Luster kommuneStyre, råd og utval

11.04.2016

På lag medfrisklivssentralen!

1. Kva er einfrisklivssentral?

2. Kva syner forskingpå frisklivsarbeid?

3. Kva er innholdet ifrisklivsresepten?

Hva er ein frisklivssentral?

Ei kommunal helsefremmande ogforebyggande helsetjeneste .

Personar som treng oppfølging tilå endre levevanar og mestresjukdom .

Helsedirektoratet, 2015

Levevanar og livsstilsendring

• Kosthaldsendring• Snus - og røykeslutt• Rettleiing knytt til

fysisk aktivitet

| 5

Auka førekomst av:• Rus

• Diabetes

• Kols

• Demens

• Overvekt

• Kreft• Psykiske lidingar

U tfordrin g: Sju kdom sbil de er en dra

1900 1950 20502000

Hjerteinfarkt

Infeksjons -sykdommer

Figuren illustrerer tendensar

S SB - rapp ort 201 6 - F ri skl i vssen tral er

Fleire får frisklivssentral Regionale skilnadar

Ekornrud og Thonstad. Frisklivssentralar i kommunane. Kartlegging og analyse av førebyggande og helsefremjande arbeid og tilbod .Statistisk Sentralbyrå. 2016

S SB - rapp ort 201 6 - F ri skl i vssen tral er

Fleire får frisklivssentral Regionale skilnadar

Ekornrud og Thonstad. Frisklivssentralar i kommunane. Kartlegging og analyse av førebyggande og helsefremjande arbeid og tilbod .Statistisk Sentralbyrå. 2016

Kom p eta n se ved fri skl i vssen tral a n e

8 Ekornrud og Thonstad, 2016

Kva syner forsking på frisklivsarbeid?

1. K va karakteriserar deltakararved norske frisklivssentralar ?

2. Gjev oppfølgjing fråfrisklivssentralar endring ideltakarane sine levevanar ogsjølvopplevd helse?

3. Korleis opplev deltakaranefrisklivssentralen sitt tilbud?

9

Studier utført på frisklivssentralar i Norge – ein kunnskapsoppsummering 2015

1) H va karakteriserar deltakerne ved F LS?

Gjennomsnitt 51 år (45 - 59 år),61 - 80% kvinnerHyppigaste henvisningsårsaker :

• Muskel - og skjelettplager• Overvekt• Fysisk inaktivitet• Psykiske plager

Låg utdanning: 67 - 74%Andel helt/delvis sjukmeldteller ein har ei annatrygdeordning: 49 - 78%

Fysisk form dårligere enngjennomsnitt i den norskebefolkningenGjennomsnitt KMI: 30 kg/m2

65% tilfredsstiller anbefalingafor fysisk aktivitet(subjektivt registrert)

2) E n drin g i fysisk aktivitet og sjøl voppl evd h el se?

fysisk aktivitetsnivå og bedre sjølvopplevd helse etteroppfølging

Forbedringene har vedvart over tid (6 mnd – 4 år etter)Fysisk aktivitet: 5 studierSelvopplevd helse: 6 studier

Bratland - Sanda m.fl., 2014; Båtevik m.fl., 2008; Bjørnerud, 2014; Bjurholt, 2014; Blom, 2008; Lerdal, 2013; Loland, 2014

3. Del takaran e si oppl evin g m ed ådel ta ved

• Auka motivasjon gjennom å oppleve mestring avnye vaner og endring i helse

• Sosial støtte og sosialt fellesskap fra deltakere ogansatte

• Auka kunnskap og auka bevisstheit om aktuellelevevanar

• Trygghet gjennom fagleg kompetanse hos ansatte• Faste avtaler, struktur på treningen og positiv

forpliktelse

Dahl, 2013; Selø, 2013; Andersen, 2014; Sand, 2013; Anderberg, 2014; Hauge, 2014; Lauvang, 2014; Eliassen, 2014;Kaurstad, 2013 Båtevik, 2008; Bratland - Sanda , 2014

Negative opplevingar : (

• Følte dei ikkje passa inn - /fekktilhørigheit i gruppa

• Forventa meir krav - /forplikting tiltrening

• Tidspunkt (dagtid) passa ikkje

(Dahl, 2013; Båtevik, 2008; Kaurstad, 2013; Anderberg, 2014)

FRÅ START TIL MÅL

Kva inneheld frisklivsresepten?

Frisklivsresepten• Varar i 6 månadar

• Gratis

• Ynskjer å nå risikogrupper

• Ingen aldersgrense

• Treningskort 10 klypp

• Tilvisarar:

– Legar

– Fysioterapeutar

– NAV

– Psykisk helseteneste i

1. og 2. linja

– Helsestasjon

– Kriminalomsorg

– Flyktningtenesta

Helsesamtale Plan foroppfølging

Gjennomføring

6 mndHelsesamtale

11 /04/201 6 1 6

Henvisning:Fastlege, andrehelsetjenester,

NAV m.fl.

Tek kontaktsjølv

EigenaktivitetDeltakelse ilokale tilbud

LikemannsarbeidSjølvhjelpsmateriellSjølvhjelpsgrupper

Arbeid

Kurs og grupperTemasamlinger

Individuell rettleiingIntroduksjon til og utprøving

av andre tilbudSjølvhjelpsmateriell

Eigenaktivitet

Fysisk aktivitet,Kosthald ,

Snus - /RøykSøvn, KiD / KiB , Annet

FastlegeLokale lavterskel tilbud

Andre tenester

Epikrisetil henviser og

fastlege

FastlegeLokale lavterskel tilbud

Andre tenesterFrivillige og private aktører

BHT, Nav, Helseforetak

Målgruppe:Personer i alle aldresom ut fra enhelsemessig vurderinghar behov for støttetil å endre levevaner

Fysisk aktivitet• Individuell oppfølgjing• Frisklivstrening• Kva tilbod finst ?

Røykeslutt• Individuell oppfølgjing• Arrangera kurs• Røyketelefonen, slutta - appen mm

Kosthald• Individuell oppfølgjing• Føredrag• Bra Matkurs• Modifisert Grete Roede kurs

E n d ri n gsh ju l et

Prescott og Børtveit, 2004; Barth et al.,2001; Proschaska et al.,1994

VI L DU VITE MEI R OM- Kost og ernæring?

SOGN FRI SKLI VS - OG MEI STRI N GSSEN TER ARRAN GEREROPN E TEMAKVELDAR OM KOSTH ALD H AU STEN 2015

Stad: Helsesenteret, 2. etg i kantina, Dalavegen 2, Sogndal

Onsdag 9 september:«Sunt kosthald – fakta om ernæring og råd for et sunnare kosthald». Kl. 19.00 – ca 20.30, inkl en kort kaffepause

Onsdag 23 september:«Bra mat for gravide». Kl 18.00 - ca 19.30 inkl en kort kaffe pause

Tysdag 27 oktober:«Bra mat ved høgt kolesterol og høgt blodtrykk». Kl. 19.00 – ca 20.30, inkl en kort kaffepause

Onsdag 4 november:«Mat for eldre». Kl. 19.00 – ca 20.30, inkl en kort kaffe pause

Onsdag 18 november:« Matvarar og produkt du finn i butikken – teori og vi gjer eit butikkbesøk!» Kl 18.00 - 20.00

KURSHALDARMalin Holmberg, dietist /ernæringsfysiologDu treng ikkje melde deg på. Det er berre å møte opp!Pris: Gratis!

Læri n gs - ogmei stri n gsti l bod

KID - kurs, kurs i mestring av depresjon

Kurs til pårørande til personar med demens

Frisk og rask

Tilbod til flyktningar i introduksjonsprogram

Diabeteskurs

Boccia i Sogndal sentrum

Kommunane sine heimesider

Sogn frisklivs - og meistringssenter

Facebook; Sogn frisklivssentral

Sogn frisklivs - og meistringssenter

Korleis kan me spele på lag?

? ? ? ?

Takk for meg!