTA PRACY – LEKCJA PODSUMOWUJĄCA DZIAŁ 1

Zadanie 1.

Zadanie 2.

Nr sprzętu Nazwa Przeznaczenie

Zadanie 3.

-

Zadanie 4.

-

mV

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201768

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Karta pracy 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Zadanie 5.

Zadanie 6.

Zadanie 7.

Zadanie 8.

Metale Niemetale

Zadanie 9.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201769

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Karta pracy 1

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Zadanie 10.

Zadanie 11.

R Z

• •

• •

• •

Zadanie 12.

P F

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201770

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Projekt: Substancje...

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

TEMAT PROJEKTUSUBSTANCJE W NASZYM OTOCZENIU

Przeznaczenie: szkoła podstawowa. Czas trwania projektu: miesiąc

Cele ogólne:• -

-

•

Cele szczegółowe na poziomie wiadomości – uczeń:• • • • • • • •

Cele szczegółowe na poziomie umiejętności – uczeń:• • • • •

Planowany przebieg projektu

Wprowadzenie do tematu projektu (nauczyciel)• • •

Zagadnienia do realizacji (nauczyciel i uczniowie)• • • • • • • • -

•

Dobór grup do tematu• • •

Projekt: Substancje...

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201771

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Projekt: Substancje...

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Podpisanie kontraktuKontrakt

Zadania dla grup

GRUPA I. SUBSTANCJE W NASZYM OTOCZENIU

Forma:Miejsce realizacji:Realizacja: -

--

-

GRUPA II. BEZPIECZEŃSTWO PRACY Z SUBSTANCJAMI NIEBEZPIECZNYMI

Forma:Miejsce realizacji:

Realizacja:-

GRUPA III. ZASADY POSTĘPOWANIA Z SUBSTANCJAMI NIEBEZPIECZNYMI W SZKOLE

Forma:Miejsce realizacji:

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201772

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Projekt: Substancje...

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Realizacja: --

GRUPA IV. KARTY CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH

Forma:

Miejsce realizacji:Realizacja:

GRUPA V. OZNAKOWANIE SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH

Forma: -

Miejsce realizacji:

Realizacja: -

GRUPA VI. WYPOSAŻENIE SZKOLNEJ APTECZKI

Forma:Miejsce realizacji:Realizacja: -

GRUPA VII. ODZIEŻ OCHRONNA

Forma:Miejsce realizacji:Realizacja:•

•

-

• •

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201773

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Projekt: Substancje...

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

Prezentacja projektu

Ocena projektu

-

• • • • • • • •

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201774

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Sprawdzian 1 | Wersja A

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SPRAWDZIAN ŚWIAT SUBSTANCJI

1.

A) B)

C) D)

2. A)B) C) D)

3.

4. -

• • • • •

A)

B)

C)

D)

Imię i nazwisko Data Klasa Wersja A

Sprawdzian 1 | Wersja A

Ilustracje: VERDE, Kraków

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201775

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Sprawdzian 1 | Wersja A

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

5. I II III IV

metale

niemetale

6.

A) B) C) D)

7.

8. 3

• • • •

9. I III II IV

A) B) C) D)

10. A) B) C) D)

Ilustracje: VERDE, Kraków

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201776

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Sprawdzian 1 | Wersja B

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SPRAWDZIAN ŚWIAT SUBSTANCJI

1. -

A)B)

C) D)

2. A) B) C) D)

3.

4. -

• • • • •

A)

B)

C)

D)

Imię i nazwisko Data Klasa Wersja B

Sprawdzian 1 | Wersja B

Ilustracje: VERDE, Kraków

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201777

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Sprawdzian 1 | Wersja B

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska Ilustracje: VERDE, Kraków

5. I II

III IV

metale

niemetale

6. -

A) B) C) D)

7. -

8.

• • • •

9. I II III IV

A) B) C) D)

10. A)B)C)D)

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201778

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Sprawdzian 1 | Wersja A

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SPRAWDZIAN ŚWIAT SUBSTANCJIWymagania i prawidłowe odpowiedzi

Nr zad.

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Prawidłowa odpowiedź

1.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 2) Uczeń wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami (...)

I.2) Uczeń rozpoznaje znaki ostrzegawcze (pikto-gramy) stosowane przy oznakowaniu substancji niebezpiecznych (...)

B

2.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń opisuje właści wości substancji (...)

I.1) Uczeń opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów (...)

C

3.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. III. Opanowanie czynności praktycznych. 1) Uczeń bezpiecznie posługuje się prostym sprzętem la-boratoryjnym (...)

I – 3 – 5;II – 1 – 6;III – 2 – 4

4.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 2) Uczeń wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami (...)

I.1) Uczeń opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów (...)

A. twardość i połysk;B. wytrzymałość mechaniczna;C. smak;D. dobre przewodzenie prądu

elektrycznego

5.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń opisuje właściwości substancji (...)

I.8) Uczeń klasyfikuje pierwiastki na metale i nie-metale; odróżnia metale od niemetali na podsta-wie ich właściwości.

metale – I, IV;niemetale – II, III

6.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń opisuje właściwości substancji (...)

I.8) Uczeń klasyfikuje pierwiastki na metale i nie-metale; odróżnia metale od niemetali na podsta-wie ich właściwości.

A. P; B. P; C. F; D. F

7.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 7) Uczeń wykonu-je obliczenia dotyczące praw chemicznych.

I.10) Uczeń przeprowadza obliczenia z wykorzy-staniem pojęć: masa, gęstość i objętość.

d = mV

dmetalu= 7,14 gcm3

8.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń opisuje właściwości substancji (...)

I.5) Uczeń opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych.

kolejno: jednorodną, niewidoczne

9. III. Opanowanie czynności praktycznych. 2) Uczeń projektuje i przeprowadza proste doświadczenia chemiczne.

I.6) Uczeń (...) dobiera metodę rozdzielania skład-ników mieszanin (...)

A. I; B. IV; C. III;D. II

10. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń (...) wyja-śnia przebieg prostych procesów chemicznych.

III.1) Uczeń (…) porównuje zjawisko fizyczne i reak-cję chemiczną (...)

A; C; D

Wersja A

Sprawdzian 1 | Wersja A

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 201779

Chemia | Ciekawa chemia | Klasa 7 Sprawdzian 1 | Wersja B

AUTORZY: Hanna Gulińska, Janina Smolińska

SPRAWDZIAN ŚWIAT SUBSTANCJIWymagania i prawidłowe odpowiedzi

Nr zad.

Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Prawidłowa odpowiedź

1.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 2) Uczeń wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami (...)

I.2) Uczeń rozpoznaje znaki ostrzegawcze (pikto-gramy) stosowane przy oznakowaniu substancji niebezpiecznych (...)

C

2.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń opisuje właściwości substancji (...)

I.1) Uczeń opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów (...)

B

3.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. III. Opanowanie czynności praktycznych. 1) Uczeń bezpiecznie posługuje się prostym sprzętem la-boratoryjnym (...)

I – 2 – 5;II – 1 – 6;III – 3 – 4

4.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 2) Uczeń wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami (...)

I.1) Uczeń opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów (...)

A. odporność na działanie czynników atmosferycznych i połysk;

B. dobre przewodzenie ciepła;C. smak;D. mała gęstość

5.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń opisuje właściwości substancji (...)

I.8) Uczeń klasyfikuje pierwiastki na metale i nie-metale; odróżnia metale od niemetali na podsta-wie ich właściwości.

metale – I, III; niemetale – II, IV

6.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń opisuje właściwości substancji (...)

I.8) Uczeń klasyfikuje pierwiastki na metale i nie-metale; odróżnia metale od niemetali na podsta-wie ich właściwości.

A. F; B. P; C. P; D. F

7.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 7) Uczeń wykonu-je obliczenia dotyczące praw chemicznych.

I.10) Uczeń przeprowadza obliczenia z wykorzy-staniem pojęć: masa, gęstość i objętość.

d = mV

dmetalu= 2,70 gcm3

8.II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń opisuje właściwości substancji (...)

I.5) Uczeń opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych.

kolejno: niejednorodną, widoczne

9. III. Opanowanie czynności praktycznych.2) Uczeń projektuje i przeprowadza proste do-świadczenia chemiczne.

I.6) Uczeń (...) dobiera metodę rozdzielania skład-ników mieszanin (...)

A. III; B. IV; C. I; D. II

10. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. 1) Uczeń (...) wyja-śnia przebieg prostych procesów chemicznych.

III.1) Uczeń (...) porównuje zjawisko fizyczne i reak-cję chemiczną.

A; B; C

Wersja B

KROK 1.

KROK 2.

KROK 3.

KROK 4.

* Jeśli masz już konto w innym serwisie WSiP, np. Uczę.pl, klasowki.pl lub starej wersji WSiPnet.pl, wystarczy, że się zalogujesz. Jeśli nie pamiętasz hasła, skorzystaj z opcji Przypomnij hasło.

Zapraszamy, dołącz do Klubu Nauczyciela już teraz!

Zarejestruj się i załóż konto. W tym celu wejdź na stronę Uczę.pl, kliknij przycisk Dołącz do Klubu,

a następnie wypełnij formularz rejestracyjny*.

Zaloguj się. Jeśli proces rejestracji zakończył się pomyślnie, wybierz przycisk Zaloguj się. Następnie

wpisz login (adres e-mail użyty w trakcie rejestracji) oraz hasło.

Wyszukaj zasoby edukacyjne. W Klubie Nauczyciela możesz wyszukiwać materiały na wiele sposo-

bów, np. wybierać je z rozwijanego menu w górnej części strony głównej.

Pobieraj materiały w ramach posiadanego dostępu do zasobów. Kiedy znajdziesz interesujący Cię

materiał, przejdź na jego stronę i kliknij przycisk Pobierz.

Wszystko w jednym wyjątkowym miejscu

DokumentacjaKomplet dokumentów

niezbędnych w pracy:

program nauczania

z opiniami, rozkład materiału, plan

wynikowy, przedmiotowy system

oceniania.

OcenianieGotowe sprawdziany,

klasówki, testy

z kluczami odpowiedzi

pomogą Ci oceniać wiedzę

i umiejętności uczniów.

LekcjePomoce, dzięki którym

poprowadzisz świetne

zajęcia, scenariusze

lekcji i karty pracy.

DiagnostykaBieżące monitorowanie

postępów w nauce,

stały kontakt z uczniem

i szybka reakcja na jego potrzeby –

wszystko dzięki rzetelnym narzę-

dziom diagnostyki edukacyjnej.

PomoceDodatkowe pomoce

metodyczne, np. mate-

riały potrzebne podczas

realizacji projektów, gry edukacyj-

ne, karty do pracy z filmami oraz

mapy konturowe.

MultimediaInteraktywne materiały

dydaktyczne pomagają

skupić uwagę uczniów,

włączyć ich do pracy na lekcji i spra-

wić, że nauka jest efektywniejsza.

• 120 plansz interaktywnych

• 20 filmów i animacji

• 120 rysunków

• 100 zdjęć

• 90 ćwiczeń interaktywnych

Plansze

w liczbach

Weź na lekcje multimedia!PLANSZE INTERAKTYWNE to doskonały sposób na zainteresowanie uczniów tematem lekcji. Idealne narzędzie do wprowadzania nowego materiału i wyjaśniania trudniejszych treści, a także znakomite wsparcie przy powtórkach.

Materiały audio i wideo, ilustra-

cje, tabele, tekst w interaktyw-

nej formie.

Plansze rozszerzają i pogłębiają

zagadnienia prezentowane

w podręczniku, a także wprowa-

dzają nowe, atrakcyjne treści.

Każdy temat kończą ćwiczenia

interaktywne sprawdzające

wiedzę uczniów.

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy Al. Jerozolimskich 96,

00-807 Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy

dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS:

0000595068, NIP 5272605292, kapitał zakładowy: 17.050.400 złotych (wpłacony w całości).