Troškovi otpisa osnovnih sredstava (amortizacije)

Tri su osnovne pretpostavke za rešavanje promena koje se odnose na troškove amortizacije:

(1) Podaci za izračunavanje iznosa amortizacije se uzimaju samo i isključivo iz početnog stanja (sa konta: Osnovna sredstva i Ispravka vrednosti osnovnih sredstava). Znači, ako je u nekoj ranijoj promeni kupljeno neko novo osnovno sredstvo, vrednost tog sredstva se ne uzima pri obračunu troškova osnovnih sredstava. Ovo važi ako je dužina obračunskog perioda: jedan kalendarski mesec.

(2) Amortizacije se uvek računa na godišnjem nivou, a knjiži u zavisnosti od dužine obračunskog perioda. Znači, ako je obračunski period januar (mesec dana), onda se izračunati iznos amortizacije deli sa brojem 12.

(3) Ako se u zadatku zahteva korišćenje „knjigovodstvene vrednosti“, to znači da od vrednosti OS treba oduzeti iznos koji se nalazi na kontu IVOS. Opet, uzimaju se podaci samo i isključivo iz početnog stanja. Znači, knjigovodstvena vrednost = OS – IVOS.

Amortizacija se uvek knjiži na sledeći način:

Troškovi amortizacije (Duguje) IVOS (Potražuje) Za obračunate troškove amortizacije

Dve su metode otpisa OS, i to:I) Vremenska, a u okviru nje: linerana metoda, aritmetičko-degresivna

(digitalna) i geometrijsko-degresivnaII) Funkcionalna

Linearna metoda

Koristi se sledeća formula:

OS/n = Trošak amortizacije1 ili preko Linearne stope 100/n = Stopa OS x Stopa = Trošak amortizacije1

OS – vrednost OS iz početnog stanjan – broj godina

1 Na godišnjem nivou1

Aritmetičko-degresivna metoda (digitalna)

Koristi se sledeća formula:

2xOS/n(n+1) = Degresija

OS – vrednost OS iz početnog stanjan – broj godina

Nakon što se izračuna iznos degresije, onda se amortizacija izračunava za svaku godinu korišćenja osnovnog sredstva, a da se pri tome ta godina umanji za iznos koji je manji od godine korišćenja za jedan.

Na primer: izračunavanje trošak amortizacije za I, II i V godinu korišćenja se radi na sledeći način:

Igodina korišenja Degresija x n = Trošak amortizacije1

IIgodina korišećnja Degresija x (n-1) = Trošak amortizacije1

Vgodina korišenja Degresija x (n-4) = Trošak armotizacije1

Geometrijsko-degresivna metoda (opadajuća osnovica, a konstantna stopa)

Koristi se sledeća formula:

(OS – IVOS) x Stopa otpisa = Trošak amortizacije1

OS – vrednost OS iz početnog stanjaIVOS – iznos IVOS-a iz početnog stanjaStopa otpisa – ako nije data u zadatku, računa se kao i stopa Linearnog otpisa, odnosno 100/n (gde je n – broj godina korišćenja)n – broj godina(OS – IVOS) – to je u stvari knjigovodstvena vrednost

1

1 Na godišnjem nivou1

1

Funkcionalna metoda

Koristi se sledeća formula:

OS/Ukupni procenjeni kapacitet osnovnog sredstva = Koeficijent

Procenjeni godišnji kapacitet x koeficijent = Trošak amortizacije1

1 Na godišnjem nivou