Operater u primarnoj preradi drveta - gov.me · PDF file- Seminarski radovi: ... - Pojašnjava pojam mase drveta, še slobodne i vezane vode; ... provodljivosti zvuka i toplote drveta

OBRAZOVNI PROGRAM

ZA STRUČNO OBRAZOVANJE ZA ZANIMANJE

OPERATER-OPERATERKA U PRIMARNOJ PRERADI DRVETA

2

SADRŽAJ

OPŠTI DIO......................................................................................................................................................... 3

NAZIV PROGRAMA...................................................................................................................................... 3 NASTAVNI PLAN .......................................................................................................................................... 3 CILJEVI I ZADACI OBRAZOVANJA I VASPITANJA ................................................................................... 4 USLOVI ZA UPIS, ODNOSNO UKLJUČIVANJE U PROGRAM ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH ............. 4 TRAJANJE OBRAZOVANJA ........................................................................................................................ 5 PROHODNOST ZA NASTAVAK OBRAZOVANJA....................................................................................... 5 OBRAZOVANJE KOJE SE STIČE................................................................................................................ 5

POSEBNI DIO ........................................................................................................................................... …….6

PREDMETNI PROGRAMI............................................................................................................................. 5 Materijali ........................................................................................................................................................ 6 Mašine i uređaji u primarnoj preradi............................................................................................................ 20 Prerada drveta............................................................................................................................................. 37 Ekonomika i organizacija proizvodnje ......................................................................................................... 56

Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja……………………………………………………………….….65 ISPITNI KATALOZI ................................................................................................................................... 102 Materijali .................................................................................................................................................... 102 Ispitni katalog praktičnog dijela završnog ispita - praktični rad..................................................................104 OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA I OCJENJIVANJA UČENIKA.................................................... 106 USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA ...................................... 106 NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ........................ 106 NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH ....................................... 106 PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ............................................... 107 OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA...................................................... 107 SLOBODNE AKTIVNOSTI ........................................................................................................................ 108 PROFESIONALNA PRAKSA ................................................................................................................... 109

3

OPŠTI DIO 1. Naziv programa

OPERATER U PRIMARNOJ PRERADI DRVETA 2. Nastavni plan

Redni broj

Nastavni predmeti- grupe predmeta I II III Ukupno

A Opšte obrazovni predmeti

sedm. god. sedm

. god. sedm. god.

1. Maternji jezik i književnost 3 108 2 72 2 66 246

2. Matematika 3 108 2 72 2 66 246 3. Strani jezik 2 72 2 72 2 66 210 4. Informatika 1 36 36 5. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 66 210

Društvena grupa predmeta

1. Geografija 2 72 72 2. Istorija 1 36 36

Prirodna grupa predmeta

1. Hemija 1 36 36 2. Biologija 1 36 36 3. Fizika 1 36 36

UKUPNO A 15 540 10 360 8 264 1164

B Stručno teorijski predmeti

1. Materijali 2 72 1 36 108

2. Mašine i uređaji u primarnoj preradi

2 72 1 36 108

3. Prerada drveta 2 72 2 66 138

4. Ekonomika i organizacija proizvodnje

2 66 66

UKUPNO B 4 144 4 144 4 132 420

C Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja - školski oblik

12 432 17 612 19 627 1671

C1 Praktična nast. sa tehn. zanimanja - dualni oblik

4

D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 33 105

E Profesionalna praksa 10 dana 10 dana

F Broj časova - školski oblik 32 1152 32 1152 32 1056 3360

F1 Broj časova - dualni oblik

G Broj radnih sedmica - školski oblik

36 36 33 105

G1 Broj radnih sedmica - dualni oblik

Ukupno časova za obrazovni program – školski oblik (A+B+C+D) 3360

3. Ciljevi i zadaci obrazovanja i vaspitanja

- Omugućavanje svestranog razvoja pojedinca i njegove socijalne integracije; - Produbljivanje i proširivanje opšteg obrazovanja u funkciji struke i obezbjeđivanje

stručno-teorijskih i praktičnih znanja za samostalno obavljanje poslova u okviru zanimanja;

- Pripremanje za cjeloživotno obrazovanje i učenje; - Razvijanje sposobnosti socijalne komunikacije i sposobnosti za razvijanje

međuljudskih odnosa; - Osposobljavanje učenika za planiranje, pripremu, izvođenje, kontrolu i vrednovanje

rada u zanimanju; - Osposobljavanje učenika da samostalno, sigurno, ekonomično i kvalitetno obavljanje

poslova na izradi proizvoda primarne prerade drveta (proizvodnja rezane građe, furnira, ploča od drveta, kuća od drveta i ostalih primarnih proizvoda);

- Razvoj ekološke svijesti, svijesti o poštovanju mjera zaštite na radu i njihovoj dosljednoj primjeni.

4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih

U školu za sticanje srednjeg stručnog obrazovanja u trogodišnjem trajanju

(obrazovni program Operater u primarnoj preradi drveta) mogu se upisati lica koja su

5

završila osnovnu školu ili završila dvogodišnju stručnu školu i nijesu starija od 17 godina. Izuzetno, u školu se mogu upisati lica do 18 godina, uz odobrenje Nastavničkog vijeća škole. Lica koja imaju više od 18 godina uključuju se u program za obrazovanje odraslih.

Ako se za upis prijavi broj kandidata veći od broja raspisanih mjesta za upis, upis se vrši prema odgovarajućem pravilniku o načinu, postupku i vrednovanju kriterijuma za upis učenika u stručne škole, koji donosi Ministarstvo prosvjete i nauke.

5. Trajanje obrazovanja

Obrazovanje po obrazovnom programu Operater u primarnoj preradi drveta traje tri godine. 6. Prohodnost za nastavak obrazovanja

- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta protekle godine postigli prelaznu ocjenu, obavili sve slobodne aktivnosti i obavili profesionalnu praksu.

- Odrasli se obrazuju po programu u skladu sa planom za izvođenje obrazovnog programa za odrasle, koji donosi škola, a u skladu sa Uputstvom o prilagođavanju obrazovnih programa obrazovanju odraslih.

7. Obrazovanja koje se stiče/kvalifikacija

Završetkom obrazovnog programa Operater u primarnoj preradi drveta

učenik/učenica stiče srednje stručno obrazovanje u trajanju od tri godine – Operater u primarnoj preradi drveta i kvalifikacije Proizvođač rezane građe i Proizvođač furnira i ploča.

6

2. POSEBNI DIO

2.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 2.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 2.1.2. MATEMATIKA 2.1.3. STRANI JEZIK 2.1.4. ISTORIJA 2.1.5. GEOGRAFIJA 2.1.6. INFORMATIKA 2.1.7. HEMIJA 2.1.8. BIOLOGIJA 2.1.9. FIZIKA 2.1.10. FIZIČKO VASPITANJE

2.2. STRUČNO-TEORIJSKI PREDMETI I PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA

1. Naziv predmeta

MATERIJALI 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vrste nastave Razred

T V Ukupno I 72 72 II 36 36 III

Ukupno 108 108

T= teorijska nastava (odjeljenje se ne dijeli na grupe); V= vježbe

3. Opšti ciljevi nastave Učenici u okviru predmeta:

- Upoznaju značaj šume kao prirodnog bogatstva; - Stiču znanja o građi drveta, tehničkim svojstvima i greškama drveta; - Poznaju glavne vrste drveta; - Stiču znanja o svojstvima i primjeni furnira i ploča u drvopreradi; - Stiču znanja o pomoćnim materijalima u drvnoj industriji (ljepila, materijali za

površinsku obradu, materijale za oplemenjavane drveta) ; - Upoznaju prednosti upotrebe drveta kao ekološkog materijala ;

7

- Razvijaju ekološku svijest i odgovornost za zaštitu životne sredine.

8

4. Sadržaji i standardi znanja predmeta/operativni ciljevi predmeta RAZRED I

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik

Osnovi šumarstva - Upoznaje se sa pojmom

šume kao biogeocenoze i sa šumskim fondom Crne Gore;

- Navodi karakteristike djelova stabla, opisuje rast drveta, nastanak drvnog tkiva i objašnjava funkciju pojedinih djelova;

- Navodi spoljašnje osobine debla i njihov značaj za tehničku upotrebljivost drveta.

- Objašnjava podatke o

šumama i njenoj ugroženosti u Crnoj Gori i šire, iz časopisa, revija, knjiga i drugih izvora.

- Skicira stablo i uočava njegove djelove i dimenzije, važne za industriju drveta.

- Određuje pad prečnika. - Razvrstava spoljašnje

osobine debla po odgovarajućem kriterijumu.

- Razvija pozitivan odnos

prema okolini.

- Film o šumama Crne Gore - Seminarski radovi: - Šumski fond Crne Gore - Crnogorske šume, njihov značaj kao sirovinske baze za drvnu industriju - Časopisi, revije, knjige i drugi izvori

Unutrašnja građa drveta

9


- Navodi elemente makroskopske građe drveta;

- Razlikuje i pojašnjava karakteristike elemenata makroskopske građe drveta lišćara i četinara, pojašnjava funkciju pojedinih elemenata makroskopske građe drveta i njihov uticaj na svojstva drveta;

- Navodi elemente mikroskopske građe drveta i pojašnjava funkciju i njihov uticaj na svojstva drveta;

- Pojašnjava osobine elemenata građe drveta četinara;

- Pojašnjava osobine i karakteristike elemenata građe drveta lišćara.

- Posmatra presjeke drveta i uočava elemente makroskopske građe drveta četinara i lišćara.

- Skicira presjeke drveta i uočava elemente građe drveta na poprečnom, radijalnom i tangencijalnom presjeku.

- Razlikuje karakteristike elemenata mikroskopske građe drveta lišćara i četinara na trodimenzionalnim modelima ili slikama na poprečnom, radijalnom i tangencijalnom presjeku.

- Raspoznaje elemente građe drveta četinatra I lišćara na uzorcima drveta ili slikama.

- Razvija sposobnost opažanja.

- Uzorci drveta četinara i lišćara, - Mikroskop, lupa , mikroskopski preparati drveta - Uzorci drveta, slike, šeme

Tehnička svojstva drveta - Definiše tehnička svojstva

drveta; Estetska svojstva - Navodi estetska svojstva

drveta (boja, tekstura, sjaj, miris, finoća, ukus..).

- Razvrstava drvo po boji. - Na uzorcima drveta razlikuje

različite teksture (poprečnu, radijalnu, tangencijalnu, spiralnu, pravilnu, nepravilnu i druge).

- Na uzorcima drveta identifikuje osobine i

- Razvija smisao za lijepo.

- Uzorci drveta

10


karakteristike, finoću drveta. - Na osnovu estetskih

svojstava drveta procjenjuje upotrebnu vrijednost.

- Raspoznaje vrstu drveta na osnovu estetskih svojstava.

Fizička svojstva drveta - Navodi fizička svojstva

drveta; - Pojašnjava poroznost drveta

i njen značaj; - Pojašnjava pojam mase

drveta, še slobodne i vezane vode;

- Pojašnjava postupak određivanja vlažnosti drveta gravimetrijskom metodom i pomoću električnog vlagomjera;

- Definiše higroskopnost drveta i uticaj ravnotežne vlažnosti;

- Pojašnjava pojam utezanja i bubrenja drveta i poznaje prosječne procentre utezanja u različitim smjerovima drveta;

- Poznaje značaj provodljivosti zvuka i toplote drveta.

- Razvrstava osnovne vrste

četinara i lišćara prema masi.

- Razvrsta drvo prema poroznosti.

- Na osnovu fizičkih svojstava drveta.

- Procjenjuje upotrebnu vrijednost .

- Razvija analitičnost u svakodnevnom životu i radu.

- Električni vlagomjer - Uzorci drveta

11


Mehanička svojstva drveta - Navodi mehanička svojstva

drveta - Razumije pojam tvrdoće,

čvrstoće, elastičnosti, plastičnosti i žilavosti;

- Razvrstava drvo četinara i lišćara prema tvrdoći.

- Razvrstava drvo po

mehaničkim svojstvima. - Na osnovu mehaničkih

svojstava drveta procjenjuje upotrebnu vrijednost.

Fizičko-hemijska svojstva drveta - Objašnjava pojam trajnosti; - Objašnjava snagu

ogrijevanja.

- Razvrstava osnovne vrste drveta četinara i lišćara prema trajnosti.

- Razvrstava vrste drveta četinara i lišćara prema snazi ogrijevanja.

Greške drveta - Definiše pojam i vrste

grešaka drveta. Greške građe drveta - Opisuje greške građe drveta

(nepravilnost poprečnog presjeka, dvostruko srce, kvrge-čvorove, usukanost vlakana, smone vrećice, reakciono drvo, sraslu koru...).

- Raspoznaje greške građe

drveta. - Analizira uticaj grešaka

građe drveta na upotrebnu vrijednost.

- Razvija analitičko mišljenje.

- Zbirka uzoraka grešaka građe drveta

Greške od uzroka fizičke prirode - Opisuje greške od uzroka

fizičke prirode (paljivost, okružljivost, raspukline,

- Raspoznaje greške od uzroka fizičke prirode.

- Analizira uticaj grešaka od uzroka fizičke prirode drveta na upotrebnu vrijednost.

- Zbirka grešaka drveta od uzroka fizičke prirode

12


pukotine).

Greške boje drveta - Navodi i opisuje greške boje drveta.

- Raspoznaje greške boje drveta.

- Analizira uticaj grešaka boje drveta na upotrebnu vrijednost.

- Izgrađuje estetske

kriterijume.

- Zbirka uzoraka grešaka boje drveta

Greške od insekata - Opisuje greške od insekata

(mušičavost, crvotočina); - Upoznavanje sa metodama

zaštite drveta od insekata.

- Raspoznaje greške od insekata.

- Analizira uticaj grešaka od insekata na upotrebnu vrijednost.

- Zbirka uzoraka grešaka drveta od insekata

Greške pri obradi drveta - Opisuje greške nastale

prilikom obrade.

- Raspoznaje greške pri obradi drveta.

- Analizira uticaj grešaka nastalih prilikom obrade drveta na upotrebnu vrijednost.

- Razvija sistematičnost u

izvršavanju zadataka.

- Zbirka uzoraka grešaka drveta koje nastaju pri obradi

Karakteristike i upotreba najvažnijih domaćih i stranih vrsta drveta

- Opisuje lišćarske vrste drveta (bukva, hrast, jasen, javor, brijest...);

- Definiše kriterijume za prepoznavanje vrsta;

- Raspoznaje lišćarske vrste: - jedričave, - bakuljave, - sa zrelim drvetom, - prstenasto-porozne, - difuzno-porozne.

- Uzorci drveta

- Opisuje četinarske vrste - Raspoznaje četinarske

13


drveta (jela, smrča, bor crni, bor bijeli, ariš);

- Definiše kriterijume za prepoznavanje vrsta;

vrste: - jedričave, - bakuljave, - sa zrelim drvetom, - sa smonim kanalima, - bez smonih kanala.

- Razvija sposobnost

opažanja.

- Uzorci drveta

- Opisuje strane vrste drveta: mahagoni, tik, palisandar.

- Raspoznje osnovne strane vrste-egzote.

Rezana građa - Navodi vrste rezane građe i

osnovne tehnike rezanja. Zna: - osnove tehnološkog

procesa proizvodnje, - standardne dimenzije,

kvalitet i upotrebu rezane građe,

- osnove sušenja rezane građe prirodnim i vještačkim putem.

- Proučava i primjenjuje za

zadate primjere standarde za rezanu građu četinara i lišćara.

- Razvija tehničku kulturu.

- Standardi za rezanu građu

Furniri - Navodi vrste i tehnike

dobijanja furnira (ljušteni, sječeni, rezani).

Zna: - osnove tehnološkog

procesa proizvodnje furnira,

- standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu furnira,

- Za određenu namjenu bira

furnire. - Upoređuje standarde za

ljuštene, sječene i rezane furnire.

- Razvija odgovornost prema

zaštiti na radu i zaštiti životne sredine.

- Standardi za furnire - Formiranje zbirke furnira

14


- osnove sušenja furnira prirodnim i vještačkim putem.

Ploče na bazi drveta Furnirske ploče (šper ploče) - Navodi vrste šper ploča Zna: - osnove tehnološkog

procesa proizvodnje šper ploča,

- standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu šper ploča,

- Prepoznaje ploču iz zbirke ploča.

- Analizira konstrukciju ploče - pravilo simetrije i unakrsnosti.

- Određuje namjenu ploče.


- Standardi za ploče - Formiranje zbirke ploča

Panel ploče (stolarske ploče) - Navodi vrste panel ploča. Zna: - osnove tehnološkog

procesa proizvodnje panel ploča,

- standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu panel ploča.

- Prepoznaje ploču iz zbirke. - Određuje namjenu ploče.

- Stiče sigurnost u komunikaciji.

- Zbirka uzoraka panel ploča

15


Iveraste ploče - Navodi vrste iverastih

ploča. Zna: - osnove tehnološkog

procesa proizvodnje iverastih ploča,

- standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu iverastih ploča.


- Zbirka uzoraka iverastih ploča

Ploče vlaknatice - Navodi vrste ploča

vlaknatica; - Upoznaje osnove

tehnološkog procesa proizvodnje ploča vlaknatica ploča;

- Upoznaje standardne dimenzije, kvalitet i upotrebu ploča vlaknatica.


- Razvija analitičnost u

izvršavanju radnih zadataka.

- Zbirka uzoraka ploča vlaknatica

Razred II Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju

Učenik Učenik Pomoćni materijali u drvnoj industriji

16


- Nabraja vrste pomoćnih materijala ;

- Zna namjenu pomoćnih materijala.

- Klasifikuje pomoćne materijale prema namjeni.

Ljepila za drvo - Upoznaje pojam ljepila i

namjenu; - Pojašnjava postupke lijepljenja

(normalna temperatura, radno vrijeme, otvoreno vrijeme, zatvoreno vrijeme, lijepljenje na hladno, toplo, vruće);

- Opisuje osobine prirodnih ljepila i zna njihovu namjenu;

- Opisuje osobine sintetskih ljepila i zna njihovu namjenu;

- Poznaje postupak utvrđivanja viskoziteta ljepila pomoću Fordove čaše;

- Razumije postupak pripreme ljepila;

- Povezuje anatomsku građu drveta, sastav ljepila i količinu nanosa pri lijepljenju;

- Poznaje postupak uskladištenja ljepila i zaštitu pri radu sa ljepilima.

- Prepoznaje i bira ljepila za

određenu namjenu. - Analizira postupke pri

lijepljenju. - Određuje viskozitet ljepila

pomoću Fordove čaše.

- Razvija ekološku svijest.

- Uzorci prirodnih i sintetskih ljepila za drvo - Katalozi proizvođača ljepila

Sredstva za brušenje - Nabraja vrste, zna namjenu i zna

osnovne karakteristike prirodnih

17


i vještačkih brusnih sredstava; - Objašnjava oznake sredstava

za brušenje; - Poznaje postupak uskladištenja

i zaštitu pri radu sa sredstvima za brušenje.

- Uočava vezu sredstva za brušenje i postavljenih zahtjeva na površini koja se brusi.

- Čita oznake sredstava za brušenje.

- Razvija preciznost i analitičko mišljenje.

- Uzorci sredstava za brušenje drveta - Katalozi proizvođača brusnih sredstava

Materijali u površinskoj obradi drveta Materijali za pripremu površine - Nabraja vrste i osnovne osobine sredstava za pripremu površine za lakiranje. Materijali za lakiranje - Nabraja vrste i osnovne osobine

lakova. Materijali za završnu obradu - Navodi vrste i osnovne osobine

sredstava za završnu obradu. Sredstva za zaštitu drveta - Navodi osobine insekticida,

fungicida i antipirena; - Zna kriterijume upotrebe

sredstava za zaštitu drveta.

- Bira materijale za priremu

površine. - Odabira lakove za određenu

namjenu. - Bira sredstva za poliranje. - Bira sredstva zaštite drveta.

- Razvija pozitivan stav

prema očuvanju materijala, energije i životne sredine.

- Uzorci materijala u površinskoj obradi - Katalozi proizvođača materijala u površinskoj obradi drveta

Tapetarski materijal Vlakna - Upoznaje prirodna vlakna; - Upoznaje hemijska vlakna ; - Navodi karakteristike i namjenu vlakana.

- Prepoznaje vlakna i određuje

namjenu.

- Uzorci vlakana i katalozi proizvođača

Tkanine za izradu tapetarskih

18


proizvoda - Navodi osnovne vrste i karakteristike materijala za izradu tapetarskih proizvoda.

- Prepoznaje osnovne vrste materijala u tapetarskoj proizvodnji.

- Razvija smisao za lijepo.

- Uzorci tkanina za izradu tapetarskih proizvoda i katalozi proizvođača

Pomoćni materijali za osnovne radove

Metalni materijali: - Navodi vrste, karakteristike i namjenu osnovnih metalnih i nemetalnih materijala

- Pronalazi primjere primjene

opruga, žičanih jezgara, okova, opruga.

- Uzorci materijala za osnovne radove

19

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora G. Bućan,.: Tehnologija materijala za drvoprerađivačku školu, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001. N. Knežević,.: Anatomija i svojstva drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001. J. Miljković, O. Crnogorac,: Tehnologija pomoćnih materijala, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001. M. Spasojević:, Tehnologija materijala, Zavod za školstvo Crne Gore, V. Šolajić,: Zaštita drveta za tehničara primarne proizvodnje i proizvođača finalnih proizvoda od drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave Kabinet treba da je opremljen nastavnim sredstvima: uzorci raznih vrsta drveta, uzorci pomoćnih materijala, uzorci tapetarskih materijala, uzorci sredstava za brušenje, zbirke grešaka drveta od različitih uzoraka, ljepila, katalozi proizvođača pomoćnih materijala, sredstva za brušenje, ljepila, A/V sredstva, grafoskop, računar sa odgovarajućim softverom. 7.Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi učenika (kontrolne vježbe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori učenika. Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja.

8.Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine. Zaključna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima. 9.Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visokoškolsko obrzovanje iz drvoprerade. 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa predmetom Predmet Znanja i vještine:

Praktična nastava sa

tehnologijom zanimanja

- Osnovi tehnologije primarne prerade drveta - Radovi u pilani - Radovi na sušenju i parenju drveta - Radovi na impregnaciji drveta - Radovi u proizvodnji furnira - Radovi u proizvodnji ploča na bazi drveta

- Unutrašnja gradja drveta

- Tehnička svojstva drveta

- Greške drveta

- Rezana građa

- Furniri i ploče od

Mašine i uređaji u primarnoj preradi drveta

- Mašine za primarnu preradu u pilanama - Mašine za sekundarnu preradu u pilanama - Mašine za proizvodnju furnira - Mašine za proizvodnju ploča

20


drveta - Ljepila za

drvo, boje lakovi I ostali materijali

Prerada drveta

- Proizvodnja rezane građe - Sušenje i parenje drveta - Impregnacija drveta - Proizvodnja brodskog poda i lamperije - Proizvodnja furnira

1. Naziv predmeta

MAŠINE I UREĐAJI U PRIMARNOJ PRERADI DRVETA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vrste nastave Razred T V Ukupno

I 72 - 72 II 36 - 36 III - - -

Ukupno 108 - 108

T - teorijska nastava (odjeljenje se ne dijeli na grupe) V – vježbe (odjeljenje se ne dijeli na grupe)


- Ovladavaju stručnom terminologijom neophodnom za komuniciranje u struci; - Usvajaju osnovna znanja o mašinskim materijalima i mašinskim elementima;

- Ovladavaju znanjem o sastavnim djelovima, principu rada i namjeni mašina i uređaja za primarnu preradu drveta;

- Stiču znanja za rad na mašinama za primarnu preradu drveta ; - Ovladavaju znanjem o principu rada i namjeni mašina i uređaja za proizvodnju

ploča na bazi drveta (furnirske, iverice, vlaknatice); - Ovladavaju znanjem i vještinama iz oblasti odabiranja i pripreme alata; - Razvijaju osjećaj odgovornosti i preciznosti u radu; - Stiču potrebna znanja iz oblasti zaštite na radu i zaštite čovjekove okoline.

21

4. Sadržaji i standardi znanja predmeta/operativni ciljevi Razred I

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Spesifičnosti u izvođenju

Učenik Učenik Učenik Uvod

- Upoznaje pojam i navodi vrste pogonskih i radnih mašina.

- Slike i šeme pogonskih i radnih mašina

Mašinski materijali - Navodi osnovne vrste mašinskih

materijala. Konstrukcioni materijali - Zna namjenu konstrukcionih

materijala (čelik, obojeni metali, legure, tvrdi metal, brusni materijali);

- Objašnjava koroziju i uzroke nastanka.

Pogonski materijali - Zna namjenu pogonskih materijala

(gorivo, mazivo, voda). Pomoćni materijali - Zna namjenu pomoćnih materijala

(koža, guma, azbest, plastika).

- Raspoznaje uzorke

pojedinih konstrukcionih materijala.

- Raspoznaje uzorke

pogonskih materijala. - Raspoznaje uzorke

pomoćnih materijala.

- Razvija tehničku

kulturu.

- Uzorci materijala (konstrukcioni, pogonski, pomoćni)

MAŠINSKI ELEMENTI - Upoznaje pojam i klasifikaciju

mašinskih elemenata. Mašinski elementi za spajanje Zna karakteristike i namjenu:

- elemenata razdvojive veze, elemenata nezdvojive veze,

- elemenata elastične veze.

- Raspoznaje i razvrstava

uzorke pojedinih mašinskih elemenata (razdvojiva veza, nerazdvojiva veza, elastična veza).

- Skicira mašinske elemente


radu.

- Katalozi proizvođača mašinskih elemenata za spajanje

22


Učenik Učenik Učenik za

Spajanja. Mašinski elementi kružnog kretanja - Nabraja i zna karakteristike i namjenu

elemenata kružnog kretanja (osovine, osovinice, vratila, ležišta, spojnice, rukavci).

- Raspoznaje uzorke pojedinih mašinskih elemnata kružnog kretanja.

- Skicira mašinske elemente kružnog kretanja.

-Katalozi proizvođača mašinskih elemenata kružnog kretanja

Mašinski elementi za prenos snage - Nabraja mašinske elemente za

prenos snage, zna karakteristike i namjenu elemenata za prenos snage;

- Razumije pojam i značaj prenosnog odnosa.

- Skicira, na osnovu uzoraka, mašinske elemente za prenos snage .

- Izračunava prenosni odnos za zadate parametre.

- Katalozi proizvođača mašinskih elemenata za prenos snage

Mašinski elementi za provođenje fluida - Nabraja mašinske elemente za

provođenje fluida ; - Zna osnovne karakteristike i namjenu

elemenata za provođenje fluida (cijevi, cijevni elementi, cijevni zatvarači).

- Raspoznaje uzorke pojedinih mašinskih elemenata za provođenje fliuda.

- Skicira, na osnovu uzoraka, mašinske elemente za provođenje fluida.

- Razvija sposobnost opažanja.

- Katalozi proizvođača mašinskih elemenata za provođenje fluida

Maziva, goriva i podmazivanje - Razumije pojam trenja i ulogu

podmazivanja; - Zna karakteristike i namjenu maziva ; - Zna karakteristike i namjenu goriva.

- Odabira iz Katalozia, za zadate parametre, sredstva za podmazivanje.

- Uzorci maziva i katalozi proizvođača maziva

23


Učenik Učenik Učenik Energetska postrojenja u pogonima drvne industrije

- Upoznaje energetske izvore i ulogu energetskog postrojenja;

- Objašnjava princip rada elektromotora;

- Navodi opremu za upravljanje energetskim postrojenjima.

- Čita osnovne oznake elemenata energetskog postrojenja (manometar, sigurnosni ventil i druge).

- Uočava važnost

poštovanja procedura pri radu.

- Skice i šeme elemenata i opreme energetskih postrojenja

Mašine za primarnu preradu u pilanama

- Zna namjenu osnovnih dijelove mašina: postolje, radni sto, suport alata, vođice, radno vreteno, uređaji za pričvršćivanje predmeta rada, uređaj za pomjeranje predmeta rada, prenosnike, pogonski motor i pomoćne djelove i uređaje;

- Zna podjelu i namjenu radnih alata mašina (za rezanje, rendisanje, glodanje, bušenje, struganje).

- Uočava namjenu

pojedinih vrsta mašina za primarnu preradu.

- Stiče radne navike. - Navikava se na brigu

o okolini.

- Skice, šeme, fotografije mašina za preradu drveta - Katalozi proizvođača mašina - Uzorci radnih alata - Katalozi proizvođača alata

MAŠINE ZA PRIMARNU PRERADU U PILANAMA

Lančane pile u pilanskoj preradi drveta

Lančane pile - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada lančanih pila ; - Poznaje karakteristike radnog alata:

- Na skici i katalozima

proizvođača pokazuje

- Razvija analitičnost i

- Skice, šeme, katalozi proizvođača alata i

24


Učenik Učenik Učenik vrstu materijala, dimenziju trake, ozubljenje ;

- Zna kriterijume izbora alata – lančane pile ;

- Poznaje pripremu i održavanje radnog alata, najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.

osnovne konstruktivne djelove lančane pile.

- Skicira radni alat i uočava njegove karakteristike, važne za pravilan rad.

preciznost u radu.

mašina - Uzorci, slike i šeme radnog alata

Tračne pile u primarnoj preradi drveta Tračne pile trupčare - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada tračne pile trupčare;

- Poznaje karakteristike radnog alata: vrste materijala, dimenzije trake, ozubljenja ;

- Zna kriterijume izbora alata tračne pile trupčare;

- Poznaje pripremu i održavanje radnog alata tračnih pila trupčre, najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.


proizvođača pokazuje pojedine djelove tračne pile trupčare.

- Skicira radni alat i uočava njegove karakteristike, važne za pravilan rad.

Skice, šeme, katalozi proizvođača alata i mašina Uzorci, slike i šeme radnog alata

Tračne pile – rastružne - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada rastružne tračne pile;

- Navodi karakteristike radnog alata: vrste materijala, dimenzije trake,


proizvođača pokazuje pojedine djelove rastružne tračne pile.

- Razvija moć

zapažanja.

- Skice, šeme, katalozi proizvođača alata i mašina - Uzorci, slike i šeme

25


Učenik Učenik Učenik ozubljenja;

- Zna kriterijume izbora alata rastružne tračne pile;

- Poznaje pripremu i održavanje radnog alata tračnih pila trupčre, najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.

- Skicira radni alat rastružne tračne pile i uočava njegove karakteristike.

radnog alata

Gateri u pilanskoj preradi drveta Gater - Obrazlaže primjenu i vrste gatera ; - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada gatera; - Poznaje karakteristike radnog alata:

vrstu materijala, dimenziju trake, ozubljenje;

- Zna kriterijume izbora alata - gaterskih pila;

- Poznaje pripremu i održavanje radnog alata gaterskih pila, najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.


proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove gatera.

- Skicira radni alat gaterske pile i uočava njegove karakteristike, važne za pravilan rad.

- Skice, šeme gatera, katalozi proizvođača alata i mašina - Uzorci, slike i šeme radnog alata

Kružne pile u pilanskoj preradi drveta Kružne pile trupčare za uzdužno i poprečno rezanje - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada kružnih pila trupčare;

- Poznaje karakteristike radnog alata:

- Na šemama kružne pile

trupčare skicama, katalozima proizvođača pokazuje osnovne


prema prirodnim

- Skice, šeme gatera, katalozi proizvođača alata i mašina

26


Učenik Učenik Učenik vrstu materijala, dimenziju trake, ozubljenje;

- Zna kriterijume izbora alata – kružne pile trupčare;

- Poznaje pripremu i održavanje radnog alata kružne pile trupčare, najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.

konstruktivne djelove mašine.

- Skicira radni alat kružne pile trupčare i uočava njegove karakteristike, važne za pravilan rad.

naukama. - Uzorci radnog alata

Kružne pile za sekundarnu preradu drveta

Kružne pile za poprečno rezanje - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada kružnih pila za poprečno rezanje;

- Poznaje karakteristike radnog alata: vrstu materijala, dimenziju trake, ozubljenje;

- Zna kriterijume izbora alata; - Poznaje pripremu i održavanje

radnog alata, najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.

- Na šemama rastružne kružne pile za poprečno rezanje, skicama, katalozima proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašine.

- Skicira radni alat kružne pile i uočava njegove karakteristike, važne za pravilan rad.


radu i svakodnevnom životu.

- Šeme i slike kružnih pila za poprečno rezanje, katalozi proizvođača alata I mašina - Radni alat kružne pile – uzorci, slike, šeme

Kružne pile za uzdužno rezanje - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada kružnih pila za uzdužno rezanje;

- Zna funkciju osnovnih konstruktivnih djelova ;

- Na skicama i lozima

proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove kružnih pila za uzduđno rezanje.

- Šeme i slike kružnih

pila za uzdužno rezanje, katalozi proizvođača alata I

27


Učenik Učenik Učenik - Poznaje karakteristike radnog alata:

vrste materijala, dimenzije trake, ozubljenje ;

- Zna kriterijume izbora alata; - Poznaje pripremu i održavanje

radnog alata, najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.

- Skicira radni alat – kružne

pile i uočava njegove karakteristike.

mašina - Radni alat kružne pile

– uzorci, slike, šeme

PROIZVODNJA BRODSKOG PODA, LAMPERIJE I PARKETA

- Navodi osnovne karakteristike lamperije, brodskog poda i parketa;

- Objašnjava postupak pripreme materijala za izradu brodskog poda, lamperije i parketa;

- Navodi i objašnjava osnove tehnološkog procesa proizvodnje brodskog poda, lamperije i parketa;

- Upoređuje načine proizvodnje brodskog poda, lamperije i parketa.


- Uzorci brodskog poda, lamperije i parketa

Razred II


Učenik Učenik Učenik UVOD - Upoznaje pojam i vrste mašina za

proizvodnju furnira i ploča; - Nabraja vrste mašina i uređaja u

primarnoj preradi drveta.

- Stiče pozitivan odnos

prema očuvanju sredstava rada.

28


Učenik Učenik Učenik MAŠINE I UREĐAJI ZA PROIZVODNJU FURNIRA

- Obrazlaže namjenu i vrste mašina i uređaja za proizvodnju furnira. Mašine za sječenje furnira – furnirski nož - Objašnjava primjenu i navodi vrste

furnirskih noževa ; - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada furnirskog noža, karakteristike radnog alata I kriterijume izbora alata furnirskog noža ;

- Poznaje postupak pripreme i održavanja radnog alata mašine za sječenje furnira ; - Poznaje najčešće greške pri radu,

uzroke nastanka i načine otklanjanja.

- Na skicama ili modelima

pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina za sječenje furnira.

- Rrazlikuje uslove primjene i karakteristike pojedinih vrsta furnirskih noževa. - Na osnovu uzoraka

skicira radni alat – furnirski nož i uočava njegove karakteristike.

- Razvija sigurnost i

sposobnost preduzimanja inicijative.

- Šeme i slike mašina za sječenje furnira - Radni alat – furnirski nož - uzorci, šeme - Katalozi proizvođača alata I mašina

Mašine za ljuštenje furnira - ljuštilica - Obrazlaže primjenu i vrste ljuštilica ; - Zna funkcije osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada ljuštilice, zna karakteristike radnog alata i kriterijume izbora alata ljuštilice;

- Poznaje postupak pripreme i održavanja radnog alata ljuštilice;

- Poznaje najčešće greške pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.

- Na šemama ili slikama

mašina za ljuštenje furnira pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Na osnovu uzorka skicira radni alat - ljuštilice i uočava njegove

- Izgrađuje pozitivan stav

prema očuvanju dobara.

- Šeme i slike ljuštilica - Radni alat ljuštilice - uzorak, šema - Katalozi proizvođača alata i mašina

29


Učenik Učenik Učenik karakteristike.

Mašine za rezanje furnira - Zna postupak pripremu trupaca za

dobijanje rezanog furnira ; - Obrazlaže primjenu i navodi vrste

mašina za rezanje furnira ; - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada mašina za rezanje furnira.

- Na šemama, skicama,

modelima mašina za rezanje furnira pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Šeme i slike mašina za rezanje furnira

Mašine za obradu furnira Mokre makaze - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada mokrih makaza; - Zna funkcije upravljačkog uređaja sa

elektroinstalacijom; - Zna karakteristike radnog alata I

kriterijume izbora alata mokrih makaza;

- Poznaje pripremu i održavanje radnog alata makaza;

- Poznaje najčešće greške pri radu,

- Na šemama, slikama,

modelima mokrih makazama pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Analizira kinematiku rada mokrih makaza.

- Skicira radni alat – makaze i uočava njegove karakteristike.

- Stiče samopouzdanje i

sigurnost u radu.

- Šeme i slike mokrih makaza - Radni alat makaza - uzorak, model, šema - Katalozi proizvođača alata I mašina

30


Učenik Učenik Učenik uzroke nastanka i načine otklanjanja.

Uređaji za sušenje furnira-sušare - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada sušara za furnir; - Zna funkcije upravljačkog uređaja sa

elektroinstalacijom; - Poznaje karakteristike raznih tipova

sušara za furnir; - Poznaje pripremu i održavanje sušara

; - Poznaje najčešće greške pri radu,


- Na šemama ili slikama

uređaja za suštenje furnira, skici i katalozima proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove uređaja.

- Skicira elemente uređaja za sušenje furnira i uočava njegove karakteristike.

- Uređaji za sušenje furnira - Šeme i slike uređaja za sušenje furnira - Katalozi proizvođača uređaja

MAŠINE ZA IZRADU ŠPER PLOČA Mašine za obradu sljubnica - Zna funkcije osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada mašina za obradu sljubnica furnira, karakteristike radnog alata i kriterijume izbora alata ;

- Poznaje pripremu i održavanje radnog alata ;


- Na šemama ili skicama

mašina za obradu sljubnica ili katalozima proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Na osnovu uzoraka skicira radni alat i uočava njegove karakteristike.


sistematičnost u radu.

- Šeme i slike mašina za obradu sljubnica - Radni alat mašina za obradu sljubnica - uzorak, model, šema - Katalozi proizvođača alata I mašina

Spajači furnira - Obrazlaže primjenu i navodi vrste

spajanja furnira ;


31


Učenik Učenik Učenik - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih djelova i princip rada spajača furnira papirnom trakom, topivim lijepkom, lijepljenjem; - Poznaje najčešće greške pri radu,


spajača furnira ili katalozima proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina sa različitim principima rada.

- Šeme, slike spajača furnira (sa papirnom trakom, topljivim lijepkom) - Katalozi proizvođača alata I mašina

MAŠINE ZA IZRADUI PANEL PLOČA - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada mašina za izrade srednjica i konstrukcije panel ploča, navodi postupak slaganja furnira i srednjice i slepljivanje u ploču;

- Zna karakteristike radnog alata i kriterijume izbora alata, način pripreme i održavanja radnog alata;


- Uočava osnovne elemente tehnološkog procesa izrade panel ploča.

- Navikava se na

sistematičan rad i marljivost.

- Šema iskice tehnološkog procesa proizvodnje panel ploča

- Video materijal toka procesa proizvodnje panel ploča

- Katalozi, prospekti video I drugi materijal proizvođača ploča

- Uzorci panel ploča Mašine za nanošenje ljepila - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada nanosače ljepila; - Poznaje karakteristike valjaka za

nanošenje ljepila, pripremu i održavanje mašine;


mašina za nanošenje ljepila, pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Razvija pravilan stav

prema potrebi očuvanja i zaštiti okoline.

- Šeme, slike ili modeli mašina za nanošenje ljepila - Katalozi proizvođača

32


Učenik Učenik Učenik - Poznaje najčešće greške pri radu,

uzroke nastanka i načine otklanjanja. - Skicira položaj valjaka za

nanošenje i doziranje, uočava njihove karakteristike.

alata i mašina

Prese za furnirske ploče - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada presa za furnirske ploče;

- Poznaje karakteristike presa, način pripreme i održavanja presa ;


- Na šemama presa za

furnirske ploče, skici i katalozima proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Skicira elemente prese i uočava njigove karakteristike.

- Stiče samopouzdanje

- Šema, slika ili modeli presa - Katalozi proizvođača alata i mašina

Mašine za završnu obradu ploča Formatizer za ploče - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada formatizera za ploče, karakteristike radnog alata;

- Poznaje način pripreme i održavanje mašine;

- Poznaje najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.

- Na šemama formatizera

za ploče, skici i katalozima proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne

djelove mašina. - Skicira položaj radnog

alata i uočava njegove karakteristike.

- Razvija odgovornost

prema kvalitetu u radu.

- Šeme i slike mašina za fromatizovanje ploča - Katalozi proizvođača alata I mašina

33


Učenik Učenik Učenik Brusilica za ploče - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada brusilice za ploče;

- Zna funkcije upravljačkog uređaja sa elektroinstalacijom;

- Poznaje karakteristike brusilica za ploče;

- Poznaje pripremu i održavanje brusilice za rad;

- Poznaje najčešće greška pri radu, uzroke nastanka i načine otklanjanja.

- Na brusilici za poče, skici

i katalozima proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Skicira elemente radnog alata brusilice i uočava njegove karakteristike.

- Navikava se na brigu o

sopstvenom zdravlju i zdravlju drugih.

- Šeme brusilica za ploče - Katalozi proizvođača alata I mašina

MAŠINE ZA IZRADU PLOČA IVERICA - Obrazlaže namjenu i vrste mašina i uređaja za proizvodnju ploča iverica. Iverači - Obrazlaže primjenu i vrste iverača; - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova, princip rada primarnog iverača i način pripreme priimarnog i sekundarnog iverača za iveranje.

- Na šemama i katalozima

proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Skicira radni alat – iverač i uočava njegove karakteristike.


sigurnost.

- Šeme i skike iverača - Katalozi

proizvođača, alata i mašina

- Video materijal toka procesa proizvodnje ploča iverica

Mlinovi - Obrazlaže primjenu i vrste mlinova; - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada mlina; - Zna pripremu mlina za obradu iverja.

- Na šemama i katalozima

proizvođača pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Stiče radne navike.

- Šeme, slike mlinova - Katalozi proizvođača alata I mašina

34


Učenik Učenik Učenik - Skicira radni alat – mlina

i uočava njegove karakteristike.

Prese za ploče iverice - Zna funkciju osnovnih konstruktivnih

djelova i princip rada presa za iverice; - Zna parametre presovanja.

- Na šemama i katalozima proizvođača ploča iverica pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Skicira elemente prese i uočava njigove karakteristike.

- Šeme, slike presa za ploče iverice - Katalozi proizvođača alata I mašina

MAŠINE ZA IZRADU PLOČA VLAKNATICA

- Razumije pojam, vrste, tehnologiju izrade vlaknatica;

- Navodi osnovne sirovine i pomoćne materijale za izradu ploča vlaknatica;

- Poznaje tehniku pripreme sirovine za razvlaknjavanje ;

Poznaje princip rada mašina i uređaja za: - razvlaknjivanje, - formiranje ploča, - obradu ploča.

Zna: - postupak proizvodnje oplemenjene

ploče vlaknatica

- Na šemama i katalozima proizvođača ploča iverica pokazuje osnovne konstruktivne djelove mašina.

- Uočava faze u tehnologiji izrade vlaknatica.

- Upoređuje tehnologiju izrade lesonit ploča I MDF ploča.

- Razvija pravilan

odnos prema očuvanju dobara.

- Šeme, slike, katalozi proizvođača mašina - Video materijal toka procesa proizvodnje ploča vlaknatica

35


Učenik Učenik Učenik - osnove tehnologije izrade llesonit

ploča - osnove tehnologije izrade MDF

ploča.

- Uočava pravila za odabiranje materijala za oplemenjavanje.

- Analizira faze izrade oplemenjenih ploča vlaknatica.

UREĐAJI ZA TRANSPORT - Navodi vrste i namjenu uređaja za

spoljašnji i unutrašnji transport; - Navodi namjenu i sastavne djelove

uređaja za transport otpadaka vazdušnim putem;

- Uočava i obrazlaže opasnosti pri radu i opasnosti za zagađenje okoline.

- Na uređajima za

transport, skicama i katalozima proizvođača pokazuje pojedine djelove i uočava kinematiku rada.

- Razvija ekološku svijest.

- Katalozi proizvođača uređaja za transport

MAŠINE SA NUMERIČKIM UPRAVLJANJEM

- Poznaje građu, način rada i karakteristike CNC mašina;

- Razumije suštinu procesa rada numerički upravljanih mašina;

- Upoznaje se sa osnovama programiranja, postavljanja i mijenjanja reznog alata;

- Zna postupak podešavanja mašine i alata.

- Na skicama i katalozima

proizvođača mašina pokazuje djelove mašina.

- Čita jednostavne programe.

- Katalozi proizvođača CNC mašina - Katalozi proizvođača alata za CNC mašine

36

5.Okvirni spisak literature i drugih izvora Nikolić, M.: Primarna prerada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva , Beograd, 2002. Tomić, B.: Mašine i uređaji za I, II i III razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2001. Harambašić, S., Kojić, N.: Primarna obrada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva , Beograd, 2002. Ivana Dević, Alati i strojevi u obradi drveta, Element, Zagreb, 2003.

6.Materijalni uslovi za izvođenje nastave

Kabinet treba da je opremljen nastavnim sredstvima: šeme, skice, slike, modeli, uzorci sklopova i podsklopova mašina za primarnu preradu drveta i odgovarajućih alata, mjerni instrumenti, grafikoni, A/V sredstva, grafoskop, diaprojektor sa ogovarajućim dijapozitivima, računar sa odgovarajućom programskom opremom, zbirke mašinskih elemenata i materijala, katalozi proizvođača mašina, alata i materijala koji se koriste u primarnoj preradi drveta, modeli hidrauličnih i pneumatskih sistema, mjern instrumenti, katalozi proizvođača CNC mašina i alata za CNC mašine.

7.Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi učenika (kontrolne vježbe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori učenika. Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zaključna ocijena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocijena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja.

8.Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

Pozitivna ocjena na kraju školske godine. Zaključna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionom periodu.

9.Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visokoškolsko obrzovanje iz drvoprerade. 10.Povezanost predmeta

37

1. Naziv predmeta

PRERADA DRVETA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vrste nastave Razred T V Ukupno I II 72 72 III 51 15 66

Ukupno 123 15 138 T= teorijska nastava (odjeljenje se ne dijeli na grupe); V= vježbe (odjeljenje se ne dijeli na grupe)


- Ovladavaju stručnom terminologijom, neophodnom za komunikaciju u struci; - Stiču znanja iz oblasti pilansnke prerade drveta; - Stiču znanja iz oblasti proizvodnje furnira; - Stiču znanja iz oblasti proizvodnje furnirskih ploča; - Stiču znanja iz oblasti proizvodnje ploča iverica; - Stiču znanja iz oblasti proizvodnje ploča vlaknatica; - Stiču znanja iz oblasti proizvodnje brodskog poda, parketa i lamperije;


Materijali

Osnovi šumarstva Unutrašnja građa drveta Greške drveta Tehnička svojstva drveta

Prerada drveta

Proizvodnja rezane građe Sušenje i parenje drveta Impregnacija drveta Proizvodnja brodarskog poda i lamperije Proizvodnja furnira Proizvodnja ploča od drveta

Mašine za primarnu preradu u pilanama Mašine za sekundarnu preradu u pilanama Mašine za proizvodnju furnira Mašine za proizvodnju ploča

Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

Osnovi tehnologije primarne prerade drveta Radovi u pilani Radovi na sušenju i parenju drveta Radovi na impregnaciji drveta Radovi u proizvodnji furnira Radovi u proizvodnji ploča na bazi drveta

38

- Osposobljavaju se za upotrebom pribora za crtanje i tehnikom rada; - Upoznaju osobine drvnih ploča, značajnih pri konstrukciji proizvoda ; - Ovladavaju osnovama izrade konstrukcione dokumentacije; - Ovladavaju vještinom skiciranja konstrukcije od drveta; - Razvijaju osjećaj odgovornosti i preciznosti u radu; - Stiču potrebna znanja iz oblasti zaštite na radu i zaštite čovjekove okoline.

4. Sadržaji i standardi znanja predmeta /operativni ciljevi Razred II

Informativni ciljevi i sadrzaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju

Učenik Učenik PROIZVODNJA REZANE GRADJE Pilanska prerada drveta - Upoznaje pojam pilana I podjelu

pilanskog prostora; - Navodi osnovne tipove pilana; - Poznaje osnovne standarda trupaca

četinara i lišćara za: rezanje, pragove, kombinovanu namjenu.

- Uočava osnovne

karakteristike polazne sirovine i tehnologije

proizvodnje rezane gradje.

- Stiče pozitivan stav

prema zanimanju.

- Šema pilane

Stovarište trupaca - Navodi opšte karakterisitike

stovarišta trupaca; - Poznaje vrste i namjenu mehanizacije

na stovarištu; - Zna poslove na manipulaciji, pripremi i

zaštiti trupaca; - Navodi opasnosti i mjere zaštite na

radu.

- Premjerava trupac. - Računa zapreminu

trupaca pomoću tablica i formule.

- Razvija odgovornost za upotrebu zaštitnih sredstava.

- Uzorci trupaca - Prečnica - Tablice

Pilanska hala Načini rezanja trupaca - Upoznaje osnovne načine rezanja trupaca na pilani:

- rezanje skroz, - prizmiranje, - kružno individualno rezanje, - specijalno rezanje.

- Skicira načine rezanja. - Uočava prednosti i

nedostatke: - rezanje skroz, - prizmiranje, - individualno

rezanje.

40


Učenik Učenik Tehnika prerade trupaca na primarnim mašinama Navodi i objašnjava: - osnovne tipove rezane gradje, - osnove sastavljanja primarnog rezanja

(španunga), - tehniku prerade trupaca na gaterima i

tračnim pilama, - osnove maksimalnog kvalitativnog,

kvantitativnog I vrijednosnog iskorišćenja,

- uređaje za transport u pilanskoj hali, - osnovne rezanja četinara i lišćara na

klasičan način i kod automatizovanih pilana,

- Uočava i upoređuje razlike različitog postupka rezanja četinara i lišćara na primarnim mašinama.

- Sastavlja španung na osnovu zadatih podataka (prečnik trupca, nadmjera, širina reza).

- Određuje dimenzije raznih sortimenata u određenoj osnovi rezanja (španungu).

- Uviđa važnost racionalnog korišćenja sredstava rada i materijala.

- Katalozi proizvođača mašina - Katalozi proizvođača alata

Tehnika prerade na sekundarnim mašinama Navodi i objašnjava: - postupak rezanja na sekundarnim

mašinama (poprečno i podužno rezanje),

- vrste otpatka u pilanskoj preradi i mogućnost iskorišćenja,

- prateće pogone pilane.

- Obrazlaže tehniku

rada na sekundarnim mašinama , greške, uzroke nastajanja i načine otklanjanja.

- Uočava i upoređuje razlike i uzroke različitog postupka rezanja četinara i lišćara na sekundarnim mašinama.


- Pilana - Katalozi proizvođača mašina - Katalozi proizvođača alata.

Stovarište rezane građe

41


Učenik Učenik - Navodi opšte karakterisitike

stovarišta rezane građe; - Poznaje mehanizaciju na stovarištu,

karakteristike i namjenu; - Navodi i objašnjava poslove na

manipulaciji, sortiranju, slaganju i zaštiti rezane građe;

- Zna načine slaganja rezane građe u zavisnosti od vrste sortimenata, vrste drveta, dimenzija.

- Premjerava

sortimenate rezane građe.

- Računa zapreminu rezane građe.

- Prepoznaje tipove rezane građe i otpadka.

- Stiče samopouzdanje

i sigurnost u radu.

- Uzorci sortimenata rezane građe

- Tablice - Mjerni insrumenti

Sušenje i parenje rezane građe Sušenje drveta - Navodi osnovne načine, značaj

sušenja rezane građe, osnovne tipove sušara za drvo i glavnu i pomoćnu opremu sušare;

- Objašnjava postupak pripreme rezane građe za sušenje ;

- Poznaje i analizira osnovne činioce sušenja i osnove tehnike vođenja sušenja;

- Obrazlaže osnovne greške sušenja, uzroke nastajanja i način otklanjanja.

Parenje drveta - Navodi osnovne načine i značaj

parenja rezane građe, osnovne tipove parionica za drvo, opremu parionice ;

- Objašnjava postupak pripreme rezane građe za parenje;

- Upoređuje načine sušenja

rezane građe i uočava prednosti i nedostatke pojedinih načina.

- Identifikuje karakteristike drveta u odnosu na sušenje.

- Definiše osnovni režim, kontrolu i vođenja sušenja za zadate uslove.

- Uočava prednosti parenja drvata.

- Upoređuje karakteristike drveta i načine parenja.

- Definiše osnovni režim,

- Uviđa važnost

čuvanja životne sredine.

- Šeme procesa parenja i sušenja - Sušara za drvo - Parionica za drvo

42


Učenik Učenik - Poznaje i analizira osnovne činioce

parenja i osnove tehnike vođenja procesa parenja;

- Obrazlaže osnovne greške parenja drveta.

kontrolu i vođenja parenja.

IMPREGNACIJA DRVETA - Navodi faktore koji uslovljavaju

propadanje drveta i osnovna sredstva za impregnaciju;

- Obrazlaže osnovne metode impregnacije: - bez pritiska, - metoda difuzije antiseptika, - metode sa pritiskom.

- Zna osnove tehnološkog postupka impregnacije drveta;

- Zna mjere zaštite pri radu sa hemijskim sredstvima.

- Analizira faktore koji

pogoduju napadu mikroorganizama koji razaraju drvo.

- Uočava prednosti i nedostatke pojedinih metoda i za zadate parametre predlaže metodu impregnacije.

- Navikava se na

stalnu brigu o očuvanju zdravlja i okoline.

- Izgrađuje pravilan stav prema timskom radu.

PROIZVODNJA BRODARSKOG PODA, LAMPERIJE I PARKETA - Navodi osnovne karakteristike

lamperije, brodarskog poda i parketa, postupak pripreme materijala za izradu brodarskog poda, lamperije i parketa i osnove tehnološkog procesa proizvodnje brodarskog poda i lamperije;

- Objašnjava osnove tehnološkog procesa izrade parketa;

- Poznaje standarde brodarskog poda,

- Uočava prednosti i

nedostatke brodarskog poda, lamperije i parketa u odnosu na druge materijale.

- Upoređuje tehnologije izrade brodskog poda, parketa i lamperije.


- Uzorci brodskog poda, lamperije i parketa

43


Učenik Učenik parketa i lamperije.

PROIZVODNJA FURNIRA Furniri, podjela, sirovina, tehnike izrade - Objašnjava pojam, navodi vrste i

tehnike izrade furnira; - Navodi podjelu i namjenu furnira,

osnove tehnologije proizvodnje sječenih, ljuštenih i rezanih furnira;

- Poznaje osnove standarda za trupce za furnir četinara i lišćara F i L).

- Upoređuje tehnologije

proizvodnje sječenih, ljuštenih i rezanih furnira.

- Analizira potrebne karakteristike sirovine za izradu furnira.


pristupu poslu.

- Standardi za trupce za furnir (F i L) - Šeme - Uzorci furnira

44


Učenik Učenik Priprema sirovine za izradu furnira - Objašnjava postupak mehaničke i

hidrotermičke pripreme sirovine; - Razumije postupak čuvanja i zaštite

sirovine za izradu furnira.

- Uočava faze u postupku pripreme sirovine za izradu furnira.

- Šeme postupaka pripreme sirovine

Izrada ljuštenog furnira - Navodi osnove tehnike izrade ljuštenog

furnira. Izrada sječenog furnira - Poznaje osnove tehnike izrade

sječenog furnira. Obrada sirovog furnira - Poznaje osnove tehnike rada na

mokrim makazama. Sušenje furnira - Poznaje osnove tehnike sušenja

furnira. Obrada suvog furnira - Poznaje osnove tehnike rada na suvim

makazama; - Navodi mjere zaštite na radu u

postupku izrade furnira. Klasiranje i pakovanje furnira - Poznaje postupak klasiranja i

pakovanja furnira; - Poznave osnove standarda za furnir.

- Upoređuje i razlikuje postupke rada, greške pri radu, osnovne uzroke nastanka grešaka i otklanjanja, kao i mjere zaštite na radu pri: - izradi ljuštenog furnira, - izradi sječenog furnira, - obradi sirovog furnira, - sušenju furnira, - obradi suvog furnira. - Klasiranju i

pakovanju furnira.


preciznost.

- Šeme postupaka izrade furnira - Uzorci furnira

PROIZVODNJA ŠPER PLOČA

45


Učenik Učenik Upoznaje i razumije: - osnove tehnološkog procesa

proizvodnje šper ploča, - tipove mašina za spajanje furnira i

tehniku rada, - tipove mašina za pripremu i nanošenje

ljepila i tehniku rada, - osnovne principe konstrukcije ploča, - tipove presa i osnove tehnike rada, - osnove završne obrade ploča

(formatizovanje, egaliziranje), - postupak mjerenja, pakovanja i

skladištenja , - poznaje osnove standarda za šper

ploče.

- Obrazlaže postupke

rada, greške pri radu, osnovne uzroke nastanka grešaka i otklanjanja, kao i mjere zaštite na radu pri: - spajanju furnira, - pripremi ljepila, - nanošenju ljepila, - konstrukciji ploča, - presovanju, - završnoj obradi ploča, - klasiranju,

pakovanju i uskladištenju .

- Razvija tehničku pismenost i kulturu.

- Šeme postupaka izrade šper ploča - Uzorci furnirskih ploča

PROIZVODNJA PANEL PLOČA

46


Učenik Učenik Upoznaje i razumije: - Osnove tehnološkog procesa

proizvodnje panel ploča; - Postupak izrade srednjice; - Postupak konstrukcije panel ploča; - Postupak slaganja furnira i srednjice i

slepljivanje u ploču; - Osnove završne obrade panel ploča

(formatizovanje, egaliziranje, dorada. . .);

- Postupak mjerenja, pakovanja i skladištenja;

- Poznaje osnove standarda za šper ploče.

- Uočava osnovne

zahtjeve pri konstrukciji ploča,

- Obrazlaže postupke rada, greške pri radu, osnovne uzroke nastanka grešaka i otklanjanja, kao i mjere zaštite na radu pri: - izradi srednjce - konstrukciji ploče - presovanju - završnoj obradi ploča - klasiranju,

pakovanju i uskladištenju.


preciznost.

- Šeme postupaka izrade panel ploča - Uzorci panel ploča

Razred III


Učenik Učenik Proizvodnja ploča iverica

47


Učenik Učenik - Razumije pojam i vrste ploča iverica; - Upoznaje I objašnjava osnove

tehnologije izrade; - Zna mjere zaštite na radu.

- Analizira osnovne zahtjeve pri izradi ploča iverica.

- Razumije tipove i namjene ploča iverica.

- Uočava faze u tehnologiji ploča iverica.


- Šeme postupaka izrade ploča iverica

Uskladištenje i priprema sirovine - Upoznaje i objašnjava tehniku rada na

stovarištu sirovine; - Izrada sječke, iverja i sortiranje; - Objašnjava tehniku izrade sječke,

tehnnologiju izrade iverja i postupak sortiranja.

Sušenje iverja - Upoznaje principe i tehniku sušenja

iverja.

- Razlaže postupke rada, greške pri radu, uzroke nastanka grešaka i otklanjanja, kao i mjere zaštite na radu pri: - uskladištenju i

pripremi sirovine, - izradi sječke, iverja i

sortiranju, - sušenju iverja.

- Razvija odgovornost pri izvršavanju radnih zadataka.

- Uzorci ploča iverica - Šeme, grafikoni

48


Učenik Učenik Priprema ljepila i obljepljivanje iverja - Upoznaje i objašnjava princip i tehniku

rada uređaja za obljepljivanje iverja. Natresanje iverja I formiranje sirove ploče, presovanje - Objašnjava principe i tehniku rada

uređaja za formiranje ploča (natresna stanica) i osnovne principe podešavanja režima presovanja.

Završna obrada ploča - Objašnjava osnove završne obrade

ploča (formatizovanje, egaliziranje). Oplemenjavanje ploča iverica - Objašnjava osnove postupka

oplemenjavanja ploča iverica. Sortiranje i uskladištenje ploča - Objašnjava postupak mjerenja,

pakovanja i uskladištenja ploča iverica.

- Razlaže postupke rada,

greške pri radu, uzroke nastanka grešaka i otklanjanja, kao i mjere zaštite na radu pri: - pripremi ljepila i

oblepljivanju, - natresanju iverja i

formiranju sirove ploče,

- presovanju, - završnoj obradi

ploča, - oplemenjavanju

ploča, - klasiranju,


- Stiče odgovornost prema zaštiti čovjekove okoline.

- Šeme postupaka izrade ploča iverica - Šeme, grafikoni - Uzorci ploča iverica

Proizvodnja ploča vlaknatica - Razumije pojam i navodi vrste poča

vlaknatica; - Objašnjava osnove tehnologije izrade

vrste poča vlaknatica.

- Analizira osnovne zahtjeve pri izradi ploča vlaknatica.

- Uočava namjene ploča vlaknatica i razlikuje faze u tehnologiji ploča

- Šeme postupaka izrade ploča vlaknatica - Uzorci ploča vlaknatica

49


Učenik Učenik vlaknatica.

Uskladištenje i priprema sirovne - Upoznaje tehniku rada na stovarištu

sirovine. Izrada iverja i sortiranje - Upoznaje i objašnjava tehniku izrade

iverja i postupak sortiranja. Hidrotermička obrada iverja - Upoznaje iI objašnjava osnove

tehnologije hidrotermičke obrade iverja.Razvlaknjavanje sječke - Upoznaje osnove tehnike

razvlaknjavanja iverja – defibraciju. Priprema mase (pulpe) - Upoznaje osnove tehnike priopreme

mase (pulpe).

- Razlaže postupke rada,

greške pri radu, uzroke nastanka grešaka i otklanjanja, kao i mjere zaštite na radu pri: - uskladištenju i

pripremi sirovine, - izradi sječke i

sortiranju, - hidrotermičkoj obradi

sječke, - razvlaknjivanju

sječke. - pripremi mase

(pulpe).

- Izgrađuje pravilan

odnos prema kvalitetnom radu.

- Šeme postupaka izrade ploča vlaknatica - Uzorci ploča vlaknatica

Formiranje ploča i presovanje - Upoznaje osnove formiranja sirove

ploče i presovanje. Završna obrada ploča - Upoznaje osnove završne obrade

ploča. Oplemenjavanje ploča - Objašnjava osnove postupka

- Razlaže postupke rada, greške pri radu, uzroke nastanka grešaka i otklanjanja, kao i mjere zaštite na radu pri: - formiranju ploča i

presovanju, - završnoj obradi

- Navikava se na red i zaštitu na radu

- Šeme postupaka izrade vlaknatica - Uzorci ploča vlaknatica

50


Učenik Učenik oplemenjavanja ploča.

Sortiranje i uskladištavanje - Navodi postupak mjerenja, pakovanja i

uskladištenja ploča.

ploča, - oplemenjavanju

ploča, - klasiranju,


Proizvodnja vlaknatica suvim postupkom - Poznaje osnove karakteristike

tehnologije pri izrade MDFploča.

- Analizira osnovne zahtjeve pri izradi MDF ploča.

- Uočava faze u tehnologiji MDF ploča .


- Šeme postupaka izrade MDF ploča - Uzorci MDF ploča

Postupci za proizvodnju iverastih i vlaknastih otpresaka u kalupima - Upoznaje postupak izrade otpresaka

na bazi iverja; - Poznaje postupak izrade otpresaka na

bazi vlaknaste mase.

- Analizira osnovne

zahtjeve pri izradi otpresaka.

- Razumije tipove i namjene otpresaka.

- Šeme postupaka izrade iverastih i vlaknastih otpresaka - Uzorci otpresaka

OSNOVI TEHNIČKOG CRTANJA - Upoznaje materijal i pribor za tehničko

crtanje; - Upoznaje vrste tehničkih crteža i

dimenzije i tehnike izrade jednostavnijih crteža;

- Razumije pojam i vrste razmjere, zaglavlja i sastavnice.

- Rukuje priborom za tehničko crtanje.

- Izvlači linije, razmjera, kotira, šrafira, zaglavlje ispisivanje podataka i drugo (rad u olovci).

- Ovladava tehnikom pravilnog kotiranja i šrafiranja.

- Prikazuje skicom

- Stiče samopouzdanje u

radu.

- Pribor za tehničkocrtanje - Vježbe ( kotiranje, šrafiranje, ispisivanje sastavnice, skiciranje jednostavnih elemenata u prostoru)

51


Učenik Učenik elemente jednostavnog proizvoda.

GEOMETRIJSKE KONSTRUKCIJE - upoznaje osnovne geometrijske

konstrukcije.

- Crta paralelne i normalne prave.

- Crta simetralu duži i ugla. - Dijeli duž na n-jednakih

djelova. - Konstruiše elipsu. - Konstruiše pravilan trougao,

kvadrat, petougao, šestougao, osmougao.

- Stiče pozitivnu orjentaciju

prema zanimanju.

- Pribor za tehničko crtanje - Vježbe (crtanje paralelnih I normalnih duži, konstrukcija mnogouglova)

OSNOVI NACRTNE GEOMETRIJE - Upoznaje pojam projektne ose i

projektne ravni. - razumije pojam kvadranata, pojam

oktanata, pojam I vrste ortoganlnog projektovanja, pojam i vrste aksonometrije I kosu projekciju.

- Crta projekcije tačke u

opštem i specijalnom položaju.

- Crta projekcije duži u opštem i specijalnom položaju.

- Crta projekcije osnovnih geometrijskih likova u opštem i specijalnom položaju (kvadrat, pravougaonik, trougao).

- Crta projekcije geomentrijskih tijela u opštem i specijalnom položaju.


- Pribor za tehničko crtanje - Vježbe (projekcije tačke i duži, projekcije osnovnih geometrijskih likova, projekcije geomentrijskih tijela, tijela u različitim projekcijama)

52


Učenik Učenik - Crta u kosoj projekciji

jednostavno tijelo i drvene veze.

- Crta jednostavne modele u ortogonalnoj projekciji i aksonometriji.

OSNOVNI MATERIJALI U DRVNIM KONSTRUKCIJAMA

- navodi osnovne osobine i upotrebu masivnog drveta, furnira i ploča na bazi drveta i označavanja materijala na crtežu

- Čita oznake materijala

KONSTRUKTIVNI ELEMENTI U DRVNIM KONSTRUKCIJAMA

Ramovi - Razumije pojam, vrste i dijelove

ramova; - Poznaje ispune konstruktivnih ramova,

tipove obloga ramova.

- Crta ispune konstruktivnih

ramova. - Crta tipove obloga ramova. - Crta spojeve ramovskih

veza: - jednostruki čep i pročep, - dvostruki čep i pročep, - varijante čepa i pročepa.

- Razvija preciznost,

sigurnost i samopouzdanje u radu.

- Modeli veza - Pribor za crtanje - Vježbe (crtanje konstruktivnih elemenata u ramovskim vezama)

Ploče - Objašnjava pojam i zna podjelu ploča; - Zna vrste, konstrukciju i upotrebu

ploča upoznaje postupke pojačanja masivnih ploča i postavljanje ploča u ram;

- Crta spojeva masivnih

ploča. - crta načine pojačanja

masivnih ploča. - Crta načine postavljanja

- Uzorci ploča - Pribor za crtanje

53


Učenik Učenik - Zna vrste, konstrukciju i upotrebu

šupljih ploča; - Poznaje načine pojačanja ivica punih

ploča.

ploče u ram, konstrukcije šupljih ploča (šuplje ploče sa ispunom od letava, šuplje ploče sa rešetkastom ispunom, šuplje ploče sa ćelijastom ispunom i druge).

- Vježbe (crtanje konstruktivnih elemenata ploča)

Korpus-kutija - Upoznaje pojam korpusa; - Navodi vrste i namjenu korpusa.

- Analizira rasklopive sandučaste spojeve i okove za takve spojeve.

- Crta spojeve kod korpusnih konstrukcija i uočava karakteristike:

- ravnih zubaca, - kosih zubaca, - valjkastih čepovi i drugih.

- Uzorci korpusnih veza - Pribor za crtanje - Vježbe (crtanje konstruktivnih elemenata korpusa-kutija)

DRVENE OBLOGE - Upoznaje pojam, vrste I

karakteristike obloga (masiv, ploče); - Poznaje načine ugrađivanja zidnih

obloga, podnih obloga i plafonskih obloga.

- Skicira zidne, podne i

plafonske obloge. - Skicira konstruktivna

rješenja obloga od masivnog drveta.


sigurnost.

- Vježbe (drvene obloge) - Pribor za crtanje - Uzorci drvenih obloga

DRVENA STEPENIŠTA - Poznaje vrste stepeništa; - Poznaje konstrukciju stepeništa.

- Skicira stepenište i uočava njegove djelove.

- Skicira konstruktivna rješenja gazišta.

- Izgrađuje smisao za

lijepo.

- Pribor za crtanje -Prospekti proizvođača - Vježbe (drvena stepeništa)

KUĆE OD DRVETA

54


Učenik Učenik - Poznaje elemente montažnih kuća

(temelji, podovi, zidovi, krovovi, stropovi i drugo);

- Zna konstruktivna rješenja zidova, pregrada i krovova.

- Skicira kuću i uočava njene djelove. - Skicira konstruktivna rješenja zidova. - Skicira konstruktivna rješenja krova.

- Uviđa ljepotu svog zanimanja.

- Pribor za crtanje - Uzorci I prospekti - Vježbe (kuće od drveta)

DRVNA GALANTERIJA - Poznaje osnovne proizvode drvne galanterije.

- Skicira proizvode drvne galanterije.

- Uzorci drvne galanterije

DRVNA AMBALAŽA - Poznaje pojam i osnovne tipove drvene ambalaže od masiva i furnira (palete, gajbe, sanduci i drugo).

- Skicira tipove drvene ambalaže. - Skicira konstruktivna rješenja ambalaže od masiva. - Skicira konstruktivna rješenja ambalaže odi furnira.

- Uzorci ambalaže

PRIMJENA RAČUNARA U KONSTRUKCIJAMA DRVETA - Upoznaje mogućnosti primjene računara u drvnim konstrukcijama.

- Crta konstruktivne elemente uz pomoć računara.

- Uviđa važnost nauke i svakodnevnog života i rada.

- Računar sa odgovarajućim programom - Vježbe (crtanje konstruktivnih elemenata uz pomoć računara)

55

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora S. Harambašić, N. Kojić,: Primarna obrada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. M. Nikolić,: Primarna prerada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. Drapić, S. i drugi: Tehničko crtanje sa mašinskim elementima, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002. J. Miljković: Iverice, vlaknatice drvno-plastične mase: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2001.

6. Materijalni izvori za izvođenje nastave

Učionica treba da je opremljena uzorcima furnira, šper ploča, panel ploča, iverica, lesonita i drugih proizvoda primarne prerade, modelima, slikama i šemama pojedinih postupaka primarne prerade, katalozima proizvođača mašina, uređaja i alata u primarnoj preradi, A/V sredstvima, grafoskopom, računarom sa odgovarajućim paketom za crtanje.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi učenika (testovi, radovi na vježbama) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori učenika. Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zaključna ocijena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocijena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocjena na kraju školske godine. Zaključna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim periodima.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visoka stručna sprema iz područja drvoprerade. 10. Povezanost predmeta

56

1. Naziv predmeta EKONOMIKA I ORGANIZACIJA PROIZVODNJE 2.Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vrste nastave Razred T V Ukupno

I - - - II - - - III 66 - 66

Ukupno 66 - 66

T - teorijska nastava (odjeljenje se ne dijeli na grupe) 3. Opšti ciljevi nastave Učenici u okviru predmeta:

- Stiču znanja o elementima proizvodnje i njihovoj međusobnoj zavisnosti;


Materijali

- Osnovi šumarstva - Unutrašnja građa drveta - Greške drveta - Tehnička svojstva drveta

Mašine i uređaji u preradi drveta

- Mašine za primarnu preradu u pilanama

- Mašine za sekundarnu preradu u pilanama

- Mašine za proizvodnju furnira - Mašine za proizvodnju ploča

Ekonomika i organizacija proizvodnje

- Privređivanje - Uspješnost poslovanja - Ekonomski principi poslovanja - Racionalizacija rada

- Proizvodnja

rezane građe - Sušenje i parenje

drveta - Impregnacija

drveta - Proizvodnja

brodskog poda i lamperije

- Proizvodnja furnira

- Proizvodnja Ploča od drveta

- Konstruktivni elementi

- Kuće od drveta


- Osnovi tehnologije primarne prerade drveta

- Radovi u pilani - Radovi na sušenju i parenju drveta - Radovi na impregnaciji drveta - Radovi u proizvodnji furnira - Radovi u proizvodnji ploča na bazi

drveta

57

- Razumiju ekonomske zakonitosti na tržištu i njihov uticaj na poslovanje preduzeća;

- Upoznaju radno mjesto i način njegovog funkcionisanja; - Upoznaju organizaciju, vođenje i nadzor dijelova proizvodnje ili grupe poslova; - Osposobljavaju se za upotrebu računarskih programa koji omogućavaju

planiranje proizvodnje i praćenje poslovanja; - Upoznaju se sa značajem potpunog ovladavanja kvalitetom, estetikom

proizvoda, čuvanjem i zaštitom okoline; - Osposobljavaju se za samostalan rad.

58

4.Sadržaji i standardi znanja predmeta/operativni ciljevi Razred III Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u

izvođenju Učenik Učenik

Uvod u ekonomiku i organizaciju

- Upoznaje osnovne pojmove i zadatke ekonomike i organizacije;

- Uočava povezanost između ekonomike i organizacije;

- Razumije ulogu i značaj nauke u razvoju ekonomike i organizacije.

- Analizira povezanost ekonomike i organizacije.

- Uviđa važnost organizacije

u svakodnevnom životu i radu.

Privređivanje - Upoznaje glavne djelatnosti i

unutrašnju strukturu preduzeća ;

- Poznaje različite funkcije preduzeća i njihov uticaj na tržište;

- Razumije funkciju osnovnih, obrtnih i ostalih sredstva preduzeć;

- Razumije pojam amortizacije; - Razumije značaj obrta

kapitala;

- Povezuje organizaciju rada u

preduzeću i efikasnost poslovanja. - Razlikuje osnovna i obrtna sredstva. - Uočava značaj radne snage u

preduzeću za poslovanje preduzeća.

- Razvija preduzetnički duh. - Razvija odgovornost u radu.

- Zakoni i pravilnici preduzeća

- Objašnjava postupak zasnivanja radnog odnosa;

- Poznaje dužnosti, prava i obaveze po osnovu rada i prava iz oblasti socijalne i zdravstvene zaštite.

- Uočava elemente koji utiču na

zasnivanje radnog odnosa.

- Razvija naviku poštovanja

propisa u svakodnevnom životu i radu.

- Zakon o radnim odnosima

59

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju

Učenik Učenik Uspješnost poslovanja - Razumije pojam utrošaka i

troškova u proizvodnji; - Razlikuje osnovne i pomoćne

materijale ; - Razumije pojam procenta

iskorišćenja materijala i otpatka;

- Upoznaje se sa cijenama materijala na tržištu i uočava značaj biranja najpovoljnijeg dobavljača;

- Razumije pojam i značaj marketinga.

- Formira i popunjava obrazac

kalkulacije. - Izračunava utrošak osnovnih

materijala za jednostavni proizvod. - Izračunava utrošak pomoćnih

materijala za jednostavni proizvod. - Izračunava utrošak rada i izrađuje

kalkulaciju za jednostavniji proizvod.

- Razvija odgovornost prema

principima koji vode uspješnom poslovanju.

- Obrasci - formulari - Računar sa ogovarajućim softverom

Ekonomski principi poslovanja

- Razumije princip ekonomičnosti, rentabilnosti i produktivnosti I njihov uticaj na poslovanje

Preduzeća.

Za zadate podatke: - izračunava ekonomičnost, - izračunava produktivnost, - izračunava rentabilnost.

- Obrasci - formulari

Poslovna komunikacija - Poznaje osnovna pravila

poslovne komuniciranje i njen značaj;

- Poznaje elemente prodajnog ugovora, oglasa, ponude, reklamacije.

-

- Formira ponudu za zadate parametre. - Piše reklamaciju.

- Stiče sigurnost i

samopouzdanje u komunikaciji.

- Dokumentacija poslovne korespodencije

Načini plaćanja

60


Učenik Učenik - Poznaje načine plaćanja; - Upoznaje se sa žiro i tekućim

računom.

- Upoređuje prednosti i nedostatke različitih načina plaćanja.

- Ispunjava dokumentaciju iz oblasti platnog prometa.

- Opredijeljuje se za najpovoljniji način plaćanja za zadate uslove.

- Razvija preciznost.

- Dokumantacija iz oblasti platnog prometa - Računar sa odgovarajućim softverom

Činioci proizvodnje - Navodi činioce proizvodnje I

razumije njihov značaj; - Razumije i objašnjava

značaj sredstava za rad za proces proizvodnje, pojam trošenja sredstava za rad u procesu proizvodnje, značaj radne snage u proizvodnom procesu, mjesto i ulogu ergonomije;

- Objašnjava pojam i strukturu radnog vremena.

- Analizira uticaj trošenja sredstava

rada na uspješnost poslovanja. - Analizira bilans radnog vremena.

- Navikava se na racionalno

trošenje resursa.

Osnovi knjigovodstva

- Razumije osnovne pojmove: inventura, poslovne knjige, dobit, poslovni uspjeh preduzeća i druge;

- Objašnjava jednostavno knjigovodstvo.

- Vodi jednostavno knjigovodstvo. - Određuje okvirno poslovni uspjeh

preduzeća i razumije faktore koji utiču na njega.

- Razvija pravilan odnos

prema savjesnom radu.

- Osnovna knjigovodstvena dokumentacija - Računar sa odgovarajućim softverom

Osnovi nauke o radu

61


Učenik Učenik - Poznaje osnove iz

psihologije rada (motivacija, stav, frustracija i drugo);

- Poznaje osnove iz fiziologije rada;

- Razumije važnost profesionalne orjentacije i selekcije;

- Navodi elemente vremena izrade i faktore koji utiču na vrijeme izrade.

- Analizira normalno vrijeme izrade. - Vrši snimanje vremena različitim

metodama. - Uočava važnost mjerenja rezultata

rada.

- Navikava se na pravilno

korišćenje vremena.

- Hronometar, snimački list

Radno mjesto - Navodi elemente radnog

mjesta, vrste i značaj; - Objašnjava osnovne principe

organizacije radnih mjesta.

- Shematski prikazuje elemente radnog mjesta.

- Uviđa važnost timskog

rada.

Racionalizacija rada - Navodi i objašnjava osnovne

elemente koji utiču na racionalizaciju rada: racionalizaciju radne snage, alata, naprava i unutrašnjeg transporta, radnog mjesta, sirovina, materijala, mašina, sredine, uslova rada.

- Analizira uticaj pojedinih elemenata na

racionalizaciju rada.

- Razvija svijest o važnosti

očuvanja resursa.

- Slike, šeme, grafikoni

Kvalitet proizvoda - Razumije pojam i značaj

kvaliteta; - Razumije pojam i značaj

standardizacije;

- Povezuje kvalitet proizvoda i

uspjesnost poslovanja.

- Navikava se na

sistematičnost i tačnost u radu.

62


Učenik Učenik - Poznaje osnovne metode za

kontrolu kvaliteta. Proizvodni proces - Zna osnovne karakteristike

pojedinačne, serijske i masovne proizvodnje, njihove prednosti i nedostatke.

- Analizira pojedine vrste proizvodnih

procesa i uočava razlike među njima.


prema zajedništvu.

Planiranje proizvodnje - Zna osnove vrsta planova i

njihov uticaj na uspješnost poslovanja;

- Navodi tehnike planiranja proizvodnje.

- Prati realizaciju proizvodnje putem histograma.

- Stiče samostalnost, razvija

inicijativnost.

- Šeme, grafikoni. - Računar sa odgovarajućim softverom

Zaštita na radu i zaštita životne sredine

- Razumije pojam i značaj zaštite na radu;

- Poznaje osnove propise i standarda o zaštiti na radu;

- Zna osnovne izvore opasnosti i mjere zaštite u primarnoj preradi drveta;

- Navodi opšta i lična zaštitna sredstva zaštite na radu i način njihovog korišćenja;

- Zna osnovna pravila protivpožarne zaštite ;

- Poznaje osnove propisa i standarde o zaštiti životne

- Uočava moguće izvore opasnosti na

radu i mjere zaštite. - Za zadate uslove opasnosti predlaže

mjere zaštite i način postupanja.

- Uviđa važnost zaštite čovjekove okoline.

- Zakon o zaštiti na radu - Slike i uzorci zaštitnih sredstava u pogonima primarne prerade - Standardni znaci za siguran rad, - Propisi o zaštiti životne sredine

63


Učenik Učenik sredine.

64

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora Simić, D. : Ekonomika i organizacija proizvodnje, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva , Beograd, 2003. Kosar, Lj. : Ekonomika i organizacija preduzeća, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave Kabinet treba da je opremljen nastavnim sredstvima: šeme, grafikoni, pravilnici i druga akta preduzeća, dokumenti poslovne korespodencije, dokumenti iz oblasti platnog prometra, hronometri, A/V sredstva, grafoskop, računari sa pristupom Internetu, softveri za oblikovanje dopisa, knjigovodstvo, priprema rada i kalkulacije.

7.Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi učenika (kontrolne vježbe, testovi) - najmanje po jedan u klasifikacionom periodu i usmeni odgovori učenika. Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda. Zaključna ocijena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocijena u klasifikacionom periodu, od kojih najmanje jedna mora biti iz usmene provjere znanja. 8.Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna ocijena na kraju školske godine. Zaključna ocijena izvodi se na osnovu svih ocijena dobijenih u klasifikacionim periodima. 9.Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visokoškolsko obrzovanje iz drvoprerade. ili ekonomije 10. Povezanost predmeta


Praktična nastava sa

tehnologijom zanimanja

- Proizvodnja šper ploča - Proizvodnja panel ploča - Proizovdnja ploča iverica - Proizvodnja ploča vlaknatica

- Privređivanje - Uspješnost

poslovanja - Ekonomski

principi poslovanja

- Racionalizacija rada

- Zaštita na radu i zaštita životne sredine

Prerada drveta

- Tehnologija iverica - Tehnologija vlaknatica - Konstruktivni elementi - Građevinska stolarija

65

1. Naziv predmeta

PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vrste nastave Razred T P(V) Ukupno I 72 360 432 II 72 540 612 III 66 561 627

Ukupno 210 1461 1671

T - teorijska nastava (odjeljenje se ne dijeli na grupe); P (V) - vježbe (odjeljenje se dijeli na grupe do 12 učenika)


- upoznaju procese primarne prerade drveta, - upoznaju ručne alate i mašine za proizvodnju rezane građe, - ovladavaju rukovanjem alatima i mašinama u proizvodnji rezane građe, - upoznaju mašine i uređaje za proizvodnju furnira i ovladavaju rukovanjem

mašinama i uređajima za proizvodnu furnira, - upoznaju mašine i uređaje za proizvodnju furnirskih ploča i ovladavaju

rukovanjem mašinama i uređajima za proizvodnu furnirskih ploča, - upoznaju mašine i uređaje za proizvodnju drvno-vlaklnastih ploča i

ovladavaju rukovanjem mašinama i uređajima za proizvodnu drvno-vlaknastih ploča,

- ovladavaju znanjima za pripremu, održavanje i izbor radnih alata u odnosu na polazne parametre obrade,

- upoznaju glavne vrste drveta, građu drveta, tehnička svojstva, upotrebu materijala I praktičnu primjenu materijala koji se koriste u primarnoj obradi drveta i rad sa njima,

- upoznaju značaj i mjere higijensko-tehničke zaštite i izvorima opasnosti u pogonima primarne obrade drveta,

- upoznaju mjere i propise zaštite čovjekove okoline.

66

4. Sadržaji i standardi znanja predmeta/operativni ciljevi Razred I

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik Uvod u zanimanje

- Upoznaje značaj i zadatak predmeta;

- Upoznavanje sa načinom pisanja dnevnika iz praktične nastave;

- Upoznaje postupak pružanja prve pomoći, opasnosti od požara i mjere zaštite.

- Uvježbava postupak sprovođenja mjera zaštite od požara.

- Uočava osnovne elemente pružanja prve pomoći.

- Razvija pozitivan

odnos prema zanimanju.

- Svaki učenik samostalno vodi dnevnik. - Dnevnik se ovjerava na kraju nastavne godine. - Učenik je dužan da čuva dnevnik iz praktične nastave iz svih razreda, jer se ovjereni dnevnici prilažu uz prijavu za završni ispit i predstavljaju uslov za pristupanje ispitu. - Sredstva zaštite na radu i prve pomoći. - Slike i šeme izvora opasanosti i mjera zaštite na radu

Osnovi tehnologije primarne prerade drveta

- Poznaje osnovne karakteristike primarne prerade drveta u: - pilanama, - proizvodnji furnira, - proizvodnji furnirskih ploča, - proizvodnji drvno-vlaknastih

ploča. - Razumije postupke zaštite na radu, izvore opasnosti, osnove

- Skicira prostornu organizaciju i tok

materijala u pilani, fabrici furnira, furnirskih ploča i drvno-vlaknastih ploča.

- Razvija

odgovornost na radu.

- Obilazak pogona za preradu drveta

67

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik prve pomoći.

Osnovi pilanske prerade drveta - Zna podjelu pilanskog

prostora i osnove tehnološkog procesa prerade u pilani.

- Skicira organizacionu šemu pilane, radna mjesta i obilježava ih.

- Uočava i analizira izvore opasnosti pri radu.

Stovarište trupaca - Navodi radove na stovarištu

trupaca; - Zna vrste, namjenu ručnog

alata u primarnoj preradi drveta, pripremu za rad i način rada (obrtač, sjekira, capin, pile, prečnica i drugi);

- Upoznaje mašine i uređaje za pripremu sirovine;

- Upoznaje djelove i način održavanja motorne pile;

- Upoznaje princip rada uređaja za transport.

- Izvodi pomoćne poslove pri dopremi i istovaru trupaca.

- Vrši premjeravanje trupaca. - Vrši izračunavanje zapremine

trupaca i oble građe pomoću tablica. - Uvježbava rad sa ručnim alatom na

stovarištu. - Priprema i održava pomoćne alate za

rad. - Priprema podloge za uskladištenje

trupaca, vrši razvoženje, slaganje i sortiranje trupaca.

- Vrši zaštitu trupaca do momenta prerade (premazivanje čela , špricanje antiseptičkim sredstvima, prskanje vodom i drugo).

- Vrši pripremu trupaca za rezanje i otpremu u pilansku halu.

- Poslužuje mašinu za guljenje kore. - Vrši prerezivanje trupaca motornom

- Razvija

odgovornost za sopstveno zdravlje i zdravlje drugih.

- Stovarište trupaca - Metar, prečnica, obrtač, capin, sjekira, prečnica tablice za utvrđivanje zapremine trupaca - Motorna pila, ručni alat - Sredstva zaštite na radu

68


testerom. - Vrši pranje i čišćenje trupaca prije

rezanja. - Održava čistoću i odstranjuje otpadak

na stovarištu trupaca. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

Pilanska hala - Zna osnovne radove u

pilasnkoj hali i prostornu organizaciju;

- Zna glavne djelove mašina za primarnu preradu drveta i osnove rukovanja, glavne djelove mašina za sekundarnu preradu drveta i osnove rukovanja;

- Upoznaje osnovnu pripremu alata mašina za primarnu i sekundarnu preradu drveta;

- Zna osnove tehnike rada na: - gaterima, - tračnim pilama tupčarama, - rastružnim tračnim pilama, - kratilicama, - krajčaricama.

- Zna osnovne greške koje se javljaju pri radu na primarnim i sekundarnim mašinama;

- Upoznaje osnovne karakteristike rezanja lišćara i

- Izvodi pomoćne poslove pri pripremi gatera za rad i pri rezanju

trupaca na gateru. - Sprovodi mjere zaštite pri radu na

gaterima. - Izvodi pomoćne poslove pri pripremi

tračne pile za rad i pri rezanju trupaca na tračnoj testeri.

- Sprovodi mjere zaštite pri radu sa tračnim pilama.

- Uočava značaj utvrđivanja šeme krojenja materijala poslije prerade na primarnim mašinama.

- Izvodi pomoćne poslove pri rezanju na: rastružnoj testeri, kratilicama, krajčaricama i drugim.

- Primjenjuje mjere zaštite pri radu na mašinama za sekundarnu preradu drveta.

- Održava čistoću i odstranjuje otpadak u pilanskoj hali.

- Razvija pravilan


- Pilanska hala - Prospekti, tabele, katalozi - Sredstva zaštite na radu

69


četinara. Stovarište rezane građe - Objašnjava radove i principe

uređenja stovarišta rezane građe;

- Poznaje način rada uređaja za transport;

- Zna sortimente rezane građe i otpadaka;

- Upoznaje tehnike slaganja rezane građe;

- Upoznaje tehnike mjerenja sortimenata rezane građe, proračunavanja i otpreme.

- Mjeri dimenzije neokrajčene i okrajčene rezane građe.

- Određuje zapreminu rezane građe. - Slaže građu i vitlove za prirodno

sušenje drveta. - Priprema i polaže letvice prilikom

vitlanja. - Vrši pokrivanje vitlova i zaštitu čela

sortimenata od pucanja. - Priprema rezanu građu za sortiranje i

sortira rezanu građu. - Markira - objelježava rezanu građu

prije otpreme. - Vrši vezivanje i pakovanje rezane

građe. - Utovara rezanu građu za transport. - Održava čistoću i odstranjuje otpadak

na stovarištu rezane građe. - Vrši uskladištenje osušene građe i

priprema rezanu građu za otpremu. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

- Razvija

odgovornost za red i zaštitu pri radu.

- Metar, pomično mjerilo, tablice za utvrđivanje zapremine sortimenata - Sredstva zaštite na radu

Sušenje i parenje drveta - Zna postupke pripreme rezane

građe za sušenje i parenje; - Poznaje osnovne parametre

sušenja i parenja drveta, osnovnu opemu i uređaje za sušenje i parenje;

- Slaže građu i elemente za vještačko sušenje drveta.

- Priprema palete za slaganje i letvice za ulaganje.

- Prihvata rezanu građu iz sortirnice. - Slaže rezanu građu na paletu.

- Razvija

odgovornosi za

- Obilazak stovarište rezane građe, sušare za tehničko sušenje, parionice

70

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik - Zna postupak pripreme građe

za sušenje i parenje, osnovne principe sušenja i parenja drveta.

- Formira složaj za sušenje. - Otprema građu i elemenata do

sušare. - Vrši punjenje i pražnjenje sušare. - Postavlja podloge za sušenje rezane

građe za prirodno sušenje. - Izvodi pomoćne poslove pri sušenju. - Skladišti osušenju građu. - Slaže građu i elemente za parenje. - Puni i prazni parionicu. - Skladišti parenu građu. - Primjenjuje mjere zaštite na radu i

zaštite od požara.

očuvanje okolone.

- Sredstva zaštite na radu

Impregnacija drveta - Upoznaje značaj i metode

impregnacije drveta; - Zna glavne djelove mašina i

uređaja koje se upotrebljavaju pri impregnaciji drveta, alate i uređaje u impregnaciji i njihovu namjenu, izvore opasnosti, mjere zaštite i pružanje prve pomoći.

- Priprema drvo za impregnaciju. - Poslužuje uređaje za obradu elektro i tt stubova. - Ručno okiva pragove - Vrši skladištenje i zaštitu pragova i tt

stubova na stovarištu. - Priprema pragova za mašinsko

okivanje, za mašinsko bušenje rupa. - Priprema i skladišti sredstva za

impregnaciju. - Vrši punjenje i pražnjenje uređaja za

impregnaciju. - Poslužuje mašine za impregnaciju

drveta. - Skladišti i štiti impregnisane

proizvode.

- Razvija ekološku

svijest i kulturu.

- Pogon za impregnaciju drveta - Prospekti, tabele, katalozi - Sredstva zaštite na radu

71

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik Proizvodnja brodarskog poda, lamperije i parketa

Proizvodnja brodarskog poda i lamperije - Upoznaje osnovne

karakteristike i tipove brodarskog poda i lamperije;

- Poznaje osnove tehnologije izrade brodarskog poda i lamperije i princip rada mašina i alate;

- Zna osnove rukovanja i podešavanja mašina za rad.

- Vrši pripremu i sortiranje sirovine. - Izvodi pomoćne poslove na

mašinama za izradu brodarskog poda i lamperije.

- Sortira brodarski pod i lamperiju, označavaih i povezuje.

- Razvija preciznost

u radu.

- Pogon za proizvodnju brodarskog poda, lamperije - Prospekti, tabele, katalozi alata

Proizvodnja klasičnog parketa - Upoznaje osnovne

karakteristike i tipove parketa; - Poznaje osnove tehnologije

izrade parketa i princip rada mašina i alate;

- Upoznaje osnove rukovanja i podešavanja mašina za rad.

- Grubo sortira popruge za izradu parketnih daščica.

- Sortira parketne dašćice nakon obrade na rendisaljki.

- Izvodi pomoćne poslove na mašini za izradu parketa.

- Sparuje sortirane daščice klasičnog parketa u vezove.

- klasira, označava i povezuje parketa.

- Pogon za proizvodnju parketa - Prospekti, tabele, katalozi alata

Proizvodnja ambalaže - Upoznaje osnovne

karakteristike i tipove ambalaže od masivnog drveta;

- Upoznavanje osnove tehnologije izrade i princip rada mašina i alata.

- Izrađuje elemente ambalaže. - Skiva ambalažu od masiva

pneumatskim pištoljem. - Vezuje skovane elemente ambalaže. - Sortira i vezuje elemente za

ambalažu. - Obilježava ambalažu prije otpreme.

- Razvija pozitivan

stav prema očuvanju materijalnih dobara.

- Pogon za proizvodnju ambalaže - Sredstva zaštite na radu

72


- Sprovdi mjere zaštite na radu. Osnovi proizvodnje furnira - Zna prostornu podjelu

pogona za proizvodnju furnira;- Zna osnove tehnološkog

procesa izrade furnira I osnovne karakteristike i vrste furnira.

- Skicira organizacionu šemu pogona za izradu furnira, radna mjesta i identifikuje ih.

- Upoređuje razne vrste furnira prema načinu dobijanja i namjeni.


- Pogon za proizvodnju furnira - Skice i šeme pogona za izradu furnira

Priprema sirovine za izradu furnira

Stovarište sirovina - Upoznaje tehnologiju i radna

mjesta u pripremi sirovine (rad na stovarištu, mehanička i hidrotermička priprema sirovine).

- Izvodi poslove manipulacije trupcima na stovarištu (kačenje trupaca na kran, kačenje trupaca iz sortirnog polja za transport u parne jame i drugo).

- Vrši zaštitu trupaca na stovarištu. - Vrši osnovnu kontrola parenja u jami

(nivo vode, stepen zaptivenosti jame).

- Čisti jame za parenje od nečistoća. - Vši koranje trupaca ručno ili

mehanizovano (pomoću guljača). - Sakuplja otpadak (trake kore) i

odstranjiuje van radnog mjesta. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

- Stiče radne navike - Razvija pravilan

odnos prema zaštiti na radu

Pogon za proizvodnju ljuštenog i sječenog furnira Sredstva zaštite na radu

Proizvodnja furnira Ljušteni furnir Upoznaje: - glavne djelove i princip rada

- Izvodi pomoćne poslove pri ljuštenju furnira: prerezuje furnirski trupac, premjerava trupac, centrira trupca na

- Razvija tehničku

- Pogon za proizvodnju ljuštenog furnira

73


ljuštilice, - osnove rukovanja i

podešavanja ljuštilice , - izvore opasnosti i osnove

zaštite na radu.

ljuštilici, rukuje transporterom za dovoz trupaca do ljuštilica, ulaže vrpcu u uređaj za namotavanje, skida rolne namotanog furnira, poslužuje transporter za odvoz otpada i izvodi druge pomoćni poslovi na ljuštilici.

kulturu. - Razvija pravilan

odnos prema zaštiti na radu.

- Prospekti, tabele - Sredstva zaštite na radu

Sječeni furnir Upoznaje i objašnjava: - glavne djelove i princip rada

furnirskog noža, - osnove rukovanja i

podešavanja furnirskog noža, - izvore opasnosti i osnove

zaštite na radu.

- Izodi pomoćne poslove pri sječenju

furnira: pomaže pri postavljanju fliča furnirskom nožu, rukuje transporterom za dotur fličeva do furnirskog noža, prihvata i odlaže sječeni furnir, poslužuje transporter za odvoz otpada i izvodi druge pomoćne poslove.

- Pogon za proizvodnju sječenog furnira - Prospekti, tabele - Sredtva zaštite na radu

Upoznaje i objašnjava: - postupak obrade sirovog

furnira, - postupak sušenja furnira, - postupak obrade suvog furnira, - postupak klasiranja i

pakovanja, - mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove pri obradi ljuštenog furnira: odvaja furnir poslije obrade na mokrim makazama, slaže, čisti radno mjesto i drugo.

- Izvodi pomoćne poslove pri sušenju furnira: ulaže sirovi furnir u sušaru, prihvata i odlaže osušeni furniir po dimenzijama i kvalitetu iz sušare, prati kvalitet sušenja furnira vizuelno, čisti radno mjesto i drugo.

- Izvodi pomoćne poslove pri obradi suvog furnira: slaganje, dodavanje, odlaganje na složaj, razvrstavanje po dimenzijama i kvalitetu, čisti radno

- Razvija tehničku

kulturu. - Razvija pravilan

odnos prema zaštiti na rad.

- Pogon za proizvodnju ljuštenog i sječenog furnira - Pogon za proizvodnju ljuštenog furnira

74


mjesto. - Izvodi pomoćne poslove pri klasiranju

i pakovanju: sortira furnir prema dimenzijama i kvalitetu, vrši povezivanje furnira u svežnjeve, pakuje furnir u okvire od dasaka, vrši obilježavanje furnira.

- Primjenjuje mjere zaštite na radu.

Proizvodnja šper ploča Upoznaje i objašnjava: - prostornu podjelu pogona za

proizvodnju šper ploča, - osnove tehnološkog

procesa izrade šper ploča, - osnovne karakteristike i vrste

šper ploča.

- Skicira organizacionu šemu pogona za izradu šper ploča, radna mjesta i identifikuje ih.

- Upoređuje razne vrste šper ploča prema načinu dobijanja i namjeni.

- Pogon za izradu šper ploča - Uzorci šper ploča - Skice i šeme pogona za izradu šper ploča

Stovarište trupaca Izrada ljuštenog furnira Obrada sirovog furnira Sušenje furnira - Upoznaje i objašnjava

tehnološki proces rada na stovarštu trupaca, pri izradi ljuštenog furnira, obradi sirovog furnira, sušenju furnira.

- Izvodi jednostavne poslove pri izradi

furnira na ljuštilici, na mokrim makazama, vještine pri sušenju ljuštenog furnira, pri obradi furnira.

- Razvija pravilan odnos prema zaštiti na radu.

- Pogon za proizvodnju šper ploča - Sredstva zaštite na radu

75

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik Krojenje i spajanje furnira

- Upoznaje i objašnjava postupak krojenja i spajanja furnira.

- Izvodi pomoćne poslove pri krojenju i spajanju furnira: slaganje, sortiranje po dimenzijama i kvalitetu, odlaganje, transport i drugo.



- Razvija analitičko

mišljenje.


Priprema i nanošenje ljepila - Navodi tipove mašina za

pripremu i objašnjava nanošenje ljepila i tehnologiju pripreme ljepila.

- Izvodi pomoćne poslove pri pripremi i nanošenju ljepila (doprema furnir, ulaže furnir u mašinu za nanošenje ljepila, odlaže furnir, transportuje furnir, čisti uređaj za pripremu ljepila i mašinu za nanošenje ljepila).



Konstrukcija ploča i presovanje - Poznaje tehnologiju i navodi

osnovna pravila konstrukcije ploča i tipove uređaja za presovanje.

- Vrši obezbjeđivanje dovoljne količine furnira za konstrukciju ploča.

- Postavlja limove. - Slaže furnire poštujući pravila

konstrukcije. - Izvodi pomoćne poslove pri

presovanju ploča (ulaganje ploča u presu, pražnjenje prese, transport ploča i dr.).




76

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik Završna obrada ploča - Objašnjava tehnologiju završne

obrade ploča.

- Vrši pomoćne poslove u završnoj obradi ploča, pri formatizovanju, doradi i brušenju ploča.

- Vrši obezbjeđenje dovoljne količine ploča za obradu.

- Izvodi pomoćne poslove pri klasiranju ploča: klasira ploče prema dimenzijama, kvalitetu, vrši označavanje ploča i odlaganje.


- Izgrađuje osjećaj za

lijepo.


Proizvodnja panel ploča Upoznaje i objašnjava: - prostornu podjelu pogona za

proizvodnju panel ploča, - osnove tehnološkog procesa

izrade panel ploča, - osnovne karakteristike i vrste

panel ploča.

- Skicira organizacionu šemu pogona za izradu panel ploča, radna mjesta i obilježava ih.

- Upoređuje razne vrste panel ploča prema načinu dobijanja i namjeni.


- Pogon za izradu panel ploča - Skice i šeme pogona za izradu šper ploča

- Uzorci panel ploča

Proizvodnja ljuštenog furnira Stovarište trupaca Izrada ljuštenog furnira Obrada sirovog furnira Sušenje furnira Spajanje furnira - Upoznaje i objašnjava

tehnološki proces proizvodnje ljuštenog furnira, izvore opasnosti i mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove pri izradi

furnira na ljuštilici, na mokrim makazama, pri sušenju ljuštenog furnira, pri spajanju ljuštenog furnira.


- Razvija pravilan


- Pogon za proizvodnju panel ploča - Sredstva zaštite na radu

Izrada srednjice

77

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik - Upoznaje tipove postupaka i

urađaja za izradu srednjice i mjere zaštite na radu.

- Obavlja pomoćne poslove na liniji izrade srednice.


Priprema i nanošenje ljepila - Poznaje tipove mašina za

pripremu i objašnjava nanošenje ljepila i tehniku rada i tehnologiju pripreme ljepila.

- Izvodi pomoćne poslove pri pripremi I nanošenju ljepila.

- Uočava karakteristične greške pri pripremi i nanošenju ljepila i način otklanjanja.


- Razvija ekološku

svijest.

- Pogon za proizvodnju panel ploča

Konstrukcija ploča i presovanje - Poznaje i objašnjava

tehnologiju i osnovna pravila konstrukcije ploča;

- Upoznaje elemente režima presovanja.

- Obavlja pomoćne poslove na konstrukciji ploča i presovanju.

- Uočava karakteristične greške pri konstrukciji ploča i presovanju i način otklanjanja.


- Razvije preciznost i

analitičko mišljenje.


Završna obrada ploča i klasiranje - Upoznaje elemente režima

presovanja, objašnjava tehnologiju završne obrade ploča i mjere zaštite na radu.

- Izvodi pomoćne poslove pri presovanju, završnoj obradi panel ploča i klasiranju.


Proizvodnja ploča iverica Upoznaje i objašnjava: - prostornu podjelu pogona za

proizvodnju ploča iverica, - osnove tehnološkog procesa

izrade ploča iverica, - osnovne karakteristike i vrste

ploča iverica.

- Skicira organizacionu šemu pogona za izradu ploča iverica, radna mjesta i iobilježava ih.

- Upoređuje razne vrste ploča iverica prema načinu dobijanja i namjeni.


- Razvija pravilan


- Pogon za izradu ploča iverica - Uzorci ploča iverica - Skice i šeme pogona za izradu ploča iverica

Uskladištenje i priprema sirovine, izrada sječke i iverja , sortiranje,

- Vrši skladištenje drvne sirovine. - Slaže ii sortira drvnu sirovinu.

78

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju Učenik Učenik uskladištenje - Poznaje značaj uskladištenja i

pripreme sirovine; - Objašnjava postupak izrade

sječke i iverja i postupak sortiranja i uskladištenja iverja.

- Poslužuje uređaje za tranport sirovine.

- Vrši zaštitu sirovine do upotrebe. - Izvodi poslove na izradi sječke,

iverja, sortiranje i uskladištenje. - Primjenjuje mjera zaštite na radu.

- Razvija ekološku

svijest.

- Pogon za proizvodnju ploča iverica - Sredstva zaštite na radu

Sušenje iverja, uskladištenje, priprema ljepila i obljepljivanje iverja - Upoznaje uređaj za sušenje i

osnove tehnologije sušenja iverja ;

- Objašnjava tehnologiju pripreme ljepila i obljepljivanja iverja.

- Izvodi pomoćne poslove kod sušenja i sortiranja iverja.

- Izvodi pomoćne poslove kod pripreme ljepila.

- Izvodi pomoćne poslove kod obljepljivanju iverja.


- Razvija pravilan

stav prema očuvanju zdravlja saradnika.


Natresanje iverja, formiranje sirove ploče, presovanje - Objašnjava tehnologiju

formoranja sirovih ploča i presovanja.

- Izvodi pomoćne poslove kod natresanja iverja i formiranja sirove ploče.

- Izvodi pomoćne poslove kod presovanja.



Završna obrada ploča - Objašnjava tehnologiju završne

obrade ploča (odležavanje, formatizovanje, brušenje).

- Izvodi pomoćne poslove kod formatizovanja ploča, brušenja ploča, klasiranja i uskladištenja ploča.


- Navikava se na

poštovanje tehnološke discipline.


Oplemenjavanje ploča iverica - Objašnjava tehnologiju

oplemenjavanje ploča, navodi materijale koji se koriste za

- Izvodi pomoćne poslove na uređajima za oblaganje ploča (melaminom, folijom i drugim materijalima).

- Razvija tehničku

kulturu.

- Pogon za proizvodnju ploča iverica

79


oplemenjavanje. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

Sortiranje i uskladištenje ploča - Objašnjava postupak sortiranja

i uskladištenja ploča.

- Izvodi pomoćne poslove pri klasiranju i uskladištavanju ploča.



Proizvodnja vlaknatica Upoznaje i objašnjava: - prostornu podjelu pogona za

proizvodnju ploča vlaknatica, - osnove tehnološkog procesa

izrade ploča vlaknatica, - osnovne karakteristike i vrste

ploča vlaknatica.

- Skicira šemu pogona za izradu l ploča vlaknatica, radna mjesta i obilježava ih.

- Upoređuje razne vrste ploča vlaknatica prema načinu dobijanja i namjeni.



- Razvija analitičnost

u pristupu životnim i radnim situacijama.

- Pogon za izradu ploča vlaknatica - Uzorci ploča vlaknatica - Skice i šeme pogona za izradu ploča vlaknatica

Uskladištenje i priprema sirovine, izrada sječke i iverja , sortiranje, uskladištenje - Objašnjava tehnološki proces

rada.

- Uvježbava stečene vještine na uskladištenju i pripremi sirovine, na izradi sječke, sortiranju i uskladištenju iverja.



- Pogon za izradu ploča vlaknatica - Uzorci ploča vlaknatica

Hidrotermička obrada sječke - Poznaje i objašnjava osnove

tehnologije hidrotermičke obrade sječke.

- Prati rad uređaja za hidrotermičku obradu sječke.

- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja.


- Pogon za izradu ploča vlaknatica

Razvlaknjavanje sječke (defibracija) i priprema mase (pulpe) - Poznaje i objašnjava osnove

- Prati rad uređaja za razvlaknjavanje. - Prati rad uređaja za priprema mase

- Razvija pravilan


- Pogon za proizvodnju ploča vlaknatica

80


tehnologije razvlaknjavanja sječke (defibraciju) i pripreme mase (pulpe).

(pulpe). - Primjenjuje zaštitne mjere pri radu.

Formirnje ploče i presovanje - Upoznaje osnove tehnologije

formoranja ploča i izrade ploča.

- Prati rad uređaja za fomatiranje ploča i presovanje.

- Primjenjuje zaštitne mjere pri radu.


Završna obrada ploča, sortiranje i uskladištenje - Objašnjava osnove tehnologije

završne obrade ploča i klasiranja i postupak završne obrade ploča vlaknatica.

- Radi na poslovima završne obrade

ploča vlaknatica. - Sortira i klasira ploče. - Primjenjuje zaštitne mjere pri radu.


Razred II Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Spesifični oblici izvođenja

učenik učenik Uvod - Upoznaje izvore opasnosti

(sredstva rada, električna struja i dr), opasnosti od požara, uzroke požara i postupak gašenja, postupak pružanja prve pomoći, značaj zaštite na radu.

- Uvježbava postupak sprovođenja

mjera zaštite na radu i od požara.

- Razvija osjećaj

odgovornosti i efikasnosti u radu.

- Sredstva zaštite na radu i prve pomoći - Slike i šeme izvora opasanosti i mjera zaštite na radu

Tehnologija primarne prerade drveta

Upoznaje i objašnjava osnovne karakteristike primarne prerade

- Skicira raspored radnih mjesta i tok materijala u preradi drveta na

- Šeme tehnološkog

81

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Spesifični oblici izvođenja

učenik učenik drveta: - u pilanama, - u proizvodnji furnira, - u proizvodnji furnirskih ploča, - u proizvodnji drvno-vlaknastih

ploča.

pilanama. - Skicira raspored radnih mjesta i tok

materijala u priizvodnji furnira. - Skicira raspored radnih mjesta i tok

materijala u proizvodnji furnirskih ploča.

- Skicira raspored radnih mjesta i tok materijala u proizvodnji drvno-vlaknastih ploča.

- Razvija pozitivan odnos prema radu.

procesa pilane - Šeme tehnološkog procesa izrade furnira - Šeme tehnološkog procesa izrade furnirskih ploča

Proizvodnja rezane građe - Upoznaje podjelu pilanskog

prostora i osnove tehnološkog procesa prerade u pilani.

- Skicira organizacionu šemu pilane. - Analizira osnovna radna mjesta u

pilani. - Uočava i analizira izvore opasnosti pri

radu. - Pridržava se mjera zaštite na radu.

- Stiče radne

navike.

- Pilana - Sredstva zaštite na radu

Stovarište trupaca

82



učenik učenik Tehnološki proces na stovarištu trupaca Navodi radove na stovarištu trupaca:

- istovar i prijem trupaca, - skidanje kore trupaca, - prekraćivanje trupaca, - sortiranje trupaca, - razvoženje i slaganje

sortiranih trupaca, - čuvanje i zaštita trupaca;

- Poznaje izvore opasnosti i mjere zaštite na radu na stovarištu trupaca.

- Skicira stovarište trupaca. - Mjeri i izračunava zapreminu trupaca i

oble građe račun-askim putem i pomoću tablica.

- Izvodi poslove istovara trupaca i imenuje uređaje za te poslove.

- Vrši kontrolu sirovine po kolilčini i kvalitetu .

- Radi poslove pripreme trupaca (skidanje kore, prikraćivanja).

- Vrši sortiranje, razvoženje i slaganje trupaca i oble građe.

- Vrši zaštitu trupaca i oble građe do momenta prerade.

- Vrši pregled trupaca i čišćenje trupaca prije rezanja.

- Uočava osnovne greške pri radu na stovarištu, uzroke nastajanja i način otklanjanja.


- Navikava se na

kvalitet u radu.

- Stovarište trupaca - Metar, prečnica, obrtač, sjekira, tablice za utvrđivanje zapremine trupaca - Sredstva zaštite na radu

Pilanska hala

83



učenik učenik Tehnološki proces u pilanskoj hali - Poznaje prostornu organizaciju

pilanske hale.

- SKICIRA RASPORED MAŠINA U PILANSKOJ HALI.

Navodi osnovne mašine za primarnu preradu drveta: - gater, - tračne pile trupčare. - Upoznaje transportne uređaje u

pilasnkoj hali.

- Radi na primarnim mašinama. - Mjeri i izračunava zapreminu trupaca i

oble građe i evidentira. - Vrši pregled trupaca prije rezanja na

gateru. - Izvodi poslove pripreme gatera za rad. - Vrši rezanje trupaca ucijelo (skroz). - Vrši prizmiranje trupaca. - Izvodi poslove pripreme tračne pile

trupčare za rad. - Vrši rezanje trupaca tehnikom

individualnog rezanja. - Uočava osnovne greške pri radu,

uzroke nastajanja i način otklanjanja. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

- Stiče sigurnost,

istrajnost i upornost u obavljanju radnih zadataka.

- Pilanska hala - Prospekti, tabele, katalozi - Sredstva zaštite na radu

84



učenik učenik Navodi osnovne mašine za sekundarnu preradu drveta: - rastružne tračne pile, - kružne pile za poprečno

rezanje, - kružne pile za za podužno

rezanje.

- Radi na sekundarnim mašinama. - Izvodi poslove pripreme rastružnih

tračnih pila za rad. - Vrši rezanje na rastružnoj tračnoj

testeri. - Izvodi poslove pripreme pile za

poprečno rezanje za rad. - Vrši rezanje na kružnoj testeri za

poprečno rezanje. - Izvodi poslove pripreme pile za

uzdužno rezanje za rad. - Vrši rezanje na kružnoj testeri za

uzdužno rezanje. - Uočava osnovne greške pri radu,


- Mašine za sekundarnu preradu drveta - Prospekti, tabele, katalozi - Sredstva zaštite na radu

Stovarište rezane građe Tehnološki proces na stovaištu rezane građe Poznaje načine i postupak : - sortiranja rezane građe, - slaganja rezane građe, - zaštite rezane građe do

otpreme, - objelježavanja i otpreme rezane

građe. - Zna vrste i namjenu

transportnih uređaja na stovarištu;

- Skicira stovarište rezane građe. - Identifikuje radove na stovarištu

rezane građe. - Identifikuje tipove rezane građe. - Mjeri i izračunava zapreminu

sortimenata rezane građe. - Vrši sortiranje i slaganje rezane građe

u vitlove za prirodno sušenje. - Vrši zaštitu sortimenata rezane građe

do momenta otpreme. - Vrši uskladištenje i pripremu građe za

otpremu (obilježavanje, pakovanje . .).

- Brine o svojoj

bezbjednosti i bezbjednosti drugih.

- Metar, pomično mjerilo tablice za utvrđivanje zapremine sortimenata - Transportni uređaji Sredstva zaštite na radu

85



učenik učenik - Poznaje izvore opasnosti i

mjera zaštite na radu na stovarištu rezane građe.


Sušenje drveta Zna i objašnjava: - značaj i ulogu sušenja drveta, - postupak pripreme građe za

sušenje, - osnovne principe sušenja

drveta, greške, uzroke nastajanja i otklanjanja drešaka,

- osnovnu opemu i uređaje za sušenje,

- osnove tehnike vođenja. sušenja,

- Identifikuje tipove sušara za drvo, glavnu I pomoćnu opremu sušare.

- Vrši sortiranje i slaganje rezane građe u vitlove za vještačko sušenje.

- Vrši sušenje drvo na bazi unaprijed zadatih parametara (režima) i pomaže pri vođenju sušenja.

- Vrši uskladištenje osušene građe. - Uočava osnovne greške pri sušenju,

uzroke nastajanja i način otklanjanja grešaka.

- Razvija

analitičnost u radu i svakodnevnom životu.

- Sušare za rezanu građu - Prospekti, tabele, katalozi sušara

Parenje rezane građe Zna i objašnjava: - značaj parenja rezane građe, - postupak pripreme građe za

parenje, - osnovne principe parenja

drveta, greške, uzroke nastajanja i otklanjanja grešaka,

- osnovnu opemu i uređaje za parenje drveta,

- tehniku vođenja parenja drveta.

- Identifikuje tipove parionica za drvo. - Identifikuje opremu parionice. - Vrši sortiranje i slaganje rezane građe u

vitlove za parenje. - Vrši parenje drvo na bazi unaprijed

zadatih parametara (režima). - Vrši uskladištenje parene rezane građe.- Uočava osnovne greške pri parenju,


- Stovarište rezane građe - Parionice - Prospekti, tabele, katalozi parionica

86



učenik učenik Impregnacija drveta Zna i objašnjava: - značaj impregncije drveta, - postupak pripreme građe za

impregnaciju, - sredstva za impregnaciju, - alate i uređaje u impregnaciji i

njihovu namjenu, - osnovne metode i tehniku

vođenja pri impregnaciji drveta, - osnovne greške pri

impregnaciji i uzroke nastajanja i način otklanjanja.

- Vrši skladištenje i priprema drvo za

impregnaciju. - Priprema i skladišti sredstva za

impregnaciju. - Poslužuje uređaja za impregnaciju

drveta. - Skladišti i štiti impregnisane proizvode. - Uočava osnovne greške pri

impregnaciji, uzroke nastajanja i način otklanjanja.


- Razvija

odgovornost prema zaštiti na radu i zaštiti okoline.

- Pogon za impregnaciju drveta - Prospekti, tabele, katalozi - Sredstva zaštite na radu

Proizvodnja brodskog poda, lamperije i parketa Proizvodnja brodarskog poda i lamperije - Zna osnovne karakteristike i

tipove brodarskog poda, lamperije;

- Navodi glavne djelove i princip rada mašina, alate, njihovu pripremu, način i značaj pripreme za rad ;

- Objašnjava osnove rukovanja i podešavanja mašina za rad.

Proizvodnja parketa - Upoznaje osnovne

- Vrši pripremu i sortiranje sirovine. - Priprema mašinu za rad. - Izrađuje brodarski pod i lamperiju. - Sortira brodarski pod i lamperiju,

označava i povezuje. - Vrši pripremu i sortiranje parketnih

daščica (popruga). - Priprema mašinu za rad. - Izrađuje parketne daščice. - Sortira parketne daščice, klasira,

- Razvija

odgovornost i preciznosti u radu.

- Pogon za proizvodnju brodarskog poda, lamperije i parketa - Prospekti, tabele, katalozi alata - Sredstva zaštite na rada

87



učenik učenik karakteristike i tipove parketa;

- Navodi glavne djelove i princip rada mašina, alate, njihovu pripremu, način i značaj pripreme za rad.

povezuje ih i označava. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

Proizvodnja furnira - Upoznaje i objašnjava podjelu

pogona za izradu ljuštenog furnira i osnove tehnološkog procesa i podjelu pogona za izradu sječenog furnira i osnove tehnološkog procesa.

- Skicira organizacionu šemu pogona za izradu ljuštenog furnira.

- Skicira organizacionu šemu pogona za izradu sječenog furnira.

- Analizira i upoređuje osnovna radna mjesta i poslove u pogonu za izradu ljuštenog furnira i u pogonu za izradu sječenog furnira.

- Razvija

sposobnost povezivanja uzroka i posledica.

- Pogon za izradu ljuštenog i sječenog furnira - Sredstva zaštite na rada

Priprema sirovine za izradu furnira - Upoznaje tehnologiju i radna

mjesta u pripremi sirovine (rad na stovarištu, mehanička i hidrotermička priprema sirovine).

- Izvodi poslove prijema, sortiranja I zaštite trupaca.

- Vrši mehaničku pripremu trupaca pri izradi ljuštenih furnira.

- Vrši mehaničku pripremu trupaca pri izradi sječenih furnira.

- Vrši hidrotetmičku pripremu sirovine. - Uočava osnovne greške pri radu,


- Pogon za proizvodnju ljuštenog i sječenog furnira - Prospekti, tabele - Sredstva zaštite na radu

Izrada ljuštenog furnira - Upoznaje mašinu za izradu

ljuštenog furnira (kinematika

- Priprema ljuštilicu za rad. - Podešava parametre ljuštenja. - Priprema trupce za ljuštenje.

- Razvija pravilan

- Pogon za proizvodnju

88



učenik učenik rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade).

- Centrira trupac na ljuštilici i izvodi postupak ljuštenja furnira.

- Uočava osnovne greške pri radu, uzroke nastajanja i način otklanjanja.



ljuštenog furnira - Prospekti, tabele - Sredtva zaštite na radu

Izrada sječenog furnira - Poznaje princip rada mašine

za izradu sječenog furnira (kinematika rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade).

- Priprema furnirskog noža za rad. - Podešava parametre sječenja. - Postavlja flič na mašini. - Izvodi postupak sječenja furnira. - Uočava osnovne greške pri radu,



- Razvija

preciznost u radu.

- Pogon za proizvodnju sječenog furnira - Prospekti, tabele - Sredtva zaštite na radu

Obrada sirovog furnira - Poznaje princip rada mašine

za obradu sirovog furnira - mokre makaze (kinematika rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade).

- Priprema mašine za obradu sirovog furnira za rad.

- Podešava parametre pri obradi sirovog furnira.

- Vrši obradu sirovog furnira na mokrim makazama.

- Uočava osnovne greške pri radu, uzroke nastajanja i način otklanjanja.


- Razvija

odgovornost u izvršavanju zadataka.

- Pogon za proizvodnju furnira - Prospekti, tabele - Sredtva zaštite na radu

Sušenje furnira

- Poznaje princip rada uređaja za sušenje furnira (sušara za furnir) - kinematika rada, priprema za rad, podešavanje parametara obrade, greške pri

- Priprema sušaru za rad. - Podešava parametre sušenja furnira. - Vrši sušenje furnira. - Kontroliše kvalitet osušenog furnira. - Uočava osnovne greške pri sušenju,


- Pogon za proizvodnju furnira - Prospekti, tabelE - Sredtva zaštite na radu

89



učenik učenik sušenju.

Obrada suvog furnira - Poznaje princip rada mašine za

obradu suvog furnira (suve makaze) (kinematika rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade).

- Priprema mašine za obradu suvog

furnira za rad. - Podešava parametre pri obradi suvog

furnira. - Vrši obradu suvog furnira na

makazama. - Uočava osnovne greške pri radu,



- Navikava se na

poštovanje tehnološke discipline.

- Pogon za proizvodnju furnira - Sredtva zaštite na radu

Klasiranje i pakovanje ljuštenog I sječenog furnira - Zna postupak klasiranja i

pakovanja.

- Izvodi poslove pri klasiranju i pakovanju:

sortira furnir prema dimenzijama i kvalitetu, vrši povezivanje furnira u svežnjeve, vrši obilježavanje furnira.

- Razvija pravilan

stav prema redu i urednosti radnog prostora.

- Pogon za proizvodnju furnira - Sredstva zaštite na radu

Razred III



Učenik Učenik Proizvodnja šper ploča

90



Učenik Učenik - Upoznaje podjelu tehnološkog

prostora i osnove tehnološkog procesa proizvodnje šper ploča.

- Skicira organizacionu šemu pogona šper ploča.

- Analizira osnovna radna mjesta u pogonu šper ploča.


- Pridržava se mjera zaštite na radu u svim fazama proizvodnje šper ploča.


Stovarište trupaca Izrada ljuštenog furnira Obrada sirovog furnira Sušenje furnira - Zna faze tehnološkog procesa

proizvodnje šper ploča.

- Izvodi poslove na stovarištu trupaca. - Izvodi poslove:

- pri izradi furnira na ljuštilici, - pri obradi furnira na mokrim makazama, - pri sušenju ljuštenog furnira.



Obrada sljubnice furnira - Poznaje princip rada mašine

za obradu sljubnica (kinematika rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade).

- Priprema mašinu za rad. - Podešava parametre obrade. - Postavlja furnir na mašinu. - Izvodi postupak obrade sljubnice. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke

nastajanja i način otklanjanja grešaka. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

- Preuzima

odgovornost za svoje postupke.


Spajanje furnira - Upoznaje mašinu za spajanje

furnira (kinematika rada, priprema mašine za rad,

- Priprema mašinu za rad. - Podešava parametre obrade. - Izvodi postupak spajanja furnira. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke


91



Učenik Učenik podešavanje parametara obrade).

nastajanja i način otklanjanja. - Uočava izvore opasnosti pri radu. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

Priprema i nanošenje ljepila - Poznaje princip rada uređaja

za pripremu ljepila (priprema mašine za rad, održavanje i dr.) i mašine za nanošenje ljepila (kinematika rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade).

- Priprema miješalicu za rad. - Odmjereva komponente I priprema

ljepilo. - Priprema mašinu za nanošenje ljepila za

rad. - Podešava parametre obrade. - Izvodi postupak nanošenja ljepila. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke

nastajanja i način otklanjanja frešaka. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.


Priprema i nanošenje ljepila - Poznaje uređaje za pripremu

ljepila (priprema mašine za rad, održavanje i dr.);

- Upoznaje mašinu za nanošenje ljepila (kinematika rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade).

- Priprema miješalicu za rad. - Odmjereva komponente i priprema

ljepilo. - Priprema mašinu za nanošenje ljepila za

rad. - Podešava parametre obrade. - Izvodi postupak nanošenja ljepila. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke


- Uviđa značaj

ekologije u svakodnevnom životu.


Konstrukcija ploča i presovanje - Upoznaje i objašnjava

tehnologiju i osnovna pravila konstrukcije ploča, princip rada prese za furnirske ploče (kinematika rada, priprema

- Priprema presu za rad. - Podešava parametre presovanja. - Izvodi postupak presovanja. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke


- Pogon za proizvodnju šper ploča

92



Učenik Učenik prese za rad, podešavanje režima presovanja).

Završna obrada ploča Poznaje i objašnjava: - tehnologiju završne obrade

ploča, - princip rada mašine za

formatizovanje ploča (kinematika rada, priprema za rad, podešavanje režima obrade),

- princip rada mašine za brušenje-kalibriranje ploča (kinematika rada, priprema za rad, podešavanje režima obrade).

- Priprema formatizera za rad. - Izvodi postupak formatizovanja ploča. - Priprema brusilicu za rad. - Izvodi postupak brušenja-kalibriranja. - Vrši doradu ploča. - Uočava osnovne greške pri radu, zna


- Uočava izvore opasnosti pri radu. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

- Razvija

inicijativnost i samopouzdanje.

- Sredstva zaštite na radu

Sortiranje i uskladištenje ploča - Poznaje i objašnjava postupak

sortiranja I uskladištenja i mjere zaštite na radu.

- Sortira i označava ploče prema kvalitetu i dimenzijama.

- Uočava karakteristične greške pri sortiranju i uskladištenju i upoznaje način otklanjanja grešaka.


- Razvija

spremnost i sposobnost za saradnju.

Proizvodnja panel ploča - Upoznaje podjelu tehnološkog

prostora i osnove tehnološkog procesa proizvodnje panel ploča.

- Skicira organizacionu šemu pogona za panel ploče.

- Analizira osnovna radna mjesta u pogonu za panel ploče.

- Pridržava se mjera zaštite na radu u svim


93



Učenik Učenik fazama proizvodnje panel ploča.

Proizvodnja ljuštenog furnira Stovarište trupaca Izrada ljuštenog furnira Obrada sirovog furnira Sušenje furnira Spajanje furnira - Zna tehnološki proces

proizvodnje ljuštenog furnir.

- Uvježbava stečene vještine na stovarištu

trupaca, pri izradi furnira na ljuštilici, na mokrim makazama, vještine pri sušenju ljuštenog furnira i pri spajanju ljuštenog furnira.

- Razvija istrajnost

i upornost u različitim životnim i radnim situacijama.


Izrada srednjice - Poznaje postupake i urađaje

za izradu srednjice i mjere zaštite na radu.

- Obavlja poslove na liniji izrade srednice. - Uočava karakteristične greške pri izradi

srednjice i način otklanjanja grešaka.

- Razvija tehničku

kulturu.

- Pogon za proitvodnju panel ploča

Priprema i nanošenje ljepila - Zna tehnologiju pripreme i

nanošenja ljepila.

- Priprema ljepila. - Nanosi ljepila.


Konstrukcija ploča i presovanje - Poznaje tehnologiju i osnovna

pravila konstrukcije ploča; - Poznaje i objašnjava princip

rada presa za panel ploče (kinematika rada, priprema prese za rad, podešavanje režima presovanja).

- Priprema presu za rad. - Podešava parametre presovanja. - Izvodi postupak presovanja. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke

nastajanja i način otklanjanja grešaka.


Završna obrada ploča - Upoznaje tehnologiju završne

obrade ploča;

- Priprema formatizer za rad.

- Razvija pravilan

- Pogon za proizvodnju panel

94



Učenik Učenik - Poznaje i objašnjava princip

rada mašine za formatizovanje ploča (kinematika rada, priprema za rad, podešavanje režima obrade);

- Poznaje i objašnjava princip rada mašine za brušenje-kalibriranje ploča (kinematika rada, priprema za rad, podešavanje režima obrade).

- Izvodi postupak formatizovanja ploča. - Priprema brusilicu za rad. - Izvodi postupak brušenja – kalibriranja. - Vrši doradu ploča. - Uočava osnovne greške pri radu, zna

uzroke nastajanja i način otklanjanja.

stav prema kvalitetu u radu.

ploča - Sredstva zaštite na rada




- Uočava karakteristične greške pri sortiranju i uskladištenju i upoznaje način otklanjanja grešaka.


- Razvija



Proizvodnja ploča iverica - Upoznaje podjelu tehnološkog

prostora i osnove tehnološkog procesa proizvodnje ploča iverica.

- Skicira organizacionu šemu pogona za proizvodnju iverica.

- Analizira osnovna radna mjesta u pogonu ploča iverica.

- Uočava izvore opasnosti pri radu.

- Pogon za proizvodnju ploča iverica

Uskladištenje i priprema sirovine - Upoznaje tehnologiju i radna

mjesta u uskladištenju i pripremi sirovine;

- Zna izvore opasnosti i mjere zaštite na radu.

- Izvodi poslove prijema, sortiranja i uskladištenja sirovine.

- Vrši zaštitu sirovine do prerade. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke

nastajanja i način otklanjanja. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

- Razvija

odgovornost prema redu i urednosti radnog prostora.


95



Učenik Učenik Izrada sječke, iverja i sortiranje - Poznaje i objašnjava princip

rada mašine za izradu sječke (kinematika rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade);

- Poznaje i objašnjava princip rada mašine za izradu iverja (kinematika rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade) i uređaja za sortiranje iverja.

- Priprema sjekačicu za rad. - Izvodi postupak izrade sječke. - Priprema iverač za rad. - Izvodi postupak izrade iverja. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke


- Navikava se na

kvalitet u radu.


Sušenje iverja - Objašnjava princip rada

uređaja za sušenje iverja (kinematika rada, podešavanje parametara sušenja) i mašineza izradu iverja (kinematika rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade).

- Podešava režim sušenja i izvodi

postupak sušenja iverja. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke

nastajanja i način otklanjanja.


Priprema ljepila i obljepljivanje iverja - Objašnjava princip rada

uređaja za pripremu ljepila (priprema mašine za rad, održavanje i drugo) i uređaja za obljepljivanje iverja (kinematika

- Priprema uređaj za pripremu ljepila. - Odmjereva komponente i priprema

ljepilo. - Priprema uređaj i izvodi postupak

obljepljivanje iverja. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke

- Razvija pravilan

stav prema zaštiti na radu i zaštiti okoline.


96



Učenik Učenik rada, priprema mašine za rad, podešavanje parametara obrade).


Natresanje iverja i presovanje - Poznaje i objašnjava postupak

formiranja sirovih ploča i tehnologiju presovanja;

- Objašnjava princip rada prese za iveraste ploče (kinematika rada, priprema prese za rad, podešavanje režima presovanja).

- Podešava uređaj za natresanja iverja. - Podešava parametre i izvodi postupak

presovanja. - Uočava najčešće greške i uzroke

grešaka pri radu i zna načine njihovog otklanjanja.



Završna obrada ploča - Objašnjava postupak završne

obrade ploča; - Poznaje i objašnjava princip

rada mašine za formatizovanje ploča (kinematika rada, priprema za rad, podešavanje režima obrade);

- Poznaje i objašnjava princip rada mašine za brušenje-kalibriranje ploča (kinematika rada, priprema za rad, podešavanje režima obrade).

- Priprema formatizer za rad i izvodi

formatizovanje ploča. - Priprema brusilicu za rad . - Izvodi brušenja-kalibriranje ploča - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke

nastajanja i način njihovog otklanjanja. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

- Stče sigurnost i

sposobnost preduzimanja inicijative.


97



Učenik Učenik Oplemenjavanje ploča iverica - Objašnjava tehnologiju

oplemenjavanja ploča; - Navodi materijale koji se koriste

za oplemenjavanje.

- Opslužuje uređaje pri oblaganju ploča

melaminom , folijom i drugim materijalima.

- Uočava najčešće greške i pronalazi načine za njihovo otklanjanje.

- Primjenjuje zaštitne mjere na radu.



i uskladištenja.


- Uočava karakteristične greške pri sortiranju i uskladištenju i upoznaje način otklanjanja.


- Razvija



Proizvodnja vlaknatica - Objašnjava podjelu

tehnološkog prostora i osnove tehnološkog procesa proizvodnje ploča vlaknatica.

- Skicira organizacionu šemu pogona za proizvodnju vlaknatica i analizira poslove na pojedinim radnim mjestima u pogonu za ploč vlaknatice.


- Pridržava se mjera zaštite na radu u svim fazama proizvodnje ploča vlaknatica.

- Razvija tehničku

kulturu.

Uskladištenje i priprema sirovine Izrada sječke, i sortiranje - Objašnjava tehnologiju i

navodi radna mjesta u uskladištenju i pripremi sirovine.

- Izvodi poslove prijema, sortiranja i

uskladištenja. - Vrši zaštitu sirovine do prerade. - Uočava osnovne greške pri radu, uzroke


- Razvija

odgovornost i preciznost u radu.

- Pogon za proizvodnju ploča vlaknatica - Sredstva zaštite na radu

98



Učenik Učenik Hidrotermička obrada sječke - Zna postupak hidrotermičke

obrade sječke.

- Prati rad uređaja za hidrotermičku obradu sječke.

- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i načine njihovog otklanjanja.


Razvlaknjavanje sječke (defibracija) - Zna postupak razvlaknjavanja

sječke (defibraciju).

- Prati rad uređaja za razvlaknjavanje sječke.

- Uočava najčešće greške i uzroke grešaka pri radu i načine njihovog otklanjanja.

- Razvija pravilan odnos prema zaštiti na radu.

Pogon za proizvodnju ploča vlaknatica Sredstva zaštite na radu

Priprema mase (pulpe) - Zna postupak pripremi mase

(pulpe).

- Prati rad uređaja za priprema mase (pulpe).



Formirnje ploče i presovanje - Zna postupak formoranja ploča

i izrade ploča.

- Prati rad uređaja za fomiranje ploča i presovanje.



Završna obrada ploča - Zna postupak završne

obrade ploča vlaknatica.

- Prati rad uređaja za završne obrade ploča vlaknatica.





- Sortira i označava ploče prema kvalitetu i dimenzijama .

- Uočava karakteristične greške pri sortiranju i uskladištenju i upoznaje način njihovog otklanjanja.

- Primjenjuje mjere zaštite na radu

- Razvija odgovornost za red i urednost radnog prostora.


Kuće od drveta

99



Učenik Učenik - Navodi karakteristična,

konstruktivna rješenja kod kuća od drveta (temelji, podovi, zidovi, krovovi);

- Zna osnovna konstruktivna rješenja nosećih i pregradnih zidova;

- Poznaje termotehnička svojstva materijala za zidove;

- Zna osnovna konstruktivna rješenja krovova.

- Skicira kuću od drveta i uočava njene

konstruktivne djelove. - Skicira karakteristična konstruktivna

rješenja kuća od drveta. - Skicira karakteristična konstruktivna

rješenja nosećih zidova, pregradnih zidova i krovova.

- Izrađuje elemente nosećih zidova. - Izrađuje elemente pregradnih zidova. - Izrađuje elemente krova. - Primjenjuje mjere zaštite na radu.

- Razvija

inicijativu, samopouzdanje i sigurnost u svakodnevnom životu i radu.

- Prospekti proizvođača kuća od drveta - Pogon za preradu drveta

100

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora Harambašić, S., Nada Kojić, N.: Primarna prerada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. Pantelić, V.: Tehnologija zanimanja, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. Janjić, B.: Finalna obrada drveta, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. Miljković, J.: Iverice I vlaknatice, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2002. Cvejić, D.: Tehnologija tapetarske proizvodnje, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva Beograd, 2001. Katalozi proizvođača mašina, alata, uređaja 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave Praktična nastava se izvodi u školskoj radionici i pogonima za primarnu preradu drveta. Teorijski dio nastave može se realizovati u učionici ili školskoj radionici. Školska radionica treba da bude opremljena stolarskim radnim stolovima, uređajima za ručnu obradu drveta sa kompletima ručnog alata za rezanje, rendisanje, dubljenje, bušenje i brušenje, ručnim električnim prenosniim mašinama za rezanje, rendisanje, glodanje, bušenje i brušenje, mašinama za krojenje ploča, izradu tačnih dimenzija, izrada elemenata veza, profilisanje, izradu elemenata od furnira, lijepljenje drveta, uređajima za površinsku obradu drveta i tapaciranje.Učionica za izvođenje teorijskog dijela treba da posjeduje A/V sredstva, grafoskop, računar sa odgovarajućim softverom. 7. Obavezni načini provjeravanja znanja U toku klasifikacionog perioda učenik treba da ima najmanje dvije ocijene, od kojih jedna treba da bude iz usmene provjere znanja. Ocijena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz: - usmenih odgovora i aktivnosti učenika na časovima, - provjere praktičnih vještina (razumijevanje poslova i zainteresovanost učenika,

urednost, preciznost i tačnost izvođenja zadataka, odgovoran odnos prema alatu, materijalima, instrumentima, opremi i poštovanju propisa zaštite),

- redovnosti i kvaliteta vođenja dnevnika. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta Pozitivna, zaključna ocijena se izvodi na osnovu svih ocijena dobijenih u klasifikacionim periodima. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika Visoka školska sprema sa područja drvoprerade. Viša školska sprema sa područja drvoprerade. VKV, V stepen iz područja drvoprerade ili majstorski ispit odgovarajućeg smjera. Saradnik u nastavi: trogodišnja stručna škola iz područja drvoprerade.

101

10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa predmetom

Materijali

- Osnovi šumarstva - Unutrašnja građa drveta - Greške drveta - Tehnička svojstva drveta

Mašine i

uređaji u preradi drveta

- Mašine za primarnu preradu u pilanama

- Mašine za sekundarnu preradu u pilanama

- Mašine za proizvodnju furnira - Mašine za proizvodnju ploča

Prerada drveta

- Proizvodnja rezane građe - Tehnika prerade na mašinama - Sušenje i parenje drveta - Impregnacija drveta - Proizvodnja furnira - Proizvodnja ploča na bazi drveta

- Osnovi tehnologije primarne prerade drveta

- Radovi u pilani - Radovi na sušenju i

parenju drveta - Radovi na ipregnaciji

drveta - Radovi u proizvodnji

furnira - Radovi u proizvodnji ploča

na bazi drveta

Ekonomikai

organizacijaproizvodnje

- Privređivanje - Uspješnost poslovanja - Ekonomski principi poslovanja - Racionalizacija rada

II ISPITNI KATALOZI 2.1.1. Naziv predmeta:

MATERIJALI 2.1.2. Spisak ispitnih pitanja

1. Pojašnjava pojam stabla i navodi djelove stabla 2. Određuje dimenzije stabla 1. Navodi spoljašnje osobine debla, značajne za tehničku upotrebljivost 2. Navodi elemente makroskopske građe drveta 3. Pojašnjava funkciju elemenata makroskopske građe drveta 4. Navodi elemente mkroskopske građe drveta 5. Pojašnjava funkciju elementa mikroskopske građe drveta 6. Pojašnjava osnovne karakteristike građe drveta četinara 7. Pojašnjava osnovne karakteristike građe drveta lišćara 8. Definiše tehnička svojstva drveta 9. Definiše estetska svojstva drveta: pojam i vrste 10. Razvrstava uzorke drveta po boji i teksturi 11. Definiše fizička svojstva drveta: pojam i vrste 12. Definiše slobodnu i vezanu vodu 13. Utvrđuje vlaznost drveta gravimetrijskom metodom 14. Pojasnjava pojam utezanja i bubranja drveta 15. Pojasnjava poroznost drveta i njen znacaj 16. Razvrstava osnovne vrste četinara i liscara po masi 17. Definiše higroskopnost drveta i uticaj ravnotežne vlažnosti 18. Pojašnjava provodljivost zvuka i toplote drveta 19. Identifikuje osobine i karakteristike mehaničkih svojstva drveta 20. Definiše tvrdoću drveta i razvrstava drvo prema tvrdoći 21. Definiše čvrstoću drveta i razvrstava drvo prema čvrstoći 22. Definiše elastičnost i plastičnost drveta 23. Definiše fizičko-hemijska svojstva: pojam, vrste 24. Objašnjava trajnost drveta i klasifikaciju drveta prema trajnosti 25. Objašnjava snagu ogrijevanja drveta i klasifikaciju drveta prema snazi ogrijevanja 26. Definiše pojam i vrste grešaka drveta 27. Opisuje greške građe drveta 28. Objašnjava nepravilnost poprečnog presjeka, dvostruko srce i uticaj na upotrebnu

vrijednost drveta 29. Objašnjava pojam i vrste čvorova i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 30. Objašnjava usukanost vlakana i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 31. Objašnjava pojam urasle kora, smone vrećice i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 32. Pojašnjava reakciono drvo (tenziono, kompresiono) i uticaj na upotrebnuvrijednost

drveta 33. Opisuje greške od uzroka fizičke prirode 34. Objašnjava paljivost drveta i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 35. Objašnjava okružljivost drveta i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 36. Objašnjava raspukline i pukotine drveta i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 37. Opisuje greške boje drveta koje umanjuju čvrstoću

103

38. Objašnjava prozuklost i trulež drveta i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 39. Objašnjava greške boje koje ne umanjuju čvrstoću 40. Pojašnjava sržne mrlje i dvostruku bjeljiku i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 41. Pojašnjava lažnu srčevinu i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 42. Objašnjava rujavost i plavetnilo i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 43. Pojašnjava mušičavost i crvotočinu i uticaj na upotrebnu vrijednost drveta 44. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu jele 45. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu smrče 46. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu crnog bora 47. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu bijelogi bora 48. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu ariša 49. Definiše kriterijume za prepoznavanje četinarskih vrsta drveta 50. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu bukve 51. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu hrasta 52. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu jasena 53. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu javora 54. Opisuje građu, kvalitet i upotrebu brijesta 55. Definiše kriterijume za prepoznavanje lišćarskih vrsta drveta 56. Opisuje građa, kvalitet i upotreba mahagonija 57. Opisuje građa, kvalitet i upotreba tikovine 58. Opisuje građa, kvalitet i upotreba palisandara 59. Definiše kriterijume za prepoznavanje stranih vrsta drveta 60. Definiše pojam, vrste i namjenu rezane građe 61. Objašnjava standard za rezanu građu četinara- dimenzije i kvalitet 62. Objašnjava standard za rezanu građu lišćara-dimenzije i kvalitet 63. Definiše pojam, vrste i namjenu furniria 64. Objašnjava standard za furnire -dimenzije i kvalitet 65. Definiše pojam, vrste i namjenu furnirskih ploča 66. Objašnjava standard za furnirske ploče-dimenzije i kvalitet 67. Definiše pojam, vrste i namjenu pane i ploče 68. Objašnjava standard za panel ploče -dimenzije i kvalitet 69. Definiše pojam, vrste i namjenu ploče iverice 70. Objašnjava standard za ploče iverice - dimenzije i kvalitet 71. Definiše pojam, vrste i namjenu ploča vlaknatica 72. Objašnjava standard za ploče vlaknatice - dimenzije i kvalitet 73. Definiše pojam i vrste ljepila za drvo 74. Definiše osobine I namjenu prirodnih ljepila 75. Opisuje osobine, pripremu i namjenu glutinskih ljepila 76. Definiše osobine i namjenu PVA – ljepila: 77. Opisuje osobine, namjenu i pripremu karbamid-formaldehidnih ljepila 78. Navodi osobine fenolna ljepila i njihovu namjenu 79. Pojašnjava postupak lijepljenja 80. Opisuje osobine i namjenu sredstva za brušenje

2.1.3. Način ocjenjivanja

Ocjenjuju se usmeni odgovori učenika. Pitanja se daju na ispitnim listićima, po tri pitanja na svakom listiću. Pitanja treba da obuhvataju ukupnu nastavnu materiju.

104

Učenik ima pravo da se za usmeni dio ispita priprema 20 minuta. Usmeni dio ispita traje najviše 20 minuta. Ocijenu donosi Ispitni odbor, na predlog ispitivača.

2.1.4. Pomagala, koji se mogu koristiti na usmenom dijelu ispita

Učenici mogu koristiti zbirke drveta, uzorke grešaka građe, zbirke ploča.

2.2. ISPITNI KATALOG PRAKTIČNOG DIJELA ZAVRŠNOG ISPITA - PRAKTIČNI RAD

3.2.1. Ciljevi ispita

Na ispitu se ocjenjuje:

- sposobnost učenika da poveže teorijska i odgovarajuća praktična znanja, - da li je učenik ovladao znanjima i vještinama iz oblasti primarne prerade drveta, - da li zna da planira i pripremi postupak rada, - da li učenik zna da čita tehničku dokumentaciju, - kako je učenik ovladao stručnom terminologijom, - da li posjeduje osjećaj odgovornosti i preciznosti u radu, - da li razvija osjećaj za estetiku prilikom obrade materijala, - odgovarajući pristup i odabir postupaka prilikom obavljanja zadataka, - racionalno korišćenje energije, materijala i vremena, - upotrebu odgovarajućih mjernih i kontrolnih sredstava, - poštovanje propisa iz oblasti zaštite na radu i zaštite okoline.

2.2.2. Okvirni spisak zadataka za praktičan rad na završnom ispitu

1. Rad na stovarištu trupaca 2. Rad na primarnim mašinama - gateru 3. Rad na primarnim mašinama – tračnoj pili-trupčari 4. Rad na sekundarnim mašinama 5. Rad na stovarištu rezane građe 6. Sušenje drveta 7. Parenje rezane građe 8. Impregnacija drveta 9. Proizvodnja brodskog poda i lamperije 10. Proizvodna parketa 11. Izrada ljuštenog furnira 12. Izrada sječenog furnira 13. Obrada i sušenje furnira 14. Proizvodnja šper ploča: spajanje furnira, priprema i

nanošenje ljepila 15. Konstrukcija i presovanje šper ploča 16. Završna obrada šper ploča 17. Proizvodnja panel ploče: izrada srenjice 18. Konstrukcija i presovanje panel ploča

105

19. Završna obrada panel ploča 20. Proizvodnja ploča iverica 21. Sušenje iverja 22. Priprema ljepila I obljepljivanje iverja 23. Proizvodnja ploča iverica: formiranje sirove ploče i

presovanje 24. Završna obrada ploča iverica

Sadržaj ispitnih zadataka određuje se na osnovu datog okvirnog spiska zadataka. Zadatak za ispitni rad se može odabrati, kombinovati i/ili prilagoditi iz predloženog spiska zadataka. Navedeni zadaci nastavnicima služe kao vodič. Nastavnici stručno-teorijskih predmeta i praktične nastave sa tehnologijom zanimanja na Aktivu odlučuju o konkretnim zadacima, o njihovoj primjerenosti i tehnološkim zahtjevima svakog pojedinačnog zadatka. Zadaci treba da su ujednačeni po težini za sve učenike. Ispitni odbor za svaki pojedinačni zadatak propisuje uslove rada – 1) dio zadatka se radi pred komisijom; 2) dio koji se vezuje i radi za pojedine postupke primarne prerade drveta i pogone prerade; 3) dio zadatka koji je moguće uraditi prije ispita. Dio zadatka koji se radi prije ispita u pogonima primarne prerade radi se pod nadzorom mentora. Mentor ocjenuje samostalnost u radu, znanja i vještine na praktičnim poslovima. Sadržaj zadatka i tehničko-tehnološka dokumentacija radi se pod nadzorom mentora. Sadržaj tehničko-tehnološke dokumentacije zavisi od tipa zadatka i konkretnog proizvodnog procesa. Primjer elemenata tehničko-tehnološke dokumentacije: uraditi skice stovarišta ; uraditi skice rasporeda radnih mjesta u pogonu ; uraditi šematski prikaz rasporeda mašina i uređaja u pogonu sa opisom njihove namjene; uraditi tehnološki postupak konkretnog procesa izrade proizvoda; opisati postupak pripreme mašine za rad ; postupak pripremenja radnog alata za rad ; podešavanje parametara obrade ; definisanje postupaka kontrole kvaliteta proizvoda; obrada načina utvrđivanja uzroka nastajanja grešaka pri radu i načini njihovog eliminisanja ; obrada mjera zaštite na radu, zaštite okoline i drugo. 2.2.3. Način ocjenjivanja Ocijena na praktičnom dijelu završnog ispita se formira na bazi stručnosti i kvaliteta izvođenja praktičnog rada, urađene tehničko-tehnološke dokumentacije i odbrane rada. Ispitna komisija određuje kriterijume za ocjenjivanje. Dio rada koji se radi pred Ispitnom komisijom ne može trajati duže od 4 sata. Odbrana rada traje najviše 20 minuta. 2.2.4. Pomagala, koji se mogu koristiti na završnom ispitu

Učenicima je dozvoljeno da koriste:

- mašine, alate i uređaje, u skladu sa katalozima znanja, - priručnike, udžbenike, kataloge proizvođača mašina, alata i uređaja, - pribor za crtanje, kalkulator.

2.2.5. Literatura i drugi izvori Za kandidate su preporučena literatura i drugi izvori dati u katalozima znanja i godišnjem planu rada nastavnika.

106

OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA I OCJENJIVANJA UČENIKA

Predmeti Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja Materijali Usmeni odgovori, pisani radovi Mašine i uređaji u primarnoj preradi drveta

Usmeni odgovori, pisani radovi

Primarna prerada Usmeni odgovori, pisani radovi Ekonomika i organizacija proizvodnje

Usmeni odgovori, pismeni radovi


Usmeni odgovori, praktičan rad, dnevnik rada iz praktične nastave

USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA U redovnom obrazovanju učenici prelaze u viši razred ako su iz svih predmeta protekle godine postigli prelaznu ocijenu i priložili potvrdu o obavljenoj profesionalnoj praksi. Za završetak srednjeg stručnog obrazovanja u trogodišnjem trajanju - obrazovni program Operater u primarnoj preradi drveta – potrebno je završiti zadnju godinu obrazovanja sa pozitivnim ocijenama iz svih predmeta, odraditi sve slobodne aktivnosti i profesionalnu praksu, ukoliko se praktična nastava realizuje u školi i završni ispit. Završni ispit se sastoji iz:

pismenog ispita iz maternjeg jezika i književnosti, usmenog ispita iz predmeta Materijali i praktičnog rada sa odbranom.

O tipu ispita iz maternjeg jezika i književnosti odluku donosi nadležna ustanova odnosno tijelo. Za predmet Materijali ispitna pitanja data su u ispitnom katalogu. Uslov za izlazak na završni ispit je priložen ovjeren dnevnik rada iz praktične nastave sa tehnologijom zanimanja, od sva tri razreda. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA U skladu sa zakonskom regulativom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama, koji donosi MPIN, škola treba da izradi individualni program realizacije obrazovnog programa. Individualni program omogućava prilagođeno izvođenje kako bi učenici dostigli propisani standardi znanja u svim predmetima. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH Programi iz stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za odrasle u skladu sa Osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako da:

107

- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne aktivnosti, koji time prestraju da budu uslov za završetak obrazovanja. Škola je obavezna da odraslima ponudi sportske aktivnosti u koje se oni mogu dobrovoljno uključiti;

- Škola radi prilagođen program praktičnog obrazovanja, u skladu sa dokumentom Osnove za prilagodjavanje obrazovnih programa obrazovanju odraslih;

- Za odrasle ne važe uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego uslovi, koje utvrdi škola u planu izvođenja obrazovnog programa za odrasle. Provjeravanje znanja izvodi se putem ispita pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad) određeni obrazovnim programom.

PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

Predmeti Izvodjač Stručna sprema Materijali Nastavnik Visokoškolsko obrazovanje iz

drvoprerade Mašine i uređaji u primarnoj preradi drveta

Nastavnik Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

Primarna prerada Nastavnik Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade

Ekonomika i organizacija proizvodnje

Nastavnik Visokoškolsko obrazovanje iz ekonomije ili drvoprerade


Nastavnik Saradnik u nastavi

Visokoškolsko obrazovanje iz drvoprerade Viša stručna škola iz područja drvoprerade, VKV, V stepen iz područja drvopreradeili majstorski ispit odgovarajućeg smjera. Trogodišnja škola iz područja drvoprerade

OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA Obrazovni program se izvodi u školskom obliku.

BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Predmet Razred Broj časova Broj

108

Broj časova kod kojih se

odjeljenje dijeli u grupe

Ukupno

T

V

P

T V P

učenika u grupi

I 72 II 36

Materijali

III I 72 II 36

Mašine i uređaji u primarnoj preradi III

I II 72

Primarna prerada

III 66 I II

Ekonomika i organizacija proizvodnje III 66

I 432 72 360 360

(12 učenika u grupi)

II 612 72 540 540



III 627 66 561 561


11. SLOBODNE AKTIVNOSTI Slobodne aktivnosti učenika sastavni su dio nastavnog plana i obrazovnog programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinose kako opštekulturnom uzdizanju učenika, tako i upotpunjavanju njegovih stručnih znanja.

109

Program slobodnih aktivnosti priprema škola, polazeći od utvrđenog broja časova u nastavnom planu (u I i II razredu po 36 časova godišnje, u III razredu 33 časa godišnje). Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godišnjeg plana rada škole. Obuhvata sadržaje vezane za sportske aktivnosti učenika, ekološke aktivnosti, posjete predavanjima o zdravlju, borbi protiv bolesti zavisnosti, brizi o starim licima, posjete pozorišnim i muzičkim predstavama i likovnim izložbama, posjete istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga, posjete institucijama i preduzećima koja su stručno vezana s obrazovnim programom koji se realizuje, posjete sajmovima informatike, socijalni rad učenika i drugo. Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti jer je to uslov za prelazak u viši razred, kao i za završetak obrazovnog programa. 12. PROFESIONALNA PRAKSA

Opšti ciljevi profesionalne prakse: - Upoznavanje učenika sa materijalima, alatima, mašinama i procesima, koji se primjenjuju u primarnoj preradi drveta; - Sticanje praktičnih znanja i vještina neophodnih za rad u radnim procesima; - Povezivanje znanja stečenih kroz stručno- teorijske predmete sa praktičnim zadacima u poslovima primarne prerade drveta, u realnim radnim uslovima; - Osposobljavanje učenika za preduzimanje mjera higijensko-tehničke zaštite na radu. Učenici I i II razreda nakon završetka nastavne godine obavljaju profesinalnu praksu u trajanju od po 10 dana, u skladu s nastavnim planom. Profesinalna praksa se izvodi u odgovarajućim preduzećima koja se bave primarnom preradom, u zavisnosti od tog koji je dio programskih sadržaja praktične nastave realizovan u školskoj radionici. Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zadužena je škola. Program profesionalne prakse treba da bude u korelaciji sa programima stručno-teorijskih predmeta i praktične nastave sa tehnologijom zanimanja. O realizaciji programa profesionalne prakse, učenik je obavezan da vodi dnevnik iz profesionalne prakse. U dnevniku učenik, po danima, upisuje sadržaje rada, a potrebno je priložiti i skice, šeme ili druge elmente tehnološko-tehničke dokumentacije. Dnevnik profesinalne prakse potpisuje lice zaduženo za realizaciju programa profesionalne prakse. Podaci o profesionalnoj praksi (ime i prezime učenika, mjesto i vrijeme izvođenja) evedintiraju se u posebnim rubrikama u odjeljenjskim knjigama. Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za završetak razreda.

Obrazovni program uradili: Milan Spasojević, dipl. ing. drvoprerade, JUSŠ «V. Vukadinović», Berane Naser Gargović, dipl. ing. drvoprerade, JUSŠ «V. Vukadinović», Berane Koordinacija: Zora Bogićević, CSO

Documents

Operater u primarnoj preradi drveta - gov.me · PDF file- Seminarski radovi: ... - Pojašnjava pojam mase drveta, še slobodne i vezane vode; ... provodljivosti zvuka i toplote drveta