umiejętność uczenia się

2012

Konkurs na najlepszy projekt programu ,,Uczenie się przez całe życie”

umiejętność uczenia się

rozwijanie kluczowej kompetencji

2012

WproWadzenie

CeL, idea, zaSadY i przeBieG KonKUrSU edUinSpiraCJe 2012

WYniKi KonKUrSU – LiSTa LaUreaTÓW i WYrÓŻnionYCH

KonCepCJa prezenTaCJi proJeKTÓW naGrodzonYCH i WYrÓŻnionYCH

prezenTaCJa proJeKTÓW W KaTeGorii indYWidUaLneJ Comenius 16erasmus 22Leonardo da Vinci 28Grundtvig 34Wizyty Studyjne 36

prezenTaCJa proJeKTÓW W KaTeGorii inSTYTUCJonaLneJ Comenius 44erasmus 50Leonardo da Vinci 56Grundtvig 62

4

6

10

12

15

43

WproWadzenie

5

Konkurs EDUinspiracje to ini-cjatywa podejmowana corocz-nie przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji, Narodową Agencję Programu „Uczenie się przez całe życie”. Ma ona

służyć upowszechnianiu i szerszemu wy-korzystaniu efektów programu „Uczenie się przez całe życie”, pokazywaniu przy-kładów dobrej praktyki i najwyższej jako-ści rezultatów projektów osiąganych przez wszystkie programy sektorowe akcji zde-centralizowanych i centralnych: Come-nius, Erasmus, Leonardo da Vinci, Grund-tvig oraz program międzysektorowy, w tym Wizyty Studyjne.

Pierwsza edycja konkursu (2011 r.) została zrealizowana pod hasłem Mobilność od ju-niora do seniora. W konkursie istotne było ukazanie znaczenia mobilności w procesie uczenia się na wszystkich etapach życia.

W 2012 r. Fundacja ogłosiła konkurs na naj-lepszy projekt w zakresie rozwijania kom-petencji kluczowej umiejętność uczenia się. Nacisk położono na ukazanie znaczenia umiejętności uczenia się w procesie naby-wania wiedzy na wszystkich etapach życia:

od ucznia, przez studenta, pracownika, ka-drę kierowniczą, aż po seniorów. Laureaci konkursu, podobnie jak w ubiegłym roku, zostali wybrani w dwóch kategoriach kon-kursowych odpowiadających dwóm typom działań projektowych: projekty indywidual-ne i projekty instytucjonalne.

W tym roku na konkurs EDUinspiracje wpłynęły 163 zgłoszenia. Po ocenie for-malnej oraz dwóch etapach oceny me-rytorycznej przeprowadzonej przez eks-pertów wewnętrznych i zewnętrznych na ręce kapituły przekazaliśmy 25 najlep-szych w rankingu ocen zgłoszeń. Nagrody i wyróżnienia zostały przyznawane w dwóch kategoriach: instytucjonalnej oraz indy-widualnej w poszczególnych programach sektorowych programu „Uczenie się przez całe życie”.

Gala z wręczeniem nagród laureatom kon-kursu odbędzie się 17 października 2012 r. w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, podczas ogólnopolskiej konferencji upo-wszechniającej rezultaty projektów pro-gramu „Uczenie się przez całe życie” pod hasłem Rozwijanie kompetencji kluczowej: umiejętność uczenia się, organizowanej

przez naszą Fundację w kontekście wspie-rania celów Europejskiego Roku Aktywno-ści Osób Starszych i Solidarności Między-pokoleniowej.

Serdecznie zapraszamy Państwa do lektu-ry niniejszego zeszytu prezentującego cele, idee i zasady konkursu EDUinspracje 2012 oraz doświadczenia i sukcesy naszych be-neficjentów (dziesięciu laureatów konkursu oraz piętnastu wyróżnionych) w zakresie nabywania i rozwijania kompetencji umie-jętność uczenia się.

Publikacja została przygotowana w dwóch wersjach językowych: polskiej – wersja dru-kowana i elektroniczna oraz angielskiej – wer-sja elektroniczna. Więcej informacji na stro-nie konkursu: http://www.eduinspiracje.pl/.

Realizatorom projektów nagrodzonych i wyróżnionych serdecznie gratulujemy, a wszystkim osobom, które wzięły udział w konkursie, przesyłając zgłoszenia swo-ich projektów, tą drogą składamy podzię-kowania.

Organizatorzy konkursu

WproWadzenie

Ocenialiśmy aKtywnOści, Które przeKładają się na wymierne i trwałe rezultaty, wraz z ich zastOsOwaniem w praKtyce, użytecznOścią czy dOstępnOścią dla innych Osób Oraz instytucji

CeL, idea, zaSadY i przeBieG KonKUrSU edUinSpiraCJe 2012

7

cel i idea konkursuGłównym zamierzeniem konkursu jest wyłonienie najlepszych projektów realizowanych w ramach programu „Uczenie się przez całe życie” w celu upowszechniania i dalszego wykorzystania przykładów dobrej praktyki – rezultatów projektów najwyższej jakości.

Wybór tegorocznego tematu przewodnie-go nie był przypadkowy. Wiąże się z wagą, jaką Unia Europejska przykłada do rozwi-jania kompetencji kluczowych swych oby-wateli w procesie kształcenia i szkolenia na wszystkich etapach życia.

Konkurs EDUinspiracje 2012 odbywał się pod hasłem Rozwijanie kompetencji klu-czowej: umiejętność uczenia się. Istotą było ukazanie znaczenia umiejętności ucze-nia się w procesie nabywania wiedzy na wszystkich etapach życia: od ucznia, przez studenta, pracownika, kadrę kierowniczą, aż po seniorów.Wśród kompetencji kluczowych umiejęt-ność uczenia się najlepiej oddaje ideę ucze-nia się przez całe życie. To kompetencja niezbędna obywatelom do ich samorealiza-cji, integracji społecznej, aktywnej postawy obywatelskiej i uzyskania szans na rynku pracy w społeczeństwie opartym na wiedzy.

Umiejętność Uczenia się definiujemy jako zdolność konsekwentnego i wytrwa-łego uczenia się, organizowania własnego procesu zdobywania wiedzy i poszerzania umiejętności, w tym poprzez efektywne za-rządzanie czasem i informacjami, zarówno indywidualnie, jak i w grupach. Kompe-tencja ta obejmuje: świadomość własnego procesu uczenia się i potrzeb w tym zakre-sie, identyfikowanie dostępnych możliwo-ści oraz zdolność pokonywania przeszkód w celu osiągnięcia powodzenia w uczeniu się. Oznacza także nabywanie, przetwarza-nie i przyswajanie nowej wiedzy i umiejęt-ności, a także poszukiwanie i korzystanie ze wskazówek. Umiejętność uczenia się pozwala nabyć umiejętność korzystania z wcześniejszych doświadczeń w ucze-niu się i ogólnych doświadczeń życiowych w celu wykorzystywania i stosowania wie-dzy i umiejętności w różnorodnych kontek-stach – w domu, w pracy, a także w edukacji i szkoleniu. Kluczowymi czynnikami w roz-winięciu tej kompetencji u danej osoby są motywacja i wiara we własne możliwości.

zdolność Uczenia się jest jedną z klu-czowych umiejętności, niezbędną do pra-widłowego funkcjonowania w dzisiejszym społeczeństwie opartym na wiedzy. Zakres tej wiedzy, jak również ciągłe zmiany za-chodzące w zakresie techniki oraz potrzeb społecznych sprawiają, że przystosowanie się człowieka do takiego społeczeństwa wymaga właśnie umiejętności uczenia się.

Nie ma już zastosowania tradycyjny mo-del edukacji, polegający na przekazywaniu wiedzy z pokolenia na pokolenie, ponieważ uniemożliwiają to nieustannie zachodzące zmiany, które powodują, że pewne infor-macje są aktualne tylko przez krótki czas. Ludzie muszą zatem posiąść umiejętność uczenia się przez całe życie, gdyż umożliwi im to przystosowanię sie do zmian zacho-dzących w społeczeństwie.

zasady Konkurs był skierowany do polskich beneficjentów akcji zdecentralizowanych i centralnych programu „Uczenie się przez całe życie” (programy sektorowe: Comenius, erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig oraz program międzysektorowy, w tym Wizyty Studyjne) w dwóch kategoriach konkursowych odpowiadających dwóm typom działań projektowych:

Projekty indywidUalne – realizowane przez indywidualnych beneficjentów korzy-stających z dofinansowania w programie „Uczenie się przez całe życie”. Pod uwagę były brane działania uczniów, studentów, nauczycieli i przedstawicieli kadry zarzą-dzającej w systemie edukacji, a także pro-jekty wykładowców, pracowników szkół wyższych, instytucji publicznych oraz nie-

publicznych czy też firm realizujących dzia-łania w programie; szczególnie działania takie jak: kursy, szkolenia, wizyty studyjne, wymiany oraz badania, wyjazdy na studia, staże, praktyki, warsztaty, wykłady oraz za-jęcia dydaktyczne. Innymi słowy, wszystkie działania i projekty umożliwiające rozwija-nie kluczowej kompetencji zdefiniowanej jako umiejętność uczenia się, nabywanej dzięki uczeniu się od siebie nawzajem czy wymianie doświadczeń;

Projekty instytUcjonalne – realizo-wane przez polskie instytucje. W tej kate-gorii swój udział mogły zgłosić zarówno in-stytucje koordynujące, jak i partnerujące we wszystkich akcjach (zdecentralizowanych i scentralizowanych) programu „Uczenie się przez całe życie”. Pod uwagę były brane działania beneficjentów instytucjonalnych (szkoły, organy prowadzące i nadzorujące szkoły, instytucje kształcenia i doskonale-nia nauczycieli, uczelnie wyższe, instytucje publiczne i niepubliczne oraz firmy biorące udział w projektach współpracy bilateralnej i wielostronnej) umożliwiające rozwijanie kompetencji umiejętność uczenia się, na-bytej dzięki innowacyjnej organizacji pro-cesu uczenia się, wymianie doświadczeń i dobrych praktyk.

CeL, idea, zaSadY...

1 Kompetencje kluczowe w uczeniu się przez całe życie – europejskie ramy odniesienia to załącznik do zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie, opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 30 grudnia 2006 r./L394. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/pl/oj/2006/l_394/l_39420061230pl00100018.pdf

8

Kryteria oceny projektów zgłoszonych do konkursuprzedmiotem oceny były zrealizowane przez beneficjentów indywidualnych i instytucjonalnych programu „Uczenie się przez całe życie” projekty, które w swoich działaniach rozwijały kompetencję kluczową umiejętność uczenia się. ocenialiśmy aktywności, które przekładają się na wymierne i trwałe rezultaty, wraz z ich zastosowaniem w praktyce, użytecznością czy dostępnością dla innych osób oraz instytucji.

Zgłoszone inicjatywy były oceniane według następujących kryteriów z wykorzystaniem odpowiadających im pytań kluczowych:

kryteriUm trafności i istotności ProjektU/działania – Jaka była moty-wacja i co skłoniło beneficjenta do realizacji tego projektu? Dlaczego projekt był waż-ny dla beneficjenta w zakresie rozwijania umiejętności uczenia się? Jak projekt od-powiedział na potrzeby beneficjenta w za-kresie własnego procesu uczenia się lub organizacji tego procesu dla innych osób lub instytucji?

kryteriUm efektywności – Jak be-neficjent zarządzał informacją i zdobywał wiedzę w procesie uczenia się? Na czym polegała efektywna organizacja i wykorzy-stywanie czasu w procesie uczenia się? Jakie oryginalne podejścia stosował bene-ficjent w rozwijaniu kompetencji uczenia się podczas realizacji projektu? Ile to kosz-towało wysiłku i czy było warto?

kryteriUm skUteczności – W jakim stopniu cele projektu zostały osiągnięte w zakresie rozwijania umiejętności uczenia się? W jakim zakresie beneficjent nabył, przetworzył i przyswoił nową wiedzę i umie-jętności? Czy beneficjent nabył zdolność wychodzenia poza utarte schematy myślo-we? Jak w procesie rozwijania umiejętności uczenia się beneficjent wykorzystał wcze-śniejsze doświadczenia własne lub innych?

kryteriUm oddziaływania i wPły-wU – W jakim stopniu realizacja projektu w zakresie rozwijania umiejętności uczenia się wywarła istotny wpływ na beneficjenta i jego otoczenie? Na ile zdobyte lub wy-pracowane doświadczenia były innowacyj-ne? Jaki praktyczny wpływ miał projekt na zmianę własnego procesu uczenia się lub organizacji tego procesu dla innych osób lub instytucji?

kryteriUm trwałości efektów – W jaki sposób rezultaty projektu zostały już wykorzy-stane przez beneficjenta lub inne podmioty (proszę podać przykład takiego wykorzysta-nia)? Jak można je wykorzystywać w przy-szłości? W jaki sposób rezultaty projektu są dostępne dla innych odbiorców?

przebieg konkursuW tym roku na konkurs edUinspiracje wpłynęły 163 zgłoszenia. po ocenie przeprowadzonej przez ekspertów wewnętrznych i zewnętrznych na ręce kapituły przekazaliśmy 25 najlepszych zgłoszeń. nagrody i wyróżnienia zostały przyznane w dwóch kategoriach: instytucjonalnej oraz indywidualnej w poszczególnych programach sektorowych programu „Uczenie się przez całe życie”.

Jeżeli zrealizowany projekt odpowiadał wymaganiom konkursu opisanym w regu-laminie, należało wysłać zgłoszenie wraz z prezentacją PowerPoint:

zgłoszenie konkUrsowe na formula-rzu online, obejmujące dane projektu oraz opis zrealizowanego działania i jego efektów;

Prezentacja w Programie Power-Point przedstawiająca najważniejsze osią-gnięcie w rozwijaniu kompetencji umie-jętność uczenia się. Prezentacja miała pokazywać własne innowacyjne, kreatywne doświadczenie związane z rozwijaniem tej kompetencji lub wdrażaniem, które według beneficjenta zasługuje na upowszechnienie.

Wszystkie zgłoszenia konkursowe podle-gały ocenie formalnej i następnie mery-torycznej. Ocena merytoryczna zgłoszeń konkursowych została dokonana w dwóch etapach. Etap pierwszy: ocena ekspertów wewnętrznych Narodowej Agencji Progra-mu „Uczenie się przez całe życie”. Etap

edUinsPiracje 2012

Szczególną uwagę zwracaliśmy na:– kompleksowy charakter efektów pro-

jektu i służenie wprowadzaniu zmian na rzecz podnoszenia jakości edukacji oraz odpowiadanie realnym potrzebom bene-ficjentów;

– potwierdzenie osiągnięcia zamierzonych celów w zakresie rozwijania kompetencji umiejętność uczenia się;

– udokumentowane przez beneficjenta osiągnięte efekty materialne (o ile wy-stępują w danej kategorii projektowej) – określona użyteczność i dostępność;

– osiągnięte efekty niematerialne (wartość dodana) – zbadany lub zmierzony efekt od-działywania/wpływu projektu na uczestni-ka(-ów) projektu i jego/ich środowisko;

– trwałość efektów np. poprzez wskazanie praktycznego zastosowania lub multipli-kacji, transferu, przeniesienia efektów projektu w skali odpowiadającej charak-terowi projektu.

drugi: ocena ekspertów zewnętrznych. Zgodnie z regulaminem spośród zgłoszeń konkursowych rekomendowanych przez ekspertów Narodowej Agencji i ekspertów zewnętrznych kapituła konkursowa wybra-ła po jednym laureacie z każdego programu w każdej kategorii konkursowej (indywidu-alnej i instytucjonalnej). Łącznie wyłonio-nych zostało dziesięciu laureatów konkur-su. Kapituła przyznała ponadto piętnaście wyróżnień.

W procedurze nie przewidziano trybu od-woławczego od ocen ekspertów i decyzji kapituły konkursowej oraz wglądu w doku-mentację konkursową.

Gala z wręczeniem nagród laureatom kon-kursu odbędzie się podczas ogólnopolskiej konferencji upowszechniającej rezultaty projektów programu „Uczenie się przez całe życie” pod hasłem Rozwijanie kompe-tencji kluczowej: umiejętność uczenia się, organizowanej przez FRSE, w kontekście wspierania celów Europejskiego Roku Ak-tywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej.

Przygotowana i upowszechniana została w wersji drukowanej oraz elektronicznej publikacja prezentująca dobre praktyki zre-alizowane przez laureatów i wyróżnionych w konkursie. Wyniki konkursu i publikacja są dostępne na stronie internetowej FRSE: http://www.eduinspiracje.pl/home/lan-g:pl oraz http://waloryzacja.llp.org.pl.

wybór tegOrOcznegO tematu wiąże się z wagą, jaKą unia eurOpejsKa przyKłada dO rOzwijania KOmpetencji KluczOwych swych Obywateli w prOcesie Kształcenia i szKOlenia na wszystKich etapach życia

10

pr

zYzn

an

e n

aG

ro

dY

i WYr

ÓŻn

ien

ia

w K

ateg

Orii

indy

wid

ualn

ej

LaUreaTjoanna dera > Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 1 im. Adama Rapackiego we Wrocławiu

WYrÓŻnienie i sławomir Borkowski > Szkoła Podstawowa nr 25 Integracyjna im. Synów Pułków, Zespół Szkół nr 19 w Bydgoszczy

WYrÓŻnienie ii kacper nowacki > Uniwersytet Łódzki > Asystentura w SCUOLA SEC. 1° GRADO „NICCOLO” ANDRIA, Włochy

LaUreaT

jan Paczesny > Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

WYrÓŻnienie iagata Bruska > Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

WYrÓŻnienie iimichał ciesielski > Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

com

eniu

ser

asm

us

leon

ardo

da V

inci

wizy

ty s

tudy

jne

grun

dtvi

g

wyniki Konkursu eduinspiracje 2012 Lista laureatów i wyróżnionych w konkursie edUinspiracje 2012

LaUreaT

dorota lepak > Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdyni

WYrÓŻnienie i

karolina dopierała > Zespół Szkół nr 26 w Warszawie, uczennica klasy III

WYrÓŻnienie ii

arkadiusz & jacek marciniak > Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

LaUreaT

anna linda > Powiatowy Dom Pomocy Społecznej w Ostrowinie, gmina Oleśnica > Pracownia psychologiczna Metamorfoza

LaUreaT

marta kotarba-kańczugowska > Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

WYrÓŻnienie i

małgorzata kulesza > XIII Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Westerplatte w Krakowie

WYrÓŻnienie ii

joanna kijewska > Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli we Włocławku, III LO im. M.Konopnickiej we Włocławku

11

Kapituła konkursu edUinspiracje 2012 przyznała nagrody i wyróżnienia w kategorii instytucjonalnej i indywidualnej następującym projektom:

pr

zYzn

an

e n

aG

ro

dY

i W

YrÓ

Żnie

nia

w

Kat

egOr

ii in

styt

ucjO

naln

ej

LaUreaTgimnazjum nr 26 im. jana iii sobieskiego w gdańsku

WYrÓŻnienie iszkoła Podstawowa nr 1 w Pszczynie

WYrÓŻnienie ii Xiii liceum ogólnokształcące im. Bohaterów westerplatte w krakowie

LaUreaT szkoła języka i kultury Polskiej dla cudzoziemców na wydziale nauk Humanistycznych Uniwersytetu kardynała stefana wyszyńskiego w warszawie

WYrÓŻnienie i zachodniopomorski Uniwersytet technologiczny w szczecinie

WYrÓŻnienie iiUniwersytet zielonogórski

com

eniu

ser

asm

us

leon

ardo

da V

inci

grun

dtvi

g

LaUreaTPowiatowy Urząd Pracy w Brodnicy

WYrÓŻnienie i fundacja obserwatorium zarządzania

WYrÓŻnienie ii stowarzyszenie refa wielkopolska

LaUreaTmuzeum narodowe w krakowie, sekcja edukacji, pałac Biskupa erasma ciołka, oddział mn

WYrÓŻnienie ienglish Unlimited sp. z o.o.

WYrÓŻnienie ii muzeum narodowe w krakowie, sekcja edukacji, gmach główny mn

KONCEPCJA PREZENTACJI PROJEKTÓW NAGRODZONYCH I WYRÓŻNIONYCH

13

jak najwierniej, w krótkiej formie, oddać doświadczenie naszych beneficjentów? Jak uczynić to w atrakcyjny, zachęcający do stu-diowania i refleksji sposób? To pytania, które redagujący tekst

ilustrujący dobre praktyki w programie „Uczenie się przez całe życie” zawsze so-bie stawia. Tym razem poziom trudności był bardzo wysoki. Umiejętność uczenia się jest kompetencją najczęściej wymienianą, wręcz oczywistą i jednocześnie najsłabiej w literaturze opisaną. To tajemnica, którą zamiast próbować przetwarzać i definio-wać po raz kolejny, postanowiliśmy poka-zać poprzez doświadczenia naszych be-neficjentów. Dostarczyli nam oni ogromną różnorodność opisów swoich doświadczeń, od indywidualnego odkrywania do syste-mowego podejścia nabywania i rozwijania umiejętności uczenia się.

umiejętnOść uczenia się tO tajemnica, Którą zamiast próbOwać przetwarzać i definiOwać pO raz KOlejny, pOstanOwiliśmy pOKazać pOprzez dOświadczenia naszych beneficjentów

Aby jak najlepiej oddać efekty działań na-szych beneficjentów, prezentowane w ni-niejszym zeszycie opisy projektów są opar-te na oryginalnych tekstach zawartych w zgłoszeniach. Zgłaszający się do kon-kursu mieli za zadanie opisać swoje dzia-łania i ich efekty, odnosząc się do poszcze-gólnych kryteriów oceny, oraz przygotować prezentację przedstawiającą najważniej-sze osiągnięcie w rozwijaniu kompetencji umiejętność uczenia się. Prezentacja miała służyć pokazaniu innowacyjnego, kreatyw-nego doświadczenia związanego z rozwija-niem tej kompetencji lub jej wdrażaniem, które według beneficjenta zasługuje na upowszechnienie.

Każde z kryteriów oceny to zestaw odpo-wiadających im pytań kluczowych, którym przypisaliśmy hasła przewodnie będące naszą narracją w prezentacji dobrej prak-tyki w nabywaniu i rozwijaniu umiejętno-ści uczenia się. Hasła pełnią jedynie rolę pomocniczą, nadając strukturę narracji. Czasami w opisie występują wszystkie, cza-sami tylko niektóre, najbardziej charaktery-styczne dla danego opisu projektu.

KonCepCJa prezenTaCJi proJeKTÓW naGodzonYCH i WYrÓŻnionYCH

Poprzez syntetyczną formę przekazu sta-raliśmy się uzyskać czytelność, łatwość identyfikacji najważniejszych elementów procesu uczenia się oraz możliwość inno-wacyjnego wykorzystania tekstu.

Rozwijanie kompetencji kluczowej umie-jętność uczenia się towarzyszy nam przez całe życie, dlatego będziemy wdzięczni, jeżeli po lekturze niniejszego zeszytu ze-chcą Państwo podzielić się z nami swoimi refleksjami: [email protected] lub [email protected].

14

4

5Jak w procesie rozwijania umiejętności uczenia się beneficjent wykorzystał wcze-śniejsze doświadczenia własne lub innych?

efekty

rezUltaty

realizacja/osiąganie celów

osiągnięcia/zdoBycze wiedzy i Umiejętności

Przetworzenie i Przyswojenie nowej wiedzy i Umiejętności

wykorzystanie wcześniejszycH doświadczeń

W jakim stopniu realizacja projektu w za-kresie rozwijania umiejętności uczenia się wywarła istotny wpływ na beneficjenta i jego otoczenie?

Na ile zdobyte lub wypracowane doświad-czenia były innowacyjne?

Jaki praktyczny wpływ miał projekt na zmianę własnego procesu uczenia się lub organizacji tego procesu dla innych osób lub instytucji?

wPływ na Beneficjenta i jego otoczenie

innowacyjność działania

insPiracje do dalszego działania

W jaki sposób rezultaty projektu zostały już wykorzystane przez beneficjenta lub inne podmioty?

UPowszecHnianie wyników

Promocja rezUltatów

wykorzystanie rezUltatów

Przesłanie/refleksja/Uwagi

PodsUmowanie

konklUzje ogólne

rekomendacje

wnioski

2

31

zestawy pytań kluczowych według kryteriów konkursu oraz odpowiadające im grupy haseł

Jaka była motywacja i co skłoniło benefi-cjenta do realizacji tego projektu?

Dlaczego projekt był ważny dla benefi-cjenta w zakresie rozwijania umiejętności uczenia się?

Jak projekt odpowiedział na potrzeby be-neficjenta w zakresie własnego procesu uczenia się lub organizacji tego procesu dla innych osób lub instytucji?

motywacja

cel działania

znaczenie, istotność dla Beneficjenta

wartość działania dla Beneficjenta

realizacja PotrzeB własnycH, odPowiedź na PotrzeBy grUP

odBiorców

Jak beneficjent zarządzał informacją i zdobywał wiedzę w procesie uczenia się?

Na czym polegała efektywna organizacja i wykorzystywanie czasu w procesie ucze-nia się?

Jakie oryginalne podejścia stosował bene-ficjent w rozwijaniu kompetencji uczenia się podczas realizacji projektu?

Ile to kosztowało wysiłku i czy było warto?

zarządzanie informacją/ wiedzą/czasem

Proces naBywania komPetencji Umiejętność Uczenia się

rozwijanie komPetencji Umiejętność Uczenia się

wysiłek/nakład Pracy

sUkces

Bilans korzyści

W jakim stopniu cele projektu zostały osią-gnięte w zakresie rozwijania umiejętności uczenia się?

W jakim zakresie beneficjent nabył, prze-tworzył i przyswoił nową wiedzę i umiejęt-ności?

Czy beneficjent nabył zdolność wychodze-nia poza utarte schematy myślowe?

edUinsPiracje 2012

PREZENTACJA PROJEKTÓW W KATEGORII INDYWIDUALNEJ

16

EDUinspiracjE 2012

motywacjaPasja – zarówno do języka hiszpańskiego, jak i pracy nauczyciela. Byłam zdecydowa-na zdobyć wiedzę z zakresu metodyki i dy-daktyki języka. Miałam doskonałą okazję zdobycia tej wiedzy, gdyż kurs oparty był na praktycznym wdrożeniu technik, metod nauczania/uczenia się języka obcego oraz sposobów ich ewaluacji.

wartość działania dLa BenefiCJenTaZostałam wyposażona w konkretne pomy-sły i materiały, które wykorzystuję w pracy ze swoimi uczniami. Kurs bazował na opro-gramowaniu Acción jako narzędziu służą-cemu do generowania trzech typów gier dydaktycznych w różnych konfiguracjach i dotyczących nieograniczonej liczby zagad-nień językowych. Prowadzony był w oparciu o nowoczesne metody nauczania takie jak: nauczanie w grupie, praca w grupach robo-czych, prezentacje wideo, prezentacje mul-timedialne, filmy edukacyjne, gry i zabawy językowe, które obecnie wdrażam z dużym sukcesem.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWBrałam udział w wycieczkach fakultatyw-nych, wzbogacających wiedzę ogólną na temat historii i bogactwa kulturalnego Hiszpanii, poznałam aspekty kulturowe, takie jak muzyka, wybitne postacie, sztuka, tradycja itp. W celu lepszego zarządzania klasą i zwiększenia efektywności pracy or-ganizatorzy przeprowadzili również zajęcia z coachingu.

zarządzanie CzaSemPodczas kursu byłam zdeterminowana, by skorzystać z każdej minuty szkolenia w jak najbardziej efektywny sposób. Jakość wie-dzy była bardzo satysfakcjonująca, wyma-gało to ode mnie systematyzacji zdobywa-nych informacji i aktywnego słuchania.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięW teczce w formie skorowidza gromadzi-łam otrzymywane materiały według blo-ków tematycznych, zaznaczałam punkty szczególnie istotne dla mnie, np. wska-zówki prowadzących, przykłady zadań, tytuły książek itd., tworząc bazę, z której obecnie korzystam. Prowadziłam szcze-gółową dokumentację każdych zajęć, a także na życzenia otrzymywałam od pro-wadzących dodatkowe materiały w formie elektronicznej.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięPodczas szkolenia teorię wprowadzali-śmy w praktykę, przedstawiając własną interpretację poznanej metody, co mnie osobiście tak zainspirowało, że od razu dokonywałam projekcji na zajęcia kółka hiszpańskiego, które prowadzę, ale i rów-nież na pozostałe przedmioty – technikę i informatykę.

Bilans korzyściWażne było dla mnie wzbogacanie słow-nictwa, dlatego nowo poznane słówka opracowywałam w formie fiszek, żeby na następnych zajęciach swobodnie ich uży-wać. Uczestniczyłam również w nieobo-wiązkowych zajęciach (np. nauka gotowa-

nia, lekcja sztuki czy tańca flamenco), by poznać także aspekty kulturowe i społecz-nościowe.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiPodczas szkolenia poznałam tajniki sku-tecznego nauczania i uczenia się języka hiszpańskiego zarówno w kontekście me-todologicznym, jak i dydaktycznym. Rozwi-nęłam umiejętności uczenia się, otwiera-jąc się na nowe kanały wiedzy i otaczając się językiem hiszpańskim m.in. aktywnie biorąc udział w wydarzeniach związanych z kulturą Hiszpanii. To sprawiło, że język hiszpański nie tylko był narzędziem do po-rozumiewania się i nowym etapem w na-uczaniu, ale i zamiłowaniem, którym moż-na zarażać, co udało mi się w przypadku moich uczniów.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiNauczyłam się refleksyjnego podejścia do pracy nauczyciela, dzięki czemu dzieci z pewnością łatwiej przyswajają wiadomo-ści przekazywane w sposób pasjonujący, wynikający nie tylko z wiedzy podręczniko-wej, ale przede wszystkim z doświadczenia i przeżyć w samej stolicy Hiszpanii. Prowa-dzący prezentowali nowatorskie metody ewaluacji pracy uczniów i kontaktu z nimi – m.in. wykorzystanie portali społeczno-ściowych, do których wielu nauczycieli podchodzi sceptycznie, oraz metody open learning. Pozwoliło otworzyć się na kon-takty z rodzicami i uczniami oraz wzmoc-nić współpracę i obopólne zaangażowanie. Wiedza zdobyta podczas wymiany doświad-czeń, refleksji oraz obserwacji swobodnej,

edUinsPiracje 2012

aUtor / szkoła

joanna dera

Zespół Szkolno- -Przedszkolny nr 1

im. Adama Rapackiego

ul. Zemska 16c, 54-438 Wrocław e-mail: [email protected]

www.sp113.wroc.pl

tytUł ProjektU

Curso de actualización de español y nuevas tecnologías para profesores y profesoras de

español (http://www.wix.com/comeniusp113/9)

nazwa akcji Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej

miejsce kUrsU TANDEM, Escuela Internacional,

Madryd, Hiszpania

nUmer ProjektU 2011-1-PL1-COM02-16379

17


a zarazem pełnej godności relacji pomię-dzy studentami a wykładowcą hiszpańskim i jego metod pracy, pomogły mi przełamać dotychczasowe schematy, rozwinąć pasje i przełamać stereotypy.

wykorzystanie WCześnieJSzYCH dośWiadCzeńWcześniejsza znajomość zagadnień infor-matycznych pozwoliła mi podczas korzy-stania z oprogramowania Acción zdobyć dodatkowe wiadomości, a innym uczest-nikom służyć pomocą. Udział w poprzed-nich projektach Comeniusa pozwolił mi dzielić się wiedzą na temat przygotowania i przebiegu wielostronnych projektów oraz wypełniania wniosków. Na własnym przy-kładzie, tym razem jako ucznia, zrozumia-łam także, jak ważne jest wdrażanie metod aktywizujących i stosowanie narzędzi TIK.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieJako nauczyciel techniki i informatyki zin-tensyfikowałam zróżnicowanie metod na-uczania, bardziej angażując dzieci w proces uczenia się. Kluczowym efektem realizacji tego kursu jest prowadzenie kółka hispa-nistów, na które regularnie przychodzi 15 osób; nastąpił zatem wzrost moich moż-liwości zawodowych.

insPiracje do daLSzeGo działaniaMoim osobistym sukcesem jest to, że uczestniczki kółka z klasy VI zdecydowa-ne są kontynuować naukę hiszpańskiego, który stał się ich pasją. Część uczestników kółka w ramach programu Comenius miała okazję wyjechać do Hiszpanii. Promuję ideę

programu „Uczenie się przez całe życie” wśród uczniów, studentów i nauczycieli, informując w jaki sposób z niego najlepiej skorzystać.

sUkces – innowacyjność działaniaW aspekcie humanistycznym kurs uświa-domił mi, jak ważne jest dążenie to samo-rozwoju, ale i otwarcie się na kulturę euro-pejską oraz współpracę międzynarodową. Na lekcjach stosuję innowacyjne narzędzia i programy, wykorzystuję strony interne-towe, które są interaktywne i oddziałują na wiele zmysłów jednocześnie, np. pro-gram Acción, CVC. Mi mundo en palabras itp. Najlepszym dowodem efektywności są moi uczniowie, gdyż zauważają i docenia-ją innowacyjne metody nauczania, które wprowadziłam. Osobiście kurs dał mi wiele

motywacji, uczynił mnie nauczycielem nie tylko lepszym, ale i szczęśliwszym, a także świadomym własnych umiejętności.

UPowszecHnianie i wykorzystywanie osiągnięć z kUrsUEfekty i materiały ze szkolenia przedsta-wiłam współpracownikom i kolegom ze studiów w postaci prezentacji oraz pomo-cy przy wypełnianiu formularza, a także pomocy w wyszukiwaniu kursów. Własną postawą i umiejętnościami przyczyniam się do promocji swojej placówki. Przede-finiowałam rolę nauczyciela i podejścia w sposobie nauczania oraz wprowadzania nowych metod nauczania, narzędzi TIK i korzystania z e-learningu.

pOznałam tajniKi sKutecznegO nauczania i uczenia się języKa hiszpańsKiegO, w KOnteKście metOdOlOgicznym i dydaKtycznym

18

EDUinspiracjE 2012

motywacjaOczekiwałem, że kurs wskaże konkretne sposoby motywujące i aktywizujące uczniów, zapozna z nowymi technikami uczenia się i osiągania celów oraz wskaże nowe przy-rządy do bardziej efektywnego pobudza-nia grupy do działania i monitorowania jej, a wszystko to przy zastosowaniu innowacyj-nych metod technologii komputerowej.

znaczenie, iSToTność dLa BenefiCJenTaMoi uczniowie, często niemogący wyjść z domu, bo ogranicza ich niepełnospraw-ność, odnajdują się właśnie w technologii informacyjnej i komunikacyjnej, szczególnie, jeśli chodzi o tak modne we współczesnym świecie portale społecznościowe. Komputer stwarza możliwości w nawiązywaniu kon-taktów z otoczeniem, pozwala na poszerze-nie kontaktów społecznych przez wspólne ze zdrowymi dziećmi zainteresowania np. grami czy oprogramowaniem. Chciałbym również na tym polu być ich przewodnikiem. Informatyka ciągle się rozwija, dlatego i mnie dotyczy obowiązek ciągłego rozwo-ju i czerpanie z niego korzyści – nie tylko dla siebie, ale szczególnie dla dzieci nie-pełnosprawnych intelektualnie i ruchowo,

aUtor / szkoła

sławomir Borkowski

Szkoła Podstawowa nr 25 Integracyjna

im. Synów Pułków, Zespół Szkół nr 19

ul. Adama Grzymały-Siedleckiego 11

85-868 Bydgoszcz e-mail: [email protected]

www.zs19bydgoszcz.szkolnastrona.pl

tytUł ProjektU Zastosowanie TIK w nauczaniu i uczeniu się

metoda projektu edukacyjnego

miejsce kUrsU Smart Solutions Ltd., Malta,

www.smartsolutotionsmalta.com

nazwa akcji Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej


dla których „usprawnienia” komputer wy-daje się środkiem nieodzownym. Poprzez wzmocnienie swoich kompetencji infor-matycznych chciałem także zainteresować moich uczniów budowaniem i programo-waniem robota LegoMindstorms NXT, by stworzyć w przyszłości pierwszą w Byd-goszczy drużynę FLL.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWSzkolenie będzie także pomocne przy na-wiązaniu i podtrzymywaniu kontaktów mię-dzynarodowych poprzez realizację nowych projektów eTwinning oraz projektów Co-meniusa. Kurs w pełni odpowiadał moim potrzebom szkoleniowym. Dotykał bowiem samej ich istoty w bardzo praktycznym aspekcie! Uczeń podejmując pracę z komputerem, poznaje jego tajniki, a komputerowe progra-my wpływają bezpośrednio i pośrednio na podnoszenie sprawności np. pisania i czyta-nia. Jeden z moich uczniów z zaburzeniami zachowania, a jednocześnie z ponadprze-ciętną inteligencją wykazuje ogromne zain-teresowanie i wiedzę z zakresu technologii komputerowej, co sprawia, że na niektóre

jego pytania z tego zakresu ciągle nie jestem w stanie mu odpowiedzieć. Żeby móc na-dążać za potrzebami swoich wychowanków sam wciąż potrzebuję fachowego meryto-rycznego i pedagogicznego wsparcia.

wysiłek, naKład praCYWiedzę nabytą w czasie wykładów wielo-krotnie praktykowałem w czasie warszta-tów w ramach realizowanego szkolenia. Dla mnie najważniejsza jest praktyka. Po powrocie z zajęć ćwiczyłem zastosowanie poszczególnych programów w zaciszu swe-go pokoju hotelowego. Kosztowało to wiele czasu, ale nabyta wiedza i doświadczenie są bezcenne!

zarządzanie informaCJą, Wiedzą i CzaSemWiedza, którą posiadam i nabyte doświad-czenie decydują o wykorzystaniu zdobytych informacji. Wiem, jak je odpowiednio wyko-rzystać. Wszystko to sprawia, że choć zarzą-dzanie informacją nie jest czynnością prostą – staje się koniecznością. Choćby dlatego, że zasadniczy cel zarządzania informacją ma w konsekwencji przynieść zysk, czyli skut-kować na przykład wzrostem efektów dzia-łalności mojej pracy z uczniami.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięKiedyś myślałem, że jeśli sam czegoś nie zrobię, to nikt tego dobrze nie zrobi. Na-uczyłem się delegować sprawy i zyskałem czas! Kwestia nabrania umiejętności – na-uczyć kogoś, kto to potrafi i delegować. Wy-maga to bardzo dużo wysiłku, bo najtrudniej przełamać własne stereotypy, ale warto, bo

szczególnym pOwOdem dO radOści dla mnie jaKO nauczyciela jest faKt, że na zajęcia chętnie przychOdzą uczniOwie z różnymi dysfunKcjami

19


tak naprawdę, rozdzielając obowiązki, robi-my innym przysługę. Grunt to koordynacja!

osiągnięcia/zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiNajcenniejszą wartością wyniesioną ze szkolenia była dla mnie możliwość poznania i udoskonalenia umiejętności stosowania innowacyjnych technologii komputerowych. Poznałem Concept Maps – graficzne na-rzędzie do tworzenia i reprezentacji wie-dzy w wirtualnym środowisku współpracy, a także zasady budowania dynamicznych prezentacji za pomocą Prezi.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiPrzećwiczyłem proces tworzenia animowa-nych filmów. Poszerzyłem znajomość Au-daCity, Movie Maker. Zdobyłem nowe, cenne informacje na temat programu eTwinning.

rezUltatyNawiązałem kontakty z uczestnikami kur-su. Zrozumiałem, iż wiedzę przyswajamy przede wszystkim poprzez możliwość prak-tycznego jej zastosowania! Przebywanie w środowisku, którego językiem komunika-cji był angielski pozwoliło mi na praktycz-ne posługiwanie się nim oraz na wymianę doświadczeń zawodowych.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieBył to już trzeci projekt zrealizowany przeze mnie dzięki programowi Comenius – Mo-bilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej. Jak każdy z poprzednich, tak i ten, pozwolił mi

wyjść poza utarte ramy uczenia się. Myślę, że swoim doświadczeniem, energią i pew-nością siebie wzbudzam zaufanie wśród uczniów i ich rodziców.

insPiracje do daLSzeGo działaniaDoświadczenie międzynarodowego środo-wiska jeszcze bardziej otworzyło mnie na przyswajanie wszelkich nowości w dziedzi-nie nauczania i wychowania dzieci i mło-dzieży, bogactwo kulturowe Europy, a także zrozumienie osób inaczej myślących.

UPowszecHnianie WYniKÓW O odbytym szkoleniu poinformowałem przede wszystkim lokalne środowisko za pomocą strony internetowej szkoły oraz

szkolnej tablicy Comeniusa. Swoim do-świadczeniem z kursu podzieliłem się także z gronem pedagogicznym szkoły, przygotowując specjalną prezentację mul-timedialną.

wykorzystanie rezULTaTÓWNa co dzień stosuję w nauczaniu program PowerPoint do tworzenia quizów, testów, Concept Mapping za pomocą IHMC Camp-Tools oraz Prezi. Poza tym nagrywamy i edytujemy wraz z uczniami pliki audio oraz wideo za pomocą Audacity oraz Movie Ma-ker. Jest to niezmiernie przydatne, zwłasz-cza przy realizacji dwóch projektów Co-meniusa – partnerskiej współpracy szkół. Prowadzę także zajęcia z uczniami ze szko-ły podstawowej na temat konstruowania

i programowania robota LegoMindstorms NXT, które cieszą się wielkim zaintereso-waniem moich uczniów.

wnioski, refleksjeSzczególnym powodem do radości dla mnie jako nauczyciela ze specjalnym przy-gotowaniem pedagogicznym jest fakt, że na zajęcia te chętnie przychodzą uczniowie z różnymi dysfunkcjami. Ważne zadanie w postaci roli lidera grupy powierzyłem jed-nemu z moich byłych wychowanków, obec-nie uczniowi naszego gimnazjum, który posiada orzeczenie poradni psychologicz-no-pedagogicznej w związku z zaburze-niami zachowania. W roli tej sprawdza się wspaniale jako wzorowy uczeń. Uważam to za wielki wychowawczy sukces!

20

EDUinspiracjE 2012

motywacjaMożliwość praktycznego zastosowaniem wiedzy zdobytej na uczelni, sprawdzian moich umiejętności językowych i perso-nalnych. Podjecie wyzwania wymagającego wielkiego poświęcenia i entuzjazmu.

cel działaniaWzbogacenie doświadczenia zawodowego i osobistego; chęć sprawdzenia za granicą własnych pomysłów dydaktycznych oraz wiedzy zdobytej podczas studiów; poznanie ciekawych rozwiązań stosowanych w ob-cym systemie edukacyjnym; możliwość by-cia ambasadorem języka i kultury polskiej; doskonalenie znajomości języków obcych.

wartość działania dLa BenefiCJenTaZnacznie poprawiłem moje kompetencje ję-zykowe dzięki codziennemu kontaktowi z ję-zykiem, poznałem różnice kulturowe i men-talność ludzi żyjących na południu Włoch. Nauczyłem się szkolnych obyczajów, po-znałem młodych ludzi i kadrę pedagogicz-ną oraz nawiązałem przyjaźnie. Była to dla mnie pierwsza okazja bycia nauczycielem w trakcie całego roku akademickiego.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWJako asystent Comeniusa pracowałem z nauczycielkami języka angielskiego, fran-cuskiego i hiszpańskiego. Mój profil języko-wy odpowiadał w pełni potrzebom instytucji przyjmującej. Biorąc udział w nowocze-snych programach wymagających od na-uczycieli większego nakładu pracy, mogłem udoskonalić mój warsztat.

aUtor / szkoła

kacPer nowacki

Uniwersytet Łódzki

ul. Narutowicza 65, 90-131 Łódź

nazwa akcji Asystentura Comeniusa

miejsce asystentUry Scuola Sec. 1° Grado”Niccolo’ Andria”,

Massafra, Włochy


znaczenie dLa BenefiCJenTaJako asystent języków obcych mogłem na-uczyć się, jak się korzysta z tablicy interak-tywnej, zapoznać się z oprogramowaniem, które pozwala na pełne wykorzystanie jej możliwości. Miałem okazję nauczyć się wykorzystywania profesjonalnego rzutnika multimedialnego w laboratorium języko-wym oraz w sali plenarnej do prezentacji ważnych wydarzeń z życia szkoły lub spo-tkań rady pedagogicznej.

zarządzanie proCeSem UCzenia Się Początkowo uczyłem języka angielskiego, francuskiego i hiszpańskiego w klasach

pierwszych i drugich w wymiarze 16 godzin tygodniowo, od poniedziałku do czwartku. W semestrze zimowym przygotowałem zaję-cia pokazowe z języków obcych dla uczniów szkół podstawowych oraz organizowałem koncert bożonarodzeniowy. W semestrze let-nim przygotowałem uczniów klas I-III do eg-zaminu Trinity oraz uczniów klas III do egza-minu z języka obcego na koniec gimnazjum.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięNauczyłem się wypełniać profesjonalne formularze i programować moje zajęcia. Kurs wymaga kompletnego opisania sce-nariusza każdej z lekcji, metodologii oraz

21


wyników. Jest to z początku dość trudne, ale w praktyce bardzo przydatne, bo pozwa-la uniknąć pustych lekcji. Brałem udział w wyjazdach i wycieczkach organizowanych przez szkołę w ramach projektów partner-skich Comenius oraz lokalnych inicjatyw kulturalnych. Przygotowałem lekcję poka-zową w ramach akcji promocyjnej szkoły.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięSzkoła zapewniła mi nieograniczony dostęp do komputera z Internetem, ksero, dru-karki, pracowni komputerowych, biblioteki oraz pokoju nauczycielskiego. Dzięki temu mogłem efektywnie wykorzystać godziny przeznaczone na obowiązki i mieć więcej czasu wolnego w pozostałe dni. Jeśli chodzi o kompetencję uczenia się, kluczowe zna-czenie dla mnie miało nauczanie we wszyst-kich klasach oraz możliwość współpracy ze wszystkimi nauczycielami języków obcych.

realizacja CeLÓWAsystentura Comeniusa w moim przypad-ku osiągnęła wszystkie wyznaczone cele i opierała się na nauczaniu języków: angiel-skiego, francuskiego i hiszpańskiego, na promocji Polski, wdrażaniu nowych tech-nologii oraz uczestniczeniu w projektach europejskich (Euroutopia; Palaces, castels and art monuments; G.A.M.E).

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiMyślę, że każde z działań zakończyło się sukcesem. Przetwarzanie nabytych umie-jętności to przede wszystkim doświadcze-nie. Same materiały nie są przydatnie, jeżeli nie wiemy, jak z nich korzystać. Jako pomoc-nik nauczyciela nauczyłem się pracować z uczniami o specjalnych potrzebach, pra-cować w projektach międzyprzedmiotowych.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiNabrałem pewności siebie w kontakcie z uczniami z różnych grup wiekowych oraz z dużymi grupami dzieci. Poznałem cie-kawe metody dydaktycznie i pedagogiczne stosowane w szkole (klasa 2.0 i prowadze-nie działań na forum internetowym, kontakt i kontrola uczniów za pośrednictwem porta-lu Facebook, używanie jednej książki, która zawiera podręcznik, ćwiczenia, repetytorium gramatyczne oraz płyty CD, praca z wykorzy-staniem laboratorium językowego, bardzo ciepłe kontakty pomiędzy uczniami a na-uczycielami z zachowaniem odpowiedniego dystansu, które wpływają na bardzo dobrą at-mosferę w szkole). Nauczyłem się pracować w zespole nauczycieli, słuchać rad starszych kolegów, ściśle współpracować z dyrekcją.

praKtyKa cOmeniusa dała mi więcej wiary we własne mOżliwOści adaptacji dO warunKów pracy

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieJeśli chodzi o moje umiejętności uczenia, to praktyka Comeniusa dała mi więcej wiary we własne możliwości adaptacji do warunków pracy. Bycie nauczycielem w innym kraju wymaga od asystenta nie tylko przygotowa-nia merytorycznego, ale także kulturowego.

innowacyjność działaniaNa prośbę dyrekcji prowadziłem również warsztat dla nauczycieli dotyczący obsłu-gi tablicy interaktywnej. Ważną innowacją w kontakcie z uczniami było wykorzystanie portali społecznościowych. Stworzenie pro-filu asystenta Comeniusa na Facebooku to bardzo atrakcyjna dla uczniów forma nauki języka angielskiego. Ważne były prezenta-cje o Polsce oraz wspólne z uczniami przy-

gotowywanie potraw naszej kuchni. Wszyst-kie te okazje dzięki nowym technologiom są lekcją otwartości na inne kultury i obyczaje, która jest bardzo ważna w procesie kształ-cenia w rozwijającej się Europie, zwłaszcza w małych miasteczkach, gdzie świadomość wielokulturowości jest bardzo niska.

UPowszecHnianie i wykorzystanie rezULTaTÓWDzięki dobremu kontaktowi ze szkołą część materiałów przygotowanych przeze mnie jest powtórnie wykorzystywana. Materiały przygotowywane przez uczniów w ramach klasy o profilu informatycznym są ciągle do-stępne na forum internetowym i mogą być wykorzystywane przez kolejne roczniki. Pre-zentacje o Polsce lub o projektach eTwin-ning są wciąż dostępne na platformie issuu (http://www.issuu.com/scuolaandriamas-safra). Materiały z kursu Trinity są przecho-wywane w osobnym skoroszycie w sekre-tariacie, dzięki temu następny asystent nie będzie musiał tworzyć kolejnej bazy danych, aby przygotować kurs. Ponadto wszyscy na-uczyciele języków obcych, z którymi przyszło mi pracować, otrzymali kserokopie moich materiałów (np. ćwiczeń gramatycznych, tek-stów piosenek).

rekomendacje Pod koniec wyjazdu sporządziłem osobną teczkę mojej Asystentury Comeniusa z ma-teriałami dotyczącymi poszczególnych języ-ków. Ponadto nagrałem płyty CD z piosenka-mi oraz ćwiczeniami dostępnymi w formacie pdf. W ten sposób kolejne roczniki uczniów oraz przyszli asystenci Comeniusa będą mo-gli korzystać z udanych pomysłów.

22

EDUinspiracjE 2012

motywacjaJuż na pierwszym roku studiów było dla mnie jasne, że żeby się rozwijać, należy poszerzać horyzonty i podpatrywać najlep-szych. Uniwersytet w Lund oferował możli-wość realizacji projektów badawczych w ra-mach studiów, za które przyznawane było punkty ECTS. Mogłem zaliczyć semestr studiów, jednocześnie zaczynając codzien-ną pracę w laboratorium. Dodatkowym czynnikiem było zainteresowanie kulturą skandynawską i możliwość doskonalenia języka angielskiego.

znaczenie dLa BenefiCJenTaProjekt, w którym jako chemik zatrudnio-ny byłem na Wydziale Fizyki Nuklearnej, a większość eksperymentów realizowałem w Centrum Biomedycznym, był idealny do nauki w wielu wymiarach. Nie tylko pozna-łem techniki eksperymentalne normalnie niedostępne dla chemików, ale też nauczy-łem się współpracować z różnymi typami naukowców.

wartość działania dLa BenefiCJenTaDzięki temu wyjazdowi mogłem podjąć świadomą decyzję, że doktorat realizuję w Polsce. Ponadto sukces realizowanego projektu spowodował, że łatwiej mi było uzyskać stypendia Ministra Nauki i Szkol-nictwa Wyższego, Fundacji Rodziny Kul-czyków, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, grantów badawczych Narodowego Centrum Nauki oraz znaleźć się w jednym z najlep-szych laboratorium chemicznych w Polsce. Moim opiekunem w laboratorium w Szwecji był dr Magnus Olsson. Było to niesamowi-cie szczęśliwe zrządzenie losu. Nauczyłem

aUtor / szkoła

jan Paczesny

Wydział Chemii, Uniwerystet im. Adama

Mickiewicza w Poznaniu

ul. Grunwaldzka 6, 60-780 Poznań

tytUł ProjektU Bystander Cell Death and Stress

Response in Irradiated Cell Cultures

nazwa akcji Mobilność studentów

– wyjazd na studia

miejsce stUdiowania Uniwersytet w Lund

nUmer ProjektU NW/ERASMUS/S/17/07

się, jak być dobrym opiekunem studentów realizujących praktyki lub przygotowują-cych prace dyplomowe. Najważniejsze jest dla mnie to, że osoby, którymi się opiekuję naukowo, osiągają sukcesy. Dzięki wyjaz-dowi jestem lepszym naukowcem i lepszym nauczycielem.

zarządzanie WiedząUczestniczyłem we wszystkich szkole-niach, seminariach oraz wykładach, w któ-rych brali udział członkowie grup badaw-czych, do których należałem. Jednocześnie wypełniałem wszystkie wymogi stawiane przed studentami zarówno polskiej, jak i szwedzkiej uczelni. Wykorzystywałem nowe techniki laboratoryjne, standardowo niedostępne dla chemików, oraz uczyłem się organizacji pracy w laboratorium. Bar-dzo cennym doświadczeniem była współ-praca w międzynarodowym i wielokulturo-wym zespole.

efektywna organizacja i WYKorzYSTYWanie CzaSU W proCeSie UCzenia SięJest to zagadnienie bardzo ważne w pracy badawczej. Najważniejsze jest tak plano-wać eksperymenty, by wszystkie niezbęd-ne narzędzia i odczynniki były na miejscu w określonym dniu. Obecnie opiekuję się dwoma studentkami z Politechniki War-szawskiej i realizuję trzy projekty badaw-cze. Tylko dzięki szybkiemu wdrażaniu się do pracy naukowej mogę w tej chwili za-równo brać udział we wszystkich pracach, jak i je koordynować.

rozwijanie komPetencji UmieJęTność UCzenia SięBadania naukowe wymagają kreatywności i umiejętności przyswajania nowej wiedzy. Najoryginalniejszym podejściem, jakie za-stosowałem w procesie uczenia się w no-wym miejscu, była swoista wymiana. Prosi-łem o pokazanie i wytłumaczenie procedur w zamian za ich dwukrotne wykonanie na korzyść osoby uczącej w późniejszym cza-sie. W ten sposób miałem masę pracy, jed-nak nikt nie odmawiał z powodu np. braku czasu.

prOblemy badawcze są znane Od lat, ale wymyślenie nOwegO, rOzwiązania zależy Od zdOlnOści wychOdzenia pOza utarte schematy

23


Bilans korzyściSwój czas w Szwecji wykorzystałem mak-symalnie. Oprócz pracy naukowej zdobyłem bliskich znajomych i przyjaciół. Zwiedziłem również większą część Skandynawii. Całe przedsięwzięcie kosztowało mnie dużo pracy i samozaparcia, ale zdecydowanie było warto.

oSiąGanie celówProjekt spełnił wszystkie pokładane w nim nadzieje. Oprócz pozytywnych wyników pra-cy badawczej pozwolił mi poznać jej spe-cyfikę oraz jak najlepiej wykorzystać bliską obecność specjalistów w danej dziedzinie. Okazuje się, że poza salą lekcyjną, w labo-ratorium, nawet najsurowsi profesorowie potrafią znaleźć czas, żeby omówić, na-uczyć i pokazać zagadnienia wybiegające poza ramy studiów.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiPublikowanie wyników badań w czasopi-smach z listy filadelfijskiej jest najlepszą, najbardziej pożądaną, ale i najtrudniejszą formą prezentowania pracy naukowej. Dwa artykuły naukowe studenta IV roku, których znaczące części i najważniejsze wyniki po-wstały przy moim współudziale, świadczą o uzyskaniu najlepszych możliwych rezul-tatów uczestnictwa w projekcie Erasmus. Był to dla mnie swoisty skok jakościowy: od studenta do badacza. Często problemy badawcze są znane od lat, ale wymyślenie nowego, działającego rozwiązania zależy właśnie od zdolności wychodzenia poza utarte schematy.

wykorzystanie WCześnieJSzYCH dośWiadCzeńStarałem się maksymalnie wykorzystać wiedzę i umiejętności specjalistów pracu-jących nie tylko na tym samym wydziale, ale również na innych wydziałach, tak by rozwiązać stojące przede mną problemy badawcze.

wPływ, insPiracje do daLSzeGo działaniaUdział w projekcie badawczym na najwyż-szym poziomie, we współpracy z naukow-cami o różnych specjalizacjach pokazał mi, jak powinno prowadzić się badania nauko-we. Wykorzystując tę wiedzę, udało mi się przygotować rozprawę doktorską w około dwa i pół roku. Dla mnie poznanie tajników prowadzenia pracy laboratoryjnej i doku-mentacji projektów naukowych było bardzo przełomowe. Wydaje się teraz, że wiedza ta nie jest wiedzą tajemną, trzeba tylko spo-tkać kogoś, od kogo można się uczyć i pod-patrywać.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzeniePozytywnym bodźcem często jest po prostu satysfakcja z ukończonego projektu badaw-czego, znalezienie odpowiedzi na zadane pytania i w konsekwencji publikacja nauko-wa. Przemyślana analiza problemu prowa-dzi do znalezienia rozsądnego sposobu na przeprowadzenie eksperymentu. Uważam, że daje ono najwięcej korzyści młodym ba-daczom, skutkując osiągnięciem pewności siebie i wiary we własne możliwości.

wykorzystanie WYniKÓW Niepożądanym zjawiskiem w radioterapii stosowanej w onkologii jest efekt widza. Okazuje się, że komórki, które nie były bez-pośrednio nienaświetlone, giną w wyniku terapii. Umierają nawet komórki zdrowe, które znajdują się w znacznej odległości od naświetlanego miejsca. Dlatego naświe-tlania są tak wyniszczające dla organizmu. Udowodniliśmy, że efekt widza ma znacznie większe konsekwencje niż się powszechnie sądziło. Pracowałem na modelowych ko-mórkach raka wątroby z linii HepG2. Mimo że bezpośrednio naświetlano jedynie mały obszar (1.13 mm2) około 0,02 proc. całej kolonii (dawka około 0.2 Gy – bardzo mała), obserwowano wzrost śmiertelności komó-

rek oddalonych o około 10 cm od miejsca naświetlania o około 50 proc. Wyniki zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie z listy filadelfijskiej „Radiation Research”.

wnioski/rekomendacjeNajważniejszym odkryciem było znalezie-nie czynnika pozwalającego na zablokowa-nie efektu widza (po opisaniu mechanizmu). Okazało się, że dodanie białka z grupy mi-kroglobulin praktycznie całkowicie chroni nienaświetlane komórki przed śmiercią. Poznanie mechanizmu i metody blokowa-nia efektu widza pozwala na skuteczniejszą radioterapię. Można zastosować dłuższe naświetlania o większej mocy bez powodo-wania uszkodzeń zdrowych tkanek.

24

EDUinspiracjE 2012

motywacja/cel działaniaW roku 2007 podjęłam pracę w Akademii Rolniczej w Szczecinie na stanowisku kie-rownika Działu Nauki i Współpracy z Za-granicą. Uczelnię charakteryzowała bar-dzo mała aktywność w realizacji projektów międzynarodowych, bardzo niski stopień mobilności studentów oraz duże rozbicie systemu finansowania, w tym brak spój-nego, efektywnego systemu finansowania działań realizowanych we współpracy z in-stytucjami zagranicznymi. Akademia przy-gotowywała się do sformułowania strategii uczelnianej, w której internacjonalizacja badań i kształcenia powinna stanowić je-den z priorytetów. W tej sytuacji uznałam, że warto jest przyjrzeć się doświadczeniu innej uczelni zagranicznej, która określi-ła takową strategię i realizuje mobilność studentów i pracowników na dużą ska-lę. Ciekawiły mnie również: rola w pro-cesie planowania strategicznego (w tym finansowego) odgrywana przez lokalny Dział Współpracy z Zagranicą, otoczenie prawno-finansowe, w którym uczelnia zagraniczna realizuje różnorakie projekty międzynarodowe, oraz przykłady dobrej praktyki w tym zakresie.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWPo zidentyfikowaniu potrzeb szkoleniowych przedstawiłam wstępny program szkolenia kierownikowi Działu Współpracy z Zagra-nicą Uniwersytetu Ernsta Moritza Arndta w Greifswaldzie. Program powstał na za-sadzie dopasowania na miarę – uczelnia przyjmująca okazała się bardzo elastyczna i wyrozumiała dla moich potrzeb. Dzięki

aUtor / szkoła

agata BrUska

Zachodniopomorski Uniwersytet

Technologiczny w Szczecinie,

Dział Kształcenia, Sekcja współpracy

z zagranicą

Al. Piastów 17, 70-310 Szczecin

nazwa akcji Wyjazd pracownika uczelni na szkolenia

miejsce szkolenia

Ernst-Moritz-Arndt Universitat Greifswald, Greifswald, Niemcy

nUmer ProjektU 1/OSM/2007/2008

temu pobyt w jednostce przyjmującej i re-alizacja zaproponowanego programu były optymalnie dostosowane do wskazanych potrzeb szkoleniowych, co pozwoliło na osiągnięcie zamierzonych rezultatów.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięMetoda szkolenia została zaproponowana przeze mnie i zaakceptowana przez uczel-nię przyjmującą. Najbardziej efektywne okazały się: – ogólne zorientowanie w specyfice uczelni

(misja, sposób organizacji, strategia in-ternacjonalizacji itp.);

– samodzielna analiza dokumentów od-noszących się do tematyki szkolenia

oraz prezentacja i obserwacja sposobu działania pracy jednostek, jak też osób w uczelni przyjmującej połączone z dys-kusją oraz sesją pytań-odpowiedzi;

– włączenie się w pracę jednostki przyjmu-jącej.

Bilans korzyściOceniam, że czas został efektywnie wyko-rzystany, a zastosowana metoda okazała się bardzo skuteczna w przyswajaniu wiedzy.

realizacja/oSiąGanie celówZrealizowany wyjazd szkoleniowy spełnił zakładane cele – wiedza w zakresie two-rzenia realnej uczelnianej strategii in-ternacjonalizacji została przyswojona, co

25


pozwoliło na zaproponowanie własnych rozwiązań dotyczących uczelni o innej spe-cyfice.

Przyswojenie i Przetworzenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiDzięki analizie systemu finansowania dzia-łań współpracy międzynarodowej przeła-many został schemat niełączenia źródeł finansowania (działalność naukowo-ba-dawcza oraz dydaktyczna), co pozwoliło na globalne spojrzenie na aktywność między-narodową uczelni. Samoświadomość dotycząca sposobu przy-swajania wiedzy pozwoliła na efektywne zaplanowanie szkolenia oraz zastosowanie zdobytej wiedzy w praktyce.

zdObyta wiedza zOstała wyKOrzystana przy prOpOnOwaniu zmian dO prOjeKtu

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieRealizacja projektu pozwoliła na założone wypracowanie pewnych rozwiązań w zakre-sie: określenia priorytetów strategii inter-nacjonalizacji Akademii Rolniczej w Szcze-cinie, zaproponowania zmian w systemie finansowania działań współpracy z zagrani-cą zmierzających do zwiększenia efektyw-ności, pozyskania środków oraz usprawnie-nie procedur, standardów obsługi studenta zagranicznego, jak również mobilnych stu-dentów i pracowników.

insPiracje do daLSzeGo działaniaZdobyta wiedza została przekazana podczas szkoleń wewnętrznych przeprowadzonych dla pracowników Działu Nauki i Współpracy

z Zagranicą Akademii Rolniczej w Szcze-cinie oraz koordynatorów wydziałowych programu Erasmus. Pobyt szkoleniowy pozwolił na zmianę indywidualnej perspek-tywy i uświadomił konieczność stworzenia spójnego systemu finansowania projektów międzynarodowych (w tym mobilności stu-dentów i pracowników uczelni).

wykorzystanie rezULTaTÓWBezpośrednio po zakończeniu pobytu prze-prowadzono analizę „międzynarodowych zasobów” Akademii Rolniczej w Szczecinie, w tym dwustronnych umów o współpracy naukowo-dydaktycznej oraz przygotowa-no zestawienie wyjazdów zagranicznych w ostatnich trzech latach. Opracowano elektroniczny system ewidencji wyjazdów zagranicznych. Zdobyta wiedza została wy-

korzystana przy proponowaniu zmian do projektu uczelnianej strategii, w tym przy uzupełnieniu jej o strategię internacjonali-zacji badań i kształcenia. Wiedzę tę zasto-sowano również przy tworzeniu uczelnianej strony informującej o możliwościach po-zyskiwania stypendiów zagranicznych oraz środków na realizację projektów międzyna-rodowych, jak też tworzeniu uczelnianych standardów obsługi studentów zagranicz-nych oraz studentów i pracowników wyjeż-dżających.

konklUzje oGÓLneDziałania związane z internacjonalizacją kształcenia są kontynuowane, w tym uczel-niana strona dla studentów zagranicznych oraz osób wyjeżdżających.

26

EDUinspiracjE 2012

motywacjaMoją główną motywacją była chęć pozna-nia kultury hiszpańskiej i odnalezienia się w zupełnie innym środowisku. Chciałem się również nauczyć języka hiszpańskiego, po-znać metody nauczania stosowane w Hisz-panii oraz poznać ludzi z różnych zakątków świata.

znaczenie dLa BenefiCJenTaDzięki możliwości wyboru przedmiotów w zakresie właściwym dla tematyki studiów poznałem wiele tematów do tej pory mi ob-cych.

zarządzanie informaCJą/Wiedzą/CzaSemZdobywanie wiedzy polegało na systema-tycznej nauce i uczestniczeniu w zajęciach. Ponieważ mój program studiów nie był zgodny z tym, który mają studenci w Hisz-panii, musiałem ustalić plan zajęć i uzyskać zgodę obu uczelni. Musiałem także zorga-nizować sobie czas w ten sposób, aby wy-starczyło go na naukę każdego przedmiotu, a zwłaszcza języka hiszpańskiego, który na początku stanowił dla mnie problemem.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięŻeby opanować język w zadowalającym stopniu i w szybkim tempie, wybrałem wszystkie moje przedmioty z wykładowym językiem hiszpańskim, nawet jeśli była możliwość, aby były po angielsku, któ-ry znam dobrze. Kolejnym krokiem było uczęszczanie na spotkania zwane wymianą językową, organizowane w różnych kawiar-niach i pubach. Spotkania te miały na celu

aUtor / szkoła

micHał ciesielski

Akademia Górniczo-Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

nazwa akcji

Mobilność studentów – wyjazd na studia

miejsce stUdiowania Universidad Politécnica De Valencia,

Hiszpania

nUmer ProjektU ERAS/51/11-12

integrację ludzi pochodzących z różnych krajów i mówiących w różnych językach.

Bilans korzyściNajlepszym sposobem nauki jest jej za-stosowanie w praktyce, więc te spotkania, podczas których starałem się jak najwięcej rozmawiać po hiszpańsku, wiele mi dały.

osiągnięcia/zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiAktualnie posługiwanie się językiem hisz-pańskim nie jest już dla mnie problemem. Cały czas staram się jednak doskonalić umiejętność porozumiewania się w nim. Jeśli chodzi o inne przedmioty, to zaliczy-łem wszystkie bez problemu, a co waż-

sKutKiem zdObytej wiedzy byłO wybranie cieKawegO tematu pracy magistersKiej, KtóregO wcześniej niKt nie pOruszył

27


zdObytą wiedzę wyKOrzystam w dOsKOnaleniu funKcjOnOwania firmy mOjegO pracOdawcy lub przy prOwadzeniu własnej działalnOści gOspOdarczej

wPływ na BenefiCJenTa, insPiracje do daLSzeGo działaniaRealizacja wymiany programu Erasmus wywarła na mnie ogromny wpływ, zarów-no pod względem umiejętności uczenia się, jak i pod każdym innym. Nauczyłem się rzeczy różnych od tych, które wcześniej poznałem na mojej uczelni macierzystej. To dało mi perspektywę spojrzenia oraz świe-żość myślenia, które postaram się wykorzy-stać w realizacji mojego projektu, którym się zajmuję w ramach pracy magisterskiej. Mój proces uczenia został zmieniony o tyle, że staram się jak najwięcej czasu poświęcić na zrozumienie danego zagadnienia i prze-ćwiczenie go w praktyce.

wykorzystanie rezULTaTÓWDzięki zdobyciu umiejętności programowa-nia wybrałem związany z tym temat pracy magisterskiej: Internetowe usługi geokodo-wania, w ramach której piszę geokodujący program mający podobne funkcje, co ko-mercyjny gigant firmy ESRI-ArcGIS. Myślę, że podczas pisania tego programu wciąż zdobywam wiedzę, która okaże się dla mnie bardzo przydatna w przyszłości, co – mam nadzieję – będzie miało korzystny wpływ na moją karierę zawodową.Innym przykładem zastosowania zdobytej wiedzy jest wzięcie udziału w konkursie organizowanym przez jedną z dużych firm zajmujących się geomatyką. Konkurs nie został jeszcze rozstrzygnięty, jeśli go wy-

niejsze, zdobyłem praktyczną wiedzę (pro-gramowanie), która na pewno będzie mi bardzo przydatna.

wykorzystanie dośWiadCzeńPomogła mi rozmowa ze studentami oraz z kadrą profesorską hiszpańskiej uczel-ni. Miało to duże znaczenie przy doborze przedmiotów i ustalaniu planu zajęć w po-czątkowym okresie mojego pobytu.

Przyswojenie i Przetworzenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiSkutkiem zdobytej wiedzy było wybranie ciekawego tematu pracy magisterskiej, którego wcześniej nikt nie rozwinął.

gram, zyskam bardzo dobry start w zawo-dzie (płatną praktykę w tej firmie).

konklUzje oGÓLneMyślę, że zdobytą wiedzę wykorzystam w przyszłości w doskonaleniu funkcjono-wania firmy mojego pracodawcy lub być może przy prowadzeniu własnej działalno-ści gospodarczej.Jeśli chodzi o zastosowanie umiejętności porozumiewania się w języku hiszpańskim, to jest to oczywiste – zyskuję ważny atut w moim CV i możliwość działania w przy-szłości na rynku hiszpańskojęzycznym.

28

EDUinspiracjE 2012

motywacjaKiedy po raz pierwszy usłyszałam o projek-cie Doświadczenia ponad granicami – gdyń-sko-helsingborskie partnerstwo na rzecz osób niepełnosprawnych, pomyślałam że nie jest on dedykowany dla mnie. Miałam niewielki staż pracy oraz poczucie, że mu-szę się jeszcze wiele nauczyć. Pomimo mo-jego uprzedzenia udałam się na spotkanie informujące o projekcie, w trakcie którego przekazano wszystkim kandydatom cel projektu oraz zadania, z jakimi będą się zmierzali stażyści.

znaczenie dLa BenefiCJenTaSzybko przekonałam się, że jest to oka-zja do zdobycia wiedzy na temat budowa-nia szwedzkiego systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych. Byłam ciekawa, czy szwedzkie rozwiązania są podobne, czy może diametralnie różne od naszych oraz czy będzie można wykorzystać je do usprawnienia pomagania na terenie Gdy-ni. Tematyka i założenia projektu były na-stawione na aktywność i zaangażowanie uczestników. Wymagały solidnego przy-gotowania przed wyjazdem na staż (nauka języka angielskiego, przygotowanie kultu-rowe), a także zdobycia niezbędnych infor-macji w jego trakcie i znalezienia odpowie-dzi na pytania postawione przed wylotem.

zarządzanie informaCJą i WiedząZdobywanie wiedzy w procesie uczenia się w ramach projektu zaczęło się już przed rozpoczęciem stażu w Helsingborgu. Bardzo przydatny był dla mnie kurs języka angiel-skiego, ponieważ przyswoiłam słownictwo stosowane w pracy zawodowej i swobodnie

aUtor / szkoła

dorota lePak

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

w Gdyni

ul. Grabowo 2, 81-265 Gdynia e-mail: [email protected]

www.mopsgdynia.pl

tytUł ProjektU Doświadczenia ponad granicami – gdyńsko- -helsingborskie partnerstwo na rzecz osób

niepełnosprawnych

nazwa akcji Projekty Mobilności – staże

zagraniczne dla pracowników http://www.doswiadczeniaponadgranicami.pl/

miejsce stażU Vard - och Omsorgsforvaltningen,

Helsingborg, Szwecja

nUmer ProjektU 2009-PL1-LEO02-06387

mogłam kontaktować się na terenie Szwe-cji. Niezwykle cenny okazał się kontakt z in-nymi uczestnikami grupy. Dzięki wspólnym przygotowaniom nastąpiła integracja grupy. Zaczęły się refleksje, konfrontowanie wiedzy i doświadczeń na tle innych uczestników.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięW trakcie dwutygodniowego stażu na te-renie Helsingborga zwiedzałam placówki zajmujące się pomocą osobom niepełno-sprawnym. Podczas wizyt był czas na py-tania i zgłębianie przekazywanej wiedzy. Codziennie spotykaliśmy się wspólnie z oso-bami monitorującymi i omawialiśmy mate-riał przekazywany nam danego dnia. Miałam okazję podzielić się swoimi spostrzeżeniami z innymi uczestnikami oraz posłuchać opinii

Kluczem dO rOzwiązywania prOblemów spOłecznych jest współpraca i nieustanny dialOg

moich kolegów. Spotkania te pozwalały mi uporządkować materiał, a także odnieść go do gdyńskiego systemu pomagania.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięProwadziłam dzienniczek stażysty, w którym zapisywałam swoje uwagi i spostrzeżenia. W trakcie stażu odbyłam praktykę w jednej z helsingborskich placówek, gdzie osobi-ście zapoznałam się ze sposobem i warun-kami pracy z klientem. Istotą jednak było wzajemnie uczenie się. Każda grupa sta-żowa zdobywała wiedzę i przekazywała ją kolejnemu zespołowi stażystów. W trakcie spotkań przekazywaliśmy nie tylko zdobyte informacje, ale także dzieliliśmy się wra-żeniami i spostrzeżeniami. Po powrocie ze stażu musieliśmy przygotować materiał do

29


przekazania dla kolejnej wyjeżdżającej gru-py stażowej. Znowu miałam okazję do pracy grupowej, której efektem była prezentacja i przygotowanie materiałów dla kolegów.

realizacja/oSiąGanie celówIstotnym elementem było przekazywanie wiedzy. Jako uczestniczka drugiej grupy stażowej uczestniczyłam w spotkaniu prze-kazującym wiedzę i doświadczenia pierw-szej grupy.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiW trakcie stażu mogłam zweryfikować do-świadczenia kolegów oraz poszerzyć wiedzę o interesujące mnie zagadnienia. Po powro-cie miałam okazję podzielić się własnymi doświadczeniami z kolejną grupą stażową oraz skonfrontować wiedzę z poprzednimi uczestnikami. Zdobywanie, przetwarzanie

i przyswajanie wiedzy odbywało się zarów-no indywidualnie, jak i w grupie. Początko-wo sama notowałam swoje spostrzeżenia, uwagi i doświadczenia oraz starałam się zrozumieć elementy szwedzkiego systemu pomocy społecznej.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiPrzekonałam się, że tylko systematyczna praca i regularne porządkowanie materia-łu dają mi poczucie rozwoju i nabywania nowej wiedzy. Kolejnym etapem mojego uczenia się była współpraca w grupie sta-żowej, która odbywała się poprzez wymianę doświadczeń i konfrontowanie zdobytych informacji. Spotkania wymagały ode mnie współpracy, kompromisu, koncentracji na zadaniach, a także wypracowania wspól-nych z grupą metod pracy.

na Każdym etapie rOzwOju zawOdOwegO mOżemy się uczyć, ale również inni mOgą się uczyć Od nas

wPływ na BenefiCJenTaDo czasu udziału w projekcie uczenie się kojarzyło mi się ze zgłębianiem podręcz-nikowej wiedzy oraz zdobywaniem umie-jętności w trakcie pracy. Przekonałam się, że efektywnie i równie skutecznie można uczyć się w grupie. Grupa pozwoliła mi na konfrontację mojego sposobu postrzegania rzeczywistości. Miałam okazję poznać do-świadczenia innych.

insPiracje do daLSzeGo działaniaZespołowa praca pokazała mi, jak moż-na współpracować w grupie, dzielić zada-nia, aby osiągnąć cel. Zaznajamianie się z doświadczeniami innych pozwoliło mi na efektywną naukę i poszerzanie horyzon-tów. Dzięki grupie byłam w stanie omówić zdobytą wiedzę, a także ocenić jej wartość i przydatność w dalszej pracy.

UPowszecHnianie WYniKÓW Dzięki udziałowi w projekcie miałam szan-sę uczestniczyć w tworzeniu kompendium wiedzy i doświadczeń. Wspólnie, wraz ze wszystkimi uczestnikami wyłanialiśmy naj-ciekawsze rozwiązania szwedzkiego syste-mu pomocy społecznej, które nazwaliśmy złotymi jabłkami. Uznaliśmy te elementy za warte zakorzenienia na naszym gdyńskim gruncie. Wzięłam udział w konferencji słu-żącej przekazaniu i upowszechnieniu zebra-nego materiału. Razem z innymi stażystami dzieliłam się zdobytą wiedzą i doświadcze-niami na temat pracy i rozwiązań szwedz-kich, a także wzięłam udział w dyskusji pa-nelowej poświęconej udziałowi w projekcie.Doświadczenia i wiedza uczestników sta-żu zostały przedstawione na stronie inter-

netowej projektu, która jest dostępna dla wszystkich zainteresowanych osób.

wykorzystanie rezULTaTÓWZakończenie projektu nie oznaczało roz-stania się z jego tematyką. Zaangażowa-nie uczestników spowodowało wyłonienie trzech grup problemowych, które pracowa-ły nad wybranymi zagadnieniami. Zespoły zastanawiały się i analizowały, jak poszcze-gólne rozwiązania szwedzkie można prze-nieść na grunt gdyński oraz spowodować, by stały się użyteczne dla naszych klientów.

konklUzje oGÓLneUdział w projekcie uświadomił mi, że na każdym etapie rozwoju zawodowego mo-żemy się uczyć, ale również inni mogą się uczyć od nas. Kluczem do rozwiązywania problemów społecznych jest współpraca i nieustanny dialog.

30

EDUinspiracjE 2012

motywacjaMotywacją do wzięcia udziału w projekcie była myśl o udoskonaleniu swoich umie-jętności, poznaniu języka i zdobyciu bardzo dobrej praktyki na przyszłość.

znaczenie dLa BenefiCJenTaProjekt był dla mnie bardzo ważny. Dzię-ki niemu mogłam porównać zakres mojej pracy w innym kraju i kulturze, co bardzo poszerzyło mój punkt widzenia na spe-cjalizację jaka jest grafika komputerowa. Pierwszy raz w życiu miałam okazję zapo-znać się z tak wieloma formami tworze-nia czegoś z niczego. Uczyłam się wielu nowych programów pod okiem specjalisty, byłam oceniana pod kątem wykonywania projektów na prawdziwe zlecenia i z przy-jemnością obserwowałam funkcjonowanie firmy graficznej.

wartość działania dLa BenefiCJenTaMyślę, że to jest to coś, co niesamowicie przyda mi się w życiu w kontekście moich nowych kompetencji, jak i w możliwości do-pisania tak dobrego stażu w CV.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięPodczas stażu nie pracowałam wyłącz-nie sama – bardzo chętnie słuchałam rad wszystkich osób w firmie oraz podpatrywa-łam ich działanie w celu poznania sztuczek stosowanych podczas tworzenia tak efek-townych wyników pracy.

aUtor / szkoła

karolina doPierała

Zespół Szkół nr 26 w Warszawie

ul. Urbanistów 3, 02-397 Warszawa

e-mail: [email protected]

nazwa akcji Projekty Mobilności – praktyki

zawodowe dla uczniów

organizator Praktyki zawodowej

The EuroPartnership Agency Ltd., Plymouth, UK

miejsce Praktyki Lockstone Design, Plymouth,

Wielka Brytania

nUmer ProjektU 2010-1-PL1-LEO01-10645

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięBardzo pozytywny wpływ na moją praktykę miało to, że prywatnie, w czasie wolnym, w ramach hobby zajmuję się dokładnie tym, w czym byłam szkolona.

sUkcesStaż nie był typową pracą, ale także wiel-ką przyjemnością! Godzin przesiedzianych w firmie zdecydowanie nie uważam za zmar-nowane – w tak krótkim czasie chyba nigdy wcześniej nie zdobyłam tak wielkiej wiedzy i nie poznałam tak fantastycznych ludzi, mimo że początkowo porozumiewanie się w języku angielskim nie było dla mnie łatwe.

dzięKi mOżliwOści wyjazdu na praKtyKi nauczyłam się, że O swOjej przyszłOści wartO pOmyśleć trOchę wcześniej niż na KilKa dni przed maturą

31


Bilans korzyściCzy było warto? Oczywiście, w tak młodym wieku nie każdy ma okazję wziąć udział w tak wielkim przedsięwzięciu i jestem dumna, że trafiło akurat na mnie i moich przyjaciół.

realizacja/oSiąGanie celówMoje cele zostały osiągnięte w stu procen-tach, powiedziałabym nawet, że ta górna granica została o wiele bardziej przekro-czona. Po stażu nie oczekiwałam aż tak wielkich efektów w postępie moich umie-jętności oraz w porozumiewaniu się w języ-ku angielskim.

poprawic czarny

osiągnięcia/zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiZdecydowanie nauczyłam się więcej niż oczekiwałam, a miałam wrażenie, że mój superwizor najchętniej wepchnąłby mi do głowy jeszcze trochę informacji. Nauczyłam się szukać inspiracji przy two-rzeniu, zmieniłam trochę swój styl (i z per-spektywy czasu już wiem, że nie był on taki dobry, za jaki go uważałam) oraz przesta-łam tworzyć wszystko pod jeden schemat.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiKrytyka i uwagi dotyczące mojej twórczo-ści nauczyły mnie bycia krytycznym wobec

siebie oraz wielkiego dystansu, co spra-wia, że z chęcią poprawiam to, co robię razy tak długo aż rzeczywiście uznam to już za w pełni zrobione. Bardzo się cieszę, że wszystkie podstawy wykorzystywanych przeze mnie programów już znałam i za-miast uczyć się ich od początku, mogłam poznawać głębsze tajniki różnych możliwo-ści, które oferowały mi dane aplikacje.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenie/insPiracje do daLSzeGo działaniaChoć na mnie staż wywarł niesamowicie duży wpływ, to myślę, że na moje otoczenie jeszcze nie (nie licząc faktu, że przez mie-siąc nie było mnie w kraju). Ale podkreślam słowo „jeszcze”, bo mam szczerą nadzieję, że kiedyś (może za kilka miesięcy, a może za kilka lat) praktyki będą miały wielki wpływ na mojego przyszłego pracodawcę i jego firmę, gdy już zacznę w pełni wyko-rzystywać nabyte do tej pory umiejętności.

wykorzystanie rezULTaTÓWRezultaty projektu zostały przeze mnie wy-korzystane już naprawdę wiele razy – cho-ciażby na lekcjach Grafiki komputerowej, które mamy w szkole od tego roku, czy przy robieniu stron i innych projektów dla przy-jaciół i rodziny. Nie ma także problemu, gdy ktoś chce się mnie o coś poradzić albo prosi o pomoc przy różnych programach do two-rzenia animacji czy różnego typu grafiki.

pLanY na przYSzłośćDzięki możliwości wyjazdu na te prakty-ki nauczyłam się, że o swojej przyszłości warto pomyśleć trochę wcześniej niż na kil-ka dni przed maturą. Już wiem, że kiedyś chciałabym zostać grafikiem i że do tego czasu dobrze byłoby mieć kilka rzeczy do wpisania w CV. Postanowiłam więcej uczyć się sama obsługi co przydatniejszych pro-gramów do tworzenia grafiki i wreszcie za-cząć czytać różne tutoriale i inne publikacje dostępne w Internecie, bo choć do tej pory wolałam się uczyć metodą prób i błędów (co moim zdaniem jest niezawodną metodą), dopiero teraz zauważyłam, że jest mnóstwo osób wiedzących więcej ode mnie, od któ-rych bardzo wiele mogę się dowiedzieć.Znalazłam także pracę, aby co miesiąc móc połowę tego, co zarobię odkładać na specjalne konto, gdzie trzymam pieniądze przeznaczone na studia, na które za półtora roku zamierzam się dostać.

32

EDUinspiracjE 2012

motywacjaWyraźnie odczuwalne braki w zakresie praktycznej aplikacji rozwiązań e-learnin-gowych na szeroką skalę w sektorze ochro-ny i zarządzania dziedzictwem archeolo-gicznym.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWProjekt został zaplanowany jako odpowiedź na konieczność sformułowania systema-tycznych rozwiązań w zakresie kształcenia ustawicznego w dziedzinie ochrony i za-rządzania dziedzictwem archeologicznym dla podmiotów realizujących tę politykę, w szczególności pracowników sektora konserwacji i ochrony zabytków archeolo-gicznych.

wartość działania dLa BenefiCJenTaBiorąc pod uwagę brak wystarczających kompetencji zawodowych w wymienionej grupie, dużą aktywność tych osób oraz brak czasu, udostępnienie materiałów dydaktycznych w postaci kursów e-lear-ningowych w najnowszym standardzie (SCORM) pozwoliło na systematyczne zapoznanie się beneficjentów z najnowo-cześniejszymi rozwiązaniami w dziedzinie ochrony i zarządzania dziedzictwem ar-cheologicznym. Udało się także sformu-łować metodologię przetwarzania treści dydaktycznych w tym zakresie z postaci tradycyjnej w e-learningową.

aUtor / szkoła

arkadiUsz & jacek

marciniak

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

w Poznaniu, Instytut Prahistorii

ul. św. Marcin 78, 61-809 Poznań

e-mail: [email protected]

tytUł ProjektU Rozwiązania e-learningowe jako narzędzie

transferu wiedzy i podnoszenia umiejętności zawodowych w sektorze ochrony i zarządzania

dziedzictwem archeologicznym http://www.e-archaeology.org/

project-2007-2009.html

nazwa akcji Projekty Transferu Innowacji

nUmer ProjektU PL/07/LLP-LdV/T01/140017

realizacja prOjeKtu zwięKszyła świadOmOść pOtencjału rOzwiązań e-learningOwych w zaKresie OchrOny i zarządzania dziedzictwem archeOlOgicznym

zarządzanie informaCJą/Wiedzą/CzaSemZaproponowany model metodyczny oraz wytworzone materiały do zdalnego kształ-cenia stanowią wzorcowy model zarządza-nia informacją i wiedzą w procesie uczenia się. Kluczowym rozwiązaniem wypracowa-nego modelu był podział treści wykorzy-stywanych w procesie uczenia się na małe porcje wiedzy (learning objects). Są one dostosowane do specyfiki nauczania przy wykorzystaniu Internetu oraz umożliwiają

składanie materiałów dydaktycznych, przy-gotowanych na potrzeby różnych grup do-celowych z gotowych komponentów.

Proces naBYWania i rozWiJania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięUczestnicy szkolenia byli zobowiązani do zapoznania się z kolejnymi jednostkami szkoleniowymi (modułami), udostępnia-nymi w postaci wykładów interaktywnych i multimedialnych oraz wykonywania do-łączonych do nich ćwiczeń. Proces dydak-tyczny był realizowany według ściśle okre-ślonego harmonogramu, który uwzględniał oczekiwania grupy docelowej oraz specy-fikę nauczania w poszczególnych krajach uczestniczących w projekcie. Wykorzystane zostały także fora dyskusyjne, które pozwo-liły na omawianie szeregu praktycznych zagadnień. Uczestnicy szkolenia byli rów-nież zobowiązani do przygotowania dwóch prac pisemnych poświęconych praktycznej implementacji przekazywanych treści me-rytorycznych.

efektyZaproponowana forma szkolenia zdalne-go w modelu wspieranym przez nauczy-ciela z wykorzystaniem multimedialnych i interaktywnych materiałów dydaktycznych w postaci elektronicznej umożliwiała bene-ficjentom uczenie się w dowolnym czasie i miejscu bez konieczności przemieszcza-nia się na szkolenia stacjonarne.

33


zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiSzkolenia w wypracowanym modelu pozwo-liły na nieskrępowaną wymianę poglądów przez specjalistów z sektora ochrony i za-rządzania dziedzictwem archeologicznym. Były one prowadzone anonimowo w gronie specjalistów o dużej praktyce co pozwoliło na otwarte przedyskutowanie wielu prak-tycznych zagadnień oraz krytykę szeregu rozwiązań prawnych i administracyjnych.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiFora dyskusyjne oraz prace pisemne były w całości skoncentrowane na połączeniu najnowszych rozwiązań w zakresie ochro-ny i zarządzania dziedzictwem archeolo-gicznym z doświadczeniami beneficjentów i działaniami podejmowanymi przez nich w codziennej praktyce zawodowej. Oma-wiane zagadnienia merytoryczne były też stale odnoszone do rozwiązań prawnych, uregulowań administracyjnych i praktyki w tym zakresie w poszczególnych krajach uczestniczących w projekcie.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieZrealizowany projekt wykazał, że szkole-nia muszą być w pełni zindywidualizowane, powinny uwzględniać potrzeby konkretnej grupy docelowej z jej własnymi doświad-czeniami, potrzebami i oczekiwaniami.

innowacyjność działaniaMożliwość konstruowania programów szko-leniowych dla różnych grup zawodowych, w oparciu o treści dydaktyczne wypracowane w ramach tego projektu, jest zupełnie inno-

wacyjna i stanowi nową jakość w kształceniu ustawicznym w zakresie ochrony i zarzą-dzania dziedzictwem archeologicznym. Nie istnieją dotychczas na świecie żadne repo-zytoria zasobów e-learningowych, które za-wierałyby materiały dydaktyczne z zakresu ochrony i zarządzania dziedzictwem arche-ologicznym. Takie repozytorium, budowane w ramach trwającego obecnie drugiego pro-jektu Leonardo da Vinci, umożliwia ich łatwe przeszukiwanie i pozwala na samodzielne budowanie nowych modułów i programów szkoleniowych na bazie istniejących zaso-bów dydaktycznych.

insPiracje do daLSzeGo działaniaRealizacja projektu doprowadziła do: wzro-stu świadomości potencjału, jaki daje za-stosowanie rozwiązań e-learningowych (zupełnie wcześniej nieznanych) do naucza-nia zawodowego w zakresie ochrony i za-rządzania dziedzictwem archeologicznym.

wykorzystanie rezULTaTÓWMetodologia wypracowana w zrealizowanym projekcie została wykorzystana do wytworze-nia treści dydaktycznych w innym projekcie Leonardo da Vinci (Archaeology and Construc-tion Engineering Skills – ACES). Wypracowa-ne rozwiązania metodyczne zostały także w dużej mierze wykorzystane do wytwarza-nia treści dydaktycznych w projekcie unij-nym UAM: Unikatowy Absolwent = Możliwości. Wzrost potencjału dydaktycznego Uniwersytetu im. A. Mickiewicza poprzez proinnowacyjne kształcenie w jęz. angielskim, interdyscyplinar-ność, e-learning, inwestycje w kadry.

UPowszecHnianie WYniKÓW Materiałami szkoleniowymi, które powstały, zainteresowały się różne instytucje nie tylko z Europy, ale nawet ze Sri Lanki. Wszystkie treści szkoleniowe zostały także udostępnio-ne w języku hiszpańskim, co oznacza znaczne poszerzenie grona potencjalnych odbiorców. Kierownik projektu (Arkadiusz Marciniak) wy-głosił szereg referatów poświęconych aplika-cji e-learningu w zakresie archeologii i dzie-dzictwa archeologicznego w Europie i USA. Książka E-learning archaeology, będąca jed-nym z efektów projektu, została szeroko do-ceniona w Europie oraz USA.

PodsUmowanieNie ulega wątpliwości, że projekt odniósł pe-łen sukces dydaktyczny, metodyczny i mery-toryczny. Stanowi stałą inspirację dla nowych pomysłów i inicjatyw dydaktycznych oraz ba-dawczych w dziedzinie kształcenia ustawicz-nego w zakresie ochrony i zarządzania dzie-dzictwem archeologicznym. Wywołał znaczny ferment w środowiskach konserwatorskich w szeregu krajów europejskich.

34

EDUinspiracjE 2012

motywacjaJestem psychologiem i pracuję w domu pomocy społecznej dla osób chorych psy-chicznie. Mam pod opieką mieszkańców, którzy cierpią na różnego rodzaju zaburze-nia psychiczne, a także pamięci (tj. choro-ba Alzheimera, Picka, parkinsonizm i inne, w których pamięć przeszłości zanika i jest to bolesny proces). Sprawuję również opie-kę nad osobami chorymi na schizofrenię, których widzenie rodziny, osób z otoczenia bardzo różni się od ogółu społeczeństwa.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWMoją rolą jest szkolenie personelu ośrodka w zakresie świadczenia najlepszej opieki wobec osób chorych. Szkolenia, które pro-wadzę, dotyczą chorób, sposobów postępo-wania, wypalenia zawodowego, budowania relacji z podopiecznymi, komunikacji, kon-taktów z rodziną podopiecznych. Z uwagi na pełnione przeze mnie role i obowiązki zdecydowałam się na poszerzanie swojego warsztatu pracy, aby lepiej uczyć personel i lepiej rozumieć podopiecznych.

znaczenie dLa BenefiCJenTaWybrałam kurs Autobiographical Methodo-logies in Adult Education, ponieważ ta meto-da świetnie pasuje do specyfiki mojej pracy i moich klientów. Metoda autobiograficzna odwołuje się do indywidualnych doświad-czeń, przeformułowuje je w pozytywne i roz-wijające komunikaty, uczy refleksji nad swo-im życiem, relacjami oraz idealnie nadaje się do pracy z osobami mieszkającymi w domu pomocy społecznej oraz ich opiekunami.

aUtor / szkoła

anna linda

Powiatowy Dom Pomocy Społecznej w Ostrowinie,

gmina Oleśnica, Pracownia

psychologiczna Metamorfoza,

Anna Linda

ul. Sanatoryjna 17/5, 56-320 Krośnice e-mail: [email protected]

tytUł ProjektU Autobiographical Methodologies

in Adult Education

nazwa akcji Kursy doskonalenia zawodowego

kadry dla edukacji dorosłych

miejsce kUrsU CIAPE – National Permanent Learning Centre,

Rzym, Włochy www.ciape.it/it/training/97-diversity-

inclusive.html

nUmer ProjektU 2011-2-PL1-GRU03-20739

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięPoznałam nowe sposoby pracy z osoba-mi z zaburzeniami pamięci. Metodę au-tobiograficzną stosuję jako jedną z form przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu w czasie odpowiednich kursów, które pro-wadzę. Informacje o metodzie zaczęłam zdobywać jeszcze przed kursem, pisałam e-maile do organizatorki kursu, czytałam artykuły przez nią przysłane.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięW trakcie kursu pracowaliśmy metodą warsztatową, opracowywaliśmy własne książki opisujące nasze doświadczenia ży-ciowe, fotoreportaże, zwiedzaliśmy miejsca upamiętniające indywidualne historie, mu-zea, organizacje pozarządowe zbierające dokumenty, pieśni, powieści Europejczy-ków. Przez cały czas uczyłam się, ponieważ metoda autobiograficzna jest nastawiona na autorefleksję a różne aktywności, po-dejmowane zarówno w czasie zajęć, jak i w czasie wolnym, jej sprzyjały.

Bilans korzyściWarto było zainwestować czas i wysiłek w udział w kursie. Nauczyłam się lepiej porozumiewać z osobami z różnych części Europy, które pracują z podobnymi pod-opiecznymi i w zbliżonych obszarach zawo-dowych. Metoda autobiograficzna okazała się odpowiedzią na wiele pytań dotyczących nowych form pracy z pacjentami, klientami pomocy społecznej, jak również zdrowymi osobami. Razem pokonujemy trudności.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiW czasie treningu w Rzymie doświadczy-łam na sobie siły samoopisu i w ten sposób metoda autobiograficzna stała się dla mnie inspiracją do pracy nad moim sposobem opisywania świata. Nauczyłam się nowe-go sposobu patrzenia na świat. Kurs był prowadzony metodą warsztatową, dlatego dużo z niego zapamiętałam; formy ćwiczeń były ciekawe i inspirujące, niektóre z nich stosuję w mojej obecnej pracy trenerskiej.

35


Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiObecnie korzystamy jako grupa z platformy internetowej BOX NET i tam wymieniamy się informacjami, zdjęciami, materiałami szkoleniowymi. Zatem nadal uczę się od osób, z którymi spotkałam się w Rzymie. To nowa forma nauki, bo z reguły uczę się bezpośrednio od kogoś z kim pracuję, a tu mam do czynienia z wirtualną drogą prze-kazywania pomysłów, wspomnień itp.

wPływ na BenefiCJenTa, Spotkałam kilka niezwykłych osób z Portugalii, Austrii, Belgii, Włoch, Polski i nauczyłam się, że pasje może mieć każdy i wszędzie. Pośrednik poszukiwania pracy z Austrii okazał się zdolnym malarzem im-presjonistą. Pracowniczka socjalna z Por-tugalii potrafi tworzyć piękne obrazy i sceny z masy cukrowej na tortach i ciastach przez siebie samą upieczonych. Liderka projektu, Eleonora, tworzy przestrzeń do spotkań lu-dzi różnych przekonań, religii, kultur. Poka-zuje, że warto kierować się misją w swoim działaniu. Trener Andrea nauczył mnie uży-wania fotografii i technik plastycznych do tworzenia niepowtarzalnych historii życia każdej osoby, którą poznaję.

innowacyjność działaniaStosuję metodę autobiograficzną i jej techniki jako sposób przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu wśród pracow-ników służb społecznych. To mój autorski pomysł i przynosi świetne efekty, doda-je energii osobom, z którymi tworzę ich własne opowieści o pracy, misji, zaletach i innych aspektach pracy. Nauczyłam się

wiele o innych systemach opieki społecz-nej, niektóre wzory staram się wdrażać w swojej placówce np. spotkania super-wizyjne.

insPiracje do daLSzeGo działaniaMetoda autobiograficzna pozwala stoso-wać różnorodne techniki do pogłębienia refleksji nad własnym, niepowtarzalnym życiem – papierowa książka, fotografia, fo-toreportaż, wiersze, pieśni, listy, pamiętniki oraz idące z duchem czasu: blogi, prezen-tacje multimedialne, zapisy cyfrowe, zbiory w muzeach pamięci.

UPowszecHnianie WYniKÓW i wykorzystanie rezULTaTÓWTechniki, których nauczyłam się w trakcie kursu, wykorzystuję w trakcie prowadzonych przeze mnie treningów oraz w pracy z pod-opiecznymi, w czasie zajęć, na których two-rzymy opowieści integrujące, wzmacniające samoocenę, uczące zrozumienia, kształtu-jące empatię i inne kompetencje społeczne. Kurs metody autobiograficznej wykorzystuję na szkoleniach dotyczących pracy z senio-rami, osobami chorymi. Prowadziłam do tej pory kilka takich szkoleń i stosowałam wiedzę z kursu oraz metodę pracy w czasie swoich zajęć. Moje podejście do własnego

życia również uległo zmianie – zaczęłam je widzieć jako opowieść, którą sama opowia-dam i kreuję. Sposób, w jaki to robię, w dużej mierze zależy ode mnie i to mój niespodzie-wany, prywatny rezultat kursu.

PodsUmowanie, refLeKSJaNauczyłam się, że pokonywanie trudności emocjonalnych, edukacyjnych, społecz-nych, językowych jest fascynujące i można je opisać w dowolny sposób, aby czerpać z tego siłę. Uczę takiego opisywania swoje-go życia osoby, dla których prowadzę szko-lenia, aby i one mogły czerpać z tego siłę do trudnej pracy w opiece społecznej.

nauczyłam się lepiej pOrOzumiewać z OsObami z różnych części eurOpy, Które pracują z pOdObnymi pOdOpiecznymi i w zbliżOnych Obszarach zawOdOwych

36

EDUinspiracjE 2012

cel działaniaUdział w wizycie studyjnej zaplanowałam jako część realizowanego przeze mnie programu badawczego pt. Formy wychowa-nia przedszkolnego. Miał pomóc rozwiązać dylemat: dokąd podążyć ścieżką rozwoju naukowego? Jak znaleźć nowy obszar ba-dawczy?

motywacjaW trakcie realizacji programu badawczego okazało się, że nie jest to obszar, którym chciałabym się zajmować przez kilka kolej-nych lat. Bardzo ważna była potrzeba wy-miany doświadczeń z innymi naukowcami i praktykami. Zależało mi na konfrontacji moich pomysłów w międzynarodowym gro-nie ekspertów.

znaczenie dLa BenefiCJenTaZ perspektywy czasu mogę powiedzieć, że udział w wizycie studyjnej był dla mnie przełomowy. Korzystając z nabytych do-świadczeń, poszerzając i modyfikując swo-ją wiedzę na temat języków w przestrzeni edukacyjnej udało mi się zaprojektować badania naukowe, do którym jestem prze-konana.

zarządzanie informaCJą i CzaSemPrzed wyjazdem nawiązałam kontakt e-mailowy z uczestnikami wizyty i opisałam swoje oczekiwania. Otrzymałam informacje na tematy, które wymieniłam w korespon-dencji. Z częścią osób utrzymywałam stały kontakt dzięki portalom społecznościo-wym. Postanowiłam prowadzić dziennik do-kumentujący przebieg wizyty. Notowałam swoje pomysły, spostrzeżenia, pojawiające

aUtor / szkoła

marta kotarBa-

-kańczUgowska

Akademia Pedagogiki Specjalnej

im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

ul. Szczęścliwicka 40, 02-353 Warszawa

e-mail: [email protected]; www.aps.edu.pl

tytUł ProjektU Wczesnoszkolna edukacja

w wielojęzycznej społeczności

nazwa akcji Wizyty Studyjne

miejsce wizyty Stadtshulrat fur Wien, Europaburo,

Wiedeń, Austria

nUmer ProjektU 2010-2-PL1-KA101-16863

się koncepcje dotyczące ewentualnych pro-blemów badawczych, a także nowe pomysły powstające w wyniku obserwacji odwiedza-nych placówek czy rozmowy z przedstawi-cielami władz oświatowych, nauczycielami oraz uczestnikami wizyty.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięTo nieustanny konflikt poznawczy; brak równowagi, ponieważ moje przewidywania nie znajdowały potwierdzenia. Współpraca w grupie, konfrontowanie różnych punktów widzenia wzbudzały ciekawość poznawczą. Gdy obserwowałam zajęcia w ramach pro-jektu Sprachenkarussell (Językowa Karu-zela) w Europaschule, uznałam, że łatwo było odnieść wrażenie, iż uczniowie nicze-go się nie nauczą. Odkryłam, że takie na-stawienie jest związane z uwzględnieniem tradycyjnych kryteriów metodycznych, sto-sowanych przy ocenie zajęć z określonego języka np. języka angielskiego jako obcego. Stwierd ziłam że straciłam z pola widzenia główne cele zajęć, którymi są: zwiększanie świadomości językowej, oswajanie z różno-rodnością oraz kształtowanie kompetencji różnojęzycznej. To kopernikański przewrót w głowie ;-) zmusił mnie do poszukiwania nowych informacji i reorganizacji dotych-czasowej wiedzy.

Bilans korzyściDziałania te okazały się niezwykle sku-teczne w dłuższej perspektywie, gdy za-częłam przetwarzać zebrany materiał. Z dużą łatwością wyszukiwałam niezbęd-ne informacje potrzebne m.in. przy pisaniu artykułów naukowych. Notowanie swoich spostrzeżeń i konsultowanie ich z innymi

uczestnikami wizyty pomogło mi także zmienić własne nastawienie do obserwo-wanej rzeczywistości.

osiągnięcia Udział w wyjeździe wywołał zmianę w moim dotychczasowym postrzeganiu roli i zasad-ności kształcenia językowego. Zebrałam spory materiał na temat polityki języko-wej UE, metodyki rozwijania kompetencji różnojęzycznej uczniów, różnojęzyczności w przestrzeni edukacyjnej. Nawiązałam

37


współpracę z osobami, które działają na rzecz różnojęzyczności m.in. z Uniwersyte-tu w Strasburgu oraz z The European Ob-servatory for Plurilingualism (http://www.observatoireplurilinguisme.eu/). Zdobyte doświadczenia upowszechniałam podczas kilku spotkań w gronie wybitnych naukow-ców, np. podczas zagranicznej międzyna-rodowej konferencji naukowej Komunikacja jako narzędzie (po)rozumienia, w Niemczech, gdzie prezentowałam referat pt. Internatio-nal Students’ Community Cohesion based on the example of preschool group.

Przetworzenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiTaka wymiana poglądów pomagała mi wy-sondować atrakcyjność podjętego przeze mnie tematu. Byłam pozytywnie zasko-

czona jego recepcją. Każdorazowo podkre-ślam okoliczności zgromadzenia materiału badawczego i promuję program wizyt stu-dyjnych, zachęcając, szczególnie młodych pracowników naukowych, do aktywnego w nim udziału.

innowacyjność działaniaPodczas realizacji projektu natknęłam się na nowy i ciekawy problem badaw-czy, dotyczący dzieci obcojęzycznych, któ-rych obecność w instytucjach wychowania przedszkolnego stanowi spore wyzwanie dla opiekunów i osób planujących zadania dydaktyczno-wychowawcze dla tego etapu edukacyjnego. Zainspirowało mnie to do zaplanowania i zrealizowania pilotażowych badań dotyczących rozwiązań wspomaga-jących nauczanie i wychowanie dzieci z róż-norodnymi doświadczeniami językowymi i kulturowymi, które stosuje się w przed-szkolach oraz początkowych klasach szkoły podstawowej w Europie.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieW realizacji zamierzeń badawczych nie-zwykle pomocne okazało się nawiązanie kontaktu z jedną z uczestniczek wizyty studyjnej – Mary McStay z Wielkiej Bryta-nii. Dzięki jej uprzejmości oraz środkom na finansowanie programu badawczego, uzyskanym w konkursie statutowym APS, odbyłam wizytę w Londynie.

insPiracje do daLSzeGo działaniaPostanowiłam podjąć wyzwanie i zorgani-zować wizytę studyjną w Polsce, w swojej instytucji. Będzie to doskonała okazja do

tO KOperniKańsKi przewrót w głOwie ;-) zmusił mnie dO pOszuKiwania nOwych infOrmacji i reOrganizacji dOtychczasOwej wiedzy

upowszechnienia wyników moich badań, a także – co najważniejsze – mam nadzieję do kolejnych inspiracji. Do prac przygoto-wawczych zaprosiłam młodych pracowni-ków naukowych. Zgłoszona przeze mnie wizyta została pozytywnie zaakceptowana przez CEDEFOP i jest planowana w kwiet-niu 2013 r. Tytuł wizyty brzmi: Developing young learners’ communicative competences in a foreign language

UPowszecHnianie WYniKÓW Rezultaty projektu były systematycznie upowszechniane poprzez udział w między-narodowych konferencjach i publikacja ar-tykułów naukowych w czasopiśmie „Porad-nik Językowy”, „Języki Obce w Szkole” oraz „Kultura i Edukacja”;

wykorzystanie rezULTaTÓWUdział w wizycie studyjnej był dla mnie przełomowy. Udało mi się zaprojektować badania naukowe, które posłużą do rozpo-znania dyskursu różnojęzyczności w polity-ce oświatowej oraz językowej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych reinterpretacji oficjalnego dyskursu na po-ziomie edukacji przedszkolnej oraz wcze-snoszkolnej, a także do budowania porów-nań z rozwiązaniami stosowanymi w innych krajach UE.

konklUzjaWizyta studyjna kluczem do sukcesu!

38

EDUinspiracjE 2012

motywacja/cel działaniaW XIII Liceum Ogólnokształcącym w Kra-kowie pełnię funkcję wicedyrektora szkoły. Wnioskując o udział w międzynarodowej wizycie studyjnej chciałam poznać sposoby pracy liderów oraz przykłady dobrej prakty-ki w zakresie poprawy efektów kształcenia w szkołach europejskich. Zamierzałam wy-korzystać zdobyte doświadczenia do wpro-wadzania nowatorskich zmian w szkole, inspirowania i zachęcania nauczycieli do ich indywidualnego rozwoju, a poprzez to zwiększenia atrakcyjności i jakości naucza-nia w szkole.

wartość działania dLa BenefiCJenTaByło to ciekawe i wartościowe doświadcze-nie, okazja do poznania systemów edukacji różnych krajów europejskich, form, technik i metod pracy liderów szkolnych. Wspólne zajęcia w międzynarodowej grupie stały się okazją do wymiany doświadczeń w dziedzi-nie edukacji, kultury i tradycji reprezen-towanych w czasie wizyty krajów. Miałam możliwość wykorzystania w praktyce języka obcego. Ciekawym doświadczeniem było poznanie sposobów funkcjonowania szkół i umiejętności radzenia sobie z trudnościa-mi w tak odległym zakątku Europy, jakim jest Tromso w północnej Norwegii. Z przy-jemnością patrzyłam na pełnych radości, optymizmu i niezwykle ciepłych Norwegów żyjących w strefie klimatycznej, gdzie słoń-ce latem nie zachodzi za horyzont, a zimą przez 2 miesiące nie pojawia się na nim.

aUtor / szkoła

małgorzata kUlesza

XIII Liceum Ogólnokształcące

im. Bohaterów Westerplatte

w Krakowie

ul. Sądowa 4, 31-542 Kraków e-mail: [email protected] http://www.xiii-lo.krakow.pl/

tytUł ProjektU W jaki sposób liderzy szkolni wpływają

na efekty kształcenia w szkole?

nazwa akcji Wizyty Studyjne

miejsce wizyty Gronnasen Skole, Tromso, Norwegia

nUmer ProjektU 2009-1-PL1- KA101- 08012

zarządzanie informaCJą/WiedząTematyka wizyty w Tromso koncentrowała się wokół zagadnienia: W jaki sposób lide-rzy szkolni organizują proces edukacyjny dla wspierania uczenia się uczniów i nauczy-cieli? Uczestnicy prezentowali różne przy-kłady dobrej praktyki występujące w ich rodzimych krajach, a następnie w trakcie podsumowujących prezentacje dyskusji wymieniali się spostrzeżeniami i doświad-czeniami. Wszyscy byli niezwykle aktywni i zaangażowani w czasie pobytu; chętnie dzielili się swoimi doświadczeniami i dbali o miłą i serdeczną atmosferę.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięW czasie wizyty liderzy przedstawili pre-zentacje tematyczne, które były podstawą wymiany doświadczeń i poglądów: W jaki

ważnym zagadnieniem byłO wypracOwanie metOd twOrzenia warunKów dO funKcjOnOwania szKOły jaKO instytucji uczącej się

39


sposób liderzy szkolni wpływają na efekty uczenia się?; Metodyka i efekty pracy ze-społowej nauczycieli; Kształcenie i wspie-ranie młodych nauczycieli; Sposoby radze-nia sobie z trudnościami w pracy młodych nauczycieli; Wprowadzenie nowych metod pracy w celu poprawy wyników egzami-nów i uzyskanie lepszych wyników przez uczniów w badaniach PISA; Dostosowanie metod pracy do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; W jaki sposób udział w projektach europejskich wpływa na kształtowanie postaw liderskich zarów-no wśród uczniów, jak i nauczycieli, jakie nowe umiejętności nabywają uczniowie i nauczyciele dzięki współpracy z europej-skimi szkołami.

Bilans korzyściUdział w wizycie studyjnej, wspólna praca z liderami wielu szkół europejskich pozwo-lił mi zdobyć odpowiednią wiedzę z zakresu zarządzania szkołą oraz umożliwił przenie-sienie na własny grunt sprawdzonych już rozwiązań, sięgnięcie po przykłady dobrych praktyk, a także dał możliwość rozwoju m.in. kompetencji personalnych, przedsię-biorczości, kreatywnego podejścia do roz-wiązywania problemów i dzięki nim w na-turalny sposób wykorzystywać możliwości oferowane przez programy europejskie do realizowania działań na rzecz nauczycieli i uczniów oraz społeczności lokalnej.

efekty Udział w wizycie studyjnej zainspirował mnie do wprowadzenia szeregu innowacji w szkole. Szczególnie zainteresowało mnie tworzenie sieci liderów wśród nauczycieli,

którzy mają swobodę realizacji własnych pomysłów, w małych grupach zadaniowych, a dyrektor wspiera ich działania.

osiągnięcia/zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiUdział w wizycie studyjnej zmotywował mnie do dalszego doskonalenia znajomo-ści języków obcych oraz do poszerzania wiedzy na temat innych krajów, ich miesz-kańców. Przyczynił się do poznania kultury, problematyki społecznej i ekonomicznej krajów uczestniczących w spotkaniu a tak-że uświadomił, jak ważne jest wdrażanie wśród uczniów i nauczycieli wartości spo-łecznych – równości, tolerancji, szacunku wobec różnorodności kulturowej i społecz-nej w Europie, przygotowywania młodych ludzi do życia w społeczeństwie wielokul-turowym.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieWażnym zagadnieniem poruszanym w cza-sie wizyty było wypracowanie metod two-rzenia warunków do funkcjonowania szkoły jako instytucji uczącej się, nowoczesnej, otwartej na innowacje, w której nauczyciele uczą się od siebie nawzajem.

insPiracje do daLSzeGo działaniaPo wizycie przygotowaliśmy polsko-nor-weskie spotkanie w Krakowie, zatytułowa-ne Jak uczynić szkołę bardziej atrakcyjną? Uczestniczyło w nim 31 nauczycieli i dy-rekcja szkoły z Tromsø oraz wszyscy na-uczyciele i dyrektorzy XIII LO w Krakowie. Nauczyciele obu szkół mieli możliwość doskonalenia własnego warsztatu pracy,

UPowszecHnianie WYniKÓW Swoimi doświadczeniami z pobytu w Nor-wegii podzieliłam się z Kuratorium Oświaty w Krakowie oraz Wydziałem Edukacji Urzę-du Miasta Krakowa. Na stronie internetowej Portal Edukacyjny Miasta Krakowa pojawiła się informacja o możliwości udziału kadry kierowniczej oświaty w wizytach studyjnych. Mam nadzieję, że zachęci ona dyrektorów krakowskich szkół do składania odpowied-nich wniosków. Wspierając międzynarodo-wą współpracę, motywuję nauczycieli do ich indywidualnego rozwoju i mobilności.

wykorzystanie rezULTaTÓWZainicjowałam wprowadzenie w szkole Tygodnia projektów w ostatnim tygodniu nauki. Uczniowie pod nadzorem zespołów nauczycieli planują, a następnie realizują szereg projektów. Prezentują efekty swo-jej pracy, publikują na stronie internetowej szkoły. Bardzo cenne jest to, że zmniejszył się problem z frekwencją uczniów w okre-sie po klasyfikacji. Zwiększyła się też ak-tywność uczniów, ich przedsiębiorczość i inicjatywność.

wnioski Dzięki pracy zespołowej nauczyciele wy-korzystują swoje indywidualne możliwości i samodzielnie podejmują szereg inicjatyw, co przekłada się na jakość i atrakcyjność pracy szkoły; zwiększa się liczba kandy-datów do naszego liceum, szkoła staje się bardziej popularna w lokalnym środowisku. Współdziałanie nauczycieli przekłada się na współdziałanie uczniów.

byłO tO cieKawe i wartOściOwe dOświadczenie, OKazja dO pOznania systemów eduKacji różnych Krajów eurOpejsKich, fOrm, techniK i metOd pracy liderów szKOlnych

znalezienia nowych inspiracji do prowa-dzenia ciekawych lekcji, nabycia kolejnych kompetencji i kwalifikacji. Dzięki wizycie norweskich gości w naszej szkole nauczy-ciele XIII LO w Krakowie nawiązali nowe kontakty, które zamierzają wykorzystać w ramach przyszłej współpracy międzyna-rodowej. Możliwość wymiany doświadczeń między polskimi oraz norweskimi nauczy-cielami pozwoliła odpowiedzieć na pytanie, które było tematem konferencji: Jak uczynić szkołę bardziej atrakcyjną?

40

EDUinspiracjE 2012

motywacja/cel działaniaProblem kształtowania jakości w edukacji jest istotną kwestią w procesie nauczania. Pracując jednocześnie w placówce doskona-lenia nauczycieli i szkole ponadgimnazjalnej, mam możliwość przyglądania się pracy na-uczyciela jako konsultant i funkcjonowania w procesie jako nauczyciel języka obcego. Od doradcy osoby młodsze stażem i doświad-czeniem oczekują gotowych recept działania w obliczu napotykanych przeciwności. Od nauczyciela – stawiania czoło problemom, z jakimi stykamy się w szkole. Temat wizyty studyjnej odpowiadał moim oczekiwaniom w zakresie doskonalenia zawodowego

znaczenie dLa BenefiCJenTaWizyta, na którą złożyły się dyskusje pa-nelowe, prace zespołowe, warsztaty oraz obserwacje zajęć w pięciu szkołach róż-nego typu, stworzyła optymalne warunki obserwowania systemu wdrażania jakości. Wszyscy uczestnicy wyjazdu w rozmowach formalnych i spotkaniach pozaformalnych wymieniali poglądy, opinie, dzielili się przy-kładami dobrych praktyk przywiezionymi z własnych obszarów pracy.

wartość działania dLa BenefiCJenTaWrażenia i doświadczenia nabyte w ciągu tych kilku dni przerosły moje oczekiwa-nia. Wspólnie z nowymi europejskimi ko-leżankami i kolegami po fachu dzieliliśmy się wiedzą i obserwacjami poczynionymi w rodzimych krajach, ale również mogliśmy posłuchać o nowych rozwiązaniach dydak-tycznych, sprawdzonych w praktyce i za-kończonych sukcesem.

aUtor / szkoła

joanna kijewska

Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji

Nauczycieli we Włocławku, III LO

im.M.Konopnickiej we Włocławku

ul. Nowomiejska 15A, 87-800 Włocławek

e-mail: [email protected] www.cen.org.pl

tytUł ProjektU

How to improve quality in school education

nazwa akcji

Wizyta Studyjna

miejsce wizyty

Landessschulbehorde, Standort Osnabruck, Niemcy

nUmer ProjektU

2010-1-PL1-KA101-13035

zarządzanie informaCJą i CzaSemPierwszy kontakt z organizatorami zaowo-cował wymianą podstawowych informacji na temat naszych placówek i określił ramy spotkania. Uczestnicy wiedzieli już trochę o sobie nawzajem oraz znali precyzyjne pla-ny działań przewidzianych w trakcie wizyty. Na miejscu spotkaliśmy się ze specjalista-mi z dziedziny wdrażania systemu popra-wy jakości w Dolnej Saksonii. Był czas na zadawanie pytań, wyjaśnianie wątpliwości. Niemieccy eksperci udzielali wyczerpują-cych odpowiedzi na nasze pytania. Nie bali się pytań trudnych i nie stronili od przyzna-nia, w którym obszarze sprawy nie potoczy-ły się po ich myśli.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięBył czas na refleksje i wnioski. Podgru-py międzynarodowe, jakie przyszło nam tworzyć w ramach zajęć warsztatowych,

wizyta pOzwalała Obalać stereOtypy narOdOwe i zgrOmadziła fantastycznych ludzi w jednym miejscu, pOchylOnych nad wspólnym celem

41


tworzyły mapy myślowe, poszukiwały roz-wiązań na postawione pytanie problemo-we. Dyskusje były bardzo owocne, bywały trudne, ale momentami także zabawne. W trakcie wizyty udało mi się zapisać cały skoroszyt notatek z obserwacjami.

wysiłek, naKład praCYLiczne rozmowy, które prowadziliśmy w ra-mach zajęć, nie kończyły się w momencie wyjścia z sali. Trwały jeszcze podczas prze-rwy obiadowej i krótkich wycieczek kra-joznawczych. Wizyta miała dla mnie jesz-cze ponad-zawodowy wymiar. Pozwalała obalać stereotypy narodowe i zgromadziła fantastycznych ludzi w jednym miejscu, po-chylonych nad jednym, wspólnym celem. Chociaż pozostawało niewiele czasu na od-poczynek, było warto.

Bilans korzyściDo odniesionych korzyści należą refleksje i przemyślenia oraz nawiązane kontakty, nowa perspektywa myślenia i nowator-skie rozwiązania edukacyjne oraz postawa otwartości i gotowość na nowe wyzwania.

realizacja/oSiąGanie celówWizyta studyjna w Osnabrueck rzuciła nowe światło na moje wyrobione już zdanie na temat kształtowania jakości w nauczaniu. Pokazała mi sprawnie działający system (w dużej mierze autonomiczny) i poszerzyła horyzonty myślenia. Spotkanie z edukato-rami z całej Europy pozwoliło na porów-nania i refleksję: jesteśmy bardzo podobni w naszym spojrzeniu na proces uczenia, a jednocześnie korzystamy z tak odmien-nych narzędzi.

osiągnięcia/zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiUdział w projekcie utwierdził mnie w prze-konaniu, że jakość to my, nasza postawa wobec działań, których się podejmujemy, że tak wiele zależy od podejścia nauczyciela, od tego czy akceptujemy naszych uczniów, czy nie. Jakość, to również stworzenie optymal-nych warunków pracy. Komfort współpracy nauczyciela z jego wymagającymi, bacz-nie, ale życzliwie mu się przyglądającymi zwierzchnikami, których główną rolą jest wspieranie jego działań to klucz do sukcesu.

efeKTYNiewątpliwie nie boję się wychodzić poza utarte schematy myślowe. Udział w projek-cie pozwolił mi zrozumieć, że edukowanie uczniów mających problemy nie polega na ułatwianiu im zadań, ale umiejętnym kiero-waniu ich ku właściwemu rozwiązaniu.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieBezsprzecznie mój sposób postrzegania pracy w szkole zmienił się, mimo że pra-cuję w instytucjach edukacyjnych od wie-lu lat. Wychodzę z założenia, że człowiek musi mieć wiele pokory wobec tego, co umie i nawet spędzanie 24 godzin na dobę na czytaniu mądrych ksiąg nie zapewni mu wszystkich prawd tego świata. Z uczestnic-twa w wizycie studyjnej czerpałam całymi garściami. Realizacja projektu stworzyła niepowtarzalną okazję do rozwijania umie-jętności uczenia się w innych obszarach niż dotychczasowe.

innowacyjność działania, insPiracje do daLSzeGo działaniaPodglądanie przykładów dobrych prak-tyk, projektów zrealizowanych z sukcesem w odwiedzanych przez nas szkołach po-służyło mi jako źródło niewyczerpanych in-spiracji do przenoszenia na własny grunt. Dzięki tej wizycie utwierdziłam się w prze-konaniu, że nauczyciel nie może bać się no-wych wyzwań. Musi też podążać za duchem czasu. Wszechogarniająca nas technologia cyfrowa wkroczyła do szkół i trzeba z takich narzędzi korzystać. Z powodzeniem wyko-rzystuję na zajęciach tablicę interaktywną, a moi uczniowie widzą, że szkoła to już nie tylko tablica i kreda, ale i multimedia. Kosz-tuje to sporo przygotowań, tworzenia no-wych materiałów, zabiera mnóstwo czasu, ale nie ma odwrotu.

wykorzystanie rezULTaTÓWNajważniejszym rezultatem projektu są tzw. produkty miękkie, zdobyte doświad-czenia i przemyślenia. Jestem nauczy-cielem otwartym, nie boję się nowych wy-zwań. Wiem, że od mojego podejścia do pracy zależy również lepsze zmotywowanie uczniów. Jeśli zależy mi na tym, by lekcje nie były jedynie pracą z podręcznikiem „od strony do strony”, ale przygodą z językiem obcym, to wierzę, że mogę tym podejściem zarazić swoich odbiorców. Już dwukrotnie gościliśmy troje studentów z takich krajów, jak: Kambodża, Brazylia czy Australia. Nie-tuzinkowi goście i niestandardowe lekcje języka to może być jedna z odpowiedzi na pytanie, jak podnosić jakość pracy nauczy-ciela. Nauka języka jest tu więc przyjemna i pożyteczna.

PREZENTACJA PROJEKTÓW W KATEGORII INSTYTUCJONALNEJ

44

EDUinspiracjE 2012

motywacjaStworzenie uczniom możliwości przyswa-jania wiedzy przygotowującej ich do życia w świecie otwartych granic i globalizacji, pozwalających na poznanie innych kultur, języków i sposobów postrzegania świata.

cel działaniaRealizacja projektu z trzema szkołami: wło-ską, niemiecką i hiszpańską w celu wymia-ny doświadczeń, sposobów prowadzenia lekcji, metodyki nauczania oraz podstaw programowych. Wprowadzanie nowator-skiej metody nauczania CLIL, czyli połącze-nia nauczania przedmiotu z nauczaniem języka obcego.

wartość działania dLa BenefiCJenTaWartość dla nauczycieli: prowadzenie ba-dań w działaniu umożliwiających doskona-lenie własnego warsztatu pracy, współpraca wewnątrzszkolna związana z koordynacją działań międzyprzedmiotowych pomiędzy nauczycielami języków obcych a nauczycie-lami przedmiotów niejęzykowych – historia, biologia, geografia, chemia a także wpro-wadzenie metody CLIL do jako innowacji pedagogicznej w Gimnazjum.Wartość dla uczniów: wzbudzenie ciekawo-ści świata, ludzi, innych kultur oraz języków obcych dzięki obcowaniu z rówieśnikami ze szkół partnerskich. Uczestnictwo w lek-cjach w grupach zróżnicowanych narodo-wościowo, kulturowo i językowo oraz zmo-tywowanie uczniów do uczenia się nie tylko języka obcego, ale również innych przed-miotów. Organizacja pomocy rówieśniczej (peer learning).

instytUcja

gimnazjum nr 26 im. jana iii sobieskiego

w gdańsku

ul. Traugutta 92, 80-226 Gdańsk e-mail: [email protected]

http://www.gim26.gda.pl/

tytUł ProjektU Action Research on CLIL:

European Integration and Mobility through Language (ARC)

nazwa akcji Partnerskie Projekty Szkół

koordynator ProjektU Katarzyna Protasewicz

nUmer ProjektU 2009-1-IT2-COM06-06131 3

zarządzanie informaCJą/Wiedzą/CzaSemEfektywna organizacja i wykorzystanie cza-su polegały m.in. na: planowaniu działań, stosowaniu technologii informacyjnej do szybkiej komunikacji, planowaniu spotkań, wcześniejszym przygotowaniu materiału leksykalnego bądź gramatycznego zwią-zanego z lekcją CLIL. Nauczyciele języka obcego poszerzali wiedzę językową i me-rytoryczną z danego przedmiotu, wymie-niając się doświadczeniami, czytając na bieżąco publikacje o nauczaniu CLIL oraz uczestnicząc w szkoleniach krajowych oraz u partnera w Anglii. Analizowano ankiety z informacją zwrotną uczniów po każdej lekcji CLIL oraz arkusze obserwacji lekcji wypełniane przez nauczycieli.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięStosowano oryginalne podejścia takie jak: lekcje w całości przeprowadzane w języku obcym, korzystanie z technik multimedial-nych, co-teaching – nauczyciel języka obce-go prowadził lekcję w obecności nauczycie-la przedmiotu nauczanego.

wysiłek/nakład Pracy Projekt wymagał ogromnego zaangażo-wania ze strony nauczycieli. Wiązał się z ogromnym nakładem pracy i czasu w celu przygotowania modułów. Należało też przy-zwyczaić uczniów do nowego sposobu pro-wadzenia lekcji oraz przekonać o korzy-ściach płynących z uczestnictwa w projekcie.

Bilans korzyściNauczanie metodą CLIL jest dodatkowym atutem Gimnazjum nr 26. Oznacza otwarcie nauczycieli na nowe pomysły w nauczaniu,

dzięKi wprOwadzeniu metOdy clil jaKO innOwacji pedagOgicznej nasza szKOła stała się bardziej atraKcyjna w regiOnie

45


stosowanie nowych rozwiązań, proponowa-nie innowacyjnego podejścia do nauczania, a tym samym uzyskiwania przez uczniów lepszych wyników, szerszej wiedzy przed-miotowej i językowej oraz kompetencji klu-czowych.

efektyProjekt zakładał planowanie, konstruowa-nie i testowanie modułów przeznaczonych dla uczniów szkół ponadpodstawowych ze szkół partnerskich. Dzięki międzyna-rodowej współpracy zarówno nauczycieli, jak i uczniów możliwe było wypracowanie ustandaryzowanych modułów nauczania w wybranych przedmiotach i w różnych wariantach językowych (głównie w języku angielskim, ale również w niemieckim czy hiszpańskim). Określono wspólne kompe-tencje kluczowe, które uczniowie powinni nabyć, przyswajając dany materiał.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiPo analizie przeprowadzonych lekcji na-uczyciele naszej szkoły przedstawili wnio-ski. Zajęcia prowadzone metodą CLIL wy-magają: co najmniej jednej dodatkowej lekcji; innych metod niż tradycyjnie stoso-wane w czasie lekcji przedmiotu; nawiąza-nia aktywniejszej interakcji uczeń – uczeń oraz uczeń – nauczyciel; stosowania metod nastawionych na samodzielne odkrywanie wiedzy przez ucznia.

sUkcesProjekt zaangażował większą liczbę na-uczycieli ze szkoły niż było to planowane na początku. Zachęcił nauczycieli do posze-

rzania wiedzy i zdobycia nowych umiejęt-ności, w tym umiejętności posługiwania się językiem obcym.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieProjekt wywarł ogromny wpływ nie tylko na samą instytucję, ale też na uczniów i na-uczycieli.W przypadku uczniów zwiększył motywację w czasie lekcji CLIL oraz lekcji językowych, pomógł słabszym uczniom i sprawił, że uczniowie mniej się obawiali pracy z rówie-śnikami z innych krajów oraz osiągali lep-sze efekty.W przypadku nauczycieli więcej nauczycieli zaangażowało się w prace nad projektem, by potem kontynuować ją w ramach in-nowacji pedagogicznej CLIL Byli bardziej zmotywowani do poszerzenia zdolności ję-zykowych i stali się bardziej świadomi sto-sowanych nowych metod i bardziej otwarci na ich wykorzystanie.W przypadku szkoły wypracowane moduły lekcyjne mogą być używane na każdej lek-cji, nie tylko w czasie zajęć dwujęzycznych; moduły mogą być wykorzystane przez każ-dą szkołę europejską w całości, bądź też po niewielkiej modyfikacji. Dzięki wprowa-dzeniu metody CLIL – jako innowacji peda-gogicznej, szkoła nasza stała się bardziej atrakcyjna w regionie. Ponadto wykorzy-stujemy peer learning, czyli wzajemne po-znawanie nauki i jej elementów w grupie rówieśniczej.

prOjeKt zachęcił nauczycieli dO pOszerzania wiedzy i zdObycia nOwych umiejętnOści, w tym umiejętnOści pOsługiwania się języKiem Obcym

UPowszecHnianie i wykorzystanie rezULTaTÓWProjekt został zawarty w szkolnym progra-mie nauczania każdej ze szkół partnerskich Zaangażował nauczycieli zajmujących się różnymi dziedzinami. Tworzyli oni materiały oraz testowali i oceniali pracę własną i in-nych. Materiały wypracowane w projekcie – scenariusze lekcji, moduły przedmiotowe, ankiety ewaluacyjne i inne – są dostępne na stronie projektu: https://sites.google.com/site/actionresearchonclil/materials.

Plany na PrzyszłośćRazem z naszymi partnerami pragniemy wypracować metody badania i osiągania kompetencji kluczowych na poziomie euro-pejskim. Temat projektu to: Action Research on Key Competences in Europe (ACE).

46

EDUinspiracjE 2012

motywacjaWielu uczniów w naszej szkole jest diagno-zowanych jako osoby z ryzykiem patologii i wykluczenia społecznego. Rodzice czę-sto borykają się z problemem bezrobocia. Chcieliśmy, poprzez goszczenie i pracę asystenta Comeniusa, zmienić nastawienie naszych uczniów do rozwijania zaintereso-wań i wzmocnić motywację do uczenia się.

cel działaniaUmożliwienie uczniom poznania innej kul-tury, języka, innych zwyczajów, aktywnego użycia języka angielskiego jako niezbęd-nego narzędzia komunikacji z obcokra-jowcem, zachęcenie do nauki języków, ukazanie rezultatów dotychczasowej nauki języka, rozwijania umiejętności komuni-kowania się. Poprzez pracę asystenta Co-meniusa chcieliśmy pokazaliśmy naszym uczniom wachlarz możliwości, jakie daje uczenie się, a tym samym posiadanie umie-jętności uczenia się.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWDzięki całorocznej współpracy z asysten-tem Comeniusa posiadającym doświadcze-nia innego systemu edukacji, innej kultury pracy, nauczyliśmy się właściwe gospoda-rować czasem uczenia się, umiejętnie wy-korzystywać Internet, dzielić się pomysłami dotyczącymi organizacji procesu nauczania i uczenia się oraz umiejętności wielokrot-nego wykorzystania posiadanych lub zebra-nych już informacji.

instytUcja

szkoła Podstawowa nr 1 w Pszczynie

ul. Bogedaina 1, 42-200 Pszczyna e-mail: [email protected]

http://www.sp1pszczyna.pl/

nazwa akcji

Asystentura Comeniusa – szkoła goszcząca

asystent Samuele Liberato, Włochy

oPiekUn asystenta Edyta Walkowiak


Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięWiedzę zdobywaliśmy poprzez obserwacje pracy asystenta i regularne omawianie i ko-rektę zajęć, wspólne planowanie tematów i programu nauczania języka obcego oraz studiowanie tekstów o nowoczesnym na-uczaniu.

zarządzanie informaCJą i CzaSemOrganizacja oraz wykorzystywanie czasu w procesie uczenia się polegały na zdiagno-zowaniu typu ucznia oraz przedstawieniu uczniom sposobów uczenia się najodpo-wiedniejszych dla każdego z nich. Przygo-towaniu wspólnego(opiekun i asystent), do-kładnego planu przebiegu i prowadzenia zajęć.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięAby rozwinąć kompetencje uczenia się naszych uczniów stosowano indywidualne podejście i materiały odpowiednie do pro-cesu uczenia każdego ucznia. Stosowano TIK – kamery internetowe, tablice inte-raktywne, użycie Internetu przez uczniów w trakcie zajęć. Wykorzystywano informa-cje interesujące młodzież takie jak muzyka, sport, nowoczesne technologie i włączano te elementy do regularnych zajęć. Stoso-wano peer learning – wdrażanie uczniów do pomocy w procesie uczenia się innym, słabszym uczniom poprzez kontrolę ich pracy oraz tłumaczenie zadań czy poleceń.

Bilans korzyściWypracowanie wspólnie z asystentem me-tod nauczania i organizacji tego procesu kosztowało wiele czasu. Wielokrotnie zmie-

nialiśmy pomysły, środki i narzędzia pracy, aby trafić na te najskuteczniejsze. Dzięki współpracy nauczycieli oraz wspólnej mo-tywacji osiągnęliśmy nasze zamierzenie, a wiara uczniów we własne możliwości, chęć nauki, szybkość działania i włączenie się w proces nauczania są bezcennymi re-zultatami tej pracy. Było warto!

realizacja/oSiąGanie celówGłównym celem było umożliwienie uczniom pracy z native speakerem lub nauczycielem z innego kraju, a także zwiększenie ich za-angażowania w proces uczenia się. Wszyst-

wiara uczniów we własne mOżliwOści, chęć nauKi, szybKOść działania i włączenie się w prOces nauczania są bezcennymi rezultatami tej pracy

47


kie zamierzone cele zostały osiągnięte, co więcej, uważamy, że ich trwałość oraz re-zultaty w pracy uczniów przerosły nasze oczekiwania.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiEdyta Walkowiak, szkolny opiekun asysten-ta Comeniusa, miała możliwość pracować z osobą o zupełnie innym podejściu do na-uczania. Nawyki i utarte schematy zastąpi-ła nowymi, „świeżymi” sposobami, bardziej skutecznymi, nadążającymi za potrzebami nowoczesnego, multimedialnego dziecka. Otworzyła się na nowe typy zadań, nowa-torskie prowadzenie zajęć, dzięki czemu uczniowie stwierdzają, że jest na czasie. W trakcie rozwijania umiejętności skutecz-nego uczenia się wykorzystała wiedzę teo-retyczną zdobytą podczas pisania pracy li-cencjackiej w której zawarte były narzędzia diagnozujące, opracowane typy uczniów wraz z praktycznymi wskazówkami prze-znaczonymi dla nich.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiDzięki asystentowi dowiedzieliśmy się, jak przeprowadzane są zajęcia we Włoszech oraz w jaki sposób uczy się studentów wła-ściwego doboru metod pracy w celu szyb-szego przyswajania wiedzy. Pomysły te zo-stały przeniesione na grunt naszej szkoły i przekazane naszym uczniom.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieUczniowie oczekują w trakcie zajęć tego, co mają wokół siebie – tempa, nowoczesno-ści, technologii informacyjnej i Internetu.

Osoba współpracująca z asystentem miała możliwość podniesienia własnych kompe-tencji w obrębie nowoczesnych technolo-gii informacyjnych. Przygotowując zajęcia, szukała informacji, które mogą zaskoczyć, ale i przyciągnąć uwagę uczniów. W trakcie spotkań z rodzicami przekazywano opieku-nowi asystenta Comeniusa i dyrekcji szkoły informacje o tym, że uczniowie lubią zajęcia językowe, że są one interesujące, różnorod-ne i nowoczesne.

insPiracje do daLSzeGo działaniaOpiekun asystenta odnalazła nowy kieru-nek swojej pracy – podążanie za multime-dialnym uczniem, a nawet wyprzedzanie

go o jeden krok, co sprawia, że w oczach uczniów stała się nowoczesnym nauczy-cielem. Praktycznie wszyscy nauczyciele przełamali się i zaczynają coraz częściej sięgać po podobne metody i techniki na-uczania.

innowacyjność działaniaPrzygotowując zajęcia, skupialiśmy się na wykorzystaniu w pełni sprzętu multimedial-nego dostępnego w sali językowej: sprzętu audio-wideo, kamer internetowych i kamer interaktywnych, projektora oraz tablicę in-teraktywną. Projekt Asystentury Comeniu-sa zmienił radykalnie nasze podejście do procesu uczenia poprzez stosowanie TIK,

inną jego organizację, zachęcanie uczniów do samodzielnego zdobywania wiedzy oraz, co najważniejsze, zmianę nastawienia i mo-tywacji uczniów do uczenia się.

wykorzystanie rezULTaTÓWWypracowane rezultaty są stosowane prak-tycznie na każdych zajęciach. Uczniowie, świadomi tego, jaki typ uczenia się pre-zentują, dobierają odpowiednie dla siebie ćwiczenia. Notatka dla uczniów jest poda-na w formie ogólnej – każdy uczeń wie, jak ją zapisać, aby podane wiadomości zostały zapamiętane jak najszybciej (uwzględniając typ: wzrokowiec, kinestetyk itp.). Materiały na zajęciach z języka angielskiego są do-stosowane do zainteresowań młodzieży.

UPowszecHnianie WYniKÓW Wypracowane techniki pracy oraz materiały będą służyły kolejnym klasom i rocznikom, są bowiem zebrane tematycznie, według wymagań programowych – są więc uniwer-salne. Ponadto zaplanowaliśmy spotkania nauczycieli, na których zostaną przedsta-wione wypracowane techniki pracy. Organi-zowane są zajęcia koleżeńskie służące pre-zentacji własnych osiągnięć w organizacji procesu nauczania – uczenia się.

48

EDUinspiracjE 2012

motywacjaChęć kontynuacji tematyki podjętej w ra-mach poprzedniego projektu programu Co-menius. Chcieliśmy opracować zagadnie-nia związane z różnorodnością w Europie, której poznanie daje możliwość zgłębiania własnej tożsamości, oraz pogłębić znajo-mość własnej kultury – w myśl zasady, że rozumie się ją lepiej, znając kultury inne, bo w nich odbija się ona jak w zwierciadle.

cel działaniaZwiększenie atrakcyjności nauczania w szko-le i wzrost jakości nauczania.

znaczenie dLa BenefiCJenTaProjekt rozwijał umiejętność uczenia się dzięki opracowaniu wielu różnorodnych miniprojektów z wielu dziedzin związanych z wielokulturowością oraz ekologią. Projekt uczył też gromadzenia, selekcjonowania, opracowywania oraz dokumentowania in-formacji, analizy danych, motywował do nauki języków obcych, Wskazywał na sku-teczne metody uczenia się. Wdrażaliśmy wartości społeczne takie jak równość, to-lerancja, szacunek wobec różnorodności kulturowej i społecznej w Europie.

zarządzanie informaCJa i CzaSemDla procesu uczenia się istotne były: umie-jętność planowania pracy, koordynowania wszelkich działań, ewaluacja projektu na bieżąco oraz ewaluacja końcowa, dbanie o właściwą komunikację, a także rozpo-wszechnianie informacji o projekcie oraz efektach pracy.

instytUcja

Xiii liceum ogólnokształcące

im. Bohaterów westerplatte

w krakowie

ul. Sądowa 4, 31-542 Kraków e-mail: [email protected]

http://xiii-lo.krakow.pl/

tytUł ProjektU

Diversity in Europe – a common voice for a sustainable development

nazwa akcji

Partnerskie Projekty Szkół

koordynator ProjektU

Małgorzata Kulesza

nUmer ProjektU

2009- 1- PL1 - COM06 - 05275 1

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięStosując różnorodne metody, stworzyli-śmy swoisty obraz Europy przedstawiają-cy bogactwo kulturowe oraz różne punkty widzenia. Każda szkoła partnerska miała przydzielone określone zadania. Wszystkie działania były systematycznie realizowane, dokumentowane oraz poddawane ewaluacji.

Bilans korzyściTreści projektu zostały włączone do progra-mów nauczania, a nauczanie nabrało wy-miaru europejskiego. Wzbogacona została oferta edukacyjna poprzez innowacje pro-gramowe i zajęcia pozalekcyjne. Udosko-naliliśmy bazę dydaktyczną poprzez zakupy sprzętu i wykorzystanie produktów projektu jako pomocy dydaktycznych. Osiągnęliśmy poprawę jakości pracy szkoły; nastąpiły duże zmiany w jej strukturze organizacyj-nej. Praca nad projektem, praca w zespo-

le, realizacja wspólnych celów pozwoliły na nawiązanie lepszej współpracy między na-uczycielami.

sUkcesPraca nad projektem wymagała dużej sys-tematyczności, wyobraźni, otwartości. Nie da się przecenić efektów pracy. Był to ogro-my sukces.

efektyProjekt wpłynął na kształtowanie wielu kompetencji kluczowych m.in. w zakresie Informatyki i porozumiewania się w języ-kach obcych. Efektem były m.in.:– zaprojektowana przez polskich uczniów

strona internetowa projektu;– prezentacja projektu szerszej społecz-

ności – wykorzystanie sieci kursów CHAIN (około 2000 nauczycieli z całej Europy);

49


– stosowanie Wiki jako platformy do po-rozumiewania się i wymiany informacji o działaniach;

– wykorzystywanie przez uczniów i na-uczycieli strony internetowej GLOBALIS zawierającej interaktywną mapę świata z dostępem do danych statystycznych wszystkich krajów świata;

– ćwiczenia z wykorzystaniem kalkulatora emisji dwutlenku węgla;

– korzystanie z poczty elektronicznej – co-dzienny kontakt nauczycieli oraz uczniów ze wszystkich szkół partnerskich w języ-kach obcych;

– doskonalenie języka angielskiego (język projektu) oraz komunikacyjnie języka niemieckiego i włoskiego poprzez co-dzienne konwersacje oraz prezentacje podczas spotkań z partnerami;

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiZrealizowano wiele miniprojektów dotyczą-cych kwestii kulturowych takich jak:– Wieża Babel – ukazanie różnorodności ję-

zykowej w Europie m.in. poprzez rozwija-nie umiejętności tłumaczenia wierszy na język ojczysty;

– Perspektywy – przedstawienie poszcze-gólnych krajów z perspektywy innych;

– Ludzie – prezentacja różnorodności an-tropologicznej w Europie;

– Różnorodność w kulturze i sztuce euro-pejskiej;

– Kontrasty – ukazanie własnego kraju po-przez kontrast (w ramach badań tereno-wych w obrębie tematu: ludzie, zjawiska, zabytki itp.).

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieNajcenniejszą wartością uzyskaną w wyniku realizacji projektu była możliwość posze-rzania horyzontów myślenia. Polepszyliśmy relacje między uczniami, nauczycielami oraz rodzicami, nawiązaliśmy lepszą współpracę ze środowiskiem lokalnym, uwzględniając potrzeby całej społeczności biorącej udział w realizacji projektu, nadaliśmy nauczaniu europejski wymiar. Projekt otrzymał status przykładu dobrej praktyki.

innowacyjność działaniaWdrażaliśmy innowacje dotyczące na-uczania przedmiotów matematyczno--przyrodniczych. Zagadnienia opraco-wywane w ramach projektu włączono do programów nauczania. Zastosowano: metodę pracy projektowej, badania tere-nowe, szczegółową analizę danych, dba-

stwOrzyliśmy swOisty Obraz eurOpy przedstawiający bOgactwO KulturOwe Oraz różne punKty widzenia

no o właściwe formułowanie wniosków, zastosowanie ich w praktyce.

UPowszecHnianie i wykorzystanie rezULTaTÓWPowstało wiele bardzo ciekawych produk-tów końcowych, których wykonanie wyma-gało czasu, pomysłowości, zaangażowania uczniów, jak i nauczycieli. Rezultaty pro-jektu są dostępne na stronie internetowej szkoły oraz w bibliotece szkolnej. Do pro-duktów wykorzystywanych w pracy dydak-tyczno-wychowawczej należą m.in.:– strona internetowa projektu (drugie miej-

sce w konkursie Comenius w Internecie);– tomik wierszy z utworami poetów ze wszyst-

kich krajów partnerskich przetłumaczone

przez uczestników projektu na język polski, niemiecki, grecki, grecki-cypryjski, norwe-ski, słoweński, włoski, angielski;

– prezentacje multimedialne miniprojektów; – kalendarz projektu (otrzymali go przed-

stawiciele lokalnych władz samorządo-wych i oświatowych);

– kampanie Ty też masz wpływ na zmiany klimatu – Oszczędzaj, Wyłączaj, Odzyskuj, Chodź pieszo oraz plakaty, tabele, diagra-my i quizy dotyczące znajomości krajów europejskich, do wykorzystania na lek-cjach biologii, geografii, chemii, języków obcych i lekcjach wychowawczych;

– wspólny raport podsumowujący pracę nad miniprojektami i dziennik projektu Comenius.

50

EDUinspiracjE 2012

motywacjaMożliwość zdobycia nowych doświadczeń metodycznych w nauczaniu języka polskie-go jako obcego oraz nabycia nowych umie-jętności w organizacji kursów językowych na poziomie komunikacyjnym oraz adapta-cję cudzoziemców do przyszłego studiowa-nia i odbywania praktyk w Polsce.

znaczenie dLa BenefiCJenTaKluczowe znaczenie ze względu na możli-wość wypracowania standardów organiza-cyjnych oraz stworzenia innowacyjnych pro-gramów nauczania. Zdobyte doświadczenia pozwoliły opracować metody popularyzacji i rozpowszechniania naszych osiągnięć, dzięki którym zarówno szkoła, jak i Uni-wersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego zostały wypromowane w europejskich krę-gach akademickich.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWWypracowanie skuteczniejszych rozwiązań organizacyjnych np. stworzenie tzw. pakie-tu startowego dla studentów oraz instrukcji elektronicznego załatwiania formalności przed rozpoczęciem kursu.

zarządzanie informaCJąWypracowaliśmy optymalne formy komu-nikacji ze studentami. Stworzyliśmy nowy, udoskonalony pakiet startowy z niezbędny-mi informacjami o zakwaterowaniu, trans-porcie miejskim, ubezpieczeniu, zniżkach studenckich, kosztach utrzymania, a także z kontaktami awaryjnymi, pomocnymi lin-kami, planem miasta. Pozwoliło to uspraw-

instytUcja

szkoła języka i kultury Polskiej

dla cudzoziemców na wydziale nauk Humanistycznych

Uniwersytetu kardynała stefana

wyszyńskiego w warszawie

ul. Dewajtis 5, 01-815 Warszawa e-mail: [email protected]

www.polish.wnh.uksw.edu.pl

nazwa akcji

Intensywne kursy językowe programu Erasmus


Agata Roćko

nUmer ProjektU

ERA_EILC_10_2011

nić organizację kursów oraz dało poczucie bezpieczeństwa studentom poprzez prze-łamanie stresu związanego ze znalezie-niem się w nowej rzeczywistości.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia Się Umiejętności organizacyjne w tworzeniu kursów językowych zdobyliśmy podczas or-ganizowania Letniej Szkoły Językowej oraz w pracy przy innych projektach Erasmus na UKSW, a także na Akademii Wychowania Fizycznego. Realizacja kursów EILC pozwo-liła na usystematyzowanie wcześniejszych doświadczeń i wprowadzenie sprawniej-szych działań systemowych.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięLektorzy uczestniczyli w wydarzeniach kulturalnych, spotkaniach integracyjnych, wspólnych posiłkach, przerwach między

zajęciami, co pozwoliło na efektywne za-rządzanie czasem w procesie uczenia się zarówno studentów, jak i lektorów, posze-rzenie umiejętności metodycznych wykła-dowców oraz umiejętności językowych kur-santów.

wysiłekOrganizatorzy wychodzili naprzeciw ocze-kiwaniom studentów i aranżowali ad hoc np. wyjścia na koncerty jazzowe polskich wykonawców, wspólne wyjścia klubów studenckich. Nauczyliśmy się większej otwartości, działania pod presją czasu, wykorzystania spotkań integracyjnych do doskonalenia umiejętności językowych studentów. Wysiłek przyniósł doskona-łe rezultaty metodyczno-pedagogiczne i zaowocował bardzo dobrym kontaktem nauczycieli z kursantami oraz pozwolił osiągnąć bardzo dobre efekty kształcenia i świetne wyniki testów.

51


efektyDzięki kursom EILC zauważyliśmy koniecz-ność wprowadzenia elementów e-learnin-gu, blended learningu i m-learningu, które wzbogacają tradycyjne metody nauczania, uatrakcyjniają zajęcia, a także pozwalają naszym kursantom kontynuować naukę samodzielnie po zakończeniu lektoratów. Lektoraty i warsztaty fonetyczne prowadzo-ne były w laboratorium językowym oraz sali komputerowej, kinowej i teatralnej.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiUbiegłoroczny kurs przyniósł nowe do-świadczenie metodyczne, np. wykorzysta-liśmy nagrania wideo w zwiększeniu kre-atywności językowej studentów. Program wykładów i warsztatów w języku angiel-skim z zakresu współczesnej historii, kul-tury i polityki polskiej został zmodyfikowany i wykorzystany w trakcie roku akademickie-go na semestralnym kursie języka i kultury polskiej dla studentów programu Erasmus UKSW.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieKursy wzbogaciły nas o doświadczenia w re-alizacji zajęć z wykorzystaniem nowoczesne-go wyposażenia audiowizualnego i opro-gramowania komputerowego. Założyliśmy filmotekę polską na potrzeby warsztatów filmowych oraz uzupełniliśmy bibliotekę po-mocy dydaktycznych. Dzięki doświadczeniom zdobytym w kursach EILC uruchomiliśmy specjalizację glottodydaktyczną. Zwiększyli-śmy udział metod aktywnych w nauczaniu ję-zyka polskiego jako obcego. Zmniejszyliśmy liczbę wykładów w języku angielskim oraz

zmieniliśmy ich charakter. Wprowadziliśmy elementy muzykoterapii, arteterapii.

innowacyjność działaniaNawiązaliśmy współpracę z gminą Warsza-wa-Bielany, dzięki czemu mogliśmy prze-prowadzać zajęcia w najnowocześniejszej w Warszawie bibliotece multimedialnej – Mediateka na Bielanach.

Promocja i UPowszecHnianie rezULTaTÓW Nowego kształtu nabrała strona interneto-wa szkoły (www.polish.wnh.uksw.edu.pl) ze względu na potrzeby i sugestie kur-santów, którzy na bieżąco chcieli śledzić dokumentację fotograficzną zajęć, wyda-rzeń kulturalnych i spotkań integracyj-nych. Założyliśmy również profil i stronę na Facebook.com.Doświadczenia oraz umiejętności dydak-tyczne zdobyte przez kadrę szkoły pod-czas kursów EILC będą prezentowane w 2012 r. na konferencjach glottodydaktycz-nych. Szkoła pracuje nad podręcznikiem do nauczania języka polskiego jako obcego

w oparciu o programy kursów EILC oraz sprawdzone metody, ćwiczenia leksykalne, gramatyczne i fonetyczne.

wykorzystanie rezULTaTÓWWykorzystując najlepsze efekty kształce-nia na kursach, szkoła wzbogaciła proces kształcenia o elementy m-learningu oraz wdrożyła innowacyjne rozwiązania tech-nologiczne. W aplikacji Quipper, dostęp-nej i na iPhone, i dla systemu Android, zamieszczamy regularnie testy dla kur-santów, które mogą być wykorzystywane nie tylko przez uczestników kursów EILC, lecz również przez pozostałych studentów szkoły. Na platformę Moodle, dostępną na uniwersytecie, zostały wprowadzone ćwi-czenia, dialogi, quizy, testy, ćwiczenia na rozumienie ze słuchu, zadania pisemne, które sprawdziły się w pracy ze studentami kursów EILC. Doświadczenia z tych kursów są również wykorzystywane na specjalizacji glottodydaktycznej.

nauczyliśmy się więKszej OtwartOści, działania pOd presją czasu, wyKOrzystania spOtKań integracyjnych dO dOsKOnalenia umiejętnOści języKOwych studentów

Bilans korzyściZmiany w przyjętym wcześniej procesie organizacyjnym umożliwiły poprawę ja-kości pracy, relacji między organizatorami a wykładowcami i studentami; usprawniły bieżącą wymianę informacji o metodach, tematach, warsztatach, wydarzeniach, najlepiej sprawdzających się w procesie uczenia się i zdobywania wiedzy. Projektu istotnie wpłyną na rozwój szkoły i proces uczenia się kadry administracyjno-dydak-tycznej.

realizacja/oSiąGanie celówNadrzędnym celem projektu było osią-gnięcie przez kursantów komunikacyjnej znajomości języka polskiego oraz poznanie polskiej kultury, mentalności, elementów historii, tradycji narodowej. Oprócz tema-tów udoskonaliliśmy również metodykę na-uczania.

52

EDUinspiracjE 2012

motywacjaChęć poszerzenia wiedzy studentów o zło-żone zagadnienia rewitalizacji obszarów poportowych oraz poprzemysłowych. Z per-spektywy szczecińskiej są to zagadnienia zbieżne z problematyką dotyczącą stolicy Pomorza Zachodniego. Równie istotnymi przyczynami zgłoszenia udziału w progra-mie były: chęć poznania innych kultur po-przez udział w interkulturowym spotkaniu sprzyjającym otwarciu narodów i euro-peizacji, a także możliwość uczestnictwa w sieci projektów organizowanych przez re-nomowane europejskie uczelnie z Mediola-nu, Eindhoven i Paryża.

znaczenie dLa BenefiCJenTaProgram umożliwił udział w rozwiązywaniu w krótkim czasie wielu problemów dotyczą-cych różnorodnych pól tematycznych. Stu-denci zyskali umiejętność szybkiego zdo-bywania, przyswajania oraz analizowania informacji, które następnie stanowiły pod-stawę dla rozpoczęcia procesu projektowe-go. Specyfika pracy wynikająca z warszta-towego charakteru programu umożliwiła zyskanie doświadczenia w zakresie wydaj-nej organizacji procesu projektowego.

zarządzanie informaCJą i WiedząW trakcie programu wiedzę zdobywano z wielu źródeł. W sposób bezpośredni; w wy-niku wizji lokalnej w terenie opracowania; za pomocą konsultacji z ekspertami, użyt-kownikami przestrzeni i przedstawiciela-mi władz lokalnych; w wyniku studiowania otrzymanych i zdobytych w sposób indywi-dualny informacji źródłowych. Takie podej-ście umożliwiło uzyskanie przez uczestni-

instytUcja

zachodniopomorski Uniwersytet

technologiczny w szczecinie

Al. Piastów 17, 70-310 Szczecin

www.zut.edu.pl

tytUł ProjektU

European Workshop Waterfront Urban Design 2010-2012

nazwa akcji Kurs intensywny

programu Erasmus

koordynator ProjektU Zbigniew Paszkowski

nUmer ProjektU 08615/LISBOA52/ERA10 IP 2011-2012

ków programu pełnego obrazu problemu, na podstawie różnorodnych źródeł. Lawina nowych informacji, które trzeba było prze-tworzyć sprzyjała wypracowaniu przez uczestników efektywnego modelu ich ewa-luacji. Zebrane wiadomości poddane zostały analizie w procesie dyskusji przy wsparciu schematów, diagramów oraz utworzonych map myślowych. Całość procesu zdobywa-nia wiedzy była poddana rygorowi czasowe-mu i wydajnie zorganizowana.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięDynamiczny charakter pracy nad pomysła-mi i ich mnogość sprzyjały przyjęciu roz-wiązań odważnych i innowacyjnych, które być może przy tradycyjnym trybie procedo-wania byłyby odrzucone na wstępie.

Bilans korzyściZastosowane metody w sposób zasadniczy wywarły korzystny wpływ na dalsze prace projektowe.

osiągnięcia/zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiW trakcie programu studenci byli mobili-zowani przez nauczycieli do poszukiwania niestandardowych i innowacyjnych rozwią-zań. Międzynarodowy charakter programu umożliwił szeroką wymianę wiedzy i umie-jętności pomiędzy poszczególnymi uczest-nikami.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiStudenci szybko przyswajali nowe techniki projektowe oraz narzędzia, którymi posłu-

giwano się podczas prac w grupie. Przede wszystkim rozwijano zdolności w zakresie projektowania komputerowego i graficzne-go przy użyciu nowoczesnego oprogramo-wania.

efekty, oSiąGanie celówDzięki programowi studenci zyskali wiedzę i umiejętności dotyczące planowania urba-nistycznego, projektowania architektonicz-nego związanego przede wszystkim z rewi-talizacją obszarów nadwodnych. Powyższy problem poruszany był w wielu aspektach: politycznym, ekonomicznym oraz społecz-nym, dzięki czemu rozwijane były umiejęt-ności kompleksowego definiowania proble-mu i szukania rozwiązań odpowiadających rzeczywistym warunkom i możliwościom.

dynamiczny charaKter pracy nad pOmysłami i ich mnOgOść sprzyjały przyjęciu rOzwiązań Odważnych i innOwacyjnych

53


wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieProgram wywarł pozytywny wpływ zarów-no na sposób przekazywania wiedzy przez nauczycieli, jak i techniki uczenia się przez studentów. Wymiana poglądów pomię-dzy nauczycielami podczas warsztatów była podstawą do krytycznej refleksji na temat obowiązujących sposobów naucza-nia i umożliwiła twórcze poszukiwania zmierzające do wprowadzenia innowacji. Studenci zyskali umiejętności współdzia-łania w zróżnicowanej, międzynarodowej

grupie oraz odpowiedniego przygotowania procesu projektowego, które będą mogli wykorzystać w procesie dalszej nauki oraz w praktyce zawodowej.

innowacyjność działaniaSzczególnie istotnym doświadczeniem była konieczność swobodnego formuło-wania własnych poglądów i teorii na pod-stawie zdobytych informacji oraz umiejęt-ność ich publicznej prezentacji i obrony na forum grupy. Uczestnicy mieli możliwość nauczenia się współpracy w dużym, zróż-

nicowanym kulturowo zespole, spotkali się także z koniecznością rewidowania swo-ich pomysłów w obliczu sugestii innych uczestników.

insPiracje do daLSzeGo działaniaPrzyjęta formuła pracy sprzyjała wypraco-waniu pewności siebie, a w efekcie podnie-sieniu samooceny. Przebieg procesu pro-jektowego na warsztatach znacząco różni się od formy znanej uczestnikom z zajęć na macierzystej uczelni, gdzie dominuje praca indywidualna. W wyniku projektu proces

uczenia się został wzbogacony o cenne kompetencje społeczne.

UPowszecHnianie i wykorzystanie rezULTaTÓWRezultaty projektu stanowią materiały graficzne i tekstowe w formie plansz oraz prezentacji. Efekty pracy grup są prezento-wane na forum publicznym na zakończenie warsztatów, dzięki czemu wszyscy uczest-nicy mają wgląd we wszystkie opracowania. Ponadto rezultaty zostały przedstawione w formie ogólnodostępnej monografii, wy-niki prowadzonych prac zostały również przekazane zainteresowanym podmiotom (władzom lokalnym, inwestorom, stowarzy-szeniom, związanym z realizowanym pro-jektem) Projekty są też dostępne dla każdej zainteresowanej osoby za pośrednictwem Internetu. W przyszłości wyniki programu mogą stanowić istotny wkład twórczy i na-ukowy w dyskusję o rewitalizacji obszarów poprzemysłowych, będących przedmiotem programu. Dla uczestników stanowią one natomiast zbiór doświadczeń i rozwiązań, który może być rozwijany w wyniku dal-szych badań i projektów.

konklUzje oGÓLnePraktyka pokazała, że wielu uczestników kontynuuje projekty warsztatowe na ma-cierzystej uczelni. Dla dydaktyków wy-nik warsztatów to istotny zbiór informacji o współczesnych tendencjach w projekto-waniu i rewitalizacji, który może być twór-czo rozwijany w trakcie zajęć na uczelni.

54

EDUinspiracjE 2012

motywacjaPotrzeba uzupełnienia obecnych progra-mów studiów o treści dotyczące jako-ści życia uczniów i jakości pracy szkoły. Wypełnienie tej luki stało się możliwe w wyniku realizacji projektu Jakość życia i jakość szkoły w trzech uczelniach part-nerskich.

cel działaniaWłączenie studentów – przyszłych nauczy-cieli – w międzynarodowy dyskurs jako-ści i efektywności procesów kształcenia w obszarze powszechnej edukacji oraz wyposażenie ich w umiejętności dotyczą-ce budowania, tworzenia, wspierania i za-pewnienia jakości szkoły. Treści związa-ne z problematyką jakości życia uczniów i jakości pracy szkoły stanowią priorytet w polityce oświatowej państw wysokoro-zwiniętych i powinny być wyraźnie wyeks-ponowane w programach kształcenia na-uczycieli.

znaczenie dLa BenefiCJenTaIstotne było przyjęcie założenia, że ja-kość szkoły można rozpatrywać z dwóch perspektyw ściśle ze sobą powiązanych w procesie kształcenia uczniów. Z jednej strony są to działania zewnętrzne, które na różnych poziomach systemu edukacji wprowadzają strategie zapewniające wy-soką jakość edukacji w placówkach szkol-nych. Z drugiej strony jest to wewnętrzny ich odbiór przez poszczególnych uczniów. Niezbędne staje się wyeksponowanie wzajemnych zależności między jakością szkoły a jakością życia ucznia w szkole.

instytUcja

Uniwersytet zielonogórski

ul. Licealna 9, 65-417 Zielona Góra

http://www.uz.zgora.pl/

tytUł ProjektU

Jakość życia i jakość szkoły

nazwa akcji

Kurs intensywny programu Erasmus


Inetta Nowosad

nUmer ProjektU

ERA_IP_25_2011/3

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWPrzeprowadzenie trzyletniego cyklu zajęć uwzględniającego specyficzne uwarun-kowania funkcjonowania szkoły każde-go kraju pozwoliło na włączenie nowego przedmiotu – Jakość życia i jakość szkoły – w ofertę edukacyjną uczelni. Ramowe wy-tyczne przedmiotu zostały opublikowane na stronie internetowej projektu i udostępnio-ne innym zainteresowanym.

zarządzanie informaCJą i WiedząProjekt Jakość życia i jakość szkoły, jego cele, organizacja i struktura zajęć były efektem pracy zespołowej konsorcjum międzynaro-

dowego (Polska, Czechy, Niemcy). Podobna sytuacja wyjściowa uczelni partnerskich upoważniała do przyjęcia wspólnych zało-żeń programowych z uwzględnieniem in-nego kontekstu uwarunkowań społeczno--kulturowych funkcjonowania szkolnictwa.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięPraca studentów koncentrowała się wokół realizacji modułów tematycznych: (1) Kwa-litologia jako interdyscyplinarna dziedzina wiedzy zajmująca się zagadnieniami ja-kości, (2) Problem jakości życia w różnych ujęciach, (3) Metodologia badań jakości życia, (4) Teoretyczne i metodologiczne podstawy badań nad jakością edukacji, (5) Studia PISA jako przykład międzynaro-dowych badań nad jakością i efektywnością kształcenia, (6) System szkolny jako całość, (7) Organizacja szkolnictwa i strategie za-rządzania jakością, (8) Szkoła i jej podmioty współpracujące w lokalnej społeczności, (9) Nauczyciele i uczniowie jako uczące się podmioty. Materiały opracowano w języ-kach narodowych w celu zachowania pre-cyzji stosowanych nowych pojęć i odwołań, by w dalszej kolejności móc je analizować i weryfikować w ramach wspólnych warsz-tatów i debat problemowych w języku kursu – niemieckim.

Bilans korzyściZbierane przez studentów doświadczenia w różnych ośrodkach akademickich i w spe-cyficznych kontekstach społeczno-kultu-rowych stanowiły niezwykle interesujący materiał przyczyniający się do opracowania w każdej z uczelni własnych rozwiązań pro-gramowych i wpływający na rozwój innowa-

prOjeKt systematyzOwał dOtychczasOwą wiedzę studentów i wiązał ją z praKtycznym badaniem rzeczywistOści szKOlnej ucznia

55


Wpłynęło to na rozwój warsztatu badaw-czego studentów – przyszłych nauczycieli oraz stworzyło możliwość oddziaływania na lokalne środowisko oświatowe i doskona-lenie rzeczywistości edukacyjnej uczniów. Wzrosło zainteresowanie kadry projektami międzynarodowymi i podniósł się prestiż uczelni na forum międzynarodowym.

innowacyjność działaniaWyeksponowanie związków jakości życia uczniów i jakości pracy szkoły stanowi in-nowacyjne podejście do problemu jakości i efektywności pracy szkoły – nieobecne w programach kształcenia pedagogów. Nastąpiły rozwój zainteresowań badaw-

czych studentów i podjęcie w ramach prac magisterskich tematów zainspirowanych problematyką kursu. Realizacja projek-tu zbliżyła do siebie uczelnie partnerskie, stanowiąc platformę umocnienia dotych-czasowych inicjatyw (mobilność studentów i nauczycieli), jak i nowych działań.

wykorzystanie rezULTaTÓWRezultaty projektu zostały wykorzystane w codziennej pracy z przyszłą kadrą pe-dagogiczną. Na dwóch uczelniach part-nerskich (Uniwersytet Zielonogórski i Uni-wersytet Lipski) przedmiot Jakość życia i jakość szkoły został włączony do oferty

programowej jako przedmiot fakultatywny, zaś na Uniwersytecie w Hradec Kralove jest to planowane. Wszystkie uczelnie opra-cowały podręczniki, z których korzystają. W uczelniach partnerskich widoczny jest wzrost mobilności studentów i kadry na-ukowej w ramach programu Erasmus. Re-alizacja wspólnego projektu stanowi plat-formę podjęcia nowych działań w ramach mobilności studentów i nauczycieli.

Promocja i UPowszecHnianie rezULTaTÓWPrzykładem jest seria wydawnicza: Interna-tional Forum for Education, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, publikowana w ję-zyku angielskim. Celem serii jest podjęcie dyskusji nad aktualnymi problemami oświa-towymi koncentrującymi się wokół szeroko rozumianej problematyki jakości życia i jako-ści edukacji w perspektywie międzynarodo-wej oraz gromadzenie i rozpowszechnianie najlepszych krajowych i międzynarodowych praktyk. W 2012 r. planowana jest organi-zacja międzynarodowego seminarium, któ-rego beneficjentami będą dyrektorzy szkół. Przedsięwzięcie jest planowane we współ-pracy z Urzędem Miasta Zielonej Góry.

cyjnych praktyk w dziedzinie edukacji i szko-leń na poziomie szkolnictwa wyższego oraz przenoszenia tych praktyk do rzeczywistości edukacyjnej innych państw.

efektyProjekt systematyzował dotychczasową wiedzę studentów i wiązał ją z praktycz-nym badaniem rzeczywistości szkol-nej ucznia. Stanowił również nowe rozwiązanie teoretyczno-metodologicz-no-dydaktyczne. Skupiał się na konkret-nej tematyce, która nie była poruszana w standardowym programie kształcenia uczelni partnerskich. Umożliwił stu-dentom poznanie strategii stosowanych w krajach partnerskich; zarówno planów, jak i konkretnych działań zorientowanych na poprawę i zapewnienie jakości po-wszechnej edukacji oraz możliwości za-pobiegania pojawiającym się problemom. Uczestnicy projektu otrzymali certyfikat zaliczenia kursu i 4 punkty ECTS. Praca w grupach międzynarodowych dodatkowo rozwijała kompetencje wielokulturowe, uczyła oglądu problemu z innej perspek-tywy, obcego kontekstu uwarunkowań społeczno-kulturowych czy też innych do-minujących w danym kraju teorii.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzeniePrzyjęty program kursu spełnił oczekiwa-nia. Istotne było nie tylko interdyscypli-narne ujęcie problematyki, lecz także re-alizacja części zajęć poza uniwersytetem, w szkołach i placówkach oświatowych, jako innowacyjna forma uczenia się w działaniu.

56

EDUinspiracjE 2012

motywacjaPraktyczne zapoznanie się z hiszpańską me-todą reorientacji zawodowej bezrobotnych, uznaną za jeden z najbardziej efektywnych sposobów rozwiązywania problemu długo-trwałego bezrobocia, oraz zaimplemento-wanie najciekawszych rozwiązań do własnej praktyki.

cel działaniaAktywne i niekonwencjonalne uczenie się, kształtowanie postawy otwartości i mobilności w ramach UE. Kształtowanie wizerunku urzędu pracy jako instytucji otwartej na nowe możliwości, podążają-cej w ślad za nowoczesnymi, europejski-mi rozwiązaniami.

znaczenie, iSToTność dLa BenefiCJenTaAspiracją naszego urzędu jest odgrywa-nie na lokalnym rynku pracy roli instytucji pośredniczącej między światem edukacji i gospodarki, a także wspierającej rozwój profesjonalnych kadr pracowniczych.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWPolskie urzędy są instytucjami postrzega-nymi jako mało elastyczne i zamknięte na innowacje. Ich pracownicy mają opinię osób pozbawionych kreatywności w rozwiązywa-niu problemów. Wizyty w hiszpańskich in-stytucjach, rozmowy i zajęcia warsztatowe z tamtejszymi pracownikami dały możli-wość zdobywania branżowej wiedzy z za-kresu doradztwa zawodowego, pośrednic-twa pracy. Uczestnikom stworzono warunki do uczenia się w specjalnych warunkach.

instytUcja

Powiatowy Urząd Pracy w Brodnicy

ul. Żwirki i Wigury 3, 87-300 Brodnica

www.pup-brodnica.bip.net.pl

tytUł ProjektU

Hiszpańskie metody przywrócenia długotrwale bezrobotnych na rynek pracy


Adam Lewicki

nazwa akcji

Projekty mobilności – wymiana doświadczeń (VETPRO)

nUmer ProjektU

2009-1-PL1-LEO03-06523Stworzono możliwość innowacyjnego i nie-zależnego kształtowania procesu samoroz-woju.

zarządzanie WiedząUczestnicy projektu zdobywali wiedzę po-przez obserwację, uczestnictwo w dysku-sjach i warsztatach oraz poprzez bezpo-średni kontakt z pracownikami i klientami wizytowanych instytucji. Ustalono z partne-rem przyjmującym kolejność odwiedzanych instytucji, tak by przy okazji następnych wi-zyt uczestnicy mogli korzystać z wcześniej zgromadzonych doświadczeń i informacji. Określono uporządkowany system przeka-zywania wiedzy przez ekspertów, nieogra-niczający inicjatywy samych uczestników kształcenia. Służyły temu przekazywana

wiedza teoretyczna, porównania z analo-gicznymi zjawiskami występującymi w Pol-sce, obserwacja praktycznych działań, dys-kusje, warsztaty oraz kontakt bezpośredni z pracownikami i klientami odwiedzanych instytucji.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięPodczas wizyt w poszczególnych insty-tucjach uczestnicy mieli możliwość szu-kania odpowiedzi na nurtujące ich pyta-nia, konfrontowania własnych przekonań z otaczającą ich rzeczywistością i aktyw-nego dochodzenia do rozwiązań. Taki sys-tem kształcenia angażuje emocje. Proces kształcenia wiąże się każdorazowo z wy-siłkiem służącym osiągnięcie zakładanych celów.

57


realizacja celówZakładaliśmy, że dzięki projektowi uczest-nicy zdobędą nowe kwalifikacje, poszerzą wiedzę z zakresu przeciwdziałania zjawisku długotrwałego bezrobocia, poznają i prze-trenują innowacyjne techniki pracy z oso-bami defaworyzowanymi na rynku pracy. Tak się też stało.

efektyPracownicy urzędu nabyli umiejętności z zakresu poszukiwania informacji, ana-lizy dostarczanych im treści i praktyczne-go wykorzystania doświadczeń. Rozwinęli w sobie umiejętność uczenia się poprzez autopsję i poszukiwania niekonwencjonal-

nych rozwiązań. Konieczność radzenia so-bie w nietypowej sytuacji wyzwoliła nowe zasoby empatii, pozwoliła lepiej zrozumieć ludzi, z którymi stykamy się na co dzień.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiPracownicy urzędu zetknęli się z techniką uczenia się, z którą wcześniej nie mieli na większą skalę do czynienia. Okazało się, że oprócz tradycyjnych form kształcenia możli-we jest uczenie się na konkretnych przykła-dach, w zupełnie odmiennym środowisku.

Przetworzenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiDoświadczenia uczestników projektu i zmia-ny, jakie zaszły w ich sposobie postrzegania kwestii związanych z uczeniem się i samo-rozwojem, zaowocowały kolejnym projek-tem, realizowanym przez naszą instytucję dla innej grupy pracowników.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzeniePotrzeba podnoszenia kwalifikacji bywa nie-kiedy nieuświadomiona i dopiero w wyniku bodźców zewnętrznych staje się potrzebą realną. Osoby uczestniczące w projekcie, po zakończeniu jego realizacji, wykazują znacznie większe zainteresowanie rozwo-jem osobistym oraz znacznie lepiej rozu-mieją potrzebę uczenia się przez całe ży-cie. Uczestnicy projektu obecnie potrafią się uczyć znacznie efektywniej, czerpać informacje ze źródeł, których wcześniej nie wykorzystywali lub, których nie potrafili we-ryfikować. Chęć, a nie konieczność, poszuki-wania wiedzy stała się najlepszą gwarancją jej praktycznego wykorzystania.

insPiracje do daLSzeGo działaniaUdział w projekcie spowodował, że uczenie się bierne, oparte na uczestnictwie w wy-kładach i studiowaniu dostarczonych przez trenera materiałów zostało zastąpione przez aktywne poszukiwanie wiedzy. Prze-konaliśmy się, że nawet zjawiska budzące początkowo zdziwienie i pozornie nieprzy-stające do naszej rzeczywistości można właściwie zinterpretować i wykorzystać. Warunkiem jest jednak ich dogłębne po-znanie. Obecnie zarówno w dokształcaniu naszych pracowników, jak i w procesie or-ganizacji szkoleń dla klientów bierzemy pod uwagę zaproponowane przez realizatora kształcenia proporcje między częścią teo-retyczną i praktyczną programu nauczania.

wykorzystanie rezULTaTÓWRezultaty projektu można podzielić na dwie kategorie: w dziedzinie rozwiązań tech-nicznych i kompetencyjno-społecznych. W pierwszej zapoznaliśmy się z ciekawymi sposobami udostępniania informacji bezro-botnym przez instytucje rynku pracy, m.in. poprzez tzw. infokioski. Zastosowaliśmy tzw. system wizualizacji, który pozwala na prezentowanie informacji na monitorach umieszczonych na terenie PUP oraz w jed-nym z gminnych OPS. Gwarantuje to bieżą-cą aktualizację publikowanych informacji oraz ich większą dostępność. Umieszcze-nie monitora w GOPS poprawiło dostęp mieszkańców w powiecie brodnickim do aktualnych informacji na temat rynku pra-cy. W drugiej najważniejszym osiągnięciem jest rozwinięcie przez naszych pracowni-ków praktycznych umiejętności w zakre-sie zindywidualizowanej obsługi klienta.

Zwróciliśmy uwagę na dbałość o zachowa-nie poczucia prywatności przez osoby ko-rzystające z usług pracowników służb za-trudnienia. Udoskonaliliśmy także metody analizowania rynkowego zapotrzebowania na kwalifikacje oraz zacieśniliśmy współ-pracę między poszczególnymi pracownika-mi urzędu, tak by sprawy naszych klientów były prowadzone od początku do końca zgodnie z ustalonym planem, zmierzają-cym do zatrudnienia.

refleksja Uświadomiliśmy sobie, że jesteśmy jed-nym z wielu podmiotów mających wpływ na kształtowanie lokalnego rynku pracy. Dostrzegliśmy potrzebę otwierania się na doświadczenia innych, a także szukania porozumienia i nawiązywania współpracy z pracodawcami oraz instytucjami zaanga-żowanymi w kształcenie i reintegrację bez-robotnych.

pOtrzeba pOdnOszenia KwalifiKacji bywa nieKiedy nieuświadOmiOna i dOpierO w wyniKu bOdźców zewnętrznych staje się pOtrzebą realną

chęć, a nie KOniecznOść, pOszuKiwania wiedzy stała się najlepszą gwarancją jej praKtycznegO wyKOrzystania

58

EDUinspiracjE 2012

motywacjaPotrzeba przekazania i upowszechnienia wiedzy dotyczącej wykorzystania mediów strumieniowych w pracy i edukacji pracow-ników. Poszukiwanie alternatywnych spo-sobów kształcenia z wykorzystaniem TIK pozwalających na ograniczenie kosztów związanych z organizacją szkoleń stacjo-narnych.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWDzięki wykorzystaniu technologii webcast możliwe stało się rozwijanie kompetencji związanych z umiejętnością uczenia się i samokształcenia w oparciu o nowe tech-nologie Projekt pomógł FOZ usystematy-zować wiedzę na temat przeprowadzania szkoleń online i przedstawić ją w postaci Metodyki oraz Manuala Trenera – publikacji, których zawartość została przetestowana podczas fazy pilotażowej. FOZ rozszerzy-ła zakres swojej działalności i proponuje swoje usługi również za pośrednictwem webcastów.

zarządzanie informaCJą i WiedząPodczas realizacji projektu partnerzy zebrali materiały odnoszące się do wykorzystania webcastów w celach edukacyjnych, me-todyki nauczania na odległość oraz opro-gramowania webcast. Na ich podstawie sporządzona została pierwsza wersja WTM przetestowana podczas fazy pilotażowej. Partnerzy projektu zrealizowali 42 spotkania z przedstawicielami instytucji edukacyjnych oraz trenerami odnośnie wykorzystania we-bcastów do celów szkoleniowych.

instytUcja

fundacja obserwatorium

zarządzania (foz)

ul. Wiertnicza 141, 02-952 Warszawa e-mail: [email protected]

www.obserwatorium.pl

tytUł ProjektU

How to webcast – new media use in efficient learning processes

http://webcasttolearn.com/rezultaty/opracowania


Anna Jaruga

nazwa akcji

Projekty Transferu Innowacji

nUmer ProjektU

2008-1-PL1-LEO05-02075rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięWskazówki na temat efektywnej organizacji pracy oraz wykorzystania czasu w procesie uczenia się znalazły się w metodyce WTM. Uczestnicy przyswajają skondensowaną wiedzę podczas szkolenia online i mają możliwość odsłuchania jego treści ponow-nie dzięki możliwości nagrywania sesji. Szkolenie online może również dopełniać proces szkoleniowy poprzez połączenie go z tradycyjnym kursem w sali szkolenio-wej. Promując wykorzystanie technologii webcast, wskazujemy możliwość realizacji szkoleń dla uczestników z różnych lokali-zacji, również tych zagrożonych wyklucze-

niem społecznym (np. z małych miejscowo-ści i wsi, kobiet samotnie wychowujących dzieci, osób niepełnosprawnych); tworzenie krótkich porad wideo (tzw. knowledge pill-sów) w celu usystematyzowania wiedzy.

Bilans korzyściŁącznie cztery organizacje partnerskie przeprowadziły 42 szkolenia face-to-face i 20 szkoleń online, w których uczestniczyło 810 osób. W konferencji podsumowującej projekt wzięły udział 163 osoby. Konferen-cja transmitowana była na żywo, a wystą-pienia dwóch prelegentów przekazywano za pośrednictwem Internetu ze Stanów Zjednoczonych. Łącznie w spotkaniach or-ganizowanych w ramach projektu udział wzięły 973 osoby. Zdecydowanie wysiłek ten wart był podjęcia – dzięki niemu spraw-dzona została skuteczność WTM, a prawie tysiąc trenerów i firm zainteresowanych nowymi technologiami mogło przetestować jej wykorzystanie u siebie. Poza tym stro-na internetowa projektu stała się ważnym punktem odniesienia dla wszystkich osób zainteresowanych webcastami i przycią-gnęła jeszcze szerszą grupę odbiorców.

realizacja CeLÓWZespół projektu zorganizował i przeszkolił większą niż zakładano w projekcie grupę osób, spotykając się z bardzo dużym zainte-resowaniem jego rezultatami. Osoby biorą-ce udział w szkoleniach podkreślały przede wszystkim użyteczność i funkcjonalność proponowanych rozwiązań, a trenerzy byli zainteresowani przeniesieniem jeśli nie ca-łości, to przynajmniej części swojej działal-ności do sieci.

dzięKi wyKOrzystaniu technOlOgii webcast mOżliwe stałO się rOzwijanie KOmpetencji związanych z umiejętnOścią uczenia się i samOKształcenia

59


zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiSzkolenia webcast udowodniły, że wiedzę można zdobywać w różny sposób. Dzięki webcastom zarówno zespół projektowy, jak i uczestnicy działania mogli przekonać się, że nauka może towarzyszyć nam niemal zawsze i wszędzie – wystarczą motywacja i dostęp do Internetu, a otwierają się przed nami nieograniczone możliwości. Możemy spotykać się i dyskutować z ekspertami z całego świata. Webcasty pokazały, że jak nigdy dotąd nauka może zagościć w na-szym życiu na co dzień.

wykorzystanie WCześnieJSzYCH dośWiadCzeńMając duże doświadczenie we współpracy z biznesem, FOZ zna potrzeby i oczekiwa-nia przedsiębiorstw oraz firm szkolenio-wych związane z zapotrzebowaniem na wdrożenie nowych technologii. Bazując na doświadczeniu Adam Smith Colleage, FOZ starała się przełożyć te doświadczenia na polski grunt. Dzięki temu udało się wypra-cować model szkoleniowy odpowiadający tym potrzebom i wpisujący się w zapotrze-bowanie rynku.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieJako lider FOZ rozpoczęła wdrażanie projektów bazujących na wykorzystaniu technologii webcast na różnych etapach ich realizacji – zarówno do zarządzania i komunikacji wewnątrzprojektowej, jak i do prowadzenia zewnętrznych spotkań oraz szkoleń. Zarówno FOZ, jak i organizacje z nią współpracujące np. firmy skupione w EduKlastrze, wykorzystują tę technologię do pracy i komunikacji.

insPiracje do daLSzeGo działaniaPo raz pierwszy na tak wielką skalę polska organizacja współpracująca z biznesem za-jęła się edukacją sektora w zakresie e-le-arningu i realizacji szkoleń online. Do tej pory sektor ten był zdominowany przede wszystkim przez uczelnie i placówki eduka-cyjne poszukujące swoich odbiorców wśród studentów i nauczycieli akademickich. FOZ zrewolucjonizowała to podejście, a sukces projektu How to webcast przyczynił się do wykorzystywania tej technologii na jeszcze większą skalę oraz założenia przez Nowo-czesną Firmę SklepuWiedzy.pl oferującego webcasty na zasadach komercyjnych.

UPowszecHnianie i wykorzystanie rezULTaTÓWRezultaty projektu How to webcast zostały wykorzystane przez FOZ do szkoleń we-wnętrznych pracowników. Dzięki temu pracownicy zapoznali się z metodyką pracy z wykorzystaniem webcastów oraz mogą ją na co dzień stosować, bazując na wska-zówkach umieszczonych w Manualu Trene-

ra. Został uruchomiony serwis internetowy SklepWiedzy http://www.sklepwiedzy.pl/, oparty na wykorzystaniu rezultatów projek-tu How to webcast i z powodzeniem realizu-je szkolenia online zaproponowane w tym projekcie. Po inicjatywy How to webcast Piotr Maczuga – ekspert projektu, zrealizo-wał również szereg szkoleń z zakresu przy-gotowania i realizacji szkoleń online, m.in. dla SklepuWiedzy.pl, członków klastra technologicznego EduKlaster – nowe me-dia w edukacji, firmy SOLUTION Sp. z o.o.

Plany na PrzyszłośćFOZ planuje również rozszerzyć swoją dzia-łalność o usługi związane z wykorzysta-niem mediów strumieniowych w szkoleniu i podnoszeniu kwalifikacji pracowników. W 2012 r. Fundacja rozpoczęła realizację nowego projektu – Webinar 2 Learn – bę-dącego kontynuacją How to webcast i ma-jącego za zadanie transferować metodykę webcast do Austrii, Słowacji i Bułgarii.

Promocja rezULTaTÓWRealizując swoją działalność, FOZ zachęca przedsiębiorców oraz trenerów do wyko-rzystywania w pracy mediów strumienio-wych i realizacji szkoleń oraz spotkań za pośrednictwem technologii webcast. We współpracy z Nowoczesną Firmą FOZ pla-nuje również rozszerzyć zakres współdzia-łania w kontekście wykorzystania Sklepu-Wiedzy.pl i szkoleń proponowanych przez ten portal.

60

EDUinspiracjE 2012

motywacjaZainteresowanie efektywnymi metodami kształcenia i samokształcenia szczególnie w odniesieniu do osób o niskim poziomie kwalifikacji zawodowych

cele działaniaPoprawa jakości kształcenia osób o ni-skich kwalifikacjach zawodowych poprzez wprowadzenie na rynek polski LearnCo-achingu2, tak aby pokazać, że uczenie się może sprawiać przyjemność; dążenie do posiadania kadry trenerskiej o najwyższych kwalifikacjach; zniesienie barier szkolenio-wych dla pracowników małych i średnich przedsiębiorstw, mających często niski po-ziom wykształcenia i negatywny stosunek do uczenia się.

wartość działaniaWykorzystano prace niemieckiego na-ukowca prof. Manfreda Spitzera i kiero-wanej przez niego instytucji zajmującej się transferem wiedzy z zakresu neuronauk do praktyki edukacyjnej, dzięki czemu kształ-cenie odbywa się w sposób zgodny z tym, jak uczy się mózg.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWDzięki projektowi kilkuset polskich eduka-torów poznało nowatorskie podejście do nauczania, obejmujące: promowanie sta-wiania sobie przez uczących się własnych celów nauki, wyznaczanie ścieżek rozwoju,

instytUcja

stowarzyszenie refa wielkopolska

ul. Rubież 46/C3, 61-612 Poznań

e-mail: [email protected] www.refa.poznan.pl

tytUł ProjektU

Program szkoleniowy wspierający edukację osób o niskim poziomie kwalifikacji zawodowych

www.edukacjabezbarier.eu


Leszek Nowaczyk

nazwa akcji

Projekty Transferu Innowacji

nUmer ProjektU

2008-1-PL1-LEO05-02058

selekcję materiału i krytyczne do niego po-dejście, ułatwianie skupiania uwagi i zapa-miętywania. Udostępniony bezpłatnie pod-ręcznik zawiera informacje o tym, jak się samemu skutecznie uczyć oraz jak kształ-tować procesy nauczania w placówkach kształcenia formalnego i pozaformalnego.

zarządzanie informaCJą i WiedząZarządzanie informacją i wiedzą dotyczy-ło dwóch aspektów. Instytucjonalnego, w którym informowano wszystkich zain-teresowanych z organizacji partnerskich o możliwości udziału w projekcie i poka-zano korzyści, które z tego wynikają. Dla zwiększenia efektywności pracy każdy z wy-szkolonej w pierwszej fazie grupy Master Educators szkolił później kolejne osoby. W aspekcie indywidualnym praca Master Educators odbywała się cyklicznie – otrzy-manie materiałów i zadania do wykonania

– sesja z trenerami niemieckimi. Pomiędzy sesjami uczestnicy pracowali nad przydzie-lonymi zadaniami, mając możliwość auto-refleksji i refleksji grupowej nad nimi.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięOryginalność podejścia polegała na połą-czeniu indywidualizacji procesu nauczania/uczenia się z osiąganiem wspólnych celów projektu. Każdy z uczestników na począt-ku określił kompetencje, które wymagały u niego rozwinięcia, aby móc w pełni stoso-wać transferowane podejście (autodiagno-za). Następnie pracował nad zwiększeniem tych kompetencji, korzystając z pomocy innych uczestników, którzy w danym ob-szarze byli bardziej zaawansowani. Jed-nocześnie sam pomagał innym w zakresie swoich mocnych stron.

trzeba pOzwOlić sObie i innym na błędy pOdczas uczenia się. ludzie lepiej zapamiętują infOrmacje, dO Których dOszli samOdzielnie Od tych, Które zOstały im wprOst pOdane

2 Nazwa LearnCoaching jest złożeniem dwóch angielskich wyrazów: „learn” – uczyć się i „coaching” – oznaczającego działania, w trakcie których jedna, bardziej doświadczona i zaufana osoba, pomaga w rozwoju innym. LearnCoaching należy zatem rozumieć jako pomoc osoby nauczającej w rozwoju uczących się.

61


efektyEfektem programu szkoleniowego wspie-rającego edukację osób o niskim pozio-mie kwalifikacji zawodowych jest: 10 cer-tyfikowanych edukatorów edukatorów; 200 wyszkolonych edukatorów; 1600 osób przeszkolonych zgodnie z zasadami Learn-Coachingu; 400 osób z różnych środowisk edukacyjnych.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiW przeniesionym na polski grunt podejściu do nauczania chodzi o umiejętność orga-nizowania uczenia się innych osób, ale też własnego uczenia się. Polega ono na tym że:– Uczący się sami określają swoje indywi-

dualne cele uczenia się i strategię, jak te cele osiągnąć oraz sama dokonuje oceny swoich postępów

– To, co już wiemy ma ogromny, nie za-wsze uświadamiany, czego i jak się uczymy – nowa wiedza jest wbudowywa-na w już istniejące w mózgu struktury. Przed uczeniem się należy zaktywizować te struktury, wymienić poglądy z kimś in-nym, spojrzeć na temat z innego punktu widzenia.

– Trzeba pozwolić sobie i innym na błędy podczas uczenia się. Ludzie lepiej za-pamiętują informacje, do których doszli samodzielnie od tych, które zostały im wprost podane.

– Należy stosować reguły wynikające z ba-dań nad mózgiem, np. uczenie się jed-nym ciągiem dużej partii materiału przy-niesie zawsze gorsze efekty niż uczenie się rozłożone w czasie.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiW przeniesionym na polski grunt podejściu zwraca się dużą uwagę na rolę schematów poznawczych (utartych schematów myślo-wych). Ważne są ćwiczenia identyfikujące takie schematy u siebie i innych, a także rozwijaniu zdolności ich zmiany a także wykorzystanie przez uczestników w macie-rzy kompetencyjnej, określając kompeten-cje, które wymagają rozwinięcia, aby móc w pełni stosować transferowane podejście do nauczania innych lub samodzielnego uczenia się – autodiagnoza.

innowacyjność działania/insPiracje do daLSzeGo działaniaPrzeniesione do Polski podejście do na-uczania opiera się na zdobyczach neuro-nauk i psychologii poznawczej w zakresie, w którym nie są one jeszcze powszechnie wykorzystywane w praktyce edukacyjnej.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieNajwiększy wpływ na zmianę organizacji uczenia innych osób miało zaakceptowanie przez edukatorów zasady konstruktywizmu społecznego, według której każdy uczący się konstruuje swoją wiedzę sam, w inte-rakcji z otoczeniem, w tym z innymi uczący-mi się. Zmienia to postrzeganie edukatora: już jest nie tym, kto ma wiedzieć i przeka-zać wiedzę uczestnikom zajęć, ale osobą mającą stworzyć takie warunki, aby uczący się byli w stanie sami swoją wiedzę skon-struować. Oznacza to ograniczenie do mini-mum nauczania podającego z jednoczesną maksymalizacją udziału form aktywizują-

cych uczestników zajęć oraz zwiększenie nacisku na aspekty społeczne.

UPowszecHnianie WYniKÓW Rezultaty projektu popularyzowano w pra-sie, na portalach internetowych, w audy-cjach radiowych i telewizyjnych (na an-tenach ogólnopolskich). Przeszkolono 1600 osób z wykorzystaniem zasad Learn-Coachingu. Zasady te zostały uwzględnione przy opracowywaniu pakietu zaleceń me-todycznych dla szkoleń zawodowych w ra-mach projektu POKL Polska meblami stoi. Na podstawie porozumienia ze Stowarzy-szeniem Wspierania Rozwoju Poznawczego „Akson” zasady LearnCoachingu będą pre-zentowane w trakcie działań podejmowa-nych przez Stowarzyszenie.

wykorzystanie rezULTaTÓWRezultaty projektu wykorzystano przy re-alizacji projektu POKL Inkubator dojrzałej przedsiębiorczości. Projekt jest skierowany do osób powyżej 45. roku życia w większo-ści nieaktywnych zawodowo i bezrobotnych

rekomendacje Rezultaty projektu mogą być wykorzysty-wane do rozwoju kompetencji edukatorów w zakresie wspierania uczących się w for-mułowaniu własnych celów uczenia się, efektywnego pomagania im w osiąganiu tych celów i rozwijania umiejętności cało-życiowego uczenia się oraz motywowaniu ich do niego. Edukatorzy mogą skorzystać z oferty szkoleniowej Stowarzyszenia REFA Wielkopolska lub wykorzystać do samo-kształcenia podręcznik zamieszczony na stronie internetowej projektu.

62

EDUinspiracjE 2012

motywacjaChęć upowszechniania dziedzictwa naro-dowego w edukacji osób dorosłych, two-rzenia nowych metod nauczania, wymiany doświadczeń z partnerami z innych krajów. Stworzenie propozycji dwóch nowych kur-sów adresowanych do dorosłych odbiorców, nakierowanych na rozwój umiejętności uczenia się: Mój szkicownik i W warsztacie średniowiecznego mistrza.

znaczenie, iSToTność dLa BenefiCJenTaWiele skorzystaliśmy, inspirując się pomy-słami włoskich, hiszpańskich i litewskich organizacji partnerskich, a także czerpiąc z doświadczeń partnerów z Włoch i Wielkiej Brytanii, gdzie edukacja muzealna ma dłu-gą tradycję.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWDzięki kontaktom z wielkimi instytucjami kultury w różnych krajach np. Victoria & Al-bert Museum w Londynie, mogliśmy bliżej poznać zaplecze i metody pracy stosowane w edukacji osób dorosłych. Uczestnicy w an-kietach ewaluacyjnych stwierdzili, że kursy rozbudzały poczucie piękna, poszerzały ho-ryzonty, uruchamiały i rozwijały wyobraźnię. Pozwoliły zweryfikować stereotypy, pomaga-ły na kształtowanie własnej opinii w oparciu o profesjonalny przekaz i osobisty, niemal namacalny kontakt z autentycznymi dzieła-mi ludzi z ówczesnej epoki.

instytUcja

muzeum narodowe w krakowie

Al. 3 Maja 1, 30-062 Kraków

e-mail: [email protected] www.muzeum.krakow.pl

tytUł ProjektU

HEAD – Heritage Education for Adults, Exchange of Methodology

– How to Use Heritage in Adult Education


Marek Mróz i Monika Wlezień

nazwa akcji

Projekty Partnerskie Grundtviga

nUmer ProjektU

2009-1-CZ1-GRU06-01989 9

zarządzanie informaCJąWiedzę potrzebną w realizacji projektu czerpaliśmy z różnych źródeł. Zdobywali-śmy ją w trakcie bezpośrednich rozmów z partnerami projektu, wymiany korespon-dencji, sięgania do stron internetowych partnerów lub tych, które były przez nich polecane. Mobilności pozwoliły zaobserwo-wać na miejscu pracę instytucji partnerskiej oraz poznać osoby zajmujące się edukacją muzealną skierowaną do dorosłych odbior-ców, która dotyczyła podobnego charakteru zbiorów, jakie posiada nasze muzeum.

rozwijanie KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięProjekt skłonił nas do głębszej analizy ini-cjatyw podejmowanych w Polsce. Dzięki kursom powstała nowa jakość w rozwijaniu

kompetencji uczenia się podczas realizacji projektu, która mogła znaleźć konkretny, materialny wyraz w pracy plastycznej, lite-rackiej lub dotyczyć zmiany samego sposo-bu postrzegania. Przygotowanie oferty do-tyczącej sztuki średniowiecznej wymagało współpracy wielu osób, artystów różnych dziedzin (aktora, malarzy), rekonstrukto-rów (archeologa, metaloplastyka), peda-goga, historyka kultury, historyków sztuki. Efekty zaskoczyły nas bardzo pozytywnie i były nagrodą współmierną do podjętego wysiłku i włożonego czasu.

oSiąGanie celówW ramach projektu HEAD w Polsce reali-zowany był cykl kursów edukacyjnych: Mój szkicownik i W warsztacie średniowiecznego

63


Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiKursy były nastawione nie tylko na zdobycie wiedzy, ale miały przede wszystkim twórczy charakter. Kurs Mój szkicownik, współtwo-rzony przez historyka sztuki, plastyków, pedagoga, aktora i samych uczestników, koncentrował się na twórczości wynikającej z ich konfrontacji z treściami i formą sztuki polskiego średniowiecza. Podczas reali-zacji kursu W warsztacie średniowiecznego mistrza słuchacze mieli niepowtarzalną okazję przeistoczenia się w średniowiecz-nego rzemieślnika i spróbowania swych sił w tworzeniu różnych przedmiotów z uży-ciem dawnych technik. Wielu z nich odkryło w sobie nieznane dotąd umiejętności.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieProjekt był skierowany do osób starszych, często samotnych i nie w pełni sprawnych fizycznie. Rekrutacja uczestników kursów odbywała się za pośrednictwem strony internetowej muzeum, ulotki muzealnej, a także kontaktu z organizacjami zrzesza-jącymi seniorów: Akademią Pełni Życia i To-warzystwem Przyjaciół MNK. Szkicowniki – dzienniki, tworzone w czasie dwóch mie-sięcy pracy, w konfrontacji ze sztuką daw-ną pomogły w nawiązaniu dialogu z myślą i wrażliwością człowieka odległej epoki oraz stały się sposobem autorefleksji. Cykliczne spotkania na wykładach i warsztatach nie tylko pogłębiły wiedzę uczestników, ale tak-że stworzyły nowe przyjaźnie.

innowacyjność działaniaTo dla nas nowe doświadczenie rozwijają-ce nasze umiejętności uczenia się, dzięki podjęciu współpracy z artystami różnych dziedzin, pedagogiem, historykami i pozo-stawieniu szerokiego pola dla odbiorców. Nowa oferta edukacyjna dotycząca zbiorów sztuki średniowiecznej skierowana była do dorosłych odbiorców i zakładała ich twór-cze zaangażowanie, przez co rozwijała tak-że umiejętność uczenia się. Ponadto pro-jekt nie tylko łączył różne dziedziny sztuki (sztuki plastyczne, sztukę słowa, muzykę), ale także ukazywał konteksty poruszanych zagadnień, odnosząc je do nowożytności i współczesności.

insPiracje do daLSzeGo działaniaPrzeprowadzenie projektu zmieniło nasz sposób tworzenia propozycji edukacyjnej. Staramy się teraz jeszcze spójniej łączyć

twórczość i wiedzę, różne sztuki, pracę osób reprezentujących różne profesje, które dzię-ki temu mogą wzbogacić nasze spojrzenie na wybrany temat. Poszerza się nasza baza kontaktów, współpracowników oraz zasób pomocy edukacyjnych, które mogą być wy-korzystywane podczas spotkań.

wykorzystanie rezULTaTÓWRealizowane w projekcie HEAD cykle kursów edukacyjnych Mój szkicownik i W warsztacie średniowiecznego mistrza zostały włączone do stałej oferty eduka-cyjnej Muzeum Narodowego w Krakowie. Powstał również krótki film dokumentalny, który stanowi podsumowanie działań pro-jektowych i równocześnie może stanowić zachętę do udziału w kolejnych edycjach kursów edukacyjnych. Planowane miejsce jego prezentacji to ekrany plazmowe mu-zeum.

Promocja rezULTaTÓWPromocja rezultatów projektu były reklamo-wane za pośrednictwem stron internetowych i portali społecznościowych m.in. Facebo-oka, muzealnego newslettera, prasy (artykuł w „Gościu Niedzielnym”), druków informa-cyjnych muzeum oraz osobistych wystąpień organizatorów na rozpoczęciu roku akade-mickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku przy Politechnice Krakowskiej, w Krakowskim To-warzystwie Lekarskim i Akademii Pełni Życia. Informacje, materiały i prezentacje projektu są ogólnodostępne i znajdują się na oficjal-nej stronie internetowej i Facebooku Muzeum Narodowego w Krakowie

prOjeKt nie tylKO łączył różne dziedziny sztuKi, ale taKże uKazywał KOnteKsty pOruszanych zagadnień, OdnOsząc je dO nOwOżytnOści i współczesnOści

mistrza. Dzięki spotkaniom w krajach part-nerskich i zdobytym doświadczeniom w ra-mach projektu wypracowane zostały nowe metody nauczania w poznawaniu dziedzic-twa narodowego, łączące spojrzenie nauki i sztuki, angażujące intelekt, emocje, wraż-liwość i wyobraźnię każdego uczestnika.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiUczestnicy zdobyli nowe umiejętności uczenia się za pośrednictwem działań pla-stycznych, parateatralnych, literackich, które zachęciły ich do kontynuowania wła-snych poszukiwań poza kursami. Spotka-nia obudziły w nich potrzebę głębszego kontaktu ze sztuką i odwagę do nawią-zywania z nią dialogu za pomocą różnych środków.

64

EDUinspiracjE 2012

cel działaniaZachęcenie przedstawicieli starszego po-kolenia do aktywnego spędzania wolnego czasu, np. uczenia się. Projekt Odkrywanie świata na nowo – społeczna i edukacyjna ak-tywizacja zawodowa osób 55+ poprzez ucze-nie języków i TIK był odpowiedzią na zapo-trzebowanie lokalnej społeczności.

znaczenie dLa BenefiCJenTaZdobyliśmy umiejętność pisania, progra-mowania i realizacji tego typu projektów, a zarazem zdobywania nowych umiejętno-ści w zakresie uczenia się. W trakcie reali-zacji nastąpił także transfer wiedzy między instytucjami biorącymi w nim udział. To również szansa rozwoju warsztatu zawo-dowego nauczycieli pracujących w English Unlimited.

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWZaprojektowanie i realizacja autorskiego programu dla osób 55+ dotyczącego roz-wijania czterech kompetencji kluczowych: porozumiewanie się w języku obcym, TIK, kompetencji obywatelsko-społecznej oraz umiejętności uczenia się.

wartość działaniaNajlepiej ilustrują wypowiedzi uczestników: Bardzo cieszę się, że wzięłam udział w pro-gramie nauki angielskiego i komputera dla osób w wieku 55+; jest to super program, któ-ry pozwala uświadomić sobie, że ten wiek nie oznacza, że należy siąść pod piecem; nauka w gronie osób w podobnym wieku nie stresuje tak jak w grupach mieszanych, z młodszy-

instytUcja

english Unlimited sp. z o.o.

ul. Armii Krajowej 73, 81-844 Sopot

www.eu.com.pl

tytUł ProjektU

Odkrywanie świata na nowo – społeczna i edukacyjna aktywizacja

osób 55+ poprzez uczenie języków i TIK


Justyna Limon

nazwa akcji


nUmer ProjektU

2009-1-PL1-GRU06-051131

mi; pomysł nauki angielskiego w połączeniu z komputerem i potem korespondencji jest trafiony w dziesiątkę!!!

zarządzanie informaCJą i WiedząNauczyciele English Unlimited brali udział w spotkaniach informacyjnych, szkoleniach metodycznych oraz w spotkaniach między-narodowych. Zarządzanie projektem od-bywało się poprzez regularne raporty na temat prowadzonych zajęć. Słuchacze byli informowani poprzez stronę internetowa, ulotki, ogłoszenia prasowe, listy – trady-cyjne i e-mailowe, spotkania informacyjne, a także przez instytucje kulturalne i oświa-towe w Sopocie (biblioteki, Uniwersytet Trzeciego Wieku). Zarządzanie zdobywa-niem informacji odbywało się poprzez: za-jęcia, ankiety, korespondencję, rozmowy ewaluacyjne z kadrą projektu, kontakty e--mailowe i osobiste ze słuchaczami z insty-tucji partnerskich.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięNabywanie kompetencji umiejętność uczenia się odbywało się podczas regu-larnych spotkań grupy projektowej, pro-wadzenia przez nauczycieli regularnej korespondencji oraz na spotkaniach mię-dzynarodowych. Słuchacze brali udział w całorocznym programie zajęć z j. an-gielskiego oraz osobnego programu zajęć TIK. Wykonywali cotygodniowe prace do-mowe, pracowali nad internetowymi pre-zentacjami tematycznymi publikowanymi na stronie projektu.

efeKTYNabyliśmy umiejętności tworzenia i reali-zacji projektów i programów edukacyjnych dla grup osób z mniejszymi szansami, za-niedbywanych społecznych, a także two-rzenia programów nauczania wykorzystu-jących innowacyjne podejścia i techniki we współpracy z instytucjami pochodzącymi z różnych kręgów kulturowych.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiNauczyciele poszerzyli swój warsztat pra-cy o umiejętność uczenia pracy z osobami starszymi. Pracownicy nabyli umiejętność uczenia się a kontakty międzynarodowe i kultura kraju w którym się znaleźli po-zwoliła na efektywniejsza naukę języka i odrzucenie stereotypów. Słuchacze na-byli umiejętności: uczenia się języków

słuchacze mOgli zaadaptOwać i wyKOrzystać wcześniej zdObyte umiejętnOści uczenia się dO warunKów nOwej rzeczywistOści

65


obcych; posługiwania się komputerem i Internetem – zdobywania i przetwarzania informacji, korzystania z komunikatorów, edycji tekstu, przygotowania prezentacji; otwartego i tolerancyjnego spojrzenia na nowoczesny świat; adaptacyjne oraz lep-szej samooceny.

wykorzystanie WCześnieJSzYCH dośWiadCzeńSłuchacze mogli zaadaptować i wykorzy-stać wcześniej zdobyte umiejętności ucze-nia się do warunków nowej rzeczywistości; zapoznać się z nowymi technikami uczenia się i z nowymi technologiami. W przypad-ku słuchaczy kontakt z przedstawicielami innych kultur wymusił także wyjście poza utarte schematy myślowe, był źródłem no-wych, cennych doświadczeń i odkryć.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieRealizacja projektu była dla nas znaczącym doświadczeniem w nabyciu umiejętności koordynacji tego typu programu i rozwija-niu umiejętności współpracy międzynaro-dowej. Dla naszych beneficjentów praca w projekcie była dużym wyzwaniem, jednak po jego zakończeniu wszyscy docenili zdo-byte umiejętności. Niektóre osoby z nas chodzenie na lekcje i uczestnictwo w wyjazdach uważają za po-darunek, jakiego nie spodziewały się już w swoim życiu. Uczestnictwo w kursie, spo-sób prowadzenia go motywują nas do po-głębienia znajomości języka angielskiego, czerpania z tego radości.

innowacyjność działaniaInnowacyjność polegała na uwzględnieniu w programie różnorodnych technik uczenia

nabyliśmy umiejętnOści twOrzenia i realizacji prOjeKtów eduKacyjnych dla grup Osób z mniejszymi szansami

się (np. technik tradycyjnych i multisenso-rycznych), a także aktywnym wykorzystaniu TIK oraz bezpośrednich, osobistych kon-taktach z przyjaciółmi z zagranicy uczący-mi się języka angielskiego. Istotny był też intermentoring – pomoc dzieci i wnuków w korzystaniu z TIK.

insPiracje do daLSzeGo działaniaOsoby, które uczestniczyły w kursie kon-tynuują naukę angielskiego, nawiązane znajomości (korespondencja e-mailowa i spotkania osobiste), w ten sposób rozwi-jając dalej swoją umiejętność uczenia się. Słuchacze byli przyzwyczajeni do tradycyj-nego sposobu uczenia się, obecnie zostali nauczeni wykorzystywania nowoczesnych środków TIK oraz uświadomili sobie różno-rodność technik uczenia się polegających nie tylko na tradycyjnej nauce słówek na pamięć, lecz aktywnym udziale w procesie komunikacji, również przy wykorzystaniu nowoczesnych mediów.

wykorzystanie i UPowszecHnianie rezULTaTÓWDoświadczenie wykorzystujemy w projek-cie partnerskim Grundtviga Foreign Langu-

ge Drama Festival oraz IT4ID, organizujemy nowe kursy dla osób 50+. Przygotowaliśmy autorski program Warsztatów Grundtviga pt. Polish in action – active ageing through language learning and culture. W realizowa-nych warsztatach Grundtviga korzystamy z wypracowanych doświadczeń.Najlepszą promocją i oceną wartości pro-jektu są wypowiedzi jego uczestników:– Koncepcja programu Grundtvig jest bar-

dzo dobra. Zainspirowała nas do nowych wyzwań i otwarcia się na inne kultury. Po zakończeniu programu nasza grupa po-stanowiła kontynuować naukę języka an-gielskiego i utrzymywać nadal kontakty z nowymi przyjaciółmi.

– Życie biegnie naprzód, rozwija się i my też możemy brać w nim udział. To jest bardzo pozytywne, pozwala poczuć się jeszcze chłonnym, ciekawym świata i ludzi.

– Uważam, że program 55+ jest bardzo motywujący, poszerzający horyzonty, wy-muszający ćwiczenia umysłu, co jest bar-dzo cenne w naszym wieku.

– Dla mnie to wspaniała przygoda i mo-bilizacja do nauki, a dla moich wnuków przykład, że można żyć aktywnie mimo upływających lat.

66

EDUinspiracjE 2012

motywacjaWielu seniorów ma utrudniony dostęp do instytucji kultury lub nie widzi w nich dla siebie miejsca, nie traktuje muzeum jako miejsca spotkania, wymiany, dialogu, tym bardziej dialogu z ludźmi młodymi. Mu-zeum widzi konieczność wypracowania metod pracy z tą grupą odbiorców mają-cych utrudniony dostęp do instytucji kultury i przygotowania dla niej atrakcyjnej oferty.

cel działaniaOpracowanie nowych metod nauczania opartych na narzędziach artystycznych skierowanych przede wszystkim do śro-dowisk osób z mniejszymi szansami, na przykład: emigranci w Holandii, kobiety w Turcji, seniorzy w Polsce. Lepsze po-znanie środowiska społeczności lokalnych i podniesienie świadomości społecznej dla idei zrównoważonego rozwoju.

wartość działania dLa BenefiCJenTaTemat zrównoważonego rozwoju rozwija-liśmy wspólnie w grupie seniorów i mło-dzieży. Czy sztuka i kultura są właściwym sposobem, aby dotrzeć do osób, które są w trudnej sytuacji życiowej? Czy działalność kulturalna jest w stanie podnieść ich świa-domość i pozwolić uwierzyć, że ich działa-nie ma znaczenie? Projekt ASAP nauczył nas, że środkami artystycznymi można do-trzeć do odbiorców w sposób, który będzie daleki od banału i dużo lepiej zapadający w pamięć, a przez to skuteczniejszy.

instytUcja

muzeum narodowe w krakowie

Al. 3 Maja 1, 30-062 Kraków

e-mail: [email protected] www.muzeum.krakow.pl

tytUł ProjektU

Sztuka w Akcji – na rzecz zrównoważonego rozwoju (ASAP) – Zielona linia

http://www.sustainableart.eu/pl


Anna Borejczuk

nazwa akcji


nUmer ProjektU

2009-1-NL1-GRU06-01417 3

realizacja PotrzeB WłaSnYCH, odpoWiedź na poTrzeBY GrUp odBiorCÓWNiezwykle cenne były nawiązane kontakty instytucjonalne w kraju i za granicą. Współ-pracowaliśmy z domami i klubami seniora oraz z Krakowską Akademią Samorząd-ności, skupiającą młodzież szkół gimna-zjalnych i ponadgimnazjalnych. W tych kręgach projekt ASAP został przekazany dalej – uczestnicy opowiadali o nim swoim znajomym, których zaprosili do muzeum i wielu z nich stało się naszymi nowymi sta-łymi gośćmi lub wolontariuszami, zarówno seniorzy, jak i młodzież.

Proces naBYWania KompeTenCJi UmieJęTność UCzenia SięSeniorzy uczestniczyli w treningu inter-personalnym, brali udział w warsztatach podnoszących umiejętności organizacyjne, współpracę, okazywanie troski. Poznawa-li metody pracy dziennikarskiej, spisywali swoje wspomnienia, a także wspomnie-nia osób, z którymi prowadzili wywiady. To zupełnie nowy kontekst dla wiedzy, wspomnień, które seniorzy przekazują młodszym pokoleniom. Podczas pobytu we Francji seniorzy poznawali inną kultu-rę, uczyli się porozumiewać, obserwowali, jak w innej kulturze realizuje się postulaty zrównoważonego rozwoju na co dzień.

67


sUkcesMetoda pracy poprzez dialog, warsztat, dzielnie się doświadczeniami jest to nowy dla osób starszych sposób poznawania i doświadczania sztuki. Sposób bezpośredni i zindywidualizowany w porównaniu z tym, czego byli uczeni, do czego instytucje kul-tury przez lata przyzwyczajały (Nie dotykać! Cisza! Słuchać przewodnika!). Entuzjazm, zaangażowanie i radość uczestników były dla nas najcenniejszym miernikiem war-tości pracy włożonej w projekt. Narzędzia będą stale ulepszane i dostosowywane do potrzeb nowych użytkowników zajęć. W ten sposób ewaluacja będzie częścią pracy z rezultatami projektu. Publikacja Narzę-dzia artystyczne na rzecz zrównoważonego rozwoju, będzie wysłana do innych orga-nizacji i dostępna na stronie internetowej projektu.

efektySeniorzy poprzez serię warsztatów nabra-li pewności siebie w przekazywaniu swojej opinii dotyczącej sztuki, życia codziennego, własnych wspomnień. Nauczyli się odbie-rać sztukę również na poziomie codzien-nych emocji, nie tylko intelektu.

ProdUkty maTeriaLneEfektami materialnymi są: płyta CD zawie-rająca manuale warsztatów, działań i me-todologii wykorzystania różnych działań artystycznych na rzecz zrównoważonego rozwoju; teksty o zielonych miejscach Kra-kowa zebrane w publikacji Zielona Linia; dokumentacja fotograficzna; strona inter-netowa z materiałami do pobrania, blog projektu http://zielonalinia.blogspot.com/;

propozycja edukacyjna dla seniorów w mu-zeum pt. Cykl spotkań „Rozmowy o sztuce”.

zdoBycze WiedzY i UmieJęTnośCiNiezwykle cenny był kontakt z kulturą fran-cuską w czasie spotkania projektowego w Nicei. Beneficjentki informowały, że nie spodziewały się, iż w swoim zaawansowa-nym wieku i stanie zdrowia będą mogły wziąć tak pełny udział w zagranicznym spo-tkaniu. Uczestnicy otworzyli się na współ-czesne technologie pomagające w wymia-nie doświadczeń, pracę z komputerem, aparatem fotograficznym, telefonem ko-mórkowym. W pracy z TIK zaangażowali do pomocy swoich znajomych, członków rodziny.

Przetworzenie i Przyswojenie noWeJ WiedzY i UmieJęTnośCiDzięki zróżnicowanym działaniom podej-mowanym w projekcie osoby biorące w nim

OchrOna dóbr Kultury OKazała się tematem ważnym zarównO dla seniOrów, jaK i dla młOdzieży, przez cO prOjeKt stał się przedsięwzięciem eduKacji międzypOKOleniOwej i międzyKulturOwej

udział wyszły w swym myśleniu poza sche-maty, utarte sposoby działania. Młodzież mogła w inny sposób poznać seniorów, seniorzy przekonali się, że praca z mło-dzieżą może być bardzo satysfakcjonująca i pozytywna, a prowadzący mieli możliwość doświadczenia współpracy dwu grup od-biorców muzeum, zwykle do tej pory niełą-czonych w działaniach edukacyjnych.

innowacyjność działaniaInnowacyjny był zarówno sposób realizacji projektu jak też jego tematyka dotycząca zaangażowana sztuki na rzecz promocji zrównoważonego rozwoju. Ochrona dóbr kultury i krajobrazu kulturowego okazała się tematem bardzo ważnym zarówno dla seniorów, jak i dla młodzieży, przez co pro-jekt mógł stać się przedsięwzięciem edu-kacji międzypokoleniowej oraz międzykul-turowej.

wPływ na BenefiCJenTa i JeGo oToCzenieSeniorzy uczestniczący w projekcie zostali zaproszeni przez muzeum z różnych ośrod-ków dla seniorów: z klubów i domów senio-ra; jak również to indywidualni goście naszej placówki. Wiele osób przyprowadziło do mu-zeum swoich znajomych z domów seniora, przyjaciół, członków rodziny. Młodzież po-magała seniorom wykorzystywać komputer w zapisywaniu wspomnień, edytowaniu fo-tografii. Seniorzy swoim przykładem pokazy-wali młodzieży, jak w sposób zaangażowany można brać udział w prostych działaniach w grupie, tworząc w ten sposób bogatą plat-formę wymiany myśli.

UPowszecHnianie WYniKÓW Rezultaty projektu są udostępniane po-przez rozdawanie CD projektu ASAP, pu-blikacji Zielona Linia, poprzez blog projektu oraz poprzez informacje zamieszczone na stronie internetowej muzeum.

wykorzystanie rezULTaTÓWDzięki kontaktom z innymi instytucjami kul-tury czerpiemy nowe inspiracje do działań, do stosowania nowych metod np. pantomima, multimedialne prezentacje. Przygotowano w muzeum propozycję edukacyjną dla senio-rów – cykl spotkań pt. Rozmowy o sztuce, które odbywają się dwa razy w miesiącu, w różnych oddziałach muzeum. Jest to połączenie ak-tywnego zwiedzania, polegającego na dialogu, obserwacji i własnych wnioskach, oraz działań plastycznych, tworzenia instalacji, wypowiada-nia się poprzez działanie artystyczne. Muzeum zgromadziło łącznie grupę około 90 seniorów, którzy uczestniczą w spotkaniach.

koncepcjaZespół Upowszechniania i Wykorzystywania Rezultatów Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

redakcjaTadeusz Wojciechowski

współpraca wydawniczaEwa Koźbiał

Projekt graficzny i skład

korektaAgnieszka Pawłowiec, Weronika Walasek

drukWydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu

wydawcaFundacja Rozwoju Systemu EdukacjiNarodowa Agencja Programu ,,Uczenie się przez całe życie”ul. Mokotowska 4300-551 Warszawawww.frse.org.plwww.llp.org.pl

isBn978-83-62634-73-6

Publikacja sfinansowana z funduszy komisji europejskiej w ramach Programu ,,Uczenie się przez całe życie”.komisja europejska nie ponosi odpowiedzialności za treść umieszczoną w publikacji.

w opracowaniu wykorzystano zdjęcia nadesłane przez beneficjentów programu – laureatów konkursu edUinspiracje

Publikacja bezpłatna

Fundacja Rozwoju Systemu EdukacjiNarodowa Agencja Programu ,,Uczenie się przez całe życie”ul. Mokotowska 4300-551 Warszawawww.frse.org.plwww.llp.org.pl

ISBN 978-83-62634-73-6

Konkurs na najlepszy projekt programu ,,Uczenie się przez całe życie”

Documents

umiejętność uczenia się