Embed Size (px)
Citation preview
Pagsulat sa Filipino
sa Piling Larang (Akademik)
Kuwarter 2 - Modyul 6: Akademikong Sulatin:
Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay
Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas
Senior High School
Pagsulat sa Filipino sa Piling Larang (Akademik) Filipino – Ikalabindalawang Baitang Alternative Delivery Mode Kuwarter 2 -Modyul 6: Akademikong Sulatin: Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay Unang Edisyon 2020
Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.” Ang mga hiniram na materyales ( awit, kuwento, tula, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng mga materyales o mga kagamitang pampagtuturo na nasa online o sa mga aklat at iba pa . Hindi inangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang pagmamay-ari ng mga ito.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Alain Del B. Pascua
Mga Bumubuo ng Modyul para sa Mag-aaral
Manunulat: Teresa P. Mingo PhD, Aileen P. Matundan Mga Tagasuri: Anita M. Gomez, PSDS Maria Dulce Cuerquiz, MT, Sol P. Aceron PhD Leonor C. Reyes, Aniceta T. Batallones Mga Tagaguhit at Nag-layout: Mr. Ryan Roa, Ms. Mary Sieras Mr. Allan Guibone, Mrs. Alma Sheila Alorro Leonor C. Reyes Mga Tagapangasiwa Tagapangulo: Dr. Arturo B. Bayocot, CESO III Panrehiyong Direktor Pangalawang Tagapangulo: Dr. Victor G. De Gracia Jr. CESO V Pumapangalawang Panrehiyong Direktor Cherry Mae L. Limbaco, PhD, CESO V Tagapamanihala Rowena H. Paraon, PhD Pumapangalawang Tagapamanihala Mala Epra B. Magnaong, Hepe ES, CLMD Mga Miyembro: Lorebina C. Carrasco, OIC-CID Chief Sol P. Aceron, Ph.D, EPS-Filipino Brenda P. Galarpe, SSP- 1 Marisa D. Cayetuna,P-1 Aniceta T. Batallones, MAFIL Leonor C. Reyes, MAEDFIL Joel D. Potane, LRMS Manager Lanie O. Signo, Librarian II Gemma Pajayon, PDO II
Inilimbag sa Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon – Sangay ng Cagayan de Oro Office Address: Fr. William F. Masterson Ave Upper Balulang Cagayan de Oro Telephone Nos.: (08822)855-0048 E-mail Address: [email protected]
Pagsulat sa Filipino sa Piling Larang (Akademik)
Kuwarter 2 - Modyul 6: Akademikong Sulatin:
Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay
Ang modyul na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa
mga publiko at pribadong paaralan at pamantasan. Hinihikayat naming ang mga guro
at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag- email ng inyong mga puna at mungkahi
sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected]
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas
FAIR USE AND CONTENT DISCLAIMER: This module is for educational purposes only. Borrowed materials (i.e. songs, stories, poems, pictures, photos, brand names, trademarks, etc.) included in this module are owned by their respective copyright holders. The publisher and authors do not represent nor claim ownership over them. Sincerest appreciation to those who have made significant contributions to this module.
Senior High School
Talaan ng Nilalaman
Para saan ang modyul na ito ………………………………………………………….i
Ano ang Inaasahan Mo ………………………………………………………………..i
Paano Mo Matutunan…………………………………………………………………..i
Mga Icon ng Modyul………………………………………………………………….. ii
Ano ang Nalalaman Mo……………………………………………………………….iii
Aralin 1: Akademikong Sulatin: Pagsulat ng Lakbay - Sanaysay
Alamin……………………………………………………………………………1
Subukin: Pagsusunod-sunod sa Titik…………………………………………1
Balikan: Pagpapahayag sa Pagsusuri sa Sarili……………………………...1
Tuklasin: Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay……………………………………..2
Suriin: Pagsagot sa Tanong …………………………………………………...5
Pagyamanin : Pagpapanood ng Lakbay-Sanaysay Video
Pagbabasa Lakbay-Sanaysay Gamit Ang Link ..……………………………6
Isaisip: Pagbabahagi sa Sariling Karanasan…………………………………6
Isagawa:Pagsulat ng Sariling Lakbay_Sanaysay…………………………….6
Tayahin ………………………………... ………………………………………..7
Susi sa Pagwawasto…………………………………………………………….8
Para Saan ang Modyul na Ito
Matutunghayan sa modyul na ito ang nilalaman at ang mga pamamaraan sa
pagsulat ng isang Lakbay – Sanaysay.
Sadyang inihanda ang modyul na ito upang makatuklas ng mga bagong kaalaman
sa pagsulat ng paksa. Ang mga gawain ay maingat na inihanda upang lubos na malinang
ang kakayahan sa pakikinig, pagsasalita, pagbabasa, pagsusulat at panonood.
Tutulungan ka ng modyul na ito na matukoy ang kahulugan at kabuluhan ng mga konsepto
sa wastong pagsulat ng Lakbay - Sanaysay.
Sa aralin ding ito, pinag-uusapan ang kahalagahan ng pagbabahagi ng mga
karanasan sa paglalakbay at ipinapakita kung paano binabalangkas ang bawat bahagi
ng modyul upang malinang at maisakatuparan ang mga layuning nabanggit para sa mga
mag-aaral na gagamit nito. Ano ang Inaasahan Mo Inaasahang pagkatapos ng modyul na ito ang mga mag-aaral ay:
1.Natutukoy ang katangian ng isang sulating akademiko (CS_FA11/12PB-0m-o-102)
2.Nabibigyang-kahulugan ang mga terminong akademiko na may kaugnayan sa piniling
sulatin.(CS_FA11/12PT-0m-o-90)
3.Natitiyak ang mga elemento ng pinanood na programang pampaglalakbay.
(CS_FA11/12PD-0m-o-89)
Paano Mo Matutunan
Upang makamit ang mga inaasahan, gawin ang mga sumusunod:
• Basahin at unawaing mabuti ang mga konseptong pangkasanayan.
• Sundin ang mga bawat panuto na ibinibigay sa bawat gawain at pagsasanay.
• Sagutin ang lahat ng mga ibinibigay na gawain at pagsasanay.
i
Mga Icon ng Modyul
ALAMIN Inihanay ang mga layunin sa aralin .Mahalagang maunawaan ng mga mag-aaral kung ano ang maaasahan nila sa aralin.
SUBUKIN Panimulang pagtataya o gawain upang matukoy ang lawak ng kaalaman ng mag-aaral ukol sa tatalakaying paksa.
BALIKAN Binabalikan ang mga dating kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa paksa ng bawat aralin. Mahalagang matukoy ito upang matiyak na may napadagdag pang kaalaman.
TUKLASIN Inilalahad dito ang mismong aralin sa pamamagitan ng kwento, pagsasanay ,tula, awitin ,sitwasyon at iba pang paraan .Ginagalugad dito ang mga ideyang magkikintal ng mahalagang kaisipan.
SURIIN Inilalahad dito ang mga tanong sa sumusubok sa pagkaunawa ng mag-aaral sa aralin.Maaari rin itong pagtalakay sa paksa.
PAGYAMANIN Makapagsagawa ang mga mag-aaral ng mga gawaing magpapatotoo ng kanilang natutuhan. Magtitipon sila ng kanilang likhang mga sulatin at gawain batay sa natutunan sa aralin.
ISAISIP Patutunayan ng mga mag-aaral ang karunungan at kaalamang kanyang natutunan sa pamamagitan ng pagsusulit ,gawain at pagsasanay.
ISAGAWA Pagtitipon ng mga natamong kaalaman at kasanayan ng mga mag-aaral sa gawaing replektibo upang mailalapat sa tunay na buhay.
TAYAHIN Tatayain ang mga mag-aaral ayon sa antas ng pagkatuto mula sa natamong kasanayan .
KARAGDAGANG GAWAIN
Mabibigyan ng karagdagang pagsasanay upang malinang ang kakayahang pampagkatuto ng mga mag-aaral .
SUSI SA PAGWAWASTO
Mga kasagutan sa anumang pagtataya,pagsasanay at mga Gawain
ii
Ano ang Nalalaman Mo
Panimulang Pagtataya Alamin natin kung gaano na ang lawak ng iyong kaalaman sa nilalaman ng modyul na ito. Sagutin mo ang lahat ng aytem. Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat sasagutang papel. 1. Ito ay itinuturing na isang mahalagang libangang isinasagawa ng marami na kung saan pupunta sa isang lugar__________. a.pagsasadula b.paglalakbay c.pag-aawit d.pagsasayaw 2. Ito ay sang matalinong pagkukuro ng sumulat tungkol sa isang paksa__________. a.sanaysay b.talumpati c.nobela d.maikling kuwento 3. Ito ay isang uri ng lathalaing ang pangunahing layunin ay maitala ang mga karanasan sa paglalakbay. a.sanaysay b.nobela c.lakbay-sanaysay d.paggawa ng iskrip 4. Ang taong susulat ng lakbay-sanaysay ay dapat may mga sumusunod na gamit maliban
sa isa___________. a. panulat b. dyornal c. kamera d.radyo 5. Ang mga sumusunod ay konsepto ng sanaylakbay maliban sa isa______________. a.pasalaysay b.sanay c.sanaysay d.lakbay 6. Ang paggawa nito ay maituturing na isang libangan at gayundin naman ay maaaring
pagkakitaan. a. travelogue b. blog c. travel blog d. tour 7. Isa sa mga dapat taglayin sa pagsulat ng lakbay-sanaysay na kung saan nilalagyan ng maikling deskripsyon. a.dyornal b.sanaysay c.larawan d.blog 8. Sa pagsulat ng lakbay-sanaysay ay dapat maging _______ sa paglalatag ng mga impormasyon. a.obhetibo b.organisado c.malinaw d.malaman 9. Ang mga kasanayan sa paggamit ng wika sa pagsulat ng sanaysay maliban sa isa___. a.malinaw b. malaman/Obhetibo c.organisado d.walang bisa 10. Ang mga sumusunod ay mga dahilan sa pagsulat ng lakbay-sanaysay maliban sa isa _____. a. itaguyod ang isang lugar b.pansariling kasaysayan c. maidokumento ang kasaysayan d.kawilihan lamang
iii
Aralin
Akademikong Sulatin:
1 Pagsulat ng Lakbay -Sanaysay
Alamin
Inaasahang pagkatapos ng aralin na ito ang mga mag-aaral ay: 1.Natutukoy ang katangian ng isang sulating akademiko. CS_FA11/12PB-Om-o-102
2.Nabibigyang-kahulugan ang mga terminong akademiko na may kaugnayan sa piniling
sulatin. CS_FA11/12PT-Om-o-90
3.Natitiyak ang mga elemento ng pinanood na programang pampaglalakbay. CS_FA11/12PD-Om-o-89
Subukin Panuto : Pagsusunod-sunurin ang pinaghalong titik upang makabuo ng salita..
Isulat ang sagot sa sagutang papel. ATALTAGAP 1. Isang paraan ng manunulat na maibahagi ang karanasan
at kasiyahan sa paglalakbay.
BYAKLA SAYNASYA 2. Uri ng lathalain na ang pangunahing layunin ay maitala ang mga naging karanasan sa paglalakbay. LAGBYAPLKAA 3. Ito ay laging kinapapalooban ng mayamang karanasan at punumpuno ng masasayang pangyayari ,pagkamangha,o paghanga sa magagandang lugar na unang napuntahan , mga alaalang magiging bahagi ng buhay ng isang manlalakbay. BYALAMAKNLA 4.Kaisipan ng paglalakbay na unawain ang pang-araw-araw
na pamumuhay ng isang tao .
EYONIURDS 5. Ang pagtataglay ng sapat na kaalaman at pagkatuto sa
isang paglalakbay.
Balikan Panuto: Pagpapahayag sa pagsusuri sa sarili. Isulat ito sa sagutang papel at
sundin ang klaster sa ibaba.
Natalakay natin ang Replektibong Sanaysay sa ika-5 modyul at ayon kay Socrates na isang kilalang pilosopo , ang pangunahing daan upang maging matagumpay sa buhay ay ang makilala ang sarili ( Know Thyself) . Sa pagkilala ng sarili ay mahalagang makagawian ang introspeksyon o pagbubulay-bulay tungkol sa sariling buhay . Kung susuriin mo ang iyong sarili sa kasalukuyan bilang mag-aaral na humaharap sa “New Normal” na sitwasyon bunga ng COVID 19 Pandemiya , masasabi mo bang nahuhubog nga sa iyo ang kasanayang dapat taglayin ng isang mag-aaral sa ika-21 siglo ? Magbanggit ng mga paraan kung paanong lalo pang mahuhubog sa mga kabataang tulad mo ang mga nasabing kasanayan sa gitna ng pandemiya. Isulat ito sa sagutang papel sa pamaraang klaster.
1
Baitang : 12 Markahan: Ikalawa Panahong Igugugol: Ikalabintatlong Linggo
Tuklasin
Mahilig ka bang maglakbay o mamasyal sa iba’t ibang lugar? Ano-ano sa mga
lugar na napuntahan mo ang iyong labis na naibigan?
Sa kasalukuyan,ang paglalakbay o pagsasagawa ng tour ay itinuturing nang isang
mahalagang libangang isinasagawa ng marami.
Ang Lakbay-Sanaysay ay tinatawag ding travel essay o travelogue. Ito ay isang
uri ng lathalaing ang pangunahing layunin ay maitala ang mga karanasan sa paglalakbay.
Ayon kay Nonon Carandang, ito ay tinawag niyang sanaylakbay kung saan ang
terminolohiyang ito, ayon sa kanya ,ay binubuo ng tatlong konsepto:sanaysay,sanay at
lakbay. Naniniwala siyang ang sanaysay ang pinakaepektibong pormat ng sulatin upang
maitala ang mga naranasan sa paglalakbay.
Mga Dahilan ng Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay
Ayon kay Dr. Lilia Antonio ;et.al sa kanilang aklat na Malikhaing Sanaysay (2013)
may apat na pangunahing dahilan ng pagsusulat ng Lakbay-Sanaysay:
1.Upang itaguyod ang isang lugar at kumita sa pagsusulat. Halimbawa nito ay ang travel
blog
2.Layunin din nitong makalikha ng patnubay para sa mga posibleng manlalakbay.
3.Maaari ring itala ang pansariling kasaysayan sa paglalakbay tulad ng espiritwalidad,
pagpapahilom , o kaya ay pagtuklas sa sarili . Kadalasang naisasagawa ito sa pamamagitan
ng paggamit ng upang maitala ang mga bagong bagay na nakita ,narinig , naranasan at iba
pa sa kanyang ginawang paglalakbay.
4.Upang maidokumento ang kasaysayan, kultura at heograpiya ng lugar sa malikhaing
pamamaraan.
Anuman ang dahilan sa paglalakbay, ang Lakbay-Sanaysay ay kadalasang
naglalaman ng mga tala ng karanasan ng awtor o sumulat sa paglalakbay. Ang
pagtatalang ito ay isang paraan ng manunulat na maibahagi ang karanasan at
kasiyahan sa paglalakbay.
2
Paraan sa Paghuhubog ng mga kasanayang Dapat
Taglayin ng Kabataan sa ika-21 siglo
Mga Dapat Tandaan Sa Pagsulat Ng Lakbay-Sanaysay:
1.Magkaroon ng kaisipang manlalakbay sa halip na isang turista-
Dapat na isaisip ng taong naglalakbay na siya ay tutungo sa isang lugar hindi
bilang isang turista kundi isang manlalakbay. Ang isang turista ay nagpupunta sa isang lugar
upang maglibang, magliwaliw, at makita ang magandang tanawin ,mga gusali , at iba’t ibang
lugar samantalang para sa isang manlalakbay ay pangalawa na lamang ang mga bagay na
ito. Kasabay sa kanyang paglalakbay sa iba’t ibang lugar ay sinisikap niyang maunawaan ang
kultura , kasaysaysan , heograpiya , hanapbuhay ,pagkain , at maging uri ng pang-araw-araw
na pamumuhay ng isang tao .
2.Sumulat sa unang panauhang punto de-bista-
Tumutukoy sa pagkilala at pagpapakilala sa sarili at sa pagmumuni sa mga
naranasan sa proseso ng paglalakbay. Ayon kay Antonio (2013) , ang susi sa mainam na
pagsulat nito ay ang erudisyon o ang pagtataglay ng sapat na kaalaman at pagkatuto sa isang
paglalakbay.
3. Tukuyin ang pokus ng susulating Lakbay-Sanaysay-
Mahalagang matukoy kung ano ang magiging pokus ng susulating Lakbay-
Sanaysay batay sa human interest. Ang pagtukoy sa tiyak na paksa ay makatutulong upang
matiyak ang sakop ng nilalaman ng Lakbay-Sanaysay. Tinatawag din itong delimitasyon sa
pagsulat ng isang akda.
4.Magtala ng mahahalagang detalye at kumuha ng mga larawan para sa
dokumentasyon habang naglalakbay-
Ang mga pangunahing gamit na dapat dala ng taong susulat ng Lakbay- Sanaysay
ay ang panulat, kuwaderno o dyornal at kamera. Mahalaga ito para sa wastong
dokumentasyon ng sanaysay Iwasang maglagay ng napakadetalyadong deskripsyon upang
ito ay kawilihang basahin ng mga mambabasa.
5.Ilahad ang mga realisasyon o mga natutuhan sa ginawang paglalakbay-
Bukod sa paglalahad ng mga karanasan at mga nakita sa paglalakbay , mahalaga
ring maisama sa nilalaman ng sanaysay ang mga bagay na natutuhan habang isinagawa ang
paglalakbay. Ito ay magsisilbing pinakapuso ng sanaysay kung saan dito ibabahagi sa mga
mambabasa ang mga gintong aral na nakuha bunga ng epekto ng ginawang paglalakbay.
6.Gamitin ang kasanayan sa pagsulat ng sanaysay-
Mahalagang taglayin ng may-akda ang sapat na kasanayan sa paggamit ng wika.
Sikaping ang susulating sanaysay ay maging malinaw, organisado, lohikal at malaman.
Gumamit ng akmang salita batay sa himig ng lakbay -sanaysay na iyong bubuoin. Maaari ring
gumamit ng mga tayutay , idyoma , o matalinghagang salita upang higit na maging masining
ang pagkakasulat nito. Tiyaking makakukuha ng atensyon ng mambabasa ang iyong
susulating akda. Sa pagsulat ng Lakbay-Sanaysay, maging obhetibo sa paglalatag ng mga
impormasyon. Sikaping mailahad ang katotohanan sa pamamagitan ng paglalahad ng mga
positibo at negatibong karanasan at maging ng kondisyon ng lugar na pinuntahan. Ailene,Baisa-Julian et.al Pinagyamang Pluma Filipino sa Piling Larangan(Akademik )Phoenix Publishing 2016
3
Suriin Basahin ang halimbawa ng Lakbay - Sanaysay at sagutin ang mga
katanungan.
BAGUIO TRIP
Bilang isang kabataan, nais kong pumunta sa iba’t ibang lugar na may iba’t ibang tanawin. Lalong- lalo na ang mga lugar na talaga namang tinatangkilik ng mga turista, mapadayuhan man na galing ibang bansa o yung mga taong doon na mismo sa lugar na yon lumaki at nagkaisip. Hindi ko ginagawa ito upang magbakasyon lamang at magmuni – muni kundi para malaman ko kung saan at paano nga ba ganoon ang tawag sa lugar na iyon. At bakit nga ba ito tinatangkilik at dinadayo ng mga turista. Masayamg gawin ito pag kasama mo ang mga mahal mo sa buhay lalong lalo na
ang pamilya. Dahil ang pamilya ay isang pinakamahalaga at magandang regalo sa atin ng Panginoong Hesukristo, ang pamilya ang siyang masasandalan mo sa oras na ikaw ay may problema.
Isa sa napuntahan ko kasama ang aking pamilya ay ang lugar na Baguio. Ang Baguio ay isa sa mga sikat na lugar dito sa Pilipinas lalong lalo na sa North Luzon, kilala ito bilang Summer Capital of the Philippines hindi dahil mainit dito ngunit dahil napakalamig dito lalong lalo na kapag bumagsak ang temperatura dito kapag sumasapit na ang kapaskuhan. Talaga namang dinadayo ito ng maramimg tao dahil para sa kanila dito masarap ipagdiwang ang Kapaskuhan kasama ang iyong mga mahal sa buhay.
Sanggunian: https://http543.wordpress.com/2016/10/17/lakbay-sanaysay-baguio-trip/
Ngunit hindi namin ito pinuntahan noong
panahon ng kapaskuhan bagkus noong unang araw ng Enero taong 2015. Dahil pagkatapos naming ipagdiwang ang Bagong Taon ay nagsimula na kaming gumayak mula Pampanga hanggang sa makarating kami sa Baguio. Pumunta kami doon dahil doon nais ng aking pinsan na ipagdiwang ang kanyang ikapitong kaarawan. At dahil FIRST TIME naming magpipinsan na pumunta doon kung kaya’t mas lalo kaming naexcite na makarating na doon.
Sanggunian: https://http543.wordpress.com/2016/10/17/lakbay-sanaysay-baguio-trip/
4
Isa sa mga pinuntahan namin sa Baguio ay ang Burnham Park na kung saan dito kamI gumala ng ilang oras, dito sa lugar na ito ay matatagpuan ang isang Dancing Fountain at isang parang ilog na kung saan pwede kang mamangka at maglibot – libot. Isa rin sa mga napuntahan namin ay angBotanical Garden, dito sa lugar na ito ay may mga matatandang Igorot na kung saan pwede ka sa kanilang magpakuha ng litrato na kasama sila. Dito mo makikita na hindi nila kinakahiya kung saan sila nagmula kahit na ganoon ang kanilang pananamit. At nagpunta rin kami sa Mines View, ngunit kahit malayo at maraming tao doon at WORTH IT naman dahil maganda at talaga namang nakakarelax at mapapahanga ka sa
ganda ng view na iyong nakikita.
Ang huli naming pinuntahan sa Baguio, at ang
huling araw na rin namin doon ay ang Strawberry Farm. Dito mo matitikman ang masasarap na strawberry na tinatawag din na Preyas. Sa loob ng tatlong araw namin sa Baguio ay marami akong nalaman sa lugar na iyon at dito ko rin nalaman kung bakit nga ito tinatangkilik ng mga turista.
Sanggunian: https://http543.wordpress.com/2016/10/17/lakbay-sanaysay-baguio-trip/
REALISASYON: Ang naging realisasyon ko sa aking paglalakbay na ito ay huwag mong kakalimutan ang mga lugar na talaga namang dapat mong ipagmalaki na sa inyo lang matatagpuan. Dahil ang mga lugar na ito ang nagpapatunay na masagana ang bansa niyo sa likas na yaman. Huwag na huwag mong kakalimutan ang iyong pamilya dahil sila ang magiging kasangga mo sa lahat ng problemang iyong kahaharapin na kahit na magkaroon kayo ng hindi pagkakaunawaan at magkasakitan man kayo ng damdamin ay hinding hindi ka pa rin nila pababayaan at kakalimutan bagkus ay mamahalin ka pa nila ng lubusan. At higit sa lahat ay magpasalamat tayo sa Panginoon sa mga Biyayang ating natanggap galing sa kanya. (Kathuson, 2016) Sanggunian: https://http543.wordpress.com/2016/10/17/lakbay-sanaysay-baguio-trip/
SAGUTIN ANG TANONG: Kopyahin ang mga katanungan at sagutin ito sa
sagutang papel.
1. Bakit sinabing kailangang magkaroon ng kaisipang manlalakbay ang isang
manunulat sa halip na isang turista? Ipaliwanag.
2. Nasunod ba lahat ng manlalakbay ang mga paalala sa pagsulat ng Lakbay –
Sanaysay ? Ipaliwanag ang iyong sagot .
5
Pagyamanin
PAGPAPANOOD NG LAKBAY-SANAYSAY VIDEO AT PAGBABASA NG IBA
PANG HALIMBAWA NG LAKBAY-SANAYSAY GAMIT ANG LINK ..
1.Panoorin ang isang Lakbay-Sanaysay video at itala ang mga sikat na lugar na
pinupuntahan ng mga turista at ang bahagi ng kulturang inilalahad. kung ikaw ang
naglalakbay sa lugar na iyon, ano ang iyong realisasyon? Sagutin ito sa sagutang papel.
https://www.youtube.com/watch?v=9b4oOp3cTE8
2.Basahin ang “ Ang Hiwaga ng El Nido ,Palawan “ Lakbay-Sanaysay ni: AC Santos at
pagsusunod-sunurin ang mga lugar na kanyang pinuntahan sa
https://galalakbaylakad.wordpress.com/category/lakbay-sanaysay/
Isaisip
Nakapagbabahagi ng sariling karanasan
Ang buhay ng tao ay punumpuno ng paglalakbay hindi lamang sa magagandang lugar
kundi maging sa kanyang mga nararanasan sa buhay. Ibahagi ang isang yugto o pangyayari
sa iyong buhay na nakapag-iwan nang malaking aral at marka sa iyong pusong alam mong
makatutulong sa iyo upang lalo kang magpunyagi sa buhay at patuloy na maglakbay sa
mundong ating ginagalawan. Isulat ito sa papel.
Isagawa
Pagsulat ng Sariling Lakbay-Sanaysay Panuto: Sumulat ng karanasan sa sarili mong paglalakbay sa ating bayan o saanmang
panig ng mundo. Sundin ang mga paraan sa pagsulat nito. Lakipan mo ito ng iyong mga
larawang kuha sa paglalakbay. Lagyan ng pamagat at isulat sa bondpaper o sagutang papel..
Sundin ang rubriks sa pagmamarka sa susunod na pahina.
6
Pamantayan Puntos
Naisasagawa nang mataman ang mga hakbang sa pagsulat Lakbay-Sanaysay.
10
Nakasusulat ng organisado , malikhain at kahika-hikayat na Lakbay-Sanaysay.
10
Nakasusulat ng Lakbay-Sanaysay batay sa maingat ,wasto , at angkop na paggamit ng wika .
10
Makatotohanan ang nabuong Lakbay-Sanaysay. 10
Kabuoang Puntos 40
Tayahin Pangwakas na Pagtataya:
Panuto: Isulat ang TAMA kung ang pahayag ay nagsasaad ng katotohanan at kung ito ay MALI ,ilapat mo ang tamang sagot .
Hal: Lakbay-Sanaysay 1. Ang Pagtatalumpati ay tinatawag ding travel essay o travelogue. Ito ay isang uri ng lathalaing ang pangunahing layunin ay maitala ang mga karanasan sa paglalakbay. 1. Tinawag ito ni Carandang na paglalakbay kung saan ang terminolohiyang ito, ayon sa kanya ,ay binubuo ng tatlong konsepto:sanaysay, sanay at lakbay. Naniniwala siyang ang sanaysay ang pinakaepektibong pormat ng sulatin upang maitala ang mga naranasan sa paglalakbay. 2. .Maaari ring itala ang panlipunang kasaysayan sa paglalakbay tulad ng espiritwalidad, pagpapahilom , o kaya ay pagtuklas sa sarili . Kadalasang naisasagawa ito sa pamamagitan ng paggamit ng upang maitala ang mga bagong bagay na nakita ,narinig , naranasan at iba pa sa kanyang ginawang paglalakbay. 3. Mahalagang taglayin ng may-akda ang sapat na kasanayan sa paggamit ng wika. Sikaping ang susulating sanaysay ay maging malinaw, organisado, lohikal at malaman. 4. Maging subhetibo sa paglalatag ng mga impormasyon. Sikaping mailahad ang katotohanan sa pamamagitan ng paglalahad ng mga positibo at negatibong karanasan at maging ng kondisyon ng lugar na pinuntahan 5. .Magkaroon ng kaisipang manlalakbay sa halip na isang turista, dapat na isaisip ng taong naglalakbay na siya ay tutungo sa isang lugar hindi bilang isang turista kundi isang manlalakbay.
6. Ang pagtukoy sa tiyak na paksa ay makatutulong upang matiyak ang sakop ng nilalaman ng Lakbay-Sanaysay. Tinatawag din itong kongklusyon sa pagsulat ng isang akda. 7. Ang Lakbay-Sanaysay ay kadalasang naglalaman ng mga tala ng karanasan ng awtor o sumulat sa paglalakbay. Ang pagtatalang ito ay isang paraan ng manunulat na maibahagi ang karanasan at kasiyahan sa paglalakbay. 8. Ang dokumentasyon ay magsisilbing pinakapuso ng sanaysay kung saan dito ibabahagi sa mga mambabasa ang mga gintong aral na nakuha bunga ng epekto ng ginawang paglalakbay. 9. Kasabay sa paglalakbay sa iba’t ibang lugar ay sinisikap na maunawaan ang kultura , kasaysaysan , heograpiya , hanapbuhay ,pagkain , at maging uri ng pang-araw-araw na pamumuhay ng isang tao . 10.Ang mga pangunahing gamit na dapat dala ng taong susulat ng Lakbay- Sanaysay ay ang panulat, kuwaderno o dyornal at kamera. Mahalaga ito para sa wastong rekomendasyon ng sanaysay. Iwasang maglagay ng napakadetalyadong deskripsyon upang ito ay kawilihang basahin ng mga mambabasa.
7
Susi sa Pagwawasto
8
Panimulang Pangwakas na Pagtataya na Pagtataya 1.B 1.sanaylakbay 2.A 2.pansarili 3.C 3.TAMA 4.D 4.obhetibo 5.A 5.TAMA 6.C 6.delimitasyon 7.C 7.TAMA 8.A 8.realisasyon 9.D 9.TAMA 10.D 10.dokumentasyon BALIKAN 1.PAGLALAKBAY 2.LAKBAY-SANAYSAY 3.PAGTATALA 4.MANLALAKBAY 5.ERUDISYON
MGA SANGGUNIAN
Ailene,Baisa-Julian et.al Pinagyamang Pluma Filipino sa Piling Larangan(Akademik )Phoenix Publishing 2016
Pamela C.Constantino et.el Filipino sa Piling Larangan (Akademik)Rex Book Store 2016 Edition
Internet Sites
https://http543.wordpress.com/2016/10/17/lakbay-sanaysay-baguio-trip/ https://www.youtube.com/watch?v=9b4oOp3cTE8
https://galalakbaylakad.wordpress.com/category/lakbay-sanaysay
9
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: Department of Education – Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR) DepEd Division of Cagayan de Oro City Fr. William F. Masterson Ave Upper BalulangCagayan de Oro Telefax: ((08822)855-0048
E-mail Address: [email protected]
