IV smisao poesisa materijalnosti
monokromni, kolorirani crte i tonsko slikanje
2. Picassov Minotaur
1
2.
Picassov Minotaur 2.1. Uvod
2.2. Blie odreenje Picassove umjetnosti u kontekstu crtea 2.3. Kljune steevine, spoznaje i saznanja o crteu
Picasso: Minotaur
2.1.
UVOD
Promatranje crtea na lekythosima, crtea tankih, glatko kliznih sigurnih linija i izuzetnih
prikaza mladia i djevojaka, klasine antike ljepote, a zatim - prouavanje naina crtanja i
slikanja kroz vjekove, svjedoi o neprekidnom circulusu vitiosusu ... otkrivanju novih
mogunosti crtanja i slikanja, mogunosti koje kasnije opet padaju u zaborav, te moraju biti
na novo otkrivene... I tako u krug
Asketski linearni crte je tehnika, kod koje nema korektura, nema mogunosti
zamagljivanja podataka
Mnogi majstori , od renesanse pa sve do Picassa, provjeravaju svoje majstorstvo i u ovoj,
prema mnogima najteoj crtaoj tehnici, tehnici senzibilnih linearnih istraivanja
I na Picassovom crteu Minotaur je slino, kao na crteima na lekythosima, evidentno
nanoenje tekuih i polusuhih poteza, negdje intenzivnijeg i drugdje slabijeg intenziteta,
negdje veeg pritiska prilikom nanoenja, a na drugom mjestu poteza koji su jedva dodirnuli
podlogu :
2/ 1. PABLO PICASSO: Minotaur
Picassov Minotaur, crte senzibilnih linearnih i slikarskih poteza, izveden je perom, kistom
i crnim tuem, ponegdje razrijeenim vodom
Ovim skuenim crtaim instrumentima Picasso postie svoje bravurozne avanture.
Kako su zamijetili mnogi
oko leti liniji i autentinom rukopisu
IV smisao poesisa materijalnosti
monokromni, kolorirani crte i tonsko slikanje
2. Picassov Minotaur
2
Raspon raznolikosti crtaih tehnika, pored linearnih, kree od virtuozne igre linija kaligrafskog
karaktera, preko briljivih rasterskih studija do snano raspjevane igre mrlja i linija slikarskog
karaktera
Ali, ponekad dolazi - u njegovim bakropisima - jo vie do izraaja onaj asketski pristup:
2/ 2. PABLO PICASSO: Kiparov atelijer 1933; bakropis; linearni izraz; 19,4 x 26,7 cm; iz kolekcije Suite Vollard
Kako je zapisao Jea Denegri u jednom od svojih razmatranja problematike crtea ...
...1 crte je i danas ono to je u daljnjoj ili blioj prolosti bio:
posljedica rada umjetnikove ruke
koja taj rad zapoinje tako to povlai prvu crtu na plohi,
da bi se potom istim manualnim postupkom postizavao prikaz predmeta, figure,
nekog prostora koji moe biti predstavljen saeto u jednom kadru
ili u vie narativnih sekvencija ...
ili se pak, opet manualnim postupkom, postie ista apstraktna forma
umjetnog i strogog racionalnog geometrijskog,
odnosno antiforma slobodnog i spontanog kaligrafskog i gestualnog karaktera ...
Kao CRTE determiniramo najee one vrste unikatnog, dakle u irem smislu, slikarskog izraavanja, kod kojih su koritene specifine tektonsko-tehnike
mogunosti, prije svega crtaki elementi:
- konturne linije, - jednakomjerno pokrivene plohe, - take koje su vidljive prostim okom, - linije u funkciji preciziranja objekta, kao i u funkciji preciziranja kompozicije.
Susreemo se sa tehnikama, kod kojih je crtaka komponenta dominantna, odnosno agresivnija od slikarske komponente
Pored linearnog crtea, koji moe sugerirati volumen - otvorenom i zatvorenom linijom, intenzivnijom i debljom, te istanjenom i manje intenzivnom linijom, te
eventualnim laviranjima i smekavanjima linija, tehnika ukljuuje i sve mogunosti koritenja rafura, mrlja i drugih rastera, ukljuujui i slikarske komponente.
1 Katalog:15. meunarodna izloba crtea, Rijeka, 2002, Jea Denegri: Crte u uvjetima ekspanzije tehnikih medija. ; str. 001_31.
IV smisao poesisa materijalnosti
monokromni, kolorirani crte i tonsko slikanje
2. Picassov Minotaur
3
linija U mnogim slikarskim pravcima linija esto predstavlja nezavisan, samostalan faktor slike. Ona sama daje unutranji ivot, ekspresivnost i specifinost likovnom djelu.
Izraajne mogunosti linije evidentne su u svim periodima likovnog stvaralatva. Dovoljno je samo ako usporedimo primjerice crte bika iz Altamire i Picassovog bika:
2/3. 2/4
2/ 3. Altamira: Bizon; franko-kantabrijski krug
2/ 4 Pablo Picasso: Los toros
IV smisao poesisa materijalnosti
monokromni, kolorirani crte i tonsko slikanje
2. Picassov Minotaur
4
Linija moe biti imaginarna: ako znamo poetnu toku i konanu oznaku moemo zamisliti liniju.
Linija moe da evocira teksturu, ritam, dramatino stupnjevanje linearnim izraavanjem ...
Kako je naglasio Huyghe, ...2 kako bi upoznali jednu liniju nae oko mora pratiti njen trag. To je radost transformacije ve malim pokretom ili duim pokretanjem
rukom ...
2/ 5. PABLO PICASSO: Crte signirana: Picasso, 9.8.'52.
U ovom kreativnom procesu, kako nastavlja Huyghe ...
...nije samo oko aktivno. Sa njim se aktivira i osjeaj - kako bismo razumjeli liniju njeno mentalno oivljavanje ...
2 Ren Huyghe: Dialoge avec la visible, Paris, 1955, str. 166.
IV smisao poesisa materijalnosti
monokromni, kolorirani crte i tonsko slikanje
2. Picassov Minotaur
5
2.2.
Blie odreenje Picassove umjetnosti u kontekstu crtea 2.2.1. Picassova umjetnost
2.2.2. Picassov crtaki rukopis
2.2.1. Picassova umjetnost
PABLO PICASSO je roen u Malagi 1881. Otac Kastilijanac Jos Ruiz Blasco, bio je slikar, bavio se edukacijom , najprije na provincijskoj koli a zatim u
Barceloni, gdje mu je mali Pablo uenik. Picasso je sazrijevao u Madridu i Barceloni... Ve u djetinjstvu je potvrdio svoj izuzetan talent; tako je na oevoj slici
naslikao golubove ... U Barceloni gdje je pohaao kolu kao i u Madridu gdje je bio svakodnevni posjetitelj Prada ispitivao je sve u vezi sa slikarstvom a sanjao je i
o Parizu kamo napokon stie 1900. godine Tu susree Apollinaira ( roza faza u slikarstvu, kao i prve skulpture); Braquea upoznaje 1904 ( surauju do 1915).
Njegova kasnija istraivanja su sve vie inspirirana antikom ( u likovnom i alegorijskom smislu)
U svom ranom periodu Pablo Picasso je zaokupljen klasinim studijem slikarstva, ali se ve u toj fazi nazire njegov analitiki pristup Svojim asketskim
analitikim studijama, koristei skromna crtaa sredstva, studijsko gva slikanje, a ponekad diskretan kola, istrauje nov, neovisan od stvarnosti, umjetniki
realitet, suprotstavljen tradicionalnoj i racionalnoj slici ...
2/ 6. Pablo Picasso: Foto portret Picassa, 1948. Fotograf Herbert List.
studijsko gva slikanje U klasinoj gradnji slika, postojala je faza iscrtavanja i pod-slikanja transparentnim i prekrivajuim vodenim bojama, to bi
danas svrstali u akvarel i gva.
U ovoj fazi gradnje uvijek su bile u pitanju i tonske gradacije sa uzdizanjemTehnika je idealna za studijsko slikanje a
predstavljala je i nezaobilaznu fazu u gradnji renesansne klasine slikeZa razliku od transparentnog akvarela, u kojem
sama boja papira ima ulogu bijele boje, gva je gust i neproziran, pokriva podlogu i u njemu se bijeli tonovi slikaju kao u
temperi ili u uljuPri tom gornja, novija naslaga gvaa pokriva donju, stariju
Polazei od srednjeg tona tonirane podloge ( ili imprimiture ispod, ili preko crtea) modeliranje se gradilo svjetlijim i
tamnijim kontrastima Prednost ove tehnike sigurno je i mogunost postepenog rada u slojevima, gdje, (za razliku od
engleskog akvarela, koji moe pravilno graditi samo iskusan akvarelist), moemo vriti korekcije uzdizanjem svjetlosti
guim nanosima boja koje sadre veu koliinu bijelog pigmenta, to slici daje pastelni karakter Picasso koristi ovu tehniku pogotovo u svojoj poque blue pesimistikim slikarskim vizijama u gotovo monokromnom
modrom tonalitetu
2/ 7. Pablo Picasso: Artisti Stuttgart, Stattgalerie: ; gva na kartonu.
2/ 8. Pablo Picasso: ena u koulji, detalj London, National Gallery: ; 1905 ( kraj plave faze); 72,5 x 60 cm.
IV smisao poesisa materijalnosti
monokromni, kolorirani crte i tonsko slikanje
2. Picassov Minotaur
6
Tako radi i kasnije neke svoje reminiscencije kao to je Odalisque d'apres Ingres:
2/9. 2/10.
2/ 9. Ingres: La Grande Odalisque 1814/ulje na platnu; 91 x 162cm; Louvre.
2/ 10. Picasso: Odalisque d'apres Ingres 1907/plavi tu i gva; 48 x 63 cm, Muse Picasso, Paris.
Naime, Picassu, vrsnom majstoru, ali i neumornom improvizatoru, kopiranje nekog rada predstavlja velike potekoe jer nije sposoban da i svoj rad robovski prepisuje. Kreacija je vezana za njegov
doivljaj. Ne moe se vratiti u onaj trenutak kada je nastalo originalno djelo. Logino da u svom kreativnom elanu nije nikada zadovoljan te zato stalno trai da se izrazi jo bolje, a izrazi i svoje
trenutano raspoloenje, da
