Gazeta e Shkurtit 2007

7/31/2019 Gazeta e Shkurtit 2007

1/12

SHKURT 2007 NGJALLJA 1

NGJALLJANr. 2 (169) Viti XVI i botimit SHKURT 2007 mimi 20 lek

Nj dit para ceremonis, ndrsa udhtoidrejt Kors, ishte nj moment mjaft mbres-lns pritja q iu b Kryepiskopit. N vitet epara, ishte br si tradit pritja e tij q larg

qytetit. Edhe ksaj radhe, shum makina, medhjetra besimtar, i kishin dal prpara q nPogradec, duke krijuar nj atmosfer sa tngroht dhe mallngjyese. T nsrmen nmngjes, 18 janar, dita nisi me Liturgjin Hyjnoren kishn e Shn Thanasit, q u drejtua ngaKryepiskopi dhe Hirsi Joani, me pjesmarrjene shum besimtarve.

N mesdit u b dorzimi i titullit, n njceremoni t organizuar nga bashkia n bashk-punim me Mitropolin e Kors, n kinemane qytetit. Fortlumtuaria e Tij u prit me nj atmos-fer festive, me kng e valle, nga pjesmarrsitn ceremoni, por edhe nga shum besimtar.

N ceremoni ishin t pranishm kryetari ibashkis z. Robert Damo, prefektja e qarkutznj. Elfrida Zefi, prfaqsues t tjer t pushtetitvendor, t partive politike, t komunitetevefetare, intelektual t njohur t qytetit (ishin atanismtar pr dhnien e ktij titulli) etj.

Kshilli bashkiak i qytetit t Kors i dor-zoi Fortlumturis s Tij, Kryepiskopit Anastastitullin Qytetar nderi me motivacionin: Prmerita t shquara n ringjalljen e madhe tOrthodhoksis, si dhe ngritjen e mjaft institu-cioneve fetare n qytetin e Kors,

Prof. dr. Anastasi sht ai q solli pranve-

rn e vrtet n ringjalljen e Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris. sht ai q e ngritiat nga grmadhat. Ai q ngriti Sinodin e Shenjtme hirotonisjen e episkopve t tjer, - thandr t tjera kryetari i bashkis. Pasi prmendidisa nga veprat e Kryepiskopit Anastas nMitropolin e Kors si edhe rolin q ka luajturdhe luan Kryepiskopi Anastas n kt dioqezpr bashkjetesn dhe tolerancn fetare, ainjoftoi t pranishmit n sall se me vendim tqeveris ambientet e Muzeut t Artit n Kordo t kalojn nn administrimin e Kishs Ortho-dhokse.

Mitropoliti i Kors, Hirsi Joani, pasi brinj prmbledhje t jets dhe veprs s Krye-

Kor - Kryepiskopit Anastas i dorzohet titulli Qytetar nderi

N Kor kam gjetur gjithmon mikpritjen, prkushtimin dhe fuqi riprtritse

(vijon n faqen 2)

Esht n nderin e figurs s madhe qnderojm dhe njkohsisht t ktij auditori tzgjedhur t prcjell mesazhet e qeveris shqip-tare pr vlersimin e veprs apostolike tKryepiskopit, prof.dr. Anastas Janullatosit.Nprmjet dhnies edhe t dy sihariqeve, tkonfirmuara n mnyr zyrtare nga ministratprkats: t mbshtetjes financiare pr tran-sferimin e muzeut t artit mesjetar, pr t mun-dsuar kthimin e katedrales Burimi Jetdh-ns n identitet.

Ndaj prfitoj nga rasti t drejtoj nj fjal fal-nderimi pr pranin sot n Kor t apostullitt ditve tona, Fortlumturis s Tij, Kryepisko-pit Anastas. E nderojn sot kultura, qytetaria,vizioni demokratik korar.

Mbshtetsi dhe drejtuesi i misionarizmit,duke prcjell mesazhin se ne mundet dhe

jo se ne duhet t bjm dika, v theksintek vazhdimsia dhe besimi i prekshm, pse

jo dhe tek mrekullit, si ajo n Kishn Ortho-dhokse Autoqefale t Shqipris, q dshmo-het nga puna dhe vepra e Anastas Janullatosit.

Ndihmesa prej akademiku n fushn e misio-logjis shprehet me botimet e shumta dal nga

pena e tij. Ai ka zgjedhur t jetoj dhe ndajprpjekjet misionare n vende t ndryshme nbot, pavarsisht nga origjina e tyre.

Me jetn dhe veprn e tij kupton sa e rnd-sishme sht dhe se do t thot Perndi m

jep fjaln dhe un do ta gdhend at tek njerzit.Vitet 90 e vendosin at prball nj sfide

tjetr, at t ringjalljes s Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris, sfid e cila mblodhis bashku t gjitha pjest e jets s tij, pr t

realizuar nj mrekulli tjetr ringjalljeje.Ardhja e tij ringjalli besimin tek njerzit, me

qllimin e dhnies s shpress, besimit n vetve-te dhe t iniciativs dhe zgjidhjes s nevojavet tyre, duke dshmuar dashuri, shrbim dhesolidaritet.

Qytetaria korare, nprmjet kshillit bashkiak,duke i akorduar titullin qytetar nderi vlersonkontributin shumdimensional q ka dhn dhe

jep prof. dr. Anastas Janullatos me veprn dhejetn e tij, ndrsa merr at q vepra e tij e madheapostolike jep.

- Njoftohet mbshtetja e shtetit pr kthimin n identitet t katedrales s Burimit Jetdhns -

Nga fjala prshndetse e prefektesznj. Elfrida Zefi

Kryepiskopi

Anastas

pritet me

shum

ngrohtsi

prpara

salls

ku u b

dorzimi

i titullit

Qytetar

nderi.


2/12

2 NGJALLJA SHKURT 2007

Kor - Kryepiskopit Anastas i dorzohet titulli Qytetar nderi

(vijon nga faqja 1)

piskopit n prfundim tha:Rindrtimi i kishs ortho-dhokse n qytetin e Kor-s, n t gjitha aspektet esaj, ka si arkitekt Krye-piskopin Anastas

N vazhdim, kryetari ibashkis s Kors, z. Ro-bert Damo, nn shoqri-min e duartrokitjeve t zgja-tura i dorzoi titullin Krye-

piskopit Anastas.Kryepiskopi Anastas, i

emocionuar tha: Me gjithzemr dshiroj t shprehfalnderimet e mia t sin-qerta ndaj jush dhe anta-rve t nderuar t KshillitBashkiak pr vendiminunanim dhe fisnik, duke mdhn titullin Qytetar nderii Kors.

Duke i dorzuar krye-tarit t bashkis si dhurat

nj shandan t argjendt nshenj simboli t ksaj dite,Kryepiskopi Anastas tha:Ju jap kt dhurat q ndit t vshtira kur nuk kaenergji, keni rastin t ndri-oheni. sht nj llamba-dhe e thjesht, nj llam-

sht nj merit eqytetaris korare q n-

p rm je t k rk ess p r

dhnie t titullit: Qytetarnderi KryepiskopitAnastas, shprehu mir-njohjen ndaj ktij perso-naliteti dhe humanisti tmadh. Gjithashtu ishte nnderin e Kshillit Bashki-ak t qytetit t Kors qaprovoi krkesn e qyte-taris korare. T njo-hsh kontribute, t jeshmirnjohs pr njerzit,t cilt na kan ndihmuarn koh shum t vshti-

ra, t falnderosh bami-rsit sht nj vler emadhe. Nj komunitet itill sht nj komunitet iqytetruar dhe q ka njt ardhme. Kora, e cilaka qen gjithmon nj

pioniere n shum drejti-me t jets shqiptare si, narsim, kultur dhe n

pun, edhe n kt rast utregua prsri nj pioni-ere, duke njohur kontri-

butin e jashtzakonshm

badhe Pashke, duke pasursi simbol bashkimin.

Prefektja znj. ElfridaZefi duke prcjell mesa-zhet e qeveris shqiptarendr t tjera tha: E vler-sojm shum veprn apos-tolike t KryepiskopitAnastas. Nprmjet dy laj-meve t mira t konfir-muara n mnyr zyrtarenga ministrat prkats

mbshtetjen financiare ttransferimit t Muzeut tArtit Mesjetar pr t mun-dsuar kthimin e Kate-drales Burimi Jetdhnsn identitet. Ajo dha m tejnj vlersim t lart pr

jetn dhe veprn e Krye-piskopit Anastas

N fund, pr t pranish-mit u shtrua nj drek nrestorantin e godins poli-funksionale Shn Gjergji

t Kishs, e cila kaloi n njatmosfer t ngroht dhemiqsore t shoqruar mekng, muzik qytetarekorare dhe kishtare nga trinj muzikant dhe artist.

Julia Pjetri

Ndihem qytetar i Kor-s jo nga dita e sotme,

por q nga viti 1991, kurerdha pr her t par nkt qytet. Shpesh n ktovite kam qen n qytete tndryshme t Shqiprisdhe aty kam deklaruar sejam nj korar i vogl.Un jetova gjat ktyreviteve duke marr pjes

n t gjitha sprovat, dhi-mbjet dhe gzimin e ktijpopulli dhe bashk me li-dert e tjer t dashur fe-tar, ne u prpoqm q tkontribuonim n bashk-ezistencn dhe harmo-nin fetare n vend, n

zhvil limin e vet venditme Fjaln e Perndis.

Shpeshher, duke ma-rr iniciativa q ishin pa-raroj n fusha t shn-detit, t arsimit dhe t pr-kujdesit shoqror t zhvi-llimit dhe t kulturs. NKor kam gjetur gjith-mon mikpritjen, pr-kushtimin dhe fuqi ripr-tritse. Keni nderin tkeni njerz me t vrtett talentuar. Dua tju urojnga thellsia e zemrssime shndet dhe urtsishpirtrore, por edhe du-rim q ju t vazhdoni trealizoni planet tuaja pr

Korn ton t dashur, ebekuar nga Zoti. Pern-dia le t na ndihmoj tgjithve ne pr t vazh-duar me iniciativa kriju-ese prpjekjen ton q tabjm Korn nj qytet tbukur, ku t sundoj har-monia ndrfetare, prpa-rimi, solidariteti, dashu-ria dhe shpresa. Edhenjher falnderime nganj korar i ri.

q ka dhn KryepiskopiAnastas pr vendin tonn prgjithsi dhe Korn

n veanti, sepse t themt drejtn un nuk njohnjeri tjetr gjat ktyre16 viteve q t ket brkaq shum pr kt vend,sa Kryepiskopi Anastasdhe t mos ket marr

pothuajse asgj. Prandajdua t falnderoj t gjithnismtart si dhe Kshi-llin Bashkiak t qytetit tKors, sepse dukenderuar figurn e Krye-

pi sk op it An as ta s dh e

duke njohur publikishtkontributin e Tij, atanderuan veten dhe qyte-tin e tyre. Ata dshmuanse Kora mbetet nj qyteti kulturuar, mirnjohsdhe me nj ndjenj t ma-dhe qytetarie, q jo vetmka lindur njerz dhe ba-mirs t mdhenj, poredhe i nderon, i respektondhe i mon ata.

Nga fjala e HirsiJoanitNga fjala falnderuese

e Kryepiskopit Anastas

N Kor kam gjetur gjithmonmikpritjen, prkushtimin

dhe fuqi riprtritse

...T jesh mirnjohs pr njerzit,t cilt na kan ndihmuar n kohshum t vshtira, t falnderosh

bamirsit, sht nj vler e madhe.

Ndihemqytetar

i Kors...

Gjat Liturgjis Hyjnore n Shn Thanas

Nj foto me pjesmarrsit n drekn e rastit


3/12


Nj mjedis i vogl, por njbekim i madh pr t rinjtorthodhoks q banojn n QytetinStudenti sht qendra e re, e beku-

ar m 14 janar 2007 nga Kryepi-skopi Anastas. Ajo kishte nisurveprimtarin nj vit m par, kurnisn shrbesat, takimet shpirtro-re t dits s mart, bisedat bibliket s mrkurs, trajnimet dhe pr-gatitjet pr pagzim etj. Pas nj vitipun dhe prkushtim, prve akti-viteteve shpirtrore, kulturore e arg-tuese (funksionon nga ora 900-2100),ajo ka gjithashtu edhe nj sall tre kompjuterash dhe nj bibliotek,duke u kthyer n nj vend takimi

me Perndin dhe njohje me njri-tjetrin pr dhjetra student, bano-r t ksaj qyteze.

Shrbesa e Ajazms, e cila kry-het gjat do fillimi t nj vepre, ucelebrua nga Kryepiskopi Anastasdhe Episkop Andoni, n prani tshum studentve. M tej Kryepi-skopi vizitoi mjediset e qendrs dhezhvilloi nj bised me t pranishmit

Ju jeni nj brez i privuar. Njohjaq keni rreth besimit sht e kufi-zuar. Jeni ende n stadet e para t

besimit dhe fakti q dim disa gjrarreth Dhiats s Re dhe Dhiatss Vjetr nuk mjafton. Keni shumgjra pr t msuar rreth besimit.I gjith personaliteti i njeriut shti hapur para Hirit t Perndis, nuksht shtje intelekti. N besimkeni prpara nj oqean t madh.Kto pak gjra q keni prgjegjsiti ndani me t tjert. Rinia shtnj grupim q duhet t marr pr-gjegjsi edhe n kt mosh. Mose shuani kt besim t pakt -theksoi Kryepiskopi gjat biseds.

Ai premtoi se shum shpejt dot ket edhe nj vend paraklisi siedhe do t jet nj qendr e hapuredhe pr aktivitetet me fmijt. Du-ke iu prgjigjur pyetjeve t studen-tve, Kryepiskopi tha se rinia shqip-tare prballet me nj kriz vlerash.

Nga vitet 90 e deri sot filloi njperiudh e re pr vendin. Ju keniavantazhin q t shikoni se Shqip-ria sht n zhvillim e sipr. Ju ndo-dheni n nj ast historik dhe duhett jepni ndihmesn tuaj. Shum janata q flasin rreth liris, por liria

smund t ekzistoj nse ska pr-gjegjsi dhe ideale. Brenda besimitt krishter theksohet liria, por qkjo liri t jap fryte, duhet t frym-

zohet nga dashuria. N kt drej-tim, besimi i krishter sht i paz-vendsueshm. Ky besim jep she-mbuj si mund t realizohen ktogjra. Krishti sht shembulli iprsosur i dashuris.

N fund t biseds, Kryepiskopii uroi studentt pr nj vit t bekuarduke marr n konsiderat t ve-ant pr kt vit edhe prballjenme gjrat e vogla. Gjrat e voglashpeshher na pengojn nga pr-pjekjet q duam t ndrmarrim.

Kur ka shtje t vogla, t cilatshpesh krijojn vshtirsi n marr-dhniet tona, do her ti prballoj-m me zemr t madhe. Ai u brithirrje t rinjve t ken kujdes ngagjrat e vogla, sepse shpeshhershkaktojn probleme t mdha.

Qendra Studentore e Kishs i kafilluar veprimtarit e saj q prej vitit1994 dhe vazhdon edhe sot tushrbej t rinjve me ushqimin shpi-rtror dhe kulturn e besimit tkrishter orthodhoks.

Elena Krakulli

N nj atmosfer lutse dhedashurie vllazrore u kryeLiturgjia e par Hyjnore n Para-klisin e ri t Tre Hierarkve, n In-stitutin Profesional Frym dashu-

rie n Tiran. M 30 janar, ditne kremtimit t shenjtorve mbrojtst arsimit, mes shum studentvedhe stafit pedagogjik t Institutitishte i pranishm edhe KryepiskopiAnastas.

Duhet t prpiqemi pr dijen elart dhe n t njjtn koh duhett jemi njerz t dashuris q ttransmetojm diellin e drejtsis.Prandaj ne kryem Liturgjin e parHyjnore n Paraklisin e Tre Hie-rarkve dhe uroj t jeni n nj nivelt lart shpirtror dhe arsimor n

do koh. - tha n fjaln prsh-ndetse Kryepiskopi.

M tej, Fortlumturia e Tij nnvi-zoi, se kta shenjtor jan bashk-kohor edhe pr Shqiprin. Praniae tyre kishte ndikim edhe n vendinton q n shekullin e katrt.

Shenjtort nuk bjn pjes n njkoh t ndryshme, por jan t ba-shkuar me Perndin dhe me hirine dashuris q kan mbeten mbroj-tsit e gjith bijve t tyre. Ata ishindhe mbeten pararoj e dijes dhe tgjitha njohurit e tyre i vendosnn shrbim t njerzve t thjesht.Ata treguan dashuri t veant prt rinjt, t smurt ose t prndje-kurit. Ata njohn vet Perndin, iCili sht dashuria e mishruar.

Prpiquni q ti keni kta she-njtor si shembujt tuaj dhe prpa-

roni n njohje t reja shkencore.Ajo q i bn njerzit t jen t vyer

dhe bashkkohor sht q ta p-rdorin kt dije pr t gjith shoq-rin dhe n mnyr t veant prata q jan t privuar- tha Krye-piskopi.

Duke uruar gjith personelin eshkolls dhe t gjith studentt,Kryepiskopi Anastas u bri thirrjeq t ndrtojn brthamn q lidhdashurin, njohurin dhe besimin.Ky institut duhet t jet n pararojt ktyre vlerave.

Instituti i Formimit ProfesionalFrym Dashurieu krijua n vitin2000 dhe ka nj profil t mirfilltprofesional n fusha dhe shkencat ndryshme. Ai ofron mundsine arsimimit pas mbarimit t shko-lls s mesme, duke pasur si qllim

nj vend pune t suksesshm.

Bekohet qendra studentore e Kishs son n Qytetin Studenti

Liturgjia e par Hyjnore n Paraklisin e Tre Hierarkve

Nj dhurat m shum pr Institutin Frym Dashurie

(Vijon n faqen 4)


4/12


Studimet n Institut zgjatin 2 vjet dhe bjn t mundurprgatitjen dhe afirmimin e nj brezi t ri profe-sionistsh me njohuri bashkkohore. S shpejti n kt

Nj dhurat m

shum pr Institutin

Frym Dashurie

vend do t nisin edhe veprimtarit e shumta shpir-trore dhe kulturore me studentt e Institutit dhe trinjt e t rejat e zons prreth.

Isidor Koti

(Vijon nga faqja 3)

Gjat muajit dhjetor ushprndan ndihma t shu-mta si veshmbathje, ush-qime dhe ndihm monetaren rreth 850 persona nevoj-tar, si jetim, t varfr, tpastreh, t smur, t mo-shuar (azile e shtpi), lypsa,t burgosur etj. Shpenzimetpr kto ndihma arritn635.467 lek. Shprndarjae dhuratave u b n pr-shtatje me nevojat e vea-nta t gjithsecilit duke pr-gatitur pako mikse me vesh-mbathje, ushqime, mblsi-ra dhe nj mesazh urimi me

rastin e Krishtlindjeve ngaFortlumturia e Tij, Kryepi-skopi Anastas.Gjat ktijmuaji disa donator t huajdhuruan 203.500 lek dhenj pjes e ksaj ndihme uprdor n ndihm t perso-nave me aftsi t kufizuara.Nj kontribut t madh prgrumbullimin e fondeve dhakomuniteti besimtar n ki-shn e Ungjillzimit, ku umblodhn gjithsej 108.790lek nga arka pr t varfritdhe kanistra n hyrje t Ki-shs dhe nga kisha e ShnProkopit u siguruan 31.550

Aktivitete t Lidhjes s Grave Orthodhokse t Tirans

n periudhn e Krishtlindjeve

Me dhimbje t madheprjetuam ndrrimin e jetst motrs son t dashurFania Ziku, e cila u nda prejnesh m 15 dhjetor 2006.Nn Fania ishte pjestaree Grupit t Grave Vullneta-re t Kishs q n vitin1993.

Gjat gjith kohs ajopunoi me shum prkushtimdhe vetmohim n shrbimt njerzve nevojtar. N

Ndahet prej nesh motra jon m Krishtin, Fania Ziku

lek. Ndihm t veantpr kt shtres dhe pr tburgosurit dha KryepiskopiAnastas. Zyra DiakoniaAgapes dhuroi 100 pakome lodra dhe mblsira, tcilat u shprndan n pjesnm t madhe n fmijt evarfr dhe jetim q erdhnn Kish me nnat e tyrepr t krkuar ndihm. Di-tn e kolendrave shprnda-m disa pako t tjera me lo-dra n qendrn e fmijvet braktisur prej baballa-rve dhe 30 t tjera i dhuru-am n fmijt jetim t

shkolls 9-vjeare "VasilShanto" Tiran.

Ndihma ushqimore udhuruan edhe n qytetetLa, Crrik e Gramsh ku ushprndan gjithsej 70 pakome ushqime (vaj, sheqer,makarona).

Ditn e kolendrave shpr-ndam nj pako simbolikeme rastin e Krishtlindjeven 27 nnat dhe 33 t mo-shuar azilant.

Para dhe mbas Krishtli-ndjeve bm vizita t shum-ta n t smur, t paralizuardhe nna e pleq n azile.

vitet e para kur mungoninambientet ajo prdori sht-pin e saj si magazin prt futur t gjitha ndihmat qvinin nga Greqia dhe pastajndaheshin me makin n-pr familjet e varfra. NnFania nuk u lodh pr 10 vjetme radh t vizitoj jetimtdhe nevojtart n koh meshi, t ftoht, vap por pr-kundrazi ajo ndihej e gzuardhe e lumtur se i shrbente

vllezrve dhe motrave mKrishtin.

Nga besimi q grat egrupit kishin tek ajo, e zgjo-dhn antare t komisionitt hapjes s arkave t ndih-mave pr t varfrit. T gji-th besimtart do ta kujtojnnn Fanien me shum da-shuri, nderim dhe mall.

Rajmonda Shqevi

ast nga Liturgjia Hyjnore n paraklisin e Institutit

Ngaveprimtarit

e graveorthodhoksen ndihm t

njrzve nnevoj


5/12


Lindi m 1296 n Konstandino-poj nga senatori tepr i shquar Kon-standin Pallamai, njeri i lutjes, dheKalia. N moshn shtatvjearembeti jetim dhe e mori n mbrojtjeperandor Androniku II (1282-1328).

Studioi filozofi, por shpejt iukthye Theologjis Mistike, dukee zhgnjyer mbretin, i cili po i para-caktonte grada.

Theolipti, episkop i Filadelfis efuti n t fshehtat e lutjes mendo-re, lutjes s Jisuit. N moshnnjzetvjeare bindi nnn e tij dhevllezrit e tij q t murgronin sbashku me t n Traki.

M pas u ushtrua afr Vatopeditt Malit t Shenjt, nn drejtimin eeremitit Nikodhim, m andej n La-vrn e Madhe, dhe m von u bprsri eremit.

Pr arsye t inkursioneve turkeshkon n Selanik (1325). N vitin1326, tashm prift, qndron n Ski-

tin e Pararendsit n Verja t Ma-

Grigor Pallamaiqedonis, n perndim t Selanikut,ku jeton pothuajse i mbyllur.

Pr shkak t invazionit serb

shkon prsri n Athos (1331). Zgji-dhet igumen i Manastirit t Esfig-menut (1335), por duke qen i ser-t shkakton reagime dhe trhiqet.

Tani shfaqen Varlaam Kalabre-zi, Grigor Akindhini, Niqifor Grigo-rai me besim t dyshimt dhe fi-llojn konfliktet isikastike (d.m.th.n lidhje me qetsin) njzete-pesvjeare pr sa i prket ve-primtarive hyjnore t pakrijuaradhe drits s pakrijuar. Prpiqetme goj dhe me shkrim n Selanik

dhe n kryeqytet, n Konstandino-poj. N kontradiktat theologjikengatrrohen dhe kaoset politike:Prleshja pr kalimin e fronit.

Oshnarin e dnoi nj sinod ivitit 1344, ndrsa i japin t drejtato t viteve 1341, 1347, 1351. Bur-goset (13431346), vese m 1347hirotoniset kryepiskop i Selanikut.Por pr arsye politike vendosetmbas nj dyvjeari.

Duke udhtuar me nj mision

paqsor zihet rob nga turqit dhebashkbisedon me theolog mysli-man. Lirohet me parat e t tjer-ve dhe kthehet n selin e tij (1355),ku edhe fjeti (14. 11. 1359). Lipsanii tij nderohet n kishn e tij atje. Unjoh shenjt shpejt (1368), festohetdhe m 14 nntor.

Ruhen nj trsi fjalimesh shu-m t muara, letrash, dispencash- dogmatike dhe asketike t Pre-dikuesit t drits dhe udibrsitrigjallrues shum t shquar t

theologjis.

Me origjin nga fshati i Ama-sis s Pondit, n jug t Detit tZi, u mobilizua n kohn e Maksi-mianit (286-305) si tiron, latinisht= ushtar i ri.

Ishte i krishter i fsheht, ve-se n nj rast e deklaroi besimin etij, pasi me eksperiment ishte bi-ndur se ishte dshir Perndie qt martirizohej.

I dhan afat q t mendohejm me pjekuri, por ai dogji tempu-llin e perndeshs Rea! Pohoi megjakftohtsi, dhe u dnua me vde-

kje nga uria. Ndrkaq n burg iushfaq dhe i jepte guxim Krishti,dhe m pas engjjt.

Kur premtimet pr grada nuk ibnin prshtypje, e varn mekokn posht dhe e orn me do-reza hekuri. E dorzoi frymn nmes t zjarrit, i cili duke u kurb-zuar nuk e cnoi trupin e tij.

I pari q i thuri lavdrim ishtepothuajse bashkkohsi i tij, shnGrigori i Niss (10 janar).

Tri nga mrekullit e tij mbasvdekjes:

I prekur nga vajtimet e nj ve-jushe shprestare, rrmbeu me ka-l birin e saj t vetm t zn rob,nga mesi i agarinejve, dhe e sollin kishn e tij, ndrsa besimtartdgjonin trokun e kalit.

Nj ushtarak mori, gjoja prbekim, nj shpat t muar qishte dedikuar shenjtit nga njkoleg i tij, por u verbua derisa u

pendua dhe e ktheu; por u penduadhe e vodhi prsri, kshtu q uverbua prsri dhe e riktheu dukeshtuar shum monedha, atherprfundimisht.

Dhe kjo e sotmja shum enjohur mrekullia e grurit: Julian

Nga t kremtet e Kreshmve t Mdha

Theodhor Tironi(mrekullia e grurit)

Paravati (361-363) pr tu ndyrt krishtert gjat ksaj kreshme,urdhroi fshehurazi q t shiteshinn tregun e Konstandinopojs,vetm ushqime t sprkatura me

gjak sakrifikimesh. Martiri i madhu shfaq dhe ia zbuloi patriarkutEvdhoksiu; le t ndante ushqim tprkohshm dhe t leht pr tugjendur, grur t zier - koliva ithonin n vendin q ishte trupi i tij,n Efthaita t Amasis, n Azin eVogl. Kshtu hapi i pashpres dolibosh, meqense ushqimet e ndo-tura u kalbn t paprdorura. Ko-livat u bn nj tem e dashur efolklorit.

Disa jan t mendimit se jeta eStratillatit me t njjtin emr (8shkurt) prbn nj variant t Tiro-nit, kujtimi i t cilit kryesisht festo-het m 17 shkurt.

Theodhor, greqisht = dhurate Perndis.

Adresat e faqeve n Internet dhe ajo

e E-mailit, t Kishs Orthodhokse Autoqefale

t Shqipris, jan:

Internet: www.orthodoxalbania.orgE-mail:[email protected]

Si rregull, gjat saj nuk hahetmish, peshk, bulmet, vez. Peshk hahet vetm m 25 Mars,e kremtja e Ungjillzimit dhe nt Dieln e Dafinave. Lejohet ngrnia e frutave tdetit. Kur sht e mundur kreshmambahet pa ngrn vaj ditt e

javs (ose t paktn t premtevedhe t mrkurave), ndrsa t

shtunave dhe t dielave prdoretgjithmon vaji (me prjashtim ts Shtuns s Madhe). Ver pihet vetm t shtunavedhe t dielave. Kushdo q ka problemeshndetsore apo t tjera, qnuk e lejojn ta mbajkreshmn, duhet t bisedoj me

atin shpirtror.

Pr Kreshmn e Pashkve duhet t dim se:


6/12


Nga trashgimia orthodhokse

Kisha jon sht e vetdijshmepr kultivimin e fryms s toleran-cs dhe t bashkjetess fetare nvend, duke kontribuar gjithmon sipjesmarrse aktive n kt pro-ces. Kt vit, nj aktivitet i till uorganizua m 18 janar, n qendrn

e re shpirtrore e arsimore Tha-vor, nga Kisha Orthodhokse

Autoqefale e Shqipris, e cila uangazhua me seriozitet pr mba-rvajtjen e programit. Me pjesma-rrjen dhe mbshtetjen e tyre, edheprfaqsuesit e Komunitetit Kato-lik dhe t Bashksis s KishaveEvangjeliste harmonizuan ambie-

ntin e dashuris s vllezrve t kri-shter pr njri-tjetrin.

Takimi nisi dhe prfundoi mebiseda shpirtrore, njohje me njri-tjetrin, si edhe prezantim t veprim-tarive t shumta t Kishs son,prshndetje t przemrta dhemiqsi t reja, t cilat jan sythete fryteve t ardhshme. Kjo sht

edhe shprehje e ringritjes s komu-niteteve n nj faz t re sprovash,

Takimi mes t krishterve, shprehje e dashuris pr Perndin dhe njri-tjetrin

N kt material do t japim disa t dhna nga hulumtimet fizikedhe historike pr shpelln, t ciln populli vends e quan shpella ekaurrit, q ndodhet pran fshatit Levrushk, n zonn e liqenit tKomanit.

Ishte insistimi dashamirs i t dy profesorve t historis nga Puka,Mustafa Mehmeti e Sknder Guri, q i falnderojm me shum respekt,

t cilt e shihnin me shum interes studimin e ksaj shpelle, si nj gjurme fuqishme e periudhs bizantine n Shqipri, dhe q bn t mundurorganizimin e nj ekspedite me qllim studimin e ksaj shpelle asketsh.

Pr t vajtur tek shpella sht e leht, pasi transporti ujor bn q tshkosh mjaft afr me mjete lundruese npr liqen. Po kshtu distancaderi tek diga e Komanit sht e shkurtr, vetm 10 minuta me moto-bark, por ngjitja n shpell ka vshtirsi.

N hyrje t shpells duken qart muret mbajts dhe mbrojts, sidhe muret ndars t mjediseve t ndryshme, t cilat prbnin zonatfunksionale t ksaj qendre asketsh. N t shikohen hapsira t mbu-luara me qemer guri, muratura t fuqishme, si dhe dyer lidhse. M tejambienti kryesor i madh sht i krijuar n brendsi t shpells. Shpellasht e gjat rreth 20 m dhe ka nj shtrirje dyplanshe, ku mbas njkalimi t ngusht n fund t saj dhe duke u ngjitur n disa shkallarenatyrore, ajo ndryshon drejtim dhe ngjitet sipr n nj hapsir tjetr,nga ku del n nj ballkonad. Kjo ballkonad del disa metra mbi hyrjenkryesore t shpells dhe prpara saj shfaqet liqeni i Komanit si dhe fa-

GJURM T SHPELLAVE ASKETIKE BIZANTINE MBI LIQENIN E KOMANIT

qja e malit prball, q vendsit e quanin Murga. Aty ndodhen disastane e kopshte t vogla, t cilt ishin pron e ktyre murgjve. VetMurga lidhej me shpelln me nj ur druri me kmb prej guri, tciln lumi i Gomins e ka shkatrruar plotsisht.

Studiuesi kroat Milan Shuflaj, n librin Shqiptart e Serbt thotse: Kufiri politik i Perandoris Bizantine me at Romake kalonte ngaTivari n brrylin e Drinit dhe merrte n veri drejt Danubit. Shpellapr t ciln flasim ndodhet pikrisht fare pran brrylit t Drinit.

Dihet se pas ndarjes s Perandoris Romake sulmet barbareshkatrruan Perndimin, por nuk lan pa prekur skajin perndimor tBizantit. Po kshtu rol mjaft t madh patn sulmet sllave nga Lindja,q vazhduan nj koh t gjat dhe patn pasoja t mdha historike.Pikrisht, pr t ruajtur kufijt e vet politik Bizanti ndrtoi n periudhne shekujve t VI-XI -t shum fortesa ushtarake t tipit kshtjell.

Po t bisedosh me banort e sotm t Levrushkut pohojn edhe

emrtime interesante t shkmbinjve, rrugve, trojeve, q nuk dihetq kur jan vn. Kshtu n hyrje t kanionit t Gomins, ku ndodhetshpella, gjendet guri i Solomonit. Askush nuk sht n gjendje t nasqaroj se nga e mori kt emr. sht shum interesante se popullii Levrushkut edhe sot flet me krenari pr muret e shpells s kaurrit,ruan me fanatizm varrezat e kaurrit, q jan n mes t fshatit, sidhe kishn e Shn e Premtes q ndodhet pran tyre.

Lartsia e shpells sht 220 m mbi nivelin e detit. Ajo sot ndodhetvetm 10 m mbi nivelin e pasqyrs se ujrave t liqenit t Komanit.Dikur ktu lumi i Gomins, q sht deg e majt e Drinit, formontenj kanion t ngusht e t thell rreth 100m, me shpate tepr t pjerrtae me gjersi vetm 2 deri 20m. Ndaj, para ndrtimit t HidrocentralittKomanit ishte tepr e vshtir hyrja n shpell.

Grmimet duhet t bhen edhe pr t zbuluar tunelin, q sipasbanorve vends, lidhte shpelln me pjesn lindore t malit, me gjatsimbi 200 m, e q prdorej si dalje e fsheht e saj n afrsi t fshatitLevrushk. Thuhet se brenda ktij tuneli murgjit patn ndrtuar njfurr glqereje, q perdorej si mjet lidhs pr muret e shpells. Ndoshtazbulimi i ktij tuneli do t na ndihmoj t hedhim m shum drit edhembi vet manastirin e shpells.

Si konkluzion mund t themi se, duke u bazuar n t dhnat historiket hulumtuara, zona Koman - Puk, t ciln kemi marr n shqyrtim,prbn nj baz t fuqishme informacioni arkitektonik dhe historik tlulzimit dhe shtrirjes s Perandoris Bizantine.

Largohemi nga kjo shpell asketsh duke marr mbresa shum tfuqishme, t cilat t impenjojn pr hulumtime t mtejshme n ktzon dhe pse jo krijimin e nj spektri historik, i cili do t plotsonte m

s miri boshllqet dhe informacionet e vakta q trashgimia kulturoree Shqipris si dhe ajo botrore ka pr kt trev.

Prgatiti: Ark.restaurator Joan Stratobrdha

e cila na v si detyr forcimin dheprsritjen e prpjekjeve pr tpromovuar marrdhniet e mira qkan qen t pranishme gjithmon,si edhe dialogun e bashkpuniminmes nesh, pr t rritur rolin e komu-niteteve fetare n shoqrin shqip-

tare.

Pamje e hyrjes kryesore t shpells,

lart djathtas pamje e brendshme

dhe posht djathtas detaje nga muret

ekzistuese t manastirit.


7/12


Instituti i Prgatitjes Profesionale, i cili prej katr

vjetsh funksionon n Gjirokastr, kt vit u

transferua n Kompleksin madhshtor dhe

bashkkohor arsimor Emmaous. sht nj hap i

rndsishm q do ta shndrroj kt institucion

n nj qendr q do ndikoj ndjeshm n gjallrimin

e veprimtarive arsimore dhe kulturore prtejprocesit thjesht msimor.

Godina mbi 3500 metra katror sht nj

kompleks q plotson t gjitha kushtet pr qllimin

t cilit do ti shrbej. Bhet fjal pr kompleksin

arsimor m modern n t gjith vendin.

Sivjet Instituti i Prgatitjes Profesionale ka pr

synim t vet edhe tri deg t reja n objekt direkt

teknik: pr instalime hidraulike, instalime elektrikedhe mekanik automjetesh.

Traditave t shumta t Beratit,iu shtua dhe festa e Tre Hierark-

ve. Tre Arkondt e famshm, ShnVasili i Madh, Grigor Theologu dheJoan Gojarti njihen kudo n t gji-th botn e krishter dhe vean-risht n at orthodhokse si mbrojtsdhe ndriues t arsimit, t msues-ve, pedagogve, nxnsve, studen-tve etj. I nisur nga ky fakt, Krye-bariu i dioqezs s Beratit, Vlors,Kanins dhe gjith Myzeqes, Im-zot Ignati organizoi n mjediset ehotel Tomorri nj takim n t cilinishin t ftuar nga tre prfaqsues

t shkollave t mesme dhe 9-vjea-re t Beratit, (gjithsej 21 shkolla),si dhe nj prfaqsi nga DrejtoriaArsimore e qytetit, t ciln e krye-sonte drejtori i ktij institucioni. Ntakim morn pjes rreth 70 msuesdhe msuese ku mes t tjerveveojm dhe prfaqsuesit e shko-lls s mesme medrese VexhiBuharaja, si dhe prfaqsuesit eshkolls fillore romanokatolikeMotrat Filipini.

Programin e hapn fmijt ekatekizmit, t cilt me shum pr-zemrsi prshndetn Imzot Igna-tin si iniciatorin e ktij takimi si edhegjith msuesit e pranishm q meshum dashuri dhe durim kan nxje-rr n jet dhjetra breza nxnsish.

Fjalimin e rastit e mbajti ImzotIgnati, i cili ndr t tjera theksoi:Sa shum munden t ndryshojnt rinjt e vendit ton, nse do tprpiqen pr t zbatuar kshillat evlefshme t Hierarkve Ekumeni-k, mbrojts, prkrahs dhe ndriu-es t arsimit. T tre Hierarkt ishin

njerz me shum fuqi, me shumentuziazm dhe me nj pun teprkomplekse. Shpeshher linin tribu-nn dhe penn pr t qetsuar dhi-mbjen e t smurit, pr t ushqyert uriturin, pr t mbrojtur njeriunq i ishte mohuar e drejta. Gzim ityre ishte gzimi i t tjerve dhejeta e tyre ishte ndihma dhe prkra-hja e nevojtarve.

Q t tre kta edukator t shkl-qyer, qysh n mosh t re, iu prve-shn me zell t madh studimit dhe

prvetsimit t njohurive pr tubr dijetar n fushat prkatse.

Kremtohet festa e Tre Hierarkve n Berat

Duke pasur etje t pashuar pr di-turi, ata pa u lodhur vizituan dhestudiuan n qendrat m t rndsi-shme arsimore e shkencore t she-kullit t katrt si: n Bizant, n Qe-sari t Kapadokis, n Antioki t

Siris, n Athin etj. Ata karakteri-zoheshin n jet si njerz me moralt lart, me vullnet t paepur, mesjellje t virtytshme n shrbim tZotit, duke u br n kt mnyr

(vijon n faqen 8)

S pari t veprosh dhe pastaj t edukosh

Kriteri i tyre n jet dhe

n veprimtari ishte parimi

pedagogjik S pari t ve-

prosh dhe pastaj t edu-

kosh. Ndonse jetuan n

nj periudh krize shpi-

rtrore dhe shthurjeje sho-

qrore, e shndrruan, at

periudh me jetn dhe b-

mat e tyre, n shekull t

art. Me gjith ngarkesn

e madhe t veprimtaris

baritore, gjenin koh t

prshtatshme pr tiu ku-

shtuar puns me rinin.

Shn Joan Gojarti thot:

T gjitha lihen mnjan,

prve kujdesit pr rinin.


8/12


miq midis tyre dhe sidomos miq trinis. Kriteri i tyre n jet dhe nveprimtari ishte parimi pedagogjikS pari t veprosh dhe pastaj tedukosh. Ndonse jetuan n njperiudh krize shpirtrore dheshthurjeje shoqrore, e shndrruan,at periudh me jetn dhe bmat etyre, n shekull t art. Me gjithngarkesn e madhe t veprimtarisbaritore, gjenin koh t prshtat-shme pr tiu kushtuar puns me ri-nin. Shn Joan Gojarti thot: Tgjitha lihen mnjan, prve kujde-sit pr rinin.

Shn Vasili i Madh na kshillon:Jeta e rinis sht e bashklidhurme nj shumic t kqijash. ShnGrigor Theologu, duke folur prshum t rinj t Athins, nga prvo-

ja e tij si bashkstudent, por edhesi pedagog thekson: sulmohen ngamania e sofistiks

Shn Joan Gojarti shton: Kur

rinis i mungon kujdesi i t rriturvedhe nuk ka ideale t larta dhembetet pa pun, zhytet n mkatedhe bhet m e rrezikshme seegrsira. Shn Vasili i Madh kabotuar nj studim t shquar q iukushtohet problemeve t rinis metitull: Si do t jet e dobishme le-trsia greke. N kt studim ai u

jep kshilla t vyera pedagogjike trinjve q nisin rrugn e jets dhethemelojn godinn e tyre shpirt-rore, t prparojn me t vrtet

dhe t arrijn lumturin e prjet-shme. U interesua personalisht q

t ket n Qesari t Kapadokis,n atdheun e tij, nj stadium pr tuushtruar t rinjt dhe q ti shma-ngen jets s shthurur, kshilla ktoq tingllojn aq aktuale dhe n

ditt e sotme. Por dhe Joan Gojartiu prqendrua shpeshher n pro-blemet e t rinjve, t cilt, si sot,dhe ather kishin vshtirsit dhekundrshtimet e tyre. Prandaj, pr-ve ligjratave t tilla pr edukimine fmijve, nprmjet t cilavekshillonte prindrit si ti edukoninata, vazhdimisht n fjalimet e tijraportonte pr t rinjt. Qortonteme takt pedagogjik sjelljet e gabu-ara t rinis s asaj kohe, duke enxitur pr nj jet, t hijshme, t

pastr dhe t shenjt. Ftonte trbesimtart duke u thn: Lutjuni

t gjith s bashku Perndis prrinin, dhe madje, pr rinin besim-tare q, me hirin e Tij, t bjn nj

jet t mir pr t fituar nj pleqrit mbar.

M tej, Hirsi Ignati iu tha ar-simtarve se kshillat dhe porosite Tre Hierarkve t lartprmendur,krahas literaturs pedagogjike, psi-kologjike dhe edukative t autorvet shquar shqiptar, do t jen tvlefshme n punn tuaj msimore-edukative. Duke u bazuar n she-mbullin e Tre Hierarkve, arsimta-rt do t thellohen n studime dhen specializime pr ngritjen pro-fesionale q t pajisin nxnsit me

njohuri t sakta bashkkohore.

Periudha e Kreshms s Madhe sht koha e prgatitjes pr festne Ngjalljes s Krishtit. Ajo sht simboli i gjall i tr jets s njeriut,

jet q do t prmbushet n ngjalljen e tij prej s vdekurish me Krishtin.

Ajo sht nj koh pr t rigjallruar devotshmrin: me lutje, agjrime lmosha. Esht nj koh pendese, nj rigjallrim real i mendjes,zemrs dhe veprave tona, sipas Krishtit dhe msimeve t tij. Eshtnj koh, para s gjithash, e kthimit ton drejt porosive t mdha, prt dashur Perndin dhe t afrmit.

N Kishn Orthodhokse Kreshma e Madhe nuk sht nj koh ziedhe trishtimi. Por, prkundrazi, sht nj koh ngazllimi dhe pastrimi.Ne jemi thirrur pr t lyer kryet dhe pr t lar fytyrn, si lajm

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (042) 34-117, 35-095.Fax: 32-109

Shtypur n shtypshkronjn

Ngjallja

Organ i Kishs Orthodhokse

Autoqefale t Shqipris

Del nn kujdesine Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Kreshma e Madheedhe shpirtrat. Himni i par n shrbesn e par t Kreshmve tMdha e jep tonin e periudhs:

Le ta fillojm Kreshmn me gzim... le t agjrojm prej pasio-neve ashtu si agjrojm prej t ngrnit, t dfrehemi n fjalt

e mira t Fryms, q t mund t shikojm psimin e shenjt t

Krishtit Perndis ton dhe Pashkn e tij t shenjt, duke u

gzuar shpirtrisht.

Hiri yt u ngrit mbi ne, o Zot, ndriimi i shpirtrave tan u shfaq;

ja, tani sht koha e pranueshme; ja, tani sht koha e pendimit

(Himne t Mbrmsores).

Kremtohet festa e Tre Hierarkve n Berat(vijon nga faqja 7)

Pas fjalimit t Imzot Ignatit,fjaln e morn msues t ndry-shm, t cilt me shum przemrsifalnderuan Hirsin e Tij priniciativn e marr si dhe theksuanrolin q ka besimi n edukimin efmijve. Disa prej tyre kujtuan r-ndsin e msimit fetar q pr njperiudh t gjat kohe ishte dhnsi lnd e veant npr shkollatpublike, apo prindrit e tyre t ciltme aq urtsi dhe dashuri ndaj Zotiti merrnin prej dore dhe i msoninti faleshin Perndis npr Kisha.

Joan QakoKorrespondent i Mitropolis

s Beratit

Nga takimi me msues t Beratit, me rastin e festss Tre Hierarkve


9/12


Cili sht qllimi i ekzistencsindividuale, apo cila sht arsyejaq ekziston gjithsia, jan pyetje qduhet t ngrihen n do shpirt emendje njerzore, sepse kjo shtpyetja kryesore e jets. Nj jet qt jet e plot duhet t ket patjetrnj qllim, sepse pa t jeta humbetvet jetn, duke u kthyer n nj jett kot. sht njsoj si nj udhtim,q nse nuk ka nj destinacionprfundimtar, ai fillon e bhet ilodhshm, i mrzitshm dhe i kot.

TEMPULLI DHE QLLIMI I EKZISTENCS

Nga Hirsia e Tij,

Mitropoliti i Kors JOANI

Jeta e njeriut sht me t vrtetnj udhtim dhe udhtimi presu-pozon se ka nj destinacion prfu-ndimtar. Vlerat universale t njer-

zimit jan formuar pikrisht ngaideja e destinacionit t tij prfu-ndimtar dhe nga prmbushja e ktijdestinacioni. Ato jan konsoliduarnga prgjigjet q do qytetrim i kadhn qllimit t ekzistencs, dukee br njeriun q t kuptoj se ek-zistenca e tij sht prtej thjeshtgjalless. Jeta e tij sht nj udh-tim dhe nj krkim. Koha dhe ha-psira jan korniza e prmbushjess ekzistencs s tij, por qllimi iekzistencs sht pr ta kaprcyer

kohn dhe hapsirn: njeriu shtnj qenie transhendentale. Ia vlent prmendet thnia e Pompeit tMadh se t jetosh nuk sht e r-ndsishme, por t udhtosh sht,q do t thot se nse jeta nuksht nj udhtim, por sht vetm

thjesht nj gjallim, ather ajo shtnj jet e gjymtuar. Pa kt dimen-sion t jets vlerat e saj do t humb-nin kuptimin dhe dalngadal do t

thaheshin, duke e br njeriun thumb jo vetm qllimin e ekzisten-cs, por edhe njerishmrin e tij.

Fatkeqsisht, ne jetojm sot nnj koh kur njeriu e ka humburnocionin e qllimit t ekzistencs.Nga t gjitha qytetrimet q kanekzistuar n historin botrore ve-tm ky i sotmi nuk ka m nj prgji-gje pr pyetjen bazike t jets. Qy-tetrimet e mparshme n format ndryshme i prgjigjeshin ksajpyetjeje. Madje ato ishin formuar

nga mnyra sesi i prgjigjeshinksaj pyetjeje. Ndrsa sot ne jemipara nj fakti trondits. Duke mospasur prgjigje rreth ksaj pyetjeje

jeta jon po oroditet dhe duke uoroditur po gjymtohet dhe, nsene nuk kemi m as pyetje, do t

thot q ne po humbasim humani-tetin ton, thelbin e asaj q e bnnjeriun njeri.

Sepse, tragjikisht, jo vetm q

nuk ka m prgjigje pr kto -shtje, por shihet q as nuk ka mpyetje pr kto. Pyetja pr qllimine ekzistencs s njeriut sa po vjene po rrallohet. Gjithmon e m paknjerz i drejtojn vetes kt pyetje.Nse ne nuk do t kemi m ktpyetje, pr qllimin e ekzistencsson, ather si do kemi nj prgji-gje? Prgjigjja sht e domosdo-shme pr ekzistencn e njeriut dhepr prmbushjen e ksaj ekzisten-ce. Ajo nuk sht thjesht nj shpje-

gim teorik pr t knaqur intelektinnjerzor, por sht nj ndihmes edomosdoshme pr ta ndihmuarnjeriun q t prmbush kt qllimekzistence. Dimensioni i saj shtnj dimension ontologjik, pa t dm-tohet vet qenia. Prandaj prgjigjjandaj ksaj pyetjeje ishte bazike.Tempulli i do besimi apo qytetrimiishte pr ti dhn prgjigje ktyrepyetjeve. Madje ai nuk ishte thjeshtvetm pr ti dhn njeriut kuptimine tij t vrtet t ekzistencs, por

Q n ort e para t mngjesitt dits s hn, dt. 22.0.07, be-simtar t shumt ishin mbledhurn Kishn Ungjillzimi i Per-ndilindses n Tiran, pr tmarr pjes n Liturgjin Hyjnoren kujtim t Apostull Timotheut eShn Anastas Persianit. LiturgjiaHyjnore kryesohej nga Kryepi-skopi Anastas. BashkmeshoninHirsi Ignati, Hirsi Andoni,

Hirsi Nikolla dhe klerik t tjer.N prfundim t meshs,

duke iu drejtuar KryepiskopitAnastas, Hirsi Ignati tha:

Emri juaj i nderuar sht i li-dhur me emrin e shenjtorit, dsh-morit q kremtojm dhe q po lu-sim ju dhe ne, sepse Anastas dot thot t ngriturit nga t rnt.Ishim t rn dhe Z. Krisht me ngja-lljen e Tij na griti dhe na ngjiti nqiejt. Por edhe Kisha e Shqiprisishte e rrzuar. Me ardhjen Tuaj

si i zgjedhuri i Perndis kjo Kishdhe ndoshta mnyra t tilla prs-

nga durimi dhe dshira pr tumartirizuar e Shn Anastas Per-sianit, tha Kryepiskopi.

Pas meshs, paradite dhe pas-dite, qindra besimtar erdhn nKryepiskopatn e Shenjt, pr turuar Pr shum vjet, o Krye-zot! Kryepiskopin Anastas.

riten q t mos harrojm mirnjoh-jen ton ndaj Perndis s pari epastaj ndaj Jush, t drguarit t Pe-rndis. N ditt e emrit t krishtertorthodhoks, falnderojm Pern-din, por njkohsisht falnderojnvllezrit e motrat m Krishtin prurimet q shkmbejn, q lidhin mshum njerzit me njri-tjetrin.

N fjaln e Tij Kryepiskopifalnderoi klerikt dhe t gjith be-simtart, vllezr dhe motra mKrishtin, pr mbshtetjen dhe ndih-mn q i kan dhn n punn e tijgjat ksaj kohe. Le t lutemi qZoti t na fal dika nga zelli apo-stolik q pati Apostull Timotheu qlusim dhe festojm sot dhe dika

Dit pr t falnderuar Perndin...

(vijon n faqen 10)

Korresp. i gazets Ngjallja

...Sot ne jemi para nj fakti trondits. Duke mos pasur

prgjigje rreth ksaj pyetjeje jeta jon po oroditet dhe duke

u oroditur po gjymtohet dhe, nse ne nuk kemi m as pyetje,

do t thot q ne po humbasim humanitetin ton, thelbin easaj q e bn njeriun njeri.


10/12


Kalendari

i Liturgjive Hyjnore,

MARS 2007

2 E Premte Hierod.Theodhoti. Isihi senator.

Oshdg. Eftalia.(II e Akathistit)3 E shtun Dsh. Eftropi,Kleoniku, Vasilisku.Hierod. Theodhoriti.

4 E DIEL II KRESHMS(Grigor Pallamai).Gjerasimi n Jordan.7 E Mrkur Hierod.Efremi, Vasileu, Evgjeni etj.Osh. Pavli i thjesht.9 E Premte * T 40dsh. e Sebastis (Melitoni

etj.). (III e Akathistit)10 E Shtun Dsh.Kodrati. Anastasia patricia.Dsh. i ri Mihaili.

11 E DIEL III KRESHMS(Falja e Kryqit).Sofroni iJerusalemit.14 E Mrkur Osh.Benedikti. Omol. Efksimi iLampsaks.16 E Premte Dsh.Savini, Juliani. Osh.Kristodhuli e Anuni. (IV eAkathistit)17 E shtun Osh. Aleksi,njeriu i Perndis. Dsh.Marini.

18 E DIEL IV KRESHMS(Joani i Shkalls).Qirili iJerusalemit.21 E Mrkur Omol.Jakovi. Dsh. Filimoni eDomnini. Osh. Serapioni.23 E Premte Dsh.Nikoni dhe 199 nxnsit etij. (Akathisti i plot)24 E shtun Hierod.

Artemoni. Partheni i Kon/pojs.

25 E DIEL V KRESHMS(Maria e Egjiptit).Ungjillzimi i Hyjlindses.28 E Mrkur Ap.Herodioni nga 70-t. Osh.Ilarioni i ri. Stefaniudibrs.30 E Premte Osh. Joani iShkalls. Hierod. Zaharia.Pr. Joadhi.31 E shtun Ngjallja e

Llazarit. Omol. Akaqi.Inocenti i Mosks.

ishte edhe vendi ku njeriu mund taprmbushte kt qllim, pr ta brat nj qenie t plot, nj qenietranshendentale dhe pr ta kthyer

at nga nj homo animalis nhomo humanus.

* * *Gjat zhvillimit t qytetrimeve

t ndryshme dhe t zhvillimit tmendimit njerzor mund t themise ka pasur tri rryma kryesore nlidhje me qllimin e ekzistencs snjeriut dhe t universit. Ndr to dyi japin njeriut nj prgjigje prqllimin e ekzistencs s tij dhe tuniversit, ndrsa e treta jo.

E para, filozofia e vjetr antike,

e cila shikonte nj harmoni n truniversin, ndonse pr at universi(e tra) ishte mbi individin, sepsepjesa (n kuptimin ton njeriu) ishtepr hir t s trs. Ti harron sekrijimi nuk sht pr prfitimin tnd:ti ekziston pr hir t universit.Njeriu ishte vetm nj pjes euniversit dhe pesha e ktij universie shtypte njeriun n ekzistencn etij. Ky lloj vizioni e onte njeriunlehtsisht n dshprim dhe nanonimat. Nga nj vizion i till ishte

i pashmangshm stoicizmi apohedonizmi, dy ant e ndryshme ts njjts medalje.

Ndrsa pikpamja fetare nprgjithsi dhe sidomos ajo bibliken veanti i jep m prparsi nje-riut: bota sht krijuar pr hir t tij.Kjo pikpamje jo vetm q i jepnjeriut nj qllim t ekzistencs stij dhe t universit, por i jep atij edhenj prgjegjsi pr prmbushjen eekzistencs s tij. N kt mnyrajo e vendoste njeriun n pozicioninoptimal t qenies: n at transhen-dentale.

Linja e tret, materializmi, dukeprjashtuar ekzistencn e nj inteli-gjencie n formimin dhe drejtimine universit, e prjashton n vetveteekzistencn e nj qllimi. Prnjeriun e sotm, jo vetm q botanuk sht pr hir t tij, por as aipr hir t bots. Pr at, fatkeq-sisht, universi nuk ka ndonj qllim.Sepse nse nuk do t kishte nj ar-sye n krijimin e universit athersi do t kishte nj qllim n jet?

Ja si shprehet nj ateist i madh, porfatmirsisht i sinqert. Pyetja,

Kush sht qllimi i jets njer-zore? sht br shum her;kurr nuk ka marr ndonj pr-gjigje t knaqshme... Kshtu,

prsri, vetm feja sht n gje-ndje ti prgjigjet pyetjes s q-llimit t jets. Vshtir se do tishte gabim t konkludoje, seideja e nj qllimi n jet qn-dron apo bie me sistemin fetar.Duke rn ky si stem fetar, donjeri me nj logjik normale do tmendonte, n nj mnyr t natyr-shme, se nuk ka m nj qllim n

jet. Vetm feja, e cila e shikon je-tn si nj udhtim drejt nj desti-nacioni prfundimtar, mund ti japnjeriut nj qllim n ekzistencn e

tij dhe nse humbet feja, atherhumbet edhe destinacioni prfu-

ndimtar. Duke humbur destinacioniprfundimtar ka humbur edhe q-llimi i ekzistencs dhe kshtu ka hu-mbur edhe vet jeta e njeriut. Nsenuk ka nj qllim, ather nuk kam as edhe nj t vrtet dhe gjith-ka mund t bhet qllim dhe evrtet. Dhe pikrisht sht kjo qka krijuar tr kt konfuzion men-dor dhe moral n botn e sotme.far mund t bj nj njeri i cilinuk beson n nj destinacion pr-fundimtar t tij? Jeta e tij dal-ngadal do t humbas t gjitha vle-rat e krijuara, t cilat jan bazuarn qllimin e ekzistencs njerzoredhe si pasoj do t degradohet ve-tm n nivelin e gjalless. Duke hu-mbur qllimin e ekzistencs njeriuhumbet thelbin e jets s tij dhe dm-ton rnd, ontologjikisht, qenien e tij.

Humbja e qllimit t ekzisten-

cs, q vjen si rezultat i humbjess fes, ka pasoja katastrofike pr

qeniet njerzore. Sepse shum vle-ra, t cilat e mbajn akoma shoqri-n njerzore, mendimin dhe etikne saj, jan formuar pikrisht nga be-

simi n nj destinacion t njeriut dhenga nj qllim real n ekzistencn.Ja si shprehet nj tjetr ateist i madh:

Perndia nuk ekziston...dhene duhet t prballemi me t gji-tha konsekuencat e ksaj. Ekzi-stencialisti i kundrvihet fuqi-shm nj lloji t etiks sekulareq do t donte ta hiqte Perndinme koston sa m t vogl... Pr-kundrazi, ekzistencialisti, me-ndon se sht shum e dhimb-shme q Perndia nuk ekziston,sepse e gjith mundsia e gjetjes

s vlerave n nj qiell t idevehiqet s bashku me At; nukmund t ket nj t Mir apriorimeqense nuk ka nj ndrgjegjet prsosur dhe infinite pr tamenduar at. Askund nuk shtshkruar se e Mira ekziston, se neduhet t jemi t ndershm, se nukduhet t gnjejm; sepse faktisht q jemi n nj plan ku kavetm njerz. Dostojevski thot:Nse Perndia nuk ekziston, tgjitha do t ishin t lejueshme.Kjo sht vet piknisja e ekzi-stencializmit...dhe si pasoj nje-riu sht i dshpruar, sepse asbrenda dhe as jasht tij, ai nukmund t gjej dika pr tu ka-

pur... nse Perndia nuk ekziston,ne nuk gjejm as vlera dhe as ur-dhrime ku mund t drejtohemi

pr ta legjitimuar sjelljen ton.Kshtu mund t themi se prku-

fizimi i historis, kulturs, mendimitdhe n prgjithsi i gjith qytetrimitperndimor, br nga esterton, se:Paganizmi ishte gjja m e madhe

n bot dhe Krishterimi ishte m imadh, dhe gjithka tjetr m paska qen krahasueshmrisht e vo-gl, sht jashtzakonisht i pr-shtatshm edhe pr mendimin rrethqllimit t ekzistencs. Paganizmi

jepte nj tablo ku mund t kultivo-heshin virtyte t mdha, Krishte-rimi ishte m i madh sepse jeptenj qllim t qart t ekzistencsdhe mundsin e arritjes s ktij q-llimi; dhe gjithka tjetr m pas sh-t realisht m e vogl.

TEMPULLI DHE QLLIMI I EKZISTENCS

Vetm feja, e cila e shikonjetn si nj udhtim drejt njdestinacioni prfundimtar,mund ti jap njeriut nj q-llim n ekzistencn e tij dhense humbet feja, atherhumbet edhe destinacioni

prfundimtar. Duke humburdestinacioni prfundimtar ka

humbur edhe qllimi i ekzi-stencs dhe kshtu ka hum-bur edhe vet jeta e njeriut.

(Vijon n numrin e ardhshm)Marr nga revista TempulliNr. 12, 2007


11/12


Nga bota e krishter

Uji e gjen pastrtin e tij kur kalon prmesfiltrit shpirtror t pendimit. Kshtu, kur rrfe-

hem, e akuzoj veten pr do t keqe, sepse nukka ndonj mkat n bot q nuk e kam brqoft dhe me mendim n nj fije t sekonds.T tilla lvizje t shpirtit zbulojn qartsishtgjendjen time t mkatit. Mgjithat, derisa jemin jet kemi mundsi t korrigjohemi. Ungjillifillon e mbaron me nj thirrje pr pendim. Msi-mi i asketve t shenjt dhe i Etrve t Kishstregon se kur njeriu i ofron Perndis lutjen e tij

jo si mkatar, por si i drejt, ajo nuk ngjitet nFronin e Perndis, sepse Biri i Perndis nukerdhi t thrras t drejtt (1Jn 1 :8),dhe ata qndodhen pr pasoj larg s vrtets, por ata qnjohin mkatet e tyre. Ne nuk mund t pr-

shkruajm oqeanin q na ndan nga Parajsashpirtrore pa pasur anijen e pendimit drejtuarnga frika e Perndis, dhe pa kta drejtuesoqeani i madh do t na prpij. Pendimi, shtanija ; frika sht timoni; sa pr dashurin, shtporti hyjnor [...] ky sht porti drejt t cilit shkoj-n t gjith ata q mundohen dhe lodhen prpendimin; por kur t arrijm tek dashuria, kemimbrritur tek Perndia.

Pendimi sht plhura e fundit e jets sonasketike. Shn Efrem Siriani na ka ln ktlutje t domosdoshme vlersom t shikoj fajete mia. T shikosh mkatet e tua sht nj akt

shpirtror i nj rndsie themelore pr cilindoq krkon t shikoj fytyrn e Perndis sGjall. Ky akt sht veprimi i vet Perndistek ne. T rrall jan njerzit q kapin me intu-itn e zemrs natyrn e vrtet t mkatit. Zako-nisht, ata vendosen n nivelin e moralit njerzor,dhe nse ndonjher ngrihen prmbi t, gjithsesinuk sht e mjaftueshme.

Prmes rrugve q na lejojn t njohim mka-tet tona, m e rndsishmja sht besimi nhyjshmrin e Krishtit ; fal ktij besimi, dashu-ria e Fryms s Shenjt zbret tek njeriu. Ai qnjeh nga prvoja e tij zjarrin e shenjt t Dashu-

ris hyjnore, natyrisht prpiqet t mbetet n ktgjendje t bekuar. Nse ai kryen ndonj veprim,ose thjesht ndonj lvizje e brendshme q kapr efekt t dobsoj ndjenjn e dashuris hyj-nore, ky paksim i hirit na zbulon nj dhunimtonin ndaj Drejtsis hyjnore. Ather ai kthehetdrejt Zotit me nj lutje t zjarrt pendimi; falksaj lutjeje, merr faljen. Sa m i madh ka qenhiri n ort e vizitave t Shpirtit t Shenjt, mi dhimbshm dhe m i thell do t jet pendimi.Nj njeri i till jeton para Perndis me thjeshtsiduke e ln veten t drejtohet nga dashuria dhefrika e Zotit; ky njeri mund t lartsohet deri n

prsosmrin e shenjtrimit pa e kuptuar at.

Nj tjetr rrug pr t njohur mkatin shtq t vendosim veten nn gjykimin e fjals hyj-

nore. Pr nj shqyrtim t pastr t gjendjes stij t brendshme, shpirti i njeriut bindet q nuk izbaton urdhrimet, prandaj dhe pendohet. Qkjo rrug ta afroj me qllimin e krkuar, shte domosdoshme t studioj me zell ligjin e Zotit,sepse i madh dhe pa fund sht ligji yt(Ps.118 :96) dhe sa t thella jan mendimet etua o, Zot. (Ps. 91 :6) Ndrgjegjja dhe intelektii njerzve qndrojn n nj nivel m inferiornga urdhrimet, pr vet aftsin deprtuesen fushn e Shpirtit. Q t arrijm n gjendjene pendimit duhet t prparojm n kto dy rrug:zemra dhe mendja; m pas, n jetn e prjet-shme, autentike, ato do t bashkohen dhe do t

formojn nj t vetme. Perndia sht da-shuri (1 Jn. 1 :5) Ai na njeh ne t gjithve dhen T gjithka sht nj. Po ashtu edhe njeriuduhet t arrij gjendjen e dashuris hyjnore, ecila do t pasohet nga njohja e Perndis dhe evetes s tij.

T gjitha prvojat tona toksore jan t pr-kohshme, por marrdhniet tona me Perndine kaprcejn kohn. T lshuar n hapsirat eFryms s prjetshme me nj lutje q lind ngaurrejtja pr veten, ne lutemi pa e ln vmendjenton t rikthehet srisht tek ne. N fillim t pen-dimit ton dominon hidhrimi, por m pas shohim

t veproj tek ne energjia e nj jete t re e cilaprodhon nj transformim t mrekullueshm tfryms son.[...] Lvizja e pendimit paraqitetvet si zbulimi i Perndis s dashuris. Naparaqitet gjithmon e m qart imazhi i papr-shkrueshm, madhshtor i Njeriut t lindur parakohrave. Duke soditur kt bukuri, fillojm tkuptojm se n far prishje t tmerrshme jemikatandisur. Dhe ne vuajm prsri, por me njvuajtje e panjohur deri m ather. Kjo vuajtjenuk na glltit, por na frymzon. Tashm jemihedhur n hapsirat hyjnore. Jemi zhytur n habipr shkak t asaj q po ndodh me ne, e cila po

na tejkalon. Jemi br shum t vegjl, jemiprulur deri n limitin m ekstrem t opinionitton pr veten, por ndrkoh, Zoti vjen t naprqafoj si Ati i plangprishsit. Frika dhe tur-bullimi largohen. Perndia na zbukuron medhurata madhshtore, ndr m t muarat shtdashuria q prmbledh t gjitha. Nga vuajtje nfillim, pendimi kthehet n gzim dhe butsi tdashuris, dhe dashuria merr nj form t re:dhembshuri pr do qenie t privuar nga Dritahyjnore.

Arkimandrit Sofron Sakharov(Material i shkputur nga libri T shikosh Zotin ashtu

si sht) Prktheu: Eleni Pani

Ungjilli fillon e mbaronme nj thirrje pr pendim

22 janar: Patriarku Ekumenik ishte iftuar dhe foli para Asambles Parla-mentare t Kshillit t Evrops.

19 janar, Kazakistan. Festimi i Epifanissipas kalendarit julian, n lumin Ishim, nAstana.

6 ikona t shek. 13-16, iu kthyen KishsOrthodhokse t Qipros nga SHBA.


12/12


Me moton Dhuro gjak, shptojet, t rinjt orthodhokst kryeqytetit ofruan ndihmn dhekontributin e tyre pr fmijt talase-mik. Sesioni i dhurimit vullnetar tgjakut u organizua n qendrn rino-re orthodhokse Bethlehem, m20 janar, me nj pjesmarrje t gje-r t t rinjve dhe t t rejave.

Nj jav m par, dy mjeke tardhura nga Kryqi i Kuq Shqiptardhan nj informacion paraprak prprocedurn e dhurimit t gjakut.

N Kishn Orthodhokse dhurimivullnetar i gjakut sht prsriturdisa her, me nj pjesmarrje aktivet t rinjve. Sesione t tjera t dhu-rimit t gjakut jan zhvilluar vit prvit edhe n qendra t tjera t KishsOrthodhokse, si n AkademinTheologjike Ngjallja e Krishtit, nqendrat rinore orthodhokse n Ti-ran dhe Elbasan etj.

T rinjt falnderuan dhe shpre-hn mirnjohje ndaj Perndis pr

mundsin e ndihms ndaj vlle-zrve q kan probleme shnde-tsore. Krahas shum t rinjve, ipranishm ishte dhe ArkimandritKozma Prifti. Ai ishte edhe she-mbulli i par si dhurues n kt dit,duke dhn mesazh shum t bu-kur dhe mbreslns pr t kuptuarse far do t thot t dhurosh nga

vetja jote. At Kozmai tha se me-

T rinj orthodhoks dhurojn gjak

Mesazhi shpresdhns i Kishs dhe qshkakton pareshtur habi, sht se Perndiau shfaq n mish... ( 1Tim. 3:16), se Krishti,

Biri i Perndis, me an t trupzimit t Tijmori t gjith natyrn njerzore n hipos-tazn e saj shpirtrore e materiale dhe eringriti.

Bhet fjal pr nj NGJARJE, e cila pr-bn bazn e zbuless s krishter, q mbsh-tet do vler dhe pikpamje t krishter. Kjoshfaqje konkrete e dashuris s Perndisn trup prcakton ndryshimin vendimtart besimit t krishter. Perndia krijuesi dhe

zotruesi i gjithsis, nuk sht nj energjijopersonale, urtsi, fuqi, dika q mendiminjerzor do t mund ta ideonte dhe ta shtje-llonte me an t intelektit. sht nj Perndi

personal q dashuron, q i zbulohet njeriut,q ndodhet n marrdhnie t vazhdueshmeme t. sht nj marrdhnie q bhet e

prekshme nga e tr ekzistenca njerzore.Perndia i dashuris nuk e braktisi botn,t ciln e vrasin egoizmi dhe urrejtja. Ai lvizmidis nesh, n shoqrin ton t zhurmshme,n shkrettirn e vetmis son, duke injek-tuar fuqi dashurie, duke i falur jets kuptimdhe plotsi.

Festa e Krishtlindjes, sikundr prsritetprvit, na fton do her t rimendojm prrndsin e saj, t meditojm prsri prkuptimin q mbart, n kushtet e astit konkrethistorik. do peshkop duhet tiu theksojbesimtarve disa t vrteta t caktuara, q

Libra t rinj burojn prej ksaj ngjarjeje unikale, t cilatfrymzojn dhe japin mbshtetje. Tekstet qbotohen n kt vllim jan fryte t ktijdetyrimi. Mesazhe Krishtlindjesh q u pre-dikuan nga viti 1992 deri n vitin 2005, nj

periudh shum e ngjeshur me lkundje dhetepr t rndsishme pr Shqiprin, por

edhe m gjer me zhvillime serioze pr mbarrruzullin. Mesazhet u lexuan n kishat eShqipris, u paraqitn n botime t ndry-shme, u transmetuan nga stacionet radiofo-nike e televizive dhe u komentuan. Megjitha-t sht e vshtir ti gjesh t gjitha bashk.T botuara n nj vllim t vetm, mund t

prdoren pr studim vetjak, n takime t stu-dimit biblik, takime meditimi, katekizmi osembledhjesh me karakter konstruktiv.

Mesazhi qendror i besimit ton, mishri-mi i Fjals, ruan aktualitetin dhe rrezatimine tij gjat gjith vitit dhe jo vetm gjat peri-

udhs s Krishtlindjeve. Ribotimi prej ksajprmbledhjeje sht i lir, me lutjen e vetmeq t prmendet origjina e saj.

Botimi prmbledhs i k tyre teksteveshpresojm t jet nj udhrrfyes i vogl

pr prafrimin me Ngjarjen q ngelet prje-tsisht e re, t brjes njeri t Perndis Fjal,me m tepr vetdije, shpres dhe prkushtimtek Zoti yn shptimtar.

19 nntor 2006Anastasi

Kryepiskop i Tirans, Durrsit dhe i gjithShqipris

N t gjitha kishat tona mund t gjeni

librin Perndia u shfaq n mish. N t

jan prmbledhur t gji tha Mesazhet e

Krishtlindjeve, drejtuar nga Kryepiskopi

Anastas besimtarve orthodhoks n kta

15 vjet.

Po botojm parathnien e Kryepiskopit

Anastas pr librin.

sazhit: Dhuro gjak, shpto jet,mund ti shtohet edhe nj mesazhtjetr i bukur: M i lumtur shtai q dhuron sesa ai q merr. Vet

jeta e njeriut sht nj dhurat ngaPerndia.

Prandaj le t bhemi edhe nedhurues edhe ndihmues pr t tje-rt, pasi kjo do t na jap m shum

knaqsi dhe lehtsi pr veten ton.

T rinjt orthodhoks t kryeqy-tetit, me kt akt humanitar kujtuanveprn hyjnore t Zotit ton JisuKrisht, i Cili me gjakun e Tij nKryq lau mkatet tona dhe na shpe-ngoi nga mkati, duke na bler megjakun e Tij.

Dorina Sknderi

Documents

Gazeta e Shkurtit 2007