POLLitika 1

POLLitika: Eksistensya ng Tunggalian ng Interes sa mga Polling Organization na

nagsasagawa ng mga Pre-Election Poll sa Bansa

Isang Pananaliksik ng Paghahambing sa STRATpolls, Inc. at Social Weather Station (SWS)

Bilang parsyal na pagtupad sa mga rekisito ng

Political Science 198

Special Problems in Political Science

Mikaella F. Darum

University of the Philippines Manila

Prop. Clarinda Berja

Tagapayo

POLLitika 2

PASASALAMAT

Walang hanggang pasasalamat sa aking guro na si Propesor Clarinda Berja para sa

walang hanggang pagtitiyaga at pagiging ina sa aming klase. Hinding-hindi magiging posible

ang pananaliksik na ito kung hindi dahil sa kanyang paggabay at pagpapayo.

Sa lahat ng mga naging kalahok sa pananaliksik na ito—ang mga dalubguro at mga

kinatawan ng mga organisasyon kong kinapanayam, sa lahat ng mga naging tagatugon para sa

aking survey—hinding-hindi po ako makakapagtapos kung hindi po dahil sa inyo. Maraming

maraming salamat po pagkat naglaan po kayo ng oras para isang mag-aaral na katulad ko nang

walang hinihinging kapalit. Ang tanging maibibigay ko pong kapalit ay ang pananaliksik na ito,

na bunga po ng lahat ng kaalaman na ibinahagi niyo po sa akin—isang pananaliksik na nawa’y

hindi lamang makatulong sa agham, ngunit sa mga tao sa kabuuan.

Sa lahat ng aking mga naging dalubguro sa kursong hinding hindi ko pagsisisihang

minahal, walang hanggang pasasalamat po—Prop. Carl Ramota, Prop. Risa Jopson, Prop. Julian

Advincula, Prop. Clarinda Berja, Prop. Fatima Castillo at Prop. Bobby Tuazon. Minulat niyo po

ako, hinubog ang aking kaisipan upang maging mapanuri at kritikal. Masayang masaya po ako

pagkat binago niyo po ang buhay ko, at binigyan niyo po ng direksyon sa puntong naging

malinaw po ang aking mga pangarap. Lalo na po sa inyo, Prop. Tuazon, Prop.Castillo, at Prop.

Ramota, iniidolo ko po kayo. Nais ko pong maging katulad niyo—isang dalubguro na taglay ang

dangal at kagalingan ng ating minamahal na pamantasan.

Sa aking mga kaibigan at kamag-aral, napakarami ninyo upang banggitin. Kung hindi

lamang sa limitasyon ng espasyo ng papel na ito, ilalagay ko ang pangalan niyong lahat. Sa

kabila nito, espesyal napasasalamat kay Aran Dogwe, na maituturing kong pinakamatalik kong

POLLitika 3

kaibigan sa apat na taon ko sa kolehiyo. Pasasalamat rin kay Clarissa de Vera sa kanyang

pagtulong sa aking pananaliksik at sa pagiging isang tunay na kaibigan. Espesyal ko ring ilalagay

ang pangalan ni Analyn Amante, pagkat naniniwala ako na ang bawat diskursong nagaganap sa

pagitan naming dalawa ay “makulay”, “malawak”, at lubos na “mapagpalaya”.

Sa mga kamag-aral kong halimaw ang utak sa talino at ilang taon ko ring naging ka-

grupo sa mga pag-aaral at pampangkatang pananaliksik—Jewelle Ann Lou Santos, John

Raymond Jison, Beatrice Marababol, Kathreen Lindayen—maraming maraming salamat pagkat

naging inspirasyon kayo upang lalo akong magsikap na mag-aral.

Sa organisasyong POLIS, kayo ang tanging organisasyong nilahukan ko, at hindi ako

nagsisisi. Marami akong natutunan mula sa mga aktibidad at proyekto nating isinagawa—mga

bagay na alam kong di ko matutunan sa loob ng apat ng sulok ng paaralan. Mangungulila ako sa

ating mga asaran, intelektuwal na diskusyon, at sa ating tambayan.

Sa aking mga kaibigan sa ibang bansa, maraming maraming salamat sa inyo. Sa mga gabi

na nalulungkot ako, pinapasaya niyo ako at pinapadama na hindi ako nag-iisa. Malayo man tayo

sa isa’t isa, iba-iba man ating kultura at wika, hindi ito hadlang upang damayan natin ang isa’t

isa. Blackflash, Drumm, Captain Katsuura (Zura), Abdi, Nerdy, pamilya na ang turing ko sa

inyo. Blackflash at Drumm, kayo ang itinuturing kong kuya at ate sa Yorozuya Soul kung saan

tayo ay pinagtagpo. Zura, ikaw ang kakambal ko. Abdi, ikaw ang nakababata kong kapatid.

Espesyal na pasasalamat kay Kurasuchi, ang nagsilbi kong katuwang at kapalitan ng liham na

naglalaman ng mga nagtatayugang ideya at imahinasyon. Maraming salamat, kaibigan. Pangarap

ko na magkikita-kita tayong lahat na mga panatiko ng anime na Gintama balang araw!

Sa lahat ng kaibigan, ikaw ang pinakanais kong pasalamat. Kay Mark Edward Jolejole na

naging kamag-aral ko at kaibigan simula pa lamang ng elementarya, salamat sa pakikinig sa

POLLitika 4

lahat ng aking mga problema at hinaing sa buhay. Salamat sa lahat ng pagkain at panlilibre, at

higit sa lahat, sa mga oras na sinamahan mo ako. Hangad ko ang pagtatagumpay mo sa buhay!

Higit sa lahat, sa aking mga magulang at pamilya na walang sawa, buong tiyaga, at

walang hanggang sumuporta sa bawat desisyon ko sa buhay—kulang po ang mga katagang

“walang hanggang pasasalamat” para po sa inyo. Hinding-hindi po ako makakarating sa aking

kinalalagyan ngayon kung hindi dahil sa inyo. Iwan man po ako ng ibang tao, alam ko pong

mananatili po kayo na nariyan para sa akin. Sa aking tita, lola, at tito na nagpalaki sa akin sa

probinsya, sa aking nakatatandang kapatid na babae, sa aking ama na para sa akin ay ang

pinagmanahan ko ng dunong dahil sa pagiging maalam sa halos lahat ng pulitikal na isyu, at sa

aking ina na hindi ko alam kung saan kinukuha ang lakas sa lahat ng pag-aasikaso sa aming

pamilya. Mahal na mahal ko po kayo. Alay ko ang pagtatapos ko sa lahat ng pagmamahal,

pagtitiyaga, at pagsuporta po sa akin sa kabila ng aking mga pagkukulang at kamalian.

POLLitika 5

Abstrak

Bahagi na ng bawat eleksyon na nagaganap ang paglabas ng mga poll na naglalahad ng mga

nangungunang kandidato ayon sa publiko. Subalit talaga nga bang kapani-paniwala ang mga pre-

election poll na ito? May kredibilidad ba ang mga polling organization na nagsasagawa nito?

Papaano kung may tunggalian na interes na nagaganap sa pagsasagawa ng mga ito?

Ang pananaliksik na ito ay isang case study sa profit-oriented na polling firm na

STRATpolls. Ginamit ang SWS bilang kaso para sa paghahambing. Sa pagsusuri at

paghahambing sa dalawa, napatunayan ang eksistensya ng tunggalian ng interes (pampubliko at

pampribado) sa kumpanyang STRATpolls at maging sa SWS. Gumamit ng anim na pamantayan

sa pagsusuri sa dalawang polling organization: 1.) Oryentasyon, 2.) Track Record at Katagalan

sa Industriya, 3.) Metodolohiya, 4.) Transparensiya, 5.) Akreditasyon at 6.) Publicity. Gumamit

ng panayam (key informant at email interview), survey, at archival research para sa pangangalap

ng datos sa pananaliksik na ito. Purposive sampling ang ginamit sa pagpili ng mga key informant

at snowball sampling naman para sa survey dahil sa limitasyon ng oras. Coding at content

analysis naman ang ginamit para suriin ang mga nakalap na datos. Sa pag-usad ng pananaliksik

na ito, napag-alaman na mayroong kakulangan ang STRATpolls at maging ang SWS sa mga

nabanggit na salik ng kredibilidad. Napatunayan rin ang eksistensya ng tunggalian ng interes sa

mga nabanggit na polling organization.

POLLitika 6

Panimula

SWS. Pulse Asia—ito ang dalawang pinakamatunog na pangalan sa industriya ng

polling. Hindi maiiwasan na masambit, marinig, at masagap ang dalawang polling organization

na ito sa bawat pagbalita ng ranggo ng mga pinakapopular na kandidato sa mata ng publiko, o

yaong tinatawag na pre-election polls. Ayon sa kanila, ang mga poll na ito ay repleksyon ng

saloobin ng mga Pilipino.

Subalit gaano nga ba talaga kalawak ang kaalaman ng publiko ukol sa mga polling

organization na ito? Alam ba ng publiko na siyang nakasasagap ng naturang mga pre-election

poll ang pasikot-sikot ng naturang proseso ng pagsukat ng opinyon? Kumpleto bang inilalahad

ang mga impormasyong ito sa publiko? Papaano kung pribado o profit-oriented ang naturang

poling organization? Magagawa pa rin ba nitong mabalanse ang pribadong interes nito sa

pampublikong interes nito?

Sa pagpili sa kaso ng polling firm na STRATpolls, layunin ng mananaliksik na malaman

kung nakakaapekto ba ang pagiging pribado nito sa kakayahang magsagawa ng walang pagkiling

at siyentipikong mga pre-election poll. Nais niya ring malaman ang ipinagkaiba ng operasyon

nito sa pamamagitan ng pagkukumpara nito sa nonstock at nonprofit na SWS. Sa mas malaking

konteksto, layunin ng pananaliksik na malaman kung kapani-paniwala ba ang mga pag-aaral na

isinasagawa ng mga polling organization dito sa bansa.

Sa Mayo 2013, magaganap na naman ang matitinding tunggalian at karera sa pagitan ng

mga kandidato at ng kaniya-kaniya nilang partido. Kasabay nito ang mainit na paglabas ng

naturang mga pre-election survey na sumasalamin raw sa opinyon ng nakararaming Pilipino.

Napapanahon lamang na usisain ang kredibilidad ng parehong pre-election polls at ng mismong

polling firm na nagsasagawa nito. Kung hindi magiging magiging kritikal ang publiko, maaaring

POLLitika 7

magamit lamang para sa interes ng iilan ang tinatawag na instrumento sa pagpulso ng opinyon ng

nakararaming publiko.

Pagsusuri ng mga Kaugnay na Literatura

Ang Kaso ng STRATpolls

Pebrero, taong 2010—naging kontrobersiyal ang isang pre-election poll na inilabas ng

pribadong polling firm. Lumabas ang pangalan ng polling firm na ito sa mga artikulo ng

mamamahayag na si Raissa Robles na pinamagatang “How poll firm owned by GMA allies gave

Gibo a surge” at ng dalubguro na si Prospero de Vera sa artikulo naman niyang pinamagatang

“Spinning Survey Results”. Usap-usapan ang kaduda-dudang labing-isang bahagdang (11%)

pagtaas sa reyting ng Gilberto Teodoro, isa sa mga kandidato sa pagkapangulo noong eleksyon

ng Mayo 2010. Tumaas ang kanyang reyting nang anim na bahagdan (6%) mula sa naunang pre-

election survey na isinagawa ng partikular na polling firm noong Setyembre 2009. Nabanggit sa

dalawang artikulo ang diumano’y koneksyon ng mga may-ari ng polling firm sa pamilya Arroyo.

Ayon sa kanila, estratehiya ito upang mapaganda ang imahe ni Teodoro. Pinagdudahan rin ng

propesor na si Elena Pernia ang ginamit na metodolohiya sa nasabing survey (Robles, 2010 at de

Vera, 2010). STRATpolls—ito ang pangalan ng nasabing polling firm.

Nasangkot nga ang STRATpolls sa naturang mga kontrobersiya sa kabila ng pagiging

baguhan sa industriya ng polling (nabuo lamang ito noong 2009). Inusisa ang kakayahan nitong

maglabas ng mga pre-election poll o survey na walang pagkiling sa mga pribadong kliyente lalo

na dahil pribado ito at profit-oriented. Napasailalim nga sa pagkilatis ang kredibilidad ng

naturang polling firm.

POLLitika 8

Ang Konsepto ng Kredibilidad

Tumutukoy ang kredibilidad sa natamong reputasyon ng isang kompanya sa isang

partikular na industriya. Ito ang pagtitiwala ng mga mamimili o consumer na may kakayahan ang

isang kumpanya na matugunan ang kanilang mga pangangailangang serbisyo at produkto (Keller

banggit na rin kay Schultz, 2000). Sa kabila ng naturang depinisyon, maituturing na isang

malawak na konsepto ang kredibilidad dahil sa maraming salik na bumubuo rito sa konteksto ng

isang polling organization.

Mga Salik ng Kredibilidad

Nangunguna sa mga salik na ito ang oryentasyon. Para sa mananaliksik, nakakaapekto

ang oryentasyon sa mga tinatahak na desisyon ng isang polling organization upang manatili ang

kanyang kredibilidad. Sa pagiging profit-oriented ng isang polling organization, kinakailangan

nito na kumita ng pera upang magpatuloy sa operasyon. Maaari itong makaapekto sa kanilang

pagbalanse ng interes dahil na rin sa interes ng mga kliyenteng nagbabayad sa kanila

Ikalawa ay ang track record at katagalan sa industriya ng isang polling organization.

Kung maraming beses na naging malapit ang lumabas na ranggo ng mga kandidato sa isang pre-

election poll sa aktuwal na resulta ng eleksyon, lumilikha ito ng magandang imahe para sa isang

polling organization. Para sa mentalidad ng isang ordinaryong tao, maaaring maisip niya na:

“Tama siya dahil maraming beses na siyang naging tama. Talagang eksperto na sila sa ginagawa

nila”. Hindi magiging posible ang ganitong katumpakan kung hindi dahil sa masinsinan at

mabusising pagsu-survey. Kasama rin sa track record ang mga taong bumubuo sa industriya at

dahilan sa pagkakatatag ng isang polling organization.

Ikatlo ang transparensiya. Tumutukoy ito sa pagiging bukas sa publiko ng isang polling

organization ukol sa lahat ng mga impormasyon na kasangkot sa mga isinasagawa nitong mga

POLLitika 9

pag-aaral. Paraan ito upang makilatis ng publiko kung kapani-paniwala o tama ba ang mga

aksyon at desisyon ng isang polling organization.

Ikatlo ang metodolohiya. Tumutukoy ito sa paraan ng pagpili ng mga respondent sa isang

pre-election survey (sampling), teknik ng sampling (random, stratified, proportionate,

multistage), lugar ng sampling at instrumentong ginamit para kumalap ng kasagutan

(questionnaire, face-to-face interview). Mahalaga ang paggamit ng akmang metodolohiya upang

masigurong walang pagkiling at siyentipiko ang pananaliksik.

Ikaapat ang transparensiya. Sa pagiging bukas sa publiko o transparent, nagkakaroon ng

pagkakataon na makilatis ang kredibilidad ng isang polling organization. Ilan sa mga aspeto ng

transparensiya ang pagkakaroon ng pampublikong silid-aklatan, websayt, detalyadong mga

dokumento ukol sa isinagawang pre-election poll, at pagsunod sa Seksyon 5.2 ng Republic Act

9006 (Fair Election Act) (tingnan ang apendiks para sa teksto ng naturang panukala).

Samakatuwid, isa itong uri ng pagpapahalaga sa interes ng publiko.

Ikalima ang akreditasyon. Tumutukoy ito sa pagiging miyembro sa isang hiwalay na

institusyon ng pananaliksik. Halimbawa nito ang American Association of Public and Opinion

Research (AAPOR) at ang Market and Opinion Research Society of the Philippines (MORES).

Sa pagiging akreditado, nasisiguro na pasok sa isang partikular na pamantayan ng kredibilidad

ang isang polling organization ayon na rin sa pananaw ng kinaaanibang institusyon. Hindi

lamang self-regulated ang sistema ng paniniguro sa kredibilidad.

Maaari ring maihanay ang publicity sa mga nabanggit na salik dahil sa epekto ng media

bilang isang institusyon na nakapagbibigay ng kredibilidad sa isang polling organization. Ang

publicity ay isang uri ng promosyon na naglalayong lumikha ng isang partikular na imahe ng

isang konsepto, tao, o anupaman, sa publiko sa pamamagitan ng media

POLLitika 10

(http://www.businessdictionary.com). Ito ang dahilan kung bakit sinisiguro ng mga batikang

polling organization ang pagpapalabas ng kanilang mga pre-election poll sa malalaking istasyon

ng telebisyon at radyo at sa mga nangungunang pahayagan. Bukod sa media ang pangunahing

paraan ng tao upang malaman ang mga isyu sa kanyang lipunan, naniniwala ang mga polling

organization na kung higit silang nababalita at ang mga election poll nilang isinasagawa, higit na

nagiging maganda ang persepsyon sa kanila ng mga tao.

Kaakibat ng pagiging malawak ng konseptong ito ang pagiging subjective ang konsepto

ng kredibilidad. Iba-iba ang pananaw ng iba’t-ibang aktor kung ano ang kredibilidad.

Masasalamin ito sa iba’t ibang pamantayan na ginagamit upang masabing may kredibilidad ang

isang polling organization.

Diagram 1: Iba’t Ibang Konsepsyon ng Kredibilidad ayon sa Aktor

Makikita sa Diagram 1 ang tatlong interpretasyon ng kredibilidad ayon na rin sa

partikular na aktor. Halimbawa, tinatanaw ng publiko ang isang polling organization na may

kredibilidad kung ito ay may transparensiya, akreditado. Para naman sa kliyente, sapat na

patunay na ng kredibilidad ang track record at paggamit ng siyentipikong metodolohiya. Sa

panig naman ng polling organization, maaaring sabihin niya na may kredibilidad ang kanilang

institusyon dahil sa publicity nilang nakakamit.

Kredibilidad Perspektibo

ng Publiko

Perspektibo

ng Kliyente

Perspektibo ng Polling Organization

POLLitika 11

Ngunit sa pagkadawit ng STRATpolls sa naturang kontrobersiya, hindi maiiwasang

usisain kung nasusunod nga ba nito ang mga nabanggit na pamantayan ng kredibilidad o

humaharap na ito sa isang tunggalian ng interes. Isa ba itong polling organization na

naglilingkod sa publiko sa pamamagitan ng mga pag-aaral nitong inilalabas o sa huli ay isa

lamang pribadong kumpanya na naglilingkod sa interes ng iilan?

Tunggalian ng Interes?

Ipinagmamalaki ng STRATpolls sa websayt nito ang pagiging isang pribadong

institusyon ng pananaliksik na nagbibigay-serbisyo sa maraming uri ng kliyente (pribado man o

publiko). Ngunit dahil sa kontrobersiyal na pre-election poll na inilabas nito noong 2010,

nagbubukas posibilidad ito sa pagkakaroon ng tunggalian o bangaan ng interes. Kung totoong

may pagkiling ang naturang mga resulta, walang duda na bumabangga ito sa mga inilahad nitong

adhikain at patunay ng kredibilidad sa websayt nito.

Isang basehan nga sa posibilidad ng pagkakaroon ng tunggalian ng interes ang pahayag ni

Davila (2008). Ayon sa kanya, lahat ng pampulitikang survey ay may kinakatigan. Patunay rito

ang limitadong pagbabahagi ng resulta ng mga nasabing poll sa publiko. Katiting na

impormasyon lamang ang inilalabas sa kanila bilang patunay ng katumpakan nito o accuracy.

Ayon pa kay Davila, may mas malalaki pang interes sa pangangalap ng mga datos sa isang poll.

Tumutukoy ang mga interes na ito sa mga kliyenteng nangongomisyon sa mga naturang polling

firm. Sang-ayon rin rito ang pahayag ni Mayfield (2009) ukol sa kaduda-dudang epekto ng nga

kliyenteng ito na nagsisilbing sponsor ng mga polling firm sa kanilang mga pag-aaral.

Makikita rin ang naturang pagsalalay ng mga polling organization sa salaping ibinabayad sa

kanila ng mga pribadong kliyente katulad nga ng mga pulitiko at ng mediang ekslusibong

nagpapalabas ng resulta ng kanilang mga poll. Sa mga pananaliksik nina Lake at Harper (1987),

POLLitika 12

Thurber at Nelson (2000), at Kay (2004), umaabot sa bilyun-bilyong dolyar ang nagiging kita ng

mga naturang polling firm. Naglalaro naman sa milyun-milyong piso ang kita ng mga stock

corporation katulad ng Pulse Asia ayon na rin sa kinuha kong financial statements ng ilang

polling organization sa bansa mula sa Securities and Exchange Commission (SEC).

Ngunit wala nang mas mainam pang halimbawa ng konsepto ng tunggalian ng interes

kundi ang mga kinomisyon na survey o poll. Dahil sa binayaran ng ang ganitong uri ng survey o

poll, may karapatan ang kliyente na hindi ipalabas sa publiko ang lahat ng mga impormasyon sa

pagsasagawa nito (Traugott at Lavrakas, 2008). Eksklusibo ang paggamit ng kliyente sa mga

datos.

Diagram 2: Konseptual na Mapa para sa Tunggalian ng Interes para sa Isang Polling

Organization ayon sa Oryentasyon

Ano nga ba ang samang dulot ng tunggalian ng interes? Bukod sa mga pangambang

sinipi ng mga may-akda na nabanggit, makikita sa diyagramong ito kung papaano tinutuligsa ng

pampribadong interes ang pampublikong interes. Halimbawa, sinasabi ng mga nonprofit na

Tunggalian ng Interes

Pampublikong

Interes

Pampribadong

Interes

Transparensiya

Walang pagkiling

at siyentipikong

metodolohiya

Akreditasyon Self-Management

Confidentiality

Walang pagkiling

at siyentipikong

metodolohiya

Serbisyo para

sa publiko

Tiwala ng publiko

Kita (Profit)

Tiwala ng kliyente

Publicity

POLLitika 13

polling organization na nagsasagawa sila ng mga poll para sa serbisyo ng publiko. Hindi nila

layuning kumita ng pera kung hindi ay ang makuha ang tiwala ng publiko. Maisasagawa nila ito

sa pamamagitan ng transparensiya, akreditasyon, at paggamit ng walang pagkiling at

siyentipikong metodolohiya. Nabanggit na kanina na lubhang mahalaga ang pera upang

magpatuloy sa operasyon ang isang profit-oriented na polling organization. Upang magawa

naman ito, kinakailangan nilang makuha ang tiwala ng mga kliyente. Maisasagawa nila ito sa

pamamagitan ng propesyunal na paghawak sa mga kontrata ng serbisyong ibibigay nila sa

kliyente. Kung nais ng kliyente na maging konpidensyal ang isang pag-aaral, kinakailangan itong

respetuhin ng polling organization. Makikita ito nga ito sa kaso ng mga kinomisyon na survey.

Tulad ng nabanggit, may karapatan ang kliyente na hindi ipalabas sa publiko ang naturang

survey dahil sa sila ang nagbayad sa polling organization upang gawin ito. Salungat ito sa

esensya ng transparensiya. Maliban sa pagiging kompidensyal, kaakibat rin ng pribadong

oryentasyon ang self-management. Hindi na nila kinailangang maging akreditado upang

magpatuloy sa operasyon bilang isang polling organization.

Masasabi naman na isang “double-edged sword” ang pagsasagawa ng akmang

metodolohiya. Maaari itong maging susi sa pagkuha sa tiwala ng publiko at ng mga pribadong

indibiduwal o pangkat. Ngunit tulad nga ng nabanggit nina Davila at Mayfield, kaduda-duda na

hindi maaaring magkaroon ng pagkiling ang isang survey dahil na rin sa epekto ng ibang mga

aktor tulad ng mga kliyenteng nangongomisyon.

Sa kabuuan, maaaring masakripisyo ang pampublikong interes sa pagpapahalaga sa

interes ng mga kliyente. Maaaring maging dominante ang boses ng nagbabayad sa paggawa ng

mga desisyon lalo na sa pagiging bukas sa publiko o transparent. Sa pagiging ekslusibo lamang

POLLitika 14

ng pananaliksik para sa kliyente, nawawalan ng kakayahan ang publiko na malaman ang

kumpletong mga hakbang o pasikot-sikot sa pagsasagawa ng mga pre-election poll.

Implikasyon sa Publiko

Bakit nga ba mahalaga na tugunan ang interes ng publiko sa usapin ng kredibilidad ng

mga polling organization at ng mga pre-election poll nilang isinasagawa? Simple lamang. Dahil

isa ring tagatangkilik ang publiko. Kung kliyente ang mga pulitikong nangongomisyon para

mapaunlad ang kanilang pulitikal na estratehiya sa pamamagitan ng mga poll, kliyente rin ang

publikong nakasasagap ng ganitong mga poll. Sa isang higit na pulitikal na termino at sa

konteksto ng demokratikong sistema, sila ay mga stakeholder. Sila ay mga aktor na may

interes—mga aktor na naaapektuhan ng mga desisyon at hakbanging ginagawa ng mga polling

organization. Makikita ito sa penomenong tinatawag na “bandwagon effect”,

Sa bandwagon effect, mas pinipiling iboto ng mga botante ang isang kandidatong

nangunguna sa poll kaysa sa hindi. Ginagawa nila ito dahil para sa kanila, opinyon ng

nakararami ang resulta ng mga poll. Sa maikling salita, nagiging gabay ng mga botante ang mga

poll upang magkaroon ng ideya kung sino ba ang napupusuan nilang kandidato. Nagiging

basehan ito kung sino ba ang iboboto nila. Dulot ito ng natamo nang reputasyon (maraming

beses na pagprepredikta nang tama sa mga mananalong kandidato sa aktuwal na eleksyon) ng

nagsagawang polling organization (Reyes, 2010).

Bilang paglalagom, hindi dapat kumilos ang isang polling organization bilang isang

institusyon na nangangailangan ng salapi para magpatuloy ang operasyon nito, kundi bilang

isang institusyon na naglalabas ng mga siyentipiko at walang pagkiling na pag-aaral para sa

kapanakanan ng publiko. Una sa lahat, naimbento ang mga poll upang lalong mapadali ang pag-

aaral sa kalagayang panlipunan ng isang bansa. Dahil rito, nalalaman ng iba ang saloobin ng

POLLitika 15

ibang miyembro ng populasyon. Bukod rito, nagbibigay-daan ang mga poll upang maipahayag

ng publiko ang kanilang pananaw sa isang isyu. Sa maikling salita, ang poll ay instrumento ng

demokrasya.

Kung pagsisilibihan lamang nito ang interes ng iilan sa ilalim ng mga polisiya ng polling

organization na na nagsasagawa nito, maaaring gamitin ang resulta ng mga pre-election poll

upang kontrolin o impluwensiyahan ang mentalidad ng mga botante ayon na rin sa penomenon

ng bandwagon effect. Sa pagkakataong ito, hindi na maituturing ang mga poll na instrumento ng

demokrasya kung hindi isa na lamang instrumento ng kapangyarihan para sa iilan.

Metodolohiya

Upang suriin ang STRATpolls, ginamit ng mananaliksik ang SWS bilang unit of

comparison upang mapagtibay ang kanyang hinala na may tunggalian ng interes sa operasyon ng

profit-oriented na polling firm kumpara sa isang nonprofit na polling organization.

Nanggaling ang kalakhan ng mga nakalap na datos sa pananaliksik na ito sa mga

panayam mula sa iba’t ibang institusyon. Kabilang rito sina G. Art Gonzales (Managing Director

ng STRATpolls, Inc.), G. Marco Mercado (Librarian ng SWS), Prop. Prospero de Vera (Vice

President for Public Affairs at Faculty ng National College of Public Administration and

Governance sa University of the Philippine Diliman), Prop. Elena Pernia (dating dekano at

ngayon ay faculty ng College of Mass Communications sa UP Diliman), Comm. James Jimenez

(Spokesperson ng Commission on Elections), Bb. Angelie Ong (Board Secretary ng MORES), at

dating Senador Francisco Tatad (isa sa mga pangunanahing nagtaguyod ng transparensiya ng

mga polling organization). Gumamit ako ng content analysis para masuri ang kahulugan ng

kanilang mga sagot at coding para sa pagsasaayos ng nakuhang mga konsepto.

POLLitika 16

Survey naman ang ginamit upang magkaroon ng ideya sa pundamental na opinion ng

mga botante ukol sa mga polling organization at mga pre-election poll. Gumamit ng

triangulasyon sa pagbabangga ng dalawang pangkat ng datos (survey at transkripsyon ng KII).

Resulta

Oryentasyon

Sa pakikipanayam ng mananaliksik sa STRATpolls at SWS, napansin ng mananaliksik

ang malaking pagkakaiba nila sa paglalarawan sa operasyon ng kani-kanilang mga organization.

Halimbawa, nang usisain si G. Gonzales ng STRATpolls ukol sa pinagmumulan ng pondo nila,

sinabi niya na: “…we exist for business. We get our monthly expense by doing professional

service sa aming clients. From clients. The answer is from clients.” Lumalabas rin na isa lamang

ang polling sa mga pinagkukunan ng kanilang kita nang kanyang sinabi na: “Sa ngayon political

season, we go political. Then outside the elections balik kami sa market research. Marami ring

pera run.” Ngunit higit na nakapukaw sa atensyon ng mananaliksik ang kasagutan sa

katanungang ukol sa kakayahang pagbalansehin ang pampubliko at pribadong interes: “Oo,

kung yung mga polls na yun eh nonpolitical. Tulad ng social, cultural, and health.”

Sa panayam naman kay G. Mercado ng SWS, inihalintulad niya ang SWS sa isang NGO.

“Hindi kami kumikita, donation lang kami… Ang NGO, pag tinuring kang part ng NGO, hindi

ka nagbe-based sa money. Based ka talaga sa trabaho. Ngunit napansin ng mananaliksik na

kaduda-duda pa rin ang nonprofit na oryentasyon ng SWS nang tinanong ko kung may ma mga

pulitiko bang nangongomisyon sa kanila ng survey nitong huli lamang. Ayon kay G. Mercado:

“Normal yun, hindi nawawala yun. Dahil dun nga kami kumikita. Kung wala silang

nagkokomisyon sa amin, wala kami.” Ayon nga kay Bb. Ong ng MORES, “…at some point

income-generating rin sila.”

POLLitika 17

Track Record at Katagalan sa Industriya

Kung sa track record at katagalan sa industriya, malaki ang lamang ng SWS sa

STRATpolls. Taong 1985 pa lamang ay naitatag na ang SWS, 2009 lamang nabuo ang

STRATpolls. Ngunit para kay G. Mercado, napatunayan na nila na kaya nilang makipagsabayan

sa SWS at Pulse Asia dahil raw sa kalapitan ng kanilang mga pre-election poll results sa resulta

ng dalawa. Sa usapin naman ng mga taong bumubuo sa dalawang organisasyon, ito ang pahayag

ni Prop.Prospero de Vera ukol sa STRATpolls: “Well I don’t know who these people are…Kasi

hindi mo naman alam who are the people behind it, what are their qualifications.” Sa pananaw

naman ni Prop. Pernia sa SWS: “I think SWS has greater credibility…I’m also familiar with

Mercy Abad [Isa sa mga tagapagtatag ng SWS]…But anyway, with people like that there, I

have no question…“ Ukol naman sa dahilan ng pagkatatag ng organisasyon, sinabi ni G.

Gonzales na binuo nila ang STRATpolls para magamit nila ang kanilang media outlet (sila ay

sister company ng DWIZ at Business Mirror). Pero para kay Prop. Pernia:“…it was kind of

ridiculous because we already have several poll organizations doing the same thing.” Sa kaso

ng SWS, itinatag ito bilang konsekuwensiya ng isang social indicator project upang sukatin ang

kalagayan ng Pilipinas.

Metodolohiya

Lumalabas na lamang muli ang SWS sa STRATpolls pagdating sa metodolohiya.

Ginamit na kaso ang serye ng mga pre-election polls nila para sa May 2013 elections. Multistage

sampling at random sampling ang ginagamit ng SWS para sa mga survey nila. Halimbawa, 1200

ang sample size nila, ibig sabihin, 1200 na katao ang naging sumagot (respondent) sa survey

nila. Tatlong daan (300) rito ang kinukuha mula sa NCR, 300 sa Luzon, 300 sa Visayas, at 300

sa Mindanao. Pinipili sila sa pamamagitan ng systematized random sampling. Sinisuguro ng

POLLitika 18

random sampling na may pagkakataon ang lahat ng mga tao sa sampling area (lugar na

pinagpilian ng mga respondent) na maging respondent sa survey upang maging patas at

siyentipiko ang survey. Sa STRATpolls naman, 300 lamang ang sample size. Random,

proportionate, at stratified sampling ang ginamit sa pagpili ng respondent. Kapansin-pansin na

limitado lamang ang sampling area sa malalaking lungsod ng NCR—Quezon, Pasig, Caloocan,

at Makati. Ayon kay G. Gonzales, nakita raw nila na nasasalamin ng opinyon ng NCR ang

opinyon ng buong bansa. Ngunit para kay G. Mercado, sadyang magkaiba ang opinyon ng mga

taga-Mindanao sa mga taga-Luzon.

Isa pang isyu sa metodolohiya ang paggamit ng STRATpolls ng telephone polling. Ayon

kay G. Gonzales, mas napapadali raw ang pagsasagawa ng polling dahil pwede mo itong gawin

mula sa opisina. Ipinagmalaki niya na sila ang kauna-unahang polling organization na

nagsagawa nito, at accurate (tumpak) raw ang mga resulta dahil sa kalapitan sa mga resulta ng

mga malalaking polling organization tulad ng SWS at Pulse Asia. Ginagamit rin daw ito sa

Europa at Estados Unidos. Ayon nga kay G. Gonzales: “This is where Philippine polling is

going and will be in the next 15 years or sooner.” Pero ayon pareho kina G. Mercado at Prop.

Pernia, hindi lahat ng Pilipino ay may telepono. Kung cellphone naman ang gagamitin, may mga

tao na may higit pa sa isang cellphone. Nagbibigay ito ng posibilidad na ang mapipiling mga

cellphone number ay pinagmamay-arian lamang ng isang tao. Ayon pa kay Prop. Pernia,

mahalaga na malaman kung aling telephone directory ang ginagamit (PLDT directory ang

ginagamit ng STRATpolls). Ibig sabihin, ang mga taong may telepono lamang ang pwedeng

maging kalahok sa survey, at sa paggamit ng isang partikular na directory lamang, ang mga

numerong nakalista lamang doon ang maaaring mapili.

POLLitika 19

Transparensiya

Nakahanap muli ng depekto ang mananaliksik sa STRATpolls sa aspekto ng

transparensiya. Sabi ni G. Gonzales, sinusunod nila ang mga probisyon ng Fair Election Act:

“We have to disclose. Kung ano yung batas…sinusunod namin yun.” Ayon pa sa kanya, nasa sa

polling firm kung gusto niyang masira o hindi ang kredibilidad nito. Self-regulation raw ang susi.

Subalit sa pagsusuri ko sa mga pre-election poll ng STRATpolls para sa May 2013, nakita ng

mananaliksik na sadyang hindi kumpleto ang mga detalye ng naturang mga poll. Hindi ito

katulad ng SWS na nagbibigay ng komprehensibong paliwanag sa bawat pre-election poll result

nilang inilalabas. Isa pa, may pampublikong silid-aklatan ang SWS hindi katulad ng

STRATpolls. Ayon nga kay G. Mercado, kahit sino pwedeng pumasok sa kanilang silid-aklatan.

Isa pang salik ang websayt. Parehong may websayt ang dalawa (sws.org.ph para sa SWS at

stratpolls.com para sa STRATpolls), ngunit di hamak na mas detalyado ang websayt ng SWS.

Wala ring “search function” and websayt ng STRATpolls upang mas mapadali ang paghahanap

ng mga espisipikong pag-aaral o poll.

Higit na malaking isyu ang kanilang polisiya pagdating sa mga kinomisyon na survey.

Ayon kay Prop. de Vera: “Ang ibig sabihin lang naman ng commissioned you pay for it, and the

data is exclusively yours. They cannot be released to the public unless they [ask for it].” Ayon

kay Prop. Pernia: “Any research can be used for what purpose. It’s like money. If you have

money, you can decide how to use it. Ipagbabayad mo ba yan under the table o hindi?...Let’s say

that you had some survey commissioned, and then what do you with the data? It all depends

upon the user, and the people who conduct the research.”

Nakita ng mananaliksik ang katotohanan ng mga pahayag na ito sa pakikipanayam niya

sa mga kinatawan ng STRATpolls at SWS. Nang tinanong niya si G. Gonzales kung magkano

POLLitika 20

ang kinikita nila mula rito, sinabi niya na wala raw siyang kalayaan na sabihin ito. Isa pa, hindi

inilalabas ng STRATpolls ang resulta ng mga kinomisyon na survey kung ayaw ng kliyente. Sa

kaso naman ng SWS, naging mailap si G. Mercado sa pag-amin na may mga pulitiko ngang

nangongomisyon sa kanila. Sinabi niya na lamang na normal lang raw iyon dahil bahagi ito ng

“political strategy” o pulitikal na estratehiya ng mga pulitiko. Subalit di tulad ng STRATpolls,

obligado na ilabas ng SWS ang resulta ng mga kinomisyon na survey pagkatapos ng tatlong taon.

Mahalaga ring banggitin ang polisiya ng STRATpolls ukol sa telephone polling.

Tinanong ng mananaliksik si G. Gonzales sa isang email interview kung ano ba ang mga

kumpletong hakbang nilang isinasagawa gamit ang naturang pamamaraan ng polling, at ito ang

naging sagot niya: “This a company trade secret. I can only tell you as much. As long as you

draw from a pre-listed data base, pre-qualify your samples and assign the samples

proportionately, then the method is fairly accurate.”

Akreditasyon

Muli, malaki ang kalamangan ng SWS sa STRATpolls sa usapin ng akreditasyon.

Miyembro ang SWS ng mga malawakang organisasyon tulad ng International Survey Program,

American Association for Public Opinion Research, World Association for Public Opinion

Research, Asian Barometer, at marami pang iba. Sa Pilipinas, naging miyembro rin ang SWS ng

Market and Opinion Research Society of the Philippines (MORES). Ayon nga Bb. Angelie Ong,

mahalaga na maging akreditado ang mga polling organization sa MORES upang masiguro na

sumusunod sila sa mataas na pamantayan ng pananaliksik. Kung sakali rin raw na may mahanap

na mali sa mga pag-aaral ng isang miyembrong polling organization, maaari silang ma-sanction

o masuway ng MORES. Sa pag-usisa ng mananaliksik kay Bb. Ong ukol sa STRATpolls, sinabi

niya na hindi raw niya ito kilala. Ayon naman kay G. Gonzales, pending pa o naghihintay pa

POLLitika 21

silang matanggap ang kanilang aplikasyon. Para kay G. Gonzales, nakasalalay pa rin ang

kredibilidad sa mismong polling organization.

Publicity

Panghuli, makikita na mas malawak ang publicity na ibinibigay sa SWS kaysa sa

STRATpolls. Sa isinagawang survey ng mananaliksik sa NIA Road Area sa Brgy. Pinyahan sa

Lungsod ng Quezon, lumalabas na 4 sa 39 na respondent lamang ang nakakakilala sa

STRATpolls. Malayo ito sa 17 na respondent na nakakakilala sa SWS (Tingnan ang Apendiks B

para sa table ukol sa datos na ito) .

Diskusyon

Malinaw na mas maraming kalamangan ang SWS sa STRATpolls sa paggamit ng anim

pamantayan ng kredibilidad. Malinaw rin ang pribado at profit-oriented na katangian ng

STRATpolls sa paggamit ng mga salita o katagang “we exist for business”, “pera”, at “clients”—

mga terminong ginagamit sa negosyo. Sadyang kaiba ito sa mga salita o katagang ginamit ng

SWS tulad ng “NGO” at “hindi nagbe-base sa money”. Para sa STRATpolls, negosyo ang

polling. Para sa SWS, serbisyong pampubliko ang polling. Kapansin-pansin rin na nakabatay ang

serbisyong pampubliko ng STRATpolls sa mga nonpolitical na survey. Ito ang basehan nila sa

pagsasabing nababalanse nila ang pampribado at pampublikong interes. Pero paano kung

pulitikal ang survey? Ibig sabihin ba nito ay iba na ang kaso kapag pulitikal na ang konteksto?

Subalit kaduda-duda rin ang oryentasyon ng SWS. Kahit na sinabi nila na hindi sila

kumikilos para sa pera at nonprofit sila, kumikita pa rin sila. Patunay ang mga kinomisyon na

survey. Si G. Mercado na rin mismo ang nagsabi na kung wala silang kliyente, hindi

magpapatuloy ang operasyon ng SWS. Salungat ito sa pagtingin nila sa kanilang organisasyon

bilang isang nonprofit na institusyon.

POLLitika 22

Dahil rin sa mas matagal na sa industriya ng polling ang SWS, natural lamang na lumikha

ito ng imahe ng pagiging higit na kapani-paniwala kaysa sa STRATpolls. Lumilikha ito ng

persepyon na hindi magtatagal ang SWS kung hindi dahil sa kakayahan nitong magsagawa ng

mga walang pagkiling at siyentipikong pag-aaral. Isa pa, kilalang-kilala na ang mga taong

bumubuo rito, katulad ni Mahar Mangahas, isa sa mga tagapagtatag at kasalukuyang pangulo ng

SWS.

Problematiko rin ang ilan sa mga hakbang na ginagamit ng STRATpolls para sa

metodolohiya nito. Masyadong maliit ang 300 katao bilang sample size. Ayon nga kay Moore

(2008), “Likewise, it is also undisputed that election surveys should be based on a sample of

1000 respondents or more, since this, as a rule, is the only way to arrive at a reliable election

forecast…” (p. 96). Isa pa, limitado lang ito sa mga malalaking lungsod ng NCR. Selective ang

naging pagpili sa kanila dahil sa sila ang may pinakamalalaking populasyon ng botante. Ngunit

papaano ang ibang lugar sa Pilipinas?

Isa ring problema ang di lubusang pagpapaliwanag sa naturang metodolohiya na

ginagamit ng STRATpolls—isang salik ng transparensiya. Higit itong makikita sa pagiging

konpidensyal ng kumpletong proseso ng telephone polling. Sa paggamit ng katagang “company

trade secret”, makikita na ang telephone polling ay isang source ng “competitive advatage” para

sa kanila. Ayaw nila itong malaman at magamit ng iba. Upang pabulaanan ang mga pagdududa,

sinisiguro na lamang nila na tama ang kanilang mga pre-election poll results dahil alam nila ang

kanilang ginagawa at malapit ito sa resulta ng SWS at Pulse Asia. Ayon pa sa kanila, 80%-90%

ng mga Pilipino ay may telepono. Ikatlo, ginagamit rin daw ito sa Europa at Estados Unidos.

Ngunit para sa akin, hindi pa rin mawawala ang paglimita nito sa mga taong may telepono

lamang bilang mga respondent. Isa pa, mali na gawing sukatan ang mga mauunlad na bansa

POLLitika 23

(kung saan uso talaga ang telepono) bilang basehan ng paggamit nito sa isang third-world na

bansa tulad ng Pilipinas. Iba ang ating konteksto.

Sa usapin ng mga kinomisyong survey, makikita na talagang nangingibabaw ang interes

ng kliyenteng nagbabayad. Hindi basta-basta pwedeng ilabas ng STRATpolls at SWS ang mga

impormasyon ukol sa kinomisyong survey dahil na rin sa kontrata ng kliyente. Nawawalan ng

pagkakataon ang publiko na malaman ang transaksyon para sa ganitong uri ng mga survey tulad

ng halaga ng salaping kinikita mula rito. Nagiging ekslusibo ang impormasyon sa pagitan ng

polling organization at ng kliyente. Tulad nga ng sinabi ni Prop. Pernia, parang pera ang

pananaliksik. Maaari itong gamitin sa kahit anong layunin hangga’t ikaw ay may kapangyarihan

at salapi. Dahil sa kapangyarihang ito, nagkakaroon ang kliyente ng kontrol sa mga polling

organization at nagkakaroon ng balakid upang malaman ng publiko ang naturang mga

transaksyon.

Lamang muli ang SWS sa usapin ng akreditasyon sa pagiging miyembro sa

napakaraming institusyon ng pananaliksik. Sinasabi ng STRATpolls na sa polling organization

rin mismo mauuwi ang paniniguro ng kredibilidad. Ngunit ang konsepto ng kredibilidad ay

“subjective”. Maaring hindi kapani-paniwala para sa iba ang isang bagay na kapani-paniwala

naman para sa iba. Katunayan, nang tinanong ng mananaliksik si G. Gonzales kung ano ba sa

tingin niya ang mga salik na bumubuo sa kredibilidad, hindi kasama ang transparensiya.

Binigyang diin niya ang track record at ang mga taong bumubuo sa organisasyon. Ngunit ang

salik na ito ng kredibilidad ay binanggit nina Prop. de Vera, Prop. Pernia, G. Mercado, Bb. Ong,

at G. Tatad.

Panghuli, nagmumula rin ang kalamangan sa kredibilidad ng SWS sa higit nitong

paglabas sa mga istasyon ng radyo, telebisyon, at pahayagan kumpara sa STRATpolls. Papaano

POLLitika 24

mo nga naman masasabi na kapani-paniwala ang isang polling organization kung hindi mo ito

kilala o naririnig? Totoo na may media outlet ang STRATpolls (DWIZ para sa AM Station,

Home Radio para sa FM Station, at Pilipino Mirror at Business Mirror para sa pahayagan),

ngunit ang kalakhan sa atin ay higit na nanoon sa mga istasyon katulad ng GMA 7, ABS-CBN,

at mga pahayagan katulad ng Philippine Star at Philippine Daily Inquirer.

Konklusyon

Pagtunggali ng Pampribadong Interes sa Pampublikong Interes

Sa pagkakaroon ng depekto o kakulangan sa anim na pamantayan ng kredibilidad,

makikita ang eksistensya ng tunggalian ng interes sa polling firm na STRATpolls. Kinakailangan

nitong maging rasyunal bilang isang kumpanya. Nagpapatuloy ang operasyon nito dahil na rin sa

salaping kinikita mula sa pagbibigay-serbisyo sa mga kliyente. Hindi na nakapagtataka pa kung

kumikiling ito sa mga kliyente lalo na usapin ng confidentiality ng mga transaksyon sa mga

kinomisyong survey. Sa kaso ng telephone polling, mailap ang STRATpolls sa pagbibigay ng

kumpLetong impormasyon ukol sa proseso nito pagkat ito ang pinagmumulan ng kanilang

competitive advantage sa industriya. Ayaw nila itong makuha at magamit ng iba. Kung tutuusin,

natural lamang ang ganitong katangian ng isang kumpanya. Kung natural naman pala ito, saan

matatagpuan ang panganib?

Marapat ipaalala na ang polling ay pagkuha ng opinyon ng publiko. Ginagawa ito upang

magkaroon ng tumpak na estimasyon ng pulso ng mga tao ukol sa isang isyu. Sa konteksto ng

eleksyon, ginagawa ang polling upang malaman kung sino ba ang mga nangungunang kandidato

at hindi. Napakahirap ng gawaing ito sapagkat hindi lahat ng tao ay maaaring marating ng

kanilang survey. Ito ang dahilan kung bakit kinakailangan nilang maging maingat sa ginagamit

na metodolohiya. Bilang isang polling firm, sila ay nagsasaliksik ng tao, at pundasyon ng

POLLitika 25

pananaliksik ang paggamit ng mga siyentipiko at walang pagkiling na mga pamamaraan. Sabi ng

STRATpolls, nasusunod nila ito. Ngunit papaano tayo makakasiguro kung hindi sila nagiging

lubos na bukas sa kanilang mga pananaliksik? Papaano makikilatis ng iba ang kanilang mga pag-

aaral? Muli, maaaring tama ang isang bagay para sa kanila, ngunit papaano kung mali pala ito

para sa iba?

Kaugnay nito, naisasakripisyo rin ang interes ng publiko. Sa pagiging eksklusibo ng mga

datos sa pagitan ng STRATpolls at ng kliyente sa kaso ng mga kinomisyon na survey,

naisasantabi ang pagkakaroon ng akses ng ordinaryong tao sa ganitong mga pag-aaral. Nagsisilbi

na lamang ang publiko bilang mga “passive” na indibiduwal na nakasasagap ng ganitong mga

pre-election poll. Hindi na nila kailangang magtanong dahil para mismo sa polling organization,

tama naman ang kanilang ginagawa. Isa nang “packaged product” ang impormasyon na

dumarating sa publiko.

Manipestasyon ng Kapangyarihan

Nakakaalarma rin ang nagiging kontrol ng kliyente sa STRATpolls sa pamamagitan ng

isang kontratang hindi maaaring baliin (bagkus sila ay makakasuhan ng breach of contract).

Kung ang pananaliksik ay pera ayon na rin sa salita ni Prop. Pernia, maaari itong gamitin para sa

kahit anong layunin ng kliyenteng pulitiko. Dahil sa siya ang nagbabayad, kinakailangan siyang

respetuhin ng STRATpolls. Nakakalungkot na nakita ko rin ang sitwasyong ito sa sa SWS, isang

“nonprofit” na institusyon na maituturing. Anupaman, makikita ang manipestasyon ng

kapangyarihan sa pagkontrol ng kliyente at paghihigpit ng STRATpolls sa pagdaloy ng

impormasyon sa publiko.

Umuuwi ang lahat ng paliwanag na ito sa katotohanan na hindi sapat ang tiwala ng

publiko upang magtagal ang mga polling organization ng STRATpolls (at maging ang SWS) sa

POLLitika 26

industriya. Oo nga naman. Libre lamang ang pagsagap ng publiko sa mga pre-election poll

salamat na rin sa media. Kliyente nila ang publiko, ngunit kliyente rin nila ang partikular na mga

indibiduwal o partido na pinagmumulan ng kanilang kita. Malinaw ang tunggalian ng dalawang

interes.

Polling Organization at Pre-election Poll: Sa Isang Mas Malaking Konteksto

Itinuturo ng pananaliksik na ito na kinakailangan nating maging kritikal sa mga polling

organization at sa kanilang mga pre-election poll na inilalabas. Bakit? Dahil maaaring

makaapekto ang mga poll na ito sa ating persepsyon ng “tama”. Makikita ito sa penomenon ng

bandwagon effect. Ayon nga kay Comm. James Jimenez: “Kasi ang mga Pilipino mahilig

pumili ng winner eh. Ayaw nating tumataya sa dehado. And so ang base instinct natin is to pick

the winner.”Ayon rin kay Bb. Ong: “You don’t know kasi the mentality of the Filipino people.

It’s as if one, we’re assuming that we’re intelligent voters but we’re not, I’m sorry. Kita mo nga

mga lumalabas na senador. That’s why sabi ko if we have educated greatly enough the voters,

I’m for it. But we’re not. I’m sorry to say. I’m in the opinion that we’re not educated.”

Propaganda naman ang ginamit na salita ni dating Senador Francisco Tatad para sa mga pre-

election poll. Para sa kanya, instrumento lamang ang mga pre-election poll upang mapaganda

ang kanilang imahe sa mga botante.

Publicity bilang isang “Double-Edged Sword”

Ayon kay Prop. de Vera, ang problema raw sa media, kaagad nilang kinakagat ang mga

pre-election poll result nang hindi man lang sinusuri kung tama ang proseso sa isinagawang pre-

election survey. Ayon rin kay Bb. Ong, ilang beses na silang nag-iimbita ng mga manunulat,

kolumnista, at mamamahayag para maturuang kumilatis ng mga pre-election poll na may

kredibilidad, ngunit hindi sila dumadalo. Maipapaliwanag ito sa pahayag ni Moore (2008) sa

POLLitika 27

kanyang aklat na pinamagatang: The Opinion Makers. Ayon sa kanya: “Journalists like sharply

divided groups and extreme reactions because that makes their stories more exciting. They like

fake stories about voter preferences years ahead of the election, and the exciting horse race of a

fully-dedicated electorate that nevertheless keep changing its mind. They have become addicted

to the fictitious national primary electorate, and entranced by their own illusion of a

completely rational, all knowing, and fully engaged public.” (p. 160). Makikita rito na isang

double-edged sword ang publicity. Sa isang banda, binibigyan nito ng kredibilidad ang polling

organization, ngunit sa isang banda, nakakalilikha ito ng ilusyon na palaging tama ang polling

organization dahil sa madalas na paglabas sa media.

Ano ang Dapat Gawin?

Ayon kay Prop. de Vera, panahon na para ipasailalim ang mga pre-election polls sa

pagkilatis ng publiko bago pa man sila ipalabas sa media. Maaari itong gawin sa pamamagitan

ng isang forum o press conference. Dapat ring gawin ng media ang naturang pagkilatis bilang

daluyan (channel) ng impormasyon sa pagitan ng polling organization at ng publiko

Sa usapin naman ng hiwalay na institusyon na magmamatyag sa operasyon ng mga

polling organization, sinabi ni Comm. Jimenez na walang silang kakayahan na bantayan ang

lahat ng operasyon ng bawat isang polling organization sa bansa. Kung hindi kaya ng Comelec

na ipatupad nang maigting ang Fair Election Act, panahon na upang gawing requirement ang

pagiging akreditado sa isang institusyon katulad ng MORES upang masiguro ang isang mataas

na pamantayan ng pananaliksik.

Ginawa ang lahat ng mga pag-ungkat sa kredibilidad ng mga polling organization na

STRATpolls at SWS upang masiguro na tinutupad nila ang pangunahing layunin ng mga poll:

ang ilarawan at iparating ang tunay na saloobin ng publiko. Kung hindi magiging tapat ang mga

POLLitika 28

polling organization sa mga nabanggit na pamantayan ng kredibilidad, patuloy na masasadlak sa

mga alegasyon at kritisismo ang mga polling organization katulad ng STRATpolls. Kung hindi

nila magagawang balansehin ang pampubliko at pampribadong interes, maaaring magamit ang

mga poll para lamang sa interes ng iilan na may taglay na kapangyarihan at salapi. Kung

mananatiling walang sapat na kaalaman ang publiko sa mga poll, maaari itong samantalahin

upang hindi na maging kritikal pa sa kredibilidad ng mga polling organization at ng mga pre-

election poll nilang inilalabas. Kung ganito rin lamang ang mangyayari, hindi na maituturing na

instrumento ng demokrasya ang poll, kundi instrumento na lamang ng iilan.

Rekomendasyon

Iminumungkahi ng mananaliksik sa mga susunod na magsasagawa ng mga pananaliksik

ukol sa paksang ito na hingin ang opinyon at pananaw ng mga pulitikong nagpapakomisyon ng

mga poll. Ito ay upang magkaroon ng higit pang malawak na pag-unawa sa mga isyung tinalakay

sa pananaliksik na ito. Iminumungkahi rin na magsagawa pa ng isang mas malawak na survey sa

pag-alam sa pananaw at kaalaman ng mga botante ukol sa mga polling organization at mga pre-

election poll.

POLLitika 29

Talasanggunian

Company Profile of Stratpolls, Inc. (2012). Nakuha noong Hunyo 25, 2012 mula sa

http://www.stratpolls.com/files/StratPOLLS%20COMPANY%20PROFILE%20JUNE%2

02012.pdf

Davila, A. (2008). Latino Spin: Public Image and the Whitewashing of Race. New York

University Press: New York at London. Nakuha noong Hunyo 26 mula sa

http://books.google.com.ph/books?id=QXL_zV037iEC&pg=PA51&dq=neutrality+of+po

lling+firms&hl=en&sa=X&ei=f77pT8PTBYflrAfH-

tChDg&redir_esc=y#v=onepage&q=neutrality%20of%20polling%20firms&f=false

Esguerra, C. (2012, September 18). UNA bets lead in commissioned SWS survey. Philippine

Daily Inquirer website. Nakuha noong Oktubre 9, 2012 mula sa

http://newsinfo.inquirer.net/273032/una-bets-lead-in-commissioned-sws-survey

Geer, J. (2004). Public Opinion and Polling: Around the World. ABC CLIO: U.S.A. Nakuha

noong Hunyo 27, 2012 mula sa

http://books.google.com.ph/books?id=ErMMGz1RIUcC&pg=PA545&dq=conflict+of+in

terest+of+polling+firms&hl=fil&sa=X&ei=KOzqT_HAIo7NrQeoysCwBQ&ved=0CDA

Q6AEwAA#v=onepage&q=conflict%20of%20interest%20of%20polling%20firms&f=fal

se

Christensen, L. & Hansen, F. (2003). Branding and Advertising. Copenhagen Business School

Press: Denmark Nakuha noong Nobyembre 19, 2012 mula sa

http://books.google.com.ph/books?id=XkZRTiwa1J0C&printsec=frontcover&hl=tl#v=on

epage&q&f=false

POLLitika 30

Kay, A. (2004). Spot the Spin: The Fun Way to Keep Democracy Alive and Elections Honest.

Trafford Publishing: Canada. Nakuha noong Hunyo 29 mula sa

http://books.google.com.ph/books?id=96JD7cKL7kcC&printsec=frontcover&hl=tl#v=on

epage&q&f=false

Lake, C. at Harper, P. (1987). Public Opinion Polling: A Handbook for Public Interestand

Citizen Advocacy. Island Press: Washington. D.C., U.S.A. Nakuha noong Hunyo 28,

2012 mula sa http://books.google.com.ph/books?id=U3a6xSQr-

8UC&printsec=frontcover&dq=Public+Interest+in+Polling&hl=en&sa=X&ei=OnPsT7L

9KInWrQfTpLm8BQ&redir_esc=y#v=onepage&q=Public%20Interest%20in%20Polling

&f=false

Lavrakas, P. at Traugott, M. (2008). The Voter’s Guide to Election Polls. Rowman and

Littlefield Publishers, Inc.: USA. Nakuha noong Marso 5, 2013 mula sa

http://books.google.com.ph/books?id=Aggmwi1lPpAC&pg=PA172&dq=commissioned+

survey-

traugott&hl=fil&sa=X&ei=Q1g3UazIFdGsrAfPsoGYCA&redir_esc=y#v=onepage&q=c

ommissioned%20survey-traugott&f=false

Mayfield, M. (2009). Thinking for Yourself. Cengage Learning: U.S.A. Nakuha noong Hunyo 25,

2012 mula sa

http://books.google.com.ph/books?id=gxmxG7iSkzgC&printsec=frontcover&hl=tl#v=on

epage&q&f=false

Moore, D. (2008). The Opinion Makers. Beacon Press: Boston, Massachusetts.

Quezon City Official Website. quezon city.gov.ph

POLLitika 31

Reyes, R. (2010, March 15). RP Bandwagon mentality: Going with the winner. Philippine Daily

Inquirer.

Robles, R. (2010, February 15). How poll firm owned by GMA allies gave Gibo a surge. Malaya

Website. Nakuha noong Oktubre 9, 2012 mula sa

http://archive.malaya.com.ph/2010/February/02152010/news7.html

Social Weather Stations Official Website. http://www.sws.org.ph/

STRATpolls. (2012). Company Profile. Nakuha noong Hunyo 25, 2012 mula sa

http://www.stratpolls.com/files/StratPOLLS%20COMPANY%20PROFILE%20JUNE%2

02012.pdf

Thurber, J. at Nelson, C. (2000). Campaign Warriors: The Role of Political Consultants in

Elections. Brookings Institution Press: Washington D.C., U.S.A. Nakuha noon Enero 25,

2013 mula sa http://books.google.com.ph/books?id=u2-

BcMp8JBMC&pg=PA46&dq=business+of+polling+firms&hl=fil&sa=X&ei=RxLrT4W

gDojLrQeRt6zVBQ&ved=0CDcQ6AEwAQ#v=onepage&q=business%20of%20polling

%20firms&f=false

POLLitika 32

Apendiks A: Seksyon 5.2 ng Republic Act 9006

Sec. 5.2 of Rep. Act 9006:

(a) The name of the person, candidate, party or organization who commissioned or paid

for the survey;

(b) The name of the person, polling firm or survey organization who conducted the

survey;

(c) The period during which the survey was conducted, the methodology used, including

the number of individual respondents and the areas from which they were selected, and

the specific questions asked;

(d) The margin of error of the survey;

(e) For each question for which the margin of error is greater than that reported under

paragraph (d), the margin of error for that question; and

(f) A mailing address and telephone number, indicating it as an address or telephone

number at which the sponsor can be contacted to obtain a written report regarding the

survey in accordance with Subsection 5.3.

Nakuha mula kay Bernardo, J. (2010). SWS and Pulse Asia in Violation of R.A. 9006?

http://philippinecommentary.blogspot.com/2010/05/sws-and-pulse-asia-in-violation-of-

ra.html

POLLitika 33

Apendiks B:

Table na nagpapakita ng distribusyon ng mga taong nakakilala sa mga Polling Organization na

SWS, Pulse Asia, at STRATpolls.

Pollingfirmnakilala

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

Valid SWS 14 28.0 35.9 35.9

Pulse Asia 10 20.0 25.6 61.5

STRATpolls 3 6.0 7.7 69.2

SWS, Pulse Asia 2 4.0 5.1 74.4

Wala sa mga ito 9 18.0 23.1 97.4

SWS at STRATpolls 1 2.0 2.6 100.0

Total 39 78.0 100.0

Missing System 11 22.0

Total 50 100.0

POLLitika 34