หลกสตรสถานศกษาปฐมวยศนยพฒนาเดกเลก

ศนยพฒนาเดกเลกบานหนองกระเทอง

ตำาบลกะฮาด อำาเภอเนนสงาจงหวดชยภม

องคการบรหารสวนตำาบลกะฮาด

อำาเภอเนนสงา จงหวดชยภม

กระทรวงมหาดไทย

หลกสตรสถานศกษาปฐมวยศนยพฒนาเดกเลก

2

ศนยพฒนาเดกเลกบานหนองกระเทอง

ตำาบลกะฮาด อำาเภอเนนสงาจงหวดชยภม

องคการบรหารสวนตำาบลกะฮาด

อำาเภอเนนสงา จงหวดชยภม

กระทรวงมหาดไทย

คำานำา

3

ตามทรฐบาล มนโยบายใหพฒนาการศกษาระดบปฐมวยอยางจรงจง เพอใหการศกษาระดบปฐมวย น ไดมการพฒนาความพรอม ใหทนตอการเปลยนแปลงของสงคมโลก หลกสตรสถานศกษาปฐมวย ศนยพฒนาเดกเลก เลมน จดทำาขนเพอให พอแม ผปกครอง ผดแลเดก ใชเปนแนวทางในการอบรมเลยงดเดก และ จดการศกษาใหมประสทธภาพ สรางเสรมใหเดกปฐมวยไดเตบโต มพฒนาการทกดานอยางสมดล เหมาะสมกบวย เปนคนด คนเกง และมความสข เตบโตเปนพลเมองทด มคณภาพตอไป

ศนยพฒนาเดกเลกบานหนองกระเทอง หวงเปนอยางยงวา หลกสตรสถานศกษาปฐมวย ศนยพฒนาเดกเลก เลมน คงจะเปนแนวทางในการอบรมเลยงดเดก ไดอยางถกตองตามหลกวชาการปฐมวยศกษา สอดคลอง เหมาะสมกบสภาพทองถน ชมชน และบรรลผลตามจดหมายทหลกสตรกำาหนด

คณะผจดทำาตลาคม ๒๕๕๓

4

คำาชแจง

หลกสตรสถานศกษาปฐมวย ศนยพฒนาเดกเลก เลมน จดทำาขนสำาหรบผทมหนาทรบผดชอบอบรมเลยงดและพฒนาเดก ปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก ใหไดมความรความเขาใจในการพฒนาเดกปฐมวย เพราะเดกในวยน รางกายและสมองกำาลงเจรญเตบโต เดกตองการความรก ความเอาใจใสดแลอยางใกลชด เดกวยนมโอกาสเรยนรจากการใชประสาทสมผสทง ๕ ไดสำารวจ เลน ทดลอง คนพบดวยตนเอง ไดมโอกาสคด แกปญหา เลอก ตดสนใจ ใชภาษาสอความหมาย คดรเรมสรางสรรค และอยรวมกบผอนอยางมความสข ผทรบผดชอบจงมหนาทสงเสรม สนบสนนใหความรก ความเอาใจใสเดกในวยน

ดงนน บคลากรทเกยวของทกฝาย จะตองศกษา และทำาความเขาใจในเอกสารหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ศนยพฒนาเดกเลก น โดยเฉพาะผดแลเดก ตองเรมศกษาตงแตเรองของปรชญาการศกษาปฐมวย หลกการจดการศกษาระดบปฐมวย วสยทศน ภารกจ เปาหมาย มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค โครงสรางหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ศนยพฒนาเดกเลก แนวทางการจดประสบการณ การสรางบรรยากาศการเรยนร การใชสอและแหลงเรยนร การประเมนพฒนาการ การบรหารจดการหลกสตร เพอเปนแนวทางในการจดทำาแผนการจดประสบการณการเรยนร ตอไป

5

เอกสารเลมน มจดเนนทผดแลเดกตองทำาความเขาใจมากทสด คอ ตารางวเคราะหมาตรฐาน / ตวบงช / สภาพทพงประสงค / สาระการเรยนร (สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญ– ) ซงทกเรองจะตองเกยวของสมพนธกน และจะตองจดใหมในแผนการจดประสบการณการเรยนร และการประเมนพฒนาการ

สารบญ

เรอง หนาคำานำา ๒คำาชแจง ๓ปรชญาการศกษาปฐมวย

๕หลกการจดการศกษาปฐมวย

๕วสยทศน ๕พนธกจ ๖เปาหมาย ๖

6

มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค๗

คณลกษณะตามวย ๘สาระการเรยนร ๑๐

- ประสบการณสำาคญ ๑๐- สาระทควรเรยนร ๑๓

ตารางวเคราะหมาตรฐาน / ตวบงช / สภาพทพงประสงค๑๗

ตารางกำาหนดเวลาเรยน๒๓

ตารางกจกรรมประจำาวน ๒๔ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป

๒๕การจดประสบการณ

๔๐การสรางบรรยากาศการเรยนร

๖๐การใชสอและแหลงการเรยนร

๖๑การประเมนพฒนาการ ๖๘การบรหารจดการหลกสตร

๗๓ภาคผนวก

๗๖- ทำาเนยบบคลากรทางการศกษา อบต.กะฮาด

- โครงการจดทำาหลกสตรสถานศกษา

7

- คำาสงแตงตงคณะกรรมการบรหารศนยพฒนาเดกเลกบานหนองกระเทอง

- คำาสงแตงตงคณะอนกรรมการจดทำาหลกสตรสถานศกษา

- หนงสอขออนญาตใชหลกสตรสถานศกษา

ปรชญาการศกษาปฐมวยการศกษาปฐมวย เปนการพฒนาเดกตงแตแรกเกด ถง ๕

ป บนพนฐานการอบรมเลยงด และการสงเสรมกระบวนการเรยนรทสนองตอธรรมชาต และพฒนาการของเดกแตละคนตามศกยภาพ ภายใตบรบทสงคม วฒนธรรมทเดกอาศยอย ดวย–ความรก ความเอออาทร และ ความเขาใจของทกคน เพอสรางรากฐานคณภาพชวต ใหเดกพฒนาไปสความเปนมนษยทสมบรณ เกดคณคาตอตนเอง และสงคม

หลกการจดการศกษาปฐมวยหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ศนยพฒนาเดกเลกเลมน

จดทำาขนโดยยดหลกการจดการศกษาปฐมวยพทธศกราช ๒๕๔๖ ดงน

๑. สงเสรมกระบวนการเรยนร และพฒนาการทครอบคลมเดกปฐมวยทกประเภท

๒. ยดหลกการอบรมเลยงด และใหการศกษาทเนนเดกเปนสำาคญ โดยคำานงถงความ

8

แตกตางระหวางบคคล และวถชวตของเดกตามบรบทของชมชน สงคม และ วฒนธรรมไทย๓. พฒนาเดกโดยองครวมผานการเลนและกจกรรมท

เหมาะสมกบวย๔. จดประสบการณการเรยนร ใหสามารถดำารงชวต

ประจำาวนไดอยางมคณภาพ และ มความสข

๕. ประสานความรวมมอระหวางครอบครว ชมชน และสถานศกษาในการพฒนาเดก

วสยทศนศนยพฒนาเดกเลกบานหนองกระเทอง จะมงเนนสงเสรม

และพฒนาผเรยนระดบปฐมวย ใหมรางกายเจรญเตบโต มสขนสยทด และสขภาพจตทด มคณธรรม จรยธรรม สามารถคดเปน แกปญหาเปน สามารถใชภาษาสอสารไดอยางเหมาะสมตามวย มทกษะในการแสวงหาความร ชวยเหลอตนเองได และปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคม รกธรรมชาต รกสงแวดลอม และรกความเปนไทย มคณลกษณะทเหมาะสมตามวย มความพรอมทจะเรยนตอในระดบทสงขน

ดานผดแลเดก จะเขารบการอบรม และพฒนาเรองทเกยวของกบการศกษาปฐมวย อยางตอเนอง มการจดประสบการณการเรยนรทมคณภาพ โดยประสานความรวมมอจากหนวยงานภาครฐ เอกชน บคลากร ผปกครอง และชมชน

9

พนธกจ๑. ผดแลเดก จดทำาแผนการจดประสบการณการเรยนร

ทมคณภาพ เนนพฒนาการผเรยนครบทง๔ ดาน คอ ดานรางกาย ดานอารมณ-จตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา๒. สรางบรรยากาศการเรยนรทชวยสงเสรมพฒนาการผ

เรยนทง ๔ ดาน๓. เฝาระวงดแลสขภาพ การรบประทานอาหาร การดม

นมอยางสมำาเสมอ๔. จดหาสอ แหลงเรยนรทเหมาะสมและหลากหลาย๕. มการประเมนพฒนาการผเรยนอยางตอเนอง และ

สมำาเสมอ ดวยวธการและ เครองมอทหลากหลาย

๖. ผดแลเดก ไดรบการพฒนาอยางตอเนอง๗. ประสานความรวมมอกบหนวยงาน บคลากร ผ

ปกครองและชมชน เพอระดม ความคด ทรพยากรมาชวยเหลอในการจด

ประสบการณการเรยนร ในระดบปฐมวย

10

เปาหมาย๑. ผดแลเดก มแผนการจดประสบการณการเรยนรทด

มคณภาพด๒. ศนยพฒนาเดกเลกมการจดบรรยากาศการเรยนร

อยางเหมาะสม ตามสภาพของ ทองถน๓. ผเรยนระดบปฐมวย รอยละ ๙๕ มสขภาพด เจรญ

เตบโตตามวย๔. ศนยพฒนาเดกเลกมสอ และแหลงเรยนรทเหมาะสม

และหลากหลาย ผเรยนม โอกาสไดเรยนรและสมผสจรง๕. ผเรยนระดบปฐมวย ทกคน ไดรบการประเมน

พฒนาการและนำาผลการประเมนนน ไปปรบปรงและพฒนาแผนการจดประสบการณการ

เรยนร ๖. ผดแลเดก เขารบการอบรมทกครงทมการจดการ

อบรมเรองทเกยวของกบการศกษา ปฐมวย7.หนวยงานของรฐ หนวยงานของเอกชน บคลากร ผ

ปกครองและชมชน มสวน รวมในการจดการศกษาและพฒนาหลกสตร

11

มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค๑. ดานรางกาย

มาตรฐานท ๑ รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทดมาตรฐานท ๒ กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง

สามารถใชไดอยางคลองแคลว และประสานสมพนธกน

๒. ดานอารมณ จตใจ

มาตรฐานท ๓ มสขภาพจตทด และมความสขมาตรฐานท ๔ มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงามมาตรฐานท ๕ ชนชมและแสดงออกทางศลปะ ดนตร การ

เคลอนไหว และการออกกำาลงกาย

๓. ดานสงคม

มาตรฐานท ๖ ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวยมาตรฐานท ๗ รกธรรมชาต สงแวดลอม และความเปนไทยมาตรฐานท ๘ อยรวมกบผอนไดอยางมความสข และปฏบต

ตนเปนสมาชกทดของสงคม ในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรง

เปนประมข๔. ดานสตปญญา

มาตรฐานท ๙ ใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวยมาตรฐานท ๑๐ มความสามารถในการคด และแกปญหาได

เหมาะสมกบวย

12

มาตรฐานท ๑๑ มจนตนาการ และความคดสรางสรรคมาตรฐานท ๑๒ มเจตคตทดตอการเรยนร และมทกษะในการ

แสวงหาความร

คณลกษณะตามวยคณลกษณะตามยเปนความสามารถตามวยหรอพฒนาการ

ตามธรรมชาตเมอเดกมอายถงวยนน ๆ ผสอนจำาเปนตองทำาความเขาใจคณลกษณะตามวยของเดกอาย ๓-๕ ป เพอนำาไปพจารณาจดประสบการณใหเดกแตละวยไดอยางถกตองเหมาะสม ขณะเดยวกนจะตองสงเกตเดกแตละคนซงมความแตกตางระหวางบคคล เพอนำาขอมลไปชวยพฒนาเดกใหเตมตามความสามารถและศกยภาพ หรอชวยเหลอเดกไดทนทวงท

คณลกษณะตามวยทสำาคญของเดก อาย ๓ ป

๑. พฒนาการดานรางกาย

รบลกบอลทกระดอนจากพนดวยแขนทงสองขางได เดนขน ลงบนไดไดดวยตนเอง กระโดดขน ลงอยกบทได วงตามลำาพงได ใชกรรไกรตดกระดาษใหขาดได

13

เขยนรปวงกลมตามแบบได รอยลกปดขนาดใหญได มรางกายแขงแรง สมบรณ มนำาหนก สวนสง และมเสน

รอบศรษะตามเกณฑ

๒. พฒนาการดานอารมณ - จตใจ

ชอบทจะทำาใหผใหญพอใจ และไดคำาชม แสดงอารมณตามความรสก เรมรบทบาทหนาทของตนเอง เรมรจกเลอกเลนสงทตนชอบ สนใจ เรมแสดงความรกเพอน และสตวเลยง ไมทำารายผอน เมอไมพอใจ เรมรวาของสงใดเปนของตน และสงใดเปนของผอน เรมรจกเกบของเลน เรมรจกการรอคอย เรมตดสนใจในเรองงาย ๆ ได

๓. พฒนาการดานสงคม

ลางมอได รบประทานอาหารไดดวยตนเอง รจกใชหองนำา หองสวม ชอบเลนแบบคขนาน (เลนของเลนชนดเดยวกนแตตางคน

ตางเลน) ยดตนเองเปนศนยกลาง

14

เรมปฏบตตามกฎ กตกา งาย ๆ รจกทำางานทไดรบมอบหมาย เรมรจกแสดงความเคารพ ทงขยะไดถกท ไมทำาลายสงของเครองใช

๔. พฒนาการดานสตปญญา

ฟงแลวปฏบตตามคำาสงงาย ๆ ได บอกชอของตนเองได รจกใชคำาวา อะไร“ ” ขด เขยเสนอยางอสระได จบคสตาง ๆ ไดประมาณ ๓ - ๔ ค ยงคดสงทเปนนามประธรรมไมได จำาแนกสงตาง ๆ ดวยประสาทสมผสทงหา อยากรอยากเหนทกอยางรอบตว วาดภาพตามความพอใจของตน สนทนาโตตอบ/เลาเรอง ดวยประโยคสน ๆ ได เลยนแบบทาทาง การเคลอนไหวตาง ๆ เรยนรจากการสงเกต และเลยนแบบผอน

15

สาระการเรยนร

๑. ประสบการณสำาคญ

๑.๑ ประสบการณสำาคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย

๑.๑.๑ การทรงตวและการประสานสมพนธของกลามเนอใหญ

การเคลอนไหวอยกบท และการเคลอนไหวเคลอนท

การเคลอนไหวพรอมกบวสด อปกรณ การเลนเครองเลนสนาม

๑.๑.๒ การประสานสมพนธของกลามเนอเลก การเลนเครองเลนสมผส การเขยนภาพและการเลนกบส การป นและการประดษฐสงตาง ๆ ดวยดน

เหนยว ดนนำามน แทงไม เศษวสด การตอของ บรรจ เท และแยกชนสวน

๑.๑.๓ การรกษาสขภาพ การปฏบตตนตามสขอนามย

๑.๑.๔ การรกษาความปลอดภย การรกษาความปลอดภยของตนเอง และผอน

ในกจวตรประจำาวน

๑.๒ ประสบการณสำาคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณ จตใจ

16

๑.๒.๑ ดนตร การแสดงปฏกรยาโตตอบเสยงดนตร การเลนเครองเลนดนตรงาย ๆ เชน เครอง

ดนตรประเภทเคาะ ประเภทต ฯลฯ การรองเพลง

๑.๒.๒ สนทรยภาพ การชนชม และสรางสรรคสงทสวยงาม การแสดงออกอยางสนกสนานกบเรองตลก ขำา

ขน และเรองราว / เหตการณทสนกสนานตาง ๆ

๑.๒.๓ การเลน การเลนอสระ การเลนรายบคคล การเลนเปนกลม การเลนในหองเรยนและนอกหองเรยน

๑.๒.๔ คณธรรม จรยธรรม การปฏบตตนตามหลกศาสนาทนบถอ

๑.๓ ประสบการณสำาคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม

๑.๓.๑ การเรยนรทางสงคม การปฏบตกจวตรประจำาวนของตนเอง การเลนและการทำางานรวมกบผอน การวางแผน ตดสนใจเลอก และลงมอปฏบต การมโอกาสไดรบรความรสก ความสนใจ และ

ความตองการของตนเองและผอน

17

การแลกเปลยนความคดเหน และเคารพความคดเหนของผอน

การแกปญหาในการเลน การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนทอาศยอย

และความเปนไทย

๑.๔ ประสบการณสำาคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา

๑.๔.๑ การคด การรจกสงตาง ๆ ดวยการมอง ฟง สมผส

ชมรส และดมกลน การเลยนแบบการกระทำา และเสยงตาง ๆ การเชอมโยงภาพ ภาพถาย และรปแบบตาง ๆ

กบสงของหรอสถานทจรง การรบร และแสดงความรสกผานสอ วสด ของ

เลน และผลงาน การแสดงความคดสรางสรรคผานสอ วสดตาง

ๆ ๑.๔.๒ การใชภาษา

การแสดงความรสกดวยคำาพด การพดกบผอนเกยวกบประสบการณของ

ตนเอง หรอเลาเรองราวเกยวกบตนเอง การอธบายเกยวกบสงของ เหตการณ และ

ความสมพนธของสงตาง ๆ การฟงเรองราวนทาน คำาคลองจอง คำากลอน

18

การเขยนในหลายรปแบบผานประสบการณทสอความหมายตอเดก เขยนภาพ เขยนขดเขย เขยนคลายตวอกษร เขยนเหมอนสญลกษณ เขยนชอตนเอง

การอานในหลายรปแบบ ผานประสบการณทสอความหมายตอเดก

อานภาพหรอสญลกษณจากหนงสอนทาน / เรองราวทสนใจ

๑,๔.๓ การสงเกต การจำาแนก และการเปรยบเทยบ การสำารวจและอธบายความเหมอน ความแตก

ตาง ของสงตาง ๆ การจบค การจำาแนก และการจดกลม การเปรยบเทยบ เชน ยาว สน– , ขรขระ เรยบ–

ฯลฯ การเรยงลำาดบสงตาง ๆ การคาดคะเนสงตาง ๆ การตงสมมตฐาน การทดลองสงตาง ๆ การสบคนขอมล การใช หรออธบายสงตาง ๆ ดวยวธการทหลาก

หลาย๑.๔.๔ จำานวน

การเปรยบเทยบจำานวนมากกวา นอยกวา เทากบ

การนบสงตาง ๆ การจบคหนงตอหนง

19

การเพมขนหรอลดลงของจำานวนหรอปรมาณ๑.๔.๕ มตสมพนธ(พนท/ระยะ)

การตอเขาดวยกน การแยกออก บรรจ และเทออก

สงเกตสงตาง ๆ / สถานทจากมมมองตาง ๆ กน

มประสบการณและอธบายเรองตำาแหนงของสงตาง ๆ ทสมพนธกน

มประสบการณและอธบายทศทางการเคลอนทของคนและสงตาง ๆ

การสอความหมายของมตสมพนธดวยภาพวาด ภาพถาย และรปภาพ๑.๔.๖ เวลา

เรม และหยดการกระทำาโดยสญญาณ มประสบการณและเปรยบเทยบเวลา เชน

ตอนเชา ตอนเยน วนน มประสบการณ และเรยงลำาดบเหตการณตาง

ๆ การสงเกตการเปลยนแปลงของฤด

๒. สาระทควรเรยนร

๑ เรองราวเกยวกบตวเดก

๑.๑ ชอ รปราง ลกษณะ

20

- ฉนมชอตงแตเกด ฉนมเสยง รปรางหนาตาไมเหมอนใคร ฉนภมใจทเปนฉน

๑.๒ สวนตาง ๆ ของรางกาย และการดแลรกษา - ฉนมอวยวะตางๆ เชน ตา ห จมก ปาก ขา มอ และรจก

ระวงรกษาอวยวะตาง ๆ๑.๓ สขนสยทด - ฉนรจกวธรกษารางกายใหสะอาด มสขภาพด ออก

กำาลงกาย รบประทานอาหารทม ประโยชน และพกผอนใหเพยงพอ๑.๔ การเลนออกกำาลงกายกลางแจง - ฉนสามารถเลนคนเดยว เลนกบผอน และเรยนรกฎ

กตกา ขอตกลงของการเลน๑.๕ การดแลระมดระวงอบตเหต - ฉนเรยนรทจะระมดระวง รกษาความปลอดภยของ

ตนเอง ทกโอกาส๑.๖ การชวยเหลอตนเอง - ฉนสามารถเรยนรสงตาง ๆ ดวยตนเอง เชน แตงตว

รบประทานอาหาร ฯลฯ๑.๗ คณธรรม จรยธรรม และมารยาทไทย - ฉนอาจรสกดใจ เสยใจ โกรธ เหนอย หรออน ๆ แตฉน

เรยนรทจะแสดงความรสก ในทางทด

- ฉนสามารถเรยนรกฎระเบยบตาง ๆ และปฏบตตามได - ฉนเรยนรการมมารยาททด มวนย รจกแบงปน และ

ภมใจทฉนเปนคนด

๒. เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก

21

๒.๑ ครอบครว๒.๑.๑ ครอบครวของฉน

- ฉนอยกบครอบครว ทชวยดแลซงกนและกน- ทกคนในครอบครวของฉนเปนบคคลสำาคญ

๒.๑.๒ วนสำาคญของครอบครว- ครอบครวของฉนมวนสำาคญตาง ๆ เชน วนเกด

วนทำาบญบาน๒.๑.๓ กจกรรมและงานตาง ๆ ในครอบครว

- ครอบครวฉนชวยกนทำางาน เอออาทรซงกนและกน

๒.๑.๔ ระเบยบวนยและการชวยเหลองาน- ทกคนในครอบครวตองปฏบตตามขอตกลงของ

ครอบครว๒.๑.๕ มารยาททด

- เราตองเคารพเชอฟงพอแม และผใหญในครอบครว

๒.๒ สถานศกษาของเรา๒.๒.๑ ชอและบคคลตาง ๆ

- ชอสถานศกษา ครและเพอนกมชอ- สถานศกษาเปนสถานทเดก ๆ มาทำากจกรรมรวม

กน เรยนรสงตาง ๆ- สถานศกษาของฉนอยรวมกนหลายคน เชน คร

นกเรยน ภารโรง- ครรก และเอาใจใสดแลเดก ๆ ทกคน

๒.๒.๒ สถานทตาง ๆ ในสถานศกษา

22

- ฉนรจกสถานทตางๆ ในสถานศกษา เชน หองเรยน หองนำา สนามเดกเลน

๒.๒.๓ ระเบยบวนย ความรบผดชอบและการชวยเหลอซงกนและกน

- ทกคนในสถานศกษาของฉนมความรบผดชอบ ปฏบตตามกฎระเบยบ

- ฉนทำากจกรรมตาง ๆ รวมกนกบเพอน ชวยกนคด ชวยกนทำา รบฟงความคดเหน และรบรความรสกซงกนและกน

๒.๓ ทองถนของฉน๒.๓.๑ สถานท บคคลในทองถน

- ทองถนของฉนมสถานท บคคล แหลงวทยาการ แหลงเรยนรทสำาคญ

๒.๓.๒ อาชพตาง ๆ - คนในทองถนทฉนอาศย มอาชพหลากหลาย เชน

คร ตำารวจ ชาวนา ชาวสวน พอคา แมคา ฯลฯ แตละอาชพกมหนาท

แตกตางกนไป๒.๓.๓ วนสำาคญของทองถน

- ทองถนของฉนมวนสำาคญของตนเอง และมการปฏบตกจกรรมทแตกตาง๒.๓.๔ วนสำาคญของชาต ศาสนา พระมหากษตรย

- ฉนเปนคนไทย มวนสำาคญของชาต ศาสนา และพระมหากษตรย

๒.๓.๕ ศาสนาและความเชอ

23

- ฉนและเพอนนบถอศาสนา หรอมความเชอทเหมอนกนหรอแตกตางกน

ไดศาสนาทกศาสนาสอนใหทกคนเปนคนด ฉนภมใจทฉนเปนคนไทย

๓. ธรรมชาตรอบตว

๓.๑ สงมชวต และสงไมมชวต- สงตาง ๆ ทอยรอบตวฉน มทงสงมชวต และสงไมม

ชวต- สงมชวต ไดแก คน สตว พช ตองการนำาและอาหาร- สงไมมชวต ไดแก นำา ดน หน ทราย ฯลฯ มประโยชน

และโทษตางกน

๓.๒ ปรากฏการณธรรมชาต- ลกษณะอากาศรอบ ๆ ตว แตละวนอาจเหมอนหรอ

แตกตางกน- เมฆ ทองฟา สายลม เปนธรรมชาตทไมอาจทำานายได- กลางวน เปนชวงเวลาทดวงอาทตยขน และลง คนจะ

ทำางาน เรยน หรอเลน- กลางคน เปนชวงเวลาทดวงอาทตยตก จนขน คนสวน

ใหญจะพกผอน- ประเทศไทยม ๓ ฤด คอ ฤดรอน ฤดฝน และ ฤดหนาว

๓.๓ สงแวดลอมตามธรรมชาต- สงแวดลอมตามธรรมชาตรอบตวฉน เชน ตนไม สตว

นำา ดน หน ทราย อากาศ เปนสงจำาเปนสำาหรบชวต และจำาเปนตองไดรบการ

อนรกษ

24

๓.๔ สงแวดลอมทมนษยสรางขน- สงแวดลอมทมนษยสรางขนรอบ ๆ ตวฉน เชน บาน

ถนน สวน สถานทตาง ๆ- ทกคนชวยกนอนรกษสาธารณะสมบตได

๔. สงตาง ๆ รอบตวเดก

๔.๑ สงตาง ๆ รอบตวเดก๔.๑.๑ คณตศาสตรในชวตประจำาวน

- สงตาง ๆ รอบตวฉนมชอและลกษณะตาง ๆ กน สามารถแบงเปน

ประเภท ชนด ส ขนาด รปราง พนผว วสด รปเรขาคณต ฯลฯ

- การนบสงตาง ๆ ทำาใหรจำานวนสงของตาง ๆ- ฉนเปรยบเทยบสงของตาง ๆ ขนาด จำานวน นำา

หนก- ฉนสามารถจดเรยงลำาดบสงของตามขนาด

ตำาแหนง ลกษณะทตงได- ฉนสามารถเพมหรอลดสงของออกจากจำานวน

สงของทเรามอยได- คนเราใชตวเลขในชวตประจำาวน เชน เงน

โทรศพท บานเลขท ฯลฯ- ฉนสามารถรวบรวมขอมลงาย ๆ นำามาถายทอด

ใหผอนเขาใจได โดยนำาเสนอดวย แผนภม รปภาพ แผนผง แผนท ฯลฯ- สงทชวยฉนในการชง ตวง วด มหลายอยาง เชน

เครองชง ไมบรรทด

25

สายวด ถวยตวง ชอนตวง เชอก สงของบางอยางฉนอาจคาดคะเน

- เราใช เวลา พดถงสงตาง ๆ ทเกดขน เชน เมอ“ ”วานน วนน พรงน ตอน

เชาตอนบาย ตอนเยน๔.๑.๒ สตาง ๆ

- สงตางๆ รอบตวฉนสวนใหญมส ยกเวนกระจกใส นำาบรสทธ อากาศ

- ฉนเหนสตาง ๆ ดวยตา แสงสวางชวยใหฉนมองเหนส

- สทฉนเหนมชอเรยกตางกน เชน แดง เขยว เหลอง ฯลฯ สแตละสทำาให

เกด ความรสกตางกน สบางสใชเปนสญญาณหรอสญลกษณสอสารได

๔.๑.๓ เครองมอเครองใชตาง ๆ - เครองมอเครองใชมหลายชนด หลายประเภท

เชน เครองใชในการทำาสวนเครองใชในการกอสราง เครองใชภายในบาน

ฯลฯ- คนเราใชเครองมอเครองใชตาง ๆ เพออำานวยความสะดวกในการทำางาน แตขณะเดยวกนตองระมดระวงเวลาใช เพราะอาจเกดอนตรายและเกดความเสยหาย ได ถาใชผดวธ หรอผดประเภท

26

- เครองมอเครองใช เมอใชแลวควรทำาความสะอาด และเกบเขาทให

เรยบรอย๔.๑.๔ การคมนาคม

- ฉนเดนทางจากทหนงไปยงทหนงไดดวยการเดนหรอใชยานพาหนะ

- พาหนะบางอยางทฉนเหนเคลอนทไดโดยการใชเครองยนต ลม ไฟฟา หรอคนทำาใหเคลอนท- คนเราเดนทางหรอขนสงไดทงทางบก ทางนำา

ทางอากาศ- พาหนะทใชเดนทาง เชน รถยนต รถเมล รถไฟ

เรอ เครองบน ฯลฯ- ฉนตองเดนบนทางเทา ขามถนนตรงทางมาลาย

สะพานลอย หรอตรงทมสญญาณไฟ เพอความปลอดภย และตอง

ระมดระวงเวลาขาม๔.๑.๕ การตดตอสอสาร

- ฉนตดตอสอสารกบบคคลตาง ๆ ไดหลายวธ เชน โดยการไปมาหาส

โทรศพทจดหมาย โทรเลข ฯลฯ- ฉนทราบขาวความเคลอนไหวตาง ๆ รอบตวดวย

การสนทนา ฟงวทย ดโทรทศนและการอานหนงสอ หนงสอพมพ- ฉนใชหนงสอเปนสอถายทอดความร ความคด

ความรสกไปยงผอาน

27

- ฉนใชภาษาทงการฟง พด อาน เขยน เพอการสอความหมายใน

ชวตประจำาวน

ตารางวเคราะหมาตรฐาน / ตวบงช /

สภาพทพงประสงคระดบ ปฐมวย ๓ ป

(อาย ๓ ป)

28

ตารางวเคราะหมาตรฐาน / ตวบงช และสภาพทพงประสงค

ระดบ ปฐมวย อาย ๓ ป๑. พฒนาการดานรางกาย

มาตรฐาน ตวบงช สภาพทพงประสงคมฐ. ๑ รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด

ตบช. ๑ มนำาหนก สวนสง และเสนรอบศรษะตามเกณฑ

๑. นำาหนกและสวนสงตามเกณฑของกรมอนามย๒. เสนรอบศรษะตามเกณฑ

29

ตบช. ๒ รสขนสยทด

๑. ยอมรบประทานอาหารทมประโยชน๒. ลางมอ ลางหนา แปรงฟนได๓. บอกความตองการเมอจะขบถาย๔. พกผอนเปนเวลา๔. เลนและทำากจกรรมดวยความระมดระวง๕. สนใจและสนกกบการออกกำาลงกาย

มฐ.๒ กลามเนอใหญและกลามเนอเลกใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน

ตบช.๑ มความรและทกษะการใชกลามเนอใหญ

๑. ปนเครองเลนสนามได๒. เดนบนกระดานทรงตวโดยใชแขนชวยทรงตว๓. เดนขนบนไดโดยใชมอจบราวบนได๔. เคลอนไหวรางกายตามเพลงได๕. วงและหยดได๖. กระโดดพรอมกนสองขา๗. กระโดดขาเดยวได๘. โยนลกบอลได๙. รบลกบอลดวยมอได

ตบช. ๒ มความรและทกษะในการใชกลามเนอเลก

๑. ป นและคลงเปนเสน ยาว กอนกลม หรอแบน๒. รอยวสดทมรขนาดใหญ ๑ นว ตอกนประมาณ ๓-๔ ลก๓. ตดกระดาษดวยกรรไกรได๔. ตอบลอกซอนกนได ๕ ชนเปนแนวตง๕. วาดภาพขดเขยนตามจนตนาการได

30

๒.พฒนาการดานอารมณ - จตใจมาตรฐาน ตวบงช สภาพทพงประสงค

มฐ. ๓ มสขภาพจตด และม ความสข

ตบช. ๑ ราเรง สดชน แจมใส อารมณด

๑. ราเรง แจมใส อารมณด เมอไดรบคำาชมและรางวล

ตบช. ๒ มความรสกทดตอ ตนเอง และผอน

๑. แสดงทาทางพอใจเมอสามารถทำาอะไรไดดวยตนเอง

มฐ. ๔ มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงาม

ตบช. ๑ ชวยเหลอและแบงปน

๑. ชวยเหลอและแบงปนไดบางเมอมผขอรอง

ตบช. ๒ แสดงความรก ความเมตตา มวนย ซอสตว ประหยด

๑. แสดงความรกเพอน และเมตตาตอสตว ตนไม ตามคำาแนะนำาของคร

ตบช. ๓ มความอดทน

๑. มความอดทนและรอคอยไดตามคำาเตอนของคร

ตบช. ๔ รบผดชอบ ๑. ทำางานทไดรบมอบหมายโดยมการดแลชวยเหลอบาง

มฐ. ๕ ชนชม และแสดงออกทางศลปะ ดนตร การเคลอนไหว

ตบช. ๑ สนใจและมความสขกบศลปะ และดนตร

๑. สนใจและมความสข ขณะทำางานศลปะ๒. สนใจและมความสขกบเสยงเพลง ดนตร

31

และรกการออกกำาลงกาย

ตบช. ๒ เคลอนไหวสวนตาง ๆ ของรางกาย รกการออกกำาลงกาย

๑. เคลอนไหวรางกายตามเพลง ตามแบบทครแสดงชอบเลนและออกกำาลงกาย

ตบช. ๓ รกการออกกำาลงกาย

๑. สนใจและมความสขในการชม /เลน / ออกกำาลงกาย

๓. พฒนาการดานสงคมมาตรฐาน ตวบงช สภาพทพงประสงค

มฐ. ๖ ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย

ตบช. ๑ รจกตนเอง ชวยเหลอตนเอง

๑. บอกชอจรง ชอเลน เพศของตนเองได๒. ระมดระวงตนเองและดแลใหปลอดภยโดยมผอนคอยตกเตอน๓. ชวยเหลอตนเองไดตามวยเมอประสบปญหา

32

ตบช.๒ ปฏบตกจวตรประจำาวนไดดวยตนเอง

๑. รบประทานอาหารดวยตนเอง๒. ลางหนาแปรงฟนไดดวยตนเอง๓. ดแลตนเองในการขบถาย และพกผอน๔.สวมรองเทาไดเอง (อาจผดบาง)

มฐ. ๗ รกธรรมชาต สงแวดลอมวฒนธรรมและความเปนไทย

ตบช. ๑ การอนรกษสงแวดลอมประเพณและวฒนธรรม

๑. ไมทงขวางหรอทำาลายของสาธารณะหรอธรรมชาต๒. ทงขยะไหถกท๓. ชวยกนดแลตนไม

ตบช. ๒ มสมมาคารวะ และมารยาทตามวฒนธรรมไทย

๑. มมารยาทในการไหวแสดงความเคารพตอผใหญ๒. มมารยาทในการฟงและการพด๓. ใชวาจาสภาพไพเราะเหมาะสมกบวย๔. มมารยาทในการรบประทานอาหาร

มฐ. ๘ อยรวมกบผอนไดอยางมความสข และปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

ตบช. ๑ การอยรวมกนในสงคมเคารพสทธของผอน

๑. เลนและทำากจกรรมในกลมเพอนได๒. เคารพสทธผอน

ตบช. ๒ ปฏบตตนเปนผนำาและผตามทดได เลนและทำางานรวมกบผอนได

๑. ปฏบตตนเปนผนำาและผตามทดได๒. รจกการเปนผให และผรบ

33

ตบช.๓ ปฏบตตามขอตกลงเปนเบองตนในการเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

๑. รบรวาขอตกลงเปนสงทตองยดถอปฏบตรวมกน๒. เลนในกลมเพอนไดบางแตเปนการเลนเลยนแบบคนอน

๔. พฒนาการดานสตปญญามาตรฐาน ตวบงช สภาพทพงประสงค

มฐ. ๙ ใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวย

ตบช. ๑ การสอสาร ๑. สนทนาโตตอบ / เลาเรองดวยประโยคสนๆได

ตบช. ๒ อาน / เขยนภาพ และสญลกษณได

๑.เขยนหรอขดเขยเปนเสนหรอภาพเพอถายทอดความรสกและความตองการ

มฐ. ๑๐ มความสามารถในการคด และแกปญหาไดเหมาะสมตามวย

ตบช. ๑ การคดเชอมโยง

๑. บอก/แสดงความสมพนธของสงตาง ๆ โดยใชสงทอยดวยกนเปนเกณฑ

ตบช. ๒ แกคดปญหา

๑. แกปญหาในการเลน

34

ตบช.๓ การจดหมวดหม การจำาแนก เปรยบเทยบความเหมอน ความตาง

๑. จำาแนก จดกลมสงของตาง ๆ ตามส รปราง ลกษณะ

ตบช.๔ การเรยงลำาดบตาง ๆ

๑. เรยงลำาดบสงตาง ๆ ไดอยางนอย ๓ อยาง

ตบช.๕ การนบจำานวน

๑. นบเลขเรยงลำาดบ ๑-๑ 0 ได๒. รคาและบอกคาจำานวน ๑-๓ ได๓. รคาและบอกคาของจำานวนมากกวา - นอยกวาได

ตบช.๖ เขาใจตำาแหนง

๑. บอกแสดงตำาแหนงใน - นอกได

ตบช.๗ เขาใจระยะทาง

๑. บอก/แสดงระยะใกล ไกล โดยครชแนะ

ตบช.๘ เขาใจทศทาง

๑. บอก/แสดงทศทางขน ลง เขา ออก ตามทครเสนอได

ตบช.๙ การเปรยบเทยบเวลาตาง ๆ

๑. บอกเวลากลางวน กลางคน ตามภาพทครเสนอได

ตบช.๑๐ การเรยงลำาดบเหตการณตาง ๆ

๑. เรยงลำาดบเหตการณได ตามแบบของคร

ตบช.๑๑ ฤดกาล ๑. บอกฤดกาลตาง ๆ ไดอยางงายตามคำาแนะนำาของคร

35

๔. พฒนาการดานสตปญญามาตรฐาน ตวบงช สภาพทพงประสงค

มฐ. ๑๑ มจนตนาการ และความคดสรางสรรค

ตบช. ๑ ความสามารถในดานศลปะและดนตร

๑. เขารวมกจกรรมศลปะและการเลนเครองดนตรอยางงายได

ตบช. ๒ การเชอมโยงความสมพนธของสงตาง ๆ

๑. บอกแสดงความสมพนธของสงตาง ๆ ได

ตบช. ๓ ความสามารถดานความคดสรางสรรค

๑. สรางผลงาน เชน เลาเรองราว/นทาน ตามแบบของเดก

ตบช. ๔ การคดแกปญหา

๑. เขยนภาพนำาเสนอปญหาได

มฐ. ๑๒ มเจตคตทดตอ

ตบช. ๑ การคด ๑. ทกษะในการใชประสาทสมผสทง ๕

36

การเรยนร และมทกษะในการแสวงหาความร

ตบช. ๒ การใชภาษา

๒. เกบขอมลทไดโดยการใชประสาทสมผสทง ๕ อยางได๓. ฟงนทานหรอเรองราวสน ๆ โดยมภาพประกอบและบอกชอตวละครได๔. ฟงและปฏบตตามคำาสงได๕. สนทนาโตตอบซกถามเรองราวสน ๆ ได๖. บอกความตองการขนพนฐานได หว รอน ปวด๗. บอกชออวยวะของรางกายและสงทอยใกลตวได๘. พดคำาคลองจอง รองเพลงสน ๆ เลยนแบบครได๙. มองภาพ ชภาพ พรอมกบออกเสยงตามคร๑๐. เปดและทำาทาอานหนงสอได๑๑. ขดเขยนตามความพอใจแสดงถงความสามารถในการบงคบกลามเนอเลกได

37

ตารางกำาหนดเวลาเรยนระดบ ปฐมวย ๓ ป

ภาคเรยนท เวลาเรยน (วน) หมายเหต๑ ๑๐๐๒ ๑๐๐

รวม ๒๐๐

กจกรรม เวลาเรยน(นาท/

วน)๑. กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ ๒๐๒. กจกรรมสรางสรรค ๓๐๓. กจกรรมมมประสบการณ ๓๕๔. กจกรรมกลางแจง ๓๐๕. กจกรรมเสรมประสบการณ ๒๕๖. เกมการศกษา ๒๐๗. ทกษะพนฐานในชวตประจำาวน

- ตรวจสขภาพ ไปหองนำา- ลางมอ ลางเทา- รบประทานอาหาร- นอนพกผอน- เกบทนอน ลางหนา แปรงฟน

๑๐๑๐๕๐

๑๒๐๑๐

38

รวม ๖ ชวโมง / วน

ตารางกจกรรมประจำาวนระดบ ปฐมวย ๓ ป

เวลา กจกรรม๐๗.๓๐ น. - ๐๘.๓๐ น.

รบเดก

๐๘.๓๐ น. - ๐๘.๔๕ น.

กจกรรมหนาเสาธง

๐๘.๔๕ น. - ๐๘.๕๕ น.

ตรวจสขภาพ ไปหองนำา

๐๘.๕๕ น. – ๐๙.๑๕ น.

กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ

๐๙.๑๕ น. - ๐๙.๔๐ น.

กจกรรมเสรมประสบการณ

๐๙.๔๐ น. - ๑๐.๑๐ น.

กจกรรมสรางสรรค

๑๐.๑๐ น. - ๑๐.๔๐ น.

กจกรรมกลางแจง

39

๑๐.๔๐ น. - ๑๑.๑๐ น.

กจกรรมเสร/มมประสบการณ

๑๑.๑๐ น. - ๑๑.๒๐ น.

ลางมอ ลางเทา

๑๑.๒๐ น. - ๑๒.๑๐ น.

รบประทานอาหารกลางวน / แปรงฟน ปทนอน

๑๒.๑๐ น. - ๑๔.๑๐ น.

นอนพกผอน

๑๔.๑๐ น. - ๑๔.๒๐ น.

เกบทนอน ลางหนา แปรงฟน

๑๔.๒๐ น. - ๑๔.๔๐ น.

กจกรรมเกมการศกษา

๑๔.๔๐ น. - ๑๕.๐๐ น.

ดมนม / เตรยมตวกลบบาน

40

ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป

ระดบ ปฐมวย ๓ ป

41

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญมฐ. ๑ รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด

ตบช. ๑ มนำาหนก สวนสง และเสนรอบศรษะตามเกณฑ

๑. นำาหนกและสวนสงตามเกณฑของกรมอนามย๒. เสนรอบศรษะตามเกณฑ

ตวเดก- การเจรญเตบโตของรางกาย- อวยวะของรางกาย- การรกษาความสะอาดของรางกาย- ชอ สกล ของตนเอง–

การทรงตวและประสานสมพนธของกลามเนอใหญ- การเคลอนไหวอยกบทและการเคลอนไหวแบบเคลอนท- การเคลอนไหวพรอมวสดอปกรณ- การเลนเครองเลนสนาม

ตบช. ๒ รสขนสยทด

๑. ยอมรบประทานอาหารทมประโยชน๒. ลางมอ ลางหนา แปรงฟนได๓. บอกความตองการเมอจะขบถาย๔. พกผอนเปนเวลา๔. เลนและทำากจกรรมดวยความระมดระวง๕. สนใจและสนกกบการออกกำาลงกาย

- ความปลอดภย- การเลน- การปฏบตกจวตรประจำาวน- มารยาท- ประสาทสมผสทงหา- การรบประทานอาหาร- การออกกำาลงกาย- การพกผอน- การชวยเหลอตนเอง

การประสานสมพนธของกลามเนอเลก- การเลนเครองเลนสนาม- การเขยนภาพและการเลนกบส- การป นและประดษฐสงตาง ๆ ดวยดนเหนยว ดนนำามน แทงไม เศษวสด ฯลฯ- การตอของ บรรจ เทและแยกชนสวนการรกษาสขภาพ- การปฏบตตนตามสขอนามยการรกษาความปลอดภย- การรกษาความปลอดภยของตนเอง และผอนในกจวตรประจำาวน

42

ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายประดบ ปฐมวย ๓ ป

๑. พฒนาการดานรางกาย

๑.พฒนาการดานรางกาย

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญ

43

มฐ.๒ กลามเนอใหญและกลามเนอเลกใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน

ตบช.๑ มความรและทกษะการใชกลามเนอใหญ

๑. ปนเครองเลนสนามได๒. เดนบนกระดานทรงตวโดยใชแขนชวยทรงตว๓. เดนขนบนไดโดยใชมอจบราวบนได๔. เคลอนไหวรางกายตามเพลงได๕. วงและหยดได๖. กระโดดพรอมกนสองขา๗. กระโดดขาเดยวได๘. โยนลกบอลได๙. รบลกบอลดวยมอได

ตวเดก- อวยวะของรางกาย- ความปลอดภย- สขอนามย- การเลน- ประสาทสมผสทงหา- การออกกำาลงกาย- การเจรญเตบโตของรางกาย- การชวยเหลอตนเอง

การทรงตวและการประสานสมพนธของกลามเนอใหญ- การเคลอนไหวอยกบทและการเคลอนไหวแบบเคลอนท- การเคลอนไหวพรอมวสดอปกรณ- การเลนเครองเลนสนามการประสานสมพนธของกลามเนอเลก- การเลนเครองเลนสนาม- การเขยนภาพและการเลนกบส- การป นและประดษฐสงตาง ๆ ดวยดนเหนยว ดนนำามน แทงไม เศษวสด ฯลฯ- การตอของ บรรจ เทและแยกชนสวนการรกษาสขภาพ

44

ตบช. ๒ มความรและทกษะในการใชกลามเนอเลก

๑. ป นและคลงเปนเสน ยาว กลม แบน๒. รอยวสดขนาดใหญ ๑ นว ๓-๔ ลก๓. ตดกระดาษดวยกรรไกรได๔. ตอบลอกซอนกนได๕ชนเปนแนวตง๕. วาดภาพขดเขยนตามจนตนาการได

- การปฏบตตนตามสขอนามยการรกษาความปลอดภย- การรกษาความปลอดภยของตนเอง และผอนในกจวตรประจำาวน

๒. พฒนาการดานอารมณ - จตใจ

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญ

45

มฐ. ๓ มสขภาพจตด และม ความสข

ตบช. ๑ ราเรง สดชน แจมใส อารมณด

๑. ราเรง แจมใส อารมณด เมอไดรบคำาชมและรางวล

ตวเดก- ชอ สกล ของตนเอง–

ดนตร- การแสดงปฏกรยาโตตอบเสยงดนตร

ตบช. ๒ มความรสกทดตอ ตนเอง และผอน

๑. แสดงทาทางพอใจเมอสามารถทำาอะไรไดดวยตนเอง

- มารยาท- การคดและความรสก- คณธรรม จรยธรรม- ความรบผดชอบในหองเรยนบคคลและสถานทแวดลอมเดก- กฎ ระเบยบ

- การเลนเครองดนตรงาย ๆ - การรองเพลงสนทรยภาพ- การชนชมและสรางสรรคสงสวยงาม- การแสดงออกอยางสนกสนานกบเรองตลก ขำาขน และเรองราวเหตการณทสนกสนานตาง ๆ การเลน- การเลนอสระ- การเลนรายบคคล การเลนเปนกลม- การเลนในหองเรยนและนอกหองเรยนคณธรรม จรยธรรม- การปฏบตตนตามหลกศาสนาทนบถอ

46

๒.พฒนาการดานอารมณ - จตใจ

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญมฐ. ๔ มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงาม

ตบช. ๑ ชวยเหลอและแบงปน

๑. ชวยเหลอและแบงปนไดบางเมอมผขอรอง

ตวเดก- ความปลอดภย

ดนตร- การแสดงปฏกรยาโตตอบเสยงดนตร

ตบช. ๒ แสดงความรก ความเมตตา มวนย ซอสตยประหยด

๑. แสดงความรกเพอน และเมตตาตอสตว ตนไม ตามคำาแนะนำาของคร

- มารยาท- การคดและความรสก- ความรบผดชอบ- การเลน

- การเลนเครองดนตรงาย ๆ - การรองเพลงสนทรยภาพ- การชนชมและสรางสรรคสงสวยงาม- การแสดงออกอยางสนกสนานกบเรองตลก ขำาขน

ตบช. ๓ มความอดทน

๑. มความอดทนและรอคอยไดตามคำาเตอนของคร

- คณธรรม จรยธรรม- การชวยเหลอตนเอง

และเรองราวเหตการณทสนกสนานตาง ๆ การเลน

47

ตบช. ๔ รบผดชอบ

๑. ทำางานทไดรบมอบหมายโดยมการดแลชวยเหลอบาง

บคคลและถานทแวดลอมเดก- การปฏบตหนาทของสมาชกภายในบาน- กฎระเบยบธรรมชาตรอบ ๆ ตว- สงมชวตสงตาง ๆ รอบตว- ของเลน- ของใชภายในบาน- ของใชในโรงเรยน

- การเลนอสระ- การเลนรายบคคล การเลนเปนกลม- การเลนในหองเรยนและนอกหองเรยนคณธรรม จรยธรรม- การปฏบตตามหลกศาสนาทนบถอ

๒. พฒนาการดานอารมณ - จตใจ

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญ

48

มฐ. ๕ ชนชม และแสดงออกทางศลปะ ดนตร การเคลอนไหว และรกการออกกำาลงกาย

ตบช. ๑ สนใจและมความสขกบศลปะ และดนตร

๑. สนใจและมความสข ขณะทำางานศลปะ๒. สนใจและมความสขกบเสยงเพลง ดนตร

ตวเดก- การเลน- ประสาทสมผสทงหา- การออกกำาลงกายบคคลและสถานทแวดลอมเดก- วนสำาคญ- การละเลนแบบตาง ๆ

ดนตร- การแสดงปฏกรยาโตตอบเสยงดนตร- การเลนเครองดนตรงาย ๆ - การรองเพลงสนทรยภาพ- การชนชมและสรางสรรคสงสวยงาม- การแสดงออกอยางสนกสนานกบเรองตลก ขำาขน

ตบช. ๒ เคลอนไหวสวนตาง ๆ ของรางกาย รกการออกกำาลงกาย

๑. เคลอนไหวรางกายตามเพลง ตามแบบทครแสดงชอบเลนและออกกำาลงกาย

สงตาง ๆ รอบตว- ส- ความแตกตาง

และเรองราวเหตการณทสนกสนานตาง ๆการเลน- การเลนอสระ- การเลนรายบคคล การเลนเปนกลม

ตบช. ๓ รกการออกกำาลงกาย

๑. สนใจและมความสขในการชม /เลน / ออกกำาลงกาย

- การเลนในหองเรยน การเลนนอกหองเรยนคณธรรม จรยธรรม- การปฏบตตนตามหลกศาสนาทนบถอ

49

๓. พฒนาการดานสงคม

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญมฐ. ๖ ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย

ตบช. ๑ รจกตนเอง ชวยเหลอตนเอง

๑. บอกชอจรง ชอเลน เพศของตนเองได๒. ระมดระวงตนเองและดแลใหปลอดภยโดยมผอนคอยตกเตอน๓. ชวยเหลอตนเองไดตามวยเมอประสบปญหา

ตวเดก- การรกษาความสะอาดของรางกาย- การปฏบตกจวตรประจำาวน- การรบประทานอาหาร- การชวยเหลอตวเอง

การเรยนรทางสงคม- การปฏบตกจวตรประจำาวนของตวเอง- การเลนและการทำางานรวมกบผอน- การวางแผน ตดสนใจเลอก และลงมอปฏบต- การใหมโอกาสไดรบรความรสก ความสนใจ และ

50

ตบช.๒ ปฏบตกจวตรประจำาวนไดดวยตนเอง

๑. รบประทานอาหารดวยตนเอง๒. ลางหนาแปรงฟนไดดวยตนเอง๓. ดแลตนเองในการขบถาย พกผอน๔.สวมรองเทาไดเอง (อาจผดบาง)

- ความรบผดชอบ ความตองการของตนเองและผอน- การแลกเปลยนความคดเหนและเคารพความคดเหนของผอน- การแกปญญาในการเลน- การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนท และความเปนไทย

มฐ. ๗ รกธรรมชาต สงแวดลอมวฒนธรรม

ตบช. ๑ การอนรกษสงแวดลอมประเพณและวฒนธรรม

๑. ไมทงขวางหรอทำาลายของสาธารณะหรอธรรมชาต๒. ทงขยะไหถกท๓. ชวยกนดแลตนไม

บคคลและสถานทแวดลอมเดก- สถานศกษา - กฎระเบยบ- การรกษาความสะอาดในสถานท- สถานทสาธารณะ

การเรยนรทางสงคม- การปฏบตกจวตรประจำาวนของตนเอง- การเลนและการทำางานรวมกบผอน- การวางแผน ตดสนใจเลอกและลงมอปฏบต

51

และความเปนไทย

ธรรมชาตรอบตว- สงมชวต - สงไมมชวต- สงแวดลอมตามธรรมชาต- สงแวดลอมทมนษยสรางขน- ลกษณะอากาศ - ฤดกาล อากาศ–- กลางวน,กลางคน

- การใหมโอกาสไดรบรความรสก ความสนใจและความตองการของตนเองและผอน- การแลกเปลยนความคดเหนและเคารพความคดเหนของผอน- การแกปญหาในการเลน- การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนท และความเปนไทย

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญ

52

มฐ. ๗ รกธรรมชาต สงแวดลอมวฒนธรรมและความเปนไทย

ตบช. ๒ มสมมาคารวะ และมารยาทตามวฒนธรรมไทย

๑. มมารยาทในการไหวแสดงความเคารพตอผใหญ๒. มมารยาทในการฟงและการพด๓. ใชวาจาสภาพไพเราะเหมาะสมกบวย๔. มมารยาทในการรบประทานอาหาร

ตวเดก- มารยาท- คณธรรม จรยธรรม- การชวยเหลอตนเองบคคลและสถานทแวดลอมเดก- การปฏบตหนาทของสมาชกภายในบาน- มารยาทในบานสงตาง ๆ รอบตว- การสอสาร

การเรยนรทางสงคม- การปฏบตกจวตรประจำาวนของตนเอง- การเลนและการทำางานรวมกบผอน- การวางแผน ตดสนใจเลอก และลงมอปฏบต- การใหมโอกาสไดรบรความรสก ความสนใจและความตองการของตนเองและผอน- การแลกเปลยนความคดเหนและเคารพความคดเหนของผอน- การแกปญหาในการเลน- การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนทอาศยอยและความเปนไทย

53

๓. พฒนาการดานสงคม

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญมฐ. ๘ อยรวมกบผอนไดอยางมความสข

ตบช. ๑ การอยรวมกนในสงคมเคารพสทธของผอน

๑. เลนและทำากจกรรมในกลมเพอนได๒. เคารพสทธผอน

ตวเดก- มารยาท- การเลน

การเรยนรทางสงคม- การปฏบตกจวตรประจำาวนของตนเอง- การเลนและการทำางานรวมกบผอน

54

และปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

ตบช. ๒ ปฏบตตนเปนผนำาและผตามทดได เลนและทำางานรวมกบผอนได

๑. ปฏบตตนเปนผนำาและผตามทดได๒. รจกการเปนผให และผรบ

- คณธรรม จรยธรรม- การชวยเหลอตนเองบคคลและสถานทแวดลอมเดก- มารยาทในบาน- กฎ ระเบยบ- การปฏบตตนเปนสมาชกทดภายในบานและสงคม

- การวางแผน ตดสนใจเลอก และลงมอปฏบต- การมโอกาสไดรบรความรสก ความสนใจ และความตองการของตนเองและผอน- การแลกเปลยนความคดเหนและเคารพความคดเหนของผอน- การแกปญหาในการเลน- การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนทอาศยอยและความเปนไทย

55

ตบช.๓ ปฏบตตามขอตกลงเปนเบองตนในการเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

๑. รบรวาขอตกลงเปนสงทตองยดถอปฏบตรวมกน๒. เลนในกลมเพอนไดบางแตเปนการเลนเลยนแบบคนอน

๓. พฒนาการดานสงคม

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญ

56

มฐ. ๙ ใชภาษา

ตบช. ๑ การสอสาร

๑. สนทนาโตตอบ / เลาเรองดวยประโยคสนๆได

ตวเดก- การชวยเหลอตนเอง

การประสานสมพนธของกลามเนอเลก- การเลนเครองเลนสมผส

57

สอสารไดเหมาะสมกบวย

ตบช. ๒ อาน / เขยนภาพ และสญลกษณได

๑.เขยนหรอขดเขยเปนเสนหรอภาพเพอถายทอดความรสกและความตองการ

- ประสาทสมผสทงหาสงตาง ๆ รอบตว- การสอสาร- ของใชในหองเรยน- ของใชภายในบาน- เครองมอ เครองใชในการกอสราง- เครองมอ เครองใชในสวน- ตวเลขในชวตประจำาวน- ยานพาหนะ- ความแตกตาง- การตดตอสอสาร- จดหมาย- โทรศพท- วทย- โทรทศน- หนงสอพมพ

- การเขยนภาพ และการเลนกบส- การป นและประดษฐสงตาง ๆ ดวยดนเหนยว ดนนำามน แทงไม เศษวสด ฯลฯ- การตอของ บรรจ เท และแยกชนสวนการใชภาษา- การแสดงความรสกดวยคำาพด- การพดกบผอนเกยวกบประสบการณของตนเองหรอเลาเรองราวเกยวกบตวเอง- การอธบายเกยวกบสงของ เหตการณ และความสมพนธของสงตาง ๆ- การฟงเรองราว นทาน คำาคลองจอง คำากลอน - การเขยนในหลายรปแบบผานประสบการณทสอความหมายตอเดก เขยนภาพ เขยน ขด เขย เขยนคลายตวอกษร เขยนเหมอนสญลกษณ เขยนชอตนเอง- การอานในหลายรปแบบ ผานประสบการณทสอความหมายตอเดก อานภาพหรอสญลกษณจากหนงสอ นทาน / เรองราวทสนใจ

58

๔. ดานสตปญญา

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญมฐ. ๑๐ มความสามารถในการคด และแกปญหาได

ตบช. ๑ การคดเชอมโยง

๑. บอก/แสดงความสมพนธของสงตาง ๆ โดยใชสงทอยดวยกนเปนเกณฑ

ตวเดก- ประสาทสมผสทงหา

การเรยนรทางสงคม- การแกปญหาในการเลน

ตบช. ๒ แกคดปญหา

๑. แกปญหาในการเลน - การเลน- การชวยเหลอตวเอง

การคด- การรจกสงตาง ๆ ดวยการมอง ฟง สมผส ชมรส และ

เหมาะสมตามวย

ตบช.๓ การจดหมวดหม การจำาแนก เปรยบเทยบความเหมอน ความตาง

๑. จำาแนก จดกลมสงของตาง ๆ ตามส รปราง ลกษณะ

สงตาง ๆ รอบตวเดก- การนบ- ส- ความแตกตาง- การเรยงลำาดบ- ตวเลขในชวตประจำาวน

ดมกลน- การเลยนแบบการกระทำาของผอน และเลยนแบบเสยงตาง ๆ - การเชอมโยงภาพ ภาพถายและรปแบบตาง ๆ กบสงของหรอสถานทจรง - การรบรและแสดงความรสกผานสอ วสด ของเลน และ

59

ตบช.๔ การเรยงลำาดบตาง ๆ

๑. เรยงลำาดบสงตาง ๆ ไดอยางนอย ๓ อยาง

- การชง- การตวง- การวด

ผลงาน- การแสดงความคดสรางสรรคผานสอ วสดตาง ๆ การสงเกต การจำาแนก และการเปรยบเทยบ

ตบช.๕ การนบจำานวน

๑. นบเลขเรยงลำาดบ ๑-๑ 0 ได๒. รคาและบอกคาจำานวน ๑-๓ ได๓. รคาและบอกคาของจำานวนมากกวา - นอยกวาได

- คาของเงน- การชงนำาหนก- การเปรยบเทยบ

- การสำารวจ และอธบายความเหมอน ความตาง ของสงตาง ๆ - การจบค การจำาแนก และการจดกลม- การเปรยบเทยบ

ตบช.๖ เขาใจตำาแหนง

๑. บอกแสดงตำาแหนงใน - นอกได

- การเรยงลำาดบ- การทดลองสงตาง ๆ

๔. ดานสตปญญาสภาพทพงประสงค สาระการเรยนรรายป

60

มาตรฐาน ตวบงช เดกอาย ๓ ป สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญมฐ. ๑๐ มความสามารถในการคด และแกปญหาได

ตบช.๗ เขาใจระยะทาง

๑. บอก/แสดงระยะใกล ไกล โดยครชแนะ

- การใชหรออธบายสงตาง ๆ ดวยวธการทหลากหลายจำานวน

ตบช.๘ เขาใจทศทาง

๑. บอก/แสดงทศทางขน ลง เขา ออก ตามทครเสนอได

- การนบสงตาง ๆ - การจบคหนงตอหนง

เหมาะสมตามวย

ตบช.๙ การเปรยบเทยบเวลาตาง ๆ

๑. บอกเวลากลางวน กลางคน ตามภาพทครเสนอได

ตบช.๑๐ การเรยงลำาดบเหตการณตาง

๑. เรยงลำาดบเหตการณได ตามแบบของคร

ตบช.๑๑ ฤดกาล

๑. บอกฤดกาลตาง ๆ ไดอยางงายตามคำาแนะนำาของคร

61

๔. พฒนาการดานสตปญญา

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญมฐ. ๑๑ มจนตนาการ และความ

ตบช. ๑ ความสามารถในดานศลปะและดนตร

๑. เขารวมกจกรรมศลปะและการเลนเครองดนตรอยางงายได

ตวเดก- การคดและความรสกสงตาง ๆ รอบตว

การทรงตวและการประสานสมพนธของกลามเนอใหญ- การเคลอนไหวอยกบทและการเคลอนไหวอยางอสระการใชภาษา

62

คดสรางสรรค

ตบช. ๒ การเชอมโยงความสมพนธของสงตาง ๆ

๑. บอกแสดงความสมพนธของสงตาง ๆ ได

- การสอสาร- ส- แสงสวาง

- การแสดงความรสกดวยคำาพด- การอธบายเกยวกบสงของ เหตการณ และความสมพนธของสงตาง ๆ

ตบช. ๓ ความสามารถดานความคดสรางสรรค

๑. สรางผลงาน เชน เลาเรองราว/นทาน ตามแบบของเดก

มตสมพนธ- การสอความหมายของมตสมพนธดวยภาพวาด

ตบช. ๔ การคดแกปญหา

๑. เขยนภาพนำาเสนอปญหาได

63

๔. พฒนาการดานสตปญญา

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญมฐ. ๑๒ มเจตคตทด

ตบช. ๑ การคด

๑. ทกษะในการใชประสาทสมผสทง ๕

ตวเดก การคด

64

ตอการเรยนร และมทกษะในการแสวงหาความร

ตบช. ๒ การใชภาษา

๒. เกบขอมลทไดโดยการใชประสาทสมผสทง ๕ อยางได๓. ฟงนทานหรอเรองราวสน ๆ โดยมภาพประกอบและบอกชอตวละครได๔. ฟงและปฏบตตามคำาสงได๕. สนทนาโตตอบซกถามเรองราวสน ๆ ได๖. บอกความตองการขนพนฐานได หว รอน ปวด๗. บอกชออวยวะของรางกายและสงทอยใกลตวได๘. พดคำาคลองจอง รองเพลงสน ๆ เลยนแบบครได๙. มองภาพ ชภาพ พรอมกบออกเสยงตามคร

- อวยวะของรางกาย- ประสาทสมผสทงหา- การคดและความรสกบคคลและสถานทแวดลอมเดก- สมาชกในครอบครว- สถานศกษา- ชมชน- อาชพ- เพอนบาน- การทำาความสะอาด- ปจจย ๔- วนสำาคญ- กฎ ระเบยบสถานทสาธารณะ- การรกษาความสะอาดในสถานทตาง ๆ

- การรจกสงตาง ๆ ดวยการมอง ฟง สมผส ชมรส และดมกลน- การเลยนแบบการกระทำาของผอน และเลยนแบบเสยงตาง ๆ - การเชอมโยงภาพ ภาพถายและรปแบบตาง ๆ กบสงของหรอสถานทจรง - การรบรและแสดงความรสกผานสอ วสด ของเลน และผลงาน- การแสดงความคดสรางสรรคผานสอ วสดตาง ๆ การสงเกต การจำาแนกและการเปรยบเทยบ- การสำารวจและอธบายความเหมอน ความแตกตางของสงตาง ๆ - การจบค การจำาแนกและการจดกลม- การเปรยบเทยบ เชน ยาว/สน ขรขระ/เรยบ ฯลฯ- การเรยงลำาดบสงตาง ๆ - การคาดคะเนสงตาง ๆ - การตงสมมตฐาน

65

๔. พฒนาการดานสตปญญา

มาตรฐาน ตวบงชสภาพทพงประสงค

เดกอาย ๓ปสาระการเรยนรรายป

สาระทควรเรยนร ประสบการณสำาคญ

66

มฐ. ๑๒ มเจตคตทดตอการเรยนร และมทกษะในการแสวงหาความร

๑๐. เปดและทำาทาอานหนงสอได๑๑. ขดเขยนตามความพอใจแสดงถงความสามารถในการบงคบกลามเนอเลกได

ธรรมชาตรอบตว- สงมชวต - สงไมมชวต- ลกษณะอากาศ- ฤดกาล - อากาศ- กลางวน - กลางคนปรากฏการณตามธรรมชาต-สงแวดลอมตามธรรมชาต- การอนรกษสงแวดลอมสงตาง ๆ รอบตว- การจราจร - ยานพาหนะ- การสอสาร - ส- แสงสวาง - การนบ- ความแตกตาง - การเรยงลำาดบ

- การทดลองสงตาง ๆ - การสบคนขอมล- การใชหรออธบายสงตาง ๆ ดวยวธการทหลากหลายจำานวน- การเปรยบเทยบจำานวน มากกวา นอยกวา เทากน- การนบสงตาง ๆ - การจบคหนงตอหนง- การเพมขนหรอลดลงของจำานวนหรอปรมาณมตสมพนธ- การตอเขาดวยกน การแยกออก การบรรจ และการเทออก- การสงเกตสงตาง ๆ และสถานทจากมมมองทตางกน- การอธบายในเรองตำาแหนงของสงตาง ๆ ทสมพนธกน- การอธบายในเรองทศทางการเคลอนทของคน สงตาง ๆ- การสอความหมายของมตสมพนธดวยภาพวาด ภาพถาย และรปภาพเวลา

67

- ตวเลขในชวตประจำาวน- การชง การตวง การวด- ของใชภายในบาน- ของใชในโรงเรยน

- การเรมตนและการหยด โดยสญญาณ- การเปรยบเทยบเวลา เชา เยน เมอวานน พรงน- การเรยงลำาดบเหตการณตาง ๆ

- การสงเกตความเปลยนแปลงของฤด

68

การจดประสบการณการจดประสบการณสำาหรบเดกปฐมวย จะไมจดเปนรายวชา

แตจดในรปของกจกรรมบรณาการผานการเลน เพอใหเดกไดรบประสบการณตรง เกดการเรยนร ไดพฒนาทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา กจกรรมทจดใหเดกในแตละวน อาจใชชอเรยกกจกรรมแตกตางกนไปในแตละโรงเรยน แตทงนประสบการณทจดจะตองครอบคลมประสบการณสำาคญทกำาหนดในหลกสตรการศกษาปฐมวย และควรยดหยนใหมสาระการเรยนรทเดกสนใจ และสาระการเรยนรทครผผดแลเดกกำาหนด เมอเดกไดรบประสบการณสำาคญและทำากจกรรมในแตละหวเรองแลว เดกควรจะเกดแนวคดตามทไดเสนอแนะในหลกสตร

สำาหรบการนำาแนวคดจากนวตกรรมตาง ๆ มาใชในการจดประสบการณ ครผผดแลเดกตองทำาความเขาใจนวตกรรมนน ๆ แตละนวตกรรมจะมจดเดนของตนเอง แตโดยภาพรวมแลว นวตกรรมสวนใหญจะยดเดกเปนสำาคญ การลงมอปฏบตจรงดวยตวเดกจะเปนหวใจสำาคญในแตละนวตกรรม ตอไปนคอตวอยางนวตกรรมทเขามามบทบาทในการศกษาระดบปฐมวย

การสอนแบบโครงการ (Project Approach) คอ การศกษาสบคนลงลกในเรองทเดกสนใจ หรอทงผสอนและเดกสนใจ แบงเปน ๓ ระยะ คอ ระยะเรมตนโครงการ ระยะพฒนาโครงการ และระยะสรปโครงการ ซงในแตละระยะประกอบดวยการอภปราย การออกภาคสนาม การสบคน การนำาเสนอ และจดแสดง

การสอนภาษาโดยรวม/ธรรมชาต (Whole Language) นวตกรรมนมปรชญาความเชอวาการสอนภาษาใหกบเดกนน ตองเปนการสอนภาษาทสอความหมายกบเดก ผสอน

69

ตองเปนแบบอยางทดทงการพด การฟง การอาน การเขยน เดกจงจะเรยนรภาษาไดดและเดกควรอยในสภาพแวดลอมทเตมไปดวยภาษาทสอความหมาย มการจดสอเพอใหเดกไดเรยนรผานกระบวนการเลนไดอยางเปนธรรมชาตทสด ไมใชการทำาแบบฝกปฏบต

การสอนตามแนวคด วอลดอรฟ (Waldorf) แนวคดนเชอวา เดกปฐมวยเรยนรจากการเลยนแบบ ผสอนตองเปนแบบอยางทดกบเดก จดมงหมายของวอลดอรฟ คอ ชวยใหมนษยบรรลศกยภาพสงสดทตนม พฒนามนษยใหเปนมนษยทด มสงคมทสมบรณ โดยเนนในเรองจตวญญาณ ความรสก เนนการสรางเจตคตในตวเดก เนนสอ วสด อปกรณททำาจากธรรมชาต

การสอนตามแนวคด นโอ-ฮวแมนส (Neo-Humanist) แนวคดนเชอวา เดกเปรยบเสมอนกงไมออน ๆ ทดดได เพราะฉะนนจงควรใหความสนใจกบการศกษาระดบปฐมวยยงกวาการศกษาระดบใด ๆ การจะเปนมนษยทสมบรณไดนน เกดจากศกยภาพ ๔ ดาน คอ ดานรางกาย จตใจ ความมนำาใจ และวชาการ กระบวนการเรยนรจะอาศยหลก ๔ ขอ คอ คลนสมองตำา การประสานกนของเซลลสมอง ภาพพจนตอตนเอง และการใหความรสก

๑. หลกการจดประสบการณหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ไดกำาหนดหลก

การจดประสบการณไว ดงน๑.๑ จดประสบการณการเลนและการเรยนร เพอพฒนา

เดกโดยองครวมอยาง

70

ตอเนอง๑.๒ เนนเดกเปนสำาคญ สนองความตองการ ความ

สนใจ ความแตกตางระหวาง บคคลและบรบทของสงคมทเดกอาศยอย๑.๓ จดใหเดกไดรบการพฒนาโดยใหความสำาคญ ทง

กบกระบวนการและผลผลต๑.๔ จดการประเมนพฒนาการใหเปนกระบวนการอยาง

ตอเนอง และเปนสวน หนงของการจดประสบการณ๑.๕ ใหผปกครองและชมชน มสวนรวมในการพฒนา

เดก๒. แนวการจดประสบการณ

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ ไดกำาหนดแนวทางการจดประสบการณไว ดงน

๒.๑ จดประสบการณใหสอดคลองกบจตวทยาพฒนาการ คอ เหมาะกบอาย วฒ

ภาวะและระดบพฒนาการ เพอใหเดกทกคนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ๒.๒ จดประสบการณใหสอดคลองกบลกษณะการเรยน

รของเดกวยน คอ เดกได ลงมอกระทำา เรยนรผานประสาทสมผสทงหา ได

เคลอนไหว สำารวจ เลน สงเกต สบคนทดลอง และคดแกปญหาดวยตนเอง๒.๓ จดประสบการณในรปแบบบรณาการ คอ บรณา

การทงทกษะและ

71

กระบวนการเรยนร ๒.๔ จดประสบการณใหเดกไดรเรมคด วางแผน ตดสน

ใจ ลงมอกระทำา และ นำาเสนอความคดโดยครผผดแลเดกเปนผ

สนบสนน อำานวยความสะดวก และ เรยนรรวมกบเดก๒.๕ จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบเดกอน กบ

ผใหญภายใต สภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรในบรรยากาศทอบอน มความสข และ เรยนรการทำากจกรรมแบบรวมมอในลกษณะตาง ๆ กน๒.๖ จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบสอและ

แหลงเรยนรทหลากหลาย และอยในวถชวตของเดก๒.๗ จดประสบการณทสงเสรมลกษะนสยทดและทกษะ

การใชชวตประจำาวน ตลอดจนสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม ใหเปนสวนหนงของการจด ประสบการณการเรยนรอยางตอเนองและสมำาเสมอ๒.๘ จดประสบการณทงในลกษณะทมการวางแผนไว

ลวงหนา และประสบการณท เกดขนในสภาพจรง โดยไมไดคาดการณไว๒.๙ ใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในการจด

ประสบการณ ทงการวางแผน

72

การสนบสนนสอการสอนการเขารวมกนกรรมและการประเมนผลพฒนาการ๒.๑๐ จดรวบรวมขอมลเกยวกบพฒนาการและการ

เรยนรของเดกเปนรายบคคล นำาขอมลทไดรบมาไตรตรอง ใชเปนประโยชนตอการพฒนาการเดก และ การวจยในชนเรยน๓. การจดกจกรรมประจำาวน

๓.๑ หลกการจดกจกรรมประจำาวน๓.๑.๑ กำาหนดระยะเวลาในการจดกจกรรมแตละ

กจกรรมใหเหมาะสมกบวยของเดกในแตละวนและยดหยนไดตามความตองการ

และความสนใจของเดก เชน เดก ๔ - ๕ ขวบ มความสนใจอยไดประมาณ

๑๒ - ๑๕ นาท๓.๑.๒ กจกรรมทตองใชความคด ทงในกลมเลกและ

กลมใหญ ไมควรใชเวลาตอเนองนานเกนกวา ๒๐ นาท

๓.๑.๓ กจกรรมทเดกมอสระเลอกเลนเสร เชน การเลนตามศนยประสบการณ

การเลนกลางแจง ใชเวลาประมาณ ๔๐ - ๖๐ นาท๓.๑.๔ กจกรรมควรมความสมดลระหวางกจกรรมในหองเรยนและนอกหองเรยน

กจกรรมทใชกลามเนอใหญและกลามเนอเลก กจกรรมทเปนรายบคคล

กลมยอย และกลมใหญ กจกรรมทเดกเปนผรเรมและครผผดแลเดกเปนผ

73

รเรม กจกรรมทใชกำาลงและไมใชกำาลง จดใหครบทกประเภท ทงนกจกรรม

ทตองออกกำาลงกาย ควรจดสลบกบกจกรรมทไมตองออกกำาลงมากนก เพอ

เดกจะไดไมเหนอยเกนไป ๓.๒ ขอบขายของกจกรรมประจำาวน การเลอกจดกจกรรม

ในแตละวนตองใหครอบคลมสงตอไปน๓.๒.๑ การพฒนากลามเนอใหญ เพอใหเดกไดพฒนา

ความแขงแรงของกลามเนอใหญ การเคลอนไหว และความคลองแคลวในการ

ใชอวยวะตาง ๆ จงควรจดกจกรรม โดยใหเดกไดเลนอสระกลางแจง เลน

เครองเลนสนามเคลอนไหวรางกายตามจงหวะดนตร

๓.๒.๒ การพฒนากลามเนอเลก เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรงของกลามเนอ

เลก การประสานสมพนธระหวางมอและตา จงควรจดกจกรรมโดยใหเดกไดเลนเครองเลนสมผส เลนเกมตอภาพ ฝกชวยเหลอตนเองในการแตงกาย หยบจบชอนสอม ใชอปกรณศลปะ เชน สเทยน กรรไกร พกน ดนเหนยว ฯลฯ

๓.๒.๓ การพฒนาอารมณ จตใจ และปลกฝงคณธรรม จรยธรรม เพอใหเดก

ความรสกทดตอตนเองและผอน มความเชอมน กลาแสดงออก มวนยใน

ตนเอง รบผดชอบ ซอสตย ประหยด มความเมตตากรณา เออเฟ อ

74

แบงปน มมารยาทและการปฏบตตนตามวฒนธรรมไทยและศาสนาทนบถอ

จงควรจดกจกรรมตาง ๆ ผานการเลน ใหเดกไดตดสนใจเลอก ไดรบการ

ตอบสนองความตองการ ไดฝกปฏบตโดยสอดแทรก คณธรรม จรยธรรม

ตลอดเวลาทโอกาสเอออำานวย๓.๒.๔ การพฒนาสงคมนสย เพอใหเดกมลกษณะนสยทด แสดงออกอยาง

เหมาะสม และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ชวยเหลอตนเองในการทำา

กจวตรประจำาวน มนสย รกการทำางาน รจกระมดระวงความปลอดภยของ

ตนเองและผอน จงควรจดใหเดกไดปฏบตกจวตรประจำาวนอยางสมำาเสมอ

เชน รบประทานอาหาร พกผอนนอนหลบ ขบถาย ทำาความสะอาดรางกาย

เลนและทำางานรวมกบผอน๓.๒.๕ การพฒนาการคด เพอใหเดกไดพฒนาความคด

รวบยอด สงเกต จำาแนก เปรยบเทยบ จดหมวดหม เรยงลำาดบเหตการณ

แกปญหา จงควรจดกจกรรมใหเดกไดสนทนาอภปราย แลกเปลยน

ความคดเหน เชญวทยากรมาพดคยกบเดก คนควาจากแหลงขอมลตาง ๆ

ทดลอง ศกษานอกสถานท

75

ประกอบอาหาร หรอจดใหเดกไดเลนเกมการศกษาทเหมาะสมกบวยอยาง

หลากหลาย ฝกการแกปญหาในชวตประจำาวนและ ในการทำากจกรรมทงท

เปนรายบคคลและรายกลม๓.๒.๖ การพฒนาภาษา เพอใหเดกไดมโอกาสใชภาษา

สอสาร ถายทอดความร ความนกคดความร ความเขาใจในสงตาง ๆ ทเดกม

ประสบการณ จงควรจดกจกรรมทางภาษาใหมความหลากหลายในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร มงปลกฝงใหเดกรกการอาน และบคลากรทแวดลอมตองเปนแบบอยางทดในการใชภาษา ทงนตองคำานงถงหลกการจดกจกรรมทางภาษาทเหมาะสมกบเดกเปนสำาคญ

๓.๒.๗ การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค เพอใหเดกไดพฒนา

ความคดรเรมสรางสรรค ไดถายทอดอารมณความรสก และความเหนความ

สวยงามของสงตางๆรอบตว โดยใชกจกรรมศลปะและดนตรเปนสอ ใชการ

เคลอนไหวและจงหวะตามจนตนาการ ใหประดษฐสงตาง ๆ อยางอสระ

ตามความคดรเรมสรางสรรคของเดก เลนบทบาทสมมตในมมเลนตาง ๆ

เลนนำา เลนทราย เลนกอสราง๓.๓ รปแบบการจดกจกรรมประจำาวน การจดตาราง

กจกรรมประจำาวน สามารถจดไดหลายรปแบบทงนขนอยกบความ

76

เหมาะสมในการนำาไปใชของแตละศนยพฒนาเดกเลกและชมชน ทสำาคญครผผดแลเดกตองคำานงถง การจดกจกรรมใหครอบคลมพฒนาการทกดาน สำาหรบศนยพฒนาเดกเลกแหงน ไดจดทำาตารางกจกรรมประจำาวน ดงน

๓.๓.๑ กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ การเคลอนไหวและจงหวะ เปนกจกรรมทจดใหเดกไดเคลอนไหวสวนตาง ๆ ของรางกายอยางอสระตามจงหวะ โดยใชเสยงเพลง คำาคลองจอง มาประกอบการเคลอนไหว เพอสงเสรมใหเดกเกดจนตนาการและความคดสรางสรรค เดกวยนรางกายกำาลงอยในระหวางพฒนาการใชสวนตาง ๆ ของรางกายยงไมผสมผสานหรอประสานสมพนธกนอยางสมบรณ การเคลอนไหว ของเดกมลกษณะตาง ๆ

77

เวลา กจกรรม๐๘.๐๐ - ๐๘.๔๕ รบเดก๐๘.๔๕ - ๐๙.๐๐ กจกรรมหนาเสาธง๐๙.๐๐ - ๐๙.๑๐ ตรวจสขภาพ ไปหองนำา๐๙.๑๐ - ๐๙.๓๐ กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ๐๙.๓๐ - ๑๐.๑๐ กจกรรมสรางสรรค๑๐.๑๐ - ๑๐.๓๐ กจกรรมเสร/เลนตามศนยประสบการณ๑๐.๓๐ - ๑๐.๔๕ กจกรรมเสรมประสบการณ๑๐.๔๕ - ๑๑.๓๐ กจกรรมกลางแจง๑๑.๓๐ - ๑๑.๔๐ ลางมอ ลางเทา๑๑.๔๐ - ๑๒.๒๐ รบประทานอาหารกลางวน / แปรงฟน๑๒.๒๐ - ๑๔.๒๐ นอนพกผอน๑๔.๒๐ - ๑๔.๓๐ เกบทนอน ลางหนา แปรงฟน๑๔.๓๐ - ๑๔.๕๐ เกมการศกษา๑๔.๕๐ - ๑๕.๐๐ ดมนม / เตรยมตวกลบบาน

- ชา ไดแก การคบ คลาน- เรว ไดแก การวง- นมนวล ไดแก การไหว การบน- ขงขง ไดแก การกระทบเทาดง ๆ ตกลองดง ๆ - ราเรงมความสข ไดแก การตบมอ หวเราะ- เศราโศกเสยใจ ไดแก สหนา ทาทางทศทางการ

เคลอนไหว- เคลอนไหวไปขางหนาและขางหลง- เคลอนไหวไปขางซายและขางขวา- เคลอนตวขนและลง

78

- เคลอนไหวรอบทศ

รปแบบการเคลอนไหว๑. การเคลอนไหวพนฐาน ไดแก การเคลอนไหวตาม

ธรรมชาตของเดก ม ๒ ประเภท๑.๑ การเคลอนไหวอยกบท ไดแก ตบมอ ผงกศรษะ

ขยบตา ชนเขา เคาะเทา เคลอนไหวมอและแขน มอและนวมอ เทาและปลายเทา

๑.๒ การเคลอนไหวเคลอนท ไดแก คลาน คบ เดน วง กระโดด ควบมา ฯลฯ

๒. การเลยนแบบ ม ๔ ประเภท คอ๒.๑ เลยนแบบทาทางสตว๒.๒ เลยนแบบทาทางคน๒.๓ เลยนแบบเครองยนตกลไก และเครองเลน๒.๔ เลยนแบบปรากฏการณธรรมชาต

๓. การเคลอนไหวตามบทเพลง ไดแก การเคลอนไหวหรอทำาทาทางประกอบเพลง

๔. การทำาทาทางกายบรหารประกอบเพลง หรอคำาคลองจอง๕. การเคลอนไหวเชงสรางสรรค ไดแก การเคลอนไหวทให

เดกคดสรางสรรคทาทางขนเอง อาจชนำาดวยการปอนคำาถาม หรอใชอปกรณประกอบ

79

๖. การเลนหรอการแสดงทาทางตามคำาบรรยาย เรองราว ไดแก การเคลอนไหวหรอแสดงทาทางตามจนตนาการจากเรองราวหรอคำาบรรยายทผสอนเลา

๗. การปฏบตตามคำาสงหรอขอตกลง ไดแก การเคลอนไหวหรอทำาทาทางตามสญญาหรอคำาสงตามทไดตกลงไวกอนเรมกจกรรม

๘. การฝกทำาทาทางเปนผนำา ผตาม ไดแก การเคลอนไหวหรอทำาทาทางจากความคดสรางสรรคของเดกเอง แลวใหเพอนปฏบตตาม

๓.๓.๒ กจกรรมสรางสรรค/กจกรรมเสร กจกรรมสรางสรรค เปนกจกรรมทชวยเดกใหแสดงออกทางอารมณ ความรสก ความคดรเรมสรางสรรค และจนตนาการ โดยใชศลปะ เชน การเขยนภาพ การป น การฉกปะการตดปะ การพมพภาพ การรอย การประดษฐ หรอวธการอนทเดกไดคดสรางสรรค กจกรรมสรางสรรคควรจดใหเดกทำาทกวน โดยอาจจดวนละ ๒ - ๓ กจกรรม ใหเดกเลอกทำาอยางนอย ๑ -๒ กจกรรม ตามความสนใจกจกรรมเสรหรอการเลนตามศนยประสบการณ เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกเลนอสระตามมมเลนหรอศนยประสบการณทจดไวในหองเรยน เชน ศนยบลอก ศนยหนงสอ ศนยวทยาศาสตร ศนยบาน ศนยรานคา เปนตน ศนยตาง ๆ เหลานเดกมโอกาสเลอกเลนไดอยางเสรตามความสนใจและความตองการของเดก อาจใหเดกเลอกทำากจกรรมทครผดแลเดกจดเสรมขน เชน เกมการศกษา เครองเลนสมผส กจกรรมสรางสรรคประเภทตาง ๆ

๓.๓.๓ กจกรรมกลางแจง กจกรรมกลางแจง เปนกจกรรมทจดใหเดกไดมโอกาสออกไปนอกหองเรยนเพอออกกำาลงเคลอนไหวรางกายและแสดงออกอยางอสระ โดยยดความสนใจ

80

และความสามารถของเดกแตละคนเปนหลก กจกรรมกลางแจงทครผดแลเดกควรจดใหเดกไดเลน เชน

การเลนเครองสนามเครองเลนสนาม หมายถง เครองเลนทเดกอาจปนปาย หมน

โยก ซงทำาออกมาในรปแบบตางๆ เชน๑. เครองเลนสำาหรบปนปาย หรอตาขายสำาหรบปนเลน๒. เครองเลนสำาหรบโยกหรอไกว เชน มาไม ชงชา มานงโยก

ไมกระดก ฯลฯ๓. เครองเลนสำาหรบหมน เชน มาหมน พวงมาลยรถสำาหรบ

หมนเลน๔. ราวโหนขนาดเลกสำาหรบเดก๕. ตนไมสำาหรบเดนทรงตว หรอ ไมกระดานแผนเดยว๖. เครองเลนประเภทลอเลอน เชน รถสามลอ รถลากจง ฯลฯการเลนทรายทรายเปนสงทเดกๆชอบเลน ทงทรายแหง ทรายเปยก นำามา

กอเปนรปตางๆได และสามารถนำาวสดอนมาประกอบการเลนตกแตงได เชน กงไม ดอกไม เปลอกหอย พมพขนม ทตกทราย ฯลฯ

ปกตบอทรายจะอยกลางแจง โดยอาจจดใหอยใตรมเงาใตตนไมหรอสรางหลงคา ทำาขอบกน เพอมใหทรายกระจดกระจาย บางโอกาสพรมนำาใหชนเพอเดกจะไดกอเลน นอกจากน ควรมวธการปดกนมใหสตวเลยงลงไปทำาความสกปรกในบอทรายได

การเลนนำา

81

เดกทวไปชอบเลนนำามาก การเลนนำานอกจากสรางความพอใจและคลายความเครยดใหเดกแลวยงทำาใหเดกเกดการเรยนรอกดวย เชน เรยนรทกษะการสงเกต จำาแนกเปรยบเทยบปรมาตร

อปกรณทใสนำาอาจเปนถงทสรางขนโดยเฉพาะหรออางนำา วางบนขาตงทมนคง ความสงพอดทเดกจะยนไดพอด และควรมผาพลาสตกกนเสอผาเปยกใหเดกใชคลมระหวางเลน

การเลนสมมตในบานตกตาหรอบานจำาลองเปนบานจำาลองสำาหรบใหเดกเลน จำาลองแบบบานจรงๆ อาจ

ทำาดวยเศษวสดประเภทผาใบ กระสอบปาน ของจรงทไมใชแลว เขน หมอ เตา ชาม อาง เตารด เคร องครว ตกตาสมมตเปนบคคลในครอบครว เสอผาผใหญทไมใชแลวส ำาหรบผลดเปลยน มการตกแตงบรเวณใกลเคยงใหเหมอนบานจรงๆ บางครงอาจจดเปนรานขายของ สถานทท ำาการตางๆเพ อใหเด กเล นสมมต ตามจนตนาการของเดกเอง

การเลนในศนยชางไมเดกตองการการออกกำาลงในการเคาะ ตอก กจกรรมการเลน

ในศนยชางไมน จะชวยในการพฒนากลามเนอใหแขงแรง ชวยฝกการใชมอและการประสานสมพนธระหวางมอกบตา นอกจากนยงฝกใหรกงานและสงเสรมความคดสรางสรรคอกดวย

การเลนกบอปกรณกฬาเป นการน ำาอปกรณก ฬามาใหเด กเล นอยางอสระหรอใช

ประกอบเกมการเลนทใหอสระแกเดกมากทสด ไมควรเนนการแขงขนเพอมงหวง แพ ชนะ อปกรณกฬาทนยมนำามาใหเดกเลน เชน– ลกบอล หวงยาง ถงทราย ฯลฯ

การเลนเกมการละเลน

82

กจกรรมการเลนเกมการละเลนทจดใหเดกเลน เชน เกมการละเลนของไทย เกมการละเลนของ ทองถน เชน มอญซอนผา รร ขาวสาร แมง โพงพาง ฯลฯ การละเลนเหลานตองใชบรเวณทกวาง การเลนอาจเปนกลมเลก / กลมใหญ กได กอนเลนผสอนอธบายกตกาและสาธตใหเดกเขาใจ ไมควรนำาเกมการเลนทมกตกายงยากและเนนการแขงขนแพชนะมาจดกจกรรมใหกบเดกวยน เพราะเดกจะเกดความเครยดและสรางความรสกทไมดตอตนเอง

๓.๓.๔ เกมการศกษาเกมการศกษาเปนเกมทชวยพฒนาสตปญญา มกฎเกณฑกตกางายๆ เดกสามารถเลนคนเดยวหรอเลนเปนกลมได ชวยใหเดกรจกสงเกต คดหาเหตผลและเกดความคดรวบยอดเกยวกบสรปราง จำานวน ประเภทและความสมพนธเกยวกบพนท ระยะ เกมการศกษาทเหมาะสมสำาหรบเดกวย 3 – 5 ป เชน เกมจบค แยกประเภท จดหมวดหม เรยงลำาดบ โดมโน ลอตโต ภาพตดตอ ตอตามแบบ ฯลฯ

83

หนวยการจดประสบการณ

84

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๑. เรองราวเกยวกบตวเดก

๑. ปฐมนเทศ- ชอบคคลตาง ๆ ในศนยพฒนาเดกเลก- สญลกษณและของใชประจำาตว- ของใชในหองเรยน- การเลนทถกวธ- การปฏบตตนตามขอตกลง๒. หนนอยนารก- ชอ นามสกล–- อาย และวนเกด- รปรางและลกษณ เพศ- นำาหนก และสวนสง- การเจรญเตบโต๓. รางกายของหน- สวนประกอบของรางกาย- หนาทของอวยวะ- การดแลอวยวะภายใน- การดแลอวยวะภายนอก- ประโยชนของการดแลรางกาย๔. หนรเวลา (กจวตรประจำาวน)- การเขาหองนำา หองสวม- การออกกำาลงกาย- การแปรงฟน- การพกผอน

85

- การลางมอ86

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๑. เรองราวเกยวกบตวเดก

๕. ประสาทสมผส- ตา (การด)- ห (การฟง)- จมก (การดมกลน)- ปาก,ลน (การชมรส)- กาย (การสมผส)๖. หนนอยมารยาทงาม- มารยาทในการไหว- มารยาทในการพด จา–- มารยาทในการนง การเดน–- มารยาทในการรบประทานอาหาร- มารยาทในการแตงกาย๗. อาหารดมประโยชน- ชอและชนดของอาหาร- อาหารทควรรบประทาน- อาหารหลก ๕ หม- ประโยชนของอาหาร- อาหารทไมควรรบประทาน๘. ของเลนของใชของหน- สวนประกอบของของเลน- วธการเลน- เครองเลนสนาม- การเกบรกษา- สถานททเหมาะสมกบการเลน

87

๙. หนนอยคนเกง- การเกบของเลนและของใช- การรบประทานอาหาร- งานศลปะ- การแตงตว- การเขาหองนำา

88

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๑. เรองราวเกยวกบตวเดก

๑๐. หนนอยอารมณด- การออกกำาลงกาย- การนอนหลบพกผอน- การมนำาใจชวยเหลอผอน- ความรบผดชอบตอหนาท- การชวยเหลอตนเอง๑๑. รางกายสะอาด มอนามย- การอาบนำา- การสระผม หวผม- การแปรงฟน- การลางมอ การตดเลบ- การแตงกาย๑๒. นมดมประโยชน- นมถวเหลอง- นมวว- การประกอบอาหารดวยนม- ประโยชนของนม- โทษของนม๑๓. ไขดมประโยชน- ไขเปด- ไขไก- ไขนกกระทา- ประโยชนของไข- การประกอบอาหารดวยไข

89

90

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๒. บคคลและสถานทแวดลอมเดก

๑. มาโรงเรยนกนเถอะ- ชอศนย และสถานทภายในศนย- การอยรวมกนของสมาชกในศนย- สญลกษณและของใชสวนตว- การรกษาความสะอาดในหองเรยน- บคลตาง ๆ ในศนย๒. เครองเลนสนาม- ชงชา- สะพานโคง- ทลนปนปาย- มาโยกเยก- มาหมน๓. บานนาอย- หองตาง ๆ ภายในบาน- การทำาความสะอาดบาน- ประโยชนของบาน- สมาชกในบาน- การอยรวมกนของสมาชกในบาน๔. วนลอยกระทง- ประวตความเปนมา- ลกษณะของกระทง

91

- การลอยกระทง- กจกรรมทจดในวนลอยกระทง- วสด อปกรณ ททำากระทง๕. วนพอ- พระราชประวตของพระบาทสมเดกพระเจาอยหว- พระราชกรณยกจของพระบาทสมเดกพระเจาอยหว- ความสำาคญของวนพอ- สญลกษณวนพอ- การตอบแทนพระคณของพอ

92

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๒. บคคลและสถานทแวดลอมเดก

๖. วนเดก วนคร–- ความสำาคญของวนเดก- คำาขวญวนเดก- กจกรรมวนเดก- ความสำาคญของคร- การตอบแทนพระคณของคร๗. วนอาสาฬหบชา วนเขา–พรรษา- ความหมาย ความสำาคญของวนอาสาฬหบชา- ความหมาย ความสำาคญของวนเขาพรรษา- พธบวชนาค- การถวายเทยนพรรษา- การเวยนเทยน๘. วนแม- พระราชประวตสมเดกพระนางเจาฯพระบรมราชนนาถ- พระราชกรณยกจสมเดกพระนางเจาฯพระบรมราชนนาถ- ความสำาคญของวนแม- สญลกษณวนแม- การตอบแทนพระคณของแม๙. เพอนรกของหน

93

- ชอจรง และชอเลนของเพอน- ความสำาคญของเพอน- กจกรรมททำารวมกบเพอน- การปฏบตตนกบเพอน- เพอทนารก

94

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๒. บคคลและสถานทแวดลอมเดก

๑๐. ชมชนทรก- บาน- ตลาด / รานคา- สถานอนามย- วด- อบต.๑๑. อาชพในชมชน- อาชพเกษตรกร- อาชพพอคา,แมคา- อาชพขาราชการสวนทองถน (อบต.)- อาชพหมอและพยาบาล- อาชพคณคร๑๒. สวสดปใหม- ความหมาย ความสำาคญ- ขนบธรรมเนยมประเพณ- การเลอกและจดหาของขวญ- การแสดงความเคารพและอวยพรผใหญ- ความหมายของคำาวา ส.ค.ส.๑๓. วนมาฆบชา- ความสำาคญของวนมาฆบชา- กจกรรมทปฏบต- การปฏบตตนในวนมาฆบชา

95

- การแสดงบทบาทสมมต การเวยนเทยน- การแสดงบทบาทสมมต การตกบาตร

96

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๓. ธรรมชาตรอบตวเดก

๑. ฝนจา- การเกดฝน- ปรากฏการณฟาแลบ ฟารอง- การปฏบตตนในฤดฝน- โรคทพบในฤดฝน- สตวทเปนอนตราย และมมากในฤดฝน๒. โอทะเลแสนงาม- ลกษณะของทะเล- สตวทอยในทะเล- การเลนนำาในทะเล- อาชพของชาวประมง- ประโยชนของทะเล๓. ป.ปลาแสนสวย- ลกษณะ ประเภทของปลา- ประโยชนของปลา- ประเภทของอาหารททำาจากปลา- อาหารของปลา- การอนรกษปลา๔. นำา- วฏจกรของการเกดนำา- แหลงกำาเนดของนำา- ลกษณะของนำาดม- ประโยชนของนำา

97

- การอนรกษนำา๕. ตนไม- ลกษณะของตนไม- ประโยชนของตนไม- การปลกตนไม- การเจรญเตบโตของตนไม- การอนรกษตนไม

98

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๓. ธรรมชาตรอบตวเดก

๖. สตวปา- ลกษณะของเสอ ประโยชนของเสอ- ลกษณะของชาง ประโยชนของชาง- ลกษณะของลง ประโยชนของลง- ลกษณะของหม ประโยชนของหม- ลกษณะของกวาง ประโยชนของกวาง๗. ผเสอแสนสวย- วงจรชวตของผเสอ- ลกษณะของผเสอ- ประโยชนของผเสอ- อาหารของผเสอ- การอนรกษของผเสอ๘. หนชอบฤดหนาว- สภาพอากาศในฤดหนาว- การปฏบตตนในฤดหนาว- การแตงกายใหเหมาะสมในฤดหนาว- โรคและวธการปองกนโรคในฤดหนาว- สภาพความเปนอยของสงมชวต

99

ในฤดหนาว๙. กลางวน กลางคน–- ดวงอาทตย- ดวงจนทร- การปฏบตตนในเวลากลางวน- การปฏบตตนในเวลากลางคน- ความแตกตางระหวางกลางวน –กลางคน๑๐. พช ผก สวนครว- พรก- มะเขอ- กระเพรา- มะกด- แมงลก

100

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๓. ธรรมชาตรอบตวเดก

๑๑. หน ดน ทราย- ลกษณะของดน- ลกษณะของหน- ลกษณะของทราย- เครองป นดนเผา- ประโยชนของดน หน ทราย๑๒. มด- ชนดของมด- ลกษณะของมด- อาหารของมด- ประโยชนของมด- ขอควรระวงของมด๑๓. ดอกไมงามตา- ประเภทของดอกไม- ลกษณะของดอกไม- การบำารง ดแล รกษาดอกไม- ประโยชนของดอกไม- การทำาดอกไมประดษฐ๑๔. เรองของกลวย กลวย- ลกษณะของตนกลวย- ประโยชนจากสวนตาง ๆ ของกลวย- การเลนมากานกลวย- การทำาขนมจากกลวย

101

- โทษของกลวย๑๕. สตวเลยงนารก - ลกษณะของสนข- ลกษณะของแมว- ทอยอาศยของแมวและสนข- อาหารของแมวและสนข- ประโยชนของแมวและสนข

102

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๓. ธรรมชาตรอบตวเดก

๑๖. นกนอยเรงรา- ลกษณะรปราง ของนก- ทอยอาศยของนก- อาหารของนก- การดแล รกษานก- ประโยชนและโทษของนก๑๗. เตบโตเพราะเมลดขาว- ลกษณะของตนขาว- ประเภทของขาวทเดก ๆ รจก- สถานทปลกขาว- การนำาขาวมาประกอบอาหาร- ประโยชนของขาว๑๘. ชวตนาร- สงมชวต- สงไมมชวต- ประโยชนและโทษของสงมชวต- ประโยชนและโทษของสงไมมชวต- การดแลรกษาสงมชวตและสงไมมชวต๑๙. เรองของหม หม- ลกษณะของหม- ทอยอาศยของหม- อาหารของหม- ประโยชนของหม

103

- การประกอบอาหารจากเนอหม104

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๓. สงตาง ๆ รอบตวเดก

๑. ของใชในครว- ชอ (มด,เขยง,หมอหงขาว,เตา,กระตกนำารอน)- ลกษณะ- รปราง- ประโยชน- โทษ๒. ของใชในการเกษตร- ชอ (จอบ,เสยม,บวรดนำา,กรรไกรตดกงไม,มดตดหญา)- ลกษณะ- รปราง- ประโยชน- โทษ๓. เครองมองานชาง- ชอ (ไขควง,ปะแจ,สะหวาน,นอต,คอน,ตะป,)- ลกษณะ- รปราง- ประโยชน- โทษ๔. การสอสาร- รปแบบของการสอสาร- ประโยชนของการสอสาร

105

- เครองมอการสอสาร- การพด การแสดงทาทาง- การสงสาร การรบสาร๕. คณต ฯ คดสนก- สญลกษณ ตวเลข-รปเลขาคณต,รปทรง- การบอกคาของเงน- การวดสงตาง ๆ - เครองหมาย

106

สาระการเรยนร หนวยการจดประสบการณ ปฐมวย ๓ ขวบ

หมายเหต

๓. สงตาง ๆ รอบตวเดก

๖. ปลอดภยไวกอน- ความปลอดภยในการเลน- ความปลอดภยในการใชของมคม- การปองกนอนตรายจากไฟและไฟฟา- การปองกนอบตเหตบนทองถนน- การปองกนอบตเหต และการปฐมพยาบาล๗. หวใจนกคด- รปทรงเลขาคณต- การตวง- การเรยงลำาดบ- การจำาแนกการเปรยบเทยบ- การทดลองงาย ๆ ๘. เดนทางทวไทย- ความหมายของการคมนาคม- ประเภทของการคมนาคม- การปฏบตตนในการใชยานพาหนะ- ประโยชนของการคมนาคม- โทษของการคมนาคม๙. สสวยสดใส- สทหน ๆ รจก- สทไดจากธรรมชาต- ประเภทของส

107

- แมสและการผสมส- ประโยชน / โทษของส๑๐. การละเลนพนบาน- มอญซอนผา- ร ร ขาวสาร- มากานกลวย- งกนหาง- ต, จบ

การสรางบรรยากาศการเรยนรหลกการสำาคญในการจดหรอสรางบรรยากาศการเรยนร คอ

ตองคำานงถงความปลอดภย ความสะอาด เปาหมายการพฒนาเดก ความเปนระเบยบ ความเปนตวของเดกเอง ใหเดกเกดความรสกอบอน มนใจ และมความสข ศนยพฒนาเดกเลกไดแบงเนอทให เหมาะสม ดงน๑. พนทอำานวยความสะดวกเพอเดกและครผดแลเดก

๑.๑ ทแสดงผลงานของเดก๑.๒ ทเกบแฟมผลงานของเดก๑.๓ ทเกบเครองใชสวนตวเดก๑.๔ ทเกบเครองใชของครผดแลเดก๑.๕ ปายนเทศตามหนวยการสอน หรอสงทเดกสนใจ

๒. พนทปฏบตกจกรรมและการเคลอนไหว พนทนจะใชทวางกลางหองเรยน

108

๓. พนทจดมมเลนหรอศนยประสบการณ ศนยเหลานศนยพฒนาเดกเลกไดจดใหมของเลน ไวเพยงพอตอความตองการของเดก โดยมการผลดเปลยนของเลนตามศนยทกสปดาห และใหเดกมสวนรวมในการจดศนยของเลน ศนยตางๆ ทศนยพฒนาเดกเลกจดใหเดก ไดแก

๓.๑ ศนยบลอก จดใหมบลอกไมขนาดและรปทรงแตกตางกนส ำาหรบใหเด กได น ำามาตอประกอบกนเป นส งต างๆ ตามจนตนาการ ความคดสรางสรรคของตนเอง๓.๒ ศนยหนงสอ จดใหมหนงสอทมรปภาพสสนสวยงาม ทใชประกอบในการเลนนทาน มแบบฝกเขยนพยญชนะไทย๓.๓ ศนยบทบาทสมมต ศนยนจะจดแยกเปนมมยอย ไดแกมมบาน มมหมอ มมรานคา๓.๔ ศนยวทยาศาสตร ไดจดรวบรวมสงของตางๆทเดกสนใจมาจดไว๓ .๕ ศ นยศ ลปะ จ ด ให ม ส น ำา ส เท ยน พก น ร ปป นปนปลาสเตอร ดนนำามน ใหเดกไดแสดงออกทางความคดสรางสรรคอยางเตมท

๔. พนทนอกหองเรยน๔.๑ สนามเดกเลน ประกอบดวยเครองเลนประเภทปนปาย ทรงตว สนกสนาน มพนทสำาหรบวงเลนเพยงพอ และไมเกดอนตรายตอเดก๔.๒ ทพกผอน ไดจดโตะมาหนออนไวตามรมไม ทเพยงพอสำาหรบเดก๔.๓ บรเวณธรรมชาต มการปลกไมดอก ไมประดบ พชผกสวนครวตามฤดกาล

109

การใชสอและแหลงการเรยนรสอ เปนตวกลางในการถายทอดเร องราวเนอหาจากผสงไป

ยงผรบในการเรยนสอน สอเปนตวกลางนำาความรจากผสอนสเดก ทำาใหเดกเกดการเรยนรตามจดประสงคทวางไว ชวยใหเดกไดรบประสบการณตรง ทำาใหสงทเปนนามธรรมเขาใจยากกลายเปนรปธรรมทเดกเขาใจงาย เรยนรไดงาย รวดเรว เพลดเพลน เกดการเรยนรและคนพบดวยตวเอง

สอประกอบการจดกจกรรมสอประกอบการจดกจกรรมเพอพฒนาเดกปฐมวยทงทางดาน

รางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ควรมสอทงทเปนประเภท ๒ มต และ/หรอ ๓ มต ทงทเปนสอของจรง สอธรรมชาต สอทอยใกลตวเดก สอทสะทอนวฒนธรรม สอทปลอดภยตอตวเดก สอเพอพฒนาเดกในดานตางๆ ใหครบทกดาน สอทเออใหเดกเรยนรผานประสาทสมผสทงหา โดยการจดการใชสอเร มตนจาก สอของจรง ภาพถาย ภาพโครงราง และสญลกษณ ทงนการใชสอตองเหมาะสมกบวย วฒภาวะ ความแตกตางระหวางบคคล ความสนใจและความตองการของเดกทหลากหลาย ตวอยางสอประกอบการจดกจกรรม มดงน

กจกรรมเสร / เลนตามศนยประสบการณ๑. ศนยบทบาทสมมต อาจจดเปนมมเลน ดงน๑.๑ มมบาน

110

- ของเลนเครองใชในครวขนาดเลก หรอของจำาลอง เชน เตา กระทะ ครก กานำา เขยง มดพลาสตก หมอ จาน ชอน ถวยชาม กะละมง

- เครองเลนตกตา เสอผาตกตา เตยง เปลเดก ตกตา- เคร องแตงบานจ ำาลอง เชน ชดรบแขก โตะเคร องแปง

หมอนอง กระจกขนาดเหนเตมตว หว ตลบแปง- เคร องแตงกายบคคลอาชพตางๆทใชแลว เชน ชดเครอง

แบบทหาร ตำารวจ ชดเสอผาผใหญชายและหญง รองเทา กระเปาถอทไมใชแลว

- โทรศพท เตารดจำาลอง ทรดผาจำาลอง- ภาพถายและรายการอาหาร๑.๒ มมหมอ- เคร องเลนจำาลองแบบเคร องมอแพทยและอปกรณการ

รกษาผปวย เชนหฟง เสอคลม- อปกรณส ำาหรบเลยนแบบการบนทกขอมลผป วย เชน

กระดาษ ดนสอ ฯลฯ๑.๓ มมรานคา- กลองและขวดผลตภณฑตางๆทใชแลว- อปกรณประกอบการเล น เชน เคร องคดเลข ลกค ด

ธนบตรจำาลอง ฯลฯ๒. ศนยบลอก- ไมบลอกหรอแทงไมทมขนาดแลรปรางตางๆ กน จ ำานวน

ตงแต ๕๐ ชนขนไป- ของเลนจำาลอง เชน รถยนต เคร องบน รถไฟ คน สตว

ตนไม ฯลฯ- ภาพถายตางๆ

111

- ทจด เก บไมบล อกหรอแท งไมอาจเป นช น ล งไมหรอพลาสตก แยกตามรปทรง ขนาด

๓. ศนยหนงสอ- หนงสอภาพนทาน สมดภาพ หนงสอภาพทมคำาและประโยค

สนๆพรอมภาพ- ชนหรอทวางหนงสอ- อปกรณตางๆทใชในการสรางบรรยากาศการอาน เชน เสอ

พรม หมอน- สมดเซนยมหนงสอกลบบาน- อปกรณสำาหรบการเขยน- อปกรณเสรม เชน เคร องเลนเทป ตลบเทปนทานพรอม

หนงสอนทาน หฟง๔. ศนยวทยาศาสตร หรอ ศนยธรรมชาตศกษา- วสดตางๆจากธรรมชาต เชน เมลดพชตางๆ เปลอกหอย

ดน หน แร ฯลฯ- เครองมอเครองใชในการสำารวจ สงเกต ทดลอง เชน แวน

ขยาย แมเหลก เขมทศ เครองชง ฯลฯ

กจกรรมสรางสรรค ควรมวสดอปกรณ ดงน

๑. การวาดภาพและระบายส- สเทยนแทงใหญ สไม สชอลก สนำา- พกนขนาดใหญ ( ประมาณเบอร ๑๒ )- กระดาษ- เสอคลมหรอผากนเป อน๒. การเลนกบส- การเปาส ม กระดาษ หลอดกาแฟ สนำา- การหยดส ม กระดาษ หลอดกาแฟ พกน สนำา

112

- การพบส ม กระดาษ สนำา พกน- การเทส ม กระดาษ สนำา- การละเลงส ม กนระดาษ สนำา แปงเปยก๓. การพมพภาพ- แมพมพตางๆ จากของจรง เชน นวมอ ใบไม กานกลวย

ฯลฯ- แมพมพจากวสดอนๆ เชน เชอก เสนดาย ตรายาง ฯลฯ- กระดาษ ผาเชดมอ สโปสเตอร ( สนำา สฝน ฯลฯ )๔. การป น เชน ดนนำามน ดนเหนยว แผนรองป น แมพมพรปตางๆ ไมนวดแปง ฯลฯ๕. การพบ ฉก ตดปะ เชน กระดาษ หรอวสดอนๆ ทจะใชพบ ฉก ตด ปะ กรรไกรขนาดเลกปลายมน กาวนำาหรอแปงเปยก ผาเชดมอ ฯลฯ๖. การประดษฐเศษวสด เชน เศษวสดต างๆ มกล องกระดาษ แกนกระดาษ เศษผา เศษไม กาว กรรไกร ส ผาเชดมอ ฯลฯ๗. การรอย เชน ลกปด หลอดกาแฟ หลอดดาย ฯลฯ๘. การสาน เชน กระดาษ ใบตอง ใบมะพราว ฯลฯ๙. การเลนพลาสตกสรางสรรค พลาสตกชนเลกๆ รปทรงตางๆ ผเลนสามารถนำามาตอเปนรปแบบตางๆ ตามความตองการ๑๐. การสรางรป เชน จากกระดานปกหมด จากแปนตะปทใชหนงยางหรอเชอกผกดง ใหเปนรปรางตางๆ

เกมการศกษา ตวอยางสอประเภทเกมการศกษา มดงน

๑. เกมจบค- จบครปรางทเหมอนกน

113

- จบคภาพเงา- จบคภาพทซอนอยในภาพหลก- จบคสงทมความสมพนธกน สงทใชคกน- จบคภาพสวนเตมกบสวนยอย- จบคภาพกบโครงราง- จบคภาพชนสวนทหายไป- จบคภาพทเปนประเภทเดยวกน- จบคภาพทซอนกน- จบคภาพสมพนธแบบตรงกนขาม- จบคภาพสมมาตรกน- จบคแบบอปมาอปไมย- จบคแบบอนกรม๒. เกมภาพตดตอ- ภาพตดตอทสมพนธกบหนวยการเรยนตางๆ เชน ผลไม

ผก ฯลฯ๓. เกมจดหมวดหม- ภาพสงตางๆทนำามาจดเปนพวกๆ- ภาพเกยวกบประเภทของใชในชวตประจำาวน๔. เกมวางภาพตอปลาย ( โดมโน )- โดมโนภาพเหมอน- โดมโนภาพสมพนธ

๕. เกมเรยงลำาดบ- เรยงลำาดบภาพเหตการณตอเนอง- เรยงลำาดบขนาด๖. เกมศกษารายละเอยดของภาพ ( ลอตโต )๗. เกมจบคแบบตารางสมพนธ ( เมตรกเกม )

114

๘. เกมพนฐานบวก

กจกรรมเสรมประสบการณ / กจกรรมในวงกลม ตวอยางสอ มดงน

1.สอของจรงทอยใกลตวและสอจากธรรมชาตหรอวสดทองถน เชน ตนไม ใบไม เปลอกหอย เสอผา ฯลฯ

2.สอทจำาลองขน เชน ลกโลก ตกตาสตว ฯลฯ3.สอประเภทภาพ เชน ภาพพลก ภาพโปสเตอร หนงสอภาพ

ฯลฯ4.สอเทคโนโลย เชน วทย เคร องบนทกเสยง เคร องขยาย

เสยง โทรศพท ฯลฯ

กจกรรมกลางแจง ตวอยางสอ มดงน

1.เครองเลนสนาม เชน เครองเลนสำาหรบปนปาย เครองเลนประเภทลอเลอน ฯลฯ

2.ทเลนทาย มทรายละเอยด เคร องเลนทราย เคร องตวง ฯลฯ

3.ทเลนนำา เสอคลมหรอผากนเป อนพลาสตก อปกรณเลนนำา เชน ถวยตวง ขวดตางๆ สายยาง กรวยกรอกนำา ตกตายาง ฯลฯ

กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ ตวอยางสอ มดงน1.เคร องเคาะจงหวะ เชน ฉง เหลกสามเหลยม กรบ ร ำามะนา

กลอง ฯลฯ2.อปกรณประกอบการเคลอนไหว เชน หนงสอพมพ รบบน

แถผา หวง หวาย ถงทราย

การเลอกสอ มวธการเลอกสอ ดงน

1.เลอกใหตรงกบจดมงหมายและเรองทสอน

115

2.เลอกใหเหมาะสมกบวยและความสามารถของเดก3.เลอกใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของทองถนทเดกอย

หรอสถานภาพของศฯญพฒนาเดกเลก4.มวธการใชงาย และนำาไปใชไดหลายกจกรรม5.มความถกตองตามเนอหาและทนสมย6.มคณภาพด เชน ภาพชดเจน ขนาดเหมาะสม ไมใชสสะทอน

แสง7.เลอกสอทเดกเขาใจงายในเวลาสน ๆ ไมซบซอน8.เลอกสอทสามารถสมผสได9.เลอกสอเพอใชฝก และสงเสรมการคดเปน ทำาเปน และกลา

แสดงความคดเหนดวยความมนใจ

การจดหาสอ สามารถจดหาไดหลายวธ คอ

1.จดหาโดยการขอยมจากแหลงตางๆ เชน ศนยส อของสถานศกษาของรฐบาล หรอสถานศกษาเอกชน ฯลฯ

2.จดซอสอและเครองเลนโดยวางแผนการจดซอตามลำาดบความจำาเปน เพอใหสอดคลองกบงบประมาณททางศนยพฒนาเดกเลกสามารถจดสรรใหและสอดคลองกบการจดประสบการณ

3.ผลตสอและเครองเลนขนใชเองโดยใชวสดทปลอดภยและหางายเปนเศษวสดเหลอใชทมอยในทองถนนนๆ เชน กระดาษแขงจากลงกระดาษ รปภาพจากแผนปายโฆษณา รปภาพจากหนงสอนตยสารตางๆ เปนตน

ขนตอนการดำาเนนการผลตสอสำาหรบเดก มดงน

116

1.สำารวจความตองการของการใชสอใหตรงกบจดประสงค สาระการเรยนรและกจกรรม

2.วางแผนการผลต โดยกำาหนดจดมงหมายและรปแบบของสอใหเหมาะสมกบวยและความสามารถของเดก สอนนจะตองมความคงทนแขงแรงประณตและสะดวกตอการใช

3.ผลตสอตามรปแบบทเตรยมไว4.นำาสอไปทดลองใชหลายๆคร งเพอหาขอด ขอเสย จะได

ปรบปรงแกไขใหดยงขน5.นำาสอทปรบปรงแกไขแลวไปใชจรง

การใชสอ ดำาเนนการดงน

1.การเตรยมพรอมกอนใชสอ มขนตอน คอ๑.๑ เตรยมตวครผดแลเดก - ครผดแลเดก จะตองศกษาจดมงหมายและวางแผนวาจะ

จดกจกรรมอะไรบาง- เตรยมจดหาสอและศกษาวธการใชสอ- จดเตรยมสอและวสดอนๆทจะตองใชรวมกน- ทดลองใชสอกอนนำาไปใชจรง๑.๒ เตรยมตวเดก- ศกษาความรพนฐานของเดกใหสมพนธกบเรองทจะสอน- เราความสนใจเดกโดยใชสอประกอบการเรยนการสอน- ใหเดกมความรบผดชอบ รจกใชสออยางสรางสรรค ไมใช

ทำาลาย เลนแลวเกบใหถกท๑.๓ เตรยมสอใหพรอมกอนนำาไปใช- จดลำาดบการใชส อวาจะใชอะไรกอนหรอหลง เพอความ

สะดวกในการสอน- ตรวจสอบและเตรยมเครองมอใหพรอมทจะใชไดทนท

117

- เตรยมวสดอปกรณทใชรวมกบสอ

๒.การนำาเสนอสอเพอใหบรรลผลโดยเฉพาะในกจกรรมเสรมประสบการณควรปฏบตดงน

๒.๑ สรางความพรอมและเราความสนใจใหเดกกอนจดกจกรรมทกครง

๒.๒ ใชสอตามลำาดบขนของแผนการจดกจกรรมทกำาหนดไว๒.๓ ไมควรใหเดกเหนสอหลายๆชนดพรอมๆกน เพราะจะทำาให

เดกไมสนใจกจกรรมทสอน๒.๔ ครผดแลเดก พดคยกบเดกและสงเกตความสนใจของเดก พรอมทงสำารวจขอบกพรอง ของสอทใช เพอนำาไปปรบปรงแกไขใหดยงขน๒.๕ เปดโอกาสใหเดกไดรวมใชสอ

ขอควรระวงในการใชสอในการเรยนการสอน การใชสอในระดบปฐมวยควรระวงในเรองตอไปน

๑. วสดทใช ตองไมมพษ ไมหก และแตกงาย มพนผวเรยบ ไมเปนเสยน

2. ขนาด ไมควรมขนาดใหญเก นไป เพราะยากตอการหยบยก อาจจะตกลงมาเสยหายแตก เปนอนตรายตอเดกหรอใชไมสะดวก เชน กรรไกรขนาดใหญ โตะ เกาอทใหญหรอสงเกนไป และไมควรมขนาดเลกเกนไป เดกอาจจะนำาไปอมหรอกลนทำาใหตดคอหรอไหลลงทองได เชน ลกปดเลก ลกแกวเลก ฯลฯ

3.รปทรง ไมเปนรปทรงแหลม รปทรงเหลยม เปนสน4.นำาหนก ไมควรมนำาหนกมาก เพราะเดกยกหรอหยบไมไหว

อาจจะตกลงมาเปนอนตรายตอตวเดก

118

5.สอทเปนอนตรายตอตวเดก เชน สารเคม วตถไวไฟ ฯลฯ6.สทเปนอนตรายตอสายตา เชน สสะทอนแสง ฯลฯ

การประเมนการใชสอควรพจารณาจากองคประกอบ ๓ ประการ คอ ผสอน เดก และ

สอ เพอจะไดทราบวาสอนนชวยใหเดกเรยนรไดมากนอยเพยงใด จะไดนำามาปรบปรงการผลตและการใชส อใหดย งข น โดยใชวธ สงเกต ดงน

1.สอนนชวยใหเดกเกดการเรยนรเพยงใด2.เดกชอบสอนนเพยงใด3.สอนนชวยใหการสอนตรงกบจดประสงคหรอไมถกตอง

ตามสาระการเรยนรและทนสมยหรอไม4.สอนนชวยใหเดกสนใจมากนอยเพยงใด เพราะเหตใด

การเกบ รกษา และซอมแซมสอการจดเกบสอเปนการสงเสรมใหเดกฝกการสงเกต การ

เปรยบเทยบ การจดกลม สงเสรมความรบผดชอบ ความมน ำาใจ ชวยเหลอ ครผดแลเดก ไมควรใชการเกบสอเปนการลงโทษเดก โดยดำาเนนการดงน

1. เก บส อใหเป นระเบยบและเป นหมวดหมตามล กษณะ ประเภทของสอ สอทเหมอนกน จดเกบหรอจดวางไวดวยกน

2.วางสอในระดบสายตาของเดก เพอใหเดกหยบใช จดเกบไดดวยตนเอง

119

3.ภาชนะทจดเกบสอควรโปรงใส เพอใหเดกมองเหนสงทอยภายในไดงายและควรมมอจบเพอใหสะดวกในการขนยาย

4.ฝกใหเดกรความหมายของรปภาพหรอสทเปนสญลกษณแทนหมวดหม ประเภทสอ เพอใหเดกจะไดเกบเขาทไดถกตอง การใชสญลกษณควรมความหมายตอการเรยนรของเดก สญลกษณควรใชสอของจรง ภาพถายหรอส ำาเนา ภาพวาด ภาพโครงราง หรอ ภาพประจด หรอบตรคำาตดคกบสญลกษณอยางใดอยางหนง

5.ตรวจสอบสอทใชแลวทกคร งวามสภาพสมบรณ จำานวนครบถวนหรอไม

6.ซอมแซมสอทชำารด และทำาเตมสอทขาดหายไปใหครบชด

การพฒนาสอการพฒนาสอเพอใชประกอบการจดกจกรรมในระดบปฐมวย

นน กอนอนควรไดส ำารวจขอมล สภาพปญหาตางๆของสอทกประเภททใชอยวามอะไรบางทจะตองปรบปรงแกไข เพอจะไดปรบเปลยนใหเหมาะสมกบความตองการ

แนวทางการพฒนาสอ ควรมลกษณะ เฉพาะ ดงน1.ปรบปรงสอใหทนสมยเขากบเหตการณ ใชไดสะดวก ไมซบ

ซอนเกนไป เหมาะสมกบวยของเดก2.รกษาความสะอาดของสอ ถาเปนวสดทลางนำาได เมอใช

แลวควรไดลางเชด หรอปดฝนใหสะอาด เกบไวเปนหมวดหม วางเปนระเบยบหยบใชงาย

3.ถาเปนสอทครผดแลเดกผลตขนมาใชเองและผานการทดลองใชมาแลวควรเขยนคมอประกอบการใชสอนน โดยลอกชอสอ ประโยชนและวธใชสอ รวมทงจำานวนชน สวน

120

ของสอในชดนนและเกบคมอไวในซองหรอถง พรอมสอทผลต

4.พฒนาสอทสรางสรรค ใชไดอเนกประสงค คอ เปนไดทงสอเสรมพฒนาการและเปนของเลนสนกสนานเพลดเพลน

การประเมนพฒนาการการประเมนพฒนาการ หมายถง กระบวนการสงเกต

พฤตกรรมของเดกในขณะทำากจกรรม แลวจดบนทกลงในเครองมอทครผดแลเดก สรางขนหรอกำาหนดอยางตอเนอง เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมทเดกแสดงออกในแตละครง เปนขอมลในการพฒนากจกรรมใหเดกไดรบการพฒนาอยางเตมตามศกยภาพ

การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยเปนกระบวนการตอเนองและเปนสวนหนงของกจกรรมปกตตามตารางกจกรรมประจำาวน และครอบคลมพฒนาการของเดกทกดาน ไดแก ดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา เพอนำาผลมาใชในการจดกจกรรม หรอประสบการณพฒนาเดกใหเตมตามศกยภาพของแตละคน ดวยเหตนมครผดแลเดก ซงเปนผทจะทำาหนาทประเมนพฒนาการเดกจะตองเปนผทมความร ความเขาใจในพฒนาการเดกวย ๓ - ๕ ปเปนอยางด และตองเขาใจโครงสรางของการประเมนอยางละเอยดวาจะประเมนเมอไหรและอยางไร ตองมความสามารถในการเลอกเครองมอและวธการทจะใชไดอยางถกตอง จงจะทำาใหผลของการประเมนนนเทยงตรงและเชอถอได การประเมนพฒนาการอาจทำาไดหลายวธ แตวธทงายตอการปฏบตและนยมใช

121

กนมาก คอ การสงเกต ซงตองทำาอยางตอเนองและบนทกไวเปนหลกฐานอยางสมำาเสมอ อาจกลาวไดวาครผดแลเดก หรอผเกยวของกบเดกตองคำานงถงเรองตางๆ ดงตอไปน

หลกการประเมนพฒนาการของเดก1.ประเมนพฒนาการของเดกครบทกดานและนำาผลมา

พฒนาการเดก2.ประเมนเปนรายบคคลอยางสมำาเสมอตอเนองตลอดป3.สภาพการประเมนควรมลกษณะเชนเดยวกบการปฏบต

กจกรรมประจำาวน4.ประเมนอยางเปนระบบ มการวางแผน เลอกใชเครองมอ

และจดบนทกไวเปนหลกฐาน5.ประเมนตามสภาพจรงดวยวธการหลากหลายเหมาะกบเดก

รวมทงใชแหลงขอมลหลายๆดาน ไมควรใชการทดสอบ

ขนตอนการประเมนพฒนาการการประเมนพฒนาการเดกปฐมวย จะตองผานขนตอนตางๆ

ดงตอไปน๑. ศกษา และทำาความเขาใจพฒนาการของเดกในแตละ

ชวงอายทกดาน ไดแก ดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ดงปรากฏในหลกสตรการศกษาเดกปฐมวย พทธศกราช ๒๕๔๖ อยางละเอยด จงจะทำาใหดำาเนนการประเมนพฒนาการไดอยางถกตองและตรงตามความจรง

๒. วางแผนเลอกใชวธการและเครองมอทเหมาะสมสำาหรบใชบนทกและประเมนพฒนาการ เชน แบบบนทกพฤตกรรมเหมาะทจะใชบนทกพฤตกรรมของเดก การบนทกรายวน เหมาะกบการบนทกกจกรรมหรอประสบการณทเกดขนในชนเรยนทกวน การบนทก

122

การเลอกของเดกเหมาะสำาหรบใชบนทกลกษณะเฉพาะหรอปฏกรยาทเดกมตอสงตางๆรอบตว เปนตน ดงนน จงเปนหนาทของครผดแลเดก ทจะเลอกใชเครองมอประเมนพฒนาการใหเหมาะสม เพอจะไดผลของพฒนาการทถกตองตามความตองการ

๓. ดำาเนนการประเมนและบนทกพฒนาการ หลงจากทไดวางแผนและเลอกเครองมอทจะใชประเมนและบนทกพฒนาการแลว กอนจะลงมอประเมนและบนทกจะตองอานคมอหรอคำาอธบายวธการใชเครองมอนนๆ อยางละเอยด แลวจงดำาเนนการตามขนตอนทปรากฏในคมอและบนทกเปนลายลกษณอกษรตอไป

๔. ประเมนและสรป การประเมนและสรปนนตองดจากผลการประเมนหลายๆครง มใชเพยงครงเดยว หรอนำาเอาผลจากการประเมนเพยงครงเดยวมาสรป อาจทำาใหผดพลาดได ผลการประเมนดไดจากผลทปรากฏในเครองมอประเมนและบนทกพฒนาการ เชน ประเมนการใชกลามเนอใหญของเดกอาย ๓ ป ปรากฏวายงเดนขนบนไดสลบเทาไมได กตองมาตความวากำาลงขาของเดกยงมไมพอทจะเดนสลบเทาขนบนได อาจสรปไดวาพฒนาการกลามเนอใหญยงไมแขงแรงเหมาะสมกบวยตองจดกจกรรมพฒนากลามเนอใหญสวนขาตอไป

๕. รายงานผล เมอไดผลจากการประเมนและสรปพฒนาการของเดกแลว ครผดแลเดก จะตองตดสนใจวาจะรายงานขอมลไปยงผใด เพอจดประสงคอะไร และจะตองใชรปแบบใดสำาหรบรายงาน เชน ตองรายงานหวหนาศนยพฒนาเดกเลก ผปกครอง เพอใหทราบวากจกรรมหรอประสบการณทศนยพฒนาเดกเลกจดใหเดกนน สงเสรมพฒนาการของเดกแตละคนอยางไร เปนไปตามจดประสงคหรอไม เพอจะไดวางแผนชวยเหลอเดกไดตรงตามความตองการตอไป โดยศนยพฒนาเดกจะมสมดรายงาน

123

ประจำาตวเดก ครผดแลเดกใชสมดรายงานนนเปนเครองมอหรอแบบรายงานผปกครองได และถาครผดแลเดก มขอเสนอแนะหรอจะขอความรวมมอจากผปกครองเกยวกบการสงเสรมพฒนาการเดกกอาจจะเพมเตมลงไปในสมดรายงาน และตองคำานงไวเสมอไมวาจะใชแบบรายงานใด ขอมลควรจะมความหมายเกดประโยชนแกเดกเปนสำาคญ การบนทกขอความลงในสมดรายงานประจำาตวเดก ครผดแลเดกควรใชภาษาในทางสรางสรรคมากวาในทางลบ

๖. การใหผปกครองมสวนรวมในการประเมน ครผดแลเดก ตองตระหนกวาการทำางานรวมกบผปกครองเกยวกบการพฒนาเดกเปนเรองสำาคญมาก ครผดแลเดก ควรยกยองผปกครองทพยายามมสวนรวมในการพฒนาเดก ครผดแลเดกจะตองตอนรบผปกครองทมาศนยฯ ขอบคณสำาหรบความรวมมอ เขยนจดหมายถงผปกครองเพอรายงานเรองเดก พดคยดวยตนเองหรอทางโทรศพท สงเหลานจะทำาใหผปกครองรสกถงความสำาคญของตนเองและตองการทจะมสวนรวมกบครผดแลเดก ในการพฒนาเดกของตน

การตดตอสมพนธอนดกบผปกครองควรจะเปนการตดตอสอสาร ๒ ทาง คอ จากศนยฯไปสบานและจากบานมายงศนยฯ กระตนใหผปกครองแสดงความคดเหนทมประโยชนตอการจดประสบการณใหแกเดก เพราะผปกครองจะใหขอมลทถกตองเกยวกบตวเดกซงครผดแลเดก สามารถนำาไปใชเปนพนฐานในการจดกจกรรมทเหมาะสมเพอพฒนาเดกทกคนไดเปนอยางด สำาหรบการตดตอกบผปกครองอาจทำาไดหลายวธเชน การตดตอดวยวาจา ไดแก การสนทนาดวยตนเอง ทางโทรศพท การเยยมบาน การประชมผปกครอง การตดตอดวยวธอน เชน ปายตดประกาศ วารสาร ขาวสาร ตรบฟงความคดเหน เปนตน นอกจากนอาจใหผ

124

ปกครองอาสาสมครมาชวยงานผสอนในศนยพฒนาเดกเลก เชน เลานทาน รองเพลงและอานหนงสอใหเดกฟง ชวยในเวลาเดกทำากจกรรมเสร ชวยสงเกตเดก บนทกพฒนาการและอนๆอกมากมายทจะกอใหเกดประโยชนแกเดก ซงศนยพฒนาเดกเลกควรเปดโอกาสใหผปกครองมสวนรวมในการทำางานกบครผดแลเดกเปนอยางยง

วธการและเครองมอทใชในการประเมนพฒนาการเดกในการสรปผลการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยแตละครง

ควรใชวธการประเมนอยางหลากหลาย เพอใหไดขอมลทสมบรณทสด วธการทเหมาะสมและนยมใชในการประเมนเดกปฐมวย มดวยกนหลายวธ ดงตอไปน

๑. การสงเกตและการบนทก การสงเกตมอย ๒ แบบ คอ การสงเกตอยางมระบบ ไดแก การสงเกตอยางมจดมงหมายทแนนอนตามแผนทวางไว และอกแบบหนงคอการสงเกตแบบไมเปนทางการ เปนการสงเกตในขณะทเดกกำาลงทำากจกรรมประจำาวนและเกดพฤตกรรมทไมคาดคดวาจะเกดขน และผสอนจดบนทกไว การสงเกตเปนวธการทครผดแลเดกใชในการศกษาพฒนาการของเดก เมอมการสงเกตกตองมการบนทก ผสอนควรทราบวาจะบนทกอะไร การบนทกพฤตกรรมมความสำาคญอยางยงทตองทำาอยางสมำาเสมอ เนองจากเดกเจรญเตบโตและเปลยนแปลงอยางรวดเรว จงตองนำามาบนทกเปนหลกฐานไวอยางชดเจน การสงเกตและการบนทกพฒนาการเดกสามารถใชแบบงายๆ คอ

๑.๑ แบบบนทกพฤตกรรม ใชบนทกเหตการณเฉพาะอยาง โดยบรรยายพฤตกรรมเดกผบนทกตองบนทกทกวน เดอน ปเกดของเดก และวน เดอน ปททำาการบนทกแตละครง

125

๑.๒ การบนทกรายวน เปนการบนทกเหตการณหรอประสบการณทเกดขนในชนเรยนทกวน ถาหากบนทกในรปแบบของการบรรยายกมกจะเนนเฉพาะเดกรายทตองการศกษา ขอดของการบนทกรายวน คอ การชใหเหนความสามารถเฉพาะอยางของเดก จะชวยกระตนใหผสอนไดพจารณาปญหาของเดกเปนรายบคคล ชวยใหผเชยวชาญมขอมลมากขนสำาหรบวนจฉยเดกวาสมควรจะไดรบคำาปรกษาเพอลดปญหาและสงเสรมพฒนาการของเดกไดอยางถกตอง นอกจากนนยงชวยชใหเหนขอดขอเสยของการจดกจกรรมและประสบการณไดเปนอยางด

๑.๓ แบบสำารวจรายการ ชวยใหสามารถวเคราะหเดกแตละคนไดคอนขางละเอยดเหมาะสมกบเดกระดบปฐมวย

๒. การสนทนา สามารถใชการสนทนาไดทงเปนกลมหรอรายบคคล เพอประเมนความสามารถในการแสดงความคดเหนและพฒนาการใชภาษาของเดกและบนทกผลการสนทนาลงในแบบบนทกพฤตกรรมหรอบนทกรายวน

๓. การสมภาษณ ดวยวธพดคยกบเดกเปนรายบคคลและควรจดในสภาพแวดลอมทเหมาะสมเพอไมใหเกดความเครยดและวตกกงวล ผสอนควรใชคำาถามทเหมาะสมเปดโอกาสใหเดกไดคดและตอบอยางอสระ จะทำาใหผสอนสามารถประเมนความสามารถทางสตปญญาของเดกและคนพบศกยภาพในตวเดกไดโดยบนทกขอมลลงในแบบสมภาษณ

๔. การรวบรวมผลงานทแสดงออกถงความกาวหนาแตละดานของเดกเปนรายบคคล

โดยจดเกบขอมลไวในแฟมผลงาน ( Portfolio ) ซงเปนวธรวบรวมและจดระบบขอมลตางๆทเกยวกบตวเดกโดยใชเครองมอตางๆรวบรวมเอาไวอยางมจดมงหมายทชดเจนแสดงการ

126

เปลยนแปลงของพฒนาการแตละดาน นอกจากนยงรวมขอมลอนๆ เชน แบบสอบถามผปกครอง แบบสงเกตพฤตกรรม แบบบนทกสขภาพอนามย ฯลฯ เอาไวในแฟมผลงาน เพอผสอนจะไดขอมลทเกยวกบตวเดกอยางชดเจนและถกตอง การเกบผลงานของเดกจะไมถอวาเปนการประเมนผลถางานแตละชนถกรวบรวมไวโดยไมไดรบการประเมนจากครผดแลเดกและไมมการนำาผลมาปรบปรงพฒนาเดกหรอปรบปรงการสอนของครผดแลเดก ดงนนจงเปนแตการเกบสะสมผลงานเทานน เชน แฟมสะสมผลงานขดเขยน งานศลปะ จะเปนเพยงแคแฟมสะสมงานเดกถาไมมการประเมนแฟมสะสมงานนจะเปนเครองมอการประเมนตอเมองานทสะสมแตละชนถกใชในการบงบอกความกาวหนา ความตองการของเดก และเปนการเกบสะสมอยางตอเนองทสรางสรรคโดยครผดแลเดกและเดก

ผสอนสามารถใชพอตโฟลโออยางมคณคาสอสารกบผปกครอง เพราะการเกบผลงานเดกอยางตอเนองและสมำาเสมอในแฟมสะสมงานเปนขอมลใหผปกครอง ใหผปกครองสามารถเปรยบเทยบความกาวหนาทลกของตนมเพมขนจากผลงานชนแรกกบชนตอๆมา ขอมลในแฟมสะสมงานประกอบดวย ตวอยางผลงานการขดเขยน การอาน และขอมลบางประการของเดกทครผดแลเดกเปนผบนทก เชน จำานวนเลมของหนงสอทเดกอาน ความถของการเลอกอานทศนยหนงสอในชวงเวลาเลอกเสร การเปลยนแปลงอารมณ ทศนคต เปนตน ขอมลเหลานจะสะทอนภาพของความงอกงามในเดกแตละคนไดชดเจนกวาเกรดการประเมนโดยใชการใหเกรด ผสอนจะตองชแจงใหผปกครองทราบถงทมาของการเลอกชนงานแตละชนทสะสมในแฟมสะสมงาน เชน เปนชนงานทดทสดในชวงระยะเวลาทเลอกชนงานนน เปนชนงานทแสดงความตอเนอง

127

ของงานโครงการ ฯลฯ ครผดแลเดกควรเชญผปกครองมามสวนรวมในการคดสรรชนงานทบรรจในแฟมของเดก

ขอควรพจารณาในการเลอกเกบขอมลไวในแฟมผลงาน มดงน คอ

๔.๑ ขอมลทแสดงถงระดบพฒนาการและความสำาเรจ เกยวกบกจกรรมทเดกกระทำาซงไดมาจากเครองมอการประเมน

๔.๒ ขอมลทรวบรวมจากผลงานตางๆของเดก อาจใหเดกชวยเลอกเกบดวยตวเดกเอง หรอผดแลเดกกบเดกรวมกนเลอก

๔.๓ ขอมลของเดกทไดจากผปกครอง๕. การประเมนการเจรญเตบโตของเดก ตวชของการเจรญ

เตบโตในเดกทใชทวๆไป ไดแก นำาหนก สวนสง เสนรอบ เสนรอบศรษะ ฟน และการเจรญเตบโตของกระดก แนวทางประเมนการเจรญเตบโต มดงน

๕.๑ การประเมนการเจรญเตบโต โดยการชงนำาหนกและวดสวนสงเดกแลวนำาไปเปรยบเทยบกบเกณฑปกต ในกราฟแสดงนำาหนกตามเกณฑอายของกระทรวงสาธารณสข ซงจะบอกการเจรญเตบโตโดยรวม วธการใชกราฟมขนตอนดงน

เมอชงนำาหนกเดกแลว นำานำาหนกมาจดเครองหมายกากบาทลงบนกราฟ และอานการเจรญเตบโตของเดก โดยดดเครองหมายกากบาทวาอยในแถบสใด อานขอความทอยบนแถบสนน ซงแบงภาวะโภชนาการเปน ๓ กลม คอ นำาหนกตามเกณฑ นำาหนกคอนขางมาก นำาหนกคอนขางนอย หากพบวาเดกมนำาหนกมากหรอนอยกวาเกณฑมากเกนไปควรรบปรกษาแพทยทนท

๕.๒ การวดเสนรอบศรษะ มความสำาคญในการตดตามการเจรญเตบโตของสมอง ในเดกทมเสนรอบศรษะเลกกวาปกตเมอเปรยบเทยบกบวยอาจแสดงถงความปกตของสมอง เชน สมอง

128

เลกกวาปกตหรอ กะโหลกศรษะเชอมเรวกวาปกต ซงหากวนจฉยไดเรวและสงตอเดกไปรบการรกษาทนทวงท อาจชวยแกไขความพการนได ในทำานองเดยวกนถาเสนรอบศรษะวดไดมากกวาปกตเมอเปรยบเทยบกบวยเดก ซงแสดงถงเดกมหวโตกวาปกตอาจเกดจากมนำาในสมองมากกวาปกต โรคนหากวนจฉยไดเรวและเดกไดรบการรกษาทนทวงทกจะชวยแกไขเปนปกตไดเชนกน จงควรวดเสนรอบศรษะในเดกอายตำากวา ๒ ป ทกครงทรบบรการตรวจสขภาพ

ขนาดรอบศรษะในเดกอายตางๆทารกแรกเกด ๗ วน – เสนรอบศรษะปกตของเดกแรกเกดประมาณ ๓๕ เซนตเมตรทารกอาย ๔-๕ เดอน กระหมอมหลงปดอยางชาไมเกนอาย ๔ เดอนเดกอาย ๑ ป เสนรอบศรษะเพมขนอกปละ ๑ เซนตเมตรเดกอาย ๑ ป ๖ เดอน กระหมอมหนาปดอยางชาไมเกนอาย ๑ ป ๖ เดอนเดกอาย ๒-๕ ป เสนรอบศรษะเพมขนอกปละ ๑ เซนตเมตร

วธวด ใชสายวดตววดโดยใหดานหนาผานบรเวณคว ดานหลงผานบรเวณทายทอยสวนทโหนกทสด

๕.๓ การตรวจสขภาพปากและฟน คอการตรวจสอบและรกษาสงผดปกตของฟนและปาก การรกษาใหฟนและปากสะอาดและมสขภาพดอยเสมอ ผดแลเดกควรแนะนำาใหผปกครอบพาเดกไปใหทนตแพทยตรวจอยางสมำาเสมอปละ ๑-๒ ครง

129

นอกจากนผสอนควรเขาใจวธดแลฟน ซงกระทรวงสาธารณสขไดพมพเผยแพรเพอแนะนำาเดกและผปกครองเพอดแลรกษาฟนใหดอยเสมอ เชน การแปรงฟนไดแนะนำาใหวางแปรงตงฉากกบตวฟน ถแปลงไปมาสนๆในแนวนอนใหทวถงฟนทกซในปากทงดานหนาและดานหลงควรแปรงฟนทกครงหลงกนขนมหวานหรอหลงมออาหาร

๕.๔ การรบวคซนปองกนโรคขนพนฐาน การใหภมคมกนโรคตางๆ แกเดกเปนสงสำาคญและจำาเปน เพราะจะทำาใหเดกไมเปนโรคตางๆ เชน โรคตบอกเสบ โรคโปลโอ บาดทะยก ไอกรน และอนๆซงอาจจะทำาใหเดกพการหรอถงแกชวตได กำาหนดเวลาการใหภมคมกนโรคทกระทรวงสาธารณสขกำาหนดไวในสมดบนทกสขภาพแมและเดก พ.ศ. ๒๕๔๕

การบรหารจดการหลกสตรการนำาหลกสตรปฐมวยไปใชใหมประสทธภาพตามจดมงหมาย

ของหลกสตร ผทเกยวของกบการบรหารจดการหลกสตรของศนยพฒนาเดกเลก ไดแก หวหนาศนยพฒนาเดกเลก ครผดแลเดก ผปกครอง และชมชน ควรมบทบาทดงน๑.หวหนาศนยพฒนาเดกเลก

๑.๑ ศกษาทำาความเขาใจหลกสตร และมวสยทศนดานการจดการศกษาปฐมวย๑.๒ คดเลอกครผดแลเดกทเหมาะสม โดยควรมคณสมบต ดงน- มวฒการศกษาดานอนบาล ปฐมวยหรอผานการอบรม

เกยวกบการจดการศกษาปฐมวย- มความรกเดก จตใจด มอารมณขนและใจเยน ใหความเปน

กนเองกบเดกอยางเสมอภาค- มบคลกความเปนคร เขาใจธรรมชาตของเดก

130

- พดจาสภาพเรยบรอย ชดเจนเปนแบบอยางได- มความเปนระเบยบ สะอาด และรจกประหยด- มความอดทน ขยน ซอสตยในการปฏบตงานและการปฏบต

ตอเดก- มอารมณรวมกบเดก รจกรบฟง พจารณาเรองราวปญหา

ตางๆของเดก และตดสนปญหาตางๆ อยางมเหตผลและเปนธรรม- มสขภาพกายและสขภาพจตทสมบรณ๑.๓ สงเสรมการจดบรการทางการศกษาใหเดกเขาเรยน

อยางทวถงและเสมอภาคและปฏบตการรบเดกตามเกณฑทกำาหนด๑.๔ สงเสรมใหครผดแลเดก ใหมความรกาวหนาอยเสมอ๑.๕ จดใหมขอมลสารสนเทศเกยวกบเดกรายบคคล๑.๖ นเทศ ตดตาม กำากบการใชหลกสตรและประเมนผลอยางเปนระบบ

๒. บทบาทครผดแลเดก๒.๑ จดประสบการณการเรยนรสำาหรบเดกทเดกกำาหนดขนดวยตนเอง และครผดแลเดก

กบเดกรวมกนกำาหนด โดยเสรมสรางพฒนาการของเดกใหครบทกดาน

๒.๒ สงเสรมใหเดกใชขอมลแวดลอม ศกยภาพตวของเดก และหลกทางวชาการผลต

กระทำา หรอหาคำาตอบในสงทเดกเรยนรอยางมเหตผล๒.๓ กระตนใหเดกรวมคด แกปญหา คนควาหาคำาตอบดวยตนเอง ดวยวธการศกษาท

นำาไปสการใฝรและพฒนาตนเอง๒.๔ จดสภาพแวดลอมและสรางบรรยากาศการเรยนทสรางเสรมใหเดกทำากจกรรมไดเตม

131

ศกยภาพและความแตกตางของเดกแตละคน๒.๕ สอดแทรกการอบรมดานจรยธรรมและคานยมทพงประสงคในการจดการเรยนรแล

กจกรรมตางๆ อยางสมำาเสมอ๒.๖ ใชกจกรรมการเลนเปนสอการเรยนรสำาหรบเดกใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

๒.๗ ใชปฏสมพนธทดระหวางครและเดกในการดำาเนนกจกรรมการเรยนการสอนอยาง

สมำาเสมอ๒.๘ จดการประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกบสภาพจรง และนำาผลการประเมน

มาปรบปรงพฒนาคณภาพเดกอยางเตมศกยภาพ๒.๙ ฝกใหเดกชวยเหลอตนเองในชวตประจำาวน๒.๑๐ ฝกใหเดกมความเชอมน ภมใจในตวเองและกลาแสดงออก๒.๑๑ ฝกการเรยนรหนาท ความมวนย และการมนสยทด๒.๑๒ จำาแนกพฤตกรรมเดก เพอหาแนวทางสงเสรม หรอแกปญหารายบคคล๒.๑๓ ประสานความรวมมอระหวางศนยพฒนาเดกเลกบาน และชมชน เพอใหเดกได

พฒนาตามศกยภาพ และมคณลกษณะทพงประสงค๒.๑๔ ใชเทคโนโลยและแหลงเรยนรในชมชนในการเสรมสรางการเรยนรใหแกเดก๒.๑๕ จดทำาวจยในชนเรยน เพอนำามาปรบปรงพฒนาหลกสตร / กระบวนการเรยนรและ

พฒนาสอการเรยนร

132

๒.๑๖ พฒนาตนเองใหเปนบคคลแหงการเรยนร มคณลกษณะของผใฝร และทนตอ

ขาวสารเหตการณเสมอ๒.๑๗ ทำาหนาทวางแผนกำาหนดหลกสตร หนวยการเรยนร การจดกจกรรมการเรยนร

และการประเมนผลการเรยนร๒.๑๘ จดทำาแผนการจดประสบการณทเนนเดกเปนสำาคญ ใหเดกมอสระในการเรยนร

๓. บทบาทของพอแม ผปกครองเดกปฐมวย๓.๑ มสวนรวมในการกำาหนดแผนพฒนาศนยพฒนาเดกเลก

และใหความเหนชอบ กำาหนดแผนการเรยนรของเดกรวมกบครผดแลเดก และเดก

๓.๒ สงเสรมสนบสนนกจกรรมของศนยพฒนาเดกเลก และกจกรรมการเรยนร เพอพฒนาเดกตามศกยภาพ

๓.๓ เปนเครอขายการเรยนร จดบรรยากาศในบานใหเออตอการเรยนร

๓.๔ สนบสนนทรพยากรเพอการศกษาตามความเหมาะสมและจำาเปน

๓.๕ อบรมเลยงด เอาใจใสใหความรก ความอบอน สงเสรมการเรยนรและพฒนาการดานตางๆของเดก

๓.๖ ปองกนและแกไขปญหาพฤตกรรมไมพงประสงค ตลอดจนสงเสรมคณลกษณะทพงประสงค โดยประสานความรวมมอกบครผดแลเดก

๓.๗ เปนแบบอยางทดทงในดานการปฏบตตนใหเปนบคคลแหงการเรยนร และมคณธรรมนำาไปสการพฒนาใหเปนสถาบนแหงการเรยนร

133

๓.๘ มสวนรวมในการประเมนผลการเรยนรของเดก และประเมนผลการจดการของศนยพฒนาเดกเลก๔. บทบาทของชมชน

๔.๑ มสวนรวมในการบรหารศนยพฒนาเดกเลก ในบทบาทของคณะกรรมการศนยฯ สมาคม / ชมรมผปกครอง

๔.๒ มสวนรวมในการจดทำาแผนพฒนาศนยพฒนาเดกเลก๔.๓ เปนศนยกลางการเรยนร เครอขายการเรยนรใหเดกได

เรยนรและมประสบการณ จากสถานการณจรง

๔.๔ ใหการสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนรของศนยพฒนาเดกเลก

๔.๕ สงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอการศกษา เพอใหศนยพฒนาเดก เปนแหลงวทยาการของชมชน

๔.๖ มสวนรวมในการตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาของศนยพฒนาเดกเลก ทำาหนาทเสนอแนะในการพฒนาการจดการศกษาของศนยพฒนาเดกเลก

๔.๗ สงเสรมศนยพฒนาเดกเลกดานวทยากรภายนอกและภมปญญาทองถน เพอเสรมสรางและพฒนาเดกทกดาน รวมทงสบสานจารตประเพณ ศลปวฒนธรรมทองถน

134

ภาคผนวก

135

ทำาเนยบบคลากรทางการศกษา องคการบรหารสวนตำาบลกะฮาด อำาเภอ

เนนสงา จงหวดชยภม

นางสาวประนอม ทวชพตำาแหนง นกวชาการศกษา

นางสาวชมทรพย มกำาปงตำาแหนง รกษาการหวหนาศนยพฒนาเดกเลก

136

นางกณตนา จตรมา นางศรวฒน ทองสอาด ตำาแหนง ผดแลเดก ตำาแหนง ผดแลเดก

137