Metody nauczania

i uczenia się ruchu

Metody nauczania

i uczenia się ruchuoraz formy organizacyjne

ćwiczeń

METODA NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ RUCHU

jest to sposób prowadzenia zajęć stosowany systematycznie i świadomie dla realizacji celu.

Wg Strzyżewskiego metody to: „… sposoby stawiania uczniów w sytuacjach zadaniowych, w których uczniowie pod kierunkiem nauczyciela dokonują zmian w strukturze własnego ciała i jego funkcji, zdobywają wiadomości, umiejętności i nawyki w zakresie kultury fizycznej oraz kształtują pozytywną postawę wobec niej”.

METODA NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ RUCHU

jest to sposób prowadzenia zajęć stosowany systematycznie i świadomie dla realizacji celu.

Wg Strzyżewskiego metody to: „… sposoby stawiania uczniów w sytuacjach zadaniowych, w których uczniowie pod kierunkiem nauczyciela dokonują zmian w strukturze własnego ciała i jego funkcji, zdobywają wiadomości, umiejętności i nawyki w zakresie kultury fizycznej oraz kształtują pozytywną postawę wobec niej”.

PODZIAŁ METOD NAUCZANIAPODZIAŁ METOD NAUCZANIA

• Ze względu na sposób nauczania ruchu wyróżnia się metody:

analityczne,syntetyczne,mieszane.

• Biorąc natomiast pod uwagę stopień zaangażowania ćwiczących metody podzielono na trzy grupy:

reproduktywne,proaktywne,kreatywne.

Metody reproduktywne (odtwórcze)METODA CZYNNOŚCI

NAUCZYCIELACZYNNOŚCI UCZNIA CEL

NAŚLADOWCZA ŚCISŁA Opisuje i demonstruje ćwiczenia, wydaje polecenia, koryguje, asekuruje i ocenia.

Sterowany zewnętrznie, ściśle odwzorowuje nauczane ćwiczenia.

Szybkie nauczenie czynności ruchowych, usprawnianie.

ZADANIOWA ŚCISŁA Opisuje ćwiczenie i podaje jego cel. Naprowadza, koryguje i asekuruje.

Stara się wiernie odtwarzać ćwiczenia.

Uczy się zadań ruchowych i usprawniających.

PROGRAMOWANEGO UCZENIA SIĘ

Daje ćwiczącemu program lub tablicę poglądową z instrukcjami do nauczania określonej czynności ruchowej.

Indywidualnie realizuje program, samokontrola i samoocena.

Samodzielne uczenie się ruchu i ćwiczeń.

Metody proaktywne (usamodzielniające)METODY ZABAWOWE

CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA

CZYNNOŚCI UCZNIA

CEL

NAŚLADOWCZA Wywołuje u dziecka określony obraz myślowy lub zjawisko i zleca przedstawienie go za pomocą ruchu odwołując się do doświadczeń i utrwalonych przeżyć.

Ilustruje ruchem czynności ludzi, zwierząt, ruchy roślin i zjawisk atmosferycznych.

Aktywizowanie wszystkich dzieci, doskonalenie umiejętności ruchowych.

OPOWIEŚCI RUCHOWEJ

Opowiada dzieciom historię lub wspólnie śpiewają piosenkę, ilustruje ruchem jej treść.

Wspólnie z nauczycielem ilustruje ruchem treść historii lub piosenki.

Kształtowanie ekspresji i wyobraźni ruchowej.

KLASYCZNA Podaje fabułę zabawy lub zasady i przepisy gry.

Bawi się lub bierze udział w grze, pełni różne role.

Usprawnianie, dostarczanie przeżyć emocjonalnych i przygotowanie do dorosłego życia poprzez pełnienie różnych ról w zabawie.

Metody proaktywne c.d.

METODA CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA

CZYNNOŚCI UCZNIA CEL

BEZPOŚREDNIEJ CELOWOŚCI RUCHU(ZADANIOWA)/ CZYŻEWSKIEGO

Stawia ucznióww sytuacji zadaniowej wydając polecenia: rzuć woreczek, złap piłkę, itp..

Indywidualnie wykonuje postawione przed nim zadanie ruchowe.

Usprawnianie fizyczne, dostarczanie dużej dawki ruchu oraz kształtowanie wyobraźni ruchowej.

PROGRAMOWANEGO USPRAWNIANIA

Stawia uczniów w sytuacji zadaniowej.

Indywidualna realizacja programu, wymaga jego inwencji, decyzje podejmuje sam.

Samodzielne usprawnianie fizyczne.

Metody kreatywne (twórcze)METODA CZYNNOŚCI

NAUCZYCIELACZYNNOŚCI UCZNIA CEL

RUCHOWEJ EKSPRESJI TWÓRCZEJ/LABANA

Określa zadania, aranżuje sytuacje, mówi co uczniowie mają robić. Uczniom pozostawia się swobodę w wykonaniu zadania, pokaz jest zbędny.

Uruchamia wyobraźnię, inwencję twórczą, pomysłowość, fantazję i doświadczenia. Przedstawia ruchem sytuacje i zdarzenia.

Kształtowanie ekspresji ruchu, wyobraźni ruchowej, fantazji, inwencji twórczej, estetyki ruchu i poczucia rytmu. Wyrażanie stanów psychicznych, nastrojów, uczuć, itp.

PROBLEMOWA Stawia uczniów wobec problemu do rozwiązania.

Rozwiązują problem. Proces rozwiązywania zad. odbywa się wg cyklu: Z-M-D-W (zadanie – myślenie – działanie - wynik).

Usprawnianie fizyczne, rozwiązywanie problemów.

CARLA ORFFA Określa zadania i aranżuje sytuacje. Posługuje się instrumentami melodycznymi i perkusyjnymi.

Grają na instrumentach i jednocześnie ćwiczą, improwizując ruchy przy akompaniamencie tworzonej przez siebie muzyki.

Tak, jak w metodzie Labana plus umuzykalnienie.

Formy organizacyjne ćwiczeńFormy organizacyjne ćwiczeń

Podstawową zaletą nauczyciela jest jego sprawność organizacyjna w procesie wychowania fizycznego.

Dobra organizacja lekcji pozwala na:• zintensyfikowanie procesu dydaktycznego i wychowawczego, • stwarza warunki do skutecznego uczenia się

i usprawniania, • sprzyja zachowaniu porządku i bezpieczeństwa na

zajęciach. Jednym z warunków dobrej organizacji zajęć jest

umiejętność posługiwania się znanymi w dydaktyce formami organizacyjnymi.

formy organizacyjne c.d.

Zakres form organizacyjnych może być różny – szerszy i węższy.

W szerszym rozumieniu formą nauczania jest m.in. lekcja.

W pojęciu węższym są to formy organizacyjne ćwiczeń stosowane w trakcie lekcji:

• forma frontalna• forma grupowa• forma grupowa z zadaniami dodatkowymi• forma obwodowo-stacyjna• forma strumieniowa (tor przeszkód)• forma indywidualna

formy organizacyjne c.d.Wymienione formy dotyczą organizacyjnej strony

przebiegu ćwiczeń w czasie i przestrzeni i są związane z poszczególnymi metodami. W zasadzie każda metoda stosowana w wychowaniu fizycznym posiada swoją specyficzną formę organizacyjną ćwiczeń.

W trakcie zabawy posługujemy się formą frontalną lub indywidualną. Przy metodach twórczych używana jest metoda indywidualna.

Niektóre formy stosuje się w celu podniesienia intensywności zajęć przez minimalizację tzw. martwych punktów lekcji i tym samym wydłużenie czasu efektywnie wykorzystanego na ćwiczenia.

FORMA OPIS ZASTOSOWANIE WŁAŚCIWOŚCI

FRONTALNA Wszyscy wykonują te same ćw. w tym samym czasie.

W ćw. bez przyborów i przyrządów.

Brak indywidualizacji, duża intensywność ćwiczeń, wszyscy w polu widzenia nauczyciela, bezpośrednie sterowanie przez nauczyciela czasem trwania ćwiczeń i odpoczynkiem.

GRUPOWA Zespół podzielony na mniejsze grupy, które ćwiczą na takich samych lub innych przyrządach.

Podczas ćwiczeń specjalnych (korekcyjnych).

Możliwość lepszego wykorzystania przyborów i przyrządów. Nauczyciel koordynuje działania każdego zespołu (ale w związku z tym nie ma kontroli nad wszystkimi dziećmi).

GRUPOWA Z ZADANIAMI DODATKOWYMI

W grupach stosuje się ćwiczenia dodatkowe podczas oczekiwania na wykonanie zadania głównego.

W formie grupowej, w części głównej lekcji.

Możliwość efektywniejszego wykorzystania czasu lekcji – podnoszenie intensywności zajęć, atrakcyjności oraz zapewnienie zmienności pracy mięśniowej po wykonaniu zadania głównego, zwiększenie częstotliwości i czasu trwania ruchu, zmiana przebiegu krzywej natężenia lekcji.

FORMA OPIS ZASTOSOWANIE WŁAŚCIWOŚCI

OBWODOWO – STACYJNA

Zespół podzielony na małe grupy ćwiczące na poszczególnych stacjach, po 30sek. lub 1min. następuje zmiana stacji. Najczęściej stosuje się układ kolisty.

W części głównej, w grupie z opanowanymi nawykami ruchowymi oraz znajomością pozycji wyjściowych i ćwiczeń specjalnych.

Bardzo mocna intensyfikacja lekcji, podnoszenie jej atrakcyjności , obowiązuje zasada zmienności pracy mięśniowej i oddziaływania oraz wszechstronności.

STRUMIENIOWA(TOR PRZESZKÓD)

Uczniowie pokonują różne przeszkody ustawione w terenie lub na sali w układzie kolistym lub innym (otwartym lub zamkniętym).

W części głównej lekcji, można wprowadzić element rywalizacji indywidualnejlub zespołowej.

Intensyfikuje lekcję, podnosi jej atrakcyjność.

ĆWICZENIA ZE WSPÓŁĆWICZĄCYM

Partner zastępuje przyrząd lub przybór.

Na zajęciach w terenie lub przy braku środków dydaktycznych na sali ćwiczeń.

Podnoszenie atrakcyjności, oddziaływanie wychowawcze, wdrażanie do samokontroli i samooceny.

INDYWIDUALNA Uczniowie ćwiczą we własnym tempie z indywidualnie dobranymi obciążeniami.

Najczęściej w czasie stosowania metod twórczych (Labana lub C. Orffa, metody problemowej).

Możliwość indywidualizacji, uruchamianie inwencji twórczej, nauczyciel przygotowuje odpowiednie środki do realizacji zadań ruchowych.