Institute of Language and Culture for Rural Development

Mahidol University

⌫ ⌫ - Vol. 30 No. 2 : April – June 2009

สงกรานต ตามคตนยมโบราณ นยมสรงนาพระและผเฒาผแก อนเปนการแสดงความเคารพนบถอแสดงความกตญญ

และเพอความเปนสรมงคล เพอใหเปนการเรมตนปใหมทมความสข ขอมลจาก วกพเดย สารานกรมเสร

๒

บาหลทนศรษะ ดร. นรเศรษฐ พสฐพนพร*

บาหลเปนเกาะอยในประเทศอนโดนเซย วถชวตของชาวบาหลยงใชศรษะทนสงของ ผทนศรษะมทงสตรและบรษ มทงเดกและผใหญ แตสวนใหญผทนศรษะจะเปนสตร เมอทนของไวบนศรษะแลว มอกเปนอสระ สามารถใชมอทากจกรรมอนๆ นบเปนความฉลาดของชาวบาหลในการใชศรษะ

ภาพ 1, 2, 3: ภาพวาดและตกตาประดบของชาวบาหลแสดงการทนของไวบนศรษะ

สงทนามาทนบนศรษะจะมลกษณะตางๆ กน เชน เปนของมลกษณะแบนราบ (เชน ถาด จาน) เปนของมลกษณะตามยาว (เชน ใบลาน เสอมวน) หรอมลกษณะตงยน (เชน ตะกราแบบตางๆ ถงนา รวมทงถงบรรจสงของ) และมรปทรงตางๆ เชน ทรงกลม หรอทรงเหลยม

ภาพ 4, 5, 6: ของททนเปนรปทรงกลม หรอรปเหลยม

ภาพ 7, 8, 9: ของททนบนศรษะมลกษณะตงยน หรอมลกษณะตามยาว

สงททนไวบนศรษะมนาหนกตางๆ กน ตงแตของเบาๆ จนถงของหนก การทนของเบาสามารถดาเนนการเองได สวนการทนของหนกตองอาศยคนชวยในการตงของและชวยประคองนาของททนไวออกจากศรษะ การทนของหนกตองใชผาวางบนศรษะเพอรองรบของทนามาทน

ภาพ 10, 11, 12: การทนของหนกตองอาศยคนชวยในการตงของบนศรษะและนาของททนไวออกจากศรษะ

เมอทนของไวบนศรษะแลว ทาใหมอวาง มอเปนอสระ มอสามารถใชทากจกรรมอนๆ เชน หวสงของดวยมอใดมอหนงหรอทงสองมอ

*อาจารยประจาสถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล

๓

ภาพ 13, 14, 15, 16: เมอทนของไวบนศรษะแลว มอกเปนอสระ สามารถใชมอทากจกรรมอนๆ

อยางไรกด ของมขนาดเลกมากใชมอถอจะสะดวกกวาทนศรษะ หรอการเดนทางใกลละแวกบานในทใกลกจะถอแทนการทนศรษะ

ภาพ 17, 18: การเดนทางใกลๆ ละแวกบานนยมถอ

แทนการทนของไวบนศรษะ

ภาพ 19, 20: การทนของบนศรษะแลวนงซอนทายจกรยานยนต

โครงการทวภาษาฯ สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล ไดรบเลอกจากประเทศอนโดนเซย ใหเปนโครงการตนแบบ

เมอวนท 22 – 23 มถนายน 2552 ตวแทนจากศนยศกษาและฟนฟภาษาและวฒนธรรมในภาวะวกฤต สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล นาโดย ศ.ดร.สวไล เปรมศรรตน ซงเปนคณะวจยในโครงการวจยปฏบตการเรอง “การจดการเรยนการสอนโดยใชภาษาทองถนและภาษาไทยเปนสอ: กรณการจดการศกษาแบบทวภาษา (ภาษาไทย-ภาษามลาย) ในโรงเรยนเขตพนท 4 จงหวดชายแดนภาคใต” (หรอโครงการทวภาษาฯ) เขารวมประชม “Development of a Proposal to Pilot the Good Models of Using the Mother Tongue in Teaching and Learning in Pilot Areas in Indonesia” ณ SEAMEO QITEP Centre for Language Jakarta, Indonesia และไดรบเลอกจากเลขาธการ SEAMEO และ QITEP กระทรวงศกษาธการ ประเทศอนโดนเซย ใหเปนโครงการตนแบบในการจดการเรยนการสอนโดยใชภาษาแมเปนสอในกลมพนทเปาหมายของประเทศอนโดนเซย และมาเลเซย (Good Models of Using the Mother Tongue in Teaching and Learning in Pilot Areas in Indonesia)

ผลการประชมครงนประสบความสาเรจเปนอยางยง และนบวาเปนการสรางชอเสยงในระดบนานาชาตไดเปนอยางด

๔

แนะนาผลงานวชาการ

หนงสอวจนปฏบตเบองตน โดย รองศาสตราจารยสจรตลกษณ ดผดง วจนปฏบตศาสตรเบองตน มเนอหา 8 บทดวยกน คอ บทท 1 ขอบเขตของวจนปฏบตศาสตร บทท 2 ตวบงบอก (Deixis) บทท 3 สภาวะเกดกอน บทท 4 ความหมายชบงเปนนยในการสนทนา (Conversational Implicature) บทท 5 ทฤษฎวจนกรรม (Speech Act Theory) บทท 6 โครงสรางบทสนทนา (Conversational Structure) บทท 7 ความสภาพ (Politeness) และบทท 8 การวจยดาน วจนปฏบตศาสตร นอกจากน ผเขยนยงไดรวบรวมอภธานศพททเกยวของกบวชาวจนปฏบตศาสตร เขาไวในตอนทายของตาราเลมนอกดวย ราคาเลมละ 250 บาท

หนงสอสรศาสตร โดย ศาสตราจารยสมทรง บรษพฒน

สรศาสตร เปนหนงสอทเสนอแนวทางการวเคราะหระบบเสยงของภาษา ผอานจะเรยนรหลกการสาคญและขนตอนตางๆ ในการวเคราะห รวมทงไดศกษาตวอยางการวเคราะหระบบเสยงของภาษาตางๆ ประกอบดวยภาษาทพดในแถบเอเชยอาคเนย และภาษาในภมภาคอนๆ ผอานสามารถใชประโยชนจากหนงสอเลมนในหลายดาน เชน สามารถนาวธการไปใชวเคราะหระบบเสยงของภาษาในชนกลมตางๆ และสามารถประยกตวธการวเคราะหไปใชในการเรยนการสอนระบบเสยงภาษาทสอง เปนตน ราคาเลมละ 250 บาท

วารสาร “ภาษาและวฒนธรรม” สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล วารสาร “ภาษาและวฒนธรรม” ปท 27 ฉบบท 1 (มกราคม-มถนายน 2551) มเนอหาหลากหลาย และครอบคลมประเดนตางๆ ดงตอไปน การใชคาเรยกขาน การศกษาวฒนธรรมดนตร การเปรยบเทยบการใชคาลกษณนามในภาษาลาวอบล เปนตน นอกจากนยงมบทความปรทศนและ บทวจารณหนงสอ ราคาเลมละ 100 บาท

สนใจสงซอไดท นางสาวอาไพ หนเลก งานผลตและเผยแพรฯ โทรศพท 0-2800-2341 หรอ lcunl@mahidol.acth

กจกรรม ณ สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล กนยายน 2552 1. วนท 5, 6, 19 กนยายน การอบรมการเขยนสารคดเชงปฏบตการ เรอง “รอยความใหเขาท เปนสารคดนาอาน”

(คาลงทะเบยน 3,500 บาท) 2. วนท 7-11 กนยายน การอบรม “สทศาสตรทวไปแบบเขม: จากทฤษฎสปฏบต” รนท 2 (คาลงทะเบยน 5,500 บาท) 3. วนท 9 กนยายน เสวนาเรอง “การถายทอดสนทรยะผานระนาดเอกกบศษยครประสทธ ถาวร” และรวมฟงการบรรเลง

ดนตรไทยตามแบบแผนครประสทธ ถาวร ในรายการศาลายาสงคต ณ อาคารเรอนไทย (ระเบยบ คณะเกษม) (ฟร) 4. วนท 10-11 กนยายน อบรมเชงปฏบตการทานองเสนาะ: สนทรยแหงวรรณกรรมไทย (คาลงทะเบยน 2,000 บาท) ตลาคม 2552 5. วนท 29-31 ตลาคม การประชมวชาการนานาชาต “Austroasiatic Linguistic Conference IV” (คาลงทะเบยนชาวไทย/

ชาวตางประเทศ 3,000 บาท นกศกษา 2,400 บาท) สมครและสอบถามรายละเอยดเพมเตมท สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล

โทร. 0-2800-2344, 0-2800-2341

๕

ภาพเปนขาว3 – 6 เมษายน 2552 ศนยการศกษาและฟนฟภาษาและวฒนธรรมในภาวะวกฤต สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท รวมกบ มลนธภาษาศาสตรประยกต (FAL) เชยงใหม จดการประชมปฏบตการเพอวางแผน และสรางแบบเรยนอาน – เขยนภาษาไทยในรปแบบเชอมโยงกบภาษาทองถนสาหรบเยาวชนในกลมชาตพนธตางๆ ไดแก มลาย เขมรถนไทย มอญ มง กะเหรยง ทเรมเรยนภาษาไทย (เปนภาษาท 2) ณ หองสนทนาการ 2

22 เมษายน 2552 สถาบนฯ รวมกบ International School for Jain Studies (ISJS) &

Bangkok Jain Community จดการอบรมปรชญาศาสนาเชน ณ หองสนทนาการ 2 อาคารภาษาและวฒนธรรมสยามบรมราชกมาร

24 เมษายน 2552 สถาบนฯ รวมกบสานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) จดกจกรรม “10 ป คายวฒนธรรมภาคฤดรอน เสรมสรางสขภาวะดวยวฒนธรรม” ณ หองประชมอเนกประสงค ชน 2

4 พฤษภาคม 2552 ผอานวยการและคณาจารยจากโรงเรยนตางๆ ในจงหวด

นครปฐม เขารวม “โครงการยววจยประวตศาสตรทองถน จงหวดนครปฐม” ณ หองประชม 504

อาคารภาษาและวฒนธรรมสยามบรมราชกมาร

15 พฤษภาคม 2552 สถาบนฯ จดงานปฐมนเทศนกศกษาใหม ปการศกษา 2552 ณ หองประชมอเนกประสงค ชน 2

19 พฤษภาคม 2552 สถาบนฯ จดการบรรยายเรอง “National Integration and Social Mobility: Language Use among Ethnic Minority Students at the Two Boarding

Schools in the Lao PDR” โดย Dr. Manynooch Faming ณ หองณฐ ภมรประวต

26 พฤษภาคม 2552 คณะผบรหารและบคลากรคณะศลปศาสตรประยกต มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ เขาเยยมชมและศกษาดงาน ณ สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท

๖

27 พฤษภาคม 2552 คณะผบรหารและบคลากรจาก

วทยาลยชมชนตราด เขาเยยมชมและศกษาดงาน

ณ สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท

17 มถนายน 2552 บคลากรสถาบนฯ รวมกจกรรม “วนเอาใจใสงาน ครงท 4”

ตอน แหงชาม...นาชาม (หวใจ สด ตบ พเศษกน) ณ หอง 504

18 มถนายน 2552 สถาบนฯ จดการบรรยายเรอง

“พณเปยะ ดนตรใกลสญ” โดย คณธรพงษ ฉลาด ณ หองณฐ ภมรประวต

26 มถนายน 2552 สถาบนฯ จดกจกรรมวนสนทรภ ณ ลานนทรรศการชน 1

30 มถนายน 2552 สถาบนฯ จดโครงการพฒนาศกยภาพนกศกษาและบคลากร โดยมกจกรรมการบรรยายในหวขอ “หลกธรรมกบการใชชวตเชงบวก” โดย คณพน รจนรงส (ด ดอกกระโดน) ณ อาคารเรอนไทย (ระเบยบ คณะเกษม)

๗

อนเดย (India) ภารตะ (Bharat) และฮนดสถาน (Hindustan)

ดร. โสภนา ศรจาปา∗ อนเดย (India)

ประเทศอนเดยมชอเรยกประเทศหลายชอ ในฉบบนขอเสนอเพยง 3 ชอกอนคอ อนเดย (India) บฮารต (Bharat) หรอทคนไทยเรยก “ภารตะ” สองชอนเปนทางการ สวนชอทสาม คอ ฮนดสถาน (Hinsudtan) ใชพดกนในหมชาวอนเดยมากกวา

คาวา ซนดฮ (Sindh) เปนชอจงหวด และชอท เรยกผ ทอาศยอยแถบแมน าสนธ (Sindhu) ซงเปนภาษาสนสกฤตแปลวา “แมนา ลาธาร” แตภาษาเปอรเซยเกาเรยกแมนานวา “ฮนด” (Hindu) บางก วาคานมาจากคมภรอาหรบ Al-Hind (the Hind) หมายถง “ดนแดนของคนอนเดยปจจบน” แลวแผลงมาเปนฮนด (Hindu) คาๆ น ราชวงศโมฆลใชเรยกประชาชนมาตลอดจนถงปลายสมยศตวรรษท 18 เมอองกฤษเขาครอบครองดนแดนตอนเหนอทตอกบตะวนตกเฉยงเหนอเรยกดนแดนนวา “ฮนดสถาน” (Hindustan)

นอกจากนกรกยงเรยกผ ทอ ยแถบแมนานวา Sindhu มากวาสองพนป (ศตวรรษท 4 กอนครสตศกราช ) คานปรากฏในภาษา องกฤษเกาตงแตศตวรรษท 9 และในภาษา องกฤษปจจบนตงแตศตวรรษท 17 เนองจาก

กรกไมสามารถออกเสยง s (ซ) ได แตกลบออกเปนเสยงสระ i (อ) จงเรยกผทอยแถบแมนานวา อนดซ (Indus) โดยเขยนเปน Ivδo ภาษากรกโบราณพดถงชาวอนเดยวา อนโดย (Ινδοί) ภาษาละตนเรยก India คานเปนทรจกกนในหมแองโกล-แซกซอน (Anglo-Saxon) โดยกษตรยอลเฟรด (Alfred) ใชคานในการแปลงานของ Orosius องกฤษสมยกลางซงไดรบอทธพลจากฝรงเศส คาวา India จงถกแทนทดวยคาวา Ynde or Inde ตอมาสมยองกฤษยคใหมตอนตนเรยกวา Indie คาวา India นากลบมาใชในภาษาองกฤษอกครงตงแตศตวรรษท 17 เปนตนมา บางทอาจเปนเพราะอทธพลจากภาษาละตน หรอสเปน หรอโปรตเกสกเปนได ภารตะ (Bharat)

Bharat มาจากภาษาสนสกฤต Bhāratavarsha (Bhārat or Bharatvarsha) หมายถง “ไดรบการทานบารง” เปนชอทมาจากคมภรโบราณของอนเดยโบราณทเรยกวา “ปรานส” ซงหมายถงดนแดนทประกอบดวยชาวภารตะ คอบรเวณตงแตตะวนออกของอฟกานสถาน ปากสถาน อนเดย บงคลาเทศ ไมใชคนในทวปหรอดนแดนอน

ชอนเปนชอทใชอยางเปนทางการของสาธารณรฐอนเดย และเปนชอแรกของประเทศ ในรฐธรรมนญ มาตรา 1 ไดระบชอประเทศ “ภารตะ” (Bharat) ไววา “อนเดย คอภารตะเปนสาธารณรฐ” ภาษาสนสกฤตออกเสยงวา /bhα: rətə/ ในขณะทภาษา ฮนดออกเสยงวา /bhα: rət/ ดงนนชอเรยกประเทศ India และ Bharat จงใชอยางเปนทางการเทาเทยมกน (ชาวอนเดยมกเรยกประเทศตนวา Bharat สวนชาวตางชาตมกใชคาวา India มากกวา)

∗รองศาสตราจารยประจาสถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล

ทมา: (http://www.thisismyindia.com/ancientindia/map-of-ancient-india.html)

๘

ฮนดสถาน (Hindustan) ฮนด (Hind) มาจากภาษาอหรานทมความหมายเดยวกบอนโด-อารยน คอ ซนด (Sindh) เปอรเซยเรยกอนเดยวา

“ฮนดสถาน” (Hindustan) ซง –stan หมายถง “ประเทศ แผนดน” สวนภาษาอาหรบกเรยกวา al-Hind ซงคานยงใชในภาษาฮนดปจจบนวา

Jai Hind “อนเดยจงเจรญ” ดงนนชาวเปอรเซย และชาวอาหรบใช คาวา ฮนด (Hind) และฮนดสถาน (Hindustan) มาตงแตศตวรรษท 11 เมออสลามปกครองอนเดยใชคาเรยกนเรยกชนชาตทตนปกครองอยรอบๆ เดลล –stan เปนปจจย (suffix) ภาษาเปอรเซยแปลวา “บานของ/ทของ” คาวา ฮนดสถาน จงมความหมายวา “บานของชาวฮนด”

คาวา Hindustan เขามาในภาษาองกฤษในศตวรรษท 17 จนถง ศตวรรษท 19 คานในภาษาองกฤษหมายถงดนแดนทางเหนอทอยระหวางแมนา อนดส (Indus) กบแมนาพรหมบตร และระหวางเทอกเขาหมาลยกบเทอกเขา Vindhyas คา Hindustan ยงใชในความหมายเทากบอนเดยในสมยทองกฤษปกครองอนเดยดวย

คาวา ฮนด (Hind) มในภาษาฮนด-อรด ในภาษาเปอรเชยนคาวา Hindustan ยงหมายถง อนทวปอนเดย (Indian Subcontinent) การรวมตวกนของอนเดยสมยใหมเรยกวา “ฮนด” ดวย รวมถงภาษาอาหรบเรยกสาธารณรฐอนเดย (Republic of India) วา al-Hind อางองจาก (http://www.thisismyindia.com/ancient_india/map-of-ancient-india.html) (http://en.wikipedia.org/wiki/Bharat_(disambiguation) (http://en.wikipedia.org/wiki/Hindustan)

ขอแสดงความยนดกบดษฎบณฑตและมหาบณฑตทกทาน ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร 1. นางสาวปรดาพร ศรสาคร 2. นางสาวมณฑา ชยหรญวฒนา ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาศาสตร สาขาวชาภาษาและวฒนธรรม

เพอการสอสารและการพฒนา สาขาวชาวฒนธรรมศกษา สาขาวชาพฒนาชนบทศกษา

1. นางสาวสรสดา ทองเฉลม 1. นายปกรณ กฤษประจนต 1. นางสาวยวด ศรหวยยอด 1. นายพงษศกด หนเนอ 2. นายวรกจ ผดงศรสวสด 2. นางสาวอาไพ ควธนไพศาล 2. นางสาวนตรตน บญเรอง 2. พ.อ.หญงปาณฑรา มนะกนษฐ 3. นางสาวศรพร วชยภม 3. นางสาวรชดา ปลาบทอง 3. นายเอกพงศ สวรรณเกษร 3. นายสวฒน นลดา 4. พระอคคเสน แลงไต 4. นางสาวเบญจมา บญเตม 4. นายไชยวชญ กตตพทยางกร 4. พระสมชาต ศรรกษา 5. นางสาวอามเนาะ เจะเลาะ 5. นางสาวรตนา วรยะเกยรต 5. นายดนย วนยรตน 6. นางสาวมสวณ สาและ 6. นางสาวจนตนา พรงาม 6. นายวาทตต ดรยองกร 7. นางสาวชรนรตน สมโลก 7. นางสาวจตกานต จนารกษ 8. นายณฐพงศ เจรญกฤตยาวฒ 8. วาทรอยตรอศมเดช จารโสภณ 9. นางสาววนสา สมภาวะผล 9. นางสาววด โภคศร 10. นางสาวอภชญา ฤาชย 10. นางสาวธราภรณ นาทอง 11. นางสาวอญชล เลากลาง 12. นางสาวภทรธร ชวนะคร 13. นางสาวจรพชร บณยพรหม 14. นางสาวอภรด แกวรตนกล

ทมา: http://people.tribe.net/chacha/blog/ 18e48393-6b77-4693-970f-d5d697ad679d

๙

สรางสรรคเมองสวนสนกแบบอเมรกน:

ออรแลนโด สนดา ศวปฐมชย∗

เมอปลายเดอนกมภาพนธทผานมา ผเขยนไดมโอกาสเดนทางไปรวมประชมวชาการนานาชาต ISSS หรอ The International Society for the Social Studies Annual Conference ณ มหาวทยาลยเซนทรล ฟลอรดา (UCF) ประเทศสหรฐอเมรกา เพอนาเสนอบทความวชาการเรอง “Cross-border education: a basis for wider cross-cultural communication between Thailand and Cambodia” การประชมครงนมผเขารวมประชมประมาณ 120 คน ซงเปนนกวชาการดานสงคมศาสตรจากประเทศตางๆ ทงอาจารยและนกศกษาปรญญาเอกจากมหาวทยาลยในสหรฐอเมรกา องกฤษ สงคโปร คเวต อหราน และไนจเรย โดยผเขยนเปนนกวชาการเพยงคนเดยวจากประเทศไทย

ในการเขารวมประชมครงน นอกจากจะไดแลกเปลยนองคความร และประสบการณการวจยกบนกวชาการจากประเทศตางๆ แลว ผเขยนยงมโอกาสไดเยยมชมมหาวทยาลยเซนทรล ฟลอรดา โดยมนกศกษาจากคณะศกษาศาสตร ทาหนาทเปนมคคเทศก นาชมสถานทสาคญตางๆ ของมหาวทยาลย สงทสมผสไดจากการเยยมชมอาคารเรยน ศนยกจกรรม หองสมด สนามกฬา รานอาหาร และ สงอานวยความสะดวกตางๆ คอ “ความเปนเมองมหาวทยาลย” ทมบรรยากาศชวนใหมาเรยน ซงอาจจะเปนเหตผลสาคญประการหนงททาใหมหาวทยาลยแหงนมนกศกษาลงทะเบยนเรยนมากเปนอนดบท 5 ของประเทศ

เมอหมดภารกจดานวชาการจากมหาวทยาลยเซนทรล ฟลอรดาแลว ผเขยนกไมรอชาทจะสมผสบรรยากาศของเมอง

ออรแลนโด (Orlando) ซงถอเปนเมองทองเทยวทใครหลายๆ คนใฝฝนจะไดมาเยอน ขอมลเบองตนทผเขยนศกษามากอนการเดนทางทาใหทราบวาออรแลนโดเปนเมองในเคาทตออเรนจ (Orange County) ตอนกลางของรฐฟลอรดา (Florida State) ประเทศสหรฐอเมรกา ซงรจกกนดในฐานะเปนเมองทเตมไปดวยสถานททองเทยวทนาสนใจ อนทจรงแลว การเทยวออรแลนโดใหครบถวนนน คงจะตองใชเวลาเปนสปดาห แตดวยเวลาทเหลอจากการประชมอนจากดเพยง 3 วน ทาใหผเขยนจาเปนจะตองเลอกไปเยอนสถานททเปนไฮไลทของเมอง นนกคอ ยนเวอรแซล สตดโอ (Universal Studio) และวอลทดสนยเวรล (Walt Disney World)

หากจะใหเปรยบเทยบความนาสนใจของสองแหงน อาจจะยาก สกหนอย เพราะตางกมเสนหทแตกตางกนออกไป ในสวนของยนเวอรแซล สตดโอ จะเหมาะ

กบผทเปนแฟนภาพยนตรและการตนแอนนเมชนของคายยนเวอรแซล เพราะจะไดสมผสกบสตดโอจาลองของภาพยนตรดงๆ อยางมสวนรวม ทงในรปแบบของการเลนเครองเลน การชมการจาลองรายการ American Idol ละครเวท Beauty and the Beast การแสดงผาดโผน เปนตน ผลทไดนอกจากความสนกสนานและความผอนคลายแลว นบเปนทางหนงทสอนใหเขาใจโลกแหงมายามากขน

∗อาจารยประจาสถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล

๑๐

สาหรบวอลทดสนยเวรลนน จดเปนรสอรททใหญทสดในโลก จงเรยกกนวา วอลทดสนย เวรล รสอรท (Walt Disney World Resort) นอกจากจะประกอบดวย สวนนา 2 แหง โรงแรม 23 แหง สนามกอลฟ สถานบนเทง แหลงชอปปง และรานอาหารมากมาย สงสาคญทดงดดใจใหคนทกเพศ ทกวย หลากเชอชาตเดนทางเขามายงออรแลนโด คอ สวนสนก (Theme Parks) 4 แหง ไดแก เมจกคงดอม (Magic Kingdom) ซงมปราสาทซนเดอเรลลาเปนสญลกษณทดงดดใจใหใครตอใครมาเยอน เอปคอท (Epcot Center) ศนยรวมวฒนธรรมนานาชาต และนวตกรรมอนทนสมย ฮอลลวดสตดโอ (Hollywood Studio) ภาพสะทอนอตสาหกรรมภาพยนตร แสดงถงแรงบนดาลใจในการสรางภาพยนตรฮอลลวด และแอนนมอล คงดอม (Animal Kingdom) เขตอนรกษพนธสตว ทหากจะเปรยบใหเหนภาพ คงคลายกบซาฟารเวรลในบานเรา

ถาจะถามถงสถานทอนนาประทบใจทสดในความรสกของผมาเยอนชาวไทยทมเวลาอนนอยนด คงจะหลกไมพนเอปคอท ซงเปนศนยรวมวฒนธรรมอนหลากหลาย (แตแอบเสยดายทไมมวฒนธรรมไทย) คาวา “EPCOT” เปนคายอจาก “Experimental Prototype Community of Tomorrow” ซงถาแปลเปนไทยแบบตรงไปตรงมาอาจจะใกลเคยงกบคาวา “ชมชนตนแบบประสบการณแหงอนาคต” ทแหงนประกอบดวย 2 สวนสาคญคอ Future World และ World Showcase ในสวนของ Future World นน ประกอบดวยอาคารยอย 8 แหงทแสดงนวตกรรมและเทคโนโลยอนหลากหลาย ทนาเอนดทสดคงจะเปน The Seas with Nemo and Friends เปนการสารวจโลกใตทะเล ดวยการนงรถ “Clammobile” ชมการแสดงแสง ส เสยง เพอตามหานโม ตวการตนดงทหลงทาง หากใครชอบความเรวและความตนเตน ไมควรพลาด Test Track เครองจาลองการขบขรถแบบไฮสปด และสาหรบผทชอบทดสอบความกดดน ควรจะไปท Mission: Space เครองจาลองยานอวกาศ ใหทดสอบวาเราสามารถอดทนกบความกดดนไดมากนอยเพยงไร เสมอนหนงเรากาลงเปนนกบนอวกาศจรงๆ สวนทผเขยนชอบทสดในฐานะของผทสอนวชาเทคโนโลยการสอสาร คอ Spaceship Earth ซงเราสามารถเรยนรววฒนาการเทคโนโลยการสอสารของมนษย โดยนงเครอง Time Machine

ในสวนของ World Showcase นนเปรยบเสมอนเมองจาลอง ทรวมสถาปตยกรรมและวฒนธรรม 11 ประเทศมาไวในทเดยว

ประกอบดวย แมกซโก นอรเวย เยอรมน อตาล ฝรงเศส สหรฐอเมรกา แคนาดา โมรอกโค องกฤษ จน และญปน การนาเสนอวฒนธรรมเหลานนอกจากจะปรากฏในรปของสถาปตยกรรมจาลองและการเลาเรองผานสอเทคโนโลยททนสมยแลว ยงมการแสดงทางวฒนธรรมทนาสนใจ รานอาหารและเครองดม และสนคาของประเทศนนๆ อกดวย เรยกไดวาสามารถเทยว 11 ประเทศไดภายในหนงวน

หลงจากการเดนทางเทยวชมสงใหมๆ ทแปลกตาไปจากเมองไทยของเรา สงแรกทรสกไดคอ ความพยายามในการ

สรางสรรคสงใหมๆ ของคนอเมรกน ทาใหสามารถดดเงนในกระเปาของคนชาตตางๆ ไดมากมาย สงทเราสมผสนนเปนภาพมายาทกาเนดจากความคดและการสรางสรรคอนนาทงของมนษย เมอกลบมาถงเมองไทยของเรา กทาใหอดคดไมไดวา จรงๆ แลวประเทศของเรามสงดๆ อยไมแพใคร หรออาจจะมากกวาประเทศอนใดหลายประเทศ ทาอยางไรจะใชความสรางสรรคของคนไทย ใหกอประโยชนกบคนไทยดวยกน

๑๑

กลมวจยภาษาและวฒนธรรมกลมชาตพนธ ดร. สมทรง บรษพฒน∗

สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบทเปนสถาบนทางวชาการทสาคญแหงหนงในประเทศไทยททาใหสาธารณชนตระหนกถงความสาคญของการศกษาและวจยภาษาและวฒนธรรมของกลมชนชาตพนธ ทาใหกลมชนชาตพนธตางๆ ไดมความสามารถทจะรกษาเอกลกษณทางภาษาและวฒนธรรมของตนไว เปนเวลากวาสามสบปทสถาบนฯ ไดศกษาวจยภาษาวฒนธรรม

และชวตความเปนอยของชนกลมชาตพนธตางๆ ไดมการรวบรวมวเคราะหและบนทกขอมลไวตามหลกวชาการในรปแบบของสงพมพตางๆ เชน วทยานพนธ บทความวจย และพจนานกรม เพอทสงคมไทยจะไดมโอกาสเรยนรและเขาใจเอกลกษณประจากลมชาตพนธ

ภารกจทสาคญดงกลาวของสถาบนฯ ยงคงดาเนนตอไปอยางตอเนอง และเพอใหมองเหนทศทางการวจยทชดเจนยงขน สถาบนฯ จงใหมการจดตงกลมวจยภาษาและวฒนธรรมของกลมชนชาตพนธขนใน ป พ.ศ. 2550 บทบาทหลกของกลมวจยภาษาและวฒนธรรมกลมชาตพนธคอทาการวจยทางดานภาษาและวฒนธรรมของกลมชาตพนธทอาศยอยในภมภาคเอเชยอาคเนย กลมชาตพนธเหลานสามารถแบงตามกลมภาษาไดออกเปนกลมยอย 4 กลม ไดแก กลมออสโตรเอเชยตค (Austroasiatic) กลมมาลาโย-โพลนเชยน (Malayo-Polynesian) กลมไซโน-ทเบต (Sino-Tibetan) และกลมไท-กะได (Tai-Kadai) ซงรวมทงงานวจยภาษาไทยดวย ภารกจหลกของกลมฯ คอ จดทาโครงรางงานวจยทเกยวกบภาษาและวฒนธรรมของกลมชนชาตพนธ ทงในและนอกประเทศไทยเพอขอทนสนบสนนการวจยจาก

หนวยงานของชาตและตางประเทศ และดาเนนการวจยตามโครงการวจยทไดรบทนสนบสนน นอกจากการวจยแลว กลมวจยภาษาและวฒนธรรมกลมชาตพนธยงมภารกจในการจดกจกรรมทสมพนธกบงานของกลม

เชน การจดการบรรยายทเปนประโยชนตอการวจย การจดทาฐานขอมลงานวจยของสมาชกกลมฯ เปนตน สมาชกของกลมมทงหมด 13 คน ดงรายนามตอไปน

ประธานกลม 1. ศ.ดร.สมทรง บรษพฒน ทปรกษา 2. ดร. ลกขณา ดาวรตนหงษ สมาชกกลม 3. รศ.ดร.สจรตลกษณ ดผดง 4. รศ.ดร.อมร แสงมณ 5. ดร. ณรงค อาจสมต 6. ดร. มยร ถาวรพฒน 7. ดร.สมตรา สรรตนเดชา 8. อ.เรณ เหมอนจนทรเชย 9. นายวระพงศ มสถาน 10. นายพเชฐ สตะพงศ 11. นางสมใจ ดารงสกล 12. อ.ดร.ชตชยางค ยมาภย 13. ดร.ปทมา พฒนพงษ สมาชกและเลขานการกลม

ในระหวางป พ.ศ. 2550-ปจจบน กลมวจยภาษาและวฒนธรรมของกลมชนชาตพนธไดดาเนนงานดงตอไปน

1. จดตงททางานของกลมวจยฯ อยทหอง 507 โดยมนางสาวสรรพาร ยกยอง เปนผประสานงานของกลมวจยฯ

2. ไดรบทนสนบสนนการตงกลมวจยจากเงนรายไดมหาวทยาลย ประจาป 2552 เพอดาเนนการวจยเรอง “ชาตพนธ ภาษา วฒนธรรม และการพฒนาการทองเทยวเชงชาตพนธ” เปนจานวนเงน 2,500,000 บาท การดาเนนการวจยอยในระยะเวลา 6 เดอนแรก โดยไดดาเนนการเรองแผนทภาษาของชนกลมชาตพนธในภมภาคตะวนตกของประเทศไทย และบรรจขอมลภาษาและวฒนธรรมของชนกลมชาตพนธทโดดเดนลงในแผนทภาษาควบคกน

นอกจากนยงไดสารวจขอมลการใชภาษาและทศนคตทมตอภาษามอญและกะเหรยงเพอนาเสนอในทประชมนานาชาต Austro-Asiatic Conference (เดอนตลาคม 2552) ทมหาวทยาลยมหดล และ Sino-Tibetan Conference (เดอนพฤศจกายน 2552) ทมหาวทยาลยพายพ

3. จดทาโครงการวจยกลมชนชาตพนธปะหลอง 4. จดทาโครงการวจยศกษาสถานภาพการศกษากลมชาตพนธ 4 ตระกลภาษา 5. จดทาฐานขอมลงานวจยสมาชกกลมวจยภาษาและวฒนธรรมกลมชาตพนธ

∗ศาสตราจารยประจาสถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล

อาจารยปทมา พฒนพงษ ทชมชนมอญบานหวยผกชตาบลทงลกนก อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม

เมอ 18 มถนายน 2552

อาจารยสมทรง บรษพฒน และ

อาจารยปทมา พฒนพงษ พบหวหนาโกมล จานงผลกลมงานวชาการผงเมอง จงหวดนครปฐม

เมอ 11 มถนายน 2552

๑๒

เปดซองทกทาย

¨´ËÁÒ¢�ÒÇ©ºaº¹Õé ¢oæÊ´§¤ÇÒÁÂi¹ Õ¡aº¹a¡ÈÖ¡ÉÒ uɮպa³±iµæÅaÁËÒºa³±iµ·u¡·�Ò¹·ÕèÊíÒeÃ稡ÒÃÈÖ¡ÉÒæÅaä �e¢�ÒÃaº¾ÃaÃÒª·Ò¹»Ãi­­ÒºaµÃä»eÃÕºÃ�oÂæÅ�Ç o´Âe©¾Òa¤u³ iµi¡Ò¹µ� i¹ÒÃa¡É� ¤u³eo¡¾§É� ÊuÇÃóe¡ÉÃ� æÅa¤u³ÇÒ·iµµ� uÃiÂoa§¡Ùà ºu¤ÅÒ¡ÃʶҺa¹Ï ·ÕèÊíÒeÃ稡ÒÃÈÖ¡ÉÒ㹤Ãa駹Õé �ÇÂ

e¹×éoËÒÊÒÃa¢o§¨´ËÁÒ¢�ÒÇ©ºaº¹Õé eÃièÁ¨Ò¡¡Ò÷ÕèoÒ¨ÒÃÂ�¹ÃeÈÃÉ°� ¾iÊi°¾a¹¾Ã ä �ä»Ã�ÇÁ»ÃaªuÁÇiªÒ¡ÒùҹҪҵi ³ ºÒËÅÕ »Ãae·Èoi¹o´¹Õe«Õ æÅaä �¾ºeËç¹Çi¶ÕªÕÇiµ¢o§ªÒǺÒËÅÕ·Õèãª�ÈÕÃÉa·Ù¹Êi觢o§ Ö§ä �¹íÒÁÒ¶�Ò·o´¼�Ò¹º·¤ÇÒÁeÃ×èo§ �ºÒËÅÕ·Ù¹ÈÕÃÉa� Ê�ǹ¤oÅaÁ¹� �ÀÒ¾e»�¹¢�ÒÇ� ä �ÁÒºo¡eÅ�Ò¡i¨¡ÃÃÁµ�Ò§æ ÁÒ¡ÁÒ¢o§Ê¶Òºa¹Ï oÕ¡eª�¹e¤Â ÁÒµ�o¡a¹ �Ǻ·¤ÇÒÁ¢o§Ão§ÈÒʵÃÒ¨ÒÃÂ�oÊÀ¹Ò ÈÃÕ íÒ»Ò eÃ×èo§ �oi¹e Õ (India) ÀÒõa (Bharat) æÅaÎi¹ Ùʶҹ (Hindustan)� ·Õèä �ãË�¤ÇÒÁÃÙ�e¡ÕèÂÇ¡aºª×èoeÃÕ¡»Ãae·Èoi¹e Õ «Ö觩ºaº¹Õéä �eʹoäÇ� 3 ª×èo �Ç¡a¹ oÒ¨ÒÃÂ�Êu¹i´Ò ÈiÇ»°Áªa ä �¹íÒeʹo»Ãaʺ¡Òó�ã¹µ�ҧ洹¨Ò¡¡Ò÷Õèä �ä»Ã�ÇÁ»ÃaªuÁÇiªÒ¡ÒùҹҪҵi ISSS ³ »Ãae·ÈÊËÃa°oeÁÃi¡Ò ã¹ËaÇ¢�o �ÊÃ�Ò§ÊÃä�eÁ×o§Êǹʹu¡æººoeÁÃi¡a¹: ooÃ�æŹo �� æÅa Êu´·�Ò¹Õé ÈÒʵÃÒ¨ÒÃÂ�ÊÁ·Ã§ ºuÃuɾa²¹� ä �ÁÒºo¡eÅ�Ò¡Òà íÒe¹i¹§Ò¹¢o§¡Åu�ÁÇi aÂÀÒÉÒæÅaÇa²¹¸ÃÃÁ¡Åu�ÁªÒµi¾a¹ u�ãË�·ÃÒºoÕ¡ �ÇÂ

¹o¡¨Ò¡¹Õé Âa§ÁÕ¢�ÒÇ»ÃaªÒÊaÁ¾a¹ �¡i¨¡ÃÃÁ¡ÒÃoºÃÁµ�Ò§æ æÅaæ¹a¹íҼŧҹÇiªÒ¡Ò÷Õè¹�Òʹ㨢o§Ê¶Òºa¹Ï ʧ¡ÃÒ¹µ�»�¹Õé¢oãË�·u¡·�Ò¹ÁÕæµ�¤ÇÒÁÊu¢¡Ò ª×蹩èíÒ㨠Êu¢ÀÒ¾æ¢ç§æç¹a¤a

ºÃóҸi¡ÒÃ

เจาของ สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล ศาลายา จงหวดนครปฐม 73170 โทรศพท 0-2800-2308-14 โทรสาร 0-2800-2332 E-mail: tencl@mahidol.ac.th Web page: http://www.lc.mahidol.ac.th ทปรกษา ผอานวยการสถาบนฯ รองผอานวยการสถาบนฯ ผชวยผอานวยการฝายวชาการ วจย และทานบารง ศลปวฒนธรรม ผชวยผอานวยการฝายบรการวชาการและกจการพเศษ บรรณาธการ นางสาวนภาวรรณ เจรญลกษณ กองบรรณาธการ งานผลต เผยแพร และทานบารงศลปวฒนธรรม ประสานงาน นางสาวอาไพ หนเลก ศลปกรรม นางสาวกานดา ยาก ภาพ งานเทคโนโลยการศกษาและงานประชาสมพนธ

พมพท หางหนสวนจากด สามลดา 9/1205 หม 1 ถนนสะแกงาม แขวงแสมดา เขตบางขนเทยน กทม. 10150 โทรศพท 0-2462-0303

ไมถงผรบโปรดสงคน สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท มหาวทยาลยมหดล ตาบลศาลายา อาเภอพทธมณฑล นครปฐม 73170

ผสนใจ ตองการทราบขอมลขาวสารของสถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเพอพฒนาชนบท จาก “จดหมายขาว” ตดตอ คณอาไพ หนเลก งานผลต เผยแพร และทานบารงศลปวฒนธรรม

ชาระคาฝากสงเปนรายเดอน ใบอนญาต 11/2543

ปทจ.ศาลายา