LEAF Bulletin - vol. 41

www.ecovarna.info Брой 41, година XII, Април, 2013 г., Цена 0.50 лв.Информационен бюлетин на ОЦОСУР, фондация „МЕЙДЕЙ“, МК „Приятели на морето“

Трите добри и трите лоширешения за природата

през последните три годиниÏðåäè èçáîðè ñëóøàìå îáåùà-

íèÿ. Ñëåä èçáîðè – îïðàâäàíèÿ.Îáèêíîâåíî òîâà ïðåæèâÿâàáúëãàðñêîòî îáùåñòâî ïðåç ïîñ-ëåäíèòå 20 ãîäèíè. Äî ñëåäâàùèÿïðîòåñò, êîãàòî çàïî÷âàìå äàæèâååì ñ íîâà íàäåæäà çà ðàäè-êàëíà ïðîìÿíà. Çà äà íàïðàâèìðåàëèñòè÷íà ðàâíîñìåòêà íàïîñòèãíàòîòî ïðåç ïîñëåäíèòåòðè ãîäèíè è ïîëîâèíà ïî îòíî-øåíèå íà îïàçâàíåòî íà îêîëíàòàñðåäà è óñòîé÷èâîòî ðàçâèòèå,ïîòúðñèõìå îòãîâîð íà âúïðîñà:Êîè áÿõà òðèòå íàé-äîáðè è òðèòåíàé-ëîøè óïðàâëåíñêè ðåøåíèÿçà ïðèðîäàòà, êîèòî ñòàíàõà ôàêòïî âðåìå íà ïîñëåäíîòî ïîëèòè-÷åñêî óïðàâëåíèå íà ñòðàíàòà?Ïîïèòàõìå íÿêîëêî åêñïåðòè,êîèòî ðàáîòÿò â ñôåðàòà íà åêîëî-ãèÿòà, íå çà äà äàâàò ïîëèòè÷åñêèîöåíêè, à çà äà ñè äàäåì ÿñíàñìåòêà êàêâî òðÿáâà äà îòñòîÿâà-ìå â ïîëèòè÷åñêàòà ìåøàâèöà,êîÿòî ñå î÷åðòàâà â ñëåäâàùèÿïàðëàìåíò. À ñúùî - è çà ïðîìÿ-íàòà íà êîè ðåøåíèÿ òðÿáâà äà ñåáîðèì.

Îòãîâîðèòå ÷åòåòåíà ñòð. 3 è 4

Гражданското недоволство във Варна беше най-масовото в страната. Дали обаче ще доведе до желания резултат?!Снимка Свилена Велчева

Рибатаизчезва,ИАРА коририбарите -не били ЕТ

íà ñòð. 7 íà ñòð. 9

ГМО плува потечението назаконодателнияхаос íà ñòð. 10

Среща с единПламен

íà ñòð. 8

Когатоискаш иследвашцелта си,успяваш

Българинът в екипажана Arctic Sunrise:

2брой 41 Ëèñò ïî ëèñò

РЕДАКЦИОНЕН ЕКИП:

Редактор Свилена Ганева,Предпечат Валери Христов

Печат Печатница „Разград Полиграф“

Издава Обществен център за околнасреда и устойчиво развитие,адрес: Варна 9010, ПК 79,тел. 052 306 423web: www.ecovarna.infoe-mail: [email protected]

Îðãàíèçàöèÿ

Îáùî çà2012 ãîäèíà

Êèëîãðàìèïðåäàäåíà

õàðòèÿ

Ñïàñåíè îòèçñè÷àíåäúðâåòàÎðãàíèçàöèÿ



õàðòèÿ




õàðòèÿ




õàðòèÿ

Ñïàñåíè îòèçñè÷àíåäúðâåòà

А"АКАНТ" ДЗЗД ________________ 55 ___ 0.94ACA _________________________ 52 ___ 0.88AHILLEOS MARITIMEENTERPRISE __________________ 60 ___ 1.02AKT BG ______________________ 101 ___ 1.72Августа _______________________ 137 ___ 2.33Агенция "Куртев" _______________ 87 ___ 1.48Адв. ДружествоСкочев и с-ци __________________ 30 ___ 0.51Адв. Сдр. "Кирови,Петров & парт _________________ 43 ___ 0.73Административен съд __________ 1117 _ 18.99Ай – карт _____________________ 55 ___ 0.94Алико (наследник на AIG-Life) ____ 167 ___ 2.84Алтея 7 _______________________ 44 ___ 0.75Алфа Банк _____________________ 85 ___ 1.45Ана Мариус БГ -ЕООД __________ 28 ___ 0.48АПЕЕ ________________________ 370 ___ 6.29АПИ _________________________ 30 ___ 0.51АСМ - ООД ___________________ 64 ___ 1.09АТренд _______________________ 100 ___ 1.70

ББагеди ________________________ 77 ___ 1.31Берлиц _______________________ 143 ___ 2.43Бон Тур _______________________ 143 ___ 2.43Британика ______________________ 5 ____ 0.09БСП - регионален съвет __________ 100 ___ 1.70Булимот _______________________ 30 ___ 0.51Булярд ________________________ 210 ___ 3.57Бълг.др-во за защита на птиците ____ 5 ____ 0.09

ВВ и К ________________________ 2299 _ 39.08Веселина Кършовска ____________ 15 ___ 0.26ВСУ"Черноризец Храбър" ______ 2807 _ 47.72

ГГалант ________________________ 25 ___ 0.43Галина Петрова ________________ 43 ___ 0.73Германише Лойд България ЕООД __ 75 ___ 1.28

ДДилком _______________________ 349 ___ 5.93Димитър Георгиев ______________ 10 ___ 0.17Димитър Димитров _____________ 50 ___ 0.85Дом съвет - ул. 21 ceм. Cтефанови _ 197 ___ 3.35

EЕвроинс ______________________ 143 ___ 2.43Експрес консулт _________________ 5 ____ 0.09Електрапомп ___________________ 219 ___ 3.72Енерго-про(наследник на E.OН) ____________ 4314 _ 73.34Енпак ________________________ 4204 _ 71.47ЕТ ”Цецо 333 Цветан Балтов _____ 66 ___ 1.12ЕТ"Аспен"98 __________________ 164 ___ 2.79

ЗЗАД "Виктория" ________________ 30 ___ 0.51ЗД "Уника" ____________________ 780 __ 13.26ЗД ”Алианз Бългaрия„- клон Владислав _____ 801.36ЗД ”Дженерал Брокерс„ _________ 170 ___ 2.89ЗД ”Евроинс„ __________________ 178 ___ 3.03ЗЕТ КОМП ____________________ 128 ___ 2.18

ИING - Живото Застраховане ______ 75 ___ 1.28Ивайло Иванов __________________ 5 ____ 0.09Индустриална Асоциация -Варна (ИСА ) __________________ 70 ___ 1.19Интекс България ________________ 5 ____ 0.09Интеркарт _____________________ 316 ___ 5.37

КK&K консулт __________________ 89 ___ 1.51Kaва консулт __________________ 60 ___ 1.02Koпи ком _____________________ 133 ___ 2.26Календа _______________________ 105 ___ 1.79Карин дом _____________________ 255 ___ 4.34Кметство Kaэашко ______________ 80 ___ 1.36Кметство Галата ________________ 70 ___ 1.19Кметство Тополи _______________ 320 ___ 5.44Колеж по туризъм ______________ 75 ___ 1.28Комплекс за социални услуги _____ 330 ___ 5.61Компютри Милениум ___________ 326 ___ 5.54Консулт тим ___________________ 63 ___ 1.07Копиком Ивкомерс _____________ 55 ___ 0.94

ЛLivea _________________________ 210 ___ 3.57Ленмарк център _______________ 1559 _ 26.50

МMaтерика _____________________ 55 ___ 0.94Mикроинвест __________________ 60 ___ 1.02Марк - ЕООД __________________ 270 ___ 4.59Мартинели ____________________ 75 ___ 1.28Математическа гимназия _________ 733 __ 12.46Местни Данъци ________________ 208 ___ 3.54Мила Несторова _______________ 30 ___ 0.51Милениум 2000 ________________ 100 ___ 1.70Младежки дом-Орбита __________ 160 ___ 2.72МСЦ Бьлгария _________________ 40 ___ 0.68

Н"На тъмно"(ЕТ"НИК" - Николай Тодоров) ____ 250 ___ 4.25HBS ингенеринг ________________ 65 ___ 1.11NBA __________________________ 5 ____ 0.09New Way Advertising (NWA) ______ 112 ___ 1.90Наватравел груп ________________ 200 ___ 3.40Натурела ______________________ 159 ___ 2.70Неофронт _____________________ 25 ___ 0.43

ОOMV - "Автоекспрес" ___________ 205 ___ 3.49OMV - "Република" _____________ 180 ___ 3.06Обменни бюра "Стринг" _________ 55 ___ 0.94Общ-информационен център _____ 67 ___ 1.14ОДЗ № 11 "Детски свят" _________ 190 ___ 3.23ОДЗ № 12 "Първи юни" __________ 482 ___ 8.19ОДЗ №13 "Детска радост" _______ 2225 _ 37.83ОДЗ №8 "Лястовичка" ___________ 202 ___ 3.43Окръжен съд Варна ____________ 2629 _ 44.69Оптика БГ _____________________ 17 ___ 0.29ОУ "П. Славейков" ______________ 190 ___ 3.23ОУ"Кап.Петко Войвода" _________ 225 ___ 3.83ОУ"Панаьот Волов" _____________ 270 ___ 4.59Офис 1 Ивел ООД ______________ 281 ___ 4.78ОЦОСУР _____________________ 91 ___ 1.55

ППетромар _____________________ 145 ___ 2.47Пи Ел Ейч _____________________ 15 ___ 0.26Пиксел депо ЕООД _____________ 40 ___ 0.68Планекс Холдинг ООД _________ 1000 _ 17.00Позвънете - новини ______________ 0 ____ 0.00Полско Държавно Училище _______ 0 ____ 0.00Помощно училище ______________ 276 ___ 4.69Пробел _______________________ 15 ___ 0.26Програмата ___________________ 25 ___ 0.43ПроКарт ______________________ 115 ___ 1.96

РРайон "Аспарухово" ____________ 141 ___ 2.40Район "Галата" _________________ 67 ___ 1.14Район "Младост" _______________ 413 ___ 7.02Район "Приморски" ______________ 2 ____ 0.03Реалфинанс ____________________ 125 ___ 2.13Региоком ______________________ 40 ___ 0.68Рекламна агенция ”Реин„ _________ 182 ___ 3.09Рекс консулт ___________________ 110 ___ 1.87РТЦВ _________________________ 80 ___ 1.36

С7СОУ Найден Геров _____________ 380 ___ 6.46Сара 55 _______________________ 152 ___ 2.58Свемар _______________________ 65 ___ 1.11Свилена Велчева _______________ 63 ___ 1.07сем. Бардарски __________________ 5 ____ 0.09сем. Бачеви ____________________ 16 ___ 0.27сем. Борисови __________________ 10 ___ 0.17Сем. Кръстеви _________________ 25 ___ 0.43сем. Матееви ___________________ 5 ____ 0.09Сем. Николови _________________ 10 ___ 0.17сем. Панчеви ___________________ 34 ___ 0.58сем. Петкови ___________________ 107 ___ 1.82Сем. Петрови __________________ 40 ___ 0.68Сем. Христови _________________ 63 ___ 1.07СЖС _________________________ 860 __ 14.62Си Еф Си (наследник на OBS) _____ 180 ___ 3.06Сис технолъджи ________________ 419 ___ 7.12

Ситроен К-аутомотор ___________ 95 ___ 1.62Средношколски общежития _____ 1435 _ 24.40Стил мет ______________________ 25 ___ 0.43Сънтурс ______________________ 264 ___ 4.49

Т3 - K __________________________ 262 ___ 4.45TNT - Куриерски услуги _________ 241 ___ 4.10Т и С застраховки ______________ 66 ___ 1.12Такс Бак _____________________ 1615 _ 27.46ТВ-Варна _____________________ 200 ___ 3.40ТД "Родни балкани" _____________ 30 ___ 0.51Тера Верде - Биомагазин _________ 16 ___ 0.27Термовент _____________________ 41 ___ 0.70Технопроект ___________________ 25 ___ 0.43Тойота _______________________ 1140 _ 19.38Транс ком _____________________ 75 ___ 1.28Туи ___________________________ 35 ___ 0.60Турекспо - Варна _______________ 100 ___ 1.70

УУчилища "Фарос" _______________ 405 ___ 6.89Урбан креатив __________________ 3 ____ 0.05

ФФикоинвест ___________________ 35 ___ 0.60Флатрок технолъджис ___________ 20 ___ 0.34Фрекълз _______________________ 35 ___ 0.60

ХХoтел Сън Райз _________________ 862 __ 14.65Хепи ________________________ 1187 _ 20.18Хепитравел 2000 _______________ 47 ___ 0.80Хотел Ерма ____________________ 70 ___ 1.19Хотел Модус __________________ 855 __ 14.54Хотел ресторант "Сириус" _______ 145 ___ 2.47

ЦЦДГ № 15 "Гълъбче" ___________ 4467 _ 75.94ЦДГ №13 "Звездичка" ___________ 28 ___ 0.48ЦДГ №3 "Детско градче" _________ 150 ___ 2.55ЦДГ №43 "Синчец" ____________ 1634 _ 27.78Център за соц. Pexaбл. -РАДОСТ __ 129 ___ 2.19ЦРСКДЛЗУ ___________________ 30 ___ 0.51

ЧЧиталище "Васил Левски" ________ 60 ___ 1.02

ШШопметрикс Европа ООД ________ 109 ___ 1.85

ЮЮзитколорс ___________________ 65 ___ 1.11Юнитурс ______________________ 115 ___ 1.96

Общо _______________________ 55087 __ 936

Îò íà÷àëîòî íà êàìïàíèÿ „Ëèñòïî ëèñò“ äî ìîìåíòà â íåÿ ñà âçå-ëè ó÷àñòèå 487 äåòñêè ãðàäèíè,ó÷èëèùà, îôèñè íà ôèðìè, îòäåë-íè ãðàæäàíè è öåëè ñåìåéñòâà.Ïðåç ðàçëè÷íèòå ãîäèíè òÿõíàòààêòèâíîñò å áèëà ðàçëè÷íà. Ïðåç2012 ã. â êàìïàíèÿòà àêòèâíè áÿõà188 ó÷àñòíèêà.

Òå óñïÿõà äà ñúáåðàò è ïðåäàäòçà ðåöèêëèðàíå 55 087 êã. õàðòèÿ.Òåõíèòå äîáðîâîëíè óñèëèÿ çàîïàçâàíå íà ïðèðîäàòà äîâåäîõà äî

ñïàñÿâàíå íà 936 äúðâåòà îò èçñè-÷àíå çà íóæäèòå íàé-âå÷å íà õàð-òèåíàòà èíäóñòðèÿ. Îáùî îò íà÷à-ëîòî íà êàìïàíèÿòà ïðåç ïåðèîäà1 ÿíóàðè 2000 ã. – 31 äåêåìâðè 2012ã. êîëè÷åñòâîòî ðåöèêëèðàíà õàð-òèÿ âúçëèçà íà 647 844 êã. Òîâà ñåðàâíÿâà íà 11 013 ñïàñåíè äúðâå-òà.

Îò ïîëó÷åíèòå ñðåäñòâà îò ïðî-äàæáàòà íà ðåöèêëèðàíàòà õàðòèÿïðåç 2012 ã., áÿõà çàäåëåíè 2800ëåâà çà ôîíä „Ëèñò“. ×ðåç íåãî

áÿõà ôèíàíñèðàíè ðåäèöà èíèöè-àòèâè, ñðåä êîèòî: åäíà àêöèÿ çàïî÷èñòâàíå íà ïëàæà; åäíà àêöèÿçà çàëåñÿâàíå íà äðúâ÷åòà; îòïå÷àò-âíå íà 1000 áðîÿ îò íàðú÷íèêà„Ñïåñòè ïàðè, çàùèòè ñåìåéñòâî-òî ñè è îêîëíàòà ñðåäà“; èçãîòâÿíåíà ïúòóâàùà èçëîæáà „Ñïåñòèïàðè, çàùèòè ñåìåéñòâîòî ñè èîêîëíàòà ñðåäà“, ïðåäñòàâåíà ïîâðåìåòî íà ïåò ðàçëè÷íè îáùåñòâå-íè ñúáèòèÿ; ïîäãîòîâêà è îòïå÷àò-âàíå íà äâà áðîÿ íà âåñòíèê

„Ëèñò“; ñúôèíàíñèðàíå ïðîâåæäà-íåòî íà ëåòíè ëàãåðè ïîä íàäñëîâ„Äàëå÷ îò áåòîíîâèÿ ãðàä“ â ñ. Åçå-ðåö.

Åêèïúò íè, ñúñòîÿù ñå îò äîá-ðîâîëöè, òâúðäî çàñòàâà çàäïðîäúëæåíèåòî íà êàìïàíèÿ„Ëèñò ïî ëèñò“ è ïðåç 2013 ãîäè-íà. Ïðåäâàðèòåëíî áëàãîäàðèì íàâñè÷êè, êîèòî ùå ïðîäúëæàò äàïîìàãàò çà ñïàñÿâàíåòî íà äúðâå-òàòà.

Èëèÿí Èëèåâ

Спасихме от изсичане936 дървета през 2012 г.

С общи усилия

3 брой 41Ден на Земята

Çà Äåíÿ íà Çåìÿòà - 22 àïðèëäà ñå âúðíåì 123 ãîäèíè íàçàä, íåäà ðàçñúæäàâàìå çà åâîëþöèÿòà,à äà çàñàæäàìå æèâîò.

Åòî êàê Èâàí Âàçîâ îïëàêâàáúëãàðñêàòà ãîðà è íðàâè â “Ðàç-õîäêà äî Èñêúð. Ïúòíè íàáëþäå-íèÿ è ìèñëè” (1890 ã.):

“Òîâà áåçëåñèå (...) çàãðîçÿâàöÿëà Áúëãàðèÿ; òî å ñòðàøíèÿò é èíåâèäèì íåïðèÿòåë, êîéòî êðàäåïëîäîðîäèåòî íà ñî÷íèòå é ïîëå-òà, ïðåñóøàâà èçâîðèòå íà ðåêèòåé, ãîíè äúæäîâåòå è äîâîæäà ãðà-äóøêèòå. Ïðè âñè÷êàòà ñè êàðòèí-íîñò è åñòåñòâåíà õóáîñò Áúëãàðèÿñå ïðåäñòàâÿ åäíà òúæíà è íåãîñ-òîëþáèâà çåìÿ íà îíîãîâà, êîéòîèäå îò Çàïàäíà Åâðîïà, íàïðèìåðîò Àâñòðèÿ, êîÿòî ïðèëè÷à íà åäíàáåçêîíå÷íà ãðàäèíà, ïîñåÿíà ñ âå-ëèêîëåïíè ïàðêîâå. Ïîäèð Ñëèâ-íèöà íèå ïðèâèêíàõìå äà ñå ñ÷è-òàìå âúâ âñè÷êî ïî-ãîðíè îò ñúðáè-òå, íî êîéòî å ìèíóâàë ïðåç çåìÿ-òà èì è å âèäÿë íåéíèòå êè÷åñòèçàïàçåíè ãîðè, ùå ñå óáåäè, ÷å âñåèìà åäíî-ùî äà èì ïîäðàæàåì.

Çàáåëåæåíî å ïðèðîäíîòî îòâðà-ùåíèå íà áúëãàðèíà êúì äúðâîòî– è íà ðàçâèòèé, è íà ïðîñòèéáúëãàðèí... Òîé ñå÷å, ñâàëÿ, óíèùî-æàâà – íèêîãà íå ñàäè. Áúëãàðèíúòå ôèëîêñåðàòà íà ãîðèòå, äåòî ìóäîñòèãíå òîïîðà, òðåâà âå÷å íå íèê-íå. Íèå íàïðàçíî áåäèì òóðöèòå âîïóñòîøåíåòî íà ãîðèòå ó íàñ; íà-

ïðîòèâ, äåòî å ïðåîáëàäàâàëî òóð-ñêîòî íàñåëåíèå, òàì ñòðàíàòà åçàïàçåíà ïî-ãîðèñòà è ðàñòèòåëíî-ñòòà å ïî-áîãàòà. Áåçáðîéíèòå èðàçíîâèäíè îâîùíè äúðâåòà, êîè-òî óêðàñÿâàò äâîðèùàòà íè è ãðà-äèíèòå íè, ñà äîíåñåíè îò òóðöè-òå èç Àçèÿ, îò òÿõ ñà ïðèñàäåíè,îáëàãîðîäåíè è ðàçïðîñòðàíåíè ïîíàøàòà çåìÿ. Òóð÷èíúò ïî÷èòàøåäúðâîòî è ìè ñå ÷èíè, ÷å ñòðîãî íà-êàçàíèå ïðåäâèæäàøå òóðñêèÿ çà-êîí çà óíèùîæåíèåòî ìó. Àç áèõæåëàë äðàêîíîâñêè çàêîí çà íàñ.

Èäå ìè íà óì ñåãà ëþáîïèòíàòàèñòîðèÿ, ïðîèçëÿçëà ìåæäó íàé-ïúðâèòå áúëãàðè êîëîíèñòè â Áå-ñàðàáèÿ è ãåíåðàë Èíçîâà, ãóáåð-íàòîðà é. Ïîíåæå Áåñàðàáèÿ å ñòðà-íà ãîëà è áåçâîäíà, ãåíåðàë Èíçîâðàçäàë ñåìå íà íàøèòå ñúîòå÷å-ñòâåíèöè äà íàñåÿò ïî íÿêîëêî äå-ñåòèíè äúáîâà ãîðà – âñÿêà êîëî-íèÿ â ìåðàòà ñè. Êîëîíèñòèòå äîø-ëè â óæàñ, íî íÿìàëî êàêâî äà ñòî-ðÿò è èçïúëíèëè çàïîâåäòà, ïîäíàäçîð íà âëàñòòà. Ñêîðî ìëàäîöè-òå ñå ïîêàçàëè îò çåìÿòà, íî ïðèâñè÷êîòî èì ãëåäàíå è ïîëèâàíå òåóïîðíî õâàíàëè äà óâÿõâàò è ñúõíàò.Íåäîóìåíèåòî íà Èíçîâà áèëî ãî-ëÿìî, òîé õâàíàë äà ïîäîçèðà ñå-ëÿíèòå çà òîâà íåîáÿñíèìî è ìèñ-òåðèîçíî óìèðàíå íà äðúâè÷åòàòà.Òîé ñâèêàë ïî-ïðåäíèòå ÷ëåíîâå îòâñÿêà êîëîíèÿ è çàïîâÿäàë äà èìóäàðÿò ïî íÿêîëêî íàãàéêè, çà äàóçíàå èñòèíàòà. Êàêâî èçëÿçëî?Äîáðèòå õîðèöà ïîä êàìøèêà èç-ïîâÿäàëè, ÷å ïîïàðâàëè íîùå ñ ãî-ðåùà âîäà êîðåíèòå íà ôèäàí÷åòà-òà, çà äà ñå îòúðâàò îò ãðèæàòà çàïî-íàòàòúøíîòî èì îòðàñòâàíå!

Çàùî ó íàñ íå ñòàíå çàäúëæèòåë-íî çà âñÿêà îáùèíà íàñàæäàíåòî íàãîðè, êàêòî å çàäúëæèòåëíî ïúðâî-íà÷àëíîòî îáó÷åíèå, âîåííàòàñëóæáà, äàæäèÿòà è äðóãè òåãîáè?Ñàìî ïî òîÿ íà÷èí íèå ùå âèäèìíàøèòå ïóñòèíè ðàçâåñåëåíè îòöâåòóùè îàçèñè è íàøåòî íåáå ïî-áëàãîñêëîííî è áëàãîäàòíî. Ìèñ-ëè ëè íÿêîé çà òîâà? Ìîæå áè è

ìèñëè, ìîæå áè è äà ïèøå. Íèå ÷å-òîõìå äàæå íåîòäàâíà âúâ âåñòíè-öèòå – ñêîðî ïîäèð óæàñíàòà ãðà-äóøêà, êîÿòî áîìáàðäèðà Ñîôèÿ –åäíî òâúðäå ïàòåòè÷åñêî âúçâàíèåçà òîâà íåùî, íî îò ÷àøàòà äî óñ-òàòà, êàêòî êàçâà Øåêñïèð, ñúùå-ñòâóâà öÿëà ïðîïàñò. Äåëî íå âèæ-äàìå. Îíèÿ, îò êîèòî çàâèñè, íåïðàâÿò íèùî. Ïðàâèòåëñòâàòà –âñè÷êèòå – îòíà÷àëî è äî äíåñ íåñà ñ÷èòàëè âúïðîñà äîñòà ñåðèîçåí,çà äà îáúðíå âíèìàíèåòî èì. Çà-äîâîëÿâàëè ñà ñå ñàìî, çà î÷èùå-íèå íà ñúâåñòòà, äà èçäàâàò íÿêàê-âè ñè æàëêè çàêîí÷åòà çà „çàïàç-âàíå ãîðèòå â Áúëãàðèÿ” (êîèòî íåñúùåñòâóâàò â ïî-ãîëÿìàòà é ÷àñò),êîèòî ñà èçëèçàëè îõòè÷àâè èç ìè-íèñòåðñêàòà êàíöåëàðèÿ è ñà óìè-ðàëè íåçàáàâíî â äóøíèòå ñòàè íàãîðñêèòå èíñïåêòîðè... À ìàëêîòîäîáëåñòíè èíèöèàòèâè – íåêàáúäåì ñïðàâåäëèâè – çà ñúçäàâàíåçàêîí çà çàäúëæèòåëíîòî ãîðîíà-ñÿâàíå ñà ñå ðàçáèâàëè â çëàòà âîëÿíà êàìàðèòå... Ïå÷àòúò îò ñâîÿ ñòðà-íà ñ ïúëíåéøà àïàòèÿ ñå îòíàñÿêúì èäåÿòà çà îáëåñåíèåòî íà

Áúëãàðèÿ, êîåòî ùå áúäå ìîãóùå-ñòâåí ëîñò çà íàïðåäúêà íà çåìëå-äåëèåòî é è çà íåéíîòî åêîíîìè-÷åñêî ïîâäèãàíå*. Èëè íå, ïå÷àòúòñå çàíèìàâà ñ èêîíîìè÷åñêè âúïðî-ñè! Íèå âèæäàìå ðîÿê ïðîïîâåäíè-öè è ñîöèàëíè áóðåíîñöè, êîèòî îòñòúëïîâåòå íà æóðíàëèòå íè ãîâî-ðÿò ñ ïàòîñ çà ðàáîòíè÷åñêèé êîíã-ðåñ â Áåðëèí, çà ðàçäåëåíèåòî íàòðóäà è êàïèòàëà, çà åâîëþöèÿòà âïîëèòèêî-èêîíîìè÷åñêè áèò íà Çà-ïàäíà Åâðîïà, çà ðàçíè „íðàâñòâå-íè çàäà÷è” è „ïîäêëàäêè”, ðàçâèâàòíè òåîðèèòå íà ñîöèàëèçìà, ðàçãðî-ìÿâàò ïîåçèÿòà, íåùàñòíàòà ãàáðîâ-ñêà ôàáðèêà è ðúêîïëåùÿò íà ïî-æàðà é, ðåôîðìàòîðñòâàò, ïèøàòÃîñïîä ñ ìàëêî “ã”, ñàäÿò âåëèêèïðèíöèïè, ñåÿò ãðàíäèîçíè èäåè!

Ãîñïîäà, ñåéòå ãîðè!Ïî ùå áúäåòå ïîëåçíè çà Áúëãà-

ðèÿ, àêî îòãëåäàòå ïðåç æèâîòà ñèïåò óâðàòà äúáîâ ëåñ, îòêîëêîòî ñöÿëî ìîðå çàó÷åíè ôðàçè...”

Ñ áëàãîäàðíîñòèíà Ðîñè Áàðäàðñêà

çà ïðåäîñòàâåíèÿ òåêñò

Господа, сейте гори!Вместо велики принципи и грандиозни идеи

Или как мъчно можем да откриемразликите между 1890 и 2013 г.

Събират подписи за референдум за Морската до 26 априлÄî 26 àïðèë ñå ñúáèðàò ïîäïèñè çà ïðîâåæ-

äàíåòî íà ìåñòåí ðåôåðåíäóì çà Ìîðñêàòà ãðà-äèíà è êðàéáðåæíàòà çîíà íà Âàðíà. Çà äà ñåïðîâåäå äîïèòâàíåòî, çàåäíî ñ ïðåäñòîÿùèòåïàðëàìåíòàðíè èçáîðè, òðÿáâà äà ñå ñúáåðàòîáùî 30 000 ïàðàôà.

Âðåìå å ãðàæäàíèòå äà âçåìàò äóìàòà, êàòîñå ïðîèçíåñàò:

1. Äà äîñòèãà ëè ïàðêúò „Ìîðñêà ãðàäèíà”äî ìîðåòî, êàòî âêëþ÷âà èçöÿëî êðàéáðåæíàòàçîíà îò ñêàòà äî ìîðñêèÿ áðÿã?

2. Äà áúäå ëè êðàéáðåæíàòà çîíà íà ãðàäÂàðíà ïàðêîâà çîíà çà îòäèõ ñ îáåêòè çà õðàíå-íå, ñïîðò, àòðàêöèè è ðàçâëå÷åíèÿ, íî áåç æè-ëèùà, àòåëèåòà, îôèñè, ìîëîâå, õîòåëè, êàçè-

íà, êîíãðåñíè öåíòðîâå è ÿõòåíè ïðèñòàíèùà?Òîâà ñà âúïðîñèòå, íà êîèòî âàðíåíöè òðÿá-

âà äà îòãîâîðÿò, àêî áúäå âçåòî ðåøåíèå çà ïðî-âåæäàíåòî íà ðåôåðåíäóìà. Èíèöèàòèâàòà å ïî-äåòà îò Ñäðóæåíèåòî çà îïòèìèçèðàíå íà ïðà-âîñúäèåòî è àäìèíèñòðàöèÿòà - ÑÎÏÀ è å ïîä-êðåïåíà îò ïåò íåïðàâèòåëñòâåíè îðãàíèçàöèè- ÎÖÎÑÓÐ, „Îáåäèíåíî ãðàæäàíñêî ñäðóæå-íèå“ , ÁÄÇÏ, „Çåëåíà Âàðíà“ è „Âàðíà äèøà“.

Öåëòà å ãðàæäàíèòå íà Âàðíà ñ ãëàñà ñè äàçàñòàâÿò ìåñòíàòà âëàñò äà óòâúðäè Ìîðñêàòàãðàäèíà êàòî îáùåñòâåí ïàðê ñúñ ñâîáîäåíäîñòúï, ðàçïîëîæåí íà áðåãà íà ìîðåòî.

Ïðåç 2012 ã. íîâèÿò Îáù óñòðîéñòâåí ïëàííà Âàðíà çàëè÷è êðàéáðåæíàòà çîíà êàòî çîíà

çà îòäèõ è ÿ ïðåâúðíà â çîíà, ïðåäâèäåíà çàèíòåíçèâíî çàñòðîÿâàíå.

Ñïå÷åëâàíåòî íà ðåôåðåíäóìà ùå çàäúëæèêìåòà íà Âàðíà äà èçãîòâè íîâ ïîäðîáåí óñò-ðîéñòâåí ïëàí çà Ìîðñêàòà ãðàäèíà, êîéòî äàâêëþ÷è êðàéáðåæíàòà çîíà, êàòî ÿ çàïàçè ïàð-êîâà çîíà çà îòäèõ ñ îáåêòè çà õðàíåíå, ñïîðò,àòðàêöèè è ðàçâëå÷åíèÿ, íî áåç æèëèùà, àòå-ëèåòà, îôèñè, ìîëîâå, õîòåëè, êàçèíà, êîíãðåñ-íè öåíòðîâå è ÿõòåíè ïðèñòàíèùà.

Àêî æåëàåòå äà ñå âêëþ÷èòå â ïîäïèñêàòà,ìîæå äà ñå ñâúðæåòå ñ îðãàíèçàòîðèòå íàòåëåôîíè: 0888491445, 0899229006 èëè íàe-mail: [email protected].

4брой 41 Темата

Трите добри и трите лоши решения заКои бяха трите най-добри решения за природата, които станаха факт по време на последнотополитическо управление на страната? Застрашени ли са те в момента и как трябва да ги отстояваме?

Илиян Илиев, Обществен център за околнасреда и устойчиво развитие (ОЦОСУР):

Лобистите на ГМО и шистовиягаз се активизираха

Äîáðèòå ðåøåíèÿ ñåâçåõà ïîä íàòèñêà íàóëèöàòà. Òîâà áÿõà ìî-ðàòîðèóìèòå âúðõó ãåí-íî-ìîäèôèöèðàíèòåïðîäóêòè (ÃÌÎ) èâúðõó ïðîó÷âàíåòî èäîáèâà íà øèñòîâ ãàç.Òðåòîòî ñúáèòèå, êîåòîèìà ïî-ñêîðî ïîëèòè-÷åñêè õàðàêòåð å ðåøå-íèåòî äà ñå ñïðå ñòðî-èòåëñòâîòî íà ÀÅÖ„Áåëåíå”. Çàùî ñà òîë-êîâà âàæíè è ïîçèòèâ-íè? Òå âîäÿò ñëåä ñåáåñè äî îïðåäåëåíà íåçà-âèñèìñîò íà Áúëãàðèÿ.

Àêî èìà ÀÅÖ „Áåëåíå” - çàâèñèì îò åíåðãèéíèòå äîñòàâêè íàîáîãàòåí óðàí îò ðóñíàöèòå, ò.å. ñèñòåìàòà íå å òîëêîâà íåçàâè-ñèìà. Ïðè ðàçðåøàâàíåòî íà ÃÌÎ ïúê çàâèñèìîñòòà ñòàâà îòãîëåìèòå ìóëòèíàöèîíàëíè êîìïàíèè êàòî „Ìîíñàíòî”. Â ñëó-÷àÿ è äâåòå ðåøåíèÿ – çà ÃÌÎ è „Áåëåíå” îáëàãîäåòåëñòâàò ìàë-êèÿ è ñðåäíèÿ ïðîèçâîäèòåë. Ôåðìåðèòå îñòàâàò íåçàâèñèìè,òúé êàòî â ïðîòèâåí ñëó÷àé ìîæå äà áúäàò ïðèíóäåíè äà èçïîë-çâàò ñàìî ãåííî-ìîäèôèöèðàíè ñåìåíà. Ñïèðàíåòî íà òàêúâ ãî-ëÿì îáåêò â åíåðãåòèêàòà ïúê îòâàðÿ âúçìîæíîñòè çà ðàçâèòèåíà ìíîæåñòâî ìàëêè, ïðèìåðíî îò âúçîáíîâÿåìè åíåðãîèçòî÷-íèöè, äàâà âúçìîæíîñò çà ìîíòèðàíå íà ìàëêè ôîòîâîëòàè÷íèñèñòåìè íà ïîêðèâèòå íà ôàìèëíèòå êúùè è ïð. Â ïðîòèâåíñëó÷àé ìîíîïîëúò íÿìà äà ïîçâîëè òîâà.

Ïî îòíîøåíèå íà øèñòîâèÿ ãàç íàé-âàæíà å êîìïîíåíòàòàîêîëíà ñðåäà. Öåëèÿò ðåãèîí íà Ñåâåðîèçòî÷íà Áúëãàðèÿ, êúäå-òî ñå ãîâîðè, ÷å èìà øèñòîâ ãàç, ñå âîäîñíàáäÿâà îò ïîäïî÷âåíèâîäè. Äîêàçàíî å áåçñïîðíî, äîðè è â ÑÀÙ, ÷å òåõíîëîãèÿòà íàôðàêèíãà å ìíîãî îïàñíà è çàìúðñÿâà èìåííî ïîäïî÷âåíèòåâîäè. Àêî áúäå ðåàëèçèðèíàòà ó íàñ, öÿë åäèí ðåãèîí ìîæå äàîñòàíå áåç ïèòåéíè âîäè. Òîâà å ïðèìåð êàê åäíî ïîäîáíî, íà-ãëåä íåçíà÷èòåëíî ðåøåíèå, ìîæå äà äîâåäå äî ãîëåìè íåãà-òèâíè ïîñëåäñòâèÿ çà îêîëíàòà ñðåäà.

Çà ñúæàëåíèå îêîí÷àòåëíè ðåøåíèÿ íèêîãà íå å èìàëî. Òîâà,êîåòî â ìîìåíòà îñòàâà ñêðèòî îò î÷èòå íà õîðàòà å, ÷å âñè÷êèëîáèñòè - çà àòîìíà åíåðãèÿ, øèñòîâ ãàç, ÃÌÎ, ñà ñå àêòèâèçè-ðàëè, ïîäãîòâÿò ïî÷âàòà çà íîâèòå ïîëèòèöè, êîèòî ùå äîéäàòíà âëàñò, âêàðâàò òåçèòå ñè îòíîâî. Òúé êàòî â ìîìåíòà õîðàòàòúðñÿò èçõîä îò çàòðóäíåíîòî ñè èêîíîìè÷åñêî ïîëîæåíèå, ñè-òóàöèÿòà å óäîáíà çà ïðîêàðâàíå íà òåçè, ÷å äîáèâúò íà øèñòîâãàç ùå äîâåäå äî ïîåâòèíÿâàíå íà ñìåòêèòå çà åëåêòðè÷åñòâî-òî. Èëè ìàíòðàòà, ÷å „Áåëåíå” ùå å ñïàñèòåëíèÿò èíñòðóìåíòçà Áúëãàðèÿ, îòíîâî ñå ïîñòàâÿ íå äíåâåí ðåä. Äîêàòî ñúùå-ñòâóâà âúçìîæíîñò íÿêîé äà íàäóï÷è Ñåâåðîèçòî÷íà Áúëãàðèÿè äà ðàçáåðå, ÷å íÿìà èëè èìà ãàç, ïîäîáíè ìèòîâå ùå ñå íîñÿòâ îáùåñòâåíîòî ïðîñòðàíñòâî.

Ãîëåìèòå áèîòåõíîëîãè÷íè êîìïàíèè ñúùî íÿìà äà ñå îòêà-æàò îò èñêàíåòî ñè â Áúëãàðèÿ äà ñå ðàçðåøè îòãëåæäàíåòî íàÃÌÎ. Âúïðåêè ÷å â ìîìåíòà èìà íàëîæåíî âåòî, êîíòðîëúò íà-ïðàêòèêà å ìíîãî ñëàá. Àêî íàïðàâèì ïàðàëåë ñ äúðæàâà ñ ðàç-ìåðèòå íà Áúëãàðèÿ - Óíãàðèÿ, êîÿòî ñúùî íå äîïóñêà îòãëåæ-äàíåòî íà ÃÌÎ, ùå âèäèì, ÷å óíãàðñêèòå êîíòðîëíè ñëóæáèïðîäúëæàâàò äà èçâúðøâàò ïëàíèðàí êîíòðîë íà ôåðìåðèòå,êîèòî ïðîèçâåæäàò ñåëñêîñòîïàíñêà ïðîäóêöèÿ. À íàøåòî ïðà-âèòåëñòâî ñå îãðàíè÷è ñ àêòà íà ïðèåìàíå íà ìîðàòîðèóìà. Çàá-ðàíàòà ó íàñ å ïî-ñêîðî äåêîðàòèâíà, ðåàëíî êîíòðîë íå ñå èç-âúðøâà.

Òîâà ìîæå äà ñå ïðîìåíè, àêî ñå ïðîìåíè àäìèíèñòðàöèÿòà.Àêî òàì èìà õîðà, êîèòî èì ïóêà. Àêî òÿ áúäå ïî-÷åñòî êîíòðî-ëèðàíà îò ãðàæäàíèòå. Íå íà 15 ãîäèíè âåäíúæ äà ñå èçëèçà íàïðîòåñòè, à ïåðèîäè÷íî ãðàæäàíèòå äà îñúùåñòâÿâàò êîíòðîë.

Александър Асенов, адвокат по над 600 съдебни казусаза защита правата на човека и опазването на околната среда:

Добрите се случиха под външен натискÄîáðèòå íåùà ñòàíàõà ïîä âúíøåí íàòèñê.

Àêî áåøå îñòàíàëî íà äîáðàòà âîëÿ íà óï-ðàâëÿâàùèòå, òå íÿìàøå äà ñå ñëó÷àò. Ìîðà-òîðèóìúò çà øèñòîâèÿ ãàç å åäíî îò äîáðèòåðåøåíèÿ, âúïðåêè ÷å ñëåä íîðìàòèâíè ïðî-ìåíè ñå îòâîðèõà âúçìîæíîñòè çà ïðîó÷âà-íèÿ, ìàêàð è ñ äðóãà òåõíîëîãèÿ. Òðåâîæíî-òî îáà÷å å ëèïñàòà íà êîíòðîë è ïðîçðà÷íîñò.

Äîáðî å è ïîñòèãíàòîòî ïî Çàêîíà çà ãî-ðèòå, íî òî ïàê ñå ñëó÷è ñëåä ïðîòåñòèòå íàÎðëîâ ìîñò.

Äîáðå å, ÷å èçëåçå íàÿâå èñòèíàòà çà ïðî-äàæáàòà íà äþíèòå îêîëî Íåñåáúð è â ïî-îáù àêïåêò çà çàìåíòêèòå íà ãîðè. Íî òîâàïàê ñòàíà ìíîãî èçáèðàòåëíî. Çàïî÷íàõà äàãè ðàçñëåäâàò äîíÿêúäå, íî íå ñòèãíàõà äî-íèêúäå.

Петко Ковачев, Институт за зелена политика:

Спирането на “Кремиковци“ е плюсÄîáðèòå ðåøåíèÿ ïðåç ïîñëåäíèòå òðè ãîäèíè

áÿõà ñâúðçàíè ñúñ Çàêîíà çà ÃÌÎ è Çàêîíà çà ×åð-íîìîðñêîòî êðàéáðåæèå, íî ñàìî ÷àñòè÷íî.

Â ñðåäàòà íà ìàðò ïðåçèäåíòúò Ðîñåí Ïëåâíå-ëèåâ îáíàðîäâà ïîñëåäíèòå ïðîìåíè â Çàêîíà çàóñòðîéñòâî íà ×åðíîìîðñêîòî êðàéáðåæèå, íî ñå-çèðà Êîíñòèòóöèîííèÿ ñúä çà ÷àñò îò òÿõ. Êàòîîò÷èòà ïÿñú÷íèòå äþíè êàòî ïðèðîäíî áîãàòñòâî,çàêîíîäàòåëÿò ãè îáÿâè çà ïóáëè÷íà äúðæàâíà ñîá-ñòâåíîñò, êîÿòî íå ìîæå äà áúäå îáÿâåíà çà ÷àñò-íà. „Ïðîìåíèòå â Çàêîíà çà óñòðîéñòâî íà ×åðíî-ìîðñêîòî êðàéáðåæèå, ïîçâîëÿâàùè ñòðîèòåëñòâîâúðõó äþíèòå íà âñè÷êè îáåêòè íà òåõíè÷åñêàòà

èíôðàñòðóêòóðà, íå îñèãóðÿâàò ðàçóìíîòî èçïîëçâàíå íà òåçè ïðèðîäíè áî-ãàòñòâà - òî òðÿáâà äà îò÷èòà çíà÷èìîñòòà çà îáùåñòâîòî íà äîïóñòèìèòåèçêëþ÷åíèÿ çà ñòðîèòåëñòâî, êàòî íàïðèìåð íàöèîíàëíèòå îáåêòè è îáùèí-ñêè îáåêòè îò ïúðâîñòåïåííî çíà÷åíèå”, ïèøå â ìîòèâèòå ñè ïðåçèäåíòà.

È ïî Çàêîíà çà ×åðíîìîðñêîòî êðàéáðåæèå è ïî òîçè çà ÃÌÎ îáà÷å ìîæåäà èìà ïðîáëåìè. Ðàçáèðà ñå, âñÿêà íîâà âëàñò ùå å ïîä íàòèñê, âêëþ÷èòåë-íî âúíøåí.

Êàòî áåçñïîðíî äîáðî ðåøåíèå çà îêîëíàòà ñðåäà îáà÷å ìîæå äà ñå îïðå-äåëè ñïèðàíåòî íà “Êðåìèêîâöè”.

Деница Петрова, ”Грийнпийс България“:

Нямаме идея какво да правимс радиоактивните отпадъци

Íàé-äîáðîòî ðåøåíèå çà îêîëíàòàñðåäà áåøå ïðåêðàòÿâàíåòî íà ïðîåêòà“ÀÅÖ Áåëåíå”. Òîçè ïðîåêò å ìîðàëíîîñòàðÿë, ìíîãî ðèñêîâ è áåçêðàéíî íå-íóæåí çà íàøàòà ñòðàíà îò åíåðãèéíàãëåäíà òî÷êà. Âñå îùå íÿìàìå èäåÿ êàê-âî äà ïðàâèì ñ ðàäèîàêòèâíèòå îòïàäú-öè îò ÀÅÖ „Êîçëîäóé” - òåçè, çà êîèòîíÿìà ñïîðàçóìåíèå äà îòèäàò â Ðóñèÿ.À è èäåÿòà äà çàõâúðëÿìå â äðóãà ñòðà-íà íàøèòå îòïàäúöè, å áåçóìíî áåçîò-ãîâîðíà.

Ìîðàòîðèóìúò âúðõó ôðàêèíãà íà øè-ñòîâ ãàç ñúùî áåøå ÷óäåñíî ðåøåíèå. Íà-äÿâàìå ñå, ÷å ùå ñå çàäúðæè è ïðè ñëåä-âàùèòå ïðàâèòåëñòâà.

Äðóãèÿò ïîçèòèâ, êîéòî ìîãà äà îò-áåëåæà å ïúëíàòà çàáðàíà çà ÃÌÎ.

5 брой 41Темата

природата през последните три годиниКои бяха трите най-лоши правителствени решения за българската природатапрез последните три години и половина? Как трябва да работим за промяната им?

Илиян Илиев, Обществен център за околнасреда и устойчиво развитие (ОЦОСУР):

Местната власт епо-близо до бизнес-и олигархичнатаструктура

Ïîëèòèöèòå îòêàçàõà äà íàëîæàò ïúëåíìîðàòîðèóì çà ñòðîæèòå ïî áúëãàðñêîòî×åðíîìîðèå è ñåãà âñåêè, êîéòî èìà èíòå-ðåñè â òàçè ñôåðà, îòíîâî ñå å àêòèâèçèðàë.Îêîëî Øàáëà çà ñòðîåæ ñå ïîäãîòâÿ ïîðåä-íîòî ãîëô èãðèùå. Â ìúòíà âîäà êàçâàò, ÷åðèáàòà íàé-ëåñíî ñå ëîâÿëà. Ïðîáëåìúò åòàêúâ, ÷å àêî èìà ïðàâèòåëñòâî, âèíàãè âè-íàòà çà äàäåíî ðåøåíèå èìà îò êîãî äà ñåïîåìå. Ñåãà îáà÷å ñðåäíèÿò ÷èíîâíèê, êîé-òî èìà ïðàâîìîùèÿ äà äàâà ðàçðåøèòåëíè,ìîæå äà íàïðàâè ãîëåìè ïîðàçèè. Òîé çíàå,÷å ñëåä íÿêîëêî ìåñåöà íÿìà äà å íà ðàáîòàè îòãîâîðíîñòòà ùå ñå ðàçìèå.

Ñðåä íåóñïåõèòå ñå íàðåæäà è ðàçðåøå-íèåòî çà ðàçøèðÿâàíå íà ñêè çîíàòà â Ïè-ðèí. Ïî÷òè íàâñÿêúäå, ñ ìàëêè èçêëþ÷åíèÿìåñòíàòà âëàñò å ñ áèçíåñìåíèòå è ñðåùóãðàæäàíèòå. Òÿ å äîêàçàëà, ÷å íå ìîæå äàçàùèòàâà îáùåñòâåíèÿ èíòåðåñ è å ïî-áëèçîäî áèçíåñ- è îëèãàðõè÷íàòà ñòðóêòóðà.

Òðåòèÿò íåóñïåõ å Çàêîíúò çà îòïàäúöèòå- ÿðúê ëîáèñòêè çàêîí. Íàïðàêòèêà áàâíî èñëàâíî íÿêîëêî ãîëåìè ôèðìè ñè íàïðàâèõàçàêîí, êîéòî äà îáñëóæâà òåõíèòå èíòåðåñè.Âñëåäñòâèå ìíîæåñòâî ìàëêè ôèðìè çà èç-êóïóâàíå íà îòïàäúöè ùå ïðåêðàòÿò äåéíîñò-òà ñè. Ïîä ïðåäòåêñòà, ÷å ìíîãî ñå êðàäàòøàõòè è êàáåëè, âêàðàõà òàêèâà ðàçïîðåäáè,÷å ãîëÿìà ÷àñò îò ìàëêèòå ôèðìè ùå ôàëè-ðàò, à îáùåñòâåíè îðãàíèçàöèè, àêî ðåøàò äàïðàâÿò êàìïàíèè çà ñúáèðàíå íà îòïàäúöè,ìîæå äà ñå îêàæàò íåçàêîííè. Àêî åäíî ó÷è-ëèùå ðåøè äà ñúáèðà àëóìèíèåâè êàïà÷êèîò êèñåëèòå ìëåêà, êîèòî èçÿæäàò ó÷åíèöè-òå è äà ãè ïðåäàäå íà íÿêîÿ îò ôèðìèòå, íà-ïðàêòèêà ñå îêàçâà, ÷å å ïî÷òè çà çàòâîðà.Òðÿáâà äà äîêàçâà îòêúäå èìà àëóìèíèÿ, äàïîïúëâàò äåêëàðàöèè. Äîðè çà àëóìèíèåâàêóòèéêè îò áèðà òðÿáâà äà ñå äîêàçâà ïðîèç-õîä. Çàùîòî òåçè, êîèòî èçìèñëÿò çàêîíèòå,íÿìàò íèêàêâà èäåÿ êàê òå ñå ïðèëàãàò íàïðàêòèêà. Âñè÷êî òîâà å íàïðàâåíî òàêà, ÷åäà íå ñòèìóëèðà ðàçäåëíîòî ñúáèðàíå íà îò-ïàäúöèòå, à äà ãî çàòîðìîçÿâà. È Áúëãàðèÿïðîäúëæàâà äà å íà åäíî îò ÷åëíèòå ìåñòàïî íåðàçäåëÿíå íà áîêëóêà.

Ïðîäúëæàâà èçãðàæäàíåòî íà ðåãèîíàëíèòåäåïà çà îòïàäúöè ñ åâðîïåéñêè ïàðè, âúïðåêèïðîòåñòèòå íà õîðàòà ïî ìåñòà.

Âúïðîñúò çà òóíåëà íà àâòîìàãèñòðàëà“Ñòðóìà” â Êðåñíåíñêîòî äåôèëå òîòàëíî ñå çà-áàòà÷è. Â òîçè ðàéîí ñòðîåæúò å ïðîáëåìàòè-÷åí, òúé êàòî ñå ïëàíèðà ìàãèñòðàëàòà äà ïðå-ìèíå ïðåç åäíà îò íàé-âàæíèòå òåðèòîðèè çàçàùèòà íà áèîëîãè÷íîòî ðàçíîîáðàçèå â Áúëãà-ðèÿ.

Ñðåä åìáåëàìèò÷èíèòå àíòèåêîëîãè÷íè ðå-

øåíèÿ ùå îñòàíàò è îïèòèòå çà óçàêîíÿâàíå íàíåçàêîííî çàãðàáåíàòà ÷àñò íà ñêè-çîíàòà íàäÁàíñêî.

Çà ïðåîäîëÿâàíåòî èì å íåîáõîäèì ïî-ñèëåííàòèñê âúðõó ïðàâèòåëñòâîòî, ðàáîòà ñ Åâðîïåé-ñêàòà êîìèñèÿ è ñ èíèöèàòèâíèòå ãðóïè ïî ìå-ñòà. Çà äåïàòà çà îòïàäúöè è ñêè çîíàòà òðÿáâàïîâå÷å îáùåñòâåí íàòèñê è ïîâå÷å åêñïåðòíèïîçèöèè, ñ êîèòî äà ñå îáîñíîâàò àëòåðíàòèâ-íèòå ðåøåíèÿ. À çà òóíåëà íà “Ñòðóìà” - äà ñåïîòâúðäè òîâà, êîåòî âå÷å å ïðèåòî, íî ñå áàâè.

Петко Ковачев, Институт за зелена политика:

Необходим е по-силен обществен натиск

Александър Асенов, адвокат по над 600 съдебни казусаза защита правата на човека и опазването на околната среда:

Енергийната политика бешена принципа “тука има - тука няма“

Íîâèÿò çàêîí çà îòïàäúöèòå, êîéòî áåøå ïðè-åò ïîä ëîáèñòêè íàòèêñ íà ãîëåìèòå êîìïàíèè,çàòåãíà ðåæèìà íà îòïàäúöèòå îñíîâíî çà ìàë-êèòå ôèðìè è ñúçäàäå ïðåäïîñòàâêè çà ìîíî-ïîë è ðåêåò îò ñòðàíà íà èíñòèòóöèöèè – Ìè-íèñòåðñòâîòî íà îêîëíàòà ñðåäà è âîäèòå è ðå-ãèîíàëíèòå èíñïåêöèè. Ïðåäâèæäàò ñå ãîëå-ìè ãàðàíöèèè, êîèòî äà âíàñÿò ôèðìèòå, ðàáî-òåùè ñ ÷åðíè è öâåòíè ìåòàëè. Ïðè íàëàãàíåíà íÿêàêâà ãëîáà òåçè ãàðàíöèè ñå âíàñÿò âáþäæåòà. Çíà÷èòåëíî ñå çàâèøèõà è ñàíêöèè-òå. Òàêà íàïðàêòèêà ñå ïîëó÷àâà, ÷å àêî ãëîáÿòäâà ïúòè ìàëêà èëè ñðåäíà ôèðìà, òÿ ùå ôàëè-

ðà. Íÿìà íàòèñê îò ñòðàíà íà Åâðîêîìèñèÿòàçà ïðèåìàíå íà çàêîíà, îò òàì èñêàò ñàìî ïðè-âåæäàíå â ñúîòâåòñòâèå íà ðàìêîâàòà äèðåêòè-âà çà îòïàäúöèòå. Ñåãà ïàê òÿ îñòàíà íåñèíõ-ðîíèçèðàíà, íî ïúê ñúñ çàêîíà ñå âúâåäîõàäîïúëíèòåëíè îãðàíè÷åíèÿ è ðåñòðèêòèâíèìåðêè îò ñòðàíà íà îðãàíèòå.

Ïðåäèøíîòî ïðàâèòåëñòâî äàäå âúçìîæíî-ñòè è çà ôåîäàëèðèçèðàíå íà îïðåäåëåíè êó-ðîðòè, îñíîâíî ïëàíèíñêè, è çàâçåìàíå íà ãî-ëåìè òåðèòîðèè îò ïëàíèíèòå - Âèòîøà, Ïè-ðèí. Íà êîíöåñèîíåðèòå íà ñêè çîíèòå áåøåäàäåíà âúçìîæíîñò äà ñå ðàçïðîñòðàò èçâúíïúðâîíà÷àëíî îïðåäåëåíàòà èì òåðèòîðèÿ ïîêîíöåñèÿòà. Öÿëàòà ïîëèòèêà íà ÃÅÐÁ áåøå íà-ñî÷åíà êúì ñúçäàâàíå íà ìîíîïîëíî ïîëîæå-íèå íà ëè÷íîñòè è ôèðìè, îò êîåòî ïîñòðàäàìàëêèÿò áèçíåñ è ïðèðîäàòà.

Êàòî ëîøè çà ïðèðîäàòà îïðåäåëÿì è ðàçðå-øåíèÿòà çà ïðîó÷âàíå è äîáèâ íà íåôò è ãàç.Ïðîäúëæâàíåòî îò Ìèíèñòåðñêè ñúâåò ñ îùååäíà ãîäèíà íà ðàçðåøåíèåòî çà ïðîó÷âàíå íà„Ðóñãåîêîì” â Äîáðóäæà, ïðîòèâíî íà Çàêîíàçà ïîäçåìíèòå áîãàòñòâà. È äî ìîìåíòà îáà÷åíå å ÿñíî êàêâî è êàê òî÷íî ïðîó÷âà ðóñêàòàêîìïàíèÿ äî ñ. Ðîãîçèíà, çàùîòî ðàéîíúò å îã-ðàäåí â ãîëÿì ïåðèìåòúð.

Êîãàòî ñå ïèøå çà íå äîáðèòå ðåøåíèÿ, íåòðÿáâà äà ñå ïðîïóñêà è èçêëþ÷èòåëíî íåïîñ-ëåäîâàòåëíàòà è ïðîòèâîðå÷èâà ïîëèòèêàòà îò-íîñíî „Áåëåíå”, è êàòî öÿëî êúì ÿäðåíàòà åíåð-ãåòèêà. Òÿ ñå ðàçâèâàøå ïðåç ïîñëåäíèòå íÿ-êîëêî ãîäèíè íà ïðèíöèïà „òóêà èìà - òóêàíÿìà”. Íî â êðàéíà ñìåòêà äîáðàòà íîâèíà åîòêàçà äà áúäå ñòðîåí ÀÅÖ „Áåëåíå”. Âñå îùåîáà÷å íÿìà ÿñíî ðåøåíèå ïî òåìàòà è âúïðîñúòîñòàâà âèñÿù, êîåòî íå å äîáðå. Îñâåí òîâà ñîòêàç îò ïðîåêòà ùå òðÿáâà äà ïëàòèì è ãîëå-ìè îáåçùåòåíèÿ íà ðóñêàòà ñòðàíà.

Законът за отпадъците се превърна в един от най-лобистките. Той напрактика не стимулира разделнотосъбиране на боклука.

Деница Петрова, ”Грийнпийс България“:

Законът за горитесе променя в ползана олигарси

Íàé-ëîøîòî ðåøåíèå å îò ïîñëåäíèòå ìå-ñåöè - òîâà, ÷å ñå ïîçâîëè íà ïðàêòèêà äàñå ïðîäúëæè ñòðîèòåëñòâîòî â Ïèðèí. Çà-ñåãà ïðîöåñúò å ñïðÿí, íî ïîñîêàòà íà ðàç-âèòèå å ìíîãî ëîøà.

Ðàçðåøàâàíåòî íà êîíöåñèÿòà çà çëàòî-äîáèâ â Êðóìîâãðàä å äðóãîòî íàé-ëîøî ðå-øåíèå çà ïðèðîäàòà ïðåä ïîñëåäíèòå 4 ãî-äèíè. Âúïðåêè, ÷å ïðîäúëæàâàìå äà îáæàë-âàìå òîâà ðåøåíèå, âñå îùå èçõîäúò íå åÿñåí. Çëàòîäîáèâúò â Êðóìîâãðàä ìîæå äàðàçðóøè îêîëíàòà ñðåäà â ðåãèîíà.

Îñîáåíî ãîëÿì íåãàòèâ çà ïðèðîäàòà èáúäåùèòå ïîêîëåíèÿ ïðåäñòàâëÿâàò îïèòè-òå íåïðåêúñíàòî äà ñå ïðîìåíÿ Çàêîíúò çàãîðèòå. È íàé-âå÷å òîâà äà ñå ïðàâè â ïîë-çà íà îëèãàðñè, à íàöèîíàëíè ïàðêîâå èðåñóðñè äà ñå äàâàò íà âëàñòèìàùèòå.

6брой 41 Кампания

Îêåàíñêèòå ðèáîëîâíè çîíè,ïðåäè âðåìå ïúëíè ñ æèâîò, ñåãàñå ñâèâàò. Âñúùíîñò, íàä 60% îòåâðîïåéñêèòå ðèáíè çàïàñè ñàñâðúõåêñïëîàòèðàíè. Ïðîñòî èìàïðåêàëåíî ìíîãî óíèùîæèòåëíèðèáîëîâíè ñúäîâå, êîèòî ëîâÿòïðåêàëåíî ìàëêî ðèáà.

Ìåæäóâðåìåííî, äðåáíèòå ðè-áàðè, êîèòî ïîêîëåíèÿ íàðåä ëîâÿòðèáà îòãîâîðíî, ñåãà ñà â ðåàëíàîïàñíîñò îò çàãóáà íà ðàáîòàòà èíà÷èíà ñè íà æèâîò. Òîâà çàïëàø-âà áúäåùåòî íà ðèáèòå è ìîðåòàòàíè, êàêòî è õîðàòà, ðàç÷èòàùè íàòÿõ.

Êàêòî ñåãàøíèòå, òàêà è ïðå-äèøíèòå ïîëèòèêè ñà â óñëóãà íàíàé-âëèÿòåëíèòå è ñèëíè ðèáîëîâ-íè ñúäîâå, êîèòî õâàùàò ïîâå÷åðèáà, îòêîëêîòî ñúùåñòâóâàùèòåðèáíè çàïàñè ñà â ñúñòîÿíèå äàâúçñòàíîâÿò åñòåñòâåíî. Òåçè ñúäî-âå áèâàò ïîääúðæàíè ñ ïàðèòå íàäàíúêîïëàòöèòå, êàòî òàêà äðåáíè-òå, óñòîé÷èâè ðèáàðè ñòðàäàò îòòàçè íå÷åñòíà ñèñòåìà. Âðåìå å çàèñòèíñêà ïðîìÿíà!

Òàçè ïðîëåò êîðàáúò íà „Ãðèé-íïèéñ” - ARCTIC SUNRISE è íå-ãîâèÿò åêèïàæ, ñå îòïðàâèõà íàïúòóâàíå â ïîäêðåïà íà äîáèâàùî-òî âñå ïî-ãîëÿìà ïîïóëÿðíîñò äâè-æåíèå íà äðåáíîòî, óñòîé÷èâî ðè-áàðñòâî â Åâðîïà.

Ëåäîðàçáèâà÷úò àêîñòèðà çàïúðâè ïúò íà Ìîðñêà ãàðà Âàðíà,êúäåòî îñòàíà îò 21 äî 24 ìàðò.Ñòðàíàòà íè ñòàíà ÷àñò îò îáèêîë-êàòà íà “íàé-çåëåíèÿ” ïëàâàòåëåíñúä â 9 åâðîïåéñêè äúðæàâè. Åêî-òóðíåòî çàïî÷íà íà 18 ìàðò îò Êîí-ñòàíöà, Ðóìúíèÿ è ïðîäúëæè êúìÃúðöèÿ, Õúðâàòñêà, Ñëîâåíèÿ, Èòà-ëèÿ, Èñïàíèÿ, Ôðàíöèÿ è Âåëèêîá-ðèòàíèÿ. Îò âñÿêà ñòðàíà íà áîðäàñå êà÷âà ïî åäèí ðèáàð, êîéòî íîñèñúñ ñåáå ñè ôåíåð – ñèìâîë íà óñ-òîé÷èâîñò. Â êðàÿ íà ïúòóâàíåòîòîé ùå áúäå ïðåäàäåí íà åâðîïåé-ñêèòå ìèíèñòðè â Áðþêñåë, çàåä-íî ñ õèëÿäè õàðòèåíè ëîäêè ñ ïî-

ñëàíèÿ îò ãðàæäàíèòå íà åâðîïåé-ñêèòå ñòðàíè. Ðóìúíñêèÿò ðèáàðÏåòðî Êëèíà ïðåäàäå ôåíåðà íàáúëãàðñêèÿ ñè êîëåãà Åìèë Äóêîâîò Øàáëà, êîéòî ãî îòíåñå äî ñëåä-âàùàòà ñïèðêà - â Ãúðöèÿ. Íàä 90íà ñòî îò áúëãàðñêèòå ðèáàðè ñàäðåáíîìàùàáíè.

Ñðåùàìå ïðîáëåìè â èíôðà-ñòðóêòóðíî îòíîøåíèå – ñ íåèçÿñ-íåíàòà ñîáñòâåíîñò íà ðèáàðñêèòåñåëèùà, â íîðìàòèâíî – ñ óïðàâëÿ-âàùèÿ îðãàí íà ÎÏ “Ðèáàðñòâî”,êàêòî è ñ êâîòíèÿ óëîâ, çàÿâè ïðåä-ñòàâèòåëÿò íà ðèáàðñêîòî ñúñëîâèåó íàñ.

Â ìîìåíòà â èíñòèòóöèèòå íàÅÑ ñå ðàçãëåæäà Îáùàòà ðèáàðñêàïîëèòèêà – ðåãëàìåíò, êîéòî ñå ðå-ôîðìèðà ñàìî âåäíúæ íà 10 ãîäè-íè. Äåñåòèëåòèÿ íàðåä ïîëèòèêà-òà â îòðàñúëà å áëàãîïðèÿòñòâàëàèíäóñòðèàëíèÿ ðèáîëîâ, êîéòî

çàïëàøâà áúäåùåòî íà ðèáàòà èìîðåòàòà, è óáèâà äðåáíîìàùàáíî-òî ðèáàðñòâî, çàÿâè Äåíèöà Ïåò-ðîâà îò „Ãðèéíïèéñ Áúëãàðèÿ”. Ïîäàííè íà Åâðîïåéñêàòà êîìèñèÿ îò2011 ã. åâðîïåéñêàòà èíäóñòðèàë-íà ôëîòà å òîëêîâà ìîùíà, ÷å ìîæåäà óëîâè 2 äî 3 ïúòè ïîâå÷å ðèáà,îòêîëêîòî ðèáíèòå çàïàñè ñà ñïî-ñîáíè åñòåñòâåíî äà ñå âúçñòàíî-âÿò. Ïðèðîäîçàùèòíèöèòå íàñòîÿ-âàò åâðîïåéñêèòå ïðàâèòåëñòâà äàáàëàíñèðàò ðàçìåðà íà ôëîòàòàñïðÿìî ðèáàòà â ìîðåòî. Äà ñå ïðå-êðàòÿò íàé-ðàçðóøèòåëíèòå ïðàê-òèêè è äà ñå îêàæå ïîäêðåïà íàðèáàðèòå, êîèòî ëîâÿò ðèáà îòãî-âîðíî. Íà 6,7 ìëðä. åâðî âúçëèçàåâðîïåéñêèÿò ôîíä çà ðèáàðñòâî çàïåðèîäà 2014 – 2020 ã. Öåëòà å ñðåä-ñòâàòà äà îòèäàò ïðè äðåáíèòå ðè-áàðè, è ñàìî ïðè èçëèøúê ïàðèòåäà ñå ðàçïðåäåëÿò çà èíäóðñòðèàë-íèÿ ðèáîëîâ. “Ãðèéíïèéñ” èñêà èïðåðàçãëåæäàíå íà êâîòèòå çà óëîâ.Â ìîìåíòà íà 80% îò åâðîïåéñêè-òå ðèáàðè èì å îòðåäåíà åäâà 20íà ñòî îò êâîòàòà.

Íàñêîðî áÿõà ïðåäïðèåòè âàæ-íè ñòúïêè ñ èñòîðè÷åñêè âîò â Åâ-ðîïåéñêèÿ ïàðëàìåíò, çà äà ñå íà-ìàëè áðîÿò íà ðèáàðñêàòà ôëîòè-ëèÿ â ÅÑ è äà ñå íàñúð÷è äðåáíîòîðèáàðñòâî, êîåòî îêàçâà ìèíèìà-ëåí åôåêò âúðõó îêîëíàòà ñðåäà.Ñåãà ðèáàðñêèòå ìèíèñòðè òðÿáâàäà ïîêàæàò ïîëèòè÷åñêî ëèäåðñòâîè äà ïîäêðåïÿò âîòà.

Ïðèñúåäèíè ñå êúì íàñ è ïî-ìîãíè íà óñòîé÷èâèòå ðèáàðè äà ñåïðåáîðÿò çà ñïðàâåäëèâ óëîâ. Çàåä-íî ìîæåì äà áúäåì ãëàñà, êîéòî ùåäîïðèíåñå çà èñòèíñêà ïðîìÿíà èñïàñÿâàíå íà ðèáèòå, ðèáàðèòå èâñè÷êè, ðàç÷èòàùè íà òÿõ. Ñãúíèñâîÿòà äèãèòàëíà ëîäêà è ÿ ïóñíèäà ïëàâà íà àäðåñ: myboat.gp/bg.

Кораб на ”Грийнпийс“ донесефенера на малкия рибар до Варна

Óëîâúò íà ÅÑ å òðåòèÿò ïî ãîëåìèíàâ ñâåòà (îêîëî 5,1 ìèëèîíà òîíà çà 2007ã.), ñëåä Êèòàé è Ïåðó. Ðèáîëîâíàòà ôëî-òà íà ÅÑ ìîæå äà õâàíå 2 äî 3 ïúòè ïî-âå÷å ðèáà, îòêîëêîòî ðèáíèòå çàïàñè ñàñïîñîáíè åñòåñòâåíî äà ñå âúçñòàíîâÿò.

80% îò ðèáàðèòå â ÅÑ ñà äðåáíè,êîèòî ïîëó÷àâàò ñàìî îêîëî 20% îòêâîòèòå çà ðèáà. Èíäóñòðèàëíèÿò ðèáî-ëîâ å îòãîâîðåí çà îñòàíàëèòå 80% óëîâ.

62% îò ðèáíèòå çàïàñè ñà ñâðúõåêñ-ïëîàòèðàíè â Àòëàíòèêà è 82% â Ñðåäè-çåìíî ìîðå.

Ïî÷òè ÷åòâúðò (1,2 ìèëèîíà òîíà) îòóëîâà â ÅÑ å îò ìåæäóíàðîäíè è ÷óæäèâîäè.

Åâðîïåéñêèòå äàíúêîïëàòöè ãîäèø-íî ïðåäîñòàâÿò îêîëî ̂ 158 ìèëèîíà, çàäà îñèãóðÿò äîñòúï äî ðèáàðñêèòå ðàé-îíè íà äðóãè ñòðàíè.

ÅÑ îò÷èòà, ÷å â ïîâå÷åòî ñòðàíè-÷ëåíêè öåíàòà çà ñóáñèäèðàíåòî è àäìè-íèñòðèðàíåòî íà ñåêòîð ðèáàðñòâî íàä-âèøàâà ñòîéíîñòòà íà óëîâåíàòà ðèáà.

Íàñêîðî 93% îò òðåñêàòà, õâàíàòà âÑåâåðíî ìîðå, áå óëîâåíà ïðåäè äàìîæå äà ñå ðàçìíîæè.

65% îò ìîðñêàòà õðàíà, êîíñóìèðà-íà â ÅÑ å âíîñíà.

Âúïðåêè îïèòèòå äà ñå ñïðå áðàêî-íèåðñêèÿ óëîâ, ãîäèøíèÿò âíîñ íà íå-çàêîííî óëîâåíà ðèáà áåøå îöåíåí êîí-ñåðâàòèâíî ïðåç 2007 ã. íà ñòîéíîñò ̂ 1,1ìèëèàðäà. Åâðîïåéñêèòå ðèáîëîâíè òå-ðèòîðèè, íÿêîãà íàé-ãîëåìèòå â ñâåòà,áÿõà ñúùî íÿêîãà è íàé-ïðîäóêòèâíèòåâ ñâåòà. Íî 40 ãîäèíè íà íåóñòîé÷èâîðèáàðñòâî ïîä Îáùàòà ðèáàðñêà ïîëè-òèêà äîâåäîõà äî ñåðèîçíî èç÷åðïâàíåíà ðèáíèòå çàïàñè è äåãðàäàöèÿ íà ìîð-ñêèòå õàáèòàòè, âêëþ÷èòåëíî ìåñòà, êî-èòî ñå ïðåäïîëàãà äà ñà çàùèòåíè îò åêî-ëîãè÷íèòå çàêîíè íà ÅÑ.

Ïðåç þëè 2011 ã. ÅÊ ïóáëèêóâà ïëà-íîâåòå ñè çà ðåôîðìà íà Îáùàòà ðèáàð-ñêà ïîëèòèêà íà ÅÑ, ìàðêèðàéêè ìåð-êè, êîèòî òðÿáâà äà ïðåäîòâðàòÿò åêî-ëîãè÷íàòà è ñîöèî-èêîíîìè÷åñêà êàòà-ñòðîôà. Òàçè ðåôîðìàòà íàâÿðíî ùåáúäå ïîñëåäíèÿ øàíñ äà ñå ñïðå êî-ëàïñúò íà åâðîïåéñêèòå ðèáíè ïîïóëà-öèè è íåèçáåæíàòà ñìúðò íà ðèáàðñêèÿñåêòîð íà ÅÑ.

Êàê ÅÑ òðÿáâà äà ðåôîðìèðà ïðà-âèëàòà çà ðèáàðñòâî:

çàáðàíè ïðåêîìåðíèÿ ðèáîëîâ è íà-ìàëè ðàçìåðà íà ðèáîëîâíàòà ôëîòà,êàòî ïúðâî ñå ïðåêðàòÿò íàé-äåñòðóêòèâ-íèòå ðèáàðñêè ìåòîäè;

ïîäêðåïè ñúçäàâàíåòî íà ìðåæà îòìîðñêè ðåçåðâàòè, êúäåòî äà íå ìîæåäà ñå ëîâè ðèáà;

ñïðå ìèíèñòðèòå íà ÅÑ ïðè íàëàãà-íåòî íà êâîòè íàä íàó÷íî ïðåïîðú÷àíè-òå íèâà;

çàñèëè êîíòðîëà è èçïúëíåíèåòî íàìåðêèòå çà íàìàëÿâàíå íà áðàêîíèåðñ-êèÿ óëîâ;

îñèãóðè ïðîçðà÷íîñò â ïðîöåñà íàâçåìàíå íà ðåøåíèÿ è ôèíàíñèðàíå.

Âúïðåêè ïîòðåñàâàùîòî ñúñòîÿíèåíà îêåàíèòå è ìðà÷íèòå ïåðñïåêòèâèïðåä ðèáàðñêàòà èíäóñòðèÿ, ïðàâèòåë-ñòâàòà íà Åâðîïà íå äåìîíñòðèðàò ñòðå-ìåæ çà ïðîìÿíà. Òå ñà äúëáîêî ðàçäå-ëåíè îòíîñíî êëþ÷îâè åëåìåíòè íà ðå-ôîðìàòà, âêëþ÷èòåëíî îòíîñíî îñíîâ-íàòà öåë çà âúçñòàíîâÿâàíå íà ðèáíèòåçàïàñè äî óñòîé÷èâè íèâà, â ñúçâó÷èå ñìåæäóíàðîäíèòå ñïîðàçóìåíèÿ è òðÿá-âà äà ïðèåìàò ðåãóëàöèè â ïîëçà íà ñå-ëåêòèâíè ðèáàðñêè ïðàêòèêè ñ ìàëêîâúçäåéñòâèå.

Факти

Каробът на „Грийнпийс“ на Морска гара Варна.

Управленския пулт на „Арктик сънрайз“.

7 брой 41Кампания

Ðèáíèÿò ðåñóðñ â ×åðíî ìîðå åèçêëþ÷èòåëíî íàìàëÿë ïðåç ïîñëå-äíèòå ãîäèíè. Çà òîâà àëàðìèðàõàðèáàðè îò Âàðíà. Åäíà îò îñíîâíè-òå ïðè÷èíè å ðàáîòàòà ñ äúííèòåòðàëîâå, êîèòî ñà îïàñíîñò ¹1 çàâñè÷êè âèäîâå, çàÿâè Ñòåôàí Äà÷åâîò ðèáàðñêà êîîïåðàöèÿ „Òðàêàòà”.Èçïîëçâàíåòî íà áèéì òðàëîâåáåøå ðàçðåøåíî ïðåç ìèíàëàòà ãî-äèíà ñëåä çàêîíîâè ïðîìåíè. Äîðèè êîãàòî íå áÿõà ïîçâîëåíè îáà÷å,çàáðàíàòà ìàñîâî ñå íàðóøàâàøå.Ìîðñêèÿò åêîëîã Àðìàí Ñàðêèñÿíðàçêàçà êàê äâå ãîäèíè ïðåäè äàáúäå ïðåìàõíàòî âåòîòî, òðàëîâå ðà-áîòåëè íåîáåçïîêîÿâàíè íà 3,5 ìåò-ðà îò êîíòðîëåí ïóíêò íà ðèáàðñ-êàòà àãåíöèÿ. Ñèòóàöèÿòà áèëà äî-êóìåíòèðàíà ñúñ ñíèìêè â èíòåð-íåò. Ñåãà êîìïîçèöèè îò ëîäêè ñòðàëîâå, êîèòî óíèùîæàâàò äúíîòî,ìîæå äà ñå âèäÿò ïî Ñåâåðíîòî ×åð-íîìîðèå ïðåç öÿëîòî ëÿòî, çàÿâèõàîò ëîäêîñòîÿíêàòà â Êðàíåâî. Îòòàì ñå îáÿâèõà çà âðúùàíåòî íà çàá-ðàíàòà çà òðàëåíå.

Äðóãèÿò ôàêòîð çà íàìàëÿâàíå-òî íà ðèáíèòå çàïàñè å çàìúðñÿâà-íåòî íà ìîðåòî. „Ðèáàòà âúîáùå íåâëèçà â çàëèâèòå, çàùîòî õîòåëèòåîêîëî òÿõ èìàò ñàìî óòàéíèöè èîòïàäú÷íèòå âîäè ñå èçëèâàò íå-ïðå÷èñòåíè â ìîðåòî. Íà äúíîòîâå÷å å ñàìî òèíÿ. Ïîï÷åòàòà, êàë-êàíúò – èç÷åçíàõà”, íåãîäóâàò êðà-íåâñêèòå ðèáàðè. Ïîëèòèêàòà íàäúðæàâàòà å íåàäåêâàòíà ïî òåçèïðîáëåìè, ñìÿòà Ñòåôàí Äà÷åâ.

Õîðà îò áðàíøà è ïðåäñòàâèòå-

ëè íà ïðèðîäîçàùèòíè îðãàíèçà-öèè ñå ñðåùíàõà ñ ðúêîâîäñòâîòîíà Èçïúëíèòåëíàòà àãåíöèÿ ïî ðè-áàðñòâî è àêâàêóëòóðè íà êîðàáà íà„Ãðèéíïèéñ” – „Àðêòèê Ñúíðàéç”,êîéòî áåøå âúâ Âàðíà â êðàÿ íàìàðò.

„Îñíîâíèÿò äîâîä çà ïðîìÿíà íàçàêîíà áåøå ïðîáëåìúò ñ èíâàçèÿ-òà íà ðàïàíà, êîéòî å ïðè÷èíà çàíàìàëÿâàíåòî íà ÷åðíàòà ìèäà”,çàùèòè ïðîìåíèòå äèðåêòîðúò íàÈÀÐÀ Äðàãîìèð Ãîñïîäèíîâ. Çàáîðáàòà ñ ðàïàíà ùåëè äà áúäàòîðãàíèçèðàíè ñïåöèàëíè çîíè âìîðåòî, êúäåòî äà áúäå ðàçðåøåíîòðàëåíåòî. „Ðèáîëîâíèòå ñúäîâå,èçâúðøâàùè òîçè âèä äåéíîñò,èìàò ïðîñëåäÿâàùè óñòðîéñòâà.Ïðè íàðóøàâàíåòî íà çîíàòà ùå èìñå íàëàãàò íàêàçàòåëíè òî÷êè è ïðèäîñòèãàíåòî íà 92, ùå èì ñå îòíå-ìà ðàçðåøèòåëíîòî çà ðèáîëîâ”,êàçà Ãîñïîäèíîâ. Îñâåí íà ãîëåìè-òå ðèáîëîíè êîðàáè, êîèòî ñà åäâà4% îò ðèáîëîâíàòà ôëîòà íà ñòðà-íàòà, ïðîñëåäÿâàùè óñòðîéñòâàèìàëî ìîíòèðàíè è íà 14 ìàëêèñúäà ïîä 12 ìåòðà. „Ïî-äîáðå äà ñåñúñðåäîòî÷èì âúðõó çàìúðñÿâàíå-òî íà ×åðíî ìîðå”, ïðèçîâà øåôúòíà ÈÀÐÀ. Òîé çàÿâè, ÷å çàêîíîâèòåïðîìåíè, ðàçðåøàâàùè òðàëèðàíå-òî áèëè ñúãëàñóâàíè ñ áðàíøà, íîäðåáíèòå êðàéáðåæíè ðèáàðè íåáèëè èçëú÷èëè ñâîè ïðåäñòàâèòå-ëè çà îáñúæäàíåòî.

96% îò ðèáàðñòâîòî â Áúëãàðèÿå äðåáíîìàùàáíî ñúñ ñúäîâå ïîä 12ì. Òåõíè ïðåäñòàâèòåëè ñå îïëàêà-

õà è îò íåäîñòúïíîñò äî åâðîïàðè-òå. „×ëåíñòâîòî â ÅÑ íè íîñè ñàìîäîïúëíèòåëíè àíãàæèìåíòè è îã-ðàíè÷åíèÿ, íî íèêàêâè ïðàâà èïðèâèëåãèè”, íåäîâîëñòâàõà äðåá-íè ðèáàðè îò Âàðíåíñêî. „Ìàñîâîîòêàçàõòå äà ñå ðåãèñòðèðàòå êàòîåäíîëè÷íè òúðãîâöè. Íÿìà êàê íà÷àñòíè ëèöà äà áúäàò îòïóñíàòèåâðîïåéñêè ñðåäñòâà”, êîíòðèðàÃîñïîäèíîâ. Ïî äàííè íà ÈÀÐÀ,åäâà 8% îò âñè÷êèòå 2224 ðèáîëîâ-íè êîðàáà ó íàñ ñà ðåãèñòðèðàíèíà ôèðìè è ðàáîòÿò ïî çàêîíà çàäàíú÷íîòî îáëàãàíå. Òîâà å ïðè÷è-íàòà ïðîöåíòúò íà óñâîÿâàíå íà ÎÏ„Ðèáàðñòâî” äà å òîëêîâà íèñúê,ñìÿòà èçïúëíèòåëíèÿò äèðåêòîð.

Óëîâúò îò äðåáíèòå êðàéáðåæ-íè ðèáàðè ó íàñ íàìàëÿâà, ñî÷àòäàííèòå íà ÈÀÐÀ. Ïðåç 2009 ã. òîé

å ïðåäñòàâëÿâàë îêîëî 30% îò ðèá-íèÿ ðåñóðñ çà ïîòðåáëåíèå. Ïðåçìèíàëàòà ãîäèíà äåëúò ìó å ñïàä-íàë íà 20 íà ñòî.

Òîçè âèä ðèáàðñòâî, êîéòî íå óâ-ðåæäà åêîñèñòåìèòå, òðÿáâà äà ñòà-íå îáåêò çà ïîäïîìàãàíå â áúäåùå,ñìÿòàò îò „Ãðèéíïèéñ”. Â óíèñîíññ åâðîïåéñêèòå òåíäåíöèè, ó íàñçàïî÷âà ðàçðàáîòâàíåòî íà Ñòðàòå-ãèÿòà çà äðåáíîìàùàáíèÿ ðèáîëîâ.Òÿ òðÿáâà äà áúäå ãîòîâà äî êðàÿ íààïðèë è äà áúäå ïðåäñòàâåíà ïðåäÅâðîïåéñêàòà êîìèñèÿ, ñúîáùèÄðàãîìèð Ãîñïîäèíîâ.

Â ìîìåíòà åäâà 20 íà ñòî îòìàëêèòå ðèáàðè ó íàñ èçêàðâàò ïðå-õðàíàòà ñè ñàìî îò ðèáîëîâ. Çà îñ-òàíàëàòè 80 ïðîöåíòà òîé íîñèäîïúëíèòåëåí äîõîä, à îñíîâíàòàèì ðàáîòà å â ðàçëè÷íà ñôåðà.

Рибата изчезва, ИАРА коририбарите - не били ЕТ

Êàëêàíúò å åäèí íàé-çíà÷èìèòåñòîïàíñêè âèäîâå â ×åðíî ìîðå,ñëåä èç÷åçâàíåòî ïðåç 60-òå ãîäè-íè íà ÷åðíîìîðñêàòà ñêóìðèÿ. Îñ-âåí, ÷å å íàé-öåííàòà ðèáà, å õèù-íèê îò êëþ÷îâî çíà÷åíèå çà ïîä-äúðæàíåòî íà áàëàíñà â ìîðñêàòàåêîñèñòåìà. Èìåííî ïîðàäè òîâàîïàçâàíåòî è óñòîé÷èâîòî ìó åêñï-ëîàòèðàíå ñà îò èçêëþ÷èòåëíà âàæ-íîñò. Áúëãàðèÿ åæåãîäíî ïðîâåæäàèçñëåäâàíèÿ çà ñúñòîÿíèåòî íà çà-ïàñà ìó. Ïðîó÷âàíèÿòà ñå ïðîâåæ-äàò äâà ïúòè ãîäèøíî îò 2006 ã. íà-ñàì îò Èíñòèòóòà ïî îêåàíîëîãèÿêúì ÁÀÍ. Ñïîðåä ó÷åíèòå, îò 2008ã. ñå íàáëþäàâà òåíäåíöèÿ çà ïîíè-æàâàíå íà îòíîñèòåëíàòà áèîìàñàíà âèäà. Â ñðàâíåíèå ñ èç÷èñëåíè-òå ñòîéíîñòè çà 2010 ã., ìîìåíòíà-òà áèîìàñà íà êàëêàíà ïðåç 2011 ã.å ðåäóöèðàíà áëèçî äâà ïúòè - äî200 ò. Ïîïóëàöèÿòà å ñúñ ñèëíî íà-ðóøåíà ñòðóêòóðà – ñúîòíîøåíèåìåæäó ðàçìíîæàâàùàòà ñå ÷àñò îòïîïóëàöèÿòà è òàçè, ñúñòàâåíà îòíåïîëîâî çðåëèòå èíäèâèäè. Ñïî-ðåä ó÷åíèòå å íåîáõîäèìî äà áúäàò

âçåòè ñïåøíè ìåðêè çà îïàçâàíåòîíà çàïàñà îò êàëêàí, òúé êàòî òîé åïðååêñïëîàòèðàí è ëåñíî ìîæå äàèçïàäíå â êîëàïñ . Òÿõíîòî ïðåäëî-æåíèå å „äà ñå îáñúäè âúçìîæíîñ-òòà çà âúâåæäàíåòî íà âðåìåííà çàá-ðàíà çà óëîâ íà êàëêàí â 12-ìèëíà-òà çîíà, êúäåòî ñå íàáëþäàâà ïî-âè-ñîêà ÷èñëåíîñò íà íåïîëîâî çðåëèèíäèâèäè è êúäåòî ïîïóëàöèÿòàìèãðèðà ïðåç ïðîëåòíèÿ ñåçîí âúââðúçêà ñ ðàçìíîæèòåëíèÿ ïðîöåñ.Ïîäîáíà ìÿðêà áè ïîìîãíàëà çàïîïúëâàíåòî ñ ìëàäè èíäèâèäè èùå íàìàëè ðèáîëîâíèÿ íàòèñê âðàçìíîæèòåëíèÿ àðåàë íà âèäà, êî-åòî ùå ïîçâîëèëè âúçñòàíîâÿâàíå-òî íà ïîïóëàöèÿòà ïðåä áúëãàðñêèÿáðÿã ñëåä ïåðèîä îò íÿêîëêî ãîäè-íè”.

Äîáðèòå íàìåðåíèÿ íà àäìèíè-ñòðàöèÿòà, íå áÿõà ðåàëèçèðàíè äîêðàé, âúïðåêè ÷å áÿõà óæ ïîäêðå-ïåíè îò Ìèíèñòåðñòâîòî íà îêîë-íàòà ñðåäà è âîäèòå, Íàó÷íî-òåõíè-÷åñêèÿ ñúâåò ïî ðèáàðñòâî è àêâà-êóëòóðè, Åâðîïåéñêàòà êîìèñèÿ èðèáàðñêè îðãàíèçàöèè.

Доц. Каталин Таск, европейски експерт:

Правилата не бяхасъздадени за малкия човек

Åäíà îò íàé-âàæíèòå çàäà÷è íà äúðæàâíèÿ ñëóæèòåë å äà ïîäïî-ìàãà õîðàòà òàêà, ÷å òå äà ñà äîáðå èíôîðìèðàíè ïî îòíîøåíèå çàêî-íîäàòåëíèÿ ïðîöåñ, êàêòî íà íàöèîíàëíî òàêà è íà åâðîïåéñêî íèâî.Òðÿáâà äà ñå ïîäïîìàãàò ìàëêèòå ðèáàðè, çà äà ðàçáåðàò åâðîïåéñêè-òå ïðàâèëà. Çàêîíîäàòåëñòâîòî â òîçè áðàíø å ìíîãî ïî-ëåñíî çà èç-ïúëíåíèå îò ãîëåìèòå èíäóñòðèàëíè êîìïàíèè. Òåõíèòå ëîáèòà ñåîêàçàõà òîëêîâà ñèëíè, ÷å òå ñúçäàäîõà òåçè çàêîíè è ñåãà èì å ìíî-ãî ëåñíî äà ãè ñïàçâàò. Ïðàâèëàòà íå áÿõà ñúçäàäåíè çà ìàëêèÿ ÷îâåê.

Ìèñèÿòà íà äúðæàâíèÿ ñëóæèòåë òðÿáâà äà áúäå äà îïðîñòè çàêî-íîäàòåëíèòå èçèñêâàíèÿ, äà ãè íàïðàâè ïî-áëèçêè äî äðåáíèÿ ðè-áàð, òàêà ÷å òîé äà ñå ÷óâñòâà ÷àñò îò åâðîïåéñêàòà çàêîíîäàòåëíàñèñòåìà. Ìíîãî âàæíî å Áúëãàðèÿ è Ðóìúíèÿ äà íàäèãíàò ãëàñ ñðåùóãîëåìèÿ èíäóñòðèàëåí ðèáîëîâ, äà êàæàò: „Ñòèãà!” è äà ñïðàò òðà-ëèðàíåòî. Áèòêàòà â ìîìåíòà å äà îòíåìåì ôèíàíñèðàíåòî îò åäðèÿðèáîëîâ, êîéòî èçïîëçâà âðåäíè çà ìîðåòî ïðàêòèêè, è äà ãî ïðåíà-ñî÷èì êúì äðåáíèÿ. Âúòðåøíà íàöèîíàëíà ðàáîòà å äà óñïååòå äàïðåõâúðëèòå ïîâå÷å êâîòè çà óëîâ êúì ìàëêèòå ðèáàðè.

Калканът е накритичния си минимум

В трюма на ледоразбивача на ”Грийнпийс“ – ”Арктик Сънрайз“, представителина дербните рибари, природозащтиници и ИАРА дискутираха проблемите в бранша.

Снимка Свилена Велчева

8брой 41 Интервю

- Êàêâà áåøå ëè÷íàòà òè ìî-òèâàöèÿ äà ñå êà÷èø íà „ÀðêòèêÑúíðàéç”?

- Ïðèðîäîçàùèòíèê ñúì è îáè-÷àì ïðèðîäàòà, à „Ãðèéíïèéñ” åíàé-ãîëÿìàòà ïðèðîäîçàùèòíàîðãàíèçàöèÿ â ñâåòà. Ãîëÿìàòà ìèìå÷òà áåøå äà áúäà ÷àñò îò òàçèîðãàíèçàöèÿ è äà ó÷àñòâàì â êàì-ïàíèèòå é çà ñïàñÿâàíåòî íà ïëà-íåòàòà. Òîâà áåøå ïðåäèçâèêàòåë-ñòâî è ñúùåâðåìåííî êàóçà.

- Ïðåäè òîâà íå ñè áèë íà êî-ðàá. Êàêâî áåøå óñåùàíåòî ïðèïúðâîòî ïúòóâàíå?

- Ïúðâîòî ïúòóâàíå áåøå îò Àì-ñòåðäàì äî Áåðãåí, Íîðâåãèÿ â íà-÷àëîòî íà ìàðò ñúñ ñòàðèÿ êîðàá

“Ðåéíáîó Óîðèúð”, êîéòî âå÷å íåïëàâà. Òúé êàòî â Ñåâåðíî ìîðåâðåìåòî âñå îùå ëîøî, íà êîðàáàäîñòà êëàòåøå. Ïðåç ïúðâèòå äíèáåøå òåæêî, íî ïðåîäîëÿõ ìîðñêà-òà áîëåñò. Ñëåä 3-4 äíè ïëàâàíåñëÿçîõìå â Áåðãåí. ×óâñòâàõ ñå ìàë-êî ñòðàííî, êàòî ãëåäàõ õîðàòà ïîóëèöàòà. Èíòåðåñíî è âúëíóâàùîóñåùàíå áåøå.

- Êîëêî âðåìå íàé-äúëãî ñèïðåêàðâàë íà êîðàáà áåç äà ñëå-çåø íà ñóøà?

- Øåñò ñåäìèöè áÿõìå â Ñðåäè-çåìíî ìîðå â êàìïàíèÿ çà ñïàñÿâà-íå íà ÷åðâåíàòà ðèáà òîí. Áÿõìå ñäâàòà êîðàáà – „Àðêòèê Ñúíðàéç” è“Ðåéíáîó Óîðèúð”. Òîëêîâà áÿõ

ñâèêíàë ñ êîðàáà, ÷å äîðè êîãàòîñïðÿõìå ñëåä êðàÿ íà êàìïàíèÿòà,íå áúðçàõ äà ñòúïÿ íà çåìÿòà.

- Â êîëêî êàìïàíèè ñ êîðàáèíà „Ãðèéíïèéñ” ñè ó÷àñòâàë?

- Â êàìïàíèèòå çà ìîðåòàòà è çàÀðêòèêà, êàêòî è çà 25-ãîäèøíè-íàòà íà „Ãðèéíïèéñ” – òóðíå îêî-ëî Èñïàíèÿ. Ñåãà â ìîìåíòà ñìå âêàìïàíèÿ çà îáùàòà ðèáàðñêà ïî-ëèòèêà íà ÅÑ.

- Êàê „ìèíàâà” äåíÿ íà Àðê-òèêà?

- Äåíÿò âäúùíîñò íå ìèíàâà.Êîãàòî å ëÿòî, òàì ðåàëíî å 24 ÷àñàäåí, ñëúíöåòî íå çàëÿçâà. Íàé-èí-òåðåñíîòî å, ÷å îùå ïðåäè äà çà-ïî÷íà äà ðàáîòÿ çà „Ãðèéíïèéñ”,âèíàãè ñúì èñêàë äà îòèäà äî íîð-âåæêèÿ àðõèïåëàã íà ñåâåð. È ñ êî-ðàáà „Àðêòèê Ñúíðàéç” ìè ñå îò-äàäå òàçè âúçìîæíîñò. Â ïîñëåä-ñòâèå êàìïàíèÿòà ïðîäúëæè îùåïî íà ñåâåð äî ëåäîâåòå, êàòî èäå-ÿòà áåøå äà ñå äîêóìåíòèðà êîëêîáúðçî ñå òîïÿò ëåäíèöèòå. Ïðåæè-âÿâàíåòî òàì å ìíîãî âúëíóâàùî.Áÿõìå çàêîòâåíè èëè ïî-ñêîðî çà-êà÷åíè âñòðàíè çà åäèí ëåäåí áëîê.Èìàìå ïðîãðàìà íà ìîñòèêà, êîÿ-òî ïîêàçâà ñëåäàòà íà êîðàáà è íèåñå äâèæåõìå êàòî íà âàëñ ñ ëåäå-íèòå áëîêîâå, òúé êàòî ëåäúò ñåìåñòè è íèå çàåäíî ñ íåãî. Áÿõìåîñòàâèëè êðàñèâà ñëåäà. Âúëíóâà-ùî è êðàñèâî å ÷å ìîæåø äà ñå ðàç-õîäèø ïî ëåäåíèÿ áëîê òîëêîâà íàÑåâåð.

- Òîâà ëè å íàé-âúëíóâàùîòîòè ïðåæèâÿâàíå ñ êîðàáà?

- Äðóãèòå ïúòóâàíèÿ ñúùî ñàâúëíóâàùè, íî òå ñà íà ïîçíàòè

Когато искаш и следвашцелта си, успяваш

Българинът в екипажа на Arctic Sunrise:

Ïðèÿòåëèòå ìó ãî îïðåäåëÿò êàòî ëóäà ãëàâà. Ìîæå áè, çàùîòî æèâååíà ïðèíöèïà: „êàêâîòî ÷îâåê æåëàå, òîâà è òðÿáâà äà ïðàâè”. Òîé å çàïà-ëåí ïëàíèíàð è ïàðàïëàíåðèñò. Íî ìàé íàé-ìíîãî îáè÷à êàðàíåòî íà âåëî-ïèñåä. Åäâà ëè ñà ìíîãî õîðàòà, êîèòî ñà ñå ñïóñêàëè ñ êîëåëî ïî ëåä. Òîéãî å ïðàâèë. È òî íå êúäå äà å, à â Àðêòèêà. Ñëó÷âà ñå ïðåç ëÿòîòî íà 2011ã. Â ïðîäúëæåíèå íà 10 äíè òîé ñå íàìèðà â ñåâåðíàòà ïîëÿðíà îáëàñò ñêîðàáà íà „Ãðèéíïèéñ” Arctic Sunrise. Ïëàâàòåëíèÿò ñúä òðÿáâà äà äîêó-ìåíòèðà êîëêî áúðçî ñå òîïÿò ëåäíèöèòå. „Ñëåä êðàÿ íà êàìïàíèÿòà, êî-ãàòî ïðèáðàõìå âñè÷êî è ñå ïîäãîòâèõìå äà òðúãâàìå îáðàòíî, åäèí êîëåãàìó õðóìíà íàëóäíè÷åâàòà èäåÿ äà èçâàäèì âåëîñèïåäèòå è äà ïîêàðàìå âúðõóëåäà. Íàïðàâèõìå åäíî êðúã÷å ïðåäè äà îòïëàâàìå...”, ðàçêàçâà Éîðäàí Ãå-îðãèåâ çà åäíî îò íàé-ëóäèòå ñè ïðåæèâÿâàíèÿ.

28-ãîäèøíèÿò áúëãàðèí èìà ùàñòèåòî äà å ÷àñò îò åêèïàæà íà ëåãåí-äàðíèÿ Arctic Sunrise. Òîé ðàáîòè êàòî ðàäèîîïåðàòîð íà êîðàáèòå íà„Ãðèéíïèéñ” îò 2009 ã. Çàâúðøèë å Òåõíè÷åñêèÿ óíèâåðñèòåò â Ñîôèÿ èÒåõíîëîãè÷íîòî ó÷èëèùå ïî åëåêòðîííè ñèñòåìè êúì óíèâåðñèòåòà. Ñëåääèïëîìèðàíåòî ñè ïðåç 2008 ã. çàìèíàâà çà Õîëàíäèÿ ïî ïðîåêò íà „Åðàçúì”,çà äà ïîäãîòâè äèïëîìíàòà ñè ðàáîòà. Ïî âðåìå íà 3-ìåñå÷íèÿ ñè ïðåñòîéòàì êàíäèäàòñòâà çà ñòàæ â „Ãðèéíïèéñ”. Îäîáðÿâàò ãî. Îòäàâà òîâàäî ãîëÿìà ñòåïåí íà êúñìåòà ñè. Íî íå å ñàìî òîâà. „Ìîÿòà êàóçà å äàîáÿñíÿ íà õîðàòà, ÷å å ìíîãî âàæíî äà óâàæàâàò ñàìè ñåáå ñè è ïðèðîäà-òà, çàùîòî òÿ å íàøèÿò äîì, òÿ íè äàâà æèâîò. È äà áúäàò ïî-äîáðè”,îáÿñíÿâà ìèñèÿòà ñè íà êîðàáà è â æèâîòà Éîðäàí.

Êîãàòî íå å íà ðåéñ, å â Ñîôèÿ èëè íÿêúäå ïî ïëàíèíèòå ñ ïðèÿòåëè.Òàêà æèâîòúò ìó ìè ìèíàâà íà ïúò.

ìåñòà. Äîêàòî â Àðêòèêà ìíîãîìàëêî õîðà èìàò âúçìîæíîñò äàîòèäàò. Çàòîâà å è íàé-çàïîìíÿùî-òî ñå.

- Êúäå îùå ìå÷òàåø äà ïúòó-âàø?

- Â Íîâà Çåëàíäèÿ. Ìå÷òàÿ äàîòèäà è äà îáèêîëÿ îñòðîâèòå. Ñà-ìàòà Íîâà Çåëàíäèÿ, äîêîëîêî ñúì÷óâàë, å ñúñ çàïàçåíà ïðèðîäà è ãî-ëÿìî áèîðàçíîîáðàçèå, êðàñèâî è÷èñòî å. Èìàì ïðèÿòåëè, êîèòî ñàáèëè òàì. Íàäÿâàì ñå ñëåäâàùàòàìè äåñòèíàöèÿ äà áúäå Íîâà Çåëàí-äèÿ.

- Êàêâà å ëè÷íàòà òè ìèñèÿ íàêîðàáà?

- Äà íàêàðàì âñå ïîâå÷å õîðà äàóâàæàâàò ïðèðîäàòà è äà ïîìîãíàçà ïîêàçâàíåòî íà ïðîáëåìèòå, êî-èòî çàñòðàøàâàò ïðèðîäàòà – äàáúäàò ïî-âèäèìè è õîðàòà äà ãèðàçáåðàò.

- Êàêâî áè êàçàë íà ìëàäèòåõîðà â Áúëãàðèÿ, êîèòî â ìîìåí-òà ïðåæèâÿâàò áóíòà íà íåäîâî-ëîñòâîòî, ïîðåäíèÿ çà ïîñëåäíè-òå 23 ãîäèíè?

- Õîðàòà òðÿáâà äà âÿðâàò â ñåáåñè, äà ðàáîòÿò çà òîâà, êîåòî èñêàò,à íå äà ÷àêàò íÿêîé äðóã íåùî äàñâúðøè âìåñòî òÿõ. Çàùîòî òè ñà-ìèÿò ñè äâèæåùàòà ñèëà. Àêî òèñàìèÿò íå ñå ðàçìúðäàø äàñâúðøèø íåùî, íÿìà êîé äà ãî íà-ïðàâè. Íåêà õîðàòà äà áúäàò ïî-äîá-ðè, ïî-ïîçèòèâíè, äà âÿðâàò âêúñìåòà. Çà äà çàïî÷íà ìîÿòà ðà-áîòà òóê, âëîæèõ äîñòà òðóä, íîèìàøå è äîçà êúñìåò. Êîãàòî èñêàøäà ïîñòèãíåø íåùî è ñëåäâàø öåë-òà ñè, óñïÿâàø.

Метаморфози

Кой е “Арктик Сънрайз“?Ïðåç 80-òå è íà÷àëîòî íà 90-òå

ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê íà áîðäà íà„íàé-çåëåíèÿ” äíåñ êîðàá ñà íàìè-ðàëè ñìúðòòà ñè ñòîòèöè òþëåíè.Ïëàâàòåëíèÿò ñúä ñå èçïîëçâàë çàëîâ è äîñòàâêà íà öåííèÿ ìîðñêèáîçàéíèê. Äíåñ òîé å ñèìâîë íàñòðåìåæà íà ÷îâå÷åñòâîòî äà æè-âåå â õàðìîíèÿ ñ ïðèðîäàòà. Ïðå-äè äà ñòàíå ñîáñòâåíîñò íà „Ãðèé-íïèéñ”, àêòèâèñòè íà îðãàíèçàöè-ÿòà ñà ñå èçïðàâÿëè ñðåùó êîðàáà,äîêàòî å äîñòàâÿë îáîðóäâàíå çàôðåíñêîòî ïðàâèòåëñòâî, êîåòî åñòðîèëî áåòîííà ïèñòà ïðåç ìåñ-òîîáèòàíèÿ íà ïèíãâèíè â Àíòàð-êòèêà. Äíåøíèÿò „ÀðêòèêÑúíðàéç” (Arctic Sunrise) å ïîñòðî-åí â Íîðâåãèÿ, à ïúðâîòî ìó èìå å“Polarbjorn”.

„Ãðèéíïèéñ” êóïóâà êîðàáàïðåç 1995 ã., èçïîëçâàéêè êîìïà-íèÿ íàðå÷åíà Arctic Sunrise VenturesLtd, òúé êàòî íîðâåæêèòå ìó ñîá-ñòâåíèöè íå ñà èñêàëè äà ãî ïðî-

äàäàò íà îðãàíèçàöèÿòà.Íà ïëàâàòåëíèÿ ñúä ñà ìîíòèðà-

íè åôåêòèâíà êîìóíèêàöèîííà ñè-ñòåìà, ïëàòôîðìà çà êàöàíå íà õå-ëèêîïòåðè è ëèôò çà õåëèêîïòåðè.Ïúðâîòî ìó ïúòóâàíå å áèëî â Ñå-âåðíî ìîðå è â ñåâåðîèçòî÷íèÿ Àò-ëàíòè÷åñêè îêåàí, êúäåòî „Ãðèé-íïèéñ” äîêóìåíòèðà çàìúðñÿâàíå-òî íà âîäèòå îò íåôòåíè ïëàòôîð-ìè.

Ïðåç 1997 ã. êîðàáúò å ïúðâèÿò,èçâúðøèë ïúëíà îáèêîëêà íà îñò-ðîâà Äæåéìñ Ðîñ â Àíòàðêòèêà -ïúòóâàíå, êîåòî íÿêîãà áè áèëîíåâúçìîæíî, àêî äåáåëèÿò 200 ìëåä, ñâúðçâàù îñòðîâà ñ êîíòèíåí-òà íå ñå áå ñðóòèë. Òîâà å ñàìî åäèíîò ìíîãîòî ñèãíàëè çà êëèìàòè÷-íèòå ïðîìåíè, êîèòî „ÀðêòèêÑúíðàéç” å äîêóìåíòèðàë. Ìåñåöèíàðåä ïðåç 2009 ã. ïëàâàòåëíèÿò ñúäðàáîòè êðàé áðåãîâåòå íà Ãðåíëàí-äèÿ, äîêóìåíòèðàéêè åôåêòèòå íàêëèìàòè÷íèòå ïðîìåíè â òîçè ðå-

ãèîí.Çàåäíî ñ êîðàáà Esperanza, „Àð-

êòèê Ñúíðàéç” ïðå÷è íà ÿïîíñêà-òà êèòîëîâíà ôëîòà äà îñúùåñòâÿ-âà â îêåàíèòå òàêà íàðå÷åíàòà ñè„íàó÷íà ïðîãðàìà çà êèòîâåòå”.Êîðàáúò ïðåñëåäâà è ÷àñòíè ñúäî-âå, êîèòî èçâúðøâàò íåçàêîíåí ðè-áîëîâ íà ÷èëèéñêè ëàâðàê.

Ïðåç 2010 ã. „Àðêòè÷åñêèÿò èç-ãðåâ” å èçïðàòåí â Ìåêñèêàíñêèÿ

çàëèâ, çà äà èçâúðøè íåçàâèñèìàîöåíêà íà ùåòèòå îò ïåòðîëíèÿðàçëèâ, ïðè÷èíåí îò ïëàòôîðìàòàíà British Petrolium- DeepwaterHorizon. Êîðàáúò ñå ïðåâðúùà âáàçà çà íåçàâèñèìè ó÷åíè è èçñëå-äîâàòåëè, êîèòî ðàáîòÿò íàä ïî-êðèòè ñ ïåòðîë ìîðñêè áîçàéíèöè,êîñòåíóðêè, ðèáà, ïòèöè è ñúáèðàòñúùåñòâåíè äîêàçàòåëñòâà çà ïðè-÷èíåíèòå åêîëîãè÷íè ùåòè.

9 брой 41На фокус

„Êîãàòî ñè ÷åñòåí, êîãàòî ñèäîáúð è âÿðâàø â èäåàëè è ÷èñòèêàóçè, èëè æèâååø êðàòêî èëè æè-âååø ìèçåðíî. À êîãàòî ñè áðóòà-ëåí, áåçñêðóïóëåí, ãëåäàø ñàìî ñåáåñè - æèâååø äúëãî, áîãàòî, ùàñòëè-âî, äîìîãâàø ñå äî âëàñòòà... Äà ñèãàäíÿð! À òðÿáâà äà å òî÷íî îáðàò-íîòî. Êîãàòî âñè÷êè ñà äîáðè è ñåóâàæàâàò åäèí- äðóã, íåùàòà âúðâÿò.Çàùîòî àêî òè óâàæàâàø íÿêîãî, òîéçàïî÷âà äà óâàæàâà òåá, çàåäíî óâà-æàâàòå òðåòè è ïðàâèòå íåùî çàíåãî...”. Òàêèâà ìèñëè ñå âúðòÿò âãëàâàòà íà åäèí Ïëàìåí, äîêàòî îòè-âà äà ñíèìà îïåëîòî íà ñàìîçàïà-ëèëèÿò ñå íà 20 ôåâðóàðè íåãîâ ñúè-ìåíèê - Ïëàìåí Ãîðàíîâ. 36-ãîäèø-íèÿò ìúæ èçãîðÿ êàòî ôàêëà ïðåäîáùèíàòà âúâ Âàðíà è ñå ïðåâúðíàâ ñèìâîë íà ïðîòåñòà íà öÿëî åäíî„èçãîðÿëî” ïîêîëåíèå â Áúëãàðèÿ.

Òîé èìà íåùî îáùî ñ íåãî. Íåñàìî, çàùîòî å îò ñúùîòî ïîêîëå-íèå, íîñè ñúùîòî èìå è èìà ñúùà-òà ñòðàñò – ôîòîãðàôèÿòà, è îùåêóï èíòåðåñíè õîáèòà. À çàùîòî åäîáúð ÷îâåê, îáè÷àù äî áîëêà ñòðà-íàòà ñè è æèâîòà. Íåïðèìèðèìêúì íàãëîñòòà è øìåêåðóâàíåòî.Ñèãóðíî ïîçíàâàòå õîðà, êîèòîêàòî âèäÿò íÿêîé äà ïàðêèðà íåïðà-âèëíî íà óëèöàòà èëè äà ñè õâúðëÿáîêëóêà ïðåç òåðàñàòà, âèíàãè ïðà-âÿò çàáåëåæêà. Äîðè ñ ðèñê äà ñèèçÿäàò áîÿ. Èëè êàòî îòèäàò íà ïèê-íèê, ïúðâî ïðàâÿò îáîðêà íà ðàéî-íà. Å, òîé å îò òÿõ. Èäâà íà ñðåùàòàñ Åâà. „Òàòè, åëà äà òè ïîêàæà íåùî”,äúðïà ãî çà ðúêàòà 3-ãîäèøíàòà ìóäúùåðè÷êà. „Õàéäå, ïîèãðàé ñè ìàë-êî ñàìà. Òàòè èìà ðàáîòà”, ïîãëåæ-äà ÿ ñ ëþáîâ, îïèòâàéêè ñå äà áúäåñòðîã Ïëàìåí Ãóòèíîâ. Ìîìè÷åíöå-òî å ÷óâàëî õèëÿäè ïúòè ñúùîòî îï-ðàâäàíèå è ïðîäúëæàâà äà íàñòîÿâà.

Ïëàìåí å ôîòîðåïîðòåð â ìåñòåíâåñòíèê. Íå ðÿäêî ìó ñå íàëàãà äàâçåìà íà ðàáîòà äúùåðÿ ñè è äà ÿâîäè ïî ñúáèòèÿ ñúñ ñåáå ñè. Íåäî-ñòèãúò íà ìåñòà â äåòñêèòå ãðàäè-íè âúâ Âàðíà âñå îùå å ïðîáëåì.

Ñúïðóãàòà íà Ïëàìåí – Òåîäîðà,å ôèçüîð. Ðàáîòè ñàìà â ñîáñòâåíñàëîí, îòêðèò ïðåäè äâå ãîäèíè ñèíâåñòèöèÿ íà êðåäèò. „Æèâååì

òðóäíî, ñ ìíîãî ëèøåíèÿ. Êîãàòî ñåðîäè ìàëêàòà (2009 ã.), ìèñëåõìå, ÷åùå ñòàíå ïî-ëåñíî. À òî òî÷íî òî-ãàâà êðèçàòà çàïî÷íà äà ñòÿãà îùåïî-æåñòîêî. Äîõîäèòå âçåõà äà íà-ìàëÿâàò, à ðàáîòàòà äà ñå óâåëè÷à-âà. Ðåøèõìå, ÷å ùîì å òîëêîâà òðóä-íî, ùå èçòåãëèì êðåäèò è ùå íàïðà-âèì ôðèçüîðñêè ñàëîí ñ êîëåæêà íàæåíà ìè. Ñúäðóæíè÷êàòà îáà÷å ðà-áîòè 6 ìåñåöà è ñå îòêàçà, è òîãàâàóâèñíàõìå”. Ñ ïàðè íà çàåì èçêó-ïèëè è íåéíèÿ äÿë. “Ðàçõîäèòå ñåóâåëè÷èõà äâîéíî, à ïàðèòå, êîèòîâëèçàò âêúùè íàìàëÿõà.” Òàêà íàé-îáùî îòãîâàðÿ íà âúïðîñà, êàê æè-âåå äíåñ Ïëàìåí. Íî íå ñå îïëàêâà.Êîãàòî ìó å íàé-òåæêî – ðèñóâà.Êàçâà, ÷å ðèñóâàíåòî ãî óñïîêîÿâà.

Ïðåç çèìàòà îáè÷à äà êàðà ñíîó-áîðä, ïðåç ëÿòîòî – äà ïëóâà. Ìå÷-òàå äà êàðà ñúðô, íî çàñåãà íå ìóäîñòèãà ñâîáîäíî âðåìå è ñðåäñòâàçà òîâà.

Ïðåç æèâîòà ñè å ïðîáâàë êàêâîëè íå – áèë å óïðàâèòåë íà ôîòî,ïèöàð, ïðîäàâàë å äîðè êàçàíëúø-êè ïîíè÷êè íà Áîðîâåö. „Íî íå ñòà-âà. Òðÿáâà äà ñè ìàëî òàðèêàò, õèò-ðåö, èíà÷å å òðóäíî. Íå ÷å íÿìà õîðà,êîèòî ñ ÷åñòåí òðóä ñà óñïåëè, íîñà ðÿäêîñò.”.

Êàòî âñÿêà õóáàâà ñðåùà è íå-ãîâàòà ñ ôîòîãðàôèÿòà å ñëó÷àé-íà, íî ïðîìåíÿ çàâèíàãè æèâîòàìó. 1995 ã. å. Òîãàâà å ìàéñòîð –ïèöàð â èçâåñòíà ïèöàðèÿ ñðåùóõîòåë „Ðèëà” â Áîðîâåö. Õâúðëÿ ñåâ ðåñòîðàíòüîðñêèÿ áðàíø âåäíà-ãà ñëåä êàòî ñå óâîëíÿâà îò êàçàð-ìàòà. Ïðîôèëèðàí å â îáëàñòòà íàáèîëîãèÿòà è õèìèÿòà, ñ êîèòîçàâúðøâà 15-òà ãèìíàçèÿ â ñòîëè-öàòà. Òîâà îáà÷å íå ìó ïðå÷è áúðçîäà ñå èçäèãíå íà íîâîòî ñè ïîïðè-ùå. Ñàìî çà åäíà ãîäèíà ñå èçñòðåë-âà â ïúðâà êàòåãîðèÿ ïèöàð è òîâàìó ïîçâîëÿâà äà ðàáîòè â Áîðîâåö.Èìåííî òàì ñå çàïîçíàâà ñ ôîòî-ãðàôèòå, êîèòî ïðåç çèìàòà ñíèìàòòóðèñòè â ïëàíèíñèêèòå íè êóðîð-òè, à ïðåç ëÿòîòî – íà Ñëúí÷åâ áðÿã.Íå ñå êîëåáàå íèòî çà ìèã äàëè äàòðúãíå ñ òÿõ. È ïðåç 1997 ã. çàìè-íàâà äà ñíèìà íà ìîðåòî. Çèìàòà åâ ïëàíèíàòà ñ ôîòîàïàðàòà, à ïðåç

ëÿòîòî – íà ïëàæà. Ïðåç òîâà âðå-ìå å è óïðàâèòåë íà ôîòî â Ñëúí÷åâáðÿã, è ñòóäåíò ïî ôîòîãðàôèÿ âÑâîáîäíèÿ óíèâåðñèòåò â Ñîôèÿ.Ôîòîàïàðàòúò ãî ñúáèðà è ñúññúïðóãàòà ìó. Åäíî ëÿòî ÿ èçïðà-ùàò äà ïîìàãà âúâ ôîòîòî, êîåòîìåíàæèðà. Òîãàâà Òåîäîðà å êîïèñò.Îò Âàðíà å. Òîâà ñâúðçâà âå÷å 10ãîäèíè Ïëàìåí ñ ìîðñêèÿ ãðàä.

„Ðåøèõ, ÷å âå÷å íå ñúì òîëêîâàìëàä, çà äà îáèêàëÿì ïî êâàðòèðè-òå íà Áîðîâåö è Ñëúí÷åâ áðÿã. Çà-ïèñàõ ñå íà êóðñ çà ôîòîðåïîðòåðèâúâ Âàðíà â ïîñëåäíèÿ ÷àñ, ïðåäèäà èçòå÷å ñðîêúò. Êàçàõ ñè, ÷å êàê-âîòî è äà ñúì ñíèìàë 12 ãîäèíè,âèíàãè èìà êàêâî íîâî äà íàó÷à.Çàïî÷íàõ äà ðàáîòÿ êàòî ôîòîðåïîð-òåð ïðåç 2008 ã.”.

Ñëåä ïîñëåäíèòå ñúêðàùåíèÿ âúââåñòíèêà, Ïëàìåí îñòàâà ñàì íàäëúæíîñòòà „ôîòîðåïîðòåð” è ìó ñåíàëàãà äà ðàáîòè ïîâå÷å çà åäíà èñúùà çàïëàòà. Ñúïðóãàòà ìó ñúùî åáåç çàìåñòíèê îò ñóòðèí äî âå÷åðíà ðàáîòíîòî ñè ìÿñòî. „Õåì ìíî-ãî âðåìå õâúðëÿìå â ðàáîòà, õåì íà-ñðåùà íÿìà íèùî.

НЕ ЖИВЕЕМ ПО-ДОБРЕ,НЕ ЖИВЕЕМ ПО-ДОБРЕ,НЕ ЖИВЕЕМ ПО-ДОБРЕ,НЕ ЖИВЕЕМ ПО-ДОБРЕ,НЕ ЖИВЕЕМ ПО-ДОБРЕ,ЗАЩОТО РЗАЩОТО РЗАЩОТО РЗАЩОТО РЗАЩОТО РАБОТИМАБОТИМАБОТИМАБОТИМАБОТИМ

ПОВЕЧЕ“ПОВЕЧЕ“ПОВЕЧЕ“ПОВЕЧЕ“ПОВЕЧЕ“å òúæíèÿò èçâîä, êîéòî 38-ãî-

äèøíèÿò ìúæ ïðàâè.Ìíîãî ïúòè ñå å çàïèòâàë, çàùî

ñòèãíàõìå äî òóê. „Èìà ïðåêàëåíîìíîãî àðîãàíòè è íàãëè õîðà â òàçèñòðàíà. È åäíà îò íàé-ãîëåìèòåïðè÷èíè çà òîâà å ëèïñàòà íà êîí-òðîë. Íå ãîâîðÿ äà ñòàíåì ïîëè-öåéñêà äúðæàâà, à çà òîâà, êîãàòîíÿêîé íàïðàâè íåùî ëîøî, äà èìàñàíêöèè. Íå ñà íè ÷àê òîëêîâàëîøè çàêîíèòå, íî òå îñòàâàò íàõàðòèÿ. Àêî íèêîé íå ñëåäè çàñïàçâàíåòî èì, íà íèêîé íå ìó ïóêàè ïðàâè êàêâîòî èñêà. Àêî ñè àíã-ëè÷àíèí è ñïðåø íåïðàâèëíî èëèïàðêèðàø íà òðîòîàðà, ïëàùàø ñèãëîáàòà. À áúëãàðèíúò òóê çàïî÷âàäà ñå îïðàâäàâà: „Àìà àç ñúì ñàì,àìà ñàìî çà ìàëêî, ùîòî íÿìàøåêúäå äà ñïðà...” Òîâà íå å îïðàâäà-

íèå – íàðóøàâàø ïðàâèëàòà, íÿìàçíà÷åíèå äàëè çà ìàëêî èëè çà ìíî-ãî, è òðÿáâà äà ïîíåñåø îòãîâîð-íîñòòà ñè.ХОРХОРХОРХОРХОРАААААТТТТТА НЕ СА ОТГОВОРНИА НЕ СА ОТГОВОРНИА НЕ СА ОТГОВОРНИА НЕ СА ОТГОВОРНИА НЕ СА ОТГОВОРНИИ НАЙ-ВЕЧЕ НЕ СА ДОБРИИ НАЙ-ВЕЧЕ НЕ СА ДОБРИИ НАЙ-ВЕЧЕ НЕ СА ДОБРИИ НАЙ-ВЕЧЕ НЕ СА ДОБРИИ НАЙ-ВЕЧЕ НЕ СА ДОБРИ

Âñåêè ãëåäà êàê äà òè ñêðîè øàï-êà, ïðèÿòåë å ñ òåá, çà äà èçâëå÷åíåùî îò òîâà. À êàòî âèæäà, ÷å íÿìàïîëçà îò òåá, âå÷å íå ñè ìó ïðèÿòåë.

Íà âúïðîñà çàùî å â Áúëãàðèÿ,îòãîâàðÿ, ÷å è òîé âå÷å çàïî÷âà äàñå ÷óäè. Ñåñòðà ìó îòäàâíà å àìå-ðèêàíñêè ãðàæäàíèí è ñå å îïèòâà-ëà äà ãî óáåäè è íåãî äà çàìèíå.„Äîñêîðî áÿõ òîòàëíî ïðîòèâ. Ìàë-êî ïî äåòñêè èäåàëèñò ëè ñè ïàäàì,íå çíàì... Ìèñëåõ ñè, ÷å òîâà äà èç-áÿãàø îò åäíî ìÿñòî íå å ðåøåíèå.Àç ùå èçáÿãàì, òè ùå èçáÿãàø, Ïåí-÷î è Èâàí÷î – âñè÷êè ùå èçáÿãàìå.È íà êîãî äà îñòàâèì òàçè ñòðàíà?!Íàêðàÿ âñè÷êî ùå îòèäå çà ñòàðîæåëÿçî è ñêðàï.

ЩЕ ПРЕДАДЕМ СТРЩЕ ПРЕДАДЕМ СТРЩЕ ПРЕДАДЕМ СТРЩЕ ПРЕДАДЕМ СТРЩЕ ПРЕДАДЕМ СТРАНААНААНААНААНАТТТТТАААААСИ ЗА ВТОРИЧНИСИ ЗА ВТОРИЧНИСИ ЗА ВТОРИЧНИСИ ЗА ВТОРИЧНИСИ ЗА ВТОРИЧНИ

СУРОВИНИСУРОВИНИСУРОВИНИСУРОВИНИСУРОВИНИÈ íàêðàÿ íÿìà äà îñòàíå íèùî.Ðåàëèñò å. Ïî-ñêîðî ñå íàäÿâà,

îòêîëêîòî âÿðâà, ÷å åíåðãèÿòà íàïðîòåñòà ìîæå äà ïðîìåíè Áúëãà-ðèÿ êúì ïî-äîáðî. Ðàçáèðà ïî-ñòúïêàòà íà Ïëàìåí Ãîðàíîâ, íî íåÿ îïðàâäàâà. „Ïðîñòî çàùîòî íå ñèñòðóâà ÷èñòèÿò è ñâåòëèÿò ÷îâåê äàèçãîðè, çà äà îñòàíàò ìîøåíèöèòåäà æèâåÿò â ãîëåìèòå ñè êúùè è äàêàðàò ñêúïèòå ñè êîëè. Òåçè õîðà íåãî çàñëóæàâàò. Òàêèâà õîðà, êàòîÏëàìåí, òðÿáâà äà æèâåÿò ïîíå ïî100 ãîäèíè, çà äà áóòàò òîçè íàðîäíàïðåä. Äîðè è äà ñå å íàñúáðàëîïðîñòîòèÿ â òîçè íàðîä, êîãàòî èìàåäèí óìåí è ÷åñòåí, õîðàòà ùå ãîïîñëóøàò.” Ñìÿòà Ïëàìåí Ãîðàíîâçà èñòèíñêè äîáúð è âÿðâàù ÷îâåê,áîðåù ñå çà êàóçàòà ñè. „Ìîæå áèòîé å ìíîãî ïîâå÷å ÷îâåê îò íàñ. Åéòîâà å òúæíîòî - ñâåñòíèòå, êîèòîòðÿáâà äà ñà æèâè è äà ïîìàãàò íàäúðæàâàòà äà âúðâè íàïðåä, òåïúðâè èçãàðÿò...”.

Среща с един Пламен

С дъщеричката си Ева в Морската градина.

За живота на един българин на 38, който все още е в родината си, разказвафоторепортерът Пламен Гутинов.

10брой 41 Мутации

Â åìîöèîíàëíèÿ äåáàò çà áåçî-ïàñíîñòòà íà ãåííî-ìîäèôèöèðà-íèòå õðàíè, åäíà îò ìàëêîòî êîí-ñåíñóñíè òî÷êè å, ÷å íàñòîÿùàòàðåãóëàòîðíà ðàìêà å â íàé-äîáðèÿñëó÷àé íåïúëíà, íåòî÷íà, à ïîíÿ-êîãà – íàïðàâî àáñóðäíà, ïèøåplus.bg. Ñïîðåä ñïåöèàëèñòè ñêî-ðî ëîêóìúò ìîæå äà áúäå ðàçòåã-íàò äî ñêúñâàíå. Òîâà ìîæå äà îñ-òàâè ìíîãî ãåííî-ìîäèôèöèðàíèõðàíè íåðåãóëèðàíè – ñèëíî òðå-âîæíà íîâèíà çà ãîëÿìà ÷àñò îòîáùåñòâîòî. Ñïîðåä ÄæåíèôúðÊóçìà – åêñïåðò ïî õðàíèòåëíà ïî-ëèòèêà â Óíèâåðñèòåòà â Ìè÷èãàí,

íàñòîÿùàòà ðåãóëàòîðíà ïëåòåíèöàñå ïîçîâàâà íà 10 ðàçëè÷íè çàêî-íà, âñåêè åäèí îò êîèòî å ïèñàí ñúññúâñåì ðàçëè÷íà öåë îò ðåãóëèðà-íåòî íà ãåííî-ìîäèôèöèðàíèòåõðàíè. Ïîâå÷åòî îò òÿõ ñà „ïèñàíèíà ïàð÷å“ çà ðåøàâàíå íà âíåçàï-íî âúçíèêíàëè ïðîáëåìè êàòî õðà-íè, çàìúðñåíè ñ ëåêàðñòâåíè âåùå-ñòâà; ïøåíèöà, çàìúðñåíà ñ äúðâåñ-íè òðèöè; èíäóñòðèàëíè õèìèêà-ëè, îòêðèâàíè â õðàíèòåëíè ïðî-äóêòè è äð.

Ïðèëàãàíåòî íà òàçè ðåãóëàòîð-íà ðàìêà êúì ãåííî ìîäèôèöèðà-íèòå õðàíè ÷åñòî âîäè äî „ñòðàí-

íè“ ðåçóëòàòè. Íàïðèìåð ãåííîìîäèôèöèðàíà ñüîìãà, êîÿòî ðàñ-òå ïî-áúðçî îò îáè÷àéíîòî, áëàãî-äàðåíèå íà âíåñåí â íåÿ ãåí îò äðóãâèä ñüîìãà, ñïîðåä íàñòîÿùîòî çà-êîíîäàòåëñòâî å „ëåêàðñòâî çà æè-âîòíè“. Ïàìó÷íî ðàñòåíèå, êîåòîñèíòåçèðà áåëòúöè, óíèùîæàâàùèâðåäèòåëèòå, áëàãîäàðåíèå íà âíå-ñåí â íåãî áàêòåðèàëåí ãåí, å âèäïåñòèöèä, ñïîðåä ñåãà äåéñòâàùî-òî â ìíîãî ñòðàíè çàêîíîäàòåëñòâî.

Ìîæå áè íàé-ãîëåìèÿò àáñóðä å,÷å ìíîãî ãåííî-ìîäèôèöèðàíè ðà-ñòåíèÿ, ñúçäàäåíè èìåííî ñ öåë ïî-ãîëÿìà óñòîé÷èâîñò êúì ïëåâåëè èïàðàçèòè, äíåñ ñå ðàçãëåæäàòèìåííî êàòî òàêèâà îò ìíîãî çà-êîíîäàòåëñòâà.

Ñïåöèàëèñòè îòäàâíà àëàðìè-ðàò, ÷å ðåãóëàòîðíàòà ðàìêà å ìî-ðàëíî îñòàðÿëà, ñëîæíà, íåÿñíà èíåïúëíà. Ìíîãî õðàíè ïîäëåæàò íàðåãóëàöèÿ îò ïîâå÷å îò åäíà àãåí-öèÿ, êîèòî ÷åñòî èçëèçàò ñ ïðîòè-âîïîëîæíè ñòàíîâèùà. Íàé-ñòàðè-ÿò äåéñòâàù çàêîí, ïðèëàãàí çà „ðå-ãóëèðàíå“ çà ãåííî-ìîäèôèöèðà-íèòå õðàíè ñå ïðèëàãà â ÑÀÙ –ñòàâà äóìà çà Çàêîíà çà õðàíèòå, ëå-êàðñòâàòà è êîçìåòèêàòà ïèñàí

ïðåç... 1938 ã., êîãàòî ïîíÿòèåòîãåííî ìîäèôèöèðàíè õðàíè âñåîùå íå å áèëî âúâåäåíî...

Ñåðèîçíî óñëîæíåíèå å, ÷å èí-äóñòðèàëöèòå, ïîòðåáèòåëèòå èáèîòåõíîëîçèòå ÷åñòî èìàò ðàçëè÷-íè âèæäàíèÿ ïî âúïðîñà „Êàêâîòðÿáâà äà ñå íàïðàâè?“. Êîìïàíè-èòå ñà äëúæíè äà ïðåäîñòàâÿò èí-ôîðìàöèÿ çà ïðîäóêòèòå ñè ïðåäðåãóëàòîðèòå â ÑÀÙ è Åâðîïà, íîñïîðåä ìíîãî àíàëèçàòîðè òîâà íåå äîñòàòú÷íî. Ñïîðåä Àíäðþ Êèì-áðåë, åäèíñòâåíîòî ðåøåíèå å âçàäúëæèòåëíîòî èçïèòâàíå íà âñå-êè ãåííî-ìîäèôèöèðàí õðàíèòå-ëåí ïðîäóêò. Â ìîìåíòà òîé è íå-ïðàâèòåëñòâåíàòà îðãàíèçàöèÿ,ïðåäñåäàòåëñòâàíà îò íåãî - Centerfor Food Safety, ñúäÿò àìåðèêàíñ-êîòî ïðàâèòåëñòâî çà íà÷èíà, ïîêîéòî òî ðåãóëèðà ãåííî-ìîäèôè-öèðàíèòå ïîñåâè â ÑÀÙ.

Ïîñëåäíèòå óñèëèÿ, ïîëîæåíèçà ïîäîáðÿâàíå íà çàêîíîäàòåëíà-òà ðàìêà â ÑÀÙ, äàòèðàò îò 1986ã., êîãàòî àäìèíèñòðàöèÿòà íà Ðî-íàëä Ðåéãúí ðåøè, ÷å ñëåä ïîñëå-äíèÿ çàêîí, ïðåäëîæåí è íàïèñàíîò íåÿ, íÿìà êàêâî ïîâå÷å äà ñåíàïðàâè ïî âúïðîñà.

ГМО плува по течениетона законодателния хаос

Ïúðâèÿò íàøóìÿë ñëó÷àé å ïðåç 1997 ã., êîãàòî íà ãðúöêàòà ãðàíèöàå çàñå÷åí ãåííî-ìîäèôèöèðàí òþòþí, çàùèòåí ñðåùó áîëåñòòà “äîìà-òåíà áðîíçîâîñò”. “Ôèëèï Ìîðèñ” çàïëàøâàò, ÷å ùå ñïðàò èçêóïóâàíå-òî íà áúëãàðñêè òþòþí. Ñêàíäàëúò áúðçî ñå ïîòóëâà.

Åêñïåðèìåíòè â òàçè íàñîêà ñå ïðàâÿò (ïîëóîôèöèàëíî) îùå îò 1996ã. îò “Ìîíñàíòî” è “Íîâàðòèñ”, êîãàòî çàïî÷âàò “åêñïåðèìåíòàëíè”îòãëåæäàíèÿ. À äîêîëêî ñà “åêñïåðèìåíòàëíè” ñúäåòå ñàìè - ïðåç 1999ã. ñà îáðàíè 12 000 õåêòàðà ðåêîëòà ãåííî-ìîäèôöèðàíà öàðåâèöà. Îôè-öèàëíî òÿ ñå âîäè óíèùîæåíà, òúé êàòî “Ìîíñàíòî” íÿìàõà ïðàâî äà ÿèçêóïóâàò îò íàøèòå çåìåäåëöè. Íåîôèöèàëíî òÿ îòèäå çà ôóðàæ íàæèâîòíèòå è ïî òîçè íà÷èí âñè÷êè îïèòàõìå îò íåÿ.

Îãðàíè÷åíèÿòà íà ÅÑ äîâåäîõà äî çàáàâÿíèÿ â îäîáðåíèåòî íà íîâèÃÌ åëåìåíòè “âúïðåêè ïîçèòèâíàòà îöåíêà íà Åâðîïåéñêàòà àãåíöèÿ çàáåçîïàñíîñò íà õðàíèòå (EFSA)”, ñå êàçâà â äîêëàä íà òúðãîâñêîòî ïðåä-ñòàâèòåëñòâî íà ÑÀÙ çà òúðãîâñêèòå áàðèåðè, ðàçïðîñòðàíåí â íà÷àëîòîíà àïðèë. “×óæäèòå ïðàâèòåëñòâà ïðîäúëæàâàò äà íàëàãàò äèñêðèìèíàöè-îííè èëè íåîñíîâàòåëíè ìåðêè âúðõó èçíîñà íà ñåëñêîñòîïàíñêè ñòîêè îòÑÀÙ”, êàçà ïîñëàíèêúò è çàìåñòíèê òúðãîâñêî àòàøå íà ÑÀÙ ÄèìèòðèñÌàðàíòèñ. “Òåçè áàðèåðè íå ñàìî âðåäÿò íà àìåðèêàíñêèòå ôåðìåðè... íîè ëèøàâàò ïîòðåáèòåëèòå ïî ñâåòà îò äîñòúïà äî áåçîïàñíè, âèñîêîêà÷å-ñòâåíè õðàíèòåëíè è ñåëñêîñòîïàíñêè ñòîêè îò ÑÀÙ”, äîïúëíè òîé.

ÅÑ è ÑÀÙ ïëàíèðàò äà çàïî÷íàò ïðåãîâîðè çà ñâîáîäíà òúðãîâèÿ, íîåäèí îò íàé-÷óâñòâèòåëíèòå âúïðîñè å òîçè çà ãåííî-ìîäèôèöèðàíèòå êóë-òóðè. Òå ñà ðàçðåøåíè â ÑÀÙ, íî ñà ñòðèêòíî ðåãóëèðàíè â ÅÑ, êúäåòî ñàðàçðåøåíè ñàìî äâà âèäà. Îñåì äúðæàâè ÷ëåíêè, âêëþ÷èòåëíî Ãåðìàíèÿè Ôðàíöèÿ, ïðèåõà ìåðêè ñðåùó òÿõ.

САЩ продължава натиска върхуЕС за вноса на ГМ продукти

Íàöèîíàëíàòà Ñîôò Äðèíê Àñîöè-àöèÿ, ïðåäñòàâëÿâàùà 95% îò áåçàë-êîõîëíèòå íàïèòêè â ÑÀÙ, âíàñÿ ïðî-òåñò, âïèñàí â çàïèñêèòå íà Àìåðèêàí-ñêèÿ êîíãðåñ îùå íà 7 ìàé 1985 ã.,îïèñâàéêè õèìè÷åñêàòà íåñòàáèëíîñòíà àñïàðòàìà. Ïðåñòîÿâàéêè íÿêîëêîñåäìèöè íà òîïúë êëèìàò (30 ãðàäóñàïî Öåëçèé), ïî ãîëÿìàòà ÷àñò îò àñ-ïàðòàìà â ñúäà ñå ðàçãðàæäà äî ôîð-ìàëäåõèä, ìåòàíîë è ôåíèëåòèëàëà-íèí. Âåäíúæ ïîåò ìåòàíîëúò ñå ïðå-âðúùà âúâ ôîðìàëäåõèä è ïîñëå âìðàâ÷åâà êèñåëèíà - îñòðà îòðîâà.Ôîðìàëäåõèäúò å áàëñàìèðàùî âåùå-ñòâî, êëàñ À êàíöåðîãåí. Ôåíèëàíèíúòè àñïàðòàìîâàòà êèñåëèíà ñà òîêñè÷-

íè, êîãàòî íå ñà çàåäíî ñ äðóãè àìè-íîêèñåëèíè â ïðîòåèíèòå.

Àìåðèêàíñêàòà àãåíöèÿ çà õðàíèòåè ëåêàðñòâàòà (ÀÀÕË) å ïîëó÷èëà íàä10 000 îïëàêâàíèÿ îò êîíñóìàòîðè íàíóòðàñóèò. 80% îò âñè÷êè òå ñå îòíà-ñÿò äî õðàíèòåëíè äîáàâêè, íî òÿíèùî íå å íàïðàâèëà, çà äà àëàðìèðàîáùåñòâåíîñòòà çà îïàñíîñòèòå îòøèðîêî ðåêëàìèðàíèòå è ñëåäîâàòåë-íî “áåçâðåäíè” íàïèòêè. ÀÀÕË å äî-êóìåíòèðàëà 92 ñèìïòîìà íà îòðàâÿ-íå îò àñïàðòàì: ãëàâîáîëèå, óìîðà,ñâåòîâúðòåæ, ãàäåíå, çàìúãëåíî çðåíèåè ò. í. , êàêòî è çàáîëÿâàíèÿ, îòêëþ-÷åíè îò íåãî: ìîçú÷íè òóìîðè, ñêëå-ðîçà, Ïàðêèíñîíîâà áîëåñò è ò.í.

Нутрасуит - диетична захарили токсична субстанция Генетични мутанти у нас се

произвеждат доста отдавна

11 брой 41Проекти

Докато протестираме и избираме,“Южен поток“ започва да се строи

Ñîöèàëíî-ïîëèòè÷åñêèòå ðàç-ìèðèöè ó íàñ èçìåñòèõà îáùåñòâå-íîòî âíèìàíèå îò åäèí îãðîìåíðóñêè ïðîåêò. Âúçäåéñòâèåòî ìóâúðõó ñòðàíàòà ùå áúäå ìíîãî ïî-ãîëÿìî îò íÿêàêâà ñè ñìÿíà íà ïðà-âèòåëñòâî. Áúëãàðèòå çíàÿò òâúðäåìàëêî, à êàêòî ñå î÷åðòàâà ùå íà-ó÷àò êàêâîòî è äà å çà íåãî òâúðäåêúñíî. Äîêàòî ãðàæäàíèòåïðîòåñòèðàõà ñðåùó åäíèìîíîïîëè, ïîä íîñà èì òè-õîìúëêîì ñå íàìúðäà íîâ,îùå ïî-ãîëÿì òîçè ïúò ãà-çîâ ìîíîïîë.

Ïðåç 2012 ã. ïðîåêòúò íàãîäèíàòà çà „Ãàçïðîì” áåøåãàçîïðîâîäúò „Ñåâåðåí ïî-òîê”. Íî åäèí ìåãàïðîåêòñå îêàçà ìàëêî çà êîìïàíè-ÿòà. Ñåãà „Ãàçïðîì” ñå íà-ñî÷âà êúì íîâ åêñïîðòåíêàíàë – „Þæåí ïîòîê” ñúñ ñòîé-íîñò ìèíèìóì 30 ìëðä. äîëàðà,ïèøå âåñòíèê „Êîìåðñàíò”. Ïðî-åêòúò ïðåäâèæäà äî 2017 ã. äà áúäàòèçãðàäåíè ìàãèñòðàëíè ãàçîïðîâî-äè ñ äúëæèíà 2500 êì è äåñåòêèêîìïðåñîðíè ñòàíöèè. Îôèöèàë-íîòî íà÷àëî íà ñòðîèòåëñòâîòî íà„Þæåí ïîòîê” ñ ìîùíîñò äî 63ìëðä. êóá. ìåòðà ãàç ãîäèøíî, êîé-òî ùå ïðåìèíå ïî äúíîòî íà ×åð-íî ìîðå äî Áúëãàðèÿ, áå äàäåíî íà7 äåêåìâðè 2012 ã. Äîñòèãàíåòî äîïúëíà ìîùíîñò å ïëàíèðàíî çà2018 ã. Ñòîéíîñòòà íà ìîðñêàòà

÷àñò íà ãàçîïðîâîäà è íà íåãîâàòàñóõîïúòíà åâðîïåéñêà ÷àñò å 16,6ìëðä. åâðî.

Ñïîðåä èçâúíðåäíèÿ è ïúëíîìî-ùåí ïîñëàíèê íà Ðóñèÿ â ÁúëãàðèÿÞðèé Èñàêîâ „ñòàðòèðàíåòî íàñòðîèòåëíèòå ðàáîòè íà áúëãàðñ-êèÿ ó÷àñòúê ïðåç þëè òàçè ãîäèíàùå ñòàíå ãëàâíîòî ñúáèòèå íà ãî-

äèíàòà è, àêî èñêàòå, çíà÷èìîòîïîòâúðæäåíèå è îñíîâàòåëíîñòòàíà âçàèìîäåéñòâèåòî íà Ðóñèÿ èÁúëãàðèÿ”. (èçêàçâàíå ïðåä àãåí-öèÿ „Ôîêóñ”).

Ìîðñêèÿò ãàçîïðîâîä “Þæåíïîòîê” å ïðîåêòèðàí äà ñâúðæåíàé-ãîëåìèòå â ñâåòà ãàçîâè íàõî-äèùà â Ðóñèÿ ñ ïîòðåáèòåëèòå âÖåíòðàëíà è Þãîèçòî÷íà Åâðîïà.Ïðåç äåêåìâðè 2012 ã. South StreamTransport ïóáëèêóâà çàäàíèå çà îá-õâàòà è ñúäúðæàíèåòî íà Îöåíêàíà âúçäåéñòâèåòî âúðõó îêîëíàòà èñîöèàëíàòà ñðåäà (ÎÂÎÑÑ), ïðåäî-

ñòàâÿùî ïúðâîíà÷àëíà èíôîðìà-öèÿ çà ïðîåêòà â Áúëãàðèÿ. Äî 20ôåâðóàðè áåøå îïðåäåëåí ñðîê çàèçïðàùàíå íà êîìåíòàðè è âúçðà-æåíèÿ ïî ïðåäëîæåíèåòî. Ñëåä ïî-ìàëêî îò ïåò ìåñåöà å ïðåäâèäåíîçàïî÷âàíå íà ñòðîèòåëíèòå ðàáîòè.Îáùåñòâåíèòå îðãàíèçàöèè ó íàñîñòàíàõà ó÷óäåíè è îò ôàêòà, ÷å

áúäåùèÿò ÎÂÎÑ ùåîáõâàíå ñàìî ìîðñêà-òà ÷àñò íà òðàñåòî èåäâà 2-3 êì îò ñóõî-çåìíàòà. Îöåíêàòàäîðè èçêëþ÷âà êîìï-ðåñîðíàòà ñòàíöèÿ,÷èåòî âúçäåéñòâèå ñåî÷àêâà äà áúäå íàé-îñåçàåìî âúðõó îêîë-íàòà ñðåäà. Âñè÷êè òåñà îáåêò íà îòäåëåíÎÂÎÑ. Âúïðåêè ÷å å

ïîëó÷èë îòðèöàòåëíî ñòàíîâèùåîò ÌÎÑÂ â íà÷àëîòî íà ìàðò è åâúðíàò çà äîðàáîòêà, òîé å ïðåäîï-ðåäåëåí è íÿìà äà îñòàâè âúçìîæ-íîñò çà ñúùåñòâåíè ïðîìåíè ïî èí-âåñòèöèîííîòî ïðåäëîæåíèå ñëåäíà÷àëîòî íà ñòðîèòåëíèòå ðàáîòè.Òîâà ïðàâè ïî-íàòàòúøíèòå îá-ñúæäàíèÿ íàïðàêòèêà ÷èñòî ôîð-ìàëíè, ñìÿòàò åêîëîãè÷íè ñäðóæå-íèÿ.

Ìîðñêèÿò òðúáîïðîâîä ùå ñåñúñòîè îò ÷åòèðè ïàðàëåëíè 32-èí÷îâè (813 ìì) ñòîìàíåíè òðúáè,ïîëîæåíè åäíà äî äðóãà, ñ äúëæè-

íà îêîëî 930 êì, ïðåñè÷àùè ×åð-íî ìîðå îò ðóñêèÿ áðÿã êðàé Àíà-ïà, ïðåç òóðñêàòà èçêëþ÷èòåëíàèêîíîìè÷åñêà çîíà, äî áúëãàðñêèÿáðÿã êðàé Âàðíà. Ïëàíèðàíåòî,ñòðîèòåëñòâîòî è ïîñëåäâàùàòàåêñïëîàòàöèÿ íà òðúáàòà ïðåç ×åð-íî ìîðå å ïðåäïðèåòî îò ìåæäó-íàðîäíàòà ñìåñåíà êîìïàíèÿ SouthStream Transport B.V. Ðóñêàòà êîì-ïàíèÿ ÎÀÎ “Ãàçïðîì” èìà 50 %äÿëîâî ó÷àñòèå â íåÿ. Èòàëèàíñêà-òà Eni å ñ 20%, ôðåíñêàòà EDF èãåðìàíñêàòà Wintershall HoldingGmbH (BASF Group) èìàò ïî 15 íàñòî. Ïëàíèðàíî å òúðãîâñêàòà åêñ-ïëîàòàöèÿ íà ãàçîïðîâîäà äà çà-ïî÷íå ïðåäè êðàÿ íà 2015 ã.

Áúëãàðñêèÿò ó÷àñòúê îò òðúáîï-ðîâîäà å äúëúã ïðèáëèçèòåëíî 230êì. Òîé èçëèçà íà ñóøàòà íà 11 êìþæíî îò Âàðíà. Òðúáèòå ùå ïðå-ìèíàò ïîä çåìÿòà â ïðîòåæåíèå íàîêîëî 3 êì, ïðåäè äà ñå ñúåäèíÿòñúñ ñóõîïúòíàòà ñèñòåìà íà “Þæåíïîòîê Áúëãàðèÿ” ÀÄ. Ñóõîçåìíè-ÿò ó÷àñòúê å ðàçïîëîæåí íà îêîëî2 êì þãîèçòî÷íî îò Ðàêèòíèêà.Òðúáîïðîâîäíèòå ñúîðúæåíèÿ íàáðåãà ùå áúäàò èçãðàäåíè â çàùè-òåíè çîíè îò åêîëîãè÷íàòà ìðåæà„Íàòóðà 2000”. Â áëèçîñò äî íåãîñå íàìèðàò è äðóãè òåðèòîðèè,ïðåäëîæåíè çà çàùèòåíè çîíè îò„Íàòóðà 2000”, êîèòî â ìîìåíòà ñåíàìèðàò â ïðîöåäóðà çà îáÿâÿâàíåîò áúëãàðñêîòî çàêîíîäàòåëñòâî.

Илиян Илиев, Обществен центърза околна среда и устойчиво развите:

Играят театър по ОВОСÐàçèãðàâà ñå òåàòúð ïî

ÎÂÎÑ (Îöåíêà çà âúçäåéñòâè-åòî âúðõó îêîëíàòà ñðåäà). Íàòîâà ìå íàâåæäà èçêàçâàíåòî íàçàì.-îáëàñòíèÿ óïðàâèòåë íàÂàðíà Ïëàìåí Ìàíóøåâ, ÷å ðà-áîòàòà ïî ïîëàãàíåòî íà òðúáè-òå íà ãàçîïðîâîäà “Þæåí ïî-òîê” êðàé Âàðíà ùå çàïî÷íåïðåç òðåòîòî òðèìåñå÷èå íàòàçè ãîäèíà. Òîâà îçíà÷àâà, ÷åòå ñà ãîòîâè ñ äîêëàäà ïî ÎÂÎÑïðåäè äà çàïî÷íàò îáùåñòâåíè-òå êîíñóëòàöèè. Ïîâòàðÿ ñå ñè-òóàöèÿòà ïðè èçðàáîòêàòà íàÎÓÏ íà Âàðíà. Ïðåäâàðèòåëíî

ïèòàõà îáùåñòâåíèòå îðãàíèçàöèè, èìàøå îáñúæäàíèÿ,íî íàêðàÿ íèùî îò íàøèòå ñòàíîâèùà íå âëåçå â ïðîåêòà.

Çàäàíèåòî çà îáõâàò è ñúäúðæàíèå íà ÎÂÎÑ íà áúëãàð-ñêèÿ ó÷àñòúê íà „Þæåí ïîòîê” çàïî÷âà ñ òðè âàðèàíòà,îòêúäåòî ãàçîïðîâîäà ìîæå äà âëåçå íà áúëãàðñêà òåðè-òîðèÿ – íà ïëàæà íà Ïàøà äåðå, íà ñåâåð ïðè ñ. Êðàïåö èâ ðàéîíà íà Áóðãàñ. Ïî-íàäîëó â äîêóìåíòà îáà÷å ñå ãîâî-ðè åäèíñòâåíî çà âàðèàíòà „Ïàøà äåðå”. Íå ñòàâà ÿñíîäàëè ñà îöåíåíè è îñòàíàëèòå äâå àëòåðíàòèâè, èëè âå÷åå ðåøåíî, ÷å ùå èçëåçå ïðè Âàðíà.

Òðÿáâà äà ñå îöåíÿâà êîìïëåêñíîòî âúçäåéñòâèå íà âå÷åèçãðàäåíèòå òóê ñúîðúæåíèÿ – òðúáè è êîìïðåñîðíà ñòàí-öèÿ è íîâèòå òàêèâà. Øóìúò îò êîìïðåñîðíèòå ñòàíöèè(îáåêò íà îöåíêà â ÎÂÎÑ çà ñóõîçåìíàòà ÷àñò) å òèõî îðú-æèå, êîåòî ùå ïîâëèÿå íåãàòèâíî íå ñàìî âúðõó ïòèöèòå,êîèòî ãíåçäÿò òàì, íî è âúðõó õîðàòà, êîèòî æèâåÿò èëèèäâàò òóê ñ öåë òóðèçúì è ðåêðåàöèÿ.

Жечка Карова,ТД ”Родни балкани“:

Районът есвлачищен

Îïàñåíèÿòà ìè ñàñâúðçàíè ñ ôàêòà, ÷å ðàéî-íúò å ñâëà÷èùåí. Àêî îò-òóê ìèíàâàò òåæêè ñòðî-èòåëíè ìàøèíè, âñè÷êîìîæå çà òðúãíå êúì ìîðå-òî. Òîâà ùå çàñåãíå è íàñ,òúé êàòî äðóæåñòâîòî èìàòóðèñòè÷åñêà õàæà â ìåñ-òíîñòòà Ðàêèòíèêà. Íàáðåãà ïîä íàøàòà õèæà ñåíàìèðà êàïòàæúò çà ïè-òåéíà âîäà, îòêúäåòî ñåçàõðàíâàò âèëèòå â ðàéî-íà è ïî÷èâíîòî ñåëèùå„Ðàêèòíèêà”. Õîðàòà òóêñå îïàñÿâàò äàëè íÿìà äàñå çàìúðñè âîäàòà.

Äðóãèòå îïàñíîñòè çàðàéîíà ñà ñâúðçàíè ñøóìà îò êîìïðåñîðíàòàñòàíöèÿ. Àêî ñòèãíå äîíàñ, òàì ïîâå÷å íÿìà äàñòàâà çà ïî÷èâêà è êóðîðò.

Ивайло Иванов, Българско дружествоза защита на птиците:

Ще искаме компенсиранеза отнетото местообитание

Îñíîâíèÿò âúïðîñ â òîçèòèï èíâåñòèöèîííè íàìå-ðåíèÿ å ïðîìÿíàòà íà ìåñ-òîîáèòàíèåòî. Îò ãîðñêî òîùå ñå ïðåâúðíå â ãîðñêàïðîñåêà, êîåòî îçíà÷àâà, ÷åâèäîâèÿò ñúñòàâ òóê ùå ñåïðîìåíè. Ùå èìà íåãàòèâ-íî âúçäåéñòâèå ïî îòíîøå-íèå íà ïòèöèòå. Òîâà å îáà-÷å ïðîåêò, êîéòî èìà íàöè-îíàëíî è ìåæäóíàðîäíîçíà÷åíèå è çàñÿãà çàùèòå-íàòà çîíà çà ïòèöèòå „Ãà-ëàòà”. Çàòîâà òðÿáâà äà ñå

ïðåäâèäÿò ìåðêè çà êîìïåíñèðàíå íà îòíåòîòî ìåñòî-îáèòàíèå ñúñ ñúùàòà òåðèòîðèÿ. Â ðàìêèòå íà ïðîöå-äóðàòà ùå íàïðàâèì ïðåäëîæåíèÿ ñ öåë äà ìèíèìè-çèðàìå è êîìïåíñèðàìå åôåêòà îò ïðîåêòà. ÅÊ ïðåä-âèæäà ìåõàíèçìè òîâà äà ñå ñëó÷è, êîãàòî èíâåñòèöè-ÿòà å îò ïîäîáíî çíà÷åíèå. Äîáðîòî å, ÷å òðúáàòà íåèçëèçà ïðåç çàùèòåíà ìåñòíîñò Ëèìàíà, à ìèíàâà ìåæ-äó Ëèìàíà è Ðàêèòíèêà. Òàì íå ãíåçäÿò ñâåòîâíî çàñ-òðàøåíè âèäîâå.

Ïðîåêòúò ùå èìà ïî-ñêîðî ñîöèàëåí åôåêò. Ïðåäâè-äåíè ñà ñòðîèòåëíè ðàáîòè íà åäíî îò íàé-ïîïóëÿðíè-òå ìåñòà çà ïëàæóâàíå íà âàðíåíöè. Íèâàòà íà øóì ùåñå àêóìóëèðàò çàðàäè íàëè÷èåòî âå÷å íà åäíà êîìïðå-ñîðíà ñòàíöèÿ. Â ìîìåíòèòå, â êîéòî ðàáîòÿò è äâåòå,íåìèíóåìî ùå íàäâèøàâàò íîðìèòå íà øóì. Æèâååùè-òå âúâ âèëíèòå çîíè, êîèòî ñ íîâèÿ ÎÓÏ âå÷å ñà ïðèñúå-äèíåíè êúì Âàðíà, ùå ïîñòðàäàò.

12брой 41 Оттук-оттам

Банкерки направиха екоработилницас рециклирана хартия

Жени Банчева:

Идеята е да накарамеродителите да правятнещо заедно с децата си

Ïúðâîòî, êîåòî èçðàáîòèõìå áÿõà êóòèéêè çà áèæóòàçà 8 ìàðò. Ïîäàðèõìå ãè íà íàøèòå áëèçêè è ðîäíèíè.Åäíàòà âñå îùå ñå ïàçè ïðè ìàéêà ìè.

Àòàíàñêà áåøå èíèöèàòîðúò. Ðåøè, ÷å íå òðÿáâà äà åñàìà, êîãàòî çàïî÷âà, è ñå îïèòà äà ìå íàâèå. Óñïÿ! Ïðîá-âàõìå è äîñåãà íå ñïèðàìå. Îò äâå ãîäèíè íàñàì íå êó-ïóâàì ïîäàðúöè, âñè÷êî èçðàáîòâàì. È õîðàòà, êîèòî ãèïîëó÷àâàò, ñà ùàñòëèâè, çàùîòî òîâà ñà óíèêàëíè ïðåä-ìåòè, êîèòî ñå óïîòðåáÿâàò, à íå ñòîÿò íÿêúäå äà ñúáè-ðàò ïðàõîëÿê. Ïîñëåäíîòî ïî-ãîÿìî íåùî, êîåòî ñúì íà-ïðàâèëà å ìàñà çà õðàíåíå, çà ëåãëî è çà êîìïþòúð. Èäå-ÿòà å äà íàó÷èì äåöàòà äà ðåöèêëèðàò, äà íå èçõâúðëÿò,äà óïîòðåáÿâàò âòîðè ïúò âñè÷êî, êîåòî ñå ñìÿòà çà áîê-ëóê. È òî äà ãî óïîòðåáÿò òàêà, ÷å äà ñòàíå âåù, êîÿòî äàèì å íóæíà.

Ñêîðî ÷åòîõìå åäíà ñòàòèÿ íà Ìàäëåí Àëãàôàðè, êî-ÿòî êàçâà, ÷å âñÿêà æåíà òðÿáâà äà ðàæäà ïîñòîÿííî, çàäà ñå ÷óâñòâà ïúëíîöåííà. Âñúùíîñò òîâà å íåùîòî, êî-åòî íèå ðàæäàìå è ñå ðàäâàìå, ÷å âñè÷êè îêîëî íàñ íèïîìàãàò. Óñåùàíåòî å çà ïúëíîòà, ÷óâñòâàø ñå çàâúðøåí– íàïðàâèë ñè ïðîäóêò ñúñ ñîáñòâåíèòå ñè ðúöå, áåç ÷óæ-äà ïîìîù.

Ðåöèêëèðàìå íå ñàìî õàðòèÿ, à è êåíîâå, ïëàñòìàñî-âè áóòèëêè, íàéëîíîâè òîðáè÷êè, âñè÷êî, çà êîåòî ìîæåäà ñå ñåòèòå.

Èäåÿòà íà òîâà çàíÿòèå å äà íàêàðàìå ðîäèòåëèòå äàïðàâÿò íåùî ñ äåöàòà ñè, äà ïðåêàðâàò ïîâå÷å âðåìå ñòÿõ è äà ãè ó÷àò äà îïàçâàò îêîëíàòà ñðåäà.

Íàøåòî ëîãî å, ÷å áîêëóêúò å ëèïñà íà âúîáðàæåíèå.Ùîì èìàòå áîêëóê, çíà÷è íå âè å ñòèãíàëî âúîáðàæå-íèåòî äà ãî óïîòðåáèòå.

„Áîêëóêúò å ëèïñà íà âúîáðúæåíèå.” Òàêà ñìÿòàò äâåáàíêîâè ñëóæèòåëêè îò Âàðíà, ïðåâúðíàëè ðåöèêëèðàíå-òî â çàáàâëåíèå, âúçïèòàíèå è êàóçà. Àòàíàñêà Èâàíîâàè Æåíè Áàí÷åâà ïîìàãàò íà ìàëêè è ïîðàñíàëè äåöà âäåòñêè êëóá „Èãðàëíèöà çàíèìàëíèöà” äà ïðåâðúùàòñêó÷íèòå è íåíóæíè âå÷å õàðòèÿ, ïëàñòìàñîâè áóòèëêèè íàéëîíîâè òîðáè÷êè â ïðàêòè÷íè âàçè÷êè, ìîëèâíèöè,ñóâåíèðè è äîðè â êàìïþòúðíè ìàñè.

Издирват един от най-редките бозайници в Европа у нас

Мишевиднитесънливци сасредни по размер сдължина на тялотос главата 85-112mm, а на опашката,покрита с люспи икъси светли косми,70-94 mm. Окрас-ката по гърба ежълто-сива, снедобре оформенатъмна ивица, а покорема — белез-никава. Предпочи-тат откритиместности, включи-телно покрайнинина ниви и гради-ни. Активни сапрез нощта, а презденя се укриват вдупки с дълбочина10-20 cm.

Ñ ìîÿòà ïðèÿòåëêà è êîëåæêà Æåíè Áàí-÷åâà ðàçáðàõìå, ÷å ðåöèêëèðàíåòî å åäíîîò íåùàòà, êîèòî íè íîñÿò óäîâîëñòâèå èíè ðàçòîâàðâà. Âèäÿõìå íåùî, èçðàáîòåíîîò õàðòèÿ è çàïî÷íàõìå äà òúðñèì ìàòåðè-àëè è óðîöè ïî òåìàòà. Çà 2 ãîäèíè âå÷å ñåñïðàâÿìå äîáðå è ìîæåì äà ïîìàãàìå è íàäðóãè õîðà äà ãî ïðàâÿò. Íàé-âàæíîòî å äå-öàòà äà ñå íàó÷àò äà ðåöèêëèðàò, äà ìèñëÿòè äà êîíñòðóèðàò, êàêòî è äà íàìèðàò óäîâ-ëåòâîðåíèå îò òðóäà ñè. Çàòðóïàíè ñìå ñîòïàäúöè, à îò òÿõ ìîæåì äà íàïðàâèì ìíî-ãî êðàñèâè íåùà. Íàäÿâàìå ñå äà ïðàâèì

áëàãîòâîðèòåëíè áàçàðè, äà ïîìàãàìå íàó÷èëèùà, êîèòî èñêàò äà ñå âúçïîëçâàò îòíàøàòà èíèöèàòèâà.

Ìíîãî íåùà ñúì ñå îïèòâàëà äà ïðàâÿâ æèâîòà ñè – è äà øèÿ, è äà ïëåòà, íîñòðóâà ìè ñå, ÷å îòêðèõ ìîåòî èçêóñòâî èõîáè. Òîâà íå èçèñêâà ñïåöèàëíè óñèëèÿ,ìàòåðèàëè, ðàáîòèëíèöà, à åäèí âåñòíèê,åäíî äúðâåíî øèø÷å è... ìîæåø äà íà-ïðàâèø ÷óäåñà. Âñè÷êî, êîåòî ñúì èçðà-áîòèëà, å ó ïðèÿòåëè, ïîçíàòè... Çàùîòîíàé-ãîëÿìîòî óäîâîëñòâèå å äà íàïðàâèøïîäàðúê ñúñ ñîáñòâåíèòå ñè ðúöå.

Атанаска Иванова:

Най-голямото удоволствие е да направишподарък, изработен от ръцете ти

Атанаска Иванова и Жени Банчева помагат всяка неделя на децата в екоработилницата вклуб ”Игралница занималница“ да изработват полезни вещи от непотребна хартия, пластмасовибутилки и найлон. Снимка Даниела Иванова

Експедиция

Ìèøåâèäíèÿò (áúëãàðñêèÿò)ñúíëèâåö å åäèí îò íàé-ðåäêèòåâèäîâå áîçàéíèöè íå ñàìî â Åâ-ðîïà, íî è â çàïàäíàòà ÷àñò íà Ïà-ëåàðêòèêà. Íåãîâè ðîäíèíè ñà„ïàêîñòëèâèòå“ îáèêíîâåí è ãîð-ñêè ñúíëèâåö (ñúñåë), êîèòî îñ-âåí ÷å îáèòàâàò íàøèòå ãîðè, ïî-íÿêîãà ñå çàñåëâàò è ïî òàâàíè íàõèæè, êúùè èëè âèëè â áëèçîñòäî ãîðàòà.

Îòêðèâàíåòî íà ìèøåâèäíèÿñúíëèâåö ïðåç 1959 ã. îò åêèïáúëãàðñêè ó÷åíè â Þãîèçòî÷íàÁúëãàðèÿ å çîîëîãè÷åñêà ñåíçàöèÿ,êîÿòî áúðçî îáèêàëÿ íàó÷íèòå ñïè-ñàíèÿ ïî ñâåòà. Ñúùåâðåìåííî,áîçàéíàòà ôàóíà íà Åâðîïà, äîòî-ãàâà ñìÿòàíà çà íàïúëíî ïðîó÷å-íà, ñå ñäîáèâà íå ñàìî ñ íîâ âèä,íî äîðè è ñ íîâ ðîä. Íàé-áëèçêè-ÿò èçâåñòâåí ïðåäñòàâèòåë, ïî òîâàâðåìå, îò ðîäà íà ìèøåâèäíèòåñúíëèâöè ñå å ñðåùàë íà ïîâå÷å îò2500 êì. â åäèí ïëàíèíñêè ðàéîíìåæäó Èðàí è Òóðêìåíèñòàí (ïðåç1976 ã. å îïèñàí îùå åäèí âèä –

Ì.setzeri oò Èðàí). Ïðåç 70-òå ãî-äèíè ìèøåâèäíèÿò ñúíëèâåö å óñ-òàíîâåí è â Òóðñêà Òðàêèÿ. Âèäúòñå ñðåùà ñàìî â Þãîèçòî÷íà Áúëãà-ðèÿ, Òóðñêà Òðàêèÿ è ìàëêà ÷àñò îòçàïàäíîòî êðàéáðåæèå íà Àíàòî-ëèÿ. È íèêúäå äðóãàäå ïî ñâåòà.

Òåçè íàõîäèùà, çàåäíî ñ íÿêîëêîïðåïàðèðàíè åêçåìëÿðà (îêîëî 50)â íàó÷íèòå êîëåêöèè, îñòàâàò åäèí-ñòâåíàòà èíôîðìàöèÿ çà âèäà. Ïî-÷òè íèùî íå ñå çíàå çà ñúâðåìåí-íîòî ìó ðàçïðîñòðàíåíèå, ñúñòîÿ-íèå è áèîëîãèÿ - èíôîðìàöèÿ, íå-îáõîäèìà çà ïðåäïðèåìàíå íà ïðà-âèëíè ïðèðîäîçàùèòíè ìåðêè.

Òîâà ïðîâîêèðà èíòåðåñà è ñúáðàãðóïà ó÷åíè è èçñëåäîâàòåëè îòÁúëãàðèÿ è Òóðöèÿ îêîëî îáù ïðî-åêò çà èçñëåäâàíå áèîëîãèÿòà íàòîçè çàãàäú÷åí âèä. Òóðñêà Òðàêèÿáåøå èçáðàíà êàòî ðàéîí çà îñúùå-ñòâÿâàíå íà ïðîó÷âàíèÿòà, òúé êàòîîòòàì èäâàò è ïîñëåäíèòå äàííè çàðàçïðîñòðàíåíèåòî íà âèäà. Öåëòàå äà áúäå ñúáðàíà èíôîðìàöèÿ çàíåãîâàòà àêòèâíîñò (äíåâíà è ñå-

çîííà), îáèòåàì ó÷àñòúê, ìåñòîîáè-òàíèå è äðóãè ÷ðåç èçïîëçâàíå íàñúâðåìåííè ìåòîäè â åêîëîãè÷íè-òå ïðîó÷âàíèÿ (ðàäèîïðîñëåäÿâàíå,ôîòîêàïàíè).

Ïðîåêòúò ñå ðåàëèçèðà ñ ôè-íàíñîâàòà ïîäêðåïà íà Ôîíäà“Ìîõàìåä áèí Çàéåä” çà îïàçâà-íå íà âèäîâåòå çà ñðîê îò åäíà ãî-äèíà.

Documents

LEAF Bulletin - vol. 41