LËP KÕ HO¹CH QU¶N Lý RõNG CéNG §åNG

B¶n th¶o thø hai, S¬n La, 11 th¸ng 11, 2003

Do Peter Branney Tµi liÖu kho¸ häc

LËP KÕ HO¹CH QU¶N LýRõNG CéNG §åNG

Tµi liÖu ®µo t¹o lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång

1

NN-ĐC Phòng nông nghiệp địa chính

LNCĐ Lâm nghiệp cộng đồng

Dbh Chiều cao ngang ngực

KL Kiểm lâm

QƯBVR Quy ước bảo vệ rừng

FSC Hiệp hội cấp chứng chỉ rừng

Ha Héc ta

QHSDĐ & GĐGR Quy hoạch sử dụng đất và giao đất giao rừng

LSNG Lâm sản ngoài gỗ

ĐGTNR Đánh giá tài nguyên rừng có người dân tham gia

Dự án LNXH SĐ Dự án lâm nghiệp xã hội Sông Đà

Nh÷ng ch÷ viÕt t¾t


2

Néi dung Nh÷ng ch÷ viÕt t¾t......................................................................................................... 1

Giíi thiÖu tµi liÖu ®µo t¹o .............................................................................................. 3

PhÇn 1. Giíi thiÖu ................................................................................................... 6

PhÇn 2. Ph©n l« ...................................................................................................... 9

PhÇn 3. M« t¶ l« rõng ........................................................................................... 11

PhÇn 4. Nhu cÇu l©m s¶n ..................................................................................... 14

PhÇn 5. ChuÈn bÞ ®i ra thùc ®Þa ............................................................................ 16

PhÇn 6. §o ®Õm ë trªn thùc ®Þa............................................................................ 18

PhÇn 7. Ph©n tÝch d÷ liÖu...................................................................................... 22

PhÇn 8. S¬ ®å chiÒu h−íng thêi gian (qu¸ khø) ................................................... 28

PhÇn 9. ChuÈn bÞ biÓu thÓ hiÖn môc tiªu, vÊn ®Ò vµ c¬ héi ................................. 31

PhÇn 10. X©y dùng kÕ hoach ho¹t ®éng ................................................................ 34

PhÇn 11. §¸nh gi¸ vµ tæng kÕt ............................................................................... 37

Phô lôc 1 Danh s¸ch h×nh vÏ cho phÇn 1 giíi thiÖu ................................................... 38

Phô lôc 2 Lµm viÖc víi nhãm nhá .............................................................................. 39

Phô lôc 3: H×nh ¶nh minh ho¹ .................................................................................... 40

BiÓu 1 LÞch tr×nh kho¸ häc ........................................................................................................5

BiÓu 2 §Ò c−¬ng qu¸ tr×nh thùc hiÖn lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång ...........................8

BiÓu 3 M« t¶ chung vÒ l« rõng ...............................................................................................13

BiÓu 4 Tr×nh bµy cho ®¸nh gi¸ nhu cÇu sö dông l©m s¶n ......................................................15

BiÓu 5 Sè « mÉu trªn l« rõng..................................................................................................16

BiÓu 6 Thµnh phÇn cña nhãm ghi chÐp..................................................................................19

BiÓu 7 PhiÕu l©y mÉu theo l«.................................................................................................21

BiÓu 8 PhiÕu t«ng hîp theo l« rõng ........................................................................................26

BiÓu 9 Çc c©u hái cho biÒu ®å..............................................................................................27

BiÓu 10 B¶ng môc tiªu, vÊn ®Ò vµ c¬ héi ...............................................................................33

BiÓu 11 B¶ng çc ho¹t ®éng cho l« rõng ...............................................................................36


3

Giíi thiÖu tµi liÖu ®µo t¹o Tµi liÖu ®µo t¹o nµy ®−îc x©y dùng dùa trªn çc kinh nghiÖm quý b¸u cã ®−îc tõ thùc ®Þa trong kho¶ng thêi gian tõ th¸ng 4-5/2003 t¹i huyÖn Yªn Ch©u, S¬n La vµ huyÖn §iÖn Biªn, tØnh Lai Ch©u vµ viÖc thö nghiÖm ph−¬ng ph¸p luËn ®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng cã ng−êi d©n tham gia. Trong thêi gian lµm viÖc víi ng−êi d©n ë çc khu vùc cña dù ¸n ®· gióp chóng t«i thö nghiÖm çc kü thuËt vµ ph−¬ng ph¸p míi mét çch tèt nhÊt. §ång thêi qua chuyÕn c«ng t¸c, chóng t«i còng thÊy çc tÝnh kh¶ quan khi thùc thi ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng theo sau kÕt qu¶ cña Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt giao rõng vµ x©y dùng quy −íc b¶o vÖ rõng cã ng−êi d©n tham gia ®· ®−îc thùc hiÖn tõ nhiÒu n¨m qua. Khi thö nghiÖm ph−¬ng ph¸p luËn míi nµy ng−êi d©n ®Òu cã kh¶ n¨ng hiÓu vµ thùc hiÖn çc chñ ®Ò vµ c«ng viÖc mµ cã thÓ cho lµ kh¸ phøc t¹p. X©y dùng tµi liÖu nµy t¸c gi¶ còng øng dông çc kinh nghiÖm cña mét sè n−íc kh¸c. Tuy nhiªn t×nh h×nh thùc tÕ kh¸c song khi thùc hiÖn th× mét sè nguyªn t¾c chung cÇn ®−îc tiÕn hµnh. NÕu çc nguyªn t¾c nµy ®−îc ¸p dông vµ më réng th× kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång thµnh c«ng lµ tÊt yÕu. Ph−¬ng ph¸p luËn nµy ®−îc x©y dùng tõ tr−íc cña dù ¸n ®· ®−îc chØnh söa cho phï hîp víi t×nh h×nh cña ViÖt nam nãi chung vµ víi ®Þa ph−¬ng nãi riªng. Tµi liÖu ®µo t¹o nµy ®−îc sö dông cho nh÷ng ai? HiÖn nay th× tµi liÖu nµy cã thÓ ®−îc sö dông cho çc gi¶ng viªn lµ çn bé ®Ó ®i ®µo tao ng−êi d©n vÒ ®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng vµ lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý r−ng. Tuy nhiªn çn bé ®i ®µo t¹o cÇn ®−îc huÊn luyÖn tr−íc, vÝ dô: çn bé bao gåm: çn bé n«ng/ l©m nghiÖp x·, phßng n«ng nghiÖp ®Þa chÝnh, kiÓm l©m, çn bé dù ¸n vµ cã thÓ lµ mét sè sinh viªn tõ çc tr−êng trung häc. Çc kho¸ ®µo t¹o nµo ®−îc thùc hiÖn t¹i b¶n cã sù tham gia cña ng−êi d©n quan träng nhÊt lµ lµ ng−êi d©n cïng víi çc çn bé x©y dùng kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång. Tµi liÖu h−íng dÉn dµnh cho çn bé hç trî xuyªn suèt qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch víi ng−êi d©n cÇn thiÕt ph¶i cã mét sè chØnh söa cho phï hîp. Tµi liÖu chØnh söa ®ã sau khi x©y dùng sÏ cïng víi çc tµi liÖu nµy tæng hîp thµnh mét bé tµi liÖu h−íng dÉn lËp kÕ ho¹ch. ThÕ nµo lµ sù tham gia? Nãi ®Õn tµi liÖu nµy lµ nãi ®Õn viÖc ®µo t¹o mµ trong ®ã cã sù tham gia cña ng−êi d©n. ViÖc nµy còng thÓ hiÖn tham gia cña ng−êi d©n vµ çn bé hç trî ë ®Þa bµn (NN & §C, KL..). Sù tham gia cã nghÜa tÊt c¶ mäi ng−êi cïng thùc hiÖn çc ho¹t ®éng. ViÖc nµy kh«ng cã nghÜa ng−êi d©n tù m×nh lµm tÊt mäi viÖc hay çn bé x©y dùng kÕ ho¹ch mét m×nh. Trong l©m nghiÖp céng ®ång th× ng−êi d©n kh«ng thÓ tù m×nh lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý nÕu nh− kh«ng cã sù hç trî cña çn bé. Hay mét çch kh¸c th× çn bé còng kh«ng thÓ tù m×nh lËp kÕ ho¹ch cho th«n b¶n v× hä kh«ng thÓ biÕt mét çch chi tiÕt vÒ çc khu rõng cña ng−êi d©n vµ nhu cÇu cña d©n b¶n. V× thÕ mµ c¶ hai bªn cïng nhau lËp kÕ ho¹ch lµ mét viÖc hÕt søc cÇn thiªt. Hai bªn cÇn ph¶i hîp t¸c vµ tham gia vµo viÖc lËp kÕ ho¹ch th× míi cã ®−îc mét kÕ ho¹ch tèt Sö dông tµi liÖu nh− thÕ nµo? Mçi phÇn néi dung cña tµi liÖu ®µo t¹o ®Òu ®−îc m« t¶ rÊt kü cho kho¸ ®µo t¹o 3 ngµy. Gi¶ng viªn cÇn ph¶i lµm quen víi ph−¬ng ph¸p luËn tr−íc khi ®i ®µo t¹o tõng phÇn néi dung vµ cÇn ph¶i biÕt tæng quan qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch. ViÖc nµy còng gióp cho gi¶ng viªn cã thÓ dÉn d¾t qu¸ tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång hiÖu qu¶. MÆc dï tµi liÖu ®· m« t¶ rÊt chi tiÕt song gi¶ng viªn cÇn ph¶i linh ®éng sö dông tµi liÖu nµy lµ mét ®Ò c−¬ng bµi gi¶ng. Mét sè néi dung sÏ ®−îc thùc hiÖn tèt h¬n ë th«n b¶n nµy song kh«ng ph¶i ë th«n b¶n kh¸c v× thÕ mµ gi¶ng viªn cÇn linh ho¹t theo t×nh h×nh h¬n lµ tËp chung theo s¸t vµo tµi liÖu ®µo t¹o. Çc söa ®æi hay chØnh söa cho phï hîp lµ rÊt cÇn thiÕt. Mçi néi dung cña bµi gi¶ng ®Òu cã ghi chó cÇn thiÕt cho gi¶ng viªn. ViÖc nµy ®−îc x©y dùng nh»m gióp gi¶ng viªn tæ chøc néi dung bµi gi¶ng tèt h¬n dùa trªn ghi chó cÇn thiÕt nµy.


4

Cuèi cïng quan träng lµ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng cã ng−êi d©n tham gia cÇn ®−îc chÝnh thøc c«ng nhËn vµ lµ mét m¶ng cÇn thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch cã ng−êi d©n tham gia. Víi vïng dù ¸n th× çc th«n b¶n ®Òu ®· thùc hiÖn song viÖc QHSD§ & G§GR vµ Q¦BVR cã ng−êi d©n tham gia. ViÖc nµy t¹o c¬ së cho viÖc lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång theo sau çc viÖc thùc hiÖn quy ho¹ch vµ giao ®Êt hay x©y dùng vµ thùc hiÖn quy −íc. T−¬ng tù th× viÖc x©y dùng môc tiªu qu¶n lý tæng quan ®· ®−îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc thèng nhÊt môc tiªu qu¶n lý trªn c¬ së çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp vÒ rõng tù nhiªn. Víi nhiÒu b¶n th× b¶n ®å (b¶n ®å ¶nh) còng ®· ®−îc in vµ ph©n phèi cho tõng th«n b¶n ë x· ®iÓm cña d− ¸n. V× thÕ mµ tµi liÖu nµy ®−îc x©y dùng trªn cë së cã s½n vµ nÕu kh«ng th× kho¸ ®µo t¹o 3 ngµy sÏ kh«ng ®ñ ®Ó x©y dùng n¨ng lùc vµ kü n¨ng cho ph−¬ng ph¸p luËn tíi ng−êi d©n vµ ®Ó hä cã thÓ tù m×nh thùc hiÖn qu¶n lý nguån tµi nguyªn tù nhiªn cña m×nh.


5

BiÓu 1 LÞch tr×nh kho¸ häc

Ngµy thø nhÊt Ngµy thø hai Ngµy thø ba 1. Giíi thiÖu (1 giê)

• Cïng chia sÎ ý kiÕn vµ kinh nghiÖm • §¸nh gi¸ nguån tµi nguyªn rõng cã

sù tham gia cña ng−êi d©n (§GTN) lµ g×?

• T¹i sao §GTN lµ cÇn thiÕt? • §GTN mang lîi cho nh÷ng ai? • Çc nguyªn t¾c cña §GTN • Mong ®îi cña häc viªn sau kho¸ ®µo

t¹o

8. M« t¶ chiÒu thêi gian (qu¸ kh−) (1 giê)

• HiÖn tr¹ng rõng ë trong qu¸ khø vµ hiÖn t¹i

• Çc sù kiÖn chÝnh x¶y ra víi b¶n trong vßng 30 n¨m qua

2. Ph©n l« rõng (1 giê)

• Chia rõng thµnh çc « • ¦íc tÝnh diÖn tÝch cña mçi « vµ thèng

nhÊt tªn gäi cña mçi «

3. M« t¶ çc « (1 giê)

• Hoµn thiÖn mÉu biÓu ®èi víi mçi « rõng (trong 02 nhãm)

• PhÇn tr×nh bÇy cña mçi nhãm

6. X¸c ®Þnh çc ®iÓm ban ®Çu ®Ó ®o çc « (3 giê)

• Thùc hµnh viÖc lËp « vµ ®o ®¹c/ ®iÒu tra trªn mét « mÉu

• TiÕn hµnh viÖc lËp « kh¸c sö dông ph¸t tuyÕn (2 nhãm)

• Thu thËp sè liÖu trªn « mÉu (2 nhãm)

• Hoµn thiÖn ®iÒn vµo phiÕu çc « mÉu (2 nhãm)

• Mçi nhãm hoµn thµnh Ýt nhÊt 5 « mÉu

9. X©y dùng môc tiªu vÊn ®Ò vµ c¬ héi (2 giê)

• Môc tiªu qu¶n lý cho l« thöa r−ng

• L©m s¶n vµ loµi c©y • Nhu c©u l©m s¶n, cung

vµ cÇu vµ c©n ®èi cung cÇu

NghØ tr−a NghØ tr−a NghØ tr−a 4. §¸nh gi¸ nhu cÇu vÒ l©m s¶n (1 giê)

• Danh s¸ch çc l©m s¶n dïng ë b¶n • ¦íc tÝnh nhu cÇu hµng n¨m cña çc

hé gia ®×nh • ¦íc tÝnh nhu cÇu hµng n¨m cña th«n

b¶n

10. X©y dùng çc ho¹t ®éng cÇn thiÕt cho kÕ ho¹ch (1 giê)

• ThiÕt lËp môc tiªu (sö dông, tu bæ, b¶o vÖ)

• Çc ho¹t ®éng vµ m« t¶ cña çc ho¹t ®éng

• Tr×nh bµy cña nhãm

5. Gi¶i thÝch vÒ çc ho¹t ®éng trªn thùc ®Þa thùc hiÖn ngµy h«m sau (1 giê)

• Gi¶i thÝch çc ho¹t ®éng cho viÖc ®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng cã sù tham gia cña ng−êi d©n

• Gi¶i thÝch mÉu phiÕu • T¸n thµnh vai trß cña çc nhãm • Chän l« ®Ó ®o ®¹c/ ®iÒu tra vµ thèng

nhÊt ®−êng c¾t • Thùc hµnh phÇn ®o ®Õ, vÝ dô: tuyÕt

ph¸t (dïng g©y) ®o ®−êng kÝnh chiÒu cao ngang ngùc, lËp « vµ ®Õm

7. Ph©n tÝch d÷ liÖu (3 giê)

• Tæng hîp d÷ liÖu cña çc « m©u (lËp phiÕu tæng hîp cho c¶ l« rõng)

• Lªn danh s¸ch çc loµi c©y cho gç vµ çc loµi c©y kh¸c

• ChuÈn bÞ biÓu ®å/®å thÞ (02 nhãm)

• PhÇn tr×nh bÇy çc biÓu ®å/®å thÞ

• X¸c ®Þnh nhøng khã kh¨n vµ nh÷ng c¬ héi thuËn lîi

• ¦íc tÝnh çc møc ®é vµ nh÷ng tiªu chÝ thùc hiÖn khai th¸c

11. §¸nh gi¸ vµ kÕt thuc kho¸ häc (30 phót)

• §¸nh gi¸ vÒ mong ®îi cña häc viªn

• Çc vÊn ®Ò ch−a ®−îc gi¶i quyÕt

• Çc ho¹t ®éng trong t−¬ng lai


PhÇn 1. Giíi thiÖu Môc tiªu • Gióp häc viªn cã mét çch nh×n toµn diÖn vÒ qu¶n lý rõng céng ®ång -

®Æc biÖt lµ §GTNR cã ng−êi d©n tham gia • Gióp gi¶ng viªn vµ häc viªn giíi thiÖu vÒ m×nh

KÕt qu¶ • Häc viªn cã thÓ hiÓu râ h¬n vÒ çc chñ ®Ò cña kho¸ ®µo t¹o (®Æt biÖt lµ §GTNR cã ng−êi d©n tham gia vµ LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång )

• Gi¶ng viªn còng cã thÓ hiÓu ®−îc nhu cÇu vµ møc ®é hiÓu biÕt cña häc viªn

Tµi liÖu • GiÊy khæ A0 vµ bót viÕt çc lo¹i • B¶n copy cña lÞch tr×nh ®µo t¹o • B¶n copy tranh vÏ dµnh cho th¶o luËn (xem thªm phô lôc 1)

Thíi gian • 1 giê Ghi chó cho gi¶ng viªn PhÇn giíi thiÖu nµy sÏ rÊt dÔ khi thùc hiÖn ë nh÷ng b¶n mµ gi¶ng viªn ®· lµm quen víi d©n

b¶n vµ víi hiÖn tr¹ng rõng cña b¶n. NÕu nh− gi¶ng viªn kh«ng quen víi b¶n vµ rõng cña b¶n th× yªu cÇu gi¶ng viªn cÇn kiÓm tra çc th«ng tin vÒ b¶n tr−íc khi ®i ®µo t¹o. Gi¶ng viªn còng cã thÓ sö dông c¬ héi nµy ®Ò t×m ra nh÷ng çi kh¸c hay míi mµ chØ lµm

viÖc nµy míi cã ®iÒu kiÖn ®Ó biªt. Kh«ng nªn chØ tËp chung vµo gi¶ng bµi. ViÖc nµy cã thÓ dÉn ®Õn khã kh¨n lµ khi häc viªn ch−a quen víi ®µo t¹o hay chñ ®Ò ®µo t¹o th× hä rÊt khã b¾t ®−îc ngay. Gi¶ng viªn cÇn ph¶i gi¶i thÝch thªm ®Ó cho häc viªn hiÓu. RÊt quan träng lµ lµm thÕ nµo ®Ó häc viªn cã thÓ hiÓu ®−îc vÊn ®Ò ngay tõ khi b¾t ®Çu kho¸ häc. Néi dung vÒ giíi thiÖu vÒ häc viªn nªn ®−îc thùc hiÖn vµo cuèi cïng cña phÇn nµy. NÕu lµm

nh− vËy häc viªn ®· hiÓu vÒ néi dung, chñ ®Ò cña kho¸ ®µo t¹o sÏ dµng h¬n cho hä khi ®−a ra çc mong ®îi cña m×nh.

Çc b−íc tiÕn hµnh Chµo mõng (1) Chµo mõng häc viªn ®Õn víi kho¸ häc. Nãi cho hä biÕt lµ kho¸

häc sÏ kÐo dµi bao l©u vµ yªu cÇu hä ®−a ra çc néi quy nh− thêi gian b¾t ®Çu vµ kÕt thóc, viÖc bè trÝ ¨n tr−a vµ çc néi quy kh¸c mµ gi¶ng viªn nghÜ lµ cÇn thiÕt.

l©m nghiÖp céng ®ång nãi chung

(2) B¾t ®Çu tr×nh bµy cho häc viªn vÒ ý t−ëng vÒ qu¶n lý rõng cña b¶n. VÝ dô: b¶n qu¶n lý rõng vµ thu ho¹ch s¶n phÈm tõ rõng, ng−êi d©n ®o ®¹c/ ®iÒu tra c©y vµ biÕt rõng cña m×nh cã bao nhiªu c©y, nh− vËy th× ng−êi d©n sÏ biÕt tu bæ c¶i t¹o rõng cña m×nh nh− thÕ nµo.

(3) Sö dông tranh vÏ cho th¶o luËn (xem phô lôc 1) hái häc viªn "liÖu b¶n m×nh cã lµm viÖc nµy kh«ng? ". Hái hä råi yªu cÇu hä gi¶i thÝch.

(4) Hái “LiÖu b¶n m×nh sÏ h−ëng lîi g× nÕu lµm viÖc nµy? víi ng−êi nghÌo, phô n÷, trÎ em vµ ®µn «ng?”


lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng

(5) Gi¶i thÝch ng¾n ngän cho häc viªn vÒ toµn bé qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng (xem thªm biÓu 2 sau)

• Cïng víi tÊt c¶ ng−êi d©n th¶o luËn vÒ rõng cña hä (viÖc nµy ®· ®−îc thùc hiÖn th«ng qua QHSD§ & G§GR vµ Q¦BVR)

• §¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng

• ChuÈn bÞ lËp kÕ ho¹ch cho rõng céng ®ång

• Phª duyÖt kÕ ho¹ch qu¶n lý (ë cÊp huyÖn)

• Thùc hiÖn kÕ ho¹ch

• Ng−êi d©n vµ çn bé nhµ n−íc theo dâi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch

§GTNR lµ g×? & t¹i sao l¹i cÇn §GTNR?

(6) Gi¶i thÝch vÒ §GTNR cã ng−êi d©n tham gia lµ mét ph−¬ng ph¸p ®o ®¹c/ ®iÒu tra ®−îc thùc hiÖn t¹i rõng. Hái “t¹i sao l¹i cÇn ph¶i ®o ®¹c/ ®iÒu tra rõng cña b¶n?”Çc kh¶ n¨ng häc viªn cã thÓ tr¶ lêi:

• §Ó biÕt trong rõng cã çi g×. Hái tiÕp “t¹i sao?”

• §Ó ®¶m b¶o viÖc khai th¸c bÒn v÷ng vµ viÖc qu¶n lý cña ng−êi d©n. Hái “§GTNR cã ng−êi d©n tham gia sÏ hç trî viÖc nµy ra sao?”

• Hç trî theo dâi hiÖn tr¹ng cña rõng. Hái “T¹i sao” vµ hái tiÕp “§GTNR cã ng−êi d©n tham gia sÏ hç trî viÖc nµy nh− thÕ nµo? ”

• Bëi v× §GTNR sÏ lµ cÇn thiÕt cho viÖc phª duyÖt chÝnh thøc cña kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång th«n b¶n.

çc nguyªn t¾c cña §GTNR?

(7) Gi¶ng viªn gi¶i thÝch r»ng §GTNR cã ng−êi d©n tham gia ®· ®−îc x©y dùng phï hîp ®Ó ng−êi d©n dÔ dµng thùc hiÖn. Çc nguyªn t¾c chÝnh lµ:

• Cã sù tham gia - ng−êi d©n sÏ tham gia vµo tÊt c¶ çc b−íc thùc hiÖn

• §¬n gi¶n - nh»m gióp ng−êi d©n hiÓu çi g× x¶y ra vµ hä cã thÓ tù lµm ®−îc

• Chi phÝ hîp lý - viÖc nµy sÏ kh«ng cÇn qu¸ nhiÒu thêi gian vµ Ýt chi phÝ

• Liªn quan - chØ cÇn nh÷ng th«ng tin mµ sÏ cÇn cho kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng

• L« gÝc - qu¸ tr×nh gåm çc b−íc thùc hiÖn (8) Sau khi ®−a phÇn giíi thiÖu tæng quan vµ gi¶i thÝch gi¶ng viªn

®Õn ®©y th× gi¶ng viªn cÇn biÕt lµ häc viªn cã thÓ hiÓu ®−îc vÊn ®Ò hay lµ kh«ng vµ hä cã quen víi ®µo t¹o nh− thÕ nµy kh«ng. §Ó tr¶ lêi ®−îc çc c©u hái nµy b»ng çch hái häc viªn vÒ mong ®îi cña hä.

(9) Hái tõng häc viªn giíi thiÖu ng¾n gän vÒ m×nh nh− tªn, gi¶i thÝch §GTNR cã ng−êi d©n tham gia cã nghÜa g×; vµ nãi lªn çc mong ®îi cña m×nh cÇn ®¹t ®−îc sau kho¸ häc.

Mong ®îi cña häc viªn

(10) Ghi l¹i tÊt c¶ çc mong ®îi vµ hiÓu cña häc viªn lªn trªn giÊy khæ lín


BiÓu 2 §Ò c−¬ng qu¸ tr×nh thùc hiÖn lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång

X©y dùng thÓ chÕ t¹i cÊp b¶n Tªn b−íc tiÕn hµnh Nguån th«ng tin/ ghi chó 1. X©y dùng quy ho¹ch sö

dông ®Êt t¹i cÊp b¶n §· ®−îc thùc hiÖn th«ng qua QHSD§ & G§GR cã ng−êi d©n tham gia vµ b¶o vÖ th«ng qua §GTNR

Çc b−íc tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng 2. ChuÈn bÞ b¶n ®å thÓ hiÖn

t×nh tr¹ng rõng th«n b¶n Cã thÓ ®· ®−îc thùc hiÖn th«ng qua QHSD§ & G§GR cã ng−êi d©n tham gia

3. Ph©n l« Dùa trªn b¶n ®å l©m nghiÖp (thÓ hiÖn rõng cña th«n b¶n) 4. Chñ ®Ò môc tiªu qu¶n lý Chñ ®Ò nµy cã thÓ ®· ®−îc hoµn thiÖn (xem thªm mét sè tµi

liÖu h−íng dÉn ®µo t¹o) 5. §GTN rõng cã ng−êi d©n

tham gia 5.1 M« t¶ vÒ tÊt c¶ çc l« rõng cña b¶n - ®iÒn vµo phiÕu m« t¶ l« rõng 5.2 §o ®Õm ë trªn « mÉu (çc « chän)- ®iÒn phiÕu « mÉu

6. Ph©n tÝch d÷ liÖu 6.1 Tæng hîp d÷ liÖu (phiÕu 5.2) 6.2 ChuÈn bÞ biÓu ®å (phiÕu 6.1)

Çc b−íc x©y dùng kÕ ho¹ch qu¶n lý 7. §¸nh gi¸ nhu cÇu sö dông

cña b¶n Tõ viÖc ®¸nh gi¸ nhu cÇu sö dông víi ng−êi d©n

8. C©n ®èi cung vµ cÇu Tõ viÖc ph©n tÝch (b−íc 6.1 & 6.2) vµ nhu cÇu l©m s¶n (b−íc 7) vµ bµi tËp vÒ môc tiªu qu¶n lý (b−íc 4)

9. VÊn ®Ò vµ c¬ héi Tõ viÖc m« t¶ l« rõng ë (b−íc 5.1) vµ ph©n tÝch d÷ liÖu ë (b−íc 6.1 vµ 6.2)

10. X©y dùng môc tiªu Dùa trªn bµi tËp vÒ môc tiªu qu¶n lý (b−íc 4) vµ vÊn ®Ò - c¬ h«i (b−íc 9) víi phÇn quan hÖ cung cÇu (b−íc 8)

11. Ho¹t ®éng vµ c«ng viÖc LËp kÕ ho¹ch cho 10 n¨m (cã thÓ chia nhá ra lµm 2 phÇn 5 n¨m/ phÇn). Çc ho¹t ®éng trªn tõng l« cô thÓ m« t¶ ë b−íc 10 bao gåm khèi l−îng khai th¸c vµ çc chØ tiªu ho¹t ®éng khai th¸c cÇn cã

12. ViÕt kÕ ho¹ch lªn giÊy KÕ ho¹ch 5 n¨m (phï hîp ®Ó ®−a vµo VDP). Dùa trªn çc th«ng tin thÓ hiÖn tõ b−íc 2-11

Phª duyÖt kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång

13. Phª duyÖt kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång

Dùa trªn kÕ ho¹ch ®−îc viÕt trªn giÊy, Uû ban nh©n d©n huyÖn sÏ phª duyÕt kÕ ho¹ch Cã thÓ sö dông çc tiªu chÝ cña hiÖp héi cÊp chøng chØ rõng quèc tÕ

Thùc hiÖn 14. Thùc hiÖn çc ho¹t ®éng

m« t¶ theo kÕ ho¹ch Thùc hiÖn bëi ng−êi d©n song hç trî kü thuËt cña çn bé khuyÕn l©m lµ cÇn thiÕt

Theo dâi 15. Çc ho¹t ®éng theo dâi vµ

®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng Bao gåm d©n b¶n tù theo dâi vµ çc c¬ quan liªn quan theo dâi


PhÇn 2. Ph©n l« Môc tiªu • Nh»m ph©n chia rõng cña b¶n thµnh çc l« riªng biÖt vµ mçi l« cã mét

môc tiªu qu¶n lý riªng. • Nh»m −íc tÝnh tæng diÖn tÝch rõng cña b¶n vµ ghi l¹i tªn vµ diÖn tÝch

cña tõng l«

KÕt qu¶ • Ng−êi d©n x¸c ®Þnh vµ thèng nhÊt çc « • BiÓu thÓ hiÖn tªn vµ diÖn tÝch cña tõng l«

Tµi liÖu • B¶n ®å ¶nh (cì 1:5,000) cña b¶n chØ râ çc khu vùc rõng. Mét b¶n ®å cì lín cì 1:5,000 lµ ®−îc vµ víi cì lín h¬n th× cµng tèt

• GiÊy bãng kÝnh (®ñ lín ®Ó phñ toµn bé b¶n ®å) vµ ghim cµi • Bót viÕt b¶ng xo¸ ®−îc ®Ó viÕt lªn giÊy bãng kÝnh vµ bót viÕt b¶ng

kh«ng xo¸ ®−îc ®Ó hoµn thiÖn b¶n ®å • Dïng ®Þa bµn ®Ó ®Þnh h−íng b¶n ®å cho chÝnh x¸c

Thêi gian • 1 giê GHI CHó CHO GI¶NG VI£N Víi mét sè b¶n th× b¶n ®å thÓ hiÖn rõng cña b¶n ®· ®−îc in vµ cã s½n tõ khi thùc hiÖn

QHSD§ & G§GR (xem thªm tµi liÖu ®µo t¹o vÒ ¶nh m¸y bay cã ng−êi d©n tham gia). Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p luËn d−íi ®©y ®−îc coi lµ hiÖu qu¶ bëi v× nã cã sù tham gia cña ng−êi d©n vµ viÖc nµy gióp cã ®−îc m« t¶ rõng cña b¶n chi tiÕt ®ång thêi ng−êi d©n cã thÓ hiÓu ®−îc b¶n ®å. V× thÕ mµ c¶ khi gi¶ng viªn ®· cã b¶n ®å, th× viÖc thùc hiÖn ph−¬ng ph¸p nµy nh»m gióp ng−êi d©n hiÓu h¬n vÒ b¶n ®å vµ l« rõng cña m×nh lµ cÇn thiÕt. Lu«n nhí r»ng qu¸ tr×nh tham gia cña ng−êi d©n quan träng ngang b»ng víi cã ®−îc kÕt qu¶ cña b−íc nµy. B¶n ®å ¶nh ®−îc sö dông cho bµi tËp nµy cÇn ®−îc chuÈn bÞ tr−íc. Trªn b¶n ®å phãng cì

lín thÓ hiÖn tÇng mÆt cña ®Þa h×nh th× nªn cã thªm çc ®−êng ®ång møc vµ ®−êng ranh giíi gi÷a çc b¶n.

çC B¦íC TIÕN HµNH

(1) Giíi thiÖu b¶n ®å ¶nh (cì 1:5,000). Gi¶i thÝch b¶n ®å thÓ hiÖn th«n b¶n cña hä. ChØ cho ng−êi d©n vµ hái hä xem vµ cè g¾ng chØ çc ®Æc ®iÓm dÔ nhËn biÕt nh− trung t©m b¶n, ®−êng s¸...

(2) Yªu cÇu hä ®Þnh h−íng b¶n ®å lµm dÔ dµng h¬n ®Ó mäi ng−êi ®Þnh h−íng dÔ dµng vµo b¶n... V× thÕ b¶n ®å cÇn ®Æt theo h−íng B¾c.

(3) Dµnh cho ng−êi d©n thêi gian ®Ó hä xem vµ hiÓu. Sau ®ã gi¶ thÝch vµ yªu cÇu hä v¹nh çc khu vùc cã rõng ë trªn b¶n ®å (lªn trªn giÊy bãng kÝnh).

gIíI THIÖU B¶N §å ¶NH Vµ Kü N¡NG VÏ §¥N GI¶N

(4) §Ó giÊy bãng kÝnh lªn trªn b¶n ®å vµ dïng ghim ®Ó gi÷ t¹m trªn mét mÆt ph¼ng. Sö dông bót viÕt b¶ng xo¸ ®−îc vÏ çc ®−êng ranh giíi. KhuyÕn khÝch hä vÏ vµ chØ chä hä r»ng nÕu vÏ sai vÉn cã thÓ xo¸ ®−îc.

(5) Yªu cÇu ng−êi d©n vÏ çc ®−êng ranh giíi tõng khu vùc rõng cña b¶n. Kh«ng nªn giôc hä vµ ®Ó hä tù lµm.

VÏ çc ®−êng ranh giíi lªn trªn giÊy bãng

(6) Khi b¶n ®å rõng cña b¶n ®· ®−îc hoµn chØnh nªn xem xÐt l¹i nÕu nh− cã çc chi tiÕt kh«ng hîp lý vÝ dô nh− kiÓu d¸ng cña h×nh ®ã kh«ng gÇn voøi thùc tÕ hay çc ®−êng kh«ng ®−îc nèi ®Çy ®ñ. Hái hä xem hä ®· vÏ nh÷ng g×?


(7) Khi b¶n ®å hoµn toµn song vÒ çc ®−êng vÏ, yªu cÇu hä ghi tªn cña tõng l« lªn trªn b¶n ®å. Çc l« th−êng ®−îc ph©n thµnh khu riªng biªt víi ®−êng ranh giíi.

x¸c ®Þnh danh giíi thùc ®Þa (8) Hái tÊt c¶ ng−êi d©n xem hä cã ®ång ý víi tªn vµ ranh giíi

kh«ng. Lóc nµy sÏ dÔ dµng h¬n nÕu chóng ta ®Æt cho mçi « mét sè.

(9) Gi¶i thÝch víi ng−êi d©n lµ hä cÇn ph¶i biÕt chÝnh x¸c diÖn tÝch chÝnh x¸c cña tõng l« lµ bao nhiªu v× thÕ míi dÔ dµng ®Ó tÝnh ®−îc bao nhiªu c©y trªn tõng l«1. Há hä nÕu hä cã thÓ −íc l−îng diÖn tÝch cña tõng l« (ha).

(10) NÕu hä thÊy khã ®Ó −íc l−îng diÖn tÝch tõng l« lµ bao nhiªu th× gi¶ng viªn cã thÓ vÏ lªn giÊy bãng kÝnh « 2 x 2cm vµ nÕu b¶n ®å cã tû lÖ lµ 1:5000 th× « ®ã cã nghÜ lµ 1 ha. ViÕt sè diÖn tÝch cña tõng « lªn b¶n ®å.

§o ®Õm trªn tõng «

(11) Khi tÊt c¶ çc l« ®· ®−îc x¸c ®Þnh, gi¶ng viªn cã thÓ lµm mét biÓu nhá gåm tªn, sè, vµ ®iÖn tÝch mçi l«.

(12) Cuèi cïng th× vÏ lªn tÊt c¶ çc ®−êng vÏ t¹m víi bót kh«ng xo¸ ®−îc. ViÖc nµy cã nghÜa r»ng çc ®−êng nÐt trªn giÊy bãng kÝnh sÏ kh«ng xo¸ ®−îc.

(13) Thùc tÕ th× b¶n nªn cã vµ gi÷ b¶n ®æ ¶nh cña b¶n m×nh. Cßn b¶n ®å gåm çc nÐt v¹nh trªn giÊy bãng kÝnh gi¶ng viªn cã thÓ mang vÒ vµ ®−a vµo hÖ thèng d÷ liÖu GIS vµ sau ®ã trao l¹i cho b¶n.

1 NÕu b¶n vµ b¶n ®å rõng cña b¶n ®· ®−îc thùc hiÖn vµ cã ë d÷ liÖu GIS, th× viÖc nµy rÊt dÔ ®Ó tÝnh diÖn tÝch cña tõng khu vùc mét. Tuy nhiªn th× viÖc ®Ó ng−êi d©n thùc hiÖn c«ng viÖc nµy lµ rÊt quan träng v× hä cã thÓ hiÓu sè liÖu vµ diÖn tÝch trªn b¶n ®å. Tèt h¬n lµ ®Ó ng−êi d©n tù tÝnh diÖn tÝch rõng cña hä sau ®ã sÏ kiÓm tra chÐo víi d÷ liÖu GIS ®Ó t×m ra çc lçi nghiªm träng nÕu cã vµ söa kÞp thêi nh»m cã ®−îc sè liÖu chÝnh x¸c h¬n. Kh«ng nªn ®−a cho ng−êi d©n sè liÖu thùc tÕ vµ nãi cho hä biÕt diÖn tÝch lµ bao nhiªu mµ hä kh«ng thùc hiÖn!


PhÇn 3. M« t¶ l« rõng Môc tiªu • Nh»m m« t¶ ng¾n gän tõng l« rõng (dùa trªn hiÓu biÕt cña ng−êi d©n) • §Ó quyÕt ®Þnh xem l« rõng nµo sÏ lµ l« mµ dïng ®Ó ®o ®¹c/ ®iÒu tra

mÉu • Nh»m cã ®−îc çc th«ng sè x¸c ®Þnh çc vÊn ®Ò nÕu cã cña mét l« cô

thÓ.

KÕt qu¶ • §iÒn ®Çy ®ñ vµo phiÕu m« t¶ l« rõng cña tõng l«

Tµi liÖu • Çc phiÕu m« t¶ l« rõng ch−a ®iÒn (mét phiÕu cho mét l«)

Thêi gian • 1 giê Ghi chó cho gi¶ng viªn ViÖc nµy chØ ®−îc thùc hiÖn bëi häc viªn v× hä lµ ng−êi hiÓu ®−îc çc khu vùc rõng cña m×nh

rÊt râ. NÕu nh− gi¶ng viªn muèn trén lÉn ng−êi d©n vµ çn bé kh¸c vµo mét kho¸ häc th× chØ cã ng−êi d©n míi cã thÓ m« t¶ ®−îc tõng l« rõng trªn b¶n ®å râ nhÊt. Mét ph−¬ng ¸n kh¸c m« t¶ d−íi ®©y lµ cã thÓ ®iÒn vµo phiÕu m« t¶ l« rõng t¹i l« rõng. VÝ dô

nh− ®i ra rõng hay trong lóc thùc hiÖn bµi tËp vÒ môc tiªu qu¶n lý. Lµm viÖc nµy trùc tiÕp t¹i l« rõng sÏ rÊt tèt song víi mét kho¸ häc ng¾n th× viÖc nµy khã cã thÓ thùc hiÖn ®−îc v× häc viªn cÇn thêi gian ®i ra nh−ng viÖc nµy cã thÓ ®−îc thùc hiÖn khi x©y dùng kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng céng ®ång. ViÖc quan träng tiÕp theo lµ bÊt cø phiÒu nµo ®−îc ®iÒn ®Òu ph¶i tr×nh bµy tr−íc l¬p tr−íc khi tiÕp tôc.

Çc b−íc tiÕn hµnh Chia nhãm (1) Chia häc viªn ra lµm nhiÒu nhãm nhá (xem thªm phô lôc 2). Tèt

nhÊt lµ chia 5-6 ng−êi/ nhãm. Gi¶i thÝch môc tiªu cña bµi tËp nµy vµ nãi cho hä lµ mçi mét nhãm sÏ cÇn ph¶i hoµn thµnh viÖc m« t¶ cña çc l« rõng theo phiÕu.

(2) Giíi thiÖu phiÕu m« t¶ cho häc viªn (b−íc 3). Giíi thiÖu s¬ qua

vÒ phiÕu vµ tæng quan tõng ph©n. ViÖc nµy kh«ng cÇn thiÕt ph¶i qu¸ chi tiÕt tr−íc khi biÕt ch¾c ch¾n r»ng mçi nhãm cÇn cã mét ng−êi biÕt ®äc vµ viÕt.

PhiÕu m« t¶ l« rõng

(3) Çc phÇn cña phiÕu m« t¶ bao gåm: §−êng ®i = Kho¶ng çch ®i bé tõ b¶n ra rõng. KiÓu rõng vµ tuæi rõng = M« t¶ chung S¶n phÈm = L©m s¶n nµo ë trong l« (gåm c¶ l©m s¶n ngoµi gç) Çc lo¹i tre = HiÖn tr¹ng cña çc lo¹i tre trªn l« Ch¸y = LiÖu trong l« cã nguy c¬ ch¸y kh«ng Cá d¹i = LiÖu trong l« cã nguy c¬ cá d¹i kh«ng Ch¨n th¶ = LiÖu trong l« cã nguy c¬ ch¨n th¶ kh«ng LÞch sö khai th¸c = Loµi gç nµo ®−îc khai th¸c ë l« nµy

hoµn thiÖn phiÕu m« t¶ l« rõng

(4) Tõ biÓu cña m×nh nãi tªn vµ diÖn tÝch cña tõng thöa cho nhãm kh¸c vµ ®Ó mçi nhãm cã ®ñ thêi gian m« t¶ çc phiÕu cña m×nh. Lu«n ®Ó b¶n ®å cña b¶n s½n sµng ®Ó gióp ng−êi d©n cã thÓ tham kh¶o khi m« t¶ tõng l« rõng.


(5) §−a thêi gian chuÈn cho mçi nhãm ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc cña m×nh (vÝ dô kho¶ng 1 giê) vµ yªu cÇu hä b¾t ®Çu tiÕn hµnh. §¶m b¶o mçi nhãm biÕt c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn cña m×nh vµ lu«n kiÓm tra xem hä cã khã kh¨n g× kh«ng.

(6) §Õn thêi gian kÕt thóc theo nh− tho¶ thuËn th× yªu cÇu mäi ng−êi tËp chung l¹i thµnh mét nhãm.

(7) Yªu cÇu mäi ng−êi tr×nh bµy th«ng tin mµ hä ghi l¹i trªn tõng phiÕu. Sau khi mçi nhãm tr×nh bµy ng¾n phÇn m« t¶ cña m×nh, yªu cÇu çc nhãm kh¸c cho ý kiÕn lµ hä ®ång ý víi ý kiÕn ®ã kh«ng hay cã g× ®Ó bæ sung hay kh«ng.

(8) Nãi cho häc viªn biÕt thêi gian cßn l¹i häc viªn cÇn ph¶i ®o ®¹c/ ®iÒu tra mét l«. Yªu cÇu häc viªn cho biÕt l« nµo lµ tèt nhÊt ®Ó ®o ®Õm. Mét sè chØ tiªu nh− sau:

§−êng ®i - nÕu l« nµo qu¸ xa th× mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó ®i trong kho¸ häc L©m s¶n - mét l« cã thÓ tho¶ m·n c©u tr¶ lêi “Bµ con cã thÓ khai th¸c l©m s¶n g× ë l« nµy trong 5 n¨m tíi kh«ng” th× ®©y lµ mét l« rõng tèt dµnh cho viÖc thùc hiÖn ®o ®¹c/ ®iÒu tra thùc hµnh cho kho¸ häc. LÞch sö khai th¸c - nÕu mét l« rõng khai th¸c liªn tôc th× ®ã lµ ®Þa ®iÓm tèt ®Ó xem xÐt çc tµi nguyªn rõng mét çch chi tiÕt ®Ó xem liÖu rõng cã khai th¸c ®Õn møc c¹n kiÖt kh«ng.

Tr×nh bµy vµ th¶o luËn vÒ çc phiÕu m« t¶

(9) Thèng nhÊt l« rõng sÏ ®−îc sö dông cho môc ®Ých ®µo t¹o.


BiÓu 3 M« t¶ chung vÒ l« rõng Ngµy……..…..

Tªn b¶n ………………………………………………………………… h−íng tíi rõng tõ trung t©m b¶n

Ng−êi ghi chÐp………………………………………………………………………………………………………………………

Tªn l« rõng……………….….………………….……………………………diÖn tÝch [ha)……….…………………..…

§i tõ b¶n ®Õn l« rõng nµy mÊt bao nhiªu thêi gian?

Ýt h¬n 1 tiÕng tõ 1- 2 tiÕng h¬n 2 tiÕng §−êng ®i

Rõng Vèi thuèc-DÎ chiÕm ®a sè §é tuæi rõng

Rõng hçn giao gç tre giµ c©y gç cét non Lo¹i rõng/ tuæi rõng

Rõng víi çc loµi c©y kh¸c

Bµ con cã thÓ khai th¸c l©m s¶n t¹i l« rõng nµy trong 5 n¨m tíi kh«ng?

cã kh«ng

NÕu kh«ng khai th¸c ®−îc, bµ con cho biÕt lý do t¹i sao kh«ng cã l©m s¶n ®Ó khai th¸c?

Bµ con liÖt kª 3 l©m s¶n chÝnh bµ con cã thÓ khai th¸c ®−îc tõ l« rõng nµy.

L©m s¶n

Bµ con cho biªt trong l« rõng cã tre/ luång ®Ó sö dông kh«ng?

nhiÒu chót Ýt kh«ng cã Tre

Rõng bÞ ch¸y lÇn cuèi cïng khi nµo

trong vßng 5 n¨m gÇn ®©y

kh«ng cã trong vßng 5 n¨m gÇn ®©y

kh«ng cã trong vßng 10 n¨m gÇn ®©y

ch−a bao giê

Nguy c¬ ch¸y rõng

§¸nh gi¸ thùc tr¹ng cá d¹i phñ trªn tÇng mÆt ®Êt.

®· bÞ phñ nhiÒu h¬n 50% bÞ phñ Ýt h¬n 50% (song th−êng xuyªn)

hiÖn t¹i kh«ng bÞ che phñ Cá d¹i che phñ

KiÓm tra møc ®é ch¨n th¶ trong l« rõng th«ng qua çc dÊu hiÖu nh− cã ph©n gia sóc, khu vùc bÞ giÉm ph¸, cá mäc l¬ th¬, c©y cá bÞ gÆm nhÊm...)

møc ®é cao møc ®é trung b×nh møc ®é thÊp kh«ng cã Møc ®é ch¨n th¶

LÇn khai th¸c cuèi cïng ®−îc tiÕn hµnh khi nµo?

N¨m khai th¸c cuèi cïng nh÷ng c©y ®ang sèng n¨m

LÇn khai th¸c cuèi cïng nh÷ng c©y ®· chÕt vµ bÞ ®æ n¨m Thêi ®iÓm khai th¸c tr−íc ®©y

Nh÷ng l©m s¶n kh¸c ®−îc khai th¸c?

B T

N §


PhÇn 4. Nhu cÇu l©m s¶n Môc tiªu • Nh»m t×m ra l©m s¶n nµo d©n b¶n cÇn vµ sè l−îng lµ bao nhiªu

KÕt qu¶ • Mét biÓu thÓ hiÖn çc l©m s¶n chÝnh mµ d©n b¶n dïng trªn c¬ së ®ã còng thÓ hiÖn sè l−îng cÇn thiÕt cho mçi hé lµ bao nhiªu

Tµi liÖu • GiÊy A0 vµ bót mµu

Thêi gian • 1 giê Ghi chó cho gi¶ng viªn Bµi tËp nµy dµnh cho c¶ líp thùc hiÖn. Tuy nhiªn còng cã thÓ thùc hiÖn bµi tËp nµy lµm

bµi tËp cho çc nhãm nhá vµ nÕu ®−îc th× cã nhãm nam vµ nhãm n÷ v× mçi nhãm môc tiªu l¹i sö dông l©m s¶n kh¸c nhau. VÝ dô: phô n÷ cã thÓ tr×nh bµy çc s¶n phÈm hä cÇn trong khÝ ®ã nam giíi l¹i kh«ng thÓ hiÖn çc s¶n phÈm ®ã. V× thÕ nÕu lµm theo çch nµy th× gi¶ng viªn cã thÓ cã ®−îc mét danh s¸ch ®Çy ®ñ h¬n vÒ çc l©m s¶n mµ d©n b¶n cÇn. Gi¶ng viªn cÇn nhí r»ng sau bµi tËp nµy ®−îc thùc hiÖn bíi 2 nhãm vµ gi¶ng viªn cÇn

dµnh cho mçi nhãm ®ñ thêi gian ®Ó tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm m×nh. Çc b−íc tiÕn hµnh

(1) Yªu cÇu tÊt c¶ häc viªn nãi tªn çc s¶n phÈm l©m s¶n mµ hä cã thÓ cã tõ rõng cña b¶n m×nh (cã thÓ nh¾c l¹i phÇn bµi tËp ®· thùc hiÖn tr−íc ®ã vµ môc tiªu qu¶n lý). Gi¶ng viªn lªn kiÓm tra chÐo xem tÊt c¶ çc lo¹i l©m s¶n ®· ®−îc ®Ò cËp ch−a. Cã thÓ cÇn thiÕt m« t¶ mét sè s¶n phÈm theo nhãm. VÝ dô: tre cã thÓ chia ra loµi tre lín (lµm nhµ) hay nhá (®an l¸t) hay ®Ó lÊy m¨ng (®Ó ¨n ).

Danh s¸ch l©m s¶n

(2) Häc viªn sÏ ®−a ra nhiÒu l©m s¶n, hay viÕt tÊt c¶ lªn giÊy khæ A). Gi¶ng viªn lu«n nhí r»ng phÇn nµy kh«ng ®Ò cËp ®Õn tÝnh s½n cã cña çc s¶n phÈm nh− ®¬n gi¶n h¬n chØ ®Ò cËp ®Õ çc l©m s¶n mµ ng−êi d©n cÇn vµ sö dông.

(3) Khi mµ gi¶ng viªn ®· hµi lßng víi danh s¸ch hoµn chØnh, kÎ cét thø hai. Víi cét nµy cè g¾ng thÓ hiÖn sè l−îng l©m s¶n b×nh qu©n trªn mét hé cho mét n¨m (nÕu kh«ng th× sè l−îng l©m s¶n c¶ b¶n dïng cho 1 n¨m). Tuy nhiªn viÖc nµy mÊt kh¸ nhiÒu thêi gian th¨m dß ®Ó t×m ra tr¶ lêi. ViÖc quan träng lµ lu«n lu«n kiÓm tra chÐo çc c©u tr¶ lêi nÕu gi¶ng viªn cho r»ng c©u tr¶ lêi ®Çu tiªn cã thÓ lµ kh«ng phï hîp!

(4) VÏ cét thø 3. Víi cét nµy cè g¾ng −íc tÝnh nhu cÇu cña c¶ b¶n trªn 1 n¨m cho tõng lo¹i l©m s¶n. Gi¶ng viªn cã thÓ hái d©n b¶n xem b¶n cã bao nhiªu hé råi nh©n sè cña 1 hé víi sè hé.

Nhu cÇu l©m s¶n cña b¶n (5) Sau khi kÕt thóc phÇn nµy gi¶ng viªn cã thÓ cã −íc tÝnh nhu cÇu

l©m s¶n cña c¶ b¶n. Tuy nhiªn sÏ kh«ng thÓ ®óng 100% song chØ sè quan träng vÒ nhu cÇu cña tõng lo¹i l©m s¶n.

(6) Gi÷ biÓu nµy trªn khæ giÊy lín v× sÏ cÇn nã cho çc bµi tËp sau


BiÓu 4 Tr×nh bµy cho ®¸nh gi¸ nhu cÇu sö dông l©m s¶n

L©m s¶n

Sè l−îng dïng cho tõng hé

(1 n¨m) Tæng sè l−îng dïng cho c¶

b¶n/ n¨m


PhÇn 5. ChuÈn bÞ ®i ra thùc ®Þa Môc tiªu • Nh¨m gi¶i thÝch cho häc viªn hiÓu vÒ viÖc ®i ra thùc ®Þa ngµy h«m sau

vµ sÏ lµm g× ë trªn thùc ®i¹ • Nh»m tiÕt kiÖm thêi gian trªn thùc ®Þa vµ tr¸ch çc nhÇm lÉm kh«ng cÇn

thiÕt • §Ó quyÕt ®Þnh l« rõng nµo sÏ ®i thùc ®Þa ngµy h«m sau vµ bao nhiªu «

mÉu cÇn thùc hiÖn

kÕt qu¶ • TÊt c¶ häc viªn cã thÓ hiÓu ®−îc viÖc g× cÇn thùc hiÖn ë trªn thùc ®Þa • TÊt c¶ häc viªn lµm quen víi nhãm cña m×nh vµ biÕt vai trß cña b¶n

th©n m×nh trong nhãm ®ã • Thèng nhÊt vÒ l« rõng nµo sÏ ®−îc ®o ®Õm

Tµi liÖu • Th−íc ®Ó ®o (th−íc ®o ®−êng kÝnh ngang ngùc) • Hai bé D©y thõng (d©y thõng 20m víi 1 nót th¾t t¹i chç 10m vµ 2 ®o¹n

d©y kh¸c 2 x 10m víi nót th¾t ë gi÷a) • GiÊy khæ A0 vµ bót mµu • B¶n ®å ¶nh vµ giÊy bãng kÝnh thÓ hiÖn çc ranh giíi cña çc l« rõng • Th−íc ®Ó ®o kho¶ng çch • Çc khæ giÊy ®−îc c¾t t−¬ng −íng víi cÊp ®−êng kÝnh • Tê b−ím Ðp bãng kÝnh giíi thiÖu çch ®o ®¹c ®iÒu tra (xem phô lôc 3)

Thêi gian • 1 giê

BiÓu 5 Sè « mÉu trªn l« rõng

Ghi chó cho gi¶ng viªn Néi dung phÇn nµy nh»m gióp tæ

chøc tèt ngµy ®i thùc ®Þa h«m sau. Thùc hµnh trªn thùc ®Þa sÏ dÔ dµng h¬n nÕu häc viªn biÕt r»ng hä sÏ lµm g× vµo h«m sau. Tuy nhiªn viÖc häc qua lµm thùc tÕ lµ çc hiÖu qu¶ nhÊt v× thÕ mµ kh«ng nªn mong ®îi mäi thø râ rµng trong phÇn néi dung nµy.

Tèt h¬n lµ gi¶ng viªn kh«ng trao cho häc viªn çc tµi liÖu còng nh− dông cô cho ngµy h«m sau v× hä cã thÓ ®Ó quªn. Cè g¾ng ®Ó häc viªn lµm quen víi çc dông cô hä cÇn ph¶i sö dông ngµy h«m sau. Gi¶ng viªn nhí nh¾c häc viªn mang dao ra thùc ®Þa! Gi¶ng viªn còng nh¾c häc viªn mét lÇn n÷a lµ tõng ng−êi thuéc nhãm nµo. Hä sÏ gÆp ë

®©u vµ b¾t ®Çu khi nµo cho ngµy thùc hµnh h«m sau.

DiÖn tÝch l« rõng Sè « mÉu (10 x 10 m)D−íi 4 ha Ýt nhÊt 2Tõ 4-10 ha Ýt nhÊt 5Tõ 10-30 ha Ýt nhÊt 10Tõ 30-70 ha Ýt nhÊt 25Tõ 70-120 ha Ýt nhÊt 35Tõ 120-200 ha Ýt nhÊt 50Trªn 200ha Ýt nhÊt 80


Çc b−íc tiÕn hµnh (1) Gi¶i thÝch víi häc viªn môc tiªu cña viÖc nµy lµ chuÈn bÞ cho

viÖc ®i ra thùc ®Þa ngµy h«m sau. Cho ng−êi d©n biÕt viÖc nµy còng ph¶i ®−îc thùc hiÖn bëi 2 nhãm lµm viÖc riªng biÖt. Yªu cÇu ng−êi d©n lµ tÊt c¶ c©y cÇn ®−îc ®o ®¹c/ ®iÒu tra trªn tõng « mÉu. Mçi nhãm sÏ thùc hiÖn 3 « mÉu.

Giíi thiÖu

(2) Gi¶i thÝch sè « mÉu trªn mét thöa rõng tuú thuéc vµo diÖn tÝch cña l« rõng. BiÓu trªn giíi thiÖu bao nhiªu « mÉu sÏ cÇn cho çc l« rõng cã diÖn tÝch kh¸c nhau.

(3) Sö dông giÊy khæ A0 ®Ó giíi thiÖu ®−êng ph¸t tuyÕn sÏ nh− thÕ nµo tõ b×a rõng ®Ó lËp tõng « mÉu

ph¸t tuyÕn

(4) Gi¶i thÝch mçi « m©u sÏ çch nhau 50 m theo ®−êng ph¸t tuyÕn. Xem thªm tµi liÖu ph¸t tay thÓ hiÖn viÖc lËp ®−êng ph¸p tuyÕn cã sö dông cäc. PhÇn nµy còng ®−a ra çch sö dông d©y thõng 25 m ®o kho¶ng çch gi÷a 2 « mÉu.

lËp « mÉu (5) VÏ h×nh cña « mÉu lªn giÊy khæ A0. ChØ cho häc viªn tê b−ím ph¸t tay thÓ hiÖn çch lËp « mÉu (phô lôc 3). Gi¶i thÝch cho häc viªn « mÉu (10 x 10m) vµ vÏ mét vµi c©y ë trong « mÉu. Gi¶i thÝch cho häc viªn çch sö dông 2 d©y thõng 10 m ®Ó t×m ®iÓm ®¸nh dÊu 4 gãc cña « mÉu vµ khi t×m ®−îc mçi gãc sÏ dïng 1 cäc thÊp ®Ó ®¸nh dÊu.

(6) Còng sö dông phÇn tr×nh bµy trªn chØ cho ng−êi d©n çc c©y sÏ ®−îc ®o ®¹c/ ®iÒu tra ë trªn « mÉu vµ çc c©y ë ngoµi sÏ ®−îc bá qua. Gi¶ng cho häc viªn vÒ th−íc mµu vµ çch sö dông th−íc mµu ®Ó ®o c©y ë trong « mÉu. Gi¶i thÝch mçi mµu ë trªn th−íc thÓ hiÖn cÊp ®−êng kÝnh cña c©y. §Ó cho ng−êi d©n dïng th−íc thùc hµnh ®o.

®o ®Õm

(7) §−a cho häc viªn xem çc h×nh trßn ®−îc c¾t b»ng giÊy thÓ hiÖn kÝch cì ®−êng kÝnh kh¸c nhau cña c©y. Hái hä xem mçi mµu trªn th−íc thuéc c©y cÊp ®−êng kÝnh nµo. Dïng th¶o luËn ®Ó nãi vÒ cÊp ®−êng kÝnh cña c©y kh¸c nhau. Hái “C©y cì chõng nµy sÏ lµm vµo viÖc g×?”

« nhá t¸i sinh

(8) Gi¶i thÝch lµ ®o ®Õm tÊt c¶ nh÷ng c©y cao h¬n 1,3 m ë trong nöa « mÉu 5 x 10 m phÝa bªn ph¶i ®−êng ph¸t tuyÕn (D©y thõng 20 ë gi÷a). Cßn phÝa bªn tr¸i chØ ®o ®Õm nh÷ng c©y cã ®−êng kÝnh trªn 8cm (B¾t ®Çu tõ cÊp ®−êng kÝnh mµu ®en). C©y t¸i sinh sÏ ®−îc ®Õm ë trong « m©u nhá ë 4 gãc nhá cña « lín. Dïng tê b−ím ph¸t tay (phô lôc 3) vµ vÏ trªn giÊy AO m« t¶ viÖc lËp « mÉu nhá. SÏ cã 4 « mÉu nhá (diÖn tÝch 2 X 2 m) ë 4 gãc cña « mÉu lín vµ chØ ®Õm c©y thÊp h¬n 1,3 m.

tre (9) Gi¶i thÝch víi çc lo¹i tre th× chØ ®Õm sè l−îng c©y tre vµ sè khãm cña c©y tre to mµ kh«ng ®o ®−êng kÝnh cña c©y tre ë trªn « 10 x 10 m.

(10) Tr−íc khi kÕt thóc phÇn nµy, gi¶ng viªn cÇn kiÓm tra l¹i víi tÊt c¶ häc viªn vÒ hä sÏ thuéc nhãm nµo, ai lµ nhãm tr−ëng vµ « rõng nµo hä sÏ thùc hµnh ngµy h«m sau.


PhÇn 6. §o ®Õm ë trªn thùc ®Þa Môc tiªu • Nh»m ®o ®¹c/ ®iÒu tra sè c©y vµ kÝch cì ®−êng kÝnh çc c©y trªn mét «

mÉu • Nh»m ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng l©m s¶n cã thÓ khai th¸c ®−îc ë trªn l« rõng

nµy • Nh»m x¸c ®Þnh ®−îc vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt vµ c¬ héi thuËn lîi cña l«

rõng • Nh»m cung cÊp çc th«ng tin x¸c ®Þnh vÒ sè l−îng dïng cho viÖc sö

dông vµ theo dâi

KÕt qu¶ • Çc phiÕu ®−îc ®iÒn cña mçi l« ®−îc ®o ®Õm. (Sè l−îng cã thÓ tuú thuéc cña vµo sè ng−êi vµ diÖn tÝch cña l« rõng thuéc kho¸ häc)

• Häc viªn ®Æc biÖt lµ ng−êi d©n lµm quyen víi çc khÝa c¹nh thùc hµnh khi ®o ®¹c/ ®iÒu tra « mÉu

VËt liÖu • Çc phiÕu ®Ó ®iÒn vÒ « mÉu vµ tËp tr×nh ký ®Ó viÕt khi ®i ra rõng • Th−íc mµu ®Ó ®o (th−íc thÓ hiÖn ®o ®−êng kÝnh ngang ngùc) • D©y thõng 20 m • D©y ®Ó x¸c ®Þnh ®−êng ranh giíi cña « (2 d©y x 10 m) • B¶n copy cña tê b−ím m« t¶ çch lËp « (xem phô lôc 3) • PhÊn b¶ng ®Ó ®¸nh dÊu c©y • 4 cäc x 2 m (cã thÓ chÆt trùc tiÕp ë rõng) • B¶n ®å thÓ hiÖn rõng cña b¶n

Thêi gian • 3 tiÕng cho phÇn nµy tuú thuéc vµo ®Þa ®iÓm cña l« rõng vµ sè « mÉu cÇn ®−îc ®o ®Õm. Vµ cuèi cïng th× cÇn hoµn thµnh 10 « mÉu trong mét ngµy (cã thÓ hoµn thµnh lÊy mÉu 1 l« rõng)

Ghi chó cho gi¶ng viªn Thùc hµnh trªn thùc ®Þa cã thÓ ®−îc thùc hiÖn bëi 2 nhãm nhá trong suèt qu¸ tr×nh ®µo

t¹o. Mçi nhãm sÏ ®o vµ ghi l¹i sè liÖu cña « mÉu riªng biÖt víi nhãm kh¸c. ViÖc nµy sÏ gióp çc nhãm cã thÓ thùc hiÖn ®−îc nhiÒu « mÉu h¬n vµ ®Ó cho tÊt c¶ çc häc viªn cã c¬ héi tham gia Víi « mÉu ®Çu tiªn, tÊt c¶ häc viªn vµ gi¶ng viªn cïng thùc hiÖn. ViÖc nµy cã thÓ dÉn ®Õn

khã hiÓu song häc viªn sÏ tiÕp thu rÊt nhanh sau « mÉu ®Çu tiªn vµ çc « mÉu sau sÏ dÔ dµng h¬n cho hä trong viÖc thiÕt lËp « m©u vµ ®o ®Õm. Víi mçi nhãm lµm viÖc ë trªn thùc ®Þa mçi ng−êi sÏ lµm mét viÖc kh¸c nhau. BiÓu 5 thÓ

hiÖn thµnh phÇn cña nhãm gåm 5 ng−êi. NÕu nh− co qu¸ nhiÒu ng−êi mét sè häc viªn sÏ kh«ng thÓ tham gia.


BiÓu 6 Thµnh phÇn cña nhãm ghi chÐp

Tªn C«ng viÖc chÝnh C«ng viÖc kh¸c Ng−êi ghi chÐp

Ghi l¹i çc th«ng tin cña « mÉu vµo phiÕu cã mÉu cho s½n

¦íc tÝnh ®é dèc vµ tû lÖ che phñ

Ng−êi ®o ®¹c §o ®−êng kÝnh sö dông th−íc mµu X¸c ®Þnh loµi c©y Ng−êi ®¸nh dÊu phÊn

§¸nh dÊu c©y ®· ®o b»ng phÊn QuyÕt ®Þnh xem c©y nµo cã thÓ cho gç

Ng−êi cÇm d©y (x2)

LËp « dïng d©y thõng 10 m LËp « t¸i sinh (2 x 2 m) vµ ®Õm c©y t¸i sinh

TÊt c¶ mäi ng−êi

Cïng nhau x¸c ®Þnh ®−êng ph¸t tuyÕn ®Ó lËp « mÉu (dïng cäc tre), ®o kho¶ng çch çch 50m gi÷a çc « dïng ®o¹n thõng 20 m

5 ng−êi Çc b−íc tiÕn hµnh

1 TÊt c¶ häc viªn cïng ®i ®Õn ®iÓm lùa chän b¾t ®Çu viÖc lËp « mÉu ®Çu tiªn cho l« rõng ®· ®−îc chän. Sö dông b¶n ®å thÓ hiÖn rõng cña b¶n ®Ó m« t¶ ®iÓm b¾t ®Çu chÝnh s¸c thÓ hiÖn häc viªn ®ang ë ®©u. Sö dông b¶n ®å thèng nhÊt h−íng ®i cho ®−êng ph¸t tuyÕt. VÝ dô: tõ h−íng T©y hay B¾c. NÕu cã thÓ, ®−êng ph¸t tuyÕn cho thÓ ch¹y lªn hay xuèng dèc h¬n lµ ch¹y chÐo qua khu rõng.

2 Dïng la bµn (nÕu gi¶ng viªn cã la bµn) ®Ó cã ®−îc ®Þnh h−íng s¬ khëi vÒ ®−êng ph¸t tuyÕn vµ ®¶m b¶o lµ ®−íng ph¸t tuyÕn sÏ ®i qua l« rõng. Mét ng−êi gi÷ cäc tre ®øng ë ®iÓm b¾t ®Çu. Ng−êi thø hai chuyÓn dÞch dÇn th¼ng theo h−íng ®Þnh tr−íc vµ ®øng ë ®ã vÉn cã thÓ nh×n tiÕp vÒ phÝa tr−íc. Ng−êi ®øng ë ®Çu bè trÝ hai ng−êi ®øng sau chuyÓn dÞch ®Ó giãng thµnh mét hµng xem thªm phô lôc 3. Chó ý lµ viÖc nµy kh«ng cÇn ®é chÝnh x¸c cao mµ chØ cÇn th¼ng hµng lµ ®−îc.

lËp « mÉu ®Çu tiªn

3 Khi mµ ®−êng ph¸t tuyÕn ®· ®−îc giãng t−¬ng ®èi th¼ng, ®o lÊy kho¶ng çch 50m tõ ®iÓm ®Çu b»ng d©y thõng 20 m. §iÓm míi nµy sÏ lµ ®iÓm b¾t ®Çu cña mét « mÉu. §¸nh dÊu ®iÓm nµy sö dông cäc ®ãng xuèng ®Êt.

4 Sö dông çc th«ng tin ë tê b−ím phô lôc 3 ®Ó cã thªm chi tiÕt vÒ çch lËp « mÉu. DiÖn tÝch cña « mÉu phô lµ 10 x 10 m. Çc gãc cña « mÉu ®−îc lËp b»ng çch lÊy çc ®iÓm cña hai ®Çu d©y thõng vµ mçi d©y thõng ®· ®−îc buéc nót ë gi÷a.

LËp « mÉu

5 Cè g¾ng lËp « cµng vu«ng cµng tèt vµ ®¸nh dÊu çc c¹nh bëi çc cäc nhá

6 Ng−êi ghi chÐp cã thÓ b¾t ®Çu ghi l¹i çc th«ng tin vµo phiÕu dµnh cho « mÉu. Ng−êi ghi chÐp còng ph¶i ghi l¹i tªn, tªn cña b¶n, l« rõng vµ « mÉu ®Çu tiªn.

7 ¦íc tÝnh ®é më cña t¸n. Sö dông tranh ë phô lôc 3 ®Ó h−íng dÉn. ¦íc tÝnh ®é dèc cña « (dèc, dèc th−êng vµ kh«ng dèc). Khoanh vßng lùa chän mµ m« t¶ tèt nhÊt.

8 B¾t ®Çu ®o ®¹c c©y ë phÝa bªn ph¶i ®−êng ph¸t tuyÕn cña « mÉu. Víi nh÷ng c©y cã chiÒu cao lín h¬n 1,3m, dïng th−íc mµu ®Ó ®o ®−êng kÝnh ë tÇm cao ngang ngùc (dbh).

9 Víi tÊt c¶ nh÷ng c©y b¹n ®o ®Õm bao gåm c¶ nh÷ng c©y t¸i sinh, cÇn ghi l¹i xem ®ã lµ loµi c©y gç hay kh«ng b»ng çch ®¸nh dÊu sao (*) bªn c¹nh tªn c©y. B¹n sÏ cÇn th«ng tin nµy sau trong suèt qu¸ tr×nh ph©n tÝch d÷ liÖu.

Ghi chÐp çc th«ng tin cña « mÉu

10 Ng−êi ®o ®¹c nªn ®äc tªn loµi c©y vµ mµu cña th−íc khi ®o c©y ®ã. CÇn ghi l¹i c©y ®ã cã th©n th¼ng hay kh«ng vµ c©y ®ã cã thÓ phï hîp cho viÖc lÊy gç vÒ sau ☺ hay kh«ng cã kh¶ n¨ng cho gç


11 Sau khi ®o ®¹c/ ®iÒu tra vµ ghi l¹i c©y nµo th× dïng phÊn ®¸nh d©u c©y ®ã ®Ó tr¸nh l¹i ph¶i ®o ®¹c/ ®iÒu tra l¹i.

12 Sau khi ®o ®¹c phÝa bªn ph¶i « phô, tiÕp tôc víi phÝa bªn tr¸i vµ chØ ®o nh÷ng c©y cao trªn 8cm dbh (CÊp ®−êng kÝnh ®en)

13 ViÖc tiÕp theo lµ lËp « mÉu nhá 2 x 2 m t¹i mçi gãc cña « mÉu b»ng çch sö dông cäc tre cã chiÒu dµi 2 m

14 Víi çc « mÉu nhá, ®Õm çc c©y t¸i sinh. ChØ ®Õm çc c©y mµ sau nµy cã thÓ trë thµnh gç bá qua c©y bôi vµ çc c©y kh¸c.

15 §Õm sè c©y tre lín ë trong « phô 10 x 10 m vµ chØ ®Õm ë çc bôi tre sèng bá qua çc c©y tre mµ kh«ng cã môc ®Ých sö dông vµ bôi chÕt.

16 Sau khi ®o ®Õm xong trong « phô 10 x10 m, lËp tiÕp 1 « phô thø 2 10x10m ngay c¹nh ®ã b»ng çch dÞch ®o¹n thõng 10 m t¹i « phô cò ®i 20m vÒ phÝa tr−íc nh− m« t¶ trong phô lôc 3.

17 Khi çc th«ng tin trong « phô thø 2 ®· ®−îc ghi chÐp, dïng ®o¹n thõng 20 m nh− ®· miªu t¶ ë phÇn tr−íc vµ kÐo tiÕp theo ®−êng th¼ng 50 m ®Ó lËp « kÕ tiÕp.


BiÓu 7 PhiÕu l©y mÉu theo l«

PHIÕU LÊY MÉU THEO L« Ng−êi ghi chÐp ...........................................................................Ngµy................................................Mµu ®Êt................................................ Tªn b¶n.....................................................L« rõng sè ..........................Tªn ®Þa ph−¬ng khu vùc ®iÒu tra....................................... Sè cña « mÉu.................................. §é che phñ Më Trung b×nh Dµy ®Æc

Tªn c©y b¶n ®Þa C©y t¸i sinh (B) (A) Kh¶ n¨ng cho gç (A) Kh«ng cã kh¶ n¨ng cho gç (A)

(§¸nh dÊu lo¹i c©y cho gç víi dÊu *) chiÒu cao d−íi ngùc mµu tr¾ng vµng ®en kÎ säc xanh chÊm ®á ®en kÎ säc xanh chÊm ®á

Tæng sè c©y tre trªn « mÉu

☺

Dèc trung b×nh

Kh«ng dèc

Dèc

§é dèc


PhÇn 7. Ph©n tÝch d÷ liÖu Môc ®Ých • §Ó biªn so¹n vµ tæng hîp sè liÖu cho l« rõng • Gióp tr×nh bµy d÷ liÖu mét çch mµ ng−êi d©n cã thÓ hiÓu dÔ dµng sö

dông biÓu ®å • Gióp cho d©n b¶n th¶o luËn sè liÖu ®ã cã nghÜa lµ g× trong viÖc lËp kÕ

ho¹ch qu¶n lý b¶o vÖ vµ sö dông l©m s¶n kÕt qu¶ • Hoµn thiÖn phiÕu tæng hîp cho mçi l« rõng • Cã çc biÓu ®å thÓ hiÖn c©y cho gç víi çc cÊp ®−êng kÝnh kh¸c nhau

vµ çc loµi c©y kh¸c nhau • §−a ra ®−îc çc chØ sè dù ®o¸n vÒ khèi l−îng cã thÓ khai th¸c ®Æc biÖt

lµ gç vµ cñi VËt liÖu • PhiÕu tæng hîp l« rõng (1 phiÕu/ l« rõng) • M¸y tÝnh bá tói • GiÊy khæ A0, bót mµu vµ bói nhí dßng • Th−íc lín cã ®¬n vÞ ®o l−êng Thêi gian • 3 giê (tuú thuéc vµo sè l−îng « mÉu) Ghi chó cho gi¶ng viªn ViÖc tæng hîp d÷ liÖu lµ mét

b−íc rÊt khã víi ng−êi d©n. Mét çn bé ghi chÐp tèt lµ cÇn thiÕt (tèt nhÊt lµ çn bé khuyÕn l©m hay ng−êi nµo ®ã cã thÓ viÕt vµ tÝnh to¸n). ViÖc gi¸m s¸t còng sÏ gióp theo s¸t suèt qu¸ tr×nh tÝnh to¸n sÏ cÈn thËn h¬n. Còng kh«ng mong ®îi ng−êi d©n

cã thÓ tÝnh to¸n viÖc nµy v× thÕ mµ cÇn cã hç trî tõ çn bé khuyÕn l©m. B»ng çch theo s¸t qu¸ tr×nh tÝnh to¸n chÝnh x¸c th× míi tÝnh trùc tiÕp tæng sè c©y cho c¶ l« rõng trªn c¬ së sè liÖu tõ çc « mÉu. CÇn chó ý khi tÝnh chØ sè a vµ chØ sè b tr−íc khi tÝnh tæng cho c¶ l« rõng. Gi¶ng viªn nªn ghi nhí nÕu cã

çn bé hç trî lµm víi d©n th× kÕt qu¶ sÏ cao h¬n rÊt nhiÒu. Ng−êi d©n còng sÏ nhËn thøc ®−îc sè liÖu vÒ l« rõng cña b¶n m×nh ®−îc sö dông khi lËp kÕ ho¹ch. Lµm çch nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi d©n tham gia khi tæng hîp l¹i sè liÖu cña çn bé ghi chÐp l¹i. ViÖc ph©n tÝch d÷ liÖu cÇn ph¶i thùc hiÖn ngay sau ®ã khi vÉn cßn míi víi ng−êi d©n v× võa míi thu thËp trªn thùc ®Þa.

Çch tÝnh ¤ phô (A) 2 x 10 x 10m = 0,02 ha ¤ phô (B) 2 x 5 x 10m = 0,01 ha ¤ t¸i sinh (C) 8 x 2 x 2m = 0,0032 ha. NÕu z lµ sè « mÉu ®−îc ®o ®¹c ë l« rõng th× tæng diÖn tÝch « phô ®· ®o lµ (A)=z x 0,02 ha Víi « phô (B): Tæng diÖn tÝch çc « ®· ®o =z x 0,01 ha

Víi çc « t¸i sinh: tæng diÖn tÝch çc « ®· ®o = z x 0,0032 ha §Ó cã tæng sè cho c¶ l« rõng, th× lÊy tæng diÖn tÝch cña l« rõng chia cho çc sè VÝ dô: Thõa sè a = DiÖn tÝch l« rõng/ z x 0,02 vµ Thõa sè b = DiÖn tÝch l« rõng/z x 0,01 Thõa sè c = DiÖn tÝch l« rõng/z x 0,0032 NÕu cÇn tÝnh tæng sè cho mét ha th× chØ cÇn chia tæng sè c©y cña c¶ l« rõng cho tæng diÖn tÝch VÝ dô. Tæng sè c©y/ ha = Tæng sè c©y cña l« / diÖn tÝch cña l«


Çc b−íc tiÕn hµnh (1) ChuÈn bÞ phiÕu tæng hîp theo l« rõng ®iÒn vµo çc « vÒ tªn

b¶n, tªn l« rõng, diÖn tÝch, sè « mÉu vµ tÝnh çc chØ sè a, b theo c«ng thøc trªn.

(2) Häc viªn ngåi xung quanh ng−êi ghi chÐp ngåi ë gi÷a. Ph©n ph¸t cho ng−êi d©n ngåi xung quanh çc phÕu ®· ®−îc ®iÒn ®Çy ®ñ th«ng qua viÖc lÊy sè liÖu tõ rõng buæi tr−íc.

(3) Yªu cÇu häc viªn ®äc tªn çc loµi c©y cã ë trong phiÕu cña m×nh. Víi mçi loµi c©y, gi¶ng viªn cÇn mäi ng−êi thèng nhÊt lµ phï hîp ®Ó lµm gç hay kh«ng vµ ®Ó ë mét bªn, viÕt tÊt c¶ çc c©y cho cñi sang mét bªn kh¸c cña tê giÊy AO. Cuèi cïng th× sÏ tËp hîp ®−îc mét danh s¸ch thèng nhÊt cña tÊt c¶ mäi ng−êi trong ®ã thÓ hiÖn c¶ c©y cho gç vµ c©y cho cñi.

(4) Yªu cÇu häc viªn dïng bót nhí dßng ®¸nh dÊu çc hµng gåm çc c©y cho gç trªn phiÕu. T¸c dông cña viÖc nµy ph©n chia hai loµi c©y cho gç vµ cho cñi riªng biÖt.

(5) Hái tõng häc viªn vÒ sè c©y t¸i sinh cña c©y cho gç. Häc viªn cÇn céng tæng sè c©y t¸i sinh ë phiÕu cña m×nh. Ng−êi ghi chÐp lÇn l−ît hái tõng häc viªn ®äc tæng sè c©y t¸i sinh tõ ng−êi ®Çu ®Õn ng−êi cuèi cïng. Sau ®ã ng−êi ghi chÐp sÏ céng tæng l¹i vµ viÕt sè tæng vµo « thÓ hiÖn c©y t¸i sinh cho gç.

(6) Trë l¹i b−íc 4 song cho çc c©y mµu tr¾ng ë trªn phiÕu (< 5cm ®−êng kÝnh ngang ngùc) vµ tiÕp tôc chØ ghi sè tæng çc c©y cã kh¶ n¨ng cho gç.

Hoµn thiÖn phiÕu tæng hîp theo l« rõng

(7) TiÕp tôc víi çc c©y kh¸c nh− vµng, ®ªn... cã kh¶ n¨ng cho gç

☺ vµ sau ®ã víi çc c©y kh«ng cã kh¶ n¨ng cho gç (8) TiÕp tôc hái häc viªn vÒ tæng sè çc loµi c©y cßn l¹i víi çc loµi

c©y kh¸c thuéc çc dßng kh«ng dïng bót nhí dßng ë trªn phiÕu. §iÒn tæng sè cña l« rõng vµo phiÕu vµ t−¬ng tù lÇn l−ît hái vµ ®iÒn cho tÊt c¶ çc mµu cho ®Õn khi ng−êi d©n ®−a ra hÕt çc c©y ë trong phiÕu cña m×nh.

(9) Cuèi cïng th× yªu cÇu hä ®äc sè c©y tre trªn çc phiÕu cña häi. §iÒn tæng sè vµo phiÕu.

(10) §Ó cã ®−îc tæng sè cho c¶ l« rõng (cho tÊt c¶ çc « cßn l¹i trªn phiÕu) nh©n sè cã ®−îc víi çc chØ sè. Yªu cÇu lµm ®óng. ChØ sè b cho c©y t¸i sinh vµ chØ sè a cho çc lo¹i c©y kh¸c.

(11) §iÒn çc sè vµo çc hµng ®Ó cã ®−îc tæng sè cho çc lo¹i c©y

(12) Chia häc viªn thµnh 2 nhãm. Gi¶i thÝch víi tõng nhãm lµ cÇn vÏ mét biÓu ®æ thÓ hiÖn çc th«ng tin tõ l« rõng. Mét nhãm sÏ vÏ mét biÓu ®å thÓ hiÖn tæng sè c©y cho gç cña c¶ l« rõng vµ nhãm kh¸c sÏ thÓ hiÖn tæng sè c©y cña c¶ l« rõng. Gi¶ng viªn cã thÓ vÏ biÓu ®å gi¶i thich trªn tê giÊy AO.

VÏ biÓu ®å

(13) CÇn ph¶i ch¾c ch¾n lµ c¶ hai biÓu ®å ®Òu sö dông tØ lÖ gièng nhau ®Ó mäi ng−êi cã thÓ dÔ dµng.


(14) BiÓu ®å 1 dïng d÷ liÖu tõ dßng cã mòi tªn ®¸nh sè 1 trong B¶ng tæng hîp l« rõng. BiÓu ®å 2 lÊy d÷ liÖu tõ dßng cã mòi tªn ®¸nh sè 2 cÇn ph¶i ch¾c ch¾n lµ çc biÓu ®å ®−îc: VÏ râ rµng b»ng çc mµu kh¸c nhau ®Ó thÓ hiÖn çc cÊp mµu (vµ nÕu cã thÓ th× vÏ gièng nh− mét c©y nhá) vµ sö dông ng«n ng÷ ®Þa ph−¬ng. ViÕt çc cÊp ®−êng kÝnh ngang ngùc bªn d−íi mçi cét cña biÓu ®å vµ vÏ b»ng çc mµu kh¸c nhau ®Ó ng−êi d©n cã ®−îc ý t−ëng râ rµng vÒ kÝch cì mµ çc mµu thÓ hiÖn. Yªu cÇu mçi nhãm tr×nh bµy vµ trang trÝ nh·n ®Ó diÔn ®¹t néi dung biÓu ®å cña nhãm m×nh thÓ hiÖn.

(15) Sau khi çc thµnh viªn cña nhãm hoµn thµnh viÖc vÏ biÓu ®å, dµnh chót Ýt thêi gian ®Ó nghØ vµ dïng thêi gian nµy ®Ó chuÈn bÞ giÊy bãng kÝnh ®Ó biÓu thÞ cÊu tróc rõng m« h×nh. GiÊy bãng kÝnh ph¶i ®−îc dïng tû lÖ gièng nh− tû lÖ cña biÓu ®å 2 do çc thµnh viªn líp häc chuÈn bÞ (çch thøc thiÕt kÕ ®−îc chØ ra trong hép d−íi ®©y).

(16) Mêi çc thµnh viªn líp tr×nh bµy biÓu ®å cña hä. Mçi biÓu ®å sÏ do mét ng−êi trong nhãm vÏ biÓu ®å ®ã tr×nh bµy. §Ó cho hä gi¶i thÝch vÒ viÖc chuÈn bÞ biÓu ®å nh− thÕ nµo; biÓu ®å thÓ hiÖn ®iÒu g× vµ cã vÊn ®Ò g× ®Æc biÖt hay nh÷ng tiÒm n¨ng mµ nã ph¶n ¸nh.

(17) Sau khi ®Æt giÊy bãng kÝnh lªn trªn biÓu ®å sè 2 (tæng sè c©y) vµ giíi thiÖu ý t−ëng vÒ cÊu tróc rõng m« h×nh. Sau ®ã mêi çc thµnh viªn líp gi¶i thÝch vÒ biÓu ®å vµ yªu cÇu hä nãi cho mäi ng−êi vÒ çc nguån tµi nguyªn rõng trong l« rõng vÝ dô: cã nh÷ng tµi nguyªn g× vµ nh÷ng s¶n phÈm nµo cã thÓ khai th¸c? Mét sè c©u hái vÝ dô cã ë b¶ng 9.

Tr×nh bµy çc th«ng tin trªn biÓu ®å

(18) Ghi l¹i nh÷ng ®iÓm chñ yÕu vµo mét tê giÊy riªng bëi v× nh÷ng th«ng tin nµy sÏ cÇn ®Õn sau nµy trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch.


Gîi ý khi th¶o luËn vÒ biÓu ®å

NÕu çc thµnh viªn cña líp thÊy khã hiÓu khi theo dâi biÓu ®å, vÝ dô dïng çc “Chai n−íc” cã thÓ kh¸ h÷u dông. H·y chuÈn bÞ 4-5 chai nhùa ®Ó ®ùng n−íc sau ®ã c¾t bít theo çc chiÒu cao kh¸c nhau ®Ó thÓ hiÖn sè l−îng c©y kh¸c nhau cña çc cÊp ®−êng kÝnh trong cÊu tróc m« h×nh. §æ n−íc vµo chai cao nhÊt ®Õn kho¶ng 1/2 chiÒu cao cña chai. GI¶i thÝch lµ chai n−íc nµy ph¶n ¶nh sè c©y cã ®−êng kÝnh nhá nhÊt vµ cã sè l−îng lín. Khi c©y lín lªn, nã sÏ chuyÓn sang cÊp ®−êng kÝnh tiÕp theo - ®æ n−íc tõ chai nµy sang chai thÊp h¬n tiÕp theo. N−íc trong chai lóc nµy ®· gÇn ®Çy. TiÕp tôc ®æ n−íc tõ chai nµy sang chai nhá h¬n tiÕp theo vµ ®Ó phÇn n−íc thõa trµn ra sµn nhµ. Lóc nµy gi¶i thÝch lµ c©y cµng to th× nã cÇn cµng nhiÒu kh«ng gian. HËu qu¶ lµ ë chai n−íc cuèi cïng kh«ng ph¶i lµ tt¶ c¶ mäi c©y ®Òu cã ®−îc kh«ng gian cÇn thiÕt v× thÕ n−íc trµn ra ngoµi. L−îng n−íc trµn ra ngoµi chÝnh lµ sè l−îng c©y cã thÓ khai th¸c ®−îc, nÕu kh«ng th× nh÷ng c©y nµy còng sÏ chÕt do sù c¹nh tranh víi çc c©y kh¸c.

ThiÕt kÕ biÓu ®åBiÒu ®å do çc thµnh viªn líp häc chuÈn bÞ chØbiÓu diÔn cÊu tróc rõng hiÖn t¹i (khèi ®¸nh dÊusäc trªn h×nh vÏ). Tuy nhiªn, biÒu ®å nµy sÏ ®−îcdïng ®Ó so s¸nh víi cÊu tróc rõng m« h×nh haycÊu tróc lý t−ëng (khèi kh«ng ®¸nh dÊu trªn h×nhvÏ). CÊu tróc m« h×nh sÏ do çn bé hç trî chuÈnbÞ vµ ®−îc vÏ trªn giÊy bãng kÝnh, sau ®ã ®−îc®Æt ®Ì lªn biÓu ®å vÒ cÊu tróc rõng thùc tÕ do çcthµnh viªn líp häc chuÈn bÞ. Sau ®ã, cÇn chó ýthèng nhÊt tû lÖ ®ång nhÊt cho çc biÓu ®å tr−íckhi tiÕn hµnh vÏ.

XCấu trúc lý tưởng (trên giấy bóng kính)

Cấu trúc rừng thực tế (Trên giấy A0)

1. 2.


BiÓu 8 PhiÕu t«ng hîp theo l« rõng

1) Tªn b¶n 2) Tªn l« rõng 3) DiÖn tÝch l« rõng (ha) 4) Tèng sè « mÉu [z] 5) ChØ sè a =

DiÖn tÝch l« rõng / z x 0.02 6) ChØ sè b =

DiÖn tÝch l« rõng / z x 0.01 7) ChØ sè c =

DiÖn tÝch l« rõng / z x 0.0032

Loµi c©y

T¸i sinh

(thÊp h¬n

1.3 m)

Tr¾ng

( 5 cm)

Vµng

(5 - 7,9 cm)

C©y

cho

gç

§en

(8 - 11,9 cm)

KÎ säc

(12 - 16,9 cm)

Xanh

(17 - 22,9cm)

ChÊm

(23 - 29,9 cm)

§á

(lín h¬n

30 cm)

Sè c©y cña çc « mÉu

Tæng sè c©y cña c¶ l« rõng (x c)


Tæng sè c©y cña c¶ l« rõng (x b)


Tæng sè c©y cña c¶ l« rõng (x b)


Tæng sè c©y cña c¶ l« rõng (x a)









C©y

cho gç ☺

Loµi c©y kh¸c

Tæng çc lo¹i c©y

Sè c©y tre ®Õm ®−îc cña sè « mÉu Tæng sè c©y tre trªn toµn l« rõng

Sè c©y tre ®Õm ®−îc cña sè « mÉu x chØ sè a

1

2


BiÓu 9 Çc c©u hái cho biÒu ®å

C©y con vµ c©y t¸i sinh • T×nh tr¹ng c©y t¸i sinh ë l« rõng nµy ra sao? • Khi so s¸nh víi hiÖn tr¹ng rõng lý t−ëng th× sè l−îng nh− vËy cã ®−îc kh«ng? • NÕu sè l−îng thÊp th× nguyªn nh©n ë ®©u? • ViÖc g× cã thÓ thùc hiÖn nh»m cµi thiÖn hiÖn tr¹ng c©y t¸i sinh nµy? • ViÖc g× x¶y ra nÕn çc c©y nhì vÒ sau nµy nÕu sè l−îng c©y con thÊp? C©y nhì (c©y trung niªn) • CÊp ®−êng kÝnh cña c©y nhì ph©n phèi ë khu vùc nµy ra sao? • LiÖu cã lo¹i c©y mµ víi cÊp ®−êng kÝnh kh¸c nhau Ýt h¬n sè c©y cÇn thiÕt? • NÕu nh− vËy th× nguyªn nh©n lµ sao? • Lµm thÕ nµo ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh? • LiÖu cã lo¹i c©y mµ víi cÊp ®−êng kÝnh kh¸c nhau nhiÒu h¬n sè c©y cÇn thiÕt? • ViÖc sö dông nh− thÕ nµo thÕ nµo ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh? • ViÖc g× sÏ x¶y ra víi çc c©y cã ®−êng kÝnh lín nÕu sè l−îng c©y nhì Ýt? • CÇn thùc hiÖn viÖc g× ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nµy? C©y to (c©y cho gç) • HiÖn tr¹ng cña c©y to (lo¹i cho gç) ë trong rõng? • LiÖu cã ®ñ c©y cho gç so víi nhu cÇu cña b¶n? • LiÖu cã ®ñ c©y cho gç to ®Ó khai th¸c trong vßng 5 n¨m, hay 10 n¨m? • NÕu kh«ng ®ñ th× t¹i sao l¹i kh«ng ®ñ? • NÕu cã ®ñ c©y gç to ®Ó khai th¸c th× b¶n cã thÓ khai th¸c bao nhiªu c©y/ n¨m? • NÕu kh«ng th× viÖc g× cÇn thùc hiÖn ®Ó t¨ng sè c©y cã thÓ cho gç? • So s¸nh sè c©y gç to víi tæng sè c©y çc loµi kh¸c? NÕu loµi c©y gç thÊp th× nguyªn

nh©n lµ sao? • Çch nµo cã thÓ t¨ng sè c©y gç? • Çc ho¹t ®éng nµo cã thÓ gióp t¨ng chÊt l−îng c©y gç?


PhÇn 8. S¬ ®å chiÒu h−íng thêi gian (qu¸ khø) Môc TIªU • Nh»m gióp cho häc viªn hiÓu tèt h¬n çc chuyÓn biÕn vÒ hiÖn tr¹ng

rõng cña b¶n tõ tr−íc cho tíi ngµy nay

KÕT QU¶ • S¬ ®å m« t¶ thêi gian lµ mét ®−êng th¼ng vÏ trªn giÊy AO chØ çc sù kiÖn ®· x¶y ra ë b¶n mµ cã ¶nh h−ëng ®Õn rõng cña b¶n.

• HiÓu biÕt cña häc viªn vÒ çc thay ®æi ®· x¶y ®· tíi rõng cña b¶n m×nh ë hiÖn t¹i vµ hiÖn tr¹ng rõng cña b¶n ë qu¸ khø ra sao

TµI LIÖU • GiÊy khæ A0 vµ bót viÕt • GiÊy d¸n mµu hay çc giÊy mµu c¾t cì nhá

THêI GIAN • 1 giê Ghi chó cho gi¶ng viªn §©y lµ bµi tËp h÷u Ých ®Ó cÇn thùc hiÖn tr−íc khi x©y dùng kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng. Thùc

hiÖn phÇn nµy lµ mét çch tèt v× sÏ gióp cho häc viªn mét c¬ héi tham gia vµ cã c¬ héi nãi vÒ lÞch sö cña b¶n. Sau ®ã sÏ gióp gi¶ng viªn hç trî trong phÇn lËp kÕ ho¹ch vÒ sau mét çch thùc hiÖn l« gÝc trªn c¬ së hiÓu qu¸ khø ®Õn hiÖn t¹i vµ cho c¶ kÕ ho¹ch t−¬ng lai. Dïng giÊy d¸n sÏ rÊt tèt cho bµi tËp nµy v× sau khi ®iÒn vµo tõng tê giÊy nhá sÏ dÔ dµng

chuyÓn ®æi vÞ trÝ cña çc sù kiÖn trªn s¬ ®å thÓ hiÖn thêi gian.

Past Present Future

Çc b−íc tiÕn hµnh

(1) B¾t ®Çu b»ng viÖc giíi thiÖu cho ng−êi d©n vÒ môc tiªu cña bµi tËp nµy lµ nh×n l¹i qu¸ khø vµ xem çi g× ®· thay ®æi víi hiÖn tr¹ng rõng cña b¶n.

(2) ViÖc ®Çu tiªn lµ yªu cÇu häc viªn vÏ hai vßng trßn ë phÝa tr¸i phÇn d−íi vµ phÝa ph¶i phÇn trªn cña tê giÊy khæ AO. Nèi hai vßng trßn víi nhau b»ng mét ®−êng th¼ng ®Ëm cã mòi tªn tõ d−íi lªn trªn.

VÏ ®−êng thêi gian

(3) Gi¶i thÝch vßng trßn phÝa d−íi thÓ hiÖn rõng cña b¶n ë qu¸ khó (lÊy thÝ dô 30 n¨m tr−íc ®©y) vµ vßng trßn phÝa trªn thÓ hiÖn rõng cña b¶n hiÖn nay.

Qu¸ khø HiÖn t¹i T−¬ng lai


hiÖn tr¹ng rõng cña b¶n Qu¸ khø vµ hiÖn t¹i

(4) Hái häc viªn viÕt vµo çc tê giÊy d¸n hay çc të giÊy mµu nhá m« t¶ vÒ hiÖn tr¹ng rõng cña b¶n çch ®©y 30 n¨m. D¸n çc tê giÊy ®−îc viÕt néi dung vµo vßng trßn phÝa d−íi. Sau ®ã yªu cÇu häc viªn m« t¶ hiÖn tr¹ng rõng cña b¶n hiÖn nay b»ng çc tõ hay côm tõ vµ sau ®ã d¸n vµo vßng trßn phÝa trªn.

(5) Yªu cÇu häc viªn nãi vÒ çc sù kiÖn g× liªn quan ®Õn b¶n trong vßng 30 n¨m qua. B¶n cã thÓ cã rÊt nhiÒu sù kiÖn ®· x¶y ra mµ ¶nh h−ëng nhÊt ®Þnh tíi t×nh h×nh cña b¶n tõ qu¸ khø ®Õn hiÖn nay. Yªu cÇu hä viÕt vµo giÊy d¸n vµ nÕu cã thÓ hä ghi thêi gian. D¸n çc tê giÊy nhá cã néi dung lªn giÊy khæ AO ë phÝa trªn cã ghi nhan ®Ò m« t¶ vÒ b¶n. Sau ®ã bè trÝ l¹i theo mét tr×nh tù hîp lý.

Çc sù kiÖn cña b¶n vµ vÒ rõng cña b¶n

(6) ViÕt l¹i çc sù kiÖn, t×nh h×nh cã ¶nh h−ëng ®Õn b¶n trong thêi ®ã. LiÖt kª thêi gian nÕu cßn nhí. Bè trÝ l¹i theo chuçi thêi gian.

(7) B©y giê ®Õn phÇn m« t¶ vÒ rõng cña b¶n. Hoµn thµnh bµi tËp nµy b»ng çch hái cã bao nhiªu sù kiÖn. Çc sù kiÖn nµy liªn hÖ víi b¶n ra sao vµ çi g× x¶y ra víi rõng cña b¶n trong cïng thêi gian ®ã.

KÕt luËn

(8) Cè g¾ng gióp cho häc viªn nh¾c l¹i mét sè çc nguyªn nh©n hay t×nh huèng ®· x¶y ra vµ dÉn ®Õn rõng bÞ suy tho¸i hay t×nh h×nh rõng xÊu/ tèt hiÖn nay. Lµm viÖc nµy còng gióp cho ng−êi d©n cã mét çch nh×n xa h¬n vÒ rõng cña m×nh trong t−¬ng lai vµ cã thÓ cã ý t−êng tèt h¬n lµ lµm çi g× ®Ò cã ®−îc viÔn c¶nh ®ã


S¬ ®å 1 M« t¶ rõng cña b¶n theo chiÒu thêi gian

Rõng cña b¶n HiÖn t¹i

Rõng th−a

NhiÒu tre

Kh«ng cßn gç

B¶n

Ch¸y rõng nghiªm träng

ChÆt c©y lµm nhµ

H¹n h¸n vµ thiÕu l−¬ng thùc

Gièng ng« míi n¨ng suÊt cao

Rõng bÞ mÊt do canh t¸c

§−ßng míi x©y

30 n¨m tr−íc

Rõng rËm

NhiÒu ®éng vËt hoang d·

RÊt nhiÒu gç

NhiÒu cñi


PhÇn 9. ChuÈn bÞ biÓu thÓ hiÖn môc tiªu, vÊn ®Ò vµ c¬ héi MôC TIªU • Nh»m viÕt kÕ ho¹ch qu¶n lý chó träng vµo môc tiªu, çc vÊn ®Ò vµ c¬

héi vÒ l©m s¶n tõ rõng cña b¶n

KÕT QU¶ • Mét tê giÊy khæ A0 thÓ hiÖn mét tiÕn tr×nh cã hÖ thèng tõ môc tiªu qu¶n lý tæng thÓ cho ®Õn t×nh h×nh cung cÇu cña rõng vµ cuèi cïng lµ x¸c ®Þnh vÊn ®Ò vµ c¬ héi cña tõng l« rõng

TµI LIÖU • GiÊy khæ A0 vµ bót • B¶ng sè liÖu vµ biÓu ®å tõ phÇn ph©n tÝch d÷ liÖu (tõ phÇn 8) • GiÊy khæ A0 tõ bµi tËp tr−íc chØ ®¸nh gi¸ nhu cÇu l©m s¶n cña b¶n

(PhÇn 4) • M« t¶ l« rõng cho mçi l« (tõ phÇn 3) • Hoµn thµnh çc th«ng tin tõ bµi tËp môc tiªu qu¶n lý rõng

THêI GIAN • 1 giê Ghi chó cho gi¶ng viªn Çch tèt nhÊt lµ hoµn thµnh viÖc ®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng cho çc l« rõng cña b¶n tr−íc

khi b¾t ®Çu viÕt kÕ ho¹ch qu¶n lý. Lµm viÖc nµy bëi v× kh× tÝnh nhu cÇu l©m s¶n cho c¶ b¶n mµ trong ®ã cung cÊp l©m s¶n l¹i chØ cã thÓ tÝnh ®−îc trªn tõng « mµ th«i. NÕu thùc hiÖn cho mét sè l« rõng th× phÇn cung cÊp còng sÏ kh«ng ®−îc ®−a ra mét chØ sè ®óng vµ kÕ ho¹ch ®−îc hoµn thiÖn. Cho môc ®Ých ®µo t¹o th× gi¶ng viªn cã thÓ bá qua çc b−íc nµy mµ chØ sö dông th«ng tin

trªn mét l« rõng. Tuy nhiªn trong thùc tÕ th× viÖc c©n ®èi cung cÇu kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc qua viÖc ®o ®¹c/ ®iÒu tra m«t l« rõng cña b¶n. B−íc nµy lµ b−íc kh¸ phøc t¹p trong khi thùc hiÖn. Khi tiÕn hµnh cÇn thùc hiÖn víi tèc ®é

võa ph¶i v× gióp häc viªn cã nhiÒu thêi gian ®Ó nghÜ tr−íc khi tr¶ lêi. Cã thÓ thùc hiÖn phÇn vÊn ®Ò vµ c¬ héi tr−íc (vÝ dô: tr−íc giê ¨n tr−a) vµ sau nghØ tr−a tiÕp tôc phÇn cßn l¹i v× nÕu kh«ng sÏ rÊt dµi cho mét buæi häc. ViÖc cÇn thiÕt tiÕp theo lµ viÕt l¹i tÊt c¶ çc chi tiÕt ®Òu ®· ®−îc thèng nhÊt (nh− m« t¶).

Çc biÓu ®−îc hoµn chØnh nµy sÏ cã t¸c dông x©y dùng kÕ ho¹ch qu¶n lý cho tõng l« rõng. Çc ®iÓm chÝnh cÇn ®−îc viÕt vµo kÕ ho¹ch nÕu kh«ng sÏ bÞ bá quªn. Bµi tËp nµy tæng hîp l¹i çc th«ng tin vµ ý t−ëng ®· ®−îc th¶o luËn vµ thèng nhÊt ®Ó x©y

dùng mét kÕ ho¹ch qu¶n lý theo s¸t môc tiªu ®Ò xuÊt mét çch l« gÝc. Cã thÓ sÏ ph¶i nh¾c l¹i mét sè ®iÓm song viÖc nµy lµ tÝch cùc v× gióp häc viªn hiÓu ®−îc çc ý t−ëng cña m×nh thµnh mét hÖ thèng th«ng qua mét lo¹t b−íc thùc hµnh.


Çc b−íc tiÕn hµnh (1) ChuÈn bÞ giÊy A0 víi phÇn tr×nh bµy nh− d−íi ®©y thÓ hiÖn tªn

cña l« rõng ë phÝa trªn cïng cña tê giÊy (xem BiÓu 9)

(2) ViÕt môc tiªu qu¶n lý rõng vµo phÇn trªn cïng cña tê giÊy khæ lín. Chi tiÕt cã thÓ lÊy tõ bµi tËp vÒ môc tiªu qu¶ lý (nÕu nh− ®· ®−îc hoµn thµnh tõ tr−íc). Môc tiªu qu¶n lý lµ môc tiªu l©u dµi thÓ hiÖn mong ®îi cña häc viªn cho l« rõng cña m×nh ch¼ng h¹n cho thêi gian lµ 25 n¨m. NÕu b¶n ch−a thùc hiÖn môc tiªu qu¶n lý cho rõng cña b¶n th× gi¶ng viªn cÇn hç trî ng−êi d©n suy nghÜ vµ h×nh dung vµ cho biÕt lµ mong ®îi cña hä vÒ rõng cña m×nh trong t−¬ng lai nh− thÕ nµo. Hä cã thÓ sö dông tõ hay côm tõ ®Ó m« t¶ vµ gi¶ng viªn sö dông s¬ ®å chiÒu thêi gian ®Ó hç trî viÖc nµy.

(3) Yªu cÇu häc viªn nãi vÒ çc l©m s¶n chÝnh mµ bµ con muèn cã tõ l« rõng nµy kh«ng nh÷ng hiÖn t¹i mµ cho c¶ t−¬ng lai, vÝ dô: gç, cñi, tre.. Bao gåm c¶ çc lîi Ých kh¸c tõ rõng nh− b¶o vÖ nguån n−íc, m«i tr−êng. ViÕt çc chi tiÕt nµy vµo cét môc tiªu cña l« rõng.

L©m s¶n

(4) Víi mçi l©m s¶n lµ çc loµi c©y gç tèt mµ ng−êi d©n −a thÝch th× gi¶ng viªn cã thÓ quay l¹i tõ bµi tËp môc tiªu qu¶n lý rõng hay tõ ®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng cã ng−êi d©n tham gia. NÕu kh«ng th× ng−êi d©n cã thÓ ®−a ra çc loµi c©y −u tiªn cña m×nh.

Nhu cÇu l©m s¶n cña b¶n

(5) D−íi phÇn loµi c©y, ghi l¹i nhu cÇu cña b¶n vÒ l©m s¶n. Çc th«ng tin nµy cã tõ phÇn 4 vÒ ®¸nh gi¸ nhu cÇu l©m s¶n cña b¶n. NÕu cã thÓ cÇn thÓ hiÖn sè l−îng chÝnh x¸c nh− 300 c©y gç cÇn cho c¶ b¶n mçi n¨m.

Kh¶ n¨ng Cung cÊp tõ l« rõng

(6) D−íi nhu cÇu vÒ l©m s¶n viÕt kh¶ n¨ng cung cÊp l©m s¶n hiÖn cã cña l« rõng. Chi tiÕt nµy cã ®−îc th«ng qua viÖc ph©n tÝch d÷ liÖu vµ çc tÝnh to¸n cña b−íc nµy (phÇn 8). NÕu cã thÓ cÇn viÕt chÝnh x¸c sè l−îng, vÝ dô: “Cã kho¶ng 250 c©y gç cã kÝch th−íc lín ë trong l« rõng”

c©n ®èi cung cÇu

(7) Víi phÇn tiÕp theo lµ m« t¶ c©n ®èi cung cÇu gi÷a sè l−îng cÇn vµ sè l−îng rõng cung cÊp theo tõng l©m s¶n, vÝ dô liÖu rõng cña b¶n cã ®ñ cung cÊp cho b¶n sö dông kh«ng? gi¶ng viªn cã thÓ kh«ng biÕt chÝnh x¸c song cã thÓ ®−a ra çc gi¶ ®Þnh chung råi bµn b¹c víi ng−êi d©n, vÝ dô: “cã mét sè c©y gç cã thÓ khai th¸c ®−îc song kh«ng ®ñ cho nhu cÇu cña b¶n”. Ghi nhí r»ng b−íc nµy cã thÓ khã nÕu nh− viÖc ®¸nh gi¸ çc l« rõng kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ.

VÊn ®Ò vµ c¬ héi

(8) Cuèi cïng cè g¾ng lËp danh s¸ch cho tÊt c¶ vÊn ®Ò vµ c¬ héi cho l« rõng. VÊn ®Ò th−êng cã nghÜa nh− thiÕu mét sè s¶n phÈn nµo ®ã nh− thiÕu gç v× kh«ng ®ñ dïng hay kh«ng ®ñ çc loµi c©y mµ d©n b¶n −a thÝch. vÝ dô: c©y vèi thuèc C¬ héi th−êng cã nghÜa lµ çc tiÒm n¨ng vÒ l©m s¶n nhiÒu h¬n sè cÇn dïng (liÖu b¶n ®· cã çc ®ang hay ®· thùc hiÖn) cã thÓ khai th¸c, vÝ dô cã nhiÒu tre ë trong rõng hay cã nhiÒu c©y vèi thuèc cì nhá dang lªn cÇn ®−îc b¶o vÖ. Sö dông çc th«ng tin tõ bµi tËp môc tiªu qu¶n lý ®Ô x¸c ®Þnh vÊn ®Ò vµ c¬ h«i. Dïng biÓu 3 vÒ m« t¶ l« rõng hay biÓu vÒ c©n ®èi cung cÇu cña l«.


BiÓu 10 B¶ng môc tiªu, vÊn ®Ò vµ c¬ héi

Tªn l« rõng

Môc tiªu qu¶n lý cña l« rõng

Tªn l©m s¶n

Loµi c©y chÝnh

• • • •

• • • •

Nhu cÇu cña b¶n

L©m s¶n cã ë l« rõng

C©n ®èi cung cÇu

VÊn ®Ò vµ c¬ héi


PhÇn 10. X©y dùng kÕ hoach ho¹t ®éng MôC TIªU • Nh»m m« t¶ chi tiÕt çc ho¹t ®éng sÏ ®−îc thùc hiÖn trong kÕ ho¹ch

qu¶n lý 5 n¨m cña b¶n cho rõng céng ®ång

KÕT QU¶ • BiÓu thÓ hiÖn môc tiªu qu¶n lý vµ çc ho¹t ®éng cho mçi l« rõng • TÊt c¶ çc ho¹t ®éng cÇn ®−îc m« t¶ cµng chi tiÕt cµng tèt vÒ ho¹t

®éng, chÊt l−îng cÇn thiÕt, thêi gian vµ tr¸ch nhiÖm

TµI LIÖU • GiÊy A0 vµ bót mµu • BiÓu ®å ®· ®−îc thùc hiÖn ë phÇn 9

THêI GIAN • 1 giê Ghi chó cña gi¶ng viªn §©y lµ b−íc cuèi cïng cña qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý. ViÖc nµy ®−îc thùc hiÖn nh»m

dÉn tõ b−íc tr−íc ®ã vÒ vÊn ®Ò vµ c¬ héi vµ th−êng th× hoµn thµnh ngay sau ®ã. Çc phÇn cña b−íc nµy cã thÓ rÊt khã . Gi¶ng viªn cÇn yªu cÇu ng−êi d©n häc viªn tham

gia th¶o luËn ®Ó tr¶ lêi mét sè c©u hái hay vÊn ®Ò cô thÓ mµ nÕu kh«ng cã thÓ rÊt khã ®Ó cã ®−îc çc kÕt luËn cuèi cïng. Gièng nh− b−íc trªn, lu«n ph¶i ghi l¹i çc ®iÓm mµ ng−êi d©n ®· th¶o luËn vµ thèng nhÊt.

NÕu çc ®iÓm kh«ng râ hay ng−êi d©n kh«ng thèng nhÊt th× gi¶ng viªn ph¶i quay l¹i phÇn th¶o luËn nµy sau ®ã.

Çc b−íc tiÕn hµnh

Cè g¾ng suy nghÜ vÒ môc tiªu qu¶n lý trªn c¬ së 3 lo¹i. TÊt c¶ çc l« rõng cÇn cã môc tiªu qu¶n lý nh− sau: Sö dông Tu bæ c¶i t¹o B¶o vÖ Gi¶i thÝch víi ng−êi d©n r»ng chóng ta cÇn b¾t ®Çu viÕt l¹i çc ho¹t

®éng cÇn thùc hiÖn cho 5 n¨m vµ çc chi tiÕt nµy cÇn ®−îc nhãm l¹i d−íi 3 lo¹i h×nh.

Môc TIªU qu¶n lý

ChuÈn bÞ giÊy khæ A0 nh− ®· ®Ò cËp trong biÓu 10. ViÕt l¹i çc phÇn môc tiªu (sö dông, c¶i t¹o tu bæ vµ b¶o vÖ ) vµo çc « trªn giÊy khæ lín.

Yªu cÇu häc viªn suy nghÜ vÒ vÊn ®Ò vµ c¬ héi vÒ çc s¶n phÈm kh¸c nhau mµ häc viªn ®Ò cËp ë trong bµi tËp tr−íc. Víi mçi vÊn ®Ò vµ c¬ héi sÏ cÇn cã môc tiªu qu¶n lý cho mçi ho¹t ®éng cÇn thiÕt. VÝ dô: khai th¸c gç hay tre (c¶ hai ho¹t ®éng nµy thuéc phÇn sö dông)


Hái häc viªn ho¹t ®éng nµo mµ häc cho lµ cÇn thiÕt ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò xuÊt. Çc ho¹t ®éng cã thÓ ®· ®−îc m« t¶ ë trong phÇn th¶o luËn tr−íc. ViÕt çc ho¹t ®éng chÝnh, vÝ dô nh−: khai th¸c gç cÇn ®−îc viÕt l¹i vµ d−íi tiªu ®Ò ho¹t ®éng.

Víi mçi ho¹t ®éng gi¶ng viªn cÇn cè g¾ng chia nhá ra tõng chi tiÕt mét vµ khi viÕt vµo kÕ ho¹ch cµng chi tiÕt cµng tèt. ViÖc nµy cã thÓ thùc hiÖn b»ng çc c©u hái vÝ dô nh− thÕ nµo? çi g×? khi nµo? bao nhiªu?...

LÊy thÝ dô nh− khai th¸c gç lµ mét ho¹t ®éng cña l« th× gi¶ng viªn cÇn biÕt vÒ sè l−îng bao nhiªu c©y gç sÏ ®−îc khai th¸c vµ trong thêi gian tõ 1-5 n¨m th× khai th¸c vµo n¨m nµo. Víi nhiÒu ho¹t ®éng cã thÓ cÇn thiÕt hái nhiÒu c©u hái vÝ dô: bao nhiªu c©y gç trong l« rõng nµy ta cã thÓ khai th¸c (xem biÓu ®å)? Ta cã thÓ khai th¸c bao nhiªu mµ kh«ng lµm cho rõng bÞ suy thoµi (xem biÓu vµ cho biÕt bao l©u th× c©y nhá cã thÓ lín ®Ó cã ®−îc c©y cã thÓ cho gç)?

Çc ho¹t ®éng cho tõng môc tiªu

Víi mçi ho¹t ®éng hái häc viªn vµ yªu cÇu hä m« t¶: ViÖc nµy thùc hiÖn ra sao? (m« t¶) Ai sÏ lµ ng−êi thùc hiÖn? (tr¸ch nhiÖm) ViÖc nµy cÇn thùc hiÖn trong bao l©u? (thêi gian trong vßng 5 n¨m.

ChØ ®¸nh dÊu çc ho¹t ®éng cÇn thùc hiÖn hµng n¨m) Sè l−îng ho¹t ®éng lµ bao nhiªu? (sè l−îng vÝ dô: bao nhiªu c©y

cã thÓ khai th¸c? sÏ chÆt bao nhiªu c©y? trång bao nhiªu c©y?) Hoµn thµnh hÕt cho c¶ 3 phÇn chÝnh cña môc tiªu vÒ sö dông, c¶i

t¹o/ tu bæ vµ b¶o vÖ. Víi phÇn b¶o vÖ, chØ cÇn ®Ò cËp ®Õn Quy −íc b¶o vÖ rõng cña b¶n ®· ®−îc x©y dùng nÕu nh− ®· cã s½n. Tuy nhiªu cÇn hái mét sè c©u hái liªn quan liÖu ng−êi d©n cßn nhí vµ çc ®iÒu g× ®· ®−îc thùc hiÖn trong quy −íc kh«ng.


BiÓu 11 B¶ng çc ho¹t ®éng cho l« rõng

Tªn l« rõng Môc tiªu cña l« rõng

vµ hÖ thèng l©m

sinh

N¨m Môc tiªu Ho¹t ®éng M« t¶ Sè l−îng §¬n vÞ

1 2 3 4 5

Tr¸ch nhiÖm

Sö dông

C¶i t¹o tu bæ

B¶o vÖ


PhÇn 11. §¸nh gi¸ vµ tæng kÕt Môc TIªU • §Ó xem liÖu ®· ®¹t ®−îc mong ®îi cña häc viªn ch−a • Nh»m x¸c ®Þnh çc thay ®æi nÕu cã nh»m c¶i tiÕn viÖc ®µo t¹o lÇn sau

®−îc tèt h¬n

KÕT QU¶ • BÊt cø ý kiÕn nµo ®Ò xuÊt tõ häc viªn

TµI LIÖU • GiÊy A0 mµ trong ®ã ghi l¹i çc mong ®îi cña häc viªn tõ phÇn ®Çu giíi thiÖu

• Bót mµu

THêI GIAN • 30 phót (tèi ®a) ÇC B¦íC (1) Nãi víi häc viªn ®©y lµ phÇn cuèi cïng cña kho¸ häc. Hái hä

xem cã çc ý kiÕn hay ®Ò xuÊt g× cÇn c¶i thiÖn mµ cã thÓ ®−îc sö dông cho viÖc ®µo t¹o lÇn tíi.

(2) Quay l¹i phÇn giíi thiÖu vÒ danh s¸ch vµ çc mong ®îi cña häc viªn. §Ò cËp vÒ danh s¸ch vµ hái häc viªn xem kho¸ häc ®· ®¸p øng ®−îc çc mong ®îi cña hä ch−a.

(3) Cè g¾ng hái cµng chi tiÕt cµng tèt çc c©u hái nh− phÇn nµo mµ bµ con häc ®−îc nhiÒu nhÊt? Bµ con häc ®−îc çi g× míi kh«ng? PhÇn nµo bµ con kh«ng hiÓu?

(4) Ghi l¹i çc ®iÓm mµ häc viªn ®−a ra.

(5) Cuèi cïng c¶m ¬n häc viªn v× ®· tham gia vµo kho¸ häc cã thÓ nãi mét vµi c©u vÒ çi g× mµ gi¶ng viªn nghÜ r»ng ®· thµnh c«ng nhÊt trong kho¸ häc.


Phô lôc 1 Danh s¸ch h×nh vÏ cho phÇn 1 giíi thiÖu H×nh vÏ Çc c©u hái 1. Ng−êi d©n khai th¸c cñi trong rõng • Anh/ chÞ ta ®ang lµm g×?

• Hä khai th¸c cñi ë ®©u? • LiÖu hä cã ®ñ cñi dïng cho c¶ b¶n kh«ng?

2. Ng−êi d©n khai th¸c c©y gç • Anh / chÞ ta ®ang lµm g×? • Cã ph¶i hä lÊy gç tõ rõng cña b¶n hay

kh«ng? • LiÖu b¶n cña hä cã c©y cho gç kh«ng?

3. Ng−êi d©n ngåi xung quanh vµ th¶o luËn vÒ b¶n ®å

• Hä ®ang lµm g×? • LiÖu hä cã b¶n ®å thÓ hiÖn rõng cña b¶n

m×nh kh«ng? • LiÖu hä cã th¶o luËn theo nhãm vÒ viÖc sö

dông rõng cña m×nh kh«ng? 4. Ng−êi d©n ®o c©y • Anh / chÞ ta ®ang lµm g×?

• ChÞ ta ®o c©y nh− thÕ nµo? • LiÖu hä ®· tõng ®o c©y nh− thÕ nµy bao giê

ch−a? 5. Ng−êi d©n xem rõng t«t • Hä nghÜ g× vÒ nh÷ng ng−êi nµy ®ang tËp

chung xem çi g×? • Hä nghÜ g× vÒ rõng cña m×nh? • LiÖu rõng tèt hay suy tho¸i? Lµm thÕ nµo mµ

biÕt ®−îc? • So s¸nh víi rõng cña b¶n th× ra sao?


Phô lôc 2 Lµm viÖc víi nhãm nhá NhiÒu b−íc tiÕn hµnh trong kho¸ ®µo t¹o nµy cã thÓ thùc hiÖn t«t nhÊt trªn c¬ së çc nhãm nhá. Tr−íc khi chia nhãm th× mét sè ®iÓm cÇn l−u ý nh− sau: Chän nhãm ngÉu nhiªn vµ ®¶m b¶o lµ tæng hîp çc thµnh phÇn trong nhãm trén. Çch

tèt nhÊt vµ nhanh nhÊt lµ yªu cÇu mäi ng−êi ®Õm theo sè thø tù 1-2 vµ ai thuéc sè nµo th× vµo nhãm cña sè ®ã. Mét khi nhãm ®· ®−îc chia th× viÖc tiÕp theo lµ ph¶i bÇu tr−ëng nhãm. NhiÖm vô cña

tr−ëng nhãm lµ tæ chøc ho¹t ®éng cña nhãm m×nh chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ çc dông cô ®−îc giao vµ xóc tiÕn çc thµnh viªn hoµn thµnh c«ng viÖc ®−îc giao. Tr−ëng nhãm kh«ng ph¶i lµm tÊt c¶ mäi viÖc! Mçi nhãm còng cÇn mét ng−êi ghi chÐp. NhiÖm vô cña ng−êi ghi chÐp lµ ghi l¹i çc phiÕu

vµ viÕt ë trªn giÊy AO sau nµy. Ng−êi ghi chÐp ph¶i lµ ng−êi biÕt viÕt vµ biÕt ®äc. Yªu cÇu çc nhãm cö hay tr−ëng nhãm hoÆc ®Ò xuÊt thµnh viªn ë trong nhãm tèt nhÊt lµ ng−êi nµo ®ã xung phong. Ng−êi tr×nh bµy. NÕu lµ kÕt qu¶ cña c¶ nhãm th× viÖc cã mét ng−êi tr×nh bµy lµ cÇn thiÕt.

Nhãm tr−ëng sÏ chän ng−êi tr×nh bµy cho nhãm song viÖc nµy cã thÓ thay thÕ nhau gi÷a çc thµnh viªn nÕu cÇn thiÕt hay nÕu nhãm tr−ëng chØ ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o mäi ng−êi ®Òu cã c¬ héi ®−îc tham gia. Çc thµnh viªn kh¸c cña nhãm. §¶m b¶o lµ tÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu biÕt vai trß cña m×nh

trong nhãm. Mäi ng−êi ®Òu ph¶i tham gia vµ ®ãng gãp ý kiÕn vµo c«ng viÖc cña nhãm m×nh vµ nÕu kh«ng th× coi nh− lµ hä kh«ng tham gia! Cuèi cïng th× vµi trß cña giang viªn lµ chuyÓn tõ nhãm nµy sang nhãm kh¸c trong thêi

gian çc nhãm lµm viÖc. KiÓm tra xem liÖu hä cã vÊn ®Ò g× cÇn hç trî kh«ng. Víi viÖc ®i ra rõng th× h¬i khã chÝnh v× thÕ mµ nªn ch¨ng cã thªm mét gi¶ng viªn phu ®Ó hç trî çc nhãm khi thùc hµnh.

Phô lôc 3: H×nh ¶nh minh ho¹

12

3

Dãng mét ®−êng th¼ng

§−êng ph¸t tuyÕn

10 m

10 m 2 x 2m¤ phô B > 8cm dbh

ThiÕt kÕ « phô A vµ B ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng t¸i sinh tù nhiªn

10 m

§−êng ph¸t tuyÕn 50m

4x ¤ phô C¤ phô B ChiÒu cao >1.3m

Ranh giíi cña « lµ kÕt qu¶ cña viÖc kh¶o s¸t lËp tuyÕn

¤ phô thø nhÊt ¤ phô thø hai

Më tr−íc khi ®ãng t¸n

(0-40%)

B×nh th−êng t¸n çc c©y xung quanh giao nhau, nh−ng vÉn nh×n

®−îc trêi

(40-70%)

Dµy ®Æc t¸n c©y giao nhau vµ kh«ng nh×n ®−îc thÊy

trêi

(> 70%)

1.30 m

Çch ®o l−êng ®−êng kÝnh ngang ngùc Møc ®é che phñ cña t¸n

C©y cho gç tèt, th©n c©y th¼ng, t¸n c©y cã h×nh trßn.

C©y chØ cã thÓ dïng ®Ó lµm cñi. Cã hiÖn t−îng bÞ bÖnh. T¸n c©y

lÖch vµ cã nhiÒu cµnh chÕt.

☺

Documents

LËP KÕ HO¹CH QU¶N Lý RõNG CéNG §åNG