KRIVINA DJELA PROTIV USTAVNOG UREENJA I BEZBJEDNOSTI REPUBLIKE CRNE GORE 1. Ugroavanje nezavisnostiOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo ugroavanje nezavisnosti postoji kad neko na protivustavan nain pokua da dovede Crnu Goru u poloaj potinjenosti ili zavisnosti prema nekoj drugoj dravi.Objekt krivinopravne zatite je nezavisnost Crne Gore kao suverene drave tj pravo da slobodno i samostalno regulie svoje unutranje i spoljne odnose.Radnja krivinog djela je odreena kao pokuaj pod kojim treba razumjeti svaku djelatnost upravljenu na dovoenje Crne Gore u poloaj potinjenosti ili zavisnosti prema nekoj dravi.Drava koja se nalazi u poloaju potinjenosti nije suverena u odluivanju, tako da za sve znaajnije odluke iz oblasti unutranje i spoljne politike donosi pod velikim uticajem druge drave.Poloaj zavisnosti postoji kad je pravo jedne drave da samostalno odluuje ogranieno od druge drave i moe se odnositi na ekonomsku, vojnu, politiku ili drugu zavisnost.Za postojanje ovog djela potrebno je da se pokuaj dovoenja u poloaj zavisnosti ili potinjenosti vri na protivustavan nain, mada unoenje ovog obiljeja nije sasvim jasno jer iz toga proizilazi da se Ustavom moe dozvoliti ovakvo ponaanje to ne odgovara stvarnosti.Djelo je svreno preduzimanjem djelatnosti koja je upravljena na dovoenje Crne Gore u poloaj potinjenosti ili zavisnosti prema drugoj dravi.Pokuaj djela nije mogu, jer je pokuajem djelo ve svreno.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Tei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju da je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo kao i udruivanje radi vrenja ovog djela.

2. Priznavanje kapitulacije ili okupacijeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Ovo krivino djelo postoji kad graanin Crne Gore potpie ili prizna kapitulaciju ili prihvati ili prizna okupaciju Crne Gore ili pojedinog njenog dijela.Radnja izvrenja su potpisivanje, priznavanje ili prihvatanje kapitulacije ili okjupacije.Kapitulacijaje sporazum, odnosno in kojim tokomrataili slinog oruanog sukobadravaili vea vojnaformacija pristaje na prestanak oruanog otpora, odnosnopredajuteritorije, ljudstva ili opreme neprijateljskoj dravi, vojsci ili paravojnoj formaciji.Okupacijapredstavlja zauzimanje i kontrolu dijela ili cijelokupneteritorijejedne zemlje od strane oruanih snaga druge zemlje.Okupator samo faktiki raspolae sa okupiranom teritorijom ali ne moe pravno raspolagati sa njom.Kapitulacija i okupacija nijesu pravno mogua stanja u naoj zemlji jer Ustav nikome ne daje pravo da ih prizna ili prihvati. Rije je samo o moguim faktikim situacijama.Djelo je svreno kad je potpisan akt o kapitulaciji odnosno kad su kapitualcija ili okupacija priznati ili prihvaeni.Pokuaj djela nije mogu.Izvrilac djela moe biti samo ono lice koje je nosilac znaajnije dravne funkcije, tako da njegovo potpisivanje akta o kapitulaciji, odnosno priznavanje kapitulacije ili okupacije ima neki znaaj za onoga u iju korist se vri.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo kao i udruivanje radi vrenja ovog djela.

3. Ugroavanje teritorijalne cjelineOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo ugroavanje teritorijalne cjeline postoji kad neko silom ili na drugi protivustavan nain pokua da otcijepi neki dio teritorije Crne Gore ili da dio te teritorije pripoji drugoj dravi.Radnja krivinog djela je odreena kao pokuaj pod kojim treba razumjeti svaku djelatnost upravljenu na povredu teritorijalnog integriteta.Radnja krivinog djela je upravljena na otcijepljenje nekog dijela teritorije CG upotrebom sile ili drugim protivustavnim putem. Po pravilu djelatnost uinioca je upravljena na otcijepljenje dijela teritorijue upotrebom oruja ili nasilja ili prijetnjom upotrebe nasilja.Po Ustavu CG teritorija CG je jedinstvena i neotuiva i protivustavnost znai mijenjanje granica protivno odredbama Ustava CG. Djelo je svreno preduzimanjem svake djelatnosti koja se smatra pokuajem otcjepljenja, silom ili protivustavnim putem, nekog dijela teritorije CG.Posljedica djela je apstraktna opasnost za teritorijalnu cjelinu CG i ona je ostvarena preduzimanjem same radnje krivinog djela tako da pokuaj nije mogu.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Tei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju ako je djelo imalo za posljedicu smrt jednog ili vie lica ili je izazvalo opasnost za ivot ljudi ili je praeno tekim nasiljima ili velikim razaranjima ili je dovelo do ugroavanja bezbjednosti ekonomske ili vojne snage zemlje; ako je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba, ako je pri izvrenju djela uinilac sa umiljajem liio ivota jedno ili vie lica.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo kao i udruivanje radi vrenja ovog djela.

4. Napad na ustavno ureenjeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo napad na ustavno ureenje postoji kad neko silom ili prijetnjom upotrebe sile pokua da promijeni ustavno ureenje Crne Gore.Objekt krivinopravne zatite je ustavno ureenje CG. Pod tim se podrazumjeva sistem organizovanja vlasti u zemlji, njegova organizacija, nadlenost, funkcionisanje i dr. Neke od osnovnih obiljeja ustavnog ureenja CG su da je Crna Gora je nezavisna i suverena drava, republikanskog oblika vladavine.Crna Gora je graanska, demokratska, ekoloka i drava socijalne pravde, zasnovana na vladavini prava.Vlast je ureena po naelu podjele vlasti na: zakonodavnu, izvrnu i sudsku.Radnja krivinog djela je odreena kao pokuaj pod kojim treba razumjeti svaku djelatnost upravljenu na nasilnu promjenu ustavom utvrenog ureenja Crne Gore.Promjena znai zamjenu postoijeeg dravnog ureenja nekim drugim.Za ovo djelo je neophodno da se napad na ustavno ureenje vri upotrebom sile ili prijetnjom da e se sila upotrijebiti.Posljedica djela je apstraktna opasnost za ustavno ureenje tako da je djelo svreno samim preduzimanjem radnje izvrenja, odnosno nasilnim pokuajem njegove promjene.Pokuaj ovog djela nije mogu, jer predstavlja radnju izvrenja.Izvrilac ovog djela moe biti svako lice ali priroda djela ukazuje da njegovo izvrenje znai organizovano djelovanje vie lica.Za krivicu je potreban umiljaj.Tei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju ako je djelo imalo za posljedicu smrt jednog ili vie lica ili je izazvalo opasnost za ivot ljudi ili je praeno tekim nasiljima ili velikim razaranjima ili je dovelo do ugroavanja bezbjednosti ekonomske ili vojne snage zemlje; ako je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba, ako je pri izvrenju djela uinilac sa umiljajem liio ivota jedno ili vie lica.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo kao i udruivanje radi vrenja ovog djela.

5. Svrgavanje najviih dravnih organaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo svrgavanje najviih dravnih organa postoji kad neko silom ili prijetnjom upotrebe sile pokua da svrgne neki od najviih dravnih organa Crne Gore ili predstavnika tih organa.Objekat krivinopravne zatite su najvii dravni organi u Crnoj Gori kao to su Predsjednik CG, Skuptina CG, Vlada CG a kad je rije o predtsvnicima tih organa to bi bili predsjednik Skuptine i predsjednik Vlade.Radnja krivinog djela je odreena kao pokuaj pod kojim treba razumjeti svaku djelatnost upravljenu na prinudno (upoterbom sile i priijetnje) svrgavanje nekih od najviih dravnih organa ili predstavnika tih organa.Pod svrgavanjem treba razumjeti preduzimanje takve djelatnosti koja je usmjerena na potpuno onemoguavanje ili znatno oteavanje rada ovih organa odnosno njihovih predstavnika u ostavrivanju ustavnih i zakonskih ovlaenja. Na primer kad se upotrebom prinude raspusti skuptina, kad se zaposjednu prostorije u kojima rade i sl.Posljedica ovog djela je apstraktrna opasnost za zakonito funkcionisanje najviih dravnih organa ili njihovih predstavnika a time i za ustavno ureenje zemlje.Pokuaj ovog djela nije mogu, jer predstavlja radnju izvrenja.Izvrilac ovog djela moe biti svako lice ali priroda djela ukazuje da njegovo izvrenje znai organizovano djelovanje vie lica.Za krivicu je potreban umiljaj.Tei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju ako je djelo imalo za posljedicu smrt jednog ili vie lica ili je izazvalo opasnost za ivot ljudi ili je praeno tekim nasiljima ili velikim razaranjima ili je dovelo do ugroavanja bezbjednosti ekonomske ili vojne snage zemlje; ako je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba, ako je pri izvrenju djela uinilac sa umiljajem liio ivota jedno ili vie lica.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo kao i udruivanje radi vrenja ovog djela.

6. Pozivanje na nasilnu promjenu ustavnog ureenjaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Predvieno je nekoliko oblika ovog djela.Osnovni oblik postoji kad neko u namjeri ugroavanja ustavnog ureenja ili bezbjednosti Crne Gore poziva ili podstie da se silom promijeni njeno ustavno ureenje, svrgnu najvii dravni organi ili predstavnici tih organa.Radnja krivinog djela je pozivanje ili pdsticanje na djelatnosti upravljene protiv bezbjednosti ili ustavnog ureenja CG.Pozivanje je stvaranje kod drugog odluke da preduzima odreene djelatnosti i najee se vri nagovaranjem, ubjeivanjem i sl.Podsticanje je podravanje i daje uvrivanje neije odluke koja je kod tog lica ve postojala. Za postojanje ovog djela pozivanje ili podsticanje treba da se vri prema graanima ili grupi graana a ne prema pojedincu.Pozivanje ili podsticanje treba da se odnosi na nasilnu promjenu ustavnog ureenja, svrgavanje najviih dravnih organa i predstavnika tih organa.Pozivanje ili podsticanje treba da se vri u namjeri ugroavanja bezbjednosti ili ustavnog ureenja CG.Djelo je svreno preduzimanjem one djelatnosti koja se moe smatrati pozivanjem ili podsticanjem na nasilnu promjenu ustavnog ureenja, odnosno svrgavanju najviih dravnih organa ili predstavnika tih organa. Nije neophodno da je kod graana formirana odluka odnosno da su oni preduzeli neku djelatnost usmjerenu na nasilnu promjenu ustavnog ureenja.Posljedica djela je apstraktna opasnost za ureenje zemlje.Pokuaj ovog djela nije mogu.Za krivicu je potreban direktan umiljaj.Tei oblik ovog djela postoji kad se pozivanje na nasilnu promjenu ustavnog ureenja vri uz pomo iz inostranstva.Posebni oblici ovog djela postoje kad neko u namjeri rasturanja: izrauje ili umnoava materijal koji je po svom sadraju takav da poziva ili podstie na vrenje ovog krivinog djela ili upuuje ili prebacuje na teritoriju CG takav materijal ili dri veu koliinu tog materijala u namjeri da ga on ili neko drugi rastura.Djelo je svreno samom izradom ili umnovanjem odnosno upuivanjem ili prebacivanjem i nije neophodno da se realizovala namjera rasturanja ovakvog materijala.Posljedica djela je apstraktna opasnost za bezbejdnost i ustavno ureenje CG a ona je ostavrena samim poreduzimanjem radnje izvrenja.Za krivicu je potreban umiljaj.Tei oblici ovog djela koji su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju da je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo.

7. Ubistvo najviih predstavnika dravne zajednice i drava lanicaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo postoji kad neko u namjeri ugroavanja ustavnog ureenja ili bezbjednosti Crne Gore lii ivota predsjednika CG, predsjednika Skuptine CG, predsjednika Vlade CG, predsjednika Vrhovnog suda CG, predsjednika Ustavnog suda CG ili Dravnog tuioca CG.Ovo krivino djelo ima tri karakteristina obiljeja: liavanje ivota drugog lica, svojstvo pasivnog subjekta i namjera sa kojim se djelo vri.Radnja izvrenja je svaka djelatnost upravljena na liavanje ivota drugog lica.Pasivni subjekt je samo lice koje vri visoke dravne funkcije i zakonik navodi predsjednika CG, predsjednika Skuptine CG, predsjednika Vlade CG, predsjednika Vrhovnog suda CG, predsjednika Ustavnog suda CG ili Dravnog tuioca CG.Liavanje ivota treba da se vri u namjeri ugroavanja ustavnog ureenja ili bezbjednosti CG.Krivino djelo je svreno liavanjem ivota nekog od navedenih lica sa namjerom ugroavanja ustavnog ureenja ili bezbjednosti CG.Mogu je i pokuaj ovog djela koji je kanjiv.U pogledu vinosti mogu je samo direktan umiljaj.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo kao i udruivanje radi vrenja ovog djela.

8. Oruana pobunaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo postoji kad neko uestvuje u oruanoj pobuni koja je upravljena na ugroavanje ustavnog ureenja, bezbjednosti ili teritorijalne cjeline Crne Gore.Pod oruanom pobunom podrazumjeva se organizovana akcija individualno neodreenog broja lica. Uesnici pobune su naoruani i pobuna je uvijek usmjerena na nasilno ostvarenje nekih ciljeva.Radnja krivinog djela je uestvovanje u oruanoj pobuni. Uestvovanje znai sudjelovanje u djelatnostima koje se preduzimaju u okviru oruane pobune.Oruana pobuna treba da je upravljena protiv ugroavanja ustavnog ureenja CG. To znai da je cilj pobune ruenje odnosno nasilna promjena postojeeg ustavnog ureenja odnosno ugroavanje bezbjednosti CG.Izvrilac djela moe biti uesnik u oruanoj pobuni ili u teem obliku organizator ili kolovoa oruane pobune.Djelo je svreno uestvovanjem u oruanoj pobuni.Pokuaj djela nije mogu.Djelo se moe izvriti samo sa umiljajemTei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju ako je djelo imalo za posljedicu smrt jednog ili vie lica ili je izazvalo opasnost za ivot ljudi ili je praeno tekim nasiljima ili velikim razaranjima; ako je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba, ako je pri izvrenju djela uinilac sa umiljajem liio ivota jedno ili vie lica.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo.

9. TerorizamOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo postoji kad neko u namjeri ugroavanja ustavnog ureenja ili bezbjednosti Crne Gore izazove eksploziju ili poar ili preduzme druge opteopasne radnje ili izvri otmicu nekog lica ili drugi akt nasilja ili prijeti preduzimanjem kakve opteopasne radnje ili upotrebom nuklearnog, hemijskog, bakteriolokog ili drugog opteopasnog sredstva ime moe da izazove osjeanje straha ili nesigurnosti kod graana.Terorizamjesmiljenaupotrebanezakonitognasiljaili prijetnje nezakonitim nasiljem radi usaivanja straha, s namjerom prisiljavanja ili zastraivanja vlasti ili drutva kako bi se postigli ciljevi koji su uoptenopolitiki,vjerskiiliideoloki.Radi se o namjeravanoj upotrebi sile, a terorizamse koristi kao nain borbe za ostvarenje pomenutih ciljeva.Radnja izvrenja je preduzimanje neke opte opasne radnje ili akta nasilja odnsono prijetnja da e se preduzeti neke opte opasne radnje.Kao takve radnje zakonik navodi izazivanje eksplozije ili poara ali to mogu biti i druge opte opasne radnje. Ruenje ili oteenje odreenih objekata rakoe predstavlja akt nasilja.Posljedica djela je mogunost ostvarenja osjeanja line nesigurnosti ili straha kod graana. Preko ove posljedice ostavruje se jo jedna posljedica koja je karakteristina za krivina djela ove grupe a to je ugroavanje ustavnog ureenja ili bezbjednosti CG.Za postojanje djela, dakle, treba da postoji namjera ugroavanja ustavnog ureenja ili bezbjednosti CG.Krivino djelo je svreno preduzimanjem opteopasne radnje ili kata nasilja ili samom prijetnjom preduzimanjem nasilja.Mogu je i pokuaj djela.Izvrilac djela moe biti svako lice a u pogledu vinosti potreban je direktni umiljaj uz postojanje navedene namjere.Tei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju ako je djelo imalo za posljedicu smrt jednog ili vie lica ili je izazvalo opasnost za ivot ljudi ili je praeno tekim nasiljima ili velikim razaranjima ili je dovelo do ugroavanja bezbjednosti ekonomske ili vojne snage zemlje; ako je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba, ako je pri izvrenju djela uinilac sa umiljajem liio ivota jedno ili vie lica.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo.

10. DiverzijaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo postoji kad neko u namjeri ugroavanja ustavnog ureenja ili bezbjednosti Crne Gore ruenjem, paljenjem ili na drugi nain uniti ili oteti industrijski, poljoprivredni ili drugi privredni objekat, saobraajno sredstvo, branu, skladite, zgradu ili kakav drugi objekat koji ima vei znaaj za bezbjednost ili snabdijevanje graana ili za privredu ili za funkcionisanje javnih slubi.Krivino djelo diverzije moe se izvriti ruenjem, paljenjem, unitavanjem ili oteenjem navedenih objekata. Bitan uslov za postojanje ovog krivinog djela je da je ono uinjeno u namjeri ugroavanja ustavnog ureenja ili bezbjednosti CG, to u postupku razjanjavanja i dokazivanja treba i utvrditi jer, u suprotnom, nee postojati ovo krivino djelo.Pod radnjom ruenja podrazumjeva se upotreba neke mehanike sile za unitenje ili oteenje odreenih objekata, dok se pod radnjom paljenja smatra dovoenje pojedinih objekata u vezu sa vatrom i njihovo djelimino ili potpuno unitenje sagorjevanjem.Imajui u vidu razne objekte napada i njima prilagoene radnje izvrenja, moe se govoriti o ekonomskoj, vojnoj i politikoj diverziji, a cilj je uvek napad na postojei drutveno politiki sistem i ugroavanje bezbednosti. Akt izvrenja diverzije podrazumjeva visok stepen spremnosti i organizovanosti uinilaca kao i organizacije koja stoji iza njih.Za izvrenje diverzije upotrebljavaju se razna sredstva: minsko eksplozivna, eksplozivi u vrstom plastinom i tenom obliku, kao i bombe velike razorne moi.Predmet unitenja ili oteenja moe biti objekt koji je vaan za privredu i ivot graana.Djelo je svreno kad je neki vaan objekt uniten ili oteen.Mogu je i pokuaj ovog djela.U pogledu vinosti potreban je umiljaj i to direktan.Tei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju ako je djelo imalo za posljedicu smrt jednog ili vie lica ili je izazvalo opasnost za ivot ljudi ili je praeno tekim nasiljima ili velikim razaranjima; ako je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba, ako je pri izvrenju djela uinilac sa umiljajem liio ivota jedno ili vie lica.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo.

11. SabotaaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo sabotae izvrava se na prikriven, podmukao ili drugi slian nain, od strane lica u vrenju svoje slubene dunosti ili radne obaveze, usled ega je prouzrokovana teta za dravni organ ili pravno lice u kojem radi, ili za drugi dravni organ ili pravno lice koja prelazi iznos od 15.000 eura, s tim to mora da postoji namera ugroavanja ustavnog uredjenja ili bezbednosti CG.Sabotau posebno karakterie nain njenog izvrenja: prikriven, podmukao ili drugi slian nain, dok se radnja moe sastojati u aktivnom injenju ili u neinjenju, tj. U proputanju i nevrenju potpuno ili djelimino svoje radne obaveze. Uinilac svoju kriminalnu sabotersku djelatnost radi na podmukao nain, kako niko ne bi posumnjao da on ne izvrava ili loe izvrava svoje radne obaveze, kao i da se nastala teta ne bi mogla dovesti u uzronu vezu sa vrenjem njegove radne obaveze, ve da je to posljedica vie sile, kratkog spoja i niza drugih okolnosti.Objekti napadasu predzea, dravni organi, ustanove i druge razne organizacije, s tim to se najee napadaju sredstva za proizvodnju, repromaterijal i gotovi proizvodi. Saboteri to rade organizovano, planski i podmuklo, tako da svaki kvar ili oteenje pojedinano, u mnogim sluajevima, ne predstavlja veu tetu.Posljedica djela je prouzrokavanje tete preko 15.000 eura za dravni organ ili drugu organizaciju.Prouzrokovanje tete treba da se vri u namjeri ugroavanja ustavnog ureenja ili bezbjednosti CG.Djelo je svreno kad je prouzrokovana teta za ravni organ ili organizaciju.Mogu je i pokuaj djela.Izvrilac djela moe biti ono lice koje vri slubene dunosti ili radne obaveze.Za krivicu je potreban direktni umiljaj.Tei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju ako je djelo imalo za posljedicu smrt jednog ili vie lica ili je izazvalo opasnost za ivot ljudi ili je praeno tekim nasiljima ili velikim razaranjima; ako je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba, ako je pri izvrenju djela uinilac sa umiljajem liio ivota jedno ili vie lica.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo.

12. pijunaaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Pod pijunaom se podrazumjeva odavanje poverljivih podataka ili dokumenata stranoj dravi, stranoj organizaciji ili licima koja im slue.Osnovni oblik ovog krivinog djela se sastoji u saoptavanju, predaji ili injenju dostupnim na drugi nain podataka ili dokumenata koji predstavljaju vojne, ekonomske ili slubene tajne stranoj dravi, stranoj organizaciji ili licu koje im slui.Poseban oblik postoji kad neko pribavlja tajne podatke ili dokumente u namjeri da ih saopti ili preda stranoj dravi, stranoj organizaciji ili licu koje im slui.Radnja krivinog djela je alternativno odreena i moe se sastojati u saoptavanju, predaji ili injenju dostupnim na drugi nain tajnih podataka ili dokumenata ili u njihovom pribavljanju radi saoptavanja.Podaci ili dokumenta koji su predmet pijunae treba da su tajne prirode i da se odnose na vojna, ekonomska ili slubena pitanja. Tajnim se smatraju oni vojni, ekonomski ili slubeni podaci ili dokumenti koji su zakonom, drugim propisom ili odlukom nadlenog organa donesenim na osnovu zakona proglaeni tajnim, kao i podaci i dokumenti koji su dostupni samo odreenom krugu lica, a ije bi odavanje prouzrokovalo ili bi moglo da prouzrokuje tetne posljedice za bezbjednost, odbranu ili za politike, vojne ili ekonomske interese zemlje. Krivino djelo pijunae je svreno kad su tajni podaci saopteni, predati ili uinjeni dostupnim starnoj dravi, organizaciji ili licu koje im slui ili kad su pribavljeni u toj namjeri.Posljedica za sve oblike pijunae je ugroavanje unutranje i spoljne bezbjednosti nae zemlje.Mogu je i pokuaj ovog djela (osim kod pribavljanja)Izvrilac moe biti svako lice a djelo se moe izvriti samo sa umiljajem.Posebni oblici pijunae postoje u sljedeim sluajevima: Kad neko za stranu dravu ili organizaciju stvara obavjetajnu slubu u Crnoj Gori ili njom rukovodi. Pod ovim se podrazumjeva organizovanje za stranu dravu ili stranu organizaciju pijunske mree na teritoriji nae drave ili rukovoenje ovom slubom. Kad neko stupi u stranu obavjetajnu slubu, prikuplja za nju podatke ili na drugi nain pomae njen rad. Tei oblik postoji ako su usljed izvrenja ovog djela nastupile teke posljedice za bezbjednost, ekonomsku ili vojnu mo zemlje.Tei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju da je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba.Pripremanje ovog krivinog djela je inkriminisano kao posebno krivino djelo.

13. Odavanje dravne tajneOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Dravnom tajnom smatraju se podaci ili dokumenti koji su zakonom, drugim propisom ili odlukom nadlenog organa donesenim na osnovu zakona proglaeni dravnom tajnom i ije bi odavanje prouzrokovalo ili bi moglo da prouzrokuje tetne posljedice za bezbjednost, odbranu ili za politike, vojne ili ekonomske interese Crne Gore.Krivino djelo postoji kad neko neovlaeno nepozvanom licu saopti, preda ili uini dostupnim podatke ili dokumente koji su mu povjereni ili do kojih je na drugi nain doao, a koji predstavljaju dravnu tajnu.Radnja krivinog djela je alternativno odreena i moe se sastojati u saoptavanju, predaji ili injenju dostupnim na drugi nain tajnih podataka ili dokumenata koji predstavljaju dravnu tajnu.Dravna tajna treba da je saoptena, predata ili uinjena dostupnom neovlaeno i nepozvanom licu. Ukoliko je predata ili saoptena stranoj dravi oi organizaciji odnosno licu koje im slui radie se o krivinom djelu pijunaa.Zakonik iskljuuje iz pojma dravne tajne podatke ili dokumenta koji su upravljeni na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Krivino dejlo je svreno kad su podaci ili dokumenta kojii preestvaljaju dravnu tajnu saopteni, predati ili uinjeni dostupnim nepozvanom licu.Izvrilac moe biti svako lice bez obzira da li su mu takvi podaci povjereni li je do njih sluajno doao.Djelo se moe izvriti i sa umiljajem i iz nehata.Poseban oblik ovog djela postoji ako je djelo izvreno za vrijeme neposredne ratne opasnosti, ratnog stanja, oruanog sukoba ili vanrednog stanja ili je dovelo do ugroavanja bezbjednosti, ekonomske ili vojne snage Crne Gore.Podaci ili dokumenta koji su predmet djela su takvog znaaja da je njihovo odavanje imali ili je moglo imati tetne posljedice za politike, ekonomske ilio vojne interese zemlje.

14. Izazivanje nacionalne, rasne i vjerske mrnje, razdora i netrpeljivostiOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Krivino djelo u osnovnom obliku postoji kad neko izaziva i raspiruje nacionalnu, rasnu ili vjersku mrnju, razdor ili netrpeljivost meu narodima ili etnikim zajednicama koje ive u Crnoj Gori.Izazivanje je stvaranje do tada nepostojee mrnje razdora ili netrpeljivosti dok je raspirivanje njihovo dalje razvijanje i produbljivanje.Mrnja je neprijateljsko osjeanje prema nekome.Razdor je teko stanje suprostavljenosti meu pripadnicima raznih naroda.Netrpeljivost je stanje nepovjerenja i odbojnosti prema drugima.Izazivanje i raspirivanje se mogu vriti na razliite naine npr: vrijeanjem, ismijavanjem, potcjenjivanjem, izlaganjem poruzi simbola i sl.Ovakve djelatnosti se mogu preduzimati prema jednom ili prema vie lica ali je osnovno da se ine u odnosu na njihovu nacionalnu, vjersku ili rasnu pripadnost.Posljedica krivinog djela je stavranje ili produbljivanje nacionalne, rasne ili vjerske mrnje, razdora ili netrpeljivosti meu narodima, nacionalnoim manjinama ili etnikim grupama koje ive u CG.Mogu je i pokuaj ovog djela koji je kanjiv.Za krivicu je potreban umiljaj, uiunilac treba da je svjestan da svojom djelatnou izaziva ili raspiruje navedena osjeanja meu licima koja pripadaju narodima nacionalnoim manjinama ili etnikim grupama.Tei oblik postoji ako je djelo uinjeno prinudom, zlostavljanjem, ugroavanjem sigurnosti, izlaganjem poruzi nacionalnih, etnikih ili vjerskih simbola, oteenjem tuih stvari, skrnavljenjem spomenika, spomen-obiljeja ili grobova.Najtei oblik postoji kad neko djelo vri zloupotrebom poloaja ili ovlaenja ili ako je usljed tih djela dolo do nereda, nasilja ili drugih tekih posljedica za zajedniki ivot naroda, nacionalnih manjina ili etnikih grupa koje ive u Crnoj Gori.

15. Povreda teritorijalnog suverenitetaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Krivino djelo postoji kad neko krei pravila meunarodnog prava prodre na teritoriju Crne Gore.Radnja krivinog djela je prodiranje na teritoriju CG. Pod tim se podrazumjeva neovlaeno prelaenje granice i ulaenje na teritoriju drave, ime se povreuje njen teritorijalni suverenitet. Moe se izvriti suvozemnim, vodenim ili vazdunim putem.Prodiranje na teritoriju treba da se vri krenjem pravila meunarodnog prava. Protivpravnost moe biti iskljuena i u sluaju kad je odlukom nadlenog organa dozvoljeno korienje vazdunog prostora iznad teritorije CG, odnosno ulaenje u njene teritorijalne vode ili prerlaz preko suvozemne teritorije.Ovo krivino djelo se po pravilu vri korienjem nekog vozila za putni, vodeni ili vazduni saobraaj.Krivino djelo je svreno prodiranjem na teritoriju CG protivno poravilima meunarodnog prava.Posljedica djela je povreda teritorijalnog suvereniteta a time i ugroavanje njene spoljne bezbjednosti.Mogu je i pokuaj ovog djela koji bi postojao kada je preduzeta djelatnost usmjerena na neovlaeno prodiranje na teritoriju CG ali se pri tom nije prelo na podruje nae drave.U pogledu krivice potreban je umisljaj.

16. Udruivanje radi protivustavne djelatnostiOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje. Udruivanje radi neprijateljske djelstnosti obuhvata vie oblika zloinakog udruivanja, iji je cilj vrenje odreenih krivinih djela protiv bezbjednosti CG i njenog ustavnog ureenja.Osnovni oblik postoji kad neko stvara grupu ili drugo udruenje lica radi vrenja krivinih djela protiv ustavnog ureenja ili bezbjednosti CG.Radnja krivinog djela je stvaranje zloinakog udruenja. To je svaka djelatnost kojom se organizuje vie lica za vrenje navedenih krivinih djela.Mogui oblici zloinakog udruivanja kod ovog djela su grupa lice i predstavlja udruivanje tri ili vie lica za vrenje navedenih djelatnosti kao i dsrugo udruenje lica.Grupa lica ili drugo udruenje lica treba da se stvara radi vrenja izriito navedenih krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG.Ovaj oblik djela je svren preduzimanjem ma kjoje djelatnosti sa kojom se stvara grupa ili udruenje za vrenje navedenih krivinih djela.Drugi oblik ovog djela postoji kad neko sa drugim dogovori da izvri neko od djela navedenih u zakoniku protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG.Ovaj oblik je svren postizanjem dogovora da se izvri neko od navedenih krivinih djela.Trei oblik postoji kad neko postane pripadnik nekog udruenja iji je cilj vrenje odreenih krivinih djela protiv bezbjednosti CG i njenog ustavnog ureenja.Ovaj oblik je svren preduzimanjem svake djelatnosti kojok se izriito ili faktiki manifestuje pripadnost zloinakom udruenju.Za postoja je djela nije neophodno da je u okviru zloinakog udruivanaj i izvreno neko od navedenih djela.Posljedica kod svih oblika je ugroavanje bezbjednosti CG.Izvrilac moe biti svako lice a u pogledu vinosti potreban je umiljaj.Zakonik propisuje blae kazne i mogunost oslobaanja od kazne u prvom sluaju da uinilac otkrivanjem udruenja ili na drugi nain sprijei izvrenje krivinih djela a u drugom sluaju kad pripadnik udruenja koji otkrije udruenje prije nego to je u njegovom sastavu ili za njega uinio neko krivino djelo predvieno.Tei oblici ovog djela su propisani kao posebno krivino djelo u okviru iste glave pod nazivom Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG i postoje u sluaju da je djelo uinjeno za vrijeme: ratnog stanja, vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili oruanog sukoba.

17. Pripremanje djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore Ovo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore.Za krivina djela iz ove glave je karakteristina njihova usmjerenost na ugroavanje ustavnog ureenja i bezbjednosti zemlje.Pripremanje djela obuhvata razliite djelatnosti kojima se omoguuje ili olakava izvrenje sljedeih krivinih djela: Ugroavanje nezavisnosti; Priznavanje kapitulacije ili okupacije; Ugroavanje teritorijalne cjeline; Napad na ustavno ureenje; Svrgavanje najviih dravnih organa; Pozivanje na nasilnu promjenu ustavnog ureenja; Ubistvo najviih predstavnika dravne zajednice i drava lanica; Oruana pobuna; Terorizam; Diverzija i pijunaa.Radnja krivinog djela se sastoji u pripremanju nekog od krivinih djela navedenih u zakoniku.Pripremanje se sastoji u nabavljanju ili osposobljavanju sredstava za izvrenje krivinog djela, u otklanjanju prepreka za izvrenje krivinog djela, u dogovaranju, planiranju ili organizovanju sa drugim izvrenje krivinog djela ili u drugim radnjama kojima se stvaraju uslovi za neposredno izvrenje krivinog djela.Krivino djelo je svreno preduzimanjem svake djelatnosti koja se smatra pripremnom radnjom za izvrenje nekog od navedenih djela. Za postojanje djela nije neophodno da je pripremano djelo pokuano ili izvreno.U pogledu vinosti potzreban je umiljaj.Tei oblik postoji kad neko upuuje ili prebacuje na teritoriju Crne Gore lica ili oruje, eksploziv, otrove, opremu, municiju ili drugi materijal radi izvrenja jednog ili vie krivinih djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti CG.

18. Teka djela protiv ustavnog ureenja i bezbjednosti Crne Gore U ovom djelu su sadrane zbirne odredbe o teim, kvalifikovanim oblicima veeg broja krivinih djela protiv bezbjednosti i ustavnog ureenja CG.S obzirom na prirodu okolnosti, uslove odgovornosti i uticaj na kanjavanje zakonik razlikuje tri situacije:U prvu grupu spadaju okolnosti koje se sastoje u nastupnju tee posljedice. Te posljedice se odnose na smrt jednog ili vie lica, izazvanje opasnosti za ivot ljudi, teko nasilje, velika razaranja, ugroavanje bezbjednosti ekonomske ili vojne snage zemlje.Za ove okolnosti odgovara se kada se tea posljedica moe pripisati nehatu uinioca a izmeu nje i izvrenog djela postoji uzrona veza.U drugu grupu spadaju djela koja su uinjena u sticaju i to je u stvari konstrukcija sloenog krivinog djela. To je sluaj kad je pri izvrenju ovih krivinih djela uinilac sa umiljajem liio ivota jedno ili vie lica.U treu grupu spadaju sljedee kvalifikatorne okolnosti: ako se djelo vri za vrijeme neposredne ratne opasnosti, ratnog stanja, oruanog sukoba ili vanrednog stanja. U ovom sluaju se odgovara kad su ove okolnosti bile obuhvaene umiljajem uinioca.

KRIVINA DJELA PROTIV DRAVNIH ORGANA

19. Sprjeavanje slubenog lica u vrenju slubene radnjeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv dravnih organa. Objekt zatite kod ovih krivinih djela jeste pravilno funkcionisanje dravnih organa i obavljanje odreenih poslova iz njihovog djelokruga i to prije svega organa uprave.Zakonik predvia dva osnovna oblika ovog krivinog djela i njihove tee i privilegovane oblike. Dva osnovna oblika su sprjeavanje slubenog lica u vrenju slubene radnje (tradicionalni naziv za ovaj oblik je protivstajanje) i prinuavanje slubenog lica na vrenje slubene radnje.Radnja krivinog djela u prvom obliku je sprjeavanje slubenog lica u vrenju slubene radnje upotrebom sile ili prijetnjom da e se neposredno upotrijebiti sila.To je svaka ona radnja kojom se slubeno lice onemoguuje da preduzme ili da dovri neku konkretnu radnju iz okvira svog slubenog ovlaenja.Sila se primjenjuje na slubeno lice ali se moe primjenjivati i na svako drugo lice ak i na stvari ako to moe uticati na slubeno lice da ne preduzme slubenu radnju.Sila ili prijetnja da e se sila primjeniti treba da su upravljene na sprjeavanje vrenja slubene radnje koju slubeno lice vri u okviru svojih ovlaenja.Ovim djelom se ne tite slubena lica u vrenju slube ve drutveni i individualni interesi za efikasno i normalno vrenje slubenih radnji. Cilj krivinopravne zatite u ovom obliku je da se obezbjedi izvrenje slubene radnje.Djelo je svreno kad je slubeno lice sprjeeno da izvri slubenu radnju.Posljedica ovog oblika je neizvrenje slubene radnje.Mogu je i pokuaj djela koji postoji kad je upotrebljena sila ili prijetnja ali slubeno lice nije sprjeeno u vrenju radnje.Izvrilac moe biti svako lice a za krivicu je potreban umiljaj.Drugi oblik postoji kad se slubeno lice silom ili prijetnjom prinudi na vrenje slubene radnje.Prinuda se u ovom sluaju vri prema slubenom licu ali moe se slubeno lice prinuditi ako se sila ili prijetnja odnosi i na neko drugo njemu blisko lice.Cilj krivinopravne zatite u ovom obliku je da se obezbjedi slubenom licu sloboda u vrenju slubene radnje.Posljedica ovog oblika je prinudno izvrenje slubene radnje.Prinuda kod ovog oblika treba da se vri prije nego je preduzeta radnja. Djelo je svreno kad je slubeno lice pod uticajem sile ili prijetnje izvrilo slubenu radnju.Mogu je i pokuaj ovog djela i on postoji kad je upotrebljena sila ili prijetnja ali slubena radnja nije izvrena.Izvrilac moe biti svako lice a za krivicu je potreban umiljaj.Tei oblici ovog djela postoje u sluaju ako prilikom izvrenja osnovnih oblika uinilac uvrijedi ili zlostavi slubeno lice ili mu nanese laku tjelesnu povredu ili prijeti upotrebom oruja.Najtei oblici ovog djela su djela iju kvalifikatornu okolnost ini svojstvo pasivnog subjekta. To su: sudija ili dravni tuioc pri vrenju njihove sudijske, odnosno tuilake dunosti ili slubeno lice u vrenju poslova javne ili dravne bezbjednosti ili dunosti uvanja javnog reda i mira, sprjeavanja ili otkrivanja krivinog djela, hvatanja uinioca krivinog djela ili uvanja lica lienog slobode,Laki privilegovani oblik postoji kad je izvrilac bio na to izazvan nezakonitim ili grubim postupanjem slubenog lica. Za postojanje ovog oblika potrebno je da su ispunjena dva uslova: 1) da slubeno lice nezakonito ili grubo postupa i 2) da je uinilac djela bio izazvan takvim ponaanjem slubenog lica.Takav sluaj postoji kad se slubeno lice prilikom slubene radnje ne pridrava odreenih postupaka i pravila (ako se prilikom pretresa nepotrebno oteuju stvari)Za ovaj oblik je propisana blaa kazna a mogue je da se uinilac i oslobodi kazne.

20. Napad na slubeno lice u vrenju slubene dunostiOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv dravnih organa. Objekt zatite kod ovih krivinih djela jeste pravilno funkcionisanje dravnih organa i obavljanje odreenih poslova iz njihovog djelokruga i to prije svega organa uprave.Ovo krivino djelo ima osnovni i nekoliko teih oblika.Osnovni oblik postoji kad neko napadne ili prijeti da e napasti slubeno lice u vrenju slubene dunosti.Pod napadom treba razumjeti sve oblike upotrebe sile u odnosu na tjelesni integritet slubenog lica (guranje, vuenje za ruku ili odjelo, izbacivanje iz neke prostorije i sl). Kad je u pitanju prijetnja ona treba da je ozbiljna i ostvarljiva.Pasivni subjekt je slubeno lice. Slubenim licem smatra se: lice koje u dravnom organu vri slubene dunosti; lice u ustanovi, privrednom drutvu ili drugom subjektu, kojem je povjereno vrenje javnih ovlaenja; vojno lice. Napad ili prijetnja napadom treba da se vre prema slubenom licu u vrenju slubene dunosti. Tako da nema ovog djela kada se napad preduzima kad lice ne vri slubene dunosti.Djelo je svreno napadom ili prijetnjom napada i pri tome nije od znaaj kako se to odrazilo na vrenje slube.Izvrilac moe biti svako lice a za krivicu je potreban umiljaj.Pokuaj je mogu i kanjiv je.Tei oblik kvalifikovan je posljedicom ili nainom izvrenja i postoji kad je slubenom licu nanesena laka tjelesna povreda ili je prijeeno upotrebom oruja.Najtei oblik ovog djela odreen je svojstvom pasivnog subjekta i okolnostima pod kojima se vri napad ili prijetnja i on postoji ako se djelo vri prema sudiji ili dravnom tuiocu u vezi sa vrenjem njihove sudijske, odnosno tuilake dunosti ili slubenom licu u vrenju poslova javne ili dravne bezbjednosti.Laki privilegovani oblik postoji kad je izvrilac bio na to izazvan nezakonitim ili grubim postupanjem slubenog lica. Za postojanje ovog oblika potrebno je da su ispunjena dva uslova: 1) da slubeno lice nezakonito ili grubo postupa i 2) da je uinilac djela bio izazvan takvim ponaanjem slubenog lica.Za ovaj oblik je propisana blaa kazna a mogue je da se uinilac i oslobodi kazne.

21. Uestvovanje u grupi koja sprijei slubeno lice u vrenju slubene radnjeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv dravnih organa. Objekt zatite kod ovih krivinih djela jeste pravilno funkcionisanje dravnih organa i obavljanje odreenih poslova iz njihovog djelokruga i to prije svega organa uprave.Ovo krivino djelo postoji kad neko uestvuje u grupi ljudi koja zajednikim djelovanjem sprijei slubeno lice u vrenju slubene radnje ili ga na isti nain prinudi na vrenje slubene radnje.Grupa je vei broj ljudi i radnja krivinog djela je uestvovanje u grupi koja zajednikim djelovanjem sprjeava slubeno lice u vrenju slubene radnje ili ga prinuava na vrenje slubene radnje.Sprjeavanje je svaka ona radnja kojom se slubeno lice onemoguuje da preduzme ili da dovri neku konkretnu radnju iz okvira svog slubenog ovlaenja.Cilj krivinopravne zatite u je da se obezbjedi izvrenje slubene radnje ili da se obezbjedi slubenom licu sloboda u vrenju slubene radnje. Djelo je svreno kad je zajednikim djelovanjem u grupi ljudi slubeno lice sprjeeno u vrenju slubene radnje ili je na to prinueno.Posljedica djela je neizvrenje slubene radnje ili prinudno izvrenje slubene radnje.Mogu je i pokuaj djela.Izvrilac djela je uesnik u grupi.Za krivicu je potreban umiljaj koji obuhvata svijest uinioca da zajedno sa ostalima uesnicima u skupini uestvuje u sprjeavanju ili prinuavanju slubenog lica.Zakonik predvia teu kaznu za kolovou grupe koja izvri djelo. Kolovoa je ono lice koje usmjerava grupu koje rukovodi njenim akcijama.

22. Nepostupanje po naredbi za udaljavanjeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv dravnih organa. Objekt zatite kod ovih krivinih djela jeste pravilno funkcionisanje dravnih organa i obavljanje odreenih poslova iz njihovog djelokruga i to prije svega organa uprave.Ovo krivino djelo postoji kad se neko ne udalji iz grupe ljudi koju je ovlaeno slubeno ili ovlaeno vojno lice pozvalo da se razie u prilikama kad je javni red ugroen. To znai ostajanje u grupi i poslije upuenog poziva, nenaputanje mjesta na kome se grupa nalazi. Privremeno udaljavanje sa ponovnim vraanjem takoe znai ovo krivino djelo.Poziv da se razie treba da je upuen od ovlaenog slubenog ili vojnog lica.Zakon o policiji ako i pravila slube vojske odreuju ovlaenja organa policije ili vojne policije da pod odreenim uslovima i na odreen nain preduzimaju odgovarajue mjere radi odravanja javnog reda i mira u koje spada i izdavanje nareenja o razilaenju grupe ljudi.Poziv na razilaenje traba da bude upuen grupi u cjelini a ne pojedinano odreenim uesnicima u grupi i u prilikama kad je javni red ugroen. To je takvo stanje u kome su ugroeni ivot i uopte bezbjednost ljudi ili postoji opasnost od unitenja imovine.Posljedica djela je ugroavanje javnog reda i ona je ostavrena samim neudaljavcanjem iz grupe kojoj je ovlaeno lice uputilo poziv da se razie.Izvrilac djela moe biti samo uesnik u grupi.Za krivicu je potreban umiljaj.Zakonik predvia teu kaznu za kolovou grupe koja izvri djelo. Kolovoa je ono lice koje usmjerava grupu koje rukovodi njenim akcijama.

KRIVINA DJELA PROTIV PRAVOSUA

23. Neprijavljivanje pripremanja krivinog djelaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Zakonik predvia osnovni i tei oblik ovog djela.Osnovni oblik postoji kad neko zna da se priprema izvrenje krivinog djela za koje se po zakonu moe izrei pet godina zatvora ili tea kazna, pa u vremenu kad je jo bilo mogue sprijeiti njegovo izvrenje to ne prijavi, a djelo bude pokuano ili izvrenoObaveza na prijavljivanje nastaje od momenta kad je uinilac saznao za pripremanje krivinog djela, a bio je u mogunosti da o tome obavjesti nadlene organe.Zakonik propisuje da neprijavljivanje pripremanja krivinog djela treba da je uinjeno u vremenu kad je bilo mogue sprjeiti njegovo izvrenje tako da ovo djelo postoji i kad je podnijeta prijava aloi neblagovremeno iako se mogla podnijeti na vrijeme. S druge strane nee postojati ovo djelo ako se i pored prijave djelo nebi moglo sprijeiti to je faktiko pitanje.Objektivni uslov inkriminacije je da djelo postoji samo ako se ne prijavi krivino djeo za koje se moe izrei kazna zatvora od 5 godina i tea.Djelo se smatra svrenim kad je izvreno ili pokuano djelo koje se ne prijavljuje.Pokuaj ili izvrenje je takoe objektivni uslov inkriminacije tako da nije neophodno da je uinilac djela bio svjestan da e pripremano djelo koje nije prijavljeno i biti izvreno ili pokuano.Izvrilac djela moe biti svako lice sem ono lice koje vri ili priprema izvrenje toga djela.U pogledu vinosti mogu je samo umiljaj.Tei oblik postoji u sluaju ako nije prijavljeno pripremanje krivinog djela za koje se po zakonu moe izrei kazna zatvora od etrdeset godina.Poseban osnov za iskljuenje kanjivosti u kad se radi o osnovnom obliku je postojanje odreenog odnosa izmeu lica koje nije prijavilo pripremanje djela i uinioca svrenog ili pokuanog djela. Tako da se nee kazniti lice kojem je uinilac brani drug, lice sa kojim uinilac ivi u trajnoj vanbranoj zajednici, srodnik po krvi u pravoj liniji, brat ili sestra, usvojilac ili usvojenik, kao i brani drug nekog od navedenih lica.Kada je u pitanju tei oblik obaveza prijavljeivanja je opta i niko nije izuzet od kanjavanja.

24. Neprijavljivanje krivinog djela i uiniocaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Ovo krivino djelo ima dva oblika neprijavljivanje krivinog djela i uinioca; i neprijavljivanje krivinog djela od strane slubenog ili odgovornog lica.Prvi oblik ovog krivinog djela postoji kad neko zna da je neko lice uinilo krivino djelo za koje se po zakonu moe izrei kazna zatvora od etrdeset godina ili zna samo da je takvo djelo uinjeno pa to ne prijavi prije nego to su djelo, odnosno uinilac otkriveniRadnja krivinog djela je neprijavljivanje, tj nepodnoenje prijave sudu, javnom tuilatvu ili policiji.Obaveza na prijavljivanje nastaje od momenta kad je uinilac saznao za krivino djelo, a bio je u mogunosti da o tome obavjesti nadlene organe.Neprijavljivanje moe se odnositi ili na uinioca djela ili na samo pokuano ili izvreno djelo.U prvom sluaju kod uinioca postoji saznanje i o izvrenom djelu i o uiniocu a u drugom sluaju samo o izvrenom djelu ali ne i o uiniocu.Zakonska obaveza prijavljivanja uinioca ili izvrenog krivinog djela odnosi se samo na krivina djela za koja se po zakonu moe izrei kazna zatvora od 40 godina. Zaprijeena kazna je objektivni uslov inkriminacije i ne mora biti obuhvaena umiljajem uinioca.Ovo krivino djelo postoji samo ako se prijava ne podnose prije nego to djelo odnosno uinilac budu otkriveni. I ovo je objektivni uslov inkriminacije tako da za ovo djelo se ne moe odgovarati ako su uinilac djela ili samo krivino djelo bili ve otkriveni.Djelo je svreno nepodnoenjem prijave o uiniocu djela ili svrenom djelu za koje se po zakonu moe izrei kazna zatvora od 40 godina.Izvrilac djela moe biti svako lice osim lice koje je uestvovalo u izvrenju djela.U pogledu vinosti mogu je samo umiljaj.Drugi oblik moe izvriti samo slubeno ili odgovorno lice. Radnja izvrenja se sastoji u svjesnom proputanju da se prijavi krivino djelo za koje je slubeno ili odgovorno lice saznalo u vrenju svoje dunosti. Mora se raditi o krivinom djelu za koje se moe izrei kazna 5 godina zatvora ili tea.Poseban osnov za iskljuenje kanjivosti je postojanje odreenog odnosa izmeu lica koje nije prijavilo djelo i uinioca svrenog ili pokuanog djela. Tako da se nee kazniti lice kojem je uinilac brani drug, lice sa kojim uinilac ivi u trajnoj vanbranoj zajednici, srodnik po krvi u pravoj liniji, brat ili sestra, usvojilac ili usvojenik, kao i lice kjoje je branilac, ljekar ili vjerski ispovjednik uinioca.

25. Pomo uiniocu poslije izvrenog krivinog djelaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Cilj propisivanja ovog krivinog djela je efikasnije otkrivanje uinjenih krivinih djela, kao i izvrenje izreenih sankcija.Postojanje ovog djela pretpostavlja da je prethodno izvreno neko drugo krivino djelo.Krivino djelo ima osnovni i dva tea oblika.Osnovni oblik se moe pojaviti kao pruanje pomoi uiniocu krivinog djela i kao pruanje pomoi licu kome je izreena krivina sankcija.Pruanje pomoi uiniocu krivinog djela obuhvata razne naine linog ili stvarnog prikrivanja poslije izvrenog djela. Prije svega sakrivanje uinioca djela to se moe uiniti na razne naine davanjem sklonita, prebacivanjem na neko skrovito mjesto, organizovanjem bjekstva. Djelo se moe izvrtiti i prikrivanjem tragova ili sredstava kojim je djelo izvreno.Pruanje pomoi licu kome je izreena krivina sankcija postoji kad se prikriva osueno lice ili lice kome je izreena mjera bezbjednosti ili se preduzimaju neke druge radnje iji je cilj onemoguavanje izvrenja krivinih sankcija.Sutina djela je u tome da se uiniocu djela pomae da se prema njemu ne izvri izreena kazna.Krivino djelo je svreno samim prreduzimanjem djelatnosti koja se smatra pruenjem pomoi uiniocu poslije izvrenog djela. Za postojanje djela nije od znaaj da li je uinilac ostao neotkriven ilki vrsta i teina kazne za krivino djelo.Izvrialc djela moe biti svako lice osim lica koje je izvrilo djelo zbog koga se prikriva.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Kazna izreena za ovo djelo ne moe biti tea od kazne propisane za krivino djelo koje je izvrilo lice kome je pruena pomo.Tei oblik postoji ako se pomo prui uiniocu krivinog djela za koje je propisana kazna zatvora preko pet godina.Najtei oblik posoji kad neko prui pomo uiniocu krivinog djela za koje je propisana kazna zatvora od etrdeset godina.Poseban osnov za iskljuenje kanjivosti je postojanje odreenog odnosa izmeu lica koje nije prijavilo djelo i uinioca svrenog ili pokuanog djela.Nee se kazniti lice kojem je uinilac brani drug, lice sa kojim uinilac ivi u trajnoj vanbranoj zajednici, srodnik po krvi u pravoj liniji, brat ili sestra, usvojilac ili usvojenik, kao i brani drug nekog od navedenih lica.

26. Lano prijavljivanjeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Svrha ove inkriminacije je dvostruka: pored spreavanja ometanja rada pravosudnih organa njen cilj je i zatita pojedinaca od lanog prijavljivanja da su izvrili krivino djelo.Ovo krivino djelo ima vie oblika: to su lano prijavljivcanje drugog ili sebe, podmetanje tragova krivinog djela i lano prijavljivenje krivinog djela.Prvi oblik postoji kad neko prijavi odreeno lice da je uinilo krivino djelo za koje se goni po slubenoj dunosti, a zna da to lice nije uinilac tog djela.Prijavljivanje mora biti lano i kako u objektivnom tako i u subjektivnom smislu. To znai da lice koje se lano prijavljuje nije uinilac krivinog djela kao i da onaj ko prijavljuje zna za to. Prijava treba da se podnese organima nadlenim za krivino gonjenje i suenje tuilatvu, policiji ili sudu ali e djelo postojati ako se prijava podnese i nekom drugom organau.Prijava se mora odnositi na odreeno lice. To se moe uiniti navoenjem njegovog imena i pezimena ali i preko drugih podataka koji ukazuju na indetitet lica.Lice koje podnosi prijavu treba da je svjesno da onaj koga prijavljuje nije uinio krivino djelo. Nee postojati djelo ako je uinilac vjerovao da je odreeno lice uinilo djelo.Lana prijava treba da se odnosi na djelo koje se goni po slubenoj dunosti i pri tome noije od znaaja da li se radi o svrenom ili pokuanom djelu.Ovaj oblik djela je svren kad je lana prijava podnijeta nadlenom organu.Izvrilac djela moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je direktni umiljaj. Motiv nije od znaaja.Drugi oblik postoji kad neko podmetanjem tragova krivinog djela ili na drugi nain izazove pokretanje krivinog postupka zbog krivinog djela za koje se goni po slubenoj dunosti protiv lica za koje zna da nije uinilac tog djela.Podmetanje tragova je stvaranje utiska da je odreeno lice izvrilo krivino djelo. Moe se izvriti na razne naine: ostavljanjem otisaka prstiju, ostavljanjem predmeta i sl.Uinilac treba da je svjestan da za nevino lice stvara laan utisak da je uinilo krivino djelo i treba da se odnosi na djelo koje se goni po slubenoj dunosti.Krivino djelo je svreno kad je usljed podmetanja tragova krivinog djela, odnsosno neke druge djelatnosti pokrenut postupak protiv odreenog lica.Izvrilac ovog oblika moe biti svako lice.Djelo se vri sa direktnim umiljajem.Trei oblik postoji kad neko prijavi da je uinjeno krivino djelo za koje se goni po slubenoj dunosti, iako zna da to djelo nije uinjeno.Kod nadlenih organa se u ovom sluaju stvara pogreno uvjerenje da je izvreno odreeno krivino djelo koje se goni po slubenoj dunosti ali se u p0dnijetoj prijavi ne ukazuje na uinioca djela. Motiv je obino da se nadleni organi navedu na pogrean put i time se otealo otkrivanje nekjog drugog djela.Djelo je svreno kad je nadleni organ primio lanu prijavu.Izvrilac ovog oblika moe biti svako lice.Djelo se vri sa direktnim umiljajem.Poseban laki oblik ovog djela postoji kad uinilac sam sebe prijavi da je uinio krivino djelo za koje se goni po slubenoj dunosti, iako zna da ga nije uinio. Ovo djelo ne moe uini lice koje da lano priznanje u svojstvu okrivljenog.

27. Davanje lanog iskazaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Inkriminisanjem davanja lanog iskaza ele se suzbijati ponaanja kojima se ugroava pravilno utvrivanje injenica. Time se prua zatita funkcionisanju pravnog sistema.Krivino djelo ima dva osnovna i dva tea oblika.Radnja izvrenja u svim oblicima sastoji se u davanju lanog iskaza. Lani iskaz predstavlja izjavu koja sadri potvrivanje neistinitih injenica ili negiranje istinitih.Prvi oblik postoji kad svjedok, vjetak, prevodilac ili tuma da laan iskaz pred sudom, u disciplinskom, prekrajnom ili upravnom postupku ili u drugom zakonom propisanom postupku.Za postojanje djela nije od znaaja na koji nain se daje iskaz. Iskaz treba da je objektivno neistinit stog nema ovog djela ako je uinilac mislio da daje laan iskaz ali ono to on iskazuje objektivno odgovara stvarnosti.Laan iskaz treba da je dat u postupku pred sudom ili u disciplinskom, prekrajnom ili upravnom postupku ili u drugom zakonom propisanom postupku.Davanjem lanog iskaza pred organom ili licem koje nije ovlaeno za voenje postupka ne ostvaruje se ovo djelo.Iskaz se mora odnositi na neke injenice koje su od znaaja za postupak.Djelo je svreno samim davanjem lanog iskaza. Za postojanje djela nije neophodno da je na osnovu lanog iskazta donijeta neka odluka.Izvrilac ovog oblika moe biti samo svjedok, vjetak, prevodilac ili tuma.Poseban oblik ovog djela postoji kad stranka koja prilikom izvoenja dokaza sasluanjem stranaka u sudskom ili upravnom postupku da laan iskaz, a na ovom iskazu bude zasnovana odluka donesena u tom postupku.Tei oblik postoji ako je lani iskaz dat u krivinom postupku.Najtei oblik postoji ako su usljed davanja lanog iskaza u krivinom postupku nastupile naroito teke posljedice za okrivljenog.Takav e sluaj biti na primjer kada se na osnovu lanog iskaza donese osuujua odluka za nevino lice.Zakonik predvia lake kanjavanje ili osloboenje od kazne u sluaju ako uinilac dobrovoljno opozove laan iskaz prije nego to se donese konana odluka.

28. Sprjeavanje dokazivanjaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Prema objektu i nainu vrenja djelo se moe pojaviti u tri oblika: sprjeavanje dokazivanja davanjem mita i prinudom; sprjeavanje dokzivanja unitenjem isprave ili drugog dokaznog sredstva i sprjeavanje dokzivanja unitenjem znaka.Prvi oblik postoji ka neko svjedoku ili vjetaku ili drugom uesniku pred sudom ili drugim dravnim organom uini, ponudi ili obea poklon ili drugu korist ili prema njemu primijeni silu ili prijetnju u namjeri da to lice davanjem lanog iskaza ili nedavanjem iskaza utie na ishod postupka.Radnja krivinog djela je alternativno odreena i moe se javiti u dav oblika. Kod prvog obuhvata davanje, nuenje ili obeanje mita a drugi oblik je primjena sile ili prijetnje da bi se uticalo na dokzivanje.Navedene djelatnosti treba da se vre prema svjedoku, vjetaku, ili drugom uesniku pred sudom ili dravnim organom.Za postojanje ovog djela je potrebna i posebna namjera a to je da se utie na ishod postupka. to znai da izmeu tog postupka i preduzetih radnji treba da postoji uzroni odnos.Djelo je svreno kad je prema navedenim licima preduzeta neka od propisanih djelatnosti uz postojanje namjere kod uinioca da utie na ishod postupka. Za postojanje svrenog djela nije neophodno da je i ova namjera ostvarena.Pokuaj djela nije mogu.Za krivcu je potreban direktan umiljaj.Drugi oblik ovog djela postoji kad neko u namjeri da sprijei ili otea dokazivanje sakrije, uniti, oteti ili djelimino ili potpuno uini neupotrebljivom tuu ispravu ili druge predmete koji slue za dokazivanje.Objekat djela je tua isprava. Ispravom se mstra svaki predmet koji je podoban ili je odreen da slui jkao dokaz.Radnja krivinog djela treba da je uinjena u namjeri sprjeavanja ili oteavanja dokazivanja.Trei oblik postoji kad neko ukloni, uniti, pokvari, pomjeri ili premjesti kakav granini kamen, zemljomjerski znak ili uopte kakav znak o svojini na nepokretnosti ili o pravu na upotrebu vode ili ko u istoj namjeri ovakav znak lano postavi.Djelo treba da se vri u namjeri sprjeavanja ili oteavanja dokazivanja u vezi sa postupkom u kome se ovi zanci mogu koristiti kjao dokaz. Radnja krivinog djela se moe preduzeti kako prije pokretanja postupka tako i u toku postupka. Za postojanje djela nije neophodno da je navedena namjera i ostvarena.Izvrilac djela kod moe biti svako lioce.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.

29. Povreda tajnosti postupkaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Ovim krivinim djelom ostvaruje se krivinopravna zatita onoga to je proglaenom tajnim u sudskom, upravnom, prekrajnom ili drugom zakonom propisanom postupku.Krivino djelo ima dva oblika: povreda tajnosti u sudskom, upravnom, prekrajnom ili drugom postupku; i povreda tajnosti u postupku prema maloljetniku.Prvi oblik odnosi se na otkrivanje tajnosti onoga to je saznato u sudskom, upravnom, prekrajnom ili drugom postupku i ima sljedea obiljeja:Predmet krivinog djela su podaci, injenice ili okolnosti koji se po zakonu ne mogu objaviti ili su odlukom suda ili drugog organa proglaeni tajnim.Radnja krivinog djela je neovlaeno otkkrivane onoga to je proglaeno tajnim, odnosno onoga to se po zakonu ne smije objaviti. Otkrivanje treba da se vri poslije upozorenja nadlenog organa da ono to je saznato u postupku ne smije objaviti odnsono da je proglaeno tajno i treba da se vri neovlaeno.Krivino djelo je svreno u ovom obliku kada je neovlaeno saopteno ili objavljeno ono to je zakonom ili odlukom nadlenog organa proglaeno tajnim u sudskom, upravnom, prekrajnom ili drugom postupku.Drugi oblik odnosi se povredu tajnosti postupka koji se vodi prema maloljetniku. Radnja krivinog djela je objavljivanje podataka koji se vodi prema maloljetniku, o indetitetu maloljetnika ili o sudskoj odluci koja je donijeta u postupku.U zakoniku o krivinom postupku je propisano da se bez dozvole suda ne smije objaviti tok postupka prema maloljetniku niti odluka donijeta u tom postupku.Objavljivanje je saoptavanje preko sredstava javnog obavjetavanja i informisanja (tampe, radija, televizije). Ukoliko se to uini na neki drugi nain usmenim ili pismenim saoptavanjem drugim licima nee postojati ovao krivino djelo.Objavljivanje treba da se odnosi na tok krivinog postupka koji se vodi prema maloljetniku, odluke koja je donijeta u tom postupku i ime maloljetnika.Krivino djelo je svreno u ovom obliku kada je neovlaeno objavljen tok krivinog postupka koji se vodi prema maloljetniku , njegovo ime ili odluka donijeta u tom postupku.Izvrilac moe biti svako lice koje je saznalo za podatke ili injenice koje su proglaene kao tajna.U pogledu vinosti potreban je umiljaj koji obuhvata svijest o tajnosti podataka.

30. Pobuna lica lienih slobodeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Radnja krivinog djela je skupljanje lica lienih slobode u namjeri da se nasilno oslobode ili da primjene prinudu prema licima koja nad njima vre nadzor.Ovo krivino djelo postoji samo kada se lica liena slobode skupljaju u namjeri da se nasilno oslobode ili da zajedniki napadnu lica ijem su nadzoru povjerena ili da ova lica prinude da neto uine ili ne uine to je protivno njihovoj dunosti.Nasilno oslobaanje znai osloboenje lica lienih slobode upotrebom sile ili prijetnje da e se neposredno upotijebiti sila.Svaki uesnik u pobuni smatra se izvriocem ovog djela. Rije je o djelu kod koga postoji nuno saizvrilatvo.Uesnici u pobuni treba da su na osnovu zakona lieni slobode.Krivino djelo je svreno samim okupljanjem lica lienih slobode u navedenoj namjeri i ostavrenje ove namjere nije neophodno za postojanje ovog djela.Izvrilac djela moe biti samo lice lieno slobode.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Tei oblik postoji kad uesnik u pobuni upotrijebi silu ili prijetnju.

31. Bjekstvo lica lienog slobodeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Krivino djelo postoji kad lice lieno slobode upotrebom sile protiv nekog lica ili prijetnjom da e neposredno napasti na ivot ili tijelo pobjegne.Radnja krivinog djela je bjekstvo, tj samovljno prekidanja stanja lienja slobode.Bjekstvo lica lienog slobode je ovo krivino djelo samo ako se vri upotrebom sile ili prijetnje da e se neposredno napasti na ivot ili tijelo nekog lica. To mogu biti lica kojima je povjeren nadzor nad licima lienim slobode ali i neka druga lica.Djelo moe da izvri samo lice koje je na osnovu zakona lieno sobode.Krivino djelo je svreno kad je lice lieno slobode pobjeglo. Potrebno je da je uinilac djela relativno due vrijeme van nadzora nadlenih organa.Pokuaj ovog djela je mogu i postoji kad je u namjeri bjekstav upotrebjena sila i prijetnja.Izvrilac djela moe biti samo lice lieno slobode.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Bjekstvo lica lienog slobode je krivino djelo samo kad se izvri upotrebom sile ili prijetnje da e se neposredno napasti na ivot ili tijelo.

32. Omoguavanje bjekstva licu lienom slobodeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Radnja krivinog djela je omoguavanje bjekstva lica koje je lieno slobode. To je djelatnost kojom se licu lienom slobode omoguuje ili mu se pomae da pobjegne.U zakoniku su kao mogui naini omoguavanja bjekstva navedeni sila, prijetnja, obmana ali to moe biti i svaki drugi nain.Bjekstvo treba da se omoguava licima koja su na osnovu zakona liena slobode.Krivino djelo je svreno kad je licu lienom slobode omogueno da pobjegne. Potrebno je da je bjekstvo uspjelo.Mogu je i pokuaj djela kad bjekstvo nije uspjelo.Izvrilac moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je umiljajTei oblik ovog djela postoji kad je djelo izvreno od strane vie lica ili se omoguava bjekstvo vie lica.

33. Neizvrenje sudske odlukeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv pravosua.Zatitni objekt krivinih djela svrstanih u ovu grupu jeste pravosue, odnosno nesmetano obavljenje pravosudne funkcije. Poto je osnovni cilj krivinog pravosua suzbijanje kriminalnih ponaanja i ova djela su u prvom redu u funkciji ostvarivanja tog cilja.Radnja krivinog djela je odbijanje da se izvri pravosnana i izvrna sudska odluka. Odbijanje je izriito stavljanje do znanja da se sudska odluka nee izvriti. To se moe uiniti verbalno, konkludentim radnjama , ignorisanjem sudske odluke ili na drugi nain.Najtipiniji primjer za ovo krivino djelo bio bi, recimo, kad odgovorno lice u privrednom drutvu izriito odbija da vrati na posao radnika iako je to utvreno pravosnanom odlukom suda.Pretpostavka za postojanje ovog djela je postojanje pravosnane i izvrne sudske odluke.Izvrilac djela moe biti samo odgovorno ili slubeno lice.Djelo je svreno kada je postupanje uinioca imalo za posljedicu da se ne izvri pravosnana i izvrna sudska odluka.U pogledu vinosti potreban je umiljajAko uinilac djela izvri pravosnanu i izvrnu sudsku odluku, gonjenje se nee preduzeti a ako je preduzeto obustavie se.

KRIVINA DJELA PROTIV JAVNOG REDA I MIRA34. Izazivanje panike i neredaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Javni red i mir je dobro koje je od podjednakog znaaja kako za dravu tako i za graane. Odravanje javnog reda i mira je od znaaja za normalan ivot ljudi u drutvu. Javni red i mir je usklaeno stanje meusobnih odnosa graana.Radnja ovog krivinog djela je iznoenje ili pronoenje lanih vjesti ili tvrenja.Iznoenje ili pronoenje, po pravilu znai sukcesivno kontinuirano djelovanje. Uinilac djela u vie mahova saoptava drugome lane vijesti ili tvrenja ali moe postojati djelo kada je preduzeta samo jedna radnja izvrenja.Vijesti ili tvrenja treba da su lani to znai da ne odgovaraju objektivnoj stvarnosti.Iznoenje ili pronoenje lanih vjesti ili tvrenja je ovo krivino djelo samo ako je imalo odreenu posljedicu.Rije je o alternativno odreenim posljedicama: izazivanje panike, tee naruavanje javnog reda ili mira, osujeenje ili znaajnije ometanje sprovoenja odluka i mjera dravnih organa ili organizacija koje vre javna ovlaenja.Djelo je svreno kad su lane vijesti ili tvrdnje saznate od drugog lica i kad je pri tome ostvarena neka od navedenih posljedica.Izvrilac moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je umiljajTei oblik ovog djela postoji ako je djelo izvreno putem medija ili drugih sredstava javnog obavjetavanja ili slinih sredstava ili na javnom skupu.

35. Nasilniko ponaanjeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Javni red i mir je dobro koje je od podjednakog znaaja kako za dravu tako i za graane. Odravanje javnog reda i mira je od znaaja za normalan ivot ljudi u drutvu. Javni red i mir je usklaeno stanje meusobnih odnosa graana.Nasilniko ponaanje je poseban oblik grubog i bezobzirnog, nehumanog odnosa prema drugim licima.Radnja krivinog djela je alternativno odreena i obuhvata pojedine oblike siledijskog ponaanja. Djelo se moe izvriti grubim vrijeanjem ili zlostavljanjem drugog, vrenjem nasilja prema drugom, izazivanjem tue ili drskim ili bezobzirnim ponaanjem.Djelo je svreno kad je nekim od navedenih radnji znaajno ugroeno spokojstvo graana ili je u veoj mjeri poremeen javni red i mir.Spokojstvo graana je ugroeno kad je kod njih izazvano osjeanje line ili imovinske nesigurnosti, kad se oni plae.Oblici remeenja javnog reda i mira mogu da budu razliiti kao to je npr oteenje nekih objekata koji slue javnoj upotrebi, ometanje rad onih koji se staraju o javnom redu i miru i sl. Remeenja javnog reda i mira je po pravilu posljedica nasilnikog ponaanja na javnom mjestu.Izvrilac moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je umiljaj koji obuhvata svijest o sadrini nasilnikog ponaanja i da se time ugroava ili moe ugrozit spokojstvo graana odnosno remetiti javni red i mir.Ovo djelo postoji i ako je izvreno u grupi ili je nekom licu nanesena laka tjelesna povreda ili je dolo do tekog poniavanja graana.Grupa podrazumjeva uestvovanje najmanje tri ili vie lica.Laka tjelesna povreda se moe biti nanesena kako licu prema kome se nasilje vri, tako i prema nekom drugom licu.Teko poniavanje graana postoji kad se pri nasilnikom ponaanju prema drugom postupa na krajnje nehuman nain. To je sluaj npr kad se stara osoba primora da sse skine ili da igra, prinuavanje drugog da puzi da laje i sl.

36. Dogovor za izvrenje krivinog djelaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Ovo krivno djelo je jedan od sluajeva inkriminisanja pripremne radnje kao samostalnog krivinog djela.Djelo se sastoji u dogovaranju sa drugim izvrenja odreenog krivinog djela za koje se po zakonu moe izrei kazna zatvora od pet godina ili tea kazna.Radnja izvrenja je dogovor radi izvrenja krivinog djela pod kojim treba razumjeti sporazum izmeu dva ili vie lica da zajedniki izvre jedno ili vie krivinih djela.Neophodno je postojanje nesumnjive volje za zajedniko vrenje tano odreenog krivinog djela tako da nee postojati ovo krivino djelo ako su se dva lica sporazumjela da izvre krau ne precizirajui ni vrijeme ni pasivnog subjekta.Dogovor se mora odnositi na krivino djelo za koje se po zakonu moe izrei kazna zatvora od pet godina ili tea kazna.Djelo je svreno kad je izmeu uesnika u dogovoru postignut sporazum o izvrenju krivinog djela.Izvrilac djela je onaj uesnik u dogovoru koji se saglasio sa izvrenjem djela.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Ako je djelo izvreno oni uesnici dogovora koji su uestvovali u izvrenju ne odgovraju za ovo djelo ve za izvreno djelo a oni koji nisu uestvovali ni kao sauesnici odgovaraju samo za ovo djelo.Ako je dogovorom obuhvaeno vie djela odgovara se samo za jedno krivino djelo.

37. Zloinako udruivanjeOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Krivino djelo se sastoji u organizovanju grupe ili drugog udruenja koje ima za cilj vrenje krivinih djela za koje se po zakonu moe izrei kazna zatvora od jedne godine ili tea kazna.Radnja krivinog djela je alternativno odreena i sastoji se u organizovanju grupe ili drugog udruenja u cilju vrenja krivinih djela ili u postojanju njenim pripadnikom.Organizovanje je stvaranje navedenih oblika zloinakog udruivanja i moe se ostvariti razliitim djelatnostima, kao to su npr vrbovanje drugih lica, stvaranje plana djelovanja, nabavljanje sredstava za djelovanje.Grupom treba smatrati udruivanje tri ili vie lica za vrenje krivinih djela.Krivina djela za ije se vrenje stvara zloinako udruenje nijesu pojedinano konkretizovana i obuhvata vie krivinih djela i u tome je osnovna razlika u odnosu na krivino djelo Dogovor za izvrenje krivinog djelaDjelo je svreno kad je neki od oblika zloinakog udruenja organizovan odnosno kada se postalo pripadnikom. Inkriminisano je samo organizovanje, tako da za postojanje djela nije neophodno da je izvreno neko djelo obuhvaeno planom udruenja.Ukoliko je to djelo pokuano ili izvreno uinilac odgovara i za to djelo i za stvaranje zloinakog udruenja.Izvrilac ovog djela moe biti svako lice.Krivica se zasniva na umiljaju koji kod organizatora obuhvata svijest da stvara grupu ili drugo udruenje koje ima za cilj vrenje krivinih djela a kod pripadnika da je postao lan udruenja koje je organizovano radi vrenja krivinih djela.Tei oblici zavise od teine djela za ije se vrenje stvara zloinako udruivanje: Udruenje koje ima za cilj vrenje krivinih djela za koja se moe izrei kazna zatvora od pet godina ili tea kazna; Udruenje koje ima za cilj vrenje krivinih djela za koja se moe izrei kazna zatvora od petnaest godina Najtei oblik postoji kad se organizuje udruenje koje ima za cilj vrenje krivinih djela za koja se moe izrei kazna zatvora od dvadeset godina ili kazna zatvora od etrdeset godina.U svim oblicima kazna se diferencira prema tome da li je rije o organizatoru ili priadniku udruenja.Zakonik propisuje da organizator udruenja ili njen pripadnik koji otkrivanjem udruenja ili na drugi nain sprijei izvrenje krivinih djela radi ijeg vrenja je udruenje organizovano blae e se kazniti ili se moe osloboditi od kazne.

38. Izraivanje i nabavljanje oruja i sredstava namijenjenih za izvrenje krivinog djelaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.S obzirom na sredstva koja se pojavljuju kao predmeti ovog djela mogue je razlikovati dva njegova oblika: izraivanje oruja, eksplozivnih materija i otrova i pravljenje sredstava za obijenje ili provaljivanje.Prvi oblik, dakle postoji kad neko oruje, eksplozivne materije, sredstva potrebna za njihovo pravljenje ili otrov za koje zna da su namijenjeni za izvrenje krivinog djela izrauje, nabavlja ili drugom omoguava da do njih doe.Radnja krivinog djela je izrada ili nabavljenje navedenih predmeta, odnosno omoguavanje drugom da do njih doe.Kod lica koje izrauje ili nabavlja navedeno oruje ili sredstva, odnosno omoguuje drugom da do njih doe, mora postojati saznanje da su ona namjenjena za izvrenje krivinog djela.Djelo je svreno samom izradom, nabavljanjem navedenih oruja, odnosno sredstava ili omoguavanje drugom da do njih doe. Nije neophodno da je tim sredstvima neko djelo izvreno ili pokuano.Izvrilac ovog djela moe biti svako lice.Krivica se zasniva na umiljaju.Drugi oblik ovog krivinog djela postoji kad se napravi ili drugom ustupi sredstvo za obijanje ili provaljivanje, iako se zna da je namijenjeno za izvrenje krivinog djela.Radnja krivinog djela je pravljenje ili ustupanje drugom navedenih sredstava za provaljivanje odnosno obijanje.Djelo je svreno kad su sredstva za provaljievanje ili obijanje napravljena ili drugome ustupljena. Nije neophodno da je tim sredstvima neko djelo izvreno ili pokuano.Izvrilac ovog djela moe biti svako lice.Krivica se zasniva na umiljaju.

39. Nedozvoljeno dranje oruja i eksplozivnih materijaOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira. Krivino dejlo se sastoji u neovlaenoj izradi, prodaji, nabavljanju, noenju ili dranju i razmjeni vatrenog oruja, municije ili eksplozivnih materija.Predmet krivinog djela su vatreno oruje, municija i eksplozivne materije.Radnja krivinog djela je alternativno odreena i prema njoj ovo krivino djelo se moe pojaviti kao neovlaena izrada i promet navedenih predmeta ili kao njihovo neovlaeno dranje. Ovo djelo postoji kad se neovlaeno izrada, prodaja, nabavljanje ili raztmjena vri protivno propisima.Neovlaeno dranje ili noenje je njihovo priteanje, dranje pri sebi ili kod sebe.Djelo je svreno preduzimanjem neke od djelatnosti navedenih u zakonu.Izvrilac ovog djela moe biti svako lice.Krivica se zasniva na umiljaju.Tei oblik ovog djela postoji ako neko neovlaeno dri, nosi, izrauje, popravlja, prerauje, prodaje, nabavlja, vri razmjenu, prevozi ili na drugi nain stavlja u promet vatreno oruje, municiju, eksplozivne materije, rasprskavajue ili gasno oruje ije dranje je graanima zabranjeno.Najtei oblik postoji ako je predmet ovog djela vea koliina oruja ili sredstava ili je u pitanju oruje ili druga sredstva velike razorne moi.

40. Uestvovanje u grupi koja izvri krivino djeloOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Radnja ovog krivinog djela je uestvovanje u grupi koja izvri ili pokua da izvri teko nasilje.Za postojanje djela neophodno je da grupa ljudi zajednikim djelovanjem vri teka nasilja ili pokuava da ih izvri. Kao najtipinije oblike takvih nasilja zakonik navodi: liavanje ivota nekog lica ili nannoenje teke tjelesne povrede, zatim izazivanje paljevine i oteenje imovine ija vrijednost prealzi iznos od 20.000 eura ali se moe raditi i o nekom drugom djelu za koje se moe izrei kazna zatvora pet godina ili tea.Djelo je svreno kad je zajednikim djelovanjem grupe izvreno teko nasilje ili je pokuano vrenje takvog nasilja.Izvrilac je uesnik u grupi. Za krivicu je poterban umiljaj koji obuhvata svijest da se uestvuje u grupi koja vri ili pokuava da izvri neko teko nasilje.U pogeldu kanjavanja zakonik pravi razliku izmeu uesnika i kolovoe grupe za kojeg propisuje teu kaznu.Kolovoa je onaj koji usmjerava grupu ili odreuje zadatke uesnicima u grupi. 41. Nedozvoljen prelaz dravne granice i krijumarenje ljudiOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Mogue je razlikovati dva oblika ovog krivinog djela: nedozvoljen prelaz dravne granice i omoguavanje drugom nedozvoljenog prelaza dravne granice.Nedozvoljen prelaz dravne granice ini onaj ko bez dozvole pree ili pokua da pree granicu CG naoruan ili upotrebom nasilja.Radnja ovog oblika djela je prelaenje ili pokuaj prelaenja dravne granice bez propisane dozvole.Prelaenje znai ulaenja u CG ili izlaenje iz nje.Neophodno je da se prelaenje vri bez propisane dozvole.Pokuaj prelaenja dravne granice izjednaen je sa njenim prelaenjem.Nedozvoljeno prelaenje dravne granice ili pokuaj prelaenja predstavljaju ovo krivino djelo samo kad se to ini pod orujem ili upotrebom nasilja.Naoruanim se smatra ono lice koje pri sebi ima neko vatreno oruje. Upotreba nasilja znai primjenu sile ili prijetnje da e se neposredno napasti na ivot ili tijelo.Djelo je svreno kad je dravna granica preena ili je pokuano njeno prelaenje. Pokuaj djela nije mogu jer je time djelo ve izvreno.Izvrilac djela moe biti svako lice.Za krivicu je potreban umiljaj.Drugi oblik je bavljenje nedozvoljenim prebacivanjem lica preko granice CG ili omoguavanje iz koristoljublja drugom nedozvoljenog prelaza granice odnosno nedozvoljenog boravka ili tranzita.Radnja ovog krivinog djela je alternativno odreena i mogue je razliovati dva oblika.Prvi je bavljenje nedozovljenim prebacivanjem drugih preko granice. Bavljenje znai izvravanje vie nedozvoljenih prebacivanaj preko granice.Drugi je omoguavanje drugom nedozvoljenog prelaenja granice ili nedozvoljenog boravka ili tranzita obuhvata razne oblike pomaganja da se granica nedozvoljeno pree (dovoenje do granice, prihvatanje pri prelasku, prikrivanje u blizini granice) odnosno da se proe kroz CG ili da se u njoj due ili krae boravi. Omoguavanje prelaenja se mora vriti iz kjoristoljublja.Djelo je svreno kad je drugo lice nedozvoljeno prebaeno preko granice ili mu je omoguen boravak u CG odnosno tranzit odnosno kad je drugom iz koristoljublja omogueno da nedozvoljeno pree granicu.Mogu je i pokuaj ovog djela.Izvrilac djela moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Tei oblici postoje ako je ovaj oblik djela: Uinjeno od strane vie lica na organizovan nain, Zloupotrebom slubenog poloaja Na nain kojim se ugroava ivot ili zdravlje lica iji se nedozvoljeni prelaz granice, boravak ili tranzit omoguava, Kad je krijumaren vei broj ljudi, Zakonik propisuje obaveznu primjenu mjera bezbjednosti tako da e se sredstva namijenjena ili upotrijebljena za izvrenje djela oduzeti.

42. Zloupotreba znaka za pomo i znaka za opasnostOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Djelo se sastoji u zloupotrebi znaka za pomo ili znaka za opasnost i ima sljedea obiljeja:Objekat zatite je upotreba znakova za pomo ili za opasnost. To su propisani znaci koji se koriste u sluaju opasnosti kao to su razni zvuni ili svjetlosni signali. Na primer zvuni signal o opasnosti napada iz vazduha, ukljuivanja alarmnih ureaja kojima se vatrgasci pozivaju na gaenje poara, aktiviranje konice u vozu kao i verbalno upozoravanje nadlenih organa o postojanju opasnosti, lano obavjetavanje da se u avionu nalazi eksploziv.Radnja krivinog djela je zloupotreba znaka za pomo ili znaka za opasnost ili neosnovano pozivanje za pomo. Ovi znaci su zloupotrebljeni kada objektivna situacija nije opravdavala njihovo odailjanje.Zloupotreba znaka za pomo, znaka za opasnost ili neosnovano pozivanje u pomo treba da izazove preduzimanje nepotrebnih mjera dravnih organa, protivpoarne zatite ili druge nadlene organizacije ili da izazove poremeaj u saobraaju.Djelo je svreno kad je zloupotrebom znaka za pomo, znaka za opasnost ili neosnovanim pozivanjem u pomo treba da izazvano preuzimanje nepotrebnih mjera od strane nadlenih organa ili je izazvan poremeaj u saobraaju.Izvrilac djela moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.

43. Neovlaeno organizovanje igara na sreuOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Ovo djelo ima nekoliko oblika. Prvi oblik se sastoji u neovlaenom prireivanju igara na sreu:Radnja krivinog djela je prireivanje igara na sreu. Najtipiniji naini prireivanja bili bi okupljanje igraa, stavljanje na raspolaganje prostorije ili sredstava za igru, ugovaranje vremena igre i dr.Prireivanje treba da se odnosi na igre na sreu. Pod igrama na sreu podrazumjevaju se one igre kod kojih uspjeh ne zavisi uopte od uesnika u igri ve od sluajnosti.Za postojanje djela potrebno je da se igra na sreu prireuje bez odobrenja nadlenog organa. to znai da je rije o inae dozvoljenim igrama ali za koje se prethodno mora pribaviti dozvola.Djelo je svreno kad je igra na sreu prireena odnosno kada je realizovana.Izvrilac djela moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Drugi oblik ovog djela odnosi se na dva posebna oblika igara na sreu koji nisu nedozvoljeni. Prvi je prodaja sreaka a drugi prijem uplata za igre na sreu koje se organizuju u inostranstvu.U oba sluaja ove djelatnosti treba da se vre neovlaeno tj bez dozvole nadlenog organa.Izvrilac djela moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.Najtei oblik ovog djela propisan je kao jedan oblik prevare u igri na sreu. Djelo ini organizator igre na sreu ili uesnik u igri koji se poslui obmanom. Na primer sluenje obiljeenim kartama, namjetanju rezultata pri sportskim takmienjima i sl.Izvrilac ovog oblika moe biti organizator igre na sreu i uesnik ovakvih igara.Zakonik propisuje obaveznu primjenu mjera bezbjednosti tako da e se sredstva namijenjena ili upotrijebljena za izvrenje djela kao i novac i drugi predmeti koji slue u igri na sreu oduzeti.

44. Neovlaeno bavljenje odreenim zanimanjemOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Osnovni cilj ovog djela je suzbijanje sive ekonomije odnosno bavljenje odreene djelatnosti bez dozvole nadlenog organa.Radnja krivinog djela je bavljenje neovlaeno zanimanjem. Pod zanimanjem treba razumjeti ee vrenje neke djelatnosti.Uinilac treba da se bavi odreenim zanimanjem to zani viekratno, sukcesivno vrenje djelatnosti.Bavljenje odreenim zanima jem treba da se vri neovlaeno to zani bez dozvole nadlenog organa kada je takva dozvola potrebna po zakonu.Za postojanje ovog djela potrebno je da se neovlaeno bavljenje odreenim zanimanjem vri za nagradu. Rije je po pravilu o sticanju neke materijalne dobiti.Krivino djelo je svreno kad su preduzete djelatnosti koje se mogu kvalifikovati kao neovlaeno bavljenje zanimanjem.Izvrilac djela moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.

45. Neovlaeno posjedovanje i korienje radio i televizijske staniceOvo krivino djelo spada u grupu krivinih djela protiv javnog reda i mira.Krivino djelo postoji kad neko protivno propisima o sistemu veza posjeduje ili koristi radio ili televizijsku stanicu.Radnja krivinog djela je alternativno odreena i sastoji se u posjedovanju ili korienju ovih stanica.Posjedovanje znai faktiko raspolaganje dok je korienje njihova upotreba.Ovo djelo postoji samo ako je posjedovanje ili korienje protivno propisima to ovom djelu daje blanketni karakter. Ovim propisima su odreeni uslovi za dobijanje dozvole za nabavljanje radi i TV stanice kao i nainj njihovog korienja.Djelo je svreno posjedoivanjem radio ili TV stanice ili njenim korienjem kad se to ini protivno propisima o sistemu veza.Izvrilac djela moe biti svako lice.U pogledu vinosti potreban je umiljaj.

KRIVINA DJELA PROTIV PRAVNOG SAOBRAAJA46. Falsifikovanje ispraveOvo krivino dejlo spada u grupu krivinih djela protiv pravnog saobraaja.Pravni saobraaj podrazumjeva upotrebu isprava u pravnim odnosima izmeu graana i drugih subjekata. Predmet krivinog djela je isprava.Osnovna funkcija isprava jeste njihova upotreba kao dokaza za postojanje pravno relevantnih injenica.Radnja izvrenja osnovnog oblika jeste pravljenje ili izdavanje lane isprave, preinaenje prave, upotreba lane ili nabavljanje lane ili preinaene isprave radi upotrebe.Pod lanom ispravom podrazumijeva se isprava koja ne potie od lica koje je na njoj oznaeno kao izdavalac, dok se pod preinaenom ispravom podrazumijeva ona isprava u kojoj je bitno izmijenjen njen sadraj Ne moe postojati krivino djelo falsifikovanja isprave ni u jednom od predvienih oblika u sluaju da je isprava sa neistinitom sadrinom napravljena i izdata od strane lica koje je na njoj oznaeno kao njen izdavalac.Radnja pravljenja lane isprave sastoji se u pravljenju potpuno nove isprave u kojoj su svi njeni elementi lani. Kod preinaenja prave isprave prije preduzimanja radnje izvrenja postoji prava isprava sa svim njenim elementima, pa se onda neki njeni djelovi, odnosno elementi prepravljaju tako da ona dobija karakter falsifikovane isprave. Pravljenje lane i preinaenje prave isprave podrazumijeva postojanje namjere da se isprava upotrijebi kao prava. Radnja drugog oblika je upotreba lane ili preinaene isprave kao prave to znai da je isprava putena u pravni saobraaj. Za pojam upotrebe je neophodno da je ona predoena nekom licu u cilju da poslui kao dokaz za neku pravno relevantnu injenicu i daje to lice saznalo njenu sadrinu. U protivnom, postojae pokuaj koji je kanjivIrelevantno je da li je isprava upotrijebljena u onu svrhu zbog koje je napravljena ili preinaena.Radnju izvrenja u treem obliku predstavlja i nabavljanje lane ili preinaene isprave radi upotrebe. Irelevantno je na koji se nain isprava nabavlja (uz novanu naknadu ili bez nje, kao razmjena za drugu robu ili usluge i si.). Neophodno je da se takva isprava nabavlja radi upotrebe od strane bilo kog lica, a ne samo izvrioca ovog oblika. Izvrilac djela moe biti svako lice.Za krivicu je potreban umiljaj koji uvijek mora da obuhvati svijest o lanom porijeklu ili lanoj sadrini isprave. Potrebna je i namjera upotrebe falsifikovane isprave kao prave.Tei oblik pos