www.echozyc ia .p l

Leki prawdy.Barwy.

Prawdą jest życie. Nie ogarnia ona jednak często ludzkiej świa-domości swoim znaczeniem. Przesłania ją subiektywne wraże-nie człowieka, że nie żyje naprawdę. Samotność, choroba, sta-rość, niedostatek oznaczają ograniczenia, będące swoistym rodzajem zamknięcia. Ludzkie życie jednak nigdy nie jest hermetyczne, jedynie błędnie interpretowane, postrzegane w zmultiplikowanych, ruchomych soczewkach świata. Isto-ta ludzka nosi w sobie iskrę życia, będącą niezaprzeczalną prawdą, wywiedzioną z niezgłębionego Absolutu Stworzenia i przeznaczenia. Doznaje trudów, bólu, cierpienia lecz praw-da każdego życia ma także leki. Maluje nas - ludzi i nasze sfe-ry przebywania kolorami. Płynie we krwi, wypełnia usta i oczy.

Barwy są kodami w poszukiwaniu własnej tożsamości, znakami na drogach świata. W piękny sposób analizują priorytety, predyspozycje, za-leżności pomiędzy człowiekiem a jego otoczeniem, innymi ludźmi. Zary-sowują i wypełniają kontury stanów, zjawisk i rzeczy i rozmywają je swoją płynnością. Są we wszystkim, w istocie wszystkiego – empirycznie i meta-fizycznie zmysłowe. Odbierane i przetransponowywane na bodźce – wzro-kiem, słuchem, dotykiem, smakiem. Barwy posiadają emocjonalną siłę uniezależniania od czasu i miejsca. Obecne w detalach i przestrzeniach na styku z Absolutem, który je stworzył, z ideą swojej funkcjonalności. Każda z barw może jawić się jednolitością, otulać żarem lub chłodem, mieszać się z innymi wręcz powielać, łączyć, przenikać. Wywoływać wraże-nie jakby każda kropla krwi w człowieku była innej. Są niczym przebudze-nie, innym razem sen.. Błękitem, srebrem, bielą, żółcią, zielenią człowiek wstępuje w wielowymiarowość chwili, miejsca, nastrojem, ponad ziemię. Okrywa go szata zachwyconego, zdumionego niedosytu. Czerwienią scho-dzi w siebie, w głąb własnego serca, jakby stopniami niespodziewanego uświadomienia w progi własnego domu, aby w nim zamieszkać, pozostać. Barwy są rozlanym na wszystko nurtem biorącym początek w szczeli-nach świata. Są człowiekowi powitaniem i pożegnaniem, gdy ten podświa-domością przechodzi przez meandry nieskończoności w dotyku świadomo-ści. Zapisy dat mogą rozprostowywać się nimi i zwijać we wstęgi, plansze, tła, pejzaże. Kolory przewodzą światło, ciepło, chłód, dźwięk; życia, świata, człowieka. Identyfikują smaki, zapachy. Nawet fizyczna nieobecność wzro-kowa zgłębia je stwórczą energią w samym jądrze życia. Są projekcją świata w widzeniu duszy. Barwy wpisują człowieka w świat poprzez swój wyraz emocjonalny. Czerwień krzyczy, cierpi, boli lub kocha swą ekspre-sją, sugestywnością. Z niej krew płynie w nas życiem i zastyga wieczno-ścią. Błękit jest jak szept, uspokojenie, modlitwa wznosząca się do nieba. Otaczając nas i będąc zarazem szeroko obecne w świecie, kolory urucha-miają nieuświadomiony w chorobie, czy samotności proces przynależności ży-ciem do świata. Prawda dramatów, nieszczęść, choroby, starzenia i wszelkich niedostatków, zawiera oprócz niezgody na siebie, poczucia izolacji, przyzwo-lenie na przyjęcie leku, antidotum, uśmierzenie. Gdy sama plama koloru, spoj-rzenia wystarczy do istnienia świata wokół, blisko, w niej samej. Biel lub złoto światła sięgają poza doczesny wymiar splątane wrzecionami pogody i czasu na niebie. W barwie i pośród barw, w ich współistnieniu osamotnienie nie jest samotnością. Prawda życia barwami utrwala swój niedokończony stale obraz. Na nim okruchy nieuświadamianego zachwytu leczą świadomość. Ich odcienie i aranżacje spopielają czas naszej ziemi. Od absolutu bieli do zupełności czerni.

iskra prawdyw ogniu czerwienigdzie światsplątany czasu wrzecionaminurza zmysłów końcówki

we krwikoloryt życiaduchem prawdylotny i płynnyjest lekiem świadomości.

jestem ze światłasłońcabarwą pod gamą tęczyjestem duchemktóry tańczyna cytrynowym mościepragnieniemjestem różembeżem i zieleniąwe wstędze błyszczącejktóra splatacały blaskpełnią barwcałą słodycz światarzuca w wiatru wiropada jak mgław kielich spełnieniaszafirowy. Lila

Mądrość kolorowa mi szepcze:

Biotyna, inaczej witami-na B7 lub H jest bardzo potrzebna dla nasze-go organizmu. Czynniki predysponujące do jej niedoboru to przyjmo-wanie leków przeciwpa-daczkowych, ciąża, nad-mierna aktywność lub antybiotykoterapia, ale czasem wystarczy po prostu nieodpowiednia dieta. Najczęściej niedo-stateczną ilość biotyny przypisują sobie osoby o słabych włosach czy łamliwych paznokciach, ale witamina B7 odpo-wiada za jeszcze inne problemy, choć rzadko jest z nimi kojarzona. Jej brak może powo-dować podwyższenie cholesterolu we krwi, nadmierną senność, za-burzenia odporności. Działa też na układ ner-wowy i może powodo-wać stany depresyjne.

Potrzebna biotyna

Tu wkraczają bakterie, to przecież one syntezują biotynę, dzięki nim cza-sem wydalamy jej więcej niż przyjmu-jemy. Bakterie, których jest w naszym organizmie 2 kg, a 90% z nich kumulu-je się w jelitach dzielą się na grupy. Na-ukowcy w zależności jakich bakterii jest najwięcej w jelitach wyróżniają nawet enterotypy, czyli typy jelitowe i przy-pisują jednostkę do określonego typu. Wyróżniamy trzy: Bacteroides, Prevo-tella, Ruminococcus. W odniesieniu do biotyny interesuje nas pierwszy z nich. Bacteroides jest typem najbar-dziej znanym, rozkłada węglowodany i w związku z tym może wpływać na roz-wój nadwagi. Choć może wydawać się to dziwne, bakterie tak jak i ludzie mają swoje preferencje, omawiane przez nas lubują się w mięsie i nasyconych kwa-sach tłuszczowych. Dlatego jest ich więcej w organizmach ludzi, którzy je-dzą dużo np. kiełbasy. Być może warto wzmacniać bacteroides nie tylko przez jedzenie tłustego mięsa, ale np. przez przyjmowanie probiotyków albo prepa-ratów takich jak Pectin Gold, który od-budowuje naszą florę jelitową. Warto wzmacniać obecność tych bakterii w na-szym organizmie bo wpływają na wytwa-rzanie właśnie biotyny, której niedobór może być dla nas przykry w skutkach. Gdy już zdiagnozowano u nas niedobór biotyny warto zadbać nie tylko o odpowiednią suplementację, ale też o dietę. Biotyna zawarta jest w orzechach ziemnych, marchwi, pomi-dorach, brązowym ryżu, szpinaku czy migdałach. Oczywiście należy też pa-miętać o naszej florze jelitowej, która jest tak ważna w syntezowaniu biotyny.

P. K.

Żyjemy w takich czasach, że niepeł-nosprawność nie stanowi już tak wielkiego problemu, jaki był kiedyś, gdy uważano, iż jest to „kara boska”, a osoba dotknięta ka-lectwem „na pewno sobie na to zasłużyła”. Dawniej temat niepełnosprawności był omi-jany, a ludzie zamknięci w domach często nie mieli zbyt wielu możliwości do funkcjono-wania w życiu społecznym, czy publicznym. Wraz z upływem czasu zaczęto częściej mó-wić o tym, że osoba z ograniczoną sprawno-ścią, to nadal człowiek taki sam jak wszyscy inni, który potrzebuje się realizować, spełniać swoje ambicje, plany i chcący coś osiągnąć. Dziś już nie musimy walczyć z wieloma krzyw-dzącymi stereotypami, które wrzucały wszystkie oso-by niepełnosprawne do jednego worka- jako niezdol-nych do samodzielnego myślenia czy też działania. Będąc osobą niepełnosprawną, która porusza się ina-czej, niż większość społeczeństwa, niejednokrotnie musiałam walczyć z uprzedzeniami czy też pomijaniem mnie. Niejednokrotnie musiałam reagować, gdy pani w urzędzie, banku czy na poczcie zamiast rozmawiać ze mną, w mojej sprawie pytała osobę, z którą przyszłam. Dlaczego? Bo z góry zakładała, że ja nie jestem odpo-wiednio inteligentna. I to jest najczęstszy i najcięższy grzech wobec nas, niepełnosprawnych. Ignorancja. Od dziecka byłam ambitna, chciałam mieć naj-lepsze oceny w szkole, wyróżnienia, wygrywać kon-kursy plastyczne czy też recytatorskie. Angażowałam się w wiele różnych przedsięwzięć, byłam redaktorką gazety szkolnej, zawsze przynosiłam świadectwo z czerwonym paskiem na koniec roku, na maturze chcia-łam zyskać 100%, a na studiach być pierwszą na liście przyjętych. Dlaczego? Bo chciałam być z siebie dumna. Ambicja pchała mnie zawsze naprzód, była motorem napędowym, który wskazywał mi, jakie kierunki obierać. Miałam masę planów, pomysłów i zamiarów, które chciałam realizować mimo tego, że przez ograniczenia zdrowotne, nie było to ła-twe. Wiele razy słyszałam „Nie dasz rady”, „Po co bierzesz na siebie aż tyle zajęć?”, „Ciesz się tym, co masz”. Ja jednak nie słuchałam i robiłam swoje.

Chcę być z siebie dumna

Pewnego razu pomyślałam, że fajnie byłoby studiować dwa kierunki, ale oba dziennie, by móc jak najwięcej z tej nauki skorzystać. Jeszcze w fazie planów, wiedziałam, że może być to dla mnie bardzo trudne do zrealizowania, ale przy odpowiednim zaangażowaniu i wsparciu innych, może się udać. Rodzice byli sceptyczni wobec tego pomysłu, bali się, że sobie nie poradzę i zamiast dwóch kierunków, nie skończę żadnego. Ze względu na bardzo ograniczoną sprawność, podjęcie dwóch kierunków stu-diów w trybie dziennym wiązało się z dużą ilością przeszkód. Musiałam codziennie planować rozkład kolejnego dnia, aby móc zdążyć na wszystkie ważne zajęcia, by mieć odpowied-nią ilość czasu na dojazd, dojście i przygotowanie się do zajęć. Mam duże problemy ze wstawaniem z krzesła i wchodze-niem po schodach. O ile schody dzięki windom dawało się ominąć, tak trudności ze wstawaniem z wiązały się z koniecznością prosze-nia o pomoc. Początkowo sądziłam, że jest zbyt wiele przeszkód, których nie jestem w stanie pokonać, że nie uda mi się wszyst-kiego odpowiednio zorganizować. A mimo to, udało mi się uzy-skać zgodę na wstawienie krzesła i ławki do sal, w których miałam zajęcia, dostosowano mi parking, zrobiono mały stopień, by było łatwiej mi go pokonać oraz kilka innych udogodnień. Jak widać, wystarczy jedyne dużo samozaparcia, dobre chęci i wsparcie ludzi wokół, a wiele rzeczy z pozoru niemożliwych, staje się realne. Nie było łatwo, spędzałam całe dnie na uczelniach, potem się uczyłam, przygotowywałam masę projektów, prezentacji oraz prac. Kiedy inni narzekali na jedną sesję, ja musiałam podołać dwóm, pogo-dzić to z rehabilitacją i znaleźć czas dla siebie. Jest takie powiedze-nie- „Nikt nie mówił, że będzie łatwo, ale ważne, by było warto”. Dzień, w którym odebrałam oba dyplomy magistra był nie-samowity. Wiedziałam, że warto było „biegać” miedzy wy-działami uczelni, by pogodzić zajęcia każdego dnia, każda minu-ta nauki nie poszła w las, a każda spędzona chwila nad pisaniem prac magisterskich była chwilą dobrze spożytkowaną. Bywało trudno, czasem myślałam- „po co mi to wszystko?”, ale kiedy wreszcie osiągnęłam ten cel i trzymałam w dłoni zwieńczenie mojego wysiłku, czułam nieprawdopodobną siłę i tak rozpiera-jącą dumę z siebie, że czułam, że nie ma lepszego uczucia, niż TO. Można powiedzieć, że chęć bycia z siebie dumnym, jest uzależniająca. Niemal każdego dnia staram się szukać cze-goś nowego, obierać nowe plany i cele, by móc znowu poczuć to niesamowite uczucie, które sprawia, że czuję się silna. Ni-gdy nie dążyłam do tego, by komuś coś udowodnić, by poka-zać „zobaczcie, jestem niepełnosprawna, ale mogę wiele i utrę wam wszystkim nosa”. To nigdy nie dałoby takiej satysfakcji, siły i motywacji. Poklask wśród ludzi trwa tylko chwilę, a duma z samego siebie, będzie już zawsze, za każdym wspomnieniem.J est jedno bardzo mądre motto, którym staram się od kilku lat kierować- „Pracuj ciężko w ciszy, niech sukces zrobi hałas”. Ciągle sięgam po wiele, chcę iść do przodu i znajdować momenty, dzięki którym będę mogła celebrować swoje chwile dumy, bo warto szukać możliwości w ograniczeniach, a nie ograniczeń w możliwościach…

M. B.

HIPOTERAPIA rehabilitacja dzięki koniom

Konie są zwierzętami, które budzą zachwyt wśród wielu. Można na nim zdobywać świat, ale można też przełamywać lęki, uczyć się rozluźniania mięśni. Celem hipoterapii jest przywrócenie osobie chorej zdrowia i spraw-ności fizycznej oraz psychicznej za pomocą jazdy konnej. Jest to terapia lecznicza, a więc powinna być prowadzona przez wyszkolonego terapeutę. Terapia ta często jest wykorzystywana przy zaburzeniach w sferze emocjonalnej lub psy-chicznej, polega na stworzeniu sytuacji terapeutycznej poprzez sam kontakt ze zwierzęciem. Formą bardziej wymagającą od pacjenta jest terapia ruchem konia, gdy siedząca na zwierzęciu osoba nie wykonuje żadnych ćwiczeń, a jedynie poddaje się jego ruchom. Jazda na koniu to dosko-nałe ćwiczenie równowagi, a ponadto sposób, w jaki koń się porusza, uaktywnia poszczególne partie mięśni. Ruchy ciała człowieka siedzącego na idącym bez pośpiechu koniu są bardzo po-dobne do ruchów ciała idącego człowieka. Barki, kręgosłup, miednica poruszają się jak podczas chodu. Jeśli więc pacjent ma problemy z zachowaniem równowagi, napięciem mięśni, siedząc na koniu może poczuć, jak zachowuje się ciało idącego człowieka. Uczy się chodzić - bez chodzenia.

Koń ma nieco wyższą temperaturę ciała niż człowiek. Jazda na koniu daje efekt rozgrzewającego masażu nóg i miednicy. Przynosi to ogromną ulgę osobom cier-piącym na spastyczne porażenie kończyn dolnych, a tak się dzieje w przypad-ku porażenia ośrodkowego układu nerwowego. Temu rozluźnieniu sprzyja rytmicz-ne kołysanie w stępie, przeciwstawne skręty biodra-barki chorego oraz odpowiednie ułożenie jego nóg. Dodatkowo koń przywraca zaburzoną symetrię mięśni tułowia. Jazda wyma-ga odpowiedniego sposobu siedzenia. Hipoterapia zalecana jest przy skrzywieniu kręgosłupa. W przypadku osób z poważnymi chorobami psychicznymi, takimi jak depresja, autyzm czy schizofrenia, nawiązanie bliskiej więzi emocjonalnej ze zwierzęciem bardzo dobrze wpływa na poprawę relacji społecznych. Otwieranie się na kontakt z inną istotą, która nie ocenia, nie krytykuje, jest ufna, zmniejsza u pacjenta lęk i negatywne emocje. Postępy czynione podczas hipoterapii przez pacjentów z takimi schorzeniami są dla nich silnym bodźcem pobudzającym do dalszego leczenia. Dzięki nabyciu umiejętności współpracy - zarówno z koniem, jak i tera-peutą – następuje zwiększenie pewności siebie i poczucia własnej wartości. Tacy pacjenci czę-sto wychodzą z izolacji, na którą - na ogół ze strachu i niewiedzy - skazuje ich społeczeństwo. Należy podkreślić, że hipoterapię dla osoby chorej zaleca lekarz, Bierze on pod uwagę wskazania i przeciwwskazania, ukazuje pożądane kierunki działania.By hi-poterapia była pełnowartościowym elementem rehabilitacji, niezbędna jest współ-praca specjalistów z różnych dziedzin terapii, którym poddawany jest pacjent.

• zmniejszenie zaburzeń równowagi, • zwiększenie możliwości samodzielnego poruszania się, • poprawa koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz orientacji przestrzennej, • zwiększenie możliwości • koncentracji uwagi, • zwiększenie motywacji do wykonywania ćwiczeń, • rozwijanie samodzielności, • zwiększenie poczucia własnej wartości, • relaksacja i osłabienie reakcji nerwicowych.

Opac. Redakcja

Dzięki hipoterapii następuje:

Dla kogo hipoterapia?

Dla osób z problemami natury psychicznej i społecznej:

• zaburzenia zachowania, • trudności szkolne wynikające z zaburzeń integracji zmysłów • autyzm, • zespół Downa, • upośledzenie umysłowe, • nerwice, • nadpobudliwość psychoruchowa,

Dla osób z problemami neurologicznymi:

• po przebytej chorobie Heinego i Medina, • po przepuklinie oponowo-rdzeniowej, • mózgowe porażenie dziecięce, • stwardnienie rozsiane, • choroba Parkinsona, • neuropatie

Dla osób z problemami ortopedycznymi:

• wrodzone ubytki kończyn lub amputacje, • skoliozy, • koślawość bioder i kolan, • kręcz karku i inne.

Otyłość i nadwaga plasują się w czołówce chorób cywiliza-cyjnych XXI wieku. Z każdym rokiem rośnie liczba otyłych, a co za tym idzie, także no-wopowstających klubów fit-ness i poradni dietetycznych. Coraz częściej nadwaga jest kojarzona nie tylko z nie-estetycznym wyglądem, ale też brakiem zdrowia, bo może doprowadzić do wielu chorób, takich jak cu-krzyca, nadciśnienie, cho-roby zwyrodnieniowe. Krą-głe kształty dawno wyszły z mody, a mimo wszechobec-nego kultu zdrowia, liczba osób otyłych stale rośnie. Dlaczego tak się dzieje?

Nadwaga, otyłość…

bakterie

W świetle nowych badań za problemy metaboliczne ta-kie jak nadwaga, otyłość i cukrzyca nie odpowiadają tylko złe na-wyki żywieniowe. To prawda, że spadek naszej aktywności wy-nikający z postępu technicznego oraz spożywanie przetworzonej żywności jest wprost proporcjonalne do przybierania na wadze przez społeczeństwo, jednak wiąże się to także z florą bakteryjną naszych jelit. Różne szczepy bakterii, które bytują w naszym organizmie, w 90% skumulowane są w jelitach. Budują nasz układ odpornościowy, wpły-wają na stan naszej psychiki i mogą predysponować nas do otyłości.

Nowe odkrycia naukowe dowodzą, że to nie przez stres mamy problemy żołądkowe, lecz korelacje są też odwrot-ne. To nieświeże warzywo lub nadmiar ciastek, które powodu-ją problemy z jelitami, mogą nas doprowadzić do złego samo-poczucia. A co bakterie mają do oponki na naszym brzuchu?Bakterie tym przypominają ludzi, że mają swoje preferencje żywie-niowe. Różne ich szczepy żywią się innymi produktami spożyw-czymi. Jeśli nasza flora bakteryjna jest zbyt uboga lub nie są za-chowane odpowiednie proporcje między szczepami tych bakterii, przybieramy na wadze. Bakterie mają apetyt, jedne lubią pączki, inne kiełbasę, w różny sposób odpowiadają za przetwarzanie substancji odżywczych. Wynikają z tego dwa fakty. Bakterie odpowiadają za na-sze zachcianki kulinarne, np. mogą domagać się kilku dodatkowych ciastek; ponadto mogą rozkładać węglowodany w nadmiar tłuszczu. Eksperymenty na myszach wykazały, że podanie szczepów bakterii jelitowych odpowiadających za tycie myszom o normal-nej wadze, sprzyjało ich tyciu mimo braku zmiany diety. Jednak gdy otyłym myszom podano dojelitowo florę bakteryjną z jelit my-szy o normalnej wadze i nie zmieniono ich diety na zdrowszą, czy-li z mniejszą ilością tłuszczy i cukrów, bakterie te szybko wymierały. Dlatego zarówno bakterie, jak i odpowiednia dieta i ruch mu-szą być połączone w walce z nadwagą. Nie wystarczy poda-wanie probiotyków i prebiotyków, aby na dobre zagnieździ-ły się w naszych jelitach należy zapewnić im odpowiednią strawę. Są jednak preparaty, które zdecydowanie ułatwia-ją pozbycie się zbędnych kilogramów, przy zrównoważo-nej diecie, z unikaniem produktów wysoko przetworzonych oraz odpowiedniej dawce ruchu pomogą w normalizacji wagi. To probiotyki, takie same jakie przyjmujemy przy antybiotykotera-pii lub kefiry i jogurty naturalne, prebiotyki, te naturalne znajdują się w porze, ziemniakach, cebuli, ale znajdziemy je tez jako suplemen-ty diety oraz unikalny preparat Pectin Gold z suszu polskich jabłek.Powstaje w sposób naturalnej fermentacji, przebadany klinicznie za-lecany jest przy przewlekłym stresie, w chorobach przewodu po-karmowego oraz w procesie normalizacji wagi, a jego wszelkie inne zalety są nieocenione.Warto pamiętać, że kilka zbędnych kilogra-mów to jeszcze nie jest tragedia, al. Łatwo mogą one przerodzić się w otyłość, a ta jest chorobą przewlekłą, trudną do wyleczenia. Zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć, a takim zapobieganiem jest zdrowa dieta, ruch i dbałość o florę bakteryjną naszych jelit.

P. K.

Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wy-chowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Co waż-ne, do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okre-sy zatrudnienia. Urlop wychowawczy jest bezpłatnym urlopem, udzielanym na wniosek pracownika, w celu sprawowania osobistej opieki nad małym dzieckiem w wieku do lat 4. Może on zostać udzielony zarówno matce, jak i ojcu dziecka lub jego opiekunom. Warto wiedzieć, że ustawodawca przyznał rodzicom dzieci niepełnosprawnych tzw. dodatkowy urlop wychowawczy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracownik będą-cy rodzicem lub opiekunem dziecka niepełnosprawnego, które wymaga specjalnej opie-ki, mający co najmniej 6 miesięczny okres zatrudnienia, bez względu na to czy skorzystał wcześniej z urlopu wychowawczego, może skorzystać z dodatkowego urlopu wychowaw-czego w wymiarze do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Urlop wychowawczy jest udzielany na wniosek pracownika, który należy złożyć pra-codawcy w formie pisemnej na dwa tygodnie przed rozpoczęciem urlopu. W takim wnio-sku pracownik powinien wskazać datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu wychowawczego oraz okres urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko. Należy podkreślić, że prawo do urlopu wychowawczego celem sprawowania opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym jest uwarunkowane przedstawieniem przez pracownika orzeczenia o niepełnosprawności dziecka lub jej stopniu. Oznacza to, że do wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego na niepełnosprawne dziecko nale-ży dołączyć orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka.Przepisy przewidują trzy stopnie niepełnosprawności. Mają one zastosowanie do osób powyżej 16 roku życia. Osoby, które nie ukończyły 16 roku życia, są zaliczane do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychicz-ną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzo-nej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodujących konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych po-trzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.

Rodzicom dziecka niepełnosprawnego, którzy pozostają w stosun-ku pracy, przysługują szczególne uprawnienia. W razie urodzenia dziec-ka wymagającego opieki szpitalnej pracownica, która wykorzysta-ła po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala.

Prawa rodzica niepełnosprawnego dziecka

M. B.

O stopniu niepełnosprawności orzekają: -jako pierwsza instancja - powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, - jako druga instancja - wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

OsobyOsoby niepełnosprawne potrzebują nie tylko wsparcia, ale również stwo-rzenia odpowiednich warunków, które pozwolą na szerokie i aktywne funk-cjonowanie w życiu społecznym. Rodzajów ograniczeń jest bardzo dużo i każdy potrzebuje nierzadko różnych form pomocy. Z tego też powodu ko-nieczne jest indywidualne podejście do każdej osoby. Odpowiedzią na te potrzeby jest pomoc Asystenta Osoby Niepełnosprawnej.Liczba osób niepełnosprawnych z każdym rokiem wzrasta. Jest to taka grupa społeczna, która w największym stopniu narażona jest na marginalizację oraz wykluczenie społeczne wynikają-ce z istnienia wielu barier, które uniemożliwiają lub znacznie ograniczają pełne funkcjonowanie w życiu publicznym. Dlatego też szczególnie ważne jest wprowadzanie działań i inicjatyw, które pomagają niepełnosprawnym te bariery pokonywać. W coraz większej ilości miast dostępna jest już pomoc Asystenta, którego zadaniem jest umożliwienie osobom z dysfunkcjami funkcjo-nowania w życiu społecznym. Jest to duże wsparcie nie tylko dla osoby chorej, ale również dla jej rodziny oraz opiekunów. Usługa świadczona przez Asystenta Osoby Niepełnosprawnej świadczona jest przez wy-kwalifikowanych specjalistów, którzy w zależności od potrzeb danej osoby, pomagają realizo

Osoby

ASYSTENT

Niepełnosprawnejwać funkcje społeczne. Działania te polegają przede wszystkim na stworzeniu warunków, które zapewnią osobom z niepełnosprawnością równoprawne uczestnictwo w życiu społecz-nym i zawodowym. W praktyce więc, Asystenci pomagają osobom z dysfunkcjami dotrzeć np. na rehabilitację, do pracy, załatwić sprawy urzędowe czy też uczestniczyć w życiu prywatnym lub rodzinnym. Dzięki takim usługom możliwe jest również wyrównywanie szans tej grupy społecznej w dążeniu do produktywnego pełnienia ról społecznych i zawodowych oraz zapobieganie ich wykluczeniu społecznemu. Asystent Osoby Niepełnosprawnej wspiera także niezależne funk-cjonowanie osób niepełnosprawnych, a w przypadkach, gdy jest to możliwe, dąży do ich usa modzielnienia. Dzięki pomocy osoby trzeciej, niepełnosprawni stają się bardziej aktywni i go-towi do podejmowania działań społecznych. Łatwiej też są w stanie realizować się na polu za-wodowym, ale również prywatnym i rodzinnym. Wyjście z domu przestaje być problemem nie do pokonania, a podjęcie pracy staje się możliwe. W poszczególnych miastach możliwość korzystania z usług Asystenta Osoby Niepełno-sprawnej jest różna. Warto jednak poszukać informacji na temat tego, w jaki sposób tę pomoc można uzyskać, by móc rozpocząć pełnoprawne funkcjonowanie w życiu społecznym, kultural-nym i zawodowym.

M. B.

Sejm

i k io

s

b

niepełnosprawnychWraz z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, rozwinęło się wiele oddolnych inicjatyw w sferze działalności na rzecz osób niepełnosprawnych. Po-nadto warto podkreślić, że będąc osobą z niepełnosprawnością możemy sami wpływać na rzeczywistość i skutecznie rozwiązywać różne problemy. Jest to jeszcze łatwiejsze kiedy włączymy się w inicjatywy partnerskie, np. grupy, sieci, zrzeszenia, itp. Jedną z form takiej aktywności są sejmiki osób niepełnospraw-nych. Pragniemy przybliżyć czytelnikom ideę ich powoływania, formy oraz za-sady działania. Tym samym mamy nadzieję, że ta forma działania rozwinie się w miejscach, gdzie dotąd jeszcze nie powstała.Sejmiki osób niepełnosprawnych są inicjatywami oddolnymi, powstają dobrowolnie. Najczęściej są to zrzeszenia różnych organizacji pozarządowych zajmujących się problematyką osób niepełno-sprawnych, działających nie dla zysku (non-profit). Są to zatem zrzeszenia branżowe, wyspecjalizo-wane w problematyce osób niepełnosprawnych. Posiadają osobowość prawną. Terenem działania sejmików są najczęściej całe regiony, czyli są to inicjatywy o zasięgu wojewódzkim. Obecnie sejmiki osób niepełnosprawnych funkcjonują w dziewięciu województwach.

ó

os

bó

Sejmiki posiadają swoje Zarządy. Spotkania członków Sejmików są organizowane co do zasady systematycznie, w razie potrzeby, ale nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Na takich spotkaniach omawiane są wspólne inicjatywy i rozwiązywane sprawy związane z tematyką osób niepełno-sprawnych. Ale Sejmiki to nie tylko debaty i dyskusje oraz wymiana informacji. Prowadzona jest w ramach nich bardzo szeroka działalność. Celem działania sejmików jest reprezentowanie interesów osób niepełnosprawnych, koordy-nacja działań w tym zakresie, tworzenie warunków dla pełnego i aktywnego udziału osób nie-pełnosprawnych w życiu społecznym oraz wspieranie działań na rzecz realizacji zasady ochrony równości szans osób niepełnosprawnych w społeczeństwie.Sejmiki realizują swoje cele w zakresie:1.Współpracy z władzami i urzędami administracji samorządowej i państwowej zakresie prze- ciwdziałania dyskryminacji oraz organizacji pomocy społecznej – w tym uczestnictwo bezpo średnie, reprezentatywne w tych pracach.2.Usuwania barier urbanistycznych, architektonicznych, transportowych, w komunikowaniu się, psychologicznych i biurokratycznych.3.Rozpoznawania i sygnalizowania potrzeb osób niepełnosprawnych.4.Integrowania i wspierania lokalnych środowisk osób niepełnosprawnych.5.Promocji i organizacji wolontariatu.6.Inspirowania, współtworzenia oraz wspierania tworzenia stanowisk pracy, zakładów, a także działalności gospodarczej osób niepełnosprawnych.7.Działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości oraz w zakresie ekonomii społecznej.8.Prowadzenia działalności informacyjnej, poradniczej, edukacyjnej i rehabilitacyjnej.9.Tworzenia warunków do rozwijania działalności samopomocowej.10.Pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wy równywania szans tych rodzin i osób.11. Prowadzenia działań interwencyjnych.12.Działalności charytatywnej.13.Inicjowania, opiniowania i udziału w pracach legislacyjnych dotyczących warunków życia i ochrony praw osób niepełnosprawnych.14.Prowadzenia i wspierania działalności wydawniczej oraz innych form popularyzujących pro blematykę osób niepełnosprawnych.15.Podejmowania innych działań wspomagających realizację celów statutowych poszczegól nych organizacji zrzeszonych w Sejmiku.16.Tworzenia nowych, adoptowania istniejących obiektów służących rehabilitacji, sportowi, tu rystyce, rekreacji, kulturze, edukacji i innym dziedzinom życia społecznego oraz prowadze nie działalności w tych obiektach.17.Promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy.18.Podejmowania działań zwiększających potencjał zawodowy oraz aktywność obywateli, instytucji, w szczególności stwarzających możliwości uzyskania pracy przez osoby niepełno sprawne na otwartym rynku pracy, m.in. poprzez: - doradztwo/poradnictwo zawodowe,

- szkolenia, warsztaty psychologiczne i działania wspierające,- rozwijanie form i programów szkoleniowych, form zatrudniania,- rozwijanie i promocja współpracy pomiędzy aktorami rynku pracy,- zmienianie niekorzystnych postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych, kampanie informacyjno-promocyjne skierowane do odpowiednich grup społecznych i środowisk,- inicjowanie i prowadzenie badań i ekspertyz.Z wymienionych powyżej form działalności widać, że jest to bardzo szeroki zakres działań. Warto podać przykłady konkretnych projektów. Jednym z nich jest ośrodek informacji prowadzony przez Wrocławski Sejmik Osób Niepełnosprawnych. Jest on realizowany od 1995 roku we współpracy z Gminą Wrocław i PFRON. Celem działań realizowanych w ramach Wrocławskiego Ośrodka Informacji Osób Niepełnosprawnych jest tworzenie warunków do pełnego, aktywne-go udziału osób niepełnosprawnych i ich rodzin w ich środowisku lokalnym i zawodowym, poprzez zaspokojenie potrzeb informacyjnych oraz porad-nictwo. Program skierowany jest do osób niepełnosprawnych i ich rodzin oraz organizacji pozarządowych działających w tym środowisku, a także do wszystkich zainteresowanych problematyką niepełnosprawności (pracow-nicy samorządów lokalnych, służby zdrowia, oświaty, wolontariusze).Zadaniem WOION jest:1) udzielanie informacji i porad dotyczących wszystkich sfer życia i aktywności, w tym o:• prawach i możliwościach niepełnosprawnych,

• zmieniających się przepisach prawnych,• ulgach i uprawnieniach z tytułu niepełnosprawności,• możliwości podjęcia zatrudnienia i pośrednictwie pracy,• formach i miejscach leczenia, rehabilitacji i wypoczynku,• możliwości leczenia, rehabilitacji i kształcenia i dokształcania dzieci i młodzieży niepełno sprawnej,• dostępnym sprzęcie rehabilitacyjnym i pomocniczym dla osób niepełnosprawnych,• organizacji przestrzeni urbanistycznej i architektonicznej oraz wnętrz pod kątem potrzeb osób niepełnosprawnych,• organizacjach pozarządowych osób niepełnosprawnych oraz organizacjach i instytucjach realizujących zadania na rzecz tych osób.2) upowszechnianie informacji w formie broszur informacyjnych oraz w postaci elektronicz nej;3) stała współpraca z lokalnymi mediami w zakresie szerzenia rzetelnej informacji na temat problemów środowiska oraz tworzenia pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych;4) prowadzenie działalności badawczej w zakresie problematyki niepełnosprawności w społeczeństwie;5) organizacja konferencji i seminariów poświęconych tej problematyce. Innym przykładem jest „Zatrudnienie Wspomagane” – projekt Warmińsko Mazurskiego Sejmiku Osób Niepełnosprawnych dofinansowany przez PFRON. Projekt kierowany jest

do osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym, umiarkowanym i lekkim (ze stopniem lekkim do 10% uczestników). Celem projektu jest pomoc uczestnikom projektu w znalezieniu, podjęciu i utrzymaniu zatrudnienia na otwartym rynku pracy. W projekcie wykorzystywana jest metoda zatrudnienia wspomaganego – osoby z niepełnosprawnościami. Uczestnicy projektu, uzyskują w procesie aktywizacji społeczno-zawodowej profesjonalne, kompleksowe wsparcie trenera pracy i psychologa. W pierwszym roku planowane jest objęcie aktywizacją społeczno-zawodo-wą 120 osób z województwa warmińsko-mazurskiego, dolnośląskiego i mazowieckiego. Pro-jekt realizowany jest w dwóch edycjach, w okresie 01.04.2015 r. do 30.03.2016 r. i 01.04.2016 r. do 31.03.2017 r. Zatrudnienie wspomagane realizowane jest, aby osiągać następujące rezultaty: - uczestnik projektu znajduje i utrzymuje pracę na otwartym rynku pracy,- uczestnik projektu staje się cenionym pracownikiem i współpracownikiem, pełnoprawnym członkiem zespołu,- jako pracownik ma możliwość rozwijania kariery zawodowej. Proces zatrudnienia wspomaganego polega na ścisłej współpracy trenera pracy z pracodawcą, ułatwia pracodawcy zatrudnienie odpowiednich kandydatów i oferuje wsparcie podczas wdrożenia nowego pracownika na stanowisku pracy.Prowadzone formy wsparcia to: 1. Indywidualna praca z trenerem pracy, również na stanowisku pracy, w początkowym okresie nowej pracy,2. Indywidualne oraz grupowe wsparcie psychologiczne, dostosowane do specyficznych po-trzeb osób niepełnosprawnych, obejmujące takie tematy jak: asertywność, komunikacja, auto-prezentacja, radzenie sobie ze stresem i konfliktem. 3. Indywidualna diagnoza praktycznych umiejętności zawodowych w rzeczywistych bądź symu-lowanych warunkach pracy, kilkudniowe próby pracy – sprawdzenie się na różnych stanowi-skach pracy.4. Staże zawodowe, 3 miesięczny okres stażu ma pozwolić na pozyskanie miejsca pracy.5. Zatrudnienie oraz monitoring pracy w zakładzie pracy celem utrzymania miejsca pracy. 6. Dodatkowo osoby z niepełnosprawnością będą mogły skorzystać ze wsparcia asystenta funkcjonalnego, np. osoby z niepełnosprawnością ruchową, osoby niewidome (przewodnik), osoby niesłyszące (tłumacz języka migowego). Uczestnicy zamiejscowi otrzymają zwrot kosztu dojazdu, stażyści - stypendia stażowe. Pro-jekt realizowany jest zgodnie ze standardami Europejskiej Unii Zatrudnienia Wspomaganego, z wykorzystaniem dotychczasowych doświadczeń Partnerów. Wskazane przykłady pokazują, że w ramach Sejmiku można mieć stałych partnerów do re-alizacji różnych inicjatyw i projektów. Jest to miejsce do aktywizacji wielu osób, które posiadają różne umiejętności. Zachęcamy do integracji i współdziałania w ramach sejmików osób niepełnosprawnych wszystkie organizacje non-profit. Uważamy, że w ramach takich zrzeszeń znacznie łatwiej jest realizować misję dostarczania wiedzy i umiejętności organizacjom pozarządowym, jednostkom samorządowym i państwowym, indywidualnym osobom niepełnosprawnym, które służą do-skonaleniu działań zmierzających do pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym.

dr Eliza Szadkowska

dr Eliza Szadkowska

y

M z y k aPrawda brzmi. Już oddech jest podkładem dla wiecznej melodycznej sentencyj-ności egzystencji. Zachowana pełnym brzmieniem w ludzkiej duszy jest synchro-niczna z echem ziemi, rozłożonym na strunach powietrza, pośród wzniesień i dolin. Podkładem oddechu, który tym jest głębszy i ma szerszą gamę, im szerzej człowiek pragnie rozłożyć ramiona między świtem a zmierzchem, przebudze-niem i zasypianiem, im pełniej złapać tlen między zimnem i gorącem, porywami wiatru, im głębiej w nim tli się iskra miłości do życia, ufności jego idei. Prawda serca leczy człowieka odwiecznym i nieskończonym przesłaniem istotowości w Absolucie. Tym bardziej, im więcej doświadcza on, pragnie i im czuje mocniej. W ciszy wyobraźni i wrażliwości słyszalna staje się sonata spadających śnieżnych płatków, kro-pli deszczu, czy rozkwitu drzew, kwiatów. Instrument ludzkiej duszy tworzy, niczym nutowy za-pis, karty idei i sensu życia. Wiatr porywa go do uczestnictwa tonacjami emocji w koncercie świata. Jego życie jest niczym przesypujacy się piasek w klepsydrze. Może ona stać się kryszta-łem odbijającym brylanty osobistych chwil.

u

Leki prawd

y

k a

d

W ich stałym poszumie słyszalny staje się konstans nadziei, nieuświadamiającej sobie samej sie-bie, nieświadomej momentu i punktu swego początku ani końca. Kaskadowy rytm kropli wody odnawia, oczyszcza niedostrzegalnie duszę, jak widocznie ludzką materię. Pozostaje niczym pamięć etapów życia, pozostawiającego w cząstce człowieczej własną wieczność. Słychać w nich wciąż na nowo pierwszą i ostatnią frazę, motto prywatnego czasu. Muzyka wody pozwala wyjść z miazmatów świata i błota własnych wad, słabości, w nowe - czyste i przestrzenne lu-stra obecnego wciąż dobra, w jego zdumiewajacym pięknie i indywidualnej ekspiacji. Stając w transformacji dźwieku istota odnajduje indywidualizm w metafizyce całości życia, będąc sobą i wolnością od siebie bo dźwiękiem samym. Wiatr pośród wysokich traw i drzew porywa je ku górze, jak człowieka tkwiacego na ziemi lecz podnoszacego wzrok ku niebu i wyciagającemu swe dłonie. W stylach muzyki, które ona ofe-ruje, człowiek może uzyskać swoiste zcalenie w różnorodności z dźwiekiem i jak on przebywać wszędzie według woli i siły. Może być dowolnością istot, rzeczy i zjawisk i wszystko posiadać. Umożliwia mu to właściwość przenikania swą wolą ukrytego swego przeznaczenia poza świa-tem materialnym – w wymiarze duchowym. Może przypominać się, zarazem zapominając, być powieleniem i zgłębieniem o emocjonalność i prawdę wspomnienia czegokolwiek, co widział, czego doswiadczył, co przeżył. Nie tylko jednak. Muzyką bowiem człowiek może wyzwolić się

z własnych lęków, niecierpliwości, smutku, czy niespełnienia. Będąc istotą duchową, zmy-słową jest zdolny dotknąć siebie we własnej woli zdrowego ciała jeżeli ono choruje,

własnej radości jeżeli żyje w smutku, spotkania z prawdziwą miłościa jeżeli jej nie poznał. Życia tam, gdzie go dla niego nie ma, p r z e j m o -

wania aury miejsca, które go nie zna.

Nuty tonują emocje , budzą je, stawia-ją osobowość człowieka w różnym kon-tekście przez co on wciąż jest i odnawia się we włanej przemijalności. Muzyka odnajduje się w ludzkiej duszy w pew-nym punkcie styczności nieba z ziemią. Jest wschodem lub zachodem, prawdą i wyobraźnią, przystanią i drogą. Otwiera świat w każdym swoim momencie ucząc człowieka prawdy o nim samym, prze-słaniu, przeznaczeniu, które odczytać potrafi tylko cisza. Jeśli człowiek zechce usłyszeć - mimo choroby, która trwa, bę-dzie uleczony, pomimo biedy w świecie, stanie się majętny w życie.

Prawdama nuty, które leczątopią odłamki szkła

tkwiące w raniegdzie struny

między sobą i sobąw człowiekumuzyka graco tłumaczy

odłamki złamanych skrzydeł na klawiszach

bruku geniuszem.

Lila

Dlaczego wartoJednak po drugiej stronie tego okna jest jakby zupełnie inny świat. Zaciągnięte rolety powo-dują półmrok, w łóżku śpi człowiek, a budzik nie dzwoni, bo nikt go wcześniej nie ustawiał. „Bo i po co, skoro i tak nie ma się po co wstać?”. Ten i każdy kolejny dzień w taki sam spo-sób zaczyna bardzo wiele osób, a w przypadku osób z niepełnosprawnością problem ten jest szczególnie duży. Osoby, które nie posiadają pracy, rodziny, jakichkolwiek zobowiązań, re-zygnują z życia społecznego, zamykając się w domu, w swoich czterech ścianach. Często zaczyna się to bardzo niewinnie, od prostego myślenia- „Mam rentę, nie muszę pracować”, „Siostra przyjdzie i zrobi mi zaku py”, „Dam ko-

I znów zaczyna się nowy dzień. Kolejny… Taki sam… Słońce już dawno wzeszło i swoimi promieniami zachęca do rozpo-częcia dnia. Za oknem słychać głosy ludzi pędzących do pracy, odprowadzających dzieci do przedszkola i uczniów idących w pośpiechu na pierwszą lekcję. Pan z kosiarką za oknem kosi trawę, listonosz niesie w torbie stos listów i rachunków, a pan na małym straganie po drugiej stronie ulicy waży kolejny kilogram tru-skawek miłej klientce. Sznur kierowców samochodów w długim korku czeka na zielone światło, by móc jak najszybciej dotrzeć do celu, a pani z pieskiem spa-ceruje nieśpiesznie po chodniku. Ot, taki zwyczajny ten widok za oknem.

Dlaczego warto wyjść z domu?muś pieniądze, to opłaci mi rachunki”, „A może zrobię to jutro?”. Przez takie teoretycznie nie-winne wymówki często sami sobie niszczymy życie. Człowiek jest tak skonstruowany, że jego motorem napędowym jest działanie. Nie od dziś wiadomo, że im więcej człowiek ma do zrobienia, tym lepiej zorganizuje sobie czas. Wszystko zależy od chęci i motywacji. Dla wie-lu z nas takim napędem jest praca. To przez nią, a może dzięki niej, trzeba wstać rano z łóżka o określonej godzinie, odpowiednio się przygotować do wyjścia, dotrzeć do niej, a po-tem dać z siebie wszystko, by się realizować. Wówczas dzień staje się bardziej produktyw-ny, ciekawszy, na swojej drodze spotykamy

różnych ludzi, często mamy sytuacje stresu-jące, ale to wszystko, to lekcje. Każdego dnia uczymy się czegoś nowego, a dzięki temu le-piej poznajemy siebie. Życie to przecież jedna wielka lekcja. A co poza pracą? „Skąd mam wiedzieć, czy nie jestem na miej-scu, skoro nie wiem jaki był cel podróży?”Postawienie sobie celu jest bardzo ważne, ponieważ wiemy do czego dążymy. Posiada-jąc ograniczenia zdrowotne celem może być wykonanie kilku kroków, wyjście na dwór czy też pójście do sklepu. Po pewnym czasie po-przeczka, którą sobie postawiliśmy, podniesie się wyżej. Warto dążyć do samospełnienia, by móc żyć pełnią życia. Nie warto zamykać się w

domu jak w metalowej klatce, bez podejmo-wania prób zmiany rzeczywistości. Wmawia-nie sobie jak bardzo inni ludzie są lepsi, cie-kawszy, mający dużo więcej do powiedzenia to kompletny absurd.Jak odzyskać motywację do życia?Po prostu wyjdź z domu i poszukaj jej w co-dzienności, w takich typowych zwyczajnych zajęciach. Każda kobieta chce wyglądać ład-nie, niezależnie od wieku, sprawności fizycz-nej czy predyspozycji, więc warto zrobić deli-katny makijaż, pomalować paznokcie, ułożyć włosy i wyjść chociażby na zakupy czy na pocztę, by spoglądając w lustro móc przez chwilę poczuć się piękną. Mężczyźni również lubią dobrze wyglądać, więc dbając o swój wygląd, dbają również o swoją psychikę. Warto wyjść z domu, by porozmawiać z ludź-mi, wymienić chociażby uprzejmości z panią w sklepie czy przysiąść się do sąsiadki odpo-czywającej na ławce przed blokiem. War-

to przyjrzeć się jak zmienia się otocze-niewraz ze zmianami pór roku, zauważyć drobne rzeczy, których w domu nie jesteśmy w stanie ujrzeć. A i tematów do rozmów mamy wtedy więcej, gdy wracając ze spaceru, może-my domownikom opowiedzieć o spotkanych ludziach, zaistniałych sytuacjach czy swoich obserwacjach. Kolejnym powodem do tego, by wyjść z domu jest fakt, że robiąc to, mo-żemy komuś pomóc. Ludzi takich jest sporo, a pomagać można w różny sposób- dobrym słowem, gestem, czynem. Istnieje szereg stowarzyszeń, fundacji, grup, które czekają na ludzi otwartych, chcących nieść wsparcie. Pomagając innym, pomagamy też sobie. Po-czucie, że jest się komuś potrzebnym i robi się coś wartościowego sprawia, że my sami czujemy się ważni i docenieni. Ponadto jest to doskonała rehabilitacja, dzięki której spraw-ność fizyczna może ulec poprawie. Osoby z niepełnosprawnością nie muszą całymi dnia

mi siedzieć w domu i zamartwiać siębrakiem zajęcia. Wiele instytucji organizuje różnego ro-dzaju kursy, szkolenia, grupy wsparcia, dzięki którym pomagają m.in. w znalezieniu pracy, rozwijaniu swoich umiejętności, ale również sprzyjają integracji z ludźmi. Spotkania sprzy-jają poznawaniu nowych ludzi, a rozmowy i spotkania z osobami, które lubimy, poprawia-ją humor i pomagają walczyć z codziennymi trudnościami. Nie warto ukrywać się w domu za betono-wą ścianą. Zwyczajnie trzeba dać się poznać, pokazać jakim się jest człowiekiem, a obawa przed tym, że zostanie się odrzuconym czy też nie zrozumianym jest irracjonalna i pozbawio-na sensu. Trzeba spróbować, by się przekonać. Jeśli sami nie pozwolimy się poznać, nikogo ni-gdy sami też nie poznamy. Otwórzmy się. Jakiś czas temu dużą popularność zdobyły naklejki naklejane w różnych miejscach publicznych z treścią- „Nie rozmawiaj z nieznajomymi, bo

jeszcze kogoś poznasz”. Ta przekorna maksy ma miała na celu wskazanie ironicznego po-dejścia, które wykazuje wielu z nas.Boimy się nowych relacji, spotkań, bo boimy się spa-rzyć, ale lęk ten przed wyjściem na świat jest większą niepełnosprawnością, niż wszelkie ograniczenia fizyczne. Warto zawalczyć o siebie i swoje życie. Warto być tym człowiekiem, którego co rano ciepłymi promieniami budzi słońce, a chęć do życia i działania jest silniejsza niż strach przed wyjściem z domu. Warto dołączyć do tego grona ludzi, którzy gdzieś idą, coś zała-twiają, na coś czekają. Warto wyjść na dwór, by poczuć zapach świeżo koszonej trawy i podziwiać zieleń, o którą rano zadbał ogrod-nik. Warto wyjść, by pospacerować razem z sąsiadką i jej pupilem. Warto wyjść, by być tą osobą, której pan przy małym straga-nie sprzedaje truskawki. Warto zrobić ten pierwszy krok przed siebie. Dla siebie.

Monika Borawska

Podstawowe s a v o i r – v i v r e

Jak radzić sobie w codziennym funkcjonowaniu, gdy spotkamy osoby z róż-nymi rodzajami niepełnosprawności? Jak się zachować w kontaktach z nimi i jak przyjść im ze skuteczną pomocą, gdy tego potrzebują? Na te pytania spró-bujemy sobie odpowiedzieć – opowiemy o kulturze zachowania wobec osób niepełnosprawnych i międzynarodowych standardach w tym temacie. Mamy przy tym nadzieję, że przekazane przez nas podstawowe zasady będą przez czytelników stosowane w życiu zawodowym i prywatnym.

Postawa wobec osoby niepełnosprawnej w wielu miejscach w naszym kraju wciąż jest niewłaściwa. Często podczas takiego spotkania wiele osób czuje się niezręcznie, bądź, co gorsza zachowuje się w sposób niewłaściwy, a nawet krzywdzący. Ostatnie badania spo-łeczne pokazują, że czasy, w których osoby niepełnosprawne były traktowane, jak osoby gorszej kategorii już minęły, niemniej jednak nasze postawy względem osób dotkniętych

s a v o i r – v i v r e w o b e c o s ó b

n ie pełnospraw nyc h

chorobą są zwykle obojętne, a brak życzliwości niestety nie pomaga w życiu co-dziennym niepełnosprawnych.Większość postronnych osób w kontakcie z oso-bą niepełnosprawną nie wie, jak się zachować, jak reagować i czego się spodzie-wać. Niewiedza może rodzić strach - to paraliżuje i odpycha, a z czasem zmienia się w zobojętnienie. Tymczasem równość szans jest jednym z podstawowych praw – określonych w Karcie Praw Podstawowych – stosowaną powszechnie we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. W rozdziale III Karty sprecyzowano zasadę nie-dyskryminacji - każdy jest równy wobec prawa, wszelkie cechy człowieka, które mogłyby spowodować nierówne jego traktowanie są prawem zakazane. Zakaz dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność został określony szczegółowo przez Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 11 lipca 2006 r. Trybu-nał, określił, iż „niepełnosprawność” należy rozumieć jako ograniczenie wynikające w szczególności z naruszenia funkcji fizycznych, umysłowych

lub psychicznych i stanowiące przeszkodę dla danej osoby w uczestnictwie w życiu zawo-dowym. Tak więc do obowiązków państwa i jego instytucji jest zapewnianie warunków i prowadzenie wszelkich działań na rzecz pełnej integracji osób niepełnosprawnych - udzielania wszelkiej niezbędnej pomocy, w tym technicznej, w zakresie eliminowania barier w dostępie do transportu, miejsc zamieszkania, aktywności kulturalnej oraz wypoczynku. Rozejrzyjmy się dookoła, w miejscach publicznych, w naszych zakładach pracy, na ulicy. Czy z tych miejsc mogą swobodnie korzystać osoby niepełnosprawne? Czy myślimy o nich kiedy organizujemy nasze przedsięwzięcia i świadczymy usługi? Pierwszym krokiem w pokonaniu barier jest dostrzeżenie człowieka i akceptacja go. To, że ktoś utracił sprawność, nie ozna-cza że jest osobą inną, czy na straconej pozycji. Przeciwnie, osoby niepełnosprawne należy traktować na równi z pełnosprawnymi, realnie oceniać ich ograniczenia oraz dostrzegać za-lety i osiągnięcia. Kluczowe jest traktowanie osób niepełnosprawnych jak indywidualne jed-nostki. Życzliwa, pozytywna postawa względem nich jest konieczna, aby taka osoba czuła się bezpiecznie i była zaakceptowana. Dzięki temu osoby niepełnosprawne mają większe szanse na prawidłowe przystosowanie się do społeczeństwa. Pomocne w przełamaniu niechęci do niepełnosprawnych może być wyobrażenie sobie, co bym czuł w sytuacji, kiedy ktoś mnie źle ocenia lub odtrąca, tylko przez utratę sprawności. Specjaliści nie zalecają okazywania litości oraz przesadnej troski wobec osób niepełnosprawnych. W poczuciu większej swobody, w kon-takcie z niepełnosprawnymi, pomocne jest poznanie rodzajów i stopni niepełnosprawności.

W bezpośrednim kontakcie wystarczy uśmiech, miłe spojrzenie, które zwykle stają się moty-wacją oraz podporą dla osób niepełnosprawnych. Warto zatem pomyśleć o naszej postawie i przeanalizować standardy właściwego zachowania. Podstawowe zasady właściwego postępowania wobec osoby z niepełnosprawnością, które chcemy państwu przekazać zostały sformułowane przez Judy Cohen - Dyrektora Access Resources i członka Komisji do spraw niepełnosprawności fizycznej i umysłowej Ame-rykań skiego Stowarzyszenia Prawników. Zostały one spisane przez Stowarzyszenie United Spinal Association i przekazane wszystkim europejskim, demokratycznym społeczeństwom. Zasady podstawowe postępowania wobec osób niepełnosprawnych:I.Pamiętajmy o najważniejszej zasadzie: Osoby niepełnosprawne są tak jak my pełnoprawnymi członkami wspólnoty, obywatelami, posiadają rodzinę i pracę, zainteresowania, sympatie i antypatie, problemy i radości. Niepełnosprawność sama w sobie nie określa kim są. Dlatego, nie zmieniaj osób niepełno sprawnych w ofiary lub bohaterów niepełnosprawności. Traktuj ich jak indywidualne jedno- stki. Bądź otwarty na ich indywidualne potrzeby.II. Zwracaj uwagę na dostępność twojej firmy, organizacji, realizowanego przez ciebie każdego programu, projektu i działania. Zapewnij odpowiednie oznakowanie w miejscu świadczenia swoich usług. Obok symboli zamieszczaj opis słowny. W przypadku oznakowania powiększ symbol i umieść go w najbardziej widocznym miejscu.

III.Fakt bycia niepełnosprawnym nie oznacza, że dana osoba potrzebuje pomocy. Jeżeli zadana

osoba potrzebuje pomocy. Jeżeli zapewnimy przyjazne otoczenie, zwykle sama sobie doskona

le poradzi. Dorośli niepełnosprawni pragną być niezależnymi osobami. Pomoc należy oferować

tylko wtedy, kiedy stwierdzimy, że dana osoba jej potrzebuje. Jeżeli tak w istocie jest, zapytaj

zanim zaczniesz jej udzielać.

IV. Bądź taktowny w kontakcie fizycznym z osobą niepełnosprawną. Niektóre osoby niepełno-

sprawne utrzymują równowagę dzięki swoim rękom. Dla tego nie należy chwytać za nie –

nawet w celu udzielenia pomocy – może tę równo wagę zakłócić. Unikaj klepania takiej

osoby po głowie, a także dotykania jej wózka, skutera czy laski. Osoba niepełnosprawna

uważa je za część swojej przestrzeni osobistej.

V. Zawsze zwracaj się do osoby niepełnosprawnej w sposób bezpośredni. Nie zwracaj się

do jej towarzysza, pomocnika ani tłumacza migowego – po prostu zwracaj się do niej jak

do każdej innej osoby. Szanuj jej prywatność. Jeżeli będziesz wypytywał ją o jej przypa-

Drodzy czytelnicy, pamiętajmy o powyższych zasadach w bezpośrednim kontakcie z osobą niepełnosprawną w pracy,

na ulicy, w szkole czy teatrze. Traktujmy każdą osobę z szacunkiem i odpo-wiednio do jej wieku. Pytajmy czy i jaka pomoc byłaby dla niej przydatna, np. co ułatwiłoby komunikację i funkcjonowanie. Nasze efektywne działa-nie z osobą niepełnosprawną wymaga w pierwszej kolejności zrozumienia

natury niepełnosprawności i tego, jak może ona wpłynąć na przebieg komunikacji między nami.

dłość, może się ona czuć jakbyś utożsamiał ją tylko z niepełnosprawnością, a nie dostrzegał

w niej człowieka. Pomyśl zanim zadasz pytanie.

VI.Nie rób żadnych założeń. Osoby niepełnosprawne same najlepiej wiedzą co są w stanie zro

bić, a czego nie. Nie podejmuj za nie decyzji co do uczestnictwa w jakiejkolwiek czynności. W

zależności od sytuacji, wykluczenie osób niepełnosprawnych z jakiegokolwiek działania na

podstawie założeń o ich ograniczeniu może być pogwałceniem ich praw, za co ponosi się

odpowiedzialność karną.

VII. Reaguj uprzejmie na prośby osób niepełnosprawnych. Jeżeli osoby niepełnosprawne

proszą cię o dokonanie pewnych przystosowań w twoim działaniu – to nie oznacza skargi.

Świadczy to o tym, że czują się na tyle swobodnie aby mówić otwarcie o swoich potrzebach.

Nie powinieneś się na nie obrażać. Jeżeli twoja reakcja będzie pozytywna,

na pewno będą do ciebie wracać i powiedzą swoim znajomym, jak dobrze zo

stali obsłużeni.

VIII. Stawaj osobę na pierwszym miejscu. Mów osoba niepełnosprawna a nie

„niepełnosprawny”. Jeżeli znasz konkretne formy niepełnosprawności,

lepiej jest mówić, np. osoba z porażeniem mózgowym, osoba z zespołem

Aspargera, itp. Jeżeli nie masz pewności jakich słów użyć - po prostu zapy

taj. Unikaj negatywnych określeń, typu: „cierpiący”, mów np. „osoba z

AIDS” zamiast „osoba cierpiąca na AIDS”.

IX. Pamiętaj, że osoby niepełnosprawne mogą mieć różne stopnie niepełno

sprawności. Nie wolno generalizować niepełnosprawności. Utrzymuj

kilka dróg dostępu dla takich osób.

dr Eliza Szadkowska

Życie w świecie nie mogloby istnieć bez permanentnego zanurzenia w świetle. Prawda lśni. Pojawienie się słońca po-nad linią horyzontu otwiera dla niego świat, nawet w swej niewidoczności. Jako istota duchowa człowiek posiada w sobie światłość, która go unieśmiertelnia. W nieświadomości jego trudnego życia może blednąć, przygasać lecz zawsze się żarzy. Niezmienna w swej formie i przeznaczeniu. Płonie pełnią swe-go blasku gdy człowiek czyni ją, uznaje za najważniejszą, sięga aż po tło jego postaci. Świat posiada także niezliczoność świateł dostrzegalnych oczami. Słońce – odwieczna światłość, której promień każdy nosi w sobie roztaczając się na obszary ziemi, wypełnia je kolorami, formami i posia-daną przez nie treścią. Tworzy nowe odsłony dróg życia, w nim, nowym nurtem. Rzuca w człowieka garść siebie odnawiając go - w jego postrze-ganiu na nowo, możliwościach, emocjonalności. Poszerzając, pogłębiając jego życie. Gdy w tańcu po niebie deszcz ustępuje miejsca słońcu przerzuca pomost z rozszczepu czystego światła między ziemią a niebem, jego po-znaniem i tajemnicą. Jest jak uśmiech, podanie dloni poprzez mgły nie-pewności i poszukiwania samego siebie przez człowieka. Poszerza rze-czywistość o warstwy niedopowiedzenia, nieogarnięcia. Słonce dotyka człowieka świetlistym spojrzeniem przedswitów, zachodów, niczym dale-ki obserwator i strażnik osobistego życia w jego brakach. Noc darowuje swoje świetliste ozdoby słabej ludzkiej istocie otwartego serca, w której duszy nieraz przenikniętej mrokiem, błyszczą niczym gwiazdy – nadzieja i dobroć. Światło przybywa łodzią księżyca w bezdennej głębinie firmanen-tu ponad i wokół. To podróż poza granice codzienności w światłoczułość

prawdy.

Ś W I T Ł O

Leki

Ś W I T Ł O

Jest duchem, który go zachowa, gdy zewnętrzna postać przeminie. Światło przekonuje do utrzyma-nia świadomości pozytywnego aspektu istnienia mroku. Może rozświetlić nawet popioły, tak, iż sta-ją się złotym pyłem życia. Światlo leczy ponieważ jest powołującą i przywołująca do życia energią – plastyczne, przenikliwe, modulujące, pulsujące. Wykazuje odczuwalne właściwości przenikania wy-dobywając pryzmaty. Stwarza perspektywę rzeczy, zjawisk, poszerza barwy o spektrum odcieni. Żyjemy w dotyku świata odczuwanym jako ciepło, radość, nadzieja , pocieszenie. W jego widzeniu zawiera się nauka woli dostrzegania i osiągnięcia głębi i spek-trum spojrzenia. W jego retoryce głos spada bły-skiem grzmotu i burzy. Światło jest pierwiastkiem niewymierności i wymiarowości ludzkiego życia, wiecznością wewnętrzną i zewnętrzną. Zamyka się bowiem w jego wzroku i duszy. Słaba, chora i niewystarczająca fizyczność czło-wieka w materii słońca, światła, dopełnia się transparencją i transcendencją nieśmiertelnej du-szy, stającą się nim samym w prawdzie stworze-nia. Sama istota staje w promieniu ramy; nieba dla ziemi, dla własnego portretu - w jednej łzie.

w tęczówceobrazy świata

migoczą przestrzennościąludzkich spraw

cierpieniejak piasek złoty

w popielerozwiewa wiatr

światłemziemia ożywa.

snu gdzie w prześwitach ziemia i niebo spotykaja się w pełni. Człowiek może opiekować się duchową istotą w swym wnętrzu, poprzez dostrzeganie, daro-wanie i odbieranie dobra, dziecięcą niepodlegającą przemianom ufnością w jego niezawodność. Wów-czas wschodzi dla niego i wypełnia go różnobarwna jasność, w efekcie powielania się, przemieszczania, rozproszenia widocznego dla wszystkich mroku – aury, otoczenia, zwątpienia, niepewności, zagubie-nia i lęku. Ziemia pełna jest świateł – efektów ludz-kiej myśli i pracy. Przebywając pośród nich czlowiek potrafi stać się mieszkańcem miast, miasteczek, pe-ryferiow i wsi. Pośród nich poruszając się odnajduje miejsca i drogi. Odróżnia to, co dla niego ważne od tego, co takiem nie jest, co bliskie i dalekie, piekne od brzydkiego. Światło wydobywa z mroku kształty, barwy i znaczenia.Ono ubiera człowieka w świadomość bliskiej choć nie znanej obecności, doznającej także zła, krzyw-dy, losu. Jej sylwetka pojawia się wieczorem, nie-przespaną nocą w oknie naprzeciwległego budyn-ku. Światło wtapia się w człowiekawyrazistością.

Lila