METODE INTERAKTIVNE NASTAVE I NJENA PRIMJENA U NASTAVI MATEMATIKE U OSNOVNOJ KOLI UNIVERZITET U TRAVNIKUEDUKACIJSKI FAKULTET MATEMATIKA-INFORMATIKA ZAVRNI RAD Kandidatkinja Mentor Ljiljana Kesi doc. dr Sead Rei Travnik, juni 2013.godine

UVODSavremena metodika nastave matematike, osim vaspitne i naune zasnovanosti, svrstava interaktivnost i individualizaciju u prioritetne uslove za kvalitetnu nastavu i uenje matematike. Navedeni uslovi za kvalitetnu nastavu veoma su sloeni i teko dostini, a realizuju se u najboljoj mjeri koritenjem svih didaktiko metodikih resursa. Shodno tome, kvalitetno interaktivno uenje matematike zahtjeva funkcionalno povezivanje svih savremenih i provjereno efikasnih sistema nastave, metoda, oblika i sredstava. Svrsishodnost povezivanja u nastavi matematike prvenstveno se mjeri stepenom interaktivnosti.

TERMINOLOKA RAZGRANIENJA Za prouavanje teme, metode interaktivne nastave i njene primjene u nastavi matematike u osnovnoj koli neophodno je definisati osnovne pojmove a to su:

naune metode,nastava iinteraktivna nastava

METODOLOKI OKVIR PROUAVANJA Analiza metoda interaktivne nastave i njihove primjene u nastavi matematike zahtijeva razradu odgovarajueg metodolokog okvira. Metodoloki okvir u ovom radu obuhvata:

problem i predmet, cilj zadatke, metode i tehnike, te znaaj prouavanja.

RAZLIKE IZMEU TRADICIONALNE I SAVREMENE KOLE Razvoj nauke, tehnike i tehnologije i drutvenih odnosa, s druge strane determiniu transformaciju tradicionalne u savremenu kolu. U savremenoj koli upravljanje kolom je potranjom, a u tradicionalnoj je upravljanje prinudom. U savremenoj koli uenik bira kolu, program, nastavnike, a u tradicionalnoj model kolovanja je nametnut. Savremena kola je kola radionica, a tradicionalna je kola prisile. U savremenoj koli je upravljanje voditeljsko, a u tradicionalnom je upravljanje nareivako i autokratsko. U savremenoj koli nema neuspjeha, dok u tradicionalnoj je velik broj uenika koji nije uspjean. Savremeni nastavnik usmjerava uenike, a ne tjera ih da rade, savremeni nastavnik savjetuje, a ne nareuje. U tradicionalnoj koli nastavnik je krut i dosadan za razliku od savremenog koji je zanimljiv i zabavan. Savremeni nastavnik ima potovanje prema uenicima, a tradicionalni tei da izazove strahopotovanje.

TEORIJSKA ANALIZA PROBLEMA Egzemplarna (paradigmatska) nastava

Egzemplarna ili paradigmatska nastava je savremena didaktika koncepcija kojom se nastojiprevladati suprotnost izmeu opirnosti nastavnog programa- sadraja i savremenog naina izvoenja nastave, to zahtijeva srazmjerno vie nastavnog vremena. Egzemplarna ili paradigmatska nastava u primjeni prolazi kroz tri faze:

Prouavanje nastavnog programa i identifikovanje egzemplarnih i slinih sadraja. Obraivanje egzemplarnih sadraja na to uzorniji, kvalitetniji i primjeran nain.Samostalna uenika obrada analognih sadraja po uzoru egzemplarnog sadraja.

Interaktivna nastava razliitih nivoa sloenosti

Nastava razliitih nivoa sloenosti sadri sljedee, relativno samostalne i meusobno povezane, etape:

Identifikacija nivoa i strukture znanja svakog uenika;Pripremanje vjebi razliitih nivoa sloenosti i ostalih elemenata nastave;Vrednovanje nastavnog rada.

Problemska nastava

Analiza odreenja problemske nastave pokazuje da su njene bitne odrednice:

problemska nastava ili rjeavanje problema u nastavi je najvii oblik uenja, miljenja i stvaralatva,osnovna karakteristika rjeavanja problema jeste postojanje tekoe koja se rjeava,rjeavanje problema je svjesna, samostalna i usmjerena aktivnost na uvianju odnosa izmeu datog i zadatog,osnovna funkcija rjeavanja problema u nastavi je sticanje znanja, stvaranje novih generalizacija, primjenljivih u novim situacijama, te razvijanje odreenih sposobnosti uenika.

Programirana nastava

M. Bakovljev izdvaja sljedee vrste programa:

linearni,razgranati,usavreni linearni,modifikovani linearni,linearni program s pomonim linijama,linearni program s test lancima,konverzaciono lanani.

Uenje putem otkria

Prema Radmanoviu postoji nekoliko modaliteta uenja otkrivanjem:

Otkrivanje podataka posmatranjem,Rjeavanje problema na osnovu praktine djelatnosti,Otkrivanje uzrono - posljedinih veza,Otkrivanje implicitnog znaenja rijei,Kritiko itanje i preispitivanje podataka,Otkrivanje svojstva,Otkrivanje putem formiranja pojmova,Otkrivanje definicija u procesu formiranja pojmova,Otkrivanje praktinog znaenja pojmova,Otkrivanje odnosa izmeu opteg, posebnog i pojedinanog,Otkrivanje fleksibilnih metoda rjeavanja problema,Otkrivanje pomou stvaralake mate.

Rad sa grupama

Grupe se mogu formirati prema:

Nivou znanja iz date oblasti,Optem uspjehu uenika,Odreenom radnom zadatku,Interesu uenika za odreeni sadraj rada,Nadarenosti,Socijalnim odnosima izmeu uenika,Mjestu stanovanja, drugarstvu, eljama itd.

Rad u parovima

Kriterijumi za izbor parova mogu biti:

Prema stalnom mjestu sjedenja,Po prijedlogu nastavnika,Prema dogovoru u odjeljenjskoj zajednici,Prema vlastitom izboru pojedinca,Sluajnim izborom,Prema uspjehu u testu u datom predmetu,Ad hoc.

ZAKLJUAKNastavu matematike moramo izvoditi kao interakcijski proces u kome su uenik i nastavnik u saradnikom odnosu, pri emu se postepeno poveava aktivnost uenika. Pri tom se i uenik i nastavnik, sem kognitivno, angauju u veoj mjeri emocionalno i intencionalno.Bitno da se interakcija, od ranog djetinjstva, pravilno sprovodi jer je to uslov za formiranje sposobnosti uspostavljanja dobrih kognitivnih, emocionalnih, intencionalnih i drugih veza.Metodika nastave matematike nudi razliite naine rada i metodike sisteme ijom se kombinacijom moe uspjeno postii interaktivnost nastave i uenja.