beeld colofon:beeld colofon 22-04-2011 12:27

Pensioencontact

Dertig jaar lang had Ubachs voor DSM gewerkt toen hij in 2011 met prepensioen ging. Hij was toen adjunct-directeur van de fiscale afdeling. In die dertig jaar heeft hij aan vele aankopen en verkopen van bedrijven meegewerkt, bijvoorbeeld de verkoop van de petrochemie en de acquisitie van de vitamines van Roche.Achttien jaar was Ubachs pensioenfondsbestuurder namens de werknemers van DSM. Inmiddels zit hij al weer enkele jaren namens de gepensioneerden in het fondsbestuur. Daar is hij als referent Vermogensbeheer vooral betrokken bij het beleggen van de circa 6,5 miljard euro die in de pensioenpot zit bij PDN.

Het beleggen van de pensioengelden is geen eenvoudige zaak. “Het is niet het geld van het fonds. Het is het geld van de werknemers, slapers en gepensioneerden van PDN,“ benadrukt Ubachs. “Maar er moet wel rendement op gemaakt worden. Zonder rendement en risico is er geen geld voor indexaties om de pensioenen en de pensioenopbouw hun koopkracht te laten behouden.” In de pensioenpremies die de werknemers betalen en die de gepensioneerden vroeger betaald hebben, wordt geen rekening gehouden met indexaties. Die indexaties dienen betaald te worden uit het rendement.

dece

mbe

r 201

4 |

No. 6

8

VoorwoordPensioencontact is een uitgave van Pensioenfonds DSM Nederland

PDN-bestuurder Michel Ubachs vertelt in deze uitgave van Pensioencontact over hoe PDN de pensioengelden belegt. En hoe belangrijk dat is voor het kunnen indexeren van de pensioenen.Verder lezen we in deze uitgave over Jan Koks, die na zijn pensionering nog enkele dagen per week de leiding heeft over het Fonds voor Sociale Instellingen. Dat fonds werd ooit opgericht door De Staatsmijnen voor de mijnwerkers in Zuid-Limburg. Het FSI veranderde in de loop van de tijd van karakter. Werknemers en gepensioneerden van DSM en een reeks andere bedrijven profiteren tot op de dag van vandaag van deze instelling. Jan Koks blijkt helemaal verknocht aan het FSI.Een heel ander verhaal heeft Kitty Schoute te vertellen. Zij is na haar pensionering wel een heel andere weg ingeslagen. De voormalige secretaresse bij Gist Brocades is energetisch therapeute geworden en vindt nu veel voldoening in haar nieuwe vak.Tenslotte weer de ‘avonturen’ van onze columnist Henk. Die gaan deze keer over zijn ervaringen met burenhulp. Niet iedere keer loopt die hulp goed af.

Ik wens u veel leesplezier met deze nieuwe uitgave van Pensioencontact en alvast prettige feestdagen en een gelukkig nieuwjaar.

Ubachs: ‘Rendement moet indexatie mogelijk maken’“Als we de pensioengelden van Pensioenfonds DSM Nederland (PDN) alleen maar risicoloos zouden beleggen, zouden we niet kunnen indexeren.” Zie daar, één van de conclusies van Michel Ubachs (67) die als bestuurder van het pensioenfonds speciale aandacht heeft voor het beleggen van de pensioen­gelden.

Atzo NicolaïVoorzitter Pensioenfonds DSM Nederland

2 PENSIOENCONTACT

PDN WAS DE LAATSTE TIJD NIET MEER IN STAAT OM DE PENSIOENEN EN DE PENSIOENOPBOUW TE INDEXEREN. DAN IS ER DUS NIET GENOEG RENDEMENT GEMAAKT?Ubachs: “We hebben de laatste tien jaar gemiddeld 6,5 procent rendement gemaakt. Dat is normaliter genoeg om de loon- en prijsinflatie te compenseren. Dat dat niet is gebeurd, ligt niet aan de hoogte van het rendement, maar aan het rentepercentage waarmee we volgens de overheid onze pensioen verplichtingen voor de toekomst moeten berekenen. Dat percentage is historisch laag, omdat de rente, onder meer vanwege de crisis, laag gehouden wordt. Als je met een lage rente de verplichtingen van een pensioenfonds berekent, dan kom je uit op een heel hoog bedrag aan verplichtingen. Daardoor daalt de dekkingsgraad. Die geeft aan hoe financieel gezond een pensioenfonds is en laat zien of het fonds in staat is nu en in de toekomst de pensioenen te betalen. Bij een lage dekkingsgraad mag er niet geïndexeerd worden.

DUS ALS DE RENTE WEER GAAT STIJGEN KOMT ALLES WEER GOED?Ubachs: “Zo eenvoudig is het helaas niet. Het pensioenfonds heeft zich de laatste jaren gedeeltelijk verzekerd tegen het dalen van de rente. Dat betekent dat we de laatste tijd juist geld hebben verdiend aan de dalende rente. Dat heeft ervoor gezorgd dat we als fonds niet hoefden te korten op de pensioenen. Als de rente weer gaat stijgen, levert die verzekering geen geld meer op , maar gaat juist geld kosten. Zeggen we die verzekering op en de rente gaat daarna weer dalen, dan gaat dat ten koste van de dekkingsgraad met het risico dat we moeten korten. Omdat de ontwikkelingen van de rente onvoorspelbaar zijn, weet ook niemand wanneer het goede moment is om die verzekering op te zeggen. Dus als de rente weer gaat stijgen, zullen we waarschijnlijk daar niet volledig en niet meteen van profiteren. Het is een kwestie van timing. Wanneer zeg je die verzekering op. Pas achteraf blijkt of je goed gehandeld hebt.”

HOE BEPAAL JE WAARIN JE BELEGT?Ubachs: “In ieder geval worden de beleggingen op verschillende manieren gespreid. Gespreid over diverse soorten beleggingen, maar ook geografisch over de hele wereld en gespreid over bedrijfstakken. Het pensioenfonds belegt via een vaste mix van een groot aantal beleggingsmogelijkheden. Om die mix vast te stellen, worden er allerlei economische scenario’s uitgewerkt over hoe de economie zich kan ontwikkelen en wat de beste beleggingsmix in die gevallen zou zijn. De beleggers die voor PDN beleggen, mogen

beperkt van deze door het bestuur vastgestelde mix afwijken.Bij het vaststellen van de beleggingsmix moet je verder rekening houden met de leeftijdsopbouw van het fonds. Heb je (relatief) veel gepensioneer-den of juist veel werknemers die nog pensioen opbouwen? Kan de belegging nog lang renderen of moet het geld op korte termijn als pensioen uitbetaald worden?

HEBBEN DE BESTUURDERS VAN HET PENSIOENFONDS WEL GENOEG VERSTAND VAN BELEGGEN OM DAT GOED TE KUNNEN DOEN?Ubachs: “Bestuurders van pensioenfondsen worden constant bijgeschoold. Ook op beleggingsgebied. Bij de pensioenuitvoerder van het pensioenfonds, DSM Pension Services, zitten deskundige mensen die verstand hebben van beleggen. Daarnaast heeft het bestuur drie externe deskundigen die het bestuur adviseren over het beleggingsbeleid. Tenslotte is er ook nog De Nederlandsche Bank die steeds over de schouders van het pensioenfonds kritisch meekijkt en meteen aan de bel trekt als niet alles strikt binnen de regels verloopt.

Het werk van een pensioenbestuurder is in de loop van de tijd steeds moeilijker geworden met name op beleggingsgebied en risicobeheer. Daarom worden er terecht steeds hogere eisen aan pensioenfonds-bestuurders gesteld. Een bestuursfunctie bij een pensioenfonds kost minstens een dag per week aan tijdsbesteding. Kon je vroeger nog het besturen leren “on the job”, thans moet een pensioenfondsbestuurder vanaf dag 1 aan alle eisen die De Neder landse Bank stelt, voldoen. Vooral de eisen op beleggingsgebied en risicobeheer zijn hoog. Vraag is of er op termijn wel voldoende gekwalificeerde bestuurders uit de werknemers-, gepensioneerden- en werkgeverskringen kunnen worden gerekruteerd. Zeker als je meeweegt hoeveel tijd het je gaat kosten.”

IN DE MEDIA WORDT WEL EENS HET BEELD GESCHETST DAT ER GROTE BEDRAGEN AAN PENSIOENGELD NAAR BELEGGERS GAAN. HOE IS DAT BIJ PDN?Ubachs: “Het negatieve beeld is ontstaan, omdat bepaalde externe beleggers vaak hoge bonussen opstrijken. Een groot verschil met andere beleggingsfondsen is dat PDN via zijn pensioenuitvoerder DPS de meeste gelden zelf belegt. De beleggers van DPS ontvangen een gewoon salaris en geen hoge bonussen als ze veel rendement op de beleggingen maken. Dat gebeurt slechts met een klein deel van de gelden die we extern beleggen en daarbij proberen we bonussen zo veel mogelijk te vermijden of te beperken. Externe beleggers zijn soms nodig als we de deskundigheid op een bepaald gebied niet in huis hebben.

-20%

-10%

0%

10%

20%

1989

1991

1993

1995

1997

1999

2001

2003

2005

2007

2009

2011

2013

Historisch rendement PDN Jaarrendement

3DECEMBER 2014

Kitty Schoute (65) is na haar pensionering een heel nieuwe weg ingeslagen. Jarenlang was ze secretaresse en management assistente bij DSM en daarvoor bij Gist-Brocades. Toen ze in mei van dit jaar met pensioen ging, kreeg ze meer tijd om zich te wijden aan het werk als energetisch therapeut.

“Als energetisch therapeut ondersteun ik mensen bij het weer in balans en in beweging brengen van hun energie,” vertelt ze. “Het uiteindelijke doel is een omslag in het denk-patroon van mensen te berei-ken. Daarbij maak ik gebruik van handoplegging, wel bekend als magnetiseren en ook van gesprekken. Die gesprekken helpen vaak al om iemand

andere ideeën te laten krijgen. Ik geef ook mensen oefeningen mee die thuis gedaan kunnen worden.”

Dat Kitty na haar pensionering nog blijft werken, is voor haar geen enkel probleem. “Werken met mensen is leuk, dus ik zie het echt als hobby en niet als ‘werk’.”

PARAGNOSTOm als energetisch therapeut te kunnen werken, moest Kitty een lange weg afleggen.Ze was altijd al geïnteresseerd geweest in het paranormale, had er veel over gelezen en gepraat, maar er verder nooit iets mee gedaan. Op een dag adviseerde een paragnost haar iets te doen met die belangstelling. Dat was voor Kitty de start van een heel nieuw leven.“Ik werd steeds enthousiaster, dit was echt iets voor mij. Ik ging cursussen doen op het gebied van Reiki, intuïtieve ontwikkeling en ten slotte ben ik in 2004 gestart met een vierjarige HBO-opleiding tot paranormaal therapeut aan het Johan Borgman College in Utrecht. Deze opleiding vond plaats op zaterdagen, dus het is tot juni 2008 wel een heel drukke periode geweest naast mijn gewone werk.”

Maar na de studie moest er ook nog het een en ander gebeuren voordat Kitty aan de slag kon. De beroepsorganisatie eist dat je lid bent van de Kamer van Koophandel, dus daardoor word je meteen (tegen wil en dank) ondernemer. Dan moet je als starter behoorlijk

wat onder de knie zien te krijgen, zoals het maken van een onder nemersplan, een website bouwen en onderhouden en visite-kaartjes. Ik had geen flauw benul hoe ik dat moest aanpakken. Gelukkig organiseert de Kamer van Koophandel allerlei cursussen, zoals ‘Aan de slag met je ondernemersplan’, ‘Netwerken’ en ‘Marketing voor starters’. Daar heb ik veel van geleerd. Ook heb ik het KvK-coachingstraject gevolgd.

Kitty behandelt mensen die klachten hebben met betrekking tot stress, chronische vermoeidheid, of een burn-out. Ook komen er mensen die bij Kitty gewoon even een half uurtje energie willen ‘ bijtanken’. “Klachten over bijwerkingen van chemokuren kunnen door een behandeling ook verminderen,” zegt Kitty.

Door haar lidmaatschap van een beroepsorganisatie wordt een behandeling door kitty (gedeeltelijk) vergoed door de meeste zorgverzekeraars bij een aanvullende verzekering.

Mensen in de omgeving van Kitty reageren verschillend op haar nieuwe levensinvulling. De meeste mensen om haar heen vinden het leuk en interes-sant. Anderen vinden het maar eng. “Zelf ben ik door de cursussen en opleiding natuurlijk ook veranderd,” geeft ze toe. “Dus daar moet ik wel rekening mee houden. Ik ben in een heel andere wereld terecht gekomen

en heb daar dan ook waardevolle contacten door gekregen.”

Kitty heeft geen spijt van haar keuze om nog op latere leeftijd als energetisch therapeute te gaan werken. ”Mensen zeggen vaak dat ze iets zo graag zouden willen, maar dat ze daar nu te oud voor zijn of dat het daar te laat voor is. Als ik dit hoor, dan zeg ik altijd: doe het, je bent nooit te oud voor een nieuwe uitdaging! Ik zelf heb geen minuut spijt gehad van de stap die ik heb gezet. Door andere dingen op te pakken kom je weer in contact met andere mensen, je krijgt er een hobby bij en, heel belangrijk, je blijft in contact met de maat-schappij staan.” Ze is dan ook voorlopig nog niet van plan om aan ophouden te denken. “Dit is een beroep dat ik mijn hele verdere leven kan uitoefenen, dus ik ben van plan gewoon door te gaan.”

Van secretaresse naar energetisch therapeute

Kitty Schoute.

Kitty Schoute aan het werk.

4 PENSIOENCONTACT

Jan Koks (64) was van 1985 tot 2013 in dienst bij DSM en in die tijd gedetacheerd bij de Stichting Fonds voor Sociale Instellingen (FSI). Daar was hij laatstelijk manager van het Fonds voor Sociale Instellingen en de Stichting Ontspanning Door Sport (ODS). In 2013 ging hij met prepensioen. Het management van de Stichting ODS werd overgedragen aan de Stichting Huis van de Sport Limburg. Dat is een stichting die het sporten in Limburg wil bevorderen. Het bestuur van FSI heeft Koks gevraagd om nog enkele jaren leiding te blijven geven aan het FSI. Dat verzoek vult Koks nu in als parttimer.

Koks geeft niet alleen leiding aan het Fonds voor Sociale Instellingen, hij is ook een persoon met een sociale instelling. Naast het werk voor het FSI is hij betrokken bij allerlei sociale projecten. Zo is hij bijvoorbeeld ook ambassadeur van EuroChess, de Europese schaakkampioenschappen voor gehandicapte kinderen. En met plezier vertelt hij dat hij vorig jaar met een groep blinde en slecht-ziende kinderen uit Roemenië een dag lang in de Efteling doorbracht.

Maar het FSI, dat is waar Koks echt verknocht aan is. “FSI is er voor

de mensen,” zegt hij met overtuiging. Bijna honderd jaar geleden, in 1918, werd het FSI opgericht door de toenmalige Staatsmijnen met als doel de sociale belangen en culturele ontwikkeling van de medewerkers, gezinsleden en gepensioneerden te bevorderen.

MACINTOSHHet FSI heeft de afgelopen 96 jaar een grote diversiteit aan activiteiten en ontwikkelingen doorgemaakt. Eigenlijk te veel op te noemen, zegt Koks. “Bijvoorbeeld op het sociale vlak. Het inrichten

van naaiateliers voor de tewerkstelling van de dochters van de mijn-werkers. Uit deze activiteit is later het bedrijf Macintosh voort-gekomen. In de jaren twintig van de vorige eeuw is de Werkplaats voor Invalide Mijnwerkers (WIM) opgericht. Hier vonden invalide mijn-werkers werk en konden daardoor hun gezinnen onderhouden. Later is dit concept de bakermat geweest voor de oprichting door de over-heid van de sociale werkplaatsen in Nederland.”Veel verenigingen werden met behulp van het FSI opgericht. Zo heeft het FSI de speeltuinen Steinerbos en Schuttersveld geëxploiteerd en

Verknocht aan het FSI

Jan Koks.

5DECEMBER 2014

een botanische tuin aangelegd. Dat alles ten behoeve van de vrije-tijdsbesteding van de mijnwerkers. Daarnaast konden tal van vereni-gingen een beroep doen op het FSI.Koks: “We geven nog steeds invulling aan sociale en culturele aspecten hier in Zuid-Limburg en nog steeds kunnen verenigingen, organisaties en instellingen een beroep doen op het FSI. Jaarlijks worden ongeveer 300 aanvragen voor een donatie of subsidie beoordeeld. Daarbij kan het gaan om kleine bedragen van enkele honderden euro’s tot tienduizenden euro’s.”

WEBSITEOp de website van het FSI is te lezen dat het nu gaat om ‘inspanningen’ in de sociale, de culturele en de ontspanningssfeer, zoals het verlenen van kortingen bij sportwedstrijden, schouwburg, musea, cursusgelden, zwembad-abonnementen in speciale zwem-baden. Daarnaast is het FSI tegenwoordig gericht op de subsidiëring van verenigingen en instellingen die een relatie hebben tot mede-werkers van DSM of bedrijven die uit DSM zijn voorgekomen.

Koks vertelt enthousiast over een van de huidige activiteiten van het FSI. Vooral over de succesnummers waar hij extra trots op is. Hij noemt het jaarlijkse (gratis) voorjaarsconcert ‘Lentekriebels’ in de Heerlense schouwburg. Koks: “Met ongeveer duizend bezoekers, voornamelijk gepensioneerden van DSM, zijn we iedere keer vol-

geboekt. En ook de jaarlijkse kerstconcerten zijn inmiddels een begrip geworden in Heerlen en Geleen.” Koks houdt niet op met voorbeelden te noemen van de vele acties waarbij het FSI betrokken is. De ene keer met reducties op toegangskaarten of een andere keer zelfs met gratis toegangskaarten. Hij noemt de concerten van het Zuid-Nederlands Philharmonisch orkest, FSI-Klassiek een jaarlijks concert in de bibliotheek van het klooster van Wittem of de jaarlijkse FSI-avond in het openluchttheater in Valkenburg.

Volgend jaar is het vijf jaar geleden dat het concert van de ‘Lentekriebels’ plaatsvond. “We vieren dat niet als een jubileumjaar “ zegt Koks. “Maar het jaarlijkse concert op vrijdag avond 1 mei wordt dan wel een heel bijzondere editie.” Hoe bijzonder, daar wil Koks nog niets over kwijt. “Dat is een verrassing.“

Gepensioneerden of vervroegd gepensioneerden kunnen alleen mee­

doen aan of genieten van FSI­activiteiten als zij in het bezit zijn van

een FSI­pas, die ze bij FSI kunnen aanvragen. Medewerkers in actieve

dienst van de verschillende bij FSI aangesloten bedrijven, ontvangen

geen FSI­pas. Zij kunnen via hun stamnummer gebruik maken van de

verschillende reductie­regelingen. Voor meer informatie over FSI,

bezoek de website: www.stichtingfsi.nl of neem via die website een

abonnement op de nieuwsbrief van FSI

Nieuwe website PDN in de maak

PDN krijgt binnenkort een nieuwe website. Op dit moment wordt daar nog aan gewerkt. De nieuwe site zal beter leesbaar zijn op kleine beeldschermen, zoals de beeldschermen van tablets of smart- phones.

De huidige website werkt op kleinere schermen niet optimaal. Dat zal in de nieuwe versie wel het geval zijn. De nieuwe site is daarvoor op een andere manier opgemaakt.Tot nu toe was de website ingedeeld via de verschillende doel-groepen van het pensioenfonds, zoals werknemer, gepensioneerde of voormalig werknemer. De nieuwe site is ingedeeld op basis van pensioen-onderwerpen zoals gebeurtenissen en keuzes die invloed hebben op de pensioenen.

6 PENSIOENCONTACT

Nieuws van het Verantwoordingsorgaan van PDN

OPDRACHT VERANTWOORDINGSORGAANHet Verantwoordingsorgaan beoordeelt het handelen van het bestuur over de uitvoering van de pensioenregeling en draagt daarmee bij aan een optimale belangenafweging voor de belanghebbenden.

CONTACTHet Verantwoordingsorgaan stelt reacties van deelnemers en pensioengerechtigden bijzonder op prijs. Contact met het Verantwoordings-orgaan is mogelijk via de e-mail (info.PDN@dsm.com) onder vermelding van “Verantwoordingsorgaan”. Een brief kan worden verstuurd naar het adres: Verantwoordingsorgaan PDN, Postbus 6500, 6401 JH Heerlen.

Advies beloningsbeleidHet Verantwoordingsorgaan (VO) heeft een positief advies gegeven over het beloningsbeleid. Daarbij betreft hetde beloning van bestuursleden, leden van het VO, de Raad van Toezicht en de externe beleggingsadviseurs. Inmiddels is er een publicatie hierover verschenen op de website. Daarnaast is een advies gegeven over de benoemingen in de Raad van Toezicht.

PDN WEBSITENa bespreking van de PDN website zijn inmiddels op verzoek van het VO een aantal verbeteringen doorgevoerd. Zo zijn de onderwerpen dekkings-graad, indexatie en betaaldata direct toegankelijk gemaakt vanaf de Homepage.

ED GRYSONVoorafgaand aan de oktober-vergadering heeft het VO afscheid genomen van de heer Ed Gryson. Hij heeft met veel inzet 6,5 jaar zijn rol vervuld in het College van Belanghebbenden.Als afgevaardigd lid namens de COR heeft hij voor een goede communica-tie naar de achterban gezorgd. De steeds verder gaande professionalise-ring van het College van Belanghebbenden (inmiddels VO) heeft hij vanaf het begin meegemaakt

BESLUITEN BESTUURTijdens de oktober-vergadering van het VO werd er door het dagelijks bestuur zowel mondeling als schriftelijk inzicht gegeven in een aantal onderwerpen waarover het bestuur een besluit heeft genomen.Zo is besloten dat PDN wat betreft de arbeidsongeschiktheidsdekking vanaf 1 januari 2015 zal aansluiten op het convenant van de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars.

NIEUWE WETGEVINGTenslotte heeft het bestuur uitgebreid beschreven welke zaken aangepast moeten worden als gevolg van de Wet Versobering Pensioenopbouw, de Verzamelwet Pensioenen en het wetsvoorstel aanpassing FTK. Wat dit betreft heeft PDN de oriëntatiefase doorlopen en hebben bestuur en sociale partners een groot aantal onderwerpen op de agenda gezet. Het bestuur en het VO hebben hierover uitgebreid van gedachten gewisseld.

AANKONDIGING STRATEGIESTUDIE PDNVanwege de vele recente ontwikkelingen op pensioengebied en omdat de

huidige strategie van het fonds alweer een aantal jaren meegaat, heeft het bestuur besloten een nieuwe strategiestudie te laten uitvoeren. De doelstelling is inzicht te krijgen in de impact van de diverse ontwikkelingen op PDN en de strategie opnieuw te analyseren en te herijken. Het resultaat moet zijn dat PDN op een verantwoorde wijze de toekomst tegemoet kan zien en een toekomstvaste pensioenuitvoering voor de deelnemers kan blijven garanderen. Het VO heeft via een interview input voor deze studie geleverd aan het bestuur.

VERKIEZINGENHet VO heeft een start gemaakt met de plannen om verkiezingen voor te bereiden, eind 2015, voor zes van de acht VO-leden.

HET COMMUNICATIEBELEIDHet bestuur heeft zijn visie op communicatie, de missie, de doelstellingen en het strategisch plan vastgelegd in een nieuw communicatiebeleid voor de periode 2015 tot en met 2017. Dit is ter advisering aan het VO voor-gelegd. Het communicatiebeleid krijgt handen en voeten in een communicatieplan en een daarop aansluitend jaarlijks actieplan. Het VO heeft hierover een positief advies gegeven.

PRESENTATIE RENTE RISICO EN AFDEKKINGDPS Vermogensbeheer heeft het VO inzicht gegeven in de wijze waarop PDN het renterisico afdekt. In een voornamelijk technisch verhaal werden de leden van het VO geïnformeerd hoe de uitvoeringsorganisatie DPS, namens PDN, haar best doet om de gevolgen van het risico van een dalende rente, met als gevolg een eventueel dekkingstekort en het niet meer kunnen indexeren, te beperken.

7DECEMBER 2014

Wanneer je een pensioenuitkering aanvraagt, heeft het pensioen-fonds je bankrekeningnummer nodig om het pensioen te kunnen overmaken. Heb je al langer een uitkering dan kan het zijn dat je bankrekeningnummer om een of andere reden wijzigt. Waar je bij het doorgeven van je bankrekening aan PDN op moet letten, is dan het volgende.

BIJ VERANDERING VAN HET BANKREKENINGNUMMERAls je een (pre)pensioenuitkering van PDN krijgt en je bankrekening-nummer verandert, moet je schriftelijk je nieuwe bankrekening-nummer aan PDN doorgeven. Op dit schriftelijke verzoek moet je een handtekening zetten en je administratienummer van PDN vermelden. Daarnaast is het nodig dat je een kopie van een bank-afschrift of een print van internetbankieren toevoegt. Op die kopie of print dient je rekeningnummer, de tenaamstelling en je adres te zijn vermeld. Dit laatste wordt nog wel eens vergeten.

Bankrekening en kopie bankafschrift

Uit de PDN­vraagbaak

Bij het pensioenfonds komen dagelijks vragen binnen van

mensen die iets willen weten over hun eigen pensioen of over

de pensioenen in het algemeen. Soms zijn de antwoorden op

bepaalde vragen ook interessant voor een breder publiek.

Dat soort vragen wordt beantwoord in de rubriek ”Uit de PDN-

vraagbaak”.

Vandaag een vraag over het wijzigen van het bankrekening-

nummer dat het pensioenfonds gebruikt voor het overboeken

van de maandelijkse pensioenuitkering.

BIJ HET AANVRAGEN VAN EEN PENSIOENUITKERINGVoordat PDN het ouderdoms- of partnerpensioen kan uitkeren, moe-ten enkele zaken geregeld worden. Iemand die de leeftijd bereikt waarop hij of zij in aanmerking komt voor een ouderdomspensioen van PDN ontvangt daarvoor een aanvraagformulier. Ook een nabe-staande van een deelnemer ontvangt bij diens overlijden van PDN een aanvraagformulier. In dat geval voor een nabestaandenuitkering. Op dat formulier dient onder meer het bankrekeningnummer te wor-den vermeld waarop de uitkering kan worden over gemaakt. Belangrijk is dat op het formulier het volledig IBAN (International Bank Account Number) wordt vermeld. In Nederland bestaat dat nummer uit 18 tekens. Op het aanvraagformulier wordt ook gevraagd om een kopie van een bankafschrift of een print van inter-netbankieren bij te voegen. Op die kopie moet het rekening nummer, de tenaamstelling en het adres zijn vermeld. Zonder dat afschrift kan de uitkering niet in gang worden gezet. Het is dus belangrijk om daarop te letten.

OVERBOEKINGEN OP EEN BUITENLANDSE BANKREKENINGAan overboekingen naar het buitenland kunnen aanzienlijke kosten voor de ontvanger verbonden zijn. Wanneer PDN echter beschikt over je IBAN-code en je SWIFT/BIC code zijn er geen kosten verbonden aan de overboeking naar het buitenland. Het is daarom in je eigen belang om deze codes op het aanvraagformulier in te vullen. Je vindt de codes op je bankafschriften, op internet bij het internetbankieren of via (de website van) je bank.Ook om een correcte uitbetaling te kunnen realiseren, heeft PDN je IBAN-code en de SWIFT/BIC-code nodig. Dus vul deze codes in op het formulier.Bij een buitenlandse bankrekening dien je bij het aanvraagformulier tevens een kopie toe te voegen van een bankafschrift. Dat is ook nodig als je PDN vraagt je bankrekeningnummer te wijzigen. Op die kopie moet je rekeningnummer, de tenaamstelling en je adres zicht-baar zijn.

8 PENSIOENCONTACT

PDN was ook dit jaar weer aanwezig op de gepensioneerdendag in Delft die op 11 november gehouden werd. Tijdens die drukbezochte bijeenkomst bezetten Mark Gerards en Wendy Extra van DSM Pension Services (DPS) de stand van PDN. Tientallen gepensioneer-den maakten van de gelegenheid gebruik om vragen te stellen over hun pensioen.

De meeste vragen gingen over de dekkingsgraad en over de indexatie, maar ook het nieuwe PDN Post-digitaal werd aan de orde gesteld. Sinds kort kunnen gepensioneerden de post van hun pensioenfonds ook digitaal ontvangen. Daarvoor is op de website van PDN een digitale brievenbus ingericht. Die is te bereiken via “Mijn Pensioen” op de website.De gepensioneerden op de gepensioneerdendag bleken ook geïnteresseerd in de veranderingen in hun pensioen van het nieuwe jaar.

UITNODIGING GEPENSIONEERDENDAGDSM Delft B.V. moet het adressenbestand voor de uitnodigingen van de jaarlijkse gepensioneerdendag zelf actueel houden. Vanwege de Wet Bescherming Persoonsgegevens mag PDN geen adresgegevens verstrekken. Als het adres van een gepensioneerde wijzigt, moet die gepensioneerde dat zelf doorgeven om in de toekomst weer uit-genodigd te kunnen worden.Dat kan naar het volgende adres:DSM Delft B.V., Afdeling SGD, Tav Antoinette Knottnerus,Postpunt 530-0387, Postbus 1, 2600 MA DelftOf e-mailen naar Antoinette.knottnerus@dsm.com

PDN aanwezig opgepensioneerdendag DSM Gist in Delft

Het bestuur van PDN

wenst alle lezers

van Pensioencontact

prettige kerstdagen

en een gelukkig 2015.

ColofonPensioencontact verschijnt drie keer per jaaren is bestemd voor mensen die een uitkering ontvangen van PDNIllustraties Robert MutsRealisatie Afdeling Communicatie DSM Pension ServicesDruk PPM Event & Media Support, MeerssenRedactieadres PDN t.a.v. Harry Coerver Postbus 6500, 6401 JH Heerlen harry.coerver@dsm.com www.pdnpensioen.nl 045-5782056Pension Desk 045-5788100Voor blinden en slechtzienden is een gesproken versie vanPensioencontact kosteloos verkrijgbaar.

PDN Post-digitaalGoed om

te weten

In de zomer las Daan de extra PDN-nieuwsbrief over PDN Post-Digitaal. Hij was enthousiast over de geboden mogelijkheid om vanaf nu alle post van PDN digitaal te ontvangen. Hij koos al eerder voor digitale post van zijn zorgverzekeraar en zijn energieleverancier. Dat bevalt hem goed. Zijn keuze voor PDN Post-digitaal lag dus voor de hand. Het werkt goed en het is ook nog eens kostenbesparend en milieuvriendelijk. Hij kreeg netjes een e-mail van PDN toen zijn uit-keringsspecificatie en de nieuwsbrief op ‘Mijn pensioen’ was geplaatst. Daarmee was hij overtuigd dat alles goed geregeld was. Hij was daarom verbaasd toen de postbezorger vanmorgen een brief van PDN in zijn brievenbus stopte.

Met deze brief in de hand belt Daan 045-5788100, het telefoon-nummer van de Pension Desk. Hij vraagt aan Cindy die de telefoon aanneemt hoezo hij een brief per post heeft ontvangen terwijl hij zich heeft opgegeven voor digitale post van PDN. Als Cindy van Daan hoort dat het om een individuele brief gaat weet zij snel het antwoord. Zij legt Daan uit: ‘Met uw aanmelding voor PDN Post-digitaal is niets mis. Alle collectieve correspondentie wordt in uw persoonlijke map ‘Mijn documenten’ in ‘Mijn pensioen’ geplaatst.

Dit is echter nog niet voor alle individuele brieven het geval. Daaraan wordt nog gewerkt door onze pensioenafdeling. In de loop van volgend jaar zullen we ook met de meeste individuele brieven zover zijn om deze digitaal te sturen. Zolang dit nog niet het geval is, zullen we ook nog brieven per post moeten sturen. Dat zal ook nodig blijven als het gaat om brieven waarbij formulieren worden gevoegd die moeten worden ingevuld en ondertekend.’

Daan begrijpt nu waarom hij toch nog sporadisch een PDN-brief per post kan krijgen. Hij is gerust gesteld. Het overgrote deel van zijn PDN-post is netjes opgenomen in zijn beveiligde persoonlijke digitale dossier.

9DECEMBER 2014

10 PENSIOENCONTACT

Gepensioneerde DSM’ersmet een bijzonder verhaal

De meeste DSM’ers die met pensioen gaan, hebben nog heel wat gezonde jaren voor de boeg. Jaren waarin onder-nomen kan worden waar lange tijd geen gelegenheid voor was. Menigeen kan een langgekoesterde wens of droom in vervulling laten gaan. Een bijzondere reis, een opvallende hobby, een opvallende sportieve prestatie of vrijwilligerswerk dat de gepensioneerde opeens in een andere wereld terecht komen.

Heel wat gepensioneerde DSM’ers hebben een bijzonderverhaal te vertellen. Pensioencontact wil dieverhalen graag horen. Deel uw verhaalmet andere gepensioneerden van PDN.Zet uw bescheidenheid aan de kant.Stuur een e-mail naarHarry.Coerver@dsm.comMisschien staat uw verhaalin de volgende editievan Pensioencontact.

Wilt u meer weten?Internetsite PDNMeer informatie over PDN kunt u vinden op de website:www.pdnpensioen.nl

Pension Desk: 045­5788100Vragen over uw pensioen kunt u stellen aan een van onze medewerkers. Zij zijn van 09.00 - 17.00 uur beschikbaar op telefoonnummer 045-5788100.Zorg dat u uw administratienummer bij de hand hebt als u belt.

Een belangrijke graadmeter voor de financiële gezondheid van een pensioenfonds is de dekkingsgraad. De dekkingsgraad geeft namelijk aan hoe groot het pensioenvermogen is ten opzichte van de pensioenverplichtingen. Eenvoudig gezegd geeft de dekkings-graad aan of er voldoende geld in kas is om alle pensioenen, nu en in de toekomst, uit te betalen. De dekkingsgraad en de pensioen-verplichtingen worden berekend op basis van de marktrente. De cijfers worden elk kwartaal bekend gemaakt op de website van PDN. Onderstaande tabel toont de dekkingsgraad vanaf 2008.

Dekkingsgraad PDN

Dekkingsgraad Gehanteerde rente

Ultimo 2008 98% 3,6%Ultimo 2009 111% 3,7%Ultimo 2010 109% 3,4%Ultimo 2011* 101% 2,7%Ultimo 2012 103% 2,3%Ultimo 2013 108,1% 2,8%Ultimo Q3 2014 108,4% 2,0%

* Bij de berekening van de pensioenverplichtingen vanaf 31 decem-ber 2011 is rekening gehouden met de door de DNB gepubli ceerde rente (gemiddelde van laatste 3 maanden).

Dekkingsgraad PDN

Betaaldata pensioenenDe pensioenen worden (met uitzondering van december) precies op de 27ste van de maand overgemaakt. Als de 27ste echter in een weekend valt, worden de pensioenen eerder uitbetaald.

De data voor 2014 en de eerste helft 2015 zijn:

18 december 201427 januari 201527 februari 201527 maart 201527 april 201527 mei 201526 juni 2015

Column

Wij ouderen staan meestal klaar om te helpen, zoals onze ouders ons dat geleerd hebben. Die het op hun beurt weer met de paplepel ingegeven hebben gekregen. Overigens niets ten nadele van jongeren, maar senioren hebben vaak meer tijd om een medemens daadwerkelijk terzijde te staan. Bovendien wil de centrale overheid dat we de handen uit de mouwen steken voor onze naasten, niet uit charitatieve of humane overwegingen, maar puur uit drift om te bezuinigen. Braaf als ik ben, geef ik gehoor aan de oproep uit het Haagse, wetende dat mijn ouders in het hiernamaals goedkeurend knikken. Dat mijn hulp niet altijd op prijs wordt gesteld, is me inmiddels zeer duidelijk geworden en mijn lief laat niet na om me daar fijntjes op te wijzen. Zo zag ik onlangs een buurman op leeftijd, met tal van gebreken en een grote mate van onbeholpenheid uit de auto rollen en vervolgens moeizaam naar de voordeur wankelen. Dus schoot ik te hulp, zijn bezwaren negerend en zijn zwaaiende arm ontwijkend. Ik kreeg hem geen meter vooruit en schakelde daarom over op een meer drastische maatregel. Samen met mijn andere buurman sleepte ik een stoel naar buiten, plantte de hoog-bejaarde daarin en gezamenlijk droegen we de hulpbehoevende naar binnen. Niet lang daarna is hij overleden. Een oorzakelijk verband valt niet helemaal uit te sluiten, volgens mijn lief.

Bij burenhulp is het niet steeds verstandig te vertrouwen op mijn kunde en inzicht. Zeer recent werd me opgedragen om een vijver te onder-houden tijdens vakantie van de eigenaresse. Die vijver is een pronkstuk in een strak aangelegde tuin, is leefruimte voor enkele vissen en geeft een gevoel van rust dankzij een pomp die constant water in een fraai boogje sproeit. Ik kreeg een lijst met instructies en een stevige zoen. Dat laatste stelde ik buitenwoon op prijs. Ik kweet me gewetensvol van

Burenhulpmijn opdracht en hield me nauwgezet aan de instructies, zoals het schoon maken van het filter. Dat het pompgemaal op een tijdklok stond had niemand me verteld, maar daar kwam ik uiteindelijk na een nacht wakker liggen achter. Het schoonmaken van het filter verliep in eerste instantie ook prima, in twee instantie schoot het sproeistuk uit mijn handen. Ondanks alle zoekacties in de diepe waterplas bleef het onder-deel zoek. Gelukkig had een straatbewoner nog enkele hulpstukken, al waren die niet van eenzelfde apparaat. Met veel kunst- en vliegwerk heb ik uiteindelijk een tweedehands pomp geconstrueerd. Met zicht-bare trots stelde ik het apparaat in het bijzijn van mijn lief en een straatbewoonster in werking. Beide dames lagen onmiddellijk plat en kwamen niet meer bij van het lachen, terwijl ik als een verzopen kat bij de vijverrand stond. De fontein deed het prima al was de waterstraal wat te krachtig en te hoog en stond ik onder een douche. Bij het demonteren schoot ik bijna de vijver in en kon ternauwernood aan de verdrinkingsdood ontsnappen. Mijn lief grinnikt nog af en toe irritant en dat is zeer vernederend, moet ik toegeven.

Ik hou het voorlopig bij minder technische bijstand en leen mijn oor aan ouderen die eindelijk eens zonder gehinderd te worden door min of meer goedbedoelde adviezen hun ziektebeeld uitvoerig uit de doeken kunnen doen. Ik heb nooit geweten dat er zoveel kwalen en geheimzinnige ziektes bestaan. Het is maar goed dat de vertellers niet weten dat ik mijn hoorapparaten uitzet tijdens hun lijdensverhaal.

111111NOVEMBER 2014