Kultura, umetnost, deca - WordPress.com...KULTURA, UMETNOST, DECA -IZ DEČJEG UGLA 2 SADRŽAJ I PREDGOVOR 3 II UVOD 4 II.1 Neka promišljanja u osnovi istraživanja 4 II.2 Ciljevi

Kultura, umetnost, deca

Druga epizoda:

IZ DEČJEG UGLA

IZ DEČJEG UGLA

IZ DEČJEG UGLA

IZ DEČJEG UGLA

Izveštaj o pilot istraživanju kulturne participacije dece




1

Generacije koje su sada deca biće deca još samo danas. Izveštaj je nastao u okviru projekta Kultura, umetnost, deca (KUD), iz dečjeg ugla - Pilot istraživanje mogućnosti za participaciju dece u savremenom kulturnom i umetničkom stvaralaštvu. Projekat je implementirala Fondacija

za razvojne društvene programe i javne politike POINT iz Beograda, zahvaljujući sredstvima Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije i Gradske uprave za kulturu Grada Novog Sada i uz podršku Pokrajinskog

sekretarijata za obrazovanje, propise, upravu i nacionalne manjine – nacionalne zajednice.

KULTURA, UMETNOST, DECA - IZ DEČJEG UGLA

2

SADRŽAJ

I PREDGOVOR 3

II UVOD 4

II.1 Neka promišljanja u osnovi istraživanja 4

II.2 Ciljevi istraživanja 5

II.3 Metodologija 5

II.4 Obuhvat 5

II.5 Opis uzorka 6

III NALAZI ISTRAŽIVANJA 9

III.1 Socio-demografske variable 9

III.2 Frekvencije 10

III.3 Ukrštanja 22 III.3.1 Ukrštanja prema polu 22 III.3.2 Ukrštanja prema razredu 29 III.3.3 Ukrštanja prema uspehu 39 III.3.4 Ukrštanja prema nivou obrazovanja roditelja 47 III.3.5 Ukrštanja prema nivou džeparcu 61

IV ZAKLJUČAK 69

3

I PREDGOVOR

Izveštaj pred Vama proistekao je kroz drugu fazu pilot istraživačkog projekta Kultura, umetnost, deca (KUD) – mogućnosti za participaciju dece u savremenom kulturnom i umetničkom stvaralaštvu. Fondacija POINT posvećena je nastojanjima da se naprave konkretni pomaci kada je reč o unapređenju kulturnog života dece u našoj zemlji, smatrajući je jednim od bazičnih postulata razvojnih usmerenja u kulturnoj politici. Stojimo pri uverenju da mogućnosti, koje se u različitim fazama detinjstva pružaju ili ne pružaju detetu, utiču na trajne vrednosne, društvene i kulturne modele u životu odrasle osobe.

Mišljenja smo da ovaj izveštaj nudi celu lepezu informacija koje se mogu uzeti u obzir pri osmišljavanju ciljanih programa koji se mogu provoditi u saradnji škola i ustanova kulture, ali i u formulaciji podsticajnih instrumenata kulturne politike. S druge strane, potpuno smo svesni i ograničenja ovakvog istraživanja. U postojećem projektnom kontekstu, prihvatili smo ta ograničenja na način da nas ona podstiču na promišljanja daljih koraka koje možemo preduzeti – da kroz kvalitativni pristup dalje produbimo razumevanje kulturnih potreba, navika i praksi dece, da promišljamo programe rada s decom još mlađih uzrasta, i da i dalje istrajavamo na principima saradnje obrazovnih i ustanova kulture, kao ključnog preduslova za postizanje pomaka ka podržajnoj i kulturi za decu i sa decom.

Zahvaljujemo se Ministarstvu kulture i informisanja Republike Srbije, Gradskoj upravi za kulturu Grada Novog Sada i Pokrajinskom sekretarijatu za obrazovanje, propise, upravu i nacionalne manjine – nacionalne zajednice, koji su prepoznali važnost ovog istraživanja i bez čije podrške ono ne bi bilo moguće.

Veliko hvala upravama, pedagozima, psiholozima i nastavnicima osnovnih škola u kojima je istraživanje provedeno, na angažovanju, podršci i posvećenosti ovoj temi.

Posebnu zahvalnost ovim putem iskazujemo devojčicama i dečacima na njihovom učešću u anketi. Verujemo da će vreme, koje su uložili u u popunjavanje upitnika, uticati na načine na koje ćemo mi, odrasli, a posebno donosioci odluka u oblasti kulturnih politika, razumeti, vrednovati i podržavati kulturni život najmlađe populacije u budućnosti.


4

II UVOD II.1 Neka promišljanja u osnovi istraživanja

Kulturna participacija zauzima važno mesto razmatranja kako istraživača, tako i teoretičara i praktičara u oblasti kulture, i veoma bitan aspekt kulturnih politika. Tokom poslednje decenije primećuje se davanje sve veće pažnje ovoj temi, pri čemu je kulturna participacija dece najmanje istraživana, obrađivana i, moglo bi se reći, potpuno nesistematski tretirana, čak i u širem, evropskom kontekstu.

Usamljeni su primeri zemalja (npr. Švedska1, Irska2) u kojima postoji zasebna kulturna strategija za decu i mlade, postoje zemlje koje kulturnu participaciju ove populacije posebno razmatraju unutar svojih strateških opredeljenja u oblasti kulture, a u našem kontekstu prepoznaje se nastojanje da se u predlogu kulturne strategije (2017-2027) nešto veća pažnja pokloni ovoj temi. Ovo se odnosi na domen razvoja publike i kulturnih potreba dece i mladih, koje je prepoznato kao jedan od načela strateškog razvoja kulture. Nadalje, među predviđenim merama u nevedenom predlogu pominju se i podsticanje pozorišnog stvaralaštva za decu i mlade, razvoj čitalačkih navika, afirmisanje filmske i audiovizuelne umetnosti kod dece i mladih, razvoj saradnje i zajedničkih programa škola i institucija kulture, ali ovaj predlog, nažalost, ne ide mnogo dalje od toga.

Istraživanja rađena direktno s decom u vezi njihovog kulturnog života su sporadična, a u pripremi našeg pilot istraživanja nismo uspeli identifikovati istraživanje tog tipa u našem govornom prostoru. S druge strane, populacija mladih pokazala se „zanimljivijom“ s ovog aspekta - tokom prethodne decenije, u Srbiji je urađeno više istraživanja s mladima3, a koja tretiraju i pitanja njihovog kulturnog života. Njihovi nalazi ukazuju na brojne zabrinjavajuće trendove u pogledu načina na koje mladi provode slobodno vreme. Jedna od teoretskih pretpostavki jeste da ovakvi rezultati u velikoj meri reflektuju izloženost kulturnim sadržajima od perioda najranijeg detinjstva, u kojem se ukorenjuju kulturne potrebe, razvijaju interesovanja i stiču kulturne navike.

Deleći ta tumačenja, naše nastojanja upravo su usmerena ka unapređenju pristupa i participacije u kulturi za decu, od najmlađih uzrasta. Tokom 2016. godine, Fondacija POINT provela je prvi deo istraživanja4 na ovu temu, koji je obuhvatao analizu teorijskog i formalnog okvira, kao i anketu s kulturnim i prosvetnim radnicima iz četiri grada u Srbiji5. Publikacija proistekla iz tog istraživanja6, između ostalog, navodi da su odnos kulturne politike prema deci, kao i međuodnos kulturne i obrazovne politike u realizaciji prava dece na participaciju u kulturnom životu, kao i u odgovoru na njihove kulturne potrebe, stvaranju kulturnih navika i kreiranju ukusa – pitanja od ključnog značaja za kulturni razvoj zemlje.

Pored mnogobrojnih ograničenja, upravo je dečji ugao gledanja na pitanja njihove kulturne participacije bio ključna nedostajuća karika prvog dela istraživanja. Stoga je anketa, čiji su nalazi predstavljeni u ovom dokumentu, provedena s namerom da se stekne uvid u tendencije po pitanju kulturnog života dece starijeg osnovnoškolskog uzrasta. Anketa je sprovedena na uzorku od 500 učenika i učenica osnovnih škola iz Novog Sada i okoline. Mišljenja smo da dobijeni nalazi rasvetljavaju deo slike i, barem u lokalizovanom okviru, dokumentuju trenutno stanje kada je reč o kulturnom životu najmlađe populacije.

1 The Swedish Arts Council’s Strategy on Culture for Children and Young People 2 Arts Council of Northern Ireland Youth Arts Strategy 2013 - 2017 3 Mrđa, Slobodan, Kulturni život i potrebe učenika srednjih škola u Srbiji, Beograd: Zavod za proučavanje kulturnog razvitka, 2011; Svakodnevnica mladih u Srbiji, Institut za psihologiju, 2007; Položaj i potrebe mladih u Srbiji, Ninamedia, 2014. (istraživanje rađeno za potrebe Ministarstva omladine i sporta) – između ostalih. 4 https://pointfondacija.org/wp-content/uploads/2017/01/Uc%CC%8Ces%CC%8Cc%CC%81e-dece-u-kulturnom-z%CC%8Civotu.pdf 5 Kragujevca, Leskovca, Novog Pazara i Subotice. 6 Učešće dece u kulturnom životu – (ne)prilike i mogućnosti. Prva epizoda: teorije, politike, formalni okviri i prakse; G.Tomka, B.Matić-Ostojić; Fondacija POINT, Beograd, 2016.

5

Pored očiglednih veza između uključivanja dece u kulturni život i razvoja nove publike, pristup i participacija dece u kulturnim i umetničkim sadržajima mogu se posmatrati iz mnogih uglova. Ne zanemarujući uticaje koji kulturna participacija može imati u svom širem značaju, u osnovi promišljanja ovog pilot istraživanja nalazi se prepoznavanje neophodnosti da se razvojni pravci kulture u zemlji moraju bazirati na relevantnim i savremenim podacima i uz upoznatost sa stavovima koje ima publika – u ovom slučaju deca – o kulturi kakva joj je ponuđena.

S obzirom na specifičnosti dečje populacije, težište naše ankete stavljeno je na njihovo slobodno vreme i na načine na koje ga deca provode, ulazeći u domen igre, zabave, kulturne konzumacije, kreativnosti ili stvaralaštva, kao i interesovanja, ukusa i navika koje obeležavaju kulturni život dece.

II.2 Ciljevi istraživanja Opšti cilj istraživanja bio je definisan ka povećanju razumevanja kulturnih potreba i kulturnih navika dece starijih razreda osnovnih škola. Ka postizanju tog cilja, bili su definisani i sledeći, specifični ciljevi:

¡ Rasvetleti u kom nivou kulturni sadržaji igraju ulogu u slobodnom vremenu dece, bilo da u njima učestvuju kao publika (konzumenti), ili u nekom vidu stvaralaštva;

¡ Steći uvid u kulturna interesovanja, ukuse i navike dece.

II.3 Metodologija Istraživanje je bilo kvantitativno i obavljeno je putem ankete, u čiju svrhu je sačinjen instrument - upitnik koji je sadržavao ukupno 28 pitanja. Treba napomenuti da je upitnik prethodno bio testiran sa nekolicinom dece ciljanih uzrasta i da je, na osnovu rezultata testiranja manji broj pitanja i odgovora u upitniku bilo reformulisano. Određeni broj pitanja koja jesmo smatrali važnim za temu istraživanja, u finalnoj verziji upitnika smo ipak izbegli, kako bi popunjavanje upitnika bilo omogućeno u rasponu vremena za koje se smatra da deca tih uzrasta mogu zadržati pažnju.

Upitnik je obuhvatao nekolicinu socio-demografskih pitanja, dok su pitanja direktno vezana za ciljeve istraživanja obuhvatala sledeća:

• Pitanja koja se dotiču praksi, odnosno načina na koji deca uobičajeno provode svoje slobodno vreme, u okviru kog su kulturne aktivnosti samo jedan segment, kao i generalnog odnosa vremena koje deca provode u različitim aktivnostima tokom radnog dana;

• Pitanja koja se odnose na preference dece kada je odabir aktivnosti u slobodno vreme u pitanju, odnosno kada je reč o njihovim interesovanjima, ukusu i navikama;

• Pitanja koja su se ticala odnosa dece prema školi (omiljeni predmet) i njihovim razmišljanjima o svojoj profesiji kao odrasle osobe.

Kada je reč o praksama u provođenju slobodnog vremena, učenicima je dat raspon od nešto manje od jedne godine (kalendarska 2018).

Ukrštanja nalaza rađena su prema polu, uzrastu, obrazovanju roditelja, iznosu dnevnog džeparca.

II.4 Obuhvat Projektom je bilo predviđeno uključivanje 10 škola iz Grada Novog Sada. Pri odabiru škola vodilo se računa da u uzorku budu škole koje su smeštene u centralnim gradskim opštinama, kao i one koje se nalaze u naseljenim mestima koja administrativno pripadaju Gradu Novom Sadu. S obzirom da s jednom školom nije postignut dogovor o provođenju istraživanja, u finalnom uzorku našlo se devet škola, od kojih šest gradskih (OŠ ”Dositej Obradović”, OŠ ”Jožef Atila”, OŠ ”Miroslav Mika Antić”, OŠ ”Kosta Trifković”, OŠ ”Ivo Lola Ribar”, OŠ ”Nikola Tesla”) i tri iz prigradskih naselja (OŠ ”Laza Kostić”, Kovilj, OŠ ”Ljudevit Štur”, Kisač i OŠ ”Ivo Andrić”, Budisava). Ovakva lokacijska distribucija škola učesnica u istraživanju u potpunosti je bila u skladu s planiranim u projektnom predlogu. Uzorak je obuhvatio i jednu privatnu školu, a obuhvat dece iz ove škole činio je manje od 3% ukupnog uzorka. Škole su zamoljene da odaberu po jedno odeljenje od 5.


6

do 8. razreda, pri čemu su instruisane da treba da se radi o prosečnim odeljenjima, odnosno da se ona ne izdvajaju po postignućima i uspehu.

Rad sa decom podrazumeva adekvatna etička promišljanja: pored toga što je istraživanje bilo koncipirano kao anonimno, za svako pojedinačno dete bila je zatražena dozvola roditelja/staratelja za učešće u istraživanju. Ovo je bio možda i najveći neočekivani problem u provođenju, s obzirom da smo se susreli sa situacijom da iznenađujuće veliki broj roditelja nije bio voljan da potpiše saglasnost (procenjuje se da je saglasnost dalo manje od 2/3 roditelja kojima je data na potpis, a postojale su situacije gde su roditelji bili izrazito nevoljni da je potpišu (npr, u jednoj od škola je samo jedan roditelj đaka 6. razreda dao saglasnost, dok svi ostali nisu). U razgovorima s pedagozima i psiholozima ovih škola, kao razlozi ovakvog odziva navedeni su podozrivost roditelja, preokupiranost, prečesto traženje saglasnosti u razne svrhe itd. Konačno, ukupni obuhvat dece je bio 500. Anketa je sprovedena u periodu od sredine oktobra do početka decembra, kada su poslednje dve škole dostavile popunjene upitnike.

II.5 Opis uzorka

GRAFIKON 1

Ukupno 70% učenika koji su učestvovali u istraživanju pohađaju neku od škola u samom Novom Sadu, dok je njih 30% iz škola koje se nalaze u nekom od okolnih mesta koja administrativno pripadaju Gradu Novom Sadu. Najveći broj učenika, oko 18%, dolazi iz OŠ „Nikola Tesla“, nešto manje iz OŠ “Jožef Atila“ i „Ivo Lola Ribar“ (oko 15%). Najmanji broj učenika dolazi iz privatne OŠ „Miroslav Mika Antić“, manje od 3%.

12%

07%

16%

15%

12%

12%

06%

03%

18%

Dositej Obradović

Ivo Andrić

Ivo Lola Ribar

Jožef Atila

Kosta Trifković

Laza Kostić

Ljudivit Štur

Miroslav Mika Antić

Nikola Tesla

Distribucija učenika po školama

7

GRAFIKON 2

Oko 30% učenika koji su učestvovali u istraživanju pohađa 8. razred, oko 25% njih pohađa 5. i 7. razred, dok oko 20% pohađa 6. razred.

GRAFIKON 3

Najveći procenat učenika je u prethodnoj školskoj godini ostvario odličan uspeh, oko 65%, potom slede vrlo dobri učenici, kojih je oko jedne četvrtine. Učenika s dobrim uspehom je manje od 10%, a dovoljnih manje od 2%.

Peti razred, 23.8%

Šesti razred, 19.2%

Sedmi razred, 26.9%

Osmi razred, 30.1%

Distribucija učenika po razredima

1.8%

7.2%

25.9%

64.9%

DOVOLJAN

DOBAR

VRLO DOBAR

ODLIČAN

Distr ibuci ja učenika po ostvarenom uspehu


8

GRAFIKON 4

Distribucija po polu je prilično ujednačena, s tim što u uzorku u određenoj meri dominiraju učenice (oko 55%) u odnosu na učenike (oko 45%).

Dečaci: 43.8% Devojčice: 56.2%

Distribucija učenika po polu

9

III NALAZI ISTRAŽIVANJA III.1 Socio-demografske variable U Tabeli 1 prikazani su dobiveni socio-demografski podaci. Kada je reč o zaposlenju i obrazovanju roditelja, primetno je da veliki broj dece nije znao kakav je status roditelja. Na osnovu dobijenih odgovora, preko 85% očeva i preko 75% majki je zaposleno. Oko 35% očeva i oko 30% majki ima završenu srednju školu, dok oko 43% očeva i oko 53% majki ima završen fakultet ili više obrazovanje. Oko 90% učenika i učenica sa svojim porodicama živi u svom stanu ili kući, 2,5% živi sa bakama i dekama, dok oko 6% njih živi u iznajmljenom stanu ili kući. Oko 90% porodica ima (barem jedan) automobil. Najveći procenat učenika i učenica dobija dnevno za džeparac između 100 i 200 dinara (oko 35%), preko 20% njih dobija do 100 dinara, 15% dobija od 200 do 500 dinara, a oko 15% preko 500 dinara dnevno. S druge strane, oko 15% učenika i učenica ne dobijaju džeparac.

Status zaposlenja roditelja

Otac

Zaposlen 85,9%

Nezaposlen 4,2%

Ne zna 10%

Majka

Zaposlena 75,7%

Nezaposlena 14,8%

Ne zna 9,5%

Obrazovanje roditelja

Otac

Osnovna škola 2,1%

Srednja škola 35,2%

Fakultet i više obrazovanje 43,2%

Ne zna 19,5%

Majka

Osnovna škola 3,7%

Srednja škola 28,3%

Fakultet i više obrazovanje 52,8%

Ne zna 15,2%

Gde tvoja porodica živi/stanuje?

U svom stanu 44,2%

U svojoj kući 47,5%

U stanu kod deke/bake 2,5%

U iznajmljenom stanu/kući 5,8%

Da li tvoja porodica ima automobile/e?

Da 87,8%

Ne 12,2%

Nemam džeparac 14,1%


10

Koliko ti obično roditelji daju dnevno novca za džeparac?

Do 100 dinara 23,4%

Od 101 do 200 dinara 36,1%

Od 201 do 500 dinara 15%

Od 501 do 1000 dinara 8,2%

Preko 1000 dinara 3,3%

TABELA 1

III.2 Frekvencije

GRAFIKON 5

Upitani koje su im omiljene aktivnosti u slobodnom vremenu, najveći broj učenika kao omiljenu aktivnost navodi sportske aktivnosti (oko 40%). Druga omiljena aktivnost u slobodnom vremenu im je igranje, druženje ili šetnja sa prijateljima ili članovima porodice (preko 15%), a treća omiljena aktivnost je igranje video igrica (preko 10%).

39.2

%

4.2% 5.

8%

5.6% 8.

9% 11.1

%

1.4%

16.7

%

2.4% 3.0%

0.6%

Omiljena aktivnost u slobodnom vremenu

Koje su tvoje tri omiljene aktivnosti u slobodnom vremenu(šta voliš da radiš kad nisi u školi)?

sportčitanjeslikanje/crtanjegledanje TV-a/filmova/serijamuzikavideo igriceučenjeigranje/druženje/šetnja sa prijateljima i porodicomtelefon i PC )društvene mreže, dopisivanje, sufrovanje, YouTube...)odmaranje/spavanjedruženje sa ljubimcima i životinjama

11

GRAFIKON 6

Kada su u pitanju žanrovi muzike koju slušaju učenici ovih osnovnih škola, oko 30% ističe da im je omiljeni pevač, pevačica ili grupa iz oblasti stranog popa ili R&B-ja, potom iz oblasti domaćeg folka (preko 20%), te domaćeg repa ili hip-hopa (oko 13%), dok oko 9% učenika navodi pevače, pevačice ili grupe iz oblasti domaćeg popa, stranog repa ili hip-hopa i stranog roka, hard roka ili metala.

21.4

%

9.2%

12.9

%

2.5%

1.2%

0.7%

29.6

%

9.0% 9.7%

3.0%

0.7%

Koji je tvoj omiljeni pevač/pevačica/grupa?

domaći folk domaći pop/r&b domaći rep/hop-hopdomaći rok/hard rok/metal domaća elektronska strani folkstrani pop/r&b strani rep/hip-hop strani rok/hard rok/metalstrana elektronska klasična


12

GRAFIKON 7

Kada su u pitanju omiljene emisije, najveći broj učenika navodi domaći serijski program (preko 25%), potom sledi strani serijski program (oko 17%), a rado se gledaju i kvizovi (12%), dok su naučne emisije sa 7%, popularnije npr. od sportskih, iako je sport među omiljenim dečjim aktivnosti u slobodno vreme.

7.9%

26.6

%

1.9%

1.4%

0.5%

12.0

%

5.2% 7.

3%

4.9%

3.8%

17.1

%

6.5%

4.9%

Koja je tvoj omiljena emisija na televiziji?

dečija/animirana emisijadomaća serijafilmski programhumoristična emisijainformativni programkvizmuzička emisijanaučna emisijareality emisijasportstrana serijatalk-showtematska emisija (o automobilima/hrani/kriminalu/poznatima....)

13

GRAFIKON 8

Što se tiče omiljenih knjiga po žanru, kod više od trećine učenika to su avanturističke, nešto manje od 20% učenika preferira fantazije ili drame, odnosno istorijske knjige, a oko 10% najviše voli komedije.

GRAFIKON 9

Omiljeni predmet u školi je, kako to vidljivo prikazuje i grafik, fizičko vaspitanje (preko 25%), potom slede biologija, hemija, matematika i likovno (od 8 do 10%), nakon čega slede srpski jezik, geografija i istorija (oko 6-7%).

35.9

%

17.5

%

18.1

%

9.2%

6.3%

2.6% 5.

5%

1.0% 1.8%

2.1%

Koja je tvoja omiljena knjiga?

avanturistička drama/istorijskafantazija komedijaljubavna naučna fantastikaedukativna/popularna nauka religija/mitologijasport triler/horor

25.8

%

10.6

%

8.2%

8.2%

8.0%

7.6%

6.7%

6.7%

3.9%

3.7%

3.3%

2.2%

1.8%

1.6%

1.0%

Omiljeni predmet u školi

fizičko vaspitanje biologija hemija matematikalikovno srpski jezik geografija istorijaengleski jezik informatika muzičko tehničkofizika nemački jezik veronauka


14

GRAFIKON 10

Kada je reč o omiljenim aktivnostima u slobodnom vremenu, najveći broj učenika voli da sluša muziku (oko 90%), dok preko 80% voli da se bavi sportom i igra s drugovima i drugaricama. Oko 80% učenika voli da ide u bioskop i gleda klipove na kompujteru, tabletu ili telefonu, oko 70% voli da igra igrice i gleda televiziju, dok oko 60% učenika voli da ide na sportske događaje, razmenjuje poruke i fotografije preko društvenih mreža i slika ili crta. Najmanje popularne aktivnosti su recitovanje i komponovanje pesama, odnosno muzike (malo preko 10%).

c r t a n j e / s l i k a n j e

p e v a n j e

f o t o g r a f i s a n j e

s n i m a n j e k l i p o v a

s l u š a n j e m u z i k e

p l e s

i g r a n j e i g r i c a

s u r f o v a n j e n e t o m

s v i r a n j e i n s t r u m e n t a

k o m p o n o v a n j e p e s a m a / m u z i k e

g l e d a n j e t e l e v i z i j e

g l e d a n j e k l i p o v a

č i t a n j e k n j i g a

p i s a n j e p e s a m a / p r i č a

r e c i t o v a n j e

r a z m e n j i v a n j e p o r u k a i f o t o g r a f i j a p r e k o …

o d l a z a k u b i o s k o p

o d l a z a k n a l u t k a r s k u p r e d s t a v u

o d l a z a k n a i g r a n u p r e d s t a v u

o d l a z a k n a k o n c e r t e

o d l a z a k n a i z l o ž b e

o d l a z a k n a s p o r t s k e d o g a đ a j e

i g r a n j e s a d r u g o v i m a / d r u g a r i c a m a

b a v l j e n j e s p o r t o m

o d l a z a k u t r ž n i c e n t a r

42.1%

49.5%

59.8%

72.7%

10.6%

70.5%

32.9%

49.5%

77.4%

87.8%

32.3%

22.0%

58.9%

80.8%

88.6%

37.1%

20.8%

81.7%

69.1%

54.5%

74.5%

37.5%

14.6%

18.6%

36.7%

57.9%

50.5%

40.2%

27.3%

89.4%

29.5%

67.1%

50.5%

22.6%

12.2%

67.5%

78.0%

41.1%

19.2%

11.4%

62.9%

79.2%

18.3%

30.9%

45.5%

25.5%

62.5%

85.4%

81.4%

63.3%

Koje od ovde navedenih akt ivnost i vol iš da radiš?

NE DA

15

GRAFIKON 11

Upitani da od prethodno navedenih aktivnosti izaberu tri omiljene, najveći broj učenika je na prvom mestu izabrao slušanje muzike, potom bavljenje sportom i igranje sa drugovima i drugaricama. Ovaj nalaz se poklapa i sa prethodnim nalazom o aktivnostima koje učenici vole da rade.

GRAFIKON 12

Kao glavne razloge zbog koga biraju baš te aktivnosti u najvećem procentu se ističe da ove aktivnosti opuštaju i daju osećaj slobode (oko 30%), zatim da preko ovih aktivnosti mogu da steknu nove prijatelje, te da gotovo svi njihovi prijatelji to rade (preko 20%). Oko 17% učenika ističe da osećaju da ove aktivnosti razvijaju njihove sposobnosti.

28.6%

21.9%

10.5%

Omiljene aktivnosti

Slušanje muzike Bavljenje sportom Igranje sa drugovima/drugaricama

21.1%

16.9%

5.4% 5.0%2.4%

27.3%

22.3%

0.6%

Zašto baš ove tri aktivnosti?

Preko ovih aktivnosti mogu da steknem nove prijateljeOsećam da to razvija moje sposobnostiNe liče na aktivnosti koje radimo u školiRoditelji me podržavaju u tomeGotovo svi moji drugovi to radeOpuštaju me i daju osećaj slobodeZabavne suBesplatne su


16

GRAFIKON 13

Oko 90% učenika ističe da u njihovoj školi postoji muzička sekcija, odnosno hor. Oko 80% ističe da u njihovoj školi postoji likovna sekcija, a preko 70% da u njihovoj školi postoji fotografska, filmska, odnosno video sekcija i sportske sekcije i to odbojka i košarka.

Slično tome, najveći procenat učenika pohađa muzičku (preko 20%) i likovnu sekciju (oko 15%), te košarkašku sportsku sekciju (oko 10%). Najmanje pohađana sekcije su novinarska i fotografska, filmska, odnosno video sekcija (oko 2%).

6.60%

21.50%

4.10%

15.10%

2.30%

2.10%

7.90%

10.10%

7.00%

2.90%

2.90%

62.40%

88.60%

51.90%

79.20%

74.90%

54.20%

66.40%

72.20%

70.70%

58.80%

61.50%

D r a m s k a

M u z i č k a / h o r

K n j i ž e v n a / r e c i t a t o r s k a

L i k o v n a

F o t o g r a f s k a

N o v i n a r s k a

S p o r t s k a ( F u d b a l )

S p o r t s k a ( k o š a r k a )

S p o r t s k a ( o d b o j k a )

S p o r t s k a ( a t l e t i k a )

S p o r t s k a ( g i m n a s t i k a )

Koje sekci je pohađaš i koje sekci je postoje u škol i ?

Učenici pohađaju sekciju Sekcija postoji u školi

17

GRAFIKON 14

Većinu kulturnih događaja učenici nisu nijednom posetili sa roditeljima u 2018. godini. Najveći broj učenika (oko 90%) nije nijednom bio na lutkarskoj predstavi s roditeljima. Preko 60% učenika nije s roditeljima išlo na izložbu (u muzej, galeriju), koncert ili pozorišnu predstavu.

Preko 40% učenika je bilo bioskopu s roditeljima 1 do 3 puta u toku godine, dok je oko 30% učenika sa roditeljima isti broj puta posetilo koncert, pozorišnu predstavu, sportski događaj i izložbu. Najčešće posećivani događaji sa roditeljima u 2018. godini su sportski događaji sa preko 20% više od 6 puta u toku 2018. i bioskop sa preko 10% više od 6 puta.

U bioskopu

Na lutkarskoj predstavi

Na pozorišnoj predstavi

Na koncertu

Na izložbi

Na sportskomdogađaju

5.0%

0.0%

1.9%

1.7%

2.3%

13.0%

6.6%

0.6%

2.1%

1.5%

1.9%

8.6%

11.6%

0.6%

5.5%

3.8%

5.9%

12.4%

41.6%

11.0%

27.4%

31.2%

26.7%

27.3%

35.2%

87.7%

63.2%

61.9%

63.2%

38.8%

Koliko su puta tokom 2018. godine bili sa roditeljima...?

Nijednom 1-3 puta 4-6 puta 6-12 puta Više od 12 puta


18

GRAFIKON 15

Slična je situacija i kada je posećivanje ovih događaja sa školom u pitanju. Preko 90% učenika sa školom nisu ni jednom bili na lutkarskoj predstavi i koncertu, dok preko 70% njih nisu išli na pozorišnu predstavu, ili izložbu (u muzej, galeriju).

Preko 35% učenika je bilo u bisokopu sa školom 1 do 3 puta, oko 25% na sportskom događaju, a oko 20% na pozorišnoj predstavi i na izložbi. Češći odlasci su retki i kreću se od 1-2%.

U bioskopu



Na koncertu

Na izložbi


0.6%

0.2%

0.6%

0.2%

0.4%

0.6%

1.3%

0.2%

0.4%

0.2%

0.4%

1.5%

1.9%

0.4%

1.9%

0.0%

1.5%

2.4%

36.1%

6.7%

22.4%

4.5%

22.2%

24.6%

60.2%

92.5%

74.6%

95.1%

75.4%

70.9%

Koliko su puta tokom 2018. godine bili sa školom...?


19

GRAFIKON 16

Kako grafikon pokazuje, najposećeniji događaji koje učenici posećuju sami ili sa prijateljima su sportski događaji i odlazak u bioskop. Velika većina dece sami ili sa vršnjacima ne posećuju lutkarske predstave (preko 96%), kao ni pozorišne predstave i izložbe (približno 84% za obe vrste kulturnih događanja).

Oko 40% učenika je 1 do 3 puta bilo samo ili sa prijateljima u bioskopu u toku 2018. godine, oko 20% je išlo 4 do 6 puta, a oko 15% više od 6 puta. Oko 30% učenika je 1 do 3 puta posetilo sportski događaj, a oko 15% više od 6 puta. Takođe, oko 20% ih je bilo na koncertu 1 do 3 puta u toku 2018, a oko 13% na pozorišnoj predstavi.

U bioskopu



Na koncertu

Na izložbi


8.0%

0.4%

0.9%

1.3%

1.1%

11.9%

6.9%

20.0%

1.1%

1.3%

0.4%

6.0%

18.9%

0.4%

1.1%

2.8%

1.1%

11.5%

38.4%

2.6%

13.3%

20.6%

12.6%

27.7%

27.7%

96.4%

83.7%

74.1%

84.8%

42.9%

Koliko su puta tokom 2018. godine bili sami ili sa prijateljima/prijateljicama...?



20

GRAFIKON 17

Najviše vremena, radnim danima, učenici provode u školi (preko 6 sati dnevno), potom igrajući se sa prijateljima i prijateljicama i učeći za školu (oko 2,5 sati). Ukupno uzevši, školi je posvećeno preko 8 sati dnevno.

Najmanje vremena đaci provode čitajući knjige za sopstveno zadovoljstvo (nešto malo više od pola sata dnevno), kao i u kreativnim aktivnostima (oko jedan sat). S druge strane, igranje igrica na telefonu i kompjuteru odnosi nešto manje od dva sata dnevno, a društvene mreže nešto više od sata.

GRAFIKON 18

6.11

2.57 2.661.70 1.63

0.69 1.011.74 1.24

AS i

SD

Koliko si u jednom radnom danu prosečno provodio/la sati...?

Bio/la u školiUčio/la za školuIgrao/la se sa prijateljima/prijateljicamaBavio/la se sportom (u nekom klubu ili sa prijateljima/prijateljicama)Gledao/la televizijuČitao/la knjige za svoje zadovoljstvoBavio/la se nekom umetničkom aktivnošću (crtao/la, svirao/la, pisao/la)Igrao/la igrice na telefoni ili kompjuteru

13.8%

9.8%

6.4% 6.2%4.8% 4.4%

3.6%2.8% 2.6% 2.2% 2.2% 2.0%

12.4%

Šta bi voleo/la da budeš kad porasteš?

Sportista/sportski trener/sportski sudija Programer/gejmerVaspitač/učitelj/nastavnik/profesor Lekar/specijalistaPolicajac/inspektor/detektiv VeterinarAdvokat/pravnik KuvarArhitekta Medicinski tehničar/sestraMuzičar FarmaceutNe zna

21

Dok oko 12% učenika i učenica još uvek ne zna šta bi voleli da budu kad porastu, oko 14% navodi neku profesiju vezanu za sport. Uglavnom su navodili da bi voleli da budu profesionalni sportisti, najviše košarkaši i fudbaleri. Oko 10% njih bi volelo da radi u IT sektoru, odnosno da budu programeri ili eventualno gejmeri. Preko 6% učenika bi volelo da se u budućnosti bavi obrazovnim i prosvetnim radom, a u sličnom procentu bi da budu lekari ili specijaliste (hirurg, plastičar, pedijatar…).


22

III.3 Ukrštanja III .3.1 Ukrštanja prema polu

GRAFIKON 19

Devojčice kao omiljeni predmet češće biraju biologiju, likovno, srpski jezik i hemiju (oko 10%), dok dečaci kao omiljeni predmet u većem procentu biraju fizičko vaspitanje (oko 40%), matematiku, istoriju i geografiju (oko 10%). Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2(477,8)=70.323, p<0,001.

F i z i č k o v a s p i t a n j e

B i o l o g i j a

L i k o v n o

M a t e m a t i k a

S r p s k i j e z i k

I s t o r i j a

H e m i j a

G e o g r a f i j a

E n g l e s k i j e z i k

16.50%

13.50%

11.20%

6.40%

10.10%

5.20%

10.10%

5.60%

4.90%

37.10%

7.60%

2.90%

10.50%

4.80%

8.60%

6.20%

7.60%

2.40%

Omil jeni predmet, prema polu

Dečaci Devojčice

23

GRAFIKON 20

Dečaci radije biraju sportske aktivnosti (skoro polovina) i igranje video igrica (oko 23%), kao i gledanje televizije, filmova i serija (oko 8%) u odnosu na devojčice, dok devojčice kao omiljenu aktivnost češće navode igranje, druženje ili šetnju sa prijateljima ili članovima porodice (oko 20%) i aktivnosti vezane za muziku (oko 15%). Ove razlike su i statistički značajne na nivou X2(485,4)=107.612, p<0,001.

GRAFIKON 21

Učenice preferiraju strani pop i R&B (oko 40%), te domaći folk (oko 25%) i domaći pop (oko 10%), dok učenici preferiraju strani rok, hard rok i metal, te strani rep i hip-hop (oko 15%). Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (477,5)=71.930, p<0,001.

34.20%

19.10%

0.70%

14.70%

7.40%

46.50%

13.60%

22.50%

1.40%

3.80%

Sport

Igranje/druženje/šetnja sa prijateljima ili porodicom

Video igrice

Muzika

Gledanje TV-a/filmova/serija

Omiljena aktivnost, prema polu

Dečaci Devojčice

D o m a ć i f o l k

D o m a ć i p o p / r & b

D o m a ć i r e p / h i p - h o p

S t r a n i p o p / r & b

S t r a n i r e p / h i p - h o p

S t r a n i r o k / h a r d r o k / m e t a l

24.50%

9.90%

9.40%

42.50%

5.20%

5.60%

17.90%

8.00%

17.30%

12.30%

13.60%

15.40%

Omil jeni pevač/pevačica/grupa, prema polu

Dečaci Devojčice


24

GRAFIKON 22

Razlike prema polu uočljive su i kada su u pitanju omiljene emisije na televiziji. Devojčice dominantno više preferiraju muzičke emisije (oko 10%) u odnosu na dečake, dok je situacija obrnuta kada su u pitanju sportske emisije (oko 10% dečaka). Devojčice više vole strani serijski program (oko 22%) u odnosu na dečake, dok dečaci više vole naučne emisije (preko 12%). Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (361,8)=53.723, p<0,001.

GRAFIKON 23

Kako grafikon pokazuje, knjige sa ljubavnom tematikom biraju isključivo devojčice, dok kjnjige sa sportskim sadržajem biraju iskčjučivo dečaci. Takođe, devojčice preferiraju drame (oko 20%) u odnosu na dečake, koji više preferiraju naučnu fantastiku, trilere i horore (preko 8%), dok kada su u pitanju ostali sadržaji, preferencije su prilično ujednačene. I dečaci i devojčice su ljubitelji avantura. Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (374,7)=45.332, p<0,001.

D e č i j a / a n i m i r a n a e m i s i j a

D o m a ć a s e r i j a

K v i z

M u z i č k a e m i s i j a

N a u č n a e m i s i j a

S p o r t

S t r a n a s e r i j a

T a l k - s h o w

T e m a t s k a e m i s i j a

5.00%

28.00%

12.50%

9.00%

3.50%

0.50%

22.00%

6.00%

4.00%

11.20%

24.80%

11.80%

0.60%

11.80%

8.10%

11.20%

6.80%

5.60%

Omil jena emisi ja na televiz i j i , prema polu

Dečaci Devojčice

A V A N T U R I S T I Č K A

D R A M A / I S T O R I J S K A

F A N T A Z I J A

K O M E D I J A

L J U B A V N A

S P O R T

E D U K A T I V N A / P O P U L A R N A …

N F / T R I L E R / H O R O R

32.90%

21.60%

17.40%

8.00%

11.30%

0%

6.10%

3.80%

38.50%

12.40%

19.30%

11.20%

0%

4.30%

4.30%

7.50%

Omil jena knj iga, prema polu

Dečaci Devojčice

25

GRAFIKON 24

crtanje/slikanje X2 (487,1)=28.346, p<0,001.

pevanje X2 (487,1)=100.522, p<0,001.

fotografisanje X2 (486,1)=73.237, p<0,001.

snimanje klipova X2 (486,1)=0.866, p=0,001.

slušanje muzike X2 (487,1)=15.003, p=0,001.

ples X2 (487,1)=50.309, p<0,001.

crtanje/slikanje

pevanje

fotografisanje

snimanje klipova

slušanje muzike

ples

igranje igrica

surfovanje netom

sviranje instrumenta

komponovanje pesama/muzike

gledanje televizije

gledanje klipova

čitanje knjiga

pisanje pesama/priča

recitovanje

razmenjivanje poruka i fotografija preko društvenih mreža

odlazak u bioskop

odlazak na lutkarsku predstavu

odlazak na igranu predstavu

odlazak na koncerte

odlazak na izložbe

odlazak na sportske događaje

igranje sa drugovima/drugaricama

bavljenje sportom

odlazak u tržni centar

68.40%

71.30%

57.30%

25.90%

94.20%

42.90%53.50%

46.90%

24.40%

12.00%

68.40%

76.70%

50.20%

28.00%

14.20%

66.80%

80.00%

21.50%

39.30%

55.30%

27.60%

58.50%

87.30%

77.80%

79.30%

44.30%

25.20%

18.90%

29.70%

83.50%

13.20%84.00%

56.10%

21.20%

12.70%

67.50%

80.20%

30.70%

8.00%

8.00%

59.00%

79.20%

14.20%

20.80%

33.00%

21.70%

69.30%

84.40%

86.80%

42.50%

Aktivnosti koje učenici vole, prema polu

Dečaci Devojčice


26

igranje igrica X2 (487,1)=52.746, p<0,001.

surfovanje netom X2 (487,1)=4.075, p=0,044.

čitanje knjiga X2 (487,1)=18.768, p<0,001.

pisanje pesama/priča X2 (487,1)=30.684, p<0,001.

recitovanje X2 (487,1)=4.468, p=0,035.

odlazak na lutkarsku predstavu X2 (485,1)=4.257, p=0,039.

odlazak na igranu predstavu X2 (487,1)=19.120, p<0,001.

odlazak na koncerte X2 (487,1)=23.901, p<0,001.

odlazak na sportske događaje X2 (487,1)=6.000, p=0,014.

bavljenje sportom X2 (487,1)=6.455, p=0,011.

odlazak u tržni centar X2 (487,1)=69.817, p<0,001.

TABELA 2

Na grafikonu 24 su prikazane razlike u distribuciji odgovora između učenika i učenica koji su istakli da vole da rade navedene aktivnosti. U tabeli 2, ispod grafika date su vrednosti Hi-kvadrat testa za one varijable gde je uočena statistički značajna razlika. Za aktivnosti gde nije navedena vrednost Hi-kvadrata, uočena razlika nije statistički značajna.

Kako se može videti u grafikonu, devojčice u daleko većem procentu u odnosu na dečake preferiraju ples i pisanje pesama i priča (oko 30%). Takođe, devojčice u većem procentu vole da fotografišu (oko 50%) i pevaju (oko 70%), kao i da recituju (oko 15%), idu na igranu predstavu (oko 40%) ili u tržni centar (oko 80%). S druge strane, dečaci u nešto većem procentu vole da igraju video igrice i bave se sportskim aktivnostima (oko 85%).

GRAFIKON 25

Slušanje muzike

Bavljenje sportom

Igranje sadrugovima/drugaricama

16.10%

13.30%

6.70%

14.20%

28.90%

8.40%

Tri omiljene aktivnosti - učešće prema polu

Dečaci Devojčice

27

Kada su u pitanju omiljene aktivnosti, učenice u nešto većem procentu preferiraju slušanje muzike i igranje sa drugovima i drugaricama u odnosu na učenike, dok učenici u preferiraju bavljenje sportom (oko 30%). Ove razlike su i statistički značajne na nivou X2 (445,2)=114.790, p<0,001.

GRAFIKON 26

Muzička/hor X2 (475,1)=53.621, p<0,001.

Fotografska/filmska/video X2 (475,1)=6.536, p=0,011.

Sportska (fudbal) X2 (475,1)=23.153, p<0,001.

Sportska (košarka) X2 (474,1)=6.507, p=0,011.

Sportska (odbojka) X2 (475,1)=8.146, p=0,004.

TABELA 3

Kao što se vidi na grafiku 25, devojčice u većem procentu pohađaju muzičku sekciju, odnosno hor (skoro 35%), književnu, odnosno recitatorsku sekciju (oko 5%) i sportsku odbojkašku sekciju (oko 10%) u odnosu na dečake, dok dečaci u većem procentu pohađaju fotografsku, filmsku i video sekciju, te ostale sportske sekcije, fudbal i košarku (oko 15%).

U tabeli 3, ispod grafika, date su vrednosti Hi-kvadrat testa za one varijable gde je uočena statistički značajna razlika. Za razlike u pohađanju sekcija gde nije navedena vrednost Hi-kvadrata, uočena razlika nije statistički značajna.

DRAMSKA

MUZIČKA/HOR

KNJIŽEVNA/RECITATORSKA

LIKOVNA

FOTOGRAFSKA/FILMSKA/VIDEO

NOVINARSKA

SPORTSKA (FUDBAL)

SPORTSKA (KOŠARKA)

SPORTSKA (ODBOJKA)

SPORTSKA (ATLETIKA)

SPORTSKA (GIMNASTIKA)

6.40%

34.20%

5.60%

15.10%

0.80%

1.50%

2.30%

7.20%

10.20%

1.90%

2.60%

6.70%

6.20%

2.40%

14.40%

4.30%

2.90%

13.90%

14.40%

3.30%

4.30%

3.30%

Sekcije koje pohađaju - distribucija prema polu

Dečaci Devojčice


28

GRAFIKON 27

Bioskop X2 (466,1)=6.002, p=0,014.

Izložba X2 (475,1)=4.495, p=0,034.

TABELA 4

Kako se može videti na grafikonu 27, devojčice u nešto većem procentu samostalno ili sa prijateljima i prijateljicama posećuju sve ispitivane kulturne događaje u odnosu na dečake. U značajno većem procentu posećuju bioskop (oko 80%) i izložbe (oko 20%). U tabeli ispod grafika date su vrednosti Hi-kvadrat testa za one varijable gde je uočena statistički značajna razlika, a to su odlazak u bioskop i na izložbu.

77%

3.90%

18%

29%

18%

57%

67%

3.50%

15%

22%

11%

57%

Bioskop lutkarska predstava pozorišna predstava koncert izložba sportski događaj

Posećivanje kulturnih događaja samostalno ili sa prijateljima - distribucija prema polu

Devojčice Dečaci

29

III .3.2 Ukrštanja prema razredu

GRAFIKON 28

Iz grafikona 27 vidljivo je da osmaci preferiraju fizičko vaspitanje, biologiju i geografiju (oko 35%) u odnosu na učenike i učenice iz ostalih razreda. Učenici i učenice petog razreda kao omiljeni predmet srpski jezik (oko 15%) i istoriju (oko 10%) u odnosu na đake iz ostalih razreda. Učenici šestog razreda kao omiljeni predmet češće navode matematiku (13%) u odnosu na đake iz ostalih razreda i hemiju (preko 20%) u odnosu na osmake. Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (489,24)=126.287, p<0,001.

23.9%

8.5%

9.4%

7.7%

15.4%

10.3%

4.3%

3.4%

16.3%

10.9%

12.0%

13.0%

10.9%

3.3%

6.5%

4.3%

24.1%

8.3%

6.0%

4.5%

3.8%

7.5%

21.1%

6.0%

3.8%

34.7%

14.3%

6.1%

8.8%

2.7%

5.4%

8.2%

9.5%

4.1%

F I Z I Č K O V A S P I T A N J E

B I O L O G I J A

L I K O V N O

M A T E M A T I K A

S R P S K I J E Z I K

I S T O R I J A

H E M I J A

G E O G R A F I J A

E N G L E S K I J E Z I K

Omil jeni predmet, prema razredu

Osmi Sedmi Šesti Peti


30

GRAFIKON 29

Kada su u pitanju omiljene aktivnosti u slobodnom vremenu, gledanje TV-a, filmova ili serija je najzastupljenije kod osmaka (oko 10%), dok sedmaci u najvećem procentu biraju igranje igrica (oko 15%). Sportske aktivnosti najradije birajuđaci petog razreda (preko 40%), slično kao i ostali – sport je najmanje omiljena aktivnost šestaka, ali ipak značajna (30%). Učenici petog i šestog razreda radije biraju igranje, druženje ili šetnju sa prijateljima ili članovima porodice (oko 20%) u odnosu na đake iz ostalih razreda. Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (497,12)=46.687, p=0,058.

42.9%

20.2%

5.9%

5.0%

1.7%

30.9%

21.3%

11.7%

9.6%

7.4%

41.0%

14.2%

15.7%

8.2%

4.5%

40.0%

13.3%

10.7%

8.7%

8.7%

S P O R T

I G R A N J E / D R U Ž E N J E / Š E T N J A S A P R I J A T E L J I M A I L I P O R O D I C O M

V I D E O I G R I C E

M U Z I K A

G L E D A N J E T V - A / F I L M O V A / S E R I J A

Omil jena akt ivnost, prema razredu


31

GRAFIKON 30

Omiljeni pevač, pevačica ili grupa osmacima je u najvećem procentu iz oblasti domaćeg folka (oko 30%) u odnosu na đake ostalih razreda, kao i strani rep i hip-hop (oko 13%). Učenici sedmog razreda preferiraju strani strani pop i R&B više u odnosu na ostale (oko 30%), učenici šestog razreda strani rok, hard rok i metal (oko 15%). Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (402,15)=50.071, p=0,012.

16.7%

12.7%

17.6%

32.4%

3.9%

8.8%

18.2%

9.1%

15.6%

29.9%

6.5%

15.6%

20.4%

9.7%

12.6%

33.0%

10.7%

6.8%

28.3%

5.8%

7.5%

24.2%

13.3%

9.2%

D O M A Ć I F O L K

D O M A Ć I P O P / R & B

D O M A Ć I R E P / H I P - H O P

S T R A N I P O P / R & B

S T R A N I R E P / H I P - H O P

S T R A N I R O K / H A R D R O K / M E T A L

Omil jeni pevač/pevačica/grupa, prema razredu



32

GRAFIKON 31

Učenici osmog razreda najviše vole da gledaju talk-show i tematske emisije (o kriminalu, hrani, automobilima, poznatima), u odnosu na đake iz ostalih razreda. Sedmaci najviše vole naučne emisije (preko 10%) i strane serije (više od 25%), dok učenici petog razreda najviše vole da gledaju domaći serijski program (preko 40%). Učenici šestog razreda u najvećem procentu vole da gledaju dečije ili animirane emisije (oko 12%) u odnosu na učenike iz ostalih razreda. Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (368,24)=64.994, p=0,002.

9.0%

42.0%

12.0%

3.0%

6.0%

6.0%

7.0%

5.0%

4.0%

12.1%

15.2%

13.6%

1.5%

9.1%

4.5%

16.7%

6.1%

4.5%

6.4%

20.2%

8.5%

8.5%

11.7%

3.2%

26.6%

4.3%

3.2%

5.6%

25.0%

13.9%

6.5%

3.7%

1.9%

18.5%

10.2%

7.4%

D E Č I J A / A N I M I R A N A E M I S I J A

D O M A Ć A S E R I J A

K V I Z

M U Z I Č K A E M I S I J A

N A U Č N A E M I S I J A

S P O R T

S T R A N A S E R I J A

T A L K - S H O W

T E M A T S K A E M I S I J A

Omil jena emisi ja na televiz i j i , prema razredu


33

GRAFIKON 32

Kada je u pitanju žanr omiljene knjige, učenici petog razreda preferiraju avanturističke knjige (preko 40%), više u odnosu na učenike ostalih razreda. Učenici šestog razreda više vole komične sadržaje u odnosu na ostale učenike (oko 14%), dok učenici sedmog razreda u najvećem procentu briraju drame ili istorijske knjige (oko 20%) u odnosu na ostale. Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (382,9)=43.290, p=0,024.

43.4%

13.1%

17.2%

10.1%

31.9%

16.7%

22.2%

13.9%

35.7%

21.4%

15.3%

8.2%

31.9%

18.6%

18.6%

6.2%



F A N T A Z I J A

K O M E D I J A

Omil jena knj iga, prema razredu



34

68.1%

51.3%

36.1%

31.9%

85.7%

26.1%

68.9%

40.3%

28.6%

18.6%

67.2%

70.6%

52.9%

31.1%

24.4%

48.7%

80.7%

25.4%

36.4%

44.5%

42.9%

59.7%

84.0%

82.4%

61.3%

66.3%

49.5%

52.1%

31.9%

87.4%

33.7%

69.5%

49.5%

24.2%

15.8%

68.4%

72.6%

48.4%

22.1%

10.5%

58.9%

79.0%

24.2%

43.2%

54.7%

29.5%

69.5%

88.4%

89.5%

64.2%

48.5%

55.2%

39.6%

23.3%

91.0%

32.8%

66.4%

52.2%

19.4%

9.7%

68.7%

82.1%

37.3%

11.9%

8.2%

66.9%

79.1%

14.2%

25.4%

41.0%

18.7%

59.0%

85.1%

79.9%

60.4%

53.0%

46.4%

36.4%

24.5%

91.4%

26.5%

64.2%

57.6%

19.9%

7.3%

66.2%

83.4%

30.5%

14.6%

4.6%

72.8%

78.1%

12.7%

23.8%

44.4%

15.2%

63.3%

84.8%

76.8%

66.9%

C R T A N J E / S L I K A N J E

P E V A N J E

F O T O G R A F I S A N J E

S N I M A N J E K L I P O V A

S L U Š A N J E M U Z I K E

P L E S

I G R A N J E I G R I C A

S U R F O V A N J E N E T O M

S V I R A N J E I N S T R U M E N T A

K O M P O N O V A N J E P E S A M A / M U Z I K E

G L E D A N J E T E L E V I Z I J E

G L E D A N J E K L I P O V A

Č I T A N J E K N J I G A

P I S A N J E P E S A M A / P R I Č A

R E C I T O V A N J E

R A Z M E N J I V A N J E P O R U K A I F O T O G R A F I J A P R E K O D R U Š T V E N I H M R E Ž A

O D L A Z A K U B I O S K O P

O D L A Z A K N A L U T K A R S K U P R E D S T A V U

O D L A Z A K N A I G R A N U P R E D S T A V U

O D L A Z A K N A K O N C E R T E

O D L A Z A K N A I Z L O Ž B E

O D L A Z A K N A S P O R T S K E D O G A Đ A J E

I G R A N J E S A D R U G O V I M A / D R U G A R I C A M A

B A V L J E N J E S P O R T O M

O D L A Z A K U T R Ž N I C E N T A R

GRAFIKON 32 Aktivnost i koje vole, prema razredu


35

GRAFIKON 33

crtanje/slikanje X2 (499,3)=14.157, p=0,003.

fotografisanje X2 (499,3)=7.302, p=0,001.


komponovanje pesama/muzike X2 (499,3)=9.869, p=0,020.

gledanje klipova X2 (499,3)=9.305, p=0,026.

čitanje knjiga X2 (499,3)=16.849, p=0,001.

pisanje pesama/priča X2 (499,3)=17.977, p<0,001.

recitovanje X2 (499,3)=28.032, p<0,001.

društvene mreže X2 (499,3)=18.174, p<0,001.

odlazak na lutkarsku predstavu X2 (497,3)=10.926, p=0,012.

odlazak na igranu predstavu X2 (498,3)=13.817, p=0,003.

odlazak na izložbe X2 (499,3)=31.384, p<0,001.

TABELA 5

Učenici petog razreda u većem procentu ističu da vole slikanje i crtanje (oko 70%), recitovanje (oko 25%), odlazak na izložbe (preko 40%) i čitanje knjiga (preko 50%) u odnosu na učenike iz ostalih razreda. Takođe, najvećem procentu vole pisanje pesama i priča i komponovanje pesama i muzike (oko 30-40%). Učenici šestog razreda takođe u većem procentu u odnosu na učenike ostalih razreda vole sportske aktivnosti (oko 90%) i da odlaze na sportske događaje (oko 70%). S druge strane, stariji učenici, sedmaci i osmaci više uživaju u slušanju muzike i pevanju (preko 90%), a posebno u surfovanju netom i pretraživanju sadržaja (preko 50%), gledanju klipova (preko 80%) i korišćenju društvenih mreža za razmenjivanje poruka i fotografija (oko 70%).

U tabeli ispod grafika date su vrednosti Hi-kvadrat testa za one varijable gde je uočena statistički značajna razlika. Za aktivnosti gde nije navedena vrednost Hi-kvadrata, uočena razlika nije statistički značajna.


36

GRAFIKON 34

Osmacima je u najvećem procentu slušanje muzike omiljena aktivnost (skoro 25%), te sportske aktivnosti (oko 25%), a učenici šestog razreda u najvećem procentu vole da se igraju sa drugovima i drugaricama (oko 10%). Uočene razlike, prikazane na grafikonu su i statistički značajne na nivou X2 (453,6)=91.191, p=0,022.

6.7%

18.3%

6.7%

15.0%

15.0%

10.0%

12.0%

19.8%

9.5%

23.8%

23.1%

4.9%

Slušanje muzike

Bavljenje sportom


Tri omiljene aktivnosti - učešće prema razredu


37

GRAFIKON 35

Muzička/hor X2 (484,3)=10.324, p=0,016.

Likovna X2 (483,3)=10.060, p=0,018.

TABELA 6

Učenici najstarijih razreda u većem procentu pohađaju sportske sekcije, dok učenici najmlađih razreda češće pohađaju muzičku sekciju, odnosno hor (oko 30%). Učenici šestog razreda u većem procentu u odnosu na ostale učenike pohađaju likovnu sekciju (oko 25%). U tabeli ispod grafika date su vrednosti Hi-kvadrat testa za one varijable gde je uočena statistički značajna razlika. Za aktivnosti gde nije navedena vrednost Hi-kvadrata, uočena razlika nije statistički značajna.

3.5%

28.9%

5.3%

18.4%

3.5%

2.7%

11.4%

7.9%

3.5%

3.5%

2.6%

4.4%

17.8%

5.6%

23.3%

4.4%

1.1%

3.3%

8.9%

4.4%

2.2%

0.0%

8.3%

25.6%

1.5%

9.0%

0.8%

3.8%

5.3%

8.3%

8.3%

1.5%

3.0%

8.8%

14.3%

4.8%

13.0%

1.4%

0.7%

10.2%

14.4%

10.2%

4.1%

4.8%

D R A M S K A

M U Z I Č K A / H O R

K N J I Ž E V N A / R E C I T A T O R S K A

L I K O V N A

F O T O G R A F S K A / F I L M S K A / V I D E O

N O V I N A R S K A

S P O R T S K A ( F U D B A L )

S P O R T S K A ( K O Š A R K A )

S P O R T S K A ( O D B O J K A )

S P O R T S K A ( A T L E T I K A )

S P O R T S K A ( G I M N A S T I K A )

Sekci je koje pohađaju -distr ibuci ja prema razredu



38

GRAFIKON 36

Bioskop X2 (476,3)= 36.901, p<0,001.

Koncert X2 (467,3)=14.511, p=0,002.

Sportski događaj X2 (469,3)=33.730, p p<0,001.

TABELA 7

Osmaci u najvećem procentu u odnosu na pripadnike ostalih razreda samostalno ili sa prijateljima posećuju sportske događaje (oko 70%). Koncerte najčešće posećuju učenici šestog razreda (oko 35%), dok bioskop najređe posećuju najmlađi, odnosno učenici petog razreda (oko 50%) u odnosu na učenike iz ostalih razreda.


51.3%

3.6%

12.7%

17.1%

16.4%

37.3%

82.6%

4.7%

18.8%

36.0%

18.8%

48.8%

72.1%

4.8%

16.1%

19.5%

12.8%

64.1%

82.4%

2.0%

17.7%

32.0%

14.3%

70.7%

B I O S K O P

L U T K A R S K A P R E D S T A V A

P O Z O R I Š N A P R E D S T A V A

K O N C E R T

I Z L O Ž B A

S P O R T S K I D O G A Đ A J

Posećivanje događaja samostalno i l i sa pr i jatel j ima -distr ibuci ja prema razredu


39

III .3.3 Ukrštanja prema uspehu

GRAFIKON 37

Srpski jezik i matematika su omiljeni predmeti odlikašima (preko 10%) dok nijednom učeniku sa dovoljnim i dobrim uspehom ovi predmeti nisu omiljeni. Fizičko vaspitanje je u najvećem procentu omiljeni predmet učenicima sa dovoljnim i dobrim uspehom (preko 50%). Uočene razlike, prikazane na grafikonu su i statistički značajne na nivou X2 (488,24)=66.112, p<0,022.

55.60%

11.10%

11.10%

0%

0%

0%

11.10%

11.10%

0%

51.40%

5.70%

5.70%

0%

0%

2.90%

8.60%

8.60%

0%

26.00%

11.00%

12.60%

2.40%

7.10%

5.50%

7.90%

6.30%

3.10%

22.10%

11.00%

6.00%

11.70%

8.80%

7.90%

8.20%

6.60%

4.70%


B I O L O G I J A

L I K O V N O

M A T E M A T I K A


I S T O R I J A

H E M I J A

G E O G R A F I J A


Omil jeni predmet -distr ibuci ja prema uspehu

Odličan Vrlo dobar Dobar Dovoljan


40

GRAFIKON 38

Odlični učenici u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike uživaju u gledanju TV-a, filmova i serija, kao i aktivnostima vezanim za muziku (oko 7%). Dobri i vrlo dobri učenici kao omiljenu aktivnost u najvećem procentu navode igranje video igara, te igranje, druženje ili šetnju sa prijateljima ili članovima svoje porodice (oko 20%). Uočene razlike, prikazane na grafikonu su i statistički značajne na nivou X2 (496,16)=60.900, p=0,002.

GRAFIKON 39

Učenici sa odličnim uspehom u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike ističu da im je omiljeni pevač, pevačica ili grupa iz žanra stranog popa i r&b-ja (oko 35%), kao i stranog roka, hard roka ili metala

33.3%

22.2%

11.1%

41.7%

22.2%

19.4%

8.3%

40.3%

20.9%

14.7%

4.7%

3.9%

38.8%

14.3%

9.0%

10.6%

7.1%

S P O R T



M U Z I K A


Omil jena akt ivnost, prema uspehu


33.3%

0.0%

16.7%

16.7%

0.0%

16.7%

17.2%

3.4%

27.6%

17.2%

10.3%

6.9%

33.3%

10.1%

13.1%

18.2%

13.1%

6.1%

17.2%

9.7%

11.2%

35.4%

7.5%

11.2%







Omil jeni pevač/pevačica/grupa, prema uspehu


41

(oko 10%). Učenici sa dobrim uspehom u najvećem procentu biraju pevača, pevačicu ili grupi iz oblasti domaćeg repa i hip-hopa, dok dovoljni u najvećem procentu biraju iz domaćeg folka (trećina). Ove razlike su i statistički značajne na nivou X2 (268,15)=59.326, p=0,001.

GRAFIKON 40

Učenici sa dovoljnim uspehom u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike preferiraju da gledaju domaće serije na televiziji (oko 60%), odlikaši s druge strane u najvećem procentu u odnosu na ostale gledaju strane serije (oko 20%). Učenici sa dobrim uspehom u najvećem procentu biraju dečije ili animirane emisije (oko 10%) u odnosu na ostale, a vrlo dobri kvizove (oko 10%). Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (248,24)=57.615, p=0,013.

0.00%

57.10%

14.30%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

11.10%

44.40%

3.70%

11.10%

0%

0%

14.80%

3.70%

3.70%

5.80%

27.90%

19.80%

7.00%

7.00%

0%

15.10%

3.50%

3.50%

7.90%

23.40%

10.10%

4.00%

8.50%

5.60%

18.50%

5.60%

5.60%



K V I Z



S P O R T


T A L K - S H O W


Omil jena emisi ja na televiz i j i , prema uspehu



42

GRAFIKON 41

Učenici sa dovoljnim uspehom u najvećem procentu vole da čitaju fantazije (oko 65%), ali i drame i istorijske sadržaje (oko 30%) u odnosu na ostale učenike. Odlikaši i vrlo dobri učenici se najradije odlučuju za avanturističke knjige (preko 35%). Međutim, uočene razlike, a mereno hi-kvadrat testom nisu statistički značajne.

0.0%

33.3%

66.7%

0.0%

23.8%

23.8%

23.8%

4.8%

39.1%

19.6%

8.7%

9.8%

36.1%

16.2%

20.3%

9.4%



F A N T A Z I J A

K O M E D I J A

Omil jena knj iga, prema uspehu


43

GRAFIKON 42

44.4%

66.7%

33.3%

22.2%

44.4%

33.3%

55.6%

11.1%

44.4%

12.5%

55.6%

66.7%

55.6%

11.1%

11.1%

55.6%

44.4%

22.2%

22.2%

33.3%

22.2%

55.6%

66.7%

44.4%

44.4%

51.4%

42.9%

40.0%

34.3%

94.3%

25.7%

94.3%

40.0%

20.0%

14.3%

71.4%

82.9%

11.4%

11.4%

5.7%

71.4%

77.1%

25.7%

17.1%

40.0%

17.1%

71.4%

80.0%

71.4%

62.9%

53.5%

47.3%

31.3%

24.0%

85.3%

20.2%

71.3%

45.0%

12.4%

7.0%

65.9%

77.5%

28.7%

14.0%

10.9%

58.1%

73.6%

14.8%

23.4%

36.4%

20.2%

55.0%

82.2%

78.3%

56.6%

60.6%

52.3%

44.0%

28.1%

91.7%

33.5%

62.8%

55.1%

26.5%

14.2%

68.3%

78.2%

48.9%

22.5%

12.3%

64.2%

82.5%

18.8%

35.7%

50.2%

28.6%

64.9%

88.0%

84.9%

66.8%


P E V A N J E




P L E S




















Aktivnost i koje učenic i/e vole, prema uspehu

odličan vrlo dobar dobar dovoljan


44

slušanje muzike X2 (498,3)= 71.302, p<0,001.

ples X2 (498,3)=8.267, p=0,041.

igranje igrica X2 (498,3)=16.392, p=0,012.


sviranje instrumenta X2 (498,3)=12.990, p=0,005.

čitanje knjiga X2 (498,3)=29.924, p<0,001.

odlazak na igranu predstavu X2 (497,3)=2.787, p=0,017.

odlazak na koncerte X2 (498,3)=8.075, p=0,044.


TABELA 8

Najveći procenat odlikaša u odnosu na ostale učenike voli da se bavi sportom (oko 90%), najveći procenat učenika sa dobrim uspehom voli da se igra igrice (oko 95%) i snima klipove (oko 35%) u odnosu na ostale. Dovoljni učenici u najmanjem procentu u odnosu na ostale vole da slušaju muziku (oko 45%) i sufruju netom, odnosno pretražuju sadržaje putem interneta (oko 10%), dok dobri u najmanjem procentu vole da čitaju (oko 10%). Na igrane predstave, koncerte izložbe, kao i u tržni centar u najvećem procentu vole da idu odlikaši u odnosu na ostale učenike.


GRAFIKON 43

Učenici sa dovoljnim uspehom u najvećem procentu vole da slušaju muziku (oko 30%) i da se igraju sa drugovima i drugaricama (oko 15%) dok odlični i vrlo dobri učenici u najvećem procentu vole sportske aktivnosti (oko 20%) u odnosu na ostal

28.6%

14.3%

21.4%

17.9%

10.7%

15.6%

20.2%

7.3%

14.2%

20.1%

7.1%

Slušanje muzike

Bavljenje sportom


Tri omiljene aktivnosti - učešće prema uspehu


45

e učenike. Međutim, uočene razlike nisu statistički značajne.

GRAFIKON 44

Muzička/hor X2 (484,3)=9.324, p=0,025.

Odlični i vrlo dobri učenici u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike pohađaju sportske sekcije izuzev fudbala gde su najzastupljeniji učenici sa dovoljnim uspehom (25%). Slična je situacija kada je u pitanju i likovna sekcija. Učenici sa dobrim uspehom u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike pohađaju dramsku sekciju (oko 9%), a u najmanjem procentu muzičku sekciju, odnosno hor (oko 6%). Na osnovu Hi-kvadrat testa utvrđeno je da jedina statistički značajna razlika u distribuciji učešća u sekciji prema uspehu učenika postoji kada je u pitanju muzička sekcija i to na nivou X2 (484,3)=9.324, p=0,025.

0%

25.00%

0%

25.00%

0%

0%

25.00%

0%

0%

0%

0%

8.60%

5.70%

2.90%

5.70%

2.90%

2.90%

11.40%

2.90%

0%

0%

0%

6.60%

16.50%

0.80%

16.50%

2.50%

1.70%

9.10%

13.20%

6.60%

5.00%

3.30%

6.60%

25.00%

5.60%

15.40%

2.20%

2.20%

6.60%

10.00%

8.10%

2.50%

3.10%

D R A M S K A



L I K O V N A


N O V I N A R S K A






Sekci je koje pohađaju -distr ibuci ja prema uspehu



46

GRAFIKON 45

Bioskop X2 (476,3)= 16.601, p=0,001.

Sportske događaje u najmanjem procentu posećuju učenici sa dovoljnim uspehom (40%) u odnosu na ostale učenike. S druge strane, pozorišne predstave u najvećem procentu posećuju odlični i vrlo dobri učenici (preko 15%). Slična je situacija kada je odlazak u bioskop u pitanju, gde sa uspehom raste i procenat posećivanja. Na osnovu Hi-kvadrat testa utvrđeno je da jedina statistički značajna razlika u distribuciji posećivanja kulturnih događaja prema uspehu učenika postoji kada je u pitanju posećivanje bioskopa i to na nivou X2 (476,3)= 16.601, p=0,001.

40.0%

0.0%

0.0%

20.0%

20.0%

40.0%

50.0%

3.1%

3.1%

22.6%

18.8%

56.3%

66.4%

3.4%

15.5%

24.6%

12.1%

55.1%

77.3%

3.8%

18.2%

26.8%

15.9%

58.3%

B I O S K O P



K O N C E R T

I Z L O Ž B A


Posećivanje kulturnih događaja samostalno i l i sa pr i jatel j ima - distr ibuci ja prema uspehu


47

III .3.4 Ukrštanja prema nivou obrazovanja roditelja

GRAFIKON 46

Najveći procenat učenika čiji očevi imaju završenu osnvnu školi kao omiljeni predmet biraju fizičko vaspitanje (40%) i matematiku (20%). Učenici čiji očevi imaju završen fakultet ili više obrazovanje u najvećem procentu kao omiljeni predmet biraju engleski (oko 5%) i srpski jezik (oko 9%). Međutim, kako pokazuju rezultati Hi-kvadrat testa, uočene razlike nisu statistički značajne.

GRAFIKON 47

40.0%

20.0%

10.0%

10.0%

28.7%

9.6%

9.0%

6.0%

6.6%

7.2%

9.0%

10.2%

2.4%

26.5%

12.3%

3.9%

8.3%

8.3%

7.4%

8.8%

4.9%

4.9%


B I O L O G I J A

L I K O V N O

M A T E M A T I K A


I S T O R I J A

H E M I J A

G E O G R A F I J A


Omil jeni predmet, prema obrazovanju oca

Fakultet ili više Srednja škola Osnovna škola

33.3%

16.7%

5.6%

11.1%

11.1%

5.6%

27.5%

11.6%

8.7%

5.8%

6.5%

7.2%

7.2%

8.7%

2.9%

26.7%

10.1%

4.5%

9.3%

7.3%

8.1%

9.3%

6.5%

4.9%


B I O L O G I J A

L I K O V N O

M A T E M A T I K A


I S T O R I J A

H E M I J A

G E O G R A F I J A


Omil jeni predmet, prema obrazovanju majke



48

Najveći procenat učenika čije majke imaju završenu osnovnu školu kao omiljeni predmet biraju fizičko vaspitanje (30%) i likovno (17%). Srpski jezik i hemija takođe su najčešće omiljeni predmeti učenika čije majke imaju završenu osnovnu školu. Engleski (sa oko 5%) i matematika (sa oko 9%) pojavljuju se kao omiljeni predmet kod učenika čije majke imaju završen fakultet ili više obrazovanje. Međutim, kako pokazuju rezultati Hi-kvadrat testa, uočene razlike nisu statistički značajne.

GRAFIKON 48

Najveći broj učenika čiji su očevi završili osnovnu školu kao omiljenu aktivnost navodi aktivnosti vezane za sport (50%) i aktivnosti vezane za muziku (30%) u odnosu na učenike čiji očevi imaju viši nivo obrazovanja. Video igrice i igranje, druženje ili šetnju sa prijateljima ili članovima porodice najčešće biraju kao omiljenu aktivnost učenici čiji očevi imaju srednjoškolsko ili fakultetsko obrazovanje. Međutim, kako pokazuju rezultati Hi-kvadrat testa, uočene razlike nisu statistički značajne.

GRAFIKON 49

Najveći broj učenika čije su majke završile osnovnu školu kao omiljenu aktivnost igranje, drženje ili šetnju sa prijateljima ili članovima porodice (oko 40%) u odnosu na učenike čije majke imaju viši nivo obrazovanja.

50.0%

10.0%

30.0%

44.1%

17.1%

8.2%

5.3%

6.5%

37.5%

15.4%

13.5%

12.5%

3.8%

sport

igranje/druženje/šetnja sa prijateljima iliporodicom

video igrice

muzika

gledanje TV-a/filmova/serija

Omiljena aktivnost, prema obrazovanju oca

Faklultet ili više Srednja škola Osnovna škola

33%

39%

06%

06%

42%

20%

07%

04%

04%

40%

14%

13%

12%

05%

sport

igranje/druženje/šetnja sa prijateljima iliporodicom

video igrice

muzika

gledanje TV-a/filmova/serija

Omiljena aktivnost, prema obrazovanju majke

Faklultet ili više Srednja škola Osnovna škola

49

Učenici čije majke imaju fakultetsko obrazovanje u većem procentu kao omiljenu aktivnost preferiraju video igrice i aktivnosti vezane za muziku (preko 10%) u odnosu na ostale učenike, dok učenici čije majke imaju srednjoškolsko obrazovanje u najvećem procentu preferiraju sportske aktivnosti. Međutim, kako pokazuju rezultati Hi-kvadrat testa, uočene razlike nisu statistički značajne.

GRAFIKON 50

Učenici čiji očevi imaju fakultetsko obrazovanje najradije slušaju strani pop i r&b (oko 35%), kao i strani rok, hard rok ili metal (oko 15%), učenici čiji očevi imaju završenu osnovnu školu u najvećem procentu slušaju domaći i strani pop i r&b (25%), dok učenici čiji očevi imaju srednjoškolsko obrazovanje najradije slušaju domaći folk (preko 25%). Međutim, kako pokazuju rezultati Hi-kvadrat testa, uočene razlike nisu statistički značajne.

GRAFIKON 51

25.0%

25.0%

12.5%

25.0%

26.3%

12.0%

12.8%

22.6%

9.0%

6.8%

16.9%

7.0%

10.5%

36.6%

9.9%

14.0%







Omil jeni pevač/pevačica/grupa, prema obrazovanju oca

Falkultet ili više Srednja škola Osnovna škola

40.0%

20.0%

6.7%

20.0%

6.7%

26.9%

8.3%

13.0%

23.1%

9.3%

9.3%

16.7%

9.5%

10.5%

34.3%

10.0%

11.4%







Omil jeni pevač/pevačica/grupa,prema obrazovanju majke

Falkultet ili više Srednja škola Osnovna škola


50

Strani pop i r&b najradije slušaju (oko 35%) učenici čije majke imaju fakultetsko obrazovanje, kao i strani rok, hard rok ili metal (oko 10%). Domaći folk (40%) i domaći pop i r&b u najvećem procentu (20%) slušaju učenici čije majke imaju završenu osnovnu školu. Međutim, kako pokazuju rezultati Hi-kvadrat testa, uočene razlike nisu statistički značajne.

GRAFIKON 52

Sportske emisije na televiziji najradije gledaju učenici u našem uzorku čiji očevi imaju fakultetsko ili više obrazovanje (preko 75%), dok domaće serije najradije gledaju učenici čiji očevi imaju završeno srednjoškolsko obrazovanje (oko 40%). Muzičke emisije u najvećem procentu prate učenici čiji očevi imaju završenu osnovnu školu (preko 40%). Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (285,16)=46.702, p=0,004.

14.3%

14.3%

42.9%

28.6%

7.1%

38.6%

11.8%

3.1%

3.9%

23.1%

14.2%

9.4%

3.9%

6.6%

20.5%

9.3%

9.3%

11.9%

76.9%

17.9%

5.3%

5.4%



K V I Z



S P O R T


T A L K - S H O W


Omil jena emisi ja na televiz i j i , prema obrazovanju oca


51

GRAFIKON 53

Strane serije (preko 15%) i tematske emisije (7%) najradije gledaju učenici čije majke imaju fakultetsko ili više obrazovanje na televiziji u odnosu na ostale učenike. Domaće serije najradije gledaju učenici čije majke imaju završeno srednjoškolsko obrazovanje (oko 40%), dok su učenici čije majke imaju završenu osnovnu školu u našem uzorku oni koji u najvećem procentu prate muzičke emisije (oko 25%). Uočene razlike, međutim, nisu statistički značajne.

GRAFIKON 54

Najveći procenat učenika čiji očevi imaju završenu osnovnu školu voli da čita knjige avanturističkog sadržaja (preko 70%), učenici čiji očevi imaju srednjoškolsko obarzovanje u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike biraju drame ili istorijske knjige (oko 20%), dok učenici čiji očevi imaju završen fakultet ili više obrazovanje u najvećem procentu uživaju u komedijma i fantazijama u odnosu na ostale učenike. Međutim, kako pokazuju rezultati Hi-kvadrat testa, uočene razlike nisu statistički značajne.

38.5%

15.4%

23.1%

15.4%

7.7%

8.7%

36.9%

12.6%

3.9%

4.9%

2.9%

12.6%

8.7%

1.9%

6.5%

22.6%

10.2%

4.8%

10.2%

5.9%

17.7%

5.9%

7.0%



K V I Z



S P O R T


T A L K - S H O W


Omil jena emisi ja na televiz i j i , prema obrazovanju majke


71.4%

14.3%

38.4%

19.2%

12.8%

8.8%

28.9%

16.9%

21.7%

12.0%



F A N T A Z I J A

K O M E D I J A

Omil jena knj iga, prema obrazovanju oca



52

GRAFIKON 55

Najveći procenat učenika čije majke imaju završenu osnovnu školu voli da čita knjige avanturističkog sadržaja (preko 45%) i fantazije (oko 30%), dok učenici čije majke imaju srednjoškolsko obarzovanje u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike biraju drame ili istorijske knjige (oko 25%), dok učenici čije majke imaju završen fakultet ili više obrazovanje u najvećem procentu uživaju u komedijma (oko 10%) u odnosu na ostale učenike. Međutim, kako pokazuju rezultati Hi-kvadrat testa, uočene razlike nisu statistički značajne.

46.2%

7.7%

30.8%

7.7%

40.0%

25.6%

13.3%

7.8%

30.7%

15.1%

20.8%

10.4%



F A N T A Z I J A

K O M E D I J A

Omil jena knj iga, prema obrazovanju majke


53

GRAFIKON 56

70.0%

90.0%

70.0%

20.0%

100.0%

50.0%

70.0%

30.0%

10.0%

90.0%

70.0%

30.0%

30.0%

10.0%

80.0%

70.0%

30.0%

20.0%

50.0%

30.0%

50.0%

90.0%

50.0%

40.0%

53.8%

42.7%

35.1%

26.3%

87.1%

26.3%

66.7%

48.0%

18.1%

9.9%

71.9%

77.8%

37.4%

18.7%

8.2%

61.4%

77.8%

16.4%

26.5%

41.5%

22.8%

64.3%

84.8%

84.8%

62.6%

55.2%

52.4%

43.3%

26.3%

89.5%

28.6%

66.2%

55.7%

28.1%

13.9%

62.9%

81.4%

47.6%

19.5%

12.2%

67.5%

83.8%

17.7%

34.8%

50.5%

25.2%

64.8%

86.7%

86.2%

62.9%


P E V A N J E




P L E S




















Aktivnost i koje vole, prema obrazovanju oca



54

pevanje X2 (391,2)=10.409, p=0,005.

fotografisanje X2 (391,2)=6.393, p=0,041.

sviranje instrumenta X2 (391,2)=6.255, p=0,044.


TABELA 9

Najveći procenat učenika čiji očevi imaju završenu osnovnu školu uživa u pevanju, slušanju muzike, igranju igrica, igranju sa drugovima i drugaricama i fotografisanju u odnosu na ostale učenike. S druge strane oni najmanje uživaju u sviranju nekog instrumenta. Učenici čiji očevi imaju završen fakultet ili više obrazovanje u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike uživaju u gledanju klipova, čitanju knjiga, bavljenju sportskim aktivnostima i odlasku na sportske događaje.


55

GRAFIKON 57

58.8%

64.7%

47.1%

41.2%

82.4%

17.6%

64.7%

35.3%

11.8%

5.9%

70.6%

82.4%

47.1%

29.4%

5.9%

58.8%

70.6%

23.5%

11.8%

35.3%

23.5%

41.2%

76.5%

64.7%

52.9%

56.5%

50.7%

34.8%

24.6%

88.4%

22.5%

66.7%

51.4%

19.6%

8.7%

71.0%

77.5%

36.2%

15.9%

12.3%

65.9%

79.7%

19.0%

29.9%

44.9%

23.9%

63.8%

86.2%

84.1%

60.1%

55.6%

48.6%

43.2%

26.2%

89.9%

32.3%

66.5%

53.3%

25.3%

12.9%

64.6%

79.0%

45.9%

20.6%

11.3%

64.8%

82.9%

16.4%

31.9%

46.7%

24.9%

65.0%

85.7%

85.2%

66.1%


P E V A N J E




P L E S




















Aktivnost i koje vole, prema obrazovanju majke



56

Najveći procenat učenika čije majke imaju završenu osnovnu školu uživa u pevanju, fotografisanju, snimanju i gledanju klipova u odnosu na ostale učenike. Učenici čije majke imaju završen fakultet ili više obrazovanje u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike uživaju u slušanju muzike, bavljenju sportskim aktivnostima i odlascima na sportske događaje, te u bioskop. Međutim, rezultati Hi-kvadrat testa nisu pokazalii postojanje statističke značajnosti kada su u pitanju ove varijable.

GRAFIKON 58

Učenici čiji očevi imaju završen fakultet ili više obrazovanje kao omiljenu aktivnost u najvećem procentu navode bavljenje sportom (preko 20%), učenici čiji očevi imaju završenu osnovnu školu preferiraju igranje sa drugovima i drugaricama (10%), dok oni čiji očevi imaju srednjoškolsko obrazovanje naradije uživaju u muzici (oko 18%). Uočene razlike su i statistički značajne na nivou X2 (360,4)=131.166, p<0,001.

GRAFIKON 59

Učenici čije majke imaju završen fakultet ili više obrazovanje kao omiljenu aktivnost u najvećem procentu navode bavljenje sportom (oko 20%) i slušanje muzike (oko 15%) učenici čije majke imaju završenu osnovnu školu preferiraju slušanje muzike (25%), dok oni čiji očevi imaju srednjoškolsko obrazovanje najradije

10.0%

17.4%

21.3%

7.7%

13.3%

22.6%

7.2%

Slušanje muzike

Bavljenje sportom


Tri omiljene aktivnosti, prema obrazovanju oca


25.0%

12.5%

14.8%

23.8%

11.5%

15.4%

19.5%

6.2%

Slušanje muzike

Bavljenje sportom


Tri omiljene aktivnosti, prema obrazovanju majke


57

uživaju u sportskim aktivnostima (oko 25%). Međutim, rezultati Hi-kvadrat testa nisu pokazalii postojanje statističke značajnosti kada su u pitanju ove varijable.

GRAFIKON 60

Sportska (fudbal) X2 (381,2)=6.737, p=0,034.

Najveći procenat učenika čiji očevi imaju završenu osnovnu školu pohađa muzičku (40%) i likovnu sekciju (30%), dok ni jednan ne pohađa fudbalsku sportsku sekciju. Nju u najvećem procentu pohađaju učenici čiji su očevi završili faluktet ili više obrazovanje. Na osnovu Hi-kvadrat testa utvrđeno je da jedina statistički značajna razlika u distribuciji pohađanja sekcija prema obrazovanju oca postoji kada je u pitanju posećivanje sportska, fudbalska sekcija i to na nivou X2(381,2)=6.737, p=0,034.

40.0%

10.0%

30.0%

10.0%

10.0%

7.3%

23.0%

5.5%

16.4%

1.8%

1.2%

11.5%

10.9%

7.9%

4.2%

3.6%

7.3%

19.4%

3.9%

11.7%

1.5%

1.5%

4.4%

12.6%

7.3%

1.9%

2.4%

D R A M S K A



L I K O V N A


N O V I N A R S K A






Sekci je koje pohađaju - distr ibuci ja prema obrazovanju oca



58

GRAFIKON 61

Likovna sekcija X2 (400,2)=7.076, p=0,029.

Muzičku sekciju pohađa najveći procenat učenika čije majke imaju završenu osnovnu školu (40%). Učenici čije su majke završile srednju školu u najvećem procentu pohađaju likovnu sekciju (oko 20%) u odnosu na ostale učenike. Na osnovu Hi-kvadrat testa utvrđeno je da jedina statistički značajna razlika u distribuciji pohađanja sekcija prema obrazovanju majke postoji kada je u pitanju likovna sekcija i to na nivou X2 (400,2)=7.076, p=0,029.

5.9%

41.2%

5.9%

17.6%

5.9%

5.9%

5.9%

5.9%

5.3%

24.2%

2.3%

20.6%

0.8%

1.5%

10.6%

10.6%

8.3%

2.3%

3.0%

7.9%

20.6%

5.6%

10.7%

2.0%

2.4%

6.3%

12.3%

7.9%

3.2%

3.2%

D R A M S K A



L I K O V N A


N O V I N A R S K A






Sekci je koje pohađaju - distr ibuci ja prema obrazovanju majke


59

GRAFIKON 62

Sportski događaj X2 (327,2)= 17.386, p<0,001.

Učenici čiji očevi imaju završeno fakultetsko obrazovanje u najvećem procentu posećuju bioskop (preko 80%) u odnosu na ostale učenike. S druge strane, učenici čiji očevi imaju srednjoškolsko obrazovanje unjčešće obilaze sportske odgađaje (oko 70%) i izložbe (16%) u odnosu na ostale učenike.

Na osnovu Hi-kvadrat testa utvrđeno je da jedina statistički značajna razlika u distribuciji posećivanja kulturnih događaja prema obrazovanju oca postoji kada je u pitanju posećivanje sportskih fogađaja i to na nivou X2 (327,2)= 17.386, p<0,001.

GRAFIKON 63

40.0%

11.1%

14.3%

11.1%

22.2%

68.1%

3.1%

11.7%

26.5%

16.0%

71.3%

82.2%

5.0%

21.1%

28.5%

15.1%

53.8%

B I O S K O P



K O N C E R T

I Z L O Ž B A


Posećivanje kulturnih događaja samostalno i l i sa pr i jatel j ima - prema obrazovanju oca


50.0%

5.9%

11.8%

29.4%

17.6%

47.1%

58.1%

5.3%

9.9%

26.2%

20.6%

64.1%

84.6%

3.7%

20.7%

27.2%

13.6%

58.9%

B I O S K O P



K O N C E R T

I Z L O Ž B A


Posećivanje kulturnih događaja samostalno i l i sa pr i jatel j ima, prema obrazovanju majke



60

Pozorišna predstava X2 (390,2)=7.363, p=0,025.

Učenici čije majke imaju završeno fakultetsko obrazovanje u najvećem procentu posećuju bioskop (oko 85%) i pozorište (oko 20%) u odnosu na ostale učenike. S druge strane, učenici čije majke imaju srednjoškolsko obrazovanje najčešće obilaze sportske događaje (oko 65%) i izložbe (oko 20%) u odnosu na ostale učenike.

Na osnovu Hi-kvadrat testa utvrđeno je da jedina statistički značajna razlika u distribuciji posećivanja kulturnih događaja prema obrazovanju majke postoji kada je u pitanju posećivanje pozorišnih predstava i to na nivou X2 (390,2)=7.363, p=0,025.

61

III .3.5 Ukrštanja prema nivou džeparcu

GRAFIKON 64

X2 (476,24)=60.431, p<0,238.

Učenicima koji dnevno dobijaju do 100 dižeparca je u najvećem procentu omiljeni predmet je fizičko vaspitanje (preko 30%) u odnosu na ostale učenike, dok oni koji nemaju džeparac u najvećem procentu u odnosu na ostale biraju engleski jezik, matematiku i likovno kao omiljeni predmet (oko 10%). Uočene razlike, kao i razlike prikazane na grafikonu, međutim nisu statistički značajne.

24.2%

6.1%

12.1%

10.6%

4.5%

7.6%

10.6%

6.1%

10.6%

31.0%

7.1%

5.3%

7.1%

9.7%

7.1%

11.5%

4.4%

3.5%

21.5%

13.4%

8.7%

8.1%

7.6%

6.4%

6.4%

9.9%

2.9%

25.4%

12.7%

8.5%

8.5%

5.6%

5.6%

11.3%

8.5%

1.4%

27.8%

11.1%

9.3%

9.3%

7.4%

7.4%

1.9%

3.7%


B I O L O G I J A

L I K O V N O

M A T E M A T I K A


I S T O R I J A

H E M I J A

G E O G R A F I J A


Omil jeni predmet, prema vis ini džeparca

Više od 500 din Od 201-500 din Od 101-200 din Do 100 din Nema džeparac


62

GRAFIKON 65

Učenici koji nemaju džeparac kao omiljenu aktivnost u najvećem procentu navode gledanje TV-a, filmova ili serija, aktivnosti vezane za muziku (oko 13%) i igranje video igara (oko 15%). Oni učenici koji dobijaju od 200 do 500 dinara u najvećem procentu biraju igranje, druženje ili šetnju sa prijateljima ili članovima porodice (oko 25%), dok oni koji dobijaju od 100 do 200 dinara u najvećem procentu biraju aktivnosti vezane za muziku (oko 13%). Međutim, uočene razlike nisu statistički značajne mereno Hi-kvadrat testom.

GRAFIKON 66

38.2%

13.2%

16.2%

7.4%

7.4%

43.9%

14.9%

9.6%

6.1%

4.4%

42.5%

14.4%

7.5%

13.2%

4.0%

34.2%

24.7%

9.6%

5.5%

5.5%

28.6%

23.2%

16.1%

12.5%

12.5%

S P O R T



M U Z I K A


Omil jena akt ivnost , prema vis ini džeparca

Preko 500 din Od 201-500 din Od 101-200 din Do 100 din Nema džeparac

14.0%

8.0%

8.0%

30.0%

12.0%

24.0%

17.6%

11.0%

16.5%

29.…

5.5%

11.0%

24.3%

10.8%

8.1%

30.4%

9.5%

4.7%

25.0%

10.0%

11.7%

35.0%

5.0%

11.7%

23.3%

2.3%

25.6%

14.0%

14.0%

7.0%







Omil jeni pevač/pevačica/grupa,prema vis ini džeparca


63

Učenici koji nemaju džeparac u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike preferira strani rok, hard rok i metal muziku (oko 25%). S druge strane, učenici koji dobijaju više od 500 dinara dnevno preferiraju strani i domaći rep i hip-hop. Učenici koji dobijaju od 200 do 500 dinara dnevno u najvećem procentu preferiraju strani pop i r&b (35%). Međutim, uočene razlike nisu statistički značajne.

GRAFIKON 67

Učenici koji ne dobijaju džeparac u najveće, rocentu u odnosu na ostale učenike uživaju u stranim serijskim programima (oko 30%) i naučnim emisijama (oko 13%). Učenici koji donijaju od 200 do 500 dinara dnevno, u najvećem procentu u odnosu na ostale uživaju u domaćem serijskom prgramu (oko 30%). Uočene razlike, međutim, nisu statistički značajne.

6.8%

20.5%

9.1%

13.6%

2.3%

31.8%

4.5%

0.0%

9.1%

29.3%

18.2%

5.1%

12.1%

5.1%

3.0%

4.0%

25.0%

11.3%

6.5%

6.5%

16.1%

8.1%

99.7%

12.7%

30.9%

7.3%

7.3%

9.1%

3.6%

14.5%

5.5%

1.8%

8.3%

25.0%

8.3%

5.6%

5.6%

2.8%

22.2%

11.1%

5.6%



K V I Z



S P O R T


T A L K - S H O W


Omil jena emisi ja na televiz i j i , prema vis ini džeparca



64

GRAFIKON 68

Učenici koji ne dobijaju džeparac u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike uživaju u fantazijama (25%), dok oni koji dobijaju preko 500 dinara dnevno najviše uživaju u komedijama (oko 15%). Uočene razlike nisu statistički značajne.

22.9%

18.8%

25.0%

12.5%

42.4%

19.2%

14.1%

8.1%

38.7%

16.8%

18.2%

9.5%

27.1%

16.7%

22.9%

4.2%

34.1%

12.2%

14.9%

14.6%



F A N T A Z I J A

K O M E D I J A

Omil jena knj iga, prema vis ini džeparca


65

58.8%

45.6%

33.8%

20.6%

85.3%

32.4%

63.2%

61.8%

35.3%

13.2%

57.4%

76.5%

38.2%

17.6%

5.9%

50.0%

69.1%

16.2%

37.3%

42.6%

26.5%

52.9%

86.8%

75.0%

54.4%

57.0%

50.9%

30.7%

32.5%

89.5%

23.7%

67.5%

49.1%

17.5%

9.6%

66.7%

71.9%

41.2%

19.3%

12.3%

57.0%

76.3%

18.6%

28.1%

40.4%

28.9%

56.1%

81.6%

81.6%

53.5%

58.5%

48.9%

40.3%

26.9%

88.6%

29.5%

64.8%

51.7%

22.2%

15.4%

72.2%

84.7%

39.2%

21.6%

10.8%

65.7%

79.0%

15.9%

25.6%

44.9%

23.9%

65.9%

84.1%

83.5%

65.3%

63.0%

54.8%

52.8%

24.7%

89.0%

35.7%

65.8%

42.5%

19.2%

12.3%

63.0%

80.8%

50.7%

17.8%

15.1%

63.0%

83.6%

19.2%

39.7%

49.3%

24.7%

68.5%

94.5%

86.3%

67.1%

46.4%

57.1%

51.8%

32.1%

94.6%

13.7%

76.8%

50.0%

26.8%

8.9%

73.2%

69.8%

42.9%

14.3%

14.3%

80.4%

87.5%

23.6%

33.9%

60.7%

23.2%

64.3%

92.1%

76.8%

83.9%


P E V A N J E




P L E S




















Aktivnost i koje vole, prema vis ini džeparca


GRAFIKON 69

GRAFIKON 70


66

fotografisanje X2 (486,4)= 13.278, p=0,010.

gledanje klipova X2 (487,4)=9.766, p=0,045.

društvene mreže X2 (487,4)=14.420, p=0,006.

odlazak u tržni centar X2 (487,4)=18.076, p=0,001

TABELA 10

Učenici koji dnevno dobijaju najveći džeparac, preko 500 dinara, u najvećem procentu vole da odlaze u tržni centar, u bioskop (preko 80%) i na koncert (ok 60%). Takođe, oni u većem procentu uživaju u muzici, igranju igrica, pretraživanje sadržaja na internetu i sviranju instrumenta u odnosu na ostale učenike.


GRAFIKON 71

Učenici sa većim džeparcem u najvećem procentu uživaju u slušanju muzike, dok se učenici koji dobijaju od 100 do 200 dinara u najvećem procentu biraju spotske aktivnosti (oko 25%). Uočene razlike nisu statistički značajne.

3.2%

17.5%

9.5%

18.9%

19.8%

6.6%

14.9%

23.0%

6.8%

18.5%

20.0%

7.7%

22.4%

6.8%

10.2%

Slušanje muzike

Bavljenje sportom


Tri omiljene aktivnosti, prema visini džeparca


67

GRAFIKON 72

Učenici koji dobijaju najveći džeparac, preko 500dinara, u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike pohađaju sportsku, košarkašku sekciju (oko 17%). Učenici koji dobijaju od 200 do 500 dinara u najvećem procentu u odnosu na ostale učenike pohađaju muzičku sekciju, odnosno hor (oko 30%) i likovnu sekciju (oko 20%). Međutim, uočene razlike, kao i one prikazane na grafikonu, mereno Hi-kvadrat testom, nisu statistički značajne.

7.7%

13.8%

3.1%

13.8%

3.1%

1.5%

7.7%

7.7%

4.6%

1.5%

1.5%

5.3%

26.3%

1.8%

15.8%

1.8%

2.7%

7.0%

8.0%

10.5%

2.6%

3.5%

6.5%

20.7%

5.9%

14.8%

2.4%

3.0%

8.3%

9.5%

7.1%

3.6%

4.1%

7.0%

28.2%

4.2%

18.3%

1.4%

0.0%

5.6%

12.7%

7.0%

2.8%

7.4%

16.7%

5.6%

7.5%

3.7%

1.9%

11.1%

16.7%

3.7%

3.7%

3.7%

D R A M S K A



L I K O V N A


N O V I N A R S K A






Sekci je koje pohađaju -distr ibuci ja prema vis ini džeparca



68

GRAFIKON 73

Bioskop X2 (466,4)=23.493, p<0,001.

Izložba X2 (457,4)=10.690, p=0,030.

TABELA 11

Učenici koji dobijaju džeparac uznad 100 dinara češće posećuju bioskop u odnosu na učenike koji dobiju manje od 100 dinara dnevno ili ne dobijaju džeparac uopšte. Izložbe, koncerte, sportske događaje i pozorišne predstave najčešće posećuju učenici koji dobijaju od 200 do 500 dinara džeparca dnevno.


60.3%

4.4%

10.3%

13.2%

11.8%

48.5%

60.2%

2.8%

15.1%

28.6%

12.3%

54.2%

81.0%

1.8%

16.6%

25.5%

12.8%

57.8%

73.9%

5.9%

23.5%

33.8%

27.9%

67.6%

84.9%

7.8%

15.7%

31.4%

15.1%

60.8%

B I O S K O P



K O N C E R T

I Z L O Ž B A


Posećivanje kulturnih događaja samostalno i l i sa pr i jatel j ima - distr ibuci ja prema uspehu


69

IV ZAKLJUČAK Ovim istraživanjem o kulturnoj participaciji dece ušlo se u spektar aktivnosti kojima se deca bave u slobodno vreme, a koje pored strukturiranih kulturnih događanja obuhvataju i kreativnost, i zabavu, i igru, i druženje. Posmatrane kategorije stavljene su u kontekst i poređene prema podacima o polu, uzrastu, uspehu i porodičnoj situaciji deteta (obrazovanju roditelja, visini džeparca). Dobijeni nalazi pokazuju određene statistički značajne razlike, u velikom broju ukrštanja, a koje se odnose na interesovanja, ukuse i navike kada je u pitanju kulturni život učenika i učenica. Neki od ključnih zaključaka (ali i pitanja) u vezi kulturne participacije i, generalno, slobodnog vremena dece od 5. do 8. razreda, moraju se posmatrati u svetlu nalaza da deca ovih uzrasta, tokom radnog dana, više od 8 sati provedu u školi i u izvršavanju obaveza za školu (učenje, domaći zadaci).

Omiljeni predmet i devojčicama i dečacima je fizičko; dok devojčice nešto češće vole biologiju i likovno od dečaka, dečaci češće biraju kao omiljene predmete matematiku, istoriju i geografiju od devojčica. Kada je reč o sekcijama, devojčice češće idu na hor od dečaka, dok su dečaci u većem procentu od devojčica učlanjeni u filmsku/foto/video sekciju.

Pored porodice, škola ima najvažniju ulogu u negovanju kulturnih potreba, stvaranju interesovanja i navika kod dece. Većina dece iz našeg uzorka nije ni jednom bila na izložbi (u galeriji, muzeju), na koncertu, u pozorištu ili na lutkarskoj predstavi tokom 2018. godine. Ovakav nalaz je podudaran kada je reč o odlasku na ova kulturna događanja i sa roditeljima, i sa školom, i samostalno/sa drugovima i drugaricama. Najčešće posećivana događanja s roditeljima su bila sportska dešavanja, dok su sa školom najčešće išli u bioskop, a samostalno i u društvu vršnjaka posećivali su sportske događaje i bioskop češće od ostalih događanja. Devojčice češće od dečaka samostalno ili s prijateljima posećuju sva ispitivana kulturna događanja. Ovakvi nalazi potvrđuju neke od početnih pretpostavki, posebno u domenu neophodnosti jačanja saradnje škola i ustanova kulture, čime bi se u dugoročno uticalo na povećanje dečjeg učešća u strukturisanim kulturnim aktivnostima.

Ključni razlog zbog kojeg koji deca navode da biraju omiljene aktivnosti jeste zato što ih opuštaju i daju im osećaj slobode. Omiljene aktivnosti u slobodno vreme deci iz našeg uzorka su slušanje muzike, bavljenje sportom, igra i druženje. U igranju video igrica i na telefonu (društvenim mrežama) provode gotovo 3 sata dnevno. Pored omiljenih aktivnosti, deca vole vole odlazak u bioskop i gledanje klipova, a takođe i odlaske u tržne centre i razmenjivanje poruka i fotografija preko društvenih mreža; polovina i nešto više dece vole da pevaju i crtaju/slikaju, a najmanje vole da recituju i komponuju. Pri odabiru aktivnosti koje vole, devojčice u daleko većem procentu vole neku od kreativnih i umetničkih aktivnosti od dečaka koji, u odnosu na njih, više biraju aktivnosti kao što su bavljenje sportom i igranje video igrica.

Muzika koju slušaju je žanrovski veoma raznovrsna, a najviše vole strani pop ili r&b i domaću folk muziku. Osmaci u većem broju od ostalih učenika biraju omiljenog muzičkog izvođača/grupu iz oblasti domaće folk muzike; šestacima je zanimljiviji rok/hard rok/metal nego ostalim učenicima, dok su strani pop i R&B više omiljeni sedmacima i petacima nego učenicima 6. i 8. razreda.

Deca tokom radnog dana najmanje vremena provode u čitanju za sopstveno zadovoljstvo. Omiljene knjige, u odnosu na đake ostalih razreda, petacima su iz žanra avanturističkih, šestacima iz žanra komedije i fantastike, a sedmacima drame/istorijske.

Radnim danom, deca u proseku provedu nešto više od 1.5 sati gledajući televiziju, a preferiraju domaće i strane serije.

Oko 13% dece koja su učestvovala u anketi u ovom trenutku još uvek ne zna šta bi želeli da budu kad porastu, a najveći broj njihovih vršnjaka koji su se izjasnili na pitanje o zanimanju, želeli bi da se bave nekom


70

od profesija u oblasti sporta, nekim od zanimanja u sferi IT-a (programeri, eventualno gejmeri), prosvete (vaspitači, nastavnici) i zdravstva (lekari, specijalisti).

Gorenavedeno samo su neki od nalaza ankete, kojom su potvrđene i neke od početnih pretpostavki našeg istraživanja: tokom radnog dana, deca su veoma opterećena školskim obavezama; učenici osnovnih škola učestvuju u šarenolikom spektru zabavnih i kulturnih sadržaja, pri čemu veoma retko posećuju kulturna događanja; nadalje, deci strukturisani kulturni događaji nisu zanimljivi u meri u kojoj su to sportske ili zabavne aktivnosti koje su im široko dostupne. Igra i druženje s vršnjacima za populaciju ovog uzrasta veoma su važan način provođenja slobodnog vremena.

Ovim pilot istraživanjem dobijen je fundus podataka koji mogu biti od izuzetnog značaja kako pri formulaciji kulturnih, tako i obrazovnih politika, posebno u (lokalnom) kontekstu formulacije mehanizama i instrumenata kojima bi se od najranijeg uzrasta uticalo na dostupnost i ponudu sadržaja, stvaranje navika, i, generalno, na pozitivne uticaje u oblikovanju kulturnog života dece i mladih, a time i buduće odrasle publike.

Documents

Kultura, umetnost, deca - WordPress.com...KULTURA, UMETNOST, DECA -IZ DEČJEG UGLA 2 SADRŽAJ I PREDGOVOR 3 II UVOD 4 II.1 Neka promišljanja u osnovi istraživanja 4 II.2 Ciljevi