Informatika i raunarske tehnologije

FAKULTET PRAVNIH NAUKAOPTE PRAVO

Informatika i raunarske tehnologije

Memorija raunara i uvanje podataka(seminarski rad)

Student:Profesor:Banja Luka, januar, 2013.godine

SADRAJUVOD21.MEMORIJA31.1.RAM (Random Access Memory)41.1.1.SRAM- Statika radna memorija51.1.1.1.Cache memorija61.1.2.DRAM-dinamika radna memorija71.2.ROM ( Read only memory)81.2.1Vrste ROM memorije92.UVANJE PODATAKA102.1.Magnetni medijumi102.1.1.DISKETA (FLOPPY DISK)102.1.2.HARD DISK112.1.3.ZIP DISK112.2.Optiki medijumi122.2.1.CD ROM (Compact Disk Read only Memory)122.2.2.DVD (Digital Versatile Disc)122.3.MAGNETNO - OPTIKI UREAJI132.3.1.FLASH memorije132.3.2.Memorijske kartice14Zakljuak15Literatura:16

UVODPrvi elektronski raunar ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Calculator) se sastojao od 18000 vakumskih cijevi i 1500 releja. Za memorisanje jedne cifre je imao po deset cijevi od kojih je samo jedna bila ukljuena. Potronja mu je bila 140 kw i programirao se preko 6000 multipozicionih prekidaa. Ovakvo programiranje pomou velikog broja prekidaa i kablova bilo je veoma sporo i teko. Jedan od tvoraca ENIAC-a Don fon Nojman je shvatio da je lake program predstaviti u digitalnom obliku u memoriji raunara, a umjesto decimalne bolje koristiti binarnu aritmetiku. Ovakav arhitekturni pristup poznat kao fon Nojmanova maina je primijenjen kod prvog raunara sa zapamenim programom EDSAC koji je osnova za sve raunare do dananjeg dana.Razvoj memorijskih elemenata koji bi uvali informacije izmeu dvije operacije bio je bitan za poboljanje karakteristika raunara. Tokom razvoja dolo je do podjele memorija nqa one koje trebaju uvati podatke to due i bez napajanja i one za koje nije potrebno da uvaju podatke kada se napajanje iskljui. Razvojem materijala dolo je do pojave magnetnih traka, magnetnih mjehuria, a zatim i hard diskova kao i fleksibilnih (Flopy) diskova za uvanje podataka ime je i zadovoljena tenja da memorije budu dimenziono to manje sa to duim uvanjem podataka bez osvjeavanja, a da imaju to manju potronju. Takoe je uporedo sa razvojem dugotrajnih materijala dolo do razvoja i poluprovodnikih RAM i ROM memorija izraivanih u razliitim tehnologijama kao to su MOS (Metal Oxide Semiconductor), bipolarne, CCD (Charge-coupled Device). Kraj dvadesetog vijeka je oznaio i pronalazak optikih memorija kao to su holografske memorije i kompakt diskovi (CD).Sve gore navedeno, razvoj raunara, raunarske memorije, pronalazak optikih memorija pruilo nam je mnoge olakice pri rukovanju raunarom koji nam je danas u izrazito neophodan u svijetu u kome ivimo. Meutim kako bismo to bolje mogli i znali da koristimo sve pogodnosti koje nam nudi raunarsko doba potrebno je da razumijemo i jednu od osnovnih funkcija raunara, a to je memorija i uvanje podataka, zbog ega sam tu temu i uzela za svoj seminarski rad.

MEMORIJAMemorija raunara ima sposobnost pohrane i uvanja odreenih podataka a kasnije i pozivanja istih radi upotrebe. Locirana je u neposrednoj blizini procesora (CPU) i veinom izraena od cjelina izraenih od silicija. Za dugotrajno skladitenje podataka koriste se masovna skladita podataka gdje dominiraju tehnologije koje se oslanjaju na magnetska i optika svojstva materijala.Funkcija memorije odnosno memorisanje podataka i programa se realizuje unoenjem podataka i programa u glavnu memoriju koja se jo naziva i radna ili operativna memorija. Podaci koji su nam potrebni u upravo u datom trenutku se nalaze u glavnoj memoriji, dok se svi ostali podaci i instrukcije nalaze na eksternim (spoljnim) memorijama. Procesor prilikom izvravanja procesa, na osnovu programskog brojaa ( Program counter- PC) ita instrukciju iz memorije (fetch). Metode upravljanja radnom memorijom mogu biti jednostavne, al ii veoma sloene poput stranienja (paging) i segmentacije, a svaka ima svoje prednosti i mane. Izbor metode u velikoj mjeri zavisi i od hardverske podrke.Neke od memorija koje se koriste u raunaru su:RAM (Random Access Memory)ROM ( Read Only Memory)Ke memorija (priruna memorija)

RAM (Random Access Memory)RAM ili radna memorija je upisno-ispisna memorija (naziva se jo i memorija sa neogranienim pristupom). To je radna memorija u koju se mogu upisivati i iz nje itati podaci onoliko puta koliko elimo. Pohranjeni podaci ostaju u ovoj memoriji dok ih raunar namjerno ne promijeni ili dok se ne prekine napajanje memorije elektrinom energijom. Dakle, to je memorija u kojoj se uvaju podaci s kojima program trenutno radi. Raunari su graeni tako da je mogua naknadna dogradnja RAM-a odnosno poveanje kapaciteta radne memorije. Kako sam ve navela RAM gubi svoj sadraj prekidom napajanja pa se naziva i nepostojana memorija (engl.volatile memory). Iskljui li se raunar, briu se svi podaci koji su pohranjeni u RAM-u i oni se nepovratno gube.Glavne osobine RAM-a su kapacitet i brzina rada. Poeljno je da je RAM to veeg kapaciteta kako bi se pohranilo to vie podataka. Obino se nekoliko bitova (najee jedan bajt) skuplja i pohranjuje na odreeno mjesto u memoriji. Ovo mjesto se naziva memorijska lokacija. eli li se pohraniti bajt u memorijsku lokaciju, potrebno je navesti adresu memorijske lokacije. Brzina rada RAM-a odreena je brzinom kojom ova memorija pohranjuje i izdaje podatke. Od pojave eljene adrese na adresnim sabirnicama pa do pojave podatka pohranjenog u traenoj lokaciji na podatkovnim sabirnicama protekne odreeno vrijeme koje se zove vrijeme pristupa memoriji (engl. memory access time). Vrijeme pristupa ograniava brzinu kojom se mogu itati podaci iz memorije i upisivati u nju ime znatno ograniavamo brzinu rada cijelog raunara. Zbog toga se u raunar nastoji ugraditi RAM sa to kraim vremenom pristupa. Tehnologija izrade poluprovodnih komponenata od kojih su graeni savremeni RAM-ovi ograniava brzinu pristupa na nekoliko desetaka nanosekundi. Savremeni RAM-ovi su graeni od poluprovodnih integriranih krugova.S obzirom na nain rada postoje dvije glavne vrste ove memorije: statika i dinamika.

SRAM- Statika radna memorijaStatika radna memorija ili skraeno SRAM je vrsta radne memorije u kojoj je svaki bit pohranjen u jednom od bistabilnih sklopova smjetenih u memorijskom integrisanom sklopu. Bistabil je elektroniki sklop koji moe biti u dva stanja i to u stanju koje zovemo logikom nulom, i stanju koje zovemo logikom jedinicom. Prelazak iz jednog stanja u drugo potie se odgovarajuim signalom izvana. Upisani podatak ostaje pohranjen do prekida napajanja ili namjerne promjene.Prednost SRAM-a su: jednostavnost grae, jednostavnost pogona i veoma brz pristup memoriji.Pored prednosti SRAM ima i odreene nedostatke koji se ogledaju u: relativno velikim dimenzijama- to ograniava broj koji se mogu smjestiti na jednu ploicu poluprovodnika (najjednostavniji bistabil se izvodi pomou dva tranzistora, 4 otpornika i dvije diode). u SRAM-u se pohranjuju male koliine podataka, npr.pohrana karakteristinih parametara raunara, brza priruna memorija (engl. cache) i sl. SRAM je mnogo skuplji od DRAM-a, ali i bri, zbog ega se i koristi kao brza priruna memorija (cache), dok se DRAM koristi kao radna memorija za obrade,o emu e dalje biti vie rijei.SRAM dakle, kao brza priruna memorija (cache) slui mikroprocesoru za interne radnje kao privremeno skladite podataka dok se ne omogui pristup sporijem DRAM-u, a koristi se i kao meumemorija u komunikaciji sa stalnom memorijom (tvrdi disk i slino).

Cache memorija Kako mikroprocesor radi na vrlo visokim taktovima koje memorija raunara ne moe pratiti, komunikacija izmeu mikroprocesora i memorije esto je usko grlo. Da bi se izbjegli takvi problemi, mikroprocesori koriste tzv. cache memoriju. Cache memorija je dodatna, relativno mala koliini memorije, koja moe raditi na jednakom taktu kao i procesor. 0na je skupa, jer je najee izvedena kao statiki RAM, meutim znaajno ubrzava komunikaciju izmeu procesora i memorije, jer mikroprocesor u njoj moe uvati podatke koji su esto potrebni da ih kasnije dohvatiti iz brzog cachea umjesto iz spore radne memorije. Cache memorija je realizovana hardverski i obino se nalazi na samom procesoru.Princip rada cache memorije se zasniva na kombinovanju prednosti brzih i skupih SRAM ipova sa jeftinim ali i sporijim DRAM ipovima da bi se dobio najefektivniji memorijski sistem. Jedinica cache-a sastoji se iz cache kontrolera i cache SRAM-a, koji mogu biti ukljueni na istom ipu kao i CPU (on chip cache), ili postoje kao zasebne komponente. Postoje i kombinacije kod kojih je cache kontroler ukljuen na CPU ipu, a stvarna cache memorija je formirana od eksternih SRAM ipova. Kapacitet cache memorije znatno je manji od kapaciteta DRAM-a i iznosi obino 128 KB do 512 KB. Princip cache-a koji koristi malu SRAM cache memoriju i veu, ali sporiju RAM memoriju kombinuje prednosti obje vrste memorije, bez drastinog poveanja cene. Kada ita podatke, CPU trai odgovarajuu adresu u memoriji. Meutim, izmeu procesora i RAM adrese se nalazi cache kontroler. On utvruje da li se zahtijevani podatak nalazi u SRAM cache-u.Ako se nalazi, nastupa tzv. pogodak cache-a (cache hit). Sa druge strane, ako je podatak raspoloiv samo u RAM-u, dolo je do promaaja cache-a (cache miss). U prvom sluaju cache kontroler ite podatke iz brze cache memorije i prenosi ih do CPU. Ovo se, obino, izvodi bez ekanja, tj.sa maksimalnom brzinom magistrale.Pristup radi itanja presree cache i RAM ne zna nita o tome.

DRAM-dinamika radna memorijaDinamika radna memorija ili DRAM je vrsta radne memorije kojoj je svaki bit pohranjen kao naboj u minijaturnom kondenzatoru smjetenom u memorijskom integriranom sklopu. Zbog nesavrenosti izolatora u kondenzatoru naboj pohranjen u kondenzatoru se postepeno gubi, pa se time gubi i podatak pohranjen u tom kondenzatoru. Kako se to ne bi dogodilo, potrebno je naboj obnoviti prije nego se kondenzator potpuno isprazni. Naboj se obnavlja pomou posebnih sklopova koji najprije itaju podatke, a zatim obnavljaju naboj svakog kondenzatora prema oitanoj vrijednosti. Taj se postupak zove obnova ili osvjeavanje memorije (engl. memory refreshing) i dogaa se svakih nekoliko milisekunda pa i krae. Zbog toga je razmjena podataka s DRAM memorijom sporija i kompliciranija nego razmjena sa SRAM memorijom. Prednost DRAM-a su male dimenzije kondenzatora koji pohranjuje bit informacije pa je mogue smjestiti mnogo takvih kondenzatora na jednu ploicu poluvodia. Savremeni DRAM-ovi mogu pohraniti nekoliko milijuna bitova na jednoj jedinoj ploici poluvodia.Nedostatak DRAM-a je potreba za relativno sloenim pogonskim sklopom i sporost u radu uzrokovana obnavljanjem memorije.Cijena dinamikih memorija kojima je kapacitet vei od nekoliko desetaka KB, ukljuivi i pogonske sklopove, nia je od cijene statikih memorija, tako da je radna memorija u savremenim raunarima DRAM. Razliitim se postupcima komuniciranja s DRAM-om pokuava poveati brzina njegova rada pa postoje razliite izvedbe DRAM memorija. Zbog svoje vanosti i cijene radna memorija raunara graena je tako da se moe lako naknadno ugraivati i mijenjati. Kupac tako moe birati kapacitet radne memorije prema svojim potrebama i cijeni. U sluaju potrebe memoriji se moe poveati kapacitet tako da se ugrade dodatni memorijski integrirani krugovi. Takvo se poveanje kapaciteta memorije naziva proirenje memorije. Da bi se olakalo proirenje memorije memorija se prodaje i ugrauje u tzv. memorijskim modulima. Memorijski modul je tiskana ploica na koju su zalemljeni memorijski integrirani krugovi i na ijem se jednom rubu nalaze konektori. Na matinoj ploi postoje odgovarajui konektori u koje je mogue utaknuti memorijski modul. Ovisno o izvedbi matine ploe postoje dva ili vie konektora za memorijske module.Postoji nekoliko razliitih modela memorijskih modula koji nisu meusobno zamjenjivi: SIMM (engl. single inline memory module) je najstarija vrsta memorijskog modula i ne koristi se vie u savremenim raunarima. Moraju se ugraivati u paru. Postoje izvedbe sa 30 (DRAM) i 72 (FPM) kontakta. DIMM (engl. dual inline memory module) je trenutno najrasprostranjenija vrsta memorijskih modula. Postoje izvedbe sa 168 (FPM, EDO, SDRAM) i 184 (DDR) konektora. Mogu se ugraivati pojedinano. SODIMM (engl. small outline dual inline memory module) su memorijski moduli namijenjeni prijenosnim raunarima pa su najmanjih dimenzija od svih modula. Postoje izvedbe sa 72 (FPM, EDO), 144 (FPM, EDO, SDRAM) i 200 kontakata (DDR). RIMM (engl. Rambus inline memory module) je namijenjen RDRAM memorijama. Postoje izvedbe sa 168 i 184 kontakta. Ako je trgovaki naziv memorije: DIMM PC2100, 128 MB, 184 pins, DDR RAM, 266 MHz, znai da je rije o memorijskom modulu DIMM sa 184 kontakta, kapacitet je 128MB, memorija radi s taktom 266 MHz, najvea brzina razmjene podataka je 2100 MB u sekundi i vrsta memorije je DDR SDRAM.ROM ( Read only memory)ROM (Read-only memory) je- memorija iz koje se podaci mogu samo itati. Osnovni zadatak ROM memorija je da uvaju podatke i programe koji ne smiju biti izbrisani, promijenjeni ili oteeni, ak ni u sluaju gubitka napajanja.. Tokom PC evolucije razvijeno je nekoliko tipova ROM memorije, ali bez obzira o kojem tipu ROM memorije je rije, zajedniko im je da su: relativno spore, malog kapaciteta i vrlo skupe u odnosu na kapacitete koje nude. Brzine pristupa podacima kreu se od 120 150 ns i nisu se bitnije mijenjale, ali to nije poseban problem, jer se sadraj ovih mem. koristi samo pri startanju raunara. Zbog toga to se na ovakav medij podaci ne mogu (na jednostavan nain) zapisivati, njegova upotreba je najea kod distribucije firmvera (vrste softvera to je u uskoj vezi sa raunarskim hardverom, gdje nema potrebe za estim auriranjem). Vrlo vana osobina ROM memorije je ta da kada se iskljui napajanje raunara, ona zadrava podatke upisane u njoj, bez obzira koliko dugo nema napona za napajanje. Naime, proizvoa matine ploe uvek smeta na nju jedan ip sa ROM memorijom u kojoj se pored ostalog nalazi i startni program, na iji poetak se po ukljuenju napajanja upuuje mikroprocesor.Vrste ROM memorijeKod klasinih ROM ipova, podaci se na njih upisuju tokom samog procesa proizvodnje i kasnije se ne mogu mijenjati. Meutim ima i drugih vrsta ROM-a kod kojih je to mogue: PROM (Programmable Read-Only Memory) koji se mogu programirati upotrebom posebnog ureaja - PROM programera. Moe se samo jednom programirati jer se prilikom upisivanja podataka kidaju unutranje veze. EPROM (Erasable Programmable Read-Only Memory) - Sadraj se moe brisati izlaganjem ultraljubiastom (UV) svjetlu, to je ogranieno, a zatim upisati drugi putem EPROM programera. EAROM (Electrically Alterable Read-Only Memory)- Nije dizajniran za este izmjene te uglavnom figurira kao ROM. Koristi se kao oblik sigurne pohrane sistemskih postavki. Zamijenio ga je CMOS RAM podran napajanjem iz litijumske baterije EEPROM (Electrically Erasable Read-Only Memory)- u formi flash memorije; eletronskim putem se moe izbrisati cijeli sadraj ili samo dio, a zatim novi podaci upisati bez potrebe za vaenjem ipa van raunara ( kod digitalnih kamera, MP3 ureaja i sl.).UVANJE PODATAKAMemoriju raunara osim prema hijerarhiji i organizaciji moemo podijeliti i u zavisnosti od tehnologije koja se koristi za zapis podataka na medijum pa tako razlikujemo:1. Magnetne medijume- tvrdi disk, diskette, Zip diskete;2. Optike medijume- CD i DVD3. Flash memorije, memorijske kartice, USB i sl.Magnetni medijumiKako je ve gore navedeno u magnetne medijume spadaju: diskete, tvrdi disk, Zip diskete i drugo.DISKETA (FLOPPY DISK)Disketa predstavlja osnovu svakog skladita podataka zasnovanog na principu magneta. Presvueni su materijalom koji reaguje na magnetno polje, tako da omoguavaju upis podataka. Disk je fleksibilan, pa odatle potie naziv flopi. Podaci se na disketu upisuju preko staza i sektora, na isti nain kao i kod hard diska.Prvobitni flopi diskovi su mogli itati i pisati podatke samo na jednu stranu diskete, tako da nisu efikasno koristili raspolozivu povrinu (kapacitet max 160 KB). Jednostavnom izmjenom naina upisa podataka Microsoft i IBM su omoguili poveanje kapaciteta na 2 MB pri emu se jo uvijek koriste standardne diskete i ureaji. Nekoliko proizvoaa se pojavilo sa jo veom gustinom zapisa na standardnim disketama (do 2,88 MB), za koje je poteban poseban disk ureaj i zbog toga nije bio prihvaen od strane kupaca. Flopi diskovi se na matinu plou prikljuuju pomou 34-ilnog trakastog kabla. Mogue je povezati jedan, ili dva flopi diska, a fiziki nain povezivana odreuje koji e od njih biti drajv A:, ili B:

HARD DISKHard diskovi su najizrazitiji predstavnici primarnih ureaja za uvanje podataka. Oni su znatno deblji u odnosu na flopi, ali je debljina magnetnog sloja slina. Postoje hard diskovi sa samo jednom ploom; drugi posjeduju vise ploa, koje su montirane na istu osovinu, tako da se zajedno okreu. Standardni hard diskovi su fiksni i ne omoguavaju izmjenu medija za smjetaj podataka (INTERNI). Meutim, pored standardnih, postoje i izmjenljivi hard diskovi koji se veoma lako mogu premjetati sa kompjutera na kompjuter. Ukoliko se oni modifikuju tako da medij za smjetaj podataka (magnetni disk) bude smjeten u posebno kuite, a glave za upis/itanje podataka, kao osnovni mehaniki sklop, u poseban ureaj (drajv), dobiemo prototip potpuno izmjenljivog (EKSTERNOG) hard diska.ZIP DISKNajpopularnija tehnologija koja podsjea na flopi disk do sada je Zip drive firme Iomega. Ovaj ureaj je samo neto malo vei od klasinog flopi diska od 3 ina, a uobiajni kapaciteti su 100 MB i 250 MB. Zip disk koristi napredniji nain pozicioniranja glave u odnosu na flopy disk, i takav nain se koristi i kod hard diska. Zip drive moze itati i pisati iskljuivo Zip diskete. Zip diskovi se javljaju u internom, ili eksternom obliku sa SCSI interfejsom za PC i za MAC raunare kao eksterni modeli koji se prikljuuju na USB, ili paralelni port, ili kao interni modeli koji se prikljuuju na IDE sabirnicu PC-a.Zip drajv je daleko sporiji od hard diska, ali je njegovo vrijeme pristupa od 29ms i brzina prenosa od 1, 25 MB/s sasvim priblina CD-ROM drajvu. Loe osobine Zip diska su: izuzetna osetljivost na aerozagadjenja i duvanski dim;ne smije biti u blizini ureaja koji generiu neko elektromagnetno polje i mora se uvati na normalnoj temperaturi 10do 20 stepeni).Zip disk predstavlja alternativu za prenos manje koliine sa jednog PC-a na drugi kada LAN nije dostupan.Optiki medijumiZa razliku od tvrdih hard diskova i disketa koji podatke zapisuju koritenjem magnetnih traka, optiki medijumi za zapisivanje koriste lasersku svjetlost.Veina optikih ureaja se spaja sa raunarom kao i tvrdi diskovi preko IDE kabla.CD ROM (Compact Disk Read only Memory)CD ROM (Compact Disk Read only Memory) predstavlja najrasprostranjeniji optiki ureaj za skladitenje podataka na PC-u. Koristi se kao sekundarni ureaji za skladitenje podataka, mada mogu biti i primarni. Rije je o ureaju koji moe samo itati podatke. Diskovi za ovaj ureaj se nabavljaju sa ve nasnimljenim sadrajem, koji se ne moe mijenjati. Postoje i verzije koje dozvoljavaju jednokratni upis na CD (recordable) CD-R i verzije za viestruko nasnimavanje podataka na jedan disk (rewritable) CD-RW. Jedan disk moze uskladititi od 650 MB do 800 MB. Veliki kapacitet je osnovni razlog za brzu popularizaciju CD ROM ureaja.CD ROM ureaji mogu biti konstruisani na razliite naine, ali su najei oni koji su smeteni u 5,25 inne otvore na PC kuitu. Povezivanje ureaja sa raunarom se realizuje na jedan od 4 uobiajna naina: SCSI, IDE, vezom karakteristinom za pojedinog proizvoaa (obino pomou zvune kartice), ili ATAPI. ATAPI (AT Attachment Packet Interface) se javlja u obliku posebnog skupa instrukcija za CD ROM ureaje povezane pomou (E)IDE konektora i predstavlja proirenje ATA interfejsa. U odnosu na IDE (ATA) povezivanje, ATAPI izaziva samo softverske, a ne i hardverske promene.DVD (Digital Versatile Disc)DVD (DigitalVersatile Disc) u sutini predstavlja verziju CD-a veeg kapaciteta, mada je ta razlika imala znaajnog uticaja. DVD tehnologija se, po odreenim detaljima, znatno razlikuje od tehnologije CD-a, a po ostalim aspektina one su sline. DVD je, kao i CD, optiki disk koji se ita pomou lasera. Za razliku od CD lasera, DVD laser proizvodi vidljivu svjetlost i to u crvenom opsegu vidljivog spektra (635-650 nm). Prije svega, poboljanja u metodama za korekciju greaka su praktino omoguila sva druga poboljanja. DVD mogu biti, za razliku od bilo koje vrste CD-a, dvostrani, ak sa dva sloja za zapis po jednoj strani.Postoje etiri varijante DVD-a: DVD-5: jednostrani, jednoslojni sa maksimalnim kapacitetom od 4.7 GB DVD-9: jednostrani, dvoslojni sa maksimslnim kapacitetom od 9.4 GB DVD-10: dvostrani, jednoslojni sa maksimalnim kapacitetom od 8.5 GB DVD-18: dvostrani, dvoslojni sa maksimalnim kapacitetom od 17 GB.MAGNETNO - OPTIKI UREAJIPored ureaja koji koriste iskljuivo magnetnu, ili iskljuivo optiku tehnologiju za smjetaj podataka postoje i ureaji koji su hibrid ove dvije tehnologije. To su magnetno - optiki (MO) diskovi. Oni su razvijeni jo prije mnogo godina, kada su se javili u obliku ploa. Visoka cijena i pojava novih isto tako pouzdanih tehnologija ih je udaljila od PC trita. Sam medij je slian onom koji se koristi kod CD-RW diskova, ali je MO ureaj znatno skuplji od CD-RW-a.FLASH memorijeKarakteristike idealne memorije su visoka gustina, trajnost ouvanja sadraja, kratko vrijeme oitavanja i upisivanja, niska potronja i niska cena. Klasine tehnologije izrade memorija mogu da objedine vie ili manje ovih karakteristika, za razliku od FLASH memorija koje obuhvataju sve njih. Novu dimenziju FLASH memorijama daje upotreba u PC BIOS-ima, drajverima za hard diskove i mobilnim telefonima. Nove generacije portabl kompjutera zahtevaju optimalnu kombinaciju performansi, veliine, teine, niske potronje i otpornosti na okove. Implementirane u memorijske kartice, solid stejt diskove ili jednostavno, na nivou komponenti FLASH memorije unapreuju cijelu novu generaciju prenosnih kompjutera.Memorijske karticeMemorijske kartice (Memory cards) su veoma zastupljene u savremenoj tehnologiji. Memorija koja ne gubi sadraj iskljuivanjem elektrine energije (tzv. nonvolatile memory) jedno je od najdinaminijih podruja razvoja tehnologije proteklih godina. Korisnici o tim tipovima memorije vrlo esto niti ne razmiljaju - sve dok im ureaji poput ovih ne zatrebaju u svakodnevnom radu i zabavi. Svaki PC raunar danas ima memoriju ovog tipa, u kojoj je pohranjen ROM BIOS, a takva, flash memorija danas ne nudi samo read only mogunosti, ve se na nove medije mogu i zapisivati deseci megabajta podataka. to je najvanije, prenosni mediji za uvanje podataka, a i sami ureaji koji se koriste za njihovo itanje, prenosni su, maleni i laki. Koriste se kod digitalnih fotoaparata, digitalnih video kamera, mobilnih telefona idr. Vrste memorijskih kartica su: IBM Microdrive, Smart Media, Compact Flash, Multimedia Cards, Sony Memory Stick i OMEGA Clik.

ZakljuakMemorija slui za pamenje podataka i programa. S obzirom na postojanost podataka, radnu memoriju moemo podeliti na RAM memoriju (Random access memory) i ROM memoriju (Read Only Memory).RAM- random access memory je vrsta memorije koja se nalazi u raunaru, a u njoj su smjeteni podaci koje raunar trenutno obrauje ili sa njima radi. Najvanija karakteristika radne memorije je to to se bilo kojoj memorijskoj lokaciji moe direktno pristupiti i nije potreban mehaniki pomak komponenti. Zahvaljujui ovoj karakteristiki pristupa, RAM zadrava znatno veu brzinu protoka podataka od ostalih memorijskih tipova. Podaci ili sadraj u radnoj memoriji briu se prilikom gaenja raunara, tako da ona nije medij za trajno cuvanje podataka, ve se u nju podaci samo privremeno spremaju, da bi se nakon upotrebe sacuvalii natrag na hard disku. ROM memorija omoguava iskljuivo itanje fabriki upisanih podataka, pri emu promjene sadraja nisu mogue u obinom radu sa korisnikim programima. Kod PC raunara, ROM sadri dio operativnog sistema i poznat je kao BIOS (Basic Input Output System), program za ukljuivanje, startovanje (podizanje) sistema (Start-up), program za testiranje svih komponenti sistema po ukljuivanju (Power-On Self Test POST) i program (Setup) za podeavanje odnosno konfigurisanje raunara. U trenutku ukljuenja raunara, RAM memorija ne sadri nikakve instrukcije ili podatke. Zato je neophodno da postoji program koji e se automatski prenijeti u RAM, sa ciljem omoguavanja prenoenja ostalog dijela operativnog sistema sa stalne memorije (diska ili diskete).U seminarskom radu sam takoe obradila i razne modele memorijskin ureaja za skladitenje podataka koji se koriste na PC-u. Poevi od magnetnih medija raznih vrsta (disketa, diskova itd.) do optikih medija. Izmjenljivi diskovi i ketridi su po svemu bri u odnosu na trake i imaju sline kapacitete, ali su fiziki osjetljivi i ne obezbjeuju istu dugovjenost uskladitenih podataka. Optiki mediji nemaju kapacitet hard diskova, ali su jednostavni i skoro potpuno kompatibilni. Dugovjenost zapisa je predmet diskusije. U sutini, svaki ureaj za skladitenje podataka je vaan na svoj nain.

Literatura: Branko Latinovi: Informacione tehnologije, Banja Luka, 2007.godina.

Internet: http://www.forum.krstarica.com http://www.informatika.buzdo.com http://www.scribd.com http://www.wikipedia.org1