Embed Size (px)
Citation preview
Podróżując po tej części świata najlepiej nie kupować żadnych produktów zawierających produkty pochodzenia zwierzęcego z uwagi na bogactwo chronionej fauny w tym regionie. Zwróć uwagę aby w szczególności nie kupować takich produktów jak:
– zęby niektórych gatunków rekinów (np. żarłacza białego),– wyroby z twardych koralowców (np. biżuteria) lub fragmenty żywej skały,
– pióra i czaszki ptaków takich jak papugi, tukany,– motyle (obrazki ze skrzydeł, suszone okazy),– instrumenty muzyczne np. pałeczki deszczowe6,– odzież i elementy ubioru wykonane z wełny wikuni,– rzeźby wykonane z niektórych gatunków drzew,– produkty wykonane ze skór krokodyli i kajmanów (skóry, torebki, portfele, kapelusze, buty itp.)1,
– przedmioty wykonane ze skorup żółwi morskich (grzebienie, oprawki okularów, broszki, elementy instrumentów muzycznych, kostki do gry),
– kaktusy i storczyki,– pająki ptaszniki z rodzaju Brachypelma,– muszle przydaczni i skrzydelników olbrzymich2,– skóry, pazury, czaszki kotowatych takich jak np. jaguar, ocelot.
AMERYKA POŁUDNIOWA, ŚRODKOWA i KARAIBY
Bądź uważna/y w Azji, gdyż niejednokrotnie na bazarach tubylcy będą oferowali Tobie produkty wykonane z rozmaitych gatunków chronionych. W szczególności zwróć uwagę aby nie kupować pamiątek zawierających bądź stanowiących:
– produkty Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (tzw. TCM)5,– koniki morskie w formie ozdób, preparatów TCM3,– muszle przydaczni i skrzydelników olbrzymich2,– skóry krokodyli1, waranów i węży oraz produkty z nich wykonane typu paski, torby, buty itp.,
– spreparowane węże w butelkach lub alkohole z zatopionymi w nich wężami,
– skóry wilków, niedźwiedzi, kotowatych,– biżuteria wykonana z kości słoniowej oraz całe rzeźbione ciosy,
– motyle (obrazki wykonane ze skrzydeł lub całe spreparowane okazy),
– żywe i spreparowane ptaki śpiewające (np. gwarki), ptaki drapieżne i sowy,
– ozdoby, biżuterie z koralowców, fragmenty rafy koralowej,
– żywe okazy dzikich zwierząt (jaszczurki, żółwie, ptaki),
– kawior z jesiotra4,– jaja ptaków drapieżnych,– storczyki, rośliny owadożerne,– szale z wełny antylop tybetańskich (tzw. szale shahtoosh).
AZJA
Kraje Europy Południowej i basenu Morza Śródziemnego obfitują w pamiątki pochodzące z całego świata. Najczęściej możesz się spotkać z następującymi przedmiotami:
– produkty wykonane ze skór krokodyli1, waranów i węży (np. buty, paski do zegarków, torebki),
– produkty wykonane z kości słoniowej,– spreparowane koniki morskie3,– trofea myśliwskie i wypreparowane ptaki drapieżne i sowy,
– muszle przydaczni i skrzydelnika olbrzymiego2,– wyroby ze skorup żółwi (np. instrumenty muzyczne, oprawki do okularów, grzebienie),
– żywe żółwie i jaszczurki,– spreparowane motyle,– futra z rysia,– koralowce.
EUROPA
W trakcie wyboru pamiątek w Afryce, Twoją czujność powinny wzbudzać między innymi:
– koralowce (np. sprzedawane w formie biżuterii, ozdób, fragmentów rafy koralowej),
– wyroby z kości słoniowej np. rękojeści noży, ozdoby, figurki,
– skóry i trofea wykonane z dzikich kotów, antylop, zebr7,
– rogi nosorożców oraz wykonane z nich wyroby,
– różnego rodzaju przedmioty wykonane ze skorup żółwi (biżuteria, oprawki okularów, dzwonki dla bydła itp.),
– żywe gady i ptaki,– pióra ptaków i ozdoby z nich wykonane,– kolce jeżozwierza afrykańskiego (ozdoby, biżuteria, spławiki),
– produkty wykonane ze skór krokodyli, waranów, węży,
– spreparowane węże w alkoholu,– muszle przydaczni2.
AfrykA
Podczas podróży po Ameryce Północnej wystrzegaj się między innymi następujących pamiątek:
– pasków, kapeluszy, butów, ozdób wykonanych ze skór krokodyli lub całych wypreparowanych okazów1,
– tzw. „łapaczy snów” i innych ozdób wykonanych z piór ptaków drapieżnych i sów (np. pióropusze, elementy stroju),
– skór, kości, zębów i pazurów niedźwiedzi, wilków, kotowatych,
– muszli przydaczni2,– rzeźb z kłów morsów,– żywych gadów.
AMErykAPOŁNOCNA
Zdecydowana większość dzikich zwierząt Australii jest chroniona i dlatego przed zakupem jakichkolwiek pamiątek wykonanych z roślin lub zwierząt należy się upewnić, czy wywiezienie ich z tego kraju nie wiąże się z jakimiś ograniczeniami. Zwróć szczególną uwagę na oferty sprzedaży zawierające:
– produkty wykonane ze skór krokodyli1, waranów,– żywe zwierzęta rodzime (ptaki, gady lecz również owady np. w formie elementów breloczków, obrazków itp.),
– koralowce twarde (fragmenty rafy, ozdoby, biżuteria),– pamiątki wykonane z kangurów (można je wywozić jedynie na własny użytek, zabronione jest wywożenie do celów komercyjnych),
– muszle przydaczni2.
AUsTRAlIA I OCEANIA
1 Przez granice UE można przewozić bez dokumentów (re-)eksportowych i dokumentów importowych do 4 okazów na osobę martwych przetworzonych krokodylowatych Crocodylia spp. z Aneksu B do rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 (z wyjątkiem mięsa i trofeów myśliwskich).
2 Przez granice UE jedna osoba możne przewozić bez dokumentów (re-)eksportowych i dokumentów importowych do 3 okazów muszli przydaczni Tridacnidae spp., łącznie nie więcej niż 3 kg, przy czym okazem jest w tym przypadku jedna nieuszkodzona muszla lub dwie pasujące do siebie połówki. Z kolei w przypadku szkrzydelnika olbrzymiego Strombus gigas, jedna osoba przewozić może bez dokumentów (re-)eksportowych i dokumentów importowych do 3 muszli.
3 Przez granice UE można przewozić bez dokumentów (re-)eksportowych i dokumentów importowych do 4 martwych okazów koników morskich Hippocampus spp. na osobę.
4 Pojedyncza osoba może przewozić przez granice UE do 125 g kawioru ryb jesiotrokształtnych z Aneksu B do rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 bez dokumentów (re-)eksportowych i dokumentów importowych, przy czym pojemniki w których przewożony jest kawior powinny być indywidualnie oznakowane za pomocą jednorazowych etykiet.
5 Uważaj na specyfiki tego typu, nierzadko zawierają elementy roślin i zwierząt chronionych w tym np. niedźwiedzi, tygrysów, koników morskich i wielu innych. Produkty TCM przeważnie występują w postaci maści, plastrów, tabletek czy też toników.
6 Przez granice UE można przewozić bez dokumentów (re-)eksportowych i dokumentów importowych do 3 pałeczek deszczowych na osobę wykonanych z kaktusów Cactaceae spp. z Aneksu B do rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97.
7 Tylko niektóre gatunki tych zwierząt są objęte ochroną. Osobom postronnym ich rozpoznanie może jednak sprawiać wiele trudności, dlatego najlepiej nie kupuj w ogóle pamiątek wykonanych z tego typu zwierząt.
— MAPA GINĄCEGO ŚWIATA — UWAGA NIEBEZPIECZNE PAMIĄTKI! — MAPA GINĄCEGO ŚWIATA — UWAGA NIEBEZPIECZNE PAMIĄTKI! — MAPA GINĄCEGO ŚWIATA — UWAGA NIEBEZPIECZNE PAMIĄTKI! —— M
APA
GINĄCEGO ŚW
IATA —
UWAGA
NIEBEZPIECZNE PAMIĄTKI! —
MAPA
GINĄCEGO ŚW
IATA —
UWAGA
NIEBEZPIECZNE PAMIĄTKI! —
UWAG
A N
IEBE
ZPIECZ
NE P
AMIĄ
TKI!
—
MAPA
GIN
ĄCEG
O ŚW
IATA
—
:
MAPA
GINĄC
EGO
ŚWIATA
PODR
ÓŻUJ
ŚWIADO
MIE
sPRAWDź CZEGO NIE PRZYWOZIć Z ZAGRANICY I DlACZEGO — POMÓŻ CHRONIć GINĄCE GATUNKIsKAlA 1 : 35 000 gatunków chronionych
:
Przepisy Unii Europejskiej dotyczące CITEsUnia Europejska jest jednym z głównych rynków zbytu dla wielu gatunków objętych Konwencją Waszyngtońską. Wszystkie kraje złonkowskie Unii są stronami CITEs. Jednocześnie na terenie Unii granice państwowe funkcjonują na innych zasadach niż w większości państw na świecie, a przepływ towarów na jej terenie w znacznej mierze odbywa się w sposób wolny. W celu zapewnienia właściwego przestrzegania Konwencji oraz ochrony gatunków zagrożonych przez handel, wydano rozporządzenie (EWG) nr 3626/82, wprowadzające we Wspólnocie CITEs, które obowiązywało od 1 stycznia 1984 r. W dniu 1 czerwca 1997 r. zostało ono zastąpione przez rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunkowej dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi. Zawiera ono listy gatunków podlegających ograniczeniom, zestawione w czterech aneksach (oznaczonych literami: A, B, C i D). Podobnie jak w przypadku załączników CITEs, każdego z tych aneksów dotyczą nieco inne ograniczenia. Rozporządzenie to i wykonawcze w stosunku do niego (uszczegóławiające) rozporządzenia Komisji Europejskiej wprowadzają we Wspólnocie wszystkie przepisy CITEs, ale dodatkowo ustanawiają szereg innych ograniczeń i zasad. Przede wszystkim rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 wprowadza zakaz zarobkowego wykorzystywania (w tym sprzedaży) na terenie UE wszystkich gatunków z aneksów A i B. Aneksy te zawierają wszystkie gatunki wymienione w załącznikach I i II CITEs, a także szereg innych gatunków, chronionych na terenie Unii, lub uznanych za niebezpieczne dla europejskiej przyrody ze względu na ich inwazyjność (np. wiewiórka szara czy żółw czerwonolicy). Zakaz zarobkowego wykorzystywania okazów gatunków z aneksów A i B nie jest bezwzględny. Rozporządzenie wprowadza szereg odstępstw i warunków umożliwiających zwolnienie z tego zakazu niektórych okazów.
Przepisy krajoweKonwencja Waszyngtońska i odpowiadające jej przepisy UE (które obowiązują we wszystkich Państwa Unii bezpośrednio) wprowadzają pewne zasady, których należy przestrzegać np. w przypadku chęci sprowadzenia do Polski trofeum myśliwskiego z geparda. Rozporządzenia te nie regulują jednak kwestii związanych z karaniem za nieprzestrzeganie tych zasad, pozostawiając to w gestii poszczególnych państw. W Polsce przepisy krajowe dotyczące rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 zawarte są w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Odnoszą się one do kwestii związanych ze sprowadzaniem do kraju, posiadaniem (w tym rejestracją3) i zarobkowym wykorzystaniem okazów roślin i zwierząt objętych rozporządzeniem Rady (WE) nr 338/97. Zgodnie z art. 128 ustawy o ochronie przyrody, za przewożenie przez granicę państwową okazów CITEs bez stosownego zezwolenia grozi kara pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat! Podobne sankcje prawne grożą także np. za obrót okazami CITEs w Polsce bez stosowanych dokumentów czy wykorzystywanie dokumentów dla okazów innych niż te, dla których były one wystawione. Przestrzegać tych przepisów warto jednak nie tylko w celu unikania konsekwencji karnych. Pamiętajmy, że nasze wybory przy kupowaniu „egzotycznych pamiątek”, zwierząt do hodowli w domowym terrarium czy luksusowych przedmiotów mogą przekładać się na przyspieszenie ubożenia przyrody naszej przeludnionej planety.
Więcej informacji znajdziesz na stronie kampanii: www.ginacegatunki.pl.
Co to jest CITEs?Konwencja ta została podpisana w Waszyngtonie (stąd często nazywa się ją również Konwencją Waszyngtońską) 3 marca 1973 roku, przy czym w życie weszła 1 lipca 1975 roku. Do dziś (listopad 2015) podpisało ją 181 państw. Polska ratyfikowała przystąpienie do niej dopiero 12 grudnia 1989 roku, jednak obowiązywać zaczęła w naszym kraju parę lat później - od 4 kwietnia 1991 r.
Konwencja Waszyngtońska poprzez system specjalnych zezwoleń reguluje międzynarodowy (transgraniczny) handel okazami niektórych gatunków roślin i zwierząt, a także przedmiotów z nich wykonanych (np. pasków do zegarków ze skóry krokodyla) i produktów pochodnych (np. zawierających wydzieliny gruczołów, włosy, jaja). CITEs obejmuje obecnie około 30.000 gatunków roślin oraz 5.600 gatunków zwierząt. Taksony objęte Konwencją Waszyngtońską znajdują się w 3 załącznikach (oznaczonych liczbami rzymskimi: I, II i III). Każdego załącznika dotyczą nieco odmienne zasady, przy czym najściślej chronione są gatunki zamieszczone w Załączniku I. W niektórych przypadkach w załącznikach ujęte są całe grupy taksonomiczne, np. wszystkie niedźwiedzie, kotowate, naczelne, papugi, żółwie lądowe i morskie, twarde koralowce, kaktusy czy storczyki.
Pełna nazwa Konwencji Waszyngtońskiej może wprowadzać w błąd - nie dotyczy ona bowiem wyłącznie gatunków zagrożonych wyginięciem. W rzeczywistości stanowią one zaledwie niecałe 3% gatunków objętych jej przepisami. Znajdują się one w Załączniku I do Konwencji. Do grupy tej należą np. tygrys czy palisander brazylijski. Przytłaczająca większość gatunków objętych Konwencją ujęta jest w Załączniku II. Nie muszą być one w chwili obecnej zagrożone wyginięciem w skali globalnej, jednak ich pozyskiwanie ze środowiska naturalnego na potrzeby międzynarodowego rynku prowadzone jest na tak dużą skalę, że wymaga ono uregulowań. W ten sposób zabezpiecza się te taksony przed nadmierną, często rabunkową eksploatacją, co mogłoby być groźne dla ich przetrwania w środowisku naturalnym (a czasem także dla przetrwania innych, np. podobnych gatunków). Do grupy tej należy np. żółw stepowy czy większość gatunków storczyków.
Może się to przyczyniać się do wymierania gatunków, a Ciebie narazić na poważne konsekwencje prawne. Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN1) - jednym z najważniejszych powodów zanikania różnorodności biologicznej na Ziemi jest nadmierna eksploatacja gatunków przez człowieka. W celu uregulowania tego procederu na początku lat 70. XX wieku powołano do życia specjalne porozumienie międzynarodowe - Konwencję o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITEs2).
1 International Union for Conservation of Nature.2 Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora.3 Zgodnie z art. 64 ustawy o ochronie przyrody, posiadacz żywych zwierząt należących do gatunków ujętych w aneksach A i B do rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97, zaliczanych do płazów, gadów, ptaków i ssaków, zobowiązany jest do pisemnego zgłoszenia takich zwierząt do rejestru prowadzonego przez starostę odpowiedniego dla miejsca ich przetrzymywania.
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Rafał szczytkowski prowadzący działalność gospodarczą
pod firmą Banzai Rafał szczytkowski.
Honorowy Patronat Ministra Środowiska
Róg nosorożca indyjskiego - wszystkie gatunki nosorożców objęte są ochroną (UE A lub B i CITEs I lub II), © www.JamesWarwick.co.uk
Żółw promienisty - wszystkie żółwie lądowe objęte są ochroną
(UE A lub B i CITEs I lub II) © Bernard Dupont
Wygrawerowany kieł morsa (UE B i CITEs III)
© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Kameleon Jacksona - większość kameleonów objęta jest ochroną
(UE A lub B i CITEs I lub II)© Charles Kinsey
Bransoletka z koralowca czarnego - wszystkie koralowce czarne
objęte są ochroną (UE B i CITEs II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
skorpion cesarski (UE B i CITEs II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Wyprawiona skóra wilka (UE A i B i CITEs I i II)
© Anna Grebieniow / PTOP „salamandra”
Wszystkie koralowce twarde scleractinia spp. objęte są ochroną
(UE B i CITEs II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Brelok wykonany z łapy krokodyla - wszystkie krokodylowe objęte są ochroną (UE A lub B i CITEs I lub II)
© Borys Kala / PTOP „salamandra”
lew afrykański (UE B i CITEs II)© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Łuski pangolina - wszystkie łuskowce objęte są ochroną (UE B i CITEs II)
© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Encephalartos lehmannii - prawie wszystkie sagowce
z rodzaju Encephalartos objęte są ochroną (UE A i CITEs I)
© Peter Chadwick
Wszystkie gatunki storczyków objęte są ochroną
(UE A lub B i CITEs I lub II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Ranitomeya summersi - wszystkie drzewołazy z rodzaju Ranitomeya (wcześniej zaliczanych do rodzaju Dendrobates) objęte są ochroną
(UE B i CITEs II)© Evan Twomey
Wyprawiona skóra rysia euroazjatyckiego (UE A i CITEs II)
© Anna Grebieniow / PTOP „salamandra”
Żarłacz biały (UE B i CITEs II)© Christian Vizl
Węgorz europejski (UE B i CITEs II)© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Waran leśny - wszystkie warany z rodzaju Varanus objęte są ochroną
(UE A lub B i CITEs I lub II)© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Kawior z jesiotra - wszystkie jesiotrokształtne objęte są ochroną
(UE A lub B i CITEs I lub II)© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Pałeczki deszczowe wykonane z kaktusów - wszystkie kaktusy
objęte są ochroną (UE A lub B i CITEs I lub II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Cios słonia (UE A lub B i CITEs I lub II)
© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Produkty tradycyjnej medycyny azjatyckiej z wyciągiem z tygrysa
(UE A i CITEs I)© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Epipedobates tricolor - wszystkie drzewołazy z rodzaju Epipedobates objęte są ochroną (UE B i CITEs II)
© Joshua Ralph
Czaszki goryli (UE A i CITEs I)© Ian Redmond
Ara hiacyntowa - większość gatunków papug objęta jest ochroną (UE A lub B i CITEs I lub II)
© www.JamesWarwick.co.uk
Wszystkie koniki morskie objęte są ochroną (UE B i CITEs II)
© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Muszla przydaczni - wszystkie przydacznie z rodziny Tridacnidaeobjęte są ochroną (UE B i CITEs II)
© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Hipopotam nilowy (UE B i CITEs II)
© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Przedmioty wykonane ze skóry pytonów - wszystkie pytony z rodziny
Pythonidae objęte są ochroną(UE A lub B i CITEs I lub II)
© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Wiele gatunków motyli objętych jest ochroną - w centrum Troides aeacus
(UE B i CITEs II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Wyprawiona skóra z lamparta (UE A i CITEs I)
© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Pióra kura siwego (UE B i CITEs II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
spreparowany puchacz - wszystkie sowy objęte są ochroną
(UE A lub B i CITEs I lub II)© Anna Grebieniow / PTOP „salamandra”
Ptasznik czerwonoodwłokowy - wszystkie ptaszniki z rodzaju Brachypelma objęte są ochroną
(UE B i CITEs II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Torebka wykonana ze skór krokodyli - wszystkie krokodylowe objęte
są ochroną (UE A lub B i CITEs I lub II)© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Wszystkie kaktusowate Cactaceae spp. objęte są ochroną
(UE A lub B i CITEs I lub II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Muszla skrzydelnika olbrzymiego(UE B i CITEs II)
© Borys Kala / PTOP „salamandra”
Żółw zielony - wszystkie żółwie morskie
objęte są ochroną (UE A i CITEs I)© Borys Kala / PTOP „salamandra”
spreparowany tygrys (UE A i CITEs I)
© Anna Grebieniow / PTOP „salamandra”
Loris lydekkerianus - wszystkie naczelne objęte są ochroną (UE A lub B i CITEs I lub II)
© Angad Achappa
Wyprawiona skóra niedźwiedzia brunatnego (UE A i CITEs II)© Anna Grebieniow / PTOP „salamandra”
Bransoletka wykonana z włosiaz ogona słonia - wszystkie słonie
objęte są ochroną(UE A lub B i CITEs I lub II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Płetwy rekinów - obecnie ochroną(UE B i CITEs II) objęte jest
8 gatunków rekinów© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Bransoletka wykonana z kości słoniowej - wszystkie słonie objęte są ochroną
(UE A lub B i CITEs I lub II)© Borys Kala / PTOP „salamandra”
spreparowany orzeł przedni - wszystkie ptaki szponiaste
objęte są ochroną (UE A lub B i CITEs I lub II)© Anna Grebieniow / PTOP „salamandra”
Koraliki wykonane z korala niebieskiego (UE B i CITEs II)
© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Łapa niedźwiedzia - wszystkie niedźwiedzie objęte są ochroną (UE A lub B i CITEs I lub II) © Anna Grebieniow / PTOP „salamandra”
Zęby krokodyla - wszystkie krokodylowe objęte są ochroną (UE A lub B i CITEs I lub II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
Wszystkie dzbanecznikowate Nepenthes spp. objęte są ochroną
(UE A lub B i CITEs I lub II)© Andrzej Kepel / PTOP „salamandra”
NIE KUPUJ PAMIĄTEK WYKONANYCH Z DZIKICH ZWIERZĄT I ROŚlIN!
