Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s ... · D- VÒ tæ chøc ph©n c«ng ph©n cÊp ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng vµ

Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n

Ch¬ng tr×nh Ph¸t triÓn N«ng th«n MiÒn nói ViÖt Nam - Thôy §iÓn 1996-2001

Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch,

thÓ chÕ qu¶n lý l©m nghiÖp t¹i 5 tØnh cã dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói

ViÖt Nam - Thôy §iÓn

Vò H÷u Tuynh

Cè vÊn ng¾n h¹n vÒ chÝnh s¸ch l©m nghiÖp

Th¸ng 9 n¨m 2001

__

Môc lôc

Lêi nãi ®Çu 5

PhÇn thø NhÊt : Qu¸ tr×nh ®æi míi chÝnh s¸ch L©m nghiÖp ë ViÖt Nam 7

1. Thêi kú 1955 ®Õn 1986 7

2. Thêi kú tõ 1986 ®Õn nay 9

PhÇn thø Hai: Nh÷ng néi dung chÝnh s¸ch vµ tiªu chÝ dïng ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn 5 tØnh vïng dù ¸n MRDP

13

A- VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp 13

B- VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp 15

C- VÒ viÖc tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp 18

D- VÒ tæ chøc ph©n c«ng ph©n cÊp ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp 20

E- VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c hëng lîi tõ rõng 25

PhÇn thø Ba: Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¬ chÕ qu¶n lý l©m nghiÖp cña çc tØnh trong vïng dù ¸n

31

I. TØnh Hµ Giang 31

II. TØnh Yªn B¸i 46

III TØnh Lµo Cai

IV. TØnh Phó Thä 76

V. TØnh Tuyªn Quang 88

Page 1 of 71

Lêi nãi ®Çu

Çc tØnh n»m trong vïng dù ¸n ch¬ng tr×nh Ph¸t triÓn n«ng th«n MiÒn nói ViÖt Nam - Thuþ §iÓn (MRDP) gåm cã: Hµ Giang, Tuyªn Quang, Lµo Cai, Yªn B¸i vµ Phó Thä. Trong h¬n 10 n¨m qua, chÝnh s¸ch L©m nghiÖp cña ViÖt Nam ®· tõng bíc chuyÓn ®æi tõ mét nªn l©m nghiÖp Nhµ níc sang l©m nghiÖp nh©n d©n; tõ l©m nghiÖp lÊy khai th¸c sö dông rõng lµm nhiÖm vô chñ yÕu sang l©m nghiÖp lÊy viÖc kh«i phôc, ph¸t triÓn vèn rõng lµm nhiÖm vô hµng ®Çu; tõ viÖc qu¶n lý l©m nghiÖp mét çch trïng chÐo tiÕn ®Õn ph©n ®Þnh mét çch râ rµng gi÷a chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc cña chÝnh quyÒn çc cÊp víi chøc n¨ng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña çc l©m trêng quèc doanh, thùc hiÖn ph©n c«ng ph©n cÊp mét çch râ rµng cô thÓ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý Nhµ níc vÒ l©m nghiÖp cho chÝnh quyÒn bèn cÊp:

Trung ¬ng, TØnh, HuyÖn, X·. Cïng víi c¶ níc, n¨m tØnh nãi trªn ®· tÝch cùc triÓn khai thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch ®æi míi trong l©m nghiÖp. Nhng do ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi kh¸c nhau nªn viÖc triÓn khai thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch ®æi míi trong l©m nghiÖp ë mçi tØnh ®¹t ®îc nh÷ng møc ®é kh¸c nhau.

B¸o ço nµy cã nhiÖm vô ®i s©u ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch, c¬ chÕ qu¶n lý l©m nghiÖp cña Nhµ níc t¹i 5 tØnh n»m trong vïng ho¹t ®éng cña ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói ViÖt Nam -Thuþ §iÓn ®Ó tõ ®ã rót ra nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt gióp cho viÖc ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch hiÖn hµnh.

Néi dung b¸o ço gåm nh÷ng phÇn sau ®©y:

PhÇn thø nhÊt: Qu¸ tr×nh ®æi míi chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë ViÖt Nam.

PhÇn thø hai: Nh÷ng tiªu chÝ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë 5 tØnh.

PhÇn thø ba: Ph©n tÝch viÖc triÓn khai thùc hiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë 5 tØnh.

I. TØnh Hµ Giang

II. TØnh Yªn B¸i

III. TØnh Lµo Cai

IV. TØnh Phó Thä

V. TØnh Tuyªn Quang

VI. Tãm t¾t kÕt qu¶ ph©n tÝch t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë 5 tØnh.

PhÇn thø NhÊt : Qu¸ tr×nh ®æi míi chÝnh s¸ch L©m nghiÖp ë ViÖt Nam

VI. Tãm t¾t kÕt qu¶ ph©n tÝch t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë 5 tØnh 101

Phô lôc 109

Tµi liÖu tham kh¶o 109

Danh s¸ch nh÷ng ngêi ®· tiÕp xóc pháng vÊn trao ®æi trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë 5 tØnh

112

Page 2 of 71

KÓ tõ sau khi kÕt thóc cuéc chiÕn tranh chèng Ph¸p (1954) ®Õn nay ngµnh L©m nghiÖp ViÖt Nam ®· tr¶i qua hai thêi kú víi nh÷ng ®Æc trng chñ yÕu nh sau:

1. Thêi kú 1955 ®Õn 1986.

Trong thêi kú nµy, chÝnh s¸ch L©m nghiÖp ë MiÒn B¾c ViÖt Nam (trong nh÷ng n¨m tõ 1955 - 1975) vµ l©m nghiÖp c¶ níc (trong nh÷ng n¨m tõ 1976 ®Õn 1986) cã nh÷ng ®Æc trung chñ yÕu sau:

1.1. L©m nghiÖp cña Nhµ níc, v× Nhµ níc vµ do lùc lîng

Nhµ níc thùc hiÖn:

Nhµ níc chØ giao rõng vµ ®Êt rõng cho çc tæ chøc Nhµ níc (L©m trêng quèc doanh). Vµo thêi ®iÓm cao nhÊt, c¶ níc cã 413 l©m trêng quèc doanh ®îc Nhµ níc giao qu¶n lý 8,7 triÖu ha rõng vµ ®Êt rõng, trong ®ã cã gÇn 6 triÖu ha rõng tù nhiªn,

nh÷ng diÖn tÝch rõng giÇu, cã tr÷ lîng lín trªn 150 m3/ha chØ giao cho çc l©m trêng qu¶n lý, sö dông. Mét bé phËn diÖn tÝch rõng vµ ®Êt rõng kh«ng lín (kho¶ng 1,8 triÖu ha) ®îc giao cho çc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp. Ngêi d©n miÒn nói vµ céng ®ång ®Þa ph¬ng kh«ng ®îc giao rõng vµ ®Êt rõng ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh.

Mäi ho¹t ®éng l©m nghiÖp ®Òu nh»m thùc hiÖn çc chØ tiªu kÕ ho¹ch Nhµ níc. Thêi ®ã, chØ tiªu kÕ ho¹ch lµ ph¸p lÖnh, kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch còng cã nghÜa lµ vi ph¹m ph¸p luËt. ChØ tiªu kÕ ho¹ch chØ nh»m thùc hiÖn môc tiªu cña Nhµ níc, lîi Ých cô thÓ vµ trùc tiÕp cña ngêi d©n miÒn nói Ýt ®îc quan t©m mét çch tho¶ ®¸ng.

Tham gia vµo çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp chñ yÕu lµ çc l©m trêng quèc doanh vµ çc c«ng ty Nhµ níc. Çc tæ chøc nµy tuyÓn mé lao ®éng lµ ngêi çc tØnh miÒn xu«i, mçi l©m trêng cã kho¶ng 200 ®Õn 400 c«ng nh©n, cã l©m trêng cã tíi gÇn mét ngµn c«ng nh©n, sè c«ng nh©n l©m trêng lµ ngêi ®Þa ph¬ng rÊt Ýt, ngêi d©n miÒn nói bÞ t¸ch khái nghÒ rõng, hä kh«ng thiÕt tha g¾n bã víi rõng, cã c¬ héi lµ t×m çch ®Ó ph¸ rõng lµm n¬ng rÉy nh»m gi¶i quyÕt nhu cÇu l¬ng thùc cho cuéc sèng hµng ngµy.

1.2. Trong ho¹t ®éng l©m nghiÖp, chØ chó träng khai th¸c sö dông l©m s¶n tõ rõng, cha chó träng ®óng møc ®Õn viÖc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn vèn rõng, ph¸t huy t¸c dông phßng hé vµ b¶o tån cña rõng:

Trong thêi kú tõ 1976 ®Õn 1986 chØ tÝnh riªng s¶n lîng gç hµng ho¸ do çc lùc lîng quèc doanh khai th¸c tõ rõng tù nhiªn

b×nh qu©n mçi n¨m ®· vµo kho¶ng 2.5 ®Õn 3 triÖu m3 gç vµ 12 triÖu Ster cñi, hµng tr¨m triÖu c©y tre nøa, trong khi c«ng t¸c b¶o vÖ, nu«i dìng rõng cßn nhiÒu bÊt cËp nªn diÖn tÝch rõng tù nhiªn bÞ suy gi¶m mçi n¨m kho¶ng 100.000 ha. DiÖn tÝch rõng trång míi dï cè g¾ng l¾m mçi n¨m chØ ®¹t kho¶ng 50.000 ha, diÖn tÝch rõng trång míi kh«ng ®ñ bï ®¾p diÖn tÝch rõng bÞ mÊt. Tû lÖ che phñ cña rõng vµo n¨m 1990 chØ cßn 28,9%.

Trong chØ tiªu kÕ ho¹ch giao cho çc l©m trêng quèc doanh chØ cã chØ tiªu "danh môc vµ sè lîng l©m s¶n ph¶i khai th¸c vµ giao nép" míi lµ chØ tiªu ph¸p lÖnh, nÕu kh«ng hoµn thµnh chØ tiªu nµy, gi¸m ®èc l©m trêng cã thÓ bÞ khiÓn tr¸ch, c¶nh ço vµ thËm chÝ cã thÓ bÞ çch chøc, cßn chØ tiªu trång rõng míi, b¶o vÖ nu«i dìng rõng tù nhiªn chØ lµ chØ tiªu híng dÉn, l©m trêng thùc hiÖn ®Õn ®©u hay ®Õn ®ã kh«ng thùc hiÖn ®îc còng kh«ng ph¶i nhËn bÊt cø h×nh thøc kû luËt nµo.

1.3. Trong c«ng t¸c qu¶n lý, cßn lÉn l«n gi÷a chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc víi chøc n¨ng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. Tr¸ch nhiÖm qu¶n lý cña çc c¬ quan vµ çc cÊp cha râ rµng nªn cã t×nh tr¹ng trïng chÐo, ®an xen vµo nhau trong gi¶i quyÕt mét sè c«ng viÖc trong khi cã néi dung qu¶n lý l¹i bÞ bá sãt, ®ïn ®Èy cho nhau kh«ng c¬ quan nµo thùc hiÖn:

Çc c¬ quan chÝnh quyÒn Nhµ níc kh«ng tËp trung vµo qu¶n lý Nhµ níc mµ l¹i can thiÖp vµo chøc n¨ng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña çc doanh nghiÖp l©m nghiÖp Nhµ níc nh ra lÖnh cho l©m trêng ph¶i s¶n xuÊt mÆt hµng g× víi sè lîng bao nhiªu, ph¶i b¸n cho ai vµ víi gi¸ c¶ nµo, trong khi l©m trêng quèc doanh lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc l¹i kh«ng chØ tËp trung vµo s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn ph¶i lo nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn nh tæ chøc vµ qu¶n lý çc c¬ së gi¸o dôc, kh¸m ch÷a bÖnh cña c«ng nh©n vµ d©n c ®Þa ph¬ng, vµ ç biÖt cã l©m trêng cßn lµm lu«n c¶ c«ng t¸c qu¶n lý nh©n, hé khÈu vµ h«n nh©n cña çn bé c«ng nh©n viªn vµ d©n c ®Þa ph¬ng v× cha thµnh lËp ®¬n vÞ hµnh chÝnh ë vïng ®Êt míi. KÕt qu¶ lµ l©m trêng kh«ng thÓ tËp trung mäi nç lùc vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ còng

Page 3 of 71

kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, nÕu cã l·i th× nép cho Nhµ níc vµ nÕu bÞ lç th× ®îc Nhµ níc cÊp bï lç.

2. Thêi kú tõ 1986 ®Õn nay

§· thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi trong l©m nghiÖp ®îc thÓ hiÖn ë nh÷ng néi dung sau ®©y:

2.1. §· tõng bíc chuyÓn ®æi tõ l©m nghiÖp Nhµ níc sang l©m nghiÖp nh©n d©n, g¾n nhiÖm vô b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng víi vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn:

i. NÕu nh tríc kia, kinh tÕ hé gia ®×nh chØ ®îc coi lµ kinh tÕ phô cña hîp t¸c x· n«ng nghiÖp th× ®Õn 1988, NghÞ quyÕt 10 ®· kh¼ng ®Þnh hé gia ®×nh lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ, cã t çch ph¸p nh©n, ®îc b×nh ®¼ng trong çc quan hÖ kinh tÕ vµ ph¸p luËt víi çc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.

ii. LuËt b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng (1991), LuËt ®Êt ®ai (1993) vµ çc v¨n b¶n ph¸p quy díi luËt nh NghÞ ®Þnh 02 (1994), NghÞ ®Þnh 163 (1998) ®Òu quy ®Þnh : Nhµ níc giao ®Êt l©m nghiÖp vµ giao rõng cho çc tæ chøc, hé gia ®×nh, ç nh©n ®Ó sö dông vµo môc ®Ých l©m nghiÖp, thêi h¹n giao ®Êt, giao rõng lµ 50 n¨m vµ cã thÓ ®îc giao tiÕp, h¹n møc ®Êt ®îc giao lµ 30 ha/hé, nÕu cã nhu cÇu sö dông nhiÒu h¬n th× ®îc thuª ®Êt, hoÆc nhËn kho¸n tõ çc chñ ®Êt kh¸c.

Ngêi ®îc giao ®Êt giao rõng ®îc Nhµ níc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, cã quyÒn chuyÓn ®æi, chuyÓn nhîng, cho thuª thõa kÕ, thÕ chÊp ®Ó vay vèn hoÆc gãp vèn liªn doanh b»ng gi¸ trÞ sö dông thöa ®Êt ®ã.

iii. NghÞ ®Þnh 01 (1995) quy ®Þnh: Nh÷ng tæ chøc Nhµ níc (nh çc l©m trêng quèc doanh, çc Ban qu¶n lý rõng phßng hé, rõng ®Æc dông) ®· ®îc Nhµ níc giao ®Êt, giao rõng cã thÓ ®em nh÷ng diÖn tÝch ®Êt vµ rõng ®ã ®Ó kho¸n æn ®Þnh l©u dµi tõ 20 ®Õn 50 n¨m cho hé gia ®×nh vµ ç nh©n theo nh÷ng hîp ®ång kho¸n ®îc hai bªn tho¶ thuËn trªn nguyªn t¾c b¶o ®¶m lîi Ých tho¶ ®¸ng cho c¶ bªn kho¸n vµ bªn nh©n kho¸n.

- NÕu nh tríc kia, trong çc kÕ ho¹ch l©m nghiÖp, ngêi ta chØ ®¬n thuÇn chó ý ®Õn çc chØ tiªu b¶o vÖ, kh«i phôc hoÆc trång míi rõng th× ngµy nay viÖc b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng ®îc x©y dùng vµ thùc thi theo tõng dù ¸n, trong ®ã nh÷ng nhiÖm vô b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ®îc kÕt hîp chÆt chÏ víi viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ, x· héi trªn ®Þa bµn.

Nh÷ng quy ®Þnh trªn ®©y ®· thùc sù t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn x· héi hãa nghÒ rõng, chuyÓn l©m nghiÖp Nhµ níc thµnh l©m nghiÖp nh©n d©n.

2.2. §· chuyÓn tõ nÒn l©m nghiÖp lÊy khai th¸c lîi dông rõng lµ chÝnh sang nÒn l©m nghiÖp lÊy viÖc phôc håi vµ ph¸t triÓn rõng lµm nhiÖm vô träng t©m:

i. N¨m 1991, Quèc héi ®· th«ng qua LuËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng, n¨m 2001 Quy chÕ qu¶n lý ba lo¹i rõng ®Æc dông, phßng hé vµ s¶n xuÊt ®· ®îc ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 08 cña Thñ tíng ChÝnh phñ, trong çc v¨n b¶n nãi trªn Nhµ níc c¨n cø vµo môc ®Ých sö dông ®Ó chia rõng thµnh ba lo¹i: rõng ®Æc dông, rõng phßng hé, rõng s¶n xuÊt vµ ®Þnh râ çch thøc, møc ®é t¸c ®éng vµo mçi lo¹i nh»m ®¹t tíi môc tiªu mong muèn.

ii. N¨m 1996 ChÝnh phñ cho x©y dùng vµ thùc thi ®Ò ¸n:. Gi¶m dÇn ®i tíi ®×nh chØ khai th¸c gç rõng tù nhiªn.. Thùc hiÖn ®Ò ¸n nµy, s¶n lîng gç hµng ho¸ khai th¸c trong rõng tù nhiªn theo chØ tiªu kÕ ho¹ch Nhµ níc trong nh÷ng n¨m tõ

1995 trë vÒ tríc ®ang tõ 2,5 - 3 triÖu m3/n¨m, th× tõ n¨m 1996 trë vÒ sau chØ cßn 300.000 m3/n¨m.

§ång thêi viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t khai th¸c gç rõng tù nhiªn còng ®îc thùc hiÖn mét çch nghiªm ngÆt. Hµng n¨m Thñ t-íng ChÝnh phñ c¨n cø vµo nhu cÇu sö dông gç rõng tù nhiªn cña çc ®Þa ph¬ng vµ çc ngµnh ®Ó quy ®Þnh h¹n møc s¶n lîng gç ®îc phÐp khai th¸c tõ rõng tù nhiªn trong toµn quèc. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n c¨n cø vµo t×nh h×nh tµi nguyªn rõng ®Ó phÈn bæ s¶n lîng gç khai th¸c tõ rõng tù nhiªn cho mçi tØnh. Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n chØ ®Þnh ®¬n vÞ cã rõng lËp thiÕt kÕ khai th¸c vµ tæ chøc Héi ®ång thÈm ®Þnh thiÕt kÕ khai th¸c, tr×nh Uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt ®Ó Së cÊp phÐp khai th¸c.

Qu¸ tr×nh khai th¸c rõng ®Òu ®Æt díi sù kiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ cña lùc lîng kiÓm l©m. Gç khai th¸c ra ®Òu ph¶i lËp lý lÞch cña tõng khóc gç, ®ãng dÊu bóa kiÓm l©m ®Ó x¸c nhËn gç khai th¸c hîp ph¸p míi ®îc phÐp vËn chuyÓn ®Õn n¬i tiªu thô.

Page 4 of 71

iii. Tõ n¨m 1993 ®Õn 1998 ®· thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 327 víi tæng vèn ®Çu t kho¶ng gÇn 3 ngµn tû ®ång ®Ó b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång rõng nh»m phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc, n©ng cao kh¶ n¨ng phßng hé cña rõng.

KÕt qu¶ cña ch¬ng tr×nh nµy ®· kho¸n cho d©n b¶o vÖ ®îc 2 triÖu ha rõng phßng hé, ®Æc dông, trång míi 600.000 ha rõng vµ hµng ngµn ha c©y c«ng nghiÖp vµ c©y ¨n qu¶ cã kh¶ n¨ng phßng hé nh c©y rõng.

iiii. Tõ n¨m 1999 ®· triÓn khai thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 5 triÖu ha rõng.

Ch¬ng tr×nh nµy dù kiÕn thùc hiÖn trong 12 n¨m (1999 - 2010) víi nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ nh sau:

+ B¶o vÖ b»ng ®îc tµi nguyªn rõng hiÖn cã ®i ®«i víi khoanh nu«i t¸i sinh phôc håi 2 triÖu ha rõng tù nhiªn (chñ yÕu lµ rõng phßng hé vµ ®Æc dông).

+ Trång míi 2 triÖu ha rõng trªn ®Êt trèng ®åi träc, trong ®ã cã 1 triÖu ha rõng phßng hé vµ 1 triÖu ha rõng s¶n xuÊt.

+ Trång 1 triÖu ha c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶ cã t¸c dông phßng hé nh c©y rõng.

Nhê nh÷ng nç lùc nh trªn nªn diÖn tÝch rõng cña toµn quèc còng nh trªn ®Þa bµn 5 tØnh ®· diÔn biÕn theo chiÒu híng tÝch cùc (xem b¶ng 1 vµ 2).

B¶ng 1*: DiÖn tÝch rõng tù nhiªn cña toµn quèc vµ trªn ®Þa bµn 5 tØnh ë hai n¨m 1992 vµ 1999.

* Tû lÖ che phñ cña rõng trªn ph¹m vi c¶ níc n¨m 1992 lµ 28,9%, n¨m 1999 ®· t¨ng lªn 33,2%. Trªn ®Þa bµn5 tØnh ®· t¨ng tõ 21% lªn 38,4%.

Trªn ®Þa bµn c¶ níc diÖn tÝch rõng tù nhiªn n¨m 1999 so víi 1992 ®· t¨ng 9,42%, chØ tiªu ®ã trªn ®Þa bµn 5 tØnh lµ 38,2%.

B¶ng 2* : DiÖn tÝch ®Êt cã rõng cña toµn quèc vµ trªn ®Þa bµn 5 tØnh ë hai n¨m 1995 vµ 1999.

* Theo tµi liÖu kiÓm kª rõng n¨m 1992, 1999 vµ b¸o ço çc ®Þa ph¬ng n¨m 1995.

Trªn ®Þa bµn c¶ níc, diÖn tÝch rõng (gåm rõng tù nhiªn vµ rõng trång ) n¨m 1999 so víi 1995 t¨ng 17,34%, chØ tiªu ®ã trªn ®Þa bµn 5 tØnh lµ 64,16%.

2.3. §· ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ l©m nghiÖp víi chøc n¨ng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, tr¶ chøc n¨ng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh vÒ cho çc doanh nghiÖp. Çc c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ l©m nghiÖp chØ cßn

DiÖn tÝch rõng tù nhiªn (Ha )

N¨m Toµn quèc N¨m tØnh

1992 8.630.965 687.942

1999 9.444.198 938.121

1999/1992 109,42% 138,20%

DiÖn tÝch ®Êt cã rõng (Ha )

N¨m Toµn quèc N¨m tØnh

1995 9.302.200 1.167.016

1999 10.915.592 1.915.873

1999/1995 117,34% 164,16%

Page 5 of 71

thùc hiÖn nh÷ng néi dung c«ng viÖc nh sau:

a) §iÒu tra ph©n lo¹i rõng, ph©n ®Þnh ranh giíi rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp trªn b¶n ®å vµ trªn thùc ®Þa ®Õn ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x·, thèng kª theo dâi diÔn biÕn vÒ rõng, biÕn ®éng vÒ ®Êt l©m nghiÖp.

b) LËp quy ho¹ch , kÕ ho¹ch b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng vµ sö dông rõng, ®Êt l©m nghiÖp trªn ph¹m vi c¶ níc vµ ë tõng ®Þa ph¬ng.

c) Ban hµnh çc v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý, b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng vµ sö dông rõng, ®Êt l©m nghiÖp vµ tæ chøc thùc hiÖn çc v¨n b¶n ®· ban hµnh theo thÈm quyÒn ®îc ph¸p luËt quy ®Þnh.

d) Giao ®Êt l©m nghiÖp vµ giao rõng, thu håi ®Êt l©m nghiÖp vµ thu håi rõng.

e) §¨ng ký, lËp vµ qu¶n lý sæ ®Þa chÝnh, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt (sæ ®á).

g) KiÓm tra, thanh tra vµ xö lý çc vi ph¹m trong viÖc chÊp hµnh luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý, b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng sö dông rõng, ®Êt l©m nghiÖp.

h) Gi¶i quyÕt çc tranh chÊp vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp.

§Ó lµm râ tr¸ch nhiÖm cña çc c¬ quan kh¸c nhau trong cïng mét cÊp vµ çc cÊp kh¸c nhau trong cïng mét ngµnh vÒ viÖc thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng nh ®· nªu trªn, th¸ng 12/1998 Thñ tíng ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh 245-1998/Q§-TTg vÒ thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm qu¶n lý Nhµ níc cña çc cÊp vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp. Theo ®ã Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®îc x¸c ®Þnh lµ c¬ quan chøc n¨ng gióp Uû ban nh©n d©n tØnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng. Së ®Þa chÝnh lµ c¬ quan chøc n¨ng gióp Uû ban nh©n d©n tØnh qu¶n lý Nhµ níc vÒ ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp. Chi côc KiÓm l©m lµ c¬ quan thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thi hµnh ph¸p luËt vÒ qu¶n lý, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng, sö dông rõng trªn ®Þa bµn tØnh. Trong trêng hîp ®Æc biÖt cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi lùc lîng C«ng an, Qu©n ®éi trªn ®Þa bµn ®Ó tuÇn tra truy quÐt bän l©m tÆc b¶o vÖ rõng vµ phßng ch÷a ch¸y rõng.

QuyÕt ®Þnh 245 còng quy ®Þnh kh¸ cô thÓ tr¸ch nhiÖm cña chÝnh quyÒn çc cÊp trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng, tuy nhiªn sè tØnh cã v¨n b¶n híng dÉn vµ tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 245 cßn rÊt Ýt. ChÝnh quyÒn c¬ së ë nhiÒu x· cha n¾m v÷ng néi dung cña QuyÕt ®Þnh 245 nªn cha thÊy hÕt tr¸ch nhiÖm cña cÊp m×nh trong c«ng t¸c qu¶n lý b¶o vÖ rõng.

PhÇn thø Hai: Nh÷ng néi dung chÝnh s¸ch vµ tiªu chÝ dïng ®Ó

ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn 5 tØnh vïng dù ¸n MRDP

Theo tµi liÖu thèng kª: sè lîng v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ®îc ban hµnh tõ 1990 ®Õn nay ®· lªn ®Õn con sè 113. Chóng ta kh«ng thÓ tiÕn hµnh ph©n tÝch viÖc triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch theo tõng v¨n b¶n nãi trªn mµ chØ cã thÓ ph©n tÝch theo tõng nhãm çc néi dung chÝnh s¸ch cña cïng mét lÜnh vùc nh b¶ng sau ®©y:

B¶ng 3: Nh÷ng tiªu chÝ, néi dung chÝnh s¸ch dïng ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn 5 tØnh vïng dù ¸n MRDP

A-VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp

Néi dung ph©n tÝch Møc 1: Thùc hiÖn tèt çc chÝnh s¸ch Nhµ níc

Møc 2: Thùc hiÖn ®îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch

Møc 3: Thùc hiÖn cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt

Page 6 of 71

1. Ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng - Ranh giíi ®Êt l©m nghiÖp víi çc lo¹i ®Êt kh¸c ®îc ph©n ®Þnh râ rµng trªn b¶n ®å vµ trªn thùc ®Þa b»ng nh÷ng tiªu chÝ hîp lý.

- Rõng ®îc ph©n thµnh: Rõng ®Æc dông, rõng phßng hé (chØ bao gåm cÊp xung yÕu, xung yÕu) vµ rõng s¶n xuÊt. §¬n vÞ ph©n lo¹i lµ tiÓu khu (cã diÖn tÝch kho¶ng 1000ha).

- Ranh giíi ®Êt l©m nghiÖp víi çc lo¹i ®Êt kh¸c míi ®îc ph©n ®Þnh trªn b¶n ®å. ChØ cã rõng ®Æc dông ®· ®îc ph©n ®Þnh trªn thùc ®Þa. Sù tranh chÊp ®Êt ®ai vµ x©m canh vÉn cßn xÈy ra.

- Rõng ®· ®îc ph©n thµnh ba lo¹i: ®Æc dông, phßng hé, s¶n xuÊt theo ®¬n vÞ ph©n lo¹i lµ tiÓu khu, ®· khoanh vÏ trªn b¶n ®å, nhng cha ®îc ph©n ®Þnh trªn thùc ®Þa mét çch râ rµng, cô thÓ.

- Ranh giíi ®Êt l©m nghiÖp víi çc lo¹i ®Êt kh¸c míi ®îc ph©n ®Þnh trªn b¶n ®å cã tû lÖ nhá (1/50000 hoÆc 1/100000). Sù tranh chÊp ®Êt ®ai vµ x©m h¹i rõng vµ ®Êt rõng thêng xuyªn xÈy ra.

- Cha x¸c ®Þnh ®îc cô thÓ danh môc çc tiÓu khu rõng nµo thuéc ®èi tîng rõng ®Æc dông, rõng phßng hé hoÆc rõng s¶n xuÊt.

2. Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ rõng

- TØnh cã quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp l©m nghiÖp ®Õn n¨m 2010.

- Çc c«ng tr×nh l©m nghiÖp ®· x©y dùng ®îc dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi cao.

- HÇu hÕt çc x· ®· cã quy ho¹ch sö dông ®Êt ®Õn 2005, x· cã ®Êt l©m nghiÖp ®· cã kÕ ho¹ch b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ®Õn 2005.

- TØnh cã quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ®Õn 2010.

- Çc c«ng tr×nh l©m nghiÖp (khu phßng hé, khu ®Æc dông..) ®· x©y dùng ®îc dù ¸n ®Çu t cã tÝnh kh¶ thi..

- PhÇn lín çc x· ®· cã quy ho¹ch sö dông ®Êt ®Õn 2005. NhiÒu x· cã ®Êt l©m nghiÖp ®· cã kÕ ho¹ch b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ®Õn 2005.

- TØnh cã quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ®Õn 2010, nhng tÝnh kh¶ thi bÞ h¹n chÕ.

- §· x©y dùng ®îc çc dù ¸n ®Çu t cho çc c«ng tr×nh l©m nghiÖp ®ang gi¶i ng©n thùc hiÖn.

- §· cã mét sè x· x©y dùng ®îc quy ho¹ch sö dông ®Êt ®Õn 2005. Mét sè x· cã ®Êt l©m nghiÖp ®· x©y dùng ®îc kÕ ho¹ch b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng ®Õn 2005.

3. Giao ®Êt, giao rõng - PhÇn lín diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao cho çc tæ chøc, hé gia ®×nh vµ ç nh©n. Nh÷ng diÖn tÝch ®Êt vµ rõng kh«ng thÓ giao cho ai th× UBND huyÖn giao tr¸ch nhiÖm cho UBND x· qu¶n lý. Víi nh÷ng diÖn tÝch ®Êt cã rõng th× UBND x· giao cho çc céng ®ång th«n b¶n qu¶n lý, b¶o vÖ, sö dông, phï hîp víi quy chÕ qu¶n lý tõng lo¹i rõng.

- Çc céng ®ång th«n b¶n ®· x©y dùng vµ thùc thi kÕ ho¹ch vµ quy íc qu¶n lý, b¶o vÖ, sö dông rõng céng ®ång.

- PhÇn lín diÖn tÝch ®Êt vµ rõng ®· giao cho çc tæ chøc Nhµ níc (Ban qu¶n lý rõng ®Æc dông, phßng hé, l©m trêng quèc doanh) ®Òu ®· kho¸n æn ®Þnh, l©u dµi (trªn 30 n¨m) ®Õn hé gia ®×nh, céng ®ång d©n c vµ çc tæ chøc kh¸c (bao gåm c¶ phô n÷ vµ nam giíi).

- PhÇn lín diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp cña tØnh ®· giao cho çc tæ chøc, hé gia ®×nh vµ ç nh©n.

- Nh÷ng diÖn tÝch ®Êt vµ rõng kh«ng thÓ giao ®îc cho ai th× lùc lîng kiÓm l©m ®ang trùc tiÕp qu¶n lý, b¶o vÖ, nhng cha lµm thñ tôc giao tr¸ch nhiÖm cho UBND çc x· qu¶n lý b¶o vÖ nh Q§ 08 quy ®Þnh.

- ChØ míi cã mét bé phËn nhá diÖn tÝch rõng do kiÓm l©m hoÆc çc x· qu¶n lý ®îc giao cho céng ®ång th«n b¶n b¶o vÖ, sö dông.

- Ho¹t ®éng cña céng ®ång th«n b¶n cßn yÕu, nhiÒu n¬i cha x©y dùng ®îc quy íc b¶o vÖ rõng céng ®ång, mét sè th«n b¶n tuy ®· cã quy íc nhng cha ¸p dông trong thùc tiÔn cuéc sèng.

- Çc Ban qu¶n lý dù ¸n rõng ®Æc dông, rõng phßng hé, l©m

- PhÇn lín diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao cho tæ chøc, hé gia ®×nh ç nh©n, nhng hé gia ®×nh kh«ng ®îc giao ®Êt ®· cã rõng, chØ ®îc giao ®Êt trèng ®åi träc thuéc quy ho¹ch rõng s¶n xuÊt.

- PhÇn lín diÖn tÝch ®Êt vµ rõng kh«ng giao ®îc cho ai nh-ng chÝnh quyÒn x· cha qu¶n lý chu ®¸o nªn rõng bÞ tµn ph¸ vµ x©m h¹i nh rõng v« chñ.

- Çc Ban qu¶n lý dù ¸n rõng ®Æc dông, rõng phßng hé, çc l©m trêng quèc doanh tuy cã kho¸n cho çc hé gia ®×nh, ç nh©n vµ céng ®ång b¶o vÖ, khoanh nu«i, t¸i sinh vµ trång rõng theo kh¶ n¨ng ®îc ®Çu t kinh phÝ hµng n¨m, nhng do lùc lîng máng, çc ban qu¶n lý dù ¸n kh«ng thÓ kiÓm tra, híng dÉn, gi¸m s¸t ®Õn tõng hé nªn hiÖu qu¶ c«ng viÖc bÞ h¹n chÕ.

Page 7 of 71

B-VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp

trêng ®· kho¸n cho çc hé vµ céng ®ång d©n c b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång rõng, nhng hÇu nh chØ kho¸n ng¾n h¹n hµng n¨m, cha kho¸n æn ®Þnh l©u dµi nh Q§ 01 quy ®Þnh.

Néi dung ph©n tÝch Møc 1 Møc 2 Møc 3

1. ChÝnh s¸ch ®Çu t - Trång rõng ®Æc dông, phßng hé ®îc hç trî 2,5triÖu ®ång/ha (trong 3 n¨m)

- Trång rõng s¶n xuÊt b»ng loµi c©y quý hiÕm cã chu kú sinh trëng dµi: ®îc hç trî 2 triÖu ®ång/ha, quyÒn së h÷u rõng thuéc ngêi trång.

- Khoanh nu«i t¸i sinh cã trång bæ sung c©y ®Ó lµm giµu rõng: 1 triÖu ®ång/ha.

- B¶o vÖ rõng phßng hé vµ ®Æc dông 50.000®/ha/n¨m (trong 5 n¨m ®Çu)

- Thùc hiÖn ®óng møc hç trî nh quy ®Þnh:

+ Trång rõng ®Æc dông phßng hé 2.5 triÖu ®ång/ ha, ë n¬i cao, xa, ®Þa h×nh, khã kh¨n cã thÓ ®îc tØnh hç trî thªm ®Ó ®¹t tíi 3.5 - 4 triÖu ®ång/ha.

+ Khoanh nu«i t¸i sinh vµ lµm giÇu rõng: 1 triÖu ®ång/ha.

+ B¶o vÖ rõng: 50.000®/ha/ n¨m n¬i cã dù ¸n cã thÓ ®¹t tíi 100.000®/ha/n¨m

+ CÊp kinh phÝ tr¶ thï lao cho çn bé l©m nghiÖp vµ çn bé khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m chuyªn tr¸ch x· (tõ 100.000® ®Õn 300.000®/th¸ng)

- Trång rõng ®Æc dông rõng phßng hé hç trî 2.5 triÖu ®ång/ha.

- Do cã nhiÒu diÖn tÝch ®ang ®îc ®Çu t khoanh nu«i b¶o vÖ nhng kh«ng ®a ®îc vµo ®èi tîng ®Çu t nªn ®· ph¶i chia nhá sè kinh phÝ ®îc thùc cÊp, do ®ã møc kho¸n khoanh nu«i b¶o vÖ rõng kh«ng gi÷ ®îc møc 1.000.000®/ha vµ b¶o vÖ rõng kh«ng gi÷ ®îc møc 50.000®/ha/n¨m nh quy ®Þnh.

2. ChÝnh s¸ch tÝn dông - Chñ rõng ®îc vay tõ Quü hç trî ®Çu t quèc gia ®Ó thùc hiÖn çc dù ¸n trång rõng c«ng nghiÖp, s¶n xuÊt v¸n nh©n t¹o víi l·i suÊt u ®·i 5,4% mét n¨m, kh«ng tÝnh l·i gép, thêi h¹n vay theo chu kú sinh trëng cña c©y rõng. NÕu çc dù ¸n nµy thùc hiÖn ë vïng cao, vïng xa cßn ®îc hç trî 50% l·i suÊt sau ®Çu t (tøc lµ chØ thùc tr¶ l·i 2,7% mét n¨m)

- Hé gia ®×nh ®îc vay tõ Ng©n hµng n«ng nghiÖp, ng©n hµng ngêi nghÌo ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé tíi 10 triÖu ®ång kh«ng cÇn thÕ chÊp.

- Hé gia ®×nh cßn ®îc vay tõ quü tÝn dông - tiÕt kiÖm cña çc dù ¸n trong vµ ngoµi níc theo c¬ chÕ u ®·i phï hîp víi môc tiªu cña tõng dù ¸n.

- Çc l©m trêng quèc doanh, çc xÝ nghiÖp t nh©n, çc hé trång rõng kinh tÕ theo m« h×nh trang tr¹i ®îc vay vèn víi l·i suÊt u ®·i tõ Quü hç trî ®Çu t quèc gia (5,4%/n¨m).

- §· cã mét sè hé ®îc vay vèn tõ Ng©n hµng NN - PTNT, ng©n hµng ngêi nghÌo ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp, më mang ngµnh nghÒ míi ë n«ng th«n. Nh×n chung, çc hé cha n¾m v÷ng thñ tôc vay vèn vµ çch thøc sö dông vèn vay nªn sè hé vay vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt cßn Ýt.

- Sè ngêi tham gia trong çc quü tÝn dông - tiÕt kiÖm t¹i th«n b¶n kh¸ ®«ng ®¶o. Mét sè quü ho¹t ®éng bÒn v÷ng. Tuy nhiªn, sè lîng tiÒn mµ mçi hé vay ®îc tõ çc quü nµy rÊt h¹n chÕ, chØ cã t¸c dông gi¶i quyÕt

- Çc l©m trêng vµ chñ trang tr¹i ®îc vay vèn víi l·i suÊt u ®·i 5,4% ®Ó trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp.

- ViÖc vay vèn tõ Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ Ng©n hµng ngêi nghÌo ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé míi chØ ®îc thùc hiÖn trong mét sè hé ë thÞ trÊn, thÞ tø gÇn ®-êng giao th«ng. PhÇn lín çc hé n«ng d©n cha biÕt râ thñ tôc vay, çch sö dông tiÒn vay hoÆc do kh«ng cã thÞ trêng nªn d©n kh«ng d¸m vay sî s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× khã tiªu thô.

- Çc hé n«ng d©n chñ yÕu vÉn tr«ng chê vµo sù hç trî cña Nhµ níc hoÆc ®îc çc quü tÝn dông - tiÕt kiÖm cho vay d¨m ba tr¨m ngµn mua mét vµi con gia sóc, gia cÇm ch¨n nu«i víi môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

Page 8 of 71

C - VÒ viÖc tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp

nh÷ng khã kh¨n nhÊt thêi hoÆc ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt nhá nh»m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

3. ChÝnh s¸ch thuÕ - Khai th¸c, sö dông gç vµ çc l©m s¶n ngoµi gç trªn rõng tù nhiªn ph¶i ®ãng thuÕ tµi nguyªn (Tuú theo chñng lo¹i l©m s¶n vµ vÞ trÝ cña khu rõng mµ thuÕ suÊt cã thÓ biÕn ®éng tõ 0% ®Õn 45% gi¸ trÞ l©m s¶n ®em b¸n).

- Khi khai th¸c s¶n phÈm rõng trång ph¶i ®ãng thuÕ sö dông ®Êt b»ng 4% tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm. NÕu trång rõng trªn ®Êt trèng ®åi träc ®îc miÔn thuÕ sö dông ®Êt.

- Kh«ng ph¶i ®ãng thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho s¶n phÈm rõng trång.

- Çc l©m trêng ®îc gi÷ l¹i toµn bé thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp (tøc lµ thuÕ lîi nhuËn tr-íc ®©y) ph¶i nép ®Ó ®Çu t cho c«ng t¸c qu¶n lý b¶o vÖ rõng cña l©m trêng.

- Nh÷ng ngêi mua gom n«ng l©m s¶n ë çc x· vïng cao, vïng s©u ®îc miÔn thuÕ bu«n chuyÕn (®Ó khuyÕn khÝch hä tiªu thô n«ng l©m s¶n cho n«ng d©n).

- Ngêi khai th¸c sö dông l©m s¶n tõ rõng tù nhiªn ®Ó b¸n ph¶i ®ãng thuÕ tµi nguyªn. NÕu khai th¸c ®Ó sö dông cho môc ®Ých gia dông th× ®îc miÔn thuÕ.

- Khai th¸c l©m s¶n trªn rõng trång ph¶i ®ãng thuÕ sö dông ®Êt b»ng 4% gi¸ trÞ l©m s¶n ®ang b¸n (bao gåm c¶ l©m s¶n thu ®îc tõ rõng trång trªn ®Êt trèng ®åi träc còng kh«ng ®îc miÔn thuÕ).

- PhÇn lín çc l©m trêng quèc doanh kinh doanh rõng trång ®Òu bÞ lç vèn, hoÆc cã l·i nhng møc l·i kh«ng nhiÒu, møc thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp kh«ng ®¸ng kÓ nªn còng kh«ng cã kho¶n nµo ®îc gi÷ l¹i ®Ó chi.

- ViÖc miÔn thuÕ bu«n chuyÕn cho ngêi mua thu gom n«ng l©m s¶n ë miÒn nói vÉn cha ®-îc thùc hiÖn nghiªm chØnh.

- Ngêi khai th¸c l©m s¶n tõ rõng tù nhiªn ngoµi viÖc ®ãng thuÕ tµi nguyªn theo luËt ®Þnh, cßn ph¶i ®ãng thªm mét kho¶n ®Ó h×nh thµnh quü ph¸t triÓn rõng cña ®Þa ph¬ng.

- Khai th¸c l©m s¶n tõ rõng trång ngoµi viÖc ®ãng thuÕ sö dông ®Êt nh luËt ®Þnh cßn ph¶i ®ãng çc kho¶n kh¸c ®Ó h×nh thµnh qòy ph¸t triÓn rõng cña ®Þa ph¬ng.

- HÇu hÕt çc l©m trêng kinh doanh rõng trång ®Òu bÞ lç vèn hoÆc kh«ng cã l·i, nªn kh«ng cã kho¶n thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép ®îc gi÷ l¹i ®Ó sö dông cho môc tiªu t¸i t¹o rõng.

- Ngêi ®i mua gom n«ng l©m s¶n cña n«ng d© n vÉn ph¶i nép thuÕ bu«n chuyÕn.


1. DÞch vô, ®Çu vµo. - Nh÷ng hé n«ng d©n cã nhu cÇu vay vèn tõ Quü hç trî ®Çu t quèc gia hoÆc tõ Ng©n hµng ®Òu ®îc çn bé nghiÖp vô gióp ®ì x©y dùng dù ¸n vay vµ lµm thñ tôc cho vay nhanh chãng.

- ViÖc giao, kho¸n, cho thuÕ ®Êt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®îc gi¶i quyÕt theo mét quy tr×nh nhanh chãng, thuËn tiÖn.

- Çc n«ng l©m trêng trang tr¹i, cöa hµng b¶o ®¶m cung cÊp ®Çy ®ñ kÞp thêi gièng vËt

- Sè hé ®îc vay vèn tõ Quü hç trî ®Çu t quèc gia kh«ng nhiÒu, vÉn cßn t×nh tr¹ng nhiÒu hé cã nhu cÇu vay vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt nhng kh«ng biÕt vay vèn ë ®©u vµ thñ tôc vay vèn nh thÕ nµo.

- ViÖc giao kho¸n, cho thuª ®Êt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®îc chÝnh quyÒn quan t©m gi¶i quyÕt nhanh gän, kh«ng gÆp phiÒn hµ g×.

- ViÖc mua s¾m vËt t thiÕt bÞ

- Nh÷ng dÞch vô vay vèn tõ quü hç trî ®Çu t quèc gia, Quü tÝn dông nh©n d©n vµ Ng©n hµng kh«ng ®Õn ®îc víi d©n. Sè ngêi vay ®îc tiÒn chØ lµ ç biÖt.

- Cßn nhiÒu thñ tôc phiÒn hµ trong viÖc xin giao, xin thuª ®Êt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt.

- C¬ së h¹ tÇng kü thuËt cßn yÕu kÐm, m¹ng líi c¬ së chÕ biÕn nhá vµ ngµnh, nghÒ n«ng th«n chËm ph¸t triÓn, s¶n phÈm do n«ng d©n s¶n xuÊt ra kh«ng

Page 9 of 71

D-VÒ tæ chøc ph©n c«ng ph©n cÊp ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp

t trång rõng, vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Õn mäi lµng x· trong tØnh.

phôc vô s¶n xuÊt kh«ng gÆp khã kh¨n trë ng¹i nµo.

cã n¬i tiªu thô hoÆc ph¶i chuyªn chë ®i xa, chi phÝ vËn t¶i lín.

2. DÞch vô chuyÓn giao kü thuËt, híng dÉn s¶n xuÊt

- Ngoµi hÖ thèng tæ chøc khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m chuyªn tr¸ch cña Nhµ níc (trung t©m khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ë tØnh, tr¹m khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m huyÖn) ®· x©y dùng ®îc çc c©u l¹c bé khuyÕn n«ng khuyÕn l©m, çc tæ phæ cËp, çc nhãm cïng së thÝch ë çc lµng b¶n. Mçi x· cã Ýt nhÊt mét çn bé khuyÕn n«ng khuyÕn l©m chuyªn tr¸ch cã tr×nh ®é kü s n«ng l©m nghiÖp, lµm theo chÕ ®é hîp ®ång víi tr¹m khuyÕn n«ng khuyÕn l©m huyÖn).

- Lùc lîng khuyÕn n«ng khuyÕn l©m ho¹t ®éng tèt, chuyÓn giao kÞp thêi kü thuËt s¶n xuÊt tiÕn bé, gièng tèt cho n«ng d©n.

- M¹ng líi khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ®îc triÓn khai ®Õn cÊp huyÖn, ë mét sè vïng triÓn khai ®Õn côm x·. ë mét sè x· ®· cã çn bé khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m chuyªn tr¸ch theo chÕ ®é hîp ®ång, ë mét sè th«n b¶n cã c©u l¹c bé khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, tæ phæ cËp.

- Ho¹t ®éng cña hÖ thèng khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ®a d¹ng vµ phong phó, chuyÓn giao kÞp thêi nh÷ng kinh nghiÖm hay vµ kü thuËt s¶n xuÊt tiÕn bé cho n«ng d©n.

- M¹ng líi khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m tuy ®· triÓn khai ®Õn cÊp huyÖn, mét sè n¬i ®Õn côm x· nhng ho¹t ®éng cha ®Òu, thiÕu çn bé cã n¨ng lùc, hiÖu qu¶ ®¹t ®îc cha t¬ng xøng víi chi phÝ bá ra.

3. DÞch vô "®Çu ra" Cã hÖ thèng m¹ng líi thu mua, c¬ së chÕ biÕn nhá vµ chî n«ng th«n b¶o ®¶m tiªu thô hÕt n«ng l©m s¶n hµng ho¸ cña n«ng d©n.

- Nh÷ng b¶n lµng ë vïng s©u, vïng xa cha n¾m v÷ng nh÷ng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vµ thÞ tr-êng n«ng l©m s¶n hµng ngµy nªn vÉn cßn t×nh tr¹ng bÞ ngêi mua Ðp cÊp, Ðp gi¸.

- NhiÒu x· cha cã chî n«ng th«n, tiÒm n¨ng vÒ l©m s¶n ngoµi gç rÊt lín, t×nh tr¹ng lao ®éng d thõa kh¸ phæ biÕn, nhng nÕu thu h¸i l©m s¶n phô ®Ó b¸n th× kh«ng cã thÞ trêng.

4. Vai trß dÞch vô cña çc l©m trêng quèc doanh

- Çc l©m trêng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶, lµm chñ dù ¸n 661, §C§C cã tÝn nhiÖm.

- L©m trêng thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng cung øng vËt t bao tiªu s¶n phÈm n«ng l©m nghiÖp cho n«ng d©n trong vïng.

- Sè l©m trêng lµm ¨n cã l·i kh«ng nhiÒu, nhng çc dù ¸n 661 do l©m trêng lµm chñ dù ¸n ®îc thõa nhËn ®¹t kÕt qu¶ tèt h¬n so víi giao cho çc tæ chøc, ç nh©n kh¸c lµm chñ dù ¸n.

- Tuy nhiªn, nh÷ng dÞch vô tiªu thô s¶n phÈm vµ cung øng vËt t cña l©m trêng còng kh«ng u viÖt h¬n çc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.

- Kh«ng cã l©m trêng nµo s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i. ViÖc giao cho l©m trêng lµm chñ dù ¸n 661 chØ lµ biÖn ph¸p t×nh thÕ ®Ó duy tr× sù tån t¹i cña l©m trêng.

- L©m trêng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng dÞch vô cung øng vËt t vµ bao tiªu s¶n phÈm n«ng l©m nghiÖp cho n«ng d©n.


1. ë cÊp tØnh: ViÖc ph©n c«ng vµ phèi hîp c«ng t¸c gi÷a së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, së ®Þa chÝnh vµ chi côc kiÓm l©m.

Cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a çc c¬ quan: Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, chi côc kiÓm l©m vµ së §Þa chÝnh trong qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt rõng.

- Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn

- Së §Þa chÝnh lµm chøc n¨ng quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch sö dông çc lo¹i ®Êt, giao ®Êt vµ cÊp sæ ®á cho çc tæ chøc, thanh tra kiÓm tra viÖc sö dông ®Êt ®ai, qu¶n lý b¶n ®å vµ sæ s¸ch ®Þa chÝnh, Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n

- Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n cha lµm hÕt chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng. Cã hiÖn tîng bu«ng láng qu¶n lý.

- Së §Þa chÝnh cha qu¶n lý chÆt chÏ ®Êt l©m nghiÖp. ViÖc

Page 10 of 71

n«ng th«n gióp UBND tØnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng: Tõ viÖc ®iÒu tra ph©n lo¹i rõng; lËp quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng vµ sö dông rõng; ban hµnh çc v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña Nhµ níc, phèi hîp víi Së §i¹ chÝnh vµ chi côc kiÓm l©m tiÕn hµnh giao ®Êt, giao rõng cho çc tæ chøc hé gia ®×nh, ç nh©n. TiÕn hµnh c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp, gi¶i quyÕt çc tranh chÊp vÒ quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp vµ rõng. Tæ chøc, qu¶n lý theo thÈm quyÒn ®îc giao çc khu rõng ®Æc dông; khu phßng hé vµ çc doanh nghiÖp l©m nghiÖp.

- Së ®Þa chÝnh gióp UBND tØnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp, bao gåm: Quy ho¹ch sö dông ®Êt, giao ®Êt vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho tæ chøc, lËp, ®¨ng ký vµ qu¶n lý sæ ®Þa chÝnh, thanh tra, kiÓm tra viÖc sö dông ®Êt l©m nghiÖp.

- Chi côc kiÓm l©m thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt vÒ rõng, tæ chøc qu¶n lý m¹ng líi b¶o vÖ rõng, phßng ch¸y ch÷a ch¸y rõng vµ thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô ®îc UBND tØnh giao thªm.

lµm quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp, phèi hîp víi Së §Þa chÝnh vµ chi côc KiÓm l©m giao ®Êt giao rõng cho çc l©m trêng, çc tæ chøc vµ t nh©n kinh doanh rõng vµ lµm çc chøc n¨ng kh¸c vÒ qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng nhng do thiÕu çn bé (v× kh«ng cã biªn chÕ) nªn Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc chøc n¨ng ®îc quy ®Þnh.

- Chi côc kiÓm l©m ngoµi viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc thi ph¸p luËt vÒ rõng cßn ®îc giao thªm çc nhiÖm vô nh: giao ®Êt giao vµ kho¸n rõng cho hé gia ®×nh, céng ®ång th«n b¶n, trùc tiÕp qu¶n lý mét sè khu b¶o tån thiªn nhiªn vµ lµm chñ dù ¸n b¶o tån vµ b¶o vÖ rõng, phßng ch¸y ch÷a ch¸y rõng.

cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt lµm cha ®îc nhiÒu.

- Chi côc kiÓm l©m cha bè trÝ ®îc kiÓm l©m viªn ®Þa bµn, thùc hiÖn b¶o vÖ rõng t¹i gèc. T×nh tr¹ng ph¸ rõng lµm rÉy, ch¸y rõng vµ khai th¸c tr¸i phÐp cßn xÈy ra kh¸ phæ biÕn.

2. ë cÊp huyÖn: ph©n c«ng, phèi hîp gi÷a phßng NN vµ PTNT, phßng ®Þa chÝnh vµ h¹t kiÓm l©m.

Tæ chøc vµ viÖc Thùc hiÖn ®óng nh QuyÕt ®Þnh 245:

- Phßng n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n lµ c¬ quan gióp UBND huyÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng, cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc t¬ng tù nh cña Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n trong ph¹m vi cña huyÖn.

- Phßng ®Þa chÝnh gióp UBND huyÖn qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp trùc tiÕp giao vµ cÊp sæ ®á cho çc hé gia ®×nh, ç nh©n vµ tËp thÓ. H¹t kiÓm l©m lµm chøc n¨ng kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt vÒ

- Phßng n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n thùc hiÖn ®îc phÇn lín chøc n¨ng ®îc quy ®Þnh trong quyÕt ®Þnh 245; phèi hîp chÆt chÏ víi phßng ®Þa chÝnh vµ h¹t kiÓm l©m trong viÖc giao ®Êt, giao vµ kho¸n rõng.

- Phßng ®Þa chÝnh thùc hiÖn ®îc phÇn lín chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êt ®ai, trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp, ®· chØ ®¹o cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho phÇn lín ®Êt l©m nghiÖp ®· giao cho çc hé gia ®×nh, ç nh©n vµ tËp thÓ.

- H¹t kiÓm l©m, ngoµi viÖc tuÇn tra b¶o vÖ rõng vµ kiÓm

- ë phÇn lín çc huyÖn, trong c¬ cÊu çc phßng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thêng kh«ng cã çn bé chuyªn m«n vÒ l©m nghiÖp hoÆc nÕu cã th× hä thêng bÞ ®iÒu ®éng ®i lµm çc c«ng viÖc bøc xóc kh¸c, kh«ng cã ngêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý l©m nghiÖp nh quyÕt ®Þnh 245 quy ®Þnh.

- Phßng ®Þa chÝnh míi chØ quan t©m ®Õn çc lo¹i ®Êt kh¸c nh ®Êt thæ c, ®Êt n«ng nghiÖp vµ çc lo¹i ®Êt chuyªn dïng kh¸c, cßn ®èi víi ®Êt l©m nghiÖp hÇu nh bÞ l·ng quªn, viÖc cÊp "sæ ®á" cho ®Êt l©m nghiÖp lµm ®îc rÊt Ýt.

Page 11 of 71

E - VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c hëng lîi tõ rõng

rõng, b¶o vÖ rõng, phßng ch÷a ch¸y rõng. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh, h¹t bè trÝ mçi nh©n viªn kiÓm l©m phô tr¸ch viÖc b¶o vÖ rõng ë mét x· hay mét sè x·, rõng ®îc b¶o vÖ tèt; møc ®é vi ph¹m nhá.

tra gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt vÒ rõng, ®· bè trÝ çn bé kiÓm l©m ®Þa bµn vÒ gióp çc x· b¶o vÖ rõng tõ gèc, tæ chøc vËn ®éng nh©n d©n b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng.

- H¹t kiÓm l©m míi chñ yÕu kiÓm tra, kiÓm so¸t vËn chuyÓn l©m s¶n trªn ®êng; cha bè trÝ çn bé kiÓm l©m vÒ çc x· ®Ó phèi hîp víi chÝnh quyÒn c¬ së thùc hiÖn qu¶n lý b¶o vÖ rõng t¹i gèc.

3. ë cÊp x·: ViÖc ph©n c«ng vµ phèi hîp gi÷a çn bé l©m nghiÖp x·, kiÓm l©m ®Þa bµn, çn bé khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m vµ çn bé ®Þa chÝnh

Cã ban l©m nghiÖp x·, çn bé l©m nghiÖp, kiÓm l©m viªn ®Þa bµn, çn bé ®Þa chÝnh, çn bé khuyÕn l©m phèi hîp chÆt chÏ víi nhau, qu¶n lý chÆt chÏ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp theo tr¸ch nhiÖm quy ®Þnh t¹i ®iÒu 6 - QuyÕt ®Þnh 245 - 1998/Q§ - TTg. PhÇn lín diÖn tÝch ®Êt vµ rõng trong x· ®· cã chñ. Nh÷ng diÖn tÝch rõng kh«ng thÓ giao cho ai th× UBND x· ®· giao cho çc céng ®ång d©n c th«n b¶n qu¶n lý, b¶o vÖ vµ sö dông. Çc céng ®ång d©n c ®· x©y dùng vµ thùc hiÖn quy íc b¶o vÖ rõng. Kh«ng cßn t×nh tr¹ng khai th¸c l©m s¶n, s¨n b¾t ®éng vËt rõng tr¸i phÐp, ®èt rõng lµm n¬ng rÉy.

- Cã ban l©m nghiÖp x·, cã çn bé kiÓm l©m ®Þa bµn. §· thùc hiÖn ®îc phÇn lín tr¸ch nhiÖm quy ®Þnh t¹i ®iÒu 6 - QuyÕt ®Þnh 245 - 1998/Q§ -TTg. PhÇn lín diÖn tÝch rõng vµ ®Êt rõng trong x· ®· cã chñ. Nh÷ng diÖn tÝch rõng kh«ng thÓ giao cho ai th× UBND x· ®· thÊy ®îc tr¸ch nhiÖm ph¶i b¶o vÖ nã. ë mét sè x· ®· giao cho céng ®ång qu¶n lý b¶o vÖ nh÷ng khu rõng kh«ng thÓ giao cho hé gia ®×nh ç nh©n.

Tuy nhiªn, hiÖn tîng khai th¸c tr¸i phÐp l©m s¶n ë quy m« nhá hoÆc s¨n b¾t ®éng vËt rõng cã tªn trong "s¸ch ®á" vÉn cßn xÈy ra, tuy ë møc ®é h·n h÷u vµ ç biÖt.

- Cã ban l©m nghiÖp x·, nhng ho¹t ®éng rêi r¹c, cha cã kiÓm l©m viªn ®Þa bµn phô tr¸ch b¶o vÖ rõng t¹i x·: Phong trµo quÇn chóng b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng cßn yÕu. NhiÒu hé gia ®×nh cã nguyÖn väng ®îc giao ®Êt giao rõng nhng cha ®îc giao. PhÇn lín diÖn tÝch rõng cha cã chñ, l¹i kh«ng ®îc chÝnh quyÒn x· t¨ng cêng qu¶n lý nªn hiÖn tîng khai th¸c l©m s¶n tr¸i phÐp, s¨n b¾t ®éng vËt rõng thêng xÈy ra. VÉn cßn hiÖn tîng ®èt ph¸ rõng lµm rÉy (tuy ë møc ®é ç biÖt


1. §èi víi rõng s¶n xuÊt lµ rõng tù nhiªn cña tæ chøc Nhµ níc (l©m trêng quèc doanh, Ban qu¶n lý rõng)

- Trong qu¸ tr×nh b¶o vÖ, nu«i dìng rõng, ngêi nhËn kho¸n ®îc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp, ch¨n th¶ gia sóc díi t¸n rõng ®-îc thu h¸i l©m s¶n phô vµ s¶n phÈm khai th¸c trung gian.

- Khi rõng gç ®¹t tíi cÊp tr÷ l-îng nhÊt ®Þnh, ®îc phÐp khai th¸c th× lËp thiÕt kÕ khai th¸c, tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n phª duyÖt, UBND tØnh cÊp phÐp khai th¸c, nhng chØ ®îc khai th¸c chän víi cêng ®é khai th¸c phæ biÕn tõ 20% - 35%.

- Khi rõng tre nøa cã ®é che phñ trªn 70% th× ®îc phÐp khai th¸c víi lu©n kú 2 ®Õn 3 n¨m mét lÇn, s¶n lîng khai th¸c mçi lÇn tõ 25% ®Õn 33% tr÷ lîng (chØ khai th¸c c©y trªn 2 tuæi). Chñ rõng ph¶i göi thiÕt kÕ khai th¸c cho Së N«ng

- Ngêi nhËn kho¸n ®îc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp, tËn thu s¶n phô s¶n phÈm khai th¸c trung gian.

- Khi rõng gç ®¹t tuæi khai th¸c, vµ ®¹t tíi cÊp tr÷ lîng nhÊt ®Þnh chñ rõng lËp thiÕt kÕ khai th¸c tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n thÈm ®Þnh, tr×nh UBND tØnh phª duyÖt ®Ó Së cÊp phÐp khai th¸c chän víi cêng ®é khai th¸c tíi 35%. Víi rõng tre nøa ®-îc phÐp khai th¸c víi cêng ®é tíi 30%.

- Chñ rõng ®îc ¸p dông h×nh thøc ®Êu thÇu khai th¸c hoÆc b¸n c©y ®øng. Ngêi nhËn kho¸n thêng kh«ng ®îc ph©n chia s¶n phÈm chÝnh, v× hä ®· ®îc chñ rõng tr¶ tiÒn kho¸n b¶o vÖ rõng hµng n¨m víi møc tõ 20000® - 50000®/ha/n¨m).

- Ngêi nhËn kho¸n ®îc s¶n xuÊt NLKH trong rõng, ®îc thu h¸i l©m s¶n phô ®Ó sö dông kh«ng ®îc b¸n.

- Khi rõng ®îc phÐp khai th¸c chñ rõng ph¶i lËp thiÕt kÕ khai th¸c, tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n thÈm ®Þnh tr×nh UBND tØnh phª duyÖt ®Ó Së cÊp phÐp khai th¸c chän.

- Chñ rõng ®îc quyÒn ®Êu thÇu khai th¸c, b¸n c©y , Ýt cã trêng hîp cho ngêi kho¸n khai th¸c rõng.. Ngêi kho¸n kh«ng ®îc ph©n chia s¶n phÈm cña khai th¸c chÝnh. Hä chØ nhËn tiÒn c«ng kho¸n b¶o vÖ rõng hµng n¨m tõ 20.000 ® - 50.000®/ha/n¨m kh

Page 12 of 71

nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n phª duyÖt, cÊp phÐp khai th¸c. S¶n phÈm ph©n chia gi÷a bªn kho¸n vµ bªn nhËn kho¸n theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång kho¸n.

Ngêi nhËn kho¸n cã thÓ ®îc tham gia kh©u vÖ sinh rõng sau khai th¸c vµ ®îc tËn dông gç cµnh ngän, c©y ®æ gÉy bá l¹i trong rõng lµm cñi ®un vµ gç gia dông.

2. §èi víi rõng tù nhiªn thuéc së h÷u cña hé gia ®×nh, ç nh©n vµ tËp thÓ (bao gåm c¶ rõng phôc håi nhê biÖn ph¸p khoanh nu«i t¸i sinh trªn ®Êt vên rõng).

- Chñ rõng ®îc tù chñ quyÕt ®Þnh thêi ®iÓm khai th¸c, cêng ®é khai th¸c. NÕu khai th¸c cho môc ®Ých gia dông th× chØ cÇn b¸o cho UBND x· së t¹i biÕt. NÕu khai th¸c ®Ó b¸n th× cÇn b¸o thªm víi H¹t kiÓm l©m së t¹i ®Ó hä kiÓm tra, x¸c nhËn vµ ®ãng dÊu cña kiÓm l©m trªn c©y gç t¹o ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn vµ lu th«ng ®îc dÔ dµng.

- Chñ rõng ®îc khai th¸c cho nhu cÇu gia dông nhng ph¶i cã ®¬n vµ ®îc UBND huyÖn ®ång ý (Cã n¬i chØ cÇn UBND x· ®ång ý lµ ®îc). Gç sö dông ®îc miÔn thuÕ tµi nguyªn.

- Chñ rõng kh«ng ®îc phÐp khai th¸c l©m s¶n tõ rõng tù nhiªn cña m×nh ®Ó b¸n, mÆc dï rõng ®· ë t×nh tr¹ng qu¸ thµnh thôc, nÕu kh«ng khai th¸c sÏ rÊt l·ng phÝ trong khi d©n ®ang cÇn tiÒn ®Ó c¶i thiÖn cuéc sèng hµng ngµy.

- Chñ rõng kh«ng ®îc phÐp khai th¸c l©m s¶n ®Ó sö dông hoÆc ®Ó b¸n mÆc dï ®ã lµ rõng tù nhiªn phôc håi b»ng KNTS trong vên rõng, ®· ë tr¹ng th¸i thµnh thôc, rõng gç bÞ giµ cçi, ®æ gÉy, rõng tre nøa bÞ khuy, trong khi ngêi d©n rÊt cÇn cã tiÒn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, c¶i thiÖn ®êi sèng.

3. §èi víi rõng trång tËp trung trªn ®Êt rõng s¶n xuÊt b»ng vèn ng©n s¸ch nhµ níc cÊp, vèn vay u ®·i cña tæ chøc tÝn dông Nhµ níc.

- Khi ®Õn tuæi khai th¸c, chñ rõng lËp thiÕt kÕ khai th¸c tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n phª duyÖt vµ cÊp phÐp khai th¸c. Chñ rõng cã nghÜa vô hoµn tr¶ c¶ vèn, l·i ®îc cÊp vµ ®îc vay, ph¶i trång l¹i rõng trong vßng mét n¨m sau khi khai th¸c.

- Khi ®îc phÐp khai th¸c chñ rõng lËp thiÕt kÕ khai th¸c tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (hoÆc tæng c«ng ty giÊy ®èi víi çc l©m tr-êng thuéc tæng c«ng ty) phª duyÖt vµ cÊp giÊy phÐp khai th¸c.

- Chñ rõng cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vèn vµ l·i cho tæ chøc ®· cÊp vèn hoÆc cho vay, ®ång thêi ph¶i trång l¹i rõng trong vßng mét n¨m sau khi khai th¸c.

- NÕu trong hîp ®ång kho¸n cã quy ®Þnh: chñ rõng kh«ng ph¶i dïng tiÒn ®Ó tr¶ tiÒn c«ng kho¸n hµng n¨m th× ngêi nhËn kho¸n mçi n¨m ®îc hëng tõ 2% ®Õn 4% tæng gi¸ trÞ l©m s¶n khai th¸c (theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång kho¸n).

- Thñ tôc cÊp phÐp khai th¸c kh¸ phiÒn hµ, ®ßi hái chñ rõng ph¶i thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu kh¾t khe kh«ng ®óng víi quy tr×nh quy ph¹m hiÖn hµnh. Ngêi nhËn kho¸n ®îc tr¶ c«ng b»ng tiÒn hoÆc ¨n chia s¶n phÈm, cø mçi n¨m b¶o vÖ ®îc tõ 2% ®Õn 4% gi¸ trÞ l©m s¶n khai th¸c.

4. §èi víi rõng trång cña hé gia ®×nh, ç nh©n, gç trong v ên hé vµ c©y rõng ph©n t¸n do chñ rõng tù bá vèn g©y trång

- Chñ rõng cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc khai th¸c vµ tiªu thô s¶n phÈm kh«ng ph¶i xin phÐp bÊt cø ai. NÕu c©y rõng trång trïng hîp víi c©y rõng tù nhiªn th× khi khai th¸c chñ rõng cÇn b¸o víi h¹t kiÓm l©m së t¹i ®Ó hä x¸c nhËn lµ s¶n phÈm rõng trång ®Ó viÖc vËn chuyÓn lu th«ng gç ®îc thuËn lîi.

- Tuy chñ rõng ®îc toµn quyÒn ®Þnh ®o¹t viÖc khai th¸c sö dông gç nhng do cù ly vËn chuyÓn ®Õn n¬i tiªu thô qu¸ dµi, chÊt lîng ®êng s¸ rÊt xÊu, ngêi trång rõng kh«ng thÓ mang s¶n phÈm cña m×nh ®Õn tËn c¬ së chÕ biÕn ®Ó b¸n. Hä thêng ph¶i b¸n l¹i cho tæ chøc, ç nh©n mua gom nªn bÞ Ðp cÊp, Ðp gi¸. Kinh doanh rõng trång kh«ng cã l·i hoÆc l·i Ýt nªn d©n kh«ng ham muèn trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp.

- Chñ rõng ph¶i cã thiÕt kÕ khai th¸c ®îc Së n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n phª duyÖt vµ cÊp phÐp khai th¸c.

- S¶n phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng ®îc tù do lu th«ng mµ ph¶i b¸n cho nh÷ng ®¬n vÞ do tØnh hoÆc Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n chØ ®Þnh theo gi¸ c¶ do Së Tµi chÝnh vËt gi¸ quy ®Þnh.

Page 13 of 71

§èi víi mçi tØnh, sÏ c¨n cø vµo nh÷ng tiªu chÝ vµ néi dung trªn ®©y ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch l©m nghiÖp t¹i ®Þa ph¬ng, xÕp lo¹i theo tõng tiªu chÝ vµ thÓ hiÖn trªn mét h×nh trßn chia thµnh 5 phÇn b»ng nhau, mçi phÇn lµ mét tiªu chÝ.

Trong mçi tiªu chÝ l¹i chia thµnh 3 møc thÓ hiÖn ë 3 vµnh khuyªn:

- Vµnh ngoµi biÓu thÞ viÖc thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch cña Nhµ níc. (møc 1)

- Vµnh gi÷a thÓ hiÖn møc ®é thùc hiÖn ®¹t ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch (møc 2).

- Vµnh trong thÓ hiÖn møc ®é thùc hiÖn cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt (møc 3)

NÕu mét tØnh nµo ®ã triÓn khai thùc hiÖn tèt tÊt c¶ çc chÝnh s¸ch cña Nhµ níc th× sÏ ®îc thÓ hiÖn b»ng h×nh trßn víi çc vµnh ngoµi cïng in ®Ëm nÐt (Xin xem h×nh 1 vµ h×nh 2)

Chó thÝch:

5. §èi víi rõng phßng hé (bao gåm c¶ rõng tù nhiªn vµ rõng trång, thuéc rõng phßng hé rÊt xung yÕu vµ xung yÕu).

- Ngêi nhËn kho¸n ®îc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp, ch¨n th¶ gia sóc trong rõng, tËn thu l©m s¶n phô.

- Khi rõng ®¹t tíi tr¹ng th¸i thµnh thôc tù nhiªn hoÆc cã ®é t¸n che nhÊt ®Þnh, chñ rõng ®-îc phÐp khai th¸c chän nh÷ng c©y giµ cçi, c©y s©u bÖnh, c©y ®æ gÉy v× thiªn tai tíi cêng ®é 20%. NÕu lµ rõng tre nøa th× khi tû lÖ che phñ ®¹t tíi 80% ®îc phÐp khai th¸c víi cêng ®é 30%. Chñ rõng ph¶i lËp thiÕt kÕ khai th¸c tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n thÈm ®Þnh, tr×nh UBND tØnh phª duyÖt ®Ó Së cÊp phÐp khai th¸c. S¶n phÈm ph©n chia cho bªn kho¸n vµ bªn nhËn kho¸n theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång kho¸n.

- Ngêi nhËn kho¸n ®îc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp, ch¨n th¶ gia sóc trong rõng, tËn dông l©m s¶n phô ®Ó sö dông hoÆc ®Ó b¸n.

- Cha ®îc phÐp khai th¸c rõng phßng hé nªn ngêi nhËn kho¸n chñ yÕu tr«ng chê vµo kho¶n tiÒn c«ng kho¸n b¶o vÖ rõng Ýt ái cña çc dù ¸n 661, hoÆc tiÒn hç trî cña çc dù ¸n kh¸c.

- Ngêi nhËn kho¸n ®îc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp khi rõng cha khÐp t¸n, ®îc thu h¸i l©m s¶n phô ®Ó sö dông (kh«ng ®îc b¸n).

- Nghiªm cÊm khai th¸c l©m s¶n trªn rõng phßng hé.

H×nh 1: S¬ ®å thÓ hiÖn møc ®é thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña çc tØnh

H×nh 2: S¬ ®å thÓ hiÖn møc ®é thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña nhµ níc

Page 14 of 71

A - ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®Êt vµ rõng.

B - ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp.

C - Tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô l©m nghiÖp.

D - Tæ chøc, ph©n c«ng ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng.

E - Thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c vµ hëng lîi tõ rõng.

PhÇn thø Ba: Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch

c¬ chÕ qu¶n lý l©m nghiÖp cña çc tØnh trong vïng dù ¸n

I. TØnh Hµ Giang

Hµ Giang lµ tØnh ®Þa ®Çu phÝa b¾c, tiÕp gi¸p víi Trung Quèc cã diÖn tÝch tù nhiªn 788.437ha, chia thµnh 9 huyÖn vµ mét thÞ x· Hµ Giang, cã 184 x·, 1574 th«n b¶n, n»m trªn ®é cao tõ 200m ®Õn 2400 m so víi mùc níc biÓn, cã ®Þa h×nh phøc t¹p. D©n sè cña tØnh (1999) lµ 605 900 ngêi trong ®ã 49.5% lµ nam giíi vµ phô n÷ lµ 55%, 90% lµ ngêi çc d©n téc thiÓu

sè (M«ng 30%, Tµy 25%, Dao 15%...), mËt ®é d©n sè 76 ngêi/k m2.

Theo tµi liÖu kiÓm kª rõng n¨m 1999 ®îc c«ng bè th¸ng 1/2001 th× Hµ Giang cã 284.537 ha rõng, trong ®ã cã 262.957 ha rõng tù nhiªn, 21.580 ha rõng trång tû lÖ che phñ ®¹t 36,1%, ®Êt trèng ®åi träc cã 406.084 ha. Trong 262.957 ha rõng tù nhiªn cã 210.497 ha rõng gç, 25.006 ha rõng tre nøa vµ 27.454 rõng hçn giao gç víi tre nøa. Rõng Hµ Giang cã tr÷ lîng:

16.072.000 m3 gç, 181.183.000 c©y tre nøa vµ nhiÒu lo¹i l©m s¶n phô (nh c©y dîc liÖu, song m©y....). PhÇn lín rõng tù

nhiªn cña Hµ Giang ®Òu thuéc lo¹i rõng nghÌo vµ rõng phôc håi sau n¬ng rÉy, tr÷ lîng b×nh qu©n chØ ®¹t 61 m3/ha. Sau ®©y chóng t«i ®i s©u ph©n tÝch viÖc thùc hiÖn mét sè nhãm chÝnh s¸ch cña Hµ Giang.

1.VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp.

1.1 VÒ ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng:

Hµ Giang ph©n ®Êt l©m nghiÖp thµnh çc lo¹i:

� §Êt rõng ®Æc dông gåm: ®Êt çc khu rõng b¶o tån thiªn nhiªn, çc khu rõng g¾n víi çc di tÝch lÞch sö, c¶nh quan du lÞch.

� §Êt rõng phßng hé chØ gåm cÊp phßng hé xung yÕu vµ rÊt xung yÕu, kh«ng cã cÊp phßng hé Ýt xung yÕu. Sù ph©n lo¹i nµy cña Hµ Giang tuy ®· thùc hiÖn çch ®©y mÊy n¨m nhng hoµn toµn phï hîp víi quy chÕ qu¶n lý ba lo¹i rõng ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 08-2001/Q§-TTg.

� §Êt rõng s¶n xuÊt gåm çc khu rõng tù nhiªn vµ rõng trång cã môc ®Ých chñ yÕu lµ ®Ó s¶n xuÊt gç, tre, nøa, cßn môc ®Ých phßng hé chØ lµ kÕt hîp.

� §Êt vên rõng cña hé gia ®×nh thêng lµ ®Êt l©m nghiÖp ë liÒn kÒ víi ®Êt khu d©n c dïng ®Ó s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp, trång rõng hoÆc khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn. Trong hÖ thèng ph©n lo¹i rõng cña quèc gia, ®Êt vên rõng ®îc xem lµ mét bé phËn cña rõng s¶n xuÊt giao cho hé gia ®×nh, nªn chÝnh s¸ch ®èi víi vên rõng còng ®îc ¸p dông nh ®èi víi rõng s¶n xuÊt. Nhng ë Hµ Giang ®· xÕp vên rõng thµnh mét lo¹i riªng vµ cho phÐp chñ ®Êt sö dông mét çch linh ho¹t: cã thÓ trång c©y rõng, cã thÓ chØ ®¬n thuÇn trång c©y ¨n qu¶, c©y ®Æc s¶n hoÆc cã thÓ s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp trªn vên rõng cña m×nh, miÔn sao ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. §©y lµ çch vËn dông chÝnh s¸ch Nhµ níc mét çch s¸ng t¹o cña Hµ Giang.

Page 15 of 71

Trong mét b¸o ço t vÊn cho Hµ Giang (th¸ng 4/1999) «ng Rolf Gilliusson cã ®Ò xuÊt nªn thªm mét lo¹i ®Êt: §Êt n«ng l©m kÕt hîp trong hÖ thèng ph©n lo¹i ®Êt cña ViÖt Nam. ViÖc thay ®æi hÖ thèng ph©n lo¹i ®Êt ®· ®îc LuËt ®Êt ®ai cña ViÖt Nam kh¼ng ®Þnh lµ ®iÒu khã kh¨n, nhng nÕu çc tØnh ®Òu thùc hiÖn nh Hµ Giang, chia ®Êt l©m nghiÖp thµnh ba lo¹i: ®Êt rõng ®Æc dông, ®Êt rõng phßng hé vµ ®Êt rõng s¶n xuÊt trong ®Êt rõng s¶n xuÊt t¸ch riªng ®Êt vên rõng ®Ó s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp th× sÏ tho¶ m·n ®îc ®Ò xuÊt cña «ng Rolf Gilliusson.

Còng trong b¸o ço cña m×nh, «ng Rolf Gilliusson cßn ®Ò xuÊt, nªn bá lo¹i h×nh rõng phßng hé. Nh÷ng khu vùc phßng hé xung yÕu vµ rÊt xung yÕu nªn gép vµo rõng ®Æc dông thµnh rõng b¶o tån. Nh vËy trong hÖ thèng ph©n lo¹i rõng chØ cßn hai lo¹i : Rõng b¶o tån vµ rõng s¶n xuÊt.

VÒ ®iÓm nµy chóng t«i thÊy r»ng: ViÖt Nam ®· c¨n cø vµo môc ®Ých sö dông ®Ó chia rõng thµnh ba lo¹i : Rõng ®Æc dông, rõng phßng hé vµ rõng s¶n xuÊt, ®Ó tõ ®ã cã c¬ chÕ t¸c ®éng kh¸c nhau ®Ó võa ®¹t ®îc môc ®Ých chñ yÕu, võa cã ®îc nh÷ng lîi Ých kinh tÕ nhÊt ®Þnh. Rõng ®Æc dông cã môc ®Ých b¶o tån nguån gen, lµm mÉu chuÈn hÖ sinh th¸i quèc gia, duy tr× ®a d¹ng sinh häc nªn yªu cÇu b¶o vÖ nghiªm ngÆt, kh«ng ®îc cã bÊt cø t¸c ®éng nµo vµo rõng, còng kh«ng thÓ thu h¸i l©m s¶n trªn rõng ®Æc dông. Nhng víi rõng phßng hé th× kh«ng cÇn b¶o vÖ nghiªm ngÆt ®Õn thÕ, cã thÓ khai th¸c gç vµ l©m s¶n trªn rõng phßng hé trªn c¬ së vÉn duy tr× t¸c dông phßng hé cña rõng, mang l¹i cho chñ rõng nh÷ng lîi Ých kinh tÕ nhÊt ®Þnh. ViÖt Nam dù ®Þnh x©y dùng hÖ thèng rõng phßng hé trong c¶ níc cã diÖn tÝch kho¶ng 6 triÖu ha. NÕu ®a 6 triÖu ha rõng phßng hé thµnh rõng b¶o tån th× hÖ thèng b¶o vÖ rõng cÇn ph¶i t¨ng cêng, ng©n s¸ch Nhµ níc sÏ tèn kÐm h¬n, trong khi l¹i kh«ng ®îc phÐp khai th¸c l©m s¶n trªn 6 triÖu ha rõng nµy, sÏ g©y l·ng phÝ, kh«ng cã ®iÒu kiÖn gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn. Ngîc l¹i, nÕu thay ®æi quy chÕ qu¶n lý rõng, cho phÐp khai th¸c l©m s¶n trªn rõng ®Æc dông th× môc tiªu b¶o tån nguån gen, duy tr× ®a d¹ng sinh häc sÏ kh«ng thùc hiÖn ®îc.

V× vËy kh«ng nªn gép rõng phßng hé víi rõng ®Æc dông thµnh mét lo¹i rõng b¶o tån nh «ng Rolf Gilliusson ®Ò xuÊt.

1.2. VÒ quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ rõng:

Hµ Giang ®· lËp quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp vµ rõng nh sau (xem b¶ng 4).

B¶ng 4 *. Quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp vµ rõng ë Hµ Giang.

(*) Theo b¸o ço quy ho¹ch sö dông ®Êt cho ph¸t triÓn rõng cña Hµ Giang

TØnh ®· thiÕt lËp 4 khu rõng b¶o tån thiªn nhiªn :

- Khu Du Giµ (huyÖn Yªn Minh ) 20.000 ha

- Khu Phong Quang (huyÖn VÞ Xuyªn vµ Qu¶n B¹) 7.000 ha

- Khu T©y C«n LÜnh (huyÖn Hoµng Xu Ph× vµ XÝn MÇn) 18.790 ha

- Khu B¾c Mª (huyÖn B¾c Mª ) 15.000 ha

Céng : 60.790 ha

TØnh ®· x©y dùng ch¬ng tr×nh tæng quan l©m nghiÖp ®Õn n¨m 2010, çc dù ¸n ®Çu t x©y dùng vµ b¶o vÖ çc khu rõng

Lo¹i rõng DiÖn tÝch (Ha) Trong ®ã chia ra

§· cã rõng tù nhiªn §· cã rõng trång §Êt trèng

Rõng phßng hé 461.878 190.704 10.920 260.254

Rõng ®Æc dông 60.790 51.813 1.875 7.102

Rõng s¶n xuÊt 69.475 20.440 8.785 40.250

Céng c¶ tØnh 592.143 262.957 21.580 307.606

Page 16 of 71

®Æc dông, phßng hé vµ çc dù ¸n trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp do çc l©m trêng thùc hiÖn ë huyÖn B¾c Quang.HÇu hÕt çc x· ®· cã quy ho¹ch sö dông ®Êt ®Õn 2005, phÇn lín sè x· cã rõng ®· cã kÕ ho¹ch b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.

1.3. VÒ giao ®Êt, giao vµ kho¸n rõng:

� Tæng diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp trong toµn tØnh 592.143 ha. � DiÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao theo NghÞ ®Þnh 02/CP 312.036 ha chiÕm tû lÖ 52,7% tæng diÖn tÝch ®Êt l©m

nghiÖp. � DiÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao vµ ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt 82.012 ha chiÕm 26,2% diÖn

tÝch ®· giao. � Nh÷ng ®èi tîng ®îc giao ®Êt l©m nghiÖp vµ giao rõng ë Hµ Giang gåm cã :

+ Ba l©m trêng quèc doanh trùc thuéc Tæng C«ng ty giÊy ViÖt Nam ®îc giao 14.389 ha rõng vµ ®Êt rõng s¶n xuÊt. Bèn l©m trêng thuéc tØnh (gåm l©m trêng VÞ Xuyªn, l©m trêng Hoµng Xu Ph×, l©m trêng B¾c Mª, l©m trêng Yªn Minh) kh«ng ®îc giao ®Êt giao rõng vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt v× hÇu hÕt rõng vµ ®Êt rõng do çc l©m trêng nµy ®ang qu¶n lý ®Òu thuéc quy ho¹ch rõng phßng hé, l©m tr-êng chØ lµ chñ dù ¸n 661.

Cho ®Õn nay tØnh cha thµnh lËp Ban qu¶n lý rõng phßng hé nµo. Rõng vµ ®Êt rõng phßng hé ®Òu do chÝnh quyÒn c¬ së qu¶n lý. Çc chñ dù ¸n 661 vµ dù ¸n HPM kho¸n cho çc céng ®ång d©n c lµng b¶n, hoÆc hé gia ®×nh n«ng d©n b¶o vÖ khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång rõng.

+ Çc ban qu¶n lý rõng ®Æc dông ®îc giao: 53.689 ha

+ Çc tæ chøc kh¸c (lùc lîng c«ng an, bé ®éi biªn phßng, trêng häc...) 76.490 ha

+ Çc hé gia ®Þnh (67.764 hé ) 181.857 ha

Tû lÖ ®Êt l©m nghiÖp giao cho hé gia ®×nh chiÕm 58,3% tæng sè ®Êt l©m nghiÖp ®· giao. HÇu hÕt ®Êt l©m nghiÖp giao cho hé gia ®×nh dïng lµm vên rõng, b×nh qu©n mçi hé ®îc giao 2,68 ha/hé. So víi quy ®Þnh cña tØnh th× chiÕm 53,6% (t¹i quyÕt ®Þnh sè 1338/Q§UB ngµy 20/7/1999 quy ®Þnh h¹n møc tèi ®a ®Êt l©m nghiÖp giao cho mét hé lµm vên rõng lµ 5 ha/hé). Sè hé n«ng d©n ®îc giao ®Êt l©m nghiÖp lµm vên rõng chiÕm 72,4% tæng sè hé n«ng l©m nghiÖp cña tØnh.

§èi víi rõng phßng hé, çc chñ dù ¸n 661 vµ dù ¸n HPM kho¸n æn ®Þnh l©u dµi 30 n¨m cho çc th«n b¶n b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång rõng. ChØ riªng dù ¸n HPM trong ba n¨m 1998, 1999 vµ 2000 ®· ký hîp ®ång kho¸n b¶o vÖ 20.000 ha rõng ë çc x·, huyÖn vïng cao.

Qua kÕt qu¶ ph©n tÝch nh trªn cho thÊy Hµ Giang lµ tØnh ®· thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch ®Êt ®ai cña Nhµ níc: PhÇn lín ®Êt l©m nghiÖp ®· ®îc giao cho d©n qu¶n lý sö dông, 3/4 sè hé n«ng l©m nghiÖp cña tØnh ®· ®îc giao ®Êt lµm vên rõng. Tuy nhiªn sè hé ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt míi ®¹t kho¶ng 25%. Cã thÓ xÕp Hµ Giang ®¹t møc 1 vÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®Êt ®ai.

2. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp

2.1. VÒ chÝnh s¸ch ®Çu t:

- TØnh ®· thùc hiÖn ®óng chÝnh s¸ch ®Çu t quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 661 :

+ Trång rõng phßng hé: 2,5 Tr.®ång trong ba n¨m ®Çu

+ Khoanh nu«i t¸i sinh lµm giµu rõng: 1 Tr. ®ång trong 6 n¨m ®Çu

+ B¶o vÖ rõng: 50.000 ®/ha/n¨m trong 5 n¨m ®Çu.

Page 17 of 71

+ Qu¶n lý dù ¸n cÊp c¬ së: 6% tæng vèn ®Çu t.

Riªng kho¶n hç trî cho hé trång c©y quý hiÕm 2 triÖu ®ång/ha tØnh cha thùc hiÖn v× cha ®îc Trung ¬ng cÊp vèn.

- §Ó khuyÕn khÝch nh©n d©n çc huyÖn vïng cao cßn nhiÒu khã kh¨n nhng tû lÖ che phñ rõng thÊp, héi ®ång nh©n d©n tØnh ®· cã NghÞ quyÕt n©ng ®Þnh møc kho¸n b¶o vÖ rõng tõ 50.000®/ha-n¨m lªn møc 100.000®/ha-n¨m cho 4 huyÖn §ång V¨n, MÌo V¹c, Yªn Minh vµ XÝn MÇn b»ng nguån ng©n s¸ch cña hîp phÇn b¶o vÖ rõng trong dù ¸n HPM.

2.2 VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông:

- Nh×n mét çch tæng thÓ th× n«ng l©m nghiÖp Hµ Giang vÉn mang tÝnh chÊt tù cung cÊp, nhu cÇu vèn cha cÇn nhiÒu. Nh÷ng ®èi tîng tiÕp cËn nguån tÝn dông tõ quü hç trî ®Çu t quèc gia chØ giíi h¹n ë mét sè n«ng l©m trêng. Nhng do viÖc tiªu thô gç nguyªn liÖu giÊy ®ang khã kh¨n, nî ng©n hµng ®Õn kú ph¶i tr¶ nhng v× kh«ng b¸n ®îc gç nªn kh«ng cã tiÒn tr¶ nî ng©n hµng çc chñ rõng kh«ng d¸m vay tiÕp ®Ó trång rõng. H¬n n÷a tû lÖ l·i suÊt u ®·i cho chñ ®Çu t vay trång rõng tríc ®©y theo quyÕt ®Þnh 264 lµ 3,5%/n¨m, nay theo NghÞ ®Þnh 43 lµ 5,4%/n¨m. L·i suÊt ®ã lµ qu¸ cao, ngêi trång rõng kh«ng cã l·i nªn Ýt ngêi d¸m vay ®Ó trång rõng. HiÖn chØ cã ba l©m trêng thuéc Tæng c«ng ty giÊy n»m trªn ®Þa bµn huyÖn B¾c Quang vÉn ph¶i vay tÝn dông u ®·i ®Ó tiÕp tôc ch¨m sãc, b¶o vÖ rõng ®· trång vµ trång rõng míi trªn ®Êt rõng míi khai th¸c.

- Theo quy ®Þnh cña Nhµ níc th× hé n«ng d©n cã thÓ vay tõ ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n tíi 10 triÖu ®ång ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cÇn thÕ chÊp. Nhng ®Ó b¶o toµn vèn, tr¸nh rñi ro, çc c¬ së ng©n hµng vÉn yªu cÇu hé vay vèn ph¶i kª biªn tµi s¶n vµ chÝnh quyÒn x· ký x¸c nhËn, nhng chÝnh quyÒn kh«ng d¸m ký nªn hé cÇn vay vèn vÉn kh«ng vay ®îc.

2.3. VÒ chÝnh s¸ch thuÕ:

- Mäi trêng hîp khai th¸c gç, l©m s¶n tõ rõng tù nhiªn ®Ó b¸n ®Òu ph¶i ®ãng thuÕ tµi nguyªn theo luËt ®Þnh. Tuy nhiªn, do

lîng gç khai th¸c tõ rõng tù nhiªn chØ vµo kho¶ng tõ 2000 ®Õn 3000 m3/n¨m nÕu nguån thu tõ thuÕ tµi nguyªn lµ kh«ng nhiÒu.

- Theo quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 2430-1999/Q§UB ngµy 22/11/1999 cña Uû ban nh©n d©n tØnh Hµ Giang th× nÕu khai th¸c gç, l©m s¶n trong vên rõng ®Ó sö dông trong gia ®×nh hoÆc ®ãng gãp cho x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë th«n, x·, huyÖn th× kh«ng ph¶i ®ãng thuÕ tµi nguyªn. Quy ®Þnh nµy cña tØnh so víi quy ®Þnh cña LuËt thuÕ tµi nguyªn th× kh«ng phï hîp nhng ®¸p øng ®îc nguyÖn väng cña nh©n d©n vµ lµ quy ®Þnh hîp lý.

- LuËt thuÕ sö dông ®Êt quy ®Þnh: Ngêi trång rõng s¶n xuÊt ph¶i ®ãng thuÕ sö dông ®Êt khi khai th¸c s¶n phÈm. Møc thuÕ ph¶i nép b»ng 4% gi¸ trÞ s¶n phÈm khai th¸c tÝnh theo s¶n lîng thùc tÕ vµ gi¸ b¸n l©m s¶n t¹i rõng. MiÔn thuÕ sö dông ®Êt khi trång rõng trªn ®Êt trèng ®åi träc. §¸ng lÏ thuÕ sö dông ®Êt ®Ó trång rõng ph¶i ®îc tÝnh theo diÖn tÝch vµ h¹ng ®Êt, thÕ nhng LuËt thuÕ quy ®Þnh vµ tØnh thùc hiÖn thu thuÕ theo gi¸ trÞ s¶n lîng thùc tÕ. §iÒu ®ã kh«ng khuyÕn khÝch sö dông hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ ®Êt ®ai vµ còng kh«ng cã c¬ së ®Ó miÒn thuÕ trong trêng hîp trång rõng trªn ®Êt trèng ®åi träc.

- ViÖc miÔn thuÕ bu«n chuyÕn cho ngêi mua thu gom n«ng l©m s¶n ë çc x· vïng cao, vïng s©u kh«ng thùc hiÖn ®îc v× kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ai lµ ngêi mua gom n«ng l©m s¶n ë vïng cao, vïng s©u ®Ó miÔn thuÕ.

- ViÖc ®Ó l¹i cho çc l©m trêng quèc doanh kho¶n thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép theo quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh 187-1999/Q§-TTg còng kh«ng thùc hiÖn ®îc v× 4 l©m trêng thuéc tØnh kh«ng kinh doanh nªn kh«ng cã l·i, cßn 3 l©m tr-êng thuéc Tæng C«ng ty giÊy tuy cã kinh doanh rõng trång nhng ®Òu cã møc l·i kh«ng lín nªn kho¶n thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®îc gi÷ l¹i còng kh«ng ®¸ng kÓ.

Tãm l¹i, viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp cña Hµ Giang chØ ë møc 2 - Hoµn thµnh c¬ b¶n chÝnh s¸ch Nhµ níc.

3. VÒ tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp

Page 18 of 71

3.1. VÒ çc dÞch vô ®Çu vµo:

� Hµ Giang chØ cã mét sè n«ng l©m trêng quèc doanh vµ chñ trang tr¹i lín cã nhu cÇu vµ ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn tõ quü hç trî ®Çu t quèc gia, nh÷ng thñ tôc ®Ó vay vèn còng ®¬n gi¶n thuËn tiÖn.

� §Êt ®ai cña çc n«ng l©m trêng cã ®ñ ®iÒu kiÖn kinh doanh ®· ®îc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, viÖc chuyÓn ®æi, chuyÓn nhîng, thÕ chÊp ®îc gi¶i quyÕt nhanh gän.

� Trong c¬ chÕ thÞ trêng viÖc mua s¾m vËt t, thiÕt bÞ phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp còng dÔ dµng.

3.2. DÞch vô phæ cËp, chuyÓn giao kü thuËt, híng dÉn s¶n xuÊt:

- Lùc lîng khuyÕn n«ng khuyÕn l©m Nhµ níc trong toµn tØnh cã 59 ngêi bao gåm 12 ngêi ë Trung t©m khuyÕn n«ng khuyÕn l©m tØnh vµ 47 ngêi lµm viÖc ë 10 tr¹m khuyÕn n«ng khuyÕn l©m çc huyÖn thÞ. Lùc lîng khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m Nhµ níc rÊt máng, hä chØ lµm c«ng viÖc khuyÕn n«ng còng ®· thÊy ®uèi søc nªn kh«ng tiÕn hµnh ®îc nh÷ng ho¹t ®éng khuyÕn l©m.

Nhê sù hç trî cña ch¬ng tr×nh dù ¸n MRDP, HPM nªn ë mét sè th«n b¶n ®· h×nh thµnh ®îc çc tæ phæ cËp, c©u l¹c bé khuyÕn n«ng, nhiÒu x· cã çn bé khuyÕn n«ng chuyªn tr¸ch cÊp c¬ së lµm viÖc theo chÕ ®é hîp ®ång. HÖ thèng mµng líi khuyÕn n«ng kh«ng chuyªn tr¸ch ®· gãp phÇn ®¾c lùc trong viÖc tuyªn truyÒn chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ níc vµ chuyÓn giao kü thuËt s¶n xuÊt tiÕn bé ®Õn víi n«ng d©n.

- Nh÷ng ho¹t ®éng khuyÕn l©m l¹i thêng do çc chñ dù ¸n l©m nghiÖp thùc hiÖn. Bèn l©m trêng thuéc tØnh, çc ban qu¶n lý dù ¸n huyÖn lµ chñ dù ¸n 661, ba l©m trêng trùc thuéc Tæng C«ng ty giÊy lµ chñ dù ¸n trång rõng nguyªn liÖu giÊy. Çc h¹t kiÓm l©m huyÖn lµ chñ dù ¸n trong hîp phÇn kho¸n b¶o vÖ rõng cña dù ¸n HPM. Çc ®¬n vÞ ®îc giao lµm chñ çc dù ¸n l©m nghiÖp ®· tæ chøc ®éi ngò khuyÕn l©m viªn vÒ c¬ së híng dÉn bµ con n«ng d©n thu h¸i vµ xö lý h¹t gièng, gieo ¬m c©y gièng trång rõng vµ nh÷ng biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh trong b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh vµ nu«i d-ìng rõng. Nh×n chung, bµ con trong çc b¶n lµng ®· n¾m v÷ng kü thuËt s¶n xuÊt l©m nghiÖp.

3.3. DÞch vô ®Çu ra:

Çc c¬ së chÕ biÕn nhá ë Hµ Giang cha ph¸t triÓn ®Ó chÕ biÕn nh÷ng l©m s¶n (nhÊt lµ l©m s¶n ngoa× gç) do nh©n d©n thu h¸i ®îc.

Lùc lîng khuyÕn n«ng khuyÕn l©m cha thùc hiÖn ®îc viÖc th«ng tin cËp nhËt cho n«ng d©n biÕt t×nh h×nh thÞ trêng vµ nh÷ng biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ n«ng l©m s¶n chñ yÕu trong vïng. Bµ con n«ng d©n (nhÊt lµ ë nh÷ng b¶n vïng s©u vïng xa) chØ biÕt ®em b¸n ë chî nh÷ng s¶n phÈm do tiªu dïng kh«ng hÕt chø cha biÕt s¶n xuÊt vµ b¸n nh÷ng s¶n phÈm do thÞ tr-êng cÇn.

3.4. VÒ vai trß dÞch vô cña l©m trêng quèc doanh:

Theo QuyÕt ®Þnh 187 cña Thñ tíng ChÝnh phñ, l©m trêng quèc doanh ®îc x¸c ®Þnh lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc kinh doanh l©m nghiÖp. L©m trêng thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ ngoµi ra cßn lµm dÞch vô. hai ®Çu. cho n«ng d©n. Ta h·y xem çc l©m trêng ë Hµ Giang thùc hiÖn chøc n¨ng nµy nh thÕ nµo ? Cã 7 l©m trêng ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn Hµ Giang. §ã lµ:

* L©m trêng VÞ Xuyªn (trùc thuéc tØnh) cã 26 çn bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã cã 18 c«ng nh©n, 4 kü s l©m nghiÖp, tµi s¶n cè ®Þnh cña l©m trêng hiÖn cã kh«ng ®¸ng kÓ, l©m trêng kh«ng ®îc Nhµ níc giao ®Êt giao rõng, kh«ng kinh doanh l©m nghiÖp. Tõ 1999 tíi nay l©m trêng lµm chñ hai dù ¸n : Dù ¸n 661 vµ dù ¸n ®Þnh canh ®Þnh c cña huyÖn. Tæng kinh phÝ ®-îc ®Çu t hµng n¨m tõ 600 ®Õn 800 triÖu ®ång l©m trêng sö dông kho¶n qu¶n lý phÝ çc dù ¸n (víi dù ¸n 661 lµ 6%) ®Ó tr¶ l¬ng cho çn bé qu¶n lý l©m trêng nªn møc thu nhËp cña hä rÊt thÊp.

* L©m trêng Hoµng Xu Ph× (trùc thuéc tØnh) hiÖn cã 35 çn bé c«ng nh©n viªn trong ®ã cã 22 c«ng nh©n - Tµi s¶n cè ®Þnh cña l©m trêng hiÖn cã kh«ng ®¸ng kÓ (cã 1 v¨n phßng, 1 vên ¬m, 1 xe m¸y Minsk vµ 1 m¸y tÝnh) l©m trêng kh«ng ®îc giao ®Êt giao rõng vµ kh«ng kinh doanh l©m nghiÖp. Tõ 1999, l©m trêng lµm chñ dù ¸n 661 trªn toµn bé ®Þa bµn gåm 22 x· thuéc khu phßng hé ®Çu nguån s«ng Ch¶y víi tæng kinh phÝ ®Çu t mçi n¨m kho¶ng 900 triÖu ®ång.

Page 19 of 71

L©m trêng sö dông kho¶n qu¶n lý phÝ dù ¸n (6%) ®Ó tr¶ l¬ng cho ®éi ngò çn bé qu¶n lý, cßn ®éi ngò c«ng nh©n tham gia gieo ¬m c©y gièng vµ trùc tiÕp trång rõng vµ hëng thu nhËp b»ng kho¶n tiÒn c«ng kho¸n lµm çc viÖc ®ã. Thu nhËp cña çn bé c«ng nh©n viªn l©m trêng rÊt thÊp.

* L©m trêng B¾c Mª (trùc thuéc tØnh) hiÖn cã 21 çn bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã : Çn bé qu¶n lý 11 ngêi vµ c«ng nh©n 10 ngêi, kh«ng cã kü s l©m nghiÖp. Tµi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã cña l©m trêng kh«ng ®¸ng kÓ. L©m trêng kh«ng tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh«ng ®îc giao ®Êt giao rõng. HiÖn nay, l©m trêng thùc hiÖn ba nhiÖm vô :

� Lµm chñ dù ¸n 661 trªn ®Þa bµn 9 x· cña huyÖn � Lµm chñ dù ¸n §Þnh canh ®Þnh c ë 2 x·. � Qu¶n lý b¶o vÖ khu b¶o tån thiªn nhiªn B¾c Mª.

Ng©n s¸ch hµng n¨m ®Çu t cho dù ¸n kho¶ng 800 triÖu ®ång.

TØnh ®ang dù ®Þnh chuyÓn l©m trêng B¾c Mª thµnh ban qu¶n lý khu rõng b¶o tån thiªn nhiªn B¾c Mª.

TiÒn l¬ng cña ®éi ngò çn bé qu¶n lý l©m trêng ®Òu tr«ng cËy vµo kho¶n qu¶n lý phÝ cña çc dù ¸n, thêng rÊt Ýt ái.

* L©m trêng Yªn Minh (trùc thuéc tØnh ) hiÖn cã 65 çn bé c«ng nh©n viªn trong ®ã : çn bé qu¶n lý cã 12 ngêi vµ 53 c«ng nh©n, l©m trêng kh«ng tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ kh«ng ®îc giao ®Êt giao rõng. HiÖn nay l©m trêng ®ang thùc hiÖn hai nhiÖm vô :

� Lµm chñ dù ¸n 661. � Qu¶n lý, b¶o vÖ khu b¶o tån thiªn nhiªn Du Giµ.

Ng©n s¸ch ®Çu t hµng n¨m tõ 700 ®Õn 1000 triÖu ®ång.

L©m trêng sö dông kho¶n qu¶n lý phÝ dù ¸n (6%) ®Ó tr¶ l¬ng cho ®éi ngò çn bé qu¶n lý nhng chØ ®¶m b¶o 50% l¬ng theo ng¹ch bËc cña çn bé.

L©m trêng kh«ng cã tµi s¶n cè ®Þnh g× ®¸ng gi¸. TØnh cã dù ®Þnh chuyÓn l©m trêng thµnh Ban qu¶n lý khu b¶o tån thiªn nhiªn Du Giµ. Qua t×m hiÓu bèn l©m trêng trùc thuéc tØnh cho thÊy çc ®¬n vÞ ®ã kh«ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng nghÜa lµ doanh nghiÖp Nhµ níc, nã chØ tån t¹i nh mét Ban qu¶n lý dù ¸n 327 tríc ®©y vµ dù ¸n 661 hiÖn nay. Theo ®¸nh gi¸ cña nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn ë tØnh th× viÖc ®Ó cho l©m trêng lµm chñ dù ¸n l©m nghiÖp sÏ tèt h¬n lµ ®Ó cho çc Ban qu¶n lý dù ¸n, mµ thµnh viªn cña çc ban nµy lµ çn bé çc phßng ban cña huyÖn kiªm nhiÖm. §iÒu ®ã ®îc gi¶i thÝch v× l©m trêng cã ®éi ngò çn bé am hiÓu kü thuËt vµ cã kinh nghiÖm qu¶n lý rõng, giao cho çc l©m trêng lµm chñ dù ¸n l©m nghiÖp lµ hoµn toµn hîp lý.

* L©m trêng CÇu Ham (trùc thuéc Tæng C«ng ty giÊy) cã 134 çn bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã cã 8 kü s l©m nghiÖp, 17 çn bé kü thuËt trung cÊp, 109 c«ng nh©n, ngoµi ra cßn cã 131 c«ng nh©n lµm viÖc theo chÕ ®é hîp ®ång thêi vô.

L©m trêng hiÖn ®ang qu¶n lý sö dông 5.441 ha ®Êt thuéc ®Þa bµn 8 x· cña huyÖn B¾c Quang, trong ®ã cã 1.284 ha rõng tù nhiªn, 1.744 ha rõng trång, 1.544 ha ®Êt l©m nghiÖp cha cã rõng, 778 ®Êt n«ng nghiÖp vµ 91 ha ®Êt kh¸c. L©m trêng ®· ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt tõ 1998. Toµn bé ®Êt l©m nghiÖp cña l©m trêng thuéc quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu giÊy cña Nhµ m¸y giÊy B·i B»ng.

L©m trêng cã nhiÖm vô g©y trång rõng nguyªn liÖu giÊy ®Ó b¸n cho nhµ m¸y giÊy B·i B»ng b»ng nguån vèn tù cã vµ vèn vay tõ quü hç trî ®Çu t quèc gia vµ vay ng©n hµng. Doanh sè hµng n¨m tõ 2,5 ®Õn 3 tû ®ång. Khã kh¨n lín nhÊt hiÖn nay cña l©m trêng lµ nî ng©n hµng ®· ®Õn h¹n tr¶ nhng nhiÒu khu rõng trång ®· ®Õn tuæi khai th¸c cÇn khai th¸c b¸n ®Ó tr¶ nî nhng kh«ng d¸m khai th¸c v× kh«ng tiªu thô ®îc s¶n phÈm do mÊt c©n ®èi trong cung vµ cÇu nguyªn liÖu giÊy. Cung ®· v-ît cÇu qu¸ xa.

* L©m trêng Ngßi S¶o (trùc thuéc Tæng C«ng ty giÊy) hiÖn cã 106 çn bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã cã 7 kü s, 8 çn bé trung cÊp kü thuËt vµ 91 c«ng nh©n.

L©m trêng hiÖn ®ang qu¶n lý sö dông 4641 ha ®Êt thuéc ®Þa bµn 5 x· cña huyÖn B¾c Quang, trong ®ã cã 1133 ha rõng tù

Page 20 of 71

nhiªn, 1159 ha rõng trång, 1696 ha ®Êt l©m nghiÖp cha cã rõng, 250 ha ®Êt n«ng nghiÖp vµ 404 ha ®Êt kh¸c. Toµn bé ®Êt do l©m trêng qu¶n lý ®· ®îc cÊp. sæ ®á. tõ n¨m 1998, ®Êt l©m nghiÖp thuéc quy ho¹ch rõng s¶n xuÊt vïng nguyªn liÖu giÊy cña nhµ m¸y giÊy B·i B»ng.

L©m trêng ho¹t ®éng theo c¬ chÕ s¶n xuÊt kinh doanh cã nhiÖm vô g©y trång rõng nguyªn liÖu giÊy ®Ó b¸n cho nhµ m¸y giÊy B·i B»ng. Doanh sè hµng n¨m ®¹t tõ 2 ®Õn 2,5 tû ®ång. Nguån vèn ho¹t ®éng cña l©m trêng lµ vèn tù cã, vèn vay cña quü hç trî ®Çu t quèc gia vµ vay cña ng©n hµng.

Khã kh¨n cña l©m trêng Ngßi S¶o còng gièng nh l©m trêng CÇu Ham lµ kh«ng b¸n ®îc hµng.

* L©m trêng VÜnh H¶o (trùc thuéc Tæng C«ng ty giÊy) hiÖn cã 214 çn bé c«ng nh©n viªn, trong ®ã cã 12 kü s, 14 çn bé kü thuËt trung cÊp, 188 c«ng nh©n ngoµi ra cßn sö dông 120 ngêi lµm viÖc theo chÕ ®é hîp ®ång lao ®éng.

L©m trêng hiÖn ®ang qu¶n lý sö dông 4907 ha ®Êt thuéc ®Þa bµn 5 x· cña huyÖn B¾c Quang, trong ®ã cã 165 ha rõng tù nhiªn, 2448 ha rõng trång, 1344 ha ®Êt l©m nghiÖp cha cã rõng, 243 ha ®Êt n«ng nghiÖp vµ 706 ha ®Êt kh¸c. Toµn bé ®Êt cña l©m trêng ®· ®îc cÊp "sæ ®á" tõ n¨m 1998, ®Êt l©m nghiÖp cña l©m trêng ®Òu thuéc vïng quy ho¹ch rõng s¶n xuÊt nguyªn liÖu giÊy cho nhµ m¸y giÊy B·i B»ng, l©m trêng ho¹t ®éng theo c¬ chÕ s¶n xuÊt kinh doanh. Néi dung ho¹t ®éng bao gåm:

- Trång rõng nguyªn liÖu giÊy ®Ó b¸n cho nhµ m¸y giÊy B·i B»ng.

- S¶n xuÊt bét giÊy tõ nguån nguyªn liÖu tre nøa ®Ó b¸n cho nhµ m¸y giÊy ViÖt Tr×. Doanh sè hµng n¨m ®¹t kho¶ng 3,5 ®Õn 4 tû ®ång. Nguån vèn ho¹t ®éng chñ yÕu b»ng vèn tù cã vµ vèn vay ng©n hµng, vèn vay tõ quü hç trî ®Çu t quèc gia.

Còng nh hai l©m trêng Ngßi S¶o vµ CÇu Ham, khã kh¨n chñ yÕu cña l©m trêng VÜnh h¶o lµ kh«ng cã thÞ trêng tiªu thô hÕt s¶n phÈm gç rõng trång.

Çc l©m trêng thuéc Tæng C«ng ty giÊy kh«ng ®îc giao lµm chñ dù ¸n 661 vµ çc dù ¸n kh¸c, nhng çc l©m trêng nµy thÓ hiÖn râ vai trß dÞch vô cña m×nh trªn nh÷ng khÝa c¹nh sau ®©y:

+ Th«ng qua çc h×nh thøc kho¸n gän, kho¸n c«ng ®o¹n, kho¸n theo NghÞ ®Þnh 01, liªn doanh liªn kÕt, çc l©m trêng trªn ®©y ®· t¹o c«ng ¨n viÖc lµm kh«ng chØ cho sè lîng c«ng nh©n viªn cña hä mµ cßn cho hµng tr¨n hé n«ng d©n trong vïng.

+ L©m trêng ®· thùc hiÖn tèt chøc n¨ng cung øng vèn cho trång rõng, vËt t s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp vµ bao tiªu s¶n phÈm rõng trång cho n«ng d©n. NÕu kh«ng cã l©m trêng, ngêi d©n kh«ng thÓ vay vèn tõ Quü hç trî ®Çu t quèc gia ®Ó trång rõng

+ L©m trêng thùc hiÖn tèt chøc n¨ng chuyÓn giao kü thuËt kinh nghiÖm s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp cho nh©n d©n trong vïng.

Khi xem xÐt vÒ tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô s¶n xuÊt l©m nghiÖp, ta thÊy Hµ Giang cã nh÷ng nç lùc to lín. Trong ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng kü thuËt kÐm ph¸t triÓn, tr×nh ®é d©n trÝ cßn bÞ h¹n chÕ, ®éi ngò çn bé võa thiÕu võa yÕu, nhng Hµ Giang ®· tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp b¶o ®¶m ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n, ®¹t møc 2.

4. VÒ ph©n c«ng, ph©n cÊp thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng

Còng nh ë ViÖt Nam, tríc ®©y ë Hµ Giang cã t×nh tr¹ng cha t¸ch b¹ch râ rµng gi÷a chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc víi chøc n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh. C¬ quan qu¶n lý Nhµ níc thêng cã nh÷ng can thiÖp th« b¹o vµo quyÒn tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong s¶n xuÊt kinh doanh cña l©m trêng quèc doanh, ngîc l¹i cã l©m trêng quèc doanh lµm nh÷ng c«ng viÖc hoÆc ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý nh mét c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ níc. T×nh h×nh ®ã dÇn dÇn ®îc kh¾c cïng víi qu¸ tr×nh c¶i çch hµnh chÝnh vµ ®æi míi qu¶n lý trong l©m nghiÖp. Ngµy nay, çc c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ l©m nghiÖp ë Hµ Giang chØ thùc hiÖn nh÷ng néi dung c«ng viÖc qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 8 LuËt b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng (1991 ) vµ ®îc nh¾c l¹i t¹i QuyÕt ®Þnh sè 245/1998/Q§-TTg.

Page 21 of 71

Tríc khi cã quyÕt ®Þnh 245, lùc lîng kiÓm l©m tØnh, ngoµi chøc n¨ng b¶o vÖ rõng cßn lµm nhiÖm vô giao ®Êt giao rõng, c¬ quan ®Þa chÝnh çc cÊp chØ lµm nhiÖm vô cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, nhng cho ®Õn nay còng míi chØ cÊp ®îc. sæ ®á. cho 26,2% diÖn tÝch ®Êt ®· giao, n¬i cha ®îc cÊp. Sæ ®á. th× kiÓm l©m t¹m cÊp "l©m b¹" ®Ó d©n yªn t©m ®a diÖn tÝch ®Êt vµ rõng ®îc giao vµo s¶n xuÊt kinh doanh.

Sau khi cã quyÕt ®Þnh 245 c«ng t¸c qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp bao gåm : quy ho¹ch sö dông ®Êt, giao ®Êt giao rõng, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt chuyÓn cho ngµnh ®Þa chÝnh, chi côc kiÓm l©m chØ thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt vÒ rõng, phßng ch÷a ch¸y rõng vµ trùc tiÕp chØ ®¹o thùc hiÖn hîp phÇn "b¶o vÖ rõng" trong dù ¸n HPM.

Chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng, theo quyÕt ®Þnh 245 lµ thuéc vÒ ngµnh n«ng nghiÖp ph¸t triÓn n«ng th«n, nhng lùc l-îng çn bé lµm c«ng t¸c l©m nghiÖp cßn ®ang rÊt máng. ë Së vµ Chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp víi biªn chÕ 8 çn bé nh©n viªn, ë huyÖn, trong biªn chÕ phßng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n chØ cã 1 çn bé chuyªn tr¸ch l©m nghiÖp, ë x· tuy cã thµnh lËp ban l©m nghiÖp x· nhng kh«ng cã çn bé chuyªn tr¸ch vÒ l©m nghiÖp lµm nßng cèt nªn ho¹t ®éng cña ban kh«ng ®îc duy tr× ®Òu ®Æn. Víi ®éi ngò çn bé nh trªn, ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n khã cã thÓ thùc hiÖn hÕt chøc tr¸ch nh QuyÕt ®Þnh 245 quy ®Þnh. Cho ®Õn nay cã nhiÒu çn bé, nhÊt lµ çn bé cÊp huyÖn vµ x· cha n¾m v÷ng néi dung cña quyÕt ®Þnh 245, cha thÊy hÕt tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong qu¶n lý b¶o vÖ rõng, vÉn cho ®ã lµ viÖc cña kiÓm l©m cña cÊp trªn.

Ho¹t ®éng cña quÇn chóng tham gia qu¶n lý b¶o vÖ rõng ë nh÷ng th«n b¶n ®· hoµn thµnh c«ng t¸c giao ®Êt giao rõng hoÆc ®îc çc dù ¸n MRDP, dù ¸n HPM, dù ¸n ®Þnh canh ®Þnh c hç trî lµ tÝch cùc vµ mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan. ë®©y kh«ng cßn t×nh tr¹ng ®èt ph¸ rõng lµm n¬ng rÉy, rõng cña hé gia ®×nh, ç nh©n ®îc b¶o vÖ tèt, rõng cña céng ®ång còng ®îc qu¶n lý, b¶o vÖ, sö dông theo quy íc cña lµng b¶n.

Tuy nhiªn QuyÕt ®Þnh 245 chØ quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng cña çc cÊp chÝnh quyÒn tØnh huyÖn, x·. Trong mçi cÊp chÝnh quyÒn ®ã l¹i cã çc c¬ quan chøc n¨ng gióp viÖc. V× vËy tØnh cÇn cã v¨n b¶n lµm râ tr¸ch nhiÖm cña Ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ngµnh ®Þa chÝnh, ngµnh kiÓm l©m gióp Uû ban nh©n d©n çc cÊp trong viÖc qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp ®ång thêi tæ chøc tËp huÊn cho çn bé l©m nghiÖp çc cÊp ®Ó hä qu¸n triÖt néi dung quyÕt ®Þnh 245, nhng ë Hµ Giang cha thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc nµy.

Dùa trªn nh÷ng ®iÒu ®· ph©n tÝch trªn ®©y ta thÊy viÖc tæ chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 245 cña Hµ Giang chØ ®¹t møc 2, tøc lµ thùc hiÖn ®¹t yªu cÇu c¬ b¶n.

5. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c vµ hëng lîi tõ rõng

ChÝnh s¸ch nµy ®îc quy ®Þnh trong quy chÕ qu¶n lý ba lo¹i rõng ®Æc dông, phßng hé vµ s¶n xuÊt ®îc ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 08-2001/Q§-TTg cña Thñ tíng ChÝnh phñ, QuyÕt ®Þnh 187-1999/Q§-TTg vÒ ®æi míi l©m trêng quèc doanh, QuyÕt ®Þnh 02-1999/Q§-BNN/PTLN vµ QuyÕt ®Þnh 47-1999/Q§-BNN-KL cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n vÒ quy chÕ qu¶n lý khai th¸c vµ vËn chuyÓn l©m s¶n.

§Ó thùc hiÖn çc v¨n b¶n trªn ®©y tØnh Hµ Giang ®· cã QuyÕt ®Þnh sè 2430-1999/Q§uB ngµy 22/11/1999 ban hµnh b¶n quy ®Þnh vÒ qu¶n lý khai th¸c, vËn chuyÓn, chÕ biÕn vµ kinh doanh, tiªu thô gç vµ l©m s¶n trªn ®Þa bµn tØnh.

Néi dung vÒ chÝnh s¸ch khai th¸c vµ hëng lîi tõ rõng trong QuyÕt ®Þnh 2430 nh sau :

5.1. Khai th¸c gç l©m s¶n trong rõng tù nhiªn (bao gåm c¶ rõng s¶n xuÊt vµ rõng phßng hé xung yÕu, rÊt xung yÕu):

- Chñ rõng ®îc khai th¸c tËn dông, tËn thu c©y gç ®æ gÉy do thiªn tai, c©y chÕt tù nhiªn, gç vµ l©m s¶n kh¸c do thanh lý rõng ®Ó lÊy ®Êt dïng vµo viÖc kh¸c theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn.

- §îc khai th¸c tËn dông çc s¶n phÈm phô cña gç vµ c©y rõng tù nhiªn nh hoa, qu¶, dÇu, nhùa, l¸, c©y dîc liÖu, nÊm çc lo¹i (riªng víi nhùa th«ng chØ ®îc ¸p dông ph¬ng ph¸p khai th¸c dìng c©y lµ chÝnh, khai th¸c nhùa lµ phô).

Page 22 of 71

- §îc khai th¸c chän tèi ®a kh«ng qu¸ 20% tr÷ lîng víi çc lo¹i: Tre, vÇu, nøa, giang, dïng, tróc, song, m©y, hÌo. Riªng tre, vÇu, giang nøa chØ ®îc khai th¸c vµo mïa c©y kh«ng ra m¨ng.

§Ó ®îc cÊp phÐp khai th¸c l©m s¶n, çc chñ rõng cÇn lµm ®¬n vµ lËp thiÕt kÕ khai th¸c göi Uû ban nh©n d©n x· cã rõng x¸c nhËn, göi tiÕp lªn Uû ban nh©n d©n huyÖn cã ý kiÕn vµo ®¬n sau ®ã göi lªn Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n thÈm ®Þnh thiÕt kÕ khai th¸c tr×nh Uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt ®Ó Së cÊp phÐp khai th¸c cho chñ rõng, ®ång thêi th«ng b¸o cho H¹t kiÓm l©m së t¹i biÕt ®Ó kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn quy tr×nh quy ph¹m vµ thiÕt kÕ khai th¸c rõng, ®ãng dÊu bóa kiÓm l©m vµo nh÷ng khóc gç thµnh phÈm vµ lËp lý lÞch gç ®Ó tiÖn cho viÖc kiÓm tra trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.

5.2 Khai th¸c gç l©m s¶n tõ rõng trång:

i. §èi víi rõng trång nh»m môc ®Ých phßng hé, ¸p dông nh rõng phßng hé lµ rõng tù nhiªn.

ii. §èi víi rõng s¶n xuÊt lµ rõng trång: Khi rõng ®ñ tuæi, ®Õn chu kú khai th¸c ®Òu ®îc khai th¸c theo ph¬ng thøc khai th¸c do chñ rõng quyÕt ®Þnh. Riªng diÖn tÝch rõng trång ë phÇn phÝa trªn cña çc ®åi nói, khu vùc rõng ë ®Çu çc khe suèi chØ ®îc khai th¸c tr¾ng chu kú ®Çu - Trong çc chu kú sau chØ ®îc khai th¸c chän kh«ng qu¸ 30% tr÷ lîng vµ chuyÓn dÇn diÖn tÝch nµy thµnh rõng phßng hé côc bé cho khu vùc. Thñ tôc vµ thÈm quyÒn cÊp giÊy phÐp khai th¸c ¸p dông theo çc §iÒu 21, 23 Ch¬ng II, QuyÕt ®Þnh 02-1999/Q§-BNN/PTLN ngµy 22/11/1999 cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n.

5.3. Khai th¸c gç, l©m s¶n trong vên rõng:

Khi rõng ®Õn tuæi khai th¸c, chñ rõng ®îc quyÒn khai th¸c gç, l©m s¶n trong vên rõng ®Ó sö dông hoÆc ®Ó b¸n.

i. NÕu khai th¸c gç, l©m s¶n th«ng thêng ®Ó sö dông hoÆc ®Ó ®ãng gãp cho x©y dùng çc c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n ë th«n, x·, huyÖn th× khi khai th¸c chØ cÇn b¸o cho Uû ban nh©n d©n x· biÕt. NÕu khai th¸c gç quý hiÕm (thuéc çc nhãm I, II, III ) ®Ó sö dông th× ph¶i lµm ®¬n xin phÐp Uû ban nh©n d©n tØnh, Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n cÊp phÐp khai th¸c.

ii. NÕu khai th¸c gç, l©m s¶n trong vên rõng ®Ó b¸n th× chñ rõng ph¶i lµm ®¬n xin phÐp göi qua Uû ban nh©n d©n x·, x· göi lªn huyÖn. NÕu xin khai th¸c l©m s¶n ngoµi gç th× Uû ban nh©n d©n huyÖn xem xÐt cÊp phÐp khai th¸c. NÕu xin khai th¸c gç ®Ó b¸n th× Uû ban nh©n d©n huyÖn ghi ý kiÕn vµo ®¬n, chuyÓn lªn Uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt ®Ó Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n cÊp phÐp khai th¸c.

Tõ viÖc nghiªn cøu QuyÕt ®Þnh 2430 cña Hµ Giang cã thÓ rót ra nh÷ng nhËn xÐt sau:

� Hµ Giang cã bèn khu rõng b¶o tån thiªn nhiªn cã diÖn tÝch h¬n 60.000 ha, nhng trong QuyÕt ®Þnh 2430 cña tØnh cha thÊy cã quy ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch khai th¸c, hëng dông l©m s¶n ngoµi gç ë nh÷ng khu rõng nµy.

� QuyÕt ®Þnh 2430 còng míi chØ quy ®Þnh quyÒn khai th¸c hëng lîi l©m s¶n cña chñ rõng, cha thÊy nãi ®Õn quyÒn khai th¸c, hëng lîi cña çc hé nhËn kho¸n trång rõng b¶o vÖ khoanh nu«i t¸i sinh rõng cho çc chñ rõng. §ã míi lµ ®iÒu ®«ng ®¶o hé n«ng d©n cÇn biÕt, v× hiÖn nay hä ®ang thùc hiÖn çc hîp ®ång kho¸n vµ hëng tiÒn c«ng kho¸n tõ ng©n s¸ch Nhµ níc hoÆc tiÒn hç trî tõ çc dù ¸n. Nhng khi viÖc dïng tiÒn ®Ó kho¸n bÞ chÊm døt th× hä sÏ ®îc g× ?

� XuÊt ph¸t tõ ý tëng muèn gi¶m dÇn ®i tíi chÊm døt khai th¸c gç rõng tù nhiªn trong mét sè n¨m, nªn trong QuyÕt ®Þnh 2430 ®· ®a ra nh÷ng quy ®Þnh vµ thñ tôc kh¾t khe khi cho phÐp khai th¸c gç rõng tù nhiªn, ®ã lµ ®iÒu hîp lý. Nhng ®èi víi çc l©m s¶n ngoµi gç th× kh«ng nªn ®Ò ra nh÷ng thñ tôc kh¾t khe nh vËy, khi cÇn khai th¸c l©m s¶n ngoµi gç, chñ rõng chØ cÇn xin phÐp Uû ban nh©n d©n huyÖn lµ ®ñ vµ kh«ng ph¶i lo¹i l©m s¶n ngoµi gç nµo còng cÇn thiÕt kÕ khai th¸c (nh khai th¸c song, m©y, hÌo...) g©y ra l·ng phÝ kh«ng ®¸ng cã.

� QuyÕt ®Þnh 2430 cho phÐp chñ hé khi khai th¸c gç, l©m s¶n trong vên rõng ®Ó dïng trong gia ®×nh th× thñ tôc kh¸ nhÑ nhµng, nhng nÕu khai th¸c gç ®Ó b¸n th× ph¶i ®îc Uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt míi ®îc Së cÊp phÐp khai th¸c. Quy ®Þnh nh vËy lµ qu¸ kh¾t khe phiÒn hµ. Riªng víi gç quý hiÕm do d©n trång ra hoÆc khoanh nu«i t¸i sinh n¨m b¶y chôc n¨m míi cã ®îc, nhng muèn khai th¸c, sö dông l¹i cßn khã kh¨n h¬n n÷a. T¹i sao Nhµ níc ®ang khuyÕn khÝch trång c©y quý hiÕm, nÕu ai trång cßn ®îc Nhµ níc hç trî (cho kh«ng) 2 triÖu ®ång /ha. ë Hµ Giang ®· kh«ng cã chÝnh s¸ch hç trî nhng khi trång ®îc c©y gç quý hiÕm l¹i kh«ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ngêi ta sö dông lµ kh«ng hîp lý.

Page 23 of 71

Chóng t«i cho r»ng: Nªn quy ®Þnh gç vµ mäi l©m s¶n trong vên rõng lµ thuéc së h÷u cña chñ rõng. Hä cã toµn quyÒn ®Þnh ®o¹t vµ sö dông nh÷ng l©m s¶n ®ã khi khai th¸c l©m s¶n trong vên rõng, kh«ng cÇn ph¶i xin phÐp bÊt cø ai. Hä chØ cÇn b¸o cho Uû ban nh©n d©n x· vµ c¬ quan kiÓm l©m gÇn nhÊt ®Ó ®îc x¸c nhËn lµ l©m s¶n khai th¸c hîp ph¸p.

Qua ph©n tÝch viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c, hëng lîi tõ rõng ë Hµ Giang cho thÊy cßn thiÕu mét sè quy ®Þnh quan träng (nh chÝnh s¸ch ®èi víi hé nhËn kho¸n, chÝnh s¸ch khai th¸c sö dông rõng ë çc khu b¶o tån thiªn nhiªn). Trong chÝnh s¸ch ®èi víi kinh tÕ hé Hµ Giang cha t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh÷ng ho¹t ®éng l©m nghiÖp cu¶ hé gia ®×nh t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸, mang l¹i nguån thu nhËp ®¸ng kÓ cho hä. Tuy nhiªn, so víi mét sè tØnh trong vïng, Hµ Giang ®· cã QuyÕt ®Þnh 2430, mét v¨n b¶n quan träng trong viÖc híng dÉn thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch khai th¸c vµ hëng lîi tõ rõng. XÐt mét çch tæng qu¸t cã thÓ xÕp Hµ Giang vµo møc 2. Thùc hiÖn ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch Nhµ níc.

Dùa vµo møc ®é xÕp h¹ng ë cuèi mçi phÇn ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn mét nhãm chÝnh s¸ch, ta cã thÓ biÓu thÞ t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña Hµ Giang nh s¬ ®å sau:

H×nh 3 - S¬ ®å biÓu thÞ møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña Hµ Giang

Trong ®ã :

A - ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp

B - ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp

C - Tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp

D - Tæ chøc ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng

E - ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c vµ hëng lîi tõ rõng.

II. TØnh Yªn B¸i

Yªn B¸i lµ tØnh miÒn nói B¾c Bé cã diÖn tÝch tù nhiªn 688.292 ha, d©n sè (n¨m 1999) lµ 682100 ngêi trong ®ã phô n÷ lµ

342 700 chiÕm 50.1%, nam giíi lµ 340 400 chiÕm 44.9%1 ngêi thuéc 30 d©n téc anh em trong ®ã cã 5 d©n téc cã tû lÖ d©n sè cao lµ: Kinh: 53%, Tµy:17,6%, Dao: 9,3%, H.M«ng: 8,1%, Th¸i: 6,1%, çc d©n téc kh¸c chØ chiÕm 5,9% d©n sè toµn tØnh. Mçi d©n téc cã mét b¶n s¾c t©m lý vµ phong tôc tËp qu¸n kh¸c nhau, tr×nh ®é d©n trÝ ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau nªn tr×nh ®é nhËn thøc vµ ý thøc chÊp hµnh chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ níc còng ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau.

Tæng sè lao ®éng cña Yªn B¸i cã 343.692 ngêi chiÕm 47% d©n sè; trong ®ã: nam cã 167.302 ngêi chiÕm 48,7%, n÷ cã 176.390 ngêi chiÕm 51,3% tæng sè lao ®éng. Sè lao ®éng n«ng l©m nghiÖp lµ 277.015 ngêi chiÕm 80,6% tæng sè lao ®éng. T×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm cßn kh¸ phæ biÕn.

Yªn B¸i lµ tØnh n«ng nghiÖp, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhê ¸p dông gièng míi vµ kü thuËt canh t¸c tiÕn bé, n¨ng suÊt lóa ®· ®¹t b×nh qu©n toµn tØnh: 32,5 t¹/ha, ng«: 17,2 t¹/ha. S¶n lîng l¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ngêi ®¹t 244 kg/ngêi/n¨m,

Page 24 of 71

vÉn cha ®¸p øng ®ñ nhu cÇu tiªu dïng cña ®Þa ph¬ng, vµo lóc gi¸p h¹t vÉn cßn xÈy ra t×nh tr¹ng thiÕu ®ãi ë mét sè b¶n lµng thuéc vïng s©u, vïng xa.

Theo tµi liÖu kiÓm kª rõng toµn quèc n¨m 1999 ®îc c«ng bè th¸ng 1 n¨m 2001 th× hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt ®ai vµ tr¹ng th¸i rõng cña Yªn B¸i nh sau:

Tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn: 6882922 ha bao gåm:

1. §Êt cã rõng: 258.918 ha tû lÖ che phñ: 37,6%, tæng tr÷ lîng gç 14649000 m3

Trong ®ã:

1.1 - Rõng tù nhiªn: 180.430 ha cã tr÷ lîng 12509 000 m3 gç

Bao gåm

+ Rõng trung b×nh: 4.347 ha

+ Rõng nghÌo: 51.099 ha

+ Rõng phôc håi: 51.978 ha

+ Rõng hçn giao: gç + nøa 10.141 ha

+ Rõng tre nøa: 23.865 ha

1.2 - Rõng trång: 78.488 ha cã tr÷ lîng: 1.564.000 m3 gç

2. §Êt trèng ®åi träc: 309.360 ha chiÕm 44,9 % diÖn tÝch tù nhiªn

3. §Êt n«ng nghiÖp: 66.692 ha chiÕm 9,7% diÖn tÝch tù nhiªn

4. §Êt thæ c: 3.697 ha chiÕm 0,6%

5. §Êt kh¸c: 49.625 ha chiÕm 7,2%

Yªn B¸i cã 7 huyÖn vµ 2 thÞ x· (Yªn B¸i vµ NghÜa Lé) toµn tØnh cã 180 x· phêng trong ®ã cã 165 x· cã rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp, 64 x· miÒn nói cã ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt khã kh¨n. D©n sè sèng trong vïng l©m nghiÖp kho¶ng 560.000 ngêi, (94.000 hé gia ®×nh), hÇu hÕt ®· ®îc ®Þnh canh ®Þnh c, nhng s¶n xuÊt vÉn cßn mang tÝnh chÊt tù cÊp tù tóc, ®êi sèng cßn nhiÒu khã kh¨n.

Díi ®©y, chóng t«i xin ®i s©u ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch l©m nghiÖp chñ yÕu cña Yªn B¸i.

1. VÒ chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ qu¶n lý ®Êt vµ rõng

1.1. VÒ ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng:

Rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp ë Yªn B¸i ®îc ph©n thµnh ®Êt rõng phßng hé vµ ®Êt rõng s¶n xuÊt (kh«ng ph©n chia thµnh ®Êt

rõng ®Æc dông). Rõng phßng hé chØ chia thµnh hai cÊp : cÊp xung yÕu vµ Ýt xung yÕu (kh«ng cã cÊp rÊt xung yÕu)3, kh¸c víi ph©n lo¹i rõng phßng hé theo Quy chÕ qu¶n lý ba lo¹i rõng ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 08 - 2001/Q§ - TTg ph©n chia thµnh hai cÊp phßng hé xung yÕu vµ rÊt xung yÕu, kh«ng cã cÊp Ýt xung yÕu.

Page 25 of 71

Trong rõng s¶n xuÊt, Yªn B¸i chØ chia thµnh rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp vµ rõng ®Æc s¶n (quÕ), kh«ng cã lo¹i h×nh rõng kinh doanh gç lín phôc vô cho nhu cÇu x©y dùng c¬ b¶n vµ rõng cung cÊp gç, cñi gia dông cho nh©n d©n, nhng trong thùc tÕ th× kh«ng thÓ kh«ng cã lo¹i h×nh rõng s¶n xuÊt nµy.

ViÖc ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng cña Yªn B¸i kh«ng phï hîp víi ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng cña Nhµ níc sÏ g©y ra nh÷ng khã kh¨n trong viÖc vËn dông çc chÝnh s¸ch cña Nhµ níc. Ch¼ng h¹n: trong Q§ - 661, Nhµ níc ®· ban hµnh chÝnh s¸ch hç trî (cho kh«ng) nh÷ng chñ rõng trång loµi c©y gç quý hiÕm, cã chu kú sinh trëng dµi trªn rõng s¶n xuÊt víi møc hç trî 2 triÖu ®ång/ha. Nhng trong ph©n lo¹i rõng ë Yªn B¸i kh«ng cã lo¹i rõng nµy, vËy cã thÓ thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî ®ã kh«ng?

§èi víi ®Êt cha cã rõng (309.360 ha) Yªn B¸i ®· c¨n cø vµo tr¹ng th¸i thùc b× trªn ®Êt ®Ó chia thµnh ba lo¹i:

- §Êt trèng IA lµ ®Êt cã líp thùc b× cá, lau l¸ch hoÆc chuèi rõng.

- §Êt trèng IB lµ ®Êt cã líp thùc b×, c©y bôi cã thÓ cã mét sè c©y th©n gç, tre nøa mäc r¶i r¸c.

- §Êt trèng IC lµ ®Êt trªn ®ã cã nhiÒu c©y gç t¸i sinh mäc.

Trªn c¬ së ph©n lo¹i nh trªn, Yªn B¸i ®· x¸c ®Þnh ®îc diÖn tÝch ®Êt trèng cã kh¶ n¨ng sö dông cho l©m nghiÖp lµ 202.787 ha, chiÕm 65,5% diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi träc cña tØnh. NÕu tØnh nµo còng lµm ®îc nh Yªn B¸i th× viÖc x¸c ®Þnh diÖn tÝch cÇn trång rõng míi vµ diÖn tÝch cã thÓ khoanh nu«i t¸i sinh sÏ rÊt hîp lý vµ chÝnh x¸c.

1.2 VÒ quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp:

Dùa trªn sù ph©n lo¹i rõng vµ ®Êt rõng nh trªn, Yªn B¸i ®· lËp quy ho¹ch sö dông ®Êt nh ë b¶ng sau:

B¶ng 6: Quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp ë Yªn B¸i 2:

2 Theo b¸o ço Quy ho¹ch trång rõng cña Yªn B¸i göi Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n.

Do cã sù ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng nh trªn nªn trong b¶ng quy ho¹ch nµy ta ®ang thÊy thiÕu v¾ng ®Êt dµnh cho rõng kinh doanh gç lín, trong rõng phßng hé, vÉn cßn quy ho¹ch ®Êt rõng phßng hé Ýt xung yÕu mµ lÏ ra ph¶i gép nã vµo thµnh rõng s¶n xuÊt nh quy chÕ ba lo¹i rõng quy ®Þnh.

TT Lo¹i rõng (ph©n theo môc ®Ých sö dông)

Tæng diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp (ha)

Chia ra

§Êt cã rõng (ha)

§Êt trèng ®åi nói träc

Tæng (ha) BiÖn ph¸p phôc håi rõng

Khoanh nu«i Trång míi

Toµn tØnh 461.705 258.918 202.787 82.716 120.071

1 Rõng phßng hé 252.578 135.236 117.342 77.271 40.071

1.1 Rõng phßng hé xung yÕu 182.882 96.056 86.826 46.755 40.071

1.2 Rõng phßng hé Ýt xung yÕu

69.696 39.180 30.516 30.516

2 Rõng s¶n xuÊt 209.127 123.682 85.445 5.445 80.000

2.1 Rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp

161.084 115.639 45.445 5.445 40.000

2.2 Rõng ®Æc s¶n (quÕ) 48.043 8.043 40.000 40.000

Page 26 of 71

Trªn c¬ së b¶ng quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp, TØnh ®· lËp çc dù ¸n ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng phßng hé sau ®©y:

1 - Dù ¸n phßng hé ®Çu nguån Mï C¨ng Ch¶i: 50.198 ha

2 - Dù ¸n ph¸t triÓn phßng hé huyÖn Tr¹m TÊu: 43.746 ha

3 - Dù ¸n 661 huyÖn V¨n ChÊn

4 - Dù ¸n gièng c©y l©m nghiÖp tØnh Yªn B¸i. Cã nhiÖm vô chuyÓn ho¸ 381 ha rõng gièng, x©y dùng 2 trung t©m s¶n xuÊt gièng vµ 9 vên ¬m réng 10 ha, mçi n¨m cung cÊp 30 triÖu c©y tiªu chuÈn.

5 - Dù ¸n 661 huyÖn Lôc Yªn: 57.217 ha

6 - Dù ¸n 661 huyÖn Yªn B×nh: 48.378 ha

7 - Dù ¸n 661 huyÖn V¨n Yªn: 88.796 ha

9 - Dù ¸n quy ho¹ch c¶i t¹o rõng phong c¶nh thÞ x· Yªn B¸i 2.450 ha.Trong 9 dù ¸n nãi trªn, cã 5 dù ¸n u tiªn. §ã lµ çc dù ¸n rõng phßng hé ë Mï C¨ng Ch¶i, Tr¹m TÊu, V¨n ChÊn, Lôc Yªn vµ dù ¸n ph¸t triÓn gièng c©y l©m nghiÖp, ®ång thêi vÉn duy tr× thùc hiÖn çc dù ¸n kinh doanh rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp cña 9 l©m trêng hiÖn t¹i.

Nh×n chung, viÖc ph©n ®Þnh ranh giíi çc lo¹i rõng, çc dù ¸n míi chØ ®îc tiÕn hµnh trªn b¶n ®å. Trªn thùc ®Þa vÉn cha râ rµng, cßn chång lÊn lªn nhau nªn t×nh tr¹ng x©m canh vµ tranh chÊp ®Êt ®ai gi÷a çc hé n«ng d©n víi l©m trêng cßn xÈy ra kh¸ phæ biÕn.

PhÇn lín sè x· trong tØnh ®· x©y dùng ®îc quy ho¹ch sö dông ®Êt; nh÷ng x· cã rõng ®· lËp ®îc kÕ ho¹ch b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng, nhng cã mét t×nh h×nh chung lµ phÇn lín çc b¶n quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch nµy ®îc lËp theo tr×nh tù. tõ trªn xuèng., çn bé cÊp c¬ së vµ ngêi d©n Ýt ®îc tham gia nªn tÝnh kh¶ thi bÞ h¹n chÕ.

1.3. VÒ giao ®Êt, giao vµ kho¸n rõng:

Theo b¸o ço ®Ò ngµy 25/6/2000 cña Së ®Þa chÝnh Yªn B¸i th× ®Õn hÕt th¸ng 5/2000, Yªn B¸i ®· tiÕn hµnh giao ®Êt, giao rõng theo N§ 02/CP cho çc tæ chøc, hé gia ®×nh, ç nh©n ®îc kÕt qu¶ nh sau:

- Tæng diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao: 152699 ha chiÕm 33% ®Êt l©m nghiÖp trong ®ã:

+ §Êt cã rõng: 39.640 ha b»ng 26% ®Êt l©m nghiÖp ®· giao

+ §Êt trèng ®åi träc: 113.059 ha b»ng 74% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao.

- §Êt vµ rõng giao cho çc ®èi tîng sau:

+ Çc hé gia ®×nh (31905 hé): 92.768 ha, b×nh qu©n 2,9 ha/ hé

+ Çc l©m trêng quèc doanh (9 l©m trêng): 59.931 ha (chñ yÕu lµ ®Êt rõng s¶n xuÊt).

- §· cã 31.459 ha ®Êt l©m nghiÖp giao cho 19.637 hé gia ®×nh ®· ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, chiÕm 34% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao cho hé.

Ngoµi ra, víi sù gióp ®ì cña Ch¬ng tr×nh Ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói ViÖt Nam - Thôy §iÓn, Yªn B¸i ®ang x©y dùng thÝ ®iÓm 8 m« h×nh qu¶n lý rõng céng ®ång t¹i çc huyÖn Mï C¨ng Ch¶i, V¨n ChÊn, TrÊn Yªn vµ Yªn B×nh. T¹i mçi m« h×nh, UBND huyÖn giao cho céng ®ång d©n c th«n b¶n mét diÖn tÝch rõng tù nhiªn kho¶ng mét vµi tr¨m ha ®Ó th«n b¶n qu¶n lý, b¶o vÖ vµ sö dông theo quy íc cña tõng th«n b¶n ®ã. ViÖc tæ chøc qu¶n lý rõng céng ®ång ®¸p øng ®îc nguyÖn väng vµ phï hîp víi tËp qu¸n cña nh©n d©n çc th«n b¶n vïng cao nhng theo LuËt d©n sù th× Céng ®ång th«n b¶n kh«ng cã t çch ph¸p nh©n nªn trong çc v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ giao ®Êt kh«ng quy ®Þnh giao ®Êt cho céng ®ång d©n c.

Page 27 of 71

Nh÷ng diÖn tÝch rõng cha giao cho ai, mµ chñ yÕu lµ rõng phßng hé chÝnh quyÒn cÊp x· vµ lùc lîng kiÓm l©m cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý b¶o vÖ. TØnh tæ chøc thµnh çc dù ¸n 661, giao cho çc l©m trêng quèc doanh ®øng ch©n trªn ®Þa bµn lµm chñ dù ¸n, l©m trêng dïng kinh phÝ ®îc Ng©n s¸ch cÊp ®Ó kho¸n cho çc hé gia ®×nh céng ®ång th«n b¶n, tæ chøc ®oµn thÓ ë c¬ së (héi n«ng d©n, héi cùu chiÕn binh ...) b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng vµ trång rõng míi.

VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch giao ®Êt giao rõng cña Yªn B¸i, chóng t«i s¬ bé cã nh÷ng nhËn xÐt sau:

� PhÇn diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao cho tæ chøc, hé gia ®×nh, ç nh©n, míi ®¹t 33% cßn tíi 67% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp mµ hÇu hÕt lµ thuéc quy ho¹ch rõng phßng hé, cha giao cho ai. TØnh kh«ng thµnh lËp çc Ban qu¶n lý rõng ®Ó giao ®Êt, giao rõng cho çc Ban ®ã qu¶n lý b¶o vÖ víi t çch chñ rõng phßng hé nh Quy chÕ qu¶n lý rõng ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh 08 - 2001/QD - TTg quy ®Þnh.

� H¹n møc ®Êt l©m nghiÖp giao cho hé gia ®×nh phô thuéc vµo quü ®Êt cña tõng x· nhng kh«ng vît qu¸ 30 ha/hé. ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn, TØnh khuyÕn khÝch çc hé nhËn ®Êt cha cã rõng ®Ó kinh doanh rõng theo m« h×nh trang tr¹i. HiÖn nay, Yªn B¸i ®· cã hµng tr¨m trang tr¹i rõng cã quy m« tõ 5 ®Õn 30 ha rõng.

� ViÖc kho¸n b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng vµ trång rõng theo çc dù ¸n 661 hiÖn nay ®Òu do çc l©m trêng quèc doanh (chñ dù ¸n) thùc hiÖn, trong khi çc l©m trêng kh«ng ph¶i lµ chñ rõng, nªn l©m trêngkh«ng ®ñ thÈm quyÒn kho¸n æn ®Þnh l©u dµi trªn 30 n¨m nh N§ 01 quy ®Þnh, l©m trêng chØ cã thÓ dùa vµo nguån kinh phÝ dù ¸n ®îc cÊp ®Ó kho¸n, n¨m cã kinh phÝ th× kho¸n, n¨m kh«ng cã th× th«i lµm cho ngêi nhËn kho¸n kh«ng thùc sù yªn t©m b¶o vÖ rõng. N¨m cã tiÒn tr¶ c«ng kho¸n th× ngêi ta quan t©m b¶o vÖ rõng, n¨m kh«ng kho¸n th× ngêi ta thê ¬, rõng trë thµnh v« chñ vµ bÞ ph¸. Muèn kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy th× ph¶i thµnh lËp çc khu phßng hé, tuú vµo diÖn tÝch cña khu ®ã mµ giao cho çc ®èi tîng kh¸c nhau. NÕu trªn 5.000 ha th× thµnh lËp çc Ban qu¶n lý rõng cã biªn chÕ vµ quü l¬ng sù nghiÖp æn ®Þnh. Giao ®Êt giao rõng vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho çc Ban nµy ®Ó nã chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, b¶o vÖ rõng æn ®Þnh l©u dµi nh Q§ - 08 quy ®Þnh. NÕu díi 5.000 ha th× kh«ng cÇn thµnh lËp Ban qu¶n lý. Cã thÓ giao cho l©m trêng, çc hé gia ®×nh ç nh©n vµ céng ®ång qu¶n lý b¶o vÖ, Hä còng ®îc Nhµ níc ®Çu t nh víi Ban qu¶n lý.

§¸nh gi¸ mét çch tæng hîp c¶ ph©n lo¹i rõng, quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ rõng, giao ®Êt giao rõng th× viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ®Êt vµ rõng cña Yªn B¸i ®¹t møc 2, hoµn thµnh ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch.

2. VÒ thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp


Theo chÝnh s¸ch hiÖn hµnh th× Ng©n s¸ch Nhµ níc ®Çu t ®Ó qu¶n lý, b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng vµ trång rõng ®Æc dông, rõng phßng hé rÊt xung yÕu vµ xung yÕu víi nh÷ng ®Þnh møc ®Çu t nh sau:

- Trång rõng ®Æc dông, phßng hé: 2,5 triÖu ®ång/ ha (®Ó trång vµ ch¨m sãc 3 n¨m ®Çu).

- Khoanh nu«i t¸i sinh cã trång bæ sung: 1 triÖu ®ång/ha (trong 6 n¨m)

- B¶o vÖ rõng: 50.000®/ha/n¨m (trong thêi gian 5 n¨m)

§èi víi rõng s¶n xuÊt, nÕu trång nh÷ng c©y quý hiÕm cã chu kú sinh trëng dµi trªn 20 n¨m th× chñ rõng ®îc Nhµ níc hç trî 2 triÖu ®ång/ha (rõng thuéc së h÷u cña chñ rõng). Ngêi trång rõng s¶n xuÊt b»ng loµi c©y mäc nhanh ®îc vay vèn tÝn dông u ®·i ®Ó trång rõng.

Yªn B¸i ®· thùc hiÖn nghiªm tóc chÝnh s¸ch ®Çu t cña Nhµ níc, riªng kho¶n hç trî cho chñ rõng trång rõng s¶n xuÊt b»ng loµi c©y quý hiÕm (2 triÖu ®ång/ha) th× cha ®îc Nhµ níc cÊp ®Ó thùc hiÖn.

Do diÖn tÝch kho¸n b¶o vÖ rõng ®îc Nhµ níc phª duyÖt n¨m sau thêng Ýt h¬n n¨m tríc, nhng ®Ó duy tr× diÖn tÝch kho¸n b¶o vÖ rõng nh nh÷ng n¨m ®Çu, Yªn B¸i ®· ph¶i lÊy tæng kinh phÝ dïng ®Ó kho¸n b¶o vÖ rõng ®îc cÊp hµng n¨m chia ®Òu cho tæng diÖn tÝch rõng ®· thùc kho¸n trong nh÷ng n¨m ®Çu nªn b×nh qu©n mçi ha kh«ng cßn ®îc 50.000® nhquy ®Þnh mµ chØ cßn kho¶ng tõ 23.000® ®Õn 28.000®/ha/n¨m.

Page 28 of 71

Trong viÖc kho¸n b¶o vÖ rõng, Yªn B¸i u tiªn kho¸n cho çc hé ë gÇn rõng, cã lao ®éng thuéc diÖn chÝnh s¸ch, diÖn ®ãi nghÌo ®Ó kÕt hîp kho¸n b¶o vÖ rõng víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, nhng víi møc kho¸n chØ cßn 28.000®/ha/n¨m, mçi hé chØ ®ñ kh¶ n¨ng b¶o vÖ cã hiÖu qu¶ kho¶ng 20 ha rõng th× thu nhËp mét n¨m tõ tiÒn c«ng kho¸n b¶o vÖ chØ ®îc 560.000 ® (28.000® x 20) lµ qu¸ Ýt ái, kh«ng thÓ lµm cho ngêi d©n chØ quan t©m b¶o vÖ rõng vµ sèng b»ng thu nhËp tõ nghÒ rõng.

2.2. VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông:

Ngêi trång rõng s¶n xuÊt ®îc vay vèn tõ Quü hç trî ®Çu t quèc gia víi l·i suÊt u ®·i: 5,4% mét n¨m, kh«ng tÝnh l·i gép vèn hµng n¨m, thêi h¹n vay phï hîp víi chu kú sinh trëng cña c©y rõng (8 ®Õn 12 n¨m) ph¶i tr¶ c¶ vèn vµ l·i khi khai th¸c rõng. Quü hç trî ®Çu t cho vay theo dù ¸n kh¶ thi, cã hiÖu qu¶. H¬n n÷a l·i suÊt 5,4% n¨m lµ cßn qu¸ cao, kh«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh trång rõng cã chu kú s¶n xuÊt dµi thêng chÞu nhiÒu rñi ro. Tríc ®©y d¨m n¨m, ngêi trång rõng ®îc vay vèn u ®·i theo QuyÕt ®Þnh 264, tÝnh ra l·i suÊt vay chØ 3,5%/n¨m ®Ó trång rõng, nÕu kh«ng gÆp rñi ro tæn thÊt

th× hä chØ cã thÓ thu ®îc lîi nhuËn tõ 10.000 ®Õn 12.000®/ m3 gç tøc lµ sau tõ 8 ®Õn 10 n¨m thu ®îc lîi nhuËn tõ 1ha rõng trång kho¶ng 500.000 ®Õn 6000.000®/ha. Nay l·i suÊt tÝn dông 5,4% n¨m lµ qu¸ cao, nhiÒu ngêi kh«ng d¸m vay ®Ó trång rõng. V× hä sî bÞ lç vèn. ChØ cã mét sè l©m trêng vµ trang tr¹i rõng ph¶i tiÕp tôc vay ®Ó ch¨m sãc, b¶o vÖ nh÷ng diÖn rõng ®· trång.

MÆt kh¸c, Quü hç trî ®Çu t thêng chØ gi¶i ng©n khi ®· trång rõng, nhng ®Ó trång ®îc rõng, ngêi ta ®· ph¶i xö lý thùc b×, lµm ®Êt, chuÈn bÞ c©y gièng tõ n¨m tríc. §Ó lµm nh÷ng viÖc nµy hä ph¶i vay vèn tõ çc tæ chøc tÝn dông víi l·i suÊt th-¬ng m¹i thêng vµo kho¶ng 12% ®Õn 15%/n¨m. NÕu tÝnh b×nh qu©n l·i suÊt tÝn dông vay tõ çc nguån kh¸c vµ vay tõ Quü hç trî ®Çu t th× ngêi trång rõng ph¶i chÞu l·i suÊt ®Õn 7%/n¨m, s¶n xuÊt l¹i bÞ lç vèn.

Tuy chÝnh s¸ch Nhµ níc quy ®Þnh hé n«ng d©n vay vèn Ng©n hµng tíi 10.000.000VN§ kh«ng cÇn thÕ chÊp, nhng ®Ó b¶o toµn nguån vèn, tr¸nh rñi ro thÊt tho¸t, nh©n viªn ng©n hµng vÉn yªu cÇu ngêi vay ph¶i nép giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt hoÆc b¶n kª biªn tµi s¶n cã x¸c nhËn cña UBND x·. Trong nhiÒu trêng hîp, hé míi chØ ®îc kiÓm l©m cÊp " l©m b¹", t¹m thêi cha ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt hoÆc UBND sî tr¸ch nhiÖm, kh«ng ký vµo b¶n kª biªn tµi s¶n, hoÆc hé qu¸ nghÌo kh«ng cã tµi s¶n cã gi¸ trÞ ®Ó kª biªn th× hé sÏ kh«ng ®îc vay vèn ®Ó trång rõng.


Theo çc v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ th× ngêi khai th¸c l©m s¶n trªn rõng tù nhiªn ph¶i ®ãng thuÕ tµi nguyªn víi thuÕ suÊt tõ 0 ®Õn 45% tÝnh theo s¶n lîng khai th¸c thùc tÕ vµ gi¸ b¸n t¹i b·i II. Ngêi kinh doanh rõng trång ph¶i ®ãng thuÕ sö dông ®Êt, khi khai th¸c s¶n phÈm rõng trång ph¶i ®ãng thuÕ mét lÇn b»ng 4% gi¸ trÞ l©m s¶n thu ®îc (tÝnh theo s¶n lîng thu ®îc thùc tÕ vµ gi¸ b¸n t¹i rõng). §îc miÔn thuÕ sö dông ®Êt khi trång rõng trªn ®Êt trèng ®åi träc. Ngêi kinh doanh rõng trång kh«ng ph¶i ®ãng thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.

§èi víi çc l©m trêng, nÕu kinh doanh cã l·i th× ®îc phÐp gi÷ l¹i kho¶n thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép ®Ó ®Çu t t¸i t¹o rõng.

Nhµ níc ®Ó l¹i cho ng©n s¸ch tØnh toµn bé çc kho¶n thu thuÕ tµi nguyªn rõng, thuÕ sö dông ®Êt l©m nghiÖp ®Ó tØnh chñ ®éng sö dông vµo c«ng t¸c qu¶nlý, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.

TØnh Yªn B¸i ®· thùc hiÖn nghiªm chØnh LuËt thuÕ tµi nguyªn khi khai th¸c gç vµ çc l©m s¶n kh¸c trong rõng tù nhiªn,

nhng ®èi víi thuÕ sö dông ®Êt l©m nghiÖp ®Ó trång rõng nguyªn liÖu giÊy TØnh thu nhÊt lo¹t 20.000®/ m3. (Trong khi

Tuyªn Quang thu 10.600®/ m3, Phó Thä thu 8.000®/ m3) b»ng 4% gi¸ trÞ l©m s¶n, tÝnh theo s¶n lîng thùc tÕ vµ gi¸ b¸n t¹i b·i II (= gi¸ c©y ®øng + chi phÝ khai th¸c, vËn chuyÓn tíi b·i gç mµ xe «t« cã thÓ vµo chë gç).

Qua t×m hiÓu t¹i c«ng ty L©m s¶n Yªn B¸i ®îc biÕt gi¸ mua nguyªn vËt liÖu giÊy t¹i b·i II ë huyÖn Yªn B×nh vµo n¨m 1999 nh sau:

- Gç b¹ch ®µn: 270.000®/ m3

- Gç bå ®Ò, mì: 200.000®/ m3

- Gç keo: 215.000®/ m3

Page 29 of 71

Tõ ®ã, thuÕ sö dông ®Êt ph¶i nép ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm nh sau:

- Gç b¹ch ®µn: 10.800®/ m3

- Gç bå ®Ò, mì: 8.000®/m3

- Gç keo: 8.600®/ m3

B×nh qu©n: 9.133®/ m3

NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn tÝnh thuÕ chi li cho tõng lo¹i s¶n phÈm th× chØ nªn thu víi møc b×nh qu©n 9.133®/ m3, hoÆc

tÝnh theo sè trßn cã thÓ thu 10.000®/ m3, nhng Yªn B¸i ®· thu 20.000®/ m3, gÊp ®«i sè ph¶i thu, gÇn b»ng 9% gi¸ trÞ l©m s¶n khai th¸c, ®iÒu ®ã lµm gi¶m bít thu nhËp cña ngêi trång rõng.

ViÖc thu thuÕ sö dông ®Êt theo gi¸ trÞ l©m s¶n thùc tÕ ®· kh«ng khuyÕn khÝch sö dông hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ ®Êt trång rõng v× cïng sö dông diÖn tÝch ®Êt nh nhau, ngêi trång rõng th©m canh cã s¶n lîng cao ph¶i ®ãng thuÕ nhiÒu, qu¶ng canh s¶n lîng thÊp th× ®ãng thuÕ Ýt vµ còng kh«ng t¹o ra ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn miÔn gi¶m thuÕ khi trång rõng trªn ®Êt trèng ®åi träc.

Ngoµi viÖc thu thuÕ sö dông ®Êt trång rõng víi møc cao nh ®· nãi ë trªn, tõ n¨m 1998 trë vÒ tríc Yªn B¸i cßn thu thªm

mét kho¶n n÷a ®Ó lËp Quü t¸i t¹o rõng cña tØnh. B×nh qu©n 1 m3 gç ph¶i nép 20.000®/ m3. NÕu céng kho¶n nµy víi

thuÕ sö dông ®Êt th× 1 m3 gç ph¶i nép 40.000® gÇn b»ng 18% gi¸ trÞ 1 m3 gç. ViÖc thu thuÕ sö dông ®Êt víi møc cao vµ l¹i thu thªm ®Ó lËp quü t¸i t¹o rõng ®· cã t¸c dông t¨ng thu cho ng©n s¸ch tØnh, ®Ó cã ®iÒu kiÖn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi to lín cña ®Þa ph¬ng, nhng viÖc thu ®ã lµ lín, kh«ng khuyÕn khÝch trång rõng nªn, ®Õn n¨m 1998 Héi ®ång nh©n d©n tØnh ®· cã NghÞ quyÕt b·i bá kho¶n thu lËp quü t¸i t¹o rõng, mµ chØ cßn thu thuÕ sö dông ®Êt 20.000®/

m3.

Qua ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp, chóng ta cã thÓ thÊy Yªn B¸i ®· thùc hiÖn ®îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch, nÕu xÕp lo¹i th× ®¹t møc 2.

3.VÒ tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp

3.1. §èi víi çc dÞch vô ®Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 661 (ch¬ng tr×nh 5 triÖu ha rõng):

Ch¬ng tr×nh 661 cña Yªn B¸i cã nhiÖm vô lµ ph¶i b¶o vÖ b»ng ®îc diÖn tÝch rõng hiÖn cã vµ ®Õn n¨m 2010 trång míi 120.000ha rõng, khoanh nu«i t¸i sinh phôc håi gÇn 83.000 ha rõng tù nhiªn. §Ó thùc hiÖn Yªn B¸i ®· tæ chøc thµnh 9 dù ¸n c¬ së, trong ®ã Dù ¸n ph¸t triÓn gièng c©y l©m nghiÖp cã nhiÖm vô.

� X©y dùng 9 vên ¬m gièng c©y rõng cã n¨ng lùc s¶n xuÊt 30 triÖu c©y/n¨m, ph©n bè ë çc huyÖn cã nhiÖm vô trång rõng.

� X©y dùng 2 trung t©m s¶n xuÊt gièng c©y rõng theo c«ng nghÖ m« - hom. � ChuyÓn ho¸ 381 ha rõng b×nh thêng thµnh rõng gièng. � §iÒu ®ã chøng tá Yªn b¸i rÊt coi träng c«ng t¸c dÞch vô gièng l©m nghiÖp, kh©u then chèt b¶o ®¶m cho sù thµnh

c«ng cña trång rõng.

ViÖc chØ ®¹o vµ thùc hiÖn çc dù ¸n 661, tØnh giao cho çc l©m trêng quèc doanh lµm chñ dù ¸n. ë Yªn B¸i, hÇu hÕt çc l©m trêng quèc doanh võa ®îc giao ®Êt, giao rõng ®Ó trùc tiÕp qu¶n lý, b¶o vÖ, g©y trång rõng theo c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh, võa ®îc giao nhiÖm vô lµm chñ çc dù ¸n 661 ®Ó tiÕp nhËn kinh phÝ vµ gi¶i ng©n,híng dÉn kü thuËt cung øng c©y gièng cho nh©n d©n trong huyÖn b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng vµ trång rõng trªn ®Êt l©m nghiÖp kh«ng do l©m trêng lµm chñ. (xin xem b¶ng 7 sau ®©y)

B¶ng 7: DiÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp do l©m trêng qu¶n lý vµ vïng dù ¸n

Page 30 of 71

B»ng kinh nghiÖm qu¶n lý vµ víi ®éi ngò çn bé vµ c«ng nh©n kü thuËt, nghiÖp vô hiÖn cã çc l©m trêng ®· lµm tèt chøc n¨ng chñ dù ¸n cña m×nh. Tõ viÖc x©y dùng vµ qu¶n lý dù ¸n, tiÕp nhËn vµ gi¶i ng©n, thiÕt kÕ kü thuËt trång rõng vµ khoanh nu«i t¸i sinh, cung cÊp c©y gièng vµ híng dÉn kü thuËt lµm ®Êt, trång rõng, kiÓm tra vµ nghiÖm thu. §éi ngò çn bé, c«ng nh©n çc l©m trêng quèc doanh ®· ®ãng gãp phÇn kh«ng nhá cho sù thµnh c«ng cña çc dù ¸n 327 tríc kia vµ dù ¸n 661 hiÖn nay ë Yªn B¸i.

3.2 Çc dÞch vô ®Çu ra:

Yªn B¸i cã 5 huyÖn lµ TrÊn Yªn, Yªn B×nh, Lôc Yªn, V¨n Yªn vµ vïng ngoµi huyÖn V¨n ChÊn n»m trong vïng quy ho¹ch chuyªn canh trång rõng nguyªn liÖu giÊy cho nhµ m¸y giÊy B·i B»ng. Trong tæng sè 78.488 ha rõng trång cña tØnh, riªng rõng trång gç nguyªn liÖu giÊy ë vïng nµy ®· cã 35.724 ha, trong ®ã rõng ®· ®Õn tuæi khai th¸c kho¶ng 3.500ha. §Ó ®¶m b¶o tiªu thô hÕt gç nguyªn liÖu cho n«ng d©n, tØnh giao cho çc l©m trêng quèc doanh: Yªn B×nh, V¨n Yªn, Lôc Yªn, Th¸c Bµ, ViÖt H¬ng, Ngßi Lao, c«ng ty l©m s¶n Yªn B¸i, c«ng ty dÞch vô trång rõng 327 (Yªn B×nh), tæ hîp trång rõng x· Minh Qu©n vµ mét sè c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ®îc phÐp thu mua gç cña d©n, ®Ó b¸n cho nhµ m¸y giÊy B·i B»ng. Nhng hiÖn nay ®ang cã t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi nghiªm träng gi÷a cung vµ cÇu nguyªn liÖu giÊy. Cung vît qu¸ cÇu rÊt xa. Mçi n¨m c«ng ty giÊy B·i B»ng tiªu thô kho¶ng 200.000 tÊn gç nguyªn liÖu giÊy ®Ó s¶n xuÊt ra 48.000 tÊn bét giÊy, trong khi s¶n lîng gç rõng trång ®Õn tuæi khai th¸c trªn c¶ vïng nguyªn liÖu kho¶ng 420.000 tÊn, thõa 220.000 tÊn. Do chØ cã mét ngêi mua ®éc quyÒn lµ c«ng ty giÊy B·i B»ng trong khi cung vît qu¸ cÇu ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng Ðp cÊp Ðp gi¸.

Nhµ m¸y quy ®Þnh gi¸ mua gç nguyªn liÖu t¹i cæng nhµ m¸y lµ 330.000®/tÊn gç bå ®Ò, 420.000®/tÊn gç b¹ch ®µn, 340.000®/tÊn ®èi víi gç keo, nh vËy nÕu cø trõ lïi chi phÝ khai th¸c vËn t¶i, bèc xÕp th× víi ®iÒu kiÖn cña Yªn B¸i gi¸ c©y

®øng chØ cßn 120.000®/ m3 ®èi víi gç keo, 110.000 ®/ m3 víi gç bå ®Ò, ngêi trång rõng bÞ thua thiÖt, kh«ng cã l·i, ë vïng s©u cã thÓ bÞ lç vèn. §Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng d thõa nguyªn liÖu giÊy, tØnh cho thµnh lËp 9 c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn gç rõng trång vµ l©m s¶n ngoµi gç, ba l©m trêng cã xëng chÕ biÕn bét giÊy vµ giÊy, më réng thÞ trêng vÒ Hµ néi, H¶i Phßng vµ trùc tiÕp xuÊt khÈu giÊy ®Õ, ®òa ¨n sang §µi Loan. MÆc dï tØnh ®· cã nhiÒu gi¶i ph¸p më réng thÞ trêng tiªu thô gç nguyªn liÖu cho d©n nhng t×nh h×nh ø ®äng gç nguyªn liÖu ®ang cßn diÔn ra kh¸ nghiªm träng. Ch¼ng h¹n, c«ng ty dÞch vô trång rõng 327 ë Yªn B×nh ®· liªn kÕt víi çc hé n«ng d©n ë 20 x· trång rõng nguyªn liÖu giÊy, ®Õn th¸ng 5/2001, s¶n lîng gç tån cña c«ng ty nµy lªn ®Õn 80.000 tÊn. Hä ®Ò nghÞ ChÝnh phñ can thiÖp ®Ó Nhµ m¸y B·i B»ng mua hÕt gç cho d©n, nhng c«ng ty giÊy B·i B»ng còng ®ang tån kho 60.000 tÊn nÕu mua tiÕp th× gç sÏ bÞ môc, mät mÊt phÈm chÊt.

§Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng d«i thõa nguyªn liÖu giÊy cñaYªn B¸i nãi riªng vµ vïng nguyªn liÖu giÊy nãi chung , ph¶i cã sù th¸o gì mét çch c¬ b¶n mµ híng chñ yÕu lµ nhanh chãng ph¸t triÓn c¬ së chÕ biÕn gç rõng trång (nh chÕ biÕn bét giÊy, v¸n nh©n t¹o. ..).

Tãm l¹i, vÒ tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp, xÐt trªn nç lùc chñ quan th× Yªn B¸i cã nhiÒu cè g¾ng vµ

L©m trêng Sè CBCNV DiÖn tÝch do l©m trêng trùc tiÕp qu¶n lý (ha)

DiÖn tÝch vïng dù ¸n 661 do l©m trêng lµm chñ dù ¸n (ha)

1. L©m trêng ViÖt H¬ng 154 9.400 19.214

2. L©m trêng V¨n ChÊn 64 9.750 46.000

3. L©m trêng Ngßi Lao 143 6.061

4. L©m trêng Lôc Yªn 246 7.345 38.000

5. L©m trêng Yªn B×nh 69 4.942 26.000

6. L©m trêng Th¸c Bµ 124 4.289

7. L©m trêng V¨n Yªn 202 7.733 43.000

8. L©m trêng Tr¹m TÊu 30 4.323 43.746

9. L©m trêng Póng Lu«ng 160 15.165 50.198

Céng 1.192 ngêi 69.017 266.1163

Page 31 of 71

®¹t ®îc nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ, nhng çc ho¹t ®éng dÞch vô "®Çu ra" hiÖn nay ®ang cßn nhiÒu trë ng¹i, ngêi d©n trång rõng, ®Õn thêi kú thu ho¹ch th× kh«ng t×m ®îc chç b¸n, hoÆc ph¶i b¸n s¶n phÈm qua nhiÒu tÇng nÊc trung gian, bÞ Ðp cÊp, Ðp gi¸ chÞu nhiÒu thua thiÖt. C©n ®èi c¶ hai mÆt, cã thÓ xÕp Yªn B¸i ®· hoµn thµnh ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n, ®¹t møc 2.

4. VÒ ph©n c«ng, ph©n cÊp ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp

Sau khi ChÝnh phñ ban hµnh quyÕt ®Þnh 245 - 1998/Q§ - TTg chi côc kiÓm l©m ®· gióp tØnh tæ chøc héi nghÞ liªn tÞch ba ngµnh: N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, KiÓm l©m vµ ®Þa chÝnh ®Ó qu¸n triÖt néi dung QuyÕt ®Þnh nãi trªn vµ bµn b¹c ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cô thÓ cho tõng cÊp tõng ngµnh.

4.1. ë cÊp tØnh:

� Së N«ng nghiÖp lµ c¬ quan gióp UBND tØnh qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng. Së kh«ng thµnh lËp Chi côc Ph¸t triÓn L©m nghiÖp. Së cã mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch l©m nghiÖp, mét phßng kü thuËt l©m nghiÖp gåm 6 çn bé tr×nh ®é ®¹i häc. Phßng kÕ ho¹ch Së kiªm v¨n phßng qu¶n lý dù ¸n 661. Víi lùc lîng çn bé nh trªn, khã cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn hÕt chøc n¨ng qu¶n lý nh ®· quy ®Þnh trong QuyÕt ®Þnh 245.

� Chi côc kiÓm l©m víi biªn chÕ 202 ngêi ®îc tæ chøc thµnh 9 h¹t, 1 ®éi kiÓm so¸t c¬ ®éng, 3 phßng nghiÖp vô. Ngoµi viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt vÒ rõng, phßng ch÷a ch¸y rõng, theo dâi diÔn biÕn tµi nguyªn rõng. Tríc kia kiÓm l©m cßn thùc hiÖn viÖc giao ®Êt giao rõng, nhng sau khi cã quyÕt ®Þnh 245, nhiÖm vô nµy ®· ®îc chuyÓn cho ngµnh §Þa chÝnh.

� Së §i¹ chÝnh lµ c¬ quan gióp UBND tØnh thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vÒ ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp nhng tríc kia viÖc giao ®Êt giao rõng do kiÓm l©m chØ ®¹o thùc hiÖn, ngµnh §i¹ chÝnh chØ ®o vÏ b¶n ®å vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt. Nay tr¸ch nhiÖm giao ®Êt giao rõng chuyÓn cho §Þa chÝnh ®¶m nhiÖm. Víi biªn chÕ çn bé rÊt h¹n chÕ nh hiÖn nay, ngµnh ®Þa chÝnh chØ ®ñ kh¶ n¨ng quan t©m ®Õn ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt thæ c, cßn víi ®Êt l©m nghiÖp khã cã thÓ hoµn thµnh nhiÖm vô giao ®Êt giao rõng vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt vµo n¨m 2002 nh quy ®Þnh trong chØ thÞ sè 24 cña Thñ tíng ChÝnh phñ.

4.2. ë cÊp huyÖn:

� Theo QuyÕt ®Þnh 245 th× Phßng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n huyÖn gióp UBND huyÖn qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng, nhng ë hÇu hÕt çc phßng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n huyÖn chØ ®îc bè trÝ mét çn bé cã chuyªn m«n l©m nghiÖp, nhng víi mét huyÖn miÒn nói ®Þa bµn réng ®iÒu kiÖn ®i l¹i khã kh¨n, ph¬ng tiÖn th«ng tin yÕu kÐm th× mét çn bé khã cã ®iÒu kiÖn n¾m hÕt t×nh h×nh l©m nghiÖp ®Ó tham mu cho l·nh ®¹o huyÖn ®Ò ra ®îc nh÷ng quyÕt s¸ch cã hiÖu qu¶.

� Phßng ®Þa chÝnh, theo quy ®Þnh lµ c¬ quan gióp UBND huyÖn qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êt ®ai, trong ®ã cã viÖc giao vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho hé gia ®×nh, ç nh©n, nhng hä chØ míi gi¶i quyÕt ®îc ®èi víi çc lo¹i ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt thæ c cßn víi ®Êt l©m nghiÖp, phÇn v× do nhu cÇu cña d©n ®èi víi giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp cha bøc xóc nªn Phßng §i¹ chÝnh cha thËt sù quan t©m ®óng møc tíi viÖc cÇn ph¶i khÈn tr¬ng giao ®Êt l©m nghiÖp vµ cÊp "sæ ®á" cho d©n.

� H¹t kiÓm l©m ®· thùc hiÖn ®îc tr¸ch nhiÖm kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc qu¶n lý, b¶o vÖ rõng vµ ®Êt rõng cña çc chñ rõng, kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc khai th¸c vËn chuyÓn l©m s¶n, nhng viÖc triÓn khai ®a kiÓm l©m viªn vÒ ®Þa bµn x· ®Ó thùc hiÖn b¶o vÖ rõng t¹i gèc cha lµm ®îc nhiÒu.

4.3. ë cÊp x·:

ë hÇu hÕt çc x· thµnh lËp ®îc Ban l©m nghiÖp x·, cã çn bé chuyªn tr¸ch lµm nßng cèt. §· tæ chøc tèt lùc lîng quÇn chóng b¶o vÖ rõng, th«ng qua viÖc tæ chøc cho çc th«n b¶n x©y dùng vµ thùc hiÖn quy íc b¶o vÖ rõng.

Nh×n chung, viÖc tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 245 ë Yªn B¸i cha triÖt ®Ó vµ réng kh¾p. Tuy®· më ®îc héi nghÞ ®Ó triÓn khai ë cÊp tØnh nhng sè ngêi tham dù héi nghÞ nµy chØ giíi h¹n ë mét sè çn bé ®Çu ngµnh cña tØnh vµ l·nh ®¹o ë mét sè huyÖn. Sau héi nghÞ kh«ng ra ®îc v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn nªn nhiÒu çn bé chuyªn m«n ë çc phßng ban cña tØnh, cña huyÖn vµ çn bé cÊp x· cha n¾m v÷ng néi dung quyÕt ®Þnh, cha thÊy hÕt tr¸ch nhiÖm cña cÊp m×nh ®Ó thùc hiÖn.

Page 32 of 71

VÒ viÖc tæ chøc ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng ®Ó tõng cÊp tõng ngµnh thùc hiÖn hÕt nh÷ng tr¸ch nhiÖm nh ®· ghi trong QuyÕt ®Þnh 245, cã thÓ xÕp Yªn B¸i ®¹t møc 2.

5. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c, hëng lîi tõ rõng

Yªn B¸i kh«ng cã v¨n b¶n riªng híng dÉn viÖc thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch khai th¸c, sö dông rõng, nh çc tØnh kh¸c. ViÖc thùc hiÖn cña tØnh ph¶i tu©n thñ ®óng nh Nhµ níc quy ®Þnh. Cô thÓ lµ:

5.1. §èi víi rõng s¶n xuÊt lµ rõng tù nhiªn cña çc l©m trêng quèc doanh:

Khi rõng ®· ®îc nu«i dìng ®ñ thêi gian quy ®Þnh cho mét lu©n kú khai th¸c vµ cã tr÷ lîng lín h¬n hoÆc b»ng 90 m3/ha th× l©m trêng b¸o ço Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®Ò nghÞ víi UBND tØnh cho phÐp khai th¸c. NÕu ®Ò nghÞ ®ã ®îc tØnh chÊp thuËn th× l©m trêng tæ chøc lËp thiÕt kÕ khai th¸c göi Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n tæ chøc thÈm ®Þnh vµ göi UBND tØnh phª duyÖt tæng hîp thiÕt kÕ khai th¸c. TiÕp ®ã TØnh göi b¶n tæng hîp thiÕt kÕ khai th¸c cho Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n thÈm ®Þnh. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ban hµnh QuyÕt ®Þnh më cöa rõng khai th¸c cho tõng tØnh. Trªn c¬ së QuyÕt ®Þnh më cöa rõng TØnh cÊp vµ giÊy phÐp khai th¸c cho l©m trêng, ®ång thêi göi cho chi côc kiÓm l©m së t¹i ®Ó kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn. VÒ thñ tôc cho phÐp çc l©m trêng quèc doanh khai th¸c rõng tù nhiªn cña Yªn B¸i ®îc thùc hiÖn ®óng nh QuyÕt ®Þnh sè 02 -1999/ Q§ BNN cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, nhê ®ã rõng ®îc b¶o vÖ tèt. Nh÷ng hé gia ®×nh vµ céng ®ång d©n c nhËn kho¸n b¶o vÖ rõng cho l©m trêng ®îc l©m trêng tr¶ tiÒn c«ng kho¸n b¶o vÖ hµng n¨m (thêng vµo kho¶ng 23.000®/ha-n¨m), ®îc thu h¸i l©m s¶n phô trong rõng ®Ó sö dông. Khi l©m trêng khai th¸c rõng hä kh«ng ®îc ph©n chia s¶n phÈm chÝnh víi l©m trêng. ë mét vµi n¬i, sau khi khai th¸c, ngêi nhËn kho¸n b¶o vÖ rõng cã tr¸ch nhiÖm lµm vÖ sinh rõng sau khai th¸c, qua ®ã hä cã thÓ tËn dông gç cµnh gän bÞ bá l¹i trong rõng ®Ó lµm cñi ®un vµ gç gia dông.

5.2. §èi víi rõng tù nhiªn cña hé gia ®×nh ç nh©n, tËp thÓ:

Tõ xa tíi nay, Yªn B¸i cha giao rõng tù nhiªn cho hé gia ®×nh ç nh©n nhng trong thêi kú thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 184/H§BT (ban hµnh 1983), nhiÒu hé gia ®×nh ®îc giao ®Êt lµm vên rõng. Tr¶i qua qu¸ tr×nh khoanh nu«i t¸i sinh, nhiÒu vên rõng ph¸t triÓn kh¸ tèt víi tæ thµnh loµi c©y chñ yÕu lµ c©y rõng tù nhiªn ®· ®Õn tuæi khai th¸c, nhng hä vÉn cha ®îc TØnh cho phÐp khai th¸c ®Ó sö dông vµ ®Ó b¸n nh ®iÒu 27 quyÕt ®Þnh 02 cña Bé quy ®Þnh. Ngêi d©n ®· tÝch cùc b¶o vÖ khoanh nu«i rõng, nay rõng ®· thµnh thôc nhng hä kh«ng ®îc phÐp hëng thµnh qu¶ lao ®éng cña chÝnh m×nh. §ã lµ ®iÒu kh«ng hîp lý, lµm triÖt tiªu ®éng lùc cña nghÒ rõng.

5.3. §èi víi rõng s¶n xuÊt trång tËp trung cña çc doanh nghiÖp nhµ níc, doanh nghiÖp t nh©n, hé gia ®×nh ç nh©n b»ng vèn ng©n s¸ch, vèn vay u ®·i:

Khi ®Õn tuæi khai th¸c th× chñ rõng lËp thiÕt kÕ khai th¸c, tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n phª duyÖt vµ cÊp phÐp khai th¸c. Chñ rõng cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vèn ng©n s¸ch ®· cÊp c¶ vèn vµ l·i vèn vay cho çc tæ chøc tÝn dông vµ cã tr¸ch nhiÖm trång l¹i rõng trong vßng mét n¨m sau khai th¸c.

5.4. §èi víi rõng trång do chñ rõng tù bá vèn g©y trång th× hä cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc khai th¸c vµ sö dông l©m s¶n:

Nh÷ng quy ®Þnh vÒ thñ tôc khai th¸c, sö dông rõng trång cña Yªn B¸i kh¸ th«ng tho¸ng, phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh trong QuyÕt ®Þnh 02 cña Bé vµ Quy chÕ qu¶n lý rõng do Thñ tíng chÝnh phñ ký ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 08 -20001 Q§ - TTg.

5.5. §èi víi rõng phßng hé rÊt xung yÕu vµ xung yÕu lµ rõng tù nhiªn vµ rõng trång:

Yªn B¸i cã chñ tr¬ng tuyÖt ®èi cÊm khai th¸c l©m s¶n trªn rõng phßng hé. Trong ®iÒu kiÖn tµi nguyªn rõng hiÖn t¹i, Yªn B¸i cÊm khai th¸c lµ hoµn toµn hîp lý. Nhng kh«ng cho ngêi nhËn kho¸n ®îc hëng lîi tõ rõng, dï chØ lµ khai th¸c tËn dông hay chÆt nu«i dìng th× liÖu cã g¾n bã ®îc ngêi d©n víi rõng hay kh«ng, nhÊt lµ khi kh«ng dïng tiÒn ®Ó kho¸n b¶o vÖ rõng n÷a th× rõng l¹i trë thµnh v« chñ.

Page 33 of 71

Khi nghiªn cøu viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c, sö dông rõng ta thÊy Yªn B¸i cßn cã nh÷ng quy ®Þnh gß bã h¬n chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, cha t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi d©n cã ®îc lîi Ých tõ rõng vµ sèng b»ng nghÒ rõng. C¨n cø vµo b¶n tiªu chÝ ph©n tÝch chÝnh s¸ch ta cã thÓ xÕp Yªn B¸i ®¹t møc 2 - tøc lµ møc thùc hiÖn ®îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch.

NÕu thÓ hiÖn toµn bé møc ®é thùc hiÖn cña 5 nhãm chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë Yªn B¸i ta cã s¬ ®å sau:

H×nh 4. S¬ ®å - biÓu thÞ møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña Yªn B¸i.

Trong ®ã:

A- Thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Êt vµ rõng

B- ChÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp

C- Tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp

D- Tæ chøc ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng

E- ChÝnh s¸ch khai th¸c hëng lîi tõ rõng.

III. TØnh Lµo Cai

Lµo Cai lµ tØnh miÒn nói tiÕp gi¸p víi Trung Quèc, cã ®êng biªn giíi dµi 203,5km. Tæng diÖn tÝch tù nhiªn toµn tØnh lµ 804.400 ha, cã 8 huyÖn, 2 thÞ x· (Lµo Cai vµ Cam §êng ), cã 180 x·, phêng, thÞ trÊn, trong ®ã cã 120 x· thuéc vïng III (vïng ®Æc biÖt khã kh¨n).

Theo niªn gi¸m thèng kª n¨m 2000, tØnh Lµo Cai cã 598.500 nh©n khÈu trong ®ã nam chiÕm 49,9%, n÷ chiÕm 50,1%,

d©n sè khu vùc n«ng th«n chiÕm 82,87%. MËt ®é d©n sè b×nh qu©n toµn tØnh lµ 71 ngêi/km2 nhng d©n sè ph©n bè kh«ng

®Òu, ë vïng s©u, vïng xa mËt ®é d©n sè chØ ®¹t 48 ngêi/k m2.

Lµo Cai cã 27 d©n téc anh em nhng ®«ng nhÊt lµ 4 d©n téc: Kinh 32,74%, H.M«ng 20,67%, Tµy 13,88%, Dao 12,2% çc d©n téc cßn l¹i chØ chiÕm 20,51% d©n sè. Mçi d©n téc cã nh÷ng ®Æc ®iÓm t©m lý vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ riªng, nhng nh×n chung tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp kÐm, tËp qu¸n canh t¸c cßn l¹c hËu mét bé phËn d©n c vÉn cßn sèng du canh du c, ®èt n¬ng lµm rÉy, chÞu c¶nh sèng ®ãi nghÌo.

VÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, Lµo Cai chñ yÕu dùa vµo n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt tù cÊp tù tóc, víi h¬n 80% sè lao ®éng lµm n«ng nghiÖp nhng diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp chØ cã 84.271 ha chiÕm 10,5% diÖn tÝch tù nhiªn, diÖn tÝch ®Êt trång c©y l¬ng thùc 61.994 ha, b×nh qu©n ®îc 0,1 ha/ngêi.

Trong nh÷ng n¨m qua, ngµnh n«ng nghiÖp Lµo Cai ®· tÝch cùc tæ chøc vËn ®éng nh©n d©n sö dông gièng lóa míi cã

Page 34 of 71

n¨ng suÊt cao, chuyÓn ®æi c¬ cÊu mïa vô, ¸p dông kü thuËt canh t¸c tiÕn bé nªn n¨ng suÊt lóa ®«ng xu©n ®¹t 41,9 t¹/ha lóa mïa 31,8 t¹/ha, lóa n¬ng 10,3 t¹/ha, ng« trång ba vô mét n¨m, b×nh qu©n ®¹t 16 t¹/ha nhng s¶n xuÊt l¬ng thùc ë Lµo Cai còng chØ ®¸p øng 82% nhu cÇu sö dông.

Theo tµi liÖu kiÓm kª rõng n¨m 1999 vµ c«ng bè th¸ng 1 n¨m 2001 th× t×nh h×nh tµi nguyªn rõng Lµo Cai hiÖn cã nhsau:

- DiÖn tÝch tù nhiªn toµn tØnh: 804.400 ha

- DiÖn tÝch ®Êt cã rõng: 240.184 ha, ®é che phñ cña rõng 29,9%

Trong ®ã:

+ Rõng tù nhiªn: 202.589 ha

+ Rõng trång: 37.595 ha

- DiÖn tÝch ®Êt trèng ®åi träc 425.153 ha, trong ®ã phÇn diÖn tÝch cã thÓ sö dông cho l©m nghiÖp 303.664 ha.

Trong ®Êt trèng ®åi träc sö dông cho l©m nghiÖp cã h¬n 50% diÖn tÝch ®îc che phñ bëi çc tr¶ng cá vµ ë ®é cao trªn 700

m, lµ ®èi tîng chÝnh cÇn trång rõng phßng hé. Rõng Lµo Cai cã tæng tr÷ lîng 17.244.264 m3 gç vµ 207.512.000 c©y tre

nøa, trong ®ã tr÷ lîng gç rõng trång 368.259 m3.

Sau ®©y chóng t«i xin ®i s©u ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp Lµo Cai.

1. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ qu¶n lý ®Êt ®ai

1.1. VÒ ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng:

Lµo Cai còng ph©n lo¹i ®Êt l©m nghiÖp thµnh ba lo¹i: ®Êt rõng ®Æc dông (khu b¶o tån thiªn nhiªn Hoµng Liªn S¬n), ®Êt rõng phßng hé vµ ®Êt rõng s¶n xuÊt. Rõng phßng hé kh«ng ®îc ph©n cÊp thµnh phßng hé rÊt xung yÕu vµ xung yÕu mµ chØ gép chung lµ rõng phßng hé. ViÖc kh«ng ph©n ®Þnh thµnh hai cÊp phßng hé: rÊt xung yÕu vµ xung yÕu lµ hoµn toµn hîp lý bëi v× dï cã ph©n ®Þnh vµ khoanh vÏ trªn b¶n ®å th× còng khã cã ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh ranh giíi trªn thùc ®Þa. H¬n n÷a, theo chÝnh s¸ch ®Çu t ®îc quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 661 th× ®Þnh møc ®Çu t cho mét ha rõng ë c¶ hai cÊp rÊt xung yÕu vµ xung yÕu lµ nh nhau cho nªn kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ph©n biÖt.

Tuy nhiªn, trong viÖc ph©n lo¹i rõng phßng hé ®Çu nguån Lµo Cai míi chñ yÕu dùa vµo çc tiªu chÝ mang tÝnh kü thuËt (nh ®é dèc, kÕt cÊu ®Êt, lîng ma...) cha chó ý ®óng møc ®Õn çc tiªu chÝ kinh tÕ, x· héi nªn cã trêng hîp quy ho¹ch mét vïng ®Ó x©y dùng rõng phßng hé, nhng trªn vïng ®ã cã nhiÒu b¶n lµng ngêi M«ng sinh sèng. V× sinh kÕ hä kh«ng thÓ kh«ng khai ph¸ rõng lÊy ®Êt canh t¸c, khai th¸c l©m s¶n lµm cñi ®un vµ gç gia dông t¹o søc Ðp lµm cho kh«ng thÓ x©y dùng rõng tíi ý ®Þnh mong muèn.

1.2. VÒ quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ rõng:

Lµo Cai ®· quy ho¹ch sö dông ®Êt tõ nay ®Õn n¨m 2010 nh sau :

- Tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn 804.400 ha chiÕm 100%

- §Êt n«ng nghiÖp 84.271 ha - 10,4%

- §Êt l©m nghiÖp 543.848 ha - 67,6%

Trong ®ã :

Page 35 of 71

+ §Êt cã rõng 240.184 ha - 29,9%

+ §Êt trèng ®åi nói träc 303.664 ha - 37,7%

- §Êt kh¸c 176.281 ha - 21,9%

Trong ®ã :

DiÖn tÝch s«ng suèi, nói ®¸ 40.527 ha - 5 % vµ quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp nh b¶ng 8. ...

B¶ng 8 : Quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp (*)

*) TrÝch tõ b¸o ço quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp cña Lµo Cai

Tõ nh÷ng tµi liÖu trªn ®©y ta thÊy:

� Tæng diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp cña Lµo Cai lµ 543.848 ha chiÕm 67,6% diÖn tÝch tù nhiªn - chøng tá l©m nghiÖp cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ cña tØnh.

� DiÖn tÝch rõng phßng hé ®îc quy ho¹ch lµ 343.997 ha chiÕm 63,25% tæng diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp, cho thÊy vÊn ®Ò phßng hé ®Çu nguån, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i ph¶i ®îc coi lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña l©m nghiÖp Lµo Cai, trong ®ã nhiÖm vô ph¶i kh«i phôc l¹i rõng trªn 159.793 ha ®Êt trèng ®åi nói träc lµ hÕt søc nÆng nÒ.

� DiÖn tÝch rõng s¶n xuÊt lµ 182.669 ha, chiÕm 33,59% ®Êt l©m nghiÖp trong ®ã diÖn tÝch rõng trång míi lµ 140.186 ha ®Ó phôc vô nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp vµ nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n trong tØnh.

§Ó thùc hiÖn nhiÖm vô quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp, tØnh Lµo Cai ®· cã tê tr×nh sè 180/TTUB ngµy 27/3/01 xin phª duyÖt dù ¸n ®Çu t x©y dùng rõng phßng hé ®Çu nguån S«ng Hång tõ nay ®Õn 2010 víi nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu nhsau:

� B¶o vÖ 85.791 ha rõng hiÖn cã � Khoanh nu«i phôc håi 35.022 ha rõng tù nhiªn, b×nh qu©n 3.500 ha/n¨m. � Trång míi 17.000 ha rõng, b×nh qu©n mçi n¨m trång 1700 ha/n¨m.

Nh÷ng ho¹t ®éng b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång míi rõng cña dù ¸n nµy diÔn ra trªn ®Þa bµn çc huyÖn b¸t X¸t, Sa Pa, V¨n bµn, B¶o Yªn, Mêng Kh¬ng, B¶o Th¾ng thÞ x· lµo Cai vµ thÞ x· Cam §êng nªn Lµo Cai chia nhá thµnh 7 dù ¸n nhá: Mçi huyÖn lµ mét dù ¸n, cã ban qu¶n lý dù ¸n riªng, hai thÞ x· Lµo Cai vµ Cam §êng lµ mét dù ¸n, Ban qu¶n lý dù ¸n trùc thuéc Uû ban nh©n d©n thÞ x· Lµo Cai.

Ngoµi ra tØnh còng ®ang chuÈn bÞ tr×nh Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n phª duyÖt çc dù ¸n:

� Dù ¸n rõng phßng hé s«ng §µ

TT Lo¹i ®Êt l©m nghiÖp Tæng diÖn tÝch (ha)

Trong ®ã ph©n cho tõng lo¹i rõng

Phßng hé §Æc dông S¶n xuÊt

Tæng diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp 543.848 343.997 17.182 182.669

1 §Êt cã rõng 240.184 184.204 13.499 42.481

- Rõng tù nhiªn 202.588 164.943 12.776 24.869

- Rõng trång 37.595 19.261 723 17.612

2 §Êt trèng 303.664 159.793 3.683 140.189

- Khoanh nu«i t¸i sinh 125.987 79.599 1.843 44.846

- Trång rõng míi 153.410 80.134 1.838 71.388

- Lµm vên rõng, tr¹i rõng 22.270 - - 22.270

Page 36 of 71

� Dù ¸n rõng phßng hé s«ng Ch¶y � Dù ¸n chuyÓn ho¸ mét sè khu rõng trång thµnh rõng gièng. � Dù ¸n trång rõng nguyªn liÖu giÊy ë ba huyÖn V¨n Bµn, B¶o Th¾ng vµ B¶o Yªn. � Dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë 7 x· cã rõng gç quý p¬ mu ë huyÖn Sa Pa.

Tuy tØnh ®· x©y dùng ®îc quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp vµ rõng tõ nay ®Õn n¨m 2010 vµ çc dù ¸n ®Çu t nh ®· kÓ trªn, nhng nh÷ng tµi liÖu ®ã ®îc x©y dùng theo ph¬ng ph¸p "tõ trªn xuèng" kh«ng cã sù tham gia cña ngêi d©n nªn cã mét sè x· tuy n»m trong vïng dù ¸n nhng cha cã quy ho¹ch, ngêi d©n vÉn cha biÕt rõng vµ ®Êt rõng ë x· m×nh, th«n b¶n m×nh thuéc lo¹i rõng g×, nªn cã trêng hîp ngêi ta vÉn lµm n¬ng rÉy lu©n canh trong rõng phßng hé hoÆc çn bé quy ho¹ch vÉn xÕp ®Êt n¬ng rÉy hu canh cña d©n lµm ®Êt rõng phßng hé lµm cho tÝnh kh¶ thi cña çc b¶n quy ho¹ch bÞ h¹n chÕ.

1.3. VÒ giao ®Êt giao rõng:

Theo b¸o ço cña Côc KiÓm l©m (th¸ng 8/2000) vµ tµi liÖu kiÓm kª rõng n¨m 1999 (do ban kiÓm kª rõng trung ¬ng c«ng bè th¸ng 1/2001) th× tÝnh ®Õn hÕt n¨m 1999 Lµo Cai ®· giao ®Êt giao rõng ®îc 297.461 ha, chiÕm 51% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp cña tØnh.

Trong ®ã chia ra:

- Rõng tù nhiªn 76.490 ha, chiÕm 37,8% rõng tù nhiªn cña tØnh

- Rõng trång 37.595 ha, chiÕm 100% rõng trång cña tØnh.

§iÒu ®ã cã nghÜa lµ ë Lµo Cai ®· cã 51% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp vµ 37% diÖn tÝch rõng tù nhiªn ®· cã chñ.

DiÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp vµ rõng tù nhiªn cha giao cho ai ®ang do lùc lîng kiÓm l©m cïng víi chÝnh quyÒn çc huyÖn çc x· cã tr¸ch nhiÖm t¨ng cêng qu¶n lý b¶o vÖ lµ 264.387 ha trong ®ã diÖn tÝch cã rõng tù nhiªn lµ 103.263 ha chiÕm 62,2% rõng tù nhiªn toµn tØnh.

Nh÷ng ®èi tîng ®îc giao ®Êt l©m nghiÖp vµ giao rõng ë Lµo Cai gåm cã:

� Çc tæ chøc nhµ níc (gåm çc ban qu¶n lý rõng phßng hé, rõng ®Æc dông, çc l©m trêng quèc doanh, ®¬n vÞ lùc l-îng vò trang): 190.785 ha, trong ®ã cã 97.880 ha rõng.

� Çc tËp thÓ vµ hé gia ®×nh: 89.454 ha trong ®ã cã 22.836 ha ®Êt cã rõng (phÇn giao cho hé gia ®×nh chØ cã 5.087 ha (*).

----------------------------

* Theo dù ¸n quy ho¹ch sö dông ®Êt trèng ®åi nói träc cña tØnh (th¸ng 8/2000) Tr.18

LuËt b¶o vÖ rõng (n¨m 1991), LuËt ®Êt ®ai (1993) còng nh çc NghÞ ®Þnh 02/CP (1994), NghÞ ®Þnh 163 (1998) ®Òu kh¼ng ®Þnh : Rõng tù nhiªn vµ ®Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n do Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý. Nhµ níc giao rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp cho çc tæ chøc, hé gia ®×nh vµ ç nh©n qu¶n lý sö dông æn ®Þnh l©u dµi phï hîp víi ®Þnh híng quy ho¹ch cña Nhµ níc. ThÕ nhng kÕt qu¶ giao ®Êt, giao rõng cña Lµo Cai ®Õn nay míi ®¹t ®îc nh trªn lµ cßn qu¸ Ýt, nhÊt lµ çc hé gia ®×nh míi chØ ®îc giao 5.087 ha, chiÕm 1,7% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao.

RÊt tiÕc lµ chóng t«i kh«ng cã sè liÖu vÒ sè hé ®îc giao ®Êt ®Ó biÕt xem b×nh qu©n mçi hé ®îc giao bao nhiªu mÐt vu«ng?

§èi víi diÖn tÝch rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp ®· giao cho çc tæ chøc Nhµ níc còng nh phÇn cha giao ®îc cho ai, lùc lîng kiÓm l©m ®ang trùc tiÕp qu¶n lý b¶o vÖ, çc chñ dù ¸n 327 tríc ®©y, còng nh chñ dù ¸n 661 hiÖn nay ®ang sö dông nguån kinh phÝ ®îc Nhµ níc cÊp ®Ó kho¸n cho çc hé n«ng d©n, çc tæ chøc ®oµn thÓ quÇn chóng ë lµng x· b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång rõng, (riªng ch¬ng tr×nh 327 trong 6 n¨m míi chØ kho¸n trång ®îc 13.659 ha rõng, khoanh nu«i t¸i sinh 7.518 ha, vµ b¶o vÖ 41.392 ha rõng (*) ).

Page 37 of 71

Lµo Cai cha ¸p dông h×nh thøc kho¸n trong ®ã ngêi nhËn kho¸n hëng lîi tõ rõng mét çch æn ®Þnh l©u dµi (trªn 20 n¨m) nhNghÞ ®Þnh 01/CP (1995) quy ®Þnh. NÕu cø sö dông kinh phÝ Nhµ níc ®Ó kho¸n tõng n¨m lµm cho ngêi nhËn kho¸n phÊp pháng, thiÕu yªn t©m. N¨m nµo cã kinh phÝ ®Ó kho¸n th× ngêi nhËn kho¸n cã thu nhËp, hä kh«ng biÕt n¨m tiÕp theo cã ®îc kho¸n kh«ng. NÕu kh«ng kho¸n th× rõng trë thµnh v« chñ, bÞ ph¸, cã khi chÝnh ngêi nhËn kho¸n v× sinh kÕ ®· ph¸ rõng lµm n¬ng rÉy hoÆc khai th¸c l©m s¶n tr¸i phÐp ë khu rõng mµ m×nh ®· nhËn kho¸n tríc ®©y.

Sau khi ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp ë Lµo Cai ta thÊy tÝnh kh¶ thi cña çc ph¬ng ¸n quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp vµ çc dù ¸n ®Çu t sö dông ®Êt vµ rõng cßn bÞ h¹n chÕ kÕt qu¶ giao ®Êt giao rõng lµm ®îc cha nhiÒu, c¬ chÕ giao

kho¸n b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng cha t¹o cho ngêi nhËn kho¸n cã c¬ héi ®îc hëng lîi Ých tõ rõng mét çch æn ®Þnh vµ l©u dµi. V× vËy cã thÓ xÕp viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp ë Lµo Cai ®¹t møc 2 - Tøc lµ míi thùc hiÖn ®¹t yªu cÇu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch.

2. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp

2.1. VÒ chÝnh s¸ch ®Çu t :

Còng nh nhiÒu tØnh kh¸c, Lµo Cai thùc hiÖn nghiªm chØnh çc ®Þnh møc ®Çu t quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 661-1998/Q§-TTg cña Thñ tíng ChÝnh phñ. Trong ®ã quy ®Þnh møc ®Çu t cho çc c«ng viÖc nh sau:

� Trång rõng míi 2,5 triÖu ®ång/ha (gåm trång vµ ch¨m sãc hai n¨m tiÕp theo � Khoanh nu«i t¸i sinh lµm giµu rõng 1.000.000 ®/ha (thùc hiÖn trong 6 n¨m ). � Trång c©y quý hiÕm cã chu kú sinh trëng trªn 20 n¨m ®îc Nhµ níc hç trî (kh«ng hoµn l¹i) 2 triÖu ®ång/ha (rõng

thuéc së h÷u ngêi trång). � B¶o vÖ rõng : 50.000 ®/ha-n¨m (thùc hiÖn trong 5 n¨m ®Çu ) Lµo Cai cha ®îc Nhµ níc cÊp kinh phÝ ®Ó hç trî cho

çc chñ rõng trång c©y quý hiÕm. ViÖc thùc hiÖn ®Þnh møc trång rõng 2,5 triÖu ®ång/ha lµ hÕt søc khã kh¨n, v× nh ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn, hiÖn nay phÇn lín diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi träc cÇn ph¶i trång rõng phñ xanh ®Òu ë nh÷ng n¬i cao, xa ®i l¹i hÕt søc khã kh¨n. NÕu cø gi÷ møc ®Çu t nh trªn th× buéc ph¶i gi¶m bít mét sè kh©u c«ng viÖc theo quy tr×nh trång rõng, ®iÒu ®ã sÏ lµm cho tû lÖ c©y sèng vµ chÊt lîng rõng trång gi¶m thÊp. §Ó rõng trång ®¹t yªu cÇu kü thuËt th× Nhµ níc cÇn n©ng møc ®Çu t lªn tõ 3,5 - 4 triÖu ®ång/ha.

Ngoµi ra, trong khu«n khæ cña dù ¸n ph¸t triÓn vïng cao Lµo Cai, ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói ViÖt Nam -Thuþ §iÓn (MRDP) trong 4 n¨m (1997 - 2000) ®· hç trî cho 324 th«n b¶n ë 21 x· thuéc 5 huyÖn Sa Pa, B¶o Th¾ng, M-êng Kh¬ng, B¾c hµ, Si Ma Cai 1.285 triÖu ®ång (*) ®Ó gieo ¬m 7.176.000 c©y gièng cung cÊp cho çc hé trång rõng. NÕu tÝnh mËt ®é trång rõng lµ 2.500 c©y/ha th× sè c©y gièng trªn ®ñ ®Ó trång rõng trªn 2.870 ha ®Êt trèng ®åi träc.

2.2. VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông

Theo chÝnh s¸ch hiÖn hµnh th× nh÷ng ngêi trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp (giÊy, v¸n nh©n t¹o) ®îc vay vèn u ®·i tõ quü hç trî ®Çu t quèc gia víi l·i suÊt 5,4% mét n¨m thêi h¹n vay 8 ®Õn 10 n¨m, kh«ng tÝnh l·i gép vèn hµng n¨m, tr¶ vèn vµ l·i mét lÇn khi khai th¸c rõng. Quü hç trî ®Çu t quèc gia cho vay theo tõng dù ¸n kh¶ thi do c¬ quan cã thÈm quyÒn phª duyÖt.

Ngoµi ra çc tæ chøc, hé gia ®×nh vµ ç nh©n cßn ®îc vay vèn tõ çc tæ chøc tÝn dông kh¸c theo l·i suÊt th¬ng m¹i ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Hé n«ng d©n cã thÓ vay vèn tõ Ng©n hµng n«ng nghiÖp tíi 10 triÖu ®ång kh«ng cÇn thÕ chÊp tµi s¶n.

ë Lµo Cai, chØ cã ba huyÖn V¨n Bµn, B¶o Th¾ng, B¶o Yªn n»m trong vïng quy ho¹ch trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp, nÕu cã nhu cÇu vay vèn tÝn dông u ®·i th× ph¶i lËp thµnh dù ¸n kh¶ thi ®îc cÊp trªn phª duyÖt. §iÒu nµy thùc sù lµ khã kh¨n víi çc hé chØ trång vµi ba ha rõng. Do vËy chØ cã ba l©m trêng V¨n bµn, B¶o Th¾ng, B¶o Yªn míi cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó vay vèn u ®·i tõ quü hç trî ®Çu t quèc gia, nhng v× ®ang cã t×nh tr¹ng ø thõa nguyªn liÖu giÊy, s¶n phÈm khai th¸c ra kh«ng tiªu thô ®îc nªn çc l©m trêng còng kh«ng d¸m vay vèn ®Ó trång rõng tiÕp, hä chØ vay ®Ó cã kinh phÝ ch¨m sãc b¶o vÖ rõng ®· trång.

Page 38 of 71

Víi ®iÒu kiÖn vµ thñ tôc vay nh thÕ çc hé n«ng d©n khã cã thÓ ®îc vay vèn trùc tiÕp tõ quü hç trî ®Çu t quèc gia. Hä chØ ®-îc çc l©m trêng ®Çu t vèn th«ng qua çc h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt hoÆc kho¸n trång rõng. ë n«ng th«n Lµo Cai, sè hé cã nhu cÇu vay vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ kh«ng nhiÒu, sè ®«ng lµ cÇn tiÒn ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n trong cuéc sèng thêng nhËt, sö dông ®Õn ®©u, côt vèn ®Õn ®ã, khã cã kh¶ n¨ng tr¶ ®îc c«ng nî nªn çc tæ chøc tÝn dông rÊt e dÌ vµ thËn träng khi cho vay.


- Theo chÝnh s¸ch hiÖn hµnh th× ngêi khai th¸c l©m s¶n trªn rõng tù nhiªn ph¶i ®ãng thuÕ tµi nguyªn víi thuÕ suÊt tõ 0 ®Õn 45% gi¸ trÞ l©m s¶n khai th¸c tÝnh theo s¶n lîng thùc tÕ, gi¸ b¸n t¹i b·i II (tuú theo tõng lo¹i l©m s¶n). Toµn bé thuÕ tµi nguyªn thu ®îc ®Òu ®Ó l¹i cho ng©n s¸ch tØnh sö dông vµo c«ng t¸c b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng.

ë Lµo Cai hiÖn nay, chØ cã hai l©m trêng V¨n Bµn, B¸t X¸t cßn ®îc phÐp khai th¸c gç tõ rõng tù nhiªn víi s¶n lîng khai th¸c

mçi n¨m kho¶ng tõ 2000 ®Õn 3000 m3 nªn kho¶n thuÕ tµi nguyªn thu ®îc kh«ng nhiÒu, mäi chi phÝ vÒ qu¶n lý b¶o vÖ rõng cña tØnh ®Òu trong cËy vµo sù chi viÖn cña ng©n s¸ch Trung ¬ng lµ chñ yÕu.

- LuËt thuÕ sö dông ®Êt quy ®Þnh: ngêi trång rõng s¶n xuÊt, khi thu ho¹ch s¶n phÈm ph¶i ®ãng thuÕ sö dông ®Êt b»ng 4% gi¸ trÞ s¶n phÈm (tÝnh theo s¶n lîng thùc tÕ vµ gi¸ b¸n l©m s¶n t¹i rõng). Trong mÊy n¨m gÇn ®©y do viÖc tiªu thô

khã kh¨n nªn s¶n lîng gç khai th¸c tõ rõng trång mçi n¨m chØ cßn kho¶ng 5000 ®Õn 8000 m3, nÕu 1 m3 gç ph¶i nép thuÕ

sö dông ®Êt lµ 8000®/ m3, th× sè thuÕ sö dông ®Êt ®Ó trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp do tØnh Lµo Cai thu ®îc hµng n¨m vµo kho¶ng 40 triÖu ®Õn 64 triÖu ®ång. §ã lµ mét kho¶n tiÒn thËt sù kh«ng ®¸ng kÓ ®èi víi mét tØnh cã nhu cÇu vèn ®Çu t cho c«ng t¸c b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång rõng mçi n¨m cÇn 7.700 triÖu ®ång (*).

Sau khi ph©n tÝch viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh, ta thÊy Lµo Cai kh«ng cã quy ®Þnh riªng biÖt nµo vÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp, tÊt c¶ ®Òu thùc hiÖn nh quy ®Þnh cña Trung ¬ng. Qua nghiªn cøu viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ ta còng thÊy ngµnh l©m nghiÖp Lµo Cai cã tiÒm n¨ng v« cïng lín nhng míi ®ãng gãp cho nÒn kinh tÕ còng nh ng©n s¸ch cña tØnh cßn qu¸ nhá bÐ.

Cã thÓ xÕp viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp cña Lµo Cai ®¹t møc 2.

3. VÒ tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp.

3.1. Çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp chñ yÕu cña Lµo Cai lµ: Thùc hiÖn çc dù ¸n cña ch¬ng tr×nh 327 tríc kia vµ dù ¸n 661 hiÖn nay. Cã 6/10 dù ¸n 661 ®îc tØnh giao cho çc l©m trêng ®øng ch©n trªn ®Þa bµn lµm chñ dù ¸n.

Çc l©m trêng ®· thùc hiÖn toµn bé mäi dÞch vô cho çc hé gia ®×nh b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng vµ trång rõng trªn diÖn tÝch ®îc giao kho¸n, tõ viÖc x©y dùng dù ¸n, tiÕp nhËn vµ qu¶n lý kinh phÝ, thiÕt kÕ kü thuËt cung cÊp c©y gièng vµ vËt t, híng dÉn kü thuËt trång rõng, nghiÖm thu s¶n phÈm, cÊp ph¸t vµ thanh quyÕt to¸n vèn hµng n¨m. Çc l©m trêng ®îc ®¸nh gi¸ lµ ®¬n vÞ triÓn khai çc dù ¸n 661 cã hiÖu qu¶ h¬n so víi viÖc giao cho çc ban ngµnh, tæ chøc kh¸c lµm chñ dù ¸n.

Tuy nhiªn ®èi víi nh÷ng l©m trêng kh«ng cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (nh Sa Pa, B¾c Hµ, Mêng Kh¬ng, Than Uyªn), chØ ®¬n thuÇn lµm nhiÖm vô triÓn khai dù ¸n 661 th× kho¶n qu¶n lý phÝ (=6% tæng sè vèn ®Çu t) chØ ®ñ chi dïng cho 50% nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lý tèi thiÓu vµ tiÒn l¬ng cña çn bé qu¶n lý. §©y thùc sù lµ mét g¸nh nÆng ®èi víi çc l©m trêng ®· nªu trªn ®©y.

3.2. §èi víi nh÷ng l©m trêng n»m trong vïng quy ho¹ch trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp hoÆc cßn ®îc phÐp khai th¸c gç tõ rõng tù nhiªn (nh B¶o Yªn, B¶o Th¾ng, B¸t X¸t, V¨n Bµn):

th× s¶n xuÊt kinh doanh lµ ho¹t ®éng chÝnh cña l©m trêng. Ngoµi ra l©m trêng cßn lµm chñ dù ¸n 661 trªn ®Þa bµn. Nh÷ng l©m trêng nµy ®· thùc hiÖn tèt çc chøc n¨ng cña chñ dù ¸n 661, ngoµi ra cßn ®øng ra vay vèn tÝn dông u ®·i cña Quü hç trî ®Çu t quèc gia ®Ó ®Çu t cho çc hé c«ng nh©n viªn cña m×nh vµ çc hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp, l©m trêng tiªu thô s¶n phÈm rõng trång vµ l©m s¶n phô tõ rõng tù nhiªn cho çc hé gia ®×nh.

Page 39 of 71

Kh«ng cã l©m trêng çc hé gia ®×nh kh«ng thÓ tiÕp cËn víi nguån vèn tÝn dông u ®·i ®Ó trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp vµ tiªu thô ®îc s¶n phÈm rõng trång.

3.3. ë Lµo Cai hÖ thèng khuyÕn n«ng khuyÕn l©m còng ®îc triÓn kh¶i theo ®óng NghÞ ®Þnh 13/CP cña ChÝnh phñ:

ë tØnh cã trung t©m khuyÕn n«ng khuyÕn l©m, ë huyÖn cã tr¹m khuyÕn n«ng, ë çc x· cã çn bé khuyÕn n«ng khuyÕn l©m chuyªn tr¸ch lµm viÖc theo chÕ ®é hîp ®ång, nhng lùc lîng çn bé khuyªn n«ng cßn rÊt máng, hä thêng ph¶i tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc trong n«ng nghiÖp nªn kh«ng cßn nhiÒu thêi gian vµ lùc lîng ®Ó lµm c«ng t¸c khuyÕn l©m.

Tuy vËy, lùc lîng khuyÕn n«ng khuyÕn l©m còng ®· thùc hiÖn tèt nhiÖm vô tiÕp nhËn kinh phÝ hç trî cña ch¬ng tr×nh MRDP ®Ó tæ chøc vµ chØ ®¹o cho 324 th«n b¶n cña 21 x· n»m trong vïng dù ¸n. Ph¸t triÓn vïng cao cña Lµo Cai. gieo -¬m ®îc 7.176.000 c©y gièng l©m nghiÖp ®Ó hä trång trªn ®Êt cña hé ®· ®îc cÊp sæ ®á.

Tãm l¹i sau khi ph©n tÝch c«ng t¸c tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho s¶n xuÊt l©m nghiÖp cña Lµo Cai, ta cã thÓ xÕp ®¹t møc 2.

4. VÒ tæ chøc ph©n c«ng, ph©n cÊp thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vµ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp

Sau khi ChÝnh phñ ban hµnh QuyÕt ®Þnh 245-1998/Q§-TTg, TØnh Lµo Cai ®· chØ ®¹o ba ngµnh N«ng nghiÖp vµ PTNT, ®Þa chÝnh vµ kiÓm l©m häp bµn vµ ban hµnh v¨n b¶n liªn ngµnh (ngµy 9-10/2000) vÒ ph©n c«ng ph©n cÊp tr¸ch nhiÖm qu¶n lý Nhµ níc cña çc cÊp vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp.

Theo v¨n b¶n nµy th× nhiÖm vô cña tõng ngµnh, tõng cÊp ®îc quy ®Þnh nh sau:

4.1. ë cÊp tØnh :

4.1.1. Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®îc quy ®Þnh lµ c¬ quan gióp Uû ban nh©n d©n tØnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp, Së cã çc nhiÖm vô sau:

� Tæ chøc ®iÒu tra ph©n lo¹i rõng, thèng kª diÖn tÝch vµ tr÷ lîng rõng, lËp b¶n ®å rõng, x¸c ®Þnh ranh giíi çc lo¹i rõng trªn b¶n ®å vµ trªn thùc ®Þa.

� X©y dùng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng, sö dông rõng ®Ó tØnh tr×nh ChÝnh phñ phª duyÖt ®Ó thùc hiÖn.

� Híng dÉn Uû ban nh©n d©n cÊp huyÖn lËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng, sö dông rõng, tæ chøc thÈm ®Þnh ®Ó tr×nh Uû ban tØnh phª duyÖt, chØ ®¹o viÖc thùc hiÖn çc quy ho¹ch kÕ ho¹ch ®ã

� Tæ chøc thÈm ®Þnh thiÕt kÕ khai th¸c gç rõng tù nhiªn, tr×nh Uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt vµ cÊp phÐp khai th¸c. Trùc tiÕp thÈm ®Þnh vµ cÊp phÐp khai th¸c gç vµ l©m s¶n kh¸c tõ rõng trång vµ çc l©m s¶n ngoµi gç trªn rõng tù nhiªn.

� So¹n th¶o tr×nh Uû ban nh©n d©n tØnh ban hµnh hoÆc trùc tiÕp ban hµnh theo thÈm quyÒn çc v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó chØ ®¹o híng dÉn Uû ban nh©n d©n çc huyÖn, x· vµ nh©n d©n trªn ®Þa bµn tØnh thùc hiÖn chÝnh s¸ch, chÕ ®é, thÓ lÖ cña Nhµ níc vÒ l©m nghiÖp.

� Trùc tiÕp qu¶n lý chØ ®¹o c«ng t¸c gièng c©y rõng � Trùc tiÕp qu¶n lý, chØ ®¹o çc dù ¸n l©m nghiÖp x· héi, dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói vµ çc dù ¸n 661.

§Ó thùc hiÖn çc nhiÖm vô trªn, trong tæ chøc bé m¸y qu¶n lý l©m nghiÖp ë Së hiÖn nay cã mét phã gi¸m ®èc Së phô tr¸ch l©m nghiÖp vµ mét phßng l©m nghiÖp víi biªn chÕ 7 ngêi, hÇu hÕt lµ kü s l©m nghiÖp.

4.1.2. Së ®Þa chÝnh : lµ c¬ quan gióp Uû ban nh©n d©n tØnh thùc hiÖn qu¶n lý Nhµ níc vÒ ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp, Së ®Þa chÝnh cã nhiÖm vô.

� Tæ chøc ®iÒu tra, thèng kª, kiÓm kª diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp lËp vµ qu¶n lý b¶n ®å ®Þa chÝnh. ChØ ®¹o híng dÉn çc phßng ®Þa chÝnh huyÖn thèng kª, theo dâi nh÷ng biÕn ®éng vÒ ®Êt l©m nghiÖp, ®Þnh kú lµm b¸o ço lªn

Page 40 of 71

tØnh vÒ nh÷ng biÕn ®éng ®ã. � X©y dùng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt nãi chung, trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp cña toµn tØnh ®Ó Uû ban nh©n

d©n tØnh tr×nh ChÝnh phñ phª duyÖt ®Ó thùc hiÖn. � Híng dÉn Uû ban nh©n d©n çc huyÖn x©y dùng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt (trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp),

tæ chøc thÈm ®Þnh çc quy ho¹ch kÕ ho¹ch ®ã vµ chØ ®¹o thùc hiÖn khi ®· ®îc Uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt. � Tæ chøc viÖc giao ®Êt, cho thuª, thu håi, ®¨ng ký, lËp vµ qu¶n lý hå s¬ ®Þa chÝnh, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn

sö dông ®Êt. � Tæ chøc thanh tra, kiÓm tra viÖc sö dông ®Êt, gi¶i quyÕt çc tranh chÊp vÒ ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp.

§Ó thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô nãi trªn, Së ®Þa chÝnh ®îc biªn chÕ 25 ngêi chñ yÕu lµ çn bé tèt nghiÖp ®¹i häc vµ trung cÊp n«ng l©m nghiÖp. Tríc khi cã quyÕt ®Þnh 245, nhiÖm vô giao ®Êt giao rõng do Chi côc KiÓm l©m ®¶m nhiÖm, nay nhiÖm vô nµy chuyÓn cho Së ®Þa chÝnh th× sè çn bé lµm c«ng t¸c giao ®Êt giao rõng ë Chi côc KiÓm l©m còng ®îc chuyÓn vÒ Së ®Þa chÝnh.

4.1.3. Chi côc KiÓm l©m ®îc x¸c ®Þnh lµ c¬ quan tham mu gióp Uû ban nh©n d©n tØnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ b¶o vÖ rõng, qu¶n lý l©m s¶n trªn ®Þa bµn tØnh Lµo Cai - Chi côc KiÓm l©m cã çc nhiÖm vô:

� Thanh tra, kiÓm tra, xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh tham gia tè tùng h×nh sù trong çc lÜnh vùc qu¶n lý, b¶o vÖ rõng vµ sö dông rõng.

� Theo dâi diÔn biÕn tµi nguyªn rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp. � Qu¶n lý vµ chØ ®¹o çc h¹t kiÓm l©m huyÖn, h¹t phóc kiÓm l©m s¶n vµ ®éi kiÓm l©m c¬ ®éng trong viÖc thõa

hµnh ph¸p luËt vÒ qu¶n lý b¶o vÖ rõng vµ sö dông rõng. � Trùc tiÕp qu¶n lý çc khu rõng ®Æc dông thuéc tØnh � Tham gia víi Së ®Þa chÝnh vÒ giao ®Êt l©m nghiÖp � Tæ chøc x©y dùng vµ chØ ®¹o thùc hiÖn çc ph¬ng ¸n phßng ch÷a ch¸y rõng, phßng trõ s©u bÖnh h¹i rõng. §Ó

thùc hiÖn nhiÖm vô trªn ®©y, lùc lîng kiÓm l©m trong toµn tØnh ®îc biªn chÕ 173 ngêi, trong ®ã sè ngêi lµm viÖc t¹i c¬ quan Chi côc tØnh cã 28 ngêi, 80% çn bé kiÓm l©m cã tr×nh ®¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiÖp.


4.2.1. Phßng n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n lµ c¬ quan tham mu gióp Uû ban nh©n d©n huyÖn thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý, Nhµ níc vÒ rõng.

Phßng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cã nhiÖm vô:

� LËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch qu¶n lý, b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng vµ sö dông rõng ®Ó huyÖn tr×nh Uû ban nh©n d©n tØnh phª duyÖt. Híng dÉn Uû ban nh©n d©n çc x· lËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch qu¶n lý, b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng, sö dông rõng cña x· tæ chøc thÈm ®Þnh ®Ó tr×nh UBND huyÖn phª duyÖt. §«n ®èc chØ ®¹o triÓn khai thùc hiÖn çc b¶n quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ®ã.

� Phèi hîp víi phßng ®Þa chÝnh trong viÖc giao ®Êt l©m nghiÖp cho çc hé gia ®×nh vµ ç nh©n. � Tham mu cho UBND huyÖn ban hµnh çc v¨n b¶n thuéc thÈm quyÒn ®Ó thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch, chÕ ®é, thÓ lÖ

vÒ l©m nghiÖp trong ph¹m vi huyÖn. � Tham gia víi phßng ®Þa chÝnh vµ h¹t kiÓm l©m gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp vÒ quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp

vµ rõng.

§Ó thùc hiÖn nhiÖm vô trªn ®©y, mçi phßng n«ng nghiÖp ph¸t triÓn n«ng th«n Ýt nhÊt còng ®îc bè trÝ mét çn bé chuyªn m«n l©m nghiÖp.

4.2.2. Phßng ®Þa chÝnh lµ c¬ quan chøc n¨ng gióp UBND huyÖn thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp.

Phßng ®Þa chÝnh cã nhiÖm vô :

� LËp quy ho¹ch kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp ®Ó huyÖn tr×nh UBND tØnh phª duyÖt ®Ó thùc hiÖn. Híng dÉn çc x· lËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt cña x·.

� Phèi hîp víi h¹t kiÓm l©m, phßng n«ng nghiÖp vµ PTNT vµ Uû ban nh©n d©n çc x· tiÕn hµnh giao cho thuª ®Êt l©m nghiÖp cho çc hé gia ®×nh, ç nh©n lµm thñ tôc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho hä.

Page 41 of 71

� ChØ ®¹o çn bé ®Þa chÝnh çc x· vÒ çc nghiÖp vô qu¶n lý ®Êt ®ai. � Theo dâi, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh çc chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

§Ó thùc hiÖn nhiÖm vô trªn, mçi phßng ®Þa chÝnh ®îc bè trÝ tõ 5 ®Õn 6 çn bé. Sau khi nhiÖm vô giao ®Êt l©m nghiÖp chuyÓn tõ kiÓm l©m sang ®Þa chÝnh th× çc çn bé lµm nhiÖm vô giao ®Êt, giao rõng ë h¹t kiÓm l©m huyÖn còng ®îc chuyÓn sang phßng ®Þa chÝnh.

4.2.3. H¹t kiÓm l©m : lµ ®¬n vÞ trùc thuéc Chi côc KiÓm l©m tØnh cã chøc n¨ng tham mu cho UBND huyÖn thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ b¶o vÖ rõng, ®ång thêi lµ c¬ quan thõa hµnh ph¸p luËt vÒ qu¶n lý, b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng vµ sö dông rõng.

H¹t KiÓm l©m cã nhiÖm vô:

� Thanh tra, kiÓm tra viÖc qu¶n lý, b¶o vÖ rõng, sö dông rõng trong toµn huyÖn. Xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh vµ tham gia tè tông h×nh sù theo thÈm quyÒn.

� Phèi hîp víi phßng ®Þa chÝnh trong c«ng t¸c giao ®Êt l©m nghiÖp. � Phèi hîp víi phßng n«ng nghiÖp vµ PTNT trong viÖc lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý, b¶o vÖ rõng, sö dông rõng trong toµn

huyÖn. � Thêng trùc Ban chØ ®¹o phßng ch÷a ch¸y rõng cña huyÖn. � Ph©n c«ng çn bé kiÓm l©m trong H¹t xuèng ®Þa bµn, mçi çn bé kiÓm l©m phô tr¸ch mét hoÆc hai x· cã rõng. Çn

bé kiÓm l©m ®Þa bµn phèi hîp víi Uû ban nh©n d©n x· tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý, b¶o vÖ rõng trªn ®Þa bµn.

Biªn chÕ çn bé kiÓm l©m trong mçi H¹t tuú thuéc diÖn tÝch rõng cña huyÖn vµ tÝnh chÊt phøc t¹p trong c«ng t¸c b¶o vÖ rõng- b×nh qu©n 1000 ha rõng ®îc bè trÝ mét çn bé kiÓm l©m.

4.3. ë cÊp x·:

Mçi x· cã mét ban l©m nghiÖp víi thµnh phÇn nßng cèt lµ çn bé l©m nghiÖp chuyªn tr¸ch, kiÓm l©m viªn ®Þa bµn vµ çn bé ®Þa chÝnh x·.

Ban l©m nghiÖp x· chØ ®¹o viÖc lËp quy ho¹ch kÕ ho¹ch qu¶n lý, b¶o vÖ rõng, sö dông rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn. Tæ chøc chØ ®¹o vËn ®éng nh©n d©n tÝch cùc tham gia thùc hiÖn çc b¶n quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ®ã khi ®· ®îc Uû ban nh©n d©n huyÖn phª duyÖt cïng víi phßng ®Þa chÝnh tham gia chØ ®¹o, híng dÉn viÖc giao ®Êt, giao rõng cho nh©n d©n trong x·. Híng dÉn çc th«n b¶n x©y dùng vµ thùc hiÖn quy íc qu¶n lý, b¶o vÖ rõng, sö dông rõng.

Tæ chøc, huy ®éng lùc lîng quÇn chóng tham gia phßng ch÷a ch¸y r¬ng, phßng trõ s©u bÖnh h¹i rõng khi sÈy ra dÞch bÖnh.

B¶n quyÕt ®Þnh 245 cña Thñ tíng ChÝnh phñ míi ®Ò ra tr¸ch nhiÖm qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp chung cho chÝnh quyÒn çc cÊp. V¨n b¶n híng dÉn liªn ngµnh cña Lµo Cai ®· quy ®Þnh kh¸ râ rµng vµ cô thÓ nhiÖm vô cña ngµnh chøc n¨ng trong tõng cÊp, trong ®ã lùc lîng kiÓm l©m kh«ng chØ lµm chøc n¨ng c¶nh s¸t rõng mµ cßn ®îc giao nhiÖm vô qu¶n lý khu b¶o tån thiªn nhiªn Hoµng Liªn, b¶o vÖ rõng, phèi hîp tÝch cùc víi c¬ quan ®Þa chÝnh trong viÖc giao ®Êt l©m nghiÖp.

Giao thªm nhiÖm vô cho kiÓm l©m lµ hîp lý v× lùc lîng nµy cã mét ®éi ngò çn bé ®«ng ®¶o gÇn 200 ngêi, ®îc tæ chøc chÆt chÏ, chØ huy th«ng suèt theo hÖ thèng däc tõ trªn tØnh xuèng tËn x·. NÕu kh«ng giao thªm nhiÖm vô sÏ kh«ng sö dông hÕt n¨ng lùc cña ®éi ngò kiÓm l©m.

Sau khi l·nh ®¹o UBND tØnh häp víi çn bé ®Çu ngµnh ë tØnh vµ chñ tÞch Uû ban nh©n d©n çc huyÖn triÓn khai kÕ ho¹ch thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 245, hÇu hÕt çc huyÖn ®· më çc líp tËp huÊn cho çn bé çc ngµnh chøc n¨ng cña huyÖn vµ chñ tÞch UBND çc x· ®Ó híng dÉn viÖc tæ chøc thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 245. TiÕp ®ã chñ tÞch UBND çc x· ®· häp víi çc çn bé çc ngµnh chøc n¨ng cña Uû ban nh©n d©n, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n ®Ó phæ biÕn néi dung QuyÕt ®Þnh 245, néi dung v¨n b¶n liªn ngµnh cña tØnh vµ kÕ ho¹ch triÓn khai thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 425 cña x·. Nhê vËy ®éi ngò çn bé chuyªn m«n vµ çn bé chÝnh quyÒn tØnh, x·, trëng th«n thÊy râ ®îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi viÖc qu¶n lý b¶o vÖ rõng vµ ®Êt rõng.

Page 42 of 71

Tuy nhiªn cßn qu¸ sím ®Ó nãi r»ng nh÷ng nç lùc cña Lµo Cai trong c«ng t¸c tæ chøc, ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ rõng ®· mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ næi bËt nµo trong c«ng t¸c b¶o vÖ rõng, nhng cã thÓ nãi r»ng Lµo Cai lµ tØnh ®i ®©u trong viÖc tæ chøc thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 245. Nªn xÕp Lµo Cai ®¹t møc 1 trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch nµy.

5. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c, hëng lîi tõ rõng

VÒ vÊn ®Ò khai th¸c vµ hëng lîi tõ rõng, Lµo Cai thùc hiÖn nghiªm tóc nh÷ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é, thÓ lÖ do Nhµ níc ban hµnh. Cô thÓ lµ:

5.1. §èi víi rõng s¶n xuÊt lµ rõng tù nhiªn cña çc l©m trêng quèc doanh

Çc l©m trêng vÉn ®îc khai th¸c theo ch¬ng tr×nh ®iÒu chÕ rõng.

§Ó ®îc khai th¸c, ngay tõ n¨m tríc l©m trêng ph¶i b¸o ço víi Së N«ng nghiÖp vµ PTNT xin ®îc thiÕt kÕ khai th¸c. Khi ®îc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT b¸o ço víi UBND tØnh chÊp thuËn th× l©m trêng tiÕn hµnh thiÕt kÕ khai th¸c rõng, tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ PTNT tæ chøc thÈm ®Þnh b¸o ço tØnh phª duyÖt sau ®ã göi Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT thÈm ®Þnh tiÕp: Khi Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT cã quyÕt ®Þnh më cöa rõng th× UBND tØnh th«ng qua Së N«ng nghiÖp vµ PTNT cÊp giÊy phÐp khai th¸c cho l©m trêng, ®ång thêi göi cho Chi côc KiÓm l©m mét b¶n ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t trong qu¸ tr×nh khai th¸c vµ ®ãng dÊu bóa kiÓm l©m x¸c nhËn trªn tõng khóc gç trßn.

L©m trêng ®îc hëng toµn bé gi¸ trÞ l©m s¶n khai th¸c sau khi ®ãng thuÕ tµi nguyªn, ph¶i cã tr¸ch nhiÖm vÖ sinh rõng sau khai th¸c vµ b¸o ço víi h¹t kiÓm l©m lµm thñ tôc ®ãng cöa rõng ®Ó nu«i dìng cho ®Õn lu©n kú tiÕp theo.

Ngêi nhËn kho¸n b¶o vÖ, nu«i dìng rõng cho l©m trêng thêng kh«ng ®îc l©m trêng ph©n chia s¶n phÈm khi khai th¸c chÝnh. Trong qu¸ tr×nh b¶o vÖ nu«i dìng rõng hä chØ ®îc thu h¸i l©m s¶n phô ®Ó sö dông vµ hµng n¨m ®îc l©m trêng tr¶ tiÒn c«ng kho¸n kho¶ng tõ 23.000® ®Õn 50.000®/ha-n¨m tuú theo ®iÒu kiÖn khã, dÔ. Hä cã thÓ ®îc l©m trêng cho tham gia lµm vÖ sinh rõng, khi ®ã hä ®îc tËn thu gç cµnh ngän cßn bá l¹i rõng ®Ó lµm cñi ®un vµ gç gia dông.

HiÖn nay chØ cã 2 l©m trêng: V¨n Bµn, B¸t X¸t cßn ®îc phÐp khai th¸c gç tõ rõng tù nhiªn víi s¶n lîng hµng n¨m tõ 2000

®Õn 3000 m3/n¨m.

5.2. §èi víi rõng tù nhiªn cña hé gia ®×nh, ç nh©n

Lµo Cai kh«ng cã chñ tr¬ng giao ®Êt cã rõng tù nhiªn cho hé gia ®×nh vµ ç nh©n, nhng tríc ®©y, khi thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 184 cña Héi ®ång Bé trëng (nay gäi lµ ChÝnh phñ), Lµo Cai ®· giao nh÷ng diÖn tÝch ®Êt rõng liÒn kÒ víi khu d©n c cho d©n lµm vên rõng. §Õn nay sau gÇn hai chôc n¨m giao ®Êt cho d©n, nhê ¸p dông biÖn ph¸p khoanh nu«i xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn, nhiÒu khu rõng tù nhiªn cã tr÷ lîng ®· ®îc phôc håi trªn ®Êt vên rõng cña çc hé. Nhng tØnh míi chØ cho phÐp çc hé khai th¸c ®Ó sö sông, cha cho phÐp khai th¸c ®Ó b¸n v× sî r»ng sÏ bÞ khai th¸c l¹m dông vµo diÖn tÝch rõng tù nhiªn cña Nhµ níc.

5.3 §èi víi rõng s¶n xuÊt trång tËp trung b»ng vèn ng©n s¸ch Nhµ níc, vèn vay u ®·i: th× chñ rõng ®îc quyÒn khai th¸c sö dông khi rõng ®Õn tuæi khai th¸c nhng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vèn ®îc cÊp hoÆc vèn vay (c¶ vèn vµ l·i) vµ trång l¹i rõng trong vßng mét n¨m sau khai th¸c.§Ó ®îc khai th¸c, chñ rõng ph¶i lËp thiÕt kÕ khai th¸c tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ PTNT thÈm ®Þnh vµ cÊp phÐp khai th¸c, ph¶i chÞu sù kiÓm tra gi¸m s¸t cña lùc lîng kiÓm l©m trong qu¸ tr×nh khai th¸c vµ vËn chuyÓn tiªu thô l©m s¶n.

S¶n lîng gç rõng trång lµm nguyªn liÖu giÊy thêng tËp trung ë ba l©m trêng: V¨n Bµn, B¶o Th¾ng vµ B¶o Yªn víi s¶n lîng

b×nh qu©n mçi n¨m kho¶ng tõ 5000 ®Õn 8000 m3.Çc hé gia ®×nh thêng nhËn kho¸n trång rõng vµ ch¨m sãc ba n¨m ®Çu, sau ®ã bµn giao l¹i cho l©m trêng tæ chøc lùc lîng trùc tiÕp b¶o vÖ hoÆc kho¸n cho çc hé ë gÇn rõng b¶o vÖ cho ®Õn lóc khai th¸c, ngêi nhËn kho¸n b¶o vÖ cã thÓ ®îc tr¶ c«ng b»ng tiÒn, hoÆc b»ng s¶n phÈm khi khai th¸c, cø mçi n¨m b¶o vÖ ®îc hëng 2% gi¸ trÞ s¶n phÈm.

5.4 §èi víi rõng trång cña hé gia ®×nh ç nh©n tù bá vèn ®Ó trång

Page 43 of 71

C©y gç trång trong vên hé, c©y rõng trång ph©n t¸n th× chñ rõng cã toµn quyÒn khai th¸c sö dông vµ tiªu thô theo ®Þa chØ m×nh muèn. Tríc khi khai th¸c ph¶i b¸o cho Uû ban nh©n d©n x· biÕt ®Ó ®îc cÊp giÊy x¸c nhËn l©m s¶n khai th¸c hîp ph¸p.

5.5 §èi víi rõng phßng hé (rÊt xung yÕu vµ xung yÕu)

Lµo Cai ®ang thùc hiÖn chñ tr¬ng cÊm khai th¸c l©m s¶n trªn rõng phßng hé (c¶ rõng tù nhiªn vµ rõng trång). Ngêi nhËn kho¸n b¶o vÖ rõng chØ ®îc tr¶ tiÒn c«ng 30.000® ®Õn 50.000®/ha-n¨m ngoµi ra ®îc thu h¸i l©m s¶n ngoµi gç ®Ó sö dông. VÒ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c, hëng lîi tõ rõng Lµo Cai ®îc xÕp vµo møc 2. Thùc hiÖn ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch.

Dùa trªn sù xÕp h¹ng ®èi víi viÖc thùc hiÖn cña tõng nhãm chÝnh s¸ch l©m nghiÖp, ta cã thÓ minh häa trªn s¬ ®å vµ ®îc kÕt qu¶ nh sau:

H×nh 5 - S¬ ®å biÓu thÞ møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña Lµo Cai

Trong ®ã:

A: ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp.

B: ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp

C: Tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô l©m nghiÖp.

D: Tæ chøc thùc hiÖn ph©n c«ng ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng.

E: ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c hëng lîi tõ rõng.

IV. TØnh Phó Thä

Phó Thä lµ tØnh trung du vµ miÒn nói n»m ë vïng trung t©m B¾c bé, cã diÖn tÝch tù nhiªn 351.857 ha, diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp cã rõng 125.965 ha, tû lÖ che phñ cña rõng ®¹t 35,8%. TØnh Phó Thä cã 10 huyÖn vµ 2 thÞ x· (ViÖt Tr× vµ Phó Thä) d©n sè toµn tØnh lµ 1 263 800 ngêi, trong ®ã n÷ lµ 643 000 ngêi chiÕm 50.9%, nam lµ 620 800 ngêi chiÕm 49.1%,

thuéc 21 d©n téc anh em trong ®ã d©n téc kinh chiÕm 85% mËt ®é d©n sè 368 ngêi/k m2. Tû lÖ t¨ng d©n sè 1,2%/n¨m.

Tæng sè lao ®éng trong toµn tØnh cã 685.000 ngêi chiÕm 53,8%. d©n sè, trong sè ®ã lao ®éng n«ng l©m nghiÖp chiÕm 80,5%. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ Phó Thä cã nhiÒu khëi s¾c GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi tõ 1,95 triÖu ®ång n¨m 1995 ®· t¨ng lªn 2,17 triÖu ®ång n¨m 2000. §êi sèng cña nh©n d©n bíc ®Çu ®îc c¶i thiÖn, tû lÖ ®ãi nghÌo ®· gi¶m tõ 23% n¨m 1996 xuèng 11% n¨m 2000. S¶n lîng l¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ngêi n¨m 2000 ®¹t 285 kg/ngêi.

Page 44 of 71

HiÖn tr¹ng sö dông ®Êt ®ai (*) n¨m 2000 cña Phó Thä nh sau :

Tæng diÖn tÝch tù nhiªn : 351.857 ha trong ®ã :

- §Êt n«ng nghiÖp 95.986 ha chiÕm 27,3%

- §Êt L©m nghiÖp cã rõng 125.965 ha chiÕm 35,8%

- §Êt trèng ®åi träc cha sö dông 101.420 ha chiÕm 28,8%

Trong ®ã : ®Êt cã kh¶ n¨ng SXLN 74.899 ha chiÕm HiÖn tr¹ng rõng vµ ®Êt rõng cña tØnh ®îc thÓ hiÖn trong b¶ng 9

B¶ng 9. HiÖn tr¹ng rõng vµ ®Êt rõng cña Phó Thä

(*) Nh÷ng sè liÖu vÒ d©n sè vµ lao ®éng trÝch trong niªn gi¸m thèng kª tØnh

(**) Theo tµi liÖu quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña tØnh Phó Thä

Tõ sè liÖu thèng kª ë b¶ng trªn cho thÊy diÖn tÝch rõng trång chiÕm gÇn 50% diÖn tÝch ®Êt cã rõng. Trong rõng tù nhiªn th× rõng phôc håi chiÕm tû lÖ diÖn tÝch lín nhÊt so víi çc tr¹ng th¸i kh¸c, ®iÒu ®ã cho thÊy nh÷ng thµnh c«ng cña Phó Thä trong c«ng t¸c trång rõng, khoanh nu«i t¸i sinh rõng trong nh÷ng n¨m qua.

Tuy nhiªn tr÷ lîng rõng tù nhiªn cßn rÊt thÊp, rõng non cha cã tr÷ lîng cßn chiÕm tíi 38,8% diÖn tÝch rõng tù nhiªn.

Trong rõng trång th× rõng b¹ch ®µn chiÕm tíi 48,2% diÖn tÝch, ®ang cã nh÷ng ý kiÕn cho r»ng trång b¹ch ®µn g©y tho¸i ho¸ ®Êt. DiÖn tÝch ®Êt trèng cßn nhiÒu (gÇn 80.000 ha) trong ®ã phÇn lín ®Êt ®· b¹c mµu hoÆc ë nh÷ng n¬i cao, xa g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng trång rõng, ®ßi hái suÊt ®Çu t lín.

Lo¹i rõng DiÖn tÝch (ha) Tû lÖ % Tr÷ lîng

I. DiÖn tÝch ®Êt cã rõng 125.965 - 3.337.472 m3 gç vµ 55.970.000 c©y tre nøa

1. Rõng tù nhiªn 63.778 100 1.855.879 m3 gç

- Rõng giµu 114 0,2 25.750 m3 gç

- Rõng trung b×nh 4.222 6,6 688.640 m3 gç

- Rõng nghÌo 13.732 21,5 1.030.052 m3 gç

- Rõng phôc håi IIA 24.254 38,8 -

- Rõng phôc håi IIB 4.673 7,3 111.455 m3 gç

- Rõng hçn giao 854 1,3 101.120 m3 gç vµ 2.125.000 c©y tre nøa

- Rõng tre nøa thuÇn lo¹i 15.929 24,3 53.845.000 c©y tre nøa

2. Rõng trång 62.187 100 1.380.455 m3 gç

- B¹ch ®µn 29.263 48,2

- Bå ®Ò 16.442 25,3

- Çc lo¹i c©y kh¸c 16.482 26,5

II. §Êt trèng cã kh¶ n¨ng trång rõng 74.899 - -

Page 45 of 71

Phó Thä cã tiÒm n¨ng lín vÒ lao ®éng, ®Êt ®ai. Tµi nguyªn rõng cßn nhiÒu tæ thµnh loµi ®éng thùc vËt phong phó, cã ®iÒu kiÖn giao th«ng thuËn lîi, vïng rõng nguyªn liÖu gÇn çc trung t©m tiªu thô. L·nh ®¹o ®¶ng vµ chÝnh quyÒn tØnh rÊt quan t©m khai th¸c çc tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ trªn ®©y.

N¨m 1997, thêng vô tØnh uû cã nghÞ quyÕt sè 07 vÒ tæ chøc qu¶n lý, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng trong nh÷ng n¨m tõ 1997 ®Õn 2000.

N¨m 1998 thêng vô tØnh uû cã nghÞ quyÕt sè 03 vÒ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu giÊy ®Õn n¨m 2010.

N¨m 1999, thêng vô tØnh uû cã nghÞ quyÕt sè 16 vÒ t¨ng cêng sù l·nh ®¹o, tæ chøc triÓn khai kÕ ho¹ch trång míi 80.000 ha rõng trªn ®Þa bµn Phó Thä (trong ch¬ng tr×nh 5 triÖu ha rõng cña quèc gia).

N¨m 2000, tØnh ®· tæ chøc tæng kÕt viÖc thùc hiÖn NghÞ quyÕt sè 07 cña thêng vô tØnh uû.

Nh÷ng nghÞ quyÕt trªn ®©y ®· ®Ò ra chñ tr¬ng, gi¶i ph¸p hÕt søc ®óng ®¾n vµ t¹o ra sù nhÊt trÝ cao gi÷a l·nh ®¹o vµ quÇn chóng trong viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ngµnh l©m nghiÖp.

Sau ®©y chóng t«i xin ®i s©u ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña Phó Thä.

1. ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp

1.1. VÒ ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng

Còng nh çc tØnh kh¸c Phó Thä ph©n lo¹i ®Êt l©m nghiÖp thµnh ba lo¹i : ®Êt rõng phßng hé, ®Êt rõng s¶n xuÊt vµ ®Êt rõng ®Æc dông. §iÒu ®Æc biÖt ë Phó Thä lµ khi ph©n lo¹i rõng s¶n xuÊt, hä ®· kh«ng chØ c¨n cø vµo çc yÕu tè tù nhiªn mµ cßn c¨n cø vµo yÕu tè thÞ trêng l©m s¶n, ®¶m b¶o s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã n¬i tiªu thô vµ ngêi trång rõng cã l·i. Trong rõng phßng hé ®· c¨n cø vµo ®é dÇy tÇng ®Êt, cÊp ®é dèc, ®é cao, t×nh tr¹ng thùc b× vµ ý nghÜa cña lu vùc cÇn phßng hé ®Ó ph©n chia thµnh çc lo¹i rõng: Phßng hé rÊt xung yÕu, phßng hé Ýt xung yÕu vµ phßng hé côc bé. Khu vùc phßng hé rÊt xung yÕu tËp trung ë ®Çu nguån s«ng Bøa (Thanh S¬n ) lµ chÝnh. Khu vùc phßng hé xung yÕu tËp trung ë ®Çu nguån s«ng Bøa, Ao Ch©u, Ngßi Giµnh.

Khu vùc phßng hé côc bé thêng n»m ë çc ®Ønh nói, ®åi, thîng nguån çc khe suèi cã t¸c dông phßng hé ®ång ruéng vµ m«i trêng cho mét hoÆc mét sè x· th«n b¶n cña çc huyÖn §oan Hïng, Thanh Thuû, Tam N«ng, Phï Ninh, Thanh Ba, Yªn LËp, s«ng Thao, H¹ Hoµ vµ Thanh S¬n.

Trªn c¬ së ph©n lo¹i ®Êt rõng vµ ®¸nh dÊu ranh giíi trªn b¶n ®å, Phó Thä ®· x¸c ®Þnh ®îc ranh giíi trªn thùc ®Þa b»ng çch tæ chøc cho çc chñ rõng vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng lËp biªn b¶n ghi nhËn ranh giíi ®Êt vµ rõng trªn thùc ®Þa dùa trªn nh÷ng mèc giíi tù nhiªn (khe suèi con ®êng, ®Ønh d«ng...).

Nhê viÖc ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng kh¸ tû mØ nªn tØnh ®· x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng u tiªn ®Çu t theo thø tù: Rõng phßng hé rÊt xung yÕu, rõng phßng hé xung yÕu vµ rõng phßng hé côc bé.

1.2. VÒ quy ho¹ch sö dông ®Êt

Phó Thä ®· lËp ®îc quy ho¹ch sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng rõng theo tõng chøc n¨ng nh ë b¶ng 10.

B¶ng 10 (*) Quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp cña Phó Thä ®Õn 2010.

TT Lo¹i rõng Tæng diÖn tÝch ®Êt LN

(Ha)

Chia ra

§Êt cã rõng (ha)

§Êt trèng

Tæng sè (ha) Khoanh nu«i phôc håi rõng

Trång rõng

Page 46 of 71

(*) Theo tµi liÖu quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña Phó Thä (th¸ng 6/2010)

Dùa vµo tµi liÖu quy ho¹ch TØnh ®· chØ ®¹o çc huyÖn vµ huyÖn chØ ®¹o çc x· x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp cho ®Þa ph¬ng m×nh. Chóng t«i ®· ®îc xem b¶n quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña huyÖn Thanh S¬n (Mét huyÖn cã diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp chiÕm 50% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp cña tØnh) B¶n quy ho¹ch nµy ®îc x©y dùng kh¸ c«ng phu ®îc héi ®ång nh©n d©n huyÖn th¶o luËn vµ nhÊt trÝ.

Tuy nhiªn, do ¸p dông ph¬ng ph¸p quy ho¹ch theo tr×nh tù "tõ trªn xuèng" vµ viÖc ph©n lo¹i ®Êt vµ rõng míi chñ yÕu dùa vµo çc yÕu tè tù nhiªn cha chó träng ®Õn®Æc ®iÓm d©n sinh kinh tÕ nªn kh«ng tr¸nh khái cã nh÷ng trêng hîp quy ho¹ch c¶ ®Êt n¬ng rÉy cña d©n lµm ®Êt rõng phßng hé, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tranh chÊp ®Êt ®ai.

1.3. VÒ giao ®Êt, giao rõng :

Ngµy tõ 1997, NghÞ quyÕt sè 07 cña Thêng vô tØnh uû ®· yªu cÇu ph¶i rµ so¸t l¹i c«ng t¸c giao ®Êt giao rõng, nh÷ng diÖn tÝch ®Êt vµ rõng nµo cha cã chñ ph¶i ®îc tiÕp tôc giao cho çc tæ chøc, hé gia ®×nh vµ ç nh©n ®Ó m¶nh ®Êt nµo còng cã ngêi lµm chñ cô thÓ.

Thùc hiÖn NghÞ quyÕt 07 cña tØnh uû, tÝnh ®Õn th¸ng 9 n¨m 2000 Phó Thä ®· giao ®Êt l©m nghiÖp theo tinh thÇn NghÞ quyÕt 02/CP cho çc tæ chøc hé gia ®×nh ç nh©n ®¹t ®îc kÕt qu¶ nh sau (*):

� Tæng diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· giao 141.909 ha, chiÕm 70,6% ®Êt l©m nghiÖp, cßn l¹i 58.995 ha lµ nh÷ng diÖn tÝch ë nh÷ng n¬i cao, xa kh«ng thÓ giao cho ai ®îc, lùc lîng kiÓm l©m ®ang cïng víi chÝnh quyÒn çc x· trùc tiÕp qu¶n lý b¶o vÖ, trong ®ã cã 29.935 ha lµ rõng phßng hé ®ang ®îc çc Ban qu¶n lý dù ¸n 661 cña çc huyÖn dïng kinh phÝ ®îc cÊp ddÓ kho¸n cho céng ®ång d©n c lµng b¶n, hé gia ®×nh hoÆc nhãm hé b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh phôc håi rõng. Cã thÓ nãi Phó Thä ®· c¬ b¶n hoµn thµnh c«ng t¸c giao ®Êt giao rõng theo NghÞ ®Þnh 02/CP.

� Tæng diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· ®îc giao vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt lµ 110.656 ha chiÕm 78% diÖn tÝch ®Êt ®· giao. §©y còng lµ mét tû lÖ kh¸ cao so víi nhiÒu tØnh trong c¶ níc.

Phó Thä ®· giao ®Êt l©m nghiÖp cho çc ®èi tîng sau ®©y:

� Çc l©m trêng quèc doanh (9 l©m trêng quèc doanh trùc thuéc Tæng c«ng ty giÊy ViÖt Nam) ®îc giao 36.362 ha, chñ yÕu lµ diÖn tÝch rõng do çc l©m trêng ®ã ®· trång tríc ®©y vµ diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi träc ®îc quy ho¹ch ®Ó

I Rõng phßng hé 87.311 67.501 19.810 9.971 9.839

Chia ra :

1 Phßng hé rÊt xung yÕu 43.311 37.501 5.810 - 5.810

2 Phßng hé xung yÕu 26.066 15.588 10.478 6.449 4.029

3 Phßng hé côc bé 17.934 14.412 3.522 3.522 -

II Rõng ®Æc dông 7.575 7.109 466

III Rõng s¶n xuÊt 105.978 51.355 54.623 - 54.623

Chia ra

1 Rõng nguyªn liÖu giÊy 45.634 23.140 22.494 - 22.494

2 Rõng kinh tÕ kh¸c 53.334 28.215 25.129 - 25.129

3 Trång c©y ¨n qu¶ vµ ®ång cá ch¨n nu«i

7.000 - 7.000 - -

Tæng céng 200.864 125.965 74.899 9.971 57.928

Page 47 of 71

trång rõng nguyªn liÖu giÊy. Phó Thä cha thµnh lËp çc ban qu¶n lý rõng phßng hé nh quyÕt ®Þnh 08 quy ®Þnh nhng còng kh«ng giao rõng tù nhiªn vµ ®Êt l©m nghiÖp ®îc quy ho¹ch ®Ó trång rõng phßng hé cho çc l©m trêng. TØnh kh«ng giao nhiÖm vô lµm chñ dù ¸n 327 (tríc kia) vµ chñ dù ¸n 661 (hiÖn nay) cho çc l©m trêng nh çc tØnh kh¸c v× muèn ®Ó cho l©m trêng tËp trung mäi ho¹t ®éng cña m×nh vµo s¶n xuÊt kinh doanh.

� Çc ban qu¶n lý rõng ®Æc dông (gåm khu b¶o tån Xu©n S¬n vµ khu di tÝch lÞch sö §Òn Hïng): 5.772 ha. � Çc ®¬n vÞ lùc lîng vò trang vµ tæ chøc kh¸c: 706 ha. � Çc hé gia ®×nh vµ ç nh©n (31.100 hé): 99.069 ha, b×nh qu©n mçi hé ®îc giao 3.19ha/hé ®Ó trång rõng vµ s¶n xuÊt

n«ng, l©m kÕt hîp.

Tæng sè hé n«ng, l©m nghiÖp cña Phó Thä lµ 109.600 hé trong ®ã cã 31.100 hé ®îc giao ®Êt l©m nghiÖp vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt chiÕm 28,37% sè hé n«ng, l©m nghiÖp cña tØnh.

----------------------------

(*) Theo b¸o ço tæng kÕt ba n¨m thùc hiÖn NghÞ quyÕt 07 cña thêng vô tØnh uû Phó Thä.

Nhê ®îc giao ®Êt ®Ó lµm vên rõng, kinh tÕ trang tr¹i ë Phó Thä ®îc ph¸t triÓn kh¸ m¹nh. HiÖn nay trªn ®Þa bµn tØnh cã 2.059 trang tr¹i víi quy m« s¶n xuÊt tõ 1,0 ha trë lªn víi tæng diÖn tÝch lµ 9.340 ha, b×nh qu©n 4,5ha/trang tr¹i. Nh÷ng huyÖn cã nhiÒu trang tr¹i nh §oan Hïng 601 trang tr¹i, Thanh S¬n cã 423 trang tr¹i. Thu nhËp tõ hé n«ng d©n kinh doanh trang tr¹i gÊp ba ®Õn bèn lÇn hé b×nh thêng.

Ngoµi viÖc ®îc giao ®Êt giao rõng theo NghÞ ®Þnh 02/CP, çc hé gia ®×nh, ç nh©n vµ céng ®ång d©n c cßn ®îc çc tæ chøc l©m nghiÖp nhµ níc nh: Çc ban qu¶n lý rõng ®Æc dông, çc ban qu¶n lý dù ¸n 661, çc l©m trêng quèc doanh kho¸n b¶o vÖ khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång rõng, theo nh÷ng hîp ®ång kho¸n hµng n¨m, hÇu nh cha ë ®©u tiÕn hµnh kho¸n æn ®Þnh l©u dµi 50 n¨m nh NghÞ ®Þnh 01/CP quy ®Þnh.

Khi ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp cña Phó Thä ta thÊy tØnh ®· ph©n lo¹i ®Êt vµ tõng kh¸ chi tiÕt, c«ng t¸c quy ho¹ch ®îc tiÕn hµnh c«ng phu vµ ®· hoµn thµnh c¬ b¶n c«ng t¸c giao ®Êt l©m nghiÖp vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.

Phó Thä ®¹t møc 1 - Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch cña Nhµ níc.

2. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp.


2.1.1. §èi víi viÖc b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng phßng hé, rõng ®Æc dông, Phó Thä còng ¸p dông nh÷ng ®Þnh møc ®Çu t nh quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 661 cô thÓ lµ:

� Trång rõng phßng hé: 2,5 triÖu ®ång/ha (®Ó trång vµ ch¨m sãc 2 n¨m tiÕp theo). � Khoanh nu«i t¸i sinh lµm giÇu rõng: 1 triÖu ®ång/ha (thùc hiÖn trong 6 n¨m). � B¶o vÖ rõng: 50.000 ®ång/ha n¨m (thùc hiÖn 5 n¨m ®Çu).

Phó Thä cha ®îc ng©n s¸ch Trung ¬ng cÊp tiÒn ®Ó hç trî cho ngêi trång rõng s¶n xuÊt b»ng loµi c©y quý hiÕm (2 triÖu ®ång/ha) nh quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh 661.

2.1.2. §èi víi viÖc trång rõng nguyªn liÖu giÊy, çc l©m trêng quèc doanh vµ chñ trang tr¹i sö dông vèn tù cã vµ vèn vay ®Ó ®Çu t trång rõng nguyªn liÖu th«ng qua çc h×nh thøc kho¸n, liªn doanh, liªn kÕt víi hé gia ®×nh, møc ®Çu t cã thÓ lªn tíi 5 triÖu ®ång/ha (nÕu trång rõng b»ng gièng c©y ¬m theo ph¬ng thøc cæ truyÒn vµ 8,5 triÖu ®ång/ha (nÕu trång b»ng gièng c©y ¬m theo ph¬ng thøc m« hom).

� NÕu ®Çu t 5 triÖu ®ång/ha th× n¨ng suÊt ®¹t tõ 5- 8 m3/ha-n¨m.

Page 48 of 71

� NÕu ®Çu t 8,5 triÖu ®ång/ha th× n¨ng suÊt ®¹t tíi 10-15 m3/ha-n¨m.


Çc l©m trêng quèc doanh vµ trang tr¹i rõng, nÕu cã dù ¸n ®Çu tõ trång rõng nguyªn liÖu giÊy th× ®îc vay vèn tõ quü hç trî ®Çu t quèc gia víi nh÷ng møc l·i suÊt u ®·i kh¸c nhau vµo nh÷ng thêi kú kh¸c nhau:

Tõ n¨m 90 ®Õn 95 ®îc vay tÝn dông u ®·i theo QuyÕt ®Þnh 264: l·i suÊt b»ng 30 ®Õn 50% l·i suÊt th¬ng m¹i (tÝnh ra kho¶ng 3,5-5%/n¨m). Thêi h¹n vay lµ 8 ®Õn 10 n¨m, kh«ng tÝnh l·i gép vèn hµng n¨m, khi cã s¶n phÈm thu ho¹ch th× tr¶ c¶ vèn vµ l·i mét lÇn.

- Tõ n¨m 96 ®Õn nay ®îc vay u ®·i ®Ó trång rõng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn t¬ng tù nh trªn. Riªng l·i suÊt ®· thay ®æi trong çc n¨m:

+ Trong hai n¨m 96 - 97: L·i suÊt 0,81%/th¸ng (= 9,7%/n¨m).

+ Trong hai n¨m 98 - 99: L·i suÊt 7%/n¨m.

+ Trong hai n¨m 2000 - 2001: L·i suÊt 5,4%/n¨m, vÉn cha b»ng møc ®· ¸p dông theo QuyÕt ®Þnh 264 tríc ®©y lµ 4,5%/n¨m.

Ngêi ®Çu t trång tõng nguyªn liÖu giÊy vÉn c¶m thÊy møc l·i suÊt 5,4%/n¨m cßn cao, h¬n n÷a thñ tôc cho vay ®Çu tcña Quü hç trî ph¸t triÓn Phó Thä cßn phøc t¹p, trong khi gç nguyªn liÖu ®ang ø thõa, rÊt khã b¸n, l¹i bÞ Ðp cÊp Ðp gi¸ lµm cho ngêi trång rõng n¶n chÝ, kh«ng muèn vay trång rõng.

2.3. VÒ chÝnh s¸ch thuÕ

Phó Thä tuy cßn 63.778 ha rõng tù nhiªn víi tr÷ lîng gÇn 2 triÖu m3 gç, nhng cã 21,5% lµ rõng nghÌo, 45% lµ rõng non míi phôc håi cha cã tr÷ lîng hoÆc tr÷ lîng thÊp. §Ó b¶o vÖ vµ kh«i phôc rõng tù nhiªn nh»m t¨ng kh¶ n¨ng phßng hé vµ duy tr× ®a d¹ng sinh häc, tõ n¨m 1993, Phó Thä ®· cÊm khai th¸c gç rõng tù nhiªn nªn trong c¬ cÊu nguån thu cña ng©n s¸ch tØnh, kh«ng cã kho¶n thuÕ tµi nguyªn rõng.

VÒ thuÕ sö dông ®Êt ®Ó trång rõng nguyªn liÖu giÊy, tØnh thu 8000 ®ång/ m3 gç b»ng 4% gi¸ b¸n gç t¹i rõng. So víi Yªn

B¸i ®· thu 20.000 ®ång/ m3 vµ Tuyªn Quang thu 10.600 ®/ m3 th× møc thu cña Phó Thä ®óng víi luËt ®Þnh.

Tuy nhiªn víi s¶n lîng gç rõng trång khai th¸c vµ tiªu thô b×nh qu©n hµng n¨m kho¶ng 50.000 m3 vµ 450.000 ster cñi th× sè thuÕ sö dông ®Êt thu ®îc mçi n¨m cha qu¸ 1 tû ®ång, trong khi nhu cÇu vèn ®Çu t cho b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng cña tØnh, mçi n¨m cÇn tíi 7®Õn 8 tû ®ång (cha kÓ nhu cÇu vèn vay u ®·i ®Ó trång rõng s¶n xuÊt). Tõ nh÷ng con sè nµy cho ta thÊy møc ®é ®ãng gãp cña rõng vµ nghÒ rõng ë Phó Thä vµo nÒn kinh tÕ chung cßn rÊt khiªm tèn.

Khi ph©n tÝch viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp, ta thÊy Phó Thä thùc hiÖn ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch - §¹t møc 2.

3. VÒ tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô l©m nghiÖp

3.1. VÒ çc dÞch vô ®Ó thùc hiÖn çc dù ¸n 661

TØnh giao cho çc ban qu¶n lý rõng ®Æc dông (khu b¶o tån Xu©n S¬n, Ban qu¶n lý di tÝch §Òn Hïng) lµm chñ çc dù ¸n 661 cña çc khu rõng ®Æc dông ®ã, giao cho çc huyÖn cã diÖn tÝch ®Êt vµ rõng n»m trong quy ho¹ch rõng phßng hé rÊt xung yÕu vµ xung yÕu thµnh lËp çc ban qu¶n lý ®Ó triÓn khai dù ¸n 661 trªn ®Þa bµn huyÖn. Thµnh phÇn cña çc ban nµy thêng do mét Phã chñ tÞch huyÖn lµm Gi¸m ®èc dù ¸n, mét sè çn bé çc Phßng n«ng nghiÖp- ph¸t triÓn n«ng th«n, kÕ ho¹ch, lao ®éng Th¬ng binh vµ X· héi, h¹t kiÓm l©m, tr¹m khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m lµ thµnh viªn. Çc ban qu¶n lý dù ¸n ®¶m nhiÖm çc kh©u: X©y dùng dù ¸n, tiÕp nhËn vµ cÊp ph¸t kinh phÝ, cung øng gièng vµ vËt t trång rõng, híng dÉn kü

Page 49 of 71

thuËt gieo ¬m c©y gièng vµ trång rõng; nghiÖm thu vµ thanh quyÕt to¸n. Do thµnh viªn Ban qu¶n lý dù ¸n lµ nh÷ng çn bé kiªm nhiÖm nªn hä kh«ng thÓ dµnh toµn t©m toµn ý cho viÖc qu¶n lý dù ¸n. D luËn chung ®¸nh gi¸ lµ giao cho çc ban nµy qu¶n lý vµ triÓn khai dù ¸n 661 kh«ng cã hiÖu qu¶ b»ng giao cho çc l©m trêng nh ë nhiÒu tØnh ®· thùc hiÖn.

3.2. VÒ çc dÞch vô cho kinh doanh rõng nguyªn liÖu giÊy.

� Trªn ®Þa bµn cña tØnh cã 9 l©m trêng vµ 1 xÝ nghiÖp thiÕt kÕ quy ho¹ch rõng trùc thuéc Tæng c«ng ty giÊy. XÝ nghiÖp thiÕt kÕ quy ho¹ch rõng s½n sµng thùc hiÖn nhiÖm vô thiÕt kÕ trång rõng vµ thiÕt kÕ khai th¸c rõng khi cã kh¸ch hµng yªu cÇu. Çc l©m trêng quèc doanh cung øng vèn vµ vËt t trång rõng bao tiªu s¶n phÈm cho çc hé gia ®×nh th«ng qua çc h×nh thøc kho¸n, liªn doanh, liªn kÕt trång rõng.

� Phôc vô cho môc tiªu ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã trêng c«ng nh©n kü thuËt Trung ¬ng 4, Trêng Trung cÊp kü thuËt n«ng l©m nghiÖp cña tØnh. Hai trêng nµy hµng n¨m ®µo t¹o hµng tr¨m lao ®éng trÎ khoÎ n¾m v÷ng kü thuËt l©m nghiÖp phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña Phó Thä vµ çc ®Þa ph¬ng l©n cËn.

� DÞch vô nghiªn cøu øng dông vµ chuyÓn giao kü thuËt cã 3 ®¬n vÞ thùc hiÖn.: §ã lµ Trung t©m nghiªn cøu l©m nghiÖp CÇu Hai (Trùc thuéc ViÖn Khoa häc l©m nghiÖp), XÝ nghiÖp gièng l©m nghiÖp, Trung t©m nghiªn cøu c©y nguyªn liÖu giÊy (trùc thuéc Tæng c«ng ty giÊy ViÖt Nam). Çc c¬ së nµy ®· ®ãng vai trß tÝch cùc trong viÖc cung øng gièng c©y rõng cã chÊt lîng cao ®îc t¹o ra b»ng c«ng nghÖ m« hom (nh b¹ch ®µn m«, keo lai, luång Thanh Ho¸ vµ mét sè gièng c©y b¶n ®Þa cã gi¸ trÞ).

� M¹ng líi khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ®îc h×nh thµnh tõ tØnh, huyÖn, x· ®Õn tËn th«n b¶n, nhng lùc lîng nµy chñ yÕu lµm c«ng t¸c khuyÕn n«ng, Ýt tham gia c«ng t¸c khuyÕn l©m.

� ViÖc tiªu thô l©m s¶n ®îc mét m¹ng líi çc c¬ së chÕ biÕn ®¶m nhiÖm gåm:

+ C«ng nghiÖp chÕ biÕn giÊy cã 3 c«ng ty ®ãng trªn ®Þa bµn: C«ng ty giÊy B·i B»ng, c«ng suÊt tiªu thô 350.000 tÊn nguyªn liÖu/n¨m; C«ng ty giÊy Löa ViÖt c«ng suÊt tiªu thô 15.000 tÊn nguyªn liÖu/n¨m, Nhµ m¸y giÊy ViÖt Tr× c«ng suÊt tiªu thô 75.000 tÊn nguyªn liÖu/n¨m.

+ C«ng nghiÖp chÕ biÕn v¸n nh©n t¹o vµ d¨m m¶nh cã 3 c¬ së.

+ Cã 12 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ 145 c¬ së chÕ biÕn quy m« hé gia ®×nh chuyªn lµm ®å méc vµ trang trÝ néi thÊt.

Nh×n chung c«ng nghÖ chÕ biÕn çc s¶n phÈm tõ gç rõng trång cßn yÕu kÐm, thiÕt bÞ m¸y mãc l¹c hËu, cha chó träng ph¸t triÓn çc c¬ së chÕ biÕn nhá t¹i vïng nguyªn liÖu.

Tuy nhiªn, hiÖn nay ®ang cã t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu, d thõa nguyªn liÖu giÊy dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ngêi cã rõng tranh b¸n nªn hä bÞ Ðp cÊp, Ðp gi¸ rÊt thiÖt thßi. TØnh ®· tæ chøc nhiÒu ®Çu mèi thu mua nguyªn liÖu vµ quy ®Þnh gi¸ sµn mua gç nguyªn liÖu giÊy cho tõng khu vùc trong tØnh, nhng do nhu cÇu bøc b¸ch cña cuéc sèng hµng ngµy, ngêi trång rõng cã khi vÉn ph¶i b¸n gç cña m×nh díi gi¸ sµn do tØnh qui ®Þnh.

Tãm l¹i, vÒ çc ho¹t ®éng dÞch vô cho s¶n xuÊt l©m nghiÖp hµng ho¸, Phó Thä cã nhiÒu lîi thÕ so víi çc tØnh kh¸c: Giao th«ng thuËn tiÖn, cã lùc lîng lao ®éng dåi dµo, tr×nh ®é d©n trÝ cao, cã ®éi ngò çn bé khoa häc kü thuËt ®«ng ®¶o, cã çc c¬ së nghiªn cøu, ®µo t¹o cña Trung ¬ng trªn ®Þa bµn, vïng nguyªn liÖu l¹i ë gÇn n¬i tiªu thô.

C¬ quan l·nh ®¹o tØnh cã nhiÒu chñ tr¬ng vµ gi¶i ph¸p ®óng ®¾n khai th¸c ®îc çc lîi thÕ nãi trªn, lµm cho s¶n xuÊt l©m nghiÖp ®îc cung øng çc dÞch vô mét çch ®Çy ®ñ vµ chu ®¸o.

VÒ néi dung nµy cã thÓ xÕp Phó Thä ®¹t møc 1.

4. VÒ tæ chøc ph©n c«ng ph©n cÊp thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng

4.1. ë cÊp tØnh:

� T¹i Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®· ph©n c«ng 1 Phã gi¸m ®èc Së phô tr¸ch l©m nghiÖp vµ thµnh lËp Chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp víi biªn chÕ 8 ngêi (trong ®ã 6 ngêi cã tr×nh ®é ®¹i häc) ®Ó gióp tØnh thùc hiÖn chøc

Page 50 of 71

n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng. Nhng thùc tÕ, Chi côc Ph¸t triÓn l©m nghiÖp míi chØ thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng cña V¨n phßng ban chØ ®¹o dù ¸n 661 cña tØnh, chñ yÕu lµ theo dâi chØ ®¹o çc dù ¸n ph¸t triÓn rõng phßng hé t¹i çc huyÖn, cha thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc ®èi víi çc ho¹t ®éng khai th¸c vµ trång rõng cu¶ 9 l©m tr-êng trùc thuéc Tæng c«ng ty GiÊy ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh.

� Chi côc kiÓm l©m Phó Thä ®îc biªn chÕ 200 ngêi, ®îc tæ chøc thµnh 9 h¹t kiÓm l©m ë 9 huyÖn, 2 h¹t phóc kiÓm l©m s¶n, 1 ®éi kiÓm l©m c¬ ®éng, 1 h¹t kiÓm l©m thùc hiÖn chøc n¨ng Ban qu¶n lý khu b¶o tån Xu©n S¬n. V¨n phßng Chi côc kiÓm l©m ®Æt t¹i ViÖt Tr× cã 20 ngêi.

VÒ tr×nh ®é chuyªn m«n cña lùc lîng kiÓm l©m Phó Thä: 30% cã tr×nh ®é §¹i häc, 61% cã tr×nh ®é trung häc.

Trong nh÷ng n¨m qua lùc lîng kiÓm l©m ®· thùc hiÖn tèt chøc n¨ng nhiÖm vô ®îc giao: kh«ng chØ lµm tèt c«ng t¸c b¶o vÖ rõng mµ cßn chñ tr× viÖc giao ®Êt giao rõng, phèi hîp víi Së ®Þa chÝnh cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, chØ ®¹o nh»m híng dÉn nh©n d©n ph¸t triÓn rõng vµ trùc tiÕp qu¶n lý khu b¶o tån Xu©n S¬n.

- Së §Þa chÝnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp, nhng do lùc lîng cßn máng, nªn viÖc giao ®Êt l©m nghiÖp giao rõng trong mÊy n¨m qua do lùc lîng kiÓm l©m ®¶m nhiÖm. §Þa chÝnh chØ lµm thñ tôc ®Þa chÝnh vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.

4.2. ë cÊp huyÖn

Th«ng thêng ë mçi huyÖn thêng cã 1 phßng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n víi biªn chÕ tõ 6 ®Õn 8 ngêi trong ®ã cã 1 çn bé phô tr¸ch l©m nghiÖp, nhng ë Phó Thä cã 6/12 huyÖn thÞ kh«ng cã çn bé chuyªn m«n l©m nghiÖp trong Phßng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n nªn viÖc qu¶n lý l©m nghiÖp thêng kh«ng ®îc chó ý ®óng møc.

� Çc H¹t kiÓm l©m kh«ng chØ lµm chøc n¨ng kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt vÒ rõng mµ cßn tham gia tÝch cùc vµo c«ng t¸c giao ®Êt l©m nghiÖp, híng dÉn nh©n d©n kü thuËt g©y trång rõng - çc h¹t ®· ®a 68 kiÓm l©m viªn vÒ x· (gäi lµ kiÓm l©m viªn ®Þa bµn) ®Ó cïng víi Uû ban nh©n d©n vµ Ban l©m nghiÖp x· thùc hiÖn viÖc qu¶n lý b¶o vÖ rõng t¹i gèc.

� Phßng ®Þa chÝnh ®· phèi hîp chÆt chÏ víi lùc lîng kiÓm l©m, sau khi kiÓm l©m giao ®Êt giao rõng, ngoµi thùc ®Þa cho hé gia ®×nh, ç nh©n th× Phßng ®Þa chÝnh ®· tiÕn hµnh lµm çc thñ tôc ®Þa chÝnh vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.

4.3. ë cÊp x·

HÇu hÕt çc x· cã rõng ®· thµnh lËp ®îc Ban l©m nghiÖp x· do mét Phã chñ tÞch Uû ban nh©n d©n x· lµm trëng ban, thµnh viªn lµ çn bé l©m nghiÖp chuyªn tr¸ch kiÓm l©m viªn ®Þa bµn, c«ng an x· vµ x· ®éi trëng. Çn bé l©m nghiÖp chuyªn tr¸ch ®îc ng©n s¸ch tØnh chi tr¶ l¬ng (200.000 ®ång/th¸ng). Çc Ban l©m nghiÖp x· ho¹t ®éng kh¸ tÝch cùc, híng dÉn cho 632 th«n b¶n x©y dùng vµ thùc thi quy íc qu¶n lý b¶o vÖ rõng.

Tuy QuyÕt ®Þnh 245 vÒ ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng m·i ®Õn cuèi n¨m 1998 míi ®îc ChÝnh phñ ban hµnh, nhng Phó Thä ®· thùc hiÖn ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý l©m nghiÖp cho ba ngµnh N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, kiÓm l©m vµ ®Þa chÝnh ngay tõ ®Çu n¨m 1997. Néi dung ph©n c«ng ph©n cÊp cña Phó Thä vÒ c¬ b¶n lµ phï hîp vµ QuyÕt ®Þnh 245-1998/Q§-TTg, chøc n¨ng nhiÖm vô gi÷a ba ngµnh trong cïng mét cÊp vµ gi÷a çc cÊp trong cïng mét ngµnh ®îc quy ®Þnh kh¸ cô thÓ. Sù phèi hîp gi÷a Chi côc KiÓm l©m víi Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n vµ Së §Þa chÝnh kh¸ tèt. Tuy nhiªn, do Chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp míi thµnh lËp nªn mét sè chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng cha thùc hiÖn ®îc ®Çy ®ñ. XÐt vÒ tæchøc, ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng cã thÓ xÕp Phó Thä ®¹t møc 2. Thùc hiÖn ®îc yªu cÇu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch.

5. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c hëng lîi tõ rõng

5.1. §èi víi rõng tù nhiªn tõ n¨m 1993

Phó Thä ®· thùc hiÖn chñ tr¬ng cÊm khai th¸c gç, tre, nøa trªn rõng tù nhiªn vµ ®Èy m¹nh khoanh nu«i t¸i sinh lµm giµu rõng. Nhê vËy diÖn tÝch rõng tù nhiªn ®· t¨ng tõ 30.456 ha (1993) lªn 56.511 ha (2000) t¨ng 86%. Víi hiÖn tr¹ng rõng

Page 51 of 71

cña Phó Thä, viÖc cÊm khai th¸c gç trªn rõng tù nhiªn lµ chñ tr¬ng hîp lý, nhng ®èi víi tre, nøa th× kh«ng nªn cÊm khai th¸c, v× ®ã lµ c©y mäc nhanh vµ còng chãng tµn lôi, nÕu kh«ng khai th¸c th× chØ vµi ba n¨m sau sÏ giµ cçi vµ bÞ khuþ, võa g©y l·ng phÝ vµ ¶nh hëng xÊu ®Õn sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña rõng. ë hai huyÖn Thanh S¬n vµ Yªn LËp cã nhiÒu hé gia ®×nh ®· ®îc giao ®Êt lµm vên rõng çch ®©y hµng chôc n¨m, hä ®· tiÕn hµnh khoanh nu«i t¸i sinh lµm giµu rõng, trªn nh÷ng m¶nh ®Êt cha cã rõng, ®Õn nay nhiÒu n¬i ®· trë thµnh rõng tù nhiªn xanh tèt, cã tr÷ lîng, nhng ngêi d©n vÉn kh«ng ®îc khai th¸c ®Ó b¸n hoÆc sö dông, thËm chÝ c¶ tre nøa còng kh«ng ®îc khai th¸c.

Sau hµng chôc n¨m b¶o vÖ nu«i dìng rõng, khi rõng ®· cho s¶n phÈm, nhng hä kh«ng ®îc hëng thµnh qu¶, g©y nªn t©m lý ch¸n n¶n, kh«ng thiÕt tha g¾n bã víi rõng.

5.2. §èi víi rõng trång

Phó Thä ¸p dông c¬ chÕ rÊt th«ng tho¸ng, khi rõng ®Õn tuæi khai th¸c, chñ rõng ®îc toµn quyÒn ®Þnh ®o¹t viÖc khai th¸c vµ tiªu thô s¶n phÈm. NÕu rõng trång b»ng vèn Ng©n s¸ch nhµ níc hay vèn tÝn dông u ®·i th× khi muèn khai th¸c ph¶i xin phÐp c¬ quan cã thÈm quyÒn ®Ó ®îc cÊp phÐp khai th¸c.

- §èi víi çc l©m trêng quèc doanh th× c¬ quan cÊp phÐp lµ c«ng ty nguyªn liÖu giÊy thuéc Tæng c«ng ty GiÊy ViÖt Nam.

- §èi víi çc doanh nghiÖp t nh©n, hé gia ®×nh vµ trang tr¹i th× c¬ quan cÊp phÐp lµ Uû ban nh©n d©n huyÖn (qua Phßng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n). §Ó kÕt hîp gi÷a chøc n¨ng s¶n xuÊt víi chøc n¨ng phßng hé cña rõng, Phó Thä quy ®Þnh: §èi víi rõng trång ë nh÷ng n¬i cã ®é dèc tõ 200 trë lªn, cÊm khai th¸c tr¾ng, ph¶i ®Ó l¹i 10% diÖn tÝch rõng lµm nhiÖm vô phßng hé vµ b¶o vÖ m«i trêng, nhng kh«ng thùc hiÖn ®îc. Ngêi ta chØ chó träng ®Õn tËn thu l©m s¶n, cha quan t©m ®Õn viÖc phßng hé, t¨ng ®é ph× cho ®Êt vµ b¶o vÖ m«i trêng.

§èi víi nh÷ng hé gia ®×nh nhËn kho¸n trång, b¶o vÖ ch¨m sãc rõng trång cho çc l©m trêng, çc trang tr¹i, hä còng nhËn ®îc lîi Ých theo tho¶ thuËn gi÷a bªn kho¸n vµ bªn nhËn kho¸n ghi trong hîp ®ång kho¸n.

Qua tr×nh bµy ë trªn cho thÊy, Phó Thä vÉn cha cã chÝnh s¸ch hëng lîi cho nh÷ng ®èi tîng ®îc giao qu¶n lý rõng tù nhiªn, ®iÒu ®ã lµm triÖt tiªu ®éng lùc trong viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng x· héi ho¸ nghÒ rõng. V× vËy, chØ cã thÓ xÕp Phó Thä ®¹t møc 2 khi ®¸nh gi¸ møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c vµ hëng lîi tõ rõng.

Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn tõng nhãm chÝnh s¸ch, ta cã thÓ biÓu thÞ møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña Phó Thä nh s¬ ®å sau:

H×nh 6 - S¬ ®å biÓu thÞ møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña tØnh Phó Thä

Trong ®ã :

A- ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n ®Êt l©m nghiÖp.

B- ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp

C- Tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô l©m nghiÖp

Page 52 of 71

D- Tæ chøc ph©n c«ng ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng.

E- ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c hëng lîi tõ rõng.

V. tØnh Tuyªn quang

Tuyªn Quang lµ tØnh miÒn nói, n»m ë vïng trung t©m B¾c bé, cã diÖn tÝch tù nhiªn 582.002 ha, gåm 5 huyÖn (NaHang, Chiªm Ho¸, Hµm Yªn, Yªn S¬n, S¬n D¬ng) vµ thÞ x· Tuyªn Quang.

Theo tµi liÖu thèng kª n¨m 1999 Tuyªn Quang cã 677.176 ngêi, trong ®ã phô n÷ lµ 342 300 ngêi chiÕm 50.5%, nam giíi lµ 335 000 ngêi chiÕm 49.5%, thuéc 22 d©n téc anh em, trong ®ã d©n téc Kinh chiÕm 50,6%, Tµy 24,2%, Dao 10,5%, çc

d©n téc kh¸c 14,7%. MËt ®é d©n sè 116 ngêi/km2. Mçi d©n téc cã phong tôc tËp qu¸n, t©m lý d©n téc, tr×nh ®é ph¸t triÓn kh¸c nhau, nhng nh×n chung tr×nh ®é d©n trÝ cña çc d©n téc Ýt ngêi ë Tuyªn Quang kh¸ h¬n ë mét sè tØnh miÒn nói kh¸c.

Tæng sè ngêi trong ®é tuæi lao ®éng cña tØnh cã : 350.603 ngêi chiÕm 51,7% d©n sè, sè lao ®éng trong khu vùc n«ng l©m nghiÖp 312.125 ngêi chiÕm 89% sè ngêi trong ®é tuæi lao ®éng. B×nh qu©n mçi n¨m cã 7.000 ®Õn 8.000 ngêi ®Õn tuæi lao ®éng.

Lµ tØnh n«ng nghiÖp, nhng diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp cña Tuyªn Quang chØ cã 71.980 ha chiÕm 12,4% diÖn tÝch tù nhiªn, trong ®ã diÖn tÝch ®Êt trång lóa cã 28.284 ha chiÕm 4,9% diÖn tÝch tù nhiªn. Tuy diÖn tÝch ®Êt trång lóa b×nh

qu©n 1 nh©n khÈu chØ cã 416 m2/ngêi nhng nhê sö dông gièng lóa míi cã n¨ng suÊt cao vµ ¸p dông kü thuËt s¶n xuÊt tiÕn bé, n¨ng suÊt lóa b×nh qu©n c¶ tØnh ®¹t 44 t¹/ha-n¨m. L¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ngêi ®¹t 384 kg/ngêi-n¨m, an ninh l¬ng thùc cña tØnh ®îc ®¶m b¶o.

VÒ hiÖn tr¹ng tµi nguyªn rõng vµ ®Êt rõng (*) cña Tuyªn Quang nh sau:

DiÖn tÝch tù nhiªn: 582.002 ha

DiÖn tÝch ®Êt cã rõng: 297.128 ha, tû lÖ che phñ cña rõng 51,1%

Trong ®ã:

- Rõng tù nhiªn: 235.635 ha chiÕm 79,28% ®Êt cã rõng

- Rõng trång: 61.493 ha chiÕm 20,72% ®Êt cã rõng

Tæng tr÷ lîng gç cña Tuyªn Quang: 16.115.793 m3 tr÷ lîng tre nøa 664.746.000 c©y.

Trong ®ã:

- Rõng tù nhiªn cã tr÷ lîng: 14.381.418 m3 gç vµ 659.535.000 c©y tre nøa.

- Rõng trång cã trù lîng: 1.734.375 m3 gç vµ 5.211.000 c©y tre nøa.

VÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt l©m nghiÖp : Theo tµi liÖu dù ¸n tæng quan l©m nghiÖp cña tØnh th× trong nh÷ng n¨m qua Tuyªn Quang ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nh sau:

- VÒ trång rõng: trong 5 n¨m (1996-2000) ®· trång ®îc 48.633 ha rõng b×nh qu©n mçi n¨m trång ®îc 9.727 ha.

- §· tiÕn hµnh khoanh nu«i t¸i sinh rõng trªn diÖn tÝch 126.924 ha

Page 53 of 71

Trong ®ã :

+ Tõ 1993 ®Õn 1996 : 67.426 ha

+ Tõ 1997 ®Õn 2000 : 59.498 ha

--------------------------------------------------------------------------------------

(*) Theo tµi liÖu kiÓm kª rõng n¨m 1999, c«ng bè ®Çu n¨m 2001.

Cïng víi viÖc ®Èy m¹nh khoanh nu«i t¸i sinh phôc håi rõng, çn bé vµ nh©n d©n Tuyªn Quang ®· thùc hiÖn nghiªm tóc chñ tr¬ng ®ãng cöa rõng tù nhiªn. Nhê ®ã diÖn tÝch rõng tù nhiªn cña tØnh ®· t¨ng tõ 169.051 ha (1991) lªn 235.635 ha (2000), tøc lµ sau gÇn 10 n¨m ®· t¨ng ®îc 66.584 ha hay +39,40%.

- VÒ khai th¸c rõng : Chñ yÕu lµ khai th¸c gç vµ tre nøa tõ rõng trång. Trong 5 n¨m (1996-2000) ®· khai th¸c 194.828 m3

gç vµ 68.584 tÊn tre nøa nguyªn liÖu giÊy. B×nh qu©n mçi n¨m khai th¸c 38.960 m3 gç vµ 13.720 tÊn tre nøa.

- VÒ chÕ biÕn l©m s¶n: C¶ tØnh cã 4 doanh nghiÖp Nhµ níc, 3 doanh nghiÖp t nh©n, 8 c¬ së kinh tÕ hîp t¸c x· vµ 75 hé ç thÓ hµnh nghÒ chÕ biÕn l©m s¶n. MÆt hµng kinh doanh chñ yÕu lµ ®å méc d©n dông, gç bao b×, vËt liÖu x©y dùng ®îc s¶n xuÊt tõ l©m s¶n ngoµi gç vµ gç rõng trång. Quy m« s¶n xuÊt cña çc c¬ së nãi trªn cßn nhá bÐ.

Trªn c¬ së tiÒm n¨ng vÒ lao ®éng vµ tµi nguyªn rõng nh trªn, díi ®©y chóng t«i xin ph©n tÝch viÖc triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë Tuyªn Quang:

1. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp.

1.1. VÒ ph©n lo¹i ®Êt rõng:

Còng nh çc tØnh kh¸c, Tuyªn Quang ph©n chia ®Êt l©m nghiÖp thµnh ba lo¹i: §Êt rõng phßng hé, ®Êt rõng ®Æc dông vµ ®Êt rõng s¶n xuÊt.

Tuyªn Quang kh«ng ph©n cÊp rõng phßng hé thµnh çc møc ®é Ýt xung yÕu, xung yÕu vµ rÊt xung yÕu mµ cho ¸p dông mét c¬ chÕ qu¶n lý thèng nhÊt lµ cÊm khai th¸c l©m s¶n trªn rõng phßng hé bÊt kÓ ®ã lµ rõng ë cÊp ®é nµo. §iÒu ®ã cã t¸c dông thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc nhng lµm cho ngêi d©n kh«ng cã c¬ héi ®îc hëng nh÷ng lîi Ých kinh tÕ tõ rõng ë nh÷ng cÊp ®é phßng hé Ýt xung yÕu, phßng hé côc bé.

Trong diÖn tÝch ®Êt cha cã rõng, Tuyªn Quang ®· ph©n ®Þnh râ ®îc diÖn tÝch ®Êt t¬ng øng víi çc tr¹ng th¸i thùc b× trªn ®Êt nh :

- Tr¹ng th¸i Ia : §Êt trèng ®åi träc vµ ®Êt cã th¶m cá che phñ : 57.656 ha

- Tr¹ng th¸i Ib : §Êt cã c©y bôi che phñ: 31.460 ha

- Tr¹ng th¸i Ic : §Êt cã c©y bôi xen víi c©y rõng t¸i sinh: 59.675 ha

Nhê ®ã biÕt râ ®Êt nµo cÇn ph¶i trång rõng míi, ®Êt nµo cã thÓ ¸p dông biÖn ph¸p khoanh nu«i t¸i sinh phôc håi rõng.

1.2. VÒ quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp:

Tuyªn Quang ®ang chuÈn bÞ tr×nh ChÝnh phñ xem xÐt phª duyÖt b¶n quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp nh b¶ng 11.

Page 54 of 71

B¶ng 11 (*) - Quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp cña Tuyªn Quang ®Õn 2010

(*) Theo tµi liÖu dù ¸n tæng quan l©m nghiÖp cña tØnh

- VÒ rõng ®Æc dông ®· vµ sÏ thiÕt lËp çc khu sau ®©y:

+ Khu b¶o tån thiªn nhiªn T¸t KÎ - B¶n Bung 35.531 ha

+ Khu b¶o tån thiªn nhiªn Ch¹m Chu 34.142 ha

+ PhÇn diÖn tÝch n»m trong vên quèc gia T©m §¶o 7.951 ha

+ Rõng v¨n ho¸ lÞch sö T©n Trµo 5.542 ha

+ Rõng v¨n ho¸ lÞch sö Kim B×nh 1.293 ha

+ Rõng v¨n ho¸ lÞch sö Mü B»ng 538 ha

- VÒ rõng phßng hé sÏ h×nh thµnh çc dù ¸n sau:

+ Dù ¸n ph¸t triÓn rõng huyÖn Na Hang 85.795 ha

+ Dù ¸n ph¸t triÓn rõng huyÖn Chiªm Ho¸ 73.279 ha

+ Dù ¸n ph¸t triÓn rõng huyÖn Hµm Yªn 19.805 ha

+ Dù ¸n ph¸t triÓn rõng Thanh niªn xung phong hå Ngßi Lµ 4.209 ha

+ Dù ¸n ph¸t triÓn rõng l©m trêng Tuyªn B×nh 17.643 ha

+ Dù ¸n ph¸t triÓn rõng l©m trêng Yªn S¬n 32.140 ha

+ Dù ¸n ph¸t triÓn rõng l©m trêng NguyÔn V¨n Trçi 4.822 ha

+ Dù ¸n ph¸t triÓn rõng l©m trêng S¬n D¬ng 16.986 ha

- VÒ rõng s¶n xuÊt cã 100.419 ha, trong ®ã ®· cã rõng 75.617 ha sÏ ¸p dông biÖn ph¸p khoanh nu«i t¸i sinh trªn diÖn tÝch 17.606 ha vµ trång míi 7.196 ha rõng.

TØnh ®· chØ ®¹o cho çc huyÖn, çc ban qu¶n lý rõng ®Æc dông, çc ®¬n vÞ ®îc chØ ®Þnh lµm chñ çc dù ¸n 661 tiÕn

TT Lo¹i rõng Tæng diÖn tÝch ®Êt LN

(Ha)

Chia ra

§Êt cã rõng cÇn b¶o vÖ

(ha)

§Êt cha cã rõng (ha)

Tæng sè (ha) Khoanh nu«i phôc håi rõng

Trång rõng

I Rõng phßng hé 252.509 153.352 99.156,8 75.850 23.306,8

II Rõng ®Æc dông 84.765 67.5111 17.253,9 12.511 4.742,9

III Rõng s¶n xuÊt 100.419 75.617 24.802 17.606 7.195,9

Tæng céng 437.692 296.480 141.212 105.967 35.245,6

Page 55 of 71

hµnh x©y dùng quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp, çc dù ¸n ®Çu t. Trªn c¬ së ®ã çc x· tiÕn hµnh lËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt cña x· m×nh ®Ó thùc hiÖn çc dù ¸n.

ViÖc x©y dùng quy ho¹ch theo tr×nh tù. tõ trªn xuèng. ®· thÓ hiÖn ®îc ý chÝ cña çc nhµ l·nh ®¹o, nhng kh«ng tranh thñ ®îc sù tham gia cña ngêi d©n nªn kh«ng tr¸nh khái cã trêng hîp ®· quy ho¹ch c¶ ®Êt n¬ng rÉy cña d©n thµnh ®Êt rõng phßng hé, tÝnh hiÖn thùc cña çc b¶n quy ho¹ch bÞ h¹n chÕ.

1.3. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch giao ®Êt giao rõng

Theo tµi liÖu kiÓm kª rõng n¨m 1999, c«ng bè th¸ng 1/2001 th× Tuyªn Quang cã 297.128 ha rõng, hiÖn do çc ®èi tîng sau ®©y qu¶n lý:

- Çc l©m trêng quèc doanh: 30.996 ha chiÕm 10,4 % diÖn tÝch ®Êt cã rõng

- Çc ban qu¶n lý rõng ®Æc dông: 42.196 ha chiÕm 14,2% diÖn tÝch ®Êt cã rõng

- Çc hé gia ®×nh ç nh©n: 42.994 ha chiÕm 14,46% diÖn tÝch ®Êt cã rõng.

§©y lµ diÖn tÝch rõng do çc hé gia ®×nh tù trång hoÆc khoanh nu«i t¸i sinh trªn ®Êt vên rõng ®· ®îc giao theo quyÕt ®Þnh 184/H§BT tõ ®Çu nh÷ng n¨m 80. KÓ tõ khi cã NghÞ ®Þnh 02/CP, Tuyªn Quang cha giao diÖn tÝch ®Êt cã rõng cho hé gia ®×nh vµ ç nh©n, mµ chñ yÕu chØ giao ®Êt trèng ®åi träc ®Ó hä trång rõng.

- Çc ®¬n vÞ lùc lîng vò trang: 123 ha

- Lùc lîng kiÓm l©m trùc tiÕp qu¶n lý b¶o vÖ 180.818 ha rõng (chñ yÕu lµ rõng phßng hé ) chiÕm 60,85 diÖn tÝch rõng hiÖn cã. Nh vËy lµ ë Tuyªn Quang kh«ng thµnh lËp çc Ban qu¶n lý rõng phßng hé vµ giao ®Êt, giao rõng phßng hé cho çc ban nµy qu¶n lý víi t çch chñ rõng nh LuËt b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng vµ NghÞ ®Þnh 02 quy ®Þnh. ViÖc qu¶n lý b¶o vÖ rõng phßng hé do lùc lîng kiÓm l©m ®¶m nhiÖm, nhng viÖc tæ chøc, chØ ®¹o trång rõng míi, khoanh nu«i t¸i sinh phôc håi rõng phßng hé l¹i do çc Ban qu¶n lý dù ¸n 327 tríc kia vµ 661 hiÖn nay thùc hiÖn.

Trong 9 l©m trêng gåm 6 l©m trêng thuéc tØnh vµ 3 l©m trêng thuéc Tæng C«ng ty giÊy ViÖt Nam th× míi chØ cã l©m tr-êng S¬n D¬ng ®· ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt 4 l©m trêng ®îc giao lµm chñ çc dù ¸n ph¸t triÓn rõng phßng hé 661.

Qua ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp ta cã thÓ xÕp Tuyªn Quang ®¹t møc 2, tøc lµ thùc hiÖn ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch.

2. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp


Còng nh çc tØnh kh¸c, Tuyªn Quang còng ®îc Nhµ níc ®Çu t ®Ó b¶o vÖ, khoanh nu«I t¸i sinh vµ trång míi rõng ®Æc dông, rõng phßng hé theo çc ®Þnh møc:

- Trång rõng: 2,5 triÖu ®ång/ha (®Ó trång vµ ch¨m sãc 2 n¨m tiÕp theo)

- Khoanh nu«i t¸i sinh cã trång bæ sung 1 triÖu ®ång/ha (trong 6 n¨m)

- Kho¸n b¶o vÖ rõng 50.000®/ha-n¨m (thùc hiÖn 5 n¨m ®Çu)

Ngoµi ra cßn cã çc ch¬ng tr×nh dù ¸n kh¸c (nh §Þnh canh ®Þnh c, ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo...) còng cã nh÷ng néi dung b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng hoÆc trång rõng.

Page 56 of 71

TØnh ®· chØ ®¹o lång ghÐp çc ch¬ng tr×nh dù ¸n trªn cïng ®Þa bµn ®Ó tËp trung mäi nguån lùc vµo mét mèi, thùc hiÖn theo sù chØ ®¹o thèng nhÊt cña tØnh. Nhê vËy tØnh cã ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng ®Þnh møc ®Çu t ®Ó trång 1 ha rõng ë n¬i cã ®iÒu kiÖn khã kh¨n lªn tíi 3,5 triÖu ®ång/ha, nªn chÊt lîng rõng trång ®îc ®¶m b¶o, tû lÖ c©y sèng cao. (ë nhiÒu tØnh ngêi ta lu«n phµn nµn vÒ ®Þnh møc 2,5 triÖu ®ång ®Ó trång 1 ha rõng lµ qu¸ thÊp vµ ®ßi hái Trung ¬ng ph¶i söa ®Þnh møc nµy, nhng kh«ng mÊy tØnh lµm ®îc nh Tuyªn Quang).

§Ó t¨ng nguån vèn ®Çu t cho trång rõng, khoanh nu«i t¸i sinh phôc håi rõng, tØnh giao cho lùc lîng kiÓm l©m tr¸ch nhiÖm qu¶n lý b¶o vÖ toµn bé diÖn tÝch rõng tù nhiªn hiÖn cã ®Ó chuyÓn toµn bé kho¶n kinh phÝ ®îc Trung ¬ng ®Çu t cho tØnh kho¸n b¶o vÖ rõng tù nhiªn sang ®Çu t cho trång rõng míi hoÆc khoanh nu«i t¸i sinh rõng tù nhiªn. §iÒu ®ã ®· gióp Tuyªn Quang t¨ng thªm nguån lùc cho sù nghiÖp ph¸t triÓn rõng vµ còng gi¶i thÝch ®îc v× sao vµo nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90 tû lÖ che phñ cña rõng Tuyªn Quang míi chØ ®¹t 32% nay ®· t¨ng lªn 51,1%, mét tû lÖ cao nhÊt so víi çc tØnh miÒn nói phÝa b¾c.

2.2. VÒ chÝnh s¸ch tÝn dông:

- XÐt vÒ nguyªn t¾c th× nh÷ng tæ chøc,hé gia ®×nh ç nh©n ®îc vay vèn víi l·i suÊt u ®·i tõ quü hç trî ph¸t triÓn ®Ó trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp. Thêi h¹n vay phï hîp víi chu kú sinh trëng cña c©y rõng, khi ®îc thu ho¹ch s¶n phÈm míi ph¶i tr¶ c¶ vèn vµ l·i mét lÇn, kh«ng tÝnh l·i gép vèn hµng n¨m. VÒ l·i suÊt u ®·i cã thay ®æi nh sau:

- Tõ 1992 ®Õn 1996: l·i suÊt u ®·i b»ng 30 ®Õn 50% l·i suÊt th¬ng m¹i (vµo kho¶ng 3,5 ®Õn5% mét n¨m).

- Tõ 1997 - 1998: l·i suÊt u ®·i lµ 0,81% mét th¸ng, hay 9,72% mét n¨m.

- Tõ 1999 - 2000: l·i suÊt u ®·i lµ 7% mét n¨m.

- Tõ 2001: l·i suÊt u ®·i lµ 5,4% mét n¨m

ChÝnh s¸ch l·i suÊt thêng xuyªn thay ®æi theo chiÒu híng ngµy cµng gi¶m cã t¸c dông khuyÕn khÝch chñ ®Çu t vay vèn ®Ó trång rõng, nhng l·i suÊt 5,4% mét n¨m vÉn cßn cao, ngêi trång rõng sî bÞ lç vèn (theo mét nghiªn cøu cho thÊy nÕu vay vèn víi l·i suÊt 4,5%/n¨m ®Ó trång rõng b¹ch ®µn, nÕu kh«ng gÆp rñi ro bÞ ch¸y, bÞ chÆt trém sau 8 n¨m ®îc khai

th¸c th× mçi mÐt khèi gç ®îc l·i 33.403 ®/ m3, mçi ha rõng ®îc l·i 1.670.150® tøc lµ mçi n¨m thu ®îc lîi nhuËn tõ 1 ha lµ 208.768®, mét con sè kh«ng mÊy hÊp dÉn.

NÕu ph¶i vay víi l·i suÊt 5,4%/n¨m th× chØ cã l·i kh«ng ®¸ng kÓ nÕu gÆp rñi ro th× bÞ lç vèn).

Trong t×nh tr¹ng gç rõng trång ®ang khã tiªu thô vµ bÞ Ðp cÊp Ðp gi¸ nh hiÖn nay, víi l·i suÊt 5,4% mét n¨m çc l©m tr-êng quèc doanh chØ d¸m vay ®Ó b¶o vÖ ch¨m sãc rõng ®· trång, kh«ng d¸m vay ®Ó trång rõng míi.

MÆt kh¸c quü hç trî ph¸t triÓn cho vay theo dù ¸n, nghÜa lµ ngêi trång rõng muèn vay ph¶i lËp thµnh dù ¸n xin vay, ph¶i qua çc thñ tôc thÈm ®Þnh, xÐt duyÖt phøc t¹p, nªn chØ cã çc l©m trêng, çc chñ trang tr¹i lín míi cã thÓ vay ®îc, cßn çc hé n«ng d©n cÇn trång mét vµi ha rõng th× khã cã thÓ vay trùc tiÕp tõ quü hç trî ph¸t triÓn. Hä chØ cã thÓ nhËn vèn vay th«ng qua çc l©m trêng quèc doanh díi h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt hoÆc nhËn kho¸n trång rõng cho l©m trêng. Nhng nÕu l·i suÊt vay cßn cao,l©m trêng kh«ng muèn vay th× hé n«ng d©n còng thiÕu vèn ®Ó trång rõng.

- Çc hé n«ng d©n cßn cã thÓ vay vèn tõ Ng©n hµng n«ng nghiÖp tíi 10 triÖu ®ång kh«ng cÇn thÕ chÊp ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé, nhng ®Ó tr¸nh rñi ro vµ b¶o toµn vèn vay, çc tæ chøc tÝn dông khi cho vay vÉn ®ßi hái hé ph¶i thÕ chÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt hoÆc kª biªn tµi s¶n cã x¸c nhËn cña Uû ban nh©n d©n x·, nhng nhiÒu x· còng sî tr¸ch nhiÖm kh«ng chÞu x¸c nhËn th× hé còng kh«ng vay ®îc.

- Çc hé n«ng d©n ë trong vïng çc dù ¸n cßn cã thÓ vay vèn tõ çc quü tÝn dông tiÕt kiÖm cña ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng th«n miÒn nói quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ch¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm.... nhng ®ã chØ lµ nh÷ng kho¶n vay nhá, gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n ®ét xuÊt, t¹m thêi, kh«ng thÓ sö dông çc kho¶n vay ®ã ®Ó trång rõng ®îc.


- VÒ thuÕ tµi nguyªn rõng: Kho¶n thuÕ nµy chØ thu ®èi víi l©m s¶n khai th¸c trªn rõng tù nhiªn, nhng ë Tuyªn Quang ®·

Page 57 of 71

cÊm khai th¸c rõng tù nhiªn nªn kh«ng thu ®îc kho¶n thuÕ nµy.

- VÒ thuÕ sö dông ®Êt ®Ó trång rõng, LuËt thuÕ quy ®Þnh ngêi trång rõng ph¶i ®ãng thuÕ sö dông ®Êt khi khai th¸c rõng ®Ó b¸n, ThuÕ suÊt quy ®Þnh lµ 4% gi¸ trÞ l©m s¶n khai th¸c tÝnh theo s¶n lîng thùc tÕ vµ gi¸ b¸n l©m s¶n t¹i rõng (n¬i xe «t« cã thÓ ®Õn ®ã ®Ó chuyªn chë gç). MiÔn thuÕ chu kú ®Çu khi trång rõng trªn ®Êt trèng ®åi nói träc.

§Ó thùc hiÖn luËt thuÕ nµy, tØnh quy ®Þnh cø khai th¸c 1m khèi gç rõng trång ®Ó b¸n ph¶i nép cho ng©n s¸ch 10600®. Quy ®Þnh møc thuÕ nµy lµ cao v× ë Phó Thä, gÇn n¬i tiªu thô (nhµ m¸y giÊy B·i B»ng) gi¸ gç t¹i rõng cao h¬n ë Tuyªn

Quang nhng thuÕ sö dông ®Êt chØ thu 8000®/ m3, trong khi ë Tuyªn Quang, xa n¬i tiªu thô, gi¸ b¸n gç t¹i rõng thÊp h¬n

ë Phó thä, nhng thuÕ sö dông ®Êt ë Tuyªn Quang thu cao h¬n 2600®/ m3 lµ kh«ng hîp lý. TÝnh ra tØnh ®· thu thuÕ sö dông ®Êt cho trång rõng tíi 5,3% chø kh«ng ph¶i 4% nh luËt ®Þnh.

H¬n n÷a, viÖc thu thuÕ theo ®Çu mÐt khèi gç th¬ng phÈm ®· kh«ng thÓ thùc hiÖn miÔn gi¶m thuÕ khi trång rõng trªn ®Êt trèng ®åi träc vµ kh«ng khuyÔn khÝch trång rõng th©m canh v× n¨ng suÊt cµng cao th× ph¶i ®ãng thuÕ cµng nhiÒu.

ViÖc miÔn thuÕ bu«n chuyÕn cho nh÷ng ngêi mua gom n«ng l©m s¶n cña n«ng d©n ë nh÷ng vïng s©u, vïng xa cha thùc hiÖn ®îc v× khã ph©n biÖt ®îc s¶n phÈm nµo thu mua ë vïng s©u, vïng xa ®Ó ®îc miÔn thuÕ.

Sau khi ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp ta thÊy ë Tuyªn Quang cã nh÷ng s¸ng t¹o lång ghÐp ch¬ng tr×nh dù ¸n t¨ng nguån lùc cho ®Þa ph¬ng, nhng nÕu t¨ng thuÕ sö dông ®Êt cho trång rõng ®Ó t¨ng nguån lùc tµi chÝnh cho tØnh th× phÇn t¨ng thu cho ng©n s¸ch mét n¨m còng chØ ®îc kho¶ng 150 triÖu ®ång nhng ®· lµm mÊt ®i sù hµo høng, nhiÖt t×nh cña ngêi trång rõng mµ phÇn ®«ng lµ çc hé n«ng d©n nghÌo.

Cã thÓ xÕp møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña Tuyªn Quang ®¹t møc 2 - thùc hiÖn ®îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch.

3. VÒ tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô l©m nghiÖp

3.1. DÞch vô cho ho¹t ®éng cña dù ¸n 661:

Ch¬ng tr×nh tæng quan ph¸t triÓn l©m nghiÖp theo QuyÕt ®Þnh 661 cña Tuyªn Quang bè trÝ thµnh 11 dù ¸n trong ®ã:

Cã 3 dù ¸n x©y dùng çc khu rõng b¶o tån thiªn nhiªn T¸t KÎ - B¶n Bung, khu b¶o tån thiªn nhiªn Ch¹m chu vµ khu rõng c¶nh quan v¨n ho¸ lÞch sö T©n Trµo. Ban qu¶n lý çc khu rõng nµy ®ång thêi lµ ban qu¶n lý dù ¸n 661.

Cã 8 dù ¸n ph¸t triÓn rõng phßng hé vµ rõng s¶n xuÊt ë çc huyÖn, trong ®ã cã 4 dù ¸n giao cho çc l©m trêng Tuyªn B×nh, Yªn B×nh, S¬n D¬ng vµ NguyÔn V¨n Trçi, lµ nh÷ng l©m trêng thuéc tØnh, 1 dù ¸n ph¸t triÓn rõng ë thîng nguån Hå Ngßi Lµ (Hµm Yªn) giao cho lùc lîng thµnh viªn xung phong lµm chñ dù ¸n. Thµnh lËp ba ban qu¶n lý dù ¸n 661 ë çc huyÖn Na Hang, Chiªm Ho¸ vµ Hµm Yªn ®Ó chØ ®¹o viÖc triÓn khai çc dù ¸n 661 trªn ®Þa bµn huyÖn. Çc tæ chøc ®îc giao lµm chñ dù ¸n võa cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý dù ¸n võa lµm çc dÞch vô triÓn khai dù ¸n: Tõ x©y dùng vµ tr×nh duyÖt dù ¸n, tiÕp nhËn vµ cÊp ph¸t kinh phÝ,thiÕt kÕ kü thuËt , cung øng gièng, vËt t trång rõng, híng dÉn kü thuËt trång rõng, khoanh nu«i t¸i sinh, kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm vµ thanh quyÕt to¸n. Cã 3 l©m trêng thuéc Tæng c«ng ty GiÊy lµ Hµm Yªn, T©n Thµnh, T©n Phong (®ãng trªn ®Þa bµn huyÖn Hµm Yªn) vµ l©m trêng Chiªm Ho¸ thuéc tØnh, kh«ng ®îc giao nhiÖm vô lµm chñ dù ¸n 661, ®· kh«ng tËn dông ®îc kinh nghiÖm qu¶n lý vµ ®éi ngò çn bé kü thuËt vµ c«ng nh©n cã tay nghÒ cña çc l©m trêng nµy vµo viÖc triÓn khai thùc thi dù ¸n 661.

3.2. Ngoµi nhiÖm vô triÓn khai çc dù ¸n 661, çc l©m trêng cßn sö dông vèn tù cã vµ vèn vay ®Ó trång rõng nguyªn liÖu giÊy:

Th«ng qua çc h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt hoÆc nhËn kho¸n víi l©m trêng, çc hé n«ng d©n vµ çc hé c«ng nh©n viªn cña l©m trêng ®îc l©m trêng cung øng vèn, gièng, vËt t trång rõng, híng dÉn s¶n xuÊt vµ bao tiªu s¶n phÈm khi rõng ®îc khai th¸c. Cã ngêi ®· nãi r»ng, nÕu kh«ng cã l©m trêng ngêi d©n khã lßng mµ tiÕp cËn ®îc víi vèn vay u ®·i tõ Quü hç trî ®Ó ph¸t triÓn trång rõng.

Page 58 of 71

3.3. Lùc lîng khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ë Tuyªn Quang còng ®îc tæ chøc theo çch riªng, kh«ng gièng nh ë nhiÒu tØnh kh¸c:

ë tØnh cã trung t©m KhuyÕn n«ng trùc thuéc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT víi biªn chÕ gän nhÑ (16 ngêi). Tæng sè çn bé khuyÕn n«ng khuyÕn l©m cña c¶ tØnh 1143 ngêi. ë huyÖn kh«ng tæ chøc thµnh tr¹m khuyÕn n«ng riªng, çn bé khuyÕn n«ng khuyÕn l©m ®îc bè trÝ vµo çc phßng N«ng nghiÖp vµ PTNT. Çc phßng N«ng nghiÖp vµ PTNT huyÖn kh«ng chØ cã nhiÖm vô gióp UBND huyÖn qu¶n lý nhµ níc vÒ n«ng l©m nghiÖp mµ cßn lµm c«ng t¸c khuyÕn n«ng khuyÕn l©m. ë cÊp x·, chøc danh çn bé khuyÕn n«ng khuyÕn l©m c¬ së thêng do uû viªn UBND x·, chñ nhiÖm hîp t¸c x·, trëng th«n kiªm nhiÖm. ë çc th«n b¶n cã çc c©u l¹c bé khuyÕn n«ng, tæ phæ cËp ho¹t ®éng kh¸ tÝch cùc.

Víi çch tæ chøc nh trªn ®· kÕt hîp chÆt chÏ ®îc viÖc ®Ò ra nhng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch víi viÖc tuyªn truyÒn, ®éng viªn, híng dÉn ngêi d©n thùc hiÖn çc chñ tr¬ng chÝnh s¸ch ®ã.

Lùc lîng khuyÕn n«ng khuyªn l©m Tuyªn Quang tuy kh«ng cã nhiÒu ho¹t ®éng khuyÕn l©m nhng ®· tÝch cùc trong ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, cã ®ãng gãp quan träng trong viÖc n©ng cao n¨ng xuÊt c©y trång, vËt nu«i cña tØnh, nhÊt lµ n©ng cao n¨ng suÊt lóa (®¹t 44t¹/ha - n¨m) ®¶m b¶o an ninh l¬ng thùc gãp phÇn chÊm døt t×nh tr¹ng ®èt ph¸ rõng lµm n¬ng rÉy nh ®· xÈy ra çch ®©y h¬n chôc n¨m vÒ tríc.

VÒ tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp, cã thÓ xÕp Tuyªn Quang ®¹t møc 1 - VËn dông s¸ng t¹o chÝnh s¸ch cña Nhµ níc.

4. VÒ tæ chøc, ph©n c«ng ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng

4.1. ë cÊp tØnh:

- Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ph©n c«ng mét phã gi¸m ®èc Së phô tr¸ch vÒ l©m nghiÖp, cã phßng l©m nghiÖp víi biªn chÕ 8 çn bé (hÇu hÕt lµ tèt nghiÖp ®¹i häc L©m nghiÖp) ®Ó gióp tØnh thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ l©m nghiÖp vµ lµ c¬ quan thêng trùc Ban chØ ®¹o 661 cña TØnh.

- Chi Côc KiÓm l©m (theo QuyÕt ®Þnh 245 - 1998/Q§-TTg) lµ c¬ quan thõa hµnh ph¸p luËt cã nhiÖm vô kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt vÒ rõng trªn ®Þa bµn tØnh. Nhng ë Tuyªn Quang, ngoµi chøc n¨ng c¬ quan thõa hµnh ph¸p luËt vÒ rõng, Chi Côc KiÓm l©m cßn lµ lùc lîng trùc tiÕp qu¶n lý b¶o vÖ toµn bé diÖn tÝch rõng tù nhiªn hiÖn cã cña tØnh vµ diÖn tÝch ®Êt trèng cã kh¶ n¨ng khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn phôc håi rõng. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy, lùc lîng kiÓm l©m ®· ®îc bè trÝ vÒ çc x· ®Ó cïng víi chÝnh quyÒn c¬ së tuyªn truyÒn, vËn ®éng, tæ chøc lùc lîng quÇn chóng b¶o vÖ rõng, híng dÉn cho çc hé ë gÇn rõng viÕt cam kÕt b¶o vÖ rõng. C«ng t¸c b¶o vÖ rõng ë Tuyªn Quang ®îc thùc hiÖn rÊt tèt, trong mÊy n¨m gÇn ®©y hÇu nh kh«ng sÈy ra çc vô khai th¸c l©m s¶n tr¸i phÐp hoÆc ®èt ph¸ rõng nghiªm träng lùc lîng kiÓm l©m Tuyªn Quang ®îc biªn chÕ 222 ngêi ®îc tæ chøc thµnh v¨n phßng Chi côc vµ 8 h¹t ë çc huyÖn vµ khu rõng ®Æc dông. §ã lµ tæ chøc cã lùc lîng ®«ng ®¶o, tæ chøc chÆt chÏ tõ tØnh ®Õn çc huyÖn vµ x·, mçi x· cã 1 kiÓm l©m viªn ®Þa bµn. Giao cho lùc lîng kiÓm l©m trùc tiÕp qu¶n lý b¶o vÖ rõng tù nhiªn cña tØnh lµ biÖn ph¸p hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt.

- Së ®Þa chÝnh lµ c¬ quan gióp tØnh qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êt ®ai trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp nhng c«ng t¸c giao ®Êt l©m nghiÖp vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho çc hé gia ®×nh cßn chËm. §Õn nay míi chØ cã 14,2% ®Êt l©m nghiÖp giao cho hé gia ®×nh, trong ®ã cã 26,1% diÖn tÝch ®· giao ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.


- Nh ®· viÕt ë phÇn dÞch vô khuyÕn n«ng, phßng N«ng nghiÖp vµ PTNT huyÖn thùc hiÖn ®ång thêi hai chøc n¨ng: qu¶n lý nhµ níc vÒ n«ng l©m nghiÖp vµ khuyÕn n«ng l©m, m« h×nh tæ chøc nµy mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan, nªn ch¨ng nh©n réng m« h×nh tæ chøc nµy ra çc tØnh kh¸c.

- H¹t kiÓm l©m çc huyÖn chñ yÕu lµm nhiÖm vô b¶o vÖ rõng, bè trÝ kiÓm l©m viªn ®Þa bµn vÒ x· ®Ó cïng víi chÝnh quyÒn c¬ së tæ chøc b¶o vÖ rõng t¹i gèc, kiÓm l©m viªn kh«ng chØ lµm nhiÖm vô b¶o vÖ rõng mµ cßn tuyªn truyÒn chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cho d©n,híng dÉn nh©n d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt, x©y dùng cuéc sèng míi. Chóng t«i ®· tiÕp xóc víi mét sè kiÓm l©m viªn phô tr¸ch ®Þa bµn, thÊy hä lµm viÖc víi tinh thÇn tù gi¸c vµ cã tr¸ch nhiÖm.

Page 59 of 71

- Phßng ®Þa chÝnh huyÖn víi biªn chÕ cã h¹n cha lµm ®îc nhiÒu néi dung qu¶n lý nhµ níc ®èi víi ®Êt l©m nghiÖp.

4.3. ë cÊp x·:

ë hÇu hÕt çc x· cã rõng ®· thµnh lËp Ban l©m nghiÖp x· víi thµnh phÇn nßng cèt lµ: Çn bé l©m nghiÖp chuyªn tr¸ch kiªm khuyÕn l©m viªn c¬ së, kiÓm l©m viªn ®Þa bµn, c«ng an x· vµ x· ®éi trëng. Çc ban l©m nghiÖp x· ho¹t ®éng kh¸ hiÖu qu¶, n¾m v÷ng t×nh h×nh rõng vµ ®Êt rõng cña x·, ng¨n chÆn kÞp thêi çc hµnh vi x©m h¹i rõng.

VÒ viÖc tæ chøc ph©n c«ng ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng, tuy tØnh cha cã v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 245 - 1998/Q§.TTg cña ChÝnh phñ nhng ta thÊy viÖc ph©n c«ng ph©n cÊp cña tØnh kh¸ râ rµng, sù phèi hîp gi÷a çc c¬ quan trong cïng mét cÊp vµ gi÷a çc cÊp trong cïng mét ngµnh kh¸ chÆt chÏ.

VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch nµy, cã thÓ s¾p xÕp Tuyªn Quang ®¹t møc 1 - Tøc lµ thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch cña nhµ níc.

5. VÒ thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c hëng lîi tõ rõng

5.1. §èi víi rõng tù nhiªn

Bíc vµo thËp kû 90 cña thÕ kû tríc sau hµng chôc n¨m khai th¸c cã tÝnh l¹m dông, rõng tù nhiªn cña Tuyªn Quang ®· suy gi¶m mét çch nghiªm träng c¶ vÒ diÖn tÝch vµ chÊt lîng. Tõ n¨m 1992 l·nh ®¹o tØnh ®· cã lÖnh cÊm khai th¸c gç tre, nøa trªn rõng tù nhiªn vµ giao toµn bé diÖn tÝch rõng tù nhiªn cho lùc lîng kiÓm l©m qu¶n lý b¶o vÖ. LÖnh nµy ®· ®îc tæ chøc thùc hiÖn mét çch kh¸ nghiªm tóc, nhiÒu çn bé kiÓm l©m bÞ xö lý kû luËt hoÆc truy tè tríc ph¸p luËt khi kh«ng thùc hiÖn ®îc nhiÖm vô b¶o vÖ rõng. Nhê vËy rõng tù nhiªn ®îc b¶o vÖ tèt.

ViÖc cÊm khai th¸c gç trªn rõng tù nhiªn lµ hîp lý, nhng cã nªn cÊm khai th¸c tre nøa trªn rõng tù nhiªn hay kh«ng? Tre nøa lµ loµi c©y mäc nhanh, lu©n kú khai th¸c tõ 3 ®Õn 4 n¨m. §Õn lu©n kú nÕu kh«ng khai th¸c th× c©y tre nøa sÏ bÞ giµ cçi, gÉy ®æ rÊt l·ng phÝ vµ cã ¶nh hëng xÊu ®Õn sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña rõng, còng kh«ng nªn cÊm viÖc khai th¸c sö dông gç vên rõng cña hé gia ®×nh v× hä ®· bá bao c«ng søc khoanh nu«i t¸i sinh míi cã ®îc.

5.2. §èi víi rõng trång nh»m môc ®Ých phßng hé

Tuyªn Quang coi toµn bé rõng trång b»ng nguån vèn ng©n s¸ch thuéc ch¬ng tr×nh 327 tríc kia còng nh ch¬ng tr×nh 661 hiÖn nay lµ rõng phßng hé hoÆc rõng ®Æc dông, ®Òu thuéc ®èi tîng cÊm khai th¸c nh ®èi víi rõng tù nhiªn - Ngêi trång rõng chØ ®îc trång vµ thô hëng c©y n«ng nghiÖp trång xen khi rõng cha khÐp t¸n, cßn sau ®ã hä chØ ®îc tr¶ c«ng kho¸n b¶o vÖ rõng b»ng tiÒn. NÕu muèn chÆt nh÷ng c©y rõng bÞ s©u bÖnh ®Ó trång l¹i còng ph¶i ®îc phÐp cña Uû ban nh©n d©n tØnh.

5.3. §èi víi rõng s¶n xuÊt cña çc l©m trêng ®îc trång b»ng nguån ng©n s¸ch tõ 1990 trë vÒ tríc

Khi rõng ®Õn tuæi khai th¸c th× l©m trêng ®îc phÐp khai th¸c theo quy chÕ do tØnh quy ®Þnh, ph¶i cã tr¸ch nhiÖm trång l¹i rõng sau khi khai th¸c vµ trÝch lËp quü t¸i t¹o rõng. Møc trÝch lËp quü b»ng møc vèn nhµ níc ®· ®Çu t ®Ó trång rõng, kh«ng tÝnh l·i. Quü nµy vÉn ®Ó cho l©m trêng qu¶n lý, sö dông vµo môc ®Ých qu¶n lý, b¶o vÖ, t¸i t¹o rõng theo dù to¸n ®îc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT xem xÐt thÈm ®Þnh cã sù chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n cña Së Tµi chÝnh. ChÝnh nhê nguån vèn nµy mµ çc l©m truêng cã thÓ tæ chøc b¶o vÖ ®îc nh÷ng khu rõng tù nhiªn ®îc giao qu¶n lý mµ kh«ng ph¶i xin kinh phÝ tõ ng©n s¸ch nhµ níc.

5.4. §èi víi rõng trång b»ng nguån vèn tù cã vµ vèn ®i vay cña çc tæ chøc, hé gia ®×nh ç nh©n

Theo quy ®Þnh cña Bé L©m nghiÖp (cò) th× chñ rõng ®îc khai th¸c theo ph¬ng thøc mµ m×nh lùa chän (thêng th× hä chän ph¬ng thøc khai th¸c tr¾ng ®Ó cã gi¸ thµnh khai th¸c rÎ nhÊt) vµ ph¶i trång l¹i rõng trong vßng 1 n¨m sau khi khai th¸c. Nhng t¹i QuyÕt ®Þnh sè 477/Q§uB ngµy 24/8/1994 cña UBND tØnh Tuyªn Quang vÒ khai th¸c rõng mì vµ b¹ch ®µn thuÇn lo¹i ®· quy ®Þnh : ChØ ®îc khai th¸c rõng Mì vµ B¹ch ®µn trång trªn ®Êt rõng s¶n xuÊt khi rõng ®· ®ñ tuæi khai th¸c (Mì 15 n¨m, B¹ch ®µn 8 n¨m) vµ chØ ®îc khai th¸c chän, ph¶i ®Ó l¹i sè c©y ph©n bè ®Òu trªn diÖn tÝch víi mËt ®é: 400 c©y/ha ®èi víi rõng mì vµ 500 c©y/ha ®èi víi B¹ch ®µn, kh«ng ®îc chÆt 3 c©y liÒn nhau, kh«ng ®îc khai th¸c rõng khi mËt ®é sè c©y chØ cßn 400 ®Õn 500 c©y/ha. §èi víi rõng B¹ch ®µn trång b»ng c©y gièng bÞ tho¸i ho¸ hoÆc ®Êt trång kh«ng

Page 60 of 71

phï hîp, muèn khai th¸c tr¾ng ®Ó trång l¹i ph¶i ®îc Héi ®ång khoa häc l©m nghiÖp cña tØnh thÈm ®Þnh, tr×nh Uû ban nh©n d©n tØnh cÊp phÐp míi ®îc khai th¸c.

Muèn khai th¸c rõng trång ph¶i lËp thiÕt kÕ khai th¸c, thiÕt kÕ trång rõng sau khai th¸c göi qua §oµn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng cña tØnh thÈm ®Þnh, ®îc h¹t kiÓm l©m kiÓm tra t¹i hiÖn trêng x¸c nhËn, göi tiÕp qua Së NN vµ PTNT tæ chøc thÈm ®Þnh xÐt duyÖt thiÕt kÕ khai th¸c, Chi côc KiÓm l©m cÊp giÊy phÐp khai th¸c. Gç khai th¸c ra chØ ®îc phÐp b¸n cho c«ng ty l©m s¶n cña tØnh. Muèn khai th¸c 1 ha rõng ph¶i cã kÕ ho¹ch trång l¹i 2 ha rõng. Nh÷ng quy ®Þnh nh vËy vÉn cßn cã hiÖu lùc cho ®Õn ngµy nay.

5.5. §èi víi viÖc khai th¸c l©m s¶n trong vên rõng cña hé gia ®×nh

Th«ng qua çc v¨n b¶n ph¸p luËt, ChÝnh phñ, Bé L©m nghiÖp (cò) vµ Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT ngµy nay muèn ®Ó cho ngêi d©n ®îc toµn quyÒn sö dông vµ ®Þnh ®o¹t ®èi víi l©m s¶n khai th¸c trong vên rõng cña hä. Nhng ë Tuyªn Quang th× viÖc qu¶n lý l©m s¶n trong vên rõng cña hé gia ®×nh còng hÕt søc chÆt chÏ.

T¹i QuyÕt ®Þnh 47/UB - Q§ ngµy 20 -1 1994 cña UBND tØnh vÒ viÖc cho phÐp khai th¸c vËn chuyÓn vµ tiªu thô l©m s¶n vên rõng cña çc hé gia ®×nh cã quy ®Þnh:

Çc hé gia ®×nh chØ ®îc phÐp khai th¸c vµ tiªu thô nh÷ng lo¹i l©m s¶n trong vên rõng nh: gç xoan, gç mÝt, gç nh·n, tre gai, tre mai, tre hãp, tre léc ngéc cßn nh÷ng lo¹i gç - tre vµ nøa kh¸c, ®îc trång hoÆc t¸i sinh tù nhiªn trong vên rõng còng kh«ng ®îc khai th¸c sö dông.

T¹i QuyÕt ®Þnh 702/Q§uB ngµy 3/7/2000 cña Uû ban nh©n d©n tØnh bæ sung lo¹i l©m s¶n ®îc phÐp khai th¸c trong vên rõng ®· cho phÐp çc hé gia ®×nh ngoµi viÖc ®îc khai th¸c tiªu thô nh÷ng lo¹i l©m s¶n trong vên rõng ®îc quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 47/Q§uB cßn ®îc khai th¸c vµ tiªu thô thªm çc lo¹i l©m s¶n sau : tre luång, tre vÇu, l¸ tre mai, gç keo, xµ cõ, gç g¹o, gç díng, gç diÔn, gç thÞ (còng vÉn lµ nh÷ng loµi c©y trång trong vên rõng). L©m s¶n khai th¸c tõ vên rõng chØ ®-îc phÐp b¸n cho c«ng ty l©m s¶n cña tØnh, kh«ng ®îc phÐp b¸n cho çc ®èi tîng kh¸c.

§Ó ®îc khai th¸c l©m s¶n trong vên rõng, çc hé gia ®×nh ph¶i nhê çc l©m trêng lËp thiÕt kÕ khai th¸c, göi Së N«ng nghiÖp vµ PTNT phª duyÖt vµ cÊp phÐp khai th¸c, chi côc kiÓm l©m cö çn bé kiÓm tra gi¸m s¸t qu¸ tr×nh khai th¸c gç vên rõng cña hé gia ®×nh.

Qua viÖc ph©n tÝch chÝnh s¸ch khai th¸c, hëng lîi tõ rõng cña Tuyªn Quang ta thÊy cßn nhiÒu gß bã. Nh÷ng hé gia ®×nh tríc ®©y ®· ®îc giao ®Êt trèng lµm vên rõng, nÕu ¸p dông biÖn ph¸p khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn phôc håi rõng th× nay kh«ng ®îc quyÒn khai th¸c sö dông l©m s¶n trong vên rõng cña m×nh. V× ®ã lµ rõng tù nhiªn thuéc ®èi tîng cÊm khai th¸c. Nh÷ng l©m trêng ®· sö dông vèn vay ®Ó trång rõng, khi ®Õn tuæi khai th¸c ph¶i ®Ó l¹i 400 - 500 c©y/ha tøc lµ ph¶i ®Ó l¹i tõ 25 ®Õn 33% s¶n lîng khai th¸c, l¹i ph¶i chuÈn bÞ vèn trång 2 ha rõng míi khi khai th¸c 1 ha rõng cò th× lÊy tiÒn ë ®©u ®Ó tr¶ c¶ vèn vµ l·i vay ng©n hµng. Çc thñ tôc khai th¸c l¹i kh¸ nhiªu khª phiÒn hµ lµm cho ngêi trång rõng dÔ n¶n chÝ.

Cã thÓ nãi chÝnh s¸ch khai th¸c hëng lîi tõ rõng cña Tuyªn Quang míi ®¸p øng ®îc môc tiªu sinh th¸i, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc ®¶m b¶o an ninh m«i trêng, cha ®¸p øng ®îc môc tiªu kinh tÕ, x· héi t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thªm thu nhËp c¶i thiÖn ®êi sèng d©n c.

VÒ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch nµy, cã thÓ xÕp Tuyªn Quang ®¹t møc NÕu c¨n cø vµo møc ®é xÕp h¹ng ë cuèi mçi phÇn ph©n tÝch ta cã thÓ vÏ s¬ ®å biÓu thÞ møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña Tuyªn Quang nh sau:

H×nh 7 - S¬ ®å biÓu thÞ møc ®é thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cña Tuyªn Quang

Page 61 of 71

Trong ®ã:

A - ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®Êt l©m nghiÖp

B - ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp

C - Tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho l©m nghiÖp

D - Tæ chøc ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng

E - ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch khai th¸c vµ hëng lîi tõ rõng.

VI. Tãm t¾t kÕt qu¶ ph©n tÝch t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë 5 tØnh

Sau khi ph©n tÝch t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë tõng tØnh, cã thÓ tãm t¾t l¹i kÕt qu¶ nh sau:

1. VÒ chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ qu¶n lý ®Êt vµ rõng

1.1. TÊt c¶ 5 tØnh ®Òu ph©n ®Êt l©m nghiÖp thµnh ba lo¹i

§Êt rõng phßng hé, ®Êt rõng ®Æc dông vµ ®Êt rõng s¶n xuÊt, nhng viÖc ph©n cÊp møc ®é xung yÕu cña rõng phßng hé th× mçi tØnh l¹i tiÕn hµnh theo nh÷ng çch kh¸c nhau : Tuyªn Quang kh«ng ph©n cÊp møc ®é xung yÕu trªn rõng phßng hé, nhng ¸p dông chÕ ®é qu¶n lý rõng phßng hé hÕt søc chÆt chÏ nh chÕ ®é qu¶n lý rõng phßng hé rÊt xung yÕu cña nh÷ng tØnh kh¸c. Phó Thä ph©n rõng phßng hé thµnh ba cÊp ®é : rÊt xung yÕu, xung yÕu, phßng hé côc bé vµ ®Þnh râ ®îc ®Þa danh tõng khu rõng t¬ng øng víi çc cÊp ®ã.

Yªn B¸i ph©n rõng phßng hé thµnh hai cÊp ®é : xung yÕu vµ Ýt xung yÕu kh«ng cã cÊp rÊt xung yÕu vµ còng ®Þnh râ ®îc ®Þa danh cña tõng tiÓu khu t¬ng øng víi çc cÊp xung yÕu ®· ph©n. Hµ Giang, Lµo Cai ph©n rõng phßng hé thµnh hai cÊp : xung yÕu vµ rÊt xung yÕu, coi rõng ë cÊp ®é Ýt xung yÕu tríc ®©y nh rõng s¶n xuÊt. ViÖc ph©n lo¹i rõng cña tõng tØnh kh«ng thèng nhÊt víi quy ®Þnh cña quy chÕ qu¶n lý ba lo¹i rõng ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 08-2001/Q§-TTg cña Thñ tíng ChÝnh phñ ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ë mçi tØnh ¸p dông chÝnh s¸ch khai th¸c sö dông rõng kh¸c nhau, cha thËt phï hîp víi quy chÕ qu¶n lý rõng phßng hé hiÖn hµnh.

1.2. VÒ c«ng t¸c quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch sö dông ®Êt vµ rõng

TØnh nµo còng ®· x©y dùng ®îc quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®Õn n¨m 2005, trªn cã së ®ã x©y dùng ®îc kÕ ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp ®Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 661 ®Õn 2010, x©y dùng çc dù ¸n cô thÓ ®Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh trång míi 5 triÖu ha rõng t¹i ®Þa ph¬ng. Çc huyÖn, çc x· còng lËp ®îc kÕ ho¹ch sö dông ®Êt vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp t¹i ®Þa ph¬ng. Nhng nh×n chung tÊt c¶ 5 tØnh ®Òu ¸p dông ph¬ng ph¸p vµ tr×nh tù quy ho¹ch. tõ trªn xuèng. çc chØ tiªu kÕ ho¹ch vµ quy ho¹ch míi thÓ hiÖn ®îc ý chÝ cña ngêi l·nh ®¹o, cha ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ ý nguyÖn cña d©n. Ch¼ng h¹n : Trong b¶n quy ho¹ch trång rõng tØnh Yªn B¸i, thêi kú 2000 ®Õn 2010 ®· quy ho¹ch c¶ ®Êt n¬ng rÉy lu©n canh cña d©n (thuéc tÊt c¶ çc d¹ng ®Êt cã ®é dèc cÊp I, cÊp II, cã ®é ®¸ lÉn díi 40%) lµm diÖn tÝch rõng phßng hé xung

Page 62 of 71

yÕu vµ cho trång rõng trªn ®Êt ®ã, trong khi ngêi d©n kh«ng ®îc hái ý kiÕn xem hä cã ®ång ý hay kh«ng. Çc tØnh kh¸c còng cã t×nh h×nh t¬ng tù nh vËy.

PhÇn lín çc b¶n quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp cña cÊp x· cã chÊt lîng chuyªn m«n yÕu.

1.3. VÒ c«ng t¸c giao ®Êt giao rõng

LuËt ®Êt ®ai, NghÞ ®Þnh 02/CP còng nh NghÞ ®Þnh 163-1998/N§-CP ®Òu cã quy ®Þnh ph¶i giao ®Êt l©m nghiÖp cho çc tæ chøc, hé gia ®×nh vµ ç nh©n (bao gåm c¶ ®Êt cã rõng vµ ®Êt cha cã rõng) ®Ó hä qu¶n lý, sö dông æn ®Þnh l©u dµi, nh÷ng ®èi tîng ®îc giao ®Êt ph¶i ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, nhng mçi tØnh l¹i thùc hiÖn theo nh÷ng çch kh¸c nhau :

- Hµ Giang giao rõng ®Æc dông cho Ban qu¶n lý çc khu rõng ®ã nhng kh«ng thµnh lËp çc Ban qu¶n lý rõng phßng hé vµ còng kh«ng giao rõng phßng hé cho çc L©m trêng. TØnh giao cho Chi côc KiÓm l©m cïng víi chÝnh quyÒn HuyÖn vµ X· qu¶n lý b¶o vÖ rõng, giao cho çc L©m trêng thuéc TØnh lµm chñ dù ¸n 661 ®Ó kho¸n cho çc hé n«ng d©n vµ céng ®ång lµng b¶n b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng vµ trång rõng. Ba L©m trêng thuéc Tæng C«ng ty giÊy (ë HuyÖn B¾c Quang) ®-îc giao ®Êt rõng s¶n xuÊt vµ ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®Ó kinh doanh rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp. Çc L©m trêng thuéc TØnh kh«ng ®îc giao ®Êt giao rõng ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh l©m nghiÖp v× kh«ng t×m ®îc ®Çu ra cho s¶n phÈm.

Çc hé gia ®×nh n«ng d©n ®îc giao ®Êt lµm vên rõng, h¹n møc 5 ha/hé vµ ®· ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.

- Phó Thä giao rõng ®Æc dông cho çc Ban qu¶n lý khu rõng ®ã nhng kh«ng thµnh lËp çc Ban qu¶n lý rõng phßng hé, rõng phßng hé ®îc giao cho lùc lîng kiÓm l©m kÕt hîp víi chÝnh quyÒn x· qu¶n lý b¶o vÖ, t¹i mçi HuyÖn thµnh lËp mét Ban qu¶n lý dù ¸n 661 ®Ó kho¸n cho çc hé gia ®×nh b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng vµ trång rõng phßng hé. 9 L©m tr-êng quèc doanh trùc thuéc Tæng C«ng ty giÊy n»m trªn ®Þa bµn tØnh chØ ®îc giao ®Êt rõng s¶n xuÊt ®Ó kinh doanh rõng trång nguyªn liÖu giÊy, L©m trêng kh«ng ®îc lµm chñ dù ¸n 661. Çc hé gia ®×nh ®îc giao ®Êt rõng s¶n xuÊt ®Ó lµm vên rõng vµ ®· ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.

- Tuyªn Quang còng giao rõng ®Æc dông cho çc Ban qu¶n lý khu rõng ®ã, nhng kh«ng thµnh lËp Ban qu¶n lý rõng phßng hé. TØnh giao cho Chi côc KiÓm l©m tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp qu¶n lý b¶o vÖ toµn bé rõng tù nhiªn vµ ®Êt rõng phßng hé cã kh¶ n¨ng t¸i sinh tù nhiªn.

Çc l©m trêng thuéc Tæng C«ng ty giÊy n»m trªn ®Þa bµn tØnh còng nh çc l©m trêng thuéc TØnh ®îc giao ®Êt rõng s¶n xuÊt ®Ó trång rõng kinh doanh nguyªn liÖu giÊy. Trong 9 L©m trêng míi chØ cã L©m trêng S¬n D¬ng ®îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, çc hé gia ®×nh ®îc tiÕp tôc qu¶n lý sö dông ®Êt vên rõng ®· giao theo QuyÕt ®Þnh 184/H§BT (1983) vµ ChØ thÞ 29 cña Ban BÝ th tríc ®©y. Tõ khi cã NghÞ ®Þnh 02/CP TØnh kh«ng giao ®Êt l©m nghiÖp cã rõng cho hé gia ®×nh.

- Yªn B¸i vµ Lµo Cai giao rõng ®Æc dông cho çc Ban qu¶n lý khu rõng ®ã, nhng rõng phßng hé vÉn cha giao cho ai mµ ®Ó lùc lîng KiÓm l©m trùc tiÕp qu¶n lý, b¶o vÖ. Çc L©m trêng ®îc giao rõng vµ ®Êt rõng ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµm chñ dù ¸n 661 ®Ó kho¸n b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh vµ trång rõng phßng hé (kh«ng thuéc quyÒn qu¶n lý cña L©m trêng).

Trªn ®Þa bµn çc TØnh, çc Ban qu¶n lý dù ¸n 661, çc tæ chøc Nhµ níc ®îc giao ®Êt giao rõng ®Òu tiÕn hµnh kho¸n cho çc hé gia ®×nh hoÆc nhãm hé gia ®×nh b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh rõng hoÆc trång rõng míi theo h×nh thøc kho¸n c«ng ®o¹n, theo thêi gian ng¾n. RÊt Ýt hîp ®ång kho¸n æn ®Þnh l©u dµi tõ 30 ®Õn 50 n¨m nh NghÞ ®Þnh 01/CP (1995) quy ®Þnh.

2. VÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh L©m nghiÖp

1.2. VÒ chÝnh s¸ch ®Çu t

C¶ 5 TØnh ®Òu cho r»ng ®Þnh møc ®Çu t (theo QuyÕt ®Þnh 661) : 2,5 triÖu ®ång ®Ó trång 1 ha rõng phßng hé, ®Æc dông lµ qu¸ thÊp, v× diÖn tÝch rõng ph¶i trång hiÖn nay ®Òu ë nh÷ng n¬i cao, xa, ®Êt ®ai c»n cçi. NÕu cø gi÷ ®Þnh møc nµy th×

Page 63 of 71

ngêi trång rõng ph¶i bá bít mét sè kh©u c«ng viÖc trong quy tr×nh trång rõng, nh vËy chÊt lîng rõng trång kh«ng b¶o ®¶m. TØnh Hµ Giang ®· ph¶i sö dông nguån kinh phÝ cña dù ¸n HPM ®Ó bæ sung, n©ng ®Þnh møc kho¸n trång rõng lªn 3,5 triÖu ®ång/ha, ®Þnh møc kho¸n b¶o vÖ rõng ë 4 HuyÖn (cã ®iÒu kiÖn khã kh¨n, tû lÖ che phñ rõng cßn thÊp) lªn 100.000®/ha-n¨m. Nhng çc TØnh kh¸c kh«ng cã ®iÒu kiÖn hç trî thªm nh Hµ Giang.


C¶ 5 TØnh ®Òu ®ång t×nh víi chñ tr¬ng cña Nhµ níc, cho ngêi trång rõng ®îc vay vèn víi l·i xuÊt u ®·i tõ quü hç trî ph¸t triÓn cña Nhµ níc ®Ó trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp. Qua ba lÇn thay ®æi møc l·i suÊt u ®·i : Tõ 9,7%/n¨m, 7%/n¨m ®Õn nay cßn 5,4%/n¨m, ngêi ta thÊy møc l·i suÊt nµy vÉn cßn cao, nÕu vay ®Ó trång rõng th× kh«ng cã l·i hoÆc lç vèn nªn hä rÊt dÌ dÆt, cha d¸m vay ®Ó trång rõng. Cã ngêi ®Æt c©u hái : T¹i sao l·i suÊt u ®·i ¸p dông cho s¶n xuÊt c¬ khÝ chØ cã 3%/n¨m, trong khi ngµnh trång rõng cã chu kú s¶n xuÊt dµi, l¹i thëng bÞ rñi ro mµ ph¶i vay víi l·i suÊt 5,4%/n¨m?

VÒ thñ tôc vay u ®·i còng cßn nhiÒu r¾c rèi phiÒn hµ nªn nh÷ng hé n«ng d©n chØ trång d¨m ba ha rõng còng khã tiÕp cËn ®îc víi nguån vay nµy.

Ngoµi nguån vèn tõ quü hç trî ph¸t triÓn, çc hé gia ®×nh cßn cã thÓ vay tõ Ng©n hµng tíi møc 10 triÖu ®ång kh«ng ph¶i thÕ chÊp ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé nhng v× hoÆc kh«ng t×m ®îc thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm hoÆc do nh÷ng c¬ së cho vay vÉn cßn quy ®Þnh nh÷ng thñ tôc kh¾t khe phiÒn hµ nªn cha cã nhiÒu ngêi d©n ®îc vay. MÆt kh¸c sè ngêi cÇn vay ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng bøc xóc trong cuéc sèng th× ®«ng, nhng vay ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt th× kh«ng nhiÒu.


Ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó thu ®óng, thu ®ñ ®¶m b¶o nguån thu cho ng©n s¸ch, nhng kh«ng ®îc phô thu l¹m bæ lµm c¹n kiÖt søc d©n. S¶n xuÊt l©m nghiÖp cã liªn quan ®Õn ba s¾c thuÕ chñ yÕu lµ thuÕ tµi nguyªn rõng khi khai th¸c rõng tù nhiªn, thuÕ sö dông ®Êt khi trång rõng kinh tÕ vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp khi kinh doanh cã l·i.

T×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ ë çc tØnh nh sau:

- §èi víi thuÕ tµi nguyªn rõng : Çc TØnh Tuyªn Quang, Phó Thä ®· thùc hiÖn nghiªm chØnh chñ tr¬ng ®×nh chØ khai th¸c l©m s¶n trªn rõng tù nhiªn nªn kh«ng cã nguån thu tõ s¾c thuÕ nµy. Çc tØnh Lµo Cai, Yªn B¸i, Hµ Giang ®· gi¶m s¶n

lîng gç khai th¸c tõ rõng tù nhiªn tõ 10.000 m3 ®Õn 12.000 m3 mét n¨m (trong thêi kú tríc 1992) xuèng cßn 2.000 ®Õn

3.000 m3 mét n¨m nh hiÖn nay, nªn nguån thu thuÕ tµi nguyªn cßn ch¼ng ®¸ng lµ bao.

- §èi víi thuÕ sö dông ®Êt : LuËt thuÕ nµy quy ®Þnh: Ngêi trång rõng s¶n xuÊt ph¶i ®ãng thuÕ sö dông ®Êt khi khai th¸c rõng trång.

Møc thuÕ ph¶i ®ãng b»ng 4% gi¸ trÞ l©m s¶n khai th¸c (tÝnh theo s¶n lîng thùc tÕ vµ gi¸ b¸n l©m s¶n t¹i rõng, n¬i « t« cã thÓ ®Õn ®Ó chuyªn chë). Møc thuÕ nµy thùc hiÖn ë mçi tØnh rÊt kh¸c nhau:

Phó Thä ë gÇn nhµ m¸y giÊy B·i B»ng cã gi¸ b¸n cao (200.000®/ m3) thu thuÕ 8000®/ m3 (b»ng 4% nh LuËt thuÕ quy

®Þnh). Tuyªn Quang ë xa nhµ m¸y h¬n Phó Thä cã gi¸ b¸n thÊp h¬n nhng møc thuÕ ph¶i ®ãng 10.600®/ m3 (b»ng 5,3%

nÕu tÝnh theo gi¸ b¸n nh Phó Thä) Yªn B¸i ë xa nhµ m¸y h¬n Phó Thä cã gi¸ b¸n thÊp h¬n nhng thu thuÕ 20.000®/ m3

(b»ng 10% nÕu tÝnh theo gi¸ b¸n nh Phó Thä). Ngoµi ra Yªn B¸i cßn phô thu 20.000®/ m3 ®Ó lËp quü t¸i t¹o rõng cña tØnh. M·i ®Õn n¨m 1999 kho¶n phô thu nµy míi ®îc b·i bá.

- VÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp : QuyÕt ®Þnh 187-1999/Q§-TTg cã quy ®Þnh : L©m trêng quèc doanh ®îc gi÷ l¹i phÇn thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ph¶i nép ®Ó chi dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý, b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng theo dù to¸n ®îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. Nhng cã rÊt nhiÒu l©m trêng kh«ng tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, nªn kh«ng cã l·i, mét sè l©m trêng kinh doanh bÞ lç vèn nªn kh«ng ph¶i nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, cã mét sè l©m trêng kinh doanh cã l·i, ph¶i nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp víi thuÕ suÊt 25%, nhng cha ®îc C¬ quan thuÕ cho gi÷ l¹i sö dông nh QuyÕt ®Þnh 187 quy ®Þnh.

Tãm l¹i, viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh l©m nghiÖp ë 5 tØnh vÉn cha ®¹t ®îc nh Nhµ níc quy ®Þnh.

Page 64 of 71

3. VÒ tæ chøc çc ho¹t ®éng dÞch vô cho s¶n xuÊt l©m nghiÖp

3.1 ViÖc lµm chñ dù ¸n 661 ®Ó tæ chøc chØ ®¹o triÓn khai çc dù ¸n ®èi víi rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé ®îc çc tØnh giao cho Ban qu¶n lý rõng ®Æc dông, çc l©m trêng quèc doanh, n¬i kh«ng cã l©m trêng th× thµnh lËp çc Ban qu¶n lý dù ¸n ë çc huyÖn. Çc Ban qu¶n lý dù ¸n ®· thùc hiÖn tÊt c¶ çc kh©u:

Tõ x©y dùng vµ tr×nh duyÖt dù ¸n, tæ chøc thiÕt kÕ kü thuËt trång rõng, khoanh nu«i t¸i sinh, tiÕp nhËn vµ cÊp ph¸t kinh phÝ, híng dÉn kü thuËt gieo ¬m c©y gièng vµ trång rõng, nghiÖm thu s¶n phÈm vµ thanh quyÕt to¸n. Thùc tiÔn c«ng t¸c dÞch vô cho çc dù ¸n 661 ®· chØ ra r»ng nÕu giao cho l©m trêng lµm chñ dù ¸n th× ®¹t kÕt qu¶ tèt h¬n lµ giao cho çc tæ chøc kh¸c. §iÒu ®ã ®îc gi¶i thÝch lµ do l©m trêng cã ®éi ngò çn bé vµ c«ng nh©n am hiÓu kü thuËt l©m nghiÖp, cã kinh nghiÖm trong c«ng t¸c qu¶n lý rõng nªn lµm tèt h¬n. ThÕ nhng cã 9 l©m trêng ë Phó Thä, 3 l©m trêng ë Tuyªn Quang, 3 l©m trêng ë Hµ Giang ®· kh«ng ®îc giao lµm chñ dù ¸n 327 vµ dù ¸n 661 chØ v× çc l©m trêng ®ã thuéc Tæng C«ng ty giÊy ViÖt Nam, kh«ng trùc thuéc tØnh. Sù ph©n biÖt ®¬n vÞ cña Trung ¬ng vµ §Þa ph¬ng ®· bá phÝ n¨ng lùc lµm dÞch vô cho çc dù ¸n cña nh÷ng l©m trêng nµy.

3.2 ViÖc lµm dÞch vô cho çc hé gia ®×nh trång rõng kinh tÕ còng do çc l©m trêng ®¶m nhiÖm:

L©m trêng vay vèn tõ Quü hç trî ph¸t triÓn cña nhµ níc ®Ó ®Çu t cho çc hé trång rõng díi h×nh thøc cho vay l¹i, liªn doanh liªn kÕt, kho¸n trång rõng ; l©m trêng cung øng gièng tèt (Gièng ®îc t¹o ra b»ng c«ng nghÖ cÊy m«), l©m trêng bao tiªu s¶n phÈm cho çc hé.

Cã thÓ nãi r»ng: Kh«ng cã l©m trêng th× çc hé gia ®×nh kh«ng thÓ tiÕp cËn víi nguån vèn tÝn dông u ®·i tõ Quü hç trî ph¸t triÓn ®Ó trång rõng, kh«ng thÓ cã ®îc gièng c©y rõng ®îc t¹o ra b»ng c«ng nghÖ cÊy m« cã n¨ng suÊt gÊp ba lÇn so víi gièng c©y rõng ®îc t¹o ra b»ng c«ng nghÖ gieo h¹t.

3.3 Tæ chøc khuyÕn n«ng khuyÕn l©m chuyªn tr¸ch cña 5 tØnh:

cã lùc lîng kh¸ hïng hËu, ®îc tæ chøc chÆt chÏ thµnh hÖ thèng tõ tØnh xuèng ®Õn çc huyÖn, côm x·, çc x· vµ th«n b¶n, nh-ng ph¶i thõa nhËn r»ng lùc lîng nµy míi tËp trung chñ yÕu cho ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, cßn ho¹t ®éng khuyÕn l©m lµm cha ®îc nhiÒu. Nhê ho¹t ®éng tÝch cùc cña lùc lîng khuyÕn n«ng nªn n¨ng suÊt c©y trång vËt nu«i ®îc t¨ng lªn, an ninh l¬ng thùc ®îc ®¶m b¶o, chÊm døt ®îc t×nh tr¹ng ®èt ph¸ rõng lµm n¬ng rÉy vµ khai th¸c l©m s¶n tr¸i phÐp. Víi ý nghÜa ®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh : Lùc lîng khuyÕn n«ng ®· gãp phÇn quan träng trong sù nghiÖp b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.

4. VÒ tæ chøc, ph©n c«ng ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng

4.1 C¬ quan gióp Uû ban nh©n d©n tØnh qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng:

lµ phßng L©m nghiÖp, hoÆc Chi côc Ph¸t triÓn l©m nghiÖp n¨m trong Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n do mét phã gi¸m ®èc Së trùc tiÕp chØ ®¹o.

Gióp viÖc cho Uû ban nh©n d©n huyÖn qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng lµ phßng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n trong ®ã ®îc bè trÝ mét hoÆc hai çn bé chuyªn m«n l©m nghiÖp.

Gióp viÖc Uû ban nh©n d©n x· qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng lµ Ban l©m nghiÖp x· víi çc thµnh viªn lµ çn bé l©m nghiÖp chuyªn tr¸ch, kiÓm l©m viªn ®Þa bµn, c«ng an x· vµ x· ®éi trëng. Nhng nh×n chung ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cã biªn chÕ rÊt eo hÑp, nªn sè çn bé chuyªn m«n l©m nghiÖp ®îc bè trÝ kh«ng ®ñ søc ®Ó thùc hiÖn hÕt nh÷ng nhiÖm vô ®îc giao.

4.2 Lùc lîng kiÓm l©m cã chøc n¨ng b¶o vÖ rõng:

Lµ c¬ quan thõa hµnh ph¸p luËt, kiÓm tra gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt vÒ rõng. §©y lµ lùc lîng ®«ng ®¶o (sè çn bé

Page 65 of 71

kiÓm l©m ë mçi tØnh thêng vµo kho¶ng 180 ®Õn 220 ngêi) ®îc tæ chøc thµnh mét hÖ thèng tõ tØnh ®Õn huyÖn, x·, ®îc chØ huy mét çch tËp trung thèng nhÊt tõ trªn xuèng díi ch¼ng nh÷ng ®· hoµn thµnh tèt chøc n¨ng nhiÖm vô cña ®¬n vÞ mµ cßn tÝch cùc tham gia vµo tæ chøc qu¶n lý çc dù ¸n, tæ chøc chØ ®¹o nhËn d©n trång c©y g©y rõng.

4.3 Qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êt ®ai (trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp) ë tØnh

Cã Së ®Þa chÝnh, ë huyÖn cã phßng ®Þa chÝnh, ë x· cã çn bé ®Þa chÝnh - Tríc kia viÖc giao ®Êt giao rõng cho hé gia ®×nh, ç nh©n thêng do lùc lîng kiÓm l©m thùc hiÖn, sau khi giao xong ngoµi thùc ®Þa th× ngµnh ®Þa chÝnh míi lµm thñ tôc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt. Nhng tõ khi cã quyÕt ®Þnh 245-1998/Q§-TTg th× nhiÖm vô giao ®Êt l©m nghiÖp ®îc tr¶ l¹i cho ngµnh ®Þa chÝnh. Do biªn chÕ çn bé h¹n hÑp, ngµnh ®Þa chÝnh cha ®ñ søc thùc hiÖn viÖc giao ®Êt giao rõng cho d©n nh lùc lîng kiÓm l©m ®· lµm.

Tuy ®Õn cuèi n¨m 1998, ChÝnh phñ míi ban hµnh quyÕt ®Þnh 245 vÒ ph©n c«ng ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp, nhng ngay tõ nh÷ng n¨m tríc ®ã, díi sù l·nh ®¹o cña TØnh uû, Uû ban nh©n d©n tØnh ®· tiÕn hµnh ph©n c«ng nhiÖm vô gi÷a ba ngµnh N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, KiÓm l©m, §Þa chÝnh vµ ph©n cÊp cho chÝnh quyÒn cÊp huyÖn vµ x· kh¸ râ rµng, cô thÓ. Trong c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc vÒ l©m nghiÖp, çc ngµnh, çc cÊp phèi hîp víi nhau kh¸ chÆt chÏ. Khi cã quyÕt ®Þnh 245, Uû ban nh©n d©n tØnh Lµo Cai ®· chØ ®¹o ba ngµnh ra v¨n b¶n liªn ngµnh x¸c nhËn tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña tõng ngµnh.

5. VÒ chÝnh s¸ch khai th¸c vµ hëng lîi tõ rõng

5.1. §èi víi rõng tù nhiªn:

Tõ n¨m 1995 ChÝnh phñ cã chñ tr¬ng sÏ gi¶m dÇn lîng khai th¸c ®i tíi ®×nh chØ khai th¸c gç rõng tù nhiªn trong mét vµi chôc n¨m ®Ó rõng cã ®iÒu kiÖn phôc håi, n©ng cao kh¶ n¨ng phßng hé vµ duy tr× ®a d¹ng sinh häc. ThÕ nhng çc tØnh vïng dù ¸n MRDP ®· thùc hiÖn chñ tr¬ng nµy tõ rÊt sím.

Tõ n¨m 1992 Tuyªn Quang cÊm khai th¸c l©m s¶n trªn rõng tù nhiªn, Phó Thä cÊm khai th¸c rõng tù nhiªn tõ 1993. Ba

tØnh Hµ Giang, Lµo Cai, Yªn B¸i gi¶m s¶n lîng khai th¸c gç rõng tù nhiªn tõ 10 ®Õn 12 ngh×n m3 mçi n¨m xuèng cßn

2000 ®Ðen 3000 m3. §iÒu ®ã chøng tá 5 tØnh ®· cã nhËn thøc rÊt sím vÒ nguy c¬ mÊt rõng tù nhiªn vµ ®· thùc hiÖn chñ tr¬ng ®ãng cöa rõng tõ tríc 1995.

Trong viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng ®ãng cöa rõng, Tuyªn Quang kh«ng nh÷ng chØ cÊm khai th¸c gç mµ cßn cÊm lu«n c¶ viÖc khai th¸c tre nøa trªn rõng tù nhiªn, ®iÒu ®ã cã t¸c dông nhanh chãng t¨ng ®îc ®é che phñ cña rõng, nhng ®· tíc ®i c¬ héi cho ngêi d©n cã thÓ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ viÖc khai th¸c sö dông çc l©m s¶n ngoµi gç, mµ dï cã cÊm khai th¸c tre nøa th× chóng còng chØ tån t¹i ®îc vµi ba n¨m sau ®ã bÞ giµ cçi, ®æ g·y môc n¸t trªn rõng rÊt l·ng phÝ.

5.2. §èi víi rõng phßng hé lµ rõng trång b»ng vèn ng©n s¸ch:

Nhµ níc cã chÝnh s¸ch cho ngêi nhËn kho¸n ®îc trång c©y phï trî xen víi c©y b¶n ®Þa vµ cho hä ®îc khai th¸c sö dông c©y phï trî.

Khi rõng ®¹t tíi tr¹ng th¸i thµnh thôc sinh häc, ngêi nhËn kho¸n ®îc bªn kho¸n cho khai th¸c c©y s©u bÖnh, c©y ®æ gÉy do thiªn tai vµ çc l©m s¶n phô díi t¸n rõng. ë nh÷ng n¬i c©y b¶n ®Þa cã mËt ®é qu¸ dÇy, cã thÓ ®îc khai th¸c tíi 10% tr÷ lîng.

ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch nµy ë tõng tØnh cã kh¸c nhau : Tuyªn Quang cÊm tuyÖt ®èi, kh«ng ®îc khai th¸c gç, tre, nøa trªn rõng phßng hé, çc tØnh kh¸c cho ®îc hëng s¶n phÈm n«ng l©m kÕt hîp, nhng cÊm khai th¸c, t¸c ®éng vµo c©y trång chÝnh.

Nh×n chung, çc tØnh ®Òu ¸p dông chÝnh s¸ch chÆt chÏ h¬n cña Nhµ níc (Trung ¬ng).

5.3. §èi víi rõng trång b»ng vèn tù cã vµ vèn ®i vay cña çc tæ chøc hé gia ®×nh ç nh©n

Page 66 of 71

th× chÝnh s¸ch cña Nhµ níc cho phÐp chñ rõng ®îc tù do ®Þnh ®o¹t viÖc khai th¸c, tiªu thô l©m s¶n sao cho ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ tèt nhÊt. Çc tØnh vÉn cho phÐp chñ rõng ®îc khai th¸c, thu hëng l©m s¶n trªn rõng do m×nh g©y trång nhng ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c, thñ tôc rÊt kh¾t khe nh Tuyªn Quang quy ®Þnh chñ rõng (bÊt kÓ lµ l©m trêng quèc doanh hay hé gia ®×nh) khi cÇn khai th¸c ph¶i lËp thiÕt kÕ khai th¸c, tr×nh Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n phª duyÖt vµ cÊp giÊy phÐp khai th¸c, kh«ng ®îc khai th¸c tr¾ng, ph¶i chõa l¹i 400 ®Õn 500 c©y trªn mét ha, chØ ®îc b¸n s¶n phÈm cho C«ng ty l©m s¶n cña tØnh, kh«ng ®îc b¸n cho ngêi kh¸c.v.v...

Nh÷ng quy ®Þnh nµy mét mÆt ®· phßng ngõa ®îc hiÖn tîng khai th¸c l¹m dông rõng, nhng mÆt kh¸c lµm cho ngêi trång rõng dÔ n¶n chÝ, kh«ng muèn ®Çu t tiÒn cña c«ng søc vµo kinh doanh rõng.

Phô lôc

Tµi liÖu tham kh¶o

1. Dù ¸n quy ho¹ch trång rõng tØnh Yªn B¸i thêi kú 2000 - 2010 do Uû ban nh©n d©n tØnh Yªn B¸i tr×nh Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (Th¸ng 5/2000).

2. Dù ¸n tæng quan ph¸t triÓn l©m nghiÖp tØnh Tuyªn Quang (chuÈn bÞ göi tr×nh Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n - Th¸ng 6/2001).

3. Dù ¸n quy ho¹ch sö dông ®Êt trèng ®åi nói träc cho dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng tØnh Lµo Cai giai ®o¹n 2000 - 2010 (do Uû ban nh©n d©n tØnh Lµo Cai göi tr×nh Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n - Th¸ng 7/2000),

4. B¸o ço quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp tØnh Phó Thä giai ®o¹n 2001 - 2005 vµ ®Þnh híng ®Õn 2010 (Do Së N«ng nghiÖp vµ PTNT göi tr×nh Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n - Th¸ng 6/2001).

5. B¸o ço t×nh h×nh tæ chøc qu¶n lý vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp trong hai n¨m 1999 vµ 2000 cña tØnh Hµ Giang do «ng Rolf Gilliusson, chuyªn gia l©m nghiÖp cña C«ng ty t vÊn SCC Natura (Thuþ §iÓn ) thùc hiÖn.

6. B¸o ço tæng kÕt thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 327 cña Bé KÕ ho¹ch ®Çu t (Th¸ng 3/1998).

7. B¸o ço tæng quan §Þnh canh ®Þnh c ®ång bµo çc d©n téc thiÓu sè ë miÒn nói ViÖt Nam trong thêi kú 1998 - 2010 (Do Côc §Þnh canh ®Þnh c vµ Kinh tÕ míi thùc hiÖn ).

8. B¸o ço kÕt qu¶ tæng kiÓm kª rõng çc tØnh vïng dù ¸n MRDP (Do Ban kiÓm kª Trung ¬ng c«ng bè th¸ng 1/2001).

9. B¸o ço kÕt qu¶ dù ¸n ®iÒu tra ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng t×nh h×nh sö dông ®Êt l©m nghiÖp cña hé gia ®×nh ë miÒn nói B¾c Bé. Do «ng Vò Long - chuyªn gia chÝnh s¸ch thùc hiÖn (N¨m 2000).

10. Mét sè vÊn ®Ò vÒ thÞ trêng l©m s¶n vµ gi¸ mua gç nguyªn liÖu giÊy cña n«ng d©n vïng Trung t©m B¾c Bé - §ç Do·n TriÖu (N¨m 1999).

11. B¸o ço tæng hîp cña Ban th ký ®èi t¸c dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng - Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT (Th¸ng 2/2001).

12. B¸o ço Tæng kÕt thùc hiÖn NghÞ quyÕt sè 07/NQ-TU ngµy 29/5/1997 cña Ban thêng vô tØnh uû Phó Thä vÒ tæ chøc, qu¶n lý, b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng trong nh÷ng n¨m 1997 - 2000 - Ban chØ ®¹o thùc hiÖn NghÞ quyÕt 07 cña Phó Thä.

13. Dù th¶o chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ViÖt Nam ®Õn 2010 tæ nghiªn cøu chiÕn lîc (Th¸ng 10/2000).

14. Nh÷ng xu híng ph¸t triÓn ë vïng nói phÝa B¾c ViÖt Nam (TËp 1 vµ 2 ) Trung t©m §«ng T©y (HaWai) vµ Trung t©m nghiªn cøu tµi nguyªn vµ m«i trêng §¹i häc quèc gia Hµ Néi.

15. Dù ¸n ®Çu t b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng phßng hé l©m trêng V¨n ChÊn Yªn b¸i (Th¸ng 12/1999).

Page 67 of 71

16. Dù ¸n ®Çu t b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng phßng hé l©m trêng Póng Lu«ng - Yªn B¸i (Th¸ng 11/1999).

17. §Ò ¸n s¶n xuÊt kinh doanh giai ®o¹n 2000 - 2010 cña l©m trêng B¶o Yªn tØnh Lµo Cai (Th¸ng 12/2000).

18. L©m nghiÖp vµ çc ho¹t ®éng qu¶n lý rõng cña ch¬ng tr×nh MRDP tõ 1996 ®Õn 2000 t¹i 4 tØnh Lµo Cai, Hµ Giang, Tuyªn Quang, Phó Thä - Rolf Gilliusson thuéc c«ng ty SCC Natura (Th¸ng 3/2001).

19. Môc tiªu vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn ph¸t triÓn rõng giai ®o¹n 2001 - 2005 cña tØnh Yªn B¸i (Th¸ng 9/2000).

20. B¸o ço t×nh h×nh sö dông ®Êt ®ai vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña çc n«ng l©m trêng quèc doanh trùc thuéc tØnh Tuyªn Quang - Së N«ng nghiÖp vµ PTNT Tuyªn Quang (Th¸ng 10/2000).

21. B¸o ço t×nh h×nh sö dông ®Êt vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña çc n«ng l©m trêng tØnh Yªn B¸i - Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Yªn B¸i (Th¸ng 10/2000 vµ th¸ng 2/2001).

22. B¸o ço kÕt qu¶ giao ®Êt l©m nghiÖp theo NghÞ ®Þnh 02/CP tõ 1994 ®Õn 1997 - Chi côc KiÓm l©m Lµo Cai (Th¸ng 7/1997).

23. B¸o ço t×nh h×nh qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña çc n«ng l©m trêng thuéc tØnh Lµo Cai - Së N«ng nghiÖp vµ PTNT (Th¸ng 9/2000).

24. B¸o ço t×nh h×nh qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn rõng cña çc l©m trêng thuéc C«ng ty nguyªn liÖu giÊy VÜnh Phó - C«ng ty nguyªn liÖu giÊy VÜnh Phó (Th¸ng 10/2000).

25. QuyÕt ®Þnh cña C«ng ty nguyªn liÖu giÊy VÜnh Phó ban hµnh c¬ chÕ kho¸n trång rõng nguyªn liÖu gia¸y c¶ chu kú.

26. B¸o ço tãm t¾t kÕt qu¶ 5 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn vèn rõng (1996 - 2000) cña çc l©m trêng thuéc ®Þa bµn Phó Thä.

27. B¸o ço viÖc triÓn khai NghÞ ®Þnh 163-1999/N§-CP vÒ giao ®Êt cho thuª ®Êt l©m nghiÖp ë Tuyªn Quang - Chi côc kiÓm l©m Tuyªn Quang (Th¸ng 10/2000).

28. Quy ®Þnh vÒ qu¶n lý khai th¸c, vËn chuyÓn, chÕ biÕn vµ kinh doanh l©m s¶n ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 2430-1999/Q§UB ngµy 22/11/1999 cña Uû ban nh©n d©n tØnh Hµ Giang.

29. Quy ®Þnh vÒ tæ chøc hîp ®ång b¶o vÖ rõng cÊp x· trong vô kh« hanh, ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 3328/2000/Q§UB ngµy 6/12/2000 cña Uû ban nh©n d©n tØnh Hµ Giang.

30. Híng dÉn liªn ngµnh tæ chøc chÝnh quyÒn, kiÓm l©m tØnh Hµ Giang sè 89/HDLN-TCCQ-KL ngµy 1/4/1999 vÒ viÖc thµnh lËp vµ trî cÊp sinh ho¹t phÝ cho çn bé l©m nghiÖp x·.

31. Híng dÉn liªn ngµnh n«ng nghiÖp vµ PTNT, ®Þa chÝnh, kiÓm l©m tØnh Lµo Cai vÒ thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 245/1998/Q§-TTg, ph©n c«ng ph©n cÊp qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng.

32. QuyÕt ®Þnh sè 477/Q§UB ngµy 24/8/1994 cña Uû ban nh©n d©n tØnh Tuyªn Quang vÒ viÖc ban hµnh b¶n quy ®Þnh vÒ khai th¸c rõng mì, b¹ch ®µn trång thuÇn lo¹i.

33. QuyÕt ®Þnh sè 47/Q§UB ngµy 20/1/1994 cña uû ban nh©n d©n tØnh Tuyªn Quang vÒ viÖc cho phÐp khai th¸c, vËn chuyÓn vµ tiªu thô l©m s¶n vên rõng cña hé gia ®×nh.

34. QuyÕt ®Þnh sè 624/Q§-TTg ngµy 25/10/1994 vµ quyÕt ®Þnh 702/Q§UB ngµy 3/7/2000 vÒ viÖc chØnh söa quyÕt ®Þnh 47/Q§UB, bæ sung danh môc l©m s¶n ®îc phÐp khai th¸c trong vên rõng hé gia ®×nh.

35. QuyÕt ®Þnh 576/Q§UB ngµy 7/7/1995 cña Uû ban nh©n d©n tØnh Tuyªn Quang vÒ viÖc giao tr¸ch nhiÖm cho Së N«ng nghiÖp vµ PTNT kiÓm tra vµ cÊp phÐp khai th¸c rõng trång cho çc hé gia ®×nh.

Page 68 of 71

36. ChØ thÞ sè 03/CTUB ngµy 21/1/1995 cña Uû ban nh©n d©n tØnh Tuyªn Quang vÒ t¨ng cêng çc biÖn ph¸p chèng ph¸ rõng.

37. ChØ thÞ sè 08/CT-UB ngµy 21/5/1997 cña Uû ban nh©n d©n tØnh Tuyªn Quang vÒ t¨ng cêng çc biÖp ph¸p cÊp b¸ch b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng.

38. ChØ thÞ sè 12/CT-UB ngµy 9/10/1998 cña UBND tØnh Tuyªn Quang vÒ t¨ng cêng c«ng t¸c phßng ch¸y, ch÷a ch¸y rõng.

39. ChØ thÞ sè 04/CT-UB ngµy 4/12/1999 cña UBND tØnh Tuyªn Quang vÒ t¨ng cêng çc biÖn ph¸p qu¶n lý, b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng vµ qu¶n lý l©m s¶n.

40. Th«ng b¸o ý kiÕn cña Thêng vô tØnh uû Tuyªn Quang (c«ng v¨n sè 287/TB-TU) ngµy 30/12/1998 vÒ viÖc cÊm khai th¸c gç rõng tù nhiªn ®Ó sö dông vµo XDCB vµ çc môc ®Ých kh¸c.

41. C«ng v¨n sè 289/TB-TU ngµy 4/01/1999 th«ng b¸o kÕt luËn cña Thêng vô tØnh uû Tuyªn Quang vÒ nguån nguyªn liÖu gç ®Ó chÕ biÕn l©m s¶n.

42. C«ng v¨n sè 40/CVUB ngµy 8/1/1999 cña UBND tØnh Tuyªn Quang göi Së N«ng nghiÖp vµ PTNT, Chi côc kiÓm l©m vµ UBND çc huyÖn, thÞ x· vÒ qu¶n lý nguyªn liÖu gç chÕ biÕn l©m s¶n.

43. C«ng v¨n cña sè 41/CV-UB ngµy 8/1/1999 cña UBND tØnh Tuyªn Quang göi UBND çc huyÖn thÞ, ban ngµnh, UBND çc x· vÒ viÖc nghiªm cÊm khai th¸c gç rõng tù nhiªn.

Danh s¸ch nh÷ng ngêi ®· tiÕp xóc pháng vÊn trao ®æi trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ë 5 tØnh.

1. TØnh Hµ Giang :

- ¤ng LÖnh Xu©n Cêng - Chi côc trëng kiÓm l©m Hµ Giang

- ¤ng NguyÔn H÷u NghÞ - Chi côc phã kiÓm l©m Hµ Giang

- ¤ng Hoµng V¨n Tr¹ch - Chi côc phã chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp.

- ¤ng Sïng Chñ Hoµ - Chñ tÞch UBND x· N©m Ty huyÖn Hoµng Xu Ph×

- ¤ng Phan Tê KhÐ - Chñ nhiÖm HTX, trëng ban qu¶n lý dù ¸n N©mTy.

- ¤ng Phan Thanh Quý, trëng ban l©m nghiÖp x· ViÖt L©m huyÖn VÞ Xuyªn

- ¤ng NguyÔn Minh X¬ng, trëng th«n LÌn, x· ViÖt L©m

- ¤ng N«ng Quang Liªm, chñ tÞch x· ViÖt Vinh, huyÖn B¾c Quang

- ¤ng Hoµng Xuyªn, trëng ban qu¶n lý dù ¸n th«n Thîng Mü x· ViÖt Vinh

- ¤ng O¸nh, gi¸m ®èc l©m trêng VÜnh H¶o.

2. TØnh Yªn B¸i :

- ¤ng NguyÔn Quú, phã gi¸m ®èc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT

Page 69 of 71

- ¤ng Hµ §øc H¬ng, Chi côc trëng kiÓm l©m

- ¤ng Vò Ngäc T¹o, Chi côc phã kiÓm l©m

- ¤ng Vò V¨n Thuþ, gi¸m ®èc l©m trêng Póng Lu«ng (Mï Cang Ch¶i )

- ¤ng NguyÔn §øc PhÊn, phã gi¸m ®èc l©m trêng Póng Lu«ng.

- ¤ng Lª ViÕt Hïng, trëng phßng kÕ ho¹ch l©m trêng Póng Lu«ng.

- ¤ng Thµo A Sµng, chñ tÞch UBND huyÖn Mµ Cang Ch¶i

- ¤ng NguyÔn Träng ViÖt, ch¸nh v¨n phßng UBND huyÖn Mï Cang Ch¶i

- ¤ng Hµ §×nh ChiÕn, quyÒn h¹t trëng kiÓm l©m Mï Cang Ch¶i

- ¤ng Vµng A Lö, h¹t phã kiÓm l©m Mï Cang Ch¶i.

- ¤ng Giµng Vµ Lö, chñ tÞch UBND x· Zª Xu Ph×nh (Mï Cang Ch¶i)

- ¤ng Trang Sèng Lö, BÝ th ®¶ng uû x· Zª Xu Ph×nh.

- ¤ng Lý Vµng Chu - trëng b¶n Mµ Lõ Thµng x· Zª Xu Ph×nh

- ¤ng TrÇn V¨n Häc, gi¸m ®èc l©m trêng V¨n ChÊn.

- ¤ng Ph¹m V¨n §oµi , phã gi¸m ®èc l©m trêng V¨n ChÊn.

- ¤ng Lý Kim Thä, BÝ th §¶ng uû x· NËm Lµnh huyÖn V¨n ChÊn

- ¤ng Hoµng Phóc H¬ng, chñ tÞch UBND x· NËm Lµnh

- Bµ Bµn ThÞ Cßi, héi trëng phô n÷ x· NËm Lµnh.

- ¤ng Hoµng Trung L¨ng, chñ tÞch UBND huyÖn V¨n ChÊn

- ¤ng §ç ThËp - gi¸m ®èc xÝ nghiÖp trång rõng t nh©n.

3. TØnh Tuyªn Quang :

- ¤ng Vò §«, phã gi¸m ®èc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT

- ¤ng NguyÔn B¸ LuyÕn, phã phßng l©m nghiÖp, Së N«ng nghiÖp vµ PTNT

- ¤ng Lª Quang Hoµ, çn bé phßng kÕ ho¹ch, Së NN vµ PTNT

- ¤ng §Æng Vò QuyÕt, trung t©m khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m tØnh

- ¤ng NguyÔn V¨n Minh, quyÒn chi côc trëng kiÓm l©m

- ¤ng Ph¹m H¶i Hµ, phã chi côc trëng kiÓm l©m

- ¤ng TrÝ, gi¸m ®èc l©m trêng Hµm Yªn.

4. TØnh Lµo Cai :

Page 70 of 71

- ¤ng §Æng Quèc Léng, phã chñ tÞch UBND tØnh

- ¤ng Ng« Quèc Vîng, gi¸m ®èc ViÖn quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng l©m nghiÖp tØnh.

- ¤ng NguyÔn Quang H¬ng, chi côc trëng kiÓm l©m

- ¤ng NguyÔn TiÕn Kho¸t, phã chi côc trëng kiÓm l©m

- ¤ng NguyÔn V¨n C«ng, h¹t trëng kiÓm l©m Sa Pa

- Bµ Oanh, tr¹m trëng tr¹m khuyÕn n«ng khuyÕn l©m Sa Pa

- ¤ng §ç V¨n Dòng, gi¸m ®èc l©m trêng B¶o Yªn

- ¤ng Nguyªn V¨n Kiªn, gi¸m ®èc l©m trêng Sa Pa.

- ¤ng To¶n - Phã gi¸m ®èc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT.

5. TØnh Phó Thä :

- ¤ng Cao Chi - Phã gi¸m ®èc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT

- ¤ng Hæ, trëng phßng kÕ ho¹ch, Chi côc PTLN

- ¤ng Ph¹m V¨n ViÖt, Chi côc trëng kiÓm l©m Phó Thä

- ¤ng Chñ tÞch UBND huyÖn Thanh S¬n

- ¤ng T¹ V¨n Chung, Tæng gi¸m ®èc C«ng ty nguyªn liÖu giÊy

- ¤ng NguyÔn V¨n Cêng, trëng phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty NLG

- ¤ng NguyÔn Anh Dòng, gi¸m ®èc l©m trêng §oan Hïng

- ¤ng Ph¹m §¨ng L©u, H¹t trëng kiÓm l©m, trëng ban qu¶n lý khu b¶o tån Xu©n S¬n (HuyÖn Thanh S¬n ).

1 Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2000, NXB Thèng kª 2001

2 Nh÷ng sè liÖu vÒ tµi nguyªn ®Êt vµ rõng lÊy tõ b¸o ço kiÓm kª rõng vµ ®Êt n¨m 1999. Sè liÖu vÒ kinh tÕ x· héi lÊy tõ b¸o ço tæng quan l©m nghiÖp.

3 Theo tµi liÖu quy ho¹ch trång rõng tØnh Yªn B¸i göi Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT (trang 32)

Page 71 of 71

Documents

Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn chÝnh s ... · D- VÒ tæ chøc ph©n c«ng ph©n cÊp ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ rõng vµ