GEOPOLITIKA-ODGOVORI

1.Prema Friedrichu Ratzelu geografska politika mora biti podreena nacionalnoj politici? DA 2.Pojam lebensraum u geopolitiku uveo je: Friedrich Ratzel 3.Pravac geopolitike koji analizira sistem vlasti i moi Rudolf Kjellen naziva Kratopolitika 4.Autarkija je, u interpretaciji nacistike geopolitike, pravo jedne nacije na dovoljan prostor za svoje stanovnitvo: DA NE NE

5.Koji geopolitiar razlikuje politiku geografiju koja razmatra dravu pod uglom prostora od geopolitike koja prouava prostor sa gledita drave? Karl Haushofer nisam siguran 6.Prema Defargesu u XXI. stoljeu bogatstvo i mo jedne drave proizilaze iz posjedovanje prostora. DA NE

7.Objasnite jedno od etiri naela moderne geopolitike imaginacije prema Johnu Agnewu! Preobrazba vremena u prostor kao geopolitika ontologija ustrojila je svijet u zaostale i moderneregije.Mjestima se pridaju vanost i egzotinost,a relativne razlike pretvaraju se u apsolutne. 8.Da li multinacionalne korporacije u deteritorijaliziranom svijetu imaju nacionalnost? Pojasnite Va odgovor! Svako poduzee ima nacionalnost koju odreuje mjesto sjedita drutva.Multinacionalne tvrtkei maju tako sredinjicu sa svojom nacionalnou,te podrunice koje takoer imaju svoju nacionalnost odreenu sjeditem.Multinacionalne tvrtke se ne razvijaju u nekom jednoobraznom i neutralnom prostoru,ve se smjetaju na brojnim teritorijama,a svaki od njih ima svoja pravila i svoje namete.

9.Pravac nauke o dravi koji izuava dravu kao teritorij Kjellen naziva: Geopolitika 10.Navedite i objasnite jedan od kriterija za odreivanje Heartlanda prema Halfordu Mackinderu! Heartland je prema potrebama stratekog miljenja regija kojoj pod modernim uvjetima pomorske sile nemaju pristup. nisam siguran 11.Elaborirajte kljune elemente liberalne geopolitike! Liberalna geopolitika glavnu panju posveuje ulozi tehnoloke zavisnosti, odnosnotehnoloke distanceizmeu industrijalizovanih i resursima bogatih zemalja.liberalismatraju da meunarodna ravnotea proistie iz obostrane meuzavisnosti zemalja na relacijama tehnologija-resursi. 12.Prema Klausu Doddsu utemeljenju geopolitike kao posebne discipline doprinijela su tri faktora. Navedite i pojasnite te faktore! Prvo,ekonomski nacionalizam i trgovinski protekcionizam bili su u usponu dok su se imperijalne evropske drave kao V.Britanija i Francuska muile kako da pristupe svjetskoj ekonomiji koja se mijenjala i sve se vie povezivala.Drugo,imperijalne sile su u drugoj polovini XIX sto. agresivno teile osvajanju novih teritorija u Africi i drugdje.Tree,razvoj univerziteta i stvaranje geografije kao naune discipline pruilo je naunicima nove mogunosti da predaju i istrauju taj predmet. 13.Geopolitika koja se bavi svakodnevnim pitanjima poput upravljanja zajednikim resursima (vodom, cestama i sl.) naziva se: mikrogeopolitika. 14.Elaborirajte kljune elemente radikalne geopolitike! Radikalna geopolitika bavi se kritikim preosmiljavanjem meunarodnih odnosa i demistifikacijom savremene uloge kapitalizma u svjetskoj ekonomiji.Radikali razmatraju te odnose kao jednostrane zavisnosti,u kategorijama globalnog modela jezgroperiferija,tj.kao suparnitvo izmeu glavnih politiko-ekonomskih centara u zoni jezgra,uslovljeno neravnomjernou razvoja,za dominaciju nad periferijom. 15.Geopolitika koja je prema Defargesu oblikovana teorijom kaosa naziva se: mikrogeopolitika 16.Njemaka geopolitika kola izmeu dva svjetska rata svijet je dijelila na est panoblasti. DA NE

17.Koju novu formu politike organizacije svijeta je predviao Karl Haushofer?

a) prirodne granice b) Lebensraum c) Autarkiju d) panoblasti (Zaokruite ili dopunite taan odgovor) 18.Pravac geopolitike koji istrauje dravu kao drutvo Rudolf Kjellen naziva a) demopolitika b) sociopolitika c) kratopolitika 19.Lebensraum je, u interpretaciji nacistike geopolitike, pravo jedne nacije na dovoljan prostor za svoje stanovnitvo: DA NE

20.Razdoblje u kojem su europska kolonijalna carstva nadmona regija, a pomorska sila nadmoni tip sile Halford Mackinder naziva a) predkolumbovsko doba b) kolumbovsko doba c) postkolumbovsko doba 21.Geostrategija gleda na rat kao primitivno sredstvo politike! DA NE nisam siguran

22.John Agnew dijeli geopolitiku imaginaciju na tri doba geopolitike. Objasnite civilizacijsku geopolitiku! Civilizacijska geopolitika je smjetena u razdoblje od kraja 18.do kraja 19.sto.Ona je zamiljala svijet ustrojen civilizacijskom hijerarhijom,u kojoj najnaprednije i najmonije drave imaju civilizacijsku misijuda vladaju nad barbarskijim i divljijimdijelovima svijeta.

23.Jesu li heartland i pivot area u Mackinderovom uenju sinonimi ili se radi o razliitim konceptima? Pojasnite Va odgovor!

Heartland i pivot area nisu sinonimi; iz razloga to pivot area se moe kretati, odnosno biti u razliitim dijelovima svijeta dok Heartland ili srce zemlje se odnosi na Istonu Europu i predstavlja stalnu kategoriju za kontrolisanje ostrva svijeta, odnosno itavog svijeta. 24.Ideal narodne nezavisnosti u privrednom smislu oznaava se terminom: autarkija 25.Koji faktori determiniraju ideoloku funkciju geopolitike! 1.politke orijentacije i ideoloke pozicije autora 2. Socijalni zahtjevi vladajuih krugova 3.teorijsko-metodoloka refleksija iz humanistikih nauka 26.Elaborirajte kljune elemente neoklasine geopolitike! Neoklasina geopolitika za razliku od klasine,odbacuje organsko shvatanje drave i geografski determinizam.Ne prihvaaju se promjene putem sile,ve samo putem dogovora i sporazuma.Neoklasina geopolitika se bavi efektima geografskog poloaja,prirodnih resursa,saobraajnih veza i drugih geografskih osobenosti na spoljanju politiku drave i njen meunarodni poloaj. 27.Prema Gerardu Toalu izlaganje Halforda Mackindera pred Kraljevskim geografskim drutvom 1904.godine vano je za geopolitiku iz tri razloga. Navedite i pojasnite te razloge! Vano je zbog:dobrog pogleda na svijet,zbog podjele svijeta u velika povezana podruja i uvoenja prie o uticaju geografskih uvjeta na povijest i politiku.Te tri inovacijepomogle su u definiranju geopolitike kao posebne narativne forme uzimajui u obzir uticaj i znaaj koji je ona kasnije dobila.Kao prvo,iako se ne koristi pojmom geopolitike,Mekinderov esej otkriva geopolitiku kao novu povezanu perspektivu koja prouava svijet kao zatvoren politiki prostor.Drugo,Mekinderov tekst znaajan je zbog karte prirodna sjedita mocii uvoenja natjecanja u etiketiranju ogromnih svjetskih teritorija jednoznanim identitetima.Tree,Mekinderovo je obraanje zapameno zbog pretjerane prie koju pria o geografskoj uzronosti povijesti.u sreditu te prie nalazi se veza izmeu fizike geografije i tehnologije transporta.

28.Disciplina koja prouava utjecaj geografskih inilaca na formiranje ljudskih skupina naziva se: geostrategija 29.Njemaka geopolitika kola izmeu dva svjetska rata svijet je dijelila na etiri panoblasti. DA NE 30.Podruje koje obuhvata Evropu, Aziju i Afriku Halford Mackinder naziva:

a) Svjetskim otokom b) Unutranjim polumjesecom c) Rimlandom d) Heartlandom 31.Pravac geopolitike koji istrauje stanovnitvo Rudolf Kjellen naziva a) demopolitika b) sociopolitika c) kratopolitika d) ____________________ (Zaokruite ili dopunite taan odgovor) 32.Geopolitika koja tei da pojaa sopstvenu sigurnost nameui svoje principe, ideje i vrijednosti drugim dravama naziva se intervencionizam? DA NE

33.Razdoblje u kojem je Heartland nadmona regija, a sile koje kontroliraju tu regiju nadmoni tip sile Halford Mackinder naziva: a) predkolumbovsko doba b) kolumbovsko doba c) postkolumbovsko doba 34.Prema Defargesu klasina geopolitika poistovjeuje bogatstvo i mo sa sposobnou proizvodnje novih vrijednosti. DA NE

35.John Agnew dijeli geopolitiku imaginaciju na tri doba geopolitike. Objasnite ideoloku geopolitiku! Ideoloka geopolitika,koja se povezuje sa epohom hladnoratovskog suparnitva izmeu SAD i Sovjetskog saveza.U toj je shemi svijet podijeljen na antagonistike blokove,a izmeu njih je trei svijetkao poprite nadmetanja i delegiranih ratova.

36.Elaborirajte kljune elemente konzervativne geopolitike! Konzervativna geopolitika bazirana je na holistikom shvatanju ovjeka i svijeta koje je posluilo kao izvor pseudonaunih mitova kao to su rasizam, nacionalizam, socijaldarvinizam,organska teorija drave,ivotnog prostora,prirodnih granica i geostrateke doktrine.Drave nemaju druge principe,tvrde konzervativci,osim nacionalnih interesa i ti interesi su odreeni poloajem i drugim geografskim osnovama. 37.Disciplina koja pokuava objasniti utjecaj geografije na voenje ratova naziva se Geostrategija 38.Midland Ocean Alliance je Mackinderov naziv za mogui savez izmeu Rusije i Njemake DA NE

39.Koji princip njemake nacistike geopolitike nedostaje: a) Lebensraum b) granice c) Prednost kopnene u odnosu na pomorsku silu c) Autarkija d) Panoblasti (Dopunite taan odgovor) 40.Pravac geopolitike koji istrauje dravu kao drutvo Rudolf Kjellen naziva: sociopolitika. 41.Pojam geopolitike skovao je: Rudolf Kjellen. 42.Razdoblje u kojem su europska kolonijalna carstva nadmona regija, a pomorska sila nadmoni tip sile Halford Mackinder naziva a) predkolumbovsko doba b) kolumbovsko doba c) postkolumbovsko doba

43.Geoekonomija poistovjeuje bogatstvo i mo s posjedovanjem teritorije! DA NE

44.ta se podrazumjeva pod performativnim geopolitikim skriptom! Performativan geopolitiki skript jeste ono na to se vanjskopolitiki voa oslanja kako bi artikulirao,objasnio i proglasio vanjsku politiku.esto je to tekst koji voa doslovce ita s

pomonog ekrana kada dri vaan vanjskopolitiki govor.To je vanjska politika u javnoj artikulaciji i praksi. 45.Klaus Dodds istie da je Haushofer smatrao da je za napredak Njemake potrebno da njezino vostvo ozbiljno razmotri pet elemenata koji su od sutinskog znaaja za svaku dravu koja eli postati svjetska sila. Koji su to elementi? Fiziki poloaj, resursi, teritorija, morfologija, stanovnitvo. 46.Pojasnite razliku izmeu izolacionistike i intervencionistike geopolitike! Izolacionizam je geopolitika koja redukuje kontakte sa spoljanjim svijetom da bi sprijeila uvoz destabilizujuih principa,ideja i vrijednosti.Intervencionizam je geopolitika koja tei da pojaa sopstvenu sigurnost tako to e nametati svoje principe,ideje i vrijednosti drugim dravama. 47.Mirko Gri u savremenoj geopolitici izdvaja tri analitike dimenzije. To su: politika i vojnostrateka, ekonomska, kulturno-historijska. 48.Dugaka partija aha izmeu Francuske i Rusije tokom cijelog XIX stoljea u geopolitikoj teoriji naziva se velika igra DA NE

49.Disciplina koja prouava utjecaj geografskih inilaca na formiranje ljudskih skupina naziva se: a) Geopolitika b) Geostrategija c) Geoekonomija

50.Utemeljujuim tekstom geopolitike smatra se: a) Drava kao oblik ivota b) Britanija i britanska mora c) Geografski stoer povijesti d) Geografija mira 51.Geopolitika prema kojoj drave nemaju druge principe sem nacionalnih interesa koji su odreeni poloajem i drugim geografskim osnovama naziva se: a) Radikalnom b) Liberalnom

c) Postmodernom d) konzervativna (Zaokruite ili dopunite taan odgovor) 52.Razdoblje u kojem su azijske stepe nadmona regija, a kopnena sila nadmoni tip sile Halford Mackinder naziva: a) predkolumbovsko doba b) kolumbovko doba c) postkolumbovsko doba 53.Haushoferova panideja predstavlja kodifikaciju Velike igre. DA NE nisam siguran

54.ta je bio cilj Rusije u "Velikoj igri" tokom XIX. stoljea! Suoena s carstvima mora,Rusija kao carstvo kopna eli razbiti tu svoju uglavljenost i imati pristup toplim morima:Sredozemnom moru,Perzijskom zaljevu,Indijskom i Tihom oceanu;iz ega slijedi jedna viedimenzionalna navala prema Crnom moru,Srednjoj Azijii Sibiru. 55.Halford Mackinder savez izmeu Velike Britanije i Sjedinjenih Drava oznaava terminom: Midland Ocean Alliance.

56.ta se podrazumjeva pod geopolitikom imaginacijom? Geopolitike imaginacije neke drave jesu samopoimanja koja su joj svojstvena i definiraju je u odnosima jednakovrijednosti i antagonizama prema drugim akterima u svjetskim poslovima.Prouavanje geopolitikih imaginacija zahtjeva da se uzimaju u obzir izgradnja i odravanje odreenih hegemonijskih poimanja nacijeko je graanin i kako se odreuju granice prava,koji povijesni mitovi definiraju naciju,kako se ona institucionalizira u birokratskom djelovanju drave itd. 57.Prema Mirku Griu predmet geopolitike moe se sagledati kroz tri tematska kruga.To su: drava, stanovnitvo, teritorija.

58.Zemlja EU koja se smatra labaratorijem za multinacionalnu saradnju, evropsku sigurnost i odbrambenu federalizaciju je: a) Holandija

b) Luksemburg c) Njemaka d) Belgija (Zaokruite ili dopunite taan odgovor) 59. Koji teoretiar smatra da je Zapad postpovijesni dok se ostatak svijeta napree u povijesnom? a) Zbigniew Brzezinski b) Isaiah Bowman c) Halford Mackinder d) Francis Fukuyama (Zaokruite ili dopunite taan odgovor) 60. Koja evropska zemlje prema Avijuckom preferira ideju Evrope nacija? a) Njemaka b) Francuska c) Velika Britanija

61. Nekadanji ruski premijer Jevgenij Primakov je 90-tih predlagao stvaranje stratekog evroazijskog trokuta : a) Moskva Delhi Peking b) Moskva Ankara - Tokio c) Moskva Berlin Pariz 62. Znaaj rubnog dijela Evroazije u svojoj geopolitikoj teoriji je isticao: a) Francis Fukuyama b) Henry Kissinger c) George Kennan d)Nicholas Spaykman

(Zaokruite ili dopunite taan odgovor) 63. Ko je tvorac koncepta amerikog Lebensrauma: a) Harrya Truman b) Lyndona Johnson c) Isaiah Bowman d) Alfred Tayer Mahan 64. Ukratko pojasnite elemente na kojima se temeljio geopolitiki poredak kojeg je uspostavila sovjetska komunistika elita nakon Drugog svjetskog rata? Geopolitiki poredak koji je uspostavila sovjetska komunistika elita nakon Drugog svjetskog rata,uglavnom je bio ogranien na Istonu Europu i Sovjetski savez.Taj je poredak bio definiran,prvo,preko dominacije komunistike partije unutarnjom politikom i politikim ivotom dravnih institucija i tajne policije.Drugo,sovjetski geopolitiki poredak karakteriziralo je odravanje sustava proirenog zastraivanja u Istonoj Europi preko prekomoskovskih vladajuih komunistikih elita i vojnih struktura Varavskog pakta. 65. Kako je Anthony Lake (Entoni Lejk), savjetnik predsjednika Clintona, definirao otpadnike zemlje? Entoni Lejk smatra da je zemlja otpadnik prepoznatljiva po hroninoj nesposobnosti da odrava konstruktivne odnose sa spoljnim svijetom.Osim toga,zemlje otpadnice pokuavaju da se domognu oruja za masovno unitenje,podravaju meunarodni terorizam,ne potuju ljudska prava i neprijateljski su nastrojene prema Sjedinjenim Dravama. 66. Geopolitika teorija koja predstavlja kontrapunkt teoriji Heartlanda naziva se: Teorija Rimlanda

67. ta podrazumjeva ruska vanjskopolitika doktrina bliskog inostranstva? Doktrinom bliskog inostranstva bive sovjetske republike oznaene su 1993.kao zona vitalnih interesa Ruske federacije.Rije je o odbrani interesa ruskih zajednica,ali i o nastavku kontrole nad postsovjetskim prostorom. 68. Ukratko pojasnite u kojim bi uvjetima prema Zbigniewu Brzezinskom SAD bile supersila minus, a u kojima supersila plus!

Ako bi ameriko vodstvo bilo legitimirano i poduprto medjunarodnim konsenzusom SAD bi bila supersila plus, a ako bi se ameriki primat prvenstveno oslanjao na prodornu dominaciju temeljenu na sili, SAD bi bila supersila minus. 69. Koji je kljuni razlog zabrinutosti Rusije u pogledu njezinih odnosa sa Kinom? S Kinom, Rusija ima sloen odnos.S jedne strane,Moskva brine zbog demografskog pritiska Kine prema Sibiru i ruskom Dalekom istoku,koji su slabo naseljeni,ali su bogati sirovinama.S druge strane,sarauje s Kinom na stabilizovanju centralne Azije,kojoj stalno prijeti avganistansko konfliktno arite i na suprotstavljanju amerikoj hegemoniji. 70. Sjedinjene Drave su u hladnoratovskoj podjeli svijetskog prostora predstavljale: a) Drugi svijet b) Orjent b) Trei svijet Prvi svijet (Zaokruite ili dopunite taan odgovor)

71. Koji teoretiar smatra da je Zapad postpovijesni dok se ostatak svijeta napree u povijesnom? a) Zbigniew Brzezinski b) Isaiah Bowman c) Halford Mackinder d) Francis Fukuyama (Zaokruite ili dopunite taan odgovor)

72. Koja evropska zemlje prema Avijuckom preferira ideju Evrope nacija? a) Njemaka b) Francuska c) Velika Britanija 73. Zapadni Balkan je:

a) geografski pojam b) povijesna kategorija c) geopolitiki konstrukt koji nema uporite u prirodno-geografskoj ni geografskoj stvarnosti. nisam siguran 74. Znaaj rubnog dijela Evroazije u svojoj geopolitikoj teoriji je isticao: a) Francis Fukuyama b) Henry Kissinger c) George Kennan Nicholas Spykman (Zaokruite ili dopunite taan odgovor) 75. Drugi hladni rat vezuje se za period administracije: a) Harrya Trumana c) Billa Clintona d) Georgea Busha mlaeg e) Ronalda Reagana 76. Tvorac teorije Rimlanda zove se: Nicholas John Spykman. 77. Kako se naziva vanjskopolitika doktrina Ruske Federacije koja zemlje biveg SSSR-a tretira kao vitalne interesne sfere ? Doktrina Bliskog inostranstva 78. ta je prema Winstonu Churchillu predstavljalo trei krug interesa britanske geopolitike? Trei krug interesa se tie europskog kontinenta,koji Velika Britanija ne eli da vidi van zone svog uticaja. 77. ta biva dravna sekretarka SAD Condoleezza Rice (Kondoliza Rajs) podrazumjeva pod transformacionom diplomacijom u slubi amerike geopolitike? Za nju,transformaciona diplomatija znai da se s partnerima Amerike u cijelom svijetu izgrade i podre demokratske drave zasnovane na vladavini prava,koje e odgovoriti potrebama svojih naroda. Takva diplomatija mora da se osloni na partnerstvo, a ne na pokroviteljstvo i mora se ostvariti s drugim narodima, a ne umjesto njih. 78. Objasnite razliku izmeu geopolitikih stoera i geostratekih igraa?

Geostrateski igraci su one drave koje imaju sposobnost i nacionalne snage da svoju mo i uticaj sprovedu i van svojih graniva kako bi promijenile postojee geopolitiko stanje u mjeri koje pogaa amerike nacionalne interese, a geopolitiki stoeri su drave iji se sadraj ne izvodi iz njihove moi i motivacije ve iz njihovog poloaja. 79. Intelektualnim temeljem amerike politike zadravanja u Hladnom ratu smatra se tekst Uzroci sovjetskog ponaanja Georga Kennana 80. Manifest Destiny predstavlja geopolitiki osnov Monroovoe doktrine? DA 81. Teoriju Rimlanda je iznjedrila: a) amerika geopolitika tokom Drugog svjetskog rata b) amerika geopolitika Hladnog rata c) britanska imperijalna geopolitika d) nijedna od navedenih 82. Koji ameriki geostrateg je potkraj 19.stoljea osnaio ideju o maritimnoj sili i preokrenuo ameriko izolacionistiko shvaanje gradei put transpacifikoj i istonoazijskoj ekspanziji SAD? a) Nicholas Spykman b) Isaiah Bowman c) Alfred Tayer Mahan 83. Koja geopolitika tradicija u sredite stavlja ovjekovu mogunost izgradnje politikih i socijalnih ustanova? a) njemaka b) amerika c) francuska d) ruska 84. U kojem djelu Zbigniew Brzezinski reaktivira Evroaziju kao svjetski panregion vitalan za ameriki nacionalni interes? a) Ameriki izbor NE

b) Veliki promaaj c) Velika ahovska tabla 85. Koja sovjetska hladnoratovska doktrina smatra da odluke socijalistikih zemalja ne smiju tetiti socijalizmu, drugim socijalistikim zemljama i svjetskom komunistikom poretku pa se naziva I doktrina ogranienog suvereniteta? a) Hruovljeva doktrina b) Brenjevljeva doktrina c) Gorbaovljeva doktrina d) ______________________ (zaokruite ili dopunite taan odgovor) 86. Objasnite zbog ega je ameriki geopolitiki diskurs Hladnog rata imao vanu ekonomsku dimenziju ! Hladni je rat,prema Wolfeu bio vaan za stvaranje konsenzualne politike rasta u poslijeratnoj Americi.Preuveliavanjem sovjetske prijetnje ameriki savjetnici uspjeli su transformirati ameriku dravu od nezainteresirane izolacionistike sile u borbenu intervencionistiku silu posveenu promociji slobodne svjetske trgovine i uvanju sustava slobodnog poduzetnitva.

87. Koje su prema Gearoidu O'Tuathailu bile namjere vanjske politike Mihaila Gorbaova? Gorbaovljeva vanjska politika bila je radikalna i namjerno oblikovana tako da uskrati Reaganovoj administraciji nametnuti imid neprijatelja i Sovjetskog saveza kao carstva zla.Lansirajui politiku otvorenosti u sovjetskom drutvu 1986. Gorbaov je zapoeo radikalno restruktuiranje i obnovu Sovjetskog saveza temeljene na moderniziranim i humanijim komunistikim principima. 88. Koji kontinent je u Hladnom ratu podjeljen na dva dijela izmeu antagoniziranih vojnopolitikih blokova? Europski. 89. Koju ameriku predsjedniku administraciju vezujemo za period tzv. Drugog hladnog rata? Administraciju Ronalda Reagana.

90. Koje su kljune karakteristike amerikih ofanzivnih imperijalista? Jedna od radikalnih grana unutar neokonzervativnog bloka. Prihvatajui konzervativni utopizam oni su doveli ekscepcionizam amerikog naroda do krajnosti jer on daje svojoj vladi prirodni, potpuni i istorijski te morani legitimitet, mnogo vii od legitimiteta koji imaju drugi narodi, pa ak i od legitimiteta UN. 91. ta se u njemakoj nacistikoj geopolitici podrazumjevalo pod lebensraumom? Lebensraum su njemaki geopolitiari definirali kao pravo jedne nacije na dovoljan prostor za svoje stanovnitvo. 92. John Agnew dijeli modernu geopolitiku imaginaciju na tri doba geopolitike. Navedite ih i objasnite svako pojedinano! Civilizacijska geopolitika,udomaena geopolitika,ideoloka geopolitika. 1.Civilizacijska geopolitika je smjetena u razdoblje od kraja 18.do kraja 19.sto.Ona je zamiljala svijet ustrojen civilizacijskom hijerarhijom,u kojoj najnaprednije i najmonije drave imaju civilizacijsku misijuda vladaju nad barbarskijim i divljijimdijelovima svijeta. 2.Udomaena geopolitika-toj epohi svojstveno je udomaivanje praksi imperijalizma i teritorijalnog ekspanzionizma suparnikih drava.Znanost,naroito biologija,ali i geografija i rasizmom obojena etnografija,zazivala se kao opravdanje za imperijalnu dominaciju i agresivan militarizam. 3. Ideoloka geopolitika,koja se povezuje sa epohom hladnoratovskog suparnitva izmeu SAD i Sovjetskog saveza.U toj je shemi svijet podijeljen na antagonistike blokove,a izmeu njih je trei svijetkao poprite nadmetanja i delegiranih ratova. 93. Kako glasi teorija Rimlanda Nicholasa Spykmana? Ko kontrolie Rimland upravlja Evroazijom, Ko upravlja Evroazijom, odreuje sudbinu svijeta 94. ija geopolitika teorija predstavlja kodifikaciju Velike igre. Halforda Mackindera, Teorija Heartlanda 95. Razdoblje u kojem su europska kolonijalna carstva nadmona regija, a pomorska sila nadmoni tip sile Halford Mackinder naziva se kolumbovsko doba 96. Kako se naziva vanjskopolitika doktrina Ruske Federacije koja zemlje biveg SSSR-a tretira kao vitalne interesne sfere?

Blisko inostranstvo. 97. Geopolitika kultura je ira od geopolitike tradicije! DA NE

98. ta Gearoid O'Tuathail podrazumjeva pod eljeznim trokutom? eljezni trokut podrazumjeva spajanje vojne,ekonomske i politike moi,ali zahtjeva i ideoloku mo koja bi trebala racionalizirati ovakvu ogromnu razinu potronje. 99. ta se u njemakoj nacistikoj geopolitici podrazumjevalo pod autarkijom? Ideal privredne nezavisnosti 100. Kako glasi teorija Heartlanda Halforda Mackindera? Ko vlada istonom evropom,kontrolie srce zemlje, Ko vlada srcem zemlje,kontrolie ostrvo svijeta, Ko vlada ostrvom svijeta,kontrolie svijet. 101. Koji ameriki geostrateg je potkraj 19.stoljea osnaio ideju o maritimnoj sili i preokrenuo ameriko izolacionistiko shvaanje gradei put transpacifikoj i istonoazijskoj ekspanziji SAD? Alfred Tayer Mahan. 102. Zbog ega je prema Gearoid O'Tuathailu koncept civilizacija Samuela Huntingtona prepun kontradikcija? Civilizacije se oito mijeaju i preklapaju; one se uzdiu i propadaju; one se dijele i spajaju. Ovim Huntington eli potvrditi da iako su razdjelnice izmeu njih rijetko otre,one su stvarne.Ali,ako su razdjelnice rijetko otre,tada to ponitava njegove tvrdnje o krivim linijama,sukobima i razapetim zemljama.Cijela radnja o sukobljavanju izvornih razliitosti neutemeljena je ako se civilizacije ne mogu razlikovati jedna od druge.Umjesto da priznaju meuzavisnost i meukulturno uenje,Huntingtonove teze naglaavaju sukobljavanje,u injenici da je zapad u sukobu s ostalim. 103. ta se podrazumjeva pod geopolitikim diskursom? Geopolitiki diskurs openito se odnosi na oprostorenje svjetske politike od vanjskopolitikih elita. Vanjskopolitike voe svakodnevno reprezentiraju svjetske poslove i dravne interese. 104. Objasnite razliku izmeu modela djelovanja meunarodne zajednice po drugima i meunarodne zajednice za sebe!

Modelom djelovanja meunarodne zajednice po drugima,preko svojih institucionalnih struktura meunarodna zajednica samo isijava mo,interese i potrebe velikih sila.Djelovanje meunarodne zajednice po drugima,manifestira se kroz pristajanje meunarodne zajednice u BiH da djeluje po diktatu izmjetenih europskih centara geopolitike i geoekonomske moi,dakle da djeluje po drugima a ne po sebi i za sebe. Model meunarodne zajednice za sebe ima dva submodela.Prvi se ogleda u nakani praktinog zapoinjanja izgradnje svjetskog drutva kroz sustav globalnog upravljanja u lokalnoj zajednici kao to je BiH.Drugi submodel modela za sebe je konstruiran iz egoistike naravi ovjeka,pa tako i slubenika meunarodnog poretka.U biti je parazitski i zasnovan je na lanoj proizvodnji birokratskog rada,kako bi se zadovoljio goli finansijski interes hodajue kaste meunarodnih slubenika. ovaj odogovor se moze prihvatiti i ako napises vjerovatno ces dobiti odreeni broj bodova 105. Ruska geopolitika kola koja zagovara pribliavanje Zapadu naziva se Atlantizam 106. Amerika geopolitika prema postdejtonskoj Bosni i Hercegovini u vrijeme administracije Billa Clintona realizirala se preko geopolitikog trijumvirata koji je predstavljao kombinaciju pragmatinog internacionalizma, selektivnog multilateralizma i enlargementa. ta se podrazumjeva pod selektivnim multilateralizmom? Selektivni multilateralizam je jasno isijavanje moi Sjedinjenih drava preko institucija meunarodnog poretka,koje ako ne potuju volju Washingtona,suoavaju se sa posljedicama,npr.ostaju bez amerike finansijske participacije. 107. Navedite tri tipa geopolitikog diskursa u kritikoj geopolitici i pojasnite jedan! 1.formalna geopolitika; 2.praktina geopolitika; 3.popularna geopolitika Formalna geopolitika odnosi se na napredne geopolitike teorije i vizije stvorene od strane intelektualaca i dravnika. 108. Koja su dva geopolitika diskursa, nastala za vrijeme vladavine administracije Billa Clintona, imala znaajan utjecaj na viziju geopolitike 21. stoljea? 1.Sukob civilizacija i 2. Izjava o naelima pod nazivom Project for a New American Century 109. ta se podrazumjeva pod geopolitikim poretkom? Predstavlja jednu od kategorija u geopolitici kojom se eli prikazati kako izgleda geopolitika karta svijeta, tj. odnos izmeu drava u kojem se izdvajaju vodee zemlje u odnosu na ostale. Geopolitiki poredak se zasniva uglavnom na hijerarhiji.

110. Amerika geopolitika prema postdejtonskoj Bosni i Hercegovini u vrijeme administracije Billa Clintona realizirala se preko geopolitikog trijumvirata koji je predstavljao kombinaciju pragmatinog internacionalizma, selektivnog multilateralizma i enlargementa. ta se podrazumjeva pod enlargementom? Enlargement (irenje) je s onu stranu zatvaranja i okree ameriku strategiju ka prostornom proirivanju i konsolidaciji slobodne zajednice trine demokratije.Bosna se nala u prostoru enlargement-a i rjeavala se kao zaseban regionalni sluaj.

111. Navedite tri tipa geopolitikog diskursa u kritikoj geopolitici i objasnite ta se podrazumjeva pod popularnom geopolitikom! 1.formalna geopolitika; 2.praktina geopolitika; 3.popularna geopolitika Popularna geopolitika odnosi se na prie o svjetskoj politici koje svoj izriaj pronalaze u popularnoj kulturi drave,u njezinim filmovima,asopisima,romanima,pa ak i crtanim filmovima. 112. ta je predmet istraivanja mikrogeopolitike? Mikrogeopolitika se bavi svakodnevnim pitanjima kao to su:upravljanje zajednikim resursima-vodom,cestama,otpadom... 113. Objasnite tradicionalni model djelovanja meunarodne zajednice u Bosni i Hercegovini! Unutar tradicijskog pristupa meunarodne zajednice u novoj BiH prepoznaje se ve vieno u meunarodnim odnosima tokom druge polovine 20-og vijeka.Nema internacionalizacije nacionalnih politika u BiH,ve se internacionalna politika nacionalizira,odnosno britanizira,francunizira,germanizira,kako bi se sprijeila amerikanizacija meunarodne balkanske politike,zapoeta u punom kapacitetu moi tokom mirovnih pregovora u Daytonu. Djelovanje meunarodne zajednice po drugima,manifestira se kroz pristajanje meunarodne zajednice u BiH da djeluje po diktatu izmjetenih europskih centara geopolitike i geoekonomske moi,dakle da djeluje po drugima a ne po sebi i za sebe. 114. Disciplina koja prouava utjecaj geografskih inilaca na formiranje ljudskih skupina naziva se geostrategija 115. OTuathail govorei o tipologiji geopolitikih diskursa razlikuje popularnu, praktinu i formalnu geopolitiku. Objasnite ta se podrazumjeva pod praktinom geopolitiku!

Praktina geopolitika odnosi se na prie kojima se koriste tvorci javnih politika i politiariu stvarnoj praksi vanjske politike.Javni oblici ovakvih pria-u govorima i javnim istupimasirov su materijal praktine geopolitike. 116. Objasnite razliku izmeu modela djelovanja meunarodne zajednice po sebi i meunarodne zajednice za sebe! Model po sebi implicira da je meunarodna zajednica u svojoj imanenciji,u svojoj rutini,u samoj svojoj egzistenciji,po sebi,amerika.Sjedinjene Drave nemaju stoga nikakvu potrebu da s eprema svojoj internacionalnoj zajednici odnose na francuski,ameriki,britanski,ruski ili neki drugi nain,jer svjetska zajednica,svjetsko drutvo,meunarodno drutvo i drugi semantiki supstituenti istog su pod monom egidom SAD-a. Model meunarodne zajednice za sebe ima dva submodela.Prvi se ogleda u nakani praktinog zapoinjanja izgradnje svjetskog drutva kroz sustav globalnog upravljanja u lokalnoj zajednici kao to je BiH.Drugi submodel modela za sebe je konstruiran iz egoistike naravi ovjeka,pa tako i slubenika meunarodnog poretka.U biti je parazitski i zasnovan je na lanoj proizvodnji birokratskog rada,kako bi se zadovoljio goli finansijski interes hodajue kaste meunarodnih slubenika. 117. ta je bio cilj Engleske u "Velikoj igri" tokom XIX. stoljea? Engleskoj,koja u srce svog carstva smjeta Indiju,bitno je kontrolirati veliki polumjesec koji se protee od Sredozemlja do Tihog oceana,te pritom kontrolirati Sjeverni balkon(Tursku,Iran,Avganistan),ba kao i Tibet i Kinu. 118. Pojasnite osnovne karakteristike klasine geopolitike! Organsko shvatanje drave i geografski determinizam