Upload
ann
View
50
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
“İklim Değişikliği, Çevresel Etkiler ve KOBİ’lere Yeni Destek Modeli”. İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler. Küresel sıcaklıklar artıyor : Üç büyük küresel yüzey sıcaklığı araştırma merkezinin verilerine göre dünya 1880 yılından itibaren ısınmaya başladı. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
“İklim Değişikliği, Çevresel Etkiler ve KOBİ’lere Yeni Destek Modeli”
1
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Küresel sıcaklıklar artıyor :
Üç büyük küresel yüzey sıcaklığı araştırma
merkezinin verilerine göre dünya 1880 yılından
itibaren ısınmaya başladı.
1970 yılından sonra da ısınma daha yoğun bir
şekilde artış göstermiştir. .
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Maldiv Cumhuriyeti’nde deniz düzeyinin yükselişi:
Küresel deniz düzeyi, son yüzyılda 17 santimetre
yükseldi.
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Okyanuslar ısınıyor:
Artan ısının büyük çoğunluğu okyanusların
ilk üst 700 metresinde tutulmaktadır.
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Eriyen Buzullar :
2002-2006 yılları arasında, Grönland’daki buzulların
150 ila 250 kilometre küp, Antarktika buzullarının ise 152 kilometre küp azaldı.
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Kilimanjero dağında azalan kar örtüsünün uzaydan görünüşü:
Alpler, Himalayalar, And Dağları, Alaska ve Afrika dahil dünyanın her yerinde kar ve
buzullar azalmaktadır.
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Okyanuslarda Asit Birikimi:
Sanayi devriminden beri okyanus suyunun asitliği yüzde 30 artmıştır. Her yıl okyanusların üst katmanında tutulan karbon dioksit miktarı bir milyar tonu aşmaktadır.
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Atmosferde karbondioksit (CO2) artışı : 650.000 yıldır değişmeyen atmosferik karbondioksit (CO2), 300 ppm düzeyinden 1950 yılından itibaren hızla artarak 400 ppm’e yükseldi.
•
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Küresel deniz seviyesinin yükselmesi, küresel sıcaklık artışı, buzulların azalması, yağışların ve Atmosferdeki karbondioksit (CO2) artışı arasında bir ilişki vardır.
Bugün dünya enerji ihtiyacının yüzde 80’den fazlası kömür, petrol ve doğalgazdan oluşan fosil yakıt rezervlerinden sağlanmaktadır.
10
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Sanayileşme süreciyle artan enerji tüketimi çevresel sorunlara yol açmaktadır.
NEDEN : NEDEN : Sanayileşme ve artan enerji tüketimi ( Fosil yakıtların yakılması )
Sera gazlarında artış
SONUÇ : SONUÇ : Küresel ısınmaSanayileşme Sürecinin çevreye etkisi
10
İklim Değişikliği ve Çevresel Etkiler
Su buharı, karbondioksit, metan ve azot oksitten oluşan sera gazı katmanı, dünyayı saran ve ısıtan bir battaniye işlevi görmektedir.
Güneşten gelen ışınlar atmosferden geçerek dünya yüzeyini ısıtır ve yansıyarak uzaya geri döner. Battaniye şeklindeki Sera gazı molekülleri yansıyan ısının çoğunu absorbe ederek yeryüzünü ısıtır.
Sera gazları dünyanın çevresinde bir battaniye gibidir.
12
IPCC Son Raporu• Acilen sıfır karbon salınımına geçmek gerekmektedir;
Bunun için:
• Fosil yakıtlar kullanılmamalı,
• Karbonu tutan arazilerin kullanımı yasaklanmalı, (Ormanlar ve Okyanuslar)
13
Fosil Yakıtlar
Hidrokarbon içeren;
•Kömür
• Petrol ürünleri
• Doğalgaz
gibi doğal enerji kaynaklarıdır.
14
ÜLKEMİZDE MEVCUT DURUM
Kaynak: TÜBİTAK BTYK SunusuKaynak: Enerji Bakanlığı
15
“Çevresel yükümlülük ve sorumluluklar”ın yerine getirilmesi gerekiyor.
16
Türkiye’nin AB Uyumunda Çevre Alanında Üstlenmesi Gereken Yatırım Maliyeti
Kamu-Özel Sektör Payları
17
18
• İmalatçı KOBİ’lerin üretim prosesleri esnasında kirletici etkileri olduğu aşikardır.
Dolayısıyla;
•KOBİ’lerin çevresel yükümlülük ve sorumlulukları yerine getirmesi gerekir.
KOBİ’lerin büyük işletmelere göre;
Çevresel yükümlülük ve sorumlulukların yerine getirilmesi konularında
ciddi sorunları olduğu bilinmektedir.
19
Ancak;
Çevre yönetmeliklerine uyumluluk sorunları, büyük işletmelerde oturmuş olan yapının özümseyebileceği şekilde olmasına karşı, KOBİ’lerde bu durum değişkenlik göstermektedir.
Çünkü KOBİ’ler, büyük işletmelerde olduğu gibi yeterli kaynaklara sahip değildir.
20
Bu kaynaklar arasında:
sayılabilir.
21
•Teknik altyapının yetersizliği, • İnsan kaynakları kapasitesinin eksikliği, • Bilgi eksikliği, • Ekonomik yetersizlikler
22
Bu sebeple,Ekonomik, sosyal ve çevresel açıdan ulusal ve uluslararası taşıdıkları önem bakımından KOBİ’ler, rekabet güçlerinin arttırılabilmesi amacıyla etkin ve erişilebilir bir desteklenme sistemine ihtiyaç duymaktadır.
23
“Çevre Konusunda KOSGEB Yol Haritasının Hazırlanması Projesi” hayata geçirilmiştir.
İşte,bu zorlukların aşılabilmesi ve KOBİ’lerin etkin şekilde desteklenebilmesi amacıyla;
Projenin Amacı:
Ulusal çevre duyarlılığı, uluslararası yükümlülükler ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde, imalat sanayiinde yer alan KOBİ’lerin;
•Çevre bilincinin arttırılması, •Uymakla yükümlü oldukları mevzuatın uygulanmasında karşılaşacakları zorlukların tespiti, •Çevreye olan kirletici etkilerinin analizi ve çözümü,•Küresel rekabete uyum sağlayabilmelerine yönelik olarak
KOSGEB çevre yol haritasının belirlenmesidir.
24
Başlıca Faaliyetler:
•KOSGEB’in kurumsal kapasitesinin arttırılması
•Çevre konusunda, veri analizlerinin gerçekleştirilmesi ile kirlilik yüklerinin ve ilgili mevzuattan KOBİ’lerin etkilenme durumunun belirlenmesi
•Saha uygulamaları ile çevre sektörünün ve paydaşların gelişimine katkı sağlanması
•Çevre ve iklim değişikliği konusunda, bilgi ve deneyimin paylaşılması, böylelikle edilen kazanımların yaygınlaştırılması
25
Gerçekleşen Faaliyetler:
1)KOSGEB’in kurumsal kapasitesinin arttırılması kapsamında;
KOSGEB Proje Ekibinin (14 Kişi)Yurtiçi Eğitim Süreci
26
KOSGEB Çevre Grubu Üyelerine yönelik ODTÜ Çevre Mühendisliği Bölümünde görevli akademik kadrodan, muhtelif zamanlarda teorik ve uygulamalı yurtiçi eğitim alınmıştır.
• Çevre Sorunları ve Çevresel Etki Değerlendirme
• Atık Yönetimi ve Geri Dönüşüm• Ulusal ve Uluslar Arası Çevre Mevzuatı• Temiz (Sürdürülebilir) Üretim• Karbon Ayak izi / Karbon Ticareti• Endüstriyel Simbiyoz• Yaşam Döngüsü Analizi• Sürdürülebilir Kalkınma ve İklim
Değişikliği• Yeşil Satın Alma• Çevre Koruma Etkinliklerinde
İndikatörlerin Kullanımı• Eko-İnovasyon• Dünyada Eko-Verimlilik Merkezleri
27
Kurumsal Kapasitesinin Arttırılması
28
KOSGEB Proje Ekibinin Yurtdışı Eğitim Süreci
Yine aynı hedefe bağlı çevre grubu üyelerine yönelik; iyi uygulama örneklerinin yerinde görülmesi ve paylaşılmasını teminen, Almanya’da teorik ve uygulamalı eğitim alınmıştır.
Kurumsal Kapasitesinin Arttırılması
29
Akabinde tüm KOSGEB Hizmet Merkezlerinden birer uzman personele (71 Kişi) yönelik olarak, eko-verimlilik, çevre uygulamaları ve AB Çevre mevzuatlarını içeren eğitimler gerçekleştirilmiştir.
Kurumsal Kapasitesinin Arttırılması
30
Temiz üretim ve verimlilik konularında imalat sanayinde yapılacak çalışmalar kapsamında başarıya ulaşmanın en önemli kriterlerinden biri, sektör odaklı yaklaşımlardır.
Uygulamaya yönelik öncelikli sektörlerin belirlenmesi:
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin BelirlenmesiC İMALAT (NACE Rev.2)
• 10 Gıda ürünlerinin imalatı 22 Kauçuk ve plastik ür. imalatı• 11 İçeceklerin imalatı 23 Diğer metalik olmayan mineral ür. imalatı• 12 Tütün ürünleri imalatı 24 Ana metal sanayii• 13 Tekstil ürünlerinin imalatı 25 Fabrikasyon metal ür. İmalatı • 14 Giyim eşyalarının imalatı 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ür. imalatı• 15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 27 Elektrikli teçhizat imalatı• 16 Ağaç, ağaç ür. ve mantar ür.imalatı 28 Başka yerde sınıf. makine ve ekipman imalatı• 17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı 29 Mot.kara taş., (römork) ve (yarı römork) im.• 18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı• 19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ür.imalatı 31 Mobilya imalatı• 20 Kimyasalların ve kimyasal ür. İmalatı 32 Diğer imalatlar• 21 Temel eczacılık ür. ve eczacılığa ilişkin malz. İmalatı 33 Mak. ve ekip. kurulumu ve onarımı• 28 Başka yerde sınıf. makine ve ekipman imalatı
31
32
İlk önce, ülke bazında imalat sanayi için KOBİ’lerin analizi yapılarak, ekonomik istihdam ve çevresel göstergeler değerlendirilmiştir.
Bu göstergelere ulaşmada en güncel TÜİK İstatistikleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile TTGV yayınları kullanılmıştır.
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
33
Sektörel önceliklendirme çalışmasının gerçekleştirilebilmesi için sektörler arasında bir kıyaslama ve değerlendirme kriterlerinin belirlenmesi gerekmektedir.
•Su kullanımı, •Enerji kullanımı, •Deşarj edilen atıksu miktarı, •Üretilen katı atık miktarı, •Üretilen tehlikeli atık miktarı, •Hava emisyonları, •Sektörel istihdam, •İhracat payı, •Temiz (sürdürülebilir) üretime uygunluk
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
Bu kriterler;• Çok Ölçütlü Karar Verme (ÇÖKV) yöntemi ile değerlendirilmiştir:• Ağırlıklandırılmış Toplama Metodu (ATM)• Analitik Hiyerarşi Metodu (AHM)
34
35
1. Ana metal sanayi2. Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin
imalatı3. Diğer metalik olmayan mineral
ürünlerin imalatı4. Gıda ürünlerinin imalatı5. Tekstil ürünlerinin imalatı
Neticede öncelikli olarak tespit edilen sektörler:
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
36
Pilot Bölgeler:
Ankara
İstanbul
İzmir
Kocaeli
Bursa
Adana
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
37
Pilot illerde de sektörel dağılım ve çevresel sorunlar incelenmiş, ildeki firma sayısına ve çevresel göstergelere göre değerlendirme yine ÇÖKV yöntemi ile gerçekleştirilmiştir.
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
38
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
Adana ili için öncelikli sektörler:
Sıra Sektörler
1 Gıda + İçecek Ürünlerinin İmalatı
2 Ana Metal + Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı
3 Tekstil + Giyim Eşyalarının İmalatı
4 Kimyasal Ürünlerin İmalatı
5Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı
39
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin BelirlenmesiSıra ANKARA
1 Ana metal + Fab.Metal ürünleri
2Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı
3 Kimyasal ürünlerin imalatı
4 Gıda+İçecek ürünleri
5 Tekstil+Giyim eşyaları imalatı
Sıra İSTANBUL1 Tekstil+Giyim eşyaları imalatı
2 Ana metal + Fab.Metal ürünleri
3 Gıda+İçecek ürünleri
4 Kimyasal ürünlerin imalatı
5 Diğ. Met. Olm. mineral ürünler
Sıra BURSA
1 Tekstil+Giyim eşyaları imalatı
2 Ana metal + Fab.Metal ürünleri
3 Gıda+İçecek ürünleri
4 Kimyasal ürünlerin imalatı
5 Diğ. Met. Olm. mineral ürünler
Sıra KOCAELİ1 Ana metal + Fab.Metal ürünleri
2 Gıda+İçecek ürünleri
3 Tekstil+Giyim eşyaları imalatı
4 Kimyasal ürünlerin imalatı
5 Diğ. Met. Olm. mineral ürünler
Sıra İZMİR1 Ana metal + Fab.Metal ürünleri
2 Gıda+İçecek ürünleri
3 Tekstil+Giyim eşyaları imalatı
4 Kimyasal ürünlerin imalatı
5 Diğ. Met. Olm. mineral ürünler
40
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
Yapılan çalışmalar; Ankara’da 200 kişinin katıldığı, KOBİ’ler, meslek kuruluşları, sivil toplum örgütleri,Üniversiteler ve ilgili kamu kurum/kuruluşlarının katıldığı bir çalıştayda paylaşılmıştır.
41
Veri Analizleri ve Öncelikli Sektörlerin Belirlenmesi
Bu çalışmayı kapsayan , imalat sanayindeki sektörel alanlara ilişkin literatür araştırması ve nicel analiz değerlerini içeren verilerin yer aldığı :
“İmalat Sanayi Sektörleri Literatür
Araştırması ve Analizi” raporu hazırlanarak yayımlanmıştır.
42
Bölge Ziyaret
Adana 5 KOBİ
Ankara OSTİM 25 KOBİ
Ankara Sincan 5 KOBİ
Bursa 5 KOBİ
İstanbul Avrupa Yakası 5 KOBİ
İstanbul Anadolu Yakası 5 KOBİ
İzmir 5 KOBİ
Kocaeli 5 KOBİ
•İşletme verilerinin incelenmesi ve ön değerlendirme çalışmalarının yapılması
•İşletmenin proses bazında üretim analizlerinin yapılması
•Elde edilen verilerin, ulusal ve uluslararası literatür ve örneklerdeki referans değerlerle karşılaştırılması
•Çevresel performansın iyileştirilebileceği noktaların tespit edilmesi ve eko-verimlilik seçeneklerinin oluşturulması
KOBİ’lerde Eko-Verimlilik (Temiz Üretim) Uygulaması
43
•İşletme bilgileri,•Üretim prosesinin tanımı,
•Ürün ve üretim miktarı,
•Enerji kullanımı
KOBİ’lerde Eko-Verimlilik (Temiz Üretim) Uygulaması
•Proses girdileri,
•Atık akışları,
•Emisyon envanteri,
GENEL DEĞERLENDİRME
44
TEKNİK DEĞERLENDİRME :
•Detaylı iş akış diyagramı,
KOBİ’lerde Eko-Verimlilik (Temiz Üretim) Uygulaması
•Elde edilen verilerin referans değerlerle karşılaştırılması,
•Kütle denkliği.
45
EKO-VERİMLİLİK SEÇENEKLERİNİN OLUŞTURULMASI:•Ham madde ve diğer girdi miktarını azaltacak önlemler,
KOBİ’lerde Eko-Verimlilik (Temiz Üretim) Uygulaması
•Enerji yoğunluğunu azaltacak önlemler,
•Atık azaltım uygulamaları,•Tehlikeli kimyasal kullanımının azaltılması,
•Ürün ve hizmet kalitesinin artırılması.
46
“Eko-Verimli Üretim Değerlendirme Raporu”
KOBİ’lerde Eko-verimlilik (Temiz Üretim) Uygulaması
60 adet KOBİ’de yapılan temiz üretim saha uygulaması 2013 yılı sonunda tamamlanarak raporlandırılmıştır.
47
Proje kapsamında, uluslar arası sektörel teknik geziler düzenlenerek, 60 KOBİ’den birer yetkili, çevre konusunda iyi uygulama örneklerinin yerinde görülmesi amacıyla, firma ziyaretlerine götürülmüştür.
KOBİ’lerde Eko-Verimlilik (Temiz Üretim) Uygulaması
48
“KOBİ’ler için Mevzuat ve Politika Analizi”
Dökümanı
Çevre Mevzuatı ve İmalat Sanayindeki KOBİ’lere Getirdiği Yükümlülükler:
49
Ulusal ve uluslar arası gündemde olan çevre faslı ile ilgili bilgiler: *Sanayi kaynaklı çevre sorunları*Sürdürülebilir kalkınma*Yeşil Ekonomi ve Yeşil Büyüme*Çevresel performans Göstergeleri*Eko-verimlilik*KOBİ’ler Ölçeğinde Çevre Yönetimi*Yaşam Döngüsü Analizi*Eko-Etiket*Karbon Ayakizi*Eko-Tasarım
Çevre Mevzuatı ve İmalat Sanayindeki KOBİ’lere Getirdiği Yükümlülükler:
50
•Atık Su Yönetimi•Atık Yağların Yönetimi•Endüstriyel Kirlilik Kontrolu ve Risk Yönetimi•Hava kalitesi Yönetimi•Katı Atıkların Yönetimi•Tehlikeli Atıkların Yönetimi•Zararlı Kimyasal Maddelerin Yönetimi•Yenilenebilir Enerji Mevzuatı•Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol Yönetmenliği•Gürültü Kirliliği Kontrolu Yönetmenliği
Çevre Mevzuatı ve İmalat Sanayindeki KOBİ’lere Getirdiği Yükümlülükler:
51
*Atığın Kaynağında Önlenmesi,*Atık Geri Kazanım Yöntemleri,*Atık Bertaraf Yöntemleri
Rehber Dökümanlar
“Sanayiciler için Atık Yönetim Rehberi”
52
* 7 aşamada Çevre Mükemmeliyeti
Rehber Dökümanlar
“OECDSÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİM KILAVUZU”
53
ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ
Endüstriyel Simbiyoz (ES): Birbirine yakın konumlarda bulunan işletmeler arasındaki madde ve enerji değişimi.
Proje kapsamında OSTİM’de yer alan en az 6 firma arasındaki ES olanakları (atık değişimi, lojistik ve altyapının ortak kullanımı, vd. işbirliği olanakları) belirlenecek ve raporlanacaktır.
Atık, enerji Atık, enerji
54
Seminerler
Bu kapsamda tüm kamu ve özel sektör paydaşları ile birlikte, pilot illerin yanısıra Antalya, Eskişehir, Konya ve Samsun illerinde (Toplam 10 İl) KOBİ’lere yönelik seminerler düzenlenecek,
Ulusal ve uluslar arası üst düzey katılımla gerçekleştirilecek bir kapanış toplantısıyla proje tamamlanacaktır.
55
Yeni Destek Modeli
Proje tamamlandıktan sonra muhtemel yeni bir destek programı hayata geçirilerek KOBİ’lere destek verilmesi, etki analizlerinin yapılması gibi faaliyetlerle projenin sürdürülebilirliğinin sağlanması amaçlanmaktadır.
56
Yeni Destek Modeli
KOBİ’lerde temiz üretim uygulamaları ve çevresel yatırımlar sonucu, kaynakların etkin kullanımı ve enerji verimliliği sağlanabilecek,
Atıkların geri kazanım yoluyla ekonomik girdiye dönüşmesi sağlanacak, bu da ülke ekonomisi için yeni kaynaklar yaratılması anlamına gelecek,
KOBİ’lerin çevre bilincinin artması, toplumun daha temiz bir çevreye kavuşmasına da katkı sağlayacaktır.
57
Yeni Destek Modeli
Çevreyle dost üretim yapan KOBİ’ler orta ve uzun vadede , maliyetlerinin azalması, pazar paylarının artması gibi olumlu etkiler sayesinde rekabet avantajı sağlayabileceklerdir.