รายงานทบทวนส่งอำนวยความสะดวกผู้สูวอายุPdf

รายงานฉบบสมบรณ โครงการ “การทบทวนเอกสาร ดานการใหบรการและสงอ านวยความสะดวกทเอออ านวยตอการใชชวตประจ าวนของผสงอาย” สญญาเลขท TGRI 54010 โดย รศ. ณรงค ใจหาญ สนบสนนทนโดย แผนงานพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย:พฒนาพนทตนแบบและปจจยส าคญส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมคณภาพ

(สสส.)

1

บทท 1 บทน า

ทมาและความส าคญของปญหา ประเทศไทยอตราการเตบโตของจ านวนประชากรกลมผสงอายมอตราสงขนเนองจากการ

พฒนาการดานวทยาศาสตรและการสาธารณสข โดยเฉพาะวธปองกนและรกษาโรค ท าใหมอตราการตายลดลง

และมนษยมอายยนยาวขน ขอมลจากการฉายภาพประชากรโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต ประมาณการจ านวนประชากรผสงอาย พบวา ในป 2547 มจ านวน 6.5 ลานคนคดเปนรอยละ

10.1 ของประชากรทงหมด และในป 2548 มจ านวน 6.7 ลานคนคดเปนรอยละ 10.4ของประชากรทงหมด และ

คาดวาอตราสวนผสงอายจะสงขนถง รอยละ 11.3 ในป 2552(ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต 2546) และมการคาดการณวาจ านวนผสงอายจะเพมขนอกเปน10.7 ลานคนหรอรอยละ 15.28

ในป พ.ศ.2563 และจะเปนสงคมสงอายเตมรปแบบ

การทผสงอายจะมจ านวนเพมมากขนในอนาคต ภาคสวนตางๆ จะตองมการระบบการ

จดบรการและสงอ านวยความสะดวกใหมความเหมาะสมกบผสงอายทงดานการดแลทางสขภาพรางกาย จตใจ

ทางสงคมและสภาพแวดลอมตางๆ ใหกบผสงอาย เพอใหสามารถเขาถงสทธประโยชนและเอออ านวยตอการ

ด ารงชวตประจ าวนของผสงอาย แตในขณะเดยวกนการจดบรการเพอดแลผสงอายในปจจบนยงไมครอบคลม


(สสส.)

2

และทวถง เนองจากการบรการดานตางๆ ทมอยยงไมเปนระบบ รวมทงระเบยบขอบงคบของหนวยงานยงไมเออ

ในการบรหารจดการอยางเตมรปแบบ จงท าใหผสงอายจ านวนมากไมสามารถเขาถงบรการได

ในปทผานมามลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย( มส.ผส.)ไดรบความสนบสนนจากส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ในการพฒนาคณภาพชวตผสงอาย ซงจะตองมการสรางความรเพอสนบสนนการพฒนาในระดบนโยบายดวย การปฎรปกฎหมายทจะเออตอสงคมสงอายพรอมๆกบ การท าใหสงคมมความตนตวและเตรยมความพรอมในทกดานในการเขาสสงคมสงอายนน ตองการนโยบายมหภาคและการขบเคลอนสงคมมบทบาทส าคญควบคกน ดงนน มส.ผส.จงเหนสมควรใหมการจดประชมเชงปฏบตการเพอระดมความคดในการปฏรปกฎหมายตางๆ ทเกยวของกบผสงอาย เฉพาะประเดนทางดานการใหบรการและสงอ านวยความสะดวกทเอออ านวยตอการใชชวตประจ าวนของผสงอาย เพอเปนปจจยน าเขาส าหรบการประชมนน

วตถประสงค เพอทบทวน เรยบเรยง องคความรตางๆ ในดานการใหบรการและสงอ านวยความสะดวกทเอออ านวย

ตอการใชชวตประจ าวนของผสงอายทเกยวของกบกฎหมาย ขอบเขตขจงการศกษา

1. รวบรวม ทบทวน เอกสารวชาการทงในและตางประเทศ และวเคราะหองคความรเกยวกบผสงอาย โดยครอบคลมประเดนตางๆ ดงน นยามศพททางกฎหมายเกยวกบผสงอาย กฎหมายทเกยวกบสถานทสาธารณะทสอดคลองกบผสงอายในพนท กฎหมายผงเมอง และภมสถาปตยทคมครองความปลอดภยและอ านวยความสะดวกของผสงอาย ขอบงคบ/กฎหมายหมบานจดสรรทเกยวของกบการจดสงอ านวยความสะดวกแกผสงอาย การออกแบบและการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบผสงอายขององคกรปกครองสวนทองถน. บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนองคกรปกครองสวนทองถน. ในการบรหารจดการเพอจดบรการส าหรบผสงอายในสงคมเมองและชนบท


(สสส.)

3

2. จดท าวเคราะหและสงเคราะหขอสรปการประชมระดมความเหนเรอง การใชบรการและสงอ านวยความสะดวกทเอออ านวยตอการใชชวตประจ าวนของผสงอาย รวมกบ มส.ผส. เพอเปนการระดมความเหนและรวบรวมปญหาจากตวแทนผสงอาย และเจาหนาทจากองคกรปกครองสวนทองถนทด าเนนงานการใหบรการทเออประโยชนกบผสงอาย ในวนท 18 มนาคม 2554 ณ สถาบนวจยจฬาภรณ กรงเทพฯ 3. เรยบเรยงขอมลใหมเพมเตมทไดจากการประชมรวมกบการทบทวนเอกสาร 4. สงเอกสารทเรยบเรยงนตอ มส.ผส. เพอจดท า Fact sheets และสงพมพอนๆ เพอการประชมเชงปฏบตการทจะจดในเดอนพฤษภาคม 2554 ระยะเวลาในการด าเนนงาน เมษายน-พฤษภาคม 2554


(สสส.)

4

บทท 2

ผลการศกษา [

1. นยามศพททางกฎหมายเกยวกบผสงอาย นยามของค าวา “ผสงอาย” ตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 ไดใหนยามไวชดเจนแลว วา

หมายถงบคคลทมอายเกนหกสบปบรบรณขนไปและมสญชาตไทย แตนยามทเกยวกบการใหบรการแกผสงอายนนยงเปนปญหาอยเนองจากในกฎหมายผสงอายไมไดใหค านยามในเรองนอยางชดเจนจงเปนปญหาของการตความและน าไปสการก าหนดขอบเขตของสทธผสงอายและภาระหนาทของหนวยงานทเกยวของในการใหบรการและใหความสะดวกแกผสงอาย

เนองจากรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 ไดใหสทธของผสงอายไว แตยงไมไดก าหนดนยามของหลกทใหไว จงมผทศกษาและวเคราะหนยามของบทบญญตอนเปนหลกประกนของสทธผสงอายโดยศกษาความหมายในบรบทของชมชน1 ไวมดงน

1) “ความยากไร” หมายถง ผสงอายทขาดแคลนและไรสงทชวยการด ารงชวตในดานเศรษฐกจ และสงคม เชนการขาดปจจยส การไรครอบครว การขาดสทธตามกฎหมาย การขาดโอกาสทางสงคม ขาดสงแวดลอมทด และขาดศกยภาพในการด าเนนชวตดวยตนเอง2

2) “ทอดทง” หมายถง ละเลย ทงขวาง ไมเอาเปนธระ ไมเอาใจใส ไมน าพา การทอดทงเปนเรองทไมถกตองทางศลธรรม และหลกมนษยธรรม3

3) “ความเทาเทยม” หมายถง การทไดรบการปฏบตจากครอบครว ชมชน และรฐเหมอนกนทงดานกฎหมาย จารตประเพณ และการยอมรบในศกดศรของความเปนมนษย4

4) “ความเปนธรรม” หมายถง การทผสงอายไดรบการปฏบตจากสมาชกในครอบครวอยางเหมาะสมกบฐานะความเปนอยและสภาวะทางรางกาย การไดรบการปฏบตทไมเหลอมล า ไมถกเลอกปฏบต

1 ศศพฒน ยอดเพชรและคณะ,ค านยามของชมชน ทเกยวกบสทธของผสงอายตามรฐธรรมนญฯ, โครงการวจยเรอง การขบเคลอนระบบบรการอยางบรนาการเพอสทธและสขภาวะของผสงอายในชมชน สนบสนนโดย กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพและมลนธสาธารณสขแหงชาต (กรงเทพมหานคร: เจพรนท, 2553) , หนา 18-120 2 เพงอาง, หนา 35 3 เพงอาง,หนา 66 4 เพงอาง,หนา 77


(สสส.)

5

หรอการเอารดเอาเปรยบ และการไดรบสวสดการและบรการสงคมอยางเทาเทยม ทงนควรมการน าหลกทางศาสนาเปนเกณฑในการพจารณาดวย5

5) “สมศกดศร” หมายถง การทผสงอายไดรบการปฏบตจากครอบครว ชมชน และสงคมอยางมเกยรต ใหความเคารพนบถอ ไดรบสทธตามกฎหมายและผสงอายเองเปนผปฏบตตนอยางมเกยรตและวางตวเหมาะสมตามสถานภาพและบทบาททางสงคม6

การก าหนดนยามความหมายในบรบทของชมชนขางตนถอไดวาเปนการศกษาวเคราะหและพยายามทจะน าความหมายในทางนามธรรมมาวเคราะหศกษาถงความรสกในทางสงคมและบรบทของชมชนในสงคมไทยเพอใหเกดความชดเจนในการน าไปปฏบตอยางแทจรงแกผสงอายตางๆ ในแตละชมชน และเปนการพยายามใหค านยามทพจารณาถงปจจยทางดานสงคม เศรษฐกจ คานยม ศาสนา วฒนธรรมประกอบดวย

ขอเสนอแนะของคณะผวจยขางตนไดเสนอทางออกของการทยงไมมกฎหมายก าหนดนยามของถอยค าส าคญดงกลาวใหตองนยามไวในกฎหมายใหชดเจน เพอปองกนการตความทอาจเขาใจไปคนละความหมายเนองจากถอยค าดงกลาวไดก าหนดไวโดยขาดนยามทางกฎหมาย จงถอวาเปนประเดนทส าคญของการทจะตองปรบปรงกฎหมายเพอก าหนดนยามในถอยค าทงหาค าขางตน

อยางไรกด การก าหนดนยามศพท ซงตองใชบงคบโดยเสมอภาคและมความยดหยนในแตละพนททวราชอาณาจกรไทยนน มความยากทจะก าหนดค านยามทครอบคลมความหมายทก าหนดไว นอกจากน ความหมายของถอยค าซงไดก าหนดไวเปนนามธรรมนน อาจมการเปลยนแปลงไดตามยคสมย ดงนน ในหลายๆประเทศกไมไดก าหนดนยามของถอยค าดงกลาวไวในกฎหมายแตเปดโอกาสใหผใชกฎหมายไมวาในระดบเจาหนาท หรอศาลทจะใชการตความเพอใหเหมาะสมกบสภาพการณของแตละสงคม และสามารถเปลยนแปลงไดตามสภาพสงคมและกาลเวลา

ถอยค าทงหาค าน หากเปนความหมายทนกนตศาสตรน ามาใชเพอใหสทธแกผสงอายหรอแกบคคลอนๆทไดรบสทธตามกฎหมาย มความหมายดงน

1) “ความยากไร” ความหมายในทางกฎหมายจะมงเนนทสภาพความยากไรทางเศรษฐกจเปนหลก ทงนเพราะผทยากไร จะไดรบสทธตามกฎหมายหลายประการ เชน ไดรบยกเวนคาธรรมเนยมศาล ไดรบความชวยเหลอจากรฐในดานการชวยเหลอทางกฎหมาย การไดรบการรกษาพยาบาลโดยไมตองเสยคาใชจาย หรอการไดรบเบยยงชพ เปนตน

5 เพงอาง,หนา 98 6 เพงอาง, หนา 111


(สสส.)

6

อยางไรกด การทจะพจารณาวาเปนผยากไรหรอไมนน เปนปญหาวาจะน าหลกเกณฑใดมาพจารณาเพอจะใหสทธหรอสวสดการตาง ๆ เนองจาก การทจะพจารณารายไดของผนนโดยไมพจารณาถงภาระคาใชจายทผ นนจะตองรบผดชอบตอครอบครวกจะเปนปญหา ในขณะเดยวกน หากพจารณารายไดซงเปนตวเงน อาจไมสามารถน ามาค านวณกบผมอาชพทไมมเงนเดอนประจ า แตมรายไดจากผลผลตทางเกษตรหรอการผลตสนคาทเปนอตสาหกรรมในครวเรอน รวมถงภาระหนสนของผนนดวย ดวยเหตน ในบางประเทศจงไดก าหนดเกณฑในการค านวณรายไดและรายจายไวในกฎหมายล าดบรอง และปรบเปลยนตวเลขของเกณฑทจะถอวาเปนผยากไรไวตามสภาพเศรษฐกจทเปลยนไป เชน กฎหมายเยอรมน เปนตน

2) “ทอดทง” หมายความวา เปนการละทงหนาททผดแลผสงอายหรอเดกหรอคนปวยเจบนนในการใหการดแลผทไมอาจชวยตนเองได ดงนน การทอดทงจงไมใชการน าไปทงขวาง แตอาจเปนการทปลอยใหผนนอยอยางไมมผดแล ในลกษณะทไมอาจชวยตนเองได ดงนนในกฎหมายพจารณาถงสภาพทคนทไมอาจชวยตนเองไดไมวาจะเปนเพราะเปนเดก หรอคนปวยเจบหรอคนชรา ซงตองมคนดแล แตคนทมหนาทดแลไมท าหนาทปลอยใหบคคลดงกลาวไมมผดแล จงถอเปนการทอดทง การน าเดกไปฝากไวกบสถานสงเคราะหหรอผสงอายไปอยทบานเพอนหรอสถานสงเคราะหจงไมอยในความหมายของการทอดทง แตถาน าไปปลอยไวในทสาธารณะและผสงอายหรอเดกไมมความสามารถทจะกลบบานไดเอง ดงนถอวาเปนการทอดทงได

3) “ความเทาเทยม” หมายความวา ความเทาเทยมกนในสทธและหนาทและการไดรบบรการตามทกฎหมายก าหนด โดยไมมการเลอกปฏบต อยางไรกด การเทาเทยมกนน มแนวคดอยสองแนวทาง แนวทางทหนง เปนความเทาเทยมในสทธพนฐานของความเปนมนษยโดยไมแยกวาเปนความแตกตางในเรองอาย เพศ การศกษา ฐานะทางเศรษฐกจ ซงเปนหลกประกนสทธพนฐานของกตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง ขอ 267 แตในอกแนวทางหนง เปนความเทาเทยมเพราะบคคลเหลานมความจ าเปนพนฐานทตองไดรบการสงเคราะหหรอชวยเหลอจากรฐ หรอไดรบบรการจากรฐ เชน การทบคคลนนเปนผยากไร จงไดรบบรการของรฐในเรองเบยยงชพ หรอการทผนนไมมงานท า จงไดรบการชวยเหลอหรอสงเคราะหจากรฐทเปนเงนชดเชยบางสวนกอนทจะหางานท าได การทรฐจะใหบรการแกทกคนโดยไมค านงถงความจ าเปนหรอความขาดแคลนของผนนแลวจะท าใหรฐไมไดใหบรการแกบคคลทเทาเทยมกน 7 หลกนไดบญญตเพมเตมใน อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกประตบตทางเชอชาตในทกรปแบบ ขอ 5 ไมวาจะเปนสทธทจะไดรบสวสดการ ซงเปนสทธในทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ซงไดแกสทธในการมงานท า การจดตงสหภาพแรงงาน การมทอยอาศย การไดรบบรการทางดานสาธารณสข การบรการสงคม การไดรบการศกษาอบรม การเขารวมกจกรรมทางวฒนธรรม นอกจากนยงใหประกนสทธทจะเขาถงสถานทหรอบรการใดๆ ทมไวเพอสาธารณะชน เชนการเดนทางขนสง โรงแรม รานอาหาร รานกาแฟ โรงละคร และสวนสาธารณะ โปรดด ใน คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต, อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกประตบตทางเชอชาตใหทกรปแบบ, (กรงเทพฯ : มราเคล ครเอชนอนเตอร พรนท, หนา 32-34


(สสส.)

7

ดงนน ในการจะนยามของความเทาเทยมจงควรพจารณาถงปรบทของการใหบรการตอบคคลทเกยวของดวยมใชวาหากเปนบคคลแลวจะตองไดรบบรการหรอการสงเคราะหทเหมอนกนหรอเทากนทงหมด เพราะคนทยากไร หรอไรทพง หรอมขอจ ากดในดานกายภาพหรอจตใจยอมจะไดรบการสงเคราะหหรอชวยเหลอมากกวาคนปกตโดยทวไป หากรฐจายหรอบรการเทากนยอมจะท าใหเกดความไมเทาเทยมในความเสมอภาคทใหบรการนน

4) “เปนธรรม” มความใกลเคยงกบความเทาเทยมตามทไดใหนยามไปแลว แตความเปนธรรมทถอวาเปนนามธรรมเพราะ เปนการปฏบตตอผสงอายทจะไดรบการปฏบตในฐานะผทไดรบความเสยหายจากการทถกประทษรายอยางเปนธรรม และการไดรบบรการหรอการปฏบตอยางเปนธรรมในชมชน สงคม ดงนน ในทางกฎหมายจงมงเนนทการไดรบการปฏบตหรอการไดรบบรการอยางเปนธรรม เหมาะสม หรอการไดรบการชดเชยความเสยหายหรอสทธทเสยไปอยางเหมาะสม

5) “สมศกดศร” หมายความวา ผสงอายไดรบการปฏบตทสมศกดศรของความเปนมนษยทจะไดรบ ทางดานสทธมนษยชน ถอวาทกคนมความเทาเทยมกนหมด และไดรบการเคารพในศกดศรของความเปนมนษย การปฏบตตอเพอนมนษยทไมเทาเทยมกนหรอการปฏบตอยางใดอยางหนงทท าใหผนนถกบงคบ หรอดถก หรอการท ารายหรอบงคบใชแรงงานเปนกรณทลดศกดศรของความเปนมนษยของผนน

อยางไรกด การปฏบตตอผสงอายนน มแนวคดทเพมขนจากการทจะปฏบตตอบคคลทวไปทวา ผสงอายควรไดรบการเคารพในฐานะทเปนผทไดท าประโยชนใหกบสงคมหรอครอบครวหรอชมชนมากอน อนเปนวฒนธรรมของตะวนออก ดงนน ผสงอายจงควรไดรบการดแลและใหการเคารพมากวาคนทมอายนอยกวา ซงลกษณะของวฒนธรรมน มความเดนชดในสงคมจน ญปน ไทย อนเดย เปนตน

ในความเหนของผเขยนนน เหนวา การพจารณาสทธและการใหบรการแกผสงอายซงมบทบญญตในกฎหมายรฐธรรมนญและในกฎหมายผสงอายหรอกฎหมายอนๆทเกยวของมความจ าเปนตองก าหนดแนวทางการบงคบใชกฎหมายไวแตอาจจะยากตอการก าหนดนยามไวในกฎหมายระดบพระราชบญญต จงควรก าหนดแนวทางในการใชกฎหมายไวในกฎหมายล าดบรองของแตละฉบบ ทงนเพราะสทธตางๆมบรบททแตกตางกนหากน ามานยามและน าไปใชกบกฎหมายอนๆ อาจไมตรงกบวตถประสงคของกฎหมายแตละฉบบได ขอพจารณาตอไป

เนองจากกฎหมายไดใหสทธของผสงอายไวอกหลายประการ เชน สทธในกระบวนการยตธรรม ใน

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 มาตรา 40 (6) เดก เยาวชน สตร ผสงอาย หรอผพการหรอทพพล


(สสส.)

8

ภาพ ยอมมสทธไดรบความคมครองในการด าเนนกระบวนพจารณาคดอยางเหมาะสม และยอมมสทธไดรบการ

ปฏบตทเหมาะสมในคดทเกยวกบความรนแรงทางเพศ” ซงความหมายของค าวา “เหมาะสม” ในอนมาตราน ม

กรณทไดรบการคมครองทเหมาะสม และการไดรบการปฏบตทเหมาะสม ซงจะตองพจารณาความหมายวาเปน

ความเหมาะสมในฐานะผสงอายหรอการไดรบการคมครองเพราะเหตทเปนผสงอาย ทงนในความหมายท

กฎหมายตองการใหความคมครองเปนการคมครองเพอใหผสงอายไดรบการคมครองสทธทจะไดรบการ

พจารณาคดทเปนธรรม เพอใหเหมาะสมกบผสงอายทมสขภาพรางกายออนแอ เมอถกท ารายแลวจงควรไดรบ

การฟนฟรางกายหรอจตใจ หรอการไดรบความปลอดภยจากการทไมถกประทษรายซ าในระหวางการพจารณา

นอกจากน ขอทยงไมไดพจารณากนหรอมหลกเกณฑทชดเจนกคอการสบพยานผสงอายควรไดรบการ

ด าเนนการทแตกตางจากการสบพยานบคคลทวไปหรอไม หรอควรมสหวชาชพเขามาใหการดแลหรอ

สอบปากค าเชนเดยวกบการสบพยานเดกหรอไม เพยงใด

หรอในกรณทผสงอายอยในครอบครวแมจะไดรบการทารณกรรมแตไมอาจออกไปแจงความได การทจะมเจาหนาทมารบแจงความจงไมอาจกระท าได เพราะสวนใหญการขอรบบรการจากรฐจะตองมาตดตอดวยตนเองหรอมากบญาต การทรฐไมไดจดเจาหนาทเพอดแลเกยวกบเรองนจงมผลกระทบตอการไดรบการปฏบตทเหมาะสมในกรณผสงอายทไมอาจชวยตวเองได

สวนนยามศพทของ”สงอ านวยความสะดวก” ก าหนดไวใน กฎกระทรวงก าหนดสงอ านวยความสะดวกในอาคารส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา พ.ศ. 2548 ซงออกตามความในมาตรา 5 (3) แหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 ขอ 2 ดงน

“สงอ านวยความสะดวกส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา” หมายความวา สวนของอาคารทสรางขนและอปกรณอนเปนสวนประกอบของอาคารทตดหรอตงอยภายในและภายนอกอาคารเพออ านวยความสะดวกในการใชอาคารส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา

แตในประกาศหรอกฎกระทรวงของหนวยงานอนไมไดก าหนดนยามของสงอ านวยความสะดวกไว เพยงแตก าหนดวาควรมสงอ านวยความสะดวกในเรองใดบางและตองจดอยางไรโปรดดตอไปในหวขอ 2

2. กฎหมายทเกยวกบสถานทสาธารณะทสอดคลองกบผสงอายในพนท8 พระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 มาตรา 11 (6) ก าหนดใหผสงอายมสทธไดรบการคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนในดานการอ านวยความสะดวก และความปลอดภยโดยตรงแกผสงอายในอาคาร


(สสส.)

9

สถานท ยานพาหนะ และไดมประกาศส านกนายกรฐมนตร ก าหนดใหกระทรวงคมนาคม เปนหนวยงานรบผดชอบรวมกบหนวยงานของรฐทเกยวของด าเนนการเรองการอ านวยความสะดวกและความปลอดภยโดยตรงแกผสงอายในยานพาหนะ9 และกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเปนหนวยงานหลกรบผดชอบรวมกบหนวยงานของรฐทเกยวของกบการด าเนนการ เรองการอ านวยความสะดวกและความปลอดภยโดยตรงแกผสงอายในการบรการสาธารณะอนๆ ตามมาตรา 11 (5) และการชวยเหลอผสงอายซงไดรบอนตรายจากการถกทารณกรรมหรอถกแสวงหาประโยชนโดยมชอบดวยกฎหมายหรอถกทอดทงตามมาตรา 11 (8)10 กระทรวงมหาดไทย ในการก าหนดสงอ านวยความสะดวกในการอาคาร ตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร กระทรวงคมนาคม ไดออกประกาศกระทรวงคมนาคม เรอง ใหหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคมก าหนดหลกเกณฑ วธการ เงอนไข ในการคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนแกผสงอายในสวนทเกยวกบการขนสงสาธารณะ11 ขอ 2 ใหคณะกรรมการตามกฎหมายทเกยวของกบการขนสงสาธารณะในสงกดกระทรวงคมนาคม จดใหมการคมครอง การสงเสรม การสนบสนน แกผสงอาย ดงน “ (1) อ านวยความสะดวก และความปลอดภยโดยตรงแกผสงอายในสวนทเกยวของกบการขนสงสาธารณะในความรบผดชอบ เชนในอาคาร สถานท ยานพาหนะ หรอการบรการสาธารณะอนๆ” นอกจากนในขอ 3 ก าหนดวา การก าหนดหลกเกณฑและวธการนนจะตองประกาศก าหนดใหทราบโดยทวกน รวมถงขอ 4 ใหมการรณรงคใหประชาชนเนนถงความส าคญและตระหนกถงการใหความชวยเหลอ อ านวยความสะดวก และความปลอดภยแกผสงอาย ในการโดยสารยานพาหนะและขนสงมวลชน สวนการซอตวรถโดยสารสาธารณะนน มค าสงฝายการเดนรถ ท พ 5 /ดล.1/1/2547 เรองระเบยบการลดคาโดยสารครงราคาแกผโดยสารสงอาย 60 ปขนไป ขอ 7 ให นสน. หวหนาหนวยบรการขายตวทกแหง อ านวยความสะดวกและใหบรการแกผสงอายในการใชบรการรถไฟเปนกรณพเศษทงภายในและนอกชวงระยะเวลาการลดคาโดยสาร เชนเมอตดตอขอซอตว ไมตองเขาแถวรอ จดทนงใหระหวางรอรบตว พรร. ขบวน

9 ประกาศส านกนายกรฐมนตร เรองก าหนดหนวยงานรบผดชอบในการด าเนนการตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 121 ร.จ. 87 ง ลงวนท 4 สงหาคม 2547 ขอ 5 10 ประกาศส านกนายกรฐมนตร เรองก าหนดหนวยงานรบผดชอบในการด าเนนการตามพระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 121 ร.จ. 87 ง ลงวนท 4 สงหาคม 2547 ขอ 11 11 ประกาศในราชกจจานเบกษา 121 ร.จ. 99 ง. ลงวนท 8 กนยายน 2547


(สสส.)

10

รถโดยสารทกขบวน ชวยยกสมภาระและจดหาทนงให ระมดระวงดแลใหความปลอดภยปฐมพยาบาลเมอเกดอาการปวยเจบเปนตน12 ส าหรบการจดสงอ านวยความสะดวกและความปลอดภยใหแกผสงอายในการบรการสาธารณะอน ๆ ทอยในความรบผดชอบของหนวยงานในสงกดของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย มขอก าหนดไวในประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรอง ก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนการอ านวยความสะดวกและความปลอดภยโดยตรงแกผสงอายในการบรการสาธารณะอน13 ขอ 3 ขอ 4 และขอ 6 ดงน “ ขอ 3 ใหส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด ด าเนนการ ดงน

(1) จดสถานท โตะ เกาอ ใหบรการส าหรบผสงอาย ไวเปนสดสวนในส านกงาน (2) ใหบรการแกผสงอายเปนล าดบตนหรอเปนกรณพเศษโดยเนนบรการเบดเสรจ (3) จดสงอ านวยความสะดวกใหแกผสงอาย เชนรถเขนนง ไมเทา ราว อปกรณในหองน า (4) จดท าแผนผงชองทางการใหบรการทเหมาะสมกบผสงอาย (5) เปนศนยกลางในการประสานขอความรวมมอ รวมทงรณรงคและประชาสมพนธใหหนวยงาน

ของรฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน และประชาชนในจงหวดใหตระหนกถงความส าคญเกยวกบการอ านวยความสะดวกและความปลอดภยในการใหบรการแกผสงอาย

(6) จดท าโครงการหรอกจกรรมเชงรกเพออ านวยความสะดวกและความปลอดภยในการใหบรการแกผสงอายทอยในพนท เชนการออกหนวยเคลอนท

ขอ 4 ใหกรมพฒนาสงคมและสวสดการ และหนวยงานในสงกดกรมพฒนาสงคมและสวสดการ ด าเนนการ ดงน (1) จดสถานท โตะ เกาอ ใหบรการแกผสงอาย ไวเปนสดสวนในส านกงาน (2) ใหบรการแกผสงอายเปนล าดบตนหรอเปนกรณพเศษโดยเนนบรการเบดเสรจ (3) จดสงอ านวยความสะดวกใหแกผสงอาย เชนรถเขนนง ไมเทา ราว อปกรณในหองน า (4) จดท าแผนผงชองทางการใหบรการทเหมาะสมกบผสงอาย

12 กองนตการ ส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, ขอปฏบตราชการวาดวยการใหบรการประชาชน และรวมกฎหมายกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2548 , หนา 223-224 13 ประกาศในราชกจจานเบกษา 122 ร.จ. 10 ง. ลงวนท 3 กพ. 2548 โปรดด เพงอาง หนา 219-220


(สสส.)

11

(5) เปนศนยกลางในการประสานขอความรวมมอ รวมทงรณรงคและประชาสมพนธใหหนวยงานของรฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน และประชาชนในจงหวดใหตระหนกถงความส าคญเกยวกบการอ านวยความสะดวกและความปลอดภยในการใหบรการแกผสงอาย

(6) จดท าโครงการหรอกจกรรมเชงรกเพออ านวยความสะดวกและความปลอดภยในการใหบรการแกผสงอายทอยในพนท เชนการออกหนวยเคลอนท

(7) จดท ามาตรฐานในการจดบรการส าหรบผสงอายในสถานสงเคราะห (8) จดหาสถานทของหนวยงานจดกจกรรม หรอประชมหรอเปนศนยกลางในการด าเนนการของ

ผสงอาย ขอ 6 ใหการเคหะแหงชาต จดสถานทและใหมอปกรณส าหรบบรการผสงอายทอยอาศยในพนทของชมชนการเคหะแหงชาต”

นอกจากน ในประกาศดงกลาวไดก าหนดถงการบรหารและการประสานงานความรวมมอไวในขอ 5 ขอ 7 และขอ 8 ดงน

“ ขอ 5 ใหส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว สนบสนนศนยพฒนาครอบครวในชมชน (ศพค.) ซงเปนองคกรประชาชนภายใตการสนบสนนและก ากบขององคกรปกครองสวนทองถน เพอเปนศนยเฝาระวงปญหาผสงอายและครอบครว ขอ 7 ใหส านกงานสงเสรมสวสดภาพเดกและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส คนพการ และผสงอาย เปนศนยกลางในการประสานขอความรวมมอ รวมทงรณรงคและประชาสมพนธใหหนวยงานของรฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน และประชาชนตระหนกถงความส าคญเกยวกบการอ านวยความสะดวกและความปลอดภยในการใหบรการแกผสงอาย ขอ 8 ใหอาสาสมครพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย อ านวยความสะดวกแกผสงอายในหมบาน โดยเฉพาะผสงอายทยากจน และประสบปญหาในการเดนทางมาขอรบบรการ โดยท าหนาทรบเรอง สอบขอเทจจรงเบองตน และประสานงานกบส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด และหนวยงานตางๆ รวมทงประสานการจดหาพาหนะเดนทางน าผสงอายไปรบบรการหรอรวมกจกรรมตางๆ”

จากประกาศของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยนน จะเหนไดวาการอ านวยความสะดวกแกผสงอายนน มมาตรการหลกคอการจดสถานท และเครองอ านวยความสะดวกและทจ าเปนส าหรบผสงอายไว รวมถงการใหบรการเปนพเศษโดยไมตองรอคว แตมาตรการทถอวาเปนบรการทเหมาะสม


(สสส.)

12

คอการจดอาสาสมครในหมบานทจะคอยเฝาระวงและเปนผประสานงานในการอ านวยความสะดวกแกผสงอายทจะขอรบบรการ รวมถงการใหบรการเคลอนท ขอส าคญทถอเปนการสรางความตระหนกใหแกประชาชนและใหความรแกผสงอายเองในการไดรบบรการและความสะดวกคอ การประกาศใหประชาชนทราบและมความตระหนกในการใหบรการแกผสงอาย ซงมาตรการนจะท าใหประชาชนเกดความตระหนกและเหนความส าคญของการใหความสะดวกและการใหบรการแกผสงอายในระยะยาว การอ านวยความสะดวกใหแกผสงอายในการขอรบบรการทางแพทย เปนไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองการรบบรการทางการแพทยและการสาธารณสขทจดไวโดยใหความสะดวกและรวดเรวแกผสงอายเปนกรณพเศษ พ.ศ. 254814 ขอ 1 โดยใหหนวยบรการในระดบโรงพยาบาลของรฐใหบรการทางการแพทยการสาธารณสขแกผสงอาย ดงตอไปน

(1) จดใหมชองทางเฉพาะส าหรบผสงอายแยกจากผรบบรการโดยทวไปในแผนกผปวยนอก (2) ก าหนดขนตอนและระยะเวลาในการใหบรการแกผสงอายโดยปดประกาศไวใหชดเจนและใหม

การประชาสมพนธในระหวางการใหบรการดวย ส าหรบในสถานททองเทยว สนามกฬา และนนทนาการ ไดมประกาศกระทรวงการทองเทยวและกฬา เรองก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขการคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนผสงอายในการจดบรการเพออ านวยความสะดวกสถานททองเทยว และการจดกจกรรมกฬาและนนทนาการ15 “ ขอ 2 ใหหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนสงเสรมการจดบรการเพออ านวยความสะดวกและใหสทธแกผสงอายทกคนในสถานททองเทยว หรอสนามกฬา หรอสถานทออกก าลงกายอนๆ

(1) ก าหนดมาตรฐานการบรการอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอายในสถานททองเทยวหรอสนามกฬา หรอสถานออกก าลงกายอนๆ

(2) ด าเนนการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนสนบสนนการใหบรการเพออ านวยความสะดวก ความปลอดภย และลดอตราคาเขาชมหรอการเขารวมกจกรรม ส าหรบผสงอายในสถานทองเทยว สนามกฬา หรอสถานออกก าลงกาย”

ในการใหบรการเพออ านวยความสะดวกในการเขาชมพพธภณฑ ไดมประกาศกระทรวงวฒนธรรม เรองการจดบรการเพออ านวยความสะดวกดานพพธภณฑ โบราณสถาน หอจดหมายเหต หอศลป แลการจดกจกรรมดานศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม16 ขอ 2 (1) (4) ดงน

14 ประกาศราชกจจานเบกษา 122 ร.จ. 45 ง. ลงวนท 7 มถนายน 2548 15 ประกาศราชกจจานเบกษา 121 ร.จ. ตอนพเศษ 110 ง. ลงวนท 1 ตลาคม 2547


(สสส.)

13

“ (1)จดใหมมาตรฐานการใหบรการอ านวยความสะดวกและความปลอดภยส าหรบผสงอายในพพธภณฑ โบราณสถาน หอจดหมายเหต หอศลป และสถานทจดกจกรรมดานศาสนา ศลปะ วฒนธรรม .............................. (4) รณรงคใหประชาชนเนนถงความส าคญและตระหนกถงการใหความชวยเหลออ านวยความสะดวกและความปลอดภยแกผสงอายในการเขาชมพพธภณฑ โบราณสถาน หอจดหมายเหต หอศลป และการจดกจกรรมดานศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม”

ในดานการอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอายและคนพการทจะใชอปกรณโทรคมนาคม ไดมประกาศคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต วาดวยมาตรฐานทางเทคนคของเครองและอปกรณโทรคมนาคมส าหรบคนพการและผสงอาย เรองโทรศพทสาธารณะ17 ซงออกโดยอาศยอ านาจตามมาตรา 51(6) แหงพระราชบญญตองคกรจดสรรคลนความถและก ากบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกการโทรคมนาคม พ.ศ. 2543 ซงประกาศรายละเอยดตามมาตรฐานเลขท กทช. มท. 7001-2553 มาตรฐานทก าหนดนนมลกษณะทท าใหผสงอายสามารถอานไดงาย และมความงายตอการเสยบบตร และสามารถรองรบการใชงานของผสงอายทมกลามเนอออนแรง รวมทงการกดซ าจากอาการกลามเนอแขงแรงโดยตองรองรบแรงกดในชวงระหวาง 0.5-0.9 นวตน (ขอ 4.1.3.6) บตรโทรศพทตองมลกษณะเอออ านวยตอการใชงานโดยเฉพาะอยางยงขอความในบตร ขนาดตวอกษร ขอความหรอปมนนสมผส สวนเครองโทรศพทตองมวงจรไมโครโพนตดเสยงรบกวนภายในเครอง โดยตองตดเสยงรบกวนภายนอกไดไมนอยกวา 20 เดซเบล (ขอ 4.1.10) ตโทรศพทตองมความกวางของประตไมนอยกวา 900 มลลเมตร เพอใหรถเขนคนพการเขาไปไดโดยสะดวกและตองมการกนเสยงรบกวนจากภายนอก รวมถงมสงอ านวยความสะดวกส าหรบผพการและผสงอายตามความเหมาะสมเชนราวจบ เปนตน พนตตองเรยบและอยในระดบเดยวกบทตดตง ตองมความสวางของแสดงไมนอยกวา 200 ลกซภายในตโทรศพท และมสญญลกษณทแสดงใหรวาเปนตโทรศพทสาธารณะส าหรบทกคนในต าแหนงทสมผสได (ขอ 4.2)

16 โปรดดใน กองนตการ ส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, ขอปฏบตราชการวาดวยการใหบรการประชาชน และรวมกฎหมายกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2548 , หนา 237 17 ประกาศในราชกจจานเบกษา 128 ร.จ. ตอนพเศษ 11 ง. ลงวนท 26 มกราคม 2554 หนา 15


(สสส.)

14

การตดตงตโทรศพทบนบาทวถ ผนงอาคารหรอพนผวอนๆ ตองตดตงในลกษณะทรถเขนคนพการสามารถเขาไปได ในแนวทางทสงเกตเหนงาย ปลอดภยจากอบตเหตทอาจเกดได ตองไมสงเกนกวา 1200 มลลเมตร และตองไมต ากวา 700 มลลเมตร และตองใหคนพการสามารถเขาไปใชบรการได (ขอ 4.3) นอกจากน ผใหบรการโทรศพทสาธารณะส าหรบคนพการหรอผสงอาย ตองจดใหมบรการสอบถามหรอรบฟงขอมลทางโทรศพทเกยวกบต าแหนงทตงโทรศพทสาธารณะส าหรบทกคน และค าแนะน าในการใชงาน รวมทงจดใหมเวปไซดแสดงขอมลในรปแบบขอความและเสยง (ขอ 4.5.2.4)

3. กฎหมายผงเมอง และภมสถาปตยทคมครองความปลอดภยและอ านวยความสะดวกของผสงอาย พระราชบญญตผงเมอง พ.ศ. 2518 ก าหนดใหเจาพนกงานจดการวางผงเมอง และด าเนนการใหเปนไป

ตามผงเมองทวางไว เพอสรางหรอพฒนาเมองใหมสขลกษณะ ความสะดวกสบาย เปนระเบยบเรยบรอย กอใหเกดความปลอดภยแกประชาชนและสวสดภาพของสงคม เพอเปนการสงเสรมเศรษฐกจ สงคม สภาพแวดลอม อนรกษสถานทหรอวตถทมประโยชนหรอคณคาทางศลปกรรม สถาปตยกรรม ประวตศาสตร โบราณคด และเพอบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาต ภมประเทศทงดงาม หรอมคณคาในทางธรรมชาต

การก าหนดผงเมองแบงออกเปน 2 ระดบ ขนแรก ก าหนดผงเมองรวม โดยประกาศเปนกฎกระทรวง เพอเปนแนวทางการพฒนาเมองในดานการใชประโยชนในทรพยสน การคมนาคม การสาธารณปโภค การบรการสาธารณะ และสภาพแวดลอมของเมองในดานตางๆ ตอมาจงประกาศผงเมองเฉพาะ โดยตราเปนพระราชบญญต ก าหนดแผนผงและโครงการด าเนนการเพอพฒนาหรอด ารงรกษาบรเวณเฉพาะแหง แตเนองจากการตราพระราชบญญตจะตองผานสภานตบญญตแหงชาต จงมพนทของจงหวดในประเทศไทยนอยแหงทมการก าหนดผงเมองเฉพาะ

โดยทวไปแลวการจดท าผงเมองรวมในปจจบนมอยในทกจงหวด แตการจดท าผงเมองเฉพาะซงตองตราเปนพระราชบญญตนน ขณะนยงไมมการจดท า อยางไรกด การจดท าผงเมองรวมนน แมวาจะมความประสงคทจะก าหนดลกษณะของพนททใชในการด าเนนกจการตางๆ ใหสอดคลองกบหลกการวางระบบผงเมองทด การก าหนดพนทดงกลาว มไดก าหนดขอบเขตการใชทดนของราษฎรแตละรายเปนหลก เพยงแตก าหนดวาพนทใดควรด าเนนกจกรรมอยางไรเพอใหสมประโยชนในหลายๆ ดาน ดงนน การก าหนดพนทอยอาศยหรอการก าหนดบรเวณทเหมาะสมกบสขภาพอนามยของผสงอาย โดยอาศยการก าหนดผงเมองรวมน กจะตองจดใหมการบรการสาธารณะ การสาธารณปโภค การคมนาคมทมพนทใกลกบพนททผสงอายอาศยอย อกทงตองไมก าหนดใหพนทเขตอตสาหกรรม หรอการใชประโยชนในทรพยสนทกอใหเกดอนตรายตอสขภาพหรอความเปนอยของผสงอายจะถกกระทบไดเปนส าคญ


(สสส.)

15

ทงนการแสดงความเหนของประชาชนตอการก าหนดผงเมองรวม ควรมขอก าหนดทจะตองรบฟงความคดเหนของผทรงคณวฒหรอศกษาผลกระทบตอผสงอายในปญหาสขภาพหรอความเปนอยและความปลอดภยของการใชพนทตางๆ ประกอบดวย สวนมาตรการทางกฎหมายควบคมทก าหนดสงอ านวยความสะดวกและการออกแบบอาคารใหมสงอ านวยความสะดวกและปลอดภยแกคนพการและคนชรา มดงน

พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 ใหอ านาจรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยออกกฎกระทรวงโดยค าแนะน าจากคณะกรรมการควบคมอาคาร เพอบงคบใหเปนไปตามเจตนารมณของพระราชบญญตน และใหอ านาจเจาพนกงานทองถนในควบคมการใชอาคาร เพอประโยชนในการรกษาคณภาพสงแวดลอม ดงน

1. รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย โดยค าแนะน าของคณะกรรมการควบคมอาคารมอ านาจออกกฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑเพอประโยชนแหงความมนคงแขงแรง ความปลอดภย การปองกนอคคภย การสาธารณสข การรกษาคณภาพสงแวดลอม การผงเมอง การสถาปตยกรรม และการอ านวยความสะดวกแกการจราจร (มาตรา 8)18 เมอมกฎกระทรวงตามมาตรา 8 แลว ใหราชการสวนทองถนถอปฏบตตามกฎกระทรวงนน (มาตรา 9)19 เวนแตราชการสวนทองถนจะออกขอบญญตทองถนก าหนดรายละเอยดในเรองนนเพมเตมจากทก าหนดไวในกฎกระทรวง โดยไมขดหรอแยงกบกฎกระทรวง (มาตรา 10(1)) หรอออกขอบญญตทองถนขดหรอแยงกบกฎกระทรวงเนองจากมความจ าเปน หรอมเหตผลพเศษเฉพาะทองถน (มาตรา 10(2)) โดยขอบญญตดงกลาวไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการควบคมอาคารและไดรบอนมตจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยแลว (มาตรา 10 วรรคสอง)20

ถารฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย โดยค าแนะน าของคณะกรรมการควบคมอาคารเหนวา ขอบญญตทองถนซงออกตามมาตรา 10(1) และ (2) นน มขอก าหนดทกอภาระหรอความยงยากใหแกประชาชนเกนความจ าเปนหรอกอใหเกดภยนตรายตอสขภาพ ชวต รางกาย หรอ ทรพยสนของประชาชน ใหรฐมนตรมอ านาจแจงใหราชการสวนทองถนนนด าเนนการยกเลกหรอแกไขขอบญญตทองถนเสยใหมภายใน 120 วน แตไมเปนการกระทบถงการกระท าทไดกระท าโดยชอบแลวกอนมการยกเลกหรอแกไข (มาตรา 10 ทว)21

18 มาตรา 8 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2543 19 มาตรา 9 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2535 20 มาตรา 10 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2535 21 มาตรา 10 ทว เพมโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2535


(สสส.)

16

ในกรณทยงไมมกฎกระทรวงออกมาตามมาตรา 8 ใหราชการสวนทองถนมอ านาจออกขอบญญตทองถนก าหนดเรองนน ๆ ได (มาตรา 9 วรรคสอง) ถาตอมามกฎกระทรวงออกมาก าหนดเรองนนภายหลง ใหขอก าหนดของขอบญญตทองถนในสวนทขดหรอแยงกบกฎกระทรวงเปนอนยกเลก สวนขอก าหนดทไมขดหรอแยง ใหมผลใชบงคบอยจนกวาจะมการออกขอบญญตทองถนใหมตามมาตรา 10 2. กฎหมายใหอ านาจเจาพนกงานทองถนเสนอแนะในเรองการควบคมการกอสรางและใชอาคาร ตามมาตรา 13 ทว เพอเปนการอ านวยความสะดวกแกประชาชนซงจะตองปฏบตตามพระราชบญญตน ใหสวนราชการแจงขอหาม ขอจ ากด หรอขอมลไปยงราชการสวนทองถน และใหราชการสวนทองถนจดใหท าเอกสารเผยแพรไวจ าหนายหรอใหแกประชาชน นอกจากน เจาพนกงานทองถนตองแจงค าเตอนไวในใบอนญาต เพอใหผรบใบอนญาตตองขออนญาตยงหนวยงานอน ในสวนทเกยวของกบเรองทขออนญาตนน หรอเจาพนกงานทองถนอาจจด ใหมแบบแปลนอาคารตางๆ ทไดมาตรฐานและถกตองไวจ าหนายหรอใหแกประชาชน22 ตามหลกกฎหมายขางตน องคกรปกครองสวนทองถน มอ านาจจดท าเอกสารเผยแพรขอมลแกประชาชนในเขตองคกรปกครองสวนทองถนและตอบขอหารอในสวนทเกยวกบการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายควบคมอาคารโดยเฉพาะขอแนะน าทจะใหมการกอสรางอาคารหรอก าหนดแบบแปลนอาคารทเอออ านวยกบการใหความปลอดภยแกผสงอายภายในอาคารนน 3. กฎหมายก าหนดใหนายกเทศมนตร มอ านาจควบคมการกอสราง หรอใชอาคารในเขตเทศบาล ดงน 1) ผใดจะกอสราง ดดแปลง หรอเคลอนยายอาคารตองไดรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถน หรอแจงตอเจาพนกงานทองถนและด าเนนการตามมาตรา 39 ทว (มาตรา 21) ซงผแจงจะตองกระท าตามแบบ และแจงขอมลเอกสาร ช าระคาธรรมเนยม ตามมาตรา 39(2) ผฝาฝนมาตรา 21 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามเดอน หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ และตองระวางโทษปรบอกวนละไมเกนหนงหมนบาทตลอดเวลาทฝาฝน (มาตรา 65) ในการตรวจพจารณาค าขอรบใบอนญาต ใหเจาพนกงานทองถนมอ านาจสงใหผขอรบใบอนญาตแกไขเปลยนแปลงแผนผงบรเวณ แบบแปลน รายการประกอบแบบแปลน หรอรายการค านวณทไดยนไว เพอใหถกตองและเปนไปตามกฎกระทรวงทออกตามมาตรา 8 หรอขอบญญตทองถนทออกตามมาตรา 9 หรอมาตรา 10 และใหน ามาตรา 25 วรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม

เมอผขอรบใบอนญาตไดแกไขเปลยนแปลงแผนผงบรเวณ แบบแปลนรายการประกอบแบบแปลน หรอรายการค านวณตามค าสงของเจาพนกงานทองถนแลวใหเจาพนกงานทองถนตรวจพจารณาและออก 22 มาตรา 13 ทว เพมโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2535


(สสส.)

17

ใบอนญาตใหภายในสามสบวน แตถาผขอรบใบอนญาตไดแกไขเปลยนแปลงในสาระส าคญผดจากค าสงของเจาพนกงานทองถน ในกรณนใหถอวาเปนการยนค าขอใหม และใหด าเนนการตามมาตรา 25 ตอไป (มาตรา 27)23 ในกรณทแบบแปลน รายการประกอบแบบแปลน และรายการค านวณทไดยนมาพรอมกบค าขอรบใบอนญาตกระท าโดยผทไดรบใบอนญาตใหเปนผประกอบวชาชพวศวกรรมควบคมตามกฎหมายวาดวยวศวกร ใหเจาพนกงานทองถนตรวจพจารณาแตเฉพาะในสวนทไมเกยวกบรายการค านวณ (มาตรา 28)24 ในกรณทแบบแปลน รายการประกอบแบบแปลน และรายละเอยดดานสถาปตยกรรมของอาคารซงไมเปนอาคารประเภทควบคมการใชทไดยนมาพรอมกบค าขอรบใบอนญาตกระท าโดยผทไดรบใบอนญาตใหเปนผประกอบวชาชพสถาปตยกรรมควบคมตามกฎหมายวาดวยสถาปนก ใหเจาพนกงานทองถนตรวจพจารณาแตเฉพาะในสวนทไมเกยวกบรายละเอยดดานสถาปตยกรรมสวนภายในอาคาร เวนแตทางหนไฟและบนไดหนไฟ (มาตรา 28 ทว) เมอไดรบใบอนญาตแลว ใหผไดรบใบอนญาตมหนงสอแจงชอผควบคมงานกบวนเรมตนและวนสนสดการด าเนนการตามทไดรบอนญาตใหเจาพนกงานทองถนทราบพรอมทงแนบหนงสอแสดงความยนยอมของผควบคมงานมาดวยผควบคมงานจะเปนบคคลใดหรอเปนเจาของอาคารกได เวนแตจะเปนการตองหามตามกฎหมายวาดวยวชาชพวศวกรรมหรอกฎหมายวาดวยวชาชพสถาปตยกรรม (มาตรา 29) จากหลกเกณฑในกฎหมายควบคมอาคารน เหนไดวาอ านาจขององคกรปกครองสวนทองถนหรอคณะกรรมการผงเมอง มอ านาจออกขอก าหนดทเกยวกบการกอสรางหรอดดแปลงอาคารเพออ านวยความสะดวกและปลอดภยใหแกผสงอายได ทงนโดยออกกฎกระทรวงตามมาตรา 8 ก าหนดเกณฑมาตรฐานไว แตหากยงไมมกฎกระทรวง แตองคกรปกครองสวนทองถนใดเหนวาควรสงเสรมการกอสราวอาคารหรอปรบปรงอาคารท เอออ านวยความสะดวกและปลอดภยแกผสงอายภายในอาคารนน กมอ านาจในการเผยแพรหรอก าหนดแนวทางตามมาตรา 13 ทวเพอใชเปนแนวทางในการก าหนดแบบมาตรฐานในการกอสรางอาคารทอ านวยความปลอดภยใหแกผสงอายได กฎกระทรวงในปจจบนทก าหนดสงอ านวยความสะดวกในอาคาร ส าหรบผพการหรอทพพล

ภาพ และคนชรา พ.ศ.254825 ก าหนดใหอาคารตามทระบไวในขอ 3 เปนอาคารทตองจดสงอ านวยความสะดวก

ดงน

23 มาตรา 27 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2535 24 มาตรา 28 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2543


(สสส.)

18

1) โรงพยาบาล สถานพยาบาล ศนยบรการสาธารณสข สถานอนามย อาคารทท าการของราชการ

รฐวสาหกจ องคการของรฐทจดตงขนตามกฎหมาย สถานศกษา หอสมดและพพธภณฑสถานของรฐ สถาน

ขนสงมวลชน เชน ทาอากาศยาน สถานรถไฟ สถานรถ ทาเทยบเรอทมพนทสวนใดของอาคารทเปดใหบรการ

แกบคคลทวไปเกน 300 ตารางเมตร

2) ส านกงาน โรงมหรสพ โรงแรม หอประชม สนามกฬา ศนยการคา หางสรรพสนคาประเภทตาง ๆ ท

มพนทสวนใดของอาคารทเปดใหบรการแกบคคลทวไปเกน 2,000 ตารางเมตร

มาตรการทก าหนดไวตงแตหมวด 1-9 ในขอ 4-28 มดงน

1) ปายแสดงสงอ านวยความสะดวก ทมสญญลกษณหรอตวอกษรแสดงใหเหนวาเปนสถานททอ านวย

ความสะดวกใหแกผพการ คนชรา รวมถงแสดงทางทน าไปสสงอ านวยความสะดวก โดยมสขาว

และพนปายสน าเงน ตองมความชดเจน มองเหนไดงาย ตดอยในต าแหนงทไมท าใหสบสน และ

ตองมแสงสวางเปนพเศษทงกลางวนและกลางคน (ขอ 4-6)

2) ทางลาดและลฟต มลกษณะทปองกนการลน และมความกวางเพยงพอส าหรบการใชรถเขน และม

ราวจบ โดยก าหนดวา หากมพนภายในอาคารกบภายนอกตางระดบกนเกน 20 มลลเมตร ตองมทาง

ลาดแตถาไมเกนใหปาดมมพนสวนตางระดบไมเกน 45 องศา

(1) พนผวทางลาดตองเปนวสดทไมลน (2) พนผวของจดตอเนองระหวางพนกบทางลาดตองเรยบไมสะดด (3) ความกวางสทธไมนอยกวา 900 มลลเมตร ในกรณททางลาดมความยาวของทกชวง รวมกนตงแต 6,000 มลลเมตร ขนไป ตองมความกวางสทธไมนอยกวา 1,500 มลลเมตร (4) มพนทหนาทางลาดเปนทวางยาวไมนอยกวา 1,500 มลลเมตร (5) ทางลาดตองมความลาดชนไมเกน 1:12 และมความยาวชวงละไมเกน 6,000มลลเมตร ในกรณททางลาดยาวเกน 6,000 มลลเมตร ตองจดใหมชานพกยาวไมนอยกวา 1,500 มลลเมตร คนระหวางแตละชวงของทางลาด

25 ประกาศในราชกจจานเบกษา 122 ร.จ. 52 ก. ลงวนท 2 ก.ค. 2548


(สสส.)

19

(6) ทางลาดดานทไมมผนงกนใหยกขอบสงจากพนผวของทางลาดไมนอยกวา 50 มลลเมตร และมราวกนตก (7) ทางลาดทมความยาวตงแต 2,500 มลลเมตร ขนไป ตองมราวจบทงสองดานโดยม ลกษณะ ดงตอไปน (ก) ท าดวยวสดเรยบ มความมนคงแขงแรง ไมเปนอนตรายในการจบและไมลน (ข) มลกษณะกลม โดยมเสนผานศนยกลางไมนอยกวา 30 มลลเมตร แตไมเกน 40 มลลเมตร (ค) สงจากพนไมนอยกวา 800 มลลเมตร แตไมเกน 900 มลลเมตร (ง) ราวจบดานทอยตดผนงใหมระยะหางจากผนงไมนอยกวา 50 มลลเมตร มความสงจากจดยดไมนอยกวา 120 มลลเมตร และผนงบรเวณราวจบตองเปนผนงเรยบ (จ) ราวจบตองยาวตอเนอง และสวนทยดตดกบผนงจะตองไมกดขวางหรอเปนอปสรรคตอการใชของคนพการทางการมองเหน (ฉ) ปลายของราวจบใหยนเลยจากจดเรมตนและจดสนสดของทางลาดไมนอยกวา 300มลลเมตร (8) มปายแสดงทศทาง ต าแหนง หรอหมายเลขชนของอาคารทคนพการทางการมองเหนและคนชราสามารถทราบความหมายได ตงอยบรเวณทางขนและทางลงของทางลาดทเชอมระหวางชน ของอาคาร (9) ใหมสญลกษณรปผพการตดไวในบรเวณทางลาดทจดไวใหแกผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา ในกรณอาคารมจ านวนชนตงแตสองชนขนไปตองจดใหมลฟตหรอทางลาดทกชน และสามารถให

ผพการและคนชราสามารถใชงานไดเอง ใชงานอยางปลอดภย และจดใหสามารถใชไดอยางสะดวก และม

สญญลกษณตามขอ 9

3)ลฟต จะตองมลกษณะตามทก าหนดไวในขอ 10 ดงน

(1) ขนาดของหองลฟตตองมความกวางไมนอยกวา 1,100 มลลเมตร และยาวไมนอยกวา 1,400 มลลเมตร (2) ชองประตลฟตตองมความกวางสทธไมนอยกวา 900 มลลเมตร และตองมระบบแสงเพอปองกนไมใหประตลฟตหนบผโดยสาร (3) มพนผวตางสมผสบนพนบรเวณหนาประตลฟตกวาง 300 มลลเมตร และยาว 900มลลเมตร ซงอยหางจากประตลฟตไมนอยกวา 300 มลลเมตร แตไมเกน 600 มลลเมตร


(สสส.)

20

(4) ปมกดเรยกลฟต ปมบงคบลฟต และปมสญญาณแจงเหตฉกเฉนตองมลกษณะดงตอไปน (ก) ปมลางสดอยสงจากพนไมนอยกวา 900 มลลเมตร ปมบนสดอยสงจากพนไมเกนกวา 1,200 มลลเมตร และหางจากมมภายในหองลฟตไมนอยกวา 400 มลลเมตร ในกรณทหองลฟตมขนาดกวางและยาวนอยกวา 1,500 มลลเมตร (ข) มขนาดเสนผานศนยกลางไมนอยกวา 20 มลลเมตร มอกษรเบรลลก ากบไวทกปมเมอกดปมจะตองมเสยงดงและมแสง (ค) ไมมสงกดขวางบรเวณทกดปมลฟต (5) มราวจบโดยรอบภายในลฟต โดยราวมลกษณะตามทก าหนดในขอ 8 (7) (ก) (ข) (ค)และ (ง) (6) มตวเลขและเสยงบอกต าแหนงชนตาง ๆ เมอลฟตหยด และขนหรอลง (7) มปายแสดงหมายเลขชนและแสดงทศทางบรเวณโถงหนาประตลฟตและตดอยในต าแหนงทเหนไดชดเจน (8) ในกรณทลฟตขดของใหมทงเสยงและแสงไฟเตอนภยเปนไฟกะพรบสแดง เพอใหคนพการทางการมองเหนและคนพการทางการไดยนทราบ และใหมไฟกะพรบสเขยวเปนสญญาณใหคนพการทางการไดยนไดทราบวาผทอยขางนอกรบทราบแลววาลฟตขดของและก าลงใหความชวยเหลออย (9) มโทรศพทแจงเหตฉกเฉนภายในลฟตซงสามารถตดตอกบภายนอกได โดยตองอยสงจาก พนไมนอยกวา 900 มลลเมตร แตไมเกน 1,200 มลลเมตร

(10)มระบบการท างานทใหลฟตทท าใหลฟตเลอนมาอยตรงทจอดชนระดบพนดนและประตลฟต

ตองเปดโดยอตโนมตเมอไฟฟาดบ

4) บนได ส าหรบผพการและผสงอายในอาคารตองจดใหมอยางนอยหนงแหงและตองมลกษณะตามทขอ 11 (1)- (7) ดงน (1) มความกวางสทธไมนอยกวา 1,500 มลลเมตร (2) มชานพกทกระยะในแนวดงไมเกน 2,000 มลลเมตร (3) มราวบนไดทงสองขาง โดยใหราวมลกษณะตามทก าหนดในขอ 8(7) (4) ลกตงสงไมเกน 150 มลลเมตร ลกนอนเมอหกสวนทขนบนไดเหลอมกนออกแลวเหลอความกวางไมนอยกวา 280 มลลเมตร และมขนาดสม าเสมอตลอดชวงบนได ในกรณทขนบนไดเหลอมกนหรอมจมกบนไดใหมระยะเหลอมกนไดไมเกน 20 มลลเมตร


(สสส.)

21

(5) พนผวของบนไดตองใชวสดทไมลน (6) ลกตงบนไดหามเปดเปนชองโลง (7) มปายแสดงทศทาง ต าแหนง หรอหมายเลขชนของอาคารทคนพการทางการมองเหนและคนชรา

สามารถทราบความหมายได ตงอยบรเวณทางขนและทางลงของบนไดทเชอมระหวางชนของอาคาร 5)ทจอดรถ ของอาคารจะตองมทจอดใหแกผพการหรอคนชรา ตามขอ 12 ซงอยางนอยตามอตราสวน ดงน (1) ถาจ านวนทจอดรถตงแต 10 คน แตไมเกน 50 คน ใหมทจอดรถส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชราอยางนอย 1 คน

(2) ถาจ านวนทจอดรถตงแต 51 คน แตไมเกน 100 คน ใหมทจอดรถส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชราอยางนอย 2 คน

(3) ถาจ านวนทจอดรถตงแต 101 คน ขนไป ใหมทจอดรถส าหรบผพการหรอทพพลภาพและคนชราอยางนอย 2 คน และเพมขนอก 1 คน ส าหรบทก ๆ จ านวนรถ 100 คนทเพมขนเศษของ 100 คน ถาเกนกวา 50 คน ใหคดเปน 100 คน

และตองจดไวใกลทางเขาออกอาคารใหมากทสด มลกษณะไมขนานกบทางเดนรถ มพนผวเรยบ มระดบเสมอกน และมสญลกษณรปผพการนงเกาอลออยบนพนของทจอดรถดานทตดกบทางเดนรถ มขนาดกวางไมนอยกวา 900 มลลเมตร และยาวไมนอยกวา 900 มลลเมตร และมปายขนาดกวางไมนอยกวา 300 มลลเมตร และยาวไมนอยกวา 300 มลลเมตร ตดอยสงจากพนไมนอยกวา 2,000 มลลเมตร ในต าแหนงทเหนไดชดเจน ตองเปนพนทสเหลยมผนผากวางไมนอยกวา 2,400 มลลเมตร และยาวไมนอยกวา 6,000 มลลเมตร และจดใหมทวางขางทจอดรถกวางไมนอยกวา 1,000 มลลเมตร ตลอดความยาวของทจอดรถ โดยทวางดงกลาวตองมลกษณะพนผวเรยบและมระดบเสมอกบทจอดรถ (ขอ 13-14) 5) ทางเขาอาคาร ทางเดนระหวางอาคาร และทางเชอมระหวางอาคาร ตองจดใหมลกษณะตามขอ 15

(1) เปนพนผวเรยบเสมอกน ไมลน ไมมสงกดขวาง หรอสวนของอาคารยนล าออกมาเปนอปสรรคหรออาจท าใหเกดอนตรายตอผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา (2) อยในระดบเดยวกบพนถนนภายนอกอาคารหรอพนลานจอดรถ ในกรณทอยตางระดบ ตองมทางลาดทสามารถขนลงไดสะดวก และทางลาดนใหอยใกลทจอดรถ ในกรณทมอาคารหลายอาคารอยภายในบรเวณเดยวกนทมการใชอาคารรวมกน จะมรวลอมหรอไมก

ตาม ตองจดใหมทางเดนระหวางอาคารนน และจากอาคารแตละอาคารนนไปสทางสาธารณะ ลานจอดรถหรออาคารทจอดรถ โดยมลกษณะ ดงตอไปน


(สสส.)

22

(1) พนทางเดนตองเรยบ ไมลน และมความกวางสทธไมนอยกวา 1,500 มลลเมตร (2) หากมทอระบายน าหรอรางระบายน าบนพนตองมฝาปดสนท ถาฝาเปนแบบตะแกรงหรอ แบบร ตองมขนาดของชองตะแกรงหรอเสนผานศนยกลางของรกวางไมเกน 13 มลลเมตร แนวรองหรอแนวของรางจะตองขวางกบแนวทางเดน (3) ในบรเวณทเปนทางแยกหรอทางเลยวใหมพนผวตางสมผส (4) ในกรณทมสงกดขวางทจ าเปนบนทางเดน ตองจดใหอยในแนวเดยวกน โดยไมกดขวางทางเดน และจดใหมพนผวตางสมผสหรอมการกนเพอใหทราบกอนถงสงกดขวาง และอยหางสงกดขวางไมนอยกวา 300 มลลเมตร (5) ปายหรอสงอนใดทแขวนอยเหนอทางเดน ตองมความสงจากพนทางเดนไมนอยกวา2,000 มลลเมตร (6) ในกรณทพนทางเดนกบพนถนนมระดบตางกน ใหมพนลาดทมความลาดชนไมเกน 1:10 และหากมทางเชอมระหวางอาคาร ตองมผนงหรอราวกนตกทงสองดานโดยมราวจบซงมลกษณะตาม

ขอ 8 (7) (ก) (ข) (ค) (ง) และ (จ) ทผนงหรอราวกนตกนน และมทางเดนซงมลกษณะตามขอ 16 (1) (2) (3) (4) และ (5)

6) ประตของอาคาร ตองมลกษณะตามขอ 18 วรรคหนงตอง เปดปดไดงาย ชองประตกวางสทธไมนอยกวา 900 มลลเมตร

ในกรณทประตเปนแบบบานเปดผลกเขาออก เมอเปดออกสทางเดนหรอระเบยงตองมพนทวางขนาดกวางไมนอยกวา 1,500 มลลเมตร และยาวไมนอยกวา 1,500 มลลเมตร

ในกรณทประตเปนแบบบานเลอนหรอแบบบานเปดใหมมอจบทมขนาดเทากบราวจบตามขอ 8 (7) (ข) ในแนวดงทงดานในและดานนอกของประตซงมปลายดานบนสงจากพนไมนอยกวา 1,000 มลลเมตร และปลายดานลางไมเกน 800 มลลเมตร ในกรณทเปนประตบานเปดออกใหมราวจบตามแนวนอนดานในประต และในกรณทเปนประตบานเปดเขาใหมราวจบตามแนวนอนดานนอกประต ราวจบดงกลาวใหสงจากพนไมนอยกวา 800 มลลเมตร แตไมเกน 900 มลลเมตร ยาวไปตามความกวางของประต

ในกรณทประตเปนกระจกหรอลกฟกเปนกระจก ใหตดเครองหมายหรอแถบสทสงเกตเหนไดชด (7) อปกรณเปดปดประตตองเปนชนดกานบดหรอแกนผลก อยสงจากพนไมนอยกวา 1,000 มลลเมตร แตไมเกน 1,200 มลลเมตร

ประตตามวรรคหนงตองไมตดตงอปกรณชนดทบงคบใหบานประตปดไดเองทอาจท าให


(สสส.)

23

ประตหนบหรอกระแทกผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา แตไมใชบงคบกบประตหนไฟและประตเปดปดโดยใชระบบอตโนมต (ขอ 19) 7) หองสวมส าหรบผพการ หรอทพพลภาพหรอคนชรา ตองจดใหอยางนอย 1 หอง

รวมถงสถานบรการน ามนเชอเพลงตามกฎหมายวาดวยการควบคมน ามนเชอเพลงดวย ทงนตองมลกษณะตามขอ 21 (1)-(10) ดงน

(1) มพนทวางภายในหองสวมเพอใหเกาอลอสามารถหมนตวกลบไดซงมเสนผานศนยกลาง ไมนอยกวา 1,500 มลลเมตร

(2) ประตของหองทตงโถสวมเปนแบบบานเปดออกสภายนอก โดยตองเปดคางไดไมนอย กวา 90 องศา หรอเปนแบบบานเลอน และมสญลกษณรปผพการตดไวทประตดานหนาหองสวม ลกษณะของประตนอกจากทกลาวมาขางตน ใหเปนไปตามทก าหนดในหมวด 6

(3) พนหองสวมตองมระดบเสมอกบพนภายนอก ถาเปนพนตางระดบตองมลกษณะเปนทาง ลาดตามหมวด 2 และวสดปพนหองสวมตองไมลน

(4) พนหองสวมตองมความลาดเอยงเพยงพอไปยงชองระบายน าทงเพอทจะไมใหมน าขงบนพน (5) มโถสวมชนดนงราบ สงจากพนไมนอยกวา 450 มลลเมตร แตไมเกน 500

มลลเมตร มพนกพงหลงทใหผพการหรอทพพลภาพ และคนชราทไมสามารถนงทรงตวไดเองใชพงได และทปลอยน าเปนชนดคนโยก ปมกดขนาดใหญหรอชนดอนทผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา สามารถใชไดอยางสะดวก มดานขางดานหนงของโถสวมอยชดผนงโดยมระยะหางวดจากกงกลางโถ สวมถงผนงไมนอยกวา 450 มลลเมตร แตไมเกน 500 มลลเมตร ตองมราวจบทผนง สวนดานท ไมชดผนงใหมทวางมากพอทผพการหรอทพพลภาพ และคนชราทนงเกาอลอสามารถเขาไปใชโถสวม ไดโดยสะดวก ในกรณทดานขางของโถสวมทงสองดานอยหางจากผนงเกน 500 มลลเมตร ตองม ราวจบทมลกษณะตาม (7)

(6) มราวจบบรเวณดานทชดผนงเพอชวยในการพยงตว เปนราวจบในแนวนอนและแนวดง โดยมลกษณะ ดงตอไปน

(ก) ราวจบในแนวนอนมความสงจากพนไมนอยกวา 650 มลลเมตร แตไมเกน 700 มลลเมตร และใหยนล าออกมาจากดานหนาโถสวมอกไมนอยกวา 250 มลลเมตร แตไมเกน 300 มลลเมตร

(ข) ราวจบในแนวดงตอจากปลายของราวจบในแนวนอนดานหนาโถสวมมความยาววด


(สสส.)

24

จากปลายของราวจบในแนวนอนขนไปอยางนอย 600 มลลเมตรราวจบตาม (6) (ก) และ (ข) อาจเปนราวตอเนองกนกได

(7) ดานขางโถสวมดานทไมชดผนงใหมราวจบตดผนงแบบพบเกบไดในแนวราบ เมอกางออก ใหมระบบลอกทผพการหรอทพพลภาพ และคนชราสามารถปลดลอกไดงาย มระยะหางจากขอบ ของโถสวมไมนอยกวา 150 มลลเมตร แตไมเกน 200 มลลเมตร และมความยาวไมนอยกวา 550 มลลเมตร

(8) นอกเหนอจากราวจบตาม (6) และ (7) ตองมราวจบเพอน าไปสสขภณฑอน ๆ ภายใน หองสวม มความสงจากพนไมนอยกวา 800 มลลเมตร แตไมเกน 900 มลลเมตร

(9) ตดตงระบบสญญาณแสงและสญญาณเสยงใหผทอยภายนอกแจงภยแกผพการหรอ ทพพลภาพ และคนชรา และระบบสญญาณแสงและสญญาณเสยงใหผพการหรอทพพลภาพ และ คนชราสามารถแจงเหตหรอเรยกหาผชวยในกรณทเกดเหตฉกเฉนไวในหองสวม โดยมปมกดหรอ ปมสมผสใหสญญาณท างานซงตดตงอยในต าแหนงทผพการหรอทพพลภาพ และคนชราสามารถ ใชงานไดสะดวก

(10) มอางลางมอโดยมลกษณะ ดงตอไปน (ก) ใตอางลางมอดานทตดผนงไปจนถงขอบอางเปนทวาง เพอใหเกาอลอสามารถ

สอดเขาไปได โดยขอบอางอยหางจากผนงไมนอยกวา 450 มลลเมตร และตองอยในต าแหนงท ผพการหรอทพพลภาพ และคนชราเขาประชดไดโดยไมมสงกดขวาง

(ข) มความสงจากพนถงขอบบนของอางไมนอยกวา 750 มลลเมตร แตไมเกน 800 มลลเมตร และมราวจบในแนวนอนแบบพบเกบไดในแนวดงทงสองขางของอาง

(ค) กอกน าเปนชนดกานโยกหรอกานกดหรอกานหมนหรอระบบอตโนมต 8) อาคารจะตองจดใหมพนทผวตางสมผส เพอใหมองเหนไดบรเวณตางระดบตางกนเกน 200 มลลเมตรททางขนและทางลงของทางลาดหรอบนไดทพนดานหนาและดานหลงประตทางเขาอาคาร และทพนดานหนาของประตหองสวม โดยมขนาดกวาง 300 มลลเมตร และมความยาวเทากบและขนานไปกบความกวางของชองทางเดนของพนตางระดบทางลาด บนได หรอประต และขอบของพนผวตางสมผสอยหางจากจดเรมตนของทางขนหรอทางลงของพนตางระดบ ทางลาด บนได หรอประตไมนอยกวา 300 มลลเมตร แตไมเกน 350 มลลเมตร

ในกรณของสถานขนสงมวลชน ใหขอบนอกของพนผวตางสมผสอยหางจากขอบของชานชาลา ไมนอยกวา 600 มลลเมตร แตไมเกนกวา 650 มลลเมตร


(สสส.)

25

9)ในโรงมหรสพ หอประชมตองจดใหมพนทเฉพาะส าหรบเกาอลออยางนอยหนงททก ๆ จ านวน 100 ทนง โดยพนทเฉพาะนเปนพนทราบขนาดความกวางไมนอยกวา 900 มลลเมตร และความยาวไมนอยกวา 1,400 มลลเมตร ตอหนงท อยในต าแหนงทเขาออกได (ขอ 26)

10) โรงแรมนน มขอก าหนดในเรองหองพกและทอาบน าส าหรบผพการและคนชรา ตามขอ 27และ28 ดงน

โรงแรมทมหองพกตงแต 100 หอง ขนไป ตองจดใหมหองพกทผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา เขาใชไดไมนอยกวาหนงหองตอจ านวนหองพกทก 100 หอง โดยหองพกดงกลาวตองมสวนประกอบและมลกษณะ ดงตอไปน

(1) อยใกลบนไดหรอบนไดหนไฟหรอลฟตดบเพลง (2) ภายในหองพกตองจดใหมสญญาณบอกเหตหรอเตอนภยทงสญญาณทเปนเสยงและแสง

และระบบสนสะเทอนตดตงบรเวณทนอนในกรณเกดอคคภยหรอเหตอนตรายอยางอน เพอใหผทอย ภายในหองพกทราบ และมสวตชสญญาณแสงและสวตชสญญาณเสยงแจงภยหรอเรยกใหผทอย ภายนอกทราบวามคนอยในหองพก

(3) มแผนผงตางสมผสของอาคารในชนทมหองพกทผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา เขาใชได มอกษรเบรลลแสดงต าแหนงของหองพก บนไดหนไฟ และทศทางไปสบนไดหนไฟโดยตดไวทกงกลางบานประตดานในและอยสงจากพนไมนอยกวา ๑,๓๐๐ มลลเมตร แตไมเกน ๑,๗๐๐ มลลเมตร

(4) มสญลกษณรปผพการตดไวทประตดานหนาหองพกส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และ คนชรา (ขอ 27)

หองพกในโรงแรม ตองมทอาบน าซงเปนแบบฝกบวหรอแบบอางอาบน าโดยมลกษณะ ดงตอไปน (ขอ 28)

(1) ทอาบน าแบบฝกบว (ก) มพนทวางขนาดความกวางไมนอยกวา 1,100 มลลเมตร และความยาวไมนอยกวา

1,200 มลลเมตร (ข) มทนงส าหรบอาบน าทมความสงจากพนไมนอยกวา 450 มลลเมตร แตไมเกน

500 มลลเมตร (ค) มราวจบในแนวนอนทดานขางของทนง มความสงจากพนไมนอยกวา 650

มลลเมตร แตไมเกน 700 มลลเมตร และยาวไมนอยกวา 650 มลลเมตร แตไมเกน 700 มลลเมตร และมราวจบในแนวดงตอจากปลายของราวจบในแนวนอน และมความยาวจากปลายของราวจบ


(สสส.)

26

ในแนวนอนขนไปอยางนอย 600 มลลเมตร จะเหนไดวาตามกฎกระทรวงฉบบน ไดก าหนดหลกเกณฑทอ านวยความสะดวกในการทผสงอายจะเขาไปใชบรการในอาคารตามทก าหนดไว และมมาตฐานความปลอดภยก าหนดไว อยางไรกด ในปจจบนไดมขอเสนอของอนกรรมาธการดานคนพการ ในคณะกรรมการพฒนาสงคมและกจการเยาวชน สตร ผสงอาย คนพการ และผดอยโอกาส ทจดเสวนาเรอง “การบรณาการกฎหมายเกยวของกบการจดสงอ านวยความสะดวกททกคนสามารถเขาถงและใชประโยชน” ทหองประชม 309 อาคารรฐสภา 2 วนท 29 พ.ย. 2553 โดยมขอเสนอวาควรบรณาการกฎกระทรวง 3 กฎกระทรวงทเกยวกบสงอ านวยความสะดวกเขาดวยกน และจดท าคมอบรณาการกฎกระทรวงสงอ านวยความสะดวกและขยายความเพอน าไปสการปฏบตทแทจรงทงในดานการออกแบบทเปนธรรม การใชเทคโนโลสงอ านวยความสะดวกและการชวยเหลอทสมเหตผล นยามค าทส าคญ ตวอยางแบบมาตรฐานการซอมแซม ปรบปรงสงอ านวยความสะดวกทสวนตางๆ เชน บนได สวม และหองนอนฯลฯ ของบานประชาชนทวไป เพอใหสอดคลองกบสภาพภมศาสตร จารตประเพณ และความตองการของคนพการ ผสงอาย ทอาศยในบานเรอนนน ขอผดพลาดทพบบอยในการจดท าสงอ านวยความสะดวกรวมถงหนวยงาน และรายชอของผใหบรการสงอ านวยความสะดวก สวนการใชพนทสาธารณะควรใหความรแกประชาชนรวมกนเพอเปดโอกาสใหทกคนรวมถงผสงอายสามารถใชพนทสาธาณะไดทกแหง โดยเฉพาะทางเทา และสวนสาธารณะไดเทาเทยมกน นอกจากนยงมขอสงเกตจากอนกรรมาธการทานหนงทเหนวา กฎกระทรวงมหาดไทย ขางตนยงไมครอบคลมสวนสาธารณะ สวนสนก โบสถ มสยดหรอศาสนาสถานอน สถานททองเทยว ศนยบรการประชาชน หรออาคารทไมไดระบไว จงท าใหมปญหาวาไมจ าเปนตองกระท า และการก าหนดรายละเอยดในการจดท าสงอ านวยความสะดวกมากเกนไป ท าใหไมยดหยน และบางกรณไมสอดคลองกบพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 หรอไมสอดคลองกบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม เชน ขนาดของลฟตโดยสารกดปม สญญาณเตอนภยในลฟต โถนงราบ จนท าใหหาซอของไดยาก เปนตน26

4. ขอบงคบ/กฎหมายหมบานจดสรรทเกยวของกบการจดสงอ านวยความสะดวกแกผสงอาย การจดสาธารณปโภคและบรการสาธารณะตามพระราชบญญตจดสรรทดน พ.ศ. 2543 ก าหนดใหม

มาตรฐานการจดสาธารณปโภค แตกตางกนตามขนาดของโครงการ โดยแยกเปนโครงการขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ ถาเปนโครงการจดสรรทดนขนาดเลกทมการจดสรรทดนแปลงยอยเพอจ าหนายไมเกน 99

26 ธรยทธ สคนธวท, เหตผลในการเสนอขอแกไข/ปรบปรงกฎกระทรวงก าหนดสงอ านวยความสะดวกในอาคารส าหรบผพการหรอทพพลภาพและคนชรา พ.ศ. 2548


(สสส.)

27

แปลง หรอมเนอทโครงการต ากวา 19 ไร ถนนทใชเปนทางเขาออกสทดนแปลงยอยตองมความกวางของเขตทางต ากวา 9.00 เมตร โดยมความกวางของผวจราจรไมต ากวา 6.00 เมตร

ส าหรบโครงการจดสรรทดนขนาดกลาง หรอโครงการทมการแบงทดนแปลงยอยตงแต 100-299 แปลง หรอมเนอท 19-50 ไร ถนนทเปนทางเขาออกสทดนแปลงยอยตองมความกวางของเขตทางไมต ากวา 12.00 เมตร โดยมความกวางของผวจราจรไมต ากวา 8.00 เมตร ถาเปนโครงการขนาดกลางทมการแบงทดนแปลงยอยตงแต 300-499 แปลง หรอมเนอทจดสรรเกนกวา 50 ไร แตไมเกน 100 ไร ตองมความกวางของเขตทางไมต ากวา 16.00 เมตร โดยมความกวางของผวจราจรไมต ากวา 12.00 เมตร

ส าหรบโครงการขนาดใหญทมการแบงแปลงยอยตงแต 500 แปลงขนไป หรอมเนอทจดสรรมากกวา 100 ไรขนไป ตองมความกวางของเขตทางไมต ากวา 18.00 เมตร โดยมความกวางของผวจราจรไมต ากวา 13.00 เมตร นอกจากนยงตองมเกาะกลางถนนกวางไมนอยกวา 1.00 เมตร และมทางเทากวางขางละ 2.00 เมตร

การก าหนดมาตรฐานถนนซงเปนทางเขาออกสทดนจดสรรในทกแปลง และกฎหมายยงก าหนดใหผ เปนเจาของโครงการจดใหมระบบไฟฟา ระบบประปา เขาสทดนจดสรรในทกแปลงดวย โดยในสวนของการจดใหมระบบประปานนหากเปนโครงการจดสรรซงตงอยในเขตทการประปานครหลวง การประปาสวนภมภาค หรอการประปาสวนทองถนสามารถใหบรการได ตองใชบรการของหนวยงานนนๆ

ในทางกฎหมายยงก าหนดไวดวยวาผจดสรรทดนหรอเจาของโครงการตองจดใหมระบบระบายน า และระบบบ าบดน าเสย เพอระบายน าฝน และน าเสยทผานการบ าบดน าเสยแลวออกสแหลงรองรบน า ซงระบบดงกลาวตองมการค านวณอยางถกตองตามหลกวศวกรรม เพอปองกนไมใหเกดปญหาน าทวมในโครงการจดสรรทมการยนขออนญาตอยางถกตองตามกฎหมาย

สวนในเรองของสวนสาธารณะ สวนหยอม สนามเดกเลนและสนามกฬา ทโครงการสวนใหญใชโฆษณาขายโครงการเพอใหผซอบานเหนวาทางโครงการมขอเสนอทด แตแททจรงแลวโครงการจดสรรทกโครงการทขออนญาตถกตองตามกฎหมาย ตองจดใหมสวน สนามเดกเลน และสนามกฬาในขนาดพนทไมนอยกวารอยละ 5 โดยค านวณจากพนทจดส าหนายทงหมด และสวน หรอสนามเดกเลน สนามกฬาทจดใหนนจะตองมขนาดและรปแปลงทเหมาะสม สะดวกตอการใชประโยชนไดจรง ทส าคญคอตองไมแบงแปลงยอยออกเปนหลายแปลง ยกเวนแตมการกนพนทเพอจดท าสวน สนามเดกเลน หรอสนามกฬาในแตละแหงไวไมต ากวา 1 ไร ซงโครงการจดสรรทสามารถกนพนทเพอจดสรางสวนสวนกลางไดถง 1 ไร ตองเปนโครงการขนาดใหญ ดงนนนอกจากจะตองกนพนทไวเพอเปนสวนของสวนสาธารณะ และในขอก าหนดฉบบเดยวกนนยงก าหนดไวดวยวาหากเปนโครงการขนาดใหญตองกนพนทไวส าหรบเปนทตงโรงเรยนอนบาลอก 1 แหง โดยทดนทกนไวนนตองมเนอทไมนอยกวา 200 ตารางวา


(สสส.)

28

จะเหนไดวา ในกฎหมายควบคมการจดสรรทดนนนไมไดก าหนดมาตรฐานการจดการภายในอาคารไวทจะก าหนดสงอ านวยความสะดวกไวโดยตรง โดยเฉพาะอยางยงในบานจดสรร ดงนน จงควรน ามาตรฐานในการก าหนดสงอ านวยความสะดวกมาเทยบเคยงใชโดยอาศยกฎกระทรวงมหาดไทย ก าหนดสงอ านวยความสะดวกในอาคาร ส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา พ.ศ.2548 มาเทยบเคยงแลวออกขอก าหนดใหผประกอบการน าไปใชในการออกแบบอาคารและก าหนดสงอ านวยความสะดวกในบรเวณสวนสาธารณะดวย

5. การออกแบบและการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบผสงอายขององคกรปกครองสวนทองถน. เนองจากองคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทหนาทในการพจารณาอนญาตการกอสรางอาคารและการจดบรการสาธารณะในทองถนของตน จงมทงหนาทในการจดสงอ านวยความสะดวกใหแกผสงอายและสงเสรมใหอาคารทอยอาศยจดสงอ านวยความสะดวกใหแกผสงอายไดตามมาตรฐานได การจดการสภาพแวดลอมขององคกรปกครองสวนทองถนไมวาจะเปนการใหบรการสาธารณะในดานตาง ๆ ทองถนมหนาทตองด าเนนการตามกฎกระทรวงมหาดไทย กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และกระทรวงคมนาคมในสวนทเกยวของตามทกลาวมาขางตน หากเปนบรการทเขาหลกเกณฑทตองก าหนดใหมสงอ านวยความสะดวกตามทกฎหมายก าหนด ส าหรบการจดสภาพแวดลอมในบานทจะมสงอ านวยความสะดวกและความปลอดภยแกผสงอายนน มแนวคดและการศกษาวจยแลว27ซงนาจะน ามาพฒนาและน าไปใชในทางปฏบต

“1) แนวคดการออกแบบสภาพแวดลอมและทพกอาศยของผสงอาย มหลกการดงนคอ 1.1) มความปลอดภยทางกายภาพ (Physical Safety) ความปลอดภยทางดานรางกายและสขภาพอนามยเชน มทพกเพยงพอแยกเปนสดสวน มระบบ

สาธารณปโภคและสาธารณปการทด มการจดระบบการรกษาความสะอาด มระบบการปกปองจากภายนอก เชน เสยง แสง ทด การท าประตหองนอนทเปดได 2 ดาน จดใหมแสงสวางเพยงพอบรเวณบนไดและทางเขา มราวจบในหองน า พนกระเบองไมลน อปกรณปดเปดน าทไมตองออกแรงมากการเปด มสญญาณฉกเฉนจากหวเตยง หรอหองน า ส าหรบเรยกขอความชวยเหลอเปนตน 28

1.2) สามารถเขาถงไดงาย (Accessibility) การมทางลาดส าหรบรถเขน ความสงของตทผสงอายสามารถหยบของไดสะดวก หรอการจดใหอย

ใกลแหลงบรการตาง ๆ เชน วด โบสถ หองสมด โรงละคร สถาบนเพอการศกษา บรการดานสขภาพ อยภายใน

27 โปรดด ผศ.ไตรรตน จารทศน, โครงการ การพฒนาตนแบบสภาพแวดลอมทางกายภาพและสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอาย, มลนธสาธารณสขแหงชาต, 2550 28 Lowton, M.P.1975: 54


(สสส.)

29

ระยะทสามารถเดนถงได(Within walking distance) และการจดใหใกลแหลงระบบขนสงมวลชน และใกลแหลงชมชนเดมเพอใหญาตมตรสามารถมาเยยมเยยนไดสะดวก (Easily accessible)

1.3) สามารถสรางแรงกระตน (Stimulation) การตกแตงสภาพแวดลอมและทอยอาศยทมความนาสนใจ การเลอกใชสทเหมาะสม มความสวางและ

ชดเจนจะท าใหการใชชวตดกระชมกระชวย ไมซมเศรา และการเขารวมกจกรรมตาง ๆกระตนใหเกดการน าความสามารถตาง ๆ ของผสงอายมาใชอยางเตมท เปดโอกาสใหผสงอายไดใชความสามารถทมกอประโยชนใหกบชมชน เชน จดทอยอาศยผสงอายไวใกลกบโรงเรยนสอนเดกเลกหรอหองสมด เปนตนซงสงเหลานจะชวยยดเวลาทผสงอายสามารถทจะด ารงชวตไดโดยไมตองพงพาผอน เกดความรสกเปนประโยชนและมคณภาพชวตทดขน ชมชนเองกจะไดคณภาพชวตทดขนจากการทไดเกบเกยวประโยชนจากความสามารถของผสงอาย โดยสามารถการจดการทอยอาศยส าหรบผสงอายใหยงคงใกลแหลงชมชน เปนสวนหนงของชมชน การจดทอยอาศยส าหรบผสงอายใหกระจายไปตามชมชนไมเกน 20-30 หนวย โดยไมแยกออกไปอยางโดดเดยว 1.4) ดแลรกษางาย(Low maintenance)

บานส าหรบผสงอายควรจะออกแบบใหดแลรกษางายเทาทจะเปนไปได ดวยเหตนบานทวๆ ไปควรจะเลก ถาเปนหลงใหญควรจะมหองซงงายตอการปดเอาไวเพอสะดวกสบายในการดแล บานอาจจะมบานเลอนอลมเนยมปองกนพาย และสนามหญาทมพมไมเตยๆ เพอลดงานสนาม

2) ขอแนะน าในการจดสภาพแวดลอมและทพกอาศยทเหมาะสม ส าหรบประชาชนทวไปการจดสภาพแวดลอมและทพกอาศยใหเหมาะสมกบการพกอาศยของผสงอาย สามารถใชเปนแนวทางในการตรวจสอบ หรอดดแปลงอาคารไดดงนคอ

1.ตวบาน

เปนบานชนเดยว หรอหองนอนอยชนลางของบาน

ทางเขาบานควรมระดบเดยวกบพนภายนอก

ไมควรจะมพนตางระดบ(step)

ไมควรจะมธรณประต

ถาจ าเปนตองมบนได ลกตงบนไดควรสง 12-15 ซม.และลกนอนควรกวาง 30-35 ซม.

ลกตงบนไดหามเปดเปนชองโลง

พนไมลน


(สสส.)

30

วสดกอสรางดเหมาะสมกบสภาพอากาศ และทนทาน

มการไหลเวยนและระบายอากาศด

มแสงสวางธรรมชาตและไฟฟาทเพยงพอ

มระบบปองกนเพลงไหมทด

สะดวกในการบ ารงรกษา

มบรเวณบานทสามารถ ท าสวน เลยงสตว หรอท ากจกรรมเบาๆได

ตนไมหรอพชพนธตางๆเปนประเภทไมดอก หรอไมทมกลนหอม(หลกเลยงไมผล ไมหนาม ไมทมยาง)

รวบานโปรง เพอนบานสามารถมองเขามาได และสามารถมองเหนจากภายในบานได

ระดบภายในบานไมควรสงเกนจากระดบถนนดานหนา 30 ซม.และไมควรต ากวาถนน

ระยะหางระหวางภายในบานมาททจอดรถ หรอประตบานอยในระยะทสามารถเดนไดงาย

มหลงคาคลมแดดคลมฝนตงแตประตรว

2.หองนอน

มความเปนสวนตวมากทสด

ไมควรใหญ หรอเลกเกนไป ประมาณ 12-16 ตารางเมตร ไมรวมหองน า

ควรทจะเปนหองทสงเสรมก าลงใจและใหความหวง

หนาตางและควรมองเหนทวทศนภายนอก

เตยงควรจะเคลอนยายไดในบางโอกาส และไมควรอยในมมใดมมหนง

ผทอยเปนคควรมพนทส าหรบเตยงค

เตยงนอนควรอยใกลหองน า

มแสงสวางส าหรบการอานหนงสอ

มพนทเกบของเพยงพอ

มสวนแตงตว มตเสอผา โตะเครองแปงและกระจก

(การสองกระจกดตวเองจะท าใหสขภาพจตดขน โดยกระตนใหผสงอายไดรบรถงสภาพปจจบนของตวเอง)

หวเตยงควรมโทรศพท และสญญาณฉกเฉน


(สสส.)

31

3.หองน า

มราวจบทสามารถเดนไดทวหองน า มราวจบจากภายนอกหอง เชนบรเวณหองนอน หรอหองรบแขก ทตอเนองมาทหองน าได

เฉพาะตรงฝกบว และทอาบน า ควรมทนงและสญญาณฉกเฉนในหองน า

ฝกบวควรเปนชนดแรงดนต า

ประตหองน าควรเปนแบบทเปดใหคนอนสามารถเขาไปไดเมอเกดอบตเหต

หองน าควรกวางประมาณ 1.50 -2.00 เมตร(ไมกวางและไมแคบเกนไป)

พนผวไมควรลน

มพนทวางภายในหองสวมมเสนผาศนยกลางไมนอยกวา 1.50 เมตร

4.หองครว อางลางมอควรเปนแบบค ดานลางของอางลางมอควรมพนทส าหรบรถเขน เตาตเยนหรอลนชกในครวไมควรอยในมม

หงและตตาง ๆอยในระดบทไมสงและไมต าเกนไป

มระบบระบายอากาศด

มมมนงรบประทานอาหาร 5. หองรบแขกพกผอน

ไมมสงกดขวางหรอมเฟอรนเจอรกดขวาง

มพนทนจะมกจกรรมตางๆ เปนสวนประกอบ เชน สนทนาการและบนเทง ฯลฯ

การจดเฟอรนเจอรทสงเสรมใหมปฏสมพนธ พดคยกนได 6.กอกน า

ถามระบบน ารอน ควรปรบเปนระบบน าอนหวเดยวผสม เพอปองกนน ารอนลวก

กอกน าและอปกรณควรเปนชนดกานโยก


(สสส.)

32

7.ระบบไฟฟา

ตดตงระบบตดไฟอตโนมต กรณไฟฟาลดวงจร

มระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉนบรเวณหองนอน หองรบแขก และทางเขาบาน 8.ระบบสขาภบาล

ทวทงบานมการระบายน าทด ไมมทวม ขง

มระบบถงน าส ารอง(ใตดน หรอหลงคา)

9.สวทช

สงไมเกน 90 เซนตเมตร เพอหลกเลยงการเออม

สวทซใหญ และมแสงตอนปดสวทซ

สวทซสามารถปดเปดไดในระยะเออมถงจากเตยงนอน

10.สวทซ - ปลกไฟ

สงจากพน อยางนอย 45 เซนตเมตร เพอหลกเลยงการกม

มสวทซส าหรบปด-เปดปลก 11. มอจบ

เปนแบบคนโยกขนาดใหญ จบงาย ไมควรใชลกบด

ตเสอผาควรเปนประตแบบเลอน 12.หนาตาง

ไมควรสงเกนไป ท าใหสามารถมองเหนววภายนอกไดงาย

การปด-เปดไมควรฝดหรอลนเกนไป

หากมเหลกดดควรมชองทสามารถเปดไดงายยามฉกเฉน

มมงลวดทสามารถกนแมลงได และสามารถถอดมาท าความสะอาดได

กระจกทสามารถเออมถงควรเปนกระจกนรภย(Laminated safety glass)

กรณทลกฟกเปนกระจกใหตดเครองหมายหรอแถบสทสงเกตเหนไดชด


(สสส.)

33

มหลงคาหรอสวนยนทกนแดดกนฝนไดด 13.ประต

มขนาดความกวางเปนพเศษอยางนอย 90 เซนตเมตร เพอใหลอเขนผานไดสะดวก

ประตควรเปนแบบผลกเปดออกไดงาย

หามตดตงอปกรณชนดทบงคบใหบานประตปดไดเอง 14 แสงสวาง ควรมแสงไฟจากภายนอกสาดเขามาในกรณทไฟในบานเสยเพอชวยในการมองเหนของผสงอาย

การใชแสงสะทอน(Indirect Lighting)ทมความสวางพอเหมาะ

ในบรเวณทอยอาศยจงควรมความสวางทงในเวลากลางวนและกลางคน

ทางเดน ควรมแสงสวางทเพยงพอไปตลอดทาง และมราวส าหรบจบทสามารถเหนไดชดเจน 15.เครองเรอน (เชนโตะ เกาอ เตยง)

เกาอ และเตยง มระดบทไมสงและต าเกนไป ควรสงจากพนประมาณ 40 - 45 ซม.

วสดรองพนหรอเบาะ ควรมความแขง ไมออนเกนไป

สามารถท าความสะอาดไดงาย 16.ทางลาด

พนผวทางลาดตองเปนวสดทไมลน

พนผวของจดตอเนองระหวางพนกบทางลาดตองเรยบไมสะดด

ความกวางสทธกวาง 90-150 ซม.

มพนทหนาทางลาดเปนทวางยาวไมนอยกวา 150 ซม.

ตองมความลาดชนไมเกน 1:12 และมความยาวชวงละไมเกน 6 เมตร

ทางลาดดานทไมมผนงกนใหยกขอบสงจากพนผวของทางลาดไมนอยกวา 50 ซม. และมราวกนตก

ทางลาดทมความยาวตงแต 2.50 เมตร ขนไป ตองมราวจบทงสองดาน


(สสส.)

34

17.ราวจบ

ท าดวยวสดเรยบ มความมนคงแขงแรง ไมเปนอนตรายในการจบและไมลน

มลกษณะกลม โดยมเสนผานศนยกลาง 3-4 ซม.

สงจากพนทางลาด 80 - 90 ซม. ราวจบดานทอยตดผนงใหมระยะหางจากผนงไมนอยกวา 5 ซม.

18 สและพนผว

อปกรณและสวนของอาคารดงนใหมสทตดกนหรอแตกตางจากสของ

สวนตอเนองของอปกรณและสวนของอาคารนนอยางเดนชด ดงตอไปน

พนทางเดน พนตางระดบ พนหองสวม และพนผวตางสมผส

ผนงและบวเชงผนง

ประต ธรณประต วงกบหรอขอบประต ประตทางเขาออก และประตลฟต

บนได บนไดเลอน ทางเลอน และทางลาด

ลกนอนกบลกตงของขนบนได หรอลกนอนของขนบนไดขนหนงกบพนหอง

บรเวณจมกบนได

ราว ราวบนได ราวทางลาด ราวระเบยง ราวกนตก และราวยดเกาะในหองสวมและทางเดน

ปาย แผนผง ตวอกษร เครองหมาย และสญลกษณ

แผงสวทช เตารบ และเตาเสยบ

เสา สงกดขวาง และสวนยนจากผนงบนทางเดน

สขภณฑ และอปกรณสงอ านวยความสะดวกอน ๆ

สเขยว หมายถง ความปลอดภย ใหไปได

สเหลอง หมายถง ความเสยงภย ใหระวง

สแดง หมายถง อนตราย”29

29 ขอมลในสวนแนวค ดและขอเสนอแนะในการปรบปรงอาคารทอยอาศยน คดจาก รศ. ไตรรตน จารทศน, บานปลอดภยวยเกษยณ หนวยวจยสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบผสงอาย คณะสถาปตยกรรมศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย


(สสส.)

35

แนวคดและขอเสนอแนะน นาจะน ามาใชในการสงเสรมใหครอบครวไดด าเนนการตามหลกการดงกลาวเพอใหการคมครองผสงอายในครอบครวของตนตอไป 6.บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการบรหารจดการเพอจดบรการส าหรบผสงอายในสงคมเมองและชนบท การจดสวสดการสงคมใหแกผสงอายและคนพการขององคกรปกครองสวนทองถน ตามแนวทางของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน30 โดยใหองคกรปกครองสวนทองถน ด าเนนงานตามแผนหลก 4 แผนงานหลก คอ 1.แผนงานใหบรการดานสขภาพอนามย โดยจดการฝกอบรมความร การตรวจสขภาพเคลอนท และจดใหมการแจงขอรบบรการ อาสาสมครและพาหนะรบสง 2. แผนงานสงเสรมการอยรวมกนและสรางความเขมแขงดานองคกรผสงอาย และคนพการ โดยสงเสรมและสนบสนนใหมการรวมตวกนเปนชมรม/องคกร และภาคเครอขาย เพอเรยนรและด าเนนกจกรรม การจดสวสดการสงคมตามความเหมาะสมของพนทหรอชมชน รวมทงรวมกบองคกรปกครองสวนทองถนในการแกไขปญหาตางๆ โดยการรวมกลมตองเปนไปตามความสมครใจของผสงอายและคนพการแตละประเภท และจดใหมกจกรรมดานสวสดการสงคม นนทนาการ กจกรรมออกก าลงกาย โดยการสนบสนนงบประมาณจากองคกรปกครองสวนทองถน 3. แผนสงเสรมอาชพหรอรายไดของผสงอายและคนพการ โดยจดใหเขาฝกอาชพและอบรมความรในอาชพตางๆ ประสานกบสถานประกอบการใหรบเขาท างาน 4.แผนงานดานการบรการจดการระบบพฒนาคณภาพชวต โดยจดท าขอมลผสงอายและคนพการ ประชาสมพนธสอสารใหทราบถงสทธ และการเขาถงบรการของรฐ จดใหมอาสาสมครดแล จายเบยยงชพ และเปดโอกาสใหผสงอายและคนพการไดมสวนรวมในการท าแผนพฒนาทองถนและพฒนาคณภาพชวตของตนเอง

คณะอนกรรมการประชมพฒนาโจทยการศกษาทบทวนองคความรดานกฎหมายส าหรบผสงอายไดมความเหนเกยวกบบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถน ไดมขอสรปและขอเสนอแนะไวดงน 1) อปท. มความคลองตวในการกระจายอ านาจนอย ดแลแตเรองของสาธารณปโภค ไมมกฎหมายทเออตอการ

ด าเนนงานในการดแลผสงอาย 30 หนงสอท มท. 0891.3/ ว 1983 ลงวนท 1 ตลาคม 2550


(สสส.)

36

2) ผปฏบตงานในทองถนไมเขาใจระเบยบปฏบตเกยวกบการท างานเรองผสงอายตวกฎหมายในระดบทองถนนนมความครอบคลม และใหอ านาจ แตปญหาเกดจากตวบคคลทใชกฎหมายนนตความไมได

3) การท า social enterprise จะจดท าในรปแบบไหน ทจะชวยดแลผสงอายใหสามารถพงพาตนเองไดหรอจะ

สรางแรงกระตนเพอจงใจผประกอบการ

4) สถานการณปจจบนทมการเปดการคาเสรซงจะมชาวตางชาตเขามารวมลงทนท าสถานประกอบการธรกจ

ดแลผสงอายครบวงจร อาท re-hab , day care center โดยสถานประกอบการเหลานจะท าเพอการคาเทานน

จะไมไดมาตรฐาน

5) เรองการจดตงศนยเอนกประสงค ทางภาครฐไมมการด าเนนการอยางตอเนอง ในขณะเดยวกน องคกร

ปกครองสวนทองถน (อปท.) ในหลายแหงมการด าเนนการตอ แตยงไมคบหนา ท าใหภาคเอกชนใหความ

สนใจกบเรองนมากขน

6) เรองการสงเสรมคณคาผสงอาย (active aging) ควรน ามาเปนฐานกรอบแนวคดรวม เพอเชอมโยงรอยเรยง

ประเดนตางๆ และมงเนนการใหคณคาผดแล สงเสรมตอยอดวฒนธรรมความกตญญรคณ ชวยเหลอดแล

บพการใหขยายวงออกไป เปนเครอขายทางสงคม

ในทประชมไดมขอเสนอแนะวา 1) การศกษา Best Practice โดยการท าวจยเกยวกบทองถนทโดดเดนในการดแลผสงอายเพอศกษา เครองมอ

วธการ ดชนชวดความสขของผสงอาย ภายใตกฎระเบยบทมอย สรางเปน Model ถอดบทเรยน 2) การออกคายผสงอาย จากนกศกษาอาสาสมครมหาวทยาลย ในการเขาไปดแลผสงอายในชมชน เพอกระตน

ใหทองถนเกดความตนตวในประเดนเกยวกบผสงอาย 3) การใชกลไกของชมชนในการดแลผสงอายในพนท 4) การ สรางความตระหนกแกผปฏบตงานจงใจคนท างานทองถนโดยการประกวดชมรมผสงอายตนแบบ


(สสส.)

37

สวนขอมลทไดจากประสบการณในการชวยเหลอผสงอายขององคกรปกครองสวนทองถนและชมรมผสงอาย มดงน

1) ปญหาอปสรรค

(1)องคกรปกครองสวนทองถนยงเขาถงผสงอายไดนอย สวนใหญ เปนการจายเบยยงชพ และมการเกยงงานกนภายใน (2) การจดสวสดการของรฐควรใหทวถง การจดสถานทพกพงยงไมไดมาตรฐานเทาทควร และบางแหงใหการสนบสนนเปนสงของแทนทจะเปนเงน (3) ขาดความรเกยวกบสทธในการไดรบสวสดการ (4) ชมรมบางชมรมทเขามาชวยเหลอยงขาดงบประมาณสนบสนนการด าเนนงาน จงท าใหท างานไมไดตอเนอง เชน สมทรสาคร เปนตน (5) การท างานของหนวยงานในตางจงหวดยงไมประสานงานกนเทาทควร (6) กฎกระทรวงเรองสงอ านวยความสะดวกมแตยงขาดการบงคบใชอยางจรงจง

สวนทกฎหมายยงไมไดก าหนดคอสงอ านวยความสะดวกในรถแทกซ ในอาคารบานเรอน ทเปนทอยอาศย (7) เบยยงชพส าหรบผสงอายทยากไร ไมเพยงพอ (8) การเบกจายคาตอบแทนหรอคาปฏบตการของอปท.ยงมความไมชดเจนจงมปญหาเมอสตง.มาตรวจสอบ แสดงใหเหนวายงมปญหาความไมเขาใจในระเบยบการจายเงน (9) ผสงอายไมมสญชาตไทยมปญหาการไดรบบรการ โดยเฉพาะทางการแพทยหรอการเขารบบรการทตองใชบตรประจ าตว

2) สงทประสบความส าเรจ มองคกรปกครองสวนทองถนหรอชมรมทประสบความส าเรจในการใหบรการ

ผสงอาย เชนสกลนคร ราชสมา เทศบาลเมองรงสต เเปนตนโดยมการใหบรการของศนยสขภาพชมชน มอสม.ดแล หรอในบางแหงมความรวมมอกบมหาวทยาลยในการพฒนาคณภาพชวตของผสงอายและขยายการใหบรการไปยงศนยอนๆ นอกจากนมโครงการเพอนชวยเพอนทประกอบดวยสมาชกจ านวนมากทเขามารวมกนดแลผสงอาย และสวนใหญทประสบความส าเรจและมสวนรวมของคนในชมชนเพราะการท าดวยจตอาสา


(สสส.)

38

3)ขอเสนอแนะ

(1) ควรสงเสรมการมหลกประกน การออมวนละบาท ควรมระเบยบทใชทวประเทศ เพอใหเกดการออมและการจดการใหมกจกรรมทกอใหเกดความมนคงในชวตผสงอาย

(2) ควรสงเสรมใหมการปรบปรงบานพกเพอกอใหเกดความสะดวกและปลอดภยแกผสงอายทอยในบาน และเสนอใหลดภาษส าหรบผทปรบปรงบานใหผสงอายไดรบความสะดวกและปลอดภย

(3) ควรมเบยเลยงใหอสม. และควรเพมเบยยงชพใหแกผสงอายทยากไร ควรเปน 2,500-3,000 บาทตอเดอน

(4)ควรมการประชาสมพนธเรองสทธของผสงอาย และจดท าคมอใหแกผสงอายในเรองสทธ (5)ควรมการบงคบใชกฎหมายในเรองสทธของผสงอายและการใหบรการตางๆอยางจรงจง รวมถงการ

ด าเนนคดแกผละเมดสทธผสงอาย รวมถงการบงคบใหเปนไปตามกฎกระทรวงเกยวกบการจดใหมสงอ านวยความสะดวก

(6)รฐควรสนบสนนงบประมาณใหแกเครอขายหรอองคกรเอกชนหรอชมรมในการท ากจกรรมสงเสรมคณภาพชวตของผสงอาย เพราะปจจบนองคกรเอกชน ชมรมตองหาทนกนเอง

(7) ควรมการใหความคมครองผสงอายทดอยโอกาสใหมงานท าและไมถกเอาเปรยบทางดานคาแรงงาน (8)ควรปรบปรงปายรถประจ าทางใหมขนาดทท าใหผสงอายเหนได และเกบคาโดยสารทใหสวนลด

อยางจรงจง (9)การตดตอราชการยงไมไดรบความสะดวกเทาทควร (10) ควรก าหนดใหมหองน าส าหรบผสงอายมากขนในทสาธารณะเพราะปจจบนมจ านวนผสงอายมาก

ขน (11) ควรมคนใหการดแลในเรองการขามถนนเพราะผสงอายไมอาจขามสะพานลอยได


(สสส.)

39


(สสส.)

40

บทสงเคราะห

จากการทน าเสนอขอมลทงการศกษาดานเอกสารและขอมลจากการสมมนาผใหบรการนน ผวจยไดม

ขอสงเคราะหดงน

I. การแกไขปญหาระยะสน ผวจยเหนวา การก าหนดสงอ านวยความสะดวกแกผสงอายในปจจบน ม

ปญหาในเรองการใหบรการทยงไมเพยงพอในบางเรองหรอบางสถานท และการทไมไดใหบรการ

อยางจรงจงตามทกฎหมายก าหนด อกทง ยงไมเปดโอกาสใหผมสวนไดเสยไดเขามามสวนในการ

ใหขอเสนอแนะ ตลอดจนยงไมมแรงจงใจใหแกเอกชนทจะเขามารวมในการใหบรการ ดงนนจงม

ขอเสนอแนะในการแกไขปญหาระยะสนดงน

1) ปญหาของการไดรบบรการดานสาธารณะของผสงอายทยงขาดอย ไดแก การไมมทางเทาส าหรบ

ผสงอายทตองนงรถเขน ท าใหไมสามารถทจะเดนทางไปในทางเทาได หรอการทไมมทขนลงของ

รถโดยสารสาธารณะ ส าหรบผสงอายทใชรถเขน ท าใหไมอาจเดนทางคนเดยวได หรอการมทาง

มาลายใหกบผสงอายในบรเวณทมสะพานลอยเพราะสะพานลอยมไวใหคนหนมสาวขนไมไดให

คนทเขาไมดขน หรอหากไมมทางมาลายกควรมผทคอยอ านวยความสะดวกในการขามถนนใหแก

ผสงอาย

2) ปญหาเรองการก าหนดสงอ านวยความสะดวกในแตละหนวยงานนน ยงขาดผทไดรบผลกระทบท

จะเขามาใหความคดเหนและขอเสนอแนะในการใหบรการ จงท าใหการใหบรการไมไดสนองตอบ

ความตองการและความจ าเปนของผสงอาย ดงนนจงควรมการเปดรบฟงความเหนของประชาชน

โดยเฉพาะผทมสวนไดเสย ผสงอาย คนพการ เดก สตร และมการสรางรปแบบของการใหบรการท

ไดรบผลจรง

3) เพมสงอ านวยความสะดวกมากขนเพราะปจจบนมจ านวนผสงอายมากขนดงนน สงอ านวยความ

สะดวกทมอยจงตองเพมขน ตามอตราประชากรผสงอายทเพมขนดวย

4) ควรมการเพมประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมาย โดยมการตงอนกรรมการของคณะกรรมการ

ผสงอาย ในการตดตามตรวจสอบการบงคบใชสทธทก าหนดไวในกฎหมาย วาไดรบการปฏบต

จรงจงเพยงใด และมปญหาอปสรรคอยางไร เชน การมชองทางพเศษส าหรบผสงอาย การม


(สสส.)

41

พยาบาลเฉพาะส าหรบผสงอาย นอกจากนควรมสทธทจะก าหนดหรอเสนอแนะวาสถานทใดท

ควรตองมสงอ านวยความสะดวก เพราะในปจจบน เปนการก าหนดเปนการทวไปวาหนวยงาน

ตางๆ ควรก าหนดสงอ านวยความสะดวก แตไมไดก าหนดเฉพาะลงไปวาสงอ านวยความสะดวกน

ไดแกสงใดบางและควรก าหนดไวในสถานทใดบาง

5) ควรใหชมรมผสงอาย มสทธในการเสนอแนะแนวทางก าหนดสงอ านวยความสะดวกและการ

ใหบรการ

6) ควรมแรงจงในในการก าหนดหรอจดสงอ านวยความสะดวก เชน การลดภาษ สงเสรมการลงทน

การผลตสงอ านวยความสะดวกใหแกผสงอายเพอใหผสงอายน ามาใชในชวตประจ าวนได หรอให

แรงจงใจในการผลตเครองใชในทางอสาหกรรมทเหมาะส าหรบผสงอาย เปนตน

7) การประชาสมพนธเพอใหผสงอาย ทราบสทธและใชสงอ านวยความสะดวกน เปนปญหาส าคญ

ปญหาหนงทท าใหผสงอายไมไดเขาใชบรการน ดงนนจงควรมการประชาสมพนธในเรองดงกลาว

ใหทวถง และจะตองระบดวยวาหากผสงอายตองการใชบรการจะตองแจงทใคร และทใด

8) ควรเพมแรงจงใจใหแกเอกชนในการจดบรการใหแกผสงอาย ไดแก การจดสภาพแวดลอมใน

หมบานจดสรรใหแกผสงอาย การจดใหมตลาดส าหรบผสงอาย การมบานตนแบบส าหรบผสงอาย

ซงในการด าเนนการดงกลาวอาจท าโดยการรวมทนกบรฐและเอกชนเพอผลตหรอจดท าใหแก

ผสงอาย

II การแกไขปญหาระยะยาว ผวจยเหนวา การบงคบใชกฎหมายเกยวกบการคมครองสทธของ

ผสงอายดานการใหบรการและสงอ านวยความสะดวกน ในปจจบนถอไดวา หนวยงานทเขาด าเนนการ

มความตระหนกและจดสงอ านวยความสะดวกไวแกผสงอายไดอยางด และเหมาะสม เพยงแตวา

จ านวนของสงอ านวยความสะดวก เรมจะไมเพยงพอเพราะจ านวนผใชบรการมมากขน และ

งบประมาณในการจดสงอ านวยความสะดวกใหแกผสงอาย เมอเทยบกบคนพการ จะมนอยกวา ดวยเหต

น ผวจยจงเหนวา นามการวางแผนและการสรางรปแบบของการใหบรการสง อ านวยความสะดวก

ใหแกผสงอายทเปนระบบ และมความรวมมอกบภาครฐ ภาคเอกชนในการผลตอปกรณทใชส าหรบ

ผสงอายใหมากขน รวมถงการสรางมาตรการกฎหมายทสงเสรมใหมการลงทน หรอมกองทนในการ


(สสส.)

42

ด าเนนการใหการสนบสนนมากขนตามจ านวนผสงอายทก าลงจะเพมมากขน โดยมขอเสนอแนะใน

การแกไขปญหาระยะยาว ดงน

1. การปรบปรงกฎหมาย เหนวา พระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 ไดก าหนดมาตรการทจดสง

อ านวยความสะดวกไวเพยงพอแลว แตควรมการศกษาและก าหนดหลกเกณฑการใหบรการ และ

สงอ านวยความสะดวกทเปนรปธรรม มมาตรมาตรฐาน ตามสภาพพนทและสภาพของผสงอาย ซง

การก าหนดสงอ านวยความสะดวกนหากไดก าหนดไวในกฎกระทรวงและท าเปนรปแบบมาตรฐาน

เพอใชเปนแนวทางในการใหบรการ จะท าใหเกดความชดเจนขน

2. ควรมการศกษาวจยถงการใหบรการสงอ านวยความสะดวกและการใหบรการ ของไทย และศกษา

เปรยบเทยบกบการใหบรการและการจดสงอ านวยความสะดวกของตางประเทศ และในแตละ

ภมภาคของไทย วามปญหาอปสรรคและไมสอดคลองกบความจ าเปนความตองการของผสงอายใน

สงคมไทยอยางไร อกทงควรมการศกษาเพอวางแผนในอนาคตในกรณทจะมผสงอายมจ านวน

ประชากรมากขนวาควรจะมแผนการรองรบอยางไร

3. ควรมการสรางความตระหนกถงคณคาของผสงอาย และการใหบรการเปนพเศษแกผสงอายตงแต

ในระดบประถมศกษา เพอใหเกดความเขาใจถงความส าคญและการปฏบตทเหมาะสมกบผสงอาย

อนจะน ามาซงการสรางคานยมและการตระหนกถงการสรางสงอ านวยความสะดวกใหแกผสงอาย

ในอนาคตของไทยตอไป

4. ควรมการประชาสมพนธอยางตอเนองในการใหบรการและการเขาถงบรการแกผสงอายและสง

อ านวยความสะดวก

5. ควรมการพฒนาการใหความชวยเหลอทางกฎหมายแกผสงอายในกรณทไมไดรบบรการท

เหมาะสมและไมไดรบบรการตามทกฎหมายก าหนด โดยจดใหมนกกฎหมายทมความช านาญใน

การคมครองสทธของผสงอายเพอใหค าปรกษาและด าเนนการเพอใหผสงอายเขาถงบรการไดอยาง

เสมอภาคและเปนไปตามสทธทมอยตามกฎหมาย เพราะในปจจบนผสงอายจ านวนมากยงไมทราบ

ถงสทธของตนจงท าใหไมอาจใชสทธได นอกจากน บางคนอาจถกละเมดสทธโดยไมอาจเรยกรอง

สทธไดเพราะไมมนกกฎหมายทจะใหความชวยเหลอโดยไมคดมลคา


(สสส.)

43

6. ควรสงเสรมการประกอบกจการอตสาหกรรม พรอมดวยการปรบปรงกฎหมายเพอใหผลประโยชน

ทางภาษหรอการสงเสรมการลงทน ในการผลตสงอ านวยความสะดวก หรอการลดภาษใหแกผทให

การอปการะเลยงดผสงอายทไมใชบตรของผสงอาย เพราะปจจบนใหแตบตร และควรมแรงจงใจ

ในการใหเอกชนลงทนทจะสรางสถานบรการใหการดแลผสงอายทไดมาตรฐานเพอเปนการแบง

เบาภาระคาใชจายทแตละคนจะตองจางคนดแลผสงอายประจ าตว

7. สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนจดบรการใหแกผสงอาย โดยเสนอใหเปนตวชวดการ

ปฏบตงาน เพอสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนใหความส าคญแกการจดสงอ านวยความ

สะดวกใหแกผสงอายตอไป


(สสส.)

44

II.

บทสรป องคกรปกครองสวนทองถน มกฎหมายทก าหนดใหพฒนาผสงอาย และมแผนการปฏบต งานทจะตองการจดท าแผนงานพฒนาคณภาพชวตผสงอาย ทงนการด าเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนบางแหงโดยเฉพาะในเขตปรมณฑลหรอในเมองใหญๆ ประสบความส าเรจและมความกระตอรอลนในการใหบรการรวมถงการมสวนรวมของชมรมผสงอายดวย ปญหาอปสรรคจงเกดกบองคกรปกครองสวนทองถนทไมคอยเขาใจในการสงเสรมการพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย หรอขาดการตระหนกถงภาระกจดงกลาว รวมถงการทผสงอายไมมความรในเรองสทธและไมมสภาพรางกายทจะเขาถงบรการได นอกจากน ยงตองปรบปรงกฎหมายใหมการใหบรการแกผสงอายในอาคารทอยอาศย ทก าหนดใหเปนรปธรรม การมสงอ านวยความสะดวกในการขามถนน ในรถแทกซ การใหบรการแกผสงอายในบานทเปดโอกาสใหเอกชนเขามาด าเนนการอยางมประสทธภาพและมคณภาพ การลดหยอนภาษใหกบเอกชนหรอบคคลงกรณปรบปรงอาคารบานเรอนเพอผสงอาย การบรณาการในการใหความชวยเหลอระหวางภาครฐ เอกชนและชมชนทเปนระบบ ในการใหบรการแกผสงอายในตางประเทศนน ทางดานกฎหมายเชน ออสเตรเลย ไดใหบรการแกผสงอายในการท าสญญาโดยมหนวยงานทเขามาดแลการจดซอบาน การท าสญญา เงอนไขการซอมแซม และการคมครองผบรโภค31 ซงมาตรการเหลานถอเปนการใหบรการทางกฎหมายทด และนาจะน ามาเปนแนวทางในการใหความชวยเหลอทางกฎหมายแกผสงอายของไทยตอไป สวนการใหบรการดานทอยอาศยแกผสงอายในตางประเทศเชน องกฤษ ออสเตรเลย สหรฐอเมรกา มการจดทพกทงในสวนทรฐจดการและองคกรเอกชนทไมแสวงหาก าไร รวมถงชมชนและหมบานคนสงอาย ซงจะไดจดสถานทพกทเหมาะสมกบผสงอายและมผใหการดแลทางดานสขภาพและความเปนอยทมความช านาญอนจะเปนแนวทางทควรน ามาใชพฒนาการใหบรการในประเทศไทยโดยการสนบสนนจากองคกรปกครองสวนทองถนและประสานการมสวนรวมในชมชนดวย

//////////////////////////////////////////

31 See The Parliament of the Commonwealth of Australia, Older people and the law, Hourse of Representatives Standing Committee on Legal and Constitutional Affairs, September 2007, Canberra

Documents

รายงานทบทวนส่งอำนวยความสะดวกผู้สูวอายุPdf