MDG Vietnamese Translation

8/8/2019 MDG Vietnamese Translation

1/275


2/275

LI TRI N

Ti xinc bit cm n shtr ca ccng nghi p ti QuPht trin Phn Lin hi p quc (UNIFEM), gm c Chandni Joshi, Evelyn Sundaravej, Haifa AbuGhazaleh, Jean D'Cunha, Kunzang Chungyalpa, Laufitu Malani, Linda Mirand Noeleen Heyzer, S.K. Guha, Zina Mounla v Zineb Touimi-Benjelloun.

Mc du c thkhng hiu r hoc khngng v i tt cnhng Elaine McKay(c), Andrina Lever, Janet Burn, and Nancy Spence (Ca naa), Mia Hyun, MuSochua (Cm pu chia), Sofi Ospina (Co lom bi a), Farsida Lubis, Kim Do andYulfita Raharjo (In n xi a), Sarantuya Mend (Mng C), Remmie Rikken,Sylvia Ordonez and Teena Cabbab (Phi lip pin), Milena Pires (ng Timor) v

Gillie Brown (Ngn hng Thgi i) c nhngng gpng k vo ni dungca quyn sch ny.

Ti cng xin gi l i cm n c bit n Jean v Elaine v c bn tho u tinv quyt nh r ng cn ti p tc hon chnh bn tho , vc bit cm n Jeanchn mt ng i bin t p thu o, kin tr v lm vic hiu qunhth.Cm n Kelly Corner ch p nhn mt bn tho tayy li, khng nht qun v icu trc ln xn v chuyn n thnh mt sn phm hu ch v thn thin v i ng ic h n r t nhiu. Cm n Geoff Corner v gp chn thnh cho nhng bntho u tin.

Lorraine Corner, thng 7 nm 2008.

VI NT V TC GI

Lorraine Corner ly bng Cnhn Th ng mi v Gio dc ca i hcMelbourne, l Thc sKinh tca i hc Sydney v ly bng Tin sKinh ttii hc Macquarie. Tnm 1972n 1975, b ging dy mn Kinh thc titr ngi hc Sains ca Ma lai xi a, ti p n, trong 5 nm tnm 1983n 1988, b lm vic cho Trung tm Nghin cu Dn sv Nhn lc thuc Vin Khoa hcIn n xi a v i vai tr mt cvn Nhn khu hc. Sau, b quay tr vgingdy vtrong Ch ng trnho to Cnhn vNhn khu hc choi hc Qucgia c.


3/275

Lorraine lm vic cho UNIFEM nm 1994 v ngh hu vo nm 2004. Tnm1994n 1996, b l Cvn Ch ng trnh Khu vc ng,ng Nam v ThiBnh D ng, sau l Gimc Ch ng trnh ny tnm 1996n 2002. Tnm2003n 2004, b l Cvn Kinh tvng chu - Thi Bnh D ng. Tkhi v hu, Lorraine m nhim nhiu v tr tvn vl p ngn sch gi i ca ch ng

trnh Pht trin Lin Hi p quc (UNDP) ti Mng C; cc ch squn tr nhy cmgi i thn ngho cho Trung tm Oslo UNDP; thng k phc vbo co vic thchin CEDAW ca ng Timor v gi i trong qun l kinh tti ASEAN v TrungQuc cho AusAID. B cngng vai tr l Cvn k thut vng chu -ThiBnh D ng vgi i v tnh hiu quca ngun ti tr cho UNIFEM.

Cc xut bn phm ca b bao gm: N gi i, nam gi i v Kinh t hc; Kha lunt ng quan; Phn v pht tri n v h p tc kinh t trong APEC , mt sbi vit v nhng kinh nghim lng ghp gi i ca UNIFEM; phn Tng quan v mtch ng trong Phntrn thgi i nm 2005 cho Phng Thng k ca Lin hi pquc.


4/275

MC LCLI TRI N ............................................................................................................................DANH MC CC T VIT TT ..............................................................................................LI NIU ...........................................................................................................................PH N 1 ...................................................................................................................................TM HIU VCC MC TIU PHT TRI N THIN NIN K TON CU ..................... 14nderstanding e Global Millennium Development ...................................................................

A. Vn Gi i trong cc Mc tiu Pht trin Thin nin k (MDGs) ..................................... 17B. Nhn quyn trong MDGs ..................................................................................................C. Ph ng php pht trin da trn cc quyn .......................................................................... 2

D. Thiu ph ng php ti p cn da trn quyn cpng gi i slm chm tin trnh phttrin ......................................................................................................................................E. Mt c hi ci thin cc dliu da trn cc quyn cpng gi i trn ton cu ............. 25F. Ph ng php ti p cn da trn quyn cpng gi i vic l p bo co MDG ............... 27

PH N 2: ..................................................................................................................................IU CH NH CC MDG CHO PH HP VI BI C NH QUC GIA ................................ 29

A. Phn tch da trn cc quyn cpng gi i ...................................................................... 3B. Cc ch tiu v ch squc gia di hn ................................................................................. C. Cc chin l c da trn cc quyn cpng gi i ............................................................. 3D. Ch tiu v ch squc gia tm trung ..................................................................................E. Cc loi ch s....................................................................................................................

F. Thu th p dliu .................................................................................................................G. Ghi ch vcchnh s......................................................................................................MC TIU 1 ...........................................................................................................................XO BNGHOI CNG C C ...........................................................................................

A. Nhng vn i v i vic phn tch da trn cc quyn cpng gi i ........................... 38B. Cc ch tiu v ch squc gia di hn ................................................................................. C. Cc chin l c da trn cc quyn cpng gi i ............................................................. 5D. Cc ch tiu v ch squc gia trung hn .............................................................................

MC TIU 2 ...........................................................................................................................T PHCP GIO DC TIU HC ..................................................................................... Mc tiu 2:t phc p gio dc tiu hc ....................................................................................

A. Cc vn i v i vic phn tch da trn cc quyn cpng gi i ............................... 78B. Cc mc tiu cthv ch squc gia trong di hon ......................................................... 86C. Cc chin l c da trn quyn cpng gi i ................................................................... 8D. Cc mc tiu cthv ch tiu quc gia tr c mt .............................................................. 9

MC TIU 3 ...........................................................................................................................XC TI N BNH NG GII V T NG QUY N N NG CHO PHN .......................... 102Mc tiu 3: Xc tin bnhng gi i v tng quyn nng cho phn......................................... 103

A. Cc vn i v i vic phn tch da trn quyn cpng gi i .................................... 104B. Cc mc tiu cthv ch sdi hn quc gia .................................................................. 10C. Cc chin l c da trn quyn cpng gi i ................................................................. 10


5/275

D. Cc mc tiu v ch strung hn c p quc gia .................................................................. 13MC TIU 4 ...........................................................................................................................GIM T LT VONG TR EM .............................................................................................

C. Cc chin l c da trn quyn cpng gi i ................................................................. 14MC TIU 5 ...........................................................................................................................CI THI N S C KHOB M...............................................................................................

A. Cc vn trong mt phn tch da trn quyn cpng gi i ....................................... 152B . Cc ch sv mc tiu quc gia di hn ............................................................................ 1C. Cc chin l c da trn quyn cpng gi i ................................................................. 15D. Cc mc tiu v ch squc gia trung hn ......................................................................... 16

MC TIU 6 ...........................................................................................................................PHNG CH NG HIV/AIDS, ST R T V CC DCH B NH KHC................................. 163

A. Cc vn trong phn tch da trn quyn cpng gi i .............................................. 166B. Cc ch sv mc tiu quc gia di hn ............................................................................. 1C. Cc chin l c da trn quyn cpng gi i ................................................................. 17D. Cc mc tiu v ch squc gia trung hn ......................................................................... 18

MC TIU 7 ...........................................................................................................................M BO TNH B N V NG CA MI TR NG .............................................................. 19

A. Cc vn trong mt phn tch da trn quyn cpng gi i ....................................... 193B. Cc ch tiu v ch sc p quc gia trong di hn ............................................................... 20C. Cc chin l c da trn quyn cpng gi i ................................................................. 20

MC TIU 8 ...........................................................................................................................XY D NG QUAN H I TC TON CU V PHT TRI N ......................................... 217Mc tiu 8: Xy dng quan h i tc ton cu v pht trin ...................................................... 218

A. Cc vn i v i phn tch da trn quyn cpng gi i ........................................... 221B. Cc ch tiu v ch sdi hn quc gia ............................................................................... 2C. Cc chin l c da trn quyn cpng gi i ................................................................. 23D. Cc ch tiu v ch strung hn c p quc gia..................................................................... 24Phlc ..................................................................................................................................Cng c vXo bMi hnh thc Phn bit i x i v i phn, C ng l nh HnhngBc Kinh v cc Mc tiu Pht trin Thin nin k u htr cc qu trnh ny. CEDAW vC ng l nh Bc Kinh l hai ti liu quc tvnquyn v bnhng gi i quan tr ng. ....... 244A. Cng c vXo bmi Hnh thc Phn bit i x i v i Phn.............................. 244B. C ng l nh hnhng Bc Kinh ........................................................................................ C. Cc mi quan tm chung ca MDGs, CEDAW v C ng l nh Bc Kinh ......................... 249Danh mc cc Ti liu tham chiu .......................................................................................... 2


6/275

DANH MC CC HP THNG TIN

Pht trin v xa ngho trong Tuyn bThin nin K C s php l ca mt trin vng nhn quyn vnghoinh ngh a ca Lin Hi p quc vlng ghp gi inhng trch dn vvn gi i tnhng bo co ca cc n c ti tr Cc hnhng c xut tcun H ng d n Hnhng Gi i i v i vic chovay d a vo chnh sch IFI

Cc cam k t ca cc quc gia thnh vin tham gia Cng c CEDAWCciu khon tr ng yu ca Cng c CEDAWCc khuyn ngh chung ca Cng c CEDAWC ng l nh hnhng Bc Kinh - 12 l nh vc quan tr ng cn quan tmCc vn quan tm chung ca MDGs, CEDAW v C ng l nh hnhng BcKinh


7/275

DANH MC CC MA TR N

Ma tr n 1 : MDGs v cc mc tiuMa tr n 2 : Cc mc tiu v ch ston cu vnghoiMa tr n 3 : Cc mc tiu v ch squc gia di hn vnghoiMa tr n 4 : Cc mc tiu v ch squc gia tm trung hn vnghoiMa tr n 5 : Mc tiu v cc ch ston cu vgio dcMa tr n 6 : Cc mc tiu v ch squc gia di hn vgio dcMa tr n 7 : Cc mc tiu v ch squc gia tm trung hn vgio dcMa tr n 8 : Mc tiu v cc ch ston cu vbnhng gi i v tng quyn nngcho phn

Ma tr n 9 : Cc mc tiu v cc ch squc gia di hn vbnhng gi i v tngquyn nng cho phn Ma tr n 10 : Cc mc tiu v ch squc gia tm trung hn vbnhng gi i vtng quyn nng cho phn Ma tr n 11: Mc tiu v cc ch ston cu vgim t ltvong tr emMa tr n 12: Cc mc tiu v ch squc gia di hn vgim tltvong tr emMa tr n 13: Cc mc tiu v ch squc gia tm trung hn vgim tltvong tr emMa tr n 14: Cc mc tiu v ch ston cu vci thin sc khe b m Ma tr n 15: Cc mc tiu v ch squc gia di hn vci thin sc khe b m Ma tr n 16: Cc mc tiu v ch squc gia tm trung hn vci thin sc khe bm Ma tr n 17: Mc tiu v cc ch ston cu vphng chng cc dch bnhMa tr n 18: Cc mc tiu v ch squc gia di hn vphng chng cc dch bnhMa tr n 19: Cc mc tiu v ch squc gia tm trung hn vphng chng ccdch bnhMa tr n 20: Cc mc tiu v ch ston cu v m bo tnh bn vng ca mitr ng


8/275

Ma tr n 21: Cc mc tiu v ch squc gia di hn v m bo tnh bn vng cami tr ngMa tr n 22: Cc mc tiu v ch squc gia tm trung hn v m bo tnh bnvng ca mi tr ngMa tr n 23: Cc mc tiu v ch ston cu vquan h i tc ton cu

Ma tr n 24: Cc mc tiu v ch squc gia di hn vquan h i tc ton cuMa tr n 25: Cc mc tiu v ch squc gia tm trung hn vquan h i tc toncu


9/275

DANH MC CC TVIT TT

BPFA C ng l nh Hnhng Bc KinhCEDAW Cng c vXa bmi hnh thc phn bit i x i v i Phn DHS iu tra nhn khu hc v sc kheFAO Tchc L ng thc v Nng nghi p ca Lin Hi p qucGDP Tng sn phm quc giaGNI Tng thu nh p quc giaGNP Tng sn phm quc dnHIPC Cc n c ngho mc n caoIASC y ban Th ng tr c Lin ngnhIDPs Nhng ng i khng n i n ng ta trong n cICESCR Hi p c quc tvQuyn vKinh t, X hi v Vn haIFI Cc ThchTi chnh Quc t

ILO Tchc Laong Quc t LDCs Cc n c km pht trin nhtMDGs Cc Mc tiu Pht trin Thin nin k MDRI Sng kin Tr gip N a ph ng Multilateral Debt Relief InitiativeMICS iu tra cm bi sMultiple Indicator Cluster Survey NGOs Cc Tchc Phi chnh ph ODA Htr pht trin chnh thcOECD Tchc H p tc v Pht trin kinh t OECD/DACTchc H p tc v Pht trin kinh t- Uban Htr pht trinPPP Sc mua t ng ngUNDP Ch ng trnh Pht trin Lin Hi p qucUNFPA QuDn sLin Hi p qucUNICEF QuTr em Lin Hi p qucUNIFEM QuPht trin PhnLin Hi p qucWHO Tchc Y tThgi i


10/275

LI NIU

t t cmi ng i u h ng l i t M c tiu Pht tri n Thin nin k : Cc ph ng php ti p cn MDGs d a vo cc quy n c p ng gi i l mt ngun ch dn cch thc hin cc Mc tiu Pht trin Thin nin k (MDGs) theo mt trinvng bnhng gi i v trao quyn nng cho phn. Cun sch c xy dngnhm h tr cc nh hoch nh v thc thi chnh sch pht trin trong chnh ph v ngoi x hi xy dng, thc hin v gim st cc chin l c nhm t c tngmc tiu cho tt cmi ng i - phnv nam gi i, b gi v b trai - theo cchiu chnh sao cho cc mc tiu v ch s ton cu thch h p v i bi cnh quc giav a ph ng v to sni k t gia cc MDGs khc nhau.

Ci thin bnhng gi i v trao quyn cho ngi i c nu r trong Tuyn b Thin nin k , v l mt trong tm MDGs. c t v tr trung tm cach ng trnh ngh svpht trin, MDGs l sha hn m i mgp phn cho s

tin b trong bnhng gi i v trao quyn cho phn. Ng c li, t c bnhng gi i v trao quyn cho phn cng ng vai tr quan tr ng trong vic t c MDGs r rng nht l Mc tiu 2 vgio dc phc p tiu hc, Mc tiu 4vgim t ltvong ca tr em, Mc tiu 5 vnng cao sc khob mv Mctiu 6 vphng chng HIV/AIDS, bnh st rt v cc bnh khc. Ngoi ra, bnhng gi i v trao quyn cho phncng gp phn vo Mc tiu 1 vgim nghov vo spht trin kinh ttr c ti p thng qua vic tng c ng s tham gia ca n gi i vo lc l ng laong, nng sut v thu nh p ca ngi i cng nhgin ti pthng qua nhng tcng c l i cho smnh khoca tr em v cht l ng cacc ngun lc con ng i ca thhti p theo. Ngi i cng l nhng ng i ngvai tr quan tr ng t c Mc tiu 7,m bo tnh bn vng ca mi tr ng.

Tuy nhin, cc quanim vbnhng gi i t c phn nh xuyn sut trongtt ccc MDGs thng qua cng thc thng dng ca cc Mc tiu ny. Hu htcc Mc tiu u c cc mc tiu v ch shoc khngnhy cm gi i hockhng c nhy cm gi i. Thhai, mc ch h ng t i ca Mc tiu 3 vbnhnggi i v cc ch sca n li r t hn ch. Chng c tht ng tr ng cho mt ph ngthc bnhng v khng nht thit phi tit lcht l ng ca cc quyn m ng i phn c h ng hoc s trao quyn tht scho phn. Thba, MDGs xem rach l nhng mc tiung tch bit mt mnh, lm m nht cc mi lin k t angnh gia tt ccc mc tiu, cc mc ch h ng t i v cc ch s, bao gm c mi lin k t gi i l vn xuyn sut. V d, s thin kin v i sc khob mvsbt bnhng vgi i trong gio dc, m khngc p n mi quan hv i s ngho kh, thnh kin gi i trong nn kinh t, bo lc gi i v cc ht t ng, cthlm cn tr bnhng gi i, trao quyn cho phnv do ngn cn vic t c tt ccc mc tiu.

13 bo co nm 2003 v 78 bo co nm 2005 ca UNDP vMDG chngminh r ng bnhng gi i khng c lng ghpy trong cc bo co quc gia;


11/275

vai tr gi i truyn thng v sr p khun tiu biu vn cn tn ti; cc ph ng thcti p cn bnhng gi i c xem nh l mt cng cch cha thc s da trncc quyn; d liu mang tnhnh l ng chia theo gi i khng c b sung bngcc d liu nh tnh hoc phn tch gi i y ; vmt bn cht, vic bo cokhng thhin c sni k t a chiu gia cc mc tiu v cc ch sxuyn sut

cc mc tiu; v thiu s tham gia ca cc t chc hot ng v bnhng gi itrong vic chun b cc bo co MDG vtt ccc mc tiu.Cc d liu thng k ton cu nm 2005 ch ra r ng cc b gi chim 57%

trong tng s72 triu tr em tui tiu hc khng c n tr ng. Tnh trnton cu, phn chim 48% sng i sng chung v i HIV/AIDS. H n na triu phn tvong mi nm do nhng bin chng ng lc th iu tr v ngn chntrong qu trnh mang thai v sinh con. Ch ring vic phng trnh c thai ngoi k hoch c thsngn chn mt phn tnhng tvong ny, tuy nhin c 137 triu phnkhng c png nhu cu k hoch ha gianh v thm 64 triu ph n sdng cc bin php nga thai truyn thng v i t lr i ro cao. Ch c 39% phn tham gia vo cc vic lm phi nng nghi p c tr cng trong khi cnh n 60% lm cc cng vic gianh khng c tr l ng. Do vy c ththy r ngi a sphnkhng thti p cn cc thu nh p bng tin mt, an ninh laong vsbo vvmt x hi. C ththy kh r rng r ng thiu bnhng gi i v k tquyu km trong hot ng tng quyn nng cho phn l nhng tn hiu choth kh c th t c cc MDG.i ng c li bi bi cnh chung ny,n phm ny ca UNIFEMa ra mt ph ng php ti p cn vic thc hin MDG da trn cc quyn v cpng gi isl mt ngun lc hu ch v ph h p to mt ting vang mnh mtrong khu vc

ng ,ng Nam , Nam v ti cc quc gia. ln phm png vgi iv da vo cc quyn, trong xem xtn (a) tnh tr ng khc bit v bt bnhng gia phnv nam gi i, b gi v b trai trong hu ht mi hon cnh v (b)nh h ng khc bit v s phn bit i x ca cc chnh sch v thch, chnhsch v thchny phn nh sbt bnhng vkinh t, x hi v chnh tr gia phnv nam gi i, b gi v b trai.n phm ku gi squan tmn vic m bo r ng cc chnh sch, mi tr ng x hi v thch- cu trc, tin trnh v nidung - to cho nam gi i, phn, b trai v b gi s ti p cn bnhng v i cc c hi v l i ch; cc quc gia v i vai tr l ng i m nhn nhim vbuc phi bov, tn tr ng v to y cc quyn cho tt cmi ng i vm bo r ng cc c quan, n v lin quan cng thc hin nh vy; v r ng: xy dng khnng vnng lc ca con ng i, c bit l nhng ng i thuc nhm db tn th ng nhthc thln ting i hi cc quyn l i ca mnh.n phm cng tranh lun v vic vn dng mt cch ton din Cng c vxa bmi hnh thc phn bit ix i v i phn (CEDAW) v C ng l nh Hnhng Bc Kinh (BPFA) - ctn thnh, s hu v cam k t b i 10 quc gia thnh vin trong khi ASEAN - trongqu trnh thc hin MDG.


12/275

Phn 1 ca n phm a ra mt khun khvmt hthng c da trn cc quynv cp ng gi i gip cho vic t c cc mc tiu thin nin k MDG.utin, phn ny vch ra cc thnh t ca b c ti p cn da trn cc quyn c png gi i i v i vic pht trin. Na ra mt ci nhn tng quan vMDGs,c bit nhn mnh (a) vic lng ghp khngy gi i trong vic thc thi v l p bo

co MDG; (b) scn thit phi iu chnh cc MDG bao gm quy m gi i cho phh p v i bi cnh vng v quc gia; (c) scn thit phi y mnh cc mi lin h gia tt ccc MDGs, k clin k t gi i. Ti p n, phn ny s a ra cc nguynnhn ca vic thc hin MDG chm mt vi quc gia,c bit l cc quc giatrong khu vc Nam , vng Nam , trong mt phn l do squan tm chathchng vbnhng gi i v tng quyn nng cho phn. Sau phn ny s xut mt s ph ng php t c vic thc thi MDG da trn c s ccquyn c png vgi i, cch thc bo co, nhn mnh vic sdng cc nguyntc v tin trnh ca CEDAW, BPFA v MDG nh l cc c ch tng c ng lnnhau.iu ny lin quann nhng im sau: bmy thchcn c s tham giaca nhng ng i ch tr ng ng hCEDAW v BPFA ti tt ccc b c thchin MDG; r ng chng ta rt ra sda vo cc d liu v k t quphn tch rt ratrong cc qu trnh r sot vic thc hin CEDAW v BPFAthm nhun quanim bnhng gi i v dnhu tin cho phn lin quann tt ccc mc tiuthin nin k MDGs; da vo CEDAW v BPFA nh hnh cc ch tiu v ch sMDG xuyn sut tt ccc mc tiu; m r ng cc chin l c thnghim theonguyn tc ca CEDAW v BPFA a ra cc chnh sch, k hoch v ch ngtrnh pht trin quc gia nhm t c cc MDG; da vo qu trnh gim st v rsot vic thc hin CEDAW v BPFA nhm t p trung sch vo nhng tin b

t c cng nhcc thch thc lin quann MDGthc hin bnhng gi iv tng quyn nng cho phn; m bo r ng cc ngun lc ca MDG c phn b y v c chi dng cho cc vn lin quan bnhng gi i v tng quynnng cho phn.

Phn 2 ca n phm ny nhn mnh vic p dng - lm cch nothc hinMDG. Phn ny phn tch tng mc tiu v i cc ch tiu v ch s thng dng theomt quanim da trn cc quyn cpng gi i; cung c p cc thng tin v phntch cth vnhng vn lien quann bnhng gi i v tng quyn nng cho phn trong mi mt MDG; g i vcc ch tiu v ch sda trn cc quyn cpng gi i cho mi mc tiu t ngng v i cc c p quc gia v vng hay khuvc trong quc gia; ch ra cchlng ghp quanim da trn cc quyn cp ng gi i vo qu trnh thc hin cc MDG, nhn mnh cc nguyn tc, tintrnh v chin l c tt c thc hin ti cc n c trong v ngoi khu vc. Bngcch ny,n phm ny bsung cho mt n phm khc ca UNIFEM xut bn nm2005 v i tn gi Con ng d n n bnh ng gi i1, trong coi mi lin k t v khi nim gia CEDAW, BPFA v MDGs chnh l cc qu trnh tng c ng htr


13/275

ln nhau va ra mt ci nhn tng quan vcc hnhng cthdo CEDAW vBPFAxut nhm t c tng mc tiu.

QuPht trin phnLin hi p quc UNIFEM mong r ng nhng nh hotng trong l nh vc pht trin trong chnh phv trong x hi ssdng v davo cc d liu, phn tch, ch tiu v ch sphong ph trongn phm nythc

hin tt ccc Mc tiu Pht trin Thin nin k MDGs.Tin sJean DCunhaGimc Ch ng trnh Khu vcVn phng UNIFEM khu vc ng vng Nam , Bng Cc


14/275

PHN 1TM HIU VCC MC TIU PHT TRIN THIN NIN K

TON CUnderstanding e Global Millennium Development

Goals


15/275

Nm 2000, cng ng quc t cng cam k t thc hin mt ph ng phpti p cn ton cu vpht trin. Tuyn bThin nin k - c 189 trong tng s 192 Quc gia Thnh vin ca Lin Hi p quc ph chun - ch ra nhng thchthc chnhi v i spht trin ton cu, l ho bnh, an ninh v pht trin, baogm cmi tr ng, nhn quyn v thng tr . Tuyn b quyt nh r ng xc tin

bnh ng gi i v tng quyn nng cho phn, cng v i cc bin php khc, lcch thc hiu qu u tranh chng li ngho,i v bnh tt v nh thcy sphp trin thc sbn vng.

Tuyn b h p nht cc mc tiu pht trin lin k t trong mt ch ng trnhngh s ton cu d i hnh thc cc Mc tiu Pht trin Thin nin k . Nhng mctiu vch hin nay, nh c sa i trong nm 2007, c trnh by trong Bng1 d i y:

Bng 1: Cc Mc tiu Pht trin Thin nin k v cc ch tiuCc mc tiu Cc ch tiu

1. Xo btnh tr ng nghocng cc v thiu i

1.A Gim mt na tlng i dn c mcsng d i mt USD mi ngy tronggiaion 1990-2015

1.B Cvic lm nng sut v vic lm bn vng cho tt cmi ng i, baogm cphnv nhng ng i tr tui

1.C Gim mt na tlng i dn b thiu i trong giaion 1990-20152. t phc p gio dc

tiu hc2.A m bo r ng vo nm 2015, tt c

tr em tri v tr em gi hc ht tiuhc

3. Tng c ng bnhnggi i v tng quyn nngcho phn

3.A Xo bchnh lch gi i c p tiu hcv trung hc tt nht tr c nm 2005v tt ccc c p gio dc vo nm2015

4. Gim tltvong tr em 4.A Gim 2/3 tltvong tr em d i5 tui trong giaion 1990-20155. Nng cao sc khob

m 5.A Gim t ltvong b mtrong

giaion 1990-20155.B t ti p cn ton cu vsc kho

sinh sn vo nm 20156. Phng chng HIV/AIDS,

st rt v cc bnh khc6.A Ngn chn v bt u y li sly

lan ca HIV/AIDS vo nm 2015


16/275

6.B To khnng ti p cn ton cu iv i vic cha tr HIV/AIDS cho tt c nhng ng i c nhu cu vo nm2010.

6.C Ngn chn v bt u y li tl

mc bnh st rt v cc bnh nguyhim khc vo nm 20157. m bo bn vng v

mi tr ng7.A Lng ghp cc nguyn tc pht trin

bn vng vo cc chnh sch vch ng trnh quc gia;y li tnhtr ng tht thot ti nguyn mi tr ng

7.B Gim tht thot tnha dng sinh hc,t c mc gim ng k tlthtthot ny vo nm 2010

7.C Gim mt na tlng i dn khng c ti p cn v i n c sinh hot h pvsinh v vsinh c bn vo nm2010

7.D Ci thin ng k cuc sng ca tnht 100 triu ng i sng cc khudn cngho vo nm 2020

8 Thit l p mi quan h i tc ton cu v mcch pht trin

8.A Ti p tc thit l p mt hthngth ng mi v ti chnh thng thong,da vo cc lut l, c thdbo v

khng phn bit i x, trong ccam k t thc hin qun tr tt, phttrin v xoi gim ngho - c phm vi quc gia v quc t

8.B png nhu cu c bit ca ccn c km pht trin nht, trong cvic m bo khnng ti p cn iv i cc mt hng xut khu ca h trn c s min thuv phi hnngch; tng c ng gim n cho ccn c ngho n nn nhiu; xo cckhon n song ph ng chnh thc; vtng c ng htr pht trin chnhthc v i cciu khonu i chocc n c cam k t xoi gim ngho

8.C png nhu cu c bit ca ccn c ang pht trin nm su tronglc a v cc quc o nh ang pht


17/275

trin (thng qua Ch ng trnh Hnhng vPht trin bn vng cc Quco nh ang pht trin v k t qu ca phin h p c bit ln th22 cai hi ng)

8.D Gii quyt mt cch ton din cc vnn nn ca cc n c ang phttrin thng qua cc bin php qucgia v quc tnhm m bo qun ln bn vng vlu di

8.E H p tc v i cc cng ty d c tokhnng ti p cn cc loi thuc thityu v i gi cphi chng ti ccn c ang pht trin

8.F H p tc v i khu vc kinh ttnhnhtr khu vc ny h ng l i t nhng cng nghm i, c bit v thng tin v lin lc

Cc Mc tiu Pht trin Thin nin k a ra mt vin cnh v mt kht vngton cu v c bt ngun tnhng c tnh trung bnh ca nhng xu h ng toncu lu di (lcu l trong th p k 70 v 80) c d tnh chon nm 2015. Nhng mc tiu v ch tiu ton cu nykhng th tr c ti p c coi l nhng ch tiu ph h p cho tng quc gia ring l. Qu trnh tha mn cc ch tiu ton cu

ny phi c nh gi c p ton cu, v bt k mt s tht bi trong vic t c cc ch tiu ny sphn nh s tht bi ca ton bcng ng trn ton cu.Mi mt quc gia cn phi chnh sa nhng mc tiu v ch tiu v nhng ch s ton cu cho ph h p v i hon cnh v bi cnh cthca n c mnh, v tin ca cc n c phi c so snh v i cc mc tiu, ch tiu v ch squc gia ny.

A. Vn Gii trong cc Mc tiu Pht tri n Thin nin k (MDGs)

Cc MDGs bao gm mt mc tiu cthvbnhng gi i v tng quyn nng cho

phn - l Mc tiu 3. Tuy nhin, vai tr gi i trong cc mc tiu ny chnh lti ch trch v gy ln ln gia cc n c v cc c quanang cgng thc hinv gim st cc mc tiu c p quc gia.

K t khi cc bo cou tin ca cc quc gia c trnh, mt s ccnghin cu vvn ny c tin hnh. Vo nm 2003,n phm Bnhnggi i v Cc M c tiu Pht tri n Thin nin k 2 ca WB r sot tng thcc


18/275

MDGs tquanim gi i v nhn mnh r ng t c Mc tiu 3 chnh lu vocn thit t c ton btm mc tiu ny.

Cng nm , mt cuc r sot gi i da trn 13 bo co quc gia vMDG doCh ng trnh Pht trin Lin Hi p quc (UNDP) thc hin v i mc ch xem

liu r ng cc bo co ny c, v nu c th lng ghp vn gi i, c p n ccvn ca phnv/hoc xcnh cc vn gi i v phn trong cc mc tiukhc ngoi Mc tiu 3 hay khng. K t qucho thy r ng:

Quan im v bnh ng gi i v tng c ng quyn nng cho ph n khng c lng ghpy vo cc bo co

Phn vn b coi nh l nhm yu thv vn phi mang cc vai tr gi itruyn thng

Ph ng php ti p cn phnvn l cng cquan tr ng trong cc mc tiukhc - coi nhng tin bvtnh hnh ca phn l ph ng tin t ccc mc tiu khc, v dnhgim t ltvong tr em - chkhng phi ph ng php ti p cn da vo quyn v t p trung vo thc hin cc nhnquyn ca phnnh t ra trong mc tiu banu.3

Vic r sot xem xt vic cn phi bsung thm t nht mt ch scthv gi i i v i mi ch tiu, song do nhng vn lin quann tnh sn c ca ccd liu, nng lc quc gia v gnh nng cng vic bo co ca cc n c, nn ch khuyn ngh sdng cc d liu chia theo gi i, ch r skhc bit gia nam gi iv phnv cn thm thng tin mang tnhnh tnh h n na vgi i v cc vn

ca phn.4

Nm 2005, Ban Chnh sch Pht trin ca UNDP r sot li tt c78 cc

bo co quc gia c sn nhng thng tin t ng tvnhng tiu chun ny mtcch chi tit h n v phn tch k cng h n vgi i.5 K t qur sot xcnh 3l nh vc quan tm cn phi gii quyt m bo cc bo co sph h p v i ccu tin chin l c vbnhng gi i.

Loi hnh v phm vi ca bo co Cc bo co c xu h ng ch c p n mt sti thiu cc ch s; Cc d liu him khi chia theo cc tr c vbt bnhng khc nhgiai c p

hoc sc tc nu c cc d liu nh l ng chia theo gi i th nhng d liu ny khng

c bsung bng cc dliu nh tnh hoc phn tch gi i y

Nh ng k t n i gi a cc mc tiu


19/275

Cc ch tiu v cc ch sb chng cho gia cc mc tiu song ph ng phpti p cn bo co lm m nht nhng k t ni ny. V dmi lin hgiavic xo i gim ngho, bnhng gi i v nng cao sc khob m khng c thhin.

Tnh t chv buy-in C sdao ng kh l n vquy m cc nhm phi chnh ph tham gia sontho bo co quc gia vMDG. Cc nhm phnv cc chuyn gia vgi ing ra cng nn tham gia vo tt ccc mc tiu.

Gi i v cc MDGs, l bo co tng k t do Oxfam xut bn vo thng 6 nm 2005trong nhn mnh vo mt sccim yu ca chnh cc mc tiu ny cng nh vic thc hin cc mc tiu.7

Mc tiu 1 coi ngho khl thiu thu nh p v khngthc n, song nhng phn ngho li tr i qua ngho kh trong nhiu hon cnh khc nhau, h nm ngoi ldng chy kinh t, x hi v chnh tr ;

Cc MDGs khng h tr cc phnkhng ngho mc du h c thb edovmt an ninh v nhn quyn, v dnhbo lc gianh hoc cc rocn i v i stham gia vmt chnh tr ca h;

Cc mc tiu c tm nhn hn chdo khng coi vn tng quyn nng lmc tiu k thut cn phi c thc hin b i nhng ng i ra quyt nh vcc c quan, tchc vn t c quyn nng ca phntrong qu kh;

nh h ng l n ca nghoi i v i khnng v t qua bt bnhng gi i

ca phnkhng c cng nhn hoc gii quyt; Cc mc tiu thc hin ph ng php ti p cn mang tnh cng cvgi i s

dng n gi i thc hin cc mc tiu khc khng thc s gii quyt bt bnhng gi i hoc nhu cu v ccu tin ca phn.

Oxfam nhn mnh nhu cu cn phi xem xt cc mc tiu tquanim caTuyn bThin nin k , v lin k t r h n na cc MDGs v i nhn quyn ca ph n, v i Tuyn bHnhng Bc Kinh v Cng c vXo btt ccc hnh thc phn bit i x i v i Phn(CEDAW).

Trong nm 2007, c nhng thayi quan tr ng tvic sa i cc ch tiuv ch sca cc MDGs.c bit, c hai mc tiu m i r t quan tr ng lin quann bnhng gi i v tng quyn nng cho phn, l: cvic lm hiu quvcng vic bn vng cho tt cmi ng i, bao gm cngi i v nhng ng i tr tui v to khnng ti p cn ton cu i v i sc khosinh sn vo nm 2015. Ngoi ra, tt ccc ch s lin quanu c chia theo gi i tnh v theo tui. y


20/275

thc s l b c tin quan tr ng, v phn nh s ng h tch cc mang tnh linngnh, bn v v cng vic k thut, c bit ca UNIFEM.

B. Nhn quyn trong MDGs

Mc d khng c trnh by r rng trong khun khquyn con ng i, MDGs cthh tr ph ng php ti p cn da trn quyn thng qua snhn mnh ca ccmc tiu ny trong vic u tvo hng ho cng, v dnh sc kho, gio dc,n c v v cc hthng bo vsc khodn chng v nhng c s htng khc,v thng qua mi quan tm ca cc mc tiu vo bnhng gi i.7 Nm 2005, TngThk nhn mnh r ng pht trin, an ninh v nhn quyn ng hnh v i nhau.8 Thc t, Phn V ca Tuyn bThin nin k yu cu cc quc gia thnh vin xctin s tn tr ng i v i tt ccc nhn quyn v s tdo c bn c thanhn trn tr ng quc t, bao gm cquyn c pht trin. Tuyn b tham

chiu r rngn Tuyn bton cu vcc Quyn con ng i, Cng c vXo b Tt c cc Hnh thc phn bit i x i v i Ph n (CEDAW) v Cng cQuyn Tr em9

CEDAW v Tuyn bHnhng Bc Kinh cha ng r t nhiu thng tin tr c ti plin quann cc nlc nhm p dng ph ng php ti p cn png gi i da trnquyn thc hin Cc MDGs - c trnh by chi tit h n na trong Ph lccc Thothun Quc tca bo co ny. Ba cam k t quc tc vai tr tng c ngv bsung htr nhau sau:

CEDAW t p trung vo nhng l nh vc cthca quyn ca ngi i; Nhng l nh vc chnh cn quan tm trong C ng l nh Bc Kinh cung c p

mt ltrnh cc hnhng cn c thc hin t c bnhng gi i vquyn ca phn;

Cc MDGs, tmim ca ch ng trnh ngh s pht trin ton cu, a racc c hi quan tr ng nhm lng ghp cc ph ng php ti p cn p nggi i v da trn quyn em li l i ch cho tt cmi ng i - phn, namgi i, cc b gi v b trai.

CCng c CEDAW v C ng l nh Hnhng Bc Kinhu nhn mnh vomi quan hgia cc quyn ca ngi i v cc quyn con ng i: Cc quyn ca phn l quyn con ng i, v nhn quyn cng l quyn ca

ngi i Ngi i, l con ng i, c quyn bnhng v i nam gi i trong tt ccc mt

ca cuc sng, mt nguyn tc vn cha c cng nhn trn lut php tinhiu n c v khng mt n c no thc s t c iu ny.10


21/275

Do nhng vai tr sinh hc v vai tr gi i ca mnh, nn vic mt mt sccnhn quyn cth- v dnhvquyn sinh sn v quyn c mt cuc sngkhng bo lc cnh h ng nhiu i v i phnh n l nam gi i.

C. Phng php pht tri n da trn cc quy n

Mt ph ng php ti p cn da trn quyn coi pht trin, xo bngho khv bnhng gi i l nhng qu trnh nhm thc hin y cc nhn quyn. Bnhng vkhng phn bit cng chnh l nhng mc tiu quan tr ng ca chnh nhng vn ny chkhng n thun l mt ph ng tin nhm t c cc MDGs.

Phi p ng bn nguyn tc c bn trong mt ph ng php ti p cn da trnquyn.11 Mi nguyn tc r rng bao gm cvn bnhng gi i gia phn v nam gi i v mt quanim gi i trong ch ra r ng phnc vai tr khc so

v i nam gi i v do vy, h c nhng nhu cu, nhng u tin v cc quyn khc.Bn nguyn tc l:

s tham giavo qu trnh ra quyt nh ca tt cnhng ng i c thb nhh ng b i quyt nh, c bit l phnv ng i ngho;

trch nhim cho php nhng ng i nm gicc quyn phnv namgi i - c thc hin cc quyn ca mnh vm bo r ng Nh n c honthnh tt ccc ngh a vv i vai tr l ng i nm gitrch nhim ;

tng quyn nng qua trao quyn, nng cao nng lc, khnng v sti p

cn cc ngun lc cho phnv nam gi i gip hthayi c cucsng ca chnh mnh; khng phn bit v ch cth n cc nhm yu th. Phn bit c xc

nh l bt k sphn bit, loi tr hay hn chno da trn c s gi i tnhlmnh h ng hoc nhm mc ch lm tn hi hoc v hiu ho vic ph n c cng nhn, thh ng, hay thc hin cc nhn quyn v nhng tdoc bn trong l nh vc chnh tr , kinh t, x hi, vn ha, dn sv cc l nhvc khc trn c s bnhng nam nbt k tnh tr ng hn nhn ca hnh thno.12

Ph ng php ti p cn da trn quyn nhn mnh mt cch bnhng cc qutrnh v i cc k t qu u ra. Cc qu trnh chnh cn c quan tm trong qu trnhthc hin mt ph ng php ti p cn da trn quyn l:

m bo s tham gia rng ri vo vic ra quyt nh, c bit l nhngng i ngho v phncn ngho


22/275

cc chnh phphi c trch nhim gii trnh vtnh minh bch ca ccqu trnh v k t quv m bo ti p cn thng tin r ng ri. Tt ccc cngdn, bao gm cphn, c quyn yu cu chnh phchu trch nhim v icc qu trnh thc hin cc cam k t quc gia v quc t, bao gm cc MDGs,CEDAW v Tuyn bBc Kinh.thc hin iu ny, hcn phi sn

sng ti p cn v i cc thng tin cn thit; tng quyn nng cho phn , c bit l phnngho, thng qua hotng nng cao nng lc htr

xa bs phn bit v ho nhp cho phn , ng i ngho v nhng ng isng trongiu kin kh khn l nhng thnh ttch cc trong qu trnh phttrin chkhng phi l nhng ng i h ng l i th ng. Nguyn tc khng phn bit i hi phi c mt nlc tch cc xcnh nhng ng i b phn bit, tm ra cc nguyn nhn v cc c chgy ra sphn bit v tchcc gii quyt nhng nguyn nhn ny.

Thch thc i v i bnhng gi i v tng quyn nng cho phnl n hay nh phthuc vo vic thc hin cc chnh sch bnhng gi i. iu nyi hi phi tng c ng quyn nng cho cx hi dn s v cc nhm phn yucu cc quyn ca mnh, lm vic v i cc chnh phv gim st cc k t qu thng qua cc mc tiu v ch s png gi i.

D. Thiu phng php ti p cn da trn quy n c p ng gii s lm chm tin trnh pht tri n

Ti nhiu n c, tin trnh thc hin cc MDGs cc c p khc nhauu th pd i mc mong i. Nhl i tuyn bca Tng Thk Lin Hi p quc a ratrong Bo co MDGs 2005, bo co ch cho chng ti tin t c nu trong mt sl nh vc v cn phi c nlc l n nhthno t c MDGstrong cc l nh vc khc.13

Mt trong nhng l do chnh lm chm tin trnh ny l cc chnh sch vch ng trnh c ra nhm t c mc tiu khng c thc hin theoh ngpng gi i m bo r ng nhng can thi p nhm ti p cn v gii quytcc nhu cu ca phnv cc b gi cng hiu qunhkhi gii quyt cc nhu cuca nam gi i v cc b trai. Ti hu ht cc n c, phnv cc b gi chim h nmt na dn s, c vai tr quan tr ng trong nn kinh t, qun l v htr gianhca mnh v chm sc cho gianh v cngng. Tuy nhin, mt ph ng phpti p cn png gi i em li l i ch bnhng cho phnv nam gi i li th ngkhng r rng:


23/275

cc tnh hnh, cc vn vccu tin cthca phn v b gi th ng khng cxem xt dn n cc chinl c v ch ng trnh m v

gi i (khng xem xt yu t gi i) ra i. V d, bquavai tr ca phnv cc bgi trong mt vn c thcngh a r ng mt chin l c s khng ti p cn c mtnhm mc tiu chcht trongchin l c . K t qul,ton b t n c c thsb nh h ng;

Nhng nhng mc tiu khng c chia theo gi i hoc cc bin skhc, tc l cc nhucu cthca cc nhmit ng cn htr nht trong xhi, c bit l phnv cc b gi, khng cu tin.iu ny th ng gy ra nhng hu qutiucc cho cnhng nhm v cho tont n c.

Mt l do khc lm chm tin pht trin l vic khng thk t ni vic thchin cc MDGs v i ph ng php ti p cn da trn quyn nhm tng quyn nngcho tt cmi ng i - cphnv nam gi i - thc hin cc quyn ca mnh vtr thnh nhng nhn ttch cc trong qu trnh pht trin ca chnh h, cng nh trong qu trnh pht trin ca gianh, cngng vt n c ca h. Trong huht tt ccc bo co MDG c p quc gia, vn nhn quyn hoc l khng cnhc n, hoc l ch c tham chiu mt cht.14 Cc nguyn tc chnh ca mt ph ng php ti p cn da trn quyn th ng m nht hoc khng c nhc n:

vmt tham gia, cc chnh sch v ch ng trnh th ng c xy dng mkhng c stham gia ca nhng ng i dn th ng hoc cci t ngh ng l i

vmt trch nhim gii trnh, thng tin vcc chnh sch, ch ng trnh vquyn ca con ng i khng c phbin r ng ri,c bit i v i ngi iv cc nhm yu thv vic thiu tnh minh bch v cc ng h ng nh ccy ban ca quc hi hay tdo bo ch lm cho x hi dn sv cc

Cc vai tr ca phn th ng b xem nh

Cc chnh sch v ch ng trnh nng nghi pth ng xem nhvai tr ca phntr i giacm v nng trang m ch t p trung vo ndn l nam gi i. Tuy nhin, ti nhng n cnhThi Lan, nhiu nam gi i trong cc h gianh nng dn di c n cc khu vcthnh th tm vic lm cngn l ng, cho phnphi lm hu ht cc cng vicnh nng. Nu cc ch ng trnh khuynnng v thng tin c thtng nng sut nnnghi p song li khng tnhn thc tnytrong qu trnh thit k , sc thkhng ti pcn t i c nhng nchhgianh v tng ca cc chnh sch v ch ng trnh nst i r t nhiu.


24/275

nhm khc kh c thbuc chnh phphi chu trch nhim gii trnh vvnny;

vvn tng quyn nng, phn, ng i ngho, ng i dn tc thiu s,nhng ng i b khuyt tt, nhng ng i khng n i n ng ta, nhng ng it nn v nhng nhm yu thkhc khng cnng lc tham gia tch

cc v c thng tiny vqu trnh ra quyt nh v gim st; vvn khng phn bit i x , cc chnh phkhng thxcnh hocgii quyt cc phn bit i xtr c ti p hoc gin ti p i v i phn, ng ingho, cc nhm dn tc thiu s, nhng ng i b khuyt tt v cc nhmyu th.

i v i cc chnh sch v ch ng trnh c thit k v thc hin tt, vicgim st v bo co cng cn phi c thc hin trn c s png gi i vda trn quyn. Tuy nhin, ngoi mt sr t t tr ng h p ngoi l, hu nhttccc n c khng thc hin c iu do nhng l do sau:

thiu cc d liu vvn gi i: cc dliu sn cgim st v boco khngc p n nhiu cc vn gi i trong nam gi i v phn c cc mi quan tm khc nhau hoc c cc k t qu u ra khc nhau.iu ny c thbao gm csthiu bnhng gia phnv nam gi itrong vic ti p cn v s hu nhng ngun lc nh t ai, vt nui, tndng v ti sn; sbt bnhng gia phnv nam gi i trong vn tha k ; v sbt bnhng trong vic phn chia gnh nng cng vic do phnphi thc hin cnhng trch nhim tham gia vo lc l ng lao

ng, lm cc vic vt trong nh v chm sc gianh; cc ph ng php thu thp d liu nhy cm gi i: cc dliu c thuth p tcc cuc phng vn v i cc chhgianh l nam gi i th ng c nhng ng i lit k l nam gi i cng l nhng ng i c nam gi igim st. Qa trnh ny khng hiu quv n khng nhy cm i v imt scc tnh hung, cc vai tr vu tin khc nhau ca phnvnam gi i hoc i v i nhu cu cn c dliu vcc nhu cu cthca phn, bao gm cnhng phnthuc nhm yu th;

thiu cc d liu c phn tch theo gi i tnh phc vcho vicgim st: thm ch ngay ckhi dliu c thu th p chia theo gi i tnhth nhng dliu ny cng th ng khng phn bit r nam gi i v n gi i

thiu nh ng d liu chia theo gi i tnh cc m c chi tit: thm chckhi c nhng dliu c chia theo gi i tnh th sphn chia theo gi itnh ny ch nm con stng v khng c chi tit ho h n cc c pphn tch. V d, tng slc l ng laong c thghi r snam gi iv nggi i song nhng con scthchi tit lin quann cc ngnh


25/275

cng nghi p v nghth li ch c tng slc l ng laong. Nhng l nhvc khc cng cn c sphn chia theo gi i tnh chi tit nhsnam gi iv ngi i trong tng snhng ng i cao tui, nam gi i v ngi i b khuyt tt, nam gi i v ngi i trong cc dn tc thiu s, v snam gi iv phnsng chung v i HIV/AIDS hoc b bnh kinh nin;15

thiu tnh minh bch v trch nhim gii trnh: cc dliu vtin t c cc mc tiu th ng khng c phbin r ng ri,c bit cho phn, nhng ng i ngho v cc nhm yu thkhc. Cc dliu cngkhng c trnh by theo nhng hnh thc ph h p cho cci t ngkhng c kin thc vmt k thut hoc bm ch, v dnhthng quacc hnh thc nhbiu , tranhnh, cc bng k chuyn hoc dinthuyt bng ming.

Gii quyt nhng vn nyem li l i ch khng ch cho phn v cc b gi m c thcn cho c nam gi i v cc b trai do pht hinra cc nhu cu cthca h. liu thit yu t c ccMDGs cho tt cmi ng i - ph nv nam gi i, cc b gi v cc btrai.

E. Mt c hi ci thin cc d liu da trn cc quy n c p nggii trn ton c u

K hoch Tngiu tra Dn sv Nh nm 2010 l c hi quan tr ngthu c nhng dliu so snh c p quc tda trn quyn cpng gi i vquy mton cu. Mt cuc h p ca nhm chuyn gia ca Lin Hi p quc nhm r sot

nhng vn quan tr ng lin quann k hoch Tngiu tra Dn sv Nh nhn mnh cc Chnh phcn m bo r ng cuc iu tra ny s png gi i vcn phi sa i cc cch xcnhc cc dliu c chia theo gi i. Nhng d liu ny cn phi cxy dng cc chnh sch vgi i c p quc gia v d i c pquc gia.17 Nhng quc gia nh n v N-pan, v i shtr ca UNIFEM,thc hin cc chin l c nhm lm cho cciu tra vdn sv gianh quc gianm 2001 ca hc png cc vn gi i v skhc bit gi i gia phnvnam gi i. Kinh nghim ca hto c s cho cc n c khc thc hin cc sng kin

Cc d liu chia theo gi i tnh pht hin ccnhu cu ccc b trai

Cc dliu so snh cc k t qu u ra vgiodc cho phnv nam gi i pht hin ra r ntl n l p ca nam gi i th p h n ngi i timt sn c (v dnhLesotho, Mng-cvPhi-lp-pin) v sc hc ca nam gi i km h n sv i n mt scc n c khc (nh t-xtry-la v V ng Quc Anh. K t qul cc ch ngtrnh m i nhm gii quyt cc nhu cu gio dc

cthca cc b trai c a vo thchin.16


26/275

t ng tcho cuc iu tra nm 2010 v i shtr ca Phng Thng k Lin Hi pquc v v i Phng Thng k ca UN-ESCAP ti khu vc Chu Thi BnhD ng.

Mt m hnh thit lp iu tra vDn sv Nh nm 2010

Ti N-pan, cc nhm phn lm vic v i chnh phnhm thit k cuc Tngiu tra Dn sv Nh nm 2001 nhm m bo r ng cc dliu c thu th pc png gi i, xem xtn cc vn gi i v c phbin cho cc nhm ph n. Cc chin l c c thc hin trn ba l nh vc: L p k hoch v Thi t k

tchc o to vgi i cho cc cn bqun l c p cao v tm trung thnh l p mt y ban nm trong ban qun l dn chuyn gim st s i

xbnhng v i phn r sot li cc bng hi v cc cun cm nang tcc quanim gi i v sau

bsung thm cc cu hi lin quann vn s hu ti sn ca namgi i v phn;

xy dng cc m ngnh v m nghv i c p chi tit nhnhau cho nhngngnh nghtrong nam gi i hoc ngi i chim a s;

thc hin chin dch tuyn truyn trn cc ph ng tin thng tini chngnhm nng cao nhn thc vscn thit phi c cc dliu lin quann phn

Thu th p d liu tchc o to vgi i cho tt cnhng cn bphng vn v gim st; t mc tiu 50% cc cn bnh p dliu v nhng ng i gim st l n

(con sthc tch t khong 20% nhng cn bphng vn v 10% cn b gim st l ndo thiu nhng cn bn nng lc v do nhng hng rovgi i t rai v i phnN-pan,c bit ti nhng vng nng thn);

mt chin dch thng tin tuyn truyn nhn mnh r ng vic phnlaongv nhng cng vic ca h ng vai tr quan tr ng vmt kinh t.

X l v phn tch d liu: tt ccc dliu c phn chia ring r theo nam gi i v phn, v cc

bng biu c r sot li trn quanim gi i; Cc bng c bit c bsung nhm so snh stham gia lc l ng lao

ng ca phntrong cc hgianh do nam gi i v ngi i lm ch; tnhtr ng hn nhn ca nhng chhgianh l nam gi i v ngi i; v tnhhnh s hu nh ca, t ai v vt nui ca nam gi i v phntrong cchgianh do nam gi i v ngi i lm ch;

Ranh gi i sn xut m r ng ca Hthng K ton quc gia 1993 bao gmn c v nhin liu cho cng vic c sdng.iu ny lm tng s l ng phntham gia vo lc l ng laong ln 9% trong khi t lcanam l 5%.18


27/275


28/275

th ng c thhiu c v hiu qu i v i vic vn ng hnh lang v kugi s ng h;

s dng cc k t qugim stvn ng hnh lang v ku gi s ng h ca cnhng ng i ra quyt nh v cngng.

t c iu ny, cn phi xy dng nng lc cho cc nhm ph n. Tuynhin, hot ng nng cao nng lc cho cc nhm dn s th ng khng quan tmn phn v khng quan tmn vn gi i trong vic to iu kin vchmsc tr , quy tc i xbnhng gia cc gi i, th i gian va im thch h p phn c tham gia. V d, cc H ng dn MDG 2003 nhn thc c s cnthit phi xy dng nng lc nhng ng i dn th ng c thsdng mt cchhiu qucc d liu v thng tin v qua nng cao cht l ng v trch nhim giitrnh ca cc c p chnh quyn. Tuy nhin, cc h ng dn ny khng ch r thnh phn no trong x hi, nhphnv cc nhm yu thchng hn, cn phi cu tin h n.

Cc n lc nhm nng cao nng lc cng i hi mt c chphi h p cht ch trong cc nng lc c xy dng c th c s dng gip ccng phi trong n c png c nhng ngh a vtrong cc cam k t quc gia v quctnhMDGs. Cc c chny c th n gin ch l nhng hi ngh th ng ningia cc cng chc Chnh phv i din cho nhng th ng dn trong x hi baogm ccc nhm phnnhm xem xt tin thc hin cc ch s i v i cc ch tiu tm trung. Cc b c ti p cn khc c thbao gm cvic sdng cc ph ngtin thng tini chngcng btin tnh thc hin ny.


29/275

PHN 2: IU CHNH CC MDG CHO PH HP VI BI CNH QUC GI


30/275

iu Chnh cc Mc tiu Pht trin Thin nin k Ph h p v i Bicnh Quc gia

Nh ni trong phn tr c, cc mc tiu v ch tiu ton cu ca MDG c btngun t cc xu h ng thng k ton thgi i n nm 1990 v khng c tr cti p p dng cho ring mt n c no.i v i nhng n c t c nhng tiuchun cao h n th cc mc tiu, ch tiu ny hon ton khng cn ph h p cnnhng quc gia ngho h n th li kh t c cc mc tiu, ch tiu ny.19 Ccquc gia cn iu chnh cc mc tiu, ch tiu v ch s sao cho ph h p v i bicnh ca n c mnh nhm ra khung bo co MDG quc gia ca ring mnh. Nucn, mi quc gia c thsti p tc iu chnh cc mc tiu, ch tiu v ch snysao cho ph h p v i c p vng hoc khu vc trong quc gia. Trong qu trnhiu chnh ny, cn phi quan tmng mc n cvn gi i v nhn quyn.

Cc bo co quc gia CEDAW v cc K hoch Hnhng quc gia da trnc s C ng l nh hnhng Bc Kinh th ng cha ng nhng ch tiu tm trungt ng thch h n cng nhbao gm ccc thng tin vccht c cc ch tiumt cch hiu qunht v cc hnhng c ththc hin nhng cam k t ca ccchnh ph. Cc nhm phnphi m bo r ng nhng ti liu ny sgp phn xydng ca cc khung bo co MDG c p quc gia v d i quc gia.

Qu trnh pht trin khung bo co MDG ny cn bao gm cc b c sau:

m bo vic phn tch da trn cc quyn v cp ng gi i i v i ccmc tiu;

Ch tr ng pht trin cc mc tiu, ch tiu v ch sdi hn c p quc gia; Xcnh cc chin l c s c sdng t c cc mc tiu, v vch

cc ch tiu tm trung; nh r ch tiu v ch stm trung; Xcnh cc dliu s c thu th p.

Phn 2 ca cun sch ny c a ra nhm h tr cc quc gia v cc ngnhtrong qu trnh xy dng cc mc tiu, ch tiu v ch squc gia.u tin, chngta s tho lun chi tit h n vcc b c c c p trn ca qu trnh nytr c khi xem xt nhng thng tin chi tit lin quann mi mc tiu.

A. Phn tch da trn cc quy n c p ng gii


31/275

B c u tinxy dng cc ch tiu v ch scho mt mc tiu ring bit cth l phn tch mc tiu ton cu tquanim da trn cc quyn cpng gi i vc xem xtn bi cnh quc gia v vng trong mi quc gia. Mt s iu c th c lin quann nhng vn ny c trnh by trong phn A d i mi mc tiud i y.

Phn tch ny phi dn n k t qul xcnh r ccu tin chin l c - y lnhng la chn ch ng trnh hoc chnh sch c tcng to l n i v i vic t c mc tiu bng chi ph th p nht trong phm vi bi cnh quc gia va ph ng. Ccu tin chin l c s c nh r bng vic phn tch cc ro cn cntr vic t c mc tiu cth, nh gi cc ngun sn c cng nh nh gi s thnh cng ca cc chin l c khc nhauv t qua nhng ro cn ny. Tm quantr ng t ngng ca nhng yu tny k t h p v i vic nh gi cc cch thc huhiu, tit kim nht v khnng thnh cng squyt nh nhngu tin chin l cnht.

V dnh, nhng ro chnhi vic t c bnhng gi i v tng quyn nngcho phnc thl yu tkinh t- thiu vic lm cho laong n; v tr x hith p km ca phn; hay nhn quyn chng hn - tnh tr ng bo lc gi i; trnh gio dc v t lbit ch ca phn th p hoc phn t c tham gia vo vica ra nhng quyt nh. T , ccu tin chin l c nhm gii quyt mc tiuny skhc nhau gia cc quc gia, c th quc gia ny s u tin tng quynnng vkinh tcho phn; quc gia khc li u tin gim cc bo lc gi i; trongkhi n c thba a ra ccng lc khuyn khch cc bc cha mcho con gin

tr ng, k t h p v i p dng cc chnh sch kinh tto vic lm cho cc b gi nykhi chng hc xong.

Vic chn la ccu tin chin l c sdn n vic ra cc ch tiu v ch s trong di hn. in hnh l cc ch tiu trong di hn ny sgi i hn th i giannnm 2015, ph h p v i hu ht cc ch tiu trn ton cu. i v i mt s tr ngh p, c thsthch h p h n nu la chn mt gi i hn th i gian khc, v dnh cc mc tiu ton cu mc 6.B (nm 2010), mc 7.B (nm 20010) v mc 7.D(nm 2020).

B. Cc ch tiu v ch s quc gia di hn

Phn B d i mi mt mc tiu s a ra cc ch tiu m i c iu chnhv/hoc cc ch sda trn cc vn c xcnh trong qu trnh phn tch gi i.Cc ch tiu v ch sny ch l im kh i u cc quc gia xem xt. Cc qucgia nn la chn hoc iu chnh cc ch tiu v ch sny, hoc xy dng cc ch tiu v ch skhcphn nh ccu tin chin l c ca ring mnh. Mc d cc


32/275

d liu lin quann cc ch squc gia di hn ny khng th c so snh c pton cu, chng vn nn c sdng trong cc bo co quc giagim sttin trnh thc hin c p quc gia.

C. Cc chin lc da trn cc quy n c p ng gii

Phn C d i mi mt mc tiu s a ra cc chin l c da trn cc quyn cpng gi i c th c cc quc gia thng qua nhm h ng n cc vn vutin chin l c c xcnh trong phn tch banu. Danh sch cc chin l cny tht ra nh l mt im kh i u ch c thskhng thu o ht mi khacnh. Khng phi tt ccc chin l c u khthi v thch h p v i mi quc gia.Cc quc gia nn lchn v iu chnh ty vo tnh hnh thc tin ca a ph ng.

D. Ch tiu v ch s quc gia tm trung

Nhm h ng dn cc chnh sch, khuyn khch cc chnh ph thc hin v m bo trch nhim, cn phi hoch nh cc ch tiu trung hn thc tin, ti u h n vnhng ch tiu ring bit i v i nam gi i v ngi i cng nh i v i cc nhm xhi chu thit thi. Cc ch tiu tm trung ngn hn h n ny nu thc hin thnhcng sgp phn t c ch tiu v mc tiu ton cu. Nu cc ch tiu nyngring lth mc tiu ton cu skht c.

V d y vch tiu tm trung ci thin sc khe cho b m, ch tiuny c th l to cho tt cb mbao gm cnhng ng i sinh sng nhngvng nng thn v vng ho lnh, nhng ng i ngho ti p cn v i dch v khn c p khi sinh con.y l mt ch tiu tm trung b i lngoi vic cung c pcc dch vc p cu sn c, cc b mcng cn phi c cung c p cc thng tinlm thno tn dng cc dch vny v cn phi c trao quyn vmt kinht, x hi a ra cc quyt nh vnhu cu ca mnh mt cchc l p v i ng ichng v cc thnh vin khc trong gianh.

L t ng nht l chng ta c cc ch tiu tm trung mi nm. Mi mt ch tiu nn cha ng nhiu h n 1 ch sv c tch bit vgi i tnh v chia thnhmi nhm nhh n trong sdn ngho. Cc ch sny nn ngn hn v chng linquann cc chin l c c tr ng c thit l p cho cc ch tiu tm trung. Phn Cd i mi mc tiu th ng a ra cc ch tiu v ch squc gia tm trungxemxt.


33/275

Cc ch tiu bng sr t quan tr ng i v i trch nhim gii trnh v r t nhiucc ch tiu ny l ch tiu theo t lphn tr m. Nhng ch tiu phn tr m ny cnh du bng du hoa th ng r ng chng nn c iu chnh lm sao ccch tiu quc gia mang tnh khthi v cn thit phi t c cc ch tiu.

Khung th i gianxut nn c iu chnh ph h p v i th i gian c th thu th p d liu. Cc d liu hnh chnh ca chnh ph c thc th ng xuynh n, t nht l hng nm trong khi hu ht cc kho st khc th ng c thchin 3-5 nm mt ln.nhng l nh vc m d liu sn c, cc ch s tm trungnn c gim st hng nm v k t qus c sdngvn ng s ng hcacc nh lm chnh sch v qun l ch ng trnh nhm thcy chin l c ca h. Nhng ch tiu tm trung ny chnh l nhng ch tiu m chnh phnn c trchnhim gii trnh.

E. Cc loi ch s

hu ht cc tr ng h p, mi mt ch tiuu c vi ch sdi hn v trung hn.Mt s ch s sthch h p h n, hu ch h n mt s ch skhc ti mt bi cnhhay mt quc gia no. Mt s ch s khc li hu ch h n c p quc gia, s khc li l c p vng hoc khu vc thuc quc gia. Tuy vy, nhn chung mt gicc ch sMDGs ton cu sr t cn thit trong vic gim st tin trnh v cung c pu vo cho vic pht trin v ci tin chnh sch v cc ch ng trnh.

Mt sch scn phi c:

Cc ch s u ra th ng lin quann cc hot ng phi c tin hnh t c mt k t qu u ra no. V dnh s l ng l p hc gio dcgi i tnh trong tr ng hc hoc trong cngng l mt ch s u ra;

Cc ch squ trnh th ng lin quann cc qu trnhang din ra cn cgp phn t c 1 mc ch no. V d nh cc n v khuynnngu n thu th p v bo co phn tch theo gi i tnh s tham gia vocc ch ng trnh l mt ch squ trnh;

Cc ch sk t qu u ra th ng lin quann cc k t ququan tr ng gp

phn tr c ti p vo vic t mt mc tiu no. V dnh t lphn tham gia vo cc cng vic c tr cng trong l nh vc nng nghi p, cngnghi p v dch v o l ng mt k t qugp phn tr c ti p vo vic gimngho cho phn.

Mt sch sd i hnh thc cc con s, mt skhc li d i dng phn tr mhoc l ts. Cc con sthhin nhng thayi ngn hn, sphn tr m thayichm ch p - thhin thayi lu di. Cc thayi lin quan cth n phncho


34/275

thy liu phnc ang c h ng l i tnhng chnh sch v ch ng trnh haykhng. Tuy nhin, chng ta li cn dng cc tsca l i ch phnc c so v inam gi i khi mun xem xt r ng liu cc khong cch vgi i c ang c rtngn hay khng.

Danh mc cc ch sMDG c sa i nm 2007 cho thy mt im cn ch chung, l tt ccc ch snn c tch cng ring bit cng tt theo gi itnh v khu vc nng thn/thnh th. Ch s2.3 ti Mc tiu 2 t lbit c bitvit trongtui t15-24 ca nv nam l ch sduy nht ngoi Mc tiu 3 cs tch bit r rng theo gi i trong danh sch chnh thc. Trong bo co ny, mima tr n cc ch sbao gm mt ghi ch vvic cc d liu nn c tch bit nh thno. Trong cc bch sMDG quc gia, cn c s tch bit c thtrong mich s ng i ta skhng thbst nhng ni dung ny trong qu trnh thu th pdliu v bo co.

F. Thu thp d liu

Mt sch sdi hn v trung hn cn n cc ngun d liu khng phi lun snc ti mi quc gia, v dnh iu tra vdinh d ng, vic s dng th i gian viu tra vlc l ng laong. Tuy nhin, nhng ngun ny c thsn c d i c pquc gia v d i quc gia.

mt s tr ng h p khc, c thc c cc d liu cho cc ch sbngvic to nn nhng thayi trong ph ng php thu th p dliu hin ti. Chng hnnhcc cuc iu tra hgianh, nng nghi p hay cng nghi p, ssch v bo cotn dng ngn hng v mt sbo co ca chnh phc th c iu chnh nhmcung c p cc d liu c s tch bit gia cc gi i tnh v cc d liu lin quannvn gi i.

Trong mt s tr ng h p khc, cc vn ny quan tr ng mt qucgiau tvo vic thu th p cc dliu.

G. Ghi ch vcch nh s

Bo co ny sdng mt hthngnh s i v i cc ch tiu v ch snhsau:

Ch tiu v ch sdi hn bt u bng k tL; Ch tiu v ch strung hn bt u bng k tI; K tthhai sl sca mc tiu ton cu t ngng;


35/275

K t th ba s l k t ti p theo trong mc tiu c vit hoa i v inhng yu tdi hn, vit th ng nu l trung hn;

Cc ch sc mt k ttht, c nh sthttrong ch tiu.

Hthng ny to thun l i cho vic phn bit gia cc ch tiu/ch s ton cu v

quc gia, di hn v ngn hn trong mt bo co. Sphn bit ny nn c duy trtrong mt danh sch h p nht cc mc tiu, ch tiu v ch s. Tuy nhin c thcng i sthch mt hthngnh sthay thkhc h n.


36/275

MC TIU 1 XO BNGHOI CNG CC


37/275

Mc tiu 1: Xo bnghoi cng c c Theo nhiu cch, Mc tiu 1 l Mc tiu Tuyn ngn Thin nin k chnh yu. Tt

ccc mc tiu v ch tiu cthkhc theo cch ny hay cch khc gp phn vovic gii quyt thch thc ton cu vxo b i ngho cng cc.

Hp 1. Pht trin v vic xo bnghoi trong Tuyn bThin nin k

Chng ta skhng tic cng sc gii phng nhngng bo nam gi i, phn v tr em ca chng ta khi skhn khv nhng hon cnh khn cng ca s nghoi cng cc m h n mt tng i hin ang phi chu ng. Chng ta camk t lm cho quyn c pht trin tr thnh hin thc i v i tt cmi ng i vgii phng loi ng i khi skhn cng.V vy, chng ta quyt tm to ra mt mi tr ng - c p quc gia v ton cu cl i cho spht trin v cng cuc xo bngho kh.20

Ngho vi khng ch cnh h ng l n h n i v i phn, m cn l mttrong snhng nguyn nhn chnh tuy khng phi l duy nht ca sbt bnhng, bao gm cbt bnhng gi i, v thiu quyn nng, bao gm cvic thiutng c ng quyn nng cho phnv cc b gi. Tuy nhin, do nhiu n c khngc cc dliu tch bit theo nam gi i v phnvngho vi, nhng mc tiucthv ch ston cu ca Mc tiu 1c bit hn chvyu tda trn quync png gi i.

Ma trn 2: Cc ch tiu v ch ston cu vngho khv iCc ch tiu Cc ch s

Tt ccc ch s cn phi c chia theo gi i tnh vkhu v c thnh th /nng thn cng tch bit cng t t

i ngho1.A Tnm 1990n 2015, gim

mt na tlng i c thunh p d i 1 la M1 ngy

1.1 Tldn sthu nh p d i 1 la M(PPP) mtngy1.2 Tlvkhong cch ngho1.3 Chia sngho nht (quintile) trong tiu dngquc gia

Vic lm1.B t ch tiu to vic lmy

, ttv hiu qucho tt c dn s, k cphnv thanh

1.4 Tlgia tng GDP trnu ng i c vic lm1.5 Tlvic lm trn sdn1.6 Tllaong sng d i 1 la M/ngy


38/275

nin 1.7 Tlown-account and contributing familyworkers trong tng slaong

i1.C Tnm 1990n 2015, gim

mt na tlng i dn chu

cnhi

1.8 Tnh tr ng str em thiu cn d i 5 tui1.9 Tldn sd i mc tiu thnng l ngn

ung ti thiuBn iu khon trong Cng c CEDAWa ra c s php l quc tvmt quanim nhn quyn v bnhng gi i vngho khv i. T ng tnhvy, Hi p c Quc tvcc quyn lin quann kinh t, X hi v Vn ho cung c p c s php l coi vic c gii thot khi s i khl mt quyn con ng i i v i ttcmi ng i.

Hp 2. C s php l vmt quan im nhn quyn vngho khv i

CEDAW 3: m bo cc quyn con ng i c bn v nhng stdo c bn, bao gm cvic khng b iCEDAW 1 & 2: Xo btt ccc hnh thc phn bit i x i v i phn

CEDAW 11:Vic lm quyn c lm vic l mt quyn khng thchuynnh ng ca loi ng i; xo bsphn bit ti n i lm vic; tr cng v h ng l i ch nhnhau nu lm cng mt loi cng vic

CEDAW 13(b):Quyn ca phn c ti p cn bnhng v i nhng khon vay,cc khon cm cca ngn hng v cc hnh thc tn dng tichnh khc

CESCR 11(2):

L ng thc c tuyn bl mt quyn con ng i ln u tintrong Tuyn bNhn Quyn Thgi i nm 1948, v c tikhng nh trong Hi p c Quc tvcc Quyn kinh t, X hiv Vn ho (ICESCR) nm 1966.iu 11 (2) ca ICESCR t raquyn c bn khng b i ca tt cmi ng i

A. Nhng vn i vi vic phn tch d a trn cc quy n c png gii

Nu nghoi c xo b, mt lot cc vn vgi i v cc quyn cn c giiquyt, cvvn nghoi ni chung v vMc tiu 1 ni ring. Thch thcu tin l bi cnh chnh sch v m,iu cnh h ng tr c ti p i v i vn ngho khv do vy l c tcngn vn i.


39/275

1. Cc chnh sch v m cn phi h ng n vn ngho kh

Kinh thc tn c in thng tr chnh sch kinh ttrong nhng th p k gn y c s u tin l n i v i vic gimc lm pht th p, n cng th p, chi tiu cngth p, thuth p v thm ht ngn sch th p. N dnh r t tu tini v i to vic

lmy , vic u tv ci thin i v i cc hng ho, dch vcng trong khi tt cnhngiu ny li c tm quan tr ng sng cni v i ng i ngho.

Cc chnh sch kinh ttn c in th ng e donhng l i ch ca ng ingho do cgng gim thiu chi tiu chung ca chnh phnhm gim nhng p lclm pht, gim u tvo khu vc cng v xc tin cc hot ng khu vc kinh t tnhn.c bit, chng th ng gim nhng chi tiu trong cc dch vcng, baogm cy tv gio dc, c bit trong qu trnh suy thoi kinh t. Nhng chnhsch nhthny th ng lm tng tht nghi p v buc ng i ngho r i vo vn sinh k kh khn trong gnh nng l n nht ln vai phnv cc b gi.

Hu ht nhng ng i ngho sng ti cc vng nng thn v nng nghi pchnh l ngun k sinh nhaichnh ca h. Tuy nhin,tim nng to l n ca khuvc nng nghi p nhm gimngho b suy yu i donhng chnh sch v mkhng thun l i v i l nh vc

ny, dn n tlli sut vlm pht cao v lin tc thayi trong th p nin 80 cngnhsxi mn ca cc dchvcng nhcc dch v khuyn nng tth p nin80; stht bi ca cc chnhsch tn dng nng nghi p;v vic gim quy m hnglot ca u tcng trongc s htng thul i vnng thn.22

gim ngho, cc chnh sch kinh tvi m cn phi ch n vn nghoi (thn ngho). Nhng chnh sch nhvy sthch thc mt snguyntc c bn ca cc chnh sch kinh t tn ti trong hai th p k va qua.

u t khu v c cngng vai tr quantrng trong s pht trin ca mt snn kinh

ttng tr ng nhanh Nghin cu doy ban Kinh tv X hi LinHi p quc Khu vc Chu v Thi Bnh D ng

ch ra r ng ngho khdai dng v sbt bnhng ngy cng m r ng trong khu vc l k t qu ca nhng th p k coi nhnng nghi p. Ccchin l c tng tr ng v cc chnh sch kinh t trong khu vc coi nhmt cch c hthngkhu vc nng nghi p, mc d thc tr ng nngnghi p l ph ng k sinh nhai chnh ca ng ingho v vn to ra 60% vic lm cho ton b dn strongtui lm vic ti khu vc Chu v Thi Bnh D ng.21


40/275

Mt khung chnh sch thn nghoi hi tng c ng chi tiu cngv a ra cc chnh sch kinh t

v m linh hot h n.24

Sti p cn phc p v i cc dch vx hi c bn l nhn tchnh. Cc dch v x hi c bn l nhng hng hocng cng, v i cc s ng vnv cc l i ch tch cc ti p cn c nhng ng i h ng l i tr cti p dtnh. Nhng dch vnyc tm quan tr ngc bit i v i cnhng ng i ngho v phnb i v nhngvai tr gi i truyn thng ca phnphthuc tr c ti p h n vo cc dch vc bnv b i v phnt c ti p cn h n v i cc dch vphi cng cng. V th, trongmt mi tr ng chnh sch thn ngho, cc dch vc bn cn phi c cung c phoc l min ph, hoc l phi c ti tr phn l n, d dch v c cung c p b i chnh ph, b i khu vc tnhn hay cc Tchc Phi chnh ph. Cn tng c ngu tcng trong l nh vc nng l ng, ng nng thn, thul i v gio dc c bn v nh thcy u ttnhn.

Cc chnh sch thn ngho sdng khon tit kim chi ph v ph nhcang i sdng, nhn thc r ng cc dch vv i chi ph h p l v ssn sng tr tin

ca nhng hgianh ngho l nhng vn chnh cn phi c xem xt. Nhngnghin cu vmc chi ph c thtr ca nhng ng i sdng cn c k t nicht chv i vic nh gi ngho kh. Nhngnh gi nyt vn chi ph trongmt scc hs chi tiu ca cc hgianh v ch c bit n cc loi hnh cchgianh cth- c bit l cc hgianh dn tc v c hon cnh kh khn v cng ch n tnh hnh cc thnh vin c thca hgianh,c bit l ph nv cc b gi. Cc hgianh c thngi tr tin ph ng i sdng cho phn v cc b gi, v dnhcho cc dch vgio dc v chm sc y t, b i v hkhngcoi l vic gp phn vo nng cao lc sn xut ca hgianh b i v phnvcc b gi li th ng t lm nhng vic c tr cngn l ng. K t qul, spt chi ph ng i sdngi v i dch vgio dc ti mt sn c dn n vicgim tlnh p hc ca cc b gi. Trong mt str ng h p khc, chi ph ng i s dngi v i cc dch vy t gim sti p cn ca phnt i dch vchm scsc kho, c bit li v i nhng phntrong cc gianh ngho v c honcnh kh khn.

Cc chnh sch thn ngho cng thn tr ng v i cc ph ng php ti p cnh ng mc tiu h p t i cc dch vx hi c bn. Cc ph ng php ti p cn ny

u t khu v c cngng vai tr quantrong trong s pht trin ca mt snn

kinh t ang tng tr ng nhanh. u tcng l mt cng cchnh nhmthcy tng tr ng v gim ngho tiCng ho Triu Tin. N vn ng vai trquan tr ng ti Trung Quc v Vit Nam,nhng n c angngu t p nhng n ct c cc mc tiu cthca MDGs.23


41/275

c thchang cc chi phn r tl n. Vic xcnh ng i

ngho v ti pcn h th ng khkhn v h th ngkhng c ccti liu c thchngminh chon cnhca mnh,cng nh khng th png c chi phi li v th i gian cn thit t c l i ch v hcng khng th chu ng s k th x hi khi tham gia vo cc ch ng trnh mc tiu. K t qul, nhng ng ikhng ngho c vnhnm giphn l n nhng str c p mc tiu mng lch dnh cho nhng ng i ngho. Cc chi ph hnh chnh thuc ch ng trnh mc tiu

cng nhiu h n t nht l hai ln so v i cc chi ph hnh chnh thuc ch ng trnh phi mc tiu.

Lm pht khng phi l mi e dol n iv i ng i ngho m ccnn kinh tctruyn duy tr trong qu kh. Nhng ng i ngho nhttrong khu vc nng thn b nh h ng r t t b i lm pht do hsng trong nn kinh ttcung tc p. Nghin cu ch ra r ng mc lm pht va phi khong 5-30% mt nm,nhng th ng l 10-15% mt nm khng lmnh h ngn stng tr ng hocn ng i ngho.28

Cc nn kinh tctruyn t p trung nhiu vo cc chnh sch tdo ho vth ng mi tdo. Ng c li, cc chnh sch thn ngho li xem xt cn tr ng vic bi bcc quynh ca th tr ng ti chnh v/hoc tdo ho th ng mi. Tdo

Tc ng ca vic ct gim ngn sch chm sc s c kho ban u Ti nhiu n c, u tcng trong vic chm sc sc khobanu b thu h p nhmt phn ca chi tiu chnh phtrong nhngnm ca th p nin 90, v cc chi ph ny c chuyn sang

cho nhng khch hng sdng dch v. Song nhng ng ingho,c bit l phn, khng thchi tr c cc chi ph nyv phthuc vo cc dch vcng.C thtnh c tcng ca nhng sct gim ny. Ti In--n-xi-a, sau cuc khng hong kinh tvo nhng nm cui cath p nin 90, vic sdng dch vchm sc y t suy gim vcc k t qu u ra vsc kho xu i, phn l n li v i ph nv c bit l ng i ngho. Mt th nghim c thc hin ch ra r ng ti nhng khu vc phi tr cc chi ph ny, vic s dng trung tm y t gim xung, th i gian cn hi phcsc khosau khim au tng ln v stham gia lc l nglaong r t xung c bit l trong snhng ng i ngho,n ng trn 40 tui v phnti ccs hgiainh c tnh hnhkinh tv gio dc th p km.25

Ti phn phi thu nhp c th ng gp vo s tng tr ng

c r t nhiu l donghi ng r ng ti phn phimt phn thu nh p () c thgp phn vo tngtr ng kinh ttrn thc t.26


42/275

ho ti chnh vy mnh nh p khu th ng lm mt tnh bn vng ca cc nnkinh t, khng to c hi cho nhn ng i ngho c ti p cn v i tn dng, ctgim vic lm vtng tr ng. Phn trong cc gianh

ngho l nhngit ng db tnth ng nht b i vhphi ti p tc nuisng v chm sc gianh ca mnh k c khi mt thu nh pv gim dch v.

L i ch th ng mi ch t p trung hn h p cho nhng ng i c k nng hocvn m nhng ng i ngho th ng khng c. Mc d phnth ng c c viclm trong cc ngnh cng nghi p xut khu, song l ng trong nhng ngnh ny lith p, mi tr ng lm vic ngho nn v vic lm li khng c m bo. Nhngng i phnngho nht th ng khng c gio dc y c thtm viclm trong nhngiu kin ny.

Cc sn phm nhn str c p phbin tnhng n c giu nh ng, vi bng, hoa qu, ng, tht v cc sn phm chbin tb sa ph huhoc lm

hi n i sng ca hng triu nhng hgianh nhtrong nhng ngnh nghnyti nhng n c ngho. V ln na, phntrong nhng gianh ngho ny lnhng ng i cui cng nhn c shtr sng v tn ti trong nhng gianh b nh h ng ny.

Nghin cu gn y cho thy r ng m ca th ng mi khng phi liukin tin quyt pht trin. Mt nghin cu c tin hnh ti 80 n c ang phttrin c thu nh p th p v trung bnh trong giaion 1984-2001 ch ra r ng ccmc m ca ca th ng mi th p c mi lin hcht chv i spht trin tchcc v cc nn kinh tc m l n li tng tr ng tiu cc.29 Cc nghin cu khc cho r ng th ng mi c thl mt k t quchkhng phi l mt nguyn nhnca pht trin.30

c p quc t, c mt schuyn dch tin t i mt stha nhn r ngmt x hi cng bng l mt gi tr chnh bn thn ca n. Cc chnh sch thnngho cnga cc vn cng bng vo trong cc tranh lun vchnh sch kinht, nhn thy r ng trong cc x hi c sbt cng l n, gim sbt cng c thlmt chin l c quan tr nggim ngho. Ti phn phi khnng ti p cn v i cc

Phn b c bit nh h ng b i cuc khng hongkinh tti Cng ho Triu tin nm 1997-1998

Trong cuc khng hong kinh tti Nam Triu Tin, ph nbmt vic lm nhiu h n nam gi i. Vic lm suygim 3.8%i v i nam gi i trong khi ngi i b ct gimt i 7.1% trong nm 1997-1998. i ph v i tnh tr ngny, chnh ph xc tin mt chin dch quc gia Gipchng bn c thm sinh lcngh phnhtr chonhngc ng chng b chn nn do mt vic hoc b phsn. Tuy nhin, cc ng chng li khng c ngh h tr cho cc b v bmt vic.27


43/275

dch v, ti sn hoc tcng ca chnh sch c thtng c ng tnh hiu quv mt kinh tcha c th tr ng hoc th tr ng cha hon chnh, v l tnh tr ng phbin ti cc n c ang pht trin. Cng bng v tng tr ng c thcng l s bsung cho nhau b i v sbt cng bng l n vkinh tv chnh tr c thdn nnhng thchbt cng ch em li l i ch cho nhng ng i cnh h ng v i chi

ph kinh tl n.31

Tuy vy, hu ht cc chin l c gim nghou coi nhcc vn cng bng.i khi, ng i ta cng nhnthy sbt cng song cc chnh schcthli khng c xy dng cho ph h p gim nhng bt cng.Cc chin l c khng thy r ngcng bng l mt nn tng cn thitca mt nn kinh tmnh v bnvng. Tng tr ng khng c cng bng th ng dn n sbt n vmtkinh tv chnh tr v thm ch lxungt, cng nhlng ph cc ngunnhn lc sn xut tim nng. Mt xhi cng bng v mt nn kinh thiuqu, bn vng ch c thc c khi phnv nam gi i c cc ph ng tinthcy spht trin ca chnh h

chkhng phi ch th ng nhn nhngtr c p. Ch lc, qu trnh gimngho m i nhanh v bn vng c.

2. Cc chnh sch kinh tv m cn p ng gi i

Cc khun khkinh ttruyn thng th ng khng quan tmn vn gi i b i vcc khun khny khng nhn ra hoc xem xt nhng vai tr v tnh hnh kinh t khc nhau ca nam gi i v phntrong khiy chnh l nhng vn c bitkhc bit ti cc n c ngho v trong cc hgianh v cngng ngho.33 Cn phi nhn thc r ng hu ht nhngng gp ca phnvo nn kinh t, c bitti cc n c ang pht trin, c thc hin thng qua nn kinh tchm sc mkhng c tr l ng.

Nn kinh tchm sc khng c tr l ng trong phnlm hu htcc cng vic duy tr sc laong thng qua vic cung c p n ung, qun ov chm sc cho cc thnh vin hgianhang lm nhng cng vic c tr l ng; nn kinh tchm sc khng c tr l ng bo tn cc quan hx hi; duy

Bnhng gi i th ng b xem nh trong cc chin l c gim ngho

Mc d l mt yu tquan tr ng nhmt c cc MDGs, bnhng gi i ti ptc nhn c r t t ch trong hu htcc k hoch chng ngho. Mt tng k tgn y trong Cun Sch vChin l cgim ngho c cng bvo nm2002 cho thy r ng ch c ba chinl c c p n vn gi i mt cchng khen ng i nu khng phi honton tr n vn, 8 chin l c p dng ph ng php ti p cn lc hu vphn trong pht trin v hai chin l c hunhph t l vn gi i.32


44/275

tr sdnh k t x hi; v xc tin trch nhim cng dn v quan htrong cngng. Do nhng vai tr ny khng c nhn thc r, vic tdo ho th ng mi vti chnh v tnht thm nhng gnh nng m i ln nhng ng i thc hinnhng cng vic chm sc khng c tr l ng ny vng th i gim vic cungc p dch vcng cnghtr cng vic ny.

Cc chnh sch kinh ttn c in theo t p qun th ng c thc hin theonhiu cch. Cc ngn hng trung ng h ng t i vic gilm pht d i mt c p mc tiu th p cthno, dn t i vic h to p lc cho cc chnh phcningn sch ca h. K t qul, cc chnh phb buc phi ct gim chi tiu cngcng trong giaion suy thoi kinh t, vo th i im khi nhiu hgianh nghov c bit l phnngho li cn nhng dch vny nht nhy t, n c, vsinhv vn ti gip h ng ph v i nhng tcng ca suy thoi. Khun khnnh do cc thchti chnh quc t t rai v i nhiu n c ang pht trin baogm cc nguyn tc kht khe vt lthm ht ngn sch khon chnh phc th chi tiu v t so v i mc thu so v i Tng Sn phm Quc ni (GNP) v tlcan cngi v i GNP. Nhng iu khun khny khng xem xtn chu k kinhtv do li dn n vic cc chnh phphi ct gim chi tiu cng trong qutrnh suy thoi kinh t.

Cc thchti chnh quc tth ng ch cho php cc chnh phsdng cckhon vay u tvo tbn vt cht (htng, ng, cc to nh v.v), ch khng vo ngun lc con ng i hoc u tx hi (gio dc, y t, o to, to viclm). Nam gi i c khnng l nhng ng i sdng banu cc c s htng h n,

trong khi phnc nhu cu l n h n vgio dc, y tv.vTrong qu kh,

nhng nguyn tc ny cxu h ng lm tr mtr ng thm cc suythoi trn ton cu vlm suy yu cuc sng canam gi i v phn, buc hphi quay v v inn kinh tphi th tr ng. Thnh kin gi i vgi nh cho r ng namgi i l nhng ng inui sng gianh cn phnth khng phi vyth ng dn n k t qu trong phnbmt vic lm tr c nam gi i. Do vy, t ltht nghi p ca ph

Tc ng ca vic tnh cnh ng hot ng snxut vmt kinh tkhng c trl ng Tin , vo nhng nm 1998-1999, phn tham giang gp t i 55% cc hot ng kinh t ca t n c. Theonh ngh a sa i vGDPtrong tnh cth i gian sdng ly n c vnhin liu, cc phn n sdng nhiu th igian h n so v i nam gi i trong cc hot ngkinh tngoi vic lm hu ht cc nhng vic nhv chm sc gianh. Nam gi i trong khu vcnng thn sdng khong 46 gi mt tun trongcc hot ng kinh tso v i 56 gi mt tun cangi i khu vc ny. Trong khi, ti khu vcthnh th, cc con st ngng l 45 gi i v inam gi i v 46 gi i v i phn.34


45/275

nth ng cao h n nam gi i, mc d phnth ng ti p cn t h n v i cc phc l ix hi. Bo co Tm tt Xu h ng Tht nghi p ca Phntrn ton cu ca ILO ch ra r ng trong nm 2006, cha bao gi li c nhiu phntht nghi p nh vy, v i tltht nghi p ca phn(6.6%) cao h n ca nam gi i (6.1%).35

Cc vai tr gi i truyn thng ca phn gy p lc buc hphi tr thnh tm l i an ton cho gianh ca mnh, ti p tc phi nu n ng v may v phc vcho gianh ca mnh d thiu khon thu nh p do nhng ng i n ngtrong gianh h b tht nghi p. Cc hgianh do ngi i lm chth ng b c bit nh h ng b i v ng i mang li thu nh p chnh trong gianh li c th nm trong snhng ng i u tin bmt vic lm. Ct gim cc dch vcng lmcho cc nhim vca ngi i kh khn h n. Nam gi i b tht nghi p c thgy raschn nn,m au v c xu h ng bo lc b i v thc hv c im c nhnvc im gi i ca n ng gn cht v i vai tr nui sng gianh ca h- tt c nhngiu u tcng n phntrong cuc sng gianh ca h.

Cc chin l c i ph m phnsdng th ng lm tr m tr ng thmnhh ng ca nghoi i v i chnh phnv/hoc cc con gi ca h. V d, ph nc thb buc phi lm nhng cng vic mang li thu nh p ti trong nhngiu kin lm vic c hi hoc nguy him c thgy ra nhngnh h ng khngtt n sc khoca h. Nhng a con gi l n th ng phi thay mlm nhngcng vic trong gianh v phi chm sc cc em. K t qul, vic n tr ng hcv k t quhc t p ca chng b nh h ng v mt scc b gi ny c thb t ccquyn c gio dc.

Stha nhn vai tr hu ch vmt kinh tca phnv thu th p dliu v vai tr ny sgp phn vo vic to ra thm nhiu h n cc chnh sch vi m cpng gi i. iu ny c thko theo vic thc hin Hthng K ton Quc gia csa i vo nm 1993 trong phn loi cng vic tm cht t v gnh n c phn l n do ngi i m nhn l cc hot ng sn xut mang tnh kinh ttrongTng Sn phm quc ni. N cng c thko theo cciu tra vvic sdng th igian nhm cung c p thm thng tin hon chnh vcc vai tr ca phntrong nnkinh t, c bit i v i nhng ng i laong lm vic ti gianh ca mnhnhng khng c tr cng v trong khu vc kinh tphi k t cu.

3. Mc tiu 1 cn tp trung vo bn cht a dng ca ngho kh

Trong khun khcc MDGs, mt hn chl n chnh l vic t p trung hn h p caMc tiu 1 vo thu nh p/chi tiu ngho vi. Tquanim cc quyn, ngho baogm vic khng th t c v/hoc sdng mt lot cc nng lc c bn. Ngoivic cdinh d ng, cc nng lc ny cn bao gm vic trnh c tvong c


46/275

thphng nga v tvong tr c tui tr ng thnh; c ch y ; c gio dcc bn; ciu kin tv v ti p cn bnhng v icng l; v c thxuthin tr c cng chng m

khng phi xu h, cmt nghkim k sinhnhai v tham gia vo cucsng ca cngng.

Mc tiu gim ngho toncu ch t p trung vo vndinh d ng. Mc tiuvic lm c gi i thiutrong ni dung sa inm 2007 vcc MDGsc p n nng lc kimsng, v mc tiu vgiodc v tvong c nhcn trong cc Mc tiu 2v 5, v mt phn trongcc Mc tiu 4 v 6. Tuynhin, cc yu tsngcn ca an ninh c nhn

v stham gia, v bncht hnh thia dng cangho khm cc phn phi tr i qua khng cc p y trong ccMDGs. Mt sn c sng to h n trong victo ra cc ch snhmnm bt c cc phm vir ng l n h n ca nghokh.

Phn tch ngho khcp ng gi i ti ngTimo nh gi Ngho khti ng Ti-mo nm 200336 ara mt v d in hnh vnhngiu c thtm thy

thng qua vic nghin cu k h n cc dliu hgianh tmt quanim gi i, v t ra ngoi mt nhngh a n gin vcc hgianh do ngi i lm ch kim tra nhng loi hnh hgianh do ngi ilm chkhc nhau v tnh hnh ca phntrongnhng hgianh do nam gi i lm ch. nh gia ra bo co r ng: Bng chng ca thnh kin gi i ti ng Ti-mo

b ln ln. Tr c ht, phnkhng sng trongcc hgianh ngho h n so v i nam gi i.37

Cc hgianh do nam gi i lm chli th ngc cuc sng kh h n so v i nhng hgianhdo ngi i lm chvmt gio dc, y tv s hnh phc, song nu da trn sngho khv mt tiu dng th khng phi nhvy nhngchng ta li thiu thng tin vsphn phi tronghgianh. V d, trong khi mt trong shai tr em d i tui c tim phng s i trong cc h gianh do nam gi i lm ch, t h n 2 trong s5

tr em trong hgianh do ngi i lm ch ctim phng. Nhnga tr khng c bphi sngtrong ngho khh n v i tlngho khcao h n6% so v i nhnga tr c b.38

Ngoi ra, chng ti cng tm thy mt scckhc bit hthng nhgia cc nhm gi i theotuii v i nhng ng i tr ng thnh, cctiu chun gio dc ca nam gi i th ng cao h nv iu ni ln sbt bnhng vgi i trongqu khso v i ngy nay.39


47/275

4. Mt strong nh ng phn ngho nht c thsng trong cc hgia nhkhng ngho

Phnc ththiu nhiu nng lc c bn c coi l tiu ch ca sngho kh

ngay ckhi hsng trong cc hgianh khng c xcnh l ngho theo Mctiu 1. V d, nhng phnsng trong cc hgianh do nam gi i lm ch- ngayctrong nhng hgianh khng ngho l nhng ng i gi, ng i tn tt, hocl nn nhn ca bo lc gi i c thnm trong snhng ng i ngho nht v khng c tng c ng nng lc nht trong cngng. Ti mt sn c, cc b gi ticc hgianh khng ngho c thb t c i sgio dc v chm sc y t, thmch ti nhng th i im m vic thiu schm sc y t sdn n tvong.T ng tnhvy, phntrong cc hgianh khng ngho c thb t c kh nng ti p cn v i chm sc y t, c bit chm sc sc khosinh sn v khng cnhn vin y t nng lc vo th i gian sinh, dn n vic hb tvong. Nu ch t p trung hn chvo cc hgianh do ngi i lm chhoc ch vo nhng hgianh ngho th chng ta c th bst tnh hnh him ngho ca tr ng h pnhng phnny.

5. D liu ngho khcn c phn tch tch bit i v i nam gi i v phn

Nhm xcnh v gii quyt sngho khca cc phnv b gi v cc nhmc hon cnh kh khn, hoc tcng ca sngho khca cc hgianh ln

phnv cc b gi, cc ch scn phi c thhin tch bit gia nam gi i v phn, cng nhphn bit theo la tui v nhng tiu ch ph h p khc. Stch bit dliu theo gi i v nhng tiu ch khc nhm xcnh cc nhm ngho cn phi c thc hin tt ccc c p phn tch chkhng ch trn cc sliutng th.

Ngho khhin ch ang c o l ng c p hgianh do khng thtnhton nhng sngho kh vmt thu nh p hoc chi tiu c nhn. Khng cnhngh a r rng v sliu vngho kh vmt thu nh p ca cc c nhn. Thu nh pc th c phn chia theo gi i ca c nhn c thu nh p nhng c nhn ny c th khng phi l ng i kim sot khon thu nh p ca mnh. V d, nam gi i c th kim sot stin m phnkim c.

Ti cc n c c thu nh p th p, chi tiu gianh th ng c sdng lmth c o i ngho v n cho k t quchnh xc h n. Tuy nhin, nhng con snykhng bao gm gi i tnh ca ng i chi tiu hoc h ng thvic chi tiu, v vicxcnh ng i no ra quyt nh chi tiu v ng i no h ng thtvic chi tiukh phc t p. Th ng th phnquyt nh v chu trch nhim i v i nhng chi


48/275

tiu hng ngy song nam gi i th ng kim sot nhng khon chi tiu l n h n. Namgi i c xu h ng sdng nhiu tin vo nhng tiu dng c nhn, v dnhthucl v cc tr tiu khin, trong khi ngi i c xu h ng sdng tin tr c ht vovic png cc nhu cu ca gianh v cui cng m i l chi tiu cho chnh h. Vvy, nu phnkim sot nhng chi tiu, hc thvn l nhng thnh vin ngho

nht ca hgianh.Cc ch sk t qu u ra ca

ngho khnhthiu gio dc, m ch,dinh d ng km v sc khoyu a rag i r ng nhiu phnngho h n sov i nam gi i. Tuy nhin, chng takhng c ccho l ng tr c ti p v ngho kh ch r iu ny. Nhng d liu hin nay khng cho php tch bitch sngho khton cu 1.1. t l dn sc thu nh p d i 1la M (PPP) mt ngy theo gi i tnh hoctheo cc tiu ch kinh t-x hi khc.

C thtch bit cc tlngho khtnh trnu ng i v tlkhong cchngho theo gi i tnh v theo cc tiu ch khc, mc d r ng phm vi chia tch b hn chb i quy m ca iu tra. Tuy nhin, cn phi nhn thc r hn chcanhng tlny:41

tlngho tnh theou ng i l t lca dn s c x p vo mc ngho.Mc d dhiu r ng n khng ni r c c p ngho khhoc vic phn bngho khtrong snhng ng i ngho. V dnh, tl m theoung i skhng thayi nu thu nh p ca tt cnhng ng i ngho b ctgim mt na. Tlny cng skhng thayi nu thu nh p ca mt ng ir t ngho c chuyn cho mt ng i khng phi l r t ngho song vn c lit vo dng ngho. T lny gim xung trong ni dung sa iMDGs nm 2007.

Tlkhong cch ngho l khong cch ngho trung bnh trong dn snh l mt tlca chun ngho. T lny ch r cc hgianh ngho hoccc c nhn nghoang khong cch bao xa so v i mc chun ngho. T lkhong cch nghoo l ngsu hoc c ng ngho v ch r ng inghoang ngho mc no. Tuy nhin, tlny vn khng phn nh c sphn phi thu nh p gia nhng ng i ngho.

Tuy nhin, c thphn tch c cc ch sngho khton cu tmt quanim gi i bng vic sdng hai ch sny v bsung bng cc dliu nh tnh.

Cam-pu-chia bsung mt ch sngho khm i

Cam-pu-chia bsung mt ch s ngho khm i, T lcc b gi v btrai tui t5-17ang lm vic. Nhng tr em lm vic va phn nhsngho khca cc hgianh

trong cc thhhin nay va gp phn gy nn sngho khtrong ccthhti p theo. Ch sm i c th c phn chia theo gi i tnh.40


49/275

Ngho khc thcng c o l ng thng qua cciu tra vic sdng

th i gian hoc phn phi th i gian. Th i gian l mt s o l ng tr c ti p snghokhca c nhn trong hgianh do n c sso snh gia nam gi i v phn.Cciu tra vic sdng th i gian c h n 80 n c trn thgi i thc hin,

bao gm cnhng ng c c thu nh p trung bnh v thu nh p th p nh n , Lov Cam-pu-chia.

6. Cc hnhng cn thit gip cc phn v b gi gim th i gian s dng vo nh ng cng vic gia nh v chm sc

i v i cc phn v b gi, thiu th igian c thl hnhthc bin t ng nhtca ngho khb i vn lm hthiu nnglc trong hu ht ccmt khc. Thiu th igian lm cho phn v cc b gi b t c bsti p cn v igio dc vo to,thng tin, y tv ccdch vkhc, viclm v cc c hikim thu nh p khc.

Thng k vicsdng th i gianth ng ch r s khc bit gia khil ng v loi hnhcng vic do phn v nam gi i thchin. Nam gi i cthdc vic lm c tr cng h ntrong khi ngi i cxu h ng sdng

Phn lm nhiu vic c gi tr kinh tsong li khng c trl ng

Ti hu ht cc n c, phnlm nhiu vic nh v chmsc gianh song khng c tr l ng vng gpnhiu h n vtng sgi lm vic vo cc cng vic ckinh t c tr cng v vic nh v chm sc khng c tr l ng.

Ti n c Cng ho Hn quc, nm 2000, phns dng 150% th i gian so v i nam gi i vo cc hot ngc gi tr kinh t, hu ht l trong cc hot ng ca h gianh v trong cc cng vic khng c tnh vo

GDP. Cng vic khng c tr cng ca phnchimt i 78%n 85% tng gi tr ca nhng khng vickhng c tr cng.42

Ti Thi lan, nm 2003, phnsdng hu nh g p hai ln th i gian so v i nam gi i vo cc cng vicca hgianh v cc dch vcngng v sth i gianging nhnam gi i vo vic chm sc bn thn, vo viclm v gii tr. Phnti khu vc kinh tchnh thc lmthm 1,2 gi so v i nam gi i trong cc cng vic thhaica mnh trong khi vn phi sdng th i gian bnhngnhnam gi i trong nhng cng vic chnh ca h.43

Ti Vit Nam, nm 2002, mc d phn ng gpmt sth i gian ging nhnam gi i vo vic to ra thunh p, nam gi i vn khng chia svic nh mt cch bnhng v i h. K t qul, phnphi thc hin phn cngvic b chia smt cch bt bnhng v i nam gi i.44


50/275

hu ht th i gian ca mnh vo cc cng vic nh v chm sc gianh. Nam gi icng c th i gian ngh ng i v gii tr nhiu h n so v i phn.

Ngho khvth i giani v i phnv cc b gi quan tr ngn ni mn c thskhng b coi nhna.45 l mt vn cn phi c gii quyt

cp chnh sch v trong cc ch ng trnh v dn.

7. Cc nh hoch nh chnh sch cn phi nhn th c rng ngho khcnhh ng l n h n i v i phn v cc b gi

Tnh nca ngho kh c p chyu nnhh ng l n h n ca tt c cc loi hnh ngho kh i v i phnv cc bgi. Cc chin l c ccc hgianh ngho s dng i ph v ingho khc xu h ngto thm gnh nng cho phnv cc b gi, k tqul lm cho ngunnhn lc ca hli kmh n so v i nam gi i. Ccchin l c ca chnh ph nhm gii quyt nghokhth ng bquanhh ng ca chngn ph nv lm tng thm tcng ca ngho kh ln phnv cc b gi.

Trong khi cc dliu vng i lm chtrong gianh c thr t hu chtrong vic xcnh ai l phnngho th ti hu ht cc quc gia v trong mitr ng m ngi i th ng chim a strong snhng ng i ngho th ng khngth c nh l ng theo tiu ch tlcc hgianh c ngi i lm chtrongtng dn s. Xcnh hgianh c ngi i lm chr t kh v c b c ti p cnr t khc nhau mi quc gia.i v i hu ht cc quc gia, vic xcnh ny cgi l mt kiu ttuyn bv c thc hoc c thkhng mang ngh a r ng cmt thnh vin nam tr ng thnh trong hgianh. Trong mt snn vn ha, hu

Vic lm cho ng i ngho trong cc cng trnh cngcng c thtngnh h ng ca ngho khln ph

n Cc ch ng trnh to vic lm cho ng i ngho trongngnh xy dng v cc loi hnh cng vic khc linquann htng m chyu sdng nam gi i th ngkhng to vic lm cho phn.

nhng n i m cng vic th ngi hi ng icng nhn phi sng xa nh th hu ht phn thu nh phkim c khng c gi vcho gianh m li c sdng ti n i hlm vic. Phnv cc b gi

trong cc gianh ca hli b thm gnh nng b i vhmt i phn ng gp ca ng i n ng vo cckhon chi chc chn phi c ca gianh v vo cchot ng kinh tca h; hc thm nguy c b nhh ng v ly nhim ca HIV/AIDS hoc STDs khichng htr vgianh; v hg p phi nguy c l nh n van ninh c nhn nu khng c ng i n ngtr ng thnh sng trong gianh ca h.


51/275

nhsr t k lnu xem phnl ng i chtrong gianh nu vn cn c namgi i khc sinh sng trong gianh hoc gidnu ng i nam gi i i khi gianh nhng vn thuc gianh.mt snn vn ha khc, chng hn vn haVit Nam, ng i phnvn c thl chca hgianh ngay ckhi ng i chngvn cnang sng.

K t qul vic gii thchcc dliu lin quann cc h gianh do ngi i lm chsr tkh khn v vic cng kh khnh n nu mun so snh vn nygia cc quc gia. Do vy, cn phi nghin cu k t cu ca cchgianh c ngi i lm chvxcnh cc loi hnh khc nhauvvic lm chtrong gianhca ngi i.

nhiu quc gia, tnh trung bnh cc hgianh do phnlm chth ngkhng ngho h n cc hgianh do nam gi i lm ch47. Tuy nhin, c thsbnhqun che giu i mt sphn phi phn cc. Mt cc l nhng hgianh do ph n c la chn lm chhv i thu nh p cao h n trong, nhng nchh ny c gio dc tt v c vic lm tt, th ng l sngc thn v i mt ving i phthuc hoc c khi khng c ng i phthuc no. Mt cc kia li l cc

hgianh m phnphi lm chgianh do ly hn, ly thn hay ga ba.cchny, ng i phnth ng t hc, khng c vic lm v c khuynh h ng cnhiu con h n v nhiu ng i sng phthuc. Nu phn tch ch t p trung vo consbnh qun gia cc hgianh th c lnhng hgianh ngho sb bst.

Mc du vic so snh bnh qun cc hgianh do nam gi i lm chv i cchdo ngi i lm chth ng xuyn c tin hnh song sso snh ny khngmang nhiu ngh a b i v cc hny khc nhau vcu trc. Cc hgianh donam gi i lm chc khuynh h ng c nhiu con ci h n trong khi hdo phn lm chli c t con h n b i lnhng phnny c thga ba, ly thn hoc lyhn v i chng v tui tc bnh qun cao h n. V hu ht cc hgianh do phn lm chth ng khng c cc thnh vin nam gi i l ng i l n nn cc hnycng c t ng i c thu nh p h n trong cc hgianh m nam gi i lm chh.

Hu ht cc dliu vhgianh c th c phn tch theo ctiu ch v mc thu nh p v vng i lm chtrong hgianh, gip cho vic c thxcnh c cc hgianh ngho nht v phn tch hon cnh ca mi h. Phn tchny cho thy mt shgianh c phnlm chh, c bit l nhng hkhng

Hai loi hgia nh do phn lm ch Cc dliu vhgianh Vit Nam linquann cc hgianh do phnlm ch c chia thnh 2 loi hgianh: mt loith c ng i chng ca ng i phnsngtrong h , mt loi th khng. Cc dliucho thy r ng cc hgianh do phnlmchm ng i chng khng sng trong h nhn chung g p nhiu thit thi h n.46


52/275

c ng i n ng tr ng thnh v phnl n tui sng mt mnh, nm trongnhng hngho nht v cn sgip c bit. i v i nhng hdo nam gi i lmchth mt sphncng ngho b i v hkhng c quyn trong gianh v b t c ot hu ht nhng khnng c th. Nh lu trong phn tr c, mt s phnngho nht c thsng trong cc hgianh do nam gi i lm chv thm

ch sng trong nhng hkhng hngho do nam gi i lm chh, c bit i v inhng phngi c, tn tt hoc l nn nhn ca sbo hnh vgi i.

Vn y khng phi l liu gia cc hgianh do nam gi i lm chvcc hdo ngi i lm chth hno ngho h n. Vn thc s y l hno, bt k do ai lm ch, phi chu s i ngho v chng ta c thtm hiu c g t nhngc tnh ca cc hgianh nyr i rt ra cch thc v vic thc hin ccchnh sch v ch ng trnhi v i gii quyt vn i ngho.

8. Thanh nin vc bit l n thanh nin l nhm mc tiu u tin Nhs c tho lun sauy trong Mc tiu 3, nhm Chuyn nhim vGio dcv Bnhng gi i xcnh nhng ng i tr ng thnh l mt trong ba nhmmc tiuu tin cn c c bit ch . Bn sa i MDGs nm 2007 nhnthc c tm quan tr ng ca vn vic lm cho phnv thanh nin trong vicgii quyt nghoi thng qua phi k t h p v i mc tiu m i 1.B c c viclmy v hiu quv vic lm bn vng cho tt cmi ng i, bao gm cph nv thanh nin.

Tuy nhin, cc ch s i v i mc tiu ny khng cn bao gm cc con sc thvvic lm hoc tht nghi p ca thanh nin. Ch s45 tbn MDG nm 2003 tltht nghi p ca thanh nin tui t15-24, theo gi i tnh v tng s nn c ti p tc sdng c p quc gia theo Mc tiu 1.

9. Cc nh hoch nh chnh sch cn phi nhn th c rng phn v cc bgi b nh h ng nhiu h n b i vn an ninh l ng th c

An ninh l ng thc ca hgianh cl ng thc v i cht l ng dinh d ngy trong cnm l mi quan tm chnh ca cc hgianh ngho, vc bit l ca nhng phnngho. Phnchu ctrch nhim chnh v i vic cungc p thc n cho gianh v hu ht u phi chu hu quca suy dinh d ng.

Theonh kin gi i truyn thng ti hu ht ccc x hi, trch nhim ca phncn phi cung c p thc n cho gianh ca h, thm ch ngay ckhi nhngng i n ng l ng i kim sng chnh cho gianh khng thcung c p thc


53/275

n. Bng chng thu c tcc bi hc kinh nghim ch ra r ng chnh ngi i lng i chu trch nhim tm kim thc n ti cc hgianh ngho, thng qua vicsn xut hoc mua thc n . Khi phnphi tng gnh nng cng vic trongvic sn xut thc n hoc phi i ra ngoi lm vic mua thc n, cc b gith ng phi ngh hc ti p qun vic chm sc gianh v lm vic nh ca

nhng ng i mca chng. V vy, sngho khca ng i mli b chuyn sangcho con gi ca hdo chng khng c gio dc.

Phnth ng l nhng ng i phi chu thit thi trong vn n ung. Huht cc x hi u phn phi thc n tr c ht cho nhng ng i n ng chu trchnhim kim sngnui gianh, sau m i n cc b trai v cui cng l cc b gi v phn. K t qul, phnl ng i phi chu i v thiu n.

10. Cc d liu dinh d ng cn phi c thu thp theo nam gi i v phn

Cciu tra dinh d ngth ng ch t p trung vosra i ca cc b m isinh v do da vo phn tui sinhsn v i vai tr l ng inui d nga tr vkhng phi trong quynca chnh h. K t qu l, th ng khng c d liu so snh dinhd ng ca phnvnam gi i.

y c bit lvn kh gii quyt ticc hgianh nghon i m mc dinh d ngcho phnv b gi cthth p b i v nam gi iv b trai c khuynhh ng cu tin chia phn thc n. Bo coca Tchc FAO caLin hi p quc nu r ng phnth db suy

Cc d liu vdinh d ng c chia tch theo gi itnh: D liu b gi i hn v k t qum h Trong s30 cuc iu tra quc gia ca FAO c chacc dliu c sphn bit vgi i tnh vCh skhil ng c th, c 11iu tra ch ra r ng c mt tl mc bnh thiu nng l ng kinh nin cao phn,trong khi mt cuc iu tra li cho thy mt khongcch gi i tri ng c - nam gi i b nh h ng nhiuh n. Trong s306 cuc iu tra vstn ph gi i tnhtrong dliu c phn tch ring theo gi i tnh,c 35iu tra cho thy mt thin kin vgi i v i sbgi b nh h ng b i thiu dinh d ng nhiu h n trong9 tr ng h p v b trai b nh h ng nhiu h n trong39 tr ng h p.

Ch 13% trong tng s311 cuc iu tra cungc p cc dliu vskm pht trin vmt thcht,trong khi ch c 10% trong 308 cuc iu tra cungc p dliu vtnh tr ng thiu cn tch bit i v inam gi i v ngi i. Cc b trai b ci cc chim 39tr ng h p trong tng 40 tr ng h p, b thiu cn l26 tr ng h p trong tng s30 tr ng h p. Mc thiu n cao trong scc phntr ng thnh cgi i hn ch trong mt vi quc gia nhng li l nhngquc gia c dn sr t cao nhTrung Quc vn.48

Documents

MDG Vietnamese Translation