Jak zadbać o zdrowe Jak zadbać o zdrowe odżywianie dzieci i odżywianie dzieci i młodzieży w wieku młodzieży w wieku

szkolnym?szkolnym?Anna Kowalczyk – SzotAnna Kowalczyk – Szot

Agencja Rynku RolnegoAgencja Rynku Rolnego

Oddział Terenowy w LublinieOddział Terenowy w Lublinie

Produkty niezbędne dla zdrowiaProdukty niezbędne dla zdrowia

Zgodnie z Zgodnie z Piramidą Piramidą Zdrowego ŻywieniaZdrowego Żywienia, ,

produkty zbożowe, produkty zbożowe, warzywa i owoce warzywa i owoce

powinny być powinny być spożywane spożywane

co najmniej co najmniej

4-5 razy dziennie.4-5 razy dziennie.

Piramida ZdrowiaPiramida Zdrowia

Koło ŻywienioweKoło Żywieniowe

Koło Żywienia – jak dobierać Koło Żywienia – jak dobierać składniki pokarmowe?składniki pokarmowe?

Celuj w sam środek, Celuj w sam środek, a efekt będzie najlepszy! a efekt będzie najlepszy!

12 Wskazówek Zdrowego 12 Wskazówek Zdrowego OdżywianiaOdżywiania

Wskazówki zostały opracowane przez Wskazówki zostały opracowane przez

dr Witolda Klemarczyka dr Witolda Klemarczyka

z Zakładu Żywienia Instytutu Matki i Dziecka z Zakładu Żywienia Instytutu Matki i Dziecka

w Warszawie.w Warszawie.

Higiena - zawsze myj ręce przed posiłkiem! 5 posiłków w ciągu dnia! Jedz o stałych porach i nie spiesz się! Mleko, jogurty i sery to podpora mocnych kości! Mięso, jaja czy ryby? – możesz wybierać! Pamiętaj o kaszach, jedz chleb a nie bułeczki! Dzień bez świeżych warzyw i owoców to dzień stracony! Do szkoły wychodź po śniadaniu i z II śniadaniem! Obiad to zapas energii na aktywne popołudnie! Kolację zjadaj wieczorem, nie tuż przed snem! Czystą wodą gaś pragnienie! Ruch na co dzień, słodycze od święta!

OtyłośćOtyłość jako istotny problem społeczny... jako istotny problem społeczny...

Zwany Zwany „epidemia”„epidemia” końca XX wieku końca XX wieku i narastającym i narastającym

problemem XXI wieku.problemem XXI wieku.

OtyłośćOtyłość, to nie tylko defekt , to nie tylko defekt kosmetyczny, ale zespół kosmetyczny, ale zespół

wielu problemów wielu problemów zdrowotnych i społecznych, zdrowotnych i społecznych, a także niskiej samooceny a także niskiej samooceny

i obniżonego poczucia i obniżonego poczucia własnej wartości.własnej wartości.

Europejska Karta Walki z OtyłościąEuropejska Karta Walki z Otyłością

Jako odpowiedź na zagrożenie dla zdrowia, gospodarki Jako odpowiedź na zagrożenie dla zdrowia, gospodarki i rozwoju cywilizacyjnego Europy, związane z i rozwoju cywilizacyjnego Europy, związane z narastaniem otyłości.narastaniem otyłości.

Podpisana przez ministrów i delegatów 48 krajów Podpisana przez ministrów i delegatów 48 krajów Regionu Europejskiego WHO, w trakcie konferencji, Regionu Europejskiego WHO, w trakcie konferencji,

w Turcji, 15-17 listopada 2006 r.w Turcji, 15-17 listopada 2006 r. Szczególnie alarmujący jest niekorzystny trend wśród Szczególnie alarmujący jest niekorzystny trend wśród

dzieci i młodzieży, aktualnie ok. 22 mln dzieci z krajów dzieci i młodzieży, aktualnie ok. 22 mln dzieci z krajów Unii Europejskiej dotyka problem zbędnych kilogramów!Unii Europejskiej dotyka problem zbędnych kilogramów!

Narodowy Program Zapobiegania Nadwadze Narodowy Program Zapobiegania Nadwadze i Otyłości oraz Przewlekłym Chorobom i Otyłości oraz Przewlekłym Chorobom Niezakaźnym poprzez Poprawę Żywienia i Niezakaźnym poprzez Poprawę Żywienia i Aktywności Fizycznej Aktywności Fizycznej POL-HEALTH 2007-2016POL-HEALTH 2007-2016 To odpowiedź Polski na inicjatywTo odpowiedź Polski na inicjatywęę WHO wyrażoną WHO wyrażoną

w Globalnej Strategii dot. Żywienia, Aktywności w Globalnej Strategii dot. Żywienia, Aktywności Fizycznej i Zdrowia, przyjętej na 57. Światowym Fizycznej i Zdrowia, przyjętej na 57. Światowym Zgromadzeniu Zdrowia (Genewa, maj 2004 r.)Zgromadzeniu Zdrowia (Genewa, maj 2004 r.)

Ujęty w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2007-2015..

Jak wpływać na dietę dzieci?!Sposób na Tadka - Niejadka

Zachęcanie dzieci do wspólnego przygotowania posiłków (samodzielne przygotowanie kolorowych sałatek, surówek, owocowych deserów, sorbetów), próby doprawiania potraw, ładnego nakrycia stołu,

Wspólne spożywanie przygotowanych potraw (rodzic jako wzór, dziecko - autor jednego z dań, pozostali członkowie rodziny jako degustatorzy, aprobujący wysiłki wszystkich)

Zrezygnowanie z telewizora i komputera w czasie wspólnego posiłku – na korzyść rozmowy wciągającej dzieci do, dyskusji i do chęci wypowiadania własnych opinii. Dobry moment do łagodnego przekonania dziecka o wartości produktów które nie chce jeść.

Utarte stereotypy dotyczące jedzenia

Tłuszcze są szkodliwe

dla Ciebie!

Niektóre rodzaje tłuszczu mogą być szkodliwe dla Ciebie

ale z drugiej strony.....

niektóre rodzaje tłuszczu są

niezbędne dla Twojego zdrowia

Medialne rewelacje Mięso zabija! - Tygodnik "Wprost", Nr 1178 (03 lipca 2005) 14% mięsa w mięsie – program UWAGA TVN (5 czerwca 2008) Zwierzę w człowieku. Mroczna strona kotleta.", Polityka nr 12/2003 Mięso zawiera cholesterol! Mięso zanieczyszcza organizm Jemy napromieniowaną żywność! Zbyt duże ilości chleba szkodzą nerkom Chleb szkodzi Jajka szkodzą Mleko zabija twoje dziecko (Angora, 43, 26.X. 2003) Pij mleko będziesz kaleką (Kulisy nr 42, 16.X. 2003) Mleko cichy morderca (książka Nand Kishare Sharma) Proszę nie pij mleka ! (książka Frank Oski) Czy wiesz, co jesz? Cała prawda o nabiale! 11.09.2008r TVN Masło sprzyja miażdżycy – jedz margarynę Śmiertelnie niebezpieczne sery i mięso Tysiące dzieci zatruły się mlekiem w proszku…..17 września 2008 Bawarka szkodzi - Zdrowa herbata bez mleka Jedzenie łososi grozi zarażeniem się BSE Tłuste ryby podnoszą poziom cholesterolu Chcesz zostać ojcem, nie jedz ryb

Zdrowie a Nienasycone Kwasy Tłuszczowe?Zdrowie a Nienasycone Kwasy Tłuszczowe?

Stanowią budulec dla każdej komórki organizmu, Stanowią budulec dla każdej komórki organizmu, w szczególności tkanki mózgowej i prawidłowej syntezy w szczególności tkanki mózgowej i prawidłowej syntezy hormonówhormonów..

Każdego dnia potrzebujemy 1-3 gramy kwasów omega-3. Tyle Każdego dnia potrzebujemy 1-3 gramy kwasów omega-3. Tyle dostarcza ok. 100 g tłustych ryb morskich lub 1-2 łyżki oleju dostarcza ok. 100 g tłustych ryb morskich lub 1-2 łyżki oleju lnianego albo orzechowego.lnianego albo orzechowego.

Niedobory tych kwasów tłuszczowych powodują wiele schorzeń Niedobory tych kwasów tłuszczowych powodują wiele schorzeń (nowotwory, stwardnienie rozsiane), problemy hormonalne, (nowotwory, stwardnienie rozsiane), problemy hormonalne, metaboliczne, dermatologiczne, gastryczne, układu metaboliczne, dermatologiczne, gastryczne, układu nerwowego, krążenia i odpornościowego.nerwowego, krążenia i odpornościowego.

Odżywianie a skóra

„Jesteś tym, co jesz…”Co jemy - to widać, czyli parę słów o wyglądzie

zewnętrznym

Unikając:

- potraw tłustych i smażonych

- tłuszczu zwierzęcego (czerwone mięso)

- masła, serów żółtych

- żywności typu fast food

- dodatku soli i cukru do potraw

- konserw i potraw z octem, ostro przyprawionych

Zwiększając spożycie:

- ryb i drobiu

- tłuszczów roślinnych (olejów i oliwy, najlepiej w postaci surowej-nie do smażenia)

- owoców i warzyw bogatych w ß-karoten: żółtych i pomarańczowych (marchew, pomarańcze, mandarynki, morele, pomidory) oraz zielonych warzyw (brukselka, brokuły, sałata)

- nasion, kiełków i produktów z pełnego ziarna – zawierają korzystnie działający na gojenie się cynk

- warzyw strączkowych, orzechów zawierających witaminy z grupy B

www.twojadieta.pl

Co jemy - to widać, czyli parę słów o wyglądzie

zewnętrznym

Odżywianie a włosy

Zwiększając spożycie:

- owoców i warzyw bogatych w ß-karoten – marchew, natka pietruszki, szpinak, papryka czerwona, dynia, brokuły, sałata, morele, brzoskwinie, borówki, śliwki, wiśnie

- produktów bogatych w wit. A (tłustych ryb, jaj i produktów mlecznych)

- produktów bogatych w cynk

- produktów bogatych w żelazo - mięsa i produkty mleczne, grube kasze, pieczywo pełnoziarniste, warzywa strączkowe

Odżywianie a paznokcie

Zwiększając spożycie:

- produktów bogatych w magnez: produktów zbożowych, płatków zbożowych, kasz, kakao

- produktów bogatych w żelazo

- produktów bogatych w cynk

- produktów bogatych w krzem: mleka i jego przetworów

www.twojadieta.pl

Jak jeść?

Ważne jest to co jemy i w jakiej ilości

Oddzielny posiłek – oddzielna czynność

Sposób spożywania posiłku ma także znaczenie

Szybko nie zawsze dobrze…

Co na pewno zaszkodzi Unikanie warzyw i owoców, spożywanie ich jedynie w postaci przetworzonej tj. dżemów, smażonych warzyw Jedzenie posiłków bardzo dużych lub zbyt małych, robienie przerw dłuższych niż 4 godziny Jedzenie ostatniego posiłku krótko przed snem (<2 godzin) Stosowanie smażenia w dużej ilości tłuszczu jako głównego sposobu przyrządzania potraw (dotyczy także potraw spożywanych poza domem) Dodawanie do większości posiłków soli. Dodatek cukru do wielu posiłków. Częste jedzenie słodyczy. Stosowanie dużych ilości tłuszczu do potraw Brak ruchu i unikanie jakichkolwiek form aktywności fizycznej

Uwaga: żywność typu fastfood łączy jednocześnie kilka kryteriów: często są to potrawy smażone, z dużą ilością dodanej soli. Występują w nich sosy oparte na majonezie, w którym udział tłuszczu jest znaczny.

Podjadanie między posiłkamiPodjadanie między posiłkami

Żywność spożywana między posiłkami określa Żywność spożywana między posiłkami określa się mianem przekąsek.się mianem przekąsek.

Najczęściej podjadanie między posiłkami Najczęściej podjadanie między posiłkami dotyczy młodzieży nie spożywającej śniadania dotyczy młodzieży nie spożywającej śniadania przed wyjściem do szkoły.przed wyjściem do szkoły.

SEROTONINA - "HORMON  SZCZĘŚCIA„ - czyli chemia miłości

Zakochani mają za mało serotoniny i za dużo dopaminy. Brak koncentracji spowodowany jest gwałtownym i dość

drastycznym spadkiem serotoniny, brakuje nam w organizmie składnika uspokajającego serotoniny. Właściwy poziom serotoniny wpływa na zdrowy i spokojny sen, chroni przed depresją. Zakochani zatem są narażeni na bezsenność i stany depresyjne.

Niedobory serotoniny łączą się ze zwiększoną ilością dopaminy, która z kolei reguluje poziom hormonów i również wpływa na nasze emocje. Tego składnika mamy za dużo, co wpływa na nasilenie emocji.

To dopamina jest współodpowiedzialna za to, że kochamy „na śmierć i życie”. Zakochani wiedzą, co to huśtawka nastrojów.

Kochać "na śmierć i życie„ - czy

zapanować nad emocjami

Aby zapanować nad emocjami – potrzeba Ci:

więcej serotoniny – a więc tryptofanu i kwasu glutaminowego (soja, kasza manna, mięso drobiowe, sery żółte),

mniej dopaminy – a więc fenyloalaniny (mięso, jaja, ryby, mleko, ser oraz (w mniejszych ilościach) w produktach zbożowych, warzywach i owocach)

Metody modyfikowania masy ciała – Metody modyfikowania masy ciała – działania nie tylko nastolatekdziałania nie tylko nastolatek

Podejmowane działania w kierunku zmiany swojej masy ciała Podejmowane działania w kierunku zmiany swojej masy ciała podzielono na kilka kategorii:podzielono na kilka kategorii:

działania racjonalne,działania racjonalne, działania nieracjonalne,działania nieracjonalne, działania ekstremalne, szkodliwe działania ekstremalne, szkodliwe

dla zdrowia (palenie tytoniu, tabletki dla zdrowia (palenie tytoniu, tabletki odchudzające, przeczyszczające, odchudzające, przeczyszczające, prowokowanie wymiotów).prowokowanie wymiotów).

ANOREKSJA ANOREKSJA I BULIMIAI BULIMIA

„„Jedzą watę, karmią się Jedzą watę, karmią się przyspieszającymi przyspieszającymi metabolizm, lecz metabolizm, lecz wyniszczającymi serce wyniszczającymi serce lekami, okaleczają się, lekami, okaleczają się, głodzą ponad ludzką głodzą ponad ludzką wyobraźnię. Zapadają na wyobraźnię. Zapadają na ciężkie choroby ciężkie choroby

i umierają”i umierają”..

Pojęcie zaburzeń odżywianiaPojęcie zaburzeń odżywiania

Anoreksja i bulimiaAnoreksja i bulimia

to zaburzenia to zaburzenia w przyjmowaniu pokarmów. w przyjmowaniu pokarmów.

Związane są z obsesją na punkcie szczupłości i Związane są z obsesją na punkcie szczupłości i odchudzania się. odchudzania się. Zaczynają się przeważnie u nastolatek. Częściej Zaczynają się przeważnie u nastolatek. Częściej dotykają dziewczęta niż chłopców. dotykają dziewczęta niż chłopców.

Bardzo tracą na wadze, a organizmowi brakuje Bardzo tracą na wadze, a organizmowi brakuje składników odżywczych potrzebnych do składników odżywczych potrzebnych do normalnego rozwojunormalnego rozwoju!!

Skrajności nie są dobre!Skrajności nie są dobre!

Ortoreksja jest jednostką chorobową zaliczaną do zaburzeń odżywiania o podłożu psychologicznym. Jest to obsesja na punkcie jakości przyjmowanego pokarmu!

Ortorektycy stosują bardzo rygorystyczną dietę, która eliminuje coraz więcej produktów, aż w końcu pozwalają sobie na spożywanie jedynie kilku z nich, które według ich przekonań są bezpieczne. A wtedy, na skutek braku składników mineralnych i witamin, dość szybko pojawiają się problemy zdrowotne.

Dieta Cud, która miała dodać siły i energii, staje się pułapką. Jednak to nie problemy zdrowia fizykalnego są najgorsze. Niedobór potasu czy wapnia można w miarę szybko nadrobić. Ale co zrobić, gdy w głowie kłębi się jedna myśl: Czy to zdrowe? Czy mogę to zjeść?

W jakim kierunku należy podążać?

Poprawa zdrowia, samopoczucia fizykalnego Poprawa zdrowia, samopoczucia fizykalnego

i psychicznego, własnej wartości!i psychicznego, własnej wartości!

Zadowolenie z życia!Zadowolenie z życia!

Poprawa jakości życia!Poprawa jakości życia!

Inwestycja w przyszłość!Inwestycja w przyszłość!

Dziękuję za uwagę!

Lublin 10.10.2012 rLublin 10.10.2012 r