Laporan Kasus Efusi Pleura Dextra + Tuberkuloma

7/26/2019 Laporan Kasus Efusi Pleura Dextra + Tuberkuloma

1/28

BAGIAN RADIOLOGI LAPORAN KASUS

FAKULTAS KEDOKTERAN MEI 2016

UNIVERSITAS MUSLIM INDONESIA

Efusi Pleura De !ra " Tu#er$ul%&a

DISUSUN OLE'(Re!i$a Pas)a*i+a,a-!i 'u!a#ara!

111 201. 00/.

PEMBIMBING(r S %fi,a La!ief 3 S4 Ra 3 M Kes

DIBA5AKAN DALAM RANGKA KEPANITERAAN KLINIK BAGIAN RADIOLOGI

FAKULTAS KEDOKTERANUNIVERSITAS MUSLIM INDONESIA

MAKASSAR2016


2/28

HALAMAN PENGESAHAN

a-7 #er!a- a !a-7a- i#a*a i-i3 &e-,a!a$a- #a *a (

Na&a ( Re!i$a Pas)a*i+a,a-!i 'u!a#ara!

NIM ( 111 201. 00/.

8u ul La4%ra- Kasus ( Efusi Pleura De !ra " Tu#er$ul%&a

Tela &e-,elesai$a- !u7as ala& ra-7$a $e4a-i!eraa- $li-i$ 4a a Ba7ia-

Ra i%l%7i Fa$ul!as Ke %$!era- U-i9ersi!as Musli& I- %-esia

Ma$assar3 Mei 2016

Me-7e!a ui3

Peii-73

r S %fi,a La!ief3 S4 Ra 3 M Kes


3/28

KATA PENGANTAR

Pu+i s,u$ur 4e-,usu- 4a-+a!$a- $e a ira! Alla a-7 Ma a Esa a!as

se7ala ra &a! a- i a,a :N,a3 se i-77a la4%ra- $asus i-i a4a! iselesai$a-

e-7a- #ai$ La4%ra- $asus i-i i#ua! ala& ra-7$a !u7as Ke4a-i!eraa- Kli-i$

Ba7ia- Ra i%l%7i Fa$ul!as Ke %$!era- U-i9ersi!as Musli& I- %-esia La4%ra-

Kasus i-i #er+u ul EFUSI PLEURA DE;TRA DISERTAI TUBERKULOMA

Pe-,usu- &e-7u)a4$a- !eri&a $asi $e4a a r S %fi,a La!ief3 S4 Ra 3

M Kes se#a7ai 4eii-7 a- se&ua 4i a$ ,a-7 !ela i$u! &eeri$a-

u$u-7a- a- #a-!ua- se i-77a la4%ra- $asus i-i a4a! iselesai$a- e-7a- #ai$

Pe-,usu- &e-,a ari la4%ra- $asus i-i +au ari se&4ur-a3 %le $are-a i!u

4e-,usu- &e-7 ara4$a- $ri!i$ a- sara- ,a-7 &ea-7u- ari 4ara 4ea)a

se i-77a a$a- !er)i4!a la4%ra- $asus ,a-7 le#i #ai$ la7i

Ma$assar3 Mei 2016

Pe-,usu-3


4/28

BAB I

PENDAHULUAN

Efusi 4leura a ala &a-ifes!asi 4ali-7 u&u& ari 7a-77ua- 4leura Pa a a-a$ <

a-a$ efusi 4leura #iasa-,a se$u- er u-!u$ 7a-77ua- ,a-7 &e- asari-,a

Di-e7ara #er$ea-73 efusi 4leura 4ali-7 seri-7 se#a7ai $%&4li$asi ari

4-eu&%-ia #a$!eri 1

Efusi 4leura a ala 4e-u&4u$a- )aira- ,a-7 a#-%r&al i la4isa- 4leura se#a7ai

asil ari 4ee-!u$a- )aira- ,a-7 #erle#i a- a!au 4e-uru-a- fu-7si a#s%r#si

a!au $e ua-,a Pe-u&4u$a- )aira- i-i a4a! &e-,e#a#$a- 7a-77ua- ala&

4er-a4asa- ,a-7 ia$i#a!$a- %le $e!er#a!asa- ala& 4e-7ea-7a- 4aru 2

N%r&al-,a3 r%-77a 4leura &e-7a- u-7 10 &L )aira-3 &e*a$ii $eseia-7a-

a-!ara =1> !e$a-a- %-$%!i$ a- i r%s!a!i$ i 4leura 9is)eral a- 4arie!al a- =2>

$e&a&4ua- rai-ase %r7a- li&fa!i$ Efusi 4leura &eru4a$a- asil ari 7a-77ua-

$e!i a$seia-7a- 2

Se)ara u&u&3 efusi 4leura i$lasifi$asi$a- !er iri ari !ra-su a!e a!au e su a!e3

#er asar$a- ari 4ee-!u$a- )aira- a- susu-a- $i&ia )aira- 4leura ?aira-

!ra-su a!e &eru4a$a- asil ari $e!i a$seia-7a- ari !e$a-a- %-$%!i$ a-

i r%s!a!i$3 se a-7$a- e su a! a ala asil ari 4r%ses i-fla&asi i 4leura a!au

4e-uru-a- rai-ase %r7a- li&fa!i$ Pa a #e#era4a $asus3 )aira- 4leura a4a!

$%i-asi ari )aira- !ra-su a!e &au4u- e$su a! 2

La-7$a 4er!a&a ala& e9aluasi 4asie- e-7a- efusi 4leura a ala u-!u$

&e-e-!u$a- a4a$a efusi #ersifa! !ra-su a!e a!au e$su a! Efusi e$su a!if

i ia7-%sis +i$a 4asie- &e&e-u i $ri!eria Li7 ! 8i$a 4asie- &e&ili$i efusi

!ra-su a!if3 !era4i arus iara $a- 4a a 7a7al +a-!u-7 ,a-7 &e- asari a!au sir%sis

8i$a 4asie- &e&ili$i efusi e$su a!if3 u4a,a ,a-7 arus ila$u$a- u-!u$

&e-e-!u$a- e!i%l%7i P-eu&%-ia3 )a-)er3 TB? a- e%li 4aru u-!u$ se#a7ia-

4e-,e#a# ari efusi e$su a!if Ba-,a$ !es )aira- 4leura #er7u-a ala& ia7-%sis

ifere-sial efusi e$su a!if Tes lai- ,a-7 &ea-!u u-!u$ ia7-%sis !er&asu$ ?T

< S)a- a- ! %ra)%s$%4i @


5/28

BAB II

TINJAUAN PUSTAKA

2.1 ANATOMI DAN FISIOLOGI PARU PARU2.1.1 Anatomi Par Par

Paru Paru merupakan salah satu organ vital yang memiliki fungsi

utama sebagai alat respirasi dalam tubuh manusia, paru secara spesifik

memiliki peran untuk terjadinya pertukaran oksigen (O2) dengan karbon

dioksida (CO2). Pertukaran ini terjadi pada alveolus alveolus di parumelalui sistem kapiler. Paru terdiri atas 3 lobus pada paru sebelah kanan,

dan 2 lobus pada paru sebelah kiri. Pada paru kanan lobus lobusnya

antara lain yakni lobus superior, lobus medius dan lobus inferior.

Sementara pada paru kiri hanya terdapat lobus superior dan lobus inferior.

Namun pada paru kiri terdapat satu bagian di lobus superior paru kiri

yang analog dengan lobus medius paru kanan, yakni disebut sebagai

lingula pulmonis. Di antara lobus lobus paru kanan terdapat dua fissura,

yakni fissura horizontalis dan fissura obliqua, sementara di antara lobus

superior dan lobus inferior paru kiri terdapat fissura obliqua. Paru sendiri

memiliki kemampuan recoil, yakni kemampuan untuk mengembang dan

mengempis dengan sendirinya. Elastisitas paru untuk mengembang dan

mengempis ini di sebabkan karena adanya surfactan yang dihasilkan oleh

sel alveolar tipe 2. Namun selain itu mengembang dan mengempisnya

paru juga sangat dibantu oleh otot otot dinding thoraks dan otot

pernafasan lainnya, serta tekanan negatif yang teradapat di dalam cavum

pleura. 4

Cavum Thoraks. Paru terletak pada sebuah ruangan di tubuh manusia

yang di kenal sebagai cavum thoraks. Karena paru memiliki fungsi yang

sangat vital dan penting, maka cavum thoraks ini memiliki dinding yang

kuat untuk melindungi paru, terutama dari trauma fisik. Cavum thoraks

memiliki dinding yang kuat yang tersusun atas 12 pasang costa beserta


6/28


7/28

mediastinum thoraks, pleura sternocostalis adalah pleura yang berhadapan

dengan costa dan sternum. Sementara cupula pleura adalah pleura yangmelewati apertura thoracis superior. Pada proses fisiologis aliran cairan

pleura, pleura parietal akan menyerap cairan pleura melalui stomata dan

akan dialirkan ke dalam aliran limfe pleura. Di antara pleura parietal dan

pleura visceral, terdapat celah ruangan yang disebut cavum pleura.

Ruangan ini memiliki peran yang sangat penting pada proses respirasi

yakni mengembang dan mengempisnya paru, dikarenakan pada cavum

pleura memiliki tekanan negatif yang akan tarik menarik, di mana ketikadiafragma dan dinding dada mengembang maka paru akan ikut tertarik

mengembang begitu juga sebaliknya. Normalnya ruangan ini hanya berisi

sedikit cairan serous untuk melumasi dinding dalam pleura.

2.2.1 Fi!io"o#i Par ParParu:4aru a- i- i-7 a a a ala s!ru$!ur ,a-7 elas!is Dala& $ea aa-

-%r&al !er a4a! la4isa- )aira- !i4is a-!ara 4aru:4aru a- i- i-7 a a

se i-77a 4aru:4aru e-7a- &u a #er7eser 4a a i- i-7 a a Te$a-a-

4a a rua-7a- a-!ara 4aru:4aru a- i- i-7 a a #era a i #a*a !e$a-a-

a!&%sfer .

Fu-7si u!a&a 4aru:4aru ,ai!u u-!u$ 4er!u$ara- 7as a-!ara ara a-

a!&%sfer Per!u$ara- 7as !erse#u! #er!u+ua- u-!u$ &e-,e ia$a- %$si7e-

#a7i +ari-7a- a- &e-7eluar$a- $ar#%- i%$si a Ke#u!u a- %$si7e- a-

$ar#%- i%$si a !erus #eru#a sesuai e-7a- !i-7$a! a$!i9i!as a-

&e!a#%lis&e sese%ra-73 !a4i 4er-afasa- arus !e!a4 a4a! &e&eli ara

$a- u-7a- %$si7e- a- $ar#%- i%$si a !erse#u! .

U ara &asu$ $e 4aru:4aru &elalui sis!e& #eru4a 4i4a ,a-7 &e-,e&4i!

=#r%-) i a- #r%-$i%lus> ,a-7 #er)a#a-7 i $e ua #ela 4aru:4aru u!a&a

=!ra) ea> Pi4a !erse#u! #era$ ir i 7eleu-7:7eleu-7 4aru:4aru

=al9e%li> ,a-7 &eru4a$a- $a-!%-7 u ara !era$ ir i&a-a %$si7e- a-

$ar#%- i%$si a i4i- a $a- ari !e&4a! i&a-a ara &e-7alir A a

le#i ari @00 +u!a al9e%li i ala& 4aru:4aru &a-usia #ersifa! elas!is

Rua-7 u ara !erse#u! i4eli ara ala& $ea aa- !er#u$a %le #a a- $i&ia


8/28

surfa$!a- ,a-7 a4a! &e-e!ral$a- $e)e- eru-7a- al9e%li u-!u$

&e-7e&4is .

U-!u$ &ela$sa-a$a- fu-7si !erse#u!3 4er-afasa- a4a! i#a7i &e-+a i

e&4a! &e$a-is&e asar3 ,ai!u(1 Ve-!ilasi 4aru3 ,a-7 #erar!i &asu$ a- $eluar-,a u ara a-!ara al9e%li

a- a!&%sfer 2 Difusi ari %$si7e- a- $ar#%- i%$si a a-!ara al9e%li a- ara@ Tra-s4%r! ari %$si7e- a- $ar#%- i%$si a ala& ara a- )aira-

!u#u $e a- ari sel$. Pe-7a!ura- 9e-!ilasi .

Pa a *a$!u &e-ari$ -afas ala&3 &a$a %!%! #er$%-!ra$si3 !e!a4i 4e-7eluara- 4er-afasa- ala& 4r%ses ,a-7 4asif Ke!i$a iafra7&a

&e-u!u4 ala&3 4e-ari$a- -afas &elalui isi r%-77a a a $eali

&e&4er#esar 4aru:4aru a- i- i-7 #a a- #er7era$ i-77a iafra7&a

a- !ula-7 a a &e-u!u4 $e 4%sisi se&ula A$!i9i!as #er-afas &eru4a$a-

asar ,a-7 &eli4u!i 7era$ !ula-7 rusu$ se*a$!u #er-afas ala& a-

9%lu&e u ara #er!aa .

I-s4irasi &eru4a$a- 4r%ses a$!if $%-!ra$si %!%!:%!%! I-s4irasi &e-ai$$a-

9%lu&e i-!ra!%ra$s Sela&a #er-afas !e-a-73 !e$a-a- i-!ra4leura $ira:$ira

23. &&'7 rela!if le#i !i-77i !er a a4 a!&%sfer Pa a 4er&ulaa-3

i-s4irasi &e-uru- sa&4ai :6&&'7 a- 4aru:4aru i!ari$ $e 4%sisi ,a-7

le#i &e-7ea-7 a- !er!a-a& ala& +ala- u ara se i-77a &e-+a i

se i$i! -e7a!if a- u ara &e-7alir $e ala& 4aru:4aru Pa a a$ ir

i-s4irasi3 re)%il &e-ari$ a a $eali $e 4%sisi e$s4irasi i&a-a !e$a-a-

re)%il 4aru:4aru a- i- i-7 a a seia-7 Te$a-a- ala& +ala-

4er-afasa- seia-7 &e-+a i se i$i! 4%si!if se i-77a u ara &e-7alir $e

luar ari 4aru:4aru .

Sela&a 4er-afasa- !e-a-73 e$s4irasi &eru4a$a- 7era$a- 4asif a$i#a!

elas!isi!as i- i-7 a a a- 4aru:4aru Pa a *a$!u %!%! i-!er$%s!alis

e$s!er-us rela$sasi3 i- i-7 a a !uru- a- le-7$u-7 iafra7&a -ai$ $e

a!as $e ala& r%-77a !%ra$s3 &e-,e#a#$a- 9%lu&e !%ra$s #er$ura-7

Pe-7ura-7a- 9%lu&e !%ra$s i-i&e-i-7$a!$a- !e$a-a- i-!ra4leura

&au4u- !e$a-a- i-!ra4ul&%-al Selisi !e$a-a- a-!ara salura- u ara a-


9/28

a!&%sfir &e-+a i !er#ali$3 se i-77a u ara &e-7alir $eluar ari 4aru:4aru

sa&4ai u ara a- !e$a-a- a!&%sfir &e-+a i sa&a $eali 4a a a$ ir

e$s4irasi 6

Pr%ses se!ela 9e-!ilasi a ala ifusi ,ai!u3 4er4i- a a- %$si7e- ari

al9e%l $e ala& 4eulu ara a- #erla$u se#ali$-,a u-!u$

$ar#%- i%$si a Difusi a4a! !er+a i ari aera ,a-7 #er!e$a-a- !i-77i

$e !e$a-a- re- a A a #e#era4a fa$!%r ,a-7 #er4e-7aru 4a a ifusi

7as ala& 4aru ,ai!u3 fa$!%r &era-3 fa$!%r ara a- fa$!%r sir$ulasi

Sela-+u!-,a a ala 4r%ses !ra-s4%r!asi3 ,ai!u 4er4i- a a- 7as ari 4aru

$e +ari-7a- a- ari +ari-7a- $e 4aru e-7a- #a-!ua- alira- ara .

Fa$!%r:fa$!%r ,a-7 a4a! &e&4e-7aru i fu-7si 4aru a ala

1 Usia. Ke$ua!a- %!%! &a$si&al 4a a usia 20: 0 !a u- a- a4a!

#er$ura-7 se#a-,a$ 20 se!ela usia 0 !a u- Sela&a 4r%ses 4e-ua-

!er+a i 4e-uru-a- elas!isi!as al9e%li3 4e-e#ala- $ele-+ar #r%-$ial3

4e-uru-a- $a4asi!as 4aru

2 8e-is $ela&i- . Fu-7si 9e-!ilasi 4a a la$i:la$i le#i !i-77i 20:2. ari

4a a *a-i!a3 $are-a u$ura- a-a!%&i 4aru la$i:la$i le#i #esar

i#a- i-7$a- *a-i!a Selai- i!u3 a$!i9i!as la$i:la$i le#i !i-77i se i-77a

re)%il a- )%&4lia-)e 4aru su a !erla!i

@ Ti-77i #a a- a- #era! #a a- . Se%ra-7 ,a-7 &e&ili$i !u#u !i-77i a-

#esar3 fu-7si 9e-!ilasi 4aru-,a le#i !i-77i ari4a a %ra-7 ,a-7 #er!u#u

$e)il 4e- e$ .

%.1 P&m&ri'!aan Foto T(ora)

Pe&eri$saa- ra i%l%7i) !%ra$s &eru4a$a- 4e&eri$saa- ,a-7 sa-7a! 4e-!i-7Ke&a+ua- ,a-7 4esa! sela&a asa*arsa !era$ ir ala& !e$-i$ 4e&eri$saa-

ra i%l%7i) !%ra$s a- 4e-7e!a ua- u-!u$ &e-ilai sua!u r%e-!7e-s%7ra& !%ra$s

&e-,e#a#$a- 4e&eri$saa- !%ra$s e-7a- si-ar R%e-!7e- i-i sua!u $e arusa-

ru!i- Pe&eri$saa- 4aru !a-4a 4e&eri$saa- R%e-!7e- saa! i-i ia-77a4 !i a$

le-7$a4 Sua!u 4e-,a$i! 4aru #elu& a4a! isi-7$ir$a- e-7a- 4as!i se#elu&

ila$u$a- 4e&eri$saa- ra i%l%7i) Selai- i!u3 #er#a7ai $elai-a- i-i ala&


10/28

4aru +u7a su a a4a! ili a! e-7a- +elas 4a a f%!% R%e-!7e- se#elu& !iul

7e+ala:7e+ala $li-is /

Ro&nt#&no#ra*i A ala 4eua!a- f%!% R%e-!7e- !%ra$s3 ,a-7 #iasa-,a

i#ua! e-7a- ara 4%s!er%:a-!eri%r =PA> a- la!eral #ila 4erlu A7ar is!%rsi

a- &a7-ifi$asi ,a-7 i4er%le &e-+a i se$e)il &u-7$i-3 &a$a +ara$ a-!ara

!a#u-7 a- fil& arus 13C &e!er a- f%!% i#ua! se*a$!u 4e- eri!a se a-7

i-s4irasi ala& Te$a-a- lis!ri$ ,a-7 i4er7u-a$a- #iasa-,a 60 < 0 KV

se&a$i- !i-77i se&a$i- #ai$3 $are-a i-i &e-7ura-7i $%-!ras a-!ara i!a& a-

4u!i Pe&a$aia- !e$a-a- !i-77i a$a- &e-aa a,a !eus si-ar3 se i-77a

#a7ia- < #a7ia- &e ias!i-al a- re!r%$ar ial a4a! 4ula ili a! Ba7ia- i-i

!i a$ &u-7$i- !erli a! #ila !e$a-a- lis!ri$ !erlalu re- a /

Ka a-7 < $a a-7 4erlu i#ua! f%!% ala& 4%sisi #er#ari-7 u-!u$ &e-eli!i

le#i la-+u! le!a$ a- sifa! )aira- ,a-7 !er$u&4ul ala& $a9i!as3 r%-77a

4leura3 a!au sela 4leura i-!erl%#aris /

Peua!a- f%!% +u7a 4e-!i-7 u-!u$ %$u&e-!asi a- 4e&eri$saa- #er$ala

u-!u$ &e-eli!i 4er$ea-7a- 4e-,a$i! a4a$a &e-7ala&i 4er#ai$a- a!au

4er#uru$a- /

Indikasi foto torakso Pe-,a$i! res4irsio Pe-,a$i! +a-!u-7o 'ae&%4!isis =#a!u$ ara >o Sus4e$ e%li 4aruo Sus4e$ !u#er)ul%siso P-eu&%-iao P-eu&%! %rao Sus4e$ &e!as!asiso Me-7e!a ui 4er$ea-7a- ari sua!u 4e-,a$i!o Sesa$ -afas ,a-7 $r%-i$o E9aluasi ari 7e+ala ,a-7 #er$ai!a- e-7a- s,s!e& $ar i%9as$ular a-

7as!r%i-!es!i-alo Me-7e!a ui 4r%ses ari 4e-,a$i! 4aru < 4aruo Me&a-!au 4asie- i I?Uo Pas)a 4ee a a- C Pe&eri$saa- f%!% ! %ra !i a$ &e&ili$i 4ersia4a- $ usus Pasie- a-,a a$a-

i&i-!a u-!u$ &ele4as 4a$aia- a- a a- a-,a &e-7e-a$a- +u#a sela&a

4e&eri$saa- Pasie- +u7a i&i-!a u-!u$ &ele4as$a- 4er iasa-3 $a)a&a!a a-

#e- a &e!al lai--,a a!au 4a$aia- ,a-7 a4a! &e-77a-77u asil f%!% ! %ra


11/28

Pa a 4asie- *a-i!a3 se#ai$-,a &e-7i-f%r&asi$a- $e4a a %$!er +i$a a a

$e&u-7$i-a- 4asie- a&il Ke#a-,a$a- 4e&eri$saa- ra i%l%7i !i a$

ila$u$a- +i$a ala& $%- isi a&il u-!u$ &e-7 i- ari ra iasi #a7i f%e!us

8i$a < ra, sa-7a! i#u!u $a-3 4ersia4a- i#u!u $a- u-!u$ &e&i-i&alisir

ra iasi $e4a a #a,i$.1 E* !i P"& ra

Efusi 4leura a ala $ea aa- 4a!%l%7is i&a-a !er a4a! $u&4ula- )aira- 4a a

rua-7 4leura =la4isa- 4arie!al a- 9is)eral>3 #iasa-,a #erisi )aira- ser%sa3

-a&u- +u7a a4a! &e-7a- u-7 #a a- lai--,a N%r&al-,a3 !er a4a! 10 < 1.

&L )aira- ,a-7 #erfu-7si se#a7ai )aira- lu#ri$asi a-!ara la4isa- 4arie!al a-9is)eral Efusi 4leura a4a! &e-)a4ai #e#era4a li!er ,a-7 a4a! &e-,e#a#$a-

$%&4resi 4a a 4aru < 4aru3 4er7esera- &e ias!i-u& a- 4e-e$a-a- 4a

e&i iafra7&a 10311

Efusi 4leura i$lasifi$asi$a- #er asar$a- $%&4%sisi )aira- !er#a7i a!as (o Tra-su a!e ( )aira- +er-i e-7a- 4' $ura-7 ari 1 016 a- &e-7a- u-7

4r%!ei- $ura-7 ari @ 7 L Tes! 4a- , -e7a!i9e Ga7al +a-!u-7 $iri

a ala 4e-,e#a# !erseri-7 ari )aira- !ra-su a!e Asi!es 4a a sir%sis

e4a!is3 -efr%!i$ s,- r%&e3 a- &, e e&a +u7a a4a! &e-+a i 4e-,e#a#ari efusi !ra-su a!e 10

o E u a!e ( )aira- #er*ar-a $eru ,a-7 &e-7a- u-7 le#i ari @ 7 L

e-7a- #era! +e-is 1 016 e-7a- 4a- , !es! 4%si!i9e Pe&eri$saa-

&i$r%s$%4i$ ari ele&e- selular se4er!i 7ra-ul%si!3 li&f%si!3 eri!r%si!3 a-

sel &ali7-a-! a4a! &e&4erse&4i! iffere-!ial ia7-%sis Efusi ,a-7

ise#a#$a- %le 4-eu&%-i a ala ,a-7 4ali-7 seri-7 !er+a i a- #iasa-,a

&eru4a$a- 4e-,a$i! se$u- er ari i-fe$si 4aru < 4aru ?aira- e$su a!

a$i#a! 4e-,a$i! !u#er)ul%sis i#e a$a- %le +u&la li&f%si! ,a-7 !i-77i3

se a-7$a- efusi 4lura ,a-7 ise#a#$a- %le $e7a-asa- +u7a #iasa-,a

a ala e u a!e a-,a sa+a sel &ali7-a-! !i a$ selalu !er e!e$si 4a a

4e&eri$saa- si!%l%7i$ 10

Pe-,e#a# !erseri-7 efusi 4leura e-7a- abnormal-looking 4a a f%!% ! %ra$s

a-!ara lai- (

1 I-fe$si 4a a 4leura =!u#er)ul%sis> a- a# %&e- =4a-$rea!i!is>2 ?ar)i-%&a e !ra!%ra$s3 $e)uali &e!as!asis a!au -% ul &e ias!i-u&


12/28

@ Pe-,a$i! $%la7e- =R eu&a!%i ar!ri!is>Sir%sis e4a!is e-7a- asi!es

. Trau&a a a !er!u!u4 a!au 4%s! %4erasi a# %&e- 12

Gaar 1 Efusi 4leura si-is!ra

,a-7 se#a#$a- %le $e7a-asa-

Gaar 2 Efusi 4leura e-7a-

$%la4s 4aru e !ra

Efusi 4leura #iasa-,a #ersifa! asi&4!%&a!i$ !e!a4i a4a! &e-,e#a#$a- -,eri

4leuri!i$ a- !era-7$a!-,a e&i iafra7&a ser!a 4e-uru-a- 4er-afasa- Efusi

,a-7 #a-,a$ a4a! &e-,e#a#$a- sesa$ -afas Pa a aus$ul!asi3 suara

4er-afasa- #iasa-,a &e-7 ila-7

?aira- 4leura3 4a a 4%sisi !e7a$3 &e-7ala&i 7ra9i!asi 4a a #a7ia- #a*a

!%ra$s ,a-7 &eeri$a- 7aara- si-ar < ; a a se#a7ai #eri$u! ( Lesi %4a$ %&%7e-3 u&u&-,a e-7a- e-si!as ,a-7 sa&a e-7a-

#a,a-7a- +a-!u-7 'ila-7-,a 7aris iafra7&a Ti a$ !erli a! 7aara- 4aru a!au #r%-$us Ba!as a!as )e$u-7 e-7a- le9er !er!i-77i 4a a a illa

Seiri-7 #er!aa #a-,a$-,a )aira-3 !er+a i 4e-7ura-7a- 9%lu&e 4aru a-

!er+a i re!ra$si $e ara ilus Pa a a*al-,a )aira- #er$u&4ul i#a7ia-

4%s!eri%r3 $e&u ia- $e si-us )%s!%fre-i)us i#a7ia- la!eral Ke!i$a )aira-

!er e!e$si 4a a f%!% ! %ra 3 ,a-7 i!a- ai %le 4e-u&4ula- si-us

)%s!%fre-i)us3 efusi 4leura !ela &e-)a4ai 200 < @00 &L 8i$a efusi


13/28

#er!aa luas3 a$a- !er+a i 4er7esera- &e ias!i-u& $eara ,a-7

#erla*a-a- 11

Gaar @ F%!% ! %ra a- ?T < S)a- ,a-7 &e-u-+u$$a- efusi 4leura e !ra

=4a-a &era >

Gaar Efusi Pleura De !ra

Su#4ul&%-i)

Gaar . F%!% T %ra$s 4%sisi

La!eral &e&4erli a!$a- Efusi

Pleura De !ra Su#4ul&%-i)


14/28

Gaar 6 Efusi Pleura De !raMasif

Gaar / P%sisi La!eral Efusi

Pleura De !ra Masif

7aar C Efusi Pleura De !ra Masif

Pe&eri$saa- USG 4a a efusi 4leura &e&u-7$i-$a- u-!u$ &e- e!e$si )aira-

4leura ala& +u&la ,a-7 $e)il ,ai!u @ i-77a . &l3 ,a-7 4a a 4e&eri$saa-

< ra, !i a$ a4a! ii e-!ifi$asi ; < ra, a-,a a4a! &e- e!e$si $e!i$a

)aira- &e-)a4ai $ura7 le#i .0 &L Ke#ali$a- ari < ra,3 USG a4a!

e-7a- &u a &eeri$a- 4er#e aa- ari )aira- 4leura a4a$a e$su a! a!au


15/28

!ra-su a!e a- i-i &e-+a i efisise- u-!u$ 4e-e-!ua- !i!i$ $e!i$a ila$u$a-

!%ra$%si-!esis3 &es$i +u&la )aira- a-,a se i$i! 1@

Gaara- USG 4a a efusi 4leura ,ai!u a a-,a echo free ia-!ara 4leura

9is)eral a- 4arie!al Se$a! 4a a )aira- 4leura a4a! &e-7i- i$si$a- a a-,a

!u#er)ul%sis 1@

Gaar ?ar i%&e7ali iser!ai efusi 4leura #ila!eral

Gaar 10 Efusi Pleura De !raGaar 11 Efusi Pleura

Si-is!ra


16/28

Gaar 12 Efusi Pleura Masif

Gaar 1@ Efusi Pleura Tra-su a!i9e &eeri$a- 7aara- a-e) %i) 4a a

4e&eri$saa- USG


17/28

Gaar 1 Efusi 4leura &i-i&al

Pe&eri$saa- ?T s)a- sa-7a! #a7us ala& &e- e!e$si )aira- ala& +u&la

$e)il a- +u7a !er$a a-7 a4a! &e-7i e-!ifi$asi 4e-,e#a# i-!ra!%ra$al

=se4er!i $e7a-asa- 4a a 4leura a!au !u&%r 4aru 4aru> a- 4e-,a$i! 4a a

su# iafra7&a =se4er!i a#ses su# iafra7&a!i$> Se#a7ai !aa a-3 ?T < S)a-

+u7a a4a! &ea-!u &ee a$a- a-!ara efusi 4leura a- e&4,e&a 1@

Gaar 1. Efusi 4leura $a-a- ,a-7 ise#a#$a- %le $e7a-asa- e-7a-

4e-i-7$a!a- 4e-e#ala- 4leura =a> a- 4er7esera- %r7a- &e ias!i-u& =#>


18/28

Gaar 16 =E> Efusi

Pleura Ti4i$al 4a a

4e- eri!a -%- <

Li&f%&a

'% 7$i-

Gaar 1/ =E> Efusi Pleura 4a a

Mali7-a-),

Gaar 1C Efusi 4leura loculated

4a a 4aru si-is!ra =Di !u-+u$$a- %le

Pa-a Pi-$>


19/28

Gaar 1 =E> Efusi 4leura

loculated 4a a 4aru si-is!ra

Gaar 20 Efusi Pleura De !ra

= i!a- ai e-7a- *ar-a $u-i-7>

+.1 T ,&r' "oma6.1 Tuberkulosis sampai saat ini masih menjadi masalah kesehatan lebih dari 2

dekade. Pasien TB Paru dengan sputum negative dan TB Ekstraparu masih

sulit untuk di diagnosis dan masih sering tidak terdiagnosis pada beberapa titik

pelayanan kesehatan. Efek global dari TB sangatlah penting mengingat bahwa

sekitar 9 juta orang yang terkena TB pada 2013, 1,5 juta lainnya meninggal

akibat dari penyakit ini, menurut laporan dari WHO pada tahun 2014.Meskipun seluruh organ dalam tubuh dapat terkena oleh kuman TB, paru-paru

masih menjadi organ tersering yang terkena. 14/ 1 Secara klasik, Pulmonary TB (PTB) dapat dibagi menjadi primer dan post

primer, yang masing-masing memiliki karateristik pada pemeriksaan

radiologis. Walaupun dalam prakteknya, sangat susah untuk membedakan

gambaran radiologis antara keduanya dan adanya tumpang tindih dalam

manifestasi radiologinya. TB Primer merupakan infeksi pertama kalioleh Mycobacterium tuberculosis. Pa a 4e&eri$saa- ra i%7i3 TB Paru

4ri&er &eeri$a- e&4a! 7aara- u!a&a3 ,ai!u 4e-,a$i! 4are-$i&3

lifa e-%4a!i3 efusi 4leura a- TB &ilier a!au $%i-asi ari se&ua TB P%s! <

Pri&er &eru4a$a- sala sa!u ari #a-,a$ = !er&asu$ rea$!i9asi 3 se$u- er 3

a!au e*asa > 4a a #e-!u$ TB ,a-7 #er$ea-7 i #a*a 4e-7aru

$e$e#ala- !u#u Gaara- ra i%l%7i ,a-7 4ali-7 #a-,a$ ari TB P%s! <

Pri&er a ala $%-s%li asi e!er%7e- ,a-7 &eli#a!$a- se7&e- a4i)al a-


20/28

4%s!eri%r 4a a l%#us a!as a- se7&e- su4eri%r ari l%#us #a*a Pa a

$e#a-,a$a- $asus3 le#i ari sa!u l%#us ,a-7 !erli#a! Mes$i4u- !u#er)ul%&a

4a a 4aru &eru4a$a- asil ari TB Paru ,a-7 i-,a!a$a- seu 3

!u#er)ul%&a +u7a a4a! !er+a i 4a a se$i!ar . 4asie- e-7a- TB rea$!if

=rela4s> 1C 1 Tu#er$ul%&a a ala sa!u ari $e#a-,a$a- !u&%r +i-a$ a- &e*a$ili . <

2 -% ul 4ul&% s%li!er U$ura- ari !u#er)ul%&a &e&ili$i 9ariasi ari

ia&e!er 1 )& i-77a 10 )& !u#er)ul%&a #iasa-,a i!e&u$a- &eru4a$a-

-% ul si-7le3 &es$i4u- -% ul &ul!i4le !i a$ +ara-7 i!e&u$a- Biasa-,a

!er&asu$ )a9i!as a!au $alsifi$asi3 a- #iasa-,a #er#a!as !e7as a- alus

Tu#er$ul%&a #iasa-,a i!e&u$a- i l%#us a!as 1.1 Dia7-%sis !u#er)ul%&a &asi &e-+a i !a-!a-7a-3 #u$a- a-,a $are-a

&eu!u $a- 4r%se ur i-9asi9e se4er!i as4irasi 4er$u!a-eus a!au

! %ra)%!%&, !er#u$a3 !a4i a4a! +u7a iser!ai %le $e7a-asa- 4a a $asus ,a-7

+ara-7 1.10 1 Pa a 4e&eri$saa- ra i%l%7i3 Tu#er$ul%&a a4a! #eru4a si-7le -% ul a!au

&ul!i4le3 e-7a- ia&e!er &ulai ari 1 )& i-77a . )& a!au le#i a- a4a!

&u-)ul i #er#a7ai #a7ia- i 4aru < 4aru e-7a- e-si!as ,a-7 #er9aria#el3

!er$a a-7 i a4a!$a- -% ul ,a-7 !er#u-7$us 1611 1 Ba,a-7a- sa!elli!e3 $alsifi$asi a- $a9i!as 4a a 4e&eri$saa- ra i%l%7i)

&eru4a$a- al ,a-7 4e-!i-7 u-!u$ ia7-%sis a- 4r%7-%sis Pe&eri$saa-

!%&%7rafi !er$a a-7 i#u!u $a- u-!u$ &e&as!i$a- a a a!au !i a$ #a,a-7a-

sa!elli!e3 $alsifi$asi a- $a9i!as e-7a- !e4a! Ba,a-7a- sa!eli! i u#u-7$a-

e$a! e-7a- lesi a!au i-fil!ra!e i&a-a4u- i 4aru sa-7a! &e-7ara $e4a a

!u#er)ul%sis16


21/28

12.1

1@ 1 Gaar 21 Ta&4a$ -% ul s%li!er 4a a l%#us 4aru si-is!ra1 115.1

Gaar 22 (a) Pada foto thorax memperlihatkan nodul soliter

pada paru (b) Pada T ! "can den#an pasien yan# sama

memperlihatkan massa di lobus kanan ba$ah posterior1%.1


22/28

1/ 1

1C 1 Gaar 2@ Ta&4a$

-% ul s%li!er i l%#us si-is!ra

#a7ia- #a*a

1 1

20 1 Gaar 2 Ta&4a$

ua -% ul s%li!er i l%#us 4aru

si-is!ra #a7ia- a!as

21 1

22 1

2@ 1 Gaar 2. ?T < S)a-

4%!%-7a- !ra-s9ersal

&e&4erli a!$a- -% ul s%li!er

4a a 4aru si-is!ra l%#us a!as

2 1


23/28

2. 1 Gaar 26 ?T < S)a-

e-7a- $%-!ras 4%!%-7a-

!ra-s9ersal &e&4erli a!$a-

-% ul %9al e-7a- $alsifi$asi

4a a l%#us 4aru si-is!ra #a7ia-

#a*a

26 1

2/ 1

2C 1 Gaar 2/ ?T: S)a-


&e&4erli a!$a- -% ul s%li!er

=4a-a !er#u$a> a- -% ul

#er#a!as !e7as ,a-7 i)uri7ai

!u&%r 4aru =4a-a !er!u!u4>

2 1

@0 1 Gaar 2C FDG PET


&e&4erli a!$a- -% ul =4a-a

4e- e$> a- -% ul 4a a ilus

=4a-a 4a-+a-7>


24/28

%1.1

%2.1

%%.1

%$.1

%+.1

%-.1

% .1

%/.1

%0.1

$ .1

$1.1

$2.1

$%.1

$$.1

$+.1

$-.1

$ .1

$/.1

$0.1 BAB III

+ .1

+1.1 LAPORAN KASUS

+2.1

+%.1 I &ntita! Pa!i&n

. 1 Na&a ( N, S

.. 1 U&ur ( 61 !a u-

.6 1 Ala&a! ( T%% : T%%l%

./ 1 A-a&-esis

.C 1 KU ( N,eri ulu a!i

. 1 AT ( Pasie- &e-7elu -,eri ulu a!i ,a-7 irasa$a- se+a$ 2 ari

se#elu& &asu$ ru&a sa$i!3 &ual =">3 &u-!a =:>3 #a!u$ se$ali < $ali

Saa! i-i 4asie- se a-7 4e-7%#a!a- TB $a!e7%ri 1 #ula- $e @ Ri*a,a!


25/28

DM ="> e-7a- 4e-77u-aa- i-suli-

60 1 Pe&eri$saa- fisi$

61 1 TD ( 1 0 C0 &&'7 P( 26 &e-i!

62 1 N ( 116 &e-i! S( @/3.%?

-%.1

-$.1

-+.1

--.1

- .1

-/.1

-0.1

.1

1.1

2.1

%.1

$.1

+.1

-.1

.1 Int&r3r&ta!i Ka! !


26/28

/.1

0.1

C0 1 'asil Pe&eri$saa- (

Ta&4a$ $%-s%li asi %&%7e- 4a a #aal 4aru $a-a- ,a-7 &e-u!u4i si-us

a- iafra7&a $a-a- se!i-77i I?S V a-!eri%r $a-a- Ta&4a$ 4ula )a9i!as

a a i- i-7 !e#al e-7a- flui le9el i ala&-,a 4a a 4ara$ar ial $a-a- ?%r ( !i a$ a4a! i-ilai Si-us a- iafra7&a $iri #ai$

C1 1

C2 1 Kesa- (

Efusi Pleura De !ra

Tu#er$ul%&a !u&%r 4aru e !raC@ 1

C 1

C. 1

C6 1

C/ 1

CC 1

/0.1 Da*tar P !ta'a


27/28

1 M%)eli- 'T3 e! al 2002 Epidemiology, presentation, treatment of pleural

effusion. Pe ia!ri) Res4ira!%r, Re9ie*3 @ = > A9aila#le %- (

!!4( *** 4rr+%ur-al )%& ar!i)le S1.26:0. 2 2C02 2 0026 :. 4 f

=A))ess %- 1C Mei 2016>2 8effre, Ru#i-s3 R,la- PB Pleural Effusion I- Me s)a4e HO-li-e A9aila#le

%- ( !!4( e&e i)i-e &e s)a4e )%& ar!i)le 2 . :%9er9ie*JaC HA))ess O-

1C Mei 2016@ P%r)el 8M3 e! al 2006 Diagnostic approach to pleural effusion in adults.

A&eri)a- Fa&il, Ps,)ia-3 /@=/> A9aila#le O- (

!!4( *** aaf4 %r7 af4 2006 0 01 41211 !&l H A))ess %- 1C Mei 2016 A- ers%-3 Paul D 200C Anatomi & Fisiologi Tubuh anusia 8a$ar!a ( EG?. Gu,!%-3 A ? 3'all3 8 E 200C !uku A"ar Fisiologi #edokteran E isi

11 8a$ar!a( EG?6 S,l9ia Pri)e 200. Edisi $ %ol Patofisiologi' #onsep#linis Proses-Proses

Penyakit. 8a$ar!a( EG?/ E$a,u a3 I*a- (adiologiDiagnostik E isiKe ua 2011 FK UI 8a$ar!aC 8%-es 83 e! a l )hest (adiography I- Ra i%4ae ia HO-li-e A9aila#le %-

!!4( ra i%4ae ia %r7 ar!i)les ) es!:ra i%7ra4 H A))ess O- 1 Mei 2016 A-%-i& ;:ra, =Ra i%7ra4 ,> < ? es! I- Ra i%l%7,i-f% f%r Pa!ie-!s H O-li-e

A9aila#le %- ( !!4( *** ra i%l%7,i-f% %r7 e- i-f% )f& 47 ) es!ra

H A))ess %- 1 Mei 2016 *. La-7e S3 5als G 200. (adiology of chest disease. E isi Ke < @ Ne*

%r$ ( T ie&e. Pa!el3 Pra i4 R 200/ +ecture otes (adiologi 8a$ar!a ( Erla-77a

12 Bur7e-er3 Fra-)is A 200C Differential Diagnosis in )on entional (adiology.

T ir E i!i%- Ne* %r$ ( T ie&e1@ 5eera$$% , 3 8%-es 83 e! al Pleural effusion I- Ra i%4ae ia HO-li-e

A9aila#le %- !!4( ra i%4ae ia %r7 ar!i)les 4leural:effusi%- H A))ess O- 1

Mei 2016

1 Skoura E , Zumla A, Bomanji J. 2015. Imaging in Tuberculosis.International Journal of Infectious Diseases, 32: 8793

1. Lee 'S3 O 8 3 Lee 8'3 %% ?G3 Lee ?T3 Ki& 53 'a- SK3 S i- S3 i&

88 200 (esponse of pulmonary tuberculomas to anti-tuberculous treatment.

Eur%4ea- Res4ira!%r, 8%ur-al 2@( .2< ..
http://www.prrjournal.com/article/S1526-0542(02)00269-5/pdfhttp://emedicine.medscape.com/article/299959-overview#a8http://emedicine.medscape.com/article/299959-overview#a8http://www.aafp.org/afp/2006/0401/p1211.htmlhttp://www.aafp.org/afp/2006/0401/p1211.htmlhttp://radiopaedia.org/articles/chest-radiographhttp://www.radiologyinfo.org/en/info.cfm?pg=chestradhttp://radiopaedia.org/articles/pleural-effusionhttp://emedicine.medscape.com/article/299959-overview#a8http://www.aafp.org/afp/2006/0401/p1211.htmlhttp://radiopaedia.org/articles/chest-radiographhttp://www.radiologyinfo.org/en/info.cfm?pg=chestradhttp://radiopaedia.org/articles/pleural-effusionhttp://www.prrjournal.com/article/S1526-0542(02)00269-5/pdf


28/28

$. M%,es EN 1 .1 Tuberculoma of the +ung. T %ra 3 6( 2@C A9aila#le %- (

!!4( ! %ra #&+ )%& H A))ess %- 20 Mei 2016

0 1

&1.1
http://thorax.bmj.com/http://thorax.bmj.com/

Documents

Laporan Kasus Efusi Pleura Dextra + Tuberkuloma