Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
รายงานผลการวจย
เรอง
การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย
Survey of Associate of News Neutrality of CRI (China Radio International) Online News Report ,Thai – Language Section
โดย อาจารยชาตณรงค วสตกล
มหาวทยาลยธรกจบณฑตย รายงานนไดรบทนอดหนนจากศนยวจยมหาวทยาลยธรกจบณฑตย
2554
DPU
ชอเรอง : การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย ผวจย :นายชาตณรงค วสตกล สถาบน : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปทพมพ : พทธศกราช 2555 สถานทพมพ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย แหลงทเกบรายงานวจยฉบบสมบรณ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย จ านวนหนางานวจย : 171 หนา ลขสทธ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย
บทคดยอ
ความเปนกลางในการน าเสนอขาวของสอมวลชนเปนปญหาทถกถามถงอยางมากใน
ปจจบน ไมวาจะเปนประเทศในโลกเสรประชาธปไตย ประเทศก าลงพฒนา หรอประเทศทปกครองในระบอบสงคมนยม ประเทศจนซงปกครองในระบอบสงคมนยมแบบจนโดยเฉพาะ หลงการปฏรปและเปดประเทศไดมการผอนปรนสทธเสรภาพในหลายๆ เรองกบประชาชน สอมวลชนของจนเองกมการเปลยนแปลงและปรบตวอยางมาก ในฐานะทผเขยนเคยเขาไปท าหนาทผเชยวชาญภาคภาษาไทยในสถานวทยนานาชาตจน (CRI) จงสนใจศกษาถงการส ารวจความคดเหนของผเกยวของเกยวกบความเปนกลางในการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทยในยคหลงการปฏรปและเปดประเทศของจนวา จะมเสรภาพในการท างานมากขนหรอไม อยางไร หรอยงคงตองท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสต โดยมวตถประสงคเพอศกษา 1 บทบาทหนาทในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย 2 หลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย และ 3 ทศทางในการน าเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ส าหรบวธการศกษาใชวธการปฏบตการแบบมสวนรวมของผศกษา โดยไดเขาท างานในต าแหนงผเชยวชาญประจ าภาคภาษาไทย เมอวนท 26 พฤษภาคม 2550 ถงวนท 19 มถนายน 2551 การวเคราะหเนอหาขาว โดยวเคราะหเปรยบเทยบขอมลการน าเสนอขาวระหวางขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI ภาคภาษาไทยน าเสนอ เปนเวลา 6 เดอนในลกษณะวนเวนวน ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553 และการสมภาษณผทเกยวของแบบเจาะลก จ านวน 18 คน แบงเปน 3 กลมๆ ละ 6 คนเทาๆ กน ไดแก กลมบคคลากรชาวจนทท างานใน CRI ภาคภาษาไทย กลมนกวชาการและนกวชาชพท เกยวของและสนใจในการน าเสนอขาวของ CRI
ก
DPU
และสอสารมวลชนจน และกลมผฟงชาวไทยทตดตามฟงและ/หรออานขาวจากเวบไซตของ CRI ออนไลน
ผลทไดจากการศกษาพบวา หลงการปฏรป และเปดประเทศ CRI Online ภาคภาษาไทย จะมเสรภาพในการท าหนาทสอมวลชนมากขนมการน าเสนอเนอหาทหลากหลายมากขน แตเสรภาพของการท าหนาทกมจ ากด ขนอยกบนโยบายจากรฐบาล และการน าเสนอขาวกมขอจ ากดในเรองของการหามวพากษวจารณรฐบาล หรอพรรคคอมมวนสต ค านงถงเรองภาพลกษณของประเทศ และเรองความสมพนธระหวางประเทศ ขณะเดยวกน รฐบาลจนกยงใช CRI ภาคภาษาไทย เปนกระบอกเสยงของรฐเชนในอดต ซงยอมแสดงใหเหนวา การน าเสนอขาวของ CRI Online ซงเปนสอมวลชนของรฐ ยงขาดความเปนกลางในการน าเสนอขาว
ขอเสนอแนะรฐบาลจนควรก าหนดนโยบายสอสารมวลชนใหม ใหสอมวลชนแสดงบทบาทหนาทตามหลกสากลได ยกเลกการใชสอเพอท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐ ควรแยกหนวยงานสอมวลชนออกจากงานประชาสมพนธ ควรก าหนดหลกสตรดานนเทศศาสตรสอสารมวลชนใหมในสถาบนการศกษาของจน และเปดโอกาสใหเอกชนไดมโอกาสเขามาท างานและสามารถใชความร ความคดสรางสรรคในการท างานดานสอมวลชนมากขน โดยไมยดตดกบแนวคดสงคมนยมแบบเดม
ข
DPU
Research Title : Survey of Associate of News Neutrality of CRI (China Radio International) Online News Report ,Thai – Language Section
Researcher : Mr. Chatnarong Visutkul Institution : Dhurakitbundit University Year of Publication : 2012 Publisher : Dhurakitbundit University Number of Page 171 Pages Copy right : Dhurakitbundit University
Abstract The bias of news report is becoming a big problem currently, no matter in Democracy Country, developing country, or socialism country. After revolution and globalization in China, people get more freedom. Also media have more freedom and changes themselves to the new world. I used to work in CRI (China Radio International) as a Thai expert. Then, I interested in studying the idea of the media that they have freedom to report the news or still rely on the government. My objective is to study the role of the Thai news report and the policy and the way that they will do in the future.
The way of my research is to cooperate in the organization. I worked as a Thai expert in CRI from May 26, 2007 to June 19, 2008. My responsibility is to analyze the local and international news which CRI reported. I did every 2 days for about 6 months since December 2009 to May 2010. I also arranged the interview with 18 persons who involved in the production. I separated them into 3 groups; Chinese working in CRI, scholars interesting in CRI, Chinese media, and Thai people interesting in CRI online.
The result of the research shows that after revolution and globalization CRI Online (Thai report) get more freedom and report various news to the audience. However, the report is still has limit depending on government policy. They cannot criticize the government or social party. Moreover, the Chinese government uses CRI to pursuade people like they did in the past. I can conclude the CRI Online still has bias in the news report.
ค
DPU
My suggestion is Chinese government should have new policy for the media. They should let the media have freedom to report everything like any other countries. They should not use the media to pursue people anymore. They can have their own organization to pursue and give information to Chinese. They should re-arrange the course about the mass media in the university. Also they should let the private organization involve more in the news report and let them have freedom to do so.
ง
DPU
กตตกรรมประกาศ
ผวจยขอขอบพระคณ อาจารยสธาทพย โมราลาย ทแนะน าและเปดโอกาสใหผวจยไดมโอกาสเขาไปท างานทสถานวทยกระจายเสยงแหงชาตจน (CRI) พๆ เพอนๆ นองๆ ชาวจนทท างานท CRI ภาคภาษาไทยทกคนทชวยดแลและใหขอมลเกยวกบหนวยงาน นกวชาการ นกวชาชพ และผฟง CRI ทกทานทเสยสละเวลาใหผวจยไดสมภาษณ ผศ.ดร.วไลวรรณ จงวไลเกษม ทชวยใหค าแนะน าเกยวกบการท าวจย คณครและอาจารยทกทานทใหความร และครอบครว วสตกล ประกอบดวย คณปาพชรา คณพอคณแม ภรรยา บตรและธดา ทคอยเปนก าลงใจแกผวจยเสมอมา
จ
DPU
สารบญ
หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ค กตตกรรมประกาศ จ สารบญ (1) สารบญตาราง (3) สารบญแผนภาพ (6) สารบญภาพ (7) บทท 1 บทน า 1
1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 สมมตฐานการวจย 3 1.4 นยามศพท 3 1.5 ขอบเขตของการวจย 3 1.6 ระเบยบวธวจย 4 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5
1.8 กรอบแนวคดในการวจย 6 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 7
2.1 แนวคดทฤษฎขาว 7 2.2 แนวคดทฤษฎการก าหนดวาระขาวสาร (Agenda Setting) 9 2.3 แนวคดทฤษฎผเฝาประตขาวสาร 10 2.4 แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง 13
- ทฤษฎอ านาจนยม 13 - ทฤษฎเสรนยม 14 - ทฤษฎสงคมนยมแบบคอมมวนสต 15 - ทฤษฎความรบผดชอบตอสงคม 16
(1)
DPU
สารบญ (ตอ) หนา
2.5 แนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน 19 2.6 แนวคดทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน 33 2.7 นยามความหมายของสอใหม (New Media) 43 2.8 งานวจยทเกยวของ 44
บทท 3 ระเบยบวธวจย 45 3.1การเกบรวบรวมขอมล 45 3.2 เครองมอ 46 3.3 การน าเสนอขอมล 48บทท 4 ผลการวจย 49
4.1 สวนท 1 ขอมลจากการสงเกตการณการแบบมสวนรวม 49 4.2 สวนท 2 การใชประโยชนแลขอมลจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร 53
บทท 5 ผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ 145 5.1 บทสรป 145 5.2 ขอเสนอแนะ 148
บรรณานกรม ภาคผนวก
1. ตวอยางหนาแรกเวบไซต CRI Online 152 2. ตวอยางหนาแรกเวบไซด CRI ภาคภาษาไทย 153 3. ตวอยางหนาขาวในประเทศ 154 4. ตวอยางขาวในประเทศ 155 5. ตวอยางหนาขาวตางประเทศ 156 6. ตวอยางขาวตางประเทศ 157 7. ประวตผเขยน 158
(2)
DPU
สารบญตาราง
ตารางท หนา 1.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 54 2.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 55 3.) ตารางแสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 56 4.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 57 5.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 58 6.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 59 7.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 61 8.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 62 9.) แสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 63 10.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 64 11.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 65 12.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอ ในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 66
(3)
DPU
ตารางท หนา 13.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในวน เวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 67 14.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 69 15.) แสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 70 16.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 71 17.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 72 18.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 73 19.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 74 20.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 75 21.) แสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553 76 22.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553 77 23.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ถง 31 มนาคม 2553 78 24.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 79 25.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอ ในวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 80 26.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 81
(4)
DPU
ตารางท หนา 27.) แสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 82 28.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 83 29.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 84 30.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอ ในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 86 31.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 88 32.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 89 33.) แสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 90 34.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 91 35.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 92 36.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 93
(5)
DPU
สารบญแผนภาพ แผนภาพท หนา 1.) แสดงโครงสรางการก ากบควบคมสอมวลชน 29 2.) แสดงโครงสรางการบรหารควบคมวทยโทรทศน 31 3.) แสดงโครงสรางการบรหารของ CRI (China Radio International) 50 4.) แสดงโครงสรางการบรหารของ CRI ภาคภาษาไทย 51 5.) แสดงกระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทย 52
(6)
DPU
สารบญภาพ
ภาพท หนา 1.) แสดงแบบจ าลองผเฝาประตอยางงายๆ ของไวท (จากไวท 1950) 11
(7)
DPU
บทท 1 บทน า
1.1 ความเปนมาของปญหา
ความไมเปนกลางในการนาเสนอขาวของสอมวลชน กาลงเปนปญหาทเกดขนกบทก
ประเทศ ไมวาจะเปนสอในประเทศโลกเสรประชาธปไตย หรอประเทศกาลงพฒนาทมลกษณะเปนประชาธปไตยกงอานาจเผดจการ และแมกระทงประเทศในระบอบส งคมนยมคอมมวนสต สอมวลชนมกถกแทรกแซงจากคณะรฐบาล กลมการเมอง กลมนายทน ฯลฯ ซงพยายามเขามามบทบาทแทรกแซงครอบงาการทาหนาทของสอ ทาใหเกดปญหาในการนาเสนอขาวทไมครบถวน ไมรอบดาน บดเบอนขอมลหรอเลอกนาเสนอเพยงบางสวน มลกษณะของการชนา และสรางความเขาใจผดใหกบผรบสาร โดยเฉพาะสอทอยภายใตระบอบการปกครองแบบสงคมนยมคอมมวนสต ซงตามหลกการแลว สอมวลชนถอเปนเครองมอของพรรคคอมมวนสต ทาหนาทเปนกระบอกเสยงใหกบพรรคคอมมวนสตเทานน
นบตงแตการปฏรปและเปดประเทศมากวา 30 ป ประเทศจนมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมอยางมาก จากการดาเนนนโยบายสงคมนยมแบบกลไกตลาด (Market Socialism) และการบรหารประเทศแบบ 1 ประเทศ 2 ระบอบ สงคมนยมคอมมวนสตแบบจนหลงการเปดประเทศจงเปนสงคมนยมทมลกษณะผอนปรน เปดกวางทางดานเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ประชาชนจนมเสรภาพในการดาเนนชวตมากขน อาท การแตงกาย การจบจายใชสอย รวมทงการเปดรบวฒนธรรมตางชาต โดยเฉพาะวฒนธรรมตะวนตกผานทางสอตางๆ ของจน
ดงนน องคการสอสารมวลชนของจนในยคหลงการปฏรปและเปดประเทศ นอกจากการทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐแลว ยงตองปรบตวใหเทาทนกบการเปลยนแปลงของเศรษฐกจและสงคม ทาหนาทเสนอขอมลขาวสาร ใหความรและความบนเทงตามบทบาทหนาทของนกวชาชพสอดวย จงเปนสงทนาสนใจอยางยงในการศกษาคนควาเกยวกบบทบาทหนาท และการนาเสนอขาวของสอมวลชนในประเทศจน
สถานวทยกระจายเสยงระหวางประเทศแหงชาตจน (China Radio International : CRI) เปนองคการสอสารมวลชนทสาคญแหงหนงของจน นอกเหนอจากสานกขาวซนหว และสถานโทรทศนซซทว ซอารไอดาเนนกจการดานวทยกระจายเสยงและเวบไซตเผยแพรขอมล
DPU
รายงานผลการวจย
เรอง
การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย
Survey of Associate of News Neutrality of CRI (China Radio International) Online News Report ,Thai – Language Section
โดย อาจารยชาตณรงค วสตกล
มหาวทยาลยธรกจบณฑตย รายงานนไดรบทนอดหนนจากศนยวจยมหาวทยาลยธรกจบณฑตย
2554
DPU
ชอเรอง : การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย ผวจย :นายชาตณรงค วสตกล สถาบน : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปทพมพ : พทธศกราช 2555 สถานทพมพ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย แหลงทเกบรายงานวจยฉบบสมบรณ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย จ านวนหนางานวจย : 171 หนา ลขสทธ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย
บทคดยอ
ความเปนกลางในการน าเสนอขาวของสอมวลชนเปนปญหาทถกถามถงอยางมากใน
ปจจบน ไมวาจะเปนประเทศในโลกเสรประชาธปไตย ประเทศก าลงพฒนา หรอประเทศทปกครองในระบอบสงคมนยม ประเทศจนซงปกครองในระบอบสงคมนยมแบบจนโดยเฉพาะ หลงการปฏรปและเปดประเทศไดมการผอนปรนสทธเสรภาพในหลายๆ เรองกบประชาชน สอมวลชนของจนเองกมการเปลยนแปลงและปรบตวอยางมาก ในฐานะทผเขยนเคยเขาไปท าหนาทผเชยวชาญภาคภาษาไทยในสถานวทยนานาชาตจน (CRI) จงสนใจศกษาถงการส ารวจความคดเหนของผเกยวของเกยวกบความเปนกลางในการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทยในยคหลงการปฏรปและเปดประเทศของจนวา จะมเสรภาพในการท างานมากขนหรอไม อยางไร หรอยงคงตองท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสต โดยมวตถประสงคเพอศกษา 1 บทบาทหนาทในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย 2 หลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย และ 3 ทศทางในการน าเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ส าหรบวธการศกษาใชวธการปฏบตการแบบมสวนรวมของผศกษา โดยไดเขาท างานในต าแหนงผเชยวชาญประจ าภาคภาษาไทย เมอวนท 26 พฤษภาคม 2550 ถงวนท 19 มถนายน 2551 การวเคราะหเนอหาขาว โดยวเคราะหเปรยบเทยบขอมลการน าเสนอขาวระหวางขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI ภาคภาษาไทยน าเสนอ เปนเวลา 6 เดอนในลกษณะวนเวนวน ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553 และการสมภาษณผทเกยวของแบบเจาะลก จ านวน 18 คน แบงเปน 3 กลมๆ ละ 6 คนเทาๆ กน ไดแก กลมบคคลากรชาวจนทท างานใน CRI ภาคภาษาไทย กลมนกวชาการและนกวชาชพท เกยวของและสนใจในการน าเสนอขาวของ CRI
ก
DPU
และสอสารมวลชนจน และกลมผฟงชาวไทยทตดตามฟงและ/หรออานขาวจากเวบไซตของ CRI ออนไลน
ผลทไดจากการศกษาพบวา หลงการปฏรป และเปดประเทศ CRI Online ภาคภาษาไทย จะมเสรภาพในการท าหนาทสอมวลชนมากขนมการน าเสนอเนอหาทหลากหลายมากขน แตเสรภาพของการท าหนาทกมจ ากด ขนอยกบนโยบายจากรฐบาล และการน าเสนอขาวกมขอจ ากดในเรองของการหามวพากษวจารณรฐบาล หรอพรรคคอมมวนสต ค านงถงเรองภาพลกษณของประเทศ และเรองความสมพนธระหวางประเทศ ขณะเดยวกน รฐบาลจนกยงใช CRI ภาคภาษาไทย เปนกระบอกเสยงของรฐเชนในอดต ซงยอมแสดงใหเหนวา การน าเสนอขาวของ CRI Online ซงเปนสอมวลชนของรฐ ยงขาดความเปนกลางในการน าเสนอขาว
ขอเสนอแนะรฐบาลจนควรก าหนดนโยบายสอสารมวลชนใหม ใหสอมวลชนแสดงบทบาทหนาทตามหลกสากลได ยกเลกการใชสอเพอท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐ ควรแยกหนวยงานสอมวลชนออกจากงานประชาสมพนธ ควรก าหนดหลกสตรดานนเทศศาสตรสอสารมวลชนใหมในสถาบนการศกษาของจน และเปดโอกาสใหเอกชนไดมโอกาสเขามาท างานและสามารถใชความร ความคดสรางสรรคในการท างานดานสอมวลชนมากขน โดยไมยดตดกบแนวคดสงคมนยมแบบเดม
ข
DPU
Research Title : Survey of Associate of News Neutrality of CRI (China Radio International) Online News Report ,Thai – Language Section
Researcher : Mr. Chatnarong Visutkul Institution : Dhurakitbundit University Year of Publication : 2012 Publisher : Dhurakitbundit University Number of Page 171 Pages Copy right : Dhurakitbundit University
Abstract The bias of news report is becoming a big problem currently, no matter in Democracy Country, developing country, or socialism country. After revolution and globalization in China, people get more freedom. Also media have more freedom and changes themselves to the new world. I used to work in CRI (China Radio International) as a Thai expert. Then, I interested in studying the idea of the media that they have freedom to report the news or still rely on the government. My objective is to study the role of the Thai news report and the policy and the way that they will do in the future.
The way of my research is to cooperate in the organization. I worked as a Thai expert in CRI from May 26, 2007 to June 19, 2008. My responsibility is to analyze the local and international news which CRI reported. I did every 2 days for about 6 months since December 2009 to May 2010. I also arranged the interview with 18 persons who involved in the production. I separated them into 3 groups; Chinese working in CRI, scholars interesting in CRI, Chinese media, and Thai people interesting in CRI online.
The result of the research shows that after revolution and globalization CRI Online (Thai report) get more freedom and report various news to the audience. However, the report is still has limit depending on government policy. They cannot criticize the government or social party. Moreover, the Chinese government uses CRI to pursuade people like they did in the past. I can conclude the CRI Online still has bias in the news report.
ค
DPU
My suggestion is Chinese government should have new policy for the media. They should let the media have freedom to report everything like any other countries. They should not use the media to pursue people anymore. They can have their own organization to pursue and give information to Chinese. They should re-arrange the course about the mass media in the university. Also they should let the private organization involve more in the news report and let them have freedom to do so.
ง
DPU
กตตกรรมประกาศ
ผวจยขอขอบพระคณ อาจารยสธาทพย โมราลาย ทแนะน าและเปดโอกาสใหผวจยไดมโอกาสเขาไปท างานทสถานวทยกระจายเสยงแหงชาตจน (CRI) พๆ เพอนๆ นองๆ ชาวจนทท างานท CRI ภาคภาษาไทยทกคนทชวยดแลและใหขอมลเกยวกบหนวยงาน นกวชาการ นกวชาชพ และผฟง CRI ทกทานทเสยสละเวลาใหผวจยไดสมภาษณ ผศ.ดร.วไลวรรณ จงวไลเกษม ทชวยใหค าแนะน าเกยวกบการท าวจย คณครและอาจารยทกทานทใหความร และครอบครว วสตกล ประกอบดวย คณปาพชรา คณพอคณแม ภรรยา บตรและธดา ทคอยเปนก าลงใจแกผวจยเสมอมา
จ
DPU
สารบญ
หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ค กตตกรรมประกาศ จ สารบญ (1) สารบญตาราง (3) สารบญแผนภาพ (6) สารบญภาพ (7) บทท 1 บทน า 1
1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 สมมตฐานการวจย 3 1.4 นยามศพท 3 1.5 ขอบเขตของการวจย 3 1.6 ระเบยบวธวจย 4 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5
1.8 กรอบแนวคดในการวจย 6 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 7
2.1 แนวคดทฤษฎขาว 7 2.2 แนวคดทฤษฎการก าหนดวาระขาวสาร (Agenda Setting) 9 2.3 แนวคดทฤษฎผเฝาประตขาวสาร 10 2.4 แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง 13
- ทฤษฎอ านาจนยม 13 - ทฤษฎเสรนยม 14 - ทฤษฎสงคมนยมแบบคอมมวนสต 15 - ทฤษฎความรบผดชอบตอสงคม 16
(1)
DPU
สารบญ (ตอ) หนา
2.5 แนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน 19 2.6 แนวคดทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน 33 2.7 นยามความหมายของสอใหม (New Media) 43 2.8 งานวจยทเกยวของ 44
บทท 3 ระเบยบวธวจย 45 3.1การเกบรวบรวมขอมล 45 3.2 เครองมอ 46 3.3 การน าเสนอขอมล 48บทท 4 ผลการวจย 49
4.1 สวนท 1 ขอมลจากการสงเกตการณการแบบมสวนรวม 49 4.2 สวนท 2 การใชประโยชนแลขอมลจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร 53
บทท 5 ผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ 145 5.1 บทสรป 145 5.2 ขอเสนอแนะ 148
บรรณานกรม ภาคผนวก
1. ตวอยางหนาแรกเวบไซต CRI Online 152 2. ตวอยางหนาแรกเวบไซด CRI ภาคภาษาไทย 153 3. ตวอยางหนาขาวในประเทศ 154 4. ตวอยางขาวในประเทศ 155 5. ตวอยางหนาขาวตางประเทศ 156 6. ตวอยางขาวตางประเทศ 157 7. ประวตผเขยน 158
(2)
DPU
สารบญตาราง
ตารางท หนา 1.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 54 2.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 55 3.) ตารางแสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 56 4.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 57 5.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 58 6.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 59 7.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 61 8.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 62 9.) แสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 63 10.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 64 11.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 65 12.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอ ในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 66
(3)
DPU
ตารางท หนา 13.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในวน เวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 67 14.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 69 15.) แสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 70 16.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 71 17.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 72 18.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 73 19.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 74 20.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 75 21.) แสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553 76 22.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553 77 23.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ถง 31 มนาคม 2553 78 24.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 79 25.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอ ในวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 80 26.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 81
(4)
DPU
ตารางท หนา 27.) แสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 82 28.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 83 29.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 84 30.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอ ในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 86 31.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 88 32.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 89 33.) แสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 90 34.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 91 35.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 92 36.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 93
(5)
DPU
สารบญแผนภาพ แผนภาพท หนา 1.) แสดงโครงสรางการก ากบควบคมสอมวลชน 29 2.) แสดงโครงสรางการบรหารควบคมวทยโทรทศน 31 3.) แสดงโครงสรางการบรหารของ CRI (China Radio International) 50 4.) แสดงโครงสรางการบรหารของ CRI ภาคภาษาไทย 51 5.) แสดงกระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทย 52
(6)
DPU
สารบญภาพ
ภาพท หนา 1.) แสดงแบบจ าลองผเฝาประตอยางงายๆ ของไวท (จากไวท 1950) 11
(7)
DPU
2
ขาวสารไปทวโลก มการแปลขาวจากภาษาจนเปนภาษาตางประเทศและภาษาชนชาตสวนนอยของจนรวม 48 ภาษา ซงภาษาไทยกเปนหนงในนน การนาเสนอขาวของซอารไอนอกจากสงผสอขาวออกไปสง เกตการณ เองแลว ย ง รบขอมลข าวจากสานกขาวต างๆ ของจนมาแปลเปนภาษาตางประเทศเพอเผยแพร อาท สานกขาวซนหวา ไชนาเดล พเพลเดล สถานโทรทศนซซทว หนงสอพมพเหรนหมงรเปา เปนตน จงเปนเรองทนาศกษาคนควาถงหลกเกณฑ แนวนโยบาย และกระบวนการในการคดเลอกขาวของซอารไอ
ในสวนของเนอหาขาว ซอารไอแบงเนอหาเปน ขาวภายในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงครอบคลมเนอหาตงแตเรองการเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ฯลฯ ซงเปนททราบกนโดยทวไป รวมทงมการวพากษวจารณกนอยางกวางขวางถงเรองการนาเสนอขาวของสอมวลชนจนวา หากเปนขาวทเกยวของกบภาพลกษณของประเทศ พรรคคอมมวนสตจน และคณะรฐบาล เนอหาของขาวทนาเสนอออกไปจะเปนขาวดานบวกเพยงดานเดยว โดยละเวนขอมลดานอนๆ หรอไมมการวพากษวจารณตามบทบาทหนาทของสอ ขณะทขาวอนๆ จะมเนอหาทหลากหลายทงดานบวกและดานลบ และจากประสบการณทผเขยนไดไปทางานในซอารไอภาคภาษาไทยเปนเวลา 1 ป ในชวงมถนายน 2550 ถงมถนายน 2551 พบวา อดมการณ แนวคดและวฒนธรรมการทางานของสอมวลชนจนมรปแบบทแตกตางจากสอมวลชนไทยทรบแนวคดดานสอสารมวลชนมาจากตะวนตก
ยกตวอยางเชน การเสนอขาวเหตการณจลาจลในทเบต เมอ 14 มนาคม 2551 ซอารไอ นาเสนอขาวนในฐานะกระบอกเสยงของรฐ เนอหาของขาวนาเสนอแงมมดานบวกของจนในการเขาไปสรางความเจรญในทเบต ขณะทกลมลามะและคนทตอตานรฐบาลจนในการเขาไปยดครองทเบตถกกลาวหาวาเปนผกอการราย ซงขดแยงกบขอมลจากสอตางประเทศทนาเสนอในเรองเดยวกน ขณะเดยวกน เหตการณแผนดนไหวทเสฉวน เมอ 12 พฤษภาคม 2551 สอจนนาเสนอขาวภยพบตครงนอยางกวางขวาง รอบดาน ทกแงมม และทางการจนไดอนญาตใหสอตางชาตเขาไปทาขาวไดทนทหลงเกดเหตการณ ซงทาใหเกดขอสงสยและคาถามถงประเดนความเปนกลางในการนาเสนอขาวของสอจน
CRI Online ภาคภาษาไทย หรอ www.cri.cn เปนเวบไซตขาวของจน เผยแพรเปนภาษาไทย นาเสนอเนอหาขาวหลากหลายทงการเมอง เศรษฐกจ สงคมทงภายในประเทศและตางประเทศ รวมถงขาวกฬา ศลปวฒนธรรม ฯลฯ งานวจยชนนเลอกศกษาเฉพาะขาวในเวบไซต CRI Online เนองจากสออนเทอรเนตเปรยบเสมอนหนงสอพมพอเลกทรอนกส การเขาถงขอมลและการสบคนขอมลเปนไปไดงายและสะดวก อกทงในปจจบนเวบไซต CRI Online กลายเปนสอหลกในการเขาถงผรบสารทวโลก
DPU
3
1.2 วตถประสงคของการวจย 1) เพอศกษาบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย 2) เพอศกษาหลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาค
ภาษาไทย 3) เพอศกษาทศทางในการนาเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย
1.3 สมมตฐานการวจย
1) หลงการปฏรปและเปดประเทศจนมากวา 30 ป CRI Online ภาคภาษาไทยมเสรภาพในการทาหนาทสอมวลชนมากขนหรอไม อยางไร
2) CRI Online ภาคภาษาไทยภายหลงการปฏรปและเปดประเทศจนมากวา 30ป ยงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐหรอไม อยางไร
1.4 นยามศพท :
ขาวภายในประเทศ หมายถง ขาวทมเนอหาเกยวกบประเทศจน นาเสนอใน CRI Online ภาคภาษาไทย
ขาวตางประเทศ หมายถง ขาวทมเนอหาเกยวกบประเทศอนๆ ทวโลก นาเสนอใน CRI Online ภาคภาษาไทย ความเปนกลาง หมายถง การเสนอขาวอยางถกตองตามขอเทจจรง เนอหาสาระ
ครบถวนรอบดาน และเปดโอกาสใหแหลงขาวทกกลมทกฝายไดมโอกาสสอสารอยางเทาเทยมกน ขาวดานบวก หมายถง ขาวทสงผลกระทบในทางทด เปนคณประโยชนตอภาพลกษณ
ของประเทศจน พรรคคอมมวนสตจน คณะรฐมนตรจน และนโยบายของรฐบาลจน ขาวดานลบ หมายถง ขาวทสงผลกระทบในทางไมด เปนโทษ สงผลเสยหายตอ ภาพลกษณของประเทศจน พรรคคอมมวนสตจน คณะรฐมนตรจน และนโยบายของ
รฐบาลจน
1.5 ขอบเขตการวจย : การสารวจความคดเหนของผทเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI
Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย น เปนการศกษาวเคราะหขอมลเชงคณภาพ จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาของขาวในเวบไซด CRI ภาคภาษาไทยในประเดนความเปนกลาง โดยเปรยบเทยบการนาเสนอระหวางขาวในประเทศและขาวตางประเทศในประเดนเรองความถในการนาเสนอ ประเภทของขาวทนาเสนอ แหลงทมาของขาว การแบงพนท ลกษณะของเนอหา
DPU
4
ขาวทนาเสนอ และสรปลกษณะเนอหาทนาเสนอ โดยศกษาเนอหาแบบวนเวนวนตงแตชวงเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553 เปนเวลา 6 เดอน
การสารวจความคดเหนโดยการสมภาษณแบบเจาะลกผเกยวของทงจนและไทย โดยแบงกลมผสมภาษณเปน 3 กลม ไดแก กลมท 1 กลมชาวจนผมบทบาทหนาทในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย จานวน 6 คน อาท บรรณาธการภาคภาษาไทย CRI Online ผสอขาว CRI ประจาประเทศไทย เปนตน กลมท 2 กลมนกวชาการและนกวชาชพทางดานสอสารมวลชนและดานรฐศาสตรทชานาญและสนใจเกยวกบสอสารมวลชนจน จานวน 6 คน และกลมท3 กลมผฟงชาวไทยทฟงและหรอตดตามรายการของ CRI Online ภาคภาษาไทย จานวน 6 คน รวม 3 กลมผสมภาษณทงสนจานวน 18 คน
และการสงเกตการณโดยการปฏบตการแบบมสวนรวมของผวจยในตาแหนงผเชยวชาญท CRI ภาคภาษาไทย ณ กรงปกกง เปนเวลา 1 ป ตงแต 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551
1. 6 ระเบยบวธวจย :
1) ศกษาจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสารจากเนอหาของขาวในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทยในประเดนความเปนกลาง โดยเปรยบเทยบการนาเสนอระหวางขาวในประเทศและขาวตางประเทศในประเดนเรองความถในการนาเสนอ ประเภทของขาวทนาเสนอ แหลงทมาของขาว การแบงพนท ลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอ และสรปลกษณะเนอหาทนาเสนอ โดยศกษาเนอหาแบบวนเวนวนตงแตชวงเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553 เปนเวลา 6 เดอน
2) ศกษาจากการสมภาษณแบบเจาะลกผเกยวของทงไทยและจน อาท บรรณาธการภาคภาษาไทย CRI Online ผสอขาวCRI ประจาประเทศไทย บรรณาธการขาว CRI ภาคภาษาไทย อดตผเชยวชาญภาคภาษาไทย นกวชาการดานนเทศศาสตรและรฐศาสตร นกวชาชพดานสอมวลชนทชานาญและสนใจเกยวกบสอสารมวลชนจน และผฟงรายการขาวของ CRI ภาคภาษาไทย รวมทงสน 18 คน
3) ศกษาจากการสงเกตการณแบบมสวนรวมของผวจยในตาแหนงผเชยวชาญท CRI ภาคภาษาไทย เปนเวลา 1 ป ตงแต 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551
DPU
5
1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ : 1) ทาใหไดทราบถงบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย 2) ทาใหไดทราบถงหลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online
ภาคภาษาไทย 3) ทาใหไดทราบถงแนวนโยบายและทศทางการเสนอขาว CRI Online ภาคภาษาไทย
ในอนาคต 4) ทาใหไดทราบถงทศนคตของผเกยวของ ตอประเดนความเปนกลางของสอมวลชน
ตางประเทศ
DPU
6
1.8 กรอบแนวคดในการวจย (Conceptual Framework)
การปฎรปและเปดประเทศมากวา 30 ป มผลตอการปฎบตหนาทของ CRI Online ภาคภาษาไทย
การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
บทบาทหนาทในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
หลกเกณฑ นโยบาย กระบวนการ คดเลอกขาว
CRI Online ภาคภาษาไทย
ทศทางในการน าเสนอขาวในอนาคตของ
CRI Online ภาคภาษาไทย
- เปรยบเทยบการน าเสนอขาวในประเทศและขาวตางประเทศ ของ CRI Online ภาคภาษาไทย
- สมภาษณความเหนของผเกยวของ 3 กลม ทรจกและเกยวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
- ปฎบตงานในต าแหนงผเกยวของ ท CRI Online ภาคภาษาไทย
เสรภาพในการท าหนาทสอมวลชน - มากขน - เทาเดม - ลดลง
กระบอกเสยงของพรรคคอมมวนสต - เปน - ไมเปน
DPU
7
บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ
การวจยเรอง การสารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาว
ของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย ทาการศกษาโดยนาแนวคดและทฤษฎตางๆ และ งานวจยทเกยวของ มาเปนแนวทางในการศกษา ดงตอไปน
2.1 แนวคดทฤษฎขาว 2.2 แนวคดทฤษฎการกาหนดวาระขาวสาร (Agenda Setting) 2.3 แนวคดทฤษฎผเฝาประตขาวสาร 2.4 แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง
- ทฤษฎอานาจนยม - ทฤษฎเสรนยม - ทฤษฎสงคมนยมแบบคอมมวนสต - ทฤษฎความรบผดชอบตอสงคม
2.5 แนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน 2.6 แนวคดทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน 2.7 นยามความหมายของสอใหม (New Media) 2.8 งานวจยทเกยวของ
2.1 แนวคดทฤษฎขาว “ขาว” เปนคาสนและกระชบ ความหมายของขาวนน มผทพยายามจะใหคาจากดความ
แตกยงไมไดคานยามทสมบรณทสด อาจเปนเพราะขาวนนไมมสตรสาเรจ หากแตมความลนไหลไปตามภาวะขณะนน “ขาว” นอกจากจะเปนเรองทสดใหมแลวยงตองเปนทสนใจของผรบอกดวย เปนการรายงานเหตการณ หรอเรองราวตางๆ ทเกดขน
“ ขาว เปนมโนทศนทมลกษณะไมมตวตน (Abstract Concept) สามารถเปลยนแปลงไปและทาใหยงยากขนอกกคอ สาธารณชนผ รบขาวแตละคนนน ใหความส นใจเรองราวทไมเหมอนกนและไมเทากน” (สรทพย ขนสวรรณ 2539,46)
DPU
8
“ ขาว คอ รายงานเหตการณหรอเรองราวทนาสนใจ ไมใชเพยงเหตการณหนงและมคนรายงานใหทราบถงสาระสาคญของเหตการณปจจบน ผสอขาวและบรรณาธการเหนพองกนวาประชาชนควรไดรบทราบเหตการณเรองราวนนๆ (มาล บญศรพนธ 2534,18)
ขาวจะตองมองคประกอบพนฐาน 3 ประการ คอ ความนาสนใจ (Interest) ขอเทจจรง (Fact) และผอาน (Readers) ซงกหมายถงวา ขาวนนจะตองเปนขอเทจจรงทนาสนใจสาหรบประชาชนนนเอง และผสอขาวรายงานใหผอานไดทราบถงขอเทจจรงทนาสนใจ (ฟารดา มาหรม 2535,7)
โจเซฟ พลตเซอร (Pulizer อางถงใน สรทพย ขนสวรรณ 2539,47) บดาแหงวงการวารสารศาสตร ไดเคยใหคาชแนะใหกองบรรณาธการของเขา หาเรองราวประเภททมลษณะ “เพงเกดขนใหมๆ มความแตกตางจากเรองอน เปนเรองเราอารมณ เรองรกๆ ใครๆ เรองนาตนเตน เรองแปลกๆ ไมเหมอนเรองใด เรองนารนาเหน เรองกระจมกระจม นาขบขน เรองประหลาด และเรองทมกจะเปนทโจษจนถง”
เกษม ศรสมพนธ (2507,15) ไดนยาม “ขาว” ไวในงานวจย การวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ของหนงสอพมพรายวนกรงเทพ 14 ฉบบไววา หมายถง รายงานเหตการณหรอเรองราวอนเปนทสนใจของประชาชน
ขาวนนเปนรายงานขอเทจจรง เกยวกบเหตการณทเกดขน ดงนน ขาวจงไมใชการแสดงความคดเหน หนงสอพมพและสอมวลชนประเภทอนมหนาทในการแสดงความคดเหน แตการแสดงความคดเหนนนยอมแตกตางจากการเสนอขอเทจจรงเกยวกบเหตการณขอเทจจรง (ขาว) และความคดเหน (บทบรรณาธการ บทความ คอลมนพเศษ) ตองแยกกน โดยเดดขาดจะปนกนมได การเสนอขาวนนตองนาเสนอดวยความเทยงตรงไมสอดแทรกความคดเหน
“ความหมายของขาวในเชงแคบ คอ ขาวหมายถงเหตการณทสาคญ ขาวคอเรองราวทเกดขนทกสารทศ สวนความหมายอยางกวางคอ การรายงานเหตการณ ขอเทจจรง ขอคดเหนทเกดขนเมอไมนาน เปนสงทประชาชนควรจะใหความสนใจเพราะเปนเรองราวหรอเหตการณทผดปกต ผดธรรมชาต มความลกลบซบซอนเปนเหตการณทอาจมผลกระทบและมความผกพนกบชวตความเปนอยของมนษย เปนเหตการณทอาจมผลกระทบทางเศรษฐกจ สงคม” (ฉอาน วฑฒกรรมรกษา 2536,3-5)
ขาว คอ อะไรกตามทคนจานวนหนงตองการจะอานถาหากมนไมละเมดกฎของรสนยมทดและกฎหมายหมนประมาท
ขาว คอ อะไรกตามททนตอเวลา เปนทสนใจของผอานจานวนหนงและขาวทดทสด กคอ ขาวซงเปนทสนใจมากทสดของคนจานวนมากทสด (สรทพย ขนสวรรณ 2539,142)
DPU
9
สภา ศรมานนท (อางถงในอรนช จยะจนทร ม.ป.ป.,12) ใหนยามขาววา “ขาวคอ รายงานอนสดทนสมยเกยวกบสงใดสงหนง ซงเปนทสนใจตอมนษยชาต และขาวทดทสดกคอขาวซงใหความสนใจตอคนอานสวนใหญ”
ขาวการเมอง ขาวการเมองนนเปนขาวทใหความสาคญตอความสมพนธระหวางรฐบาลกบประชาชน
ขาวการเมองเปนการรายงานเรองราวกบรฐบาลในแงมมตางๆ นอกจากจะเกยวของกบพรรคการเมองหรอนกการเมองแลว ยงครอบคลมถงองคกรของรฐบาลและกจการของสวนราชการตางๆ รวมทงสถานการณทางการเมอง และมผลกระทบถงสาธารณชนสวนใหญ เพราะรฐมบทบาทในการดาเนนกจการใหเปนไปแบบมประสทธภาพโดยผานตวแทนของรฐ ซงกยอมตองเกยวของไปถงการพฒนาทางการเมอง
ขาวการเมองนบเปนสดยอดของขาวทงหมดกวาได การเมองมสวนสมพนธกบทกหนวยของสงคม ไมวาจะเปนความเกยวพนทางดานเศรษฐกจทงภายในประเทศหรอภายนอกประเทศ เกยวพนกบความเปนอยของประชาชน ดงนนจงเปนเรองทประชาชนจาเปนตองใหความสนใจ จะเหนไดชดวาในบางชวงเวลาแหงการเปลยนแปลงหลายคนตองยอมรบวาบางครงสงทเราตองการรบรนนไมใชเพยงเปนเรองทเกยวของกบตวเองเทานน แตรวมไปถงคนรอบขางเราเองหรอแมแตสวนอนๆ ดวยทเกยวพนกนเปนสงคมเชอมโยงตอเนองถงในระดบประเทศ มผทศกษาเกยวกบบทบาทของขาวการเมองนนมตอสวนตางๆ ไวดวยกนหลายทาน ซงเปนการเหนถงความสาคญของขาวการเมองทขยายออกไปแลวแตแงมมมองในแตละดาน
จะเหนไดวา ขาว คอ หวใจสาคญในการทางานขององคกรสอสารมวลชน การไดมาซงขาว การรายงานขาว ถอเปนหนาทของสอมวลชน และขาวกมหลากหลายชนด เชน ขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ ขาวสงคม ฯลฯ ซงมความละเอยดออนแตกตางกนไปในแตละระบอบการปกครอง สงคมและวฒนธรรม
2.2 ทฤษฎการก าหนดระเบยบวาระ (Agenda-setting theory)
ถงแมคาศพท Agenda-setting จะเรมใชแพรหลายในวงการวจยสอสารมวลชนเมอเรว ๆ น แตการคนควาดานนไดมมานานแลว แนวความคด Agenda-setting เรมตงแตสมยท Walter Lippman (1922) คดคาวา "Pictures in our heads" (มโนภาพในหว) และ Robert Ezra Park (1925) อธบายถงกระบวนการรวบรวมขาวสาร (News gathering process) แตหวเลยวหวตอของการคนควาจรงๆ เรมเมอนกสงคมวทยา Paul Lazarsfeld และคณะทาการวจยบทบาทและหนาทของสอมวลชนในการเลอกตงประธานาธบดสหรฐอเมรกา ป ค.ศ. 1942 และ 1948 Lazarsfeld ไมไดใชศพท
DPU
10
Agenda-setting โดยตรง แตไดกลาวพาดพงถงผลในทางระดมสรรพกาลง(Mobilizing effects) ของสอมวลชนในการรณรงคหาเสยง (ด Lazarsfeld,Berelson and Gaudet, 1848; และ Berelson, Lazarsfeld and McPhee,1954)
การศกษา Agenda-setting มงทจะวเคราะหหนาทหรอผลของสอมวลชนในดานขาวสาร (Information) แทนดานการชกจง (Persuasion) สมมตฐานสาคญกลาวถงความสมพนธระหวางการทสอมวลชนเลอกเนนประเดนสาคญของหวขอ (Topic) หรอปญหา (Issue) ในการรายงานขาวสารกบการทผรบสารหรอมวลชนตระหนกถงสาระสาคญ (Salience) ของหวขอประเดน (Topic) หรอปญหา (Issue) นนๆ ความสมพนธนอาจกลาวในเชงเปนเหตผลไดวา ยงสอมวลชนเลอกเนนประเดนหวขอ (Topic) หรอปญหา (Issue) สาคญใด ผรบสารหรอมวลชน (Audience) กจะตระหนกถงสาระสาคญ (Salience) ของหวขอหรอ ปญหานนมากยงขนตามไปดวย ดงนนจงอาจกลาวไดวา ผลสาคญประการหนงของสอมวลชนกคอ เปนผกาหนดหรอวางระเบยบวาระการรบรเหตการณแกประชาชนทวไป Cohen (1963) ไดสรปไววา "สอสารมวลชนอาจไมประสบความสาเรจเทาทควรเสมอไปในการเสนอแนะแกประชาชนวา อะไรบาง (What) เปนสงทนาคด แตสอมวลชนมผลอยางมหาศาลในการแนะประชาชนวานาคดเกยวกบเรองอะไร (What about)"
การคนควาดาน Agenda-setting ทากนมากในสาขาการสอสารการเมอง (Political communication) โดยเฉพาะทเกยวกบ Political socialization ปญหาทนาสนใจประการหนงคอการใชสอมวลชนในการพฒนาความคดและทศนคตทางการเมอง (Political cognitions) (ดรายละเอยดไดจาก Backer, McCombs and McLeod, 1975)
การนาแนวคดทฤษฎการกาหนดระเบยบวาระมาอางในทน เนองจากงานวจยนมงศกษาเกยวกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย เพอชใหเหนถงหลกเกณฑ นโยบาย และกระบวนการในการคดเลอกขาวมผลตอความเปนกลางในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
2.3 ทฤษฎผปดและเปดประตขาวสาร(Gatekeeper Theory)
Gatekeeper หมายถง ผเฝาหรอนายประตขาวสาร (นายทวารขาวสาร) ในกระบวนการคดเลอก กลนกรอง ปรงแตง (ควบคม) ขาวสารประจาวนของสอมวลชน (หรอในการสอสารในสถานการณอนๆ ทมการสงทอดถายทอด หรอ กระจายขาวสาร ผานชองทางหรอตวกลางตาง ๆ)
Gatekeeper มบทบาทตอความถกตอง แมนตรง คงทและสมบรณของขาวสาร (เชนเดยวกบ ความลาเอยง บดเบอน คลาดเคลอน ทอาจเกดขน) ตลอดทกขนตอนทขาวสารไหลผานหรอแพรกระจายจากตนตอไปสจดหมายปลายทาง
DPU
11
Gatekeeper ไมวาจะเปนบคคล กลมบคคล องคกรมกมกฎเกณฑ แนวทาง อดมคต จตสานก หรออาจมอคตในการตดสนใจตอการทาหนาทประตขาวสาร
แบบจ าลองผเฝาประตอยางงายๆ ของไวท (จากไวท 1950)
แบบจาลองหรอทฤษฎนแสดงใหเหนวา จากตนตอแหลงขาว ซงในตวอยางขางตนกคอ
สานกขาวโทรพมพ จะมขาวสารมากมายหลายชน (N1, N2, N3, N4) สงมายงสานกงานหนงสอพมพ หรอสถานวทยกระจายเสยง หรอสถานวทยโทรทศนตาง ๆ บรรณาธการขาวจะทาหนาทคดเลอกขาวสารเพยงบางชนเพอตพมพหรอออกอากาศ สวนอกหลายชนกอาจถกโยนทงตะกราไป ขาวสารทถกคดเลอกนจะถกตดแตงใหเหมาะสมกบเวลา เนอท หรอลกษณะสอเพอสงไปยงผอาน ผชม หรอผฟง แบบจาลองนพยายามชใหเหนถงกจกรรมผเฝาประตหรอผปดและเปดประตสารของสอมวลชนทวไป จากตวอยางขางตน ด เอม ไวท ไดศกษาบทบาทของบรรณาธการขาวโทรพมพทวไปในสหรฐอเมรกา ถาเปนตวอยางในเมองไทย เรากอาจจะหมายถง บทบาทของบรรณาธการขาวตางประเทศทวไป ทาหนาทคอยตรวจขาวจากเครองโทรพมพ หรอจากเอกสารขาวทสงมาจากสานกขาวตาง ๆ เชน สานกขาวเอพ สานกขาวเอเอฟพ สานกขาวรอยเตอร หรอสานกขาวไทย เปนตน ซงแตละวนจะมขาวเขามามากมายนบสบนบรอยชนแตบรรณาธการจะทาหนาทคดขาวทจะตพมพ หรอออกอากาศเพยงไมกชนทตนเหนวานาสนใจเทานน
แบบจาลองหรอทฤษฎของ ด เอม ไวท นอธบายอยางงาย ๆ ถงบทบาท"ผปดและเปดประตสาร" หรอ "ผ เฝาประต" ของสอมวลชน ซงในความเปนจรงแลวอาจจะมขนตอนสลบซบซอนกวานเชนขาวโทรพมพทสงมานน กอนทจะสงมากจะตองมการกลนกรอง มากอนจาก
DPU
12
บรรณาธการ สานกขาวนน ๆ หรอแมแตผสอขาวของสานกขาวเองกจะทาหนาท"ผเฝาประต" คอ เลอกวาจะทารายงานขาวไหนหรอไมทาขาวไหนบางกได และเมอขาวโทรพมพนนถกสงมายงสานกพมพ สถานวทยกระจายเสยง หรอสถานวทยโทรทศน นอกจากจะถกคดเลอกโดยบรรณาธการขาวตางประเทศแลว กอาจจะถกกลนกรองจาก บรรณาธการหรอหวหนาขาวในระดบสงอกทกไดเชนกน นอกจากนนขาวทตพมพหรอออกอากาศไปยงผรบสารเมอผรบสารไดอาน ไดรบฟง หรอไดรบชมแลวกอาจจะถายทอดไปยงบคคลอน เชน สมาชกในครอบครว ญาต เพอน ฯลฯ การถายทอดโดยผเปดรบสารสอมวลชนนกจะเปนไปในลกษณะ "ผเฝาประต" คอ เลอกจะถายทอดเพยงบางสวนหรอสวนใดสวนหนงกยอมไดอกเชนกน จงเหนไดวาขาวสารสอมวลชนมกจะไหลผานผเฝาประตหรอผปดและเปดประตสารตาง ๆ มากมายหลายชนทเดยว
นอกจากทกลาวมาขางตนแลว วลเบอร ชแรมม (Wilbur Schramm) กลาวไววา Gatekeeper เปนผมสทธในการเปดและปดประตสารตาง ๆ ทมมาถง gatekeeper ซงการสอสารในสงคมทกวนน Gatekeeper กยงคงมบทบาทอยางสาคญมากทงนเพราะ Gatekeeper เหลาน ไดแก นกขาว บรรณาธการขาว หวหนาฝายขาวตาง ๆ ไมวาจะเปนขาวเศรษฐกจ การเมอง สงคม หรอวฒนธรรม ผเขยน ผพมพ นกวจารณ หวหนาหนวยงานดานสอสาร ผจดการโฆษณา ประธาน คร และพอแมเปนตน
หนาทของ Gatekeeper ไมเพยงแตเลอกหรอปฏเสธสารตางๆ ท เขามาเทานน Gatekeeper ยงทาหนาทจดสารนนๆ ใหอยในรปทเขาตองการตลอดจนกระทงกาหนดการนาเสนอขาวสาร ระยะเวลาทหนวงเหนยวขาวสารนนไววาจะเสนอในชวงเวลาใดหรอเสนอสารทงหมดซาๆกน หรอเลอกเสนอเพยงบางสวนเทานน
Gatekeeper ผซงควบคมการไหลของขาวสารทงในระดบชาตและระดบทองถนกมนกขาว บรรณาธการขาว ผจดการโฆษณา ของทงหนงสอพมพทองถนและหนงสอพมพแหงชาตและเครอสถานโทรทศน ตลอดจนสานกขาว
อยางไรกตาม กรณทนกขาวไดรบมอบหมายจากบรรณาธการขาวใหไปหาขาว นกขาวผนนกจะทาหนาทเหมอนกบผเฝาประตหรอผปดเปดประตสารเชนกน คอจะเปนคนตดสนใจในเบองตนวาจะเขยนขอเทจจรงในเรองของขาวทตนหามาอยางไร
การทนกขาว และบรรณาธการขาว จะตดสนใจเลอกขาวอยางไรนน ขอเขยนของ Bagdikian ไดบอกไววา ขนอยกบปจจยดงตอไปน
1. หลกทยดถอในการบรหาร 2. การมองโลกของความจรงและนสยของคน โดยมองวาผอานตองการอะไรและม
ความปรารถนาอยางไร
DPU
13
3. คานยม ซงยดถอโดยกองบรรณาธการทมความเชยวชาญในวชาชพ มมาตรฐานทางดานความยตธรรม และเปนทยอมรบในวงวชาชพ คอเขาจะเปนผตดสนวาอะไรทผอ านในหมคณะของเขาควรจะไดร
4. การประเมนคาของขาวสาร โดยการแขงขนของสอ 5. คานยมสวนตว และนสยแปลก ๆ ของบรรณาธการ เชน ถาบรรณาธการกลวหรอไม
ชอบอะไรบางอยาง เขาจะไมอนญาตใหสงท เขาไมชอบปรากฏอยในขาว หรอตพมพบนหนงสอพมพในขณะทเขาเปนบรรณาธการอย นอกจากปจจยทง 5 แลว ยงมสงซงเกยวของกบการตดสนใจของบรรณาธการอก เชน ปจจยเรองเวลา และเนอทการเสนอขาวสาร ตวอยางเชน นกขาวทหาขาวมาไดแลว รายงานขาวเขาสหนวยงานของตนกจะมคนอนๆ คอพวก rewriter เปนผเฝาประตอกตอหนง พวกนจะทาหนาทตบแตงขาว จะโดยการตดทอน ยอหนา ตดบางประโยค บางคาของขาว หรออาจจะไมแกไขตนฉบบขาวทนกขาวคนนนสงมาเลยกได แลวกสงขาวนนออกไปตพมพหรอออกอากาศ แตบางครงเมอสงขาวไปแลวไมไดตพมพกม ทงน เพราะเนอทในหนาหนงสอพมพไมพอ หรอเวลาในการกระจายเสยงมไมพอ อาจจะเปนเพราะผจดการฝายโฆษณารบโฆษณาเขามามากจนทาใหเนอทและเวลาในการเสนอขาวไมพอ ตวผจดการฝายโฆษณานกถอวาทาหนาทเปน gatekeeper เชนกน
แนวคดทฤษฎผปดและเปดประตขาวสารเปนสวนสาคญในการศกษานโยบาย โครงสรางขององคกร กรอบความคดในการคดเลอกขาวของบรรณาธการ นกขาว นกแปลของ CRI Online ภาคภาษาไทย ซงมผลตอสารทสงไปยงผฟงวทยและอานในเวบไซดของ CRI ในประเทศไทย
2.4 แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง
แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง เกดขนจากการศกษาบทบาทหนาทและความสมพนธของระบบสอมวลชนทมตอ รฐ สงคมและพลเมอง ทงนระบบสอมวลชนจะมความแตกตางกนไปตามอดมการณทางการเมองและทางเศรษฐกจท รฐนนๆถออย ทฤษฎสอสารมวลชนในระยะแรกไดรบการพฒนาขนโดย เฟรด ซเบอรท ธโอดอร พเตอรสน และวลเบอร แชรม ซงเสนอไวในหนงสอชอ Four Theory of the press ซงอธบายถงลษณะของสอมวลชนในระบบการเมอง 4 รปแบบ กลาวคอ
1.ทฤษฎอ านาจนยม ทฤษฎระบบสอมวลชนแบบอานาจนยมเกดขนจากแนวคดตามปรชญาการเมองแบบอานาจนยม ซงปรากฏเปนรปรางชดเจนในศตวรรษท 16 และ 17 นกปรชญาการเมองทสนบสนนแนวคดดงกลาว ไดแก มาเคยเวลล โธมส ฮอบส เฮเกล และ ทรทชเก (สมควร กวยะ 2536,121-140) โดยมาเคย เวลล มความเชอวาธรรมชาตของมนษยมความโนมเอยงไปในทาง
DPU
14
ชวรายจาเปนตองถกกกควบคมโดยอานาจทางการเมอง ทสามารถกาหนดนโยบายทเขมแขง และจรงจง เพอรกษาความมนคงปลอดภยของรฐ ผนาทางการเมองจะตองแสดงบทบาททเขมแขง และใชวธการทกอยางในการปกปกรกษาผลประโยชนของรฐเพอความมนคงและความอยรอดของรฐ โธมส ฮอบส มความเชอวามนษยมความปรารถนา 2 ประการคอ ความหลดพนจากการเจบปวด และความกระหายในการไดมาซงอานาจ จงจาเปนทจะตองมระบบการเมองทมอานาจตรวจสอบควบคมปจเจกชนใหอยในกรอบแหงผลประโยชนสวนรวม อานาจนนจะตองใหญพอทจะสรางและพทกษความสงบเรยบรอยของบานเมองโดยไมจาเปนตองฟงเสยงของปจเจกชน ทงนเพราะเปนอานาจทตงขนมาเพอใหสามารถตดสนใจไดอยแลว ในขณะทเฮเกล มความเชอวา รฐคอหวใจสาคญทมสทธเตมทเหนอพลเมองแตละคน พลเมองมหนาทสาคญทสดเพยงอยางเดยว คอ เปนสมาชกของรฐ เสรภาพทแทจรงของพลเมองกคอ เสรภาพในขอบเขตรฐ ดงนน ระบบสอมวลชนตามทฤษฏอานาจนยม จงมวตถประสงคทสาคญคอ การเปนเครองมอในการสงเสรมและสนบสนนนโยบายของรฐบาลและมหนาทรบใชรฐ รฐจะมกลไกตางๆ ในการควบคมสอมวลชนเชน กลไกทางการเมอง การบรหาร กลไกทางกฎหมาย ซงสอมวลชนจะตองอยใตอานาจของรฐบาลและองคกรของรฐทมหนาทเกยวของ กรรมสทธในสอมวลชนระบบนจะตกอยกบรฐหรอเอกชนผไดรบอนญาตจากรฐ ลกษณะสาคญของสอมวลชนตามทฤษฎอานาจนยม มดงนคอ
1.1 จะตองอยใตอานาจของรฐบาลและองคกรของรฐบาล 1.2 เปนเครองมอสงเสรมและสนบสนนนโยบายของรฐบาลและมหนาทรบใชรฐ 1.3 จะตองไมบอนทาลายรฐบาลและองคกรของรฐ 1.4 จะตองไมทาลายคานยมทางศลธรรมและการเมองของคนสวนใหญ 1.5 เนนการใหการศกษา การแสดงความคดเหนภายในกรอบของนโยบาย 2. ทฤษฎเสรนยม ทฤษฏระบบสอมวลชนแบบเสรนยม เนนใหความสาคญในเรอง
เสรภาพของปจเจกชน นกปรชญาการเมองคนสาคญของสานกนไดแก จอหน ลอค จอหน มลตน จอหน สจวต มลล และโธมส เจฟเฟอรสน (สมควร กวยะ 2536,121-140)
จอหน ลอค ไดพฒนาแนวคดเกยวกบทฤษฎอานาจอธปไตยของปวงชนโดยเสนอวา รฐบาลเปนเพยงผไดรบมอบหมายจากประชาชนใหมอานาจหนาทในการปกครองเทานน ซงประชาชนจะเรยกกลบคนมาเมอใดกได เพราะฉะนน รฐจะตองยอมรบและรกษาไวซงสทธตามธรรมชาตของมนษย
จอหน มลตน เชอวา มนษยเปนผมเหตผลและสามารถรไดดวยตนเองวาอะไรด อะไรชว ดงนน จงไมควรมอะไรมากดกนมใหมนษยไดรบรความคดอานและความคดเหนของผอน แนวความคดของมลตน กลายเปนทมาของแนวคด ตลาดเสรของความอาน (The free market place
DPU
15
of ideas) และกระบวนการรด รชอบดวยตนเอง (self – righting process) ซงมอทธพลตอนกคดนกเขยน และนกหนงสอพมพ ในศตวรรษท 18 เรอยมาจนถงปจจบน
โธมส เจฟเฟอรสน เชอวา ปจเจกอาจจะตดสนใจผดพลาดแตกลมเสยงขางมากของปจเจกชนจะสามารถทาใหตดสนใจไดอยางถกตอง การทจะชวยใหปจเจกชนมความผดพลาดนอยทสดสามารถทาไดโดยการใหขาวสารและการศกษาอยางเพยงพอ เครองมอทจะใหการศกษาไดเปนอยางดกคอ หนงสอพมพซงมบทบาทหนาทในการควบคมนโยบาย และทศทางของรฐบาลไดอกทางหนงดวยทฤษฏระบบสอมวลชนแบบเสรนยมเปนแกนความคดของประชาชนผถกปกครอง มวตถประสงคสาคญในการแสวงหาสจจะและควบคมรฐบาล ม รปแบบการควบคมตามกระบวนการยตธรรม และกระบวนการพสจนตวเองแหงสจจะ รปแบบกรรมสทธสวนใหญจะตกอยกบเอกชน ลกษณะสาคญของสอมวลชนในระบบนคอ
1. ทาหนาทควบคมรฐบาล องคกรของรฐ เจาหนาทของรฐ และพรรคการเมองโดยการสอดสอง วพากษ วจารณ
2. เปนเครองมอแสดงความคดเหนของบคคล 3. จะตองไมทาลายศกดศร เกยรตภมหรอดหมนความสามารถของมนษย 4. เนนการใหขาวสารและการแสดงความคดเหน การใหความบนเทง และการโฆษณา
สนคาโดยเสร 3. ทฤษฏสงคมนยมแบบคอมมวนสต ทฤษฎนไดรบอทธพลทางความคดจาก คารล มารกซ ซงเชอวารฐเปนเพยงเครองมอ
ของชนชนผปกครอง ซงใชกดขและเอารดเอาเปรยบชนชนผถกปกครอง ดงนน จะตองมการตอสระหวางชนชนเขามาเปนตวนาในการเปลยนแปลงทางประวตศาสตร ซงการเปลยนแปลงดงกลาวนน มารกซ มความเชอในพลงแหงชนชนกรรมาชพวาจะสามารถทาการปฏวตเพอทาลายพลงของชนชนนายทน และเผดจการแหงชนชนกรรมาชพ จะนาไปสรฐแบบสงคมนยมและสงคมไรชนชน ทมารกซเรยกวา สงคมแบบคอมมวนสตในทสด (สมควร กวยะ 2536,121-140)
วลาดเมยร เลนน ผนาปฏวตรสเซยผสบทอดแนวคดของมารกซเหนวา เสรภาพของหนงสอพมพในสงคมนายทน เปนเพยงเสรภาพของนายทนทสงวนไวเพอเปนเครองมอในการบดเบอน กดขและเอารดเอาเปรยบ ชนชนลางหรอชนชนผถกปกครอง เลนน เสนอวา หนงสอพมพจะตองเปนทงนกโฆษณาชวนเชอเพอสวนรวม นกปลกปนเพอสวนรวม และนกจดรปองคกรเพอสวนรวมไปพรอมๆ กน แนวคดดงกลาวมอทธพลตอการกาหนดแนวนโยบายการสอสารมวลชนของโซเวยตอยางกวางขวาง ระบบสอมวลชนแบบคอมมวนสต จงใหความสาคญตออดมการณของรฐและพรรคคอมมวนสต ระบบกรรมสทธในสอมวลชนทกชนดจะตกอยในมอของรฐ รปแบบการควบคม รฐบาลและพรรคคอมมวนตส จะควบคมสอมวลชนอยางใกลชด สอมวลชนจะทา
DPU
16
หนาทเปนเครองมอทางอดมการณของรฐเทานน ลกษณะสาคญของสอมวลชนในระบบนคอ (สมควร กวยะ 2536,121-140)
1. สอมวลชนจะตองตอบสนองผลประโยชนของชนชนกรรมาชพ 2. สอมวลชนจะตองมบทบาทหนาทในเชงบวกตอสงคม โดยการกลอมเกลาสงคมตาม
ปทสถานทพงปรารถนา โดยการใหการศกษา ใหขาวสาร ใหการกระตนเตอน และการระดมสรรพกาลง
3. สอมวลชนจะตองเสนอโลกทศนทสมบรณและเทยงธรรมตามหลกการมารกซซสต เลนนนสต
4. สอมวลชนจะตองเปนเครองมอของรฐและพรรค โดยการเปดเผยสภาพความเปนจรง เบองหลงการตอสของชนชนเพอการเตรยมมวลชนใหพรอมสาหรบการปฏวต
5. สอมวลชนจะตองเปนเครองมอในการโฆษณาชวนเชอ และการปลกปน 6. สอมวลชนจะตองสนบสนนความเคลอนไหวของฝายหวกาวหนา ทงภายในและ
ภายนอกประเทศ 7. สอมวลชนจะตองตอบสนองความตองการและความจาเปนของประชาชนผรบสาร
ภายในกรอบของสงคม 4. ทฤษฎความรบผดชอบทางสงคม ทฤษฎนไดรบการพฒนาโดยมพนฐานมาจาก
ทฤษฏเสรนยม ทฤษฎความรบผดชอบทางสงคมเกดขนจากการพจารณาถงจดออนของทฤษฏเสรนยม ซงสอมวลขนมเสรภาพทจะใหขาวสาร ความบนเทงแสดงความคดเหน และโฆษณาสนคาโดยเสร โดยไมตองรบผดชอบตอสงคมโดยตรง ดงนน เสรภาพของสอมวลชนทหลดพนจากการควบคมของรฐบาลจงมกจะมความโนมเอยงไปในทางแสวงหาผลประโยชนทางธรกจ และถกผกขาดอยกบบรษทธรกจขนาดใหญ สอมวลชนมกกลายเปนเครองมอทางเศรษฐกจและการเมองของกลมผลประโยชนตางๆในสงคมแทนทจะรบผดชอบตอสงคมโดยรวม จดออนทถกมองวาเปนขอบกพรองทสงผลกระทบตอสงคมคอ
4.1 การใชเสรภาพในทางทผด (Abuse of freedom) เปนผลมาจากการแขงขนกนเพอแสวงหาผลประโยชนสงสดทางเศรษฐกจ ทาใหสอมวลชนมงเสนอเนอหาทตนเตนเราอ ารมณ ปราศจากเนอหาสาระ โดยเฉพาะเ รองเก ยวกบความรนแรง ลทธความเชอทปราศจาก เหตผล เรองทางเพศ การเปดเผยเรองราวสวนตวโดยไมไดรบความยนยอม และการโจมตผอนอยางไมเปนธรรม
4.2 การกระจกตวของสอมวลชน (Media Concentration) เปนผลมาจากความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยและอตสาหกรรม และผลประโยชนทางธรกจจานวนมหาศาลจากการโฆษณาสนคาทมอตราการเจรญเตบโตเพมมากขนอยางรวดเรว กวางขวางและทนสมย ซงจะตอง
DPU
17
ใชการลงทนเปนจานวนมาก สภาพการแขงขนดงกลาวทาใหสอมวลชนขนาดเลก ไมสามารถตอสแขงขนกบสอมวลชนขนาดใหญได ทาใหตองลมเลกกจการไป หรอไมกตองรวมตวเขากบสอมวลชนขนาดใหญ กจการสอมวลชนจกถกรวบรวมกระจกอยในมอของทนขนาดใหญ ซงใชสอมวลชนเพอสนบสนนผลประโยชนทางเศรษฐกจ และการเมองของตน ในขณะเดยวกนกปกปดกดกนการแสดงออกของผทมความคดเหนตรงกนขาม การผกขาดกรรมสทธ สอมวลชนโดยบรษทขนาดใหญในอกดานหนงจงหมายถง การปดกนการเขาถงสอมวลชนของปจเจกชนอนๆ ในสงคมดวย
4.3 ความไมรบผดชอบตอสงคม (Social Irresponsibility) เปนผลมาจากการใชเสรภาพในทางทผด โดยไมคานงถงผลกระทบตอสงคมโดยรวม และการมงแสวงหาผลประโยชนสงสดทางธรกจ โดยไมคานงถงความรบผดชอบตอสงคม และไมคานงถงศลธรรมอนดของสาธารณชน ทาใหสอมวลชน นาเสนอเนอหาทกอใหเกดผลกระทบตอสงคม เชน ภาพการแสดงการรวมเพศ ภาพการใชความรนแรงและการประกอบอาชญากรรม รายการบนเทงคณภาพตา การโฆษณาสนคาทพราเพรอ และการหลกเลยง หรอละเลยขาวความขดแยงทนาจะเปนประโยชนตอการแสวงหาและพสจนสจจะของสงคม
ปรากฏการณเสรภาพทไรขอบเขตและความรบผดชอบของสอมวลชนเรมเปนทตระหนกในสงคมอเมรกาในปลายศตวรรษท 19 โดยทรฐสภาอเมรกนกมบทบาทสาคญในความพยายามทจะใหสอมวลชนมความรบผดชอบตอสงคม โดยเนนยาถงการมเสรภาพควบคกบความรบผดชอบ มการจดตงคณะกรรมาธการวทย (Federal Radio Commission : FRC) ในป 1927 เพอจดสรรคลนความถวทย และดแลเนอหาของรายการ มการออกรฐบญญตการสอสาร (Federal Communication Commission : FCC) ในป 1934 โดยมวตถประสงคเพอสงวนวทยไวเพอสาธารณประโยชน ถงแมระบบสอมวลชนอเมรกาจะเรมตนตามกรอบทฤษฏเสรนยม แตการออกรฐบญญตการสอสาร และการจดตงกรรมาธการการสอสารกมวตถประสงค ทจะใหสอมวลชนตระหนกถงผลประโยชนของสาธารณชนมากกวาผลประโยชนสวนบคคล นอกจากน ยงไดมการจดตงกรรมาธการวาดวยเสรภาพของสอมวลชน (Commission on Freedom of the press) โดยมวตถประสงคทจะตอตานการรวมกระจกของสอมวลชน และเสนอแนวคดเกยวกบทฤษฏวาดวย ความรบผดชอบตอสงคม ซงเกยวของโดยตรงกบจรรยาบรรณของการทาหนาทสอมวลชน ทาใหมการออกจรรยาบรรณของสอมวลชน (Canons of Journalism) แขนงตางๆ ของอเมรกาในเวลาตอมา เชน จรรยาบรรณของการหนงสอพมพ ของสมาคมบรรณาธการหนงสอพมพอเมรกน ในป 1923 กระนนกตาม คณะกรรมาธการวาดวยเสรภาพของสอมวลชน ยงไมสพอใจในเนอหาและความศกดสทธของจรรยาบรรณเหลานน จงไดเสนอทงมาตรฐานและมาตรการทคาดวานาจะมประสทธภาพมากกวา ซงพอสรปไดดงน
DPU
18
1. สอมวลชนจะตองรายงานเหตการณประจาวน เฉพาะในสวนทมความหมาย ดวยความจรงอยางครบถวนและดวยความฉลาดหลกแหลม
2. สอมวลชนจะตองเปนแหลงแลกเปลยนขอวพากษ วจารณตางๆ 3. สอมวลชนจะตองแสดงใหเหนถงภาพทแทจรงของกลมตางๆ ทเปนสวนประกอบ
ของสงคม 4. สอมวลชนจะตองมความรบผดชอบในการเสนอและใหความกระจางเกยวกบ
เปาหมายและคานยมของสงคม 5. สอมวลชนจะตองเปดโอกาสอยางเตมทใหมการรบรขาวสารประจาวนอยางทนตอ
เหตการณ สาหรบมาตรการทจะทาใหบรรลถงมาตรฐานทง 5 ขอดงกลาว คณะกรรมการไดเสนอ
แนวทางและแหลงความรบผดชอบ ซงสวนเกยวของโดยตรงตอความรบผดชอบของสอมวลชนตอสงคมไว 3 ประการคอ
1. สอมวลชนจะตองมวญญาณแหงวชาชพ ในทานองเดยวกนกบวชาชพเกาแกทงหลาย เชน กฎหมาย แพทย เปนตน
2. สาธารณชนตองมความตนตวตอการทาหนาทของสอมวลชน ตองคอยตรวจสอบสอมวลชน โดยการรวมตวเปนองคกรหรอสถาบนทเขามาชวยปรบปรงพฒนาวชาการ และวชาชพของสอมวลชน
3. รฐบาลจะตองชวยพฒนาสอมวลชน เสรใหเปนระบบสอสารทประชาชนพลเมองตองการ โดยการชวยเหลอสนบสนนอตสาหกรรม สอมวลชนอยางถกวธ
มาตรฐานและมาตรการของคณะกรรมการวาดวยเสรภาพของสอมวลชนของอเมรกา ไดกลายเปนแกนสารของทฤษฎวาดวยความรบผดชอบตอสงคมของสอมวลชนทคอยๆ แพรขยายออกไปสยโรปตะวนตกและประเทศตางๆ ทวโลก (สมควร กวยะ 2536,121-140)
นอกเหนอจากแนวคดในทฤษฏวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง 4 รปแบบตาม
การศกษาของ ซเบอรท พเตอรสน และ แชรม ดงกลาว ยงไดเกดแนวคดทฤษฏใหมในอนทจะนาการสอสารมวลชนมาใชเพอการพฒนาทงในทางเศรษฐกจ การเมองและสงคม โดยเฉพาะในประเทศกาลงพฒนาทประสบปญหาการเลอกใชระบบสอสารมวลชนตามกระแสหลก ในขณะทอเมรกา ยโรปตะวนตก และญปนเลอกใชระบบสอสารมวลชนตามทฤษฎวาดวยความรบผดชอบตอสงคมและ สหภาพโซเวยตและประเทศในคายคอมมวนสตอนๆ เลอกใชระบบสอสารมวลชนตามทฤษฎสงคมนยมแบบคอมมวนสต ประเทศกาลงพฒนาเหลาน ตกอยในสภาพงงงนปนปวน
DPU
19
ไมสามารถเดนตามเสนทางตะวนตก หรอแมแตเสนทางคอมมวนสตทไมสามารถเดนตามเสนทางตะวนตกไดเพราะวาระบบการเมอง เศรษฐกจ และการสอสารมวลชน มไดมพนฐานแบบเสรประชาธปไตยอยางเพยงพอ ความเขาใจในคณคาทแทจรงของเสรภาพยงไมเกดขน สอมวลชนยงขาดพลงอดมการณ และยงตองพงพาอาศยการอดหนนของพรรคการเมองและนายทนธรกจขนาดใหญ สอมวลชนจงตองเปนเครองมอขององคกรและสถาบนอนมากกวาทจะเปนสถาบนอสระของสงคม
กลาวโดยสรป แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง สามารถอธบายถงระบอบการปกครองประเทศ อานาจรฐ นโยบายในการควบคมหรอการกาหนดขอบเขตการทางานขององคกรสอสารมวลชน ซงสงผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอการทางานของสอมวลชน ทงในแงของการแสวงหาขาว และการนาเสนอขาวสาร และการรบรขาวสารของผรบสาร
2.5 แนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน
การปรบบทบาทและโครงสรางสอภายหลงการปฏรปเปดประเทศ ตลอดเวลา 30 ป นบแตจนใหมไดสถาปนาขนในป 1949 จนถงการเปดประเทศสโลก
ภายนอกในป 1979 สอมวลชนจนทางานภายใตสอสงแวดลอมทเตมไปดวยความผนผวนทางการเมอง และการตอสทางความคดในบรบทดงกลาว สอมวลชนของจนในฐานะเปนสอของรฐและพรรคฯ นอกจากตองทาหนาทเปนเครองมอของการตอสทางชนชนดงกลาวแลว ผปฏบตงานสอและองคกรสอยงลมลกคลกคลาน ชะตากรรมขนอยกบกระแสการเมองทถาโถมเขาใสเปนระลอกๆ ยากทจะคาดการณได
เตงเสยงผง ไดชอวาเปนนกปฏบตทเลงผลลพธมากกวาทจะมวคานงถงวธการ เขาไดหนเหทศทางการสรางประเทศ จากการตอสทางการเมอง มาเปนการพฒนาเศรษฐกจ โดยไมยดตดกบลทธมารกซ – เลนน หรอคาสอนของเหมาเจอตงแบบตายตว เขาไดพงเปาการพฒนาประเทศไปทคาขวญ “สทนสมย” คออตสาหกรรมทนสมย เกษตรกรรมทนสมย กองทพททนสมย และวทยาศาสตรเทคโนโลยทนสมย ทสาคญคอ เขากลาทจะนาพาประเทศไปสการปฏรปและเปดประเทศ ตงแตปลายทศวรรษ 1970 นาระบบกลไกตลาดของโลกทนนยม เขาไปกระตนระบบเศรษฐกจระดบจลภาคทวทกดาน สราง “ทฤษฎการตลาดแบบสงคมนยมจน” ซงถอวาเปนนวตกรรมใหมทางสงคม ทยงไมเคยมประเทศไหนเคยมประสบการณมากอน
1978-1992 เปนระยะปรบตวและทดลองหาหนทางทเหมาะสม ในระยะนจนไดนาระบบตลาดมาใชควบคกบการวางแผนจากรฐ และกระจายอานาจสทองถน สงเสรมใหสรางวสาหกจใหมๆ ทไมใชของรฐ ขยายวสาหกจขนาดกลางและเลกสทองถน ใหเปนพลงขบเคลอนเศรษฐกจภาคการผลตขณะเดยวกนกเรมเปดประเทศอยางเปนขนเปนตอน ในขนแรกน ไดทดลง
DPU
20
สรางเขตเศรษฐกจพเศษขนหลายจด พรอมทจะใหทนตางชาตเขาไปลงทน โดยไดรบสทธพเศษจากรฐ พรอมผลประโยชนตางๆ ทจนมไวใหเปนแรงจงใจ
1993-2003 จนเรมกาวสยคปฏรปและเปดประเทศทวทกดาน จดเปลยนทสาคญคอ การประชมสมชชาครงท 14 ของพรรคคอมมวนสตจนในป 1992 เจยงเจอหมนไดรบเลอกเปนผนาพรรครนท 3 และไดประกาศหนทางสราง “สงคมนยมทมลกษณะพเศษแบบจน” อยางเปนทางการ โดยจะใหระบบตลาดแบบสากลแสดงบทบาทไดมากขน
ป 2004 เปนตนมา จนวางแผนทจะกาวสการปฏรปทลกไปอกขนหนง ภายใตการนาของผนารนท 4 นาโดยนายหจนเทา การประชมคณะกรรมการพรรคชดท 16 ครงท 3 เมอวนท 14 ตลาคม 2003 ถอกนวาเปนเสนแบงยคของการพฒนาเศรษฐกจของจนอกครงหนง ทประชมไดสรปสรางความสมดลใหเกดขนทวประเทศ ลดชองวางระหวางเมองกบชนบทระหวางการพฒนาการทางวตถ (เศรษฐกจ) กบการพฒนาทางจตวญญาณ (สงคม) ระหวางการพฒนาคนกบการพทกษธรรมชาตและสงแวดลอมทงหมดนสรปลงดวยคาขวญทประชมครงนนไดเสนอออกมา นนกคอ “เหอเสยเสอหย” การสรางสงคมแหงความกลมเกลยวสมานฉนท ซงจะเปนเปาหมายขนตอนตอไปของจนนบแตนไปอกหลายป
การปฏรปเปดประเทศ ยอมตองสงผลกระทบถงสอมวลชนอยา งหลกเลยงไมได ประมาณ 15 ปแรกหลงการปฏรปเปดประเทศ วงการสอของจนเตมไปดวยความสบสน เพราะการนาหลกกลไกตลาดมาใชกบสอ ยอมหมายความวา สอทงหมดทเคยเปนของรฐ รวมถงวธการบรหารจดการสอทเคยปฏบตมาในอดต มาถงปจจบน แตรฐเองกขาดประสบการณ จงเกดสภาพการลองถกลองผด ในหลายๆ จด หลายๆ ดาน เกดชองวางทกฎหมายและการบงคบใชกฎหมายไปไมถง เรยกกนวา “พนทสเทา” (Grey area) ซงระบชดไมไดวาถกกฎหมายหรอผดกฎหมาย สถานการณสอในชวงนนนอกจากสบสนแลว บางครงถงขนทเรยกวา “ไรระเบยบ” เลยทเดยว
อยางไรกตาม หลกการทพรรคคอมมวนสตจนยดถอตลอดมาโดยไมมวนเปลยนกคอ พรรคและรฐจะตองยดกมสอไวในมอใหมน หลกการนเมอนามาประยกตใหเขากบหลกกลไกตลาดในปจจบน กไดกลายเปนแนวทางสาหรบปรบเปลยนบทบาทและการทางานของสอมวลชนในยคน
ฉะนน หากจะเขาใจสถานภาพของสอมวลชนจนในยคนโดยรวบยอดทสด กคงตองสรปลงสนๆ วา สอมวลชนจนเปนกจการของรฐ ทบรหารจดการดวยระบบธรกจ
หรอหากตองการรายละเอยดใหมากขน มตจากทประชมคณะกรรมการพรรคคอมมวนตสจน ชดท 16 ครงท 3 เดอนตลาคม 2003 ซงไดวางแนวทางใหกบการพฒนากจการดานวฒนธรรม ซงรวมถงสอมวลชน
DPU
21
“อตสาหกรรมทางวฒนธรรมจะตองนาโดยคณะกรรมการพรรค ควบคมการบรหารโดยรฐบาล ควบคมตนเองดวยวนยแหงวชาชพ ดาเนนกจการใหเปนไปตามกฎหมาย ...ถอผลประโยชนของสงคมเปนทตง ประสานผลประโยชนทางสงคมกบผลประโยชนทางเศรษฐกจใหเปนเอกภาพ...ปฏรปงานดานทรพยากรบคคล การแบงปนรายไดและการประกนสงคม พงเงนลงทนจากภาครฐ เสรมความมชวตชวา ปรบปรงการบรการ ปรบเปลยนโครงสราง มงหนาสระบบตลาด ขยายกาลงใหเขมแขง ระดมทนจากหลากหลายชองทาง พฒนาใหเปนอตสาหกรรมทมความหลายหลาย สรางเปนกลมวสาหกจวฒนธรรมขนาดใหญ เพอเสรมขดความสามารถในการแขงขนทางสากล”
10 ป ทผานมา สอมวลชนทกแขนงของจน ไดเรมปรบเขาสแนวทางและนโยบายทรฐวางไวโดยพนฐานแลว แตยงกลาวไมไดวา สภาวะทเปนอยในปจจบนจะไดเกดการเปลยนแปลงอกในอนาคตขางหนา จะเปนการถกตองกวาหากจะพดวา นคอกาวยางกาวแรกๆ บนเสนทางใหมของสอมวลชนจนทรฐไดขดเสนไวให แตการเปลยนแปลงอนมหาศาลจะตามตดมาอกมากมายในวนขางหนา
เพราะสงทงหลายทงปวงในยคโลกาภวตน สงทเกยวของกบการสอสารและสารสนเทศอยในปรมณฑลทจะเกดการเปลยนแปลงมากทสดและเรวทสด
ลกษณะพเศษของสอมวลชนจน สาหรบเราซงเปนคนไทย มกระบวนทศนในการคดและมองสงตางๆ ตามประสบการณ
และความเคยชนทไดรบจากสงคมไทย มสอทเรยกตวเองวาเปนสอเสร เกลยดชงการเซนเซอรสอโดยรฐ (แตไมรและไมคอยสนใจเรองการเซนเซอรตวเองของสอ) เราจงอยากทจะเขาใจสอแบบอน ทเราคดวาไมใชสอเสรอยางบานเรา
สอจนเปนสอทอยตรงกนขามกบ “สอเสร” ทเรารจก แมทกวนน กลาวโดยนยยะทางเศรษฐกจ จนดดซบทนนยมเขาไปไวมาก แตในทางการเมองจนยงเปนสงคมนยม ถาไมทาความเขาใจกบสอมวลชนจนในประเทศสงคมนยมท “มลกษณะพเศษแบบจน” เสยกอนแลว กยากทจะเขาใจความเปนจรงเกยวกบสอมวลชนจนได
สอมวลชนจนเปนสอในระบอบสงคมนยม จนยากบตวเองและบอกกบโลกภายนอกอยเสมอวา ตนเองเปนประเทศสงคมนยมทม
ลกษณะพเศษแบบจน นนกคอ ปฏเสธวาไมใชสงคมนยมแบบอดตสหภาพโซเวยต และกลมประเทศยโรปตะวนออกกอนการลมสลาย หรอแมแตเกาหล เวยดนาม ควบา ในปจจบนกไมเหมอน ประเทศสงคมนยมไมจาเปนตองเดนสเปาหมายดวยหนทางเดยวกน ซงเปนความเชอทผด ในอดต
DPU
22
ตรงกนขาม ทกประเทศจะตองคนหาลกษณะเฉพาะของตนเอง และกาวเดนไปบนหนทางนนโดยไมจาเปนตองเหมอนใคร
สงคมนยมทมลกษณะเฉพาะแบบจนเปนอยางไร? จนเคยอธบายไวในกาละและเทศะตางๆ กน สรปความไดวา คอการประสานแนวคดสงคมนยมเขากบสภาพความเปนจรงของจน ซงปรากฏเปนรปธรรมโดดเดนเหนไดชดในขณะนคอ การนา เศรษฐกจระบบตลาดแบบทนนยมมาใชในการปฏรปและพฒนาประเทศ เปาหมายไมใชเพอใหเปนทนนยม แตเพอใหเปนสงคมทเจรญกาวหนายงขน
หวใจสาคญทสดของสงคมนยม คอมพรรคคอมมวนสตทเดนตามแนวทางลทธมารกซ และเพราะวาพรรคคอมมวนสตเปนตวแทนผลประโยชนของประชาชนทกชนชนทวประเทศ การปกครองและการบรหารประเทศจงตองยกใหพรรคคอมมวนสตเทานนเปนผชนา จนเปนประเทศสงคมนยม จงมพรรคคอมมวนสตจนเปน “พรรครฐบาลตลาดกาล” ผทจะศกษาเรองจนจาตองยอมรบความจรงขอนกอน
หลกการบรหารของประเทศสงคมนยม คอการวางแผนจากสวนกลาง โดยฝายนาระดบประเทศเปนผกาหนดนโยบายลางลงไปตามลาดบชน มหนวยพรรคระดบตางๆ เปนผรบนโยบาย และเปนผนาในการปฏบตนโยบายใหปรากฏเปนจรง
สวนกรรมสทธในการถอครองปจจยการผลต เชน โรงงานและทดนนน แตเดมเปนของรฐทงหมด ปจจบน จนไดคนหารปแบบการถอครองกรรมสทธแบบใหม โดยประยกตและผสมผสานหลกเศรษฐกจกลไกตลาดเปนตวกระตนความมชวตชวา และการเตบโตทางเศรษฐกจในระดบจลภาคขณะทใชระบบวางแผนจากสวนกลาง เปนตวกาหนดทศทางและปรบแตงความสมดลในระดบมหภาคทวทงประเทศ
กจการสอมวลชนจดเปนกจการของรฐทเกยวของกบความมนคงของประเทศ รฐจงตองกากบดแลความเขมงวด โดยเฉพาะอยางยงกรรมสทธสอทรฐยงตองยดกมไวอยางแนนหนา สอมวลชนทกระดบตงแตสวนกลางลงไปถงมณฑล จงหวด อาเภอ ตองขนตรงตอการกากบดแลและตรวจสอบโดยพรรคฯ และรฐในระดบการปกครองนนๆ สวนทางดานกรรมสทธ รฐบาลจนไมอนญาตใหเอกชนครองกรรมสทธ หรอมสวนรวมในกรรมสทธของสถานวทยสถานโทรทศน และการจดทาหนงสอพมพ ซงถอวาเปนสอหลก (core media) โดยเดดขาด
นอกเหนอจากสอหลกทรฐถอครองกรรมสทธ 100% แลวเมอจนเปดประตใหกบทนเอกชนและทนตางชาต กตองผอนคลายการถอครองกรรมสทธสอบางอยางลง เชน อนญาตใหทนเอกชนและทนตางๆชาตมสวนรวมในการผลตสอทอยรอบนอก เชน โฆษณา ภาพยนตร อนเทอรเนต รวมทงกจการดานการใหบรการ ซงไมเกยวของกบการผลตเนอหาสอ เชน การสราง
DPU
23
โรงภาพยนตร การจดจาหนายสอ เปนตน กจการเหลานรฐอนญาตใหเอกชนและทนตางชาตมสวนรวมไดภายใตเงอนไขทตองไมสงผลเสยตอประเทศชาต ดวยจนหวงวา ทนเอกชนและทนตางชาตทมขนาดใหญ จะชวยทาใหวงการสอพฒนาตวเองเรวขน มโอกาสทเตบใหญกลาแขงขน จนมศกยภาพพรอมทจะแขงขนกบสอตางชาต เหมอนกบวสาหกจการผลตอนๆ ทอยนอกวงการสอ
สรปกคอ ประเทศจนในระบอบสงคมนยม สอมวลชนยงเปนสอของรฐ อยภายใตการกากบควบคมของรฐอยางเขมงวด
“เสรภาพ” ตองคกบ “ความรบผดชอบ” อนทจรง รฐธรรมนญและกฎหมายหลายฉบบของจน กกลาวถงเสรภาพซงเปนสทธขน
พนฐานของประชาชนไมตางจากประเทศอนรฐธรรมนญมาตรา 36 กลาว “พลเมองของประเทศสาธารณรฐประชาชนจน มเสรภาพในการพด การตพมพ การ
ชมนม การตงสมาคม การเดนขบวน การแสดงพลง” ในระยะหลงเมอจนเปดประเทศแลว กฎระเบยบเกยวกบสอมวลชนออกโดยรฐบาลจน
ยงไดเสรมเนอหาสวนทแสดงถงเสรภาพในการแสดงออกของสอมวลชนโดยตรง เชน “กฎระเบยบสอและจรรยาบรรณวชาชพสอ” มขอความตอนหนงวา
“รฐบาลสงเสรมใหปลดปลอยทางความคด เปดทางกวางสาหรบการพด การแสดงความคดเหน ... ทกคนเสมอภาคกนเบองหนาสจธรรม ...ความคดเหนทแตกตางกน จะตองแกไขดวยวธการแบบประชาธปไตยเทานน”
เสรภาพของสอมวลชน จนเปนเสรภาพทขนตอนโยบายและแนวทางของผนาประเทศในแตละยคแตละสมย
ประเทศสงคมนยมมทศนะทไมเคยคลอนแคลนเกยวกบบทบาทของสอ โดยมองวาสอเปนองคประกอบสาคญอยางยงในโครงสรางสวนบน (Superstructure) ของสงคม ซงไดระบบคด จตสานก และระบอบการเมองในการยดอานาจรฐกด การสรางอานาจรฐใหมนคงภายหลงจากนนกด “ปากกากบปน คอสองสงทผนาจะคลายการยดกมไมได”
ในการประชมสมมนางานสอมวลชน เมอวนท 28 พฤศจกายน 1983 เจยงเจอหมน กลาวตอทประชมวา
“แตไหนแตไร พรรคฯ ไดใหความสาคญกบงานสอเปนอยางยง พรรคเรา เหนวา หนงสอพมพ วทย โทรทศน จะตองเปนปากเสยงของพรรค รฐบาล และประชาชน นคอคณลกษณะของงานสอ ขณะเดยวกนกเปนบทบาทของสอซงสาคญอยางยงตองานของพรรคฯและของรฐ”
ในทศนะของจน คาวา “เสรภาพ” ของสอมวลชนจงจะปลอยใหพดลอยๆ ไมได แตจะตองพดคไปกบคาวา “ภาระหนาท” และ “ความรบผดชอบ” นนกคอ สอมวลชนจะมเสรภาพ
DPU
24
โดยไมมหนาทความรบผดชอบไมได พดเปนรปธรรมอกนดกคอ เสรภาพในการเขยนหรอการเสนอเรองราวตอประชาชน สอมวลชนตองตระหนกวา จะกอใหเกดผลดหรอผลเสยตอสงคมหรอไม อยางไร หากเปนผลเสย กไมควรเอาเสรภาพมาเปนขออางในการพด เขยน หรอแสดงออกตอสาธารณะ
แลวอะไรคอบรรทดฐานในการวดวา สงนนเปนผลดหรอผลเสยตอประเทศชาตและสงคม บรรทดฐานโดยกวางๆ คอ
ตองไมสวนทางกบแนวนโยบายของพรรคฯ และรฐ หลงการสถาปนาสาธารณรฐประชาชนจนใหมๆ เหมาเจอตงมงมนนาประเทศเดน
แนวทางลทธมารกซไปสสงคมนยมและทายสดไปสสงคมคอมมวนสต ในยคนน “เสรภาพ” ของสอมวลชนมจากดมาก สอมหนาทอยางเดยว คอสนบสนนและเผยแพรลทธมารกซ ความคดเหมาเจอตง สงใดทเปนไปในทางทขดแยงกบหลกนโยบายดงกลาว ถอเปนความเสยหายรายแรงตอประเทศชาต ซงจะอนญาตใหไมไดโดยเดดขาด
ครนถงยคปฏรปและเปดประเทศ สอกมหนาทตองพดใหสอดคลองกบแนวทางใหม แตเนองจากแนวทางปฏรปและเปดประเทศ เปดชองใหสอนาเสนอขาวสารไดกวางขวางมาก จงดเหมอนกบวา สอมวลชนในยคนมเสรภาพมากกวายคแรก แตเบองหลงเสรภาพทเหนนน สอตองไมพดสวนทางกบแนวนโยบายของพรรคฯ และรฐโดยเดดขาด
ตองถอผลประโยชนของชาตเปนทตง ทกวนน การประชมกองบรรณาธการ เพอรบทราบนโยบายจากหนวยเหนอยงเปนหลก
ปฏบตทองคกรขาวทกแหงตองปฏบตเปนประจาทกเชา ขาวสาคญเรองใดทสอจะตองนาเสนอ เรองใดไมควรเสนอ ฝายนาในฐานะตวแทนพรรคฯ ประจาองคกร จะแจงใหกองบรรณาธการทราบ โดยวธนพรรคฯ และรฐจงสามารถควบคมทศทางขาวทวประเทศไดอยางเปนเอกภาพ
สาหรบขาวในประเทศ ยดหลกผลประโยชนของชาตเปนทตง ขาวใดกตาม แมจะเปนเรองจรง แตถาพจารณาแลวไมกอใหเกดประโยชนแกสงคมกจะถกหามไมใหนาเสนอ
เชน ขาวอาชญากรรมทใหรายละเอยดมากเกนไป ภาพอบตเหตชวนสยดสยอง ฯลฯ ขาวเหลานมกเปนขาวทสอมวลชนในประเทศโลกเสรถอโอกาสพาดหวขาวแขงกน แตในประเทศจน กลบตรงกนขาม ถอวาเปนขาวไมสรางสรรค ไมมผลประโยชน รงแตจะสรางความหวาดกลวสะเทอนขวญ เปนแบบอยางทไมด กอใหเกดการเลยนแบบ และบนทอนเสถยรภาพของสงคม
ขาวการเมองทเปนผลเสยตอความมนคงและความเปนเอกภาพของชนในชาต สอกตองไมนาเสนอ ยกตวอยางเหตการณความไมสงบตามบรเวณชายแดนภาคตะวนตกของจน ซงเปนเขต
DPU
25
ทอยอาศยของชนกลมนอยเชอชาตตางๆ ในอดตเคยมปญหาการกอการรายทรนแรง สรางความปวดหวใหกบรฐบาลจนมาก โดยเฉพาะอยางยง เขตปกครองตนเองทเบต ซงการเคลอนไหวเรยกรองความเปนอสระจากจนของกลมดาไลลามะ และการกอการรายของพวกเตอรก ตะวนออกในมณฑลชนเกยง
เหตการณความไมสงบบรเวณชายแดนเหลาน สอจะถกสงไมใหเผยแพรออกไป เพอปองกนไมใหปญหาลกลามไปถงชนกลมนอยกลมอนๆจากการปลกปนและแทรกแซงของมอทสาม ขณะเดยวกนกปองกนไมใหขาวดงกลาวสรางความระสาระสายแกสงคมโดยรวม เมอจากดของเขตของปญหาไวภายในพนทไดแลว รฐบาลกสามารถใชวธการทางทหารและทางการฑตดาเนนการแกไขจนสถานการณตางๆ ดขนตามลาดบ
อยางไรกตาม ผลประโยชนของประเทศชาตในแตละยคสมยกมการเปลยนแปลงไดเหมอนกน ในยคกอน การคอรรปชนโกง แมจะเปนเรองจรงในหมผนาบางคน แตกไมเคยเปนขาวเลดลอดออกมาทางสอมวลชนเพราะถกจดวาเปนขาวทไมเปนประโยชน ครนยคสมยเปลยนไป การเปดโปงและปราบปรามคอรรปชนกลายเปนสงทเปนประโยชนขนมา เพราะรฐบาลมนโยบายทจะปราบคอรรปชนใหเดดขาด หจนเทาถงขนาดลนกลองรบในทประชมคณะกรรมการวนยพรรคฯ ของพรรคคอมมวนสตจน เมอวนท 6 มกราคม 2006 จะใชมาตรการทรนแรงตอสมาชกพรรคฯ ทรบสนบนและโกงกน
ตองยดหลกกระชบมตรกบทกประเทศ เมอเกดเหตการณทางสากลระหวางประเทศขน สอมวลชนจนจะรายงานขาว แตจะไม
แสดงความเหนเชงวพากษตาหน ฝายนาในองคกรสอจะอาศยการประชมกองบรรณา ธการขาวประจาวน ใหคาชแนะแกสอมวลชนเกยวกบทาทของจนตอเหตการณสากลแตละเรองแตละกรณ เพอใหจดยนของจนทแสดงออกผานสอในแตละเรองเปนไปในทศทางเดยวกน ทงนโดยยดหลกกระชบมตร ไมสรางความบาดหมาง ไมแทรกแซงกจการภายในของประเทศอน
หลกการตอตางประเทศของจนในเรองนแตกตางจากจนในยคกอนกลาวคอในยคสงครามเยนระหวางคาย จนจะขดเสนแบงทชดเจนระหวางประเทศทเปนมตรกบประเทศทเปนศตร ตอประเทศทเปนมตร สอจะสรรเสรญยกยองและใหกาลงใจ ตอประเทศทเปนศตรกวจารณโจมตอยางไมไวหนา เพราะยคนน จนชการเมองเหนอทกสงทกอยาง แตในยคใหมผลประโยชนทางเศรษฐกจและการคาไตระดบความสาคญขนมา จนตองการทาตวเปนมตรกบทกประเทศ ไมปลอยใหความแตกตางทางความคด อดมการณเปนอปสรรคขดขวางความสมพนธอนดระหวางประเทศ อกทงยงเสนอหลกการเคารพความแตกตาง ไมควรเขาไปแทรกแซงการเมองภายในของประเทศอน
DPU
26
การทพรรคฯ ออกมาชนาการทางานของสอมวลชนอยางใกลชดเชนน เปนลกษณะพเศษของสอมวลชนจนทไมเคยเปลยนแปลง จนมองวานคอจดแขงของตน แตคนภายนอกอาจมองวาเปนจดออน และพากนวพากษวจารณวา สอจนเปนสอทไรเสรภาพ แตผนาจนมเหตผลทจะตอบโตไดเสมอวา พรรคคอมมวนสตคอตวแทนผลประโยชนของประชาชนทกชนชนในสงคม การทพรรคฯ ควบคมสอ กเทากบวาประชาชนทกคนรวมกนเปนผควบคมสอ เพอใหสออยในกรอบของวนย ไมใชปากกาในมอสรางความเสยหายใหกบประเทศชาต จนจงไมสนใจตอคาครหานนทา และถอวาผทกลาวเชนนน เปนผทไมรจกจนดพอ
อนทจรง ในโลกนไมมประเทศใดหรอระบบสอมวลชนทใด ทสอจะมเสรภาพโดยสมบรณ (Absolute) ประเทศทนนยมเสรทอางวาสอมเสรภาพมากทสดนน แททจรงเปนเสรภาพทลวงตามากทสดตางหาก อานาจการเมองและอานาจทนซงเปนผครอบครองสอ คอผทอยเบองหลงสอและใชสอใหเปนประโยชน ทงในระยะสนและระยะยาว ทสาคญเพอสรางความมนคงใหกบตนเอง และความมนคงใหกบระบบ เพอทวาคนเหลานนจะไดอยในฐานะผ ไดเปรยบในสงคมตลอดไป
จนเปนเจาของคาพดอนแสนคมคายวา “ปากกาอยในมอใคร กรบใชผนน” พรรคคอมมวนสตจนจงยดปากกาไวอยางแมนมน ไมวาอะไรจะเปลยนไป แตสจธรรมขอนจะไมมวนเปลยน
สอจนเปนทง “สอเพอสาธารณะ” และ “สอเพอการคา” เปนทเขาใจกนโดยทวกนวา สอเพอสาธารณะกบสอเพอการคา เปนเสนขนานสองเสน
ทยากจะมาบรรจบกน เพราะอะไรทเปนประโยชนของสาธารณะกมกจะขดกบผลประโยชนของบคคลและขององคกรทม “กาไร” เปนตวตงเสมอ ตวอยางเชน นายทนทมองเหนแตกาไร จะไมชอบใหใครมาพดถงเรองการรกษาสงแวดลอมซงเปนผลประโยชนของสาธารณะ
สอมวลชนจนในยคกอน เปนสอเพอสาธารณะลวนๆ (อยางนอยในความตงใจของผนาจน) หางไกลจากการเปนสอเพอการคาอยางลบลบ แตปจจบน พรรคฯ มอบใหสอมวลชนจนทาหนาท 2 ดาน ดานหนงเปนสอเพอสาธารณะ มหนาทตองทาเพอความเจรญกาวหนาของประเทศและความสงบสของสงคม อกดานหนงเปนสอเชงพาณชย มหนาทแสวงหากาไรเลยงตวเองและเลยงประเทศชาต
การบรรลภาระหนาททง 2 ดานใหดและไมขดแยงกน ถอเปน “นวตกรรมทางสงคม” ของจน ทวงการสอใหความสนใจอยางยง
ความกาวหนาของทนนยมทพฒนามาจนถงจดสงสดทกวนน ทาใหผคนพากนสรรเสรญความเหนอกวาของลทธทนนยม และถอโอกาสลงขอสรปวา สอในระบบทนนยมซงเปน
DPU
27
สอทมจดหมายเพอการคากาไรนน เปนระบบทด ตรงกนขามกบสอททาเพอสาธารณะ เปนระบบทมจดออนไปไมรอด และตองตายไปในทสด จดออนของระบบสอเพอสาธารณะคอ ขาดเงนทน (ไมมโฆษณา) และขาดประสทธภาพ (ไมมแรงจงใจ) โดยยกตวอยางใหเหนวา สอเพอสาธารณะ ซงเคยเปนระบบสอทแพรหลายทสดเมอ 40-50 ปกอน ปจจบนหลงเหลอใหเหนอยไมกแหงในโลก
สอเพอสาธารณะมในประเทศสงคมนยมซงมอยไมกประเทศในโลกเวลาน ปญหาของสอในประเทศเหลานมมากมายและแกไมตก ทสาคญคอขาดเงนทนในการพฒนา สงผลใหรายการไมนาสนใจ เทคโนโลยลาสมย บคลากรสอทางานแบบเชาชามเยนชาม สวนใหญ (ยกตวอยาง เชน ลาว) ใชวธรกษาบางสถานใหเปนสถานสาธารณะ ทเหลอปลอยใหเอกชนเขาดาเนนงานเชงพาณชย ซงกไมใชทางแกปญหา เพราะในทสดสถานททาเพอสาธารณะอยไปอยางซงกะตาย มแตชอแตไมมคนด
สอเพอสาธารณะในประเทศทนนยม ทเปนตนแบบของการกระจายเสยงเกาแก เชน BBC ขององกฤษ NHK ของญปนกเชนกน ลวนประสบปญหาเศรษฐกจ รฐตองทมงบประมาณมหาศาลโอบอมไวจงอยมาไดถงทกวนน อยางไรกตาม ทง BBC และ NHK ตองทนรบแรงกดดนจากสถานเอกชนตลอดเวลา เพราะนโยบายของรฐยงคงยนยนไมใหสถานเหลานทาเปนการคา คอไมใหมรายไดจากโฆษณา ดวยเกรงวาโฆษณาจะเปนชองทางใหอานาจทนเขาไปสงอทธพลตอเนอหารายการ ทางออกเทาทสถานเหลานทาใหในขณะนกคอ อาศยชองทางอนๆ ทาการคาขายเพอเอารายไดไปเลยงองคกร เชน ขายรายการ ใหเชาอปกรณ เชาสตดโอ ใหคาปรกษาดานการผลตรายการ เปนตน
สถานโทรทศน PBS ในอเมรกา กเปนตวอยางของสถานเพอสาธารณะในประเทศทนนยม ทยนหยดไมมโฆษณา แตแทนทรฐบาลจะโอบอมเหมอนอยางองกฤษและญปน รฐบาลนายทนของอเมรกาหาทางกลนแกลงดวยการตดงบประมาณชวยเหลอลงเรอยๆ จากทเคยสญญาวาจะให 50% ของรายจายประจาป ลดลงจนเหลอไมถง 15 % เพราะรฐบาลอเมรกนไมชอบใจรายการขาวของ PBS ททาหนาทคอยตรวจสอบการทางานของรฐบาล สวนนายทนอเมรกนกไมชอบ PBS ทคอยปกปองผลประโยชนของมวลชน จงรวมกนทงฝายการเมองและฝายนายทนบบคนรงแก PBS เรอยมา ทกวนน PBS อยไดดวยเงนบรจาคของประชาชนและความชวยเหลออนๆ จากภาคสงคม แตอนาคตยงคงเตมไปดวยความไมแนนอนเปนอยางยง
นโยบายใหสอกระจายเสยงทาหนาท 2 ดานของผนาจนในขณะน จงเปนการประดษฐคดสรางทนาสนใจเปนอยางยง ถาทาไดสาเรจ จะเปนการหาทางออกใหกบสอเพอสาธารณะอนๆ ทมอดมการณเพอสงคม แตมปญหาความอยรอด
DPU
28
ดานทเปนสอเพอการคานน เปนสงทมองเหนไดงาย ตงแตจนเปดประเทศในป 1978 รฐกคอยๆ ผลกสอออกจากออมกอด ปลอยใหสอมอสระทจะแสวงหารายไดตางๆ มาจนเจอ จนกระทงใหอยไดดวยตนเองโดยไมมเงนอดหนนจากรฐ และทายทสดสงรายไดใหรฐดวยหากมกาไร
สอจนเวลาน ไมมปญหาเรองรายไดอกตอไป แตละปสามารถทากาไรจากการขายโฆษณาเพมขนเรอยๆ จงมเงนทจะนาไปพฒนาองคกร แตละวนผลตเนอหาและรปแบบรายการมากมายซงอยในเกณฑทมคณภาพและมความหลากหลายใหประชาชนเลอก
สอเพอสาธารณะทฟงคาสงจากรฐ จาเปนอยางยงสาหรบประเทศจน เพราะประเทศจนเปนประเทศใหญ ประชากรมหาศาล อกทงยงมปญหาภายในประเทศทตองแกไขเปนจานวนมาก
ประเทศจนมพนทถง 9,600 ตารางกโลเมตร เปน 1 ใน 15 ของพนทโลก ใหญเปนอนดบ 3 รองจากรสเซย และแคนาดา แตมประชากรมากทสด ประชากรคนท 1,300 ลานเกดเมอเดอนมกราคม 2005 ประชากรจนประกอบดวยชนชาตตางๆ กวา 50 ชนชาต เปนชนชาตฮน 92% ทเหลออกรอยละ 8 เปนชนชาตสวนนอยกลมตางๆ อกกวา 50 ชนชาต อาท ชนชาตจวง แมนจ หย (มสลม) มง อยกร (ชนเกยง) มองโกล ทเบต ฯลฯ รฐบาลใหสทธแกชนชาตเหลานนในการปกครองตนเอง มตงแตระดบมณฑลปกครองตนเอง จงหวดปกครองตนเอง อาเภอปกครองตนเอง รวมแลว 149 แหง เฉพาะระดบมณฑลปกครองตนเองมทงหมด 5 มณฑล
เพอใหสอรบใชความตองการของประชาชนทกเชอชาตและทกทองถนอยางเสมอภาค จนแบงโครงสรางสอออกเปนหลายระดบเหมอนกบโครงสรางการปกครองประเทศ สอระดบชาตทออกจากรฐบาลมความสาคญมาก เพราะทาหนาทเปนสอกลางเชอมประสานความสามคคและสรางความเปนเอกภาพในหมประชาชนทกชนชาต รฐไดทมเทงบประมาณมหาศาลในการสรางเครอขายวทยและโทรทศนจากสวนกลางใหครอบคลมทวประเทศ เพอเปนชองทางทรฐจะตดตอสอสารกบประชาชนอยางมประสทธภาพ
การทประเทศมขนาดใหญ ประชากรมากถง 1,300 ลานคน และยงมปญหาภายในหมประชากรทสลบซบซอนเชนน จะคงความเปนเอกภาพและเสถยรภาพไวได รฐจะตองมอานาจในการใชสอมวลชนเปนเครองมอไดเตมท กลาวอกนยหนงกคอ สอจะตองเปนของรฐ เปนสอเพอสาธารณะทคานงถงผลประโยชนของสงคม มากกวาผลประโยชนขององคกรหรอของนายทน
ความเปนสอเพอสาธารณะแสดงออกสาคญทสดในดานเนอหา สอเพอสาธารณะจะตองจดทาเนอหาสอใหมคณภาพและมสาระประโยชน ในดานการกากบดแลเนอหาสอนน รฐบาลจนจะคอยสอดสองและกากบดแลดวยกฏหมายอยางใกลชด แมจะปลอยใหสอดาเนนงานเปนธรกจ ตองแขงขน ตองรบผดชอบกาไรขาดทน ตองสรางกาไรใหกบรฐ ไมตางจากสอเพอการคาในประเทศทนนยมอนๆ แตทงหมดน สอจนจะตองทาภายในกรอบทรฐกาหนด คอตองไ ม
DPU
29
กระทบตอวฒนธรรมอนดงามของชาต ความเจรญกาวหนาของประเทศ ความสงบสขของสงคม และความสามคคปรองดองกบนานาประเทศโลก
โครงสรางก ากบควบคมสอ สอมวลชนจนเปนระบบทมขนาดใหญ กระจายตวไปทวประเทศ รฐบาลจงตองจดตง
หนวยงานเทยบเทากระทรวงขนมาควบคมดแล 2 หนวยงานคอบรหารกจการวทยภาพยนตรโทรทศนแหงชาต เพอแยกการดแลสอดงเดม 2 ประเภทใหญๆ คอ สอสงพมพ สอกระจายเสยง สวนสานกขาวซนหว เปนหนวยงานตางหาก เทยบเทากระทรวงเชนกน
กจการสอมวลชนของสวนกลาง ดานกระจายเสยง คอ สถานวทยและสถานโทรทศน ใหขนตอสานกงานบรหารกจการวทยภาพยนตรโทรทศนฯ สวนหนงสอพมพพรรค กขนตอคณะกรรมการกลางพรรคโดยตรง โดยมฝายโฆษณากลางของพรรคเปนผกาหนดนโยบายแนวทางของสอมวลชนทงหมดอกทหนง
โครงสรางการก ากบควบคมสอมวลชน
คณะรฐมนตร State Council
คณะกรรมการกลาง พรรคอมมวนสตจน
Central Commuttee of CPC
ฝายโฆษณาการกลาง Propaganda Dept.
สานกงานบรหารกจการ วทยภาพยนตรโทรทศน
แหงชาต SARFT
สานกงานบรหารกจการ หนงสอพมพและการ
พมพแหงชาต SARFT
กระทรวงอตสาหกรรม สารสนเทศ
MII
สานกขาวซนหว XINHUA
News Agency
สานกขาวซนหว XINHUA
News Agency นสพ.เหรนหมนรเปา People Daily
นสพ.เหรนหมนรเปา People Daily
สอกระจายเสยง
สอสงพมพ
สออนเทอรเนต
สถานโทรทศนกลาง CCTV
สถานวทยสวนกลาง CNR
สถานวทยระหวางประเทศ
CRI
นโยบาย แนวทาง บคลากรระดบนา
โรงภาพยนตร
ผลตภณฑ AV
รานเนตคาเฟ
DPU
30
สานกงานบรหารวทย ภาพยนตร และโทรทศนแหงชาต (State Administrative of Radio,Film and Television - SARFT) “กวอเจยกวางปอเตยนสอจงจว”
SARFT เปนองคกรเกาแกเชนเดยวกบ GAPP เมอตงขนใหมหลงเปลยนแปลงการปกครอง มชอวา “คณะกรรมการกจการกระจายเสยงแหงรฐ” ตอมาในป 1956 ไดกระจายการบรหารลงสระดบมณฑล และในป 1980 กกระจายถงระดบเมอง และอาเภอ ตามแนวคดของรฐบาลทตองการสงเสรมใหเกดโครงสรางการกระจายเสยง 4 ระดบ คอ ระดบชาต ระดบมณฑล ระดบเมอง และระดบอาเภอ
ตอมา สานกงานกจการกระจายเสยงทสวนกลาง ไดรบการยกระดบขนเปนกระทรวง จงเปลยนชอเปน “กระทรวงวทย ภาพยนตร และโทรทศน” ป 1998 มการปฏรปองคกรรฐครงใหญ กระทรวงวทย ภาพยนตร และโทรทศน ไดปรบเปลยนสถานะอกครงเปน “สานกงานบรหารกจการวทยภาพยนตรและโทรทศนแหงชาต” (The State Administration of Radio, Film and Television) ขนตรงตอคณะรฐมนตรจนทกวนน
อานาจหนาทของ SARFT มขอบเขตกวางขวาง ครบถวนเบดเสรจเชนเดยวกบ GAPP 1. ออกฎหมายและระเบยบปฏบต วางแผนการพฒนา กากบ ควบคมรายการกระจาย
เสยง และรายการทรบผานดาวเทยม ผานเครอขายอนเทอรเนต ตรวจสอบเนอหารายการวทยและโทรทศนทนาเขาจากตางประเทศ
2. วางนโยบายและแนวทางการโฆษณา ประชาสมพนธทางวทยโทรทศน กาหนดขอบเขตและประเภทของเนอหา ทใหสอนาไปผลตภาพยนตร ผลตรายการวทย และโทรทศน อกทงชนาการปฏรปโครงสรางการบรหารสอกระจายเสยง
3. อนมตการตงและยบเลกหนวยงานวทยและโทรทศน หนวยงานผลตรายการ ผลตละคร สาหรบวทย โทรทศน และภาพยนตร ตงแตระดบอาเภอขนไป ตรวจสอบคณภาพและเนอหาของภาพยนตร และวทยโทรทศนทออกอากาศ อนมตและยกเลกใบอนญาตถายทาภาพยนตร การฉายภาพยนตร การผลตและจาหนายละครโทรทศน
4. กาหนดนโยบายและมาตรฐานทางเทคนคทใชในการกระจายเสยง พฒนาเทคโนโลยการกระจายเสยง และนโยบายทางดานเศรษฐกจทเกยวของ
5. วางแผน พฒนา และควบคมเครอขายวทยโทรทศนในระดบตางๆ ใหเปนไปตามนโยบายระดบมหภาค กาหนดคลนความถ และประสานการใชชองความถตามการมอบหมายของกระทรวงอตสาหกรรมสารสนเทศ (MII)
6. ชนาการทางานของสถานโทรทศน CCTV สถานวทยแหงชาต CNR และสถานวทยระหวางประเทศ CRI
7. ออกกฎระเบยบ เพอการตดตอและรวมมอกบตางประเทศ
DPU
31
ฝายโฆษณาการของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมวนสตจน (Propaganda
Department of CPC Central Committee) “จง ยง เชวยนฉวานป” แมจะไดรบการกลาวถงเปนหนวยงานสดทาย แตกลบเปนหนวยงานทสาคญทสด
GAPP SARFT MII และกระทรวงวฒนธรรม ทกลาวมาเปนองคกรของรฐทเขาไปกากบดแลสอ แตในประเทศจน องคกรรฐทกแหงทกระดบ ตองถกประกบโดยองคกรของพรรคระดบเดยวกน เปนคๆ เชน รฐบาลระดบมณฑลทางานคกบองคกรพรรคระดบมณฑล รฐบาลระดบเมองทางานคกบองคกรพรรคระดบเมอง
องคกรสายพรรคฯ ทาหนาทสาคญกวาเพราะเปรยบเสมอนมนสมอง คอเปนผชนาทางการเมอง ดงนน ในการทางานทเปนจรง องคกรพรรคฯ จงมบทบาทและอานาจมากกวาองคกรรฐ
“ฝายโฆษณาการของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมวนสตจน” เปนองคกรสาย พรรคฯ ระดบสงสดทชนาการทางานของสอมวลชนทวประเทศ
แมจะไมมหนาทควบคมบรหารองคกรสอโดยตรง แตเปนผวางแนวทางนโยบายของการแพรกระจายขาวสาร ตลอดจนกาหนดจดยนและทาทของพรรคฯ และรฐตอประเดนปญหาตางๆ ทสอจะนาไปเผยแพรสผรบสารทวประเทศ และผรบสารในตางประเทศทสอของจนไปถง
กฎหมายสอมวลชน
ในสายตาของชาวโลก จนเปนประเทศทระบบกฎหมายลาหลงกวาคนอน แตในสายตาของจนกลบมองวา การออกกฎหมายมากมายเปนเรองทไมจาเปน เพราะอะไรกตามลวนกาหนดมา
สภาผแทนประชาชนทวประเทศ
คณะรฐมนตร คณะกรรมการกลาง พดจ.
โครงสรางการบรหารควบคมวทยโทรทศน
ฝายโฆษณาการของคณะกรรมการกลาง พคจ. สานกงานบรหารกจการวทย
ภาพยนตรโทรทศนแหงชาต SARFT
CRI
DPU
32
จากแนวทางและนโยบายของรฐและพรรค ซงเมอประกาศเปนรฐรบรแลว กอาศยเจาหนาทรฐและสมาชกพรรคทกระดบชน นาไปปฏบตใหบงเกดผล หากมปญหารปธรรมเกดขนในระหวางปฏบต กอาศยการปรกษาหารอกนในทประชมคณะกรรมการพรรคและรฐแตละระดบชน หาทางแกปญหาใหตกไป
จงกลาวไดวา ในอดต จนแทบจะไมมสงทเรยกวา กฎหมายสอมวลชนเลย เพราะเปนทรบรและยอมรบโดยไมมขอโตแยงวา สอทกอยางเปนของรฐและพรรคฯ บรหารจดการภายใตการควบคมของรฐและพรรคฯอยางใกลชด
สถานการณเปลยนไปเมอจนเปดประเทศ สอหลดจากอานาจเบดเสรจของรฐ สมอของเอกชนและทนตางชาตมากบางนอยบางในระดบตางๆ กน กฎหมายซงเปนตวกาหนดแนวทางการปฏบตทเปนเอกภาพ จงกลายเปนสงจาเปนและขาดมได
ปจจบน จนเปนประเทศทมกฎหมายเกยวกบสอมวลชนออกมาตลอดเวลา สวนทางกบกระแสสอโลก ซงมแนวโนมทจะเรยกรองใหรฐยกเลกการควบคมและการกากบดแล เรยกก นวากระแส Deregulation สอทวโลกกาลงเรยกรองอสระเสรจากการควบคมของรฐและของสงคม ตองการเปนสอเสรทไมมขอบเขตจากด
จนมกฎหมายทใชบรหารกจการสอมวลชนหลายสบฉบบ สงสดคอกฎหมายรฐธรรมนญซงมเนอหากลาวถงเสรภาพของสอมวลชน รองลงมายงมกฎหมายออกโดยฝายนตบญญตผานรฐสภา เชน กฎหมายสทธบตร กฎหมายวาดวยโฆษณา กฎหมายรกษาความลบของชาต ฯลฯ ซงกมเนอหาบางสวนสมพนธกบสอดวย
แตกฎหมายเกยวกบสอมวลชนโดยตรง เทาทมอยในปจจบน ยงไม ใชกฎหมายออกโดยฝายนตบญญต สงสดเปนกฎหมายออกโดยคณะรฐมนตร สานกงานบรหารวทย ภาพยนตรและโทรทศนแหงชาต (SARFT) และสานกงานบรหารกจการหนงสอพมพแหงชาต (GAPP) เรยกชอตางๆ กน เชน กฎระเบยบ ขอกาหนด ระเบยบปฏบต วธการ ฯลฯ
แนวโนมการปฏรปโครงสราง
โครงสรางการบรหารสอมวลชนของจนทไดกลาวมาทงหมด เปนผลจากการปฏรปอยางตอเนองในชวงทศวรรษ 1990 ทผานมา แตเนองจากกระบวนการปฏรปยงไมถงทสด หลงจากทโครงสรางดงกลาวไดทดลองใชอยหลายป ปจจบน พอจะมองเหนแนวโนมของการปฏรปอกครงหนง
กลาวโดยหลกๆ การปฏรปจะเกดขนกบบทบาทการนาและการกากบดแลโดยพรรคฯและรฐ ซงมแนวโนมจะผอนคลายลง โดยการแยกหนวยงานกากบดแลคอ GAPP และ SARFT ให
DPU
33
ทาหนาทสาคญๆ เกยวกบกฎหมายและการตรวจสอบตามระบบกฎหมาย แตจะไมเขาไปยงเกยวกบงานบรหาร ขณะเดยวกน รฐสงเสรมใหตงสมาคมวชาชพของแตละสอขนมากากบดแลกนเอง
อกดานหนง คอการแยกสวนในองคกรสอออกเปนสวนงานทเปน “เพอสาธารณะ” ออกจากงานทเปน “วสาหกจธรกจ” สวนทเปนงานบรการเพอสาธารณะ คอสวนททางานโฆษณาและประชาสมพนธใหกบพรรคฯ และรฐ ซงถอวาเปนหวใจของงานสอ พรรคฯ และรฐจะตองกมไวอยางมนคงตอไป แตสวนทเปนวสาหกจธรกจนน ไดรบการสงเสรมใหแยกออกไปตงเปนบรษท บรหารจดการอยางมประสทธภาพตามหลกธรกจ เพอสรางกาไรใหองคกรและภาระทางเศรษฐกจใหกบรฐ มอสระทจะระดมทนจากในประเทศและตางประเทศ
แนวโนมอกดานหนง เปนเรองของการปฏรปสอในระดบทองถน ซงปจจบนพบวา ขยายตวจนมปรมาณมากเกนไป ทางานทบซอนกน แตขาดคณภาพ แนวโนมของการปฏรปจะนาไปสการยบหนวยงานสอเลกๆ ทขาดประสทธภาพ สงเสรมใหมการรวมตวกนระหวางหนวยงานสอในพนทเดยวกน เพอประหยดทรพยากร แตมพละกาลงทกลาแขงขน พรอมทจะกาวออกไปแขงขนกบองคกรสอนอกพนท และสอตางชาตในอนาคต
จากแนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน สรปไดวา การปฏรปและเปดประเทศของจนสงผลตอการเปลยนแปลงหลายๆ ดาน ไมวาจะเปนเรองของเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม วถชวต รวมทงการเมอง องคกรสอสารมวลชนของจนกตองปรบตวและเปลยนแปลงตามนโยบายการปฏรปและเปดประเทศของรฐดวยเชนกน ซงยอมตองสงผลตอการทางานของสอมวลชนจนดวยเชนเดยวกน
2.6 แนวคดทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน
วรพล พรหมกบตร (2540:13 ) ใหทศนะถงทฤษฎความเปนกลางวา ในสงคมประชาธปไตยทรองรบสทธขนพนฐานของประชาชน ในการรบรขาวสารการเมอง รายการวทย โทรทศน รวมทงบทความทางหนงสอพมพทงทมลกษณะตาหนวจารณ และสนบสนนทมเชยรรฐบาลสามารถจะปรากฏอยดวยกนใหสาธารณชนรบรขาวสารขอมล จากหลายแหลงเปรยบเทยบกนเพอนาไปส “ขอสรปทเปนจรง” ในทสด “ความเปนกลาง” ของสอมวลชนจะถกสรางขนดวยกระบวนการตรวจสอบเปรยบเทยบขาวสารขอมลเชนกน ในทางปฏบต “ความเปนกลางของขาวสารขอมล” ยงมไดเกดขนทนททสอมวลชนอางวาขาวสารของตนเองเปนกลาง (ในทางตรงกนขาม “ความเปนกลางของขาวสารขอมล” กยงมไดเกดขนเมอรฐบาลกลาวหาวาสอนนไมเปนกลาง) โดยธรรมชาตของประมวลการสอสารมวลชน “ความเปนกลาง” ของขาวสารขอมลคอสงซงจะคอยๆ กอตวและปรากฏหลงจากทขาวสารขอมลหลายแหลงถกแพรหลาย และนาเสนอใหสาธารณชนพจารณาเปรยบเทยบ
DPU
34
การเปรยบเทยบขาวสารขอมลจากหลายแหลงขาว จะชวยให “ขอมลทบดเบอน” ถกตรวจพบและขจดทงไปในขณะท “แกน” ของขอเทจจรง จะดารงอยอยางมนคงขนทกขณะดวยกระบวนการเชนน “ความเปนกลาง” จงคอยๆ กอตวขนพรอมความจรงปรากฏ คาถามเรอง “ความเปนกลาง” ของสอมวลชนยงคงเปนประเดนปญหาทไมเคยลาสมย ทงในแงทเปนปญหาเชงวชาการ หรอในแงทเปนปญหาทางปฏบต เกยวของกบความสมพนธระหวางอานาจรฐ สอสารมวลชน และประชาสงคม
ในชวงเวลาทสงคมตกอยภายใตการควบคมของการเมอง แบบเผดจการหรอการครอบงาของการเมองแบบอานาจนยม สอสารมวลชนมแนวโนมจะถกกาหนด ทงแนวทางการทางานและสาระของขาวสาร ทเผยแพรตอสาธารณชนภายใน “กรอบ” ทควบคมโดยองคกรตวแทนผมอานาจรฐ ในสภาวการณดงกลาวน “สอสารมวลชนของรฐ” จะถกควบคมการทางานภายในโดยตรง ในขณะท “สอมวลชนนอกภาครฐ” จะถกควบคมโดยกฎระเบยบและกรรมวธตรวจสอบเซนเซอรในสถานการณดงกลาว สอมวลชนจานวนมากอาจมแนวโนมเอนเอยงเขาขางผ ใชอานาจรฐ (ไมวาการใชอานาจรฐจะกอใหเกดประโยชนหรอโทษตอสวนรวม) ความลาเอยงนน กอใหเกดคาถามเกยวกบ “ความเปนกลาง” ของสอสารมวลชน
ในทางตรงกนขาม เมอสงคมอยในบรรยากาศทางการเมองทเปดโอกาส (เชน โดยบทบญญตรฐธรรมนญ) ใหสอมวลชนและประชาชนมเสรภาพ ในการแสดงความเหนและเผยแพรขาวสารขอมลทกๆ ดานมากขน แนวโนมการปรากฏตวขององคกรในสงคมและสอสารมวลชนทมงเนนเอนเอยงไปในทางการวจารณคดคานผใชอานาจ (เชนเดยวกบในกรณแรกคอไมวาการใชอานาจรฐจะกอใหเกดประโยชนหรอโทษตอสวนรวม) จะปรากฏเดนชดขนเปนแนวโนมทางสงคมในหวงเวลานน แนวโนมทางสงคมดงกลาวกกอใหเกดคาถามเกยวกบ “ความเปนกลาง” ของสอสารมวลชนไดเชนเดยวกน
วรพล พรหมกบตร (2540:30) ระบถงปญหาความเปนกลางของ “ขาว” ในบรบททางประวตศาสตรทแตกตางกน สาธารณชนอาจสงเกตเหน “ปรากฏการณ” ทแตกตางกนเกยวกบความสมพนธ ระหวางรฐกบสอสารมวลชนในบรบทหนง สาธารณชนสงเกตเหนสอสารมวลชน ทเตมไปดวยความลาเอยงเขาขางผมอานาจในอกบรบทหนง สาธารณชนสงเกตเหนสอสารมวลชนทมความโนมเอยง ในทางวพากษวจารณคดคานผมอานาจรฐ ในทง 2 บรบทสาธารณชนสามารถตงคาถามเกยวกบ “ปญหาความเปนกลาง” ของสอสารมวลชนในสงคมของตน
ปญหาความเปนกลางในคาถามแหงบรบทแรก เปนคาถามเกยวของกบการครอบงาของการเมองแบบอานาจนยม
ปญหาความเปนกลางในคาถามแหงบรบททสอง เปนปญหาเกยงของกบการใชสทธและเสรภาพแสดงความคดเหนในระบอบประชาธปไตย
DPU
35
ขอควรสงเกตในภาวะการณเชงปฏบต 2 ประการคอ ประการแรก แมแตในหวงประวตศาสตร “การวจารณคดคาน” รฐบาลปรากฏตวโดด
เดนในแวดวงสอสารมวลชน สาธารณชนกยงสามารถสงเกตเหนสอสารมวลชน ทดาเนนงาน “สนบสนน” รฐบาลควบคอยดวยกนเสมอ ยงไมเคยปรากฏหวงเวลาใดในประวตศาสตรสงคมสมยใหมทมแตสอสารมวลชน “คดคาน” อานาจรฐและจากดสทธสอมวลชนท “สนบสนน” รฐบาล แตเคยมหวงเวลาทสงคมเตมไปดวยสอมวลชนทวจารณ “คดคาน” ผมอานาจรฐ
ประการทสอง แมแตในหวงประวตศาสตรทสงคมมเงอนไขทางกฎหมายรบรองสทธเสรภาพในการแสดงออกและรบรขาวสารขอมล วธการแบบอานาจนยมกยงถกใชในการยบยงสอมวลชน ทมแนวโนมวจารณคดคานรฐบาลหรอเครอขาวพนธมตรของผมอานาจรฐในหวงเวลานน เพราะปญหาความเปนกลางของสอสารมวลชน ในบรบทของการครอบงาแบบอานาจนยม มสาระสาคญแตกตางกน ปญหาความเปนกลางของสอในบรบทของการใชสทธและเสรภาพแหงขาวสารขอมล วธการแกไขปญหา “ความเปนกลาง” ทมสภาวะพนฐานตางกนนนกจาเปนตองแตกตางกนบนพนฐานของ “วธคด” ทเหมาะสมกบปญหาแตละแบบ
ในทางทฤษฎ การแกไข “ปญหาความเปนกลาง” ในบรบททางการเมองเผดจการจะกระทาไดอยางมประสทธภาพ ดวยการงดหรอยกเลกสอมวลชนทเผยแพรขาวสารลาเอยงเขาขางรฐบาล แตในทางปฏบตผมอานาจรฐ ไมเคยกระทาเชนนน และสาธารณชนกมกจะไมมพลงหรอกลไกสาหรบกระทาเชนนนไดโดยงาย
ในทางทฤษฎ การแกไข “ปญหาความเปนกลาง” ในบรบททางการเมองประชาธปไตยไมอาจกระทาไดดวย การงดหรอยกเลกสอมวลชนทเผยแพรขาวสารวจารณผมอานาจรฐ แตในทางปฏบต สาธารณชนสามารถสงเกตเหนผมอานาจรฐ พยายามกระทาการเชนนนขณะทสาธารณชนเอง กอาจสบสนคลมเครอวารฐกาลงจดการกบปญหา “ความเปนกลาง” ของสอสารมวลชนภายในภาวะสบสนคลมเครอของปญหา “ความเปนกลาง” ของสอสารมวลชน สาธารณชนจาเปนตองทาความเขาใจขนพนฐานวา “ความเปนกลางของขอมลขาวสาร” คออะไร
ในสงคมสมยใหม ซ ง เทคโนโลยสารสนเทศพฒนาท งความหลากหลายและประสทธภาพในการสอสารอยางรวดเรว รปแบบของขอมลขาวสาร อาจไดรบการจาแนกดวยระบบวธแยกประเภทหลายชนด ในบรรดาความหลากหลายของขอมลขาวสารสมยใหม (ภายหลงการประดษฐแทนพมพ) ไดแก รายงานเหตการณและขอสงเกตเชงความคดเหน เมอพฒนาตอมาเปนหนงสอพมพ รายงานเหตการณกคอขาวสารขอมลทเปน “รายงานขาว” ขอสงเกตความคดเหนกคอขาวสารขอมลสวนทกระจดกระจายอยในคอลมนตางๆ (ขาวสารขอมลสวนนอาจจะหรอมกจะอางองอยกบรายงานขาว) เมอพฒนาตอมาเปน “วทยโทรทศน” รายงานเหตการณกคอขาวสารขอมลทเปน “รายงานขาว” เชนขาวภาคคาทางสถานวทยโทรทศน ขอสงเกตความคดเหนกคอ
DPU
36
ขาวสารขอมลทกระจดกระจายอยในรายการสนทนาอภปรายตางๆ เชนรายการเนชน นวสทอลคและรายการมองตางมมทางสถานโทรทศน ระหวางป 2539-2539 เปนตน
สถานะความเปนกลางของขาวสารขอมล 2 รปแบบดงกลาว (รายงานขาวและขอสงเกตความเหน) มรากฐานทแตกตางกน กลาวอกนยหนง “ความเปนกลางของขาว” กบ “ความเปนกลางของความคดเหน” มพนฐานมาจากเงอนไขปจจยแตกตางกนในทางปฏบต ซงหมายความตอเนองไปดวยวาสาธารณชนสามารถประเมน “ความเปนกลาง” ของขาวสารขอมลทง 2 ชนดนดวยวธการอนเปนรปธรรมทอาจมรายละเอยดตางกน
ความเปนกลางของขาว “ขาว” คอ รายงานเหตการณหรออบตการณทเกดขน ไมวาอบตการณนนจะเกดโดยธรรมชาต การกระทาสวนบคคลหรอการกระทาทางสงคม (แผนดนไหวเปนขาว นกการเมองใหสมภาษณเปนขาว คณะรฐมนตรประชมเปนขาว ฯลฯ)
ขาว ทมความเปนกลางคอรายงานทสมจรง (Valid) สอดคลองถกตองตามสภาพการณทเกดขน ในทางทฤษฎ รายงานขาวทเปนกลางอยางสมบรณหรอถกตองสมจรง 100 เปอรเซนตไมสามารถจะมไดจรงในทางปฏบต เนองจากความขาดตกบกพรองของบคคลและเทคโนโลยทใชบนทกและเผยแพรขาวสาร แตขาวทมความเปนกลาง หรอความถกตองสอดคลองสมจรงคอนขางมากหรอเกอบสมบรณ สามารถจะมไดจรงในทางปฏบต
วรพล พรหมกบตร (2540:36) ยงใหทศนถงปญหาความเปนกลางของความเหน โดยชวาในขณะทปญหา “ความเปนกลางของขาว” มความสมพนธอยางแนบแนนกบความสามารถ ความตงใจ และเจตนาในการรายงาน “อบตการณ” ทเกดขนอยางครบถวนมากทสดเทาทศกยภาพของบคคล (ผสอขาว) และเทคโนโลยสารสนเทศ (เชน เครองมอบนทกเสยงและภาพ) ทถกประยกตใช ปญหา “ความเปนกลางของความคดเหน” (เชนความเหนในบทคอลมนตางๆ ทางหนงสอพมพ หรอความเหนของวทยากรรบเชญ และตวผดาเนนรายการในเวทอภปรายสนทนาทางวทยและโทรทศน) จะมความสมพนธพเศษกบ “มาตรฐานสงคม” ซงผกพนโยงใยอยกบบรบททางประวตศาสตร (ดงทไดกลาวถงในตอนตนแลววา บรบททางประวตศาสตรม “นยสาคญ” ตอการพจารณาปญหาความเปนกลางของสอสารมวลชน)
ความเปนกลางของความเหนนน “ความเหน” คอขอสงเกตเชงความคดรวมทงขอเสนอแนะตางๆ ซงมกจะเกยวของตอเนองกบ “อบตการณ” ทเกดขนหรอถกรายงานวาเกดขนในลกษณะใดลกษณะหนง (รฐมนตรสงปลดขาราชการ ผถกปลดม “ความเหน” วารฐมนตรใชอานาจไมเปนธรรม แตรฐมนตรม “ความเหน” วาเปนอานาจตามกฎหมาย หรอ กรณ ผสมครรบเลอกตงใช เงนซอเสยง สอมวลชนม “ความเหน” วาเปนการทาลายประชาธปไตย นกการเม องม “ความเหน” วาเปนเรองปกตททกพรรคการเมองกระทา ฯลฯ)
DPU
37
“ความเหน” ทมความเปนกลางไมใชหมายถงความเหนท “สมจรง (แมวา ความเหนทนารบฟงควรจะเปนความเหนบนพนฐานการรบร “อบตการณ” ทสมจรง ”) เพราะ “ความเหน” แตละกรณทถกรายงานผานสอมวลชน (เชนความเหนในคอลมนตางๆ ทางหนงสอพมพ) ตางกม “ความสมจรง” อยในตววามนสะทอน “จดยนทางความคด” ของผเสนอความคดเหนแตละราย แตการแสดง “ความเหน” อยางสมจรงสอดคลองกบจดยนทางความคดของแตละบคคลนนมอาจกอใหเกด “ความเปนกลาง” ภายในตวเอง
ความเหนทสมจรง (สอดคลองกบจดยนทางความคดของผเสนอความเหนนน) อาจไมใช “ความเหนทเปนกลาง” เสมอไป เนองจากการรายงานขาวสารขอมลประเภท “ความเหน” ลวนมองคประกอบของการเรยกรองโนมนาวใหสาธารณชนเชอหรอคลอยตาม “ความเหนทเปนกลาง” จะตองเปนความเหนท “นาเชอถอ” (Reliable) สอดคลองตองกนโดยสาธารณชนจานวนมากเชนเดยวกบทยากจะปรากฏ “ขาว” อนสมจรง 100 เปอรเซนต ในทางทฤษฎจตวทยาสงคม “ความเหน” ทนาเชอถอได 100 เปอรเซนต (หรอความคดเหนทสาธารณชน “ทกคน” คลอยตามเหมอนกนหมด) กยากจะเกดขนไดจรง แต “ความเหน” ทมความเปนกลาง หรอนาเชอถอคอนขางมากสามารถจะมไดจรงในทางปฏบต
สาหรบกระบวนการสรางความเปนกลาง บนพนฐานการแยกประเภทขาวสารขอมลทางสอสารมวลชนเปนรายงาน “ขาว” และรายงาน “ความเหน” บนพนฐานนยามเชงความคดวาขาวทเปนกลางคอรายงานอบตการณอยางสมจรง และความเหนทเปนกลางคอรายงานขอส งเกตเชงความคดทนาเชอถอ “ความเปนกลาง” ของขาวสารขอมล มใชภาวะทเกดขนอยางเปนเอกเทศหรอเปนอสระโดยตวของมนเอง
ความเปนกลางของขาวสารขอมลในสอสารมวลชน เปนภาวะซง “ถกสราง” ขนโดยกระบวนการทางสงคม ดงนนภาวะดงกลาวจงอาจม “ระดบ” มากนอยตางกนตามเงอนไขกระบวนการทางสงคม ซงสรางภาวะดงกลาวนนขนมา ดงนนการเกดความเปนกลางของขาวสารขอมลจงตองใช “ระยะเวลา” มากนอยตางกนตามเงอนไขกระบวนการทางสงคมทมสวน “สราง” ภาวะความเปนกลางของขาวสารขอมลแตละชน ตวอยางความเปนกลางของขาว “เศรษฐภเกตไดรบ สปก.4-01” สามารถเกดขนไดในเวลาอนรวดเรวกวาความเปนกลางของขาว เรอง “ราวรก ชารลส – ไดอานา” (สาธารณชนตองใชระยะเวลาแตกตางกนในการบรรลถง “ความสมจรง” ระดบตางๆ ของรายงานขาว ในขณะทความเปนกลางของความเหนเรอง “เศรษฐภเกตไดรบ สปก.4-01” กอาจเกดขนไดเรวกวาการประเมนความเหนวาใคร เปนฝายผดในกรณ “ราวรกชารลส – ไดอานา” (สาธารณชนกตองใชระยะเวลาตางกนในการบรรลถง “ความนาเชอถอ” ระดบตางๆ ของรายงานความเหนแตละชน)
DPU
38
ความเปนกลางของขาวสารขอมลเปนภาวะทถกสรางขนโดยกระบวนการทางสงคมเทานน ไมม “ความเปนกลาง” อนเปนเอกเทศโดยตนเองเปนอสระ เพราะมนกอตวขนจากพลวตทางสงคม ปญหาความเปนกลางของขอมลขาวสาร (ซงพวพนไปถงปญหาความเปนกลางของสอสารมวลชน ทผเปนแหลงเผยแพรขาวสารขอมล) เกดขนไดเสมอเมอมผตงขอสงสยวา รายงานนนเปนเทจหรอความเหน ไมสมควรรบฟง ไมวาการตงขอสงสยนนจะเกดขนโดยสจรตหรอโดยเจตนากลนแกลงสอมวลชนแตละรายกตาม เชน นกการเมองอาจปฏเสธวา ตนเองมไดใหสมภาษณตามทหนงสอพมพรายงานขาว (ผลเชงจตวทยาสงคมคอการสอสารตอสาธารณชนวา หนงสอพมพฉบบนนรายงานเทจ ไมเปนกลาง) หรอนกการเมองอาจแสดงความเหนวา คนทไมมหนาทกไมควรออกมาวพากษวจารณ (ผลเชงจตวทยาสงคมคอการสอสารตอสาธารณชนวาไมควรฟงความเหนของ “คนไมมหนาทในเรองน”)
เมอเกดคาถามเกยวกบ “ความเปนกลางของขอมลขาวสาร” ไมวาจะเปนขาวสารขอมลประเภทรายงานขาวหรอรายงานความเหนกตาม กลไกสรางความเปนกลาง (หรอกลไกทจะชวยใหสาธารณชนสามารถประเมนความเปนกลางของขาวสารขอมลไดอยางมประสทธภาพและเป นรปธรรมทางปฏบตไดดทสด) กคอ “กระบวนการขาวสารเสร” เปนกระบวนการทางสงคมซงเปนไปไมไดในสงคมทมสภาพการเมองแบบประชาธปไตย เปนไปไมไดในสงคมเผดจการ และเปนไปไมไดโดยสะดวกในสงคมทมสภาพการเมองแบบ “อานาจนยม” โดยผมอานาจรฐ (แมวาโดยรปการณทปรากฏ สงคมนนอาจมรฐธรรมนญ มการเลอกตง และมสภาผแทนราษฎร)
ในกรณปญหาความเปนกลางของ “ขาว” กระบวนการขาวสารเสรชวยใหสาธารณชนมโอกาสรบทราบรายงานขาวจากหลายแหลง หลายแงมม และตรวจสอบเปรยบเทยบรวมทงประเมนความสมจรง “ขาว” แตละสวนไดอยางเปนรปธรรม ในขณะทสอมวลชนแตละรายทรายงานขาวกมสภาพเปน “กลไกตรวจสอบความถกตอง” ซงกนและกน
ดวยกระบวนการทตองใชเวลาในทสดสาธารณชน กมโอกาสทราบอยางแนชดขนวาอะไรเกดขน “จรง” ในอบตการณทถกรายงานเปนขาว
ในการวดความเปนกลาง Yankelovich, Skelly and White, Inc., “Changing Needs of Changing Readers,” A study Commissioned by the American Society of Newspaper editors, ibid. ระบการวดความเปนกลางพจารณาจากแนวความคดในขาว จะตองประกอบดวย
1. ความเทยงธรรม (Fairness) ไดแก การรายงานขาวอยางตรงไปตรงมาตามขอเทจจรงโดยไมนาคานยม ความคดเหน อคต และความลาเอยงเขามาเกยวของ ไมมการระบายสขาวหรอชนา
2. ความสมดล (Balance) ไดแก การรายงานขาวทงสองดานอยางเทาเทยมกน โดยเฉพาะขาวทมความขดแยงควรเสนอแงมมหลายดานใหผอานตดสนใจ
DPU
39
3. ความถกตองชดเจน (Accuracy) ไดแก การรายงานขาวทกระจางไมคลมเครอสรางความเขาใจผด หรอรายงานขาวในเชงแคบ
4. การแยกขอเทจจรงออกจากความเหน (Objectivity) ไดแก การรายงานขาวโดยเนนการสอดแทรกความคดเหนสวนตวนอยทสด
Denis Mequail, Mass Communication Theory, p.150 กลาววา นกสอสารมวลชนในระบอบประชาธปไตย ประเทศทมเสรภาพตางมความรบผดชอบตอสงคม โดยเฉพาะในการกาหนดหลกปฏบตทางจรรยาบรรณ แตความรบผดชอบทเปนจตสานกแหงความรบผดชอบ ซงไมเกดจากการบบบงคบหรอแรงกดดนของอานาจการเมอง อานาจเศรษฐกจ หรออานาจอนใด หากพงเกดจากจตรสานกของนกสอสารมวลชนเอง ภายในกรอบการควบคมทางจรยธรรมของวชาชพหรอจรรยาบรรณของสมาคมวชาชพ โดยมหลกกวางๆ วา
- การนาเสนอขาวทางสอตองมสจจะ ความเปนจรงทถกตอง ยตธรรม มรปธรรมและตรงประเดน
- สอตองมพนธะตอสงคม เมอเปนเจาของสอตองไดรบความไววางใจจากสาธารณะ - สอตองมเสรภาพ ซงหมายถงสอตองดแลตนเองและดแลกนเอง - หลกปฏบตวชาชพ สอควรจะดาเนนการตามหลกปฏบตของจรรยาบรรณและหลก
ปฏบตของวชาชพ - ประโยชนสาธารณะภายใตสภาพการณ รฐบาลอาจเขามากาวกาย เพอพทกษ
ประโยชนสาธารณะ นกสอสารมวลชนในระบอบประชาธปไตย ควรมความรบผดชอบในการใชเสรภาพ
เพอเสนอขาวสารหรอเนอหาทกอยาง จดเปนความรบผดชอบตอสงคมมใชวงการธรกจ หรอรฐบาล แตจตสานกแหงความรบผดชอบน จะตองไมเกดจากการบบบงคบหรอแรงกดดนของอานาจการเมอง อานาจเศรษฐกจ หรออานาจอนใด หากพงเกดจากจตสานกของนกสอสารมวลชนเอง ภายในกรอบควบคมทางจรยธรรมของวชาชพ หรอจรรยาบรรณของสมาคมวชาชพ ซงแนวคดนเปนแนวคดของทฤษฏความรบผดชอบตอสงคม ซงเปนประเดนสาคญของสอ
แมคเควล (McQuail 1987) กลาวถงการสะทอนความจรงทเบยงเบนในขาวสอมวลชนโดยเฉพาะในการรายงานขาวในประเดนตอไปน
- มกจะใหนาหนกในการคดเลอกคนระดบสงในสงคมเปนแหลงขาว - เรองทรายงานในขาวมกเกยวของกบผนาทางการเมองหรอชนชนนาในสงคม - เนนการรายงานเรองทสะเทอนอารมณ รนแรงและไมคาดคด - มกจะลาเอยงในการรายงานขาวของประเทศ ทใกลชดทางวฒนธรรม เศรษฐกจ และ
การเมองมากกวา
DPU
40
- ผหญงปรากฏในรายงานขาวนอยกวาผชาย และในบทบาททปรากฏไมหลากหลายนก - การรายงานขาว มกจะเนนอาชญากรรม ความรนแรง ประทษรายตอบคคลมากกวา
ประเภทอน การนาเสนอขาวทเบยงเบนจากภาพความเปนจรง โดยลาเอยงไปในทศทางใดทศทาง
หนงนนมาจากหลายปจจย อาจจะมาจากปจจยความลาเอยงทางวฒนธรรม ความลาเอยงทางโครงสราง การเมอง เศรษฐกจ และวชาชพ เราจะเหนวาการรายงานขาวของสอมวลชนในประเทศเศรษฐกจเสรนน ปจจยการตลาดคอนขางจะมอทธพล ในการสรางความลาเอยง ไปยงกลมผมอานาจในการซอสอและเนอทโฆษณา สวนปจจยทางวชาชพมอทธพลในกระบวนการคดเลอกขาวทกาหนด โดยองคประกอบขาวทจะสรางมลคาขาว (News values)
ทชแมน (Tuchman) ในหนงสอ Making News มองวาการทาขาวในสอมวลชน เปนการสรางความเปนจรงทางสงคม ผานกระบวนการคดเลอก ปรงแตงขาวสารตามหลกเกณฑวชาชพและปจจยเงอนไขอนๆ (News is the social construction of reality) เชน ขาวสงครามอรก ผานกระบวนการกาหนดวาระขาวสาร ทอาจไดรบอทธพลมาจากปจจยเงอนไขตางๆ ทงทางวชาชพ การเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ทาใหพบวาภาพความเปนจรงเกยวกบสงครามอรกในสออเมรกนแตกตางในสอมวลชนของอาหรบ
การเบยงเบนความจรงในขาวอาจเกดขนในลกษณะทเรยกวาการสราง “เหตการณเทยม” (Pseudoevents) (Boorsitn อางถงใน Scharmm and Roberts, 1977) ซงปรากฏใหเหนในการรายงานขาวเสมอ เพราะกระบวนการเลอกสรร ปรงแตงใหเหตการณทรายงานนน ใหดมบรรยากาศ หรอสสนทเขมขน ตนเตน เราอารมณ เกนจรง เชน บรรยากาศการประทวง โดยรวมอาจไมรนแรงตนเตน แตผรายงานขาวมกเลอกเนนจดสนใจไปทการปะทะ ทงทอาจมอยเพยงเลกนอยแตถกชใหโดดเดนเบยงเบนภาพรวมใหเปนความรนแรงได
การเบยงเบนจากความเปนจรง นอกจากจะมาจากกระบวนการรายงานขาวกยงมาจากการกาหนดวาระขาวสาร (Agenda setting) การชประเดน (Priming) และการสรางกรอบการรบร (Framing)
พศษฐ ชวาลาธวชและคณะ (2546 : 374) อธบายถงเรองจรยธรรมของสอ เกยวกบผสอขาวกบความเชอถอไดวา ผสอขาวไมมสทธบดเบอนขอเทจจรงทเกดขน ใหกลายเปนเรองทนาตนเตนเราใจจนไมอาจแยกแยะไดวาอะไรจรง อะไรเทจ จนกระทงกอใหเกดความเขาใจผด ขาวทถกรายงานผานสอมวลชนตองนามาซงความศรทธา และกอใหเกดความเช อถอปราศจากความลาเอยงใดๆ ดวยประการทงปวง ผสอขาวจงหาวธชกนาใหผอานสนใจ แกนทางความคดและประเดนสาคญของปญหาในชวตประจาวน ใหขอเทจจรงและอธบายขอเทจจรงทกระจดกระจาย
DPU
41
อยางลกซง เพยงพอใหสงคมคดและตดสนดวยตนเอง จนกระทงกอใหเกดความเขาใจรวมกนของสงคมในระดบหนง เพอรบรางวล “ความนาเชอถอ” จากสงคม
จรยธรรมของผสอขาวคอการเสาะแสวงหาขาวทเปนจรง ไมนาขาวทบดเบอนมานาเสนอ ขาวทไดมาตองไมมลกษณะไปขมขแหลงขาว การทไดขาวมาตองไดมาดวยความซอสตยไมรบอามสสนจาง อกประการหนงทจะแสดงวาผสอขาวมจรยธรรมค อ การแสดงตนวาเปนผสอขาวหรอแสดงตนวาปฏบตหนาทกบบคคลทไปสมภาษณ หรอกบบคคลทตกเปนขาว เพอเขาจะไดไมหลงผดทจะใหสมภาษณหรอเลาเรองใหฟง เพราะเมอแสดงตนวาเปนผสอขาวแลวเขาไมใหสมภาษณ ไมเลาเรองทเราตองการกเปนสทธของเขา เชนเดยวกบการถายภาพของชางภาพ แนนอนวาภาพคอขาวทใหความหมายมากกวาเรองทปรากฏเปนตวอกษร และเปนหนาทของชางภาพทตองบนทกภาพของขาวนนไว หากเขาไมอนญาตหรอยนยอม เรากไมสมควรจะถายภาพนน เวนแตในหลายครงทภาพนนมความสาคญอยางยงตอขาวและปรากฏการณหรอเหตการณนน ชางภาพและผสอขาวทปฏบตหนาทจาเปนตองลกลอบถายภาพนน เพอขอเทจจรงของขาวนน หรอมฉะนน การถายภาพตองทาอยางเปดเผยและอยในสาธารณะ ทงเหตการณทเกดขนเปนเหตการณจรง
เรองจรยธรรม โดยเฉพาะของสอมวลชน มความสมพนธอยางแยกกนไมออกกบสทธเสรภาพสวนบคคลของประชาชน ในสวนทเกยวของกบการปฏบตหนาทของสอมวลชนในระบอบประชาธปไตยตองระมดระวงอยางยงทจะไมละเมดสทธสวนบคคลหรอสงคมใหเสยหายได ดงนนจรยธรรมหรอจรรยาบรรณแหงวชาชพของผสอขาวคอ การนาเสนอขาวขอมลตรงไปตรงมาปราศจากอคต ยดมนทางวจารณญาณและจรยธรรมแหงความเปนมนษย ไมเปนเทจ หรอบดเบอนประการสาคญ จรยธรรมเปนเรองของความสมครใจ ทจะรวมมอรวมใจกนปฏบตใหเปนไปตามหลกเกณฑทไดวางไวเปนบรรทดฐาน
สมาคมนกขาวแหงประเทศไทย ไดกาหนดจรรยาบรรณของสอมวลชน เพอธารงไวซงเกยรตคณของนกขาว ใหมพนฐานเปนไปโดยเหมาะสมแกวชาชพ และเพอใหนกขาวตระหนกถงภาระหนาท ทจะตองรบผดชอบตอประชาชนตอไปน
1. จกตองสงเสรมและรกษาไวซงเสรภาพของการนาเสนอขาวและความคดเหน 2. จกตองใหประชาชนไดทราบขาวเฉพาะทเปนจรง การเสนอขาวใดๆ ออกพมพ
โฆษณาเผยแพร ถาปรากฏวาไมตรงกบความเปนจรง ตองรบจดการแกไขใหถกตองโดยไว 3. ในการจะใหไดขาว ภาพ หรอเอกสารใดๆ มาเปนของตนเพอประโยชนตอการเสนอ
ขาวจกตองใชวธการทสภาพและซอสตยเทานน 4. จกตองเคารพในความไววางใจของผใหขาว และรกษาไวซงความลบของแหลงขาว
DPU
42
5. จกตองปฏบตหนาทของตน โดยมงหวงตอสาธารณะประโยชน ไมใชตาแหนงหนาทแสวงหาผลประโยชนสวนตว หรอหมคณะใดๆ โดยไมชอบธรรม
6. จกตองไมกระทาการอนเปนการบนทอนเกยรตหรอความสามคคของเพอนรวมวชาชพ
สวนขอกาหนดของสมาคมผอานวยการขาววทยโทรทศนของอเมรกา (Radio and Television News Director/RTNDA) (อางใน ประเดนขาวรอน เบองหลงขาวลก กตต สงหาปด มนาคม 2549:161) ไดเขยนเกยวกบเรองของความเปนธรรมในการรายงานขาวหลายขอ อาท
- ในบทปรารภกจะพดไวเลยวา นกขาววทยโทรทศน ทาหนาทเสมอนเปนตวแทนของสงคมในการแสวงหาความจรง ฉะนนตองรายงานขาวอยางเปนธรรม มจรยธรรม อสระ และมความรบผดชอบ
- การปฏบตหนาทของนกขาวนน ทาเพอผลประโยชนของสาธารณะ ฉะนน ภารกจทสาคญอยางหนงคอการสะทอนความแตกตางหลากหลายของสงคมใหมากทสด
- นกขาวจกตองปฏบตตอแหลงขาว บคคลในขาว ลกษณะทใหเกยรต แสดงความเหนใจเปนพเศษ ตอเหยอภยภบตหรออาชญากรรม
- นาเสนอความคดเหน การแสดงออกทหลากหลาย อยางเขาใจในองคประกอบทเกยวของและมอรรถาธบาย
- การเสนอรายงานเชงวเคราะห ตองอยบนพนฐานของมมมองทางวชาชพ ไมใชความลาเอยงสวนตว
- ระบใหชดเจนวาอนไหนเปนความเหน หรอการวจารณ ไมใชขาว ทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน ใชในการอธบายเปรยบเทยบหลกในการนาเสนอ
ขาวของสถานโทรทศนชอง 9 วามหลกอยางไรททาใหเกดความเปนกลางในขอมลขาวสาร มการเขยนขาวหรอกาหนดประเดนในการนาเสนออยางสมจรงและถกตองอยางไร โดยในการวดความเปนกลางจะใชหลกของความเทยงธรรม ความสมดล ความถกตองชดเจน และการแยกขอเทจจรงออกจากความเหนมาเปรยบเทยบควบคไปกบหลกวชาการ หลกจรยธรรมวชาชพ และจรรยาบรรณของสอมวลชน
จากแนวคดความเปนกลางของสอมวลชน ซงเปนปญหาทมการถกเถยงวพากษวจารณกนอยางมากถงการทาหนาทของสอมวลชน โดยเฉพาะประเทศทปกครองในระบอบประชาธปไตย มกถกมองวา สอมวลชนใชเสรภาพเกนขอบเขต หรอถกกลมทนครอบงา ขณะทประเทศในระบอบประชาธปไตยกงเผดจการสอมวลชนมกถกฝายปกครองใชอานาจรฐคมคามทงทางตรงและทางออม แตในประเทศคอมมวนสตทมลกษณะการปกครองเฉพาะตว ในอดตถอวาสอมวลชนเปน
DPU
43
เครองมอของพรรคคอมมวนสต แตในปจจบนเมอตองเปดประเทศและสงคมมากขน จงหลกเลยงไมพนทจะพดถงความเปนกลางในการทางานของสอมวลชนเชนกน
2.7 ความหมายของสอใหม
สอใหม หมายถง ระบบการสอสารหรอเชอมตอทางอเลคทรอนกสของเครอขายในระดบโลก (Kevin Kawamoto,1997)ไดแก เครอขายอนเทอรเนต (Internet) บรการระบบเวลดไวดเวบ (World Wide Web : WWW) บรการขอมลออนไลนเชงพาณชย (Commercial on-Service) และซด-รอม (CD-Rom) เปนตน
สอใหมเปดโอกาสใหองคกรดานขาวสารแบบดงเดม ธรกจขนาดใหญและขนาดยอม องคกรไมแสวงผลกาไร องคกรภาคเอกชน นกเรยน นกศกษา นกวชาการ กลมผสนใจเฉพาะและชมชนทกประเภททกระดบจากทวโลก ทมจานวนมากจนไมอาจคาดคะเนจานวนได (virtually worldwide audience)
คาวา “สอใหม” เปนการจดประกายมมมองใหมเกยวกบความสมพนธระหวางมนษยกบขอมลขาวสารซงบทบาทของสอใหมอาจทาใหความสมพนธเดมเปลยนแปลงไป ในขณะนการเปลยนแปลงบางอยางไดเกดขนแลว แมสอใหมนไมไดลดความสาคญ หรอเขามาแทนทสอแบบดงเดม แตอาจเปนไปไดวาสอใหมจะชวยขยายศกยภาพและประสทธภาพใหกบสอดงเดมเทาทจะเปนไปได
อนเทอรเนตเปน “สอใหม” ของวงการสอสารมวลชน (new media) อนเทอรเนตมความโดดทเปนสอระหวางบคคลและสอสารมวลชนไดในเวลาเดยวกน การเปน “สอสารมวลชน”(media) ของอนเทอรเนตคอการนาเสนอขาวผานทางหนาโฮมเพจ (homepage) บนอนเทอรเนตธรกจหนงสอพมพดาเนนการ “หนงสอพมพฉบบอนเทอรเนต” ขน โดยมหลากหลายวตถประสงค เชน เพมความรวดเรวของการสงขาวไปยงสถานททหางไกล ซงเปนงานบรการท ตองเกบเงนจากสมาชก เพอการโฆษณาหนงสอพมพ และเพอใชเปนแหลงรบขอคดเหนของประชาชน ซงเปนผสนบสนนหนงสอพมพนนๆ เปนตน
ขณะนทงสอสงพมพโดยเฉพาะหนงสอพมพในตางประเทศตางกเลงเหนถงศกยภาพของอนเทอรเนต จงเปดโฮมเพจหนงสอพมพฉบบอนเทอรเนตขน เพอใชในการประชาสมพนธ และนาเสนอผานทางจอภาพมอนเตอรโนตบค ถายภาพประกอบดวยกลองดจทอลแลวนาภาพมาบนทกหรอดาวนโหลด (download)
โดยสรป สอใหม ไดเขามามบทบาทในการทางานของสอมวลชนทวโลก เพมชองทางในการแลกนาเสนอขอมลขาวสารใหกบผรบสาร แลกเปลยนขอมลความคดเหนและปฏสมพนธกนระหวางผสงสารและผรบสาร ไมเวนแมแตประเทศคอมมวนสตอยางประเทศจน มการเปดเวบไซต
DPU
44
ตางๆ ขององคกรสอสารมวลชนเพอเปนอกชองทางหนงในการกระจายขอมลขาวสารไปยงผรบสารทวโลก
2.8 งานวจยทเกยวของ
ปรยาภรณ พงษสงข ไดศกษาความเปนกลางทางการเมองของหนงสอพมพไทยศกษากรณหนงสอพมพไทยรฐ เดลนวส มตชน และสยามรฐ พบวา ประชาชนสวนใหญคาดหวง ทจะใหหนงสอพมพนนคงไวซง “ความเปนกลาง” ในการนาเสนอขาวและเหนวาปญหาทสาคญในปจจบนของหนงสอพมพคอ การสรางกระแสเพอขายขาว โดยมงหวงผลทางการตลาดและปญหารองลงมาคอการรายงานเกนจรง
การจดลาดบความเปนกลางทางการเมองของหนงสอพมพรอบเชา 4 ฉบบ ซงแบงเปน 2 ประเภท คอหนงสอพมพเชงคณภาพไดแก มตชน สยามรฐ และหนงสอพมพเชงปรมาณ ไดแก ไทยรฐ เดลนวส โดยประชาชนสวนใหญนนเหนวา หนงสอพมพเชงคณภาพแมจะมความเปนกลางทางการเมองไมมากนกแตกมความเปนกลางทางการเมองมากกวาหนงสอพมพเชงปรมาณ
ปรยาภรณ พงษสงข, “ความเปนกลางทางการเมองของหนงสอพมพไทยศกษากรณหนงสอพมพไทยรฐ เดลนวส มตชน และสยามรฐ,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะศลปศาสตรมหาวทยาลยรามค าแหง, 2544 ) ,น. บทคดยอ
นมต สขประเสรฐ ไดศกษาความเปนกลางกบการเสนอขาวการชมนมของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตยทางสถานโทรทศนชอง 9 พบวา ความเปนกลางกบการเสนอขาวการชมนมของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตย สถานโทรทศนชอง 9 ไดทาหนาทในการนาเสนอขาวในฐานะสอมวลชนไปตามจรรยาบรรณ สวนการปฏบตหนาทของบรรณาธการขาวของสถานโทรทศนชอง 9 แมจะมอสระในการทางาน แตยงมปญหาในเรองของการถกแทรกแซงจากฝายรฐบาลในขณะนน ทาใหการนาเสนอขาวของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตย ไมสามารถลงลกไปในเนอหาสาระของการชมนมมากนก ขณะทขาวของรฐบาลจะมการนาเสนอในมมมองตางๆ มากกวา
นมต สขประเสรฐ, “ความเปนกลางกบการเสนอขาวการชมนมของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตยทางสถานโทรทศนชอง 9,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2550 ) ,น. บทคดยอ
DPU
45
บทท 3 ระเบยบวธวจย
การวจยเรอง “การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการน าเสนอ
ขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย” เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชการสงเกตการณแบบมสวนรวม (Participant Observation) การวเคราะหขอมล (Content Analysis) และการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ซงผวจยมวธการดาเนนการวจยดงตอไปน
3.1 รปแบบการวจย 3.1.1 การสงเกตการณแบบมสวนรวม ผวจยไดเขาสงเกตการณแบบมสวนรวมโดยการเขาปฏบตงานในตาแหนงผเชยวชาญ
ประจาสถานวทยกระจายเสยงระหวางประเทศแหงชาตจน (China Radio International : CRI) ภาคภาษาไทย ณ กรงปกกง สาธารณรฐประชาชนจน เมอวนท 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551 เปนเวลา 1 ป
3.1.2 การวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร การวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสารโดยการเกบขอมล วเคราะห และเปรยบเทยบ
เนอหาขาวทนาเสนอในเวบไซด CRI Online ภาคภาษาไทย ในประเดนความเปนกลางในการนาเสนอขาวโดยเปรยบเทยบระหวางขาวในประเทศและขาวตางประเทศ
3.1.3 การสมภาษณเชงลก การสมภาษณเชงลกเพอสารวจความคดเหนตอความเปนกลางในการนาเสนอขาวของ
CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย โดยเลอกจากบทบาทหนาทและตาแหนงความรบผดชอบทสมพนธกบหวขอวจย ซงไดแบงกลมผถกสมภาษณเปน 3 กลม ดงน
กลมท 1 กลมชาวจนผมบทบาทหนาทในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย จานวน 6 คน ไดแก
- นายไชเจยนซง บรรณาธการ CRI ภาคภาษาไทย - นายลหยงเจยง ผสอขาว CRI ประจาประเทศไทย - นางสาวเหรนเซยง ผสอขาว CRI ประจาประเทศไทย
DPU
46
- นางชวซจน นกแปลอาวโส CRI ภาคภาษาไทย - นางสาวหนซ นกแปล CRI ภาคภาษาไทย - นายลเจยน นกขาว CRI ภาคภาษาไทย กลมท 2 กลมนกวชาการและนกวชาชพทางดานสอสารมวลชนและดานรฐศาสตรท
ชานาญและสนใจเกยวกบสอสารมวลชนจน จานวน 6 คน ไดแก - นายวรศกด มหทธโนบล นกวชาการดานความสมพนธระหวางประเทศ คณะ
รฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย - นายประสงค เลศรตนวสทธ ผอานวยการสถาบนอสรา มลนธพฒนาสอมวลชนแหง
ประเทศไทย สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย - นางสธาทพย โมราลาย อดตผเชยวชาญCRI ภาคภาษาไทย ปจจบนเปนอาจารย
ประจาสานกวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ และนกเขยนคอลมนประจานตยสาร - ดร.จกรน จลพรหม อดตผเชยวชาญCRI ภาคภาษาไทย ปจจบนเปนอาจารยประจา
คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย - นางสาวสรตน ปรชาธรรม บรรณาธการมมจน หนงสอพมพASTV-ผจดการ รายวน - นายพลลพ สามส ผเชยวชาญ CRI ภาคภาษาไทยคนปจจบน อดตนกเขยนประจากอง
บรรณาธการสานกพมพมตชน กลมท3 กลมผฟงชาวไทยทรบฟงและ/หรอตดตามเวบไซตของ CRI Online ภาค
ภาษาไทย จานวน 6 คน ไดแก - นางสาวนภา อตตนะกรงส - นายอาสา ทองธรรมชาต - นายสรยน โชตวฒนะกล - นางสาวสพชฌาย ปยะศรประภา - นางสาวศรวรรณ ครบา - นายเกษม คมครองศลป
3.2 วธเกบรวบรวมขอมล 3.2.1 การสงเกตการณแบบมสวนรวม ตลอดระยะเวลา 1 ป ทผวจยไดเขาสงเกตการณแบบมสวนรวมโดยปฏบตหนาทใน
ตาแหนงผเชยวชาญ ท CRI ภาคภาษาไทย ณ กรงปกกง โดยมหนาทและความรบผดชอบ คอ การตรวจทาน แกไข และเรยบเรยงตนฉบบขาว บทความ และสารคด จากนกแปลชาวจน โดยในแตละวนจะมจานวนขาวและบทความ ดงน ในชวงเชาจะมขาว ประมาณ 10 ขาว และบทความ 1 เรอง
DPU
47
ชวงเยนจะมขาวอกประมาณ 10 ขาว และบทความอก 1 เรอง นอกจากนนจะมสารคดสปดาหละประมาณ 15 เรองมาใหตรวจทาน ปรบแก และเรยบเรยงกอนออกอากาศ และนาเสนอทางเวบไซตของ CRI ภาคภาษาไทย
หนาทอานบทสารคดรายการสมผสชวตจน ซงเปนรายการทบอกเลาเรองราว ตานาน เกรดความรทนาสนใจเกยวกบชาวจน ศลปะวฒนธรรมของชาตจน โดยจะบนทกเสยงสปดาหละ 1 ครง และอานบทรายงานเศรษฐกจจน เปนรายการเกยวกบการวเคราะหขาวเศรษฐกจ การคาการลงทนของจนและในประเทศเพอนบานทเกยวของกบจน บนทกเสยงสปดาหละ 1 ครงเชนกน โดยผสอขาว CRI จะเปนผเขยนบทความดงกลาว ผวจยจะทาหนาทตรวจทาน แกไขและเรยบเรยง จากนนจงบนทกเสยงเพอนาออกอากาศ และนาเสนอทางเวบไซตของ CRI ภาคภาษาไทย
และหนาทจดรายการสายตรง ซงเปนการพดคยผานทางโทรศพทระหวางประเทศกบผดาเนนรายการของทางสถานวทยจฬาฯ คลน F.M. 101.5 โดยเนอหาของรายการสายตรงจะหยบยกเรองราวทนาสนใจเกยวกบวถชวตความเปนอยของประชาชนจน ศลปะวฒนธรรมจน หรอเกรดความรแปลกๆ ในประเทศจนมาพดคยในลกษณะการถามตอบระหวางนกจดรายการของวทยจฬาฯ และผวจย โดยใชเวลาพดคยกนประมาณวนละ 5 นาท ในชวงเวลาเยนประมาณ 18.00 น ตามเวลาในประเทศไทย ทกวนจนทรถงวนศกร และผทสนใจสามารถรบฟงรายการยอนหลงผานทางเวบไซตของ CRI ภาษาไทยไดเชนกน
3.2.2 การวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร เปนการเกบขอมลจากการนาเสนอขาวผานทางเวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทย
โดยเกบขอมลจากขาวในประเทศ และ ขาวตางประเทศ ทนาเสนอในชวงเดอนธนวาคม พ.ศ.2552 ถง เดอนพฤษภาคม พ.ศ.2553 ในลกษณะวนเวนวน คอ เกบขอมลในวนท 1 วนท 3 วนท 5 จนกระทงถงวนสดทายของเดอน เปนระยะเวลา 6 เดอน จากนนนาขอมลมาวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาในประเดนความเปนกลางในการนาเสนอขาวระหวางขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ในประเดนดงตอไปน ความถในการนาเสนอขาวในประเทศและขาวตางประเทศ ชนดของขาวทนาเสนอของขาวในประเทศและขาวตางประเทศ แหลงทมาของขาวในประเทศและขาวตางประเทศ การแบงพนทของการใหขาวในประเทศและขาวตางประเทศ ลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอของขาวในประเทศและขาวตางประเทศ และสรปลกษณะเนอหาทนาเสนอของขาวในประเทศและขาวตางประเทศ
3.2.3 การสมภาษณเชงลก ประเดนในการสมภาษณมหวขอดงตอไปน ตอนท 1 บทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทย ตอนท 2 กระบวนการทางานของ CRI ภาคภาษาไทย
DPU
48
ตอนท 3 หลกเกณฑในการคดเลอกขาวของ CRI ภาคภาษาไทย ตอนท 4 แนวคด และ วฒนธรรมองคกรของสอมวลชนจน ตอนท 5 การทาหนาทของ CRI ภาคภาษาไทย หลงการปฏรปและเปดประเทศจน ตอนท 6 อทธพลของพรรคคอมมวนสตทมตอ CRI ภาคภาษาไทย หลงการปฏรปและ
เปดประเทศจน ตอนท 7 การนาเสนอขาวและรายการตางๆ ของ CRI ภาคภาษาไทย ตอนท 8 ทศทางการนาเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย และของสอมวลชนจนใน
อนาคต
3.3 การวเคราะหขอมล
ผวจยใชแนวคดและงานวจยทเกยวของในบทท 2 เปนกรอบในการวเคราะหขอมลทได ไปพรอมๆ กบการศกษา เพอเปนการตรวจสอบวาขอมลดานใดทยงไมเพยงพอ และมประเดนใดทควรศกษาใหละเอยดลกซงยงขน หลงจากเกบขอมลเรยบรอยแลว จะนามาวเคราะหเพอใหไดขอมลทสามารถตอบคาถามนาวจย ซงจะมวธวเคราะหดงน
3.3.1 วเคราะหโดยการจาแนกขอมล (typological) คอการจาแนกขอมลเปนชนดหลงจากไดขอมลมาแลว ผวจยจะทาการจดแบงชนดเปนหวขอตามความเหมาะสม แลวพจารณาความสมพนธของขอมลชนดตางๆ ทแบงไว เพอนาไปวเคราะหเปรยบเทยบแบบอปนย
3.3.2 การวเคราะหเปรยบเทยบแบบอปนย (Induction analysis) เปนการตความสรางขอสรปจากปรากฎการณทเกดขนทเปนรปธรรมหรอปรากฎการณทมองเหน โดยนาขอมลทไดมาสรางขอสรปเชงนามธรรม
3.3.3 การนาเสนอขอมล ผวจยนาเสนอขอมลเบองตนอยางละเอยดแบบพรรณนาวเคราะห (Analysis Descriptive) โดยนาเสนอขอมลตามแหลงทมาของขอมล 3 สวนคอสวนท 1 ขอมลจากการสงเกตการณแบบมสวนรวม สวนท 2 ขอมลจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร และสวนท 3 ขอมลจากการสมภาษณเชงลก ตามสมมตฐานการวจย 2 ขอทตงไววา หลงการปฏรปและเปดประเทศจนมากวา 30 ป CRI Online ภาคภาษาไทยมเสรภาพในการทาหนาทสอมวลชนมากขนหรอไม อยางไร และ CRI Online ภาคภาษาไทยภายหลงการปฏรปและเปดประเทศจนมากวา 30 ป ยงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐหรอไม อยางไร
DPU
49
บทท 4
ผลการวเคราะหขอมล การวจยเรอง “การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการน าเสนอ
ขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย” มวตถประสงคเพอศกษาบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย ศกษาหลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย และศกษาถงทศทางในการนาเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย ผวจยไดแบงการศกษาคนควาออกเปน 3 สวนดงน คอ
4.1 สวนท 1 ขอมลจากการสงเกตการณการแบบมสวนรวม 4.2 สวนท 2 ขอมลจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร 4.3 สวนท 3 ขอมลจากการสมภาษณเชงลก
4.1 สวนท 1 การปฏบตงานแบบมสวนรวม จากการเขาไปปฏบตงานใน CRI ภาคภาษาไทยในตาแหนงผเชยวชาญเปนเวลา 1 ป
ตงแต 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551 ผวจยไดเรยนรถงนโยบาย วสยทศน โครงสรางการบรหาร บทบาทหนาท กระบวนการทางานและการคดเลอกขาวของ CRI ภาคภาษาไทย ซงมรายละเอยดดงตอไปน
นโยบายของ CRI (China Radio International) 1. เปนสอในการนาเสนอขาวสารสาคญทวโลก เปนสอทนาเสนอขอมลทมประโยชน
ในดานตางๆ ของจนอยางกวางขวาง 2. เปนสอทนาเสนอขาวสารเพอความสมพนธระหวางจนกบประเทศตางๆ ทวโลก นโยบายดงกลาวในแตละภาคภาษาตางประเทศทง 48 ภาษา จะยดถอเปนแนวทางใน
การทางานในการนาเสนอขาว บทความ สารคด และรายการตางๆ ในภาคภาษาของตนเอง
DPU
50
โครงสรางการบรหารของ CRI (China Radio International)
คณะรฐมนตรจนคณะรฐมนตรจน
สานกงานวทยภาพยนตรและโทรทศนแหงชาตจน
สถานวทยกระจายเสยงระหวางประเทศแหงชาตจน (CRI)
ฝายบรหารทวไป ฝายกระจายเสยง ในประเทศ
ฝายกระจายเสยง ตางประเทศ
ฝายเทคนค
ฝายภาษาตางประเทศ 48 ภาษา รวมทงภาค
ภาษาไทย
DPU
51
โครงสรางการบรหารของ CRI ภาคภาษาไทย
นโยบายและวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทย นอกจากนโยบายหลกจากสวนกลางแลว CRI ภาคภาษาไทยไดกาหนดนโยบาย
วสยทศน และบทบาทหนาทของภาคภาษาไทยขนภายใตกรอบของนโยบายหลก ดงตอไปน
นโยบายของ CRI ภาคภาษาไทย 1. การนาเสนอขาว บทความ สารคดและรายการตางๆ อยางมคณภาพ 2. นาเสนอขาวสารเพอความสมพนธอนดระหวางจนกบไทยและประเทศตางๆ ทวโลก
วสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทย เปนสอกลางเพอใหชาวไทย ชาวตางชาตทรภาษาไทย ไดรบขอมลขาวสาร ความร
ความเขาใจ และไดเหนภาพลกษณทดของประเทศจนและประชาชนจน
ฝายกระจายเสยงตางประเทศ
ภาคภาษาไทย
ฝายบรหาร ฝายบรรณาธการ ฝายแปลขาวและบทความ
ฝายเทคนค ฝายผประกาศและผดาเนนรายการ
DPU
52
บทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทย มดงตอไปน 1. รายงานขาวในประเทศจน ประเทศไทย และประเทศอนๆ ทวโลก 2. ผลตขาวสารและรายการตางๆ เพอออกอากาศทางวทย และเวบไซต 3. ตดตามการนาเสนอขาวเกยวกบประเทศจน ประเทศไทย จากสอมวลชนทงใน
ประเทศและตางประเทศ 4. สรางความสมพนธอนดกบผรบสารชาวไทย และชาวตางชาตทรภาษาไทย
กระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทย
หลกเกณฑในการคดเลอกขาวของ CRI ภาคภาษาไทย จากการเขาไปทางานในฐานะผเชยวชาญภาคภาษาไทยของ CRI ผเขยนไดสงเกตการณ
และสอบถามบรรณาธการประจาวนซงทาหนาทในการคดเลอกขาวเพอนาออกอากาศทางวทย และนาขนเวบไซต พบวา บรรณาธการแตละคนจะยดถอนโยบายจากสวนกลางและนโยบายของภาคภาษาไทยเปนหลก โดยเนนเรองการแนะนาจนใหโลกรจกและสรางความสมพนธอนดระหวาง
บรรณาธการขาว และบทความประจาวน
นกแปล
บนทกเสยงออกอากาศวทย
นาขนเวบไซต
ผเชยวชาญคนไทย
บรรณาธการตรวจแก /นกขาวอาวโส
คดเลอกขาวและบทความ
แปลขาวและบทความ
ตรวจแกและเรยบเรยงตนฉบบ
ประสานงาน
ตรวจความถกตองของเนอหาครงสดทาย
DPU
53
ประเทศ นอกจากนนกขนอยกบมมมองและประสบการณของบรรณาธการแตละคนในการคดเลอกขาว โดยภาพรวมมเกณฑในการคดเลอกดงตอไปน
1. เนนขาวในประเทศจนมากกวาขาวตางประเทศ 2. ขาวในประเทศจนจะตองมความหลากหลายครอบคลมทงการเมอง เศรษฐกจ สงคม-
วฒนธรรม รวมทงเรองอนๆ ทมความสาคญและนาสนใจในชวงเวลานนๆ 3. ขาวตางประเทศจะใหความสาคญกบภมภาคอาเซยนมากกวาทอน
4.2 สวนท 2 การวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553
ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ CRI
Online ภาคภาษาไทย เดอนธนวาคม 2552 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน
เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนธนวาคม พ.ศ.2552 ผวจยไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน
DPU
54
ตารางท1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552
“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”
วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป
1 องคาร 17 7 11 4
3 พฤหส 8 3 5 -
5 เสาร 8 2 5 1
7 จนทร 23 10 7 2
9 พธ 19 10 10 1
11 ศกร 21 11 8 2
13 อาทตย 5 1 6 -
15 องคาร 22 10 6 1
17 พฤหส 20 7 7 3
19 เสาร 9 1 3 -
21 จนทร 29 6 6 -
23 พธ 23 7 4 -
25 ศกร 24 15 6 1
27 อาทตย 8 1 4 -
29 องคาร 19 2 10 1
31 พฤหส 20 3 8 1
** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 29 ขาว ตาทสด
จานวน 5 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 11 ขาว ตาทสด 3 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกวาอยางเหนไดชด
DPU
55
ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน
ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน ธนวาคม 2552
วนท ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต 1 สงคม-วฒนธรรม
สาธารณสข-สงแวดลอม 5 5
การเมอง
4
3 เศรษฐกจ 3 การเมอง เศรษฐกจ
2 2
5 การเมอง 5 การเมอง 2
7 อนๆ 6 การเมอง สาธารณสข-สงแวดลอม
2 2
9 การเมอง 7 สาธารณสข-สงแวดลอม 5
11 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 5 13 การเมอง
อนๆ 2 2
การเมอง 4
15 เศรษฐกจ 6 สาธารณสข-สงแวดลอม 3
17 สาธารณสข-สงแวดลอม 7 การเมอง สาธารณสข-สงแวดลอม
3 3
19 การเมอง 8 การเมอง 2 21 เศรษฐกจ 12 การเมอง 6 23 การเมอง 7 สาธารณสข-สงแวดลอม 2
25 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 4
27 การเมอง เศรษฐกจ
3 3
การเมอง 3
29 การเมอง 6 การเมอง 8
31 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม
6 6
การเมอง สาธารณสข-สงแวดลอม
3 3
** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท 1 ขาวเศรษฐกจ ลาดบท 2 ขาวสงคม-วฒนธรรม และลาดบท3 ขาวการเมอง ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม และลาดบท 3 ขาวเศรษฐกจ
DPU
56
ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552
ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด ในรอบ
เดอนธนวาคม 2552
วน/เดอน/ป แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
3-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
5-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
7-ธ.ค.-52 CRI CRI
9-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
11-ธ.ค.-52 CRI CRI
13-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา CRI (อยางละ 3 ขาว)
15-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
17-ธ.ค.-52 CRI CRI
19-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
21-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
23-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
25-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา ,CRI (อยางละ 3 ขาว)
27-ธ.ค.-52 CRI CRI
29-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
31-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา
** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดมาจาก CRI ขณะทขาว
ตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก สานกขาวชนหวา รองลงมาอางองจาก CRI
DPU
57
ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552
วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต
1-ธ.ค.-52 สงคม-วฒนธรรม,สงแวดลอม-
สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง
3-ธ.ค.-52 เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง เศรษฐกจ
5-ธ.ค.-52 การเมอง การเมอง มภาพประกอบ
7-ธ.ค.-52 อนๆ มภาพประกอบ การเมอง สงแวดลอม-
สาธารณสข มภาพประกอบ
9-ธ.ค.-52 การเมอง มภาพประกอบ สงแวดลอม-สาธารณสข
11-ธ.ค.-52 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
13-ธ.ค.-52 การเมอง ทวไป มภาพประกอบ การเมอง
15-ธ.ค.52 เศรษฐกจ สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ
17-ธ.ค.-52 สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง สงแวดลอม-
สาธารณะสข มภาพประกอบ
19-ธ.ค.-52 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
21-ธ.ค.-52 เศรษฐกจ การเมอง
23-ธ.ค.-52 การเมอง สงแวดลอม-สาธารณสข
25-ธ.ค.-52 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
27-ธ.ค.-52 การเมอง เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง
29-ธ.ค.-52 การเมอง การเมอง มภาพประกอบ
31-ธ.ค.-52 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง สงแวดลอม-
สาธารณสข
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง
รองลงมาคอ ขาวเศรษฐกจ รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 11 วนจาก 16 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง รองลงมาคอ ขาวสงแวดลอม-สาธารณสข มการใชภาพประกอบ 7 วน ขณะทอก 9 วน ไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด ซงโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา และยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน
DPU
58
ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552
ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยทน าเสนอ
ในแตวนเวนวน รอบเดอนธนวาคม 2552
วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
1-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
3-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและขาวดานลบ
5-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
7-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
9-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
11-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
13-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานลบ
15-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
17-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
19-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและขาวดานลบ
21-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและขาวดานลบ
23-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและขาวดานลบ
25-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
27-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานลบ
29-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานลบ
31-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน
ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมทงขาวดานบวกและดานลบ และมบางวนทนาเสนอเฉพาะขาวดานลบเพยงดานเดยว ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน
DPU
59
ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ในเดอนธนวาคม 2552
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนธนวาคม 2552 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอเปนขาวดานบวก มขาวดานลบนอยมาก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน
- แนวโนมการเตบโตของเศรษฐกจ - การจดกจกรรมเผยแพรความรเกยวกบโรคเอดส - การทางานและผลงานของรฐบาล เชน การปราบปรามยาเสพตด - การอนรกษศลปะ วฒนธรรม และสนบสนนการทองเทยวภายในประเทศ - การปองกนและควบคมโรคไขหวด H1N1 - สงเสรมความสมพนธกบประเทศเพอนบาน - การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยดานการประหยดพลงงานและลดมลพษ - การใหเงนสนบสนนและปรบปรงชวตความเปนอยของประชาชน
พบขาวดานลบอยบาง ไดแก
1) จนเหนวา การทผแทนสหภาพยโรปนาจนเปรยบเทยบกบสหภาพยโรปเปนการกระทาทไมเหมาะสม 2) ชาวจนขาดแคลนความรความสามารถดานการบารงสขภาพ 3) จนไมพอใจสหภาพยโรปเกบภาษตอตานการทมตลาดรองเทาหนงของจน 4) พายฤดหนาวพดกระหนาพนทภาคเหนอจน อณหภมลดฮวบ 5) จนคดคานเเผนการสรางบานพกอาศยในเขตเยรซาเลมตะวนออกของอสราเอล
ขาวตางประเทศในรอบเดอนธนวาคม 2552 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมทงขาวดานบวกและดานลบ ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน
ขาวดานบวก - ไทยยกเลกใช พรก.ฉกเฉน ในพนทกรงเทพฯ - ความสมพนธกบตางประเทศ เชน กองเรอรบจนเยอนเวยดนาม - จนประกาศปฏญญาอนรกษสงแวดลอม - การเตบโตของเศรษฐกจ เชน ธนาคารเพอการพฒนาเอเชย คาดวา ป 2010 เศรษฐกจจนจะเพมขน 8 - 4 ประเทศหารอการปราบปรามโจรสลดในชองแคบมะละการวมกน - สอมวลชนโลกชนชมจดยนและบทบาทของจนในการประชมโคเปนเฮเกน
ขาวดานลบ - ฟลปปนสประกาศภาวะฉกเฉนในบางพนทภาคใต - การระบาดของโรคเอดสในทวโลก - ขาวอาชญากรรม เชน ตารวจ 4 นายในกรงวอชงตน สหรฐฯ ถกยงเสยชวต เกดเหตไฟไหมรานคาราโอ
DPU
60
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ในเดอนธนวาคม 2552
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ เกะในอนโดนเซย มผเสยชวต 20 ราย
- ปญหาเศรษฐกจ เชน โออซดเตอน หนสนภาครฐจะสงผลกระทบตอการฟนตวของเศรษฐกจ - ขาวความขดแยง เชน ประชาคมโลกประนามเหตระเบดทกรงแบกแดดอยางรนแรง
ขาวสงแวดลอม เชน สงครามสงผลกระทบตอการหมนเวยนของคารบอนในโลกอยางรายแรง
ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ CRI
Online ภาคภาษาไทย เดอนมกราคม 2553 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน
เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนมกราคม พ.ศ.2553 ผวจยไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน
DPU
61
ตารางท1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553
“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”
วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป
1 ศกร 24 8 5 1
3 อาทตย 6 2 6 -
5 องคาร 20 5 8 1
7 พฤหส 21 3 9 1
9 เสาร 6 1 7 -
11 จนทร 20 10 10 4
13 พธ 23 10 7 1
15 ศกร 20 14 7 2
17 อาทตย 9 1 3 -
19 องคาร 25 7 7 1
21 พฤหส 22 8 11 5 2
23 เสาร 8 1 4 -
225
จนทร 19 7 11 -
227
พธ 22 9 10 -
229
ศกร 21 6 11 2
331
อาทตย 9 2 5 -
** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 25 ขาว ตาทสด
จานวน 6 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 11 ขาว ตาทสด 3 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกวาอยางเหนไดชด
DPU
62
ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน
ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน มกราคม 2553
วนท ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต 1 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 3 3 เศรษฐกจ 3 การเมอง 5 5 เศรษฐกจ 7 การเมอง 7
7 เศรษฐกจ 10 การเมอง 5 9 การเมอง 4 การเมอง 4 11 สงคม-วฒนธรรม 6 เศรษฐกจ 3 13 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 3 15 การเมอง 8 การเมอง 4 17 การเมอง 8 การเมอง 3 19 การเมอง
เศรษฐกจ 8 8
การเมอง
5
21 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 4 23 การเมอง 4 การเมอง 2
25 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม
6 6
การเมอง 6
27 เศรษฐกจ 7 การเมอง 5 29 สงคม-วฒนธรรม 10 การเมอง 8
31 การเมอง 8 การเมอง 4 ** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากท สด ไดแก ขาวการเมอง ขาว
เศรษฐกจ และ ขาวสงคม-วฒนธรรม ซงนาเสนอในสดสวนทเทากน ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม และลาดบท 3 ขาวเศรษฐกจ
DPU
63
ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553
ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด ในรอบ
เดอนมกราคม 2553 วน/เดอน/ป
แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-ม.ค.-53 CRI CRI 3-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 5-ม.ค.-53 CRI CRI 7-ม.ค.-53 CRI CRI 9-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 11-ม.ค.-53 CRI CRI 13-ม.ค.-53 CRI CRI 15-ม.ค.-53 CRI CRI 17-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 19-ม.ค.-53 CRI CRI 21-ม.ค.-53 CRI CRI 23-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 25-ม.ค.-53 CRI CRI 27-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 29-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 31-ม.ค.-53 CRI ชนหวา
** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดคอ CRI ขณะทขาว
ตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก CRI รองมาอางองจาก สานกขาวชนหวา
DPU
64
ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553
วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต
1-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 3-ม.ค.-53 เศรษฐกจ การเมอง 5-ม.ค.-53 การเมอง การเมอง 7-ม.ค.-53 เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง 9-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 11-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ เศรษฐกจ 13-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 15-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ 17-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 19-ม.ค.-53 การเมอง เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ 21-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ 23-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
25-ม.ค.-53 เศรษฐกจ สงคม-
วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
27-ม.ค.-53 เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง 29-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 31-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง
รองลงมาคอ ขาวสงคม-วฒนธรรม และอนดบท 3 คอ ขาวเศรษฐกจ รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 14 วนจาก 16 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง รองลงมาคอ ขาวเศรษฐกจ มการใชภาพประกอบ 3 วน อก 13 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา และยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน
DPU
65
ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553
ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยทน าเสนอ
ในแตวนเวนวน รอบเดอนมกราคม 2553
วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
1-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
3-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
5-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
7-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
9-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
11-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
13-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
15-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
17-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
19-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
21-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
23-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ
25-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
27-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
29-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
31-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน
ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมขาวดานบวกเปนสวนใหญ และมเพยง 2 วนเทานนทเสนอขาวในดานลบ ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน
DPU
66
ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยในเดอนมกราคม 2553
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนมกราคม
2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอเปนขาวดานบวก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน
- การทางานและผลงานของประธานาธบด นายกรฐมนตร และ ครม. ของจน
- การเตบโตทางเศรษฐกจ เชน ตลาดหลกทรพยเซยงไฮมการซอขายเพมขน 85% เมอเทยบกบปทแลว การขบเคลอนการพฒนาความสมพนธฉนทหนสวนในทกดานกบยโรป
- กระแสนยมการทองเทยวภายในประเทศ
- การจดงานเวรดเอกซโปเซยงไฮป 2010
- การใหความชวยเหลอแกประชาชนทยากจน
- การรวมมอกบประเทศอาเซยน เชน การลงนามในขอตกลงความรวมมอ การฉลองการกอตงเขตการคาเสร
- การรวมมอกบประชาคมโลกสนบสนนการกภยและฟนฟเฮตหลงเกดแผนดนไหว
พบขาวดานลบอยบาง แตนอยมาก เพยง 4 ขาว ไดแก
1) ยอดผเสยชวตจากโรคไขหวดใหญ H1N1 ชนด A มจานวน 648 ราย
2) หมะตกทกรงปกกง มระดบอณหภมตาสดในรอบ 40 ป
3) การคดคานสหรฐอเมรกาจาหนายอาวธแกไตหวนอยางเดดขาด
ขาวตางประเทศในรอบเดอนมกราคม 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมขาวดานบวก และดานลบอยเพยง 2 วนเทานน ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน
ขาวดานบวก - องกฤษระบ ผทตองรบผดชอบความ
ลมเหลวของการประชมโคเปนเฮเกนควรเปนเดนมารก ไมใชจน
- เกาหลเหนอ ยนดปรบปรงความสมพนธกบประเทศทเปนปฏปกษ
- ประชาคมโลกพรอมใหความชวยเหลอเฮต
- ขาวความสมพนธระหวางประเทศ เชน การกระชบมตรภาพฉนทเพอนบานกบประเทศอาเซยน
- อนาคตของการเตบโตทางเศรษฐกจ ขาวดานลบ
- ปญหาอาชญากรรม เชน เรอสนคาองกฤษถกโจรสลดโซมาลจไป ทหารฟลปปนสยงผตดอาวธตอตานรฐบาล 7 คนเสยชวต
- ปญหาความขดแยงระหวางประเทศ เชน สหรฐฯ วางแผนจะควาบาตรอหราน ควบาประณามสหรฐทจดควบาเขารายชอประเทศทสนบสนนการกอการราย ฮามาสขจะกอสงครามกบอสราเอลนอกดนแดนปาเลสไตน
- ปญหาวกฤตเศรษฐกจทวโลก - ขาวความสญเสย เชน ทวโลกม
ผเสยชวตจากโรคไขหวดใหญ H1N1 ชนด A
DPU
67
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยในเดอนมกราคม 2553
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 4 ) เสฉวนเกดแผนดนไหว 5.0 รค
เตอร เสยชวต 1 บาดเจบ 13 12,799 คน
ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ
CRI Online ภาคภาษาไทย เดอนกมภาพนธ 2553 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน
เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนกมภาพนธ พ.ศ.2553 ผเขยนไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน
DPU
68
ตารางท 1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553
“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”
วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป
1 จนทร 22 6 5 2
3 พธ 22 8 7 2
5 ศกร 20 24 9 1
7 อาทตย 7 1 5 -
9 องคาร 21 8 10 1
11 พฤหส 22 8 7 1
13 เสาร 7 1 5 -
15 จนทร 8 3 5 1
17 พธ 11 4 13 1
19 ศกร 11 3 11 2
21 อาทตย 8 1 4 -
23 องคาร 23 9 5 3
25 พฤหส 20 5 9 4
27 เสาร 7 5 5 -
** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 23 ขาว ตาทสด
จานวน 7 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 13 ขาว ตาทสด 4 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกวาอยางเหนไดชด
DPU
69
ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน
ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน กมภาพนธ 2553
วนท ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต 1 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 5 3 การเมอง
สงคม-วฒนธรรม 10 10
การเมอง 7
5 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 5 7 การเมอง 3 การเมอง 3 9 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 7 11 เศรษฐกจ 8 การเมอง 3 13 การเมอง 3 การเมอง 4 15 สงคม-วฒนธรรม 5 การเมอง 5 17 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 10 19 สงคม-วฒนธรรม 5 การเมอง 9
21 การเมอง 4 การเมอง 4 23 การเมอง 8 การเมอง 3
25 การเมอง 10 การเมอง 5
27 การเมอง 5 การเมอง 3 ** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท1 ขาว
การเมอง ลาดบท 2 ขาวสงคม-วฒนธรรม และลาดบท 3 ขาวเศรษฐกจ ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวเศรษฐกจ และลาดบท 3 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม
DPU
70
ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553
ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด
ในรอบเดอนกมภาพนธ 2553
วน/เดอน/ป
แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
1-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
3-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
5-ก.พ.-53 CRI CRI
7-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
9-ก.พ.-53 CRI CRI
11-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
13-ก.พ.-53 CRI CRI
15-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
17-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
19-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
21-ก.พ.-53 CRI ชนหวา CRI (อยางละ 2 ขาว)
23-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
25-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
27-ก.พ.-53 CRI ชนหวา
** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดคอ CRI รองลงมาคอ สานก
ขาวชนหวา ขณะทขาวตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก สานกขาวชนหวา รองลงมาอางองจาก CRI
DPU
71
ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553
วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต 1-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
3-ก.พ.-53 การเมอง สงคม-วฒนธรรม
มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
5-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
7-ก.พ.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
9-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
11-ก.พ.-53 เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง
13-ก.พ.-53 การเมอง การเมอง
15-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
17-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
19-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
21-ก.พ.-53 การเมอง การเมอง
23-ก.พ.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
25-ก.พ.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
27-ก.พ.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมองและ ขาว
สงคมวฒนธรรม ในลกษณะทใกลเคยงกน รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 12 วนจาก 14 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง และมการใชภาพประกอบ 7 วน อก 14 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา ยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน
DPU
72
ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553
ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยทน าเสนอ
ในแตวนเวนวน รอบเดอนกมภาพนธ 2553
วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
1-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
3-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
5-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
7-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
9-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
11-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
13-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
15-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ
17-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
19-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
21-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
23-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
25-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
27-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน ม
ขาวดานลบแทรกอยนอยมาก ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวสวนใหญแลวเปนขาวดานบวกเชนกน และนาเสนอขาวดานลบเปนสวนใหญเพยง 1 วนเทานน ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน
DPU
73
ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาค
ภาษาไทย ในเดอนกมภาพนธ 2553
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนกมภาพนธ
2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอเปนขาวดานบวก มดานลบนอยมาก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน
- การทางานและผลงานของประธานาธบด และคณะรฐบาลจน
- การสงเสรมศลปะ วฒนธรรม และการทองเทยวในชวงเทศกาลตรษจน
- เศรษฐกจในชวงเทศกาลตรษจน เชน การทองเทยวในวนหยดเทศกาลตรษจนสรางรายได 646,00 ลานหยวน
- การจดการแขงขนกฬาโอลมปกฤดหนาวครงท 21
- การเตรยมความพรอมในงานเวลด เอกซโป เซยงไฮ
- การใหความชวยเหลอประชาชนทตกงานในประเทศ
พบขาวดานลบอย 4 ขาว ไดแก
1) โตโยตาเรยกคนรถยนตในจนบอยครงทาใหชอเสยงดานคณภาพรถโตโยตาเสยหายหนก
2) การหามวสาหกจและบคคลตางประเทศจาหนายอาหารสตวโดยตรงทจน
3) การประณามทะไลลามะขยายอทธพลโดยอาศยประเทศตะวนตก
4) 15 มณฑลของจนประสบภยแลง
ขาวตางประเทศในรอบเดอนกมภาพนธ 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอเนอหาขาว โดยภาพรวมสวนใหญเปนขาวดานบวก มขาวดานลบอยบาง ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน
ขาวดานบวก - ความสมพนธระหวางประเทศ เชน
เลขาธการสหประชาชาตและประธานาธบดสหรฐอเมรกาอวยพรตรษจน รฐมนตรตางประเทศจนพบปะกบประธานาธบดฝรงเศส
- ขาวการเลอกตงของตางประเทศ - การเตบโตทางเศรษฐกจ เชน
เศรษฐกจอนโดนเซยป 2009 เตบโต 4.5% ประเทศอาเซยนไดรบประโยชนจากเขตการคาเสรจน
ขาวดานลบ - ปญหาความขดแยง เชน การคดคาน
กรณทสหรฐฯ จะขายอาวธใหกบไตหวน ชาวกรซ 2 ลานคนนดหยดงานประทวงขนาดใหญทสดในประวตศาสตร
- สถานการณความขดแยงทางการเมองในประเทศไทย
- ปญหาสงแวดลอม เชน พายหมะทาใหการจราจรของกรงวอชงตนเปนอมพาต การแพรระบาดของไขหวดใหญในซกโลกเหนอ
- ขาวอาชญากรรม เชน ชาวบานอฟกานสถาน 12 คน เสยชวตจากปฏบตการทางทหารของกองกาลงนาโต เกดเหตเรอลมทอนโดนเซย โดยมชาวจน 24 คนอยบนเรอ
DPU
74
ผลวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย เดอนมนาคม 2553
จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอในเวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยในเดอนมนาคม 2553 ผเขยนไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน
ตารางท 1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553
จ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ในรอบเดอน มนาคม 2553
วนท วน ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1 จนทร 19 11 3 พธ 21 7 5 ศกร 18 6 7 อาทตย 12 6 9 องคาร 19 6 11 พฤหส 25 5 13 เสาร 12 6 15 จนทร 18 13 17 พธ 20 8 19 ศกร 18 11 21 อาทตย 7 5 23 องคาร 22 10 25 พฤหส 17 13 27 เสาร 7 7
DPU
75
จ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ในรอบเดอน มนาคม 2553 29 จนทร 23 8 31 พธ 18 11
**จากตารางพบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวนการนาเสนอมากทสดจานวน 25 ขาว ตาทสด
จานวน 7 ขาว ซงจะเปนวนเสารอาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 13 ขาว ตาทสด 5 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกนอยางเหนไดชด
ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553
วนท ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต 1 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 4 3 การเมอง 11 การเมอง 3 5 การเมอง 8 การเมอง 3 7 การเมอง 9 การเมอง 4 9 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 4 11 การเมอง
เศรษฐกจ 7 7
การเมอง 3
13 การเมอง 5 การเมอง 5 15 เศรษฐกจ
สาธารณสข-สงแวดลอม 6 6
การเมอง 9
17 สงคม-วฒนธรรม 10 เศรษฐกจ 3 19 เศรษฐกจ 9 การเมอง 8 21 เศรษฐกจ 4 การเมอง 5
23 การเมอง 6 การเมอง 5 25 เศรษฐกจ 9 เศรษฐกจ 5 27 เศรษฐกจ
สงคม-วฒนธรรม สาธารณสข-สงแวดลอม
2 2 2
การเมอง 6
29 สงคม-วฒนธรรม 10 การเมอง 7 31 สาธารณสข-สงแวดลอม 6 การเมอง 9
DPU
76
**จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท 1 ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวเศรษฐกจ และลาดบท 3 ขาวสงแวดลอม-สาธารณสข ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 เศรษฐกจและขาวทวไป และลาดบท 3 ขาวสงแวดลอม-สาธารณสข
ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553
ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด
ในรอบเดอนมนาคม 2553
วน/เดอน/ป แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 3-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 5-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 7-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 9-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 11-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 13-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 15-ม.ค.-53 CRI CRI 17-ม.ค.-53 CRI CRI + ซนหวา (อยางละ 4 ขาว) 19-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 21-ม.ค.-53 CRI CRI 23-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 25-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 27-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 29-ม.ค.-53 CRI CRI 31-ม.ค.-53 CRI CRI
**จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากท สดคอ CRI ขณะทขาว
ตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก สานกขาวซนหวา รองลงมาอางองจาก CRI
DPU
77
ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553
วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต 1-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 3-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 5-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 7-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ 9-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 11-ม.ค.-53 การเมอง-เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง 13-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
15-ม.ค.-53 เศรษฐกจ สงแวดลอม-
สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง
17-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ เศรษฐกจ 19-ม.ค.-53 เศรษฐกจ การเมอง 21-ม.ค.-53 เศรษฐกจ การเมอง 23-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 25-ม.ค.-53 เศรษฐกจ เศรษฐกจ 27-ม.ค.-53 เศรษฐกจ สงคม-สงแวดลอม การเมอง มภาพประกอบ 29-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 31-ม.ค.-53 สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง
**จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง รองลงมา
คอ ขาวเศรษฐกจ รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 13 วนจาก 16 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง รองลงมาคอ ขาวเศรษฐกจเชนเดยวกน แตในขาวตางประเทศจะนาเสนอแตขาวสนๆ เทานน ขณะทมการใชภาพประกอบ 2 วน อก 14 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา แตละยอหนาไมเกน 5-8 บรรทดเทานน
DPU
78
ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ถง 31 มนาคม 2553
ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ทน าเสนอในรอบเดอนมนาคม 2553
วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 3-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก 5-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 7-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 9-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 11-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก 13-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 15-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 17-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก 19-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 21-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 23-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 25-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 27-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก 29-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 31-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ
**จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวโดยสวนใหญจะเปนขาวดาน
บวก ในขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมทงขาวดานบวกและดานลบ และเปนดานลบอยางเดยวในบางวนทเปนเรองราวของตางประเทศ ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน
DPU
79
ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ในเดอนมนาคม 2553
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนมนาคม 2553 ท
CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอสวนใหญเปนขาวดานบวก มดานลบแทรกอยบาง โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน
- โคมไฟงานเวลด เอกซโปเซยงไฮในเทศกาลหยวนเซยว - ขอตกลงการคาเสรจน-เปรเรมมผลบงคบใช - การประชมประจาปนของสภาปรกษาการเมองแหงประชาชนจน - รฐบาลจนจะปรบปรงชวตความเปนอยของประชาชนใหดยงขน - จนจะเสรมการควบคมทางเศรษฐกจมหภาค - อตราการเตบโต GDP ของจน - ในป 2010 จนจะพฒนาการทตในทวทกดาน - การบรหารเงนสารองระหวางประเทศของจน - ฟนทจดงานเวลด เอกซโปเซยงไฮทามกลางแสงไฟ - จนจะใชมาตรการขยายการบรโภคอยางตอเนอง - งานเวรดเอกซโปเซยงไฮป 2010 - จดการประชมหารอทางยทธศาสตรจน-องกฤษ
พบขาวดานลบม 6 ขาว ไดแก 1) จนเรยกรองใหสหรฐ ฯ ยกเลกขอจากดการสงออกตอจน 2) ปญหาความสมพนธระหวางจน-สหรฐฯ 3) เขตภาคตะวนตกเฉยงใตของจนประสบภยแลงรนแรง 4) บรษทจเอมเรยกคนรถเกงนาเขายหอคาดลแลครนซทเอกซ 5) การบงคบใหขนคาเงนหยวนกลบจะมผลเชงลบ
ขาวตางประเทศในรอบเดอนมนาคม 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมทงขาวดานบวกและดานลบ ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน
ขาวดานบวก
- สนามกฬาทจะใชในการแขงขนฟตบอลโลกแอฟรกาใต 2010 - อรกจดการเลอกตงรฐสภา - ปาเลสไตนกบอสราเอลเหนดวยเจรจากนโดยผานสหรฐฯ - สามพรรคของรฐสภายเครนตกลงจดตงสหพนธบรหารประเทศ - โอบามาเตรยมลงนามผานมตการปฏรประบบประกนสขภาพ
ขาวดานลบ - พายโซนรอน "ซนกา" ในยโรปตะวนตกทาใหมผเสยชวต - ผเสยชวตจากแผนดนไหวชล - จนและสหรฐฯ ลวนเปนเปาหมายโจมตของแฮกเกอร - ประณามเหตการณโจมตปากสถาน - สถานการณทางการเมองในประเทศไทย - การชมนมของกลมตอตานสงครามชาวอเมรกน - เหตการณระเบดในสถานรถไฟใตดนกรงมอสโก - ทหารฟลปปนสยดคายกลมตดอาวธอาบ ซายาฟ - นายกรฐมนตรรสเซยสงตามลากลมกอเหตระเบดรถไฟใตดน
DPU
80
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ในเดอนมนาคม 2553
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 6) ภยแลงยดเยอในภาคตะวนตกเฉยงใต รฐบาลเพมงบ
กภย
ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ
CRI Online ภาคภาษาไทย เดอนเมษายน 2553 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน
เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนเมษายน พ.ศ.2553 ผเขยนไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน
ตารางท1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาค
ภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553
“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”
วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป 1 พฤหส 13 5 16 7 3 เสาร 7 1 7 - 5 จนทร 25 17 4 - 7 พธ 15 7 11 2 9 ศกร 16 8 15 4 11 อาทตย 7 1 5 -
DPU
81
“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”
วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป 13 องคาร 21 10 8 1 15 พฤหส 22 6 9 3 17 เสาร 8 1 7 - 19 จนทร 24 8 7 2 21 พธ 22 6 11 - 23 ศกร 22 8 8 - 25 อาทตย 8 1 7 - 27 องคาร 16 7 13 - 29 พฤหส 21 8 10 1
** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 25 ขาว ตาทสด
จานวน 7 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 16 ขาว ตาทสด 4 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกวาอยางเหนไดชด
ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน
ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน เมษายน 2553
วนท
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
ขาว จ านวน หหมายเหต
ขาว จ านวน หมายเหต
1 สงคม-วฒนธรรม 4 การเมอง 7 3 สงคม-วฒนธรรม
สาธารณสข-สงแวดลอม
3 3
การเมอง 5
5 อนๆ 12 การเมอง 4 7 การเมอง 5 การเมอง 6 9 การเมอง
สงคม-วฒนธรรม 5 5
การเมอง 7
11 การเมอง 5 การเมอง 5
13 การเมอง 6 การเมอง 5
DPU
82
15 การเมอง 8 การเมอง 4
ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน เมษายน 2553
วนท
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
ขาว จ านวน หหมายเหต
ขาว จ านวน หมายเหต
17 การเมอง 4 การเมอง 6 19 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 5 21 สาธารณสข-
สงแวดลอม 10 การเมอง 7
23 สงคม-วฒนธรรม 11 การเมอง 6
25 การเมอง 3 การเมอง 5
27 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 10
29 การเมอง สงคม-วฒนธรรม
8 8
การเมอง 8
** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท 1 ขาว
การเมอง ลาดบท 2 ขาวสงคม-วฒนธรรม และลาดบท 3 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวเศรษฐกจ และลาดบท 3 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม
ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online
ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553
ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด ในรอบเดอนเมษายน 2553
วน/เดอน/ป
แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-เม.ย.-53 CRI ซนหวาCRI (อยางละ 8 ขาว) 3-เม.ย.-53 CRI CRI 5-เม.ย.-53 CRI CRI 7-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 9-เม.ย.-53 CRI CRI 11-เม.ย.-53 CRI CRI
DPU
83
13-เม.ย.-53 CRI ซนหวา ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด
ในรอบเดอนเมษายน 2553
วน/เดอน/ป
แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 15-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 17-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 19-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 21-เม.ย.-53 CRI CRI 23-เม.ย.-53 CRI ซนหวาCRI (อยางละ 4 ขาว) 25-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 27-เม.ย.-53 CRI CRI 29-เม.ย.-53 CRI CRI
** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดคอ CRI รองลงมาคอ สานก
ขาวซนหวาขณะทขาวตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก CRI รองลงมาอางองจาก สานกขาวซนหวา
ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท
CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553
วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต
1-เม.ย.-53 การเมอง การเมอง
3-เม.ย.-53 สงคม-วฒนธรรม
สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง
5-เม.ย.-53 ทวไป มภาพประกอบ การเมอง
7-เม.ย.-53 การเมอง การเมอง มภาพประกอบ
9-เม.ย.-53 การเมอง สงคม-
วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
11-เม.ย.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
13-เม.ย.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
DPU
84
15-เม.ย.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต
17-เม.ย.-53 การเมอง การเมอง
19-เม.ย.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
21-เม.ย.-53 สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง
23-เม.ย.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
25-เม.ย.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
27-เม.ย.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
29-เม.ย.-53 การเมอง สงคม-
วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง
รองลงมาคอ ขาวสงคม -วฒนธรรม และถดมา คอ ขาว สงแวดลอม-สาธารณสข รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 12 วนจาก 15 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง เพยงอยางเดยว มการใชภาพประกอบ 3 วน อก 12 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา และยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน
ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI
Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553
ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ทน าเสนอในแตวนเวนวน รอบเดอนเมษายน 2553
วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
1-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
3-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ
5-เม.ย.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ
7-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
9-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
DPU
85
ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ทน าเสนอในแตวนเวนวน รอบเดอนเมษายน 2553
วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
11-เม.ย.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ
13-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
15-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
17-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
19-เม.ย.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ
21-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
23-เม.ย.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ
25-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
27-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
29-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน ม
ขาวดานลบนอยมาก ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมทงขาวดานบวกและดานลบ มบางวนทนาเสนอเฉพาะขาวดานลบเพยงดานเดยว ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน
DPU
86
ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาค
ภาษาไทยในเดอนเมษายน 2553
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนเมษายน
2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอลวนแลวแตเปนขาวดานบวก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน
- การทางานและผลงานของประธานาธบด นายกรฐมนตร และคณะรฐมนตรจน
- การสงเสรมศลปะ และการทองเทยวในงานเวลดเอกซโปเซยงไฮ 2010
- การจดเตรยมงานกฬาเอเชยนเกมส และเอเชยนพาราเกมสครงท 16 ทกวางโจว
- การเตบโตของธรกจในประเทศ เชน การจดตงบรษทสงออกยทโธปกรณ
- การฉลองครบ 60 ป สถานวทยซอารไอออนไลน ของภาคภาษาไทย
- การพฒนาความสมพนธระหวางประเทศ โดยเฉพาะระหวางจนกบอเมรกาและฝรงเศส
- การเตบโตของเศรษฐกจภายในประเทศ
- การชวยเหลอประชาชนผประสบภยแลง แผนดนไหว และรวมไวอาลยตอผเสยชวต
พบขาวดานลบ 4 ขาว ไดแก 1) อากาศแหงแลงเปนสาเหตสาคญ
ททาใหระดบนาในแมนาโขงตกตาลง 2) บรษทโตโยตาตกเปนผตองสงสย
ขาวตางประเทศในรอบเดอนเมษายน 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมทงขาวดานบวกและดานลบ ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน
ขาวดานบวก
- ความรวมมอระหวางประเทศ เชน จนรวมกบไทยอนรกษทรพยากรนาแมนาโขง
- การเตบโตทางเศรษฐกจ เชน ธนาคารโลกคาดเศรษฐกจประเทศกาลงพฒนาในเอเชยตะวนออกเตบโต 8.7% ในป 2010
- ประชาคมโลกรวมไวอาลยตอผเสยชวตในเหตการณแผนดนไหวในยวซ มณฑลชงไห
ขาวดานลบ
- สถานการณความขดแยงทางการเมองในประเทศไทย
- ขาวอาชญากรรม เชน กองกาลงตดอาวธเชชเนยแถลงรบผดชอบเหตระเบดรถไฟใตดนกรงมอสโก เครองบนของกองทพสหรฐฯประสบอบตเหต ตกในอฟกานสถาน
- ขาวสงคราม เชน ทหารเยอรมนถกโจมตเสยชวตในอฟกานสถาน
- ปญหาภยธรรมชาต เชน ภาคตะวนตกอนโดนเซยเกดแผนดนไหวรนแรง
DPU
87
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยในเดอนเมษายน 2553
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 3) จาหนายอะไหลดอยคณภาพกวา
1,700 รายการ 4) ภาคเหนอของจนเกดพายทราย
ทาใหคณภาพอากาศเลวราย แผนดนไหวยวซ มณฑลชงไหทาใหม
ผเสยชวตหลายพนคน
ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ
CRI Online ภาคภาษาไทย เดอนพฤษภาคม 2553 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน
เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนพฤษภาคม พ.ศ.2553 ผเขยนไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน
DPU
88
ตารางท1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553
“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”
วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป 1 เสาร 10 2 7 - 3 จนทร 21 12 6 - 5 พธ 12 4 17 9 7 ศกร 15 8 14 3 9 อาทตย 5 1 7 - 11 องคาร 19 7 10 6 13 พฤหส 18 7 11 5 15 เสาร 5 - 5 - 17 จนทร 21 9 17 - 19 พธ 19 7 11 2 21 ศกร 18 7 12 1 23 อาทตย 7 2 5 - 25 องคาร 18 9 12 3 27 พฤหส 20 8 11 5 29 เสาร 7 2 8 - 31 จนทร 21 12 9 2
** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 21 ขาว ตาทสด
จานวน 5 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 17 ขาว ตาทสด 5 ขาว ซงมสดสวนไมแตกตางกนมากนก
DPU
89
ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน
ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน
พฤษภาคม 2553
วนท
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต
1 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 4 3 สงคม-วฒนธรรม 11 การเมอง 5 5 การเมอง 5 การเมอง 6 7 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 7 9 การเมอง 3 การเมอง 6 11 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 6 13 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 5
15 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม
2 2
การเมอง 5
17 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 10 19 เศรษฐกจ
สงคม-วฒนธรรม 6 6
การเมอง 9
21 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 10
23 การเมอง 5 การเมอง 5
25 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 10
27 การเมอง 10 การเมอง 4 29 การเมอง
สงคม-วฒนธรรม 3 3
การเมอง 6
31 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 5
** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท 1 ขาว
สงคม-วฒนธรรม ลาดบท 2 ขาวการเมอง และลาดบท 3 ขาวเศรษฐกจ ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวทวไป และลาดบท 3 ขาวสงคม-วฒนธรรม และ สาธารณสข-สงแวดลอม
DPU
90
ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553
ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด
ในรอบเดอนพฤษภาคม 2553
วน/เดอน/ป แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
1-พ.ค.-53 CRI ซนหวา
3-พ.ค.-53 CRI ซนหวาCRI (อยางละ 3 ขาว)
5-พ.ค.-53 CRI CRI
7-พ.ค.-53 CRI CRI
9-พ.ค.-53 CRI ซนหวา
11-พ.ค.-53 CRI CRI
13-พ.ค.-53 CRI CRI
15-พ.ค.-53 CRI ซนหวา
17-พ.ค.-53 CRI CRI
19-พ.ค.-53 CRI CRI
21-พ.ค.-53 CRI ซนหวาCRI (อยางละ 6 ขาว)
23-พ.ค.-53 CRI ซนหวา
25-พ.ค.-53 CRI CRI
27-พ.ค.-53 CRI CRI
29-พ.ค.-53 CRI ซนหวา
31-พ.ค.-53 CRI ซนหวา ** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดคอ CRI รองลงมาคอ สานก
ขาวซนหวา ขณะทขาวตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก CRI รองมาอางองจาก สานกขาวชนหวา
DPU
91
ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553
วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต
1-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม การเมอง
3-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
5-พ.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
7-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
9-พ.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
11-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
13-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
15-พ.ค.-53 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม การเมอง
17-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
19-พ.ค.-53 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
21-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
23-พ.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง
25-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
27-พ.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ
29-พ.ค.-53 การเมอง สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
31-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวสงคม-วฒนธรรม
รองลงมาคอ ขาวการเมอง และถดมา คอ ขาวเศรษฐกจ รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 14 วนจาก 16 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง อยางเดยว มการใชภาพประกอบ 4 วน อก 12 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา ยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน
DPU
92
ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553
ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย
ทน าเสนอในแตละวนเวนวน รอบเดอนพฤษภาคม 2553
วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ
1-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
3-พ.ค.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ
5-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
7-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
9-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
11-พ.ค.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ
13-พ.ค.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ
15-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ
17-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
19-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
21-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
23-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
25-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
27-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
29-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
31-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก
** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน ม
ขาวดานลบแทรกอยนอยมาก ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมทงขาวดานบวกเปนสวนใหญ และมทงขาวดานบวกและดานลบ มหนงวนทนาเสนอขาวดานลบเปนสวนใหญ ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน
DPU
93
ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553
ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ในเดอนพฤษภาคม 2553
ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนพฤษภาคม 2553
ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอเปนขาวดานบวก มขาวดานลบนอยมาก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน
- การทางานและผลงานของประธานาธบด นายกรฐมนตร และคณะรฐมนตรของจน - การจดแสดงศลปะ วฒนธรรม และสงเสรมการทองเทยวในงานเวลดเอกซโปเซยงไฮ 2010 - การเตบโตทางเศรษฐกจ เชน การเตบโตของมลคาอตสาหกรรม เพมขน 17.8 % - การใหความชวยเหลอประชาชนทประสบแผนดนไหว - การพฒนาความสมพนธระหวางประเทศ เชน จนกบรสเซย - การพฒนาชวตและความเปนอยใหกบชาวทเบต - การรณรงคตอตานโรคเอดส และดแลเอาใจใสผปวยเอดส - การเตรยมจดงานกฬาเอเชยนเกมส ป 2010
พบขาวดานลบม 3 ขาว ไดแก
1) พายลกเหบทเมองฉงชงเปนเหตใหมผเสยชวต 29 ราย 2) พนทภาคใตของจนเกดอทกภยรายแรง 3) สาเหตการเสยชวต 8 อนดบเเรกของคนจนเกยวของกบบหร
ขาวตางประเทศในรอบเดอนพฤษภาคม 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมทงขาวดานบวกและดานลบ ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน
ขาวดานบวก - ตางประเทศชนชมการจดงานเวลดเอกซโปเซยงไฮ - การเตบโตของเศรษฐกจระหวางประเทศ เชน เศรษฐกจจนจะนาการฟนตวของเศรษฐกจเอเชยในป 2010 - การเมองระหวางประเทศ เชน การสรางความสมพนธฉนทหนสวนทางการเมองระหวางสหภาพยโรปและอาเซยน - การจดการเลอกตงในตางประเทศ เชน การเลอกตงรฐสภาในองกฤษ, การเลอกตงประธานาธบดในฟลปปนส - ประเทศไทยชวยเหลอผทไดรบผลกระทบจากความวนวายทางการเมอง - ความสมพนธกบตางประเทศ เชน จนกบญปน
ขาวดานลบ - สถานการณความขดแยงทางการเมองในประเทศไทยททวความรนแรงมากขน - ปญหาเศรษฐกจตกตาในประเทศตางๆ เชน สหรฐฯ มปญหาหนกเรองคนวางงาน - ปญหาภยธรรมชาต เชน เมยนมารเกดภเขาถลมสงผลใหแรงงานจนเสยชวต 15 คน - ปญหาสงแวดลอม เชน นามนรวในอาวเมกซโกเปนเหตใหสตวจานวนมากตาย - ปญหาอาชญากรรม เชน โจรสลดโซมาลจเรอขนสงสารเคมของเยอรมน - ปญหาความขดแยงระหวางประเทศ เชน สหรฐฯ ควาบาตรเมยนมาร
DPU
94
ตวอยางขาวทน าเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย ขาวท 1 ขาวในประเทศ
จนรบปใหมดวยการตงปณธานสงเสรมภารกจสงคมนยมทมเอกลกษณของจน
ผสอขาวซอารไอรายงานวา หนงสอพมพเหรนหมนรเปาฉบบวนท 1 มกราคมตพมพคา
อวยพรในวาระดถขนปใหม ระบวา จนสงทายป 2008 ทไมธรรมดายงดวยผลอนรงโรจนจาก 30 ป
แหงการปฏรปและเปดประเทศ และตอนรบปใหมดวยปณธานอนแนวแนในการสงเสรมภารกจ
สงคมนยมทมเอกลกษณของจนใหประสบผลมากกวาเดมทวทกดาน
คาอวยพรฯ ยงระบวา วกฤตการเงนโลกลกลามอยางรวดเรว เศรษฐกจโลกชะลอตวลง
อยางเหนไดชด มความเปนไปไดวา ปนจะเปนปทยากลาบากทสดสาหรบการพฒนาเศรษฐกจของ
จนตงแตเขาสศตวรรษใหม ขณะเดยวกน กจะเปนปทมโอกาสสาคญๆ เชนกน
DPU
95
ตวอยางท 2 ขาวในประเทศ
ไตหวน ฮองกง มาเกาและนกธรกจไตหวนในแผนดนใหญยกยองค าปราศรยของนายห
จนเทาเกยวกบความสมพนธระหวางสองฝงชองแคบไตหวน
สานกขาวซนหวารายงานวา คาปราศรยของนายหจนเทา ประธานาธบดจนเมอวนท 31
ธนวาคม 2008 เนองในโอกาสครบรอบ 30 ปแหงการประกาศ "สาสนถงพนองรวมชาตไตหวน"
ไดรบการยกยองจากบคคลวงการตางๆ ทงทางการทองถนไตหวน สอมวลชนในเขตบรหารพเศษ
ฮองกง เขตบรหารพเศษมาเกาและไตหวน ตลอดจนนกธรกจไตหวนในแผนดนใหญ
นายหวาง อวฉ โฆษกสานกงานผนาทางการไตหวนใหสมภาษณผสอขาวทเมองไทเปเมอ
วนท 1 มกราคมวา คาปราศรยของนายหจนเทาสะทอนใหเหนการเปลยนแปลงดานนโยบายตอ
ไตหวนและแนวคดแหงการสงเสรมความสมพนธระหวางสองฝงชองแคบไตหวนของแผนดนใหญ
ในรอบ 30 ป นโยบายตอไตหวนของแผนดนใหญปหลงๆ นมแนวคดใหมๆ และมงปฏบตไดจรง
ชวยใหความสมพนธระหวางสองฝงฯ พฒนาเรอยไป
หนงสอพมพจงกวอสอเปาของไตหวนตพมพบทนา ระบวา คาปราศรยของประธานาธบด
หจนเทาเกยวกบปญหาไตหวนเปนนโยบายหลกตอไตหวนของแผนดนใหญในระยะหลายปนบแต
นไป
หนงสอพมพเหวนฮยเปาของฮองกงตพมพบทวจารณ ระบวา ขอเสนอ 6 ประการของ
นายหจนเทาจะเปนนโยบายหลกตอไตหวนของแผนดนใหญนบแตนไป
หนงสอพมพมาเกาเดลนวสฉบบวนท 1 มกราคมตพมพบทนา ระบวา คาปราศรยของ
นายหจนเทาแจงเจตนาทดอกขนหนง มความจรงใจและมงปฏบตไดจรง มสวนชวยให
ความสมพนธระหวางสองฝงฯ พฒนาอยางสนตตอไป
DPU
96
นายเหอ ซเหา รองประธานสหพนธธรกจทนไตหวนในแผนดนใหญ (ATIEM) ม
ความเหนวา การทประธานาธบดหจนเทาเสนอใหสองฝงฯ ลงนามในขอตกลงความรวมมอทาง
เศรษฐกจโดยรวมนน จะเปนขาวดชนใหญสดสาหรบนกธรกจไตหวน
ตวอยางท 3 ขาวตางประเทศ
ปาเลสไตนกบอสราเอลเกดปะทะกนอยางรนแรงในชนวนกาซา (ภ)
ผสอขาวซอารไอรายงานวา เมอวนท 5 มกราคมทผานมาเปนวนท 3 ททหารอสราเอลใชปฏบตการภาคพนดนในชนวนกาซา ทหารอสราเอลปะทะอยางรนแรงกบผตดอาวธปาเลสไตนในชนวนกาซา เจาหนาทสหประชาชาตกลาววา วกฤตดานมนษยธรรมในทองถนนบวนรายแรงยงขน
วนเดยวกน นายจอฮน โฮลเมส รองเลขาธการดานกจการมนษยธรรมของ
สหประชาชาตกลาวทสานกงานใหญของสหประชาชาตในนครนวยอรควา วกฤตดานมนษยธรรมในชนวนกาซากาลงนบวนรายแรงยงขน วนเดยวกน นายแมคสเวลล เกยลารด ผประสานงานดานมนษยธรรมปาเลสไตนของสหประชาชาตเนนในกรงเยรซาเลมวา มความจาเปนตองใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมแกชนวนกาซา
DPU
97
เมอวนท 5 มกราคมทผานมา นายมาหะหมด อบบาส ประธานองคกรอานาจแหง
ปาเลสไตนกลาวทเมองรามาลลาฮวา การสนสดปฏบตการของทหารอสราเอลทมตอชนวนกาซาในปจจบน เปน "ภาระหนาทอนดบแรกขององคกรอานาจแหงปาเลสไตน"
DPU
98
4.3 สวนท 3 การสมภาษณผเกยวของแบบเจาะลก
สมภาษณผเกยวของเพอทราบถง แนวคด ทศนคต ความคดเหนเกยวกบความเปนกลาง และทศทางในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย โดยแบงกลมการสมภาษณออกเปน 3 กลม กลมละ 6 คน ไดแก กลมท 1 กลมชาวจนผมบทบาทหนาทในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย กลมท 2 กลมนกวชาการนกวชาชพทมความสนใจสอสารมวลชนจน และกลมท 3 กลมผฟงวทยและ/หรอผตดตามขาวสารจากเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย โดยมรายละเอยดดงตอไปน
กลมท1 กลมชาวจนผมบทบาทหนาทในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย
จ านวน 6 คน ดงน
บทสมภาษณ 1. นายไชเจยนชง บรรณาธการ CRI ภาคภาษาไทย อยากทราบบทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทย ตอบสนองนโยบายหลกของสวนกลาง CRI เปนแหลงเสนอทงขอมลและขาวสาร
สาคญทวโลก ในสวนของขอมลจากจนจะเปนขอมลทถกตอง ตรงกบความเปนจรง เรามนกขาว นกแปลชาวจน และผเชยวชาญตางประเทศในแตละภาคภาษาซงเปนกาลงสาคญททาใหผบรโภคขาวสารจาก CRI ไดประโยชนจากจน และสรางความสมพนธอนดระหวางไทยกบจน และจนกบประเทศตางๆ ทวโลก
กระบวนการท างาน และการคดเลอกขาวเพอน าเสนอตอผรบสารของ CRI ม
หลกเกณฑ ขนตอน และวธการอยางไร กระบวนการคดเลอกขาวของ CRI ใชเกณฑเดยวกบสอมวลชนทเปนของรฐทวโลก
สวนการทางานกเหมอนกบขนตอบการทาวทยและเวบไซตทวไป ไมมอะไรพเศษ หรอแตกตางจากทอนๆ
ในฐานะทเปนสอมวลชนในประเทศสงคมนยม และเคยมาเปนผสอขาว CRI ประจ า
ประเทศไทย คดวาแนวคดและวฒนธรรมองคกรของสอมวลชนจนกบไทยมความแตกตางกนอยางไร
แนวคดและวฒนธรรมองคกรของแตละท จะสอดรบกบบทบาทหนาท และระบอบการปกครองของประเทศนนๆ ยอมมความแตกตางกนไปตามระบอบการปกครอง
DPU
99
ในปจจบนจนหลงปฏรปและเปดประเทศ มสภาพสงคมทเปดกวางและผอนปรนมากขน CRI ซงเปนสอมวลชนจนยงคงท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐบาลอยางในอดตหรอไม อยางไร การเปลยนแปลงของสภาพสงคมมผลตอการท างานอยางไร
จนปฏรปและเปดประเทศมา 30 ป ขณะนไมเพยงสอมวลชนจนจะนาเสนอขอมลขาวสารไดอยางเสรเทานน แมแตการประชม 2 สภาของจนกเปดใหผสอขาวในประเทศและตางประเทศไดเขาไปทาขาวอยางเตมท ไมไดถอเปนความลบหรอปกปดแตอยางใด เพราะนบวนจนจะมบทบาทยงขนในโลก จนจงตองการใหโลกได รขอเทจจรงเกยวกบจน เพอสรางความสมพนธระหวางจนกบทวโลก
ขาว ทน า เสนอใน CRI บางขาวมลกษณะแตกตางไปจากการน าเสนอของสอ
ตางประเทศ เชน ขาวเกยวกบประเทศจน รฐบาลจน หรอขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ เปนตน เพราะเหตใด CRI จงเลอกน าเสนอเพยงบางแงมม หรอละเวนไมน าเสนอบางแงมม
ถอเปนธรรมเนยม เปนนโยบายทตองตดประเดนขาวมาเสนอบางแงมม เนองจากเราเปนวทยกระจายเสยง มขอจากดในเรองเวลา ผทสนใจจรงๆ กสามารถไปอานขอมลเพมเตมจากแหลงอนๆ ได และวธการแบบนกเปนวธการทสอวทยทวโลกใชกน
ในอนาคตคดวา CRI จะพฒนาไปในทศทางใด และการน าเสนอขาวจะเปนอยางไร โครงการและการพฒนาจะมมากในทกๆ ดาน เพอตอบสนองนโยบายของหนวยงานท
กอตงขน นอกจากการสรางความร ความเขาใจ ภาพลกษณ และการกระชบมตรภาพระหวางจนกบโลกเปนสงทตองทาอยางตอเนอง เราจะเพมประสทธภาพ คณภาพ และความรวดเรว สงเหลานตองพฒนา ในดานการนาเสนอขาว คดวายงคงเปนไปในแนวทางนตอไป
บทสมภาษณ 2.นายลหยงเจยง ผสอขาว CRI ประจ าประเทศไทย บทบาทหนาทของผสอขาวตางประเทศของ CRI มอะไรบาง มหลายอยางนอกจากทาขาวทกดานในประเทศไทยทสาคญๆ แลว ยงตองคอยรบรอง
ผแทนของรฐบาลจนทจะเดนทางมาตดตอกบหนวยงานของไทย สงเสรมรายการของ CRI มาเผยแพรในไทยเพมมากขน และสงเสรมการเรยนรภาษาจนในประเทศไทย โดยผานสถาบนขงจอ ซงจดตงขนในประเทศไทยแลวหลายแหง
ขาวท CRI น าเสนอเกยวกบประเทศไทยมหลกเกณฑในการคดเลอกอยางไรบาง
DPU
100
เรานาเสนอขาวทมความสาคญทกๆ ดานในประเทศไทย ไมวาจะเปนเรองการเมอง เศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม ซงในการรายงานขาวตองคานงถงความเหมาะสม ความถกตองของเหตการณ และขอเทจจรง และไมแสดงความคดเหนลงไปในขาว ทสาคญตองระมดระวงไมรายงานเรองทกระทบกระเทอนตอความรสกของคนไทยและความสมพนธระหวางประเทศ
ในฐานะนกขาวตางประเทศทท างานในประเทศไทยมากวา 3 ป มองสอมวลชนไทยใน
แงของสทธ เสรภาพในการท าหนาทอยางไรบาง ผมมองวา เสรภาพของสอมวลชนไทยอยในระดบทสง คอนขางมอสระในการนาเสนอ
ขาวและมอทธพลมาก มการแขงขนสง การรายงานลงลก ละเอยด แตบางทกมความคลาดเคลอนบาง เชน จานวนผรวมชมนมมกรายงานไมตรงกน และปจจบนนมปรากฏการณสอแบงฝกแบงฝายเกดขน
ถาเปนในประเทศจนคงไมสามารถท าได เพราะสอ เปนของรฐทงหมด มอง
ปรากฏการณทเกดขนอยางไร ในแงของความแตกตางทางแนวคดและวฒนธรรมของสอมวลชนอยางไร
เรองนตอบยาก ผมคดวา พนฐานของสอจนกบสอไทยไมเหมอนกน โดยสถานภาพเปนคนละเรองกน สอจนเปนของรฐทงหมดไมวาจะเปนวทย โทรทศน และหนงสอพมพ
เปดประเทศมา 30 ป สภาพสงคมเปดกวางและผอนปรนมากขน แลวสอมวลชนเปน
อยางไร ยงเปนของรฐอย เปนกระบอกเสยงใหรฐแตมการเปลยนแปลงตางกบอดตอยมาก
เหมอนกน ปจจบนสอมวลชนจนมอสระมากขน ไมใชเฉพาะดานส งคมวฒนธรรม กฬา ละคร ดนตรเทานน เรองเศรษฐกจ เรองการเมองเรากทาหนาทในการตรวจสอบ มบทบาทในการพฒนาประเทศ ไมเฉพาะเปนกระบอกเสยงของรฐเทานน สามารถวพากษวจารณและตรวจสอบการทางานของรฐบาลทองถน อยางเชน เรองเหมองถานหนถลม มการปดบงขอมลจากหนวยงานทองถน สอกเขาไปตรวจสอบ เปดโปง ขอเพยงยดหลกความถกตอง ความเปนธรรม พรรคฯ(พรรคคอมมวนสต)กสงเสรม ภาพรวมคอ สอจนเปดกวางมากขน มอสระเสรมากขน กลาวพากษวจารณการทางานโดยยดหลกความถกตอง ความเปนธรรม บทบาทของสอจนกมมากขนเชนกน
แตขาวของ CRI ทน าเสนอออกมาบางเรองอยางเชน เรองการเมอง เรองเกยวกบรฐ จะ
เลอกน าเสนอเพยงบางแงมมเทานน เชน เปนขาวดานบวกอยางเดยว
DPU
101
ในมมของเราตองคานงถงนโยบายของรฐ นโยบายขององคกร การนาเสนอขาวตามขอเทจจรงตองนาเสนออยแลว แตการวพากษวจารณตองคานงถงความเหมาะสม สอตองคานงถงภาพลกษณของประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ เพราะสอมบทบาทชนาประชาชนไดมาก
แลวอยางนจะเรยกวาเปนกลางไดหรอ ผมคดวา สอทกสอกมเอนเอยง มขอจากดอย สอไทยกม ฉบบนนเชยรสเหลอง อกฉบบ
เชยรสแดง สอตะวนตกกเอยงไปตามระบบทน ตามโฆษณา เพยงแตวาเขาดแนบเนยนกวาเทานน คนภายนอกกเลยมองวามเสรภาพ ของเราตรงไปตรงมา
คดวาทศทางในการน าเสนอขาวของ CRI จะเปนอยางไรตอไป ยงคงเปนแนวทางนตอไป ในเมอระบอบการเมอง เศรษฐกจและสงคมยงเปนอยอยางน
แตเสรภาพและบทบาทของสอจนมมากขน ทสาคญ CRI จะเนนการพฒนาเวบไซต พฒนาเนอหาใหมบทบาทมากขนเรอยๆ ในอนาคต ใหขอมลหลากหลายขน ทนสมย และทนเหตการณมากขน
บทสมภาษณ 3. นางสาวเหลน เซยง ผสอขาว CRI ประจ าประเทศไทย ในฐานะผสอขาว CRI ประจ าประเทศไทยมหนาทอะไรบาง มหนาทแปลขาวจากภาษาไทยเปนภาษาจน บางกรณออกไปทาขาวตามสถานทตางๆ
แลวสงขาวเปนภาษาจนกลบไปประเทศจน จากนน CRI จะสงไปใหภาคภาษาตางๆ นอกจากนมหนาทถายภาพ ถายคลปวดโอ ทงนตนไดมาประจาทกรงเทพฯตงแตเดอนกรกฎาคม ป 2009 ตงใจไววาจะอย 3 ป แตกอนหนานนทาหนาทแปลขาวและประกาศขาวอยท CRI ภาคภาษาไทยทกรงปกกง
การท างานในแตละวน ท าอะไรบาง ภาระงานโดยปกตถาไมมเหตการณใดเกดขนสวนใหญจะประจาอยททางาน เขาไปหา
ขาวในเวบไซตสอไทยวามขาวอะไรทนาสนใจ แลวนามาแปลเปนภาษาจนสงไปท CRI แตกอนชวงปแรกทจะมาเนนขาวสนๆ แตตอนนจะเนนขาวทเกยวกบสงคมวฒนธรรมทคนจนไมคอย ร จะนาไปทาเปนรายการวทยทเมองจน สวนใหญแลวจะเลอกขาวจากเวบไซตมตชน ผจดการ อสมท. คมชดลก เปนตน แตถามเหตการณอยางเชน กจกรรมของรฐบาล การชมนมทางการเมอง จะไปถายภาพและทาขาวเอง
DPU
102
มหลกในการคดเลอกขาวอยางไร ถาเปนขาวการเมองตองเปนเรองทสาคญมากๆ ถงจะนาเสนอไปทเมองจน ถาเปนขาว
อนๆ มขอกาหนดคอ 1. ตองเปนขาวทอานแลวสนก แปลก และไมเหมอนเมองจน อยางเชน ปารตโชวโดยเอาศพของคนมาตงโชว ทสขมวท 24 , ปารตการแขงขนของนานาชาตทเกาะสมย เปนตน 2. ตองเปนขาวทถายภาพแลวสวย 3. เปนขาวทมความสาคญ ซงการคดเลอกบางวนไดหลายเรอง แตบางวนกไมมเพราะไมมเรองไหนทนาสนใจ และบางครงตองทาขาวตามความตองการของทาง CRI ทปกกง ดวย
นโยบายและวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทยเปนอยางไร การเลอกขาวของ CRI ภาคภาษาไทย ถาเปนขาวทไมเกยวของกบเมองจนสวนใหญ
แลวขาวสงคมวฒนธรรมจะไมคอยมปญหา แตถาเปนขาวเกยวกบในหลวงจะตองนาเสนออยางระมดระวง และในกรณขาวการเมองสามารถนาเสนอไดหมด แตถาเปนเรองการชมนมทางการเมอง ถาเปนขาวทไมคอยด ทาง CRI กไมอยากจะใหนาเสนอมากนก เพราะอาจกระทบความสมพนธระหวางประเทศได และในปจจบนน CRI ไดรวมงานกบวทยจฬาฯ และรวมกบ คลน FM 103 วทยกองทพบกดวย
ในฐานะทเปนนกขาวตางประเทศทมาท างานในประเทศไทยมมมมองอยางไรตอ
สอมวลชนไทย นกขาวไทยสวนใหญขยนมาก ทางานรวดเรว และมความเสยสละ อยางตอนทไปทา
ขาวนาทวมภาคใตรสกประทบใจมาก เพราะนกขาวไทยไมกลวอนตรายเลย สวนในแงของการนาเสนอขาวของสอมวลชน ถาเปนสถานโทรทศนรสกวาจะนาเสนอขาวไมคอยเปนกลาง ถาใหเลอกดรายการขาวสวนใหญแลวจะเลอกดรายการของ TNN กบทวไทยมากกวา เพราะคอยขางจะเปนกลาง สวนถาเปนเวบไซตกจะเลอกมตชน ผจดการและฉบบอนๆ เพอจะไดรทกดานทกมม
ลองเทยบการท างานระหวางสอมวลชนไทยกบสอมวลชนจนมขอเหมอนหรอแตกตาง
กนอยางไร รสกวา NBT จะเหมอนกบ CRI มาก เพราะเปนสานกขาวของรฐบาล ซงมกฏและม
นโยบายในการคดเลอกและนาเสนอขาวทมลกษณะคลายคลงกน สวนทประเทศไทยมขอดคอ มสอมวลชนมากและหลากหลาย และมเสรมากดวย
DPU
103
ในแงของการน าเสนอขาวของสอมวลชนหลงจากทจนเปดประเทศ คดวาอะไรทมการผอนปรนมากขน และอะไรบางทยงคงตองตรวจสอบอย
ตอนนกลบรสกวาในบางเรองรฐเขมงวดกวาเมอกอน เชน เมองจนมทอรคโชวตลกทไดรบความนยมมาก ซงมการนาเรองราวตางๆ ในสงคมเอามาพดคยในแนวตลกลอเลยน ประชดประชน แตรฐบาลจนมองวาเปนโชวทไรสาระ จงสงปด ซงรสกวาไมเหนดวยและคดวาไมเหมาะสม แตมประชาชนบางคนทเหนดวยกบรฐบาลซงสวนใหญแลวจะเปนกลมศลปนรนเกา ทคดวา การแสดงดงกลาวทาลายชอเสยงในวงการของเขา แตถาเปนคนรนใหมจะไมชอบการกระทาในลกษณะนของรฐบาล
การน าเสนอขาวของ CRI มการน าเสนอทแตกตางกบสออนๆ โดยเฉพาะสอทาง
ตะวนตก หรอบางครงมการเลอกน าเสนอในบางแงมม เปนเพราะอะไร เปนความจาเปนของรฐบาล ถาเปนขาวการเมองในเมองจนรฐจะไมคอยใหนาเสนอ
แตถาเปนเรองตางประเทศจะมการนาเสนอในสดสวนทมากกวา อาจเปนเพราะวารฐบาลตองการดงความสนใจของคนจากขาวในประเทศไปทขาวตางประเทศ อยางเชน เหตการณในลเบย จนจะรายงานไมเหมอนกบสอตะวนตก เพราะจดยนไมเหมอนกน ซงบางเรองอาจมผลกระทบจงตองเลอกนาเสนอในมมมองทแตกตาง แตท CRI ในประเทศไทยไมไดมกฏเกณฑชดเจน แตวานกขาวจะรกนอย เชน ถาเปนเรองเกยวกบเมองจนตองเปนกจกรรมทสถานฑตจด ถาเปนเรองอนทเกยวของกบคนจน เชน เรองอาชญากรรมจะไมคอยรายงาน เพราะมผลกระทบตอประเทศ
ปจจบนสอมวลชนจนยงคงเปนกระบอกเสยงของรฐบาล โดยยดตามทฤษฎโซเวยต
คอมมวนสต เรองนมความคดเหนอยางไร และยงคงใชแนวทางนตอไปหรอไม จะพดแบบนนกได ถงแมวาจะเปดประเทศมานานถง 30 กวาปแลว และมบางเรองทม
ผอนปรนมากขน แตไมถงกบมอสระเตมท คดวา ภายใน 10 ปนกอาจจะยงเหมอนเดมหรอพฒนาขนเรอยๆ แตวาภายใน 30 ป ขางหนาจะตองมการเปลยนแปลง เพราะคนรนใหมทมการศกษา และไมคอยเหนดวยกบเรองน เรมมมากขนเรอยๆ
ในโลกปจจบนคดวา รฐจะยงสามารถปดบงขาวสารกบประชาชนไดอกหรอ คดวายงมคนจนบางคนทยงเชอคาพดของรฐบาลอยทงหมด ซงมหลายกลม สวนใหญ
แลวจะเปนคนทไมคอยมความร และคนบางกลมทมการศกษาแตยงคงตองทาตามนโยบายของรฐบาลอย แตปจจบนคนรนใหมมการศกษาเยอะขนซงอยากจะใหมการเปลยนแปลง และเชอวาตอไป 20-30 ป รฐบาลจะตองมการเปลยนแปลงแนนอน
DPU
104
ในฐานะทเปนสอมวลชน คดวาสอมวลชนควรมหนาทอะไรบาง สอมวลชนตองรายงานขาวตามความเปนจรง ตองมเสรภาพในการทางาน ไมควร
ถกรฐตรวจสอบ สอควรมอสรภาพในการรายงานขาว เพราะสอมการตรวจสอบตวเอง และองคกรสอกตรวจสอบกนเองอยแลว
อยากจะให CRI พฒนาไปในรปแบบใดบาง ในสวนของนกขาวเองอยากใหมการเปลยนแปลงอยแลว ตองดทนโยบายของรฐ ถา
รฐบาลจนมการเปลยนแปลง CRI กจะเปลยนไปดวย แตท CRI ภาคภาษาไทย การทางานของสอคอนขางมอสระทาไดทกอยาง ยกเวนบางเรองทมผลกระทบตอประเทศและความสมพนธเทานน
บทสมภาษณ 4.นางชวซจน นกแปลอาวโส CRI ภาคภาษาไทย
มต าแหนงหนาทอะไรใน CRI ภาคภาษาไทย มหนาททางานในดานแปลขาวและบทความตางๆ ตรวจแกบทแปลและอานขาว มอาย
การทางาน 34 ป ท างานท CRI ภาษาไทยมาหลายป ชวยเลาบรรยากาศการท างาน และการเปลยนแปลง
ในหนวยงาน สมยเมอสามสบกวาปกอน เจาหนาทในภาคภาษาไทยสวนใหญอยในวยกลางคน แตม
ความตงใจในการเรยนรมาก มความรบผดชอบและตงขอเรยกรองตอตนเองสง ผลงานทออกมาไมวาในดานงานแปลหรอการอานจะมความสมบรณมากทเดยว ซงไดสรางบรรยากาศอนดตอการปลกฝงความตงใจ ความรบผดชอบในหนาทการงานใหแกผรวมงาน โดยเฉพาะผรวมงานวยหนมสาวทเพงเขามาทางานใหมๆ
ตงแตป ค.ศ. 1989 และจากนนเปนตนมา CRI ภาคภาษาไทยไดเรมรบนกศกษาสาเรจปรญญาตร โท เอกดานภาษาไทยเขามารวมงานอกหลายรน จากนนมา เจาหนาทของเราสวนใหญกเปนนกศกษาวยหนมสาวมากกวา แมจะมประสบการณในดานงานไมมาก แตพวกเขาเตมไปดวยชวตชวา มความคดสรางสรรค กลาคด กลาปฏบต ความคดอานทนสมย วธการทางานไดคอยๆเปลยนเปนระบบแตละคนรบผดชอบในแตละรายการเอง ซงตางจากสมยกอนทใครถนดในทางไหนกรบหนาททางานดานนนเปนเฉพาะ ซงเปนการทาใหความสามารถในดานงานมจากดและแคบลงไปในตวไปดวย ในขอนคดวาถาสามารถรบขอดของสมยกอนและสมยนรวมเขาดวยกนกจะเปนการดมาก
DPU
105
ชวยบอกถงนโยบายและวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทย นโยบายในการประชาสมพนธของ CRI ภาคภาษาไทยในแตละชวงเวลาทผานมาจะม
ความแตกตางกนไปตามสถานการณตางๆ ภายในประเทศและตางประเทศ อาท ภายหลงทจนดาเนนนโยบายปฏรปเปดประเทศแลวจะรายงานความสาเรจในการดาเนนแนวนโยบายการปฏรปในดานตางๆของจนเปนสาคญ รายงานความสมพนธฉนทมตรระหวางจนกบประเทศกาลงพฒนาและประเทศในอาเซยน โดยเฉพาะความสมพนธฉนทมตรระหวางจนกบไทย
บทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทยมอะไรบาง บทบาทของ CRI ภาคภาษาไทยทาหนาทเปน“สอ”แนะนาจนและโลกตอประชาชน
ไทย เพมพนความเขาใจและกระชบมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนไทย เสนอขอมลขาวสารตางๆ ของจนตอประชาชนไทย ขณะเดยวกนจะรายงานขาวสาร เหตการณสาคญของทวโลก ซงรวมทงประเทศไทยดวย นอกจากน ยงรวมผลตรายการกบสถานวทยแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยออกอากาศทางสถานวทยจฬาฯ และเครอขาย
ชวยอธบายกระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทยวา มขนตอนในการน าเสนอ
ขาว อยางไร รายการออกอากาศในแตละวนของ CRI ภาคภาษาไทยซงมเวลาจากดหนงชวโมงนน
จะมรายการขาว บทความ รายการคอลมนประจาวน รายการสอนภาษาจนและรายการดนตร โดยอนดบแรกจะเปนรายการขาวกอน จะมการคดเลอกขาวสาคญและขาวเดนในแตละวน ตามดวยขาวทวไป ขณะเดยวกนจะคดเลอกบทความทมสวนสมพนธกบขาวประจาวนหรอสถานการณในเวลานน จากนนจดแบงใหเจาหนาททางานดานการแปลขาว เมอแปลเสรจจะมผรบผดชอบงานตรวจแก จากนนผอานขาวคอยรบเอาบททตรวจแกแลวเสรจไปตรวจทานและเตรยมอานออกอากาศ เวลาอานออกอากาศนนจะมผรบผดชอบฟงและตรวจทานไปดวยเปนขนสดทาย
CRI ภาคภาษาไทย ไดรบการตอบรบ หรอขอวพากษวจารณจากผฟงชาวไทยมากนอย
แคไหน อยางไร จากการรวบรวมสถตเมอปทแลว (2553) ของ CRI ภาคภาษาไทย ภาคภาษาไทยมผฟง
และตดตามผานเวบไซตในไทยและทอนๆ เปนจานวนมาก ไดกลายเปนชองทางสาคญของประชาชนไทยในการรบรเรองราวของจนและทวโลก ไดรบการยกยองวาเปนสายสมพนธและสะพานเชอมมตรภาพระหวางประชาชนสองประเทศ ชวง 11 เดอนแรกของปทผานมา ไดรบจดหมายและอเมลจากผฟงรวมทงสน 6,375 ฉบบ
DPU
106
คดวา สอมวลชนในประเทศสงคมนยมกบสอมวลชนในประเทศประชาธปไตย มแนวทางในการท างาน หรอแนวทางในการน าเสนอขอมลขาวสารเหมอนหรอแตกตางอยางไรบาง เพราะเหตใด
ในฐานะสอมวลชน คดวาภาระหนาทนนควรเหมอนกนคอเสนอ ขอมลขาวสาร สอสารความคดเหน สะทอนขอเรยกรองของชาวบาน ในประเทศจนนนยงรวมถงบทบาทในการเผยแพรนโยบายของรฐ เผยแพรแบบอยางทด ยกยองสรรเสรญความกาวหนา เผยแพรความร ใหมวลชนมวสยทศนกวางไกล คดวาในดานนไมวาประเทศในระบบใดคงไมแตกตางกน แตในระหวางการรายงานนนประเทศหรอองคกรทมภมหลงตางกน มประเพณนยมตางกน แงมมในการนาเสนออาจจะผดแผกตางกนได ในขอนขอยกตวอยาง ในจนจะนาเสนอขาวเกยวกบกจกรรมหรอการประชมของผนาพรรคฯและรฐไวเปนอนดบแรก แตจะไมเสนอขาวเกยวกบสขภาพของผนา สวนของไทยจะนาเสนอขาวในพระราชสานกไวเปนอนดบแรก
ตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสตทบอกวา สอมวลชนเปนกระบอกเสยงของพรรค
คอมมวนสต คดวา ประเดนนยงคงใชไดกบสอมวลชนจนในปจจบนทเปดประเทศ และผอนปรนในสทธเสรภาพหลายๆ เรองไดหรอไม อยางไร
บทบาทสอมวลชนของจน ทผานมาเหตทไดรบการกลาวขานวาเปนกระบอกเสยงของพรรคฯ และรฐนน เนองจากเนนเผยแพรแนวนโยบายตางๆ ของพรรคฯ และรฐเปนสาคญ ทวา พรอมๆ กบสถานการณในประเทศและตางประเทศเปลยนไป โดยเฉพาะภายหลงทจนดา เนน นโยบายปฏรปและเปดประเทศแลวไดใหความสนใจขยายบทบาทในการเผยแพรขาวสารดานตางๆมากขน ปจจบน CRI ไดเสนอคาขวญเกยวกบวตถประสงคของสอมวลชนวา ”แนะนาจนตอโลก แนะนาโลกตอจน แนะนาโลกตอโลก สงเสรมเพมพนความเขาใจและมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนทวโลก”
จากการตดตามการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย พบวา ขาวบางเรองน าเสนอใน
มมทแตกตางจากสออนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก ชวยอธบายวา ท าไมถงเลอกน าเสนอในแงมมทแตกตางออกไป เชน เสนอในบางเรองบางประเดน แตละเวนไมน าเสนอในบางเรองบางประเดน
บทบาทสอมวลชนของประเทศตางๆ นนนาจะไมตางกนนก เพราะตางมภาระหนาทถายทอดขอมลขาวสารตางๆ สมวลชน เพยงแตวาการถายทอดนนผลออกมาเชนใดอาจไมเหมอนกนเสมอไป คดวาจดนนอกจากแสดงใหเหนถงประเทศและสถานการณทตางกน สงทผคนสนใจยอมไมเหมอนกน โดยเฉพาะอยางยงยงเกยวพนถงเรองทศนคต ประสบการณ ของผรายงานขาวดวย สาหรบสอจนนนเหนวา โดยทวไปจะนาเสนอขาวทมความสมพนธกบจน อกทงเรองท
DPU
107
ชาวบานสนใจมากกวา และทสาคญคดวายงม เ รองความสมพนธระหวางประเทศอ ยดวย ยกตวอยาง เรองสถานการณในลเบย จากการตดตามขาวเหนวาสอจนเนนเสนอขาวการปะทะระหวางทหารรฐบาลของกดดาฟกบฝายคาน ละเวนการนาเสนอวาทาไมมผคนจานวนมากคดคานการปกครองของกดดาฟ ซงตางกบสอตางประเทศทเนนรายงานเรองดงกลาว
โดยสวนตวคดวา นโยบายการควบคมสอของรฐ ทควบคมในบางเรอง และผอนปรน
บางบางเรอง ถกตองเหมาะสมกบจนในปจจบนนหรอไม อยางไร การควบคมสอของรฐบางประการในปจจบนนน คดวามความเหมาะสมในขนพนฐาน
กบสงคมจน เพอความมนคงของประเทศและความสามคคสมานฉนทของสงคม ในอนาคต คดวานโยบายสอสารมวลชนของรฐยงคงใชไดผลหรอไม หรอควรมการ
ปรบเปลยนอยางไร คดวาตราบใดโลกยงไมมสนต สงคมยงไมสงบเรยบรอย การควบคมสอของรฐไมวา
ของจนหรอประเทศใดกตามตางคงจะดารงอยในระดบตางกน ทวา เชอวาจะมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาและสถานการณ
โดยสวนตวอยากเหน CRI ภาคภาษาไทย พฒนาไปในทศทางใด ปจจบน CRI ภาคภาษาไทยเสนอขอมลขาวสารสประชาชนไทยโดยผานคลนวทยและ
เวบไซต หวงวาจะสามารถทางานบรรลเปาประสงคททางสถานวทย CRI ตงไววา แนะนาจนตอโลก แนะนาโลกตอจน แนะนาโลกตอโลก สงเสรมเพมพนความเขาใจและมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนทวโลก โดยเฉพาะอยางยงกบประชาชนชาวไทย จงหวงวา CRI ภาคภาษาไทยสามารถเสนอขอมลขาวสารตางๆ ดานประวตศาสตร ศลปวฒนธรรม วรรณคด ฯลฯ ทมประวตมาชานานของจนในแงมมตางๆ ทางเวบไซต เพอประโยชนแกการเรยนรทาความเขาใจตอกนไดดยงขน
คดวาสอมวลชนทดควรมหนาทอยางไร จ าเปนตองมเสรภาพหรอไม และจ าเปนตอง
ถกตรวจสอบหรอไม อยางไร คดวา สอมวลชนควรมความรบผดชอบทางการเมองในการแกไขความขดแยงตางๆ
ของสงคม ไมเปนผจดหรอเพมความขดแยง ใหความสนใจในขอเทจจรง กลาวความจรง รกษาความเปนธรรม ยนหยดในสจธรรม รายงานเนอหาทเปนคณ มประโยชนตอความกาวหนาของสงคม สวนเรองเสรภาพนนในทางทฤษฎแลวควรตองม แตในความเปนจรงคดวาทกประเทศตาง
DPU
108
มมากนอยในระดบทแตกตางกนไป สาหรบเรองการตรวจสอบนน คดวาตราบใดยงมปญหาเรองหนาทความรบผดชอบ จรรยาบรรณ การตรวจสอบจากองคกรทเกยวของและมวลชนยอมมความจาเปนอย
บทสมภาษณ 5. นางสาวหนซ นกแปล CRI ภาคภาษาไทย อายการท างานท CRI ภาคภาษาไทย ท ามากป ตงแตเมอไรถงเมอไร เปนเจาหนาทแปลขาวและบทความ ประจา CRI ภาคภาษาไทย ทางานท CRI เปนเวลา
6 ป ตงแตป 2005 ถงปจจบน ชวยเลาถงบรรยากาศในการท างาน และการเปลยนแปลงในหนวยงานทพบในยค
ปจจบน บรรยากาศการทางานคอนขางเปดกวาง คนสวนใหญทมเทกบงาน การเปลยนแปลงท
พบเหนกคอ เรองเทคโนโลยมการพฒนาตลอดเวลา มการเปลยนระบบคอมพมเตอร ระบบการอดเสยงทสะดวกขน กจการการทางานกเปลยนจากสอวทยอยางเดยวมาเปนมลตมเดย ใหความสาคญกบการพฒนาสอทางอนเทอรเนต และสอใหมอนๆ มากขน
ชวยบอกถงนโยบาย และวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทยคออะไร เปนสะพานเชอมมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนไทย บทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทยมอะไรบาง สอสารขาว ขอมล เรองทนาสนใจ และสภาพทเปนจรงของจนใหผฟงไทยทราบ
โดยเฉพาะใหความสาคญกบความตองการของผฟงวา ตองการขอมลของจนในดานใด และพยายามทางานใหสอดคลองกบความตองการของผฟงชาวไทย
ชวยบอกกระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทยวา มขนตอนในการน าเสนอขาว
หรอน าเสนอบทความ ตองมกระบวนการการท างานอยางไร บรรณาธการจะคดเลอกขาวจากแหลงขาวจน แปลขาว ปรบภาษา ผเชยวชาญตรวจ
แกไข ผแปลแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ บรรณาธการเรยบเรยงและตรวจสอบขนสดทาย จากนนบนทกเสยงออกอากาศ
DPU
109
ไมทราบวา ในการน าเสนอขาวหรอบทความของ CRI ภาคภาษาไทย มขอก าหนดหรอมเงอนไขอะไรบาง อาท เรองนควรน าเสนอ หรอไมควรน าเสนอ และมเหตผลอยางไร
หลกการหลกคอ เสนอขาวทผฟงชาวไทยสนใจ มสวนเกยวของกบคนไทย ขาวทจะคดเลอกเปนอนดบตนๆ คอ ขาวทเกยวของกบความสมพนธจน-ไทย
ไมทราบวา CRI ภาคภาษาไทย ไดรบการตอบรบ หรอขอวพากษวจารณจากผฟงชาว
ไทยมากนอยแคไหน อยางไร ภาคภาษาไทยไดรบการตอบรบจากผฟงไทยคอนขางมาก โดยเฉพาะในประเดนทผฟง
ไทยสนใจ เชน ขาวสถานททองเทยว ขาวศลปวฒนธรรมและบนเทง บทความประวตศาสตร และการสอนภาษาจน เปนตน
คดวา สอมวลชนในประเทศสงคมนยมกบสอมวลชนในประเทศประชาธปไตย ม
แนวทางในการท างาน หรอแนวทางในการน าเสนอขอมลขาวสารเหมอนหรอแตกตางอยางไร เพราะเหตใด
ความจรงไมเหนแตกตางกนมาก เพยงแตวา ในประเทศตะวนตกเขาเนนเรองผลกาไร การทากจการสอกเพอใหไดกาไร แตในจนนน การทากจการสอโดยเฉพาะสอระหวางประเทศอยางCRI มวตถประสงคเพอกระชบมตรภาพระหวางประชาชนจนกบโลก ไมไดมงหวงผลกาไร
ตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสตทบอกวา สอมวลชนเปนกระบอกเสยงของพรรค
คอมมวนสต คดวา ประเดนนยงคงใชไดกบสอมวลชนจนในปจจบนทเปดประเทศ และผอนปรนในสทธเสรภาพหลายๆ เรองไดหรอไม อยางไร
ไมวาจะในอดตหรอปจจบน หลกการของสอมวลชนจนคอ การสะทอนสภาพทเปนจรงของจน
จากการตดตามการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย พบวา ขาวบางเรองน าเสนอใน
มมทแตกตางจากสออนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก ชวยอธบายวา ท าไมถงเลอกน าเสนอในแงมมทแตกตางออกไป
ความจรงแปนการนาเสนอในเรองเดยวกน แตนาเสนอในแงมมของจน ซงอาจจะแตกตางจากทางตะวนตกในบางเรอง ซงการมองในแงมมทตางกนถอเปนเรองปกต และสอจนกไมจาเปนตองเหมอนกบสอตะวนตก
DPU
110
ในฐานะทเปนคนรนใหมคดวา นโยบายการควบคมสอของรฐ ทควบคมในบางเรอง และผอนปรนบางบางเรอง ถกตองเหมาะสมกบจนในปจจบนนหรอไม อยางไร
อนทจรง แตละประเทศลวนมนโยบายดานสอมวลชนของตนเอง ซงเกยวของกบผลประโยชนของประเทศนนๆ ในสวนของจนกมเหตผลและปจจยทจาเปนในการควบคมหรอผอนปรนเชนเดยวกน
ในอนาคต คดวานโยบายควบคมสอและผอนปรนแนวทางนของรฐยงคงใชไดผล
หรอไม หรอควรมการปรบเปลยนอยางไร คดวา การปฏบตงานของสอมวลชนจะสอดคลองกบนโยบายและผลประโยชนของ
ประเทศ โดยสวนตวอยากเหน CRI ภาคภาษาไทย พฒนาไปในทศทางใด พฒนาแบบสอใหม โดยเฉพาะสอทางอนเทอรเนต คดวาสอมวลชนทดควรมหนาทอยางไร จ าเปนตองมเสรภาพในการท างานหรอไม และ
ตองถกตรวจสอบหรอไม เสรภาพตองอยในขอบเขตจงจะเปนเรองด หากไมมขอจากด เสรภาพจะเปนเรอง
อนตรายดวย หากทกคนเนนเรองเสรภาพมากเกนไป กฎหมายตางๆ ไมมผลบงคบใช สงคมกจะขาดความมนคง
บทสมภาษณ 6. นายลจน ผสอขาว CRI ภาคภาษาไทย มต าแหนงหนาทอะไรใน CRI ภาคภาษาไทย เปนผสอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย มอายการทางานมากวา 20 ป ตงแตป 1989 ถง
ปจจบน บรรยากาศในการท างาน และการเปลยนแปลงในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย ปจจบนมงานมากขน ในอดตมการออกอากาศวนละหนงชวโมง แตตอนนไดเพม
ความถ ตองทารายการออกอากาศรวมแลวกวา 4 ชวโมง นอกจากนนยงตองดแลเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย ชวงน จน-ไทยมความสมพนธทใกลชดกนมาก และมการตดตอในดานตางๆ มากขน ทงสองประเทศตองการแลกเปลยนขอมลขาวสารกน ดวยเหตน งานของ CRI ภาคภาษาไทยในฐานะเปนสอระหวางประเทศทงสอง จงเพมงานมากขนดวยเชนกน
DPU
111
ชวยบอกถงนโยบาย และวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทย เปนสอระหวางประเทศทงสอง กระชบความสมพนธระหวางประชาชนและประเทศทง
สองใหมากขน แนะนาจนและโลกตอประชาชนไทย สงเสรมการไปมาหาสกนและมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนไทย
กระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทย มขนตอนในการน าเสนอขาว หรอ
บทความอยางไร เลอกขาวและบทความทเหมาะสมจากเครอขายของซ.อาร.ไอ. แปลเปนภาษาไทย
ผเชยวชาญไปตรวจแก ผแปลแกใหถกตอง นาขนเวบไซต CRI ภาคภาษาไทยและบนทกเสยงทหองอด สงรายการทไดทาเสรจไปยงหนวยงานทเกยวของ
ในการน าเสนอขาวหรอบทความของ CRI ภาคภาษาไทย มขอก าหนดหรอมเงอนไข
อะไรบาง อาท เรองนควรน าเสนอ หรอไมควรน าเสนอ เพราะเหตใด มบาง โดยเฉพาะขณะรายงานขาวสาคญๆ หรอรายงานขาวทอาจจะมผลกระทบอยาง
มากตอสงคมเปนตน เชน เกดเหตการณฉกเฉน รายงานการประชมของสองสภาเปนตน แต ปจจบน ไมคอยมขอกาหนดทเขมงวดนก
CRI ภาคภาษาไทย ไดรบการตอบรบ หรอขอวพากษวจารณจากผฟงชาวไทยมากนอย
แคไหน อยางไร มเยอะเหมอนกน อยางเชน เมอปทแลว CRI ภาคภาษาไทยรวมกบวทยจฬาฯ จดการ
ประกวดความรของจนจากผฟงของจฬาฯ กจกรรมดงกลาวใชเวลา 10 วน เราไดขอความสนกวา 600 ราย เมอปทแลว เรายงจดกจกรรม “มองจนผาน CRI” และไดรบผลงานจากผฟงหรอแฟนเนต 180 กวาฉบบ และจากการสารวจ CRI ภาคภาษาไทยไดรบการตอบรบจากผฟงหรอแฟนเนตประมาณ 6,000 กวาฉบบ
ตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสตทบอกวา สอมวลชนเปนกระบอกเสยงของพรรค
คอมมวนสต คดวา ประเดนนยงคงใชไดกบสอมวลชนจนในปจจบนทเปดประเทศ และผอนปรนในสทธเสรภาพหลายๆ เรองไดหรอไม อยางไร
คงวาถงปจจบนยงตองพดวา “ใช” แตในอกดานหนง ตองสงเกตไดวา สอมวลชนของจนในปจจบนไดมสทธมากขนในดานการเปดโปงสงทเลวรายในทางสงคม และตรวจตรางานการ
DPU
112
ปฏบตงานของพรรค อยางเชนชวงน จะไดเหนขาวเกยวกบปญหาอาหารปนเ ปอน ทพกอาศย เจาหนาทรบสนบน เปนตน
จากการตดตามการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย พบวา ขาวบางเรองน าเสนอใน
มมทแตกตางจากสออนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก ชวยอธบายวา ท าไมถงเลอกน าเสนอในแงมมทแตกตางออกไป เชน เสนอในบางเรองบางประเดน แตละเวนไมน าเสนอในบางเรอง
คดวาเปนการแสดงของคานยมอยางหนง ไมวาสงใดกตาม ลวนมทงสองดาน หรอวามหลายดานกแลวแต อยางเชน บน ลาเดนถกทหารสหรฐบกโจมตและยงเสยชวต เรองน สาหรบสหรฐหรอวา ประเทศฝายตะวนตก จะเปนขาวด แตสาหรบชาวอาหรบ ชาวมสลมคดวา ไมใชขาวด
โดยสวนตวคดวา นโยบายการควบคมสอของรฐ ทควบคมในบางเรอง และผอนปรน
บางบางเรอง ถกตองเหมาะสมกบจนในปจจบนหรอไม อยางไร คดวายงไมคอยเหมาะ จะตองผอนปรนมากขนในอนาคต คดวานโยบายควบคมสอตามแนวทางนของรฐยงคงใชไดผลหรอไม อยางไร ดวยการพฒนาทางสงคมและเศรษฐกจ นโยบายควบคมสอของรฐจะคอยๆ ผอนปรน
มากขน โดยสวนตวอยากเหน CRI ภาคภาษาไทย พฒนาไปในทศทางใด เปนสอทสาคญของประชาคมโลก คดวาสอมวลชนทดควรมหนาทอยางไร จ าเปนตองมเสรภาพในการท างาน และตองถก
ตรวจสอบหรอไม อยางไร รายงานขาวทถกตอง รวดเรว และเทยงธรรม ตองมเสรภาพแนนอน สาหรบเรองการ
ตรวจสอบหรอไมนน คดวาเปนปญหาทเลยง เชน ปฏบตการทางการทหาร เปนตน ผลจากการสมภาษณแบบเจาะลกกลมบคคลากรชาวจนทท างาน CRI ภาคภาษาไทย
พบวา ในแงของบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI บคลากรของ CRI โดยสวนใหญไดสะทอนความคดไปในทศทางเดยวกนวา การนาเสนอขาวของ CRI ตองปฏบตตามนโยบายของรฐ แตหลงการปฏรปและเปดประเทศ CRI มอสระในการนาเสนอขาวสารมากขน และขาวสารมความ
DPU
113
หลากหลายมากขน CRI กเปนองคกรสอสารมวลชนของรฐทมมาตรฐานของตนเอง ไมมความแตกตางใดๆ กบสอสารมวลชนทเปนของรฐทวโลก มเพยงนางสาวเหรนเซยงเทานนทแสดงความคดเหนวา หลงการปฏรปและเปดประเทศรฐเขามาเขมงวดในบางเรองมากจนเกนไป
ในเรองการนาเสนอขาวของ CRI ในบางเรองอาท ประเดนทางการเมอง ขาวเกยวกบรฐบาลจน CRI จะเลอกนาเสนอเพยงดานบวกดานเดยว บคลากรของ CRI อธบายวา เปนนโยบาย และธรรมเนยมปฏบตของสอสารมวลชนทเปนของรฐทปฏบตกนทวไป ซง CRI ยดถอนโยบายจากสวนกลางเปนสาคญ คานงถงภาพลกษณของประเทศ และความสมพนธระหวางประเทศ
ขณะททศทางในการนาเสนอขาวของ CRI ในอนาคตนน บคลากรของ CRI อธบายวา มโครงการในการพฒนา CRI ในหลายๆ ดาน โดยเฉพาะดานเวบไซตจะพฒนาใหมความทนสมย รวดเรว และหลากหลายมากขน ผลตรายการทมคณภาพมากขน โดยเฉพาะการสอนภาษาจนกลาง เพอเปนอกทางเลอกหนงของประชาคมโลก และใหเปนอกสอหนงทสามารถแขงขนกบสอทางตะวนตกและอเมรกาได มนางสาวเหรนเซยง และนายลจน ทมองวา ในอนาคตทศทางในการนาเสนอขาวของ CRI จะตองมอสระมากขน โดยรฐจะลดบทบาทในการควบคมสอลง แตมลกษณะคอยๆ เปนคอยๆ ไป โดยเชอวาอาจใชเวลาประมาณ 20-30 ป
กลมท 2 กลมนกวชาการและนกวชาชพทเกยวของ และ/หรอ ตดตามขาวสารจาก CRI
ภาคภาษาไทย จ านวน 6 คน ดงน บทสมภาษณ 1. อาจารยวรศกด มหทธโนบล นกวชาการดานความสมพนธระหวาง
ประเทศ คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ชวยอธบายลกษณะของสอมวลชนจนซงเปนสอในระบอบสงคมนยมวาเปนอยางไร สอมวลชนจนมพนฐานมาจากอดมการณสงคมนยม เกดขนทามกลางการตอส การ
ปฏวตประชาชน สกบตางชาตอยางญปน หรอตอสกนเองดงนนมนจะเกยวของกบการใหขาวสาร การโฆษณาชวนเชอ พอมาถงยคปจจบน สภาพสงคมคลคลายขยายตวมากขน คอ ถงแมจะไมไดตอกยาในอดมการณสงคมนยมอยางในอดตกตาม แตโดยหลกแลวเวลารายงานขาวหรอวเคราะหขาวกยงองอยกบอดมการณน การทบอกวาคลคลายขยายตว หมายถง การรายงานขาวทอดตทาไมไดเลย เชน เรองสงคมสมยใหม กยงมปรากฏใหเหนในปจจบน
คดวาสอจนในปจจบนมเสรภาพมากขน ผอนปรนมากขน หรอไม อยางไร รฐคงเหนวา ทางตะวนตกใหความสาคญกบเรองประชาธปไตย สทธมนษยชน และ
เสรภาพ ดงนนถาจะเปดประเทศคบคาทาทรกรรมกบโลกกตองปรบเปลยน ผมไมคดจะใชคาวา
DPU
114
ผอนปรน คดวาจนหลกเลยงไมไดมากกวา มนเปนอปสรรค ดงนนชวงหลายปทผานมาสอมวลชนจนและประชาชนจนจงเขาถงขาวสารและมเสรภาพมากขนกวาแตกอน
ถาอยางนน สอมวลชนจนกยงเปนกระบอกเสยงของรฐอยใชหรอไม โดยหลกการ ยงเปนอย เชนเดยวกบสอตะวนตกกเปนกระบอกเสยงใหกลมทน กลม
โฆษณา ผมไมเชอวาสอจะไมองกบผลประโยชนขางใดขางหนงอยางชดเจน พจารณางายๆ เมอสออยไดดวยโฆษณา นโยบายการรายงานขาวกตององกบพนฐานผลประโยชน
ถามองวาสอองผลประโยชน หรอ รฐเปนเจาของ สอจะท าหนาทไดอยางไร ความเปน
กลางในการน าเสนอขาวสารคงเปนไปไดยาก ความเปนกลางของสอมวลชน ผมคดวา ขอใหรายงานไปตามขอมล คอ มนม 2 อยาง
ความจรง กบขอเทจจรง รายงานไปตามนน ไมตองใสความเหนหรอมความโนมเอยงในการรายงาน อยางในบานเรา สงคมไทยแบงแยกสกนชดเจน ผมกตองการเหนการรายงานระหวางสองสเทาเทยมกน แตความจรงทเปนอยคอ มนไมเทากน
คดวาในอนาคตสอมวลชนจนจะเปลยนแปลงไปในทศทางใด ถงแมวาสอจนจะคลคลายขยายตวในเรองของเสรภาพไปมากเมอเทยบกบในอดต แต
ไมไดหมายถงเทากบสงคมไทยหรอตะวนตก ในทสดเมอมาถงจดหนงกมขดจากด ถารฐเหนวาไมไดแลว คอ เสรภาพของคณจะเปนอยางไรกแลวแต ถามากระทบอดมการณพนฐานของรฐ คงเปนเรองยาก ยกเวนแตวาพรรคคอมมวนสตจะเปลยนแปลงเอง ซงทกวนนกพอมองเหนอย เขาคลคลายในเรองของสทธเสรภาพพอสมควร ซงคดวาเปนทางออกทดทางหนง เพราะถาไมคลคลายประชาชนกจะมความกดดน ซงไมเปนผลด
บทสมภาษณ 2. ดร.จกรน จลพรหม อาจารยประจ าคณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย
หอการคาไทย และอดตผเชยวชาญ CRI ภาคภาษาไทย ระบบงานของ CRI เปนอยางไร ระบบงานของ CRI คอนขางด เปนชวงของการเปลยนแปลง กอนหนานอาจจะยงไม
เปนระบบมากนกเพราะยงอยในชวงปรบเปลยน แตดขนเรอยๆ เชน ระบบการดแลผเชยวชาญ ดขน มการจดประเภทความชานาญของผเชยวชาญมากขน สวนระบบการทางานภายในคอนขางเปนกนเอง เพราะวาเจาหนาททอยในหนวยภาษาไทยจะคอนขางคนเคยกบคนไทย เพราะฉะนนเขาจะมบคลกภาพบางอยางทใกลเคยงกบคนไทย เนองจากถกสอนแบบวฒนธรรมไทยมาคอนขาง
DPU
115
เยอะ ฉะนนจงรสกอบอน และชาวจนดแลเราอยางใกลชด ตอนนนหวหนาหนวยเปนคณโกสนทร และมผเชยวชาญไทยอก 2 คน คอตวผม และอาจารยวภา (อตมฉนท)
ท างานท CRI ภาคภาษาไทยท าหนาทอะไร ไดรบมอบหมายใหทาเรองเวบไซตของ CRI ภาคภาษาไทย คอ CRI ไดรบคาสงให
ทาเวบไซตและแปลเปนภาษาตางๆ ซงเวบไซตทาเสรจพอด แตวามปญหาในการแปล จงยงไมคอยเรยบรอยมากนก ทางหนวยจงมอบหมายใหดแลขอเขยนในเวบไซตทงหมด ตรวจทานเรองภาษา แตทาไดพกหนงกมงานอนเขามาเพม เชน การจดรายการขาว ทาขาวเกอบทกวน เพยงแตวาการทาหนาทแกไขขาวจะสลบวนเวนวนกบอาจารยวภา นอกจากนนทาสกปรนรมยชมจน ซงตองออกไปเกบขอมลเอง เชน เรองนกดนตรแจสในจน และเรองทเกยวกบวฒนธรรมจน ในหนงสปดาหตองทาสกป 2 เรอง แลวกตรวจแกขาว หลงจากนนทาเวปไซต ซงจะงานเยอะมาก ตอนนนผมตรวจคอลมนเศรษฐกจ การศกษา สขภาพ ทองเทยว วฒนธรรมจน และวลวจนะ รวมแลวประมาณ 6-7 สกปทกวน และบางชวงทวางๆ จะสอนภาษาไทยใหกบนองๆ ท CRI ดวย
หนาทของผเชยวชาญคนไทย มความส าคญอยางไร เราเปนเจาของภาษา คดวาสาคญตรงทตองคยกบนกวชาการจนในแงของภาษาทใชใน
การสอสารจะตรงกบตนฉบบอยางไร ถาเราแปลความหมายผดจะทาใหการสอสารไปยงคนไทยผดพลาดได ซงเปนเรองทละเอยดออน ตอนนนมหลายคาถาม เพราะบางทคาเพยง 1หรอ 2 คา กตองคยกนเปนชวโมงวาทาไมถงเลอกใชคาน ฉะนนหนาทของผเชยวชาญภาษาไทยคอ 1. ตองพยายามเปนคนกลางทจะเชอมความเขาใจของสารใหตรงทสดกอนทจะมาถงคนไทย 2. สรางความเขาใจอนดระหวาง 2 ประเทศ เพราะขาวบางขาวมความละเอยดออน หรอวาพอแปลแลวศพทบางคาอาจไมเหมาะสม ซงชวงนนไทยมการปฏวตป 2549 พอด ตองดวาคาลกษณะตางๆ เมอยอนกลบมาเมองไทยจะเหมาะสมหรอไม หรอสะเทอนความรสกของคนไทยหรอเปลา และนอกจากนถาเรามโอกาสเรากจะเผยแพรเรองตางๆ เขาไปได เชน การฉลองครองราชย 60 ป ของในหลวง
ชวงทอยประเทศจน สภาพสงคมจนในยคนนเปนอยางไร กอนทจะไปอยไดขอมลมาชดหนง แตพอไดไปเหนจรงๆ พบวา จนเปลยนไปจากเดม
มาก เชน เมอกอนหญงคบกบหญงอาจเปนเรองตองหามสาหรบสงคมจน แตในตอนนนฟรมาก ซงจนเขาใจกวางขนกบสทธเสรภาพของประชาชน ไมถงกบหามไปเสยทงหมด ประชาชนจนก
DPU
116
ไมไดเครงเครยดกบระบบระเบยบมากนก สวนสภาพความเปนอย ผมชอบเดนเขาไปในตรอกซอกซอยพบวาจนเปลยนแปลงมาก บานชองทมสภาพเกาๆ เรมมการเปลยนแปลงเปนคอนโดฯ
จากสภาพสงคมดงกลาวพอทจะเปนตวสะทอนใหเหนภาพสอมวลชนของจนในยคนน
วาเปนอยางไร จากประสบการณททางาน CRI จะมขาวจากสวนกลางมาก จากนนหนวยกจะแปลเปน
ภาษาไทย และมโอกาสไดทาขาวบางในบางครง ในเรองของวถชวต สงคม ศาสนา วฒนธรรม การศกษา สขภาพ ฯลฯ สวนอสระของสอมวลชนสามารถทาไดเตมทในบางเรอง ขณะทบางเรองขางบนจะชงมาใหเราแลว อยางเชน การเมอง การตางประเทศ เปนตน
การท างานในองคกรของสอมวลชนในประเทศทปกครองดวยระบอบสงคมนยมตอง
ปรบตวอยางไรบาง อนดบแรกคอเรองระเบยบ ตองทาตามระเบยบวนยของเขา ซงการดแลผเชยวชาญ
คอนขางเขมงวดเปนระเบยบด สวนวธการทางานดวยความทเปนประเทศทปกครองดวยระบอบสงคมนยม ซงสอมวลชนเปนสอของรฐ เพราะฉะนนเราจะตองดวตถประสงคขององคกรวา เขาทาหนาทอยางไร ซงกเหมอนกบสอในประเทศไทย คอ การรกษาภาพลกษณของรฐ ถาจดมงหมายของสอในองคกรเปนแบบนนถามวา เขาทาผดไหม สวนตวคดวา ไมผด เพราะเขากไดทาตามบทบาทหนาทของการเปนสอของรฐอยางดทสด ฉะนนเราในฐานะทเปนชาวตางชาตทเขาไปอยในองคกรของเขาตองเขาใจนโยบายดวย ถาเราใชวธคดแบบตะวนตกหรอแบบไทยเขาไปเราอาจจะไมสบายใจในเวลาทางาน
ระหวางสอมวลชนไทยกบสอมวลชนจน มความเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร ในแงของการนาเสนอขาว โดยสวนตวบางทสอไทยกไมคอยนาเชอถอเหมอนกน ท
บอกวามเสร คดวาไมมอะไรเสรทงหมด เพยงแตวาเราถกเขยนกรอบหรอถกครอบงาดวยอะไรเทานนเอง สอจนอาจถกครอบงาโดยรฐ แตสอไทยเองกไมไดแปลวามเสร ถาไมใชรฐกอาจจะมปจจยอยางอน เชน การเมอง เงนทน หรออนๆ ทบอกวาสอไทยเสรกวาสอจน คดวาไมจรง ดจากการนาเสนอขาวบางครงกเอนเอยงเหมอนกน ถาเรามองยอนกลบไปท CRI ซงเปนสอของรฐ ถาเทยบกบสอในประเทศไทยกทางานในบทบาทเดยวกน
ตามหลกทฤษฎโซเวยตคอมมวนตส คดวาสอจนยงท าหนาทเปนกระบอกเสยงของ
พรรคคอมมวนตสอยหรอไม อยางไร
DPU
117
ยงเปนอย และในสวนตวคดวาควรจะเปนดวย เพราะอยาลมวาประเทศจนมประชากรพนลานกวาคน ซงการคมคนเปนเรองทสาคญมาก เพราะการเปลยนแปลงครงห นงจะกระทบสงคมในลกษณะทควบคมยาก อยางประเทศไทย 60 ลานคน แคเราประทวงกยงแยเลย ฉะนนการเขมงวดบางคดวาเปนสงทด เพราะวาถาหลวมนดเดยว เหมอนกอนหนทตกลงไปในนา กอนทใหญๆ เมอตกลงไปแรงคลนมนจะเยอะกวาหนกอนเลก หากไมคมถาเกดผลกระทบกเหมอนกบเกดหายนะ ปจจบนรฐบาลจนปลอยมากกวาเดม มเสรภาพ และเปดประเทศมากขน ซงมผลตอสอทตองนาเสนอขอมลทหลากหลายมากขน แตความเขมงวดยงเหมอนเดม เพราะบางขาวทมผลกระทบตอความมนคงของประเทศยงใหความสาคญ แตในสวนของสงคมและวฒนธรรมจะมเยอะมาก เพราะจนตองการใหโลกรจกและเขาใจมากขน สวนตวคดวาแนวทางนยงเหมาะสม เพราะวากอนหนานยอนไป 10 กวาปคนรจกจนนอยมาก แตเวลานเรารจกคนจนมาก
ในฐานะนกวชาการ มองสอจนในปจจบนอยางไร CRI กเหมอนกบกรมประชาสมพนธของไทย ยงไมทาเชงรกมาก อยางเชนตอนนคน
นยมเรยนภาษาจนมาก สอจนเขาสสงคมอนงายมาก เพยงแตวาตรงนขาดการประชาสมพนธ การทางานเชงรกมากกวา
ค าวา “เปนกระบอกเสยงของรฐ” ยงคงใชกบสอจนไดหรอไม ยงใชไดอย การน าเสนอขาวของ CRI ในบางเรองโดยเฉพาะเรองการปกครอง เรองความมนคง
CRI มกจะน าเสนอแตกตางจากสอตางประเทศอนๆ เปนเพราะอะไร เปนหนาทของ CRI เหมอนกบเปนประชาสมพนธใหกบรฐบาลตามทฤษฎโซเวยต
คอมมวนตส ในขณะเดยวกนถาเปนขาวตางประเทศเขาอาจจะวพากษวจารณ จรงๆ แลวเขาอาจจะใช CRI หรอสอมวลชนของรฐเพอแสดงทาทบางอยาง เหมอนการโยนหนถามทางไปกอน การทสอวพากษวจารณเหตการณบางเหตการณ ไมใชวานกเขยนหรอนกขาวจะวจารณไปไดเลย แตวาไดรบการเหนชอบจากผมสวนเกยวของหรอหวหนาหนวย อยางเชน การปฏวตของไทยในป 49 จนกแสดงทาทบางอยางทนาเสนอขาวออกมาในมมมองของรฐบาลหรอของสอจน ซงพอเปนสอแลวจะไมกระทบความสมพนธระหวางประเทศมากนก ไมเหมอนกบถารฐบาลพดเอง
DPU
118
ในอนาคตทศทางของสอจนควรจะเปนอยางนตอไปหรอไม อยางไร สาหรบ CRI นคอบทบาทของเขาทถกจดตงมาใหมหนาทน เพราะฉะนนคดวาเขาคง
จะตองดแลภาครฐ ไมวาจะเปน 10 ป 20 ป จะยงคงเปนแบบน แตวาจนอาจจะตองมการเปดโอกาสใหสออน เชน สอเอกชน เพอความสมดลกน แตในแงของ CRI ตองทาหนาทของตวเองทจะเปนกระบอกเสยงใหรฐ แตวารฐบาลอาจจะตองเปดโอกาสใหสออนนาเสนอขาวใหตางมมกน เพอความหลากหลายมากขน
บทสมภาษณ 3. อาจารยสธาทพย โมราลาย อาจารยประจ าส านกวชาศลปศาสตร
มหาวทยาลยวลยลกษณ นกเขยนคอลมนวจารณวรรณกรรมในนตยสารกลสตร และ อดตผเชยวชาญ CRI ภาคภาษาไทย
ท างานท CRI ชวงใด และท าหนาทอะไรบาง ทางานทสถานวทย CRI ป พ.ศ. 2544 -2547 บทบาทหนาทหลกคอ ตรวจแกและ
ปรบปรงตนฉบบงานเขยนทกประเภท เพอเผยแพร นอกจากนนจะจดรายการวทย ชอรายการปนจกรยานชมจน ออกอากาศอาทตยละครง การจดรายการโดยชาวตางชาตในอดตเปนไปไมไดเลยในจน แตสมนนนเรมเปดกวางมากขน ซงตองผานการตรวจจากบรรณาธการฝายจนอกชนหนง
สอมวลชนจนในยคนนเปนอยางไร การทางานในสถานวทย หวใจสาคญคอการเสนอขาวและรายการตางๆ โดยจะมงเสนอ
เนอหาในเชงบวก หลกเลยงเนอหาเชงลบ บางกรณใชสอเปนเครองมอในการตอบโตฝายตรงขาม ซงกจะเสนอขาวในเชงลบของฝายตรงขาม อาจนาเสนอซาๆ วนละหลายเวลา นานนบสปดาห บางกรณทละเอยดออนมากๆ เกยวกบประเดนทางการเมอง จนกพรอมทจะไมรกษาความสมพนธระหวางประเทศ เพราะไปกระทบกบหลกการทางการเมองของเขา จนจะใชสอเปนกระบอกเสยงตอสทนท แตชวงหลงมาน เหนวาสอจนมอสระและมความหลากหลายมากขน
การท างานสอในประเทศสงคมนยม ทมแนวคดและวฒนธรรมองคกรแตกตางกบไทย
เปนอยางไร ขอทเหนไดชดคอ เราไมสามารถทาหนาทบรรณาธกรไดอยางเตมท ในแงของการตรวจ
เนอหา เนองจากสอจนมกระบวนการทางานทมการตรวจสอบเนอหาหลายชน เพอใหตรงตามนโยบาย ผเชยวชาญตางชาตถกคาดหวงเพยงการแกไขความถกตองของภาษา การเรยบเรยงถอยคาใหสละสลวย ซงไมตรงกบหลกบรรณาธกรสากล บางครงพบวา มการนาเสนอเนอหาดานเดยวและแทรกการประชาสมพนธลงไปดวย
DPU
119
คดวาการน าเสนอขาวของ CRI ในปจจบนเปนอยางไร ยงคงท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐอยหรอไม
ในอดต การเปนกระบอกเสยงใหรฐถอเปนหนาทสาคญของสอมวลชนในประเทศสงคมนยม เพราะจะตองเปนปากเสยงคดงางกบฝายตะวนตก ปจจบน หากจนยงคงมงใชสอเปนกระบอกเสยงเหมอนในอดต ไมแสดงบทบาทหนาทของสอมวลชนอยางแทจรง จะสงผลกระทบโดยตรงตอจนเอง สงผลตอการสรางความนาเชอถอของโลก รวมทงชาวจนเองดวย อยางไรกตาม คดวา ทาทดงกลาวเรมดขนในชวงหลายปทผานมา รฐบาลจนเปดโอกาสใหตางชาตหรอเอกชนเขามารวมทนในธรกจสอสารมวลชนทไมเกยวกบเนอหาสาระ และมสอหลายแขนงสามารถวพากษวจารณรฐบาล และตรวจสอบทจรต แตจะเปนรฐบาลหรอหนวยงานระดบทองถน
แตจากการตดตามขาวสารทน าเสนอจาก CRI พบวา ขาวบางเรองน าเสนอในลกษณะท
แตกตางไปจากสอตางประเทศอนๆ การเสนอขาวของสอจนจะมใหเหนเสมอวา จนหลกเลยงการเสนอขาวบางดาน มง
เสนอขาวดของประเทศ สงทรฐสงเสรมตามนโยบาย และคานงถงความสมพนธระหวางประเทศดวย ขณะเดยวกนถาจนถกคกคามหรอถกวพากษวจารณจากตางประเทศ ไมวาจะเปนเรองการเมอง เศรษฐกจ หรอเรองอะไรกแลวแต จนกพรอมจะโตตอบ และนาเสนอในมมของจนเชนเดยวกน
ในฐานะนกวชาการมองวา CRI จะพฒนาไปในทศทางใดตอไป ดงทตอบมาทงหมด CRI เปนหนงในสอมวลชนของจน ซงเปนของรฐ สงสาคญจะตอง
พฒนาระบบการทางาน โดยเฉพาะโครงสราง ระบบงาน และวสยทศนของการทาหนาทสอมวลชน โดยเฉพาะการทาหนาทเปนปากเปนเสยงแทนประชาชนสวนใหญของประเทศ เพอประโยชนของคนในชาต มงเปนสอเพอมวลชนอยางแทจรง ไมใชเปนกระบอกเสยงของรฐ ซงหากมองภาพรวมหลงจนเปดประเทศ เขาสเศรษฐกจระบบการตลาด เขาเปนสมาชกองคการการคาโลก (WTO) เรมมองเหนภาพการเปลยนแปลงของสอมวลชนจน รฐลดการผกขาด สอมเสรภาพในการทางานมากขน แตจะเหมอนกบโลกเสรประชาธปไตยนนเปนไปไมได เพราะโดยพนฐานระบอบการปกครอง สงคมและวฒนธรรมมความแตกตางกน
บทสมภาษณ 4.นายประสงค เลศรตนวสทธ ผอ านวยการสถาบนอสรา มลนธพฒนา
สอมวลชนแหงประเทศไทย และอดตคอลมนสตประจ าหนงสอพมพมตชน รายวน ทราบวาเคยไปเยอนส านกงาน CRI ทปกกง ไมทราบวาไดตดตาม CRI ภาค
ภาษาไทยหรอไม อยางไร
DPU
120
หลงจากทไปดงานกไดตดตามขาวของ CRI ในบางโอกาส เทาทสงเกตคอ นาเสนอขาวของทางการ ทงในขาวทผลตเอง และขาวทรบมาจากสออนๆ คลายกบขาวกรมประชาสมพนธของไทย จะเสนอขาวดานบวกทเกยวของกบประเทศจนเปนสวนใหญ หรออยางนอยกเปนกลางๆ คอ เสนอดานบวกมากกวาดานลบ ซงขาวดานลบแทบไมมเลย นคอการตดตามหลงจากทกลบจากการไปเยอนสานกงาน CRI ทปกกง
สาหรบเนอหาขาวกเปนการรายงานขอเทจจรงปกต เพราะเปนหนวยงานของรฐบาลจน ซงตองมการควบคมนโยบายจากสวนกลาง 100% แมแตหนงสออนๆ ถาเทยบกบสออนๆ ในประเทศจนทไปพบเหนจะมทงดานบวกและดานลบ คอดานลบกบทางการ แตไมไดลบกบหนวยงานของรฐบางแหง หรอกบนโยบายพรรคนนแตะตองไมได แตถาเปนเจาหนาทบางคนกบหนวยราชการบางแหงกสามารถวพากษวจารณหรอเสนอขาวในเชงลบได แตท CRI ตรงกนขาม แทบจะไมมการนาเสนอในดานลบเลย ถาจะมดานลบบางกกบหนวยงานทองถน
ขาวตางประเทศทน าเสนอใน CRI เปนอยางไร จะไมมการนาเสนอในดานลบ หรอมบางกเปนสวนนอย เพราะวาวตถประสงคของ
CRI ตองการทจะเปนสอเพอสรางความสมพนธกบประเทศตางๆ ซงจะนาเสนอในเชงบวกมากกวา ผมไมแนใจบทบาทของ CRI อาจจะตางกนจากสานกขาวอนๆ ซงบางทถกใชเปนการแสดงทาทของรฐบาลจน แต CRI ในชวงทตดตามอาจจะไมมทาททรฐบาลจนตองการแสดงทาทออกมากได ดงนน คดวา CRI นาเสนอขาวในดานบวกทงในประเทศและตางประเทศเปน สวนใหญ
การไปเยยมชม CRI ทปกกงเปนอยางไร ตอนนนมโครงการแลกเปลยนระหวางสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย
กบสมาคมนกขาวจน ซงดาเนนการมาเปนเวลากวา 10 ปแลว อยางปทแลวเราไปเยอนจน ปนจนกมาเยอนเรา ซงในแตละปจะวางโปรแกรมวา ไปเยยมชมหนงสอพมพทองถนตามมณฑล หรอตามจงหวดตางๆ และในสวนกลางอยางกรงปกกงจะไปด ซงปทผานมาเราไปดงานหนงสอพมพปกกง ซงไมใชเปนของทางการโดยตรง แตเปนของกรงปกกง มลกษณะใหญโตมากในแงของธรกจ สวนปนเราตดสนใจไปดงานท CRI เมอคณะของเราไปถงผแทนจะบรรยายสภาพทวไปของ CRI กอนวามความเปนมาอยางไร ซง CRI เปนหนวยงานของรฐทมผเชยวชาญในภาษาตางประเทศมากทสดในประเทศจน ดแลวมจานวนมากกวากระทรวงตางประเทศดวยซา นอกจากนยงพดถงงบประมาณทไดรบจากรฐ 100% นคอความแตกตางทสาคญ ซงสออนๆ ของจนตองหารายไดเอง และขณะเดยวกนกตองตอบสนองนโยบายพรรค แต CRI ไมตองหารายได
DPU
121
เอง แมจะพยายามสรางหรอขายขาวเหมอนกน แตเปอรเซนตของการขายขาวนอยมาก ผมคดวาแนวคดพวกนไมตางกบ BBC หรอ BOA ขององกฤษและอเมรกาทขยายอทธพลในชวงสงครามโลกทตองการโฆษณาชวนเชอ
นอกจากนนคณะของเราไปเยยมหนวยภาษาไทย เปนแผนกทใหญกวา BBC ขององกฤษ ซงมทมงาน 20 กวาคนและมคนไทยไปทางานทนน ทาหนาทตรวจแกและเรยบเรยงภาษาไทยกอนออกอากาศหรอนาลงเวบ
ในฐานะนกวชาชพสอสารมวลชนไทยมองสอสารมวลชนจนในปจจบนเปนอยางไร โดยรวมสอจนแมวาจะถกควบคมโดยรฐ เขาใจวาอาจจะ 100% หมายความวาคนทจะ
ดาเนนกจการหนงสอพมพ วทย หรอทวได ไมใชวาอยดๆ จะทาได ตองไดรบอนญาตกอน และคนทจะมาเปนบรรณาธการหรอผอานวยการจะตองเปนสมาชกพรรค หรอเปนระดบแกนนาของพรรคในเมองหรอมณฑล ฉะนนจะเหนวา รฐบาลจนจะใหความสาคญในการควบคมสอมวลชน นอกจากนลกษณะการทางานจะตองทาในเชงธรกจทสามารถเลยงตวเองได ดงนนเนองจากประชากรจนมจานวนมาก ทาใหสอตองการเผยแพรเนอหาทหลากหลายแตกตางกน เชน ถามหนงสอพมพจะมแกนหลกทตองนาเสนอขาวเกยวกบทางการ ซงทกฉบบจะตองม แตถาตองการหารายไดกตองผลตหนงสอพมพเจาะกลม ซงขนอยกบบรบทของแตละพนท เชน ผสงอาย เดก สตร เปนตน ยงมหนงสอพมพหวสเพอหารายไดและโฆษณาดวย แตถาเปนเมองใหญ สอจนจะไมทาธรกจสงพมพอยางเดยว แตจะทาธรกจอยางอนเพอหารายไดเชน จดหางาน ธรกจหาค หรออสงหารมทรพย
นอกจากนยงปรบตวไปทาวทยดวย สวนอนเทอรเนตสวนใหญสามารถเลยงตวเองได แมวารายไดจะตางจากหนงสอพมพ นอกจากนในเมองบางแห งวทยกบทวถกสงใหรวมกนกลายเปนธรกจขนาดใหญขนมา ซงการแยกกนอาจจะทาใหอยลาบาก ซงเปนคาสงโดยตรงจากรฐบาลกลาง ในสวนการนาเสนอขาว คดวา ทกขาวมเสรมากขน สามารถนาเสนอไดหมด เวนแตเรองนโยบายพรรคหรอรฐบาลกลาง ถาลงขาวเกยวกบผบรหารระดบสงทเปนแกนนาใหญไดกหมายความวาไดมนโยบายหรอคาสง
เปรยบเทยบความเหมอนและความตางระหวางสอจนกบสอไทย คดวา สอไทยมขอจากดทแตกตางกบสอจน ซงสอจนจะโดนคมท งหมด โดยเฉพาะ
หามเตะตองนโยบายพรรค ซงเขมงวดมากและคอนขางจะชดเจน แตของไทยมดกรตางกนเยอะ เชน ทวอยางหนงรฐคมได100% เพราะยงเปนสมปทานของรฐ แตสอสงพมพรฐคมไมคอยได วทยชมชนกคมไมได แตสงทรฐบาลไทยคมไดเบดเสรจคอ เรองสถาบน ซงสอกระแสหลกเองรวาม
DPU
122
โทษสง แตถาเปนเรองอนๆ เชน วพากษวจารณรฐบาล สามารถทาได สอไทยมเสรคอนขางมาก ซงประเทศอนไมไดมขนาดน อยางประเทศตะวนตกสงคมควบคมสออย แตสอไทยไมใชอยางนน ฉะนนการควบคมไมใชแคสอรฐอยางเดยว แตยงมภาคสงคมดวย ซงสอไทยไมคอยใหความสาคญกบเรองละเมดสทธสวนบคคลเทาไร จะทาอะไรกทาได แตคมเรองสถาบนและความมนคงสงมาก ถาเปนสงคมจนจะแตะตองไมไดเลย ขนาดคนอานขาวรฐบาลยงอนตรายเลย อกอยา งคอสอไทยตอนนถกรกรานจากกลมทนมาก สงเกตไดจากสอกระแสหลกไมกลาแตะตองบรษทใหญๆ เพราะบรษทใหญใหโฆษณา อนนเปนเรองรายแรงมาก
การน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทยบางเรองจะน าเสนอในแงมมทแตกตางกบสอ
อนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก มความคดเหนเกยวกบเรองนอยางไร ถอเปนเรองปกต เพราะวารฐบาลจนมองแตกตาง มทาททแตกตางจากตะวนตกอยแลว
ถาเกดเปนลบกบตวเองจะหยดเลย ถาอนไหนทไปกระตนใหกอความไมสงบ อยางเชนแถวซนเจยงจะงดเวนทนท หรอบางเรองกลบมจดยนตรงกนในแงของหลกการ เชนสนบสนนการปราบปรามกอการราย เปนตน
แนวทางทสอจนท าอยในปจจบน คดวาเหมาะสมกบบรบมทางสงคมของจนหรอไม
อยางไร เชอวามนษยโดยทวไปมองวารฐบาลจนประสบความสาเรจในการควบคมวธคดของ
ประชาชนผานสอ แตอยาลมวาจน 2492 เกดรฐคอมมวนสต มา 50-60 กวาป ดเหมอนนานแตผมคดวาไมนาน แตการควบคมแบบนคดวาวนหนงจะถงจดเปลยน เพราะคณตองใชคนเปนแสนๆ มตารวจไซเบอรคอยตรวจโซเชยลมเดย ซงตองใชงบประมาณมาก ยงไงกตองเปลยน เพราะคนอยดกนดขน และปญหาทเกดขนในรฐบาลจนตอนน คดวากาลงยอนรอยในอดต ปญหานตองระเบดสกวนหนง ซงเปนเรองปกต ถงแมวาบางเรองจะผอนปรนบาง แตเรองเสรภาพในทางการเมองแตะตองรฐบาลจนคงจะรตวในสกวนหนงวาถาไมผอนคลายกคงจะระเบด
สอมวลชนทดควรมหนาทอยางไร จ าเปนตองมเสรภาพมากนอยแคไหน ถาเปนจนจรงๆ ตอบไมได ขนอยกบบรบทของเขา สอจนตองรบใชพรรคไมใช
ประชาชน แตของไทยตองเสนอขาวตามขอเทจจรง รายงานตามภาวะวสย รายงานใหรอบดานและเปนธรรมกบทกฝาย หลกๆ มแคน ผมถอวาทกอยางยอมมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาตามประโยชนของสงคม
DPU
123
บทสมภาษณ 5. นางสาวสรตน ปรชาธรรม บรรณาธการมมจน หนงสอพมพ ASTV-ผจดการ รายวน
ไมทราบวาตดตามขาวจาก CRI Online บางหรอไม ตดตามดเปนระยะ พรอมกบสออนของจน เชน สานกขาวซนหว ไชนาเดยล เปนตน การน าเสนอขาวของ CRI เปนอยางไร ถาดจากขาวทวๆไป ขาวกระแสกใชได ไมแตกตางกนเทาไร ในอดตประเดนการเมอง
เปนเรองออนไหว อยางขาวการฉอฉลของเจาหนาทรฐจะปดกนหมด ไมมนาเสนอออกมาเลย แตเดยวนมการปรบตวมากขน มขาวการปะทะกนระหวางประชาชนกบเจาหนาท ขาวการปราบปรามการทจรตของเจาหนาททองถนออกมาใหเหนบาง แตกเปนรายงานสนๆ ไมมการเจาะลก ททาไดอยางน หมายถง สอจนเปดกวางมากขนกวาแตกอน เพราะวานโยบายของพรรคคอมมวนสตเปดมากขน คอ สอจนเปนของรฐ ตองดวาอะไรเสนอได อะไรเสนอไมได อยางเชน เรอง ทเบต ไตหวน กจะนาเสนอในมมของจน ซงเปนไปตามนโยบายของพรรคคอมมวนสต
ถาอยางนนเรยกวา ไมเปนกลางไดหรอไม และในฐานะสอมวลชน คดวา สอตองมความ
เปนกลางในการน าเสนอขาวหรอไม ความเปนกลาง คอ บางทรสกวา ถามตวเองอยวา มนมจรงหรอ แตวา มความเชอวา เรา
จะตองทางานใหดทสด พยายามเสนอทงสองฝาย หรอทกแงมมของความจรงหรอขอเทจจรง วาทางนนพดอะไร ทางนพดอะไรบาง มทางอนๆ อกหรอไม จากนนกแลวแตวจารณญาณของผรบสาร
ส าหรบ CRI คดวาควรปรบทศทางในการท างานหรอไม อยางไร เชอวาสอจนจะตองปรบตวในทสด ถาเสนอขาวเพยงดานเดยวออกมาสกพก จะเปนการ
สรางอคตกบผรบสาร ทกวนนไดมการปรบตวและมการเปลยนแปลงในระดบหนงแลว แตถาเรามองอยางจน ความเปนกลางของจนอยตรงไหน เพราะระบอบการปกครอง หรอนโยบายแตละท แตละสงคมไมเหมอนกน สอมวลชนจนมแรงกดดนในแงของรฐบาล ในแงของนโยบาย ถารฐมเหตผลวา นาเสนอไมได สอกไมนาเสนอ
บทสมภาษณ 6. นายพลลภ สามส ผ เช ยวชาญประจ าภาคภาษาไทย สถาน
วทยกระจายเสยงแหงชาตจน (CRI) อดตประจ ากองบรรณาธการ ส านกพมพมตชน ท างานท CRI ภาคภาษาไทยในต าแหนงอะไร ชวงเวลาใด
DPU
124
ปจจบนผมทางานทซ CRI ในตาแหนงผเชยวชาญภาษาไทย เรมงานมาตงแตเดอนกนยายน 2008 จนถงปจจบน และคดวานาจะคงทาตอไปจนสนสญญา 5 ป
หนาทในต าแหนงผเชยวชาญประจ า CRI ภาคภาษาไทยท าอะไรบาง หนาทหลกของการทางานทนคอ การตรวจแกขาว บทความ และรายการ ซงพนกงาน
ชาวจนแปลมาจากภาษาจน สวนใหญเปนการแกไขเรองภาษาใหสละสลวยและถกตอง หนาทอกอยางคอ อานขาวและทารายการของตวเองออกอากาศ โดยจดรวมกบเพอนคนจน และรวมจดในรายการของเพอนชาวจน ออกอากาศทงในคลน 103 ไลต เอฟเอม และคลน 101.5 สถานวทยจฬาฯ และยงมการตอสายสนทนาในรายการสานสมพนธไทย-จน ออกอากาศทาง 101.5 สถานวทยจฬาฯ
สอมวลชนจนในปจจบนเปนอยางไร จนในยคปจจบนคอนขางเปดกวางในดานเศรษฐกจและการลงทน ชวตของผคน
โดยทวไปดสขสงบด แตการทางานและคาแรงยงตาเกนไปสาหรบคาครองชพในจนยคน โดยทวไปจนพฒนาเรวมาก
ในดานสอมวลชนของจนนนมทกแขนงเชนเดยวกบประเทศอนๆ และอาจจะมากกวาประเทศไทยดวยซา อยางซ CRI ซงเปนหนาตางการประชาสมพนธประเทศของจน เปนหนวยงานระดบนานาชาตทคอยๆ คบหนาแบบยองเบา ตอนนมทงการไปขอความรวมมอออกอากาศกบคลนพนธมตรในประเทศตางๆ มการเขาซอสถานวทยเอฟเอมในหลายประเทศ การเปดศนยขาวในตางประเทศ สถานโทรทศน CCTV ของจน กแยกเปนชองทผลตรายการตางๆ กน เชน ชองขาวภายในประเทศ ขาวตางประเทศ กฬา ภาพยนตร ละครจน งว การตน นอกจากนแตละมณฑลกยงมชองโทรทศนของตวเองดวย
แตสอทดเหมอนจะมพลงมากขนทกวนในจน และทางรฐบาลใหความสาคญและเงยหฟงกคอ อนเทอรเนต ทงจากเวบขาว และบลอกสวนตว ปจจบนนชาวจนเปนผใชอนเทอรเนตจานวนมากทสดของโลก และโดยมากเปนคนรนใหมทคอนขางเปดกวาง รฐบาลจนเองพยายามใชชองทางนในการสอสารกบคนรนน มการแถลงการณของประธานาธบด หรอการสนทนาสดทางอนเทอรเนตดวย อยางททราบกนวารฐบาลจนควบคมทกอยาง และจากดขอบเขตการเสนอความคด ดงนนสออนเทอรเนตเสรของบางแหงจงไมสามารถเขาไดในเมองจน อาท เฟซบก และยทป ซงชาวจนโดยทวไปกดเหมอนไมไดรบผลกระทบอะไร เพราะพวกเขามเวบทเปนโซเชยลเนตเวรกของตวเองมากมาย
การท างานในองคกรสอมวลชนในประเทศสงคมนยมตองมการปรบตวหรอไม อยางไร
DPU
125
ไมไดปรบตวอะไรมาก เพราะงานเดมกทางานตรวจแกภาษาและตรวจความถกตองของขอมลอยแลว มบางนดหนอยทตองจดรายการและเขยนรายการเพอออกอากาศทางวทย เพราะงานเดมไมไดเกยวของกบดานน แตกเพยงแคชวงแรกเทานน และเรองของการทางานตามกาหนดเวลาชดเจน เพราะงานวทยตองรวดเรวและทนทวงทกวางานบรรณาธการหนงสอ
สวนเรองวฒนธรรมองคกรนนคอนขางแตกตาง เพราะ CRI คอนขางเทอะทะ ดวยเปนหนวยงานทใหญ และยงเปนระบบราชการ มขนตอนทยงยากและเชองชา การทางานมความชดเจนเทาทไดอธบายไปในชวงตน ไมคอยมการประชม เพราะนโยบายถกกาหนดมาจากระดบหวหนา ทไมคอยเหนดวยกคอ ทนเนนจานวนงานเปาหมายหลกมากกวาคณภาพ
งานขาวของภาคภาษาไทย CRI สวนใหญเปนงานชนสอง เพราะขาวทกชนทางบรรณาธการศนยขาวเปนคนคดมาใหจากสานกขาวซนหวาเปนหลก จากนนคอยนามาแปล มการตดตอขาวใหสนลงเพอใหเหมาะกบการออกอากาศทางวทย แตบางครงผททางานบรรณาธการไมคอยมความรเทาทนเหตการณ ทาใหขาวชา หรอมการตดตอขาวกระโดดไปมา ไมตอเนอง เมอแปลออกมาแลว บางครงจงอานไมคอยรเรอง จงตองชวยเสรม หรอบางครงกตองตงชอขาวใหใหม
อธบายความแตกตางระหวางสอมวลชนไทยกบสอมวลชนจน ในแงมมของการท างาน
และขอจ ากดตางๆ สอมวลชนในจน จรงๆไมมขอจากดใดๆ มากเพยงแตเวนไมกลาวถงรฐบาลในทาง
เสยหาย ไมกระทบจดเปราะบางในบางเรอง และไมโจมตประเทศหนงประเทศใดในทางเสยหาย จากททางานมาหลายป ยงไมเหนขาวจาก CRI กระทบตอประเทศใดและบคคลใด
นอกจากวาเกดมใครหรอองคกรใด วพากษวจารณมากอน ทางฝายจนจะออกมาบอกกลาววา การกระทาเชนนนไมดอยางไร และเสนอขอมลแยงใหพจารณาเปรยบเทยบ
ถาจะใหเปรยบเทยบกน คงตองพจารณาเรองระบบการปกครองทตางกนเสยกอน เพราะจนปกครองดวยระบอบคอมมวนสต ซงตางกบไทยอยางแนชด และจนบอกเสมอในเรองของอธปไตยของชาตทไมอาจละเมดได แมกระทงการสอสารมวลชน ดงนนจนจงควบคมการเสนอขาวของทกสานก ซงสวนใหญเปนสวนหนงของรฐทงสน
สวนไทยมสอมากมายตางฝายตางเสนอ บางขายขาวเพอการตลาด ซงบางครงกเปนการโจมตจนเกนไป บางเปนสอทไมมจรรยาบรรณ เพราะเกดขนมาเพอเปนกระบอกเสยงใหกบขวฝายการเมองตางๆ ซงเปนการโฆษณาชวนเชอใหคนทยงไมมวฒภาวะในการกลนกรองคลอยตามไดงาย จนเกดแบงเปนขวความเชอตางๆ จนบางครงสอทพยายามหลากหลายและเปนกลางกลบถ กมองวาไมชดเจนไมเลอกขาง ลงเล
DPU
126
คดวาวสยทศนและบทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทยคออะไร มองดแลว CRI ภาคภาษาไทยทาหนาท เชนเดยวกบภาคภาษาอนๆ นนกคอ
การประชาสมพนธ (Public Relations) ประเทศจนใหทวโลกรบรความเคลอนไหวทงของจนและทวโลก เปนการนาเสนอตวเองกบเพอนใหรจกมากยงขนตามนโยบายการเปดประเทศของจน และเปนเครองมอของการสยายอานาจแบบซอลฟพาวเวอรของจน ซงการกาวยางแบบนกไมไดมลกษณะทคกคามอยางอานาจทางทหารของสหรฐอเมรกา เพราะไปอยางมตร นาผลประโยชนไปใหทกคน
ยงคงพดไดวา สอมวลชนจนยงท าหนาทเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสตได
หรอไม ยงคงเปนกระบอกเสยงของจนเชนเดม แตไมใชในบทบาทเดม แตกอนมคนบอกวา
เสยงปกกงกรอกหประชาชนไทยใหตอตานรฐบาลและหนไปศรทธาในลทธคอมมวนสต ซงนนเปนเรองของอดต และเปนอดตทมความสบสน คงตองยอนกลบไปเมอ CRI กอตงขนครงแรก เพอตอตานสงครามญปน เปนเสยงทางจตวทยาเพอสอสารกบทหารญปน จากนนในยคสงครามเยนกมภาษาองกฤษ เพอตอบโตการโจมตชวนเชอของฝายอเมรกา ซงในชวงนกออกอากาศภาคภาษาไทยควบคกนไปดวย คนททางานภาคภาษาไทยแตกอนกเปนลกหลานจนในไทย ทเดนทางกลบมาทางานในจน และทกอยางกอยภายใตนโยบายของรฐบาลจนมาโดยตลอด CRI กเปนหนงในนโยบายตางประเทศของจนในยคนน แตในชวงเกดพรรคคอมมวนสตในไทยนน มการเผยแพรเสยงจากยนาน ซงพรรคคอมมวนสตไทยทซายจดและหวรนแรง พากนตงสถานวทยเถอนขนทนน และโจมตประเทศไทยอยางรนแรง และเปนคนละคลนกบของ CRI ซงภายหลงจน-ไทย สถาปนาความสมพนธ คลนเถอนเหลานนถกกวาดลางไปแลว
บทบาทและหนาทของ CRI ตงแตอดตจนถงปจจบน นาจะทาหนาทในการแกตาง และประชาสมพนธในแงดใหโลกภายนอกทราบมากกวา เพราะแตกอนนนประเทศจนปด เมอปดมากกมการเขาใจผดคดไปเองตางๆ นานา CRI จงเสมอนหนาตางบานหนงทเปดใหไดเหนและรจกจนมากขน และในปจจบนหนาตางบานนกไดเปลยนและขยายเปนบานกระจกแผนใหญทใสกระจาง มองเขาไปแลวเหนชดเจนมากยงขน
นอกจากนขาวตางประเทศของ CRI มความนาสนใจมากกวาทสอในไทยนาเสนอ เชน ขาวจากเกาหลเหนอ เกาหลใต ญปน กมพชา เวยดนาม ลเบย เยเมน อยปต หรอจากย โรปและอเมรกา จะเหนวามความแตกตาง พรอมทงมรายงานขาวจากความเหนของกระทรวงการตางประเทศจนตอกรณตางๆ ทเกดขนในโลก
DPU
127
ในฐานะทเปนนกวชาชพดานสอสารมวลชน มองสอจนในปจจบนเปนอยางไร สอจนมความหลากหลาย และยงยอยลงไปละเอยดในแตละสาขา เชน หนงสอพมพ
เยาวชน หนงสอพมพขาวตางประเทศ ทาใหรกวางและลกในสงทคนสนใจ ในฐานะผทางานกบสอจน มองวาจนใชสอเพอการประชาสมพนธประเทศเปนหลก ทงสอหลากภาษา และภาษาจนเองดวย อกทงในทางกลบกนกมไวเพอตอบโตสอตางประเทศหรอรฐบาลประเทศใดกตามทพดหรอเขยนเกยวกบจนในทางไมด ซงยงเปนเครองมอสาคญของภาครฐ ในขณะเดยวกนกเปนการสอกบประชาชนภายในประเทศ สอทกชนดผานการตรวจสอบจากบคคลและหนวยงานของทางการแทบทกชน เพยงแคไมวากลาวรฐบาลหรอประเทศจนในทางเสยหาย ขาว ทกชน ขอความทกอยางสามารถเผยแพรไดหมด ขอเพยงไมสรางความปนปวนขนในสงคม หรอละเมดสทธของผอนจะวาการควบคมสอของจนกทาไดดในสภาวะของประเทศเชนน เพราะมประชากรขนาดใหญ มหลากหลายเผาพนธ มการแทรกแซงจากตางประเทศ และเพราะจนมระบอบการปกครองในแบบของตนเอง ซงไมวาประเทศไหนทปกครองคลายกนกลวนใชระบบนดวยกนทงนน ไมวาจะเปนลาว เวยดนาม ควบาหรอรสเซยกไมตางกน
การน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย บางเรองน าเสนอในแงมมทแตกตางกบสอ
อนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก เชน เลอกน าเสนอในบางแงมม งดเวนบางเรอง คดวาเปนเพราะเหตใด นนเพราะจนมนโยบายใหญมาจากระดบบน โดยเฉพาะในเรองการเมองระหวาง
ประเทศ จนมองผลประโยชนเรองการคามากกวาการใชกาลงทางทหาร ดงนนการนาเสนอขาวจงออกมาแบบเปนกลาง อยางกรณแอฟรกาเหนอและตะวนออกกลาง จะเนนเสมอวาตองยตความรนแรงดวยการเจรจา และพยายามสงตวแทนเขาไปคานอานาจของประเทศมหาอานาจทางการทหารในหนวยงานและองคการตางๆ ดงนนสอจนกรบลกตอมา นาเสนอสงทรฐบาลของตนทาไปอยางไร ซงนกเปนมมมองการเสนอขาวของจน คอ พยายามไมสรางปญหากบใคร และไมใหใครมากอปญหาให
คดวาแนวทางในการน าเสนอขาวในลกษณะดงกลาวเหมาะสมกบสภาพสงคมของจน
ในปจจบนหรอไม อยางไร คดวาเหมาะกบสภาพสงคมจนอยางยง เพราะตองพจารณาเรองอปนสยของคนจนดวย
ซงสวนนสาคญมาก มคนกลาววา “คนจนหนงคนฉลาดกวาฝรงสบคน แตคนจนสบคนโงกวาฝรงคนเดยว” คอคนจนชอบออกความเหนชอบพด ชอบวพากษวจารณ โดยยดเอาตวเองเปนทตง ผดถก
DPU
128
ยงไมร ขอแคใหตวเองไดพดในสงทคด ณ ขณะนนไวกอน คนจนเหมาะกบการถกสง ถกกฎขอบงคบบบใหเกดความเคารพตอผอน
ความทประชากรจานวนมาก จงไมมใครใสใจใครมากนก ตางคนตองอยรอดของตวเอง สงเกตจากการทงขยะเกลอนเมอง ทงททางการรณรงคแลว แตไมมบทลงโทษ คนทาตามความ เคยชนเชนเดม บวกกบความเปนปจเจกชนสงในฐานะทบทบาทของพรรคคอมมวนสตกาหนดวาทกคนมสทธเทาเทยมกน (ทงทการปฏบตจรงไมใช) ดงนนผคนจงมกแสดงสทธของตนเองเสมอ แมกระทงการเดนถนน ดวยความเปนพนทสาธารณะ ใครๆ มสทธใช ดงนนก ไมจาเปนตองเดนหลบชนไหลกนเปนเ รองปกต สงททาใหสงคมจนเปนระเบยบอยไดถงทกวนนก เพราะ “กฎระเบยบ” ทเขมงวดเทานน ดงนน ขาวทมการเลอกสรรแลว จงเหมาะกบสงคมจนยง
ในอนาคตคดวาทศทางในการน าเสนอขาวของจนจะเปนอยางไร ใหพดถงระดบประเทศคงยาก แตระดบหนวยงานใหญของสอจนอยาง CRI นน กาลงม
การเปลยนแปลงอยางมาก ในขณะทสอหลายภาษาของตะวนตกทเคยเปนคแขงกนมาหลายสบปพากนยบ เลก ถอนออกจากประเทศและภมภาคตางๆ ซอารไอกลบทมทนเปดศนยขาวกวางไกลยงขน ทงนเพอทาการเสนอขาวตางประเทศในมมมองของตวเองมากยงขน อกทงเปนชองทางในการนาขาวจนไปออกอากาศยงประเทศนนๆ มากยงขน
นอกจากนการใชสอใหมกมรปแบบหลากหลายยงขนอยางตอเนอง คาดวาทศทางของ CRI นาจะพอเปนตวแทนการขยายกาลงของสอจนในตางประเทศมากยงขน โดยเฉพาะประเทศทมการลงทนและความรวมมอกนอยางมาก
ในความคด ตองการเหนสอจนเปนอยางไร อยากเหนสอจนเปดกวางในเรองของพนททางอนเทอรเนตมากยงขน และอยากใหจน
เขาไปมบทบาทในสอของโลกมากยงขน สาหรบประเทศทไมมสอสากลททรงอทธพลจะสามารถรบขาวสารไดหลากหลายมมมองมากยงขน แมจนจะเปนคอมมวนสต แตกสามารถสรางความเปนประชาธปไตยในวงการสอสารมวลชนโลกได เพราะถอไดวาเปนทางเลอกหนงใหผรบสอทวโลกไดรบขาวสารในมมมองทแตกตางจากสอตะวนตก
ผลจากการสมภาษณแบบเจาะลกพบวา ในแงของบทบาทหนาทในการน าเสนอขาวของ CRI กลมนกวชาการนกวชาชพทเกยวของและสนใจในสอสารมวลชนจน มองวา ถงแมวาปจจบนสอจน และ/หรอ CRI จะมเสรภาพในการทางานมากขน นาเสนอเนอหาขาวไดหลากหลายมากขนกวาแตกอน แตกยงคงตองรบนโยบายจากรฐบาล หามวพากษวจารณรฐบาล และปญหาทางการ
DPU
129
เมองบางเรองทรฐบาลไมตองการใหนาเสนอ หรอนาเสนอในบางแงมมตามนโยบายของรฐเทานน เชน ขาวเกยวกบทเบตและไตหวน เปนตน
ดงนน การนาเสนอขาวของ CRI ในบางเรอง อาท ประเดนทางการเมอง ขาวเกยวกบรฐบาลจน CRI เลอกนาเสนอเพยงดานบวกดานเดยว นกวชาการและนกวชาชพชาวไทย อธบายวา การนาเสนอขาวอยางเปนกลางนนเปนเรองทถกตองเหมาะสม แตในทางปฏบตนนเปนเรองยาก ไมวาจะเปนสอในโลกเสรประชาธปไตย ทตองเกยวของกบระบบทนและโฆษณา สอในโลกสงคมนยมกขนกบรฐ ขณะทสอในประเทศกาลงพฒนากเกยวของกบทงระบบทน อานาจรฐ แล ะปจจยอนๆ ทเขามาเกยวของ ในสวนของ CRI ซงเปนสอในระบอบสงคมนยมแบบจน ปจจบนมความยดหยนมากขนในการใหอสระในการทางาน แตกตองมขอจากดในบางเรอง เชน ประเดนทางการเมอง การวพากษวจารณรฐ และเรองความสมพนธระหวางประเทศ
ในสวนของทศทางในการนาเสนอขาวของ CRI ในอนาคตนน กลมนกวชาการและนกวชาชพชาวไทย กลาวโดยสรปวา สอจน และ/หรอ CRI การนาเสนอขาวยงขนอยกบรฐ ถาถงจดๆหนง ถารฐบอกใหหยด สอกตองหยดทาหนาท ดงนน รฐควรเปดโอกาสใหสอจน และ /หรอ CRI เปนสอมวลชนทแทจรงของประชาชน ทาหนาทไดตามหลกของสอมวลชนสากลทวไป
กลมท 3 สมภาษณกลมผฟงชาวไทย และ/หรอ ผตดตามเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย บทสมภาษณ 1. นางสาวนภา อตตนะกรงส ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจาก
เวบไซต CRI ภาคภาษาไทย ขอมลพนฐาน เปนคนกรงเทพฯ บดามารดามเชอสายจน ประกอบอาชพคาขาย และฟง CRI มาไดสบ
เอดปแลว ฟงขาวสารของ CRI ฟงชวงใด และเวลาใด ฟงคลนสน SW 7360 และ 9785 สองคลน ชวงตอนเยนหกโมงครงถงทมครง และอก
รอบเวลา แปดโมงครงถงเกาโมงครง ฟงสองรอบ นอกจากฟงจากวทยแลวไดเปดเวบขาวของ CRI ดวยหรอไม เปด อาทตยหนงประมาณสองสามครง อานขาว ดประเดนวามอะไรบาง และดสอน
ภาษาจน
DPU
130
เหตผลทตดตาม CRI ภาคภาษาไทย เพราะอะไร ครงแรกทไดฟงเมอป 2543 ไดรจกกบอาจารยอรณ โจว หรอคณโจวซ ซงเปนครสอน
ภาษาจนท OCA กระทงคณโจวซกลบปกกงกบอกวา จะทางานท CRI กเลยตดตามฟงมาตลอด รสกทงมากททมงานเปนคนจนทงหมดแตเขาพดภาษาไทยชดเจน แลวเราไดรบขาวสารจากจนเยอะมาก ขาวจากทางประเทศจนจะไมคอยไดเผยแพร เมอประมาณสบปกอน อกอยางบรรพบรษเรากเปนคนจนดวย มาจากประเทศจน ทผานมาเราไมเคยรเรองบรรพบรษเลยวาเปนอยางไร พอมาฟง CRI ทาใหเรารจกจนมากขน
ชอบฟงรายการใดของ CRI ชอบทกรายการทฟงอย โดยเฉพาะเรองวฒนธรรม ประวตศาสตร เพราะประวตศาสตร
จนมมายาวนานแลวเราไมเคยรเลย ยคจานถว สมยชง สมยหลว สมยถง ทาใหไดความร เรองราวของสงคมจนในปจจบนกนาสนใจ และการสอนภาษาจน
คดวารายการท CRI น าเสนอมการเปลยนแปลงพฒนาอยางไรบาง พฒนาขน มาชวงหลงใหแตผเชยวชาญอานขาว สมยกอนจะมชาวจนอานดวยจะม
เสนหไปอกแบบ แตตอนนใหผเชยวชาญอานกอกแบบหนง แตโดยสวนตวอยากใหคนจนอาน เพราะวาชอบฟงเสยงทเขาพดเปนภาษาไทย
ปจจบนประเทศจนเปดประเทศมากวา 30 กวาปแลว มการเปลยนแปลงหลายๆ เรอง
คดวามผลตอการน าเสนอขาวของ CRI หรอไม มผลอยางมากเลย CRI เปดกวางมากขน ขาวทนาเสนอไมไดมแตขาวดานดอยางเดยว
มความหลากหลายมากขน ทาใหเรารจกจนไดหลากหลายแงมม ไดเหนภาพของประเทศจนกวางขนและลกขนดวย
การน าเสนอขาวของ CRI ทอาจงดเวนบางเรอง หรอน าเสนอในบางแงมม เชน การ
วพากษวจารณรฐบาล หรอ พรรคคอมมวนสต คดวาเปนเรองทเหมาะแลวหรอไม เพราะอะไร คดวาเหมาะสมแลว เพราะเปนเรองของความมนคง จนเปนประเทศใหญ ถาจะใหอสระ
เกนขอบเขตกไมสามารถควบคมประชาชนได ถาคอมมวนสตปกครองแลวประชาชนอยดมสข ไมเดอดรอนมาก คดวานาจะดกวาทจะใหเสรเกนขอบเขต ถาเสรกนเกนไป คนเรากชอบแหกกฎและปจจบนรฐบาลจนไดผอนปรนมากขนาดนกคดวาเหมาะสมแลว
DPU
131
เรยกไดไหมวา CRI ยงท าหนาทเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสต ตามทฤษฎโซ
เวยตคอมมวนสต ไมถงกบขนาดนนคดวาถาเปนตวเอง ถาพดถงความมนคงของชาตกจะไมนาเสนอ ตอง
คดถงประเทศเปนหลกอนนเปนมมมองของผฟง คดวาแนวทางการควบคมสอในปจจบนของจนนนาจะเหมาะสม คดวาเหมาะสม แลวในอนาคตอก 10 ป หรอ 20 ป คดวาตองเปดกวางขนเพราะวา
เดยวนสอออนไลนกทวถงแลว คงตองเปดกวาง แตคอยๆ เปนคอยๆ ไป ในฐานะผฟง CRI อยากใหสอจนพฒนาไปทางใด CRI พฒนาขนเรมขนจากทออกคลนสนอยางเดยว จากนนรวมมอกบสถานวทยจฬามา
ออกอกครงชวโมง แลวมาออก FM 103 แลวกมาออนไลนเปนเวบไซตทางอนเทอรเนตรายการหลากหลายมากขน ตอนนนาเสนอเรองราวของวยรนมากขน เปนการเปลยนแปลงไปตามยคสมย
บทสมภาษณ 2. นายอาสา ทองธรรมชาต ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจาก
เวบไซต CRI ภาคภาษาไทย ขอมลพนฐาน เปนคนกรงเทพฯ ประกอบอาชพรบราชการ สงกดกรงเทพมหานคร ตดตามฟง CRI
ภาคภาษาไทย มาประมาณ 7-8 ปแลว สมยทคณสธาทพย (โมราลาย) เปนผเชยวชาญและจดรายการออกอากาศ
ตดตามฟง CRI ชวงเวลาใด สวนใหญจะฟงชวงเยน ฟงจากวทยในรถคลนจฬา 101.5 ชวงสโมงครง-หาโมง ฟงทก
วน ถารถไมตดจะหมนจาก จ.ส. 100 หรอ ส.พ.อ.91 มาฟงวทยจฬาฯ ฟงอยางนสลบกนไปมาตลอด 7-8 ปมาแลว
เหตผลทเลอกฟง CRI ภาคภาษาไทยเพราะอะไร
เปนชวงเวลาทกาลงเดนทางกลบบาน รถตด และไมชอบฟงเพลง ถาไมฟงขาวจราจรกจะฟงสาระความรจาก CRI ภาคภาษาไทยเปนสวนใหญ เพราะชอบเรองราวเกยวกบประเทศจน ชอบ
DPU
132
รายการสานสมพนธไทย-จน ปจจบนนจนเปดประเทศแลว และคลายๆ กบวา CRI เปนสอโดยตรงจากทางรฐบาลจนทสอมาถงชาวตางชาต ซงจรงๆ แลวเรากเลอกรบเหมอนกนวา ขาวไหนเชอไดมากนอยแคไหน
มความสนใจอะไรเกยวกบประเทศจน สนใจในหลายๆ เรอง ชอบศกษาประวตศาสตรจน อกทงคดวา ถาคนจนพดอะไรจะม
อทธพลตอโลก ตอบานเรา ตงแตสมยสโขทยจนถงปจจบน อยางนอยเครองถวยชามทเราเหนตามพพธภณฑตางๆ กมาจากราชวงศหยวน พอๆ กบทเราตงสโขทยแลว
คดวาขาวสารทไดรบจาก CRI เปนอยางไร ยงขาดความสด ใหม คลายๆ กบมตนฉบบกากบอย แปลมาจากภาษาจน คอเนอหา
สาระ ใคร ทาอะไร ทไหน เมอไร อยางไร ไดรบความรด แตวาขาวบางเรองเนอหาเปนเชงบวก แตพอมาฟงขาวบานเรากลายเปนเรองทมความขดแยง เปนเชงลบ แตของ CRI ขาวจะเปนเชงบวกคอนขางมาก เขาใจวามาจากรฐบาลจนกากบอย
ทวาขาวไมสด หมายความวาอยางไร คลายกบวามความนาสนใจนอย เหมอนไมคอยเปนขาว แตเปนการประชาสมพนธ
มากกวา นาเสนอความกาวหนาของประเทศจนในดานตางๆ ขาดองคประกอบดานความขดแยง และการนาเสนอปญหารอบดาน
จนเปดประเทศมาหลายป ขณะทคณอาสาเองกฟง CRI มาหลายป มองเหนการ
เปลยนแปลงของ CRI บางหรอไม CRI มการเปลยนแปลง เชน รายการตางๆ มความเปนวาไรตมากขน มชวงทพดคยกน
ไมใชเสนอขาวอยางเดยว คอมความใกลชดกบผฟงมากขน หรอมการนาบทความมาเลาใหฟงเหมอนเราอยในวงสนทนา มความเปนกนเองกบผฟง สวนรายการสอนภาษาจนทางวทย ผมคดวาไมคอยไดผล ฟงซาไปซามากพดไมได สรายการอนของ CRI ไมได
ในฐานะผฟง CRI ถาเทยบกบสอบานเรา CRI พอจะเทยบไดกบองคกรสอใด ถาเปนของรฐบาล ผมวาคลายชอง 11 แตความทนสมย ผมคดวามมากกวาชอง 11 คอม
ความทนสมยคลายกบชอง 9 คดวา CRI พอจะเทยบเคยงไดกบทงชอง 9 และ 11 ของบานเรา เพยงแตวาบานเรากระบอกเสยงของรฐยงเปนชอง 11
DPU
133
ยงพดไดไหมวา สอจนอยาง CRI ยงเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสต คงไมถงขนาดนน ผมวา CRI มความทนสมย ใหความร มขาวคนจนมากขน
หลากหลายขน แตวาขาวเกยวกบพรรคคอมมวนสต เกยวกบรฐบาลจะเปนขาวเชงบวกทงหมด อนนคงจะเรยนวายงเปนกระบอกเสยงได
ขาวสาร CRI บางเรอง จะน าเสนอเฉพาะบางแงบางมม เชน ขาวการเมองในประเทศ
และขาวการเมองในตางประเทศ เชน การเมองในประเทศจนจะพดถงผลงานของพรรคคอมมวนสต และรฐบาล ขณะทการเมองในตางประเทศอยางอเมรกาจะวจารณกนอยางเตมท ไมทราบวาผฟงคดเหนอยางไร
ตรงนผมเขาใจวา เราอยตรงกลาง คอ เราไมใชตะวนตก และไมนยมจนทเดยว อเมรกนวาอยางไรเรากฟงสวนจะเหนดวยไมเหนดวยเปนเรองของเรา สวนจนจะวาอยางไรกเรองของจน เรากฟงแลวมาวเคราะห ยกตวอยางเชน ขาวเกยวกบการประทวงในตะวนออกกลางกไมคอยปรากฏ หรอขาวลมลางรฐบาลตางๆ จนจะไมนาเสนอเลย บางเรองพอเขาใจไดวา ประเทศอาหรบทเปนศตรกบอเมรกา กไมนาเสนอ
ในฐานะทฟงรสกอยางไร สวนตวผมไมมความเหนเรองการเมองเทาไร แตพยายามเขาใจคนทาสอวาเปนอยางไร
อยางอเมรกาเองหลายสวนเรากไมไดคดอยางเขา หรออยางจนเองเรากไมไดคดอยางจน ในฐานะทเปนคนไทย เราเลอกเปดรบหลายสอ หลายแงมม เพอฟงแลวคดวเคราะห
แนวทางในการน าเสนอขาวของ CRI เหมาะสมกบสภาพสงคมจนปจจบนหรอไม
อยางไร ผมวา ควรจะเปดมากขนกวาน คอพยายามใหประชาชนรบรมากขน คดวาในอนาคตทศทางในการน าเสนอขาวของจนควรจะเปลยนหรอไม อยางไร นาจะตองปรบ อาจจะไมตองเปลยน แตตองปรบนโยบายใหทนสมยแลวกเหมาะกบ
สภาพผคนและสงคม ในฐานะผฟง CRI อยากเหน CRI น าเสนอเนอหาอะไรบาง
DPU
134
จรงๆทคดวาไมจาเปน คอ เรองสอนภาษาจนไมคอยประสบความสาเรจ แตวาเรองทอยากใหนาเสนอ คอ เรองความสมพนธระหวางไทยกบจน นาจะเปนจดเดนของรายการ ผมประทบใจการนาเสนอขาวเรองสมเดจพระเทพฯทไดรบคดเลอกเปน 1ใน10 บคคลของโลกทเปนมตรกบจน การนาเสนอขาวนทาใหความสมพนธระหวางประเทศด และระหวางประชาชนดวยกนรสกวามไมตรตอกน
มรายการอะไรทอยากให CRI ผลต ผมชอบเกยวกบประวตศาสตร วทยาศาสตรของจน สวนเรองทองเทยวมมากอยแลว ซง
ผมกชอบฟง เคยประทบใจเรองปนจกรยานไปสะพานมารโคโปโล คอเปนเรองทองเทยวบวกกบประวตศาสตร ฟงแลวสนกด
บทสมภาษณ 3. นายสรยน โชตวฒนะกล ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจากเวบไซตCRI ภาคภาษาไทย
ขอมลพนฐาน อาย 60 ป เปนคนกรงเทพฯ มเชอสายจน ขาราชการบานาญ อดตนกวชาการทางดาน
เศรษฐศาสตร ตดตามฟง CRI ภาคภาษาไทยมาประมาณ 2- 3 ป จากคลน 103 และฟงของจฬาคลน 105 เปนประจาในตอนเยน
ฟง CRI ภาษาไทย เปนประจ า เพราะอะไร ชอบฟงเกยวกบสถานททองเทยวของจน สวนขาวของ CRI ถอเปนอกทางเลอกหนงท
เปดรบ เพราะสวนมากจะฟงจาก CNN รอยเตอร AP ซงเปนขาวจากฝงตะวนตก ยโรป อเมรกา ซงบางเรองมอคต ไมตรงไปตรงมา ถาจะหาอะไรมาอางองหกลางกนได CRI เปนชองทางหนง ในการเปรยบเทยบขอมล ซงจะรบฟงขาวสารจากทงสองดาน
ขาวสารและรายการของ CRI ภาคภาษาไทยทน าเสนอตอผฟงเปนอยางไร จดรายการไดหลากหลายด แตจะเรยกวาชอบทงหมดกไมเชง บางเรองถกใจ บางเรองก
เฉยๆ เรองทชอบ เชน เรองราวทางประวตศาสตร ตานาน อยางตานานของมงกร 9 ตว และอยากฟงวาทางเอเชยมอะไรเกดขนบาง ไมใชวาเอเชยตองดอยกวาฝรง บางสงเรากเหนอกวาเขา ซงเราไมคอยร CRI จะนามาเลาใหฟง โดยภาพรวมขาวสารทนาเสนอมความหลากหลายด หลายๆ เรองทเกดขนในโลกผมรจาก CRI เพราะสอทางตะวนตกไมนาเสนอ
DPU
135
กบสภาพสงคมจนทมการเปดประเทศมากวา 30 ป มการเปลยนแปลงและพฒนา คดวา
มผลตอการท างานของสอจนหรอไม อยางไร ม แตอาจจะเปลยนแปลงไมมากเทาทควร เปนในลกษณะของโครงสรางการปกครอง
ซงสอจะมอสระมากไมไดในระดบหนง ผมเชอวา รฐบาลจนคงเขาใจ อะไรทฝนธรรมชาตเกนไปจะขาดความนาเชอถอ มแตสญเงนเปลาๆ ไมไดประโยชน รฐบาลจนยงใชสอเปนเครองมอ แตอยางนอยตองปลอยใหเปนอสระ ปลอยใหนาเสนอความจรงออกมา สรางศรทธากบผฟงกอน ซงสงเกตไดวา ถาเปนเรองของรฐบาลจน หรอพรรคคอมมวนสตจะไมวพากษวจารณ หรอหลายครงกถกใชเปนเครองมอตอบโตอเมรกาและยโรป
ในฐานะทตดตามสอหลากหลาย อยากใหชวยเปรยบเทยบระหวางสอจนกบสอไทย มความแตกตางมาก เนองจากเราอยเมองไทย สอไทยรบฟงหลายคลนไดหลายสถาน
หลายชองทาง และหลายประเภท ทสาคญสอในบานเราอยากใหมจรยธรรมใหมากกวาน บางฉบบ บางชองชอบยกหางนกการเมอง กบ CRI คงเทยบไดกบ อสมท. คอมลกษณะ กงๆ รฐวสาหกจ แตกไมถงกบเปนกระบอกเสยงของรฐบาลโดยตรง ซง CRI เองกมอสระพอตว แตเนองจากไมใชโทรทศน แตเปนวทย และเวบไซต
กบสภาพสงคมจนในปจจบน ทผอนปรนในบางเรอง แตยงมการควบคมในบางเรอง
จะสงผลตอการน าเสนอขาวสารของสอหรอไม สงผล สงทนาเสนอสวนใหญจะเปนขาวของรฐบาล ภารกจ ผลงาน แหลงทองเทยว
ประเพณวฒนธรรม มลกษณะของการแนะนาคนไทยทจะไปเทยววาทไหนนาเทยว ซอของทไหน ตอรองราคาอยางไร
ขาวการเมอง หรอขาวเศรษฐกจ ทน า เสนอในขาวตางประเทศของ CRI จะ
วพากษวจารณอเมรกาหรอตะวนตกอยางชดเจน ผฟงมความคดเหนอยางไร ผมรสกเฉยๆกบตรงน ลกษณะเปนการโตตอบบางในบางครงเปนเรองปกต เนองจาก
ขาวของตะวนตกกเชอไมได 100% เหมอนกน แตทางตะวนตกมวธทแยบยลกวา เชน กรณของจน คนไหนทเปนศตรของจน รฐบาลจนตองจบตดคก และในปนน คนๆ นนจะไดรางวลโนเบลไพรซ สาขาสนตภาพ วธการกคอวาศตรของศตรนนคอมตร มการเมองแทรกอย เราตองใชวจารณญาณ
DPU
136
เรยกไดวาสอจน หรอ CRI ยงเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสตตามทฤษฎโซเวยต
ได แตไมเตมปากเทาไร เพราะวาเทาทฟงไมใชจะยกยองทกอยาง ถาจะเปรยบเทยบ คอ ไมใชกรมประชาสมพนธ แตเปนแค อสมท. เปรยบเทยบกนระหวางงานในเมองไทย จะเหนชดเจนวา ขาวของกรมประชาสมพนธจะเปนของรฐบาลทงหมด แตถาเปน อสมท.ขาวจะหลากหลาย มการตชมได ความแตกตางนาจะอยตรงน ซงดขนกวาสมยกอน แตอาจจะยงไมคอยกลาเทาไร เพราะเ ท า ท ฟ ง ไ ม ไ ด ย น ก า ร น า เ ส น อ ข า ว ใ น ล ก ษ ณ ะ ก ล า พ ด ก ล า ท า แ บ บ จ ร ง ๆ จ ง ๆ
การน าเสนอขาวตามแนวทางนของจน คดวาเหมาะสมกบสภาพสงคมของจนหรอไม อยางไร
สวนตวคดวา ควรจะผอนปรนอก ในขณะเดยวกน คนทรบผดชอบเปนผสอขาว ตองมความรบผดชอบสงมากขน มจรรยาบรรณ เพราะวาเราตองคานงวา ขาวเวลานาเสนอออกไปแลวอาจสรางปญหาได และสงคมจนกวางใหญ การแกปญหาเมอเกดขนไปแลวเปนเรองยาก
ในอนาคต อก 10-20 ป แนวทางดงกลาวยงเหมาะสมอยหรอไม อยางไร ไมกลารบรองถงขนาดนน ทฤษฎอยางหนงแตเวลานาไปใชกตองปรบใหเขากบ
สถานการณ อยางของอเมรกาทเปนประเทศเสร แลวนามาเปนแบบอยางกน ผมคดวา เหมาะก บอเมรกา จะเอามาใชกบไทยหรอจนคงไมได ถาจนปกครองแบบประธานาธบดสหรฐฯ ผมเชอวา จนแตกเปนเสยงๆ แตกเปนหลายประเทศ แมแตไทยเองถาเปนอยางอเมรกา ภาคอสานคง เปนประเทศหนง ภาคใตกอกประเทศหนง ผมเชอวาเปนอยางนน เพราะอปนสยของคนแตกตางกน ระบบการปกครองไมสามารถใชเปนหนงเดยวได
ในฐานะผฟงอยากเหนสอจนเปนอยางไร หรออยากเหน CRI พฒนาไปในทศทางใด อยากใหมความกลาทจะพดนาเสนอในสงทเปนจรง เพราะความจรงเปนสงไมตาย
หมายถงกลาพดทกเรองทเปนจรงแมกระทงการวพากษวจารณพรรคหรอรฐบาล ตองคดเหมอนวา อนนนเปนความผดของตวบคคลหรอความผดของอะไรกวาไป ไมนาเสนอในลกษณะปลกปนยวย
บทสมภาษณ 4. นางสาวสพชฌาย ปยะศรประภา ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจากเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย
DPU
137
ขอมลพนฐาน เปนคนกรงเทพฯ โดยกาเนด ทางานเปนเจาหนาทสวนวชาการและอ-เลรนนง
ของบรษท ไทยประกนชวต จากด สานกงานใหญ ตดตาม CRI มากวา 2 ป สวนใหญจะอานทางเวบไซตในชวงเยนๆ หลงเลกงาน ในวนจนทรถงศกร หรอตอนดกหลงจากทลกๆ เขานอนแลว ใชเวลาอานประมาณวนละ 1 ชวโมง
ตดตามขาวสารอะไรจาก CRI ภาคภาษาไทย อานแทบทกเรองขนอยกบวาม เวลามากนอยแคไหน แตทชอบมากคอ ขาวความ
คบหนาความกาวหนาของจนในดานตางๆ ขาวการศกษา ขาววฒนธรรม และขาวเศรษฐกจ เหตผลทตดตามอานขาวจาก CRI ภาคภาษาไทย เพราะเหตใด ชอบความทนสมยในการนาเสนอขาวสารทวโลก โดยเฉพาะขาวในภมภาคเอเชยและ
จน นอกจากนนยงมขาวทางแอฟรกา ฯลฯ ทสาคญเปนขาวทอานงาย เขาใจงาย เนอหาไมยดยาว ประหยดเวลาในการทาความเขาใจเนอหาสาระ
กบสภาพสงคมจนในปจจบนทมการเปดประเทศมากวา 30 ป ไมทราบวามองเหนการ
เปลยนแปลงของสอจนหรอไม อยางไร คดวา การนาเสนอขาวมความหลากหลาย ทนสมย สมยกอน การทาขาวหรอการเสนอ
ขาวของสอมวลชนจนเปนเรองทจากดมาก เพราะจนกลวเรองความมนคง แตตอนนนโยบายผอนคลายมากขน จงทาใหเราไดเรยนรพฒนาการของสอมวลชนจนไดดขน และไดรจกจนมากขนดวย
ถาเปรยบเทยบกบสอไทย คดวา CRI เหมอนหรอแตกตางกนกบสอบานเราหรอไม
อยางไร ถาจะเปรยบเทยบกนในความเปนสอ สงทเหมอนกน คอ การนาเสนอขาวสาร ทงสอ
ไทยและสอจนตางตงใจนาเสนอขาวททนสมยทสด และเลอกรปแบบการนาเสนอขาวนาสนใจมากขน มการตดตามขาวไดหลากหลายวธ สงทแตกตางกน คอ อสรภาพในการนาเสนอขาว สอจน หรอ CRI ตองทาภายใตการควบคมจากภาครฐ แตสอไทยสามารถนาเสนอไดอยางอสระ ภายใตจตสานกของนกขาว ผอานหรอผฟงใชวจารณญาณของตนเอง แตขอเสยคอ สอไทยนาเสนอขาวตลาดมากเกนไป เนนขายขาวสสนมากกวาขาวทใหประโยชนกบประชาชน สาหรบสอจน แมจะ
DPU
138
ถกจากดอสรภาพบางเรอง แตขาวทนาเสนอเปนขาวทคดสรรมาแลว ขอเสยกคอ ไมค อยมการนาเสนอในเชงวเคราะห
กบสภาพสงคมจนในปจจบนทมลกษณะผอนปรนมากขน คดวาสงผลกบการน าเสนอ
ขาวสารของสอมวลชนจนหรอไม อยางไร เทาททราบ สอมวลชนจนคนเคยกบวธการทางานแบบนอยแลว ทางานใหพรรค
คอมมวนสต เปนสวนหนงของพรรคฯ แตทชอบกคอ มความผอนปรนมากขนในหลายๆ เรอง ยงพดไดวา สอมวลชนจนท าหนาทเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสตไดหรอไม
เพราะเหตใด คงไมใช มองวาการบรหารของจนทกวนน แมจะเปนรฐบาลในระบอบสงคมนยมทมา
จากคอมมวนสต แตนโยบายหลายๆ อยางของเขา ผนาของประเทศมความชดเจน และมวสยทศนทด มเปาหมายในการนาประเทศ ทาใหเกดความคลองตวในการตดสนใจดาเนนนโยบายตางๆ ซงตางจากประเทศไทย ท เปนประชาธปไตยแบบหลายพรรค กลายเปนเรองของการตกลงผลประโยชนของแตละฝายมากกวาคานงถงประโยชนทจะเกดขนกบประเทศและประชาชน
การน าเสนอขาวของ CRI บางเรองน าเสนอในแงมมทแตกตางกบสออนๆ โดยเฉพาะ
สอตะวนตก เชน เลอกน าเสนอในบางแงมม งดเวนบางเรอง เปนเพราะเหตใด ถกจากดจากรฐ แตบางครงคดวาเปนเรองทด เพราะจนมประชากรจานวนมาก การ
นาเสนอขาวบางอยางอาจกอใหเกดความแตกแยก กระทบตอความมนคง จนจงเลอกไมนาเสนอดกวาเพอความสงบสข ซงแตกตางจากไทย ใครเชยรใคร กจะนาเสนอแบบสดโตง จนคนฟงคนอานเคลมตาม แยกแยะไมออกวาอะไรเปนความจรง อะไรเปนความคดเหน จนอาจกอใหเกดความแตกแยกในสงคม
แนวทางในการน าเสนอขาวลกษณะดงกลาวของจนถกตองเหมาะสมกบสภาพสงคมใน
ปจจบนหรอไม อยางไร เหมาะสมดกบสภาพสงคมในปจจบน เพราะมพฒนาการทดอยางเหนไดชด คอยๆ เปน
คอยๆไป ไมใชทาแบบกาวกระโดด และไมไดปดประเทศเหมอนในอดต
DPU
139
ในอนาคตคดวาทศทางในการน าเสนอขาวของจนจะเปนอยางไร เชอวา สอมวลชนจนจะมอสรภาพในการนาเสนอขาวมากขน และสออนเทอรเนตนาจะ
มความสาคญมากขนดวย ในฐานะผตดตาม CRI อยากเหน CRI พฒนาไปในทศทางใด อยากเหนสอ CRI นาเสนอขาวในเชงวเคราะหมากขน และมการพฒนาใหเขาถงขาวได
หลายชองทาง
บทสมภาษณ 5. คณศรวรรณ ครบา ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจากเวบไซตCRI ภาคภาษาไทย
ขอทราบขอมลพนฐาน ภมลาเนาอยทจงหวดเชยงราย ปจจบนอาศยอยในกรงเทพฯ ทางานตาแหนงเจาหนาท
อาวโส ธนาคารไทยพาณชย สานกงานใหญ ตดตาม CRI มาประมาณ 3-4 ปจากทางเวบไซต ในชวงเยนๆ หลงเลกงาน โดยใชเวลาประมาณ 30 นาท – 1 ชวโมง
เหตทตดตามอานขาวจาก CRI ภาคภาษาไทย เพราะเหตใด ทแรกตดตามเพอใชเปนขอมลในการเขยนบทความ เขามาดขอมลในบางเรองทตองการ
เชน ขาวเศรษฐกจ แหลงทองเทยว เปนตน แตหลงจากนนกตดตามเปนประจา ชอบชวงทสอนภาษาจนดวย
คดวาขาวสาร หรอ รายการตางๆ ท CRI ภาคภาษาไทย น าเสนอเปนอยางไร บางรายการมความนาสนใจ แตยงขาดเนอหาทครอบคลมสาหรบตอบขอสงสยของผฟง
เพราะหลงจากฟงรายการแลวหลายเรองกยงมคาถามทอยากรอย โดยททาง CRI ไมไดนาเสนอตอ อยากใหรายการครอบคลมรอบดานมากกวาน ในสวนของขาวยงสรปการนาเสนอไมเดดขาด ขาดวสยทศนในการทาขาว เหมอนเปนการรายงานไปเรอยๆ และมธงหรอมจดมงหมายไวกอนแลว
กบสภาพสงคมจนในปจจบนทมลกษณะผอนปรนในบางเรอง แตยงควบคมบางเ รอง
คดวาสงผลกบการน าเสนอขาวสารของสอมวลชนจนหรอไม อยางไร
DPU
140
คดวาสงผลกระทบตอการทางานของสอ เพราะสอในหลายประเทศอาจรายงานทกอยางไดอยางมประสทธภาพและมอสระ แตการรายงานของสอจนนนสงผลตอการรบรของคนทรบสอ อยางทบอกไปแลววา ในบางเรองเหมอนรายงานไมครบถวน หรอรายงานเพยงบางสวนเทานน
พดไดวาสอมวลชนจนท าหนาทเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมคอมมวนสตตามทฤษฎ
โซเวยตฯไดหรอไม คดวายงคงเปนเชนนน การน าเสนอขาวของ CRI ในปจจบน เปนอยางไร มสวนทดและนาจะทาไดดกวาน และยงมสวนทตองปรบปรงและเพมเตมดวย เพอเพม
ความโดดเดนดงดดความสนใจ นาตดตาม จนไปถงขนทถาใครนกถงสอจนกตองนกถง CRI ในเหตผลเรองของความนาเชอถอ ความฉบไว และความชดเจน ผฟงสามารถใชขอมลของ CRI ในการอางองหรอตดสนใจในหลายๆ ดานได
การน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย บางเรองแตกตางกบสออนๆ โดยเฉพาะสอ
ตะวนตก คดวาเปนเพราะเหตใด การเลอกนาเสนอในบางแงมม งดเวนบางเรอง บางทอาจเปนขอจากดจากการควบคม
สอของรฐ หรอการนาเสนอเหมอนสออนๆ สอของตวเองอาจไดรบความสนใจไมเทากบสอทนากระแสการตดตามไวไดมากอยแลว บางทคดวา การเสนอในแงมมของ CRI อาจดงความสนใจไดจากคนบางกลม แตการนาเสนอบางแงมม หรองดเวนบางเรองกเพอใหเหมาะสมกบนโยบายของรฐ
คดวาแนวทางในการน าเสนอขาวในลกษณะดงกลาวถกตองเหมาะสมกบสภาพสงคม
ของจนในปจจบนหรอไม อยางไร ถาจะมองถงเรองความเหมาะสม คดวาเหมาะสมแลว เพราะไมไดสรางปญหาอะไร แต
ถามองถงความถกตอง บางทความถกตองอาจสรางปญหาในหลายๆ เรองไดในภายหลง เพราะในยคสมยนการปกปดขอมลขาวสารเปนไปไดยาก
DPU
141
ในอนาคตคดวาทศทางในการน าเสนอขาวของจนจะเปนอยางไร ขนอยกบความตองการของรฐ ซงเปนผกาหนดทศทางของสอจน ทตองการใหผรบสอ
รบรและเขาใจในเรองใดบาง ในฐานะผฟง ตองการเหนสอจนพฒนาไปในทศทางใด ตองการใหสอจนพฒนาไปในทศทางทตอบสนองความตองการของผรบสอ ทงในเรอง
ของเนอหา วธการ รปแบบการนาเสนอ และขอมลตางๆ บทสมภาษณ 6. นายเกษม คมครองศลป ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจาก
เวบไซต CRI ภาคภาษาไทย
ขอมลพนฐาน เปนคนกรงเทพฯ อยท พทธมณฑล สาย 4 มเชอสายจน จบจากจฬาฯ ปจจบนอาย 38 ป
ทางานเปนผจดการหนวยอยทเอไอเอ ประกนชวต มงานพเศษคอ มาถวายความรพระลกศษย ทมหาจฬาฯ วชาสถต ตดตามฟงทางวทยจฬาฯ รจก CRI ผานทางวทยจฬาฯ ตดตามฟงมาได 2 ปกวาแลว ฟงตอเนองบาง ไมตอเนองบางแลวแตชวงเวลา และบางครงกเปดเวบ Thai.CRI.com อานเพมเตมในบางเรอง
เหตผลทตดตามขาวสารจาก CRI ภาษาไทย เพราะอะไร เปนคนชอบฟงขาวจากหลายสานก ไมใชวาจะฟงขาวเฉพาะเสอเหลอง เฉพาะเสอแดง
อยางเดยว หรอฟงขาวจากวทยจฬาฯ อยางเดยว ฟงหมดเทาทมเวลา เวลาไปตางประเทศจะเปด CNN หรอเปดอะไรทเกยวของกบประเทศของเขา สวน CRI สะดวกตรงทเปนภาษาไทย และอยากรเรองราวเกยวกบประเทศจน มมมองของจนในเรองตางๆ
ไมทราบสนใจอะไรเกยวกบประเทศจน บรรพบรษมเชอจน อยากรเรองราวตางๆในประเทศจน และมมมองของ รฐบาลจน
เกยวกบเรองตางๆ ทเกดขนในโลก ไมใชฟงแตฝงตะวนตกอยางเดยว อกทงเคยไปเทยวจนหลายครง หลายเมอง เชน เฉงต เซยเหมน เซยงไฮ มความสนใจอยากรเรองราวทเกยวกบประเทศจน
DPU
142
ขอมลขาวสารท CRI ภาษาไทย น าเสนอเปนอยางไร ถาเปนขาวตอนเยน เปนขาวทมสน กระชบ ทาใหไดรบขาวสารจากเมองจนมากขน
เพราะวาตอนนเรารบและฟงจากทางตะวนตกอยตลอดเวลา และคอนขางมาก ถาเรา รบขาวจากจนไปดวย ทาใหมมมมองทหลากหลาย ไดรไดรบขาวสารจากจนจากโลกตะวนออกมากขน บางทอยใกลๆ กน แตรเรองของทางยโรปและอเมรกามากกวา
ฟง CRI มา 2 ป อยากเหนการพฒนาอยางไร คดวา ทมงานมความตงใจในการนาเสนอขาว มความหลากหลาย ชวงเรยนภาษาจนกบ
CRI ทองเทยว สารคด เปนตน อยากใหเพมเตมเกยวกบวรรณคดจน อาจนามาเลาใหฟง สรปใหฟง วรรณกรรมจนมเรองเดนๆ อยมากมายหลายเรองนามาเลาใหฟงคนไทยนาจะด เพราะวาบางทไดไปทองเทยวทนนทนในประเทศจน มนฉาบฉวย ลงซอของนดๆ หนอยๆ แตวรรณกรรมสามารถลงลก ไดเหนภาพวถชวตของชาวจนผานวรรณกรรม นาจะเปนเรองทด
จนในปจจบนมการเปดประเทศมากวา 30 ป คดวา สอจนนาจะมการเปลยนแปลง
หรอไม อยางไร จากการตดตามขาวจาก CRI ภาษาไทยพอจะจบไดวา สอจนมความหลากหลายมากขน
แตวาความเปดกวางกอาจจะม แตยงมความระมดระวงดวย แตไมใชปดกนทงหมด คดวาสอจนอยาง CRI มวนยในการนาเสนอมกรอบทตองระมดระวง ซงโดยสวนตวคดวาด เพราะวาอะไรทเสรมากเกนไปกไมใชวาจะดและถกตองเสมอไป
ถาใหเปรยบเทยบกบสอบานเราคดว า CRI เหมอนหรอคลายคลงกบองคกร
สอสารมวลชนใด ทแรกไมคดวา CRI จะใหญโตอะไรมากมาย แตเมอมโอกาสเยยมชม CRI เปนองคกรท
ใหญมาก เหนแลวตกใจ โดยเฉพาะภาคภาษาไทย ภาคภาษาลาว แตละภาคมหองทางานของตวเอง มทมงานหลายสบคน มภาษาแยกได 50 กวาภาษารวมกน มประวตศาสตร คงจะคลายๆไทยพบเอสหรอ อสมท. หรอเปลาอนนไมแนใจ แต CRI เปนหนวยงานราชการ
สงคมจนปจจบนมการผอนปรนในหลายๆ เรอง คดวามผลตอการเสนอขาวสารของสอ
จนหรอไม อยางไร คดวาม ไมแนใจวาจะเปนไปในทางบวกหรอลบ ผฟงคดวามการผอนปรนแตวากยงม
ขอจากด คอจนมความระมดระวงในการนาเสนอ แตเหมอนกบวา อะไรทเปนเรองของการ
DPU
143
วพากษวจารณจะมขอจากด บางเรองพดไมได แตเขามความพยายามในการนาเสนอในอกมมหนงใหเรารบรดวย นอกเหนอจากทรบรจากแหลงอนๆ
ถาเปรยบเทยบระหวางสอตะวนตกกบสอจนบางครงการน าเสนอขาวจะสวนทางกน
ในฐานะผฟง เราจะเชอหรอไมเชอฝายไหน อยางไร ผมเปนประเภทฟงหไวห ถาฟงจาก CNN กไมไดวาเขาจะถกทกเรอง แตวา CNN ม
เทคนคทดในการนาเสนอ จงใจ มภาพ มการวเคราะหทลกซงดนา เชอถอ ในขณะท CRI มการพด การรายงานแบบเรยบงาย แตนาเสยงของความจรงใจดแลวใชได คอคนทางานเขามบรบทของ แตละสงคมอยแลว มความระมดระวงอยแลว
สงเกตการน าเสนอขาวการเมอง ขาวทกลาวถงอเมรกา หรอขาวทพดถงรฐบาลจน ม
ลกษณะทตองระมดระวงเปนพเศษ ไมทราบวาผฟงสงเกตเรองเหลานไดบางหรอไม เขาจะใชคาพดฟมเฟอยนอยมาก จะวาใชคาพดกะทดรด คาทเรยบเรยงแลว กเลยสงเกต
ไดวาระมดระวง ใชคาพดแบบชด ลก ไดใจความแลวกพอ ไมตองขยายความอะไรมาก ไมเหมอนสอตะวนตกทอาจจะพดในลกษณะอธบาย มภมหลงทาวความมากมาย
แนวทางทรฐบาลจนใชในการควบคมสอจนในปจจบบน คดวาเหมาะสมกบประเทศจน
หรอไม อยางไร คดวาเหมาะสม เพราะประเทศจนเปนประเทศใหญ มชองวางทางสงคมสง ถาไม
ควบคมขอมลขาวสารบาง เกดวาทง 2 ฝายมการปะทะแตกหกกนจะเปนเรองทรนแรงมาก ถาอยางอนเดยเขามความเชอเรองวรรณะ ทาใหความแตกตางไมอนตราย
ในอนาคตคดวา แนวทางนจะยงใชไดตอไป หรอควรมการปรบปรงเปลยนแปลง ตรงน ไมแนใจวา ควรจะปดกนหรอเปดกวาง เพราะประชาชนจานวนมากยงขาด
สถานะทางสงคม ขาดความร ขาดวจารณญาณ ขาดการไตรตรอง ถาเปดกวางหมด กเปนเรองทนาหวง เพราะจนเปนบรโภคนยมมาตงแตเปดประเทศ
ในฐานะผฟงอยากให CRI น าเสนอขาวสารในลกษณะใด นาเสนอความสมานฉนท และสาระของชวตมากขน ไมใชเอาแตการบรโภค ไมใชเอา
แตทองเทยว หรอเศรษฐกจ
DPU
144
CRI หรอสอจนยงคงเปนกระบอกเสยงของพรรคคอมมวนสตใชหรอไม คดวาเปน 60 ผอนปรน 40 แลวกน เพราะมนมความหลายหลายมากขน แตกยงมความ
ระมดระวงมากอย CRI เหมอนราชการ สงกดอยกบกระทรวงขาวสาร มผอานวยการเทยบไดกบอธบด
จากการสมภาษณแบบเจาะลกกลมผฟงวทยชาวไทย และ/หรอ ผตดตามขาวสารจาก
ทางเวบไซต CRI ภาคภาษาไทยสวนใหญ พบวา กลมผฟงวทยมกใชเวลาชวงเชาและเยนในการรบฟงขาวสาร ขณะทกลมทเปดอานจากเวบไซตจะใชเวลาชวงเยนหลงเลกงานและตอนคากอนเขานอน โดยใชเวลาประมาณ 30 นาท ถง 1 ชวโมง ตอวน สาเหตทตดตาม CRI อยางตอเนองมาโดยตลอดเนองจากผฟงชนชอบวฒนธรรมจนและมความสนใจดานประวตศาสตร สงคม เศรษฐกจ การเมอง การทองเทยว วทยาศาสตร ความกาวหนาของประเทศจนอยกอนแลว ขณะทบางคนสนใจเรยนภาษาจน และมเชอสายจน ซงทาง CRI สามารถนาเสนอขอมลไดหลากหลายและทนสมยมากขน
ในสวนของการนาเสนอขอมลขาวสารของ CRI ผฟงสวนใหญทราบวา CRI สามารถนาเสนอขาวไดหลากหลายและเปกกวางมากขนจากนโยบายเปดประเทศของรฐบาลจน แตยงมขอจากดอยในการนาเสนอขาวในบางเรอง ไดแก การวพากษวจารณรฐบาล หรอ พรรคคอมมวนสต เรองความสมพนธระหวางประเทศ หรอการตอบโตฝายตรงขามอยาง อเมรกา หรอ ตะวนตก เปนตน ซงผฟงคดวา การถกจากดจากรฐดงกลาว องคกร CRI จงยงคงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของพรรคคอมมวนสตอย แตมการผอนปรนในหลายๆ เรองซงแตกตางจากยคสมยทดาเนนนโยบายปดประเทศ
หากจะเปรยบเทยบ CRI กบสอมวลชนของไทย ผฟงคดวา สอไทยสวนมากมแตขาวสสนทใหประโยชนแกประชาชนนอย ถงแม CRI จะดเหมอนวาถกจากดอสรภาพ แตกยงมความเปนอสระไมใชสอทถกปดกนทงหมด ลกษณะคลายกบ ชอง อสมท. ของประเทศไทย ขณะทผฟงทงหมดมการใชวจารญาณในการรบฟงขาว จงรสกเฉยๆ กบการท CRI ตอบโตอเมรกาหรอชาตตะวนตก และคดวาการรบฟง CRI เปนประโยชนในการไดรบรขอมลขาวสารในอกแงมมหนงทอาจไมมนาเสนอในสอตะวนตก ซงสามารถใชเปนขอมลคดงางทางฝงตะวนตกหรออเมรกาได
ผฟงสวนใหญพบการเปลยนแปลงในทางทดของ CRI แต อยากใหเพมรายการเกยวกบวรรณคด ประวตศาสตร และเรองราวเกยวกบสงคมจนมากขน และตองการใหขาวของ CRI มความลกและละเอยดมากกวาน ในสวนของการดาเนนนโยบายดานสอสารมวลชนของจน ผฟงสวนใหญคดวา ณ ปจจบนจนดาเนนนโยบายการควบคมสอไดเหมาะสมดแลว แตในอนาคตนนผฟงสวนหนงคดวา ตองมการใหอสระมากขน ขณะทบางสวนไมแนใจ
DPU
145
บทท 5
บทสรป
5.1 บทสรป การศกษาเรอง การสารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอ
ขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย มวตถประสงคเพอศกษาบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย ศกษาหลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย และศกษาถงทศทางในการนาเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย
โดยมเครองมอในการศกษาจากการ1)ปฏบตการแบบมสวนรวมโดย ไดเขาทางานในตาแหนงผเชยวชาญท CRI ภาคภาษาไทย เปนเวลา 1 ป ตงแต 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551 2)จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทยในประเดนความเปนกลางโดยเปรยบเทยบระหวางขาวในประเทศและขาวตางประเทศ เปนเวลา 6 เดอน ในลกษณะวนเวนวน ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถงเดอนพฤษภาคม 2553 และ3)จากการสมภาษณผเกยวของ 3 กลม กลมละ 6 คน รวมทงสน 18 คน ไดแก 1)กลมบคลากรชาวจนททางานใน CRI ภาคภาษาไทย 2)กลมนกวชาการและนกวชาชพชาวไทยทเกยวของและสนใจสอสารมวลชนจน และ3)กลมผฟงชาวไทยทตดตาม CRI ภาคภาษาไทย
CRI (China Radio International) หรอ สถานวทยกระจายเสยงระหวางประเทศแหงชาตจน เปนองคกรสอสารมวลชนของรฐบาล ใหบรการดานวทยกระจายเสยงและเวบไซตขาวสารทงขาวภายในประเทศและขาวตางประเทศทวโลก รวมทงสารคดทม เนอหาหลากหลาย เชน ศลปวฒนธรรม การทองเทยว และรายการสอนภาษาจน เปนตน ซงแบงเปนภาษาจนกลาง ภาษาทองถน และภาษาตางประเทศ รวมทงสน 48 ภาษา โดยภาษาไทยกเปนหนงในนน
จากผลการศกษาในสวนของการมสวนรวมในการปฏบต พบวา นโยบายของ CRI มาจากรฐบาลโดยตรง มงเนนการนาเสนอขาวทเปนประโยชนจากจนไปสทวโลก อกทงยงเนนการสรางความสมพนธอนดระหวางจนกบทวโลก ซงภาคภาษาตางๆ ใน CRI จะรบนโยบายมาปฏบต และอาจเพมเตมขยายความภายใตกรอบของนโยบายหลก อยางเชนภาคภาษาไทย มการเพมเตมวา จะตองนาเสนอขาวอยางมคณภาพ และกระชบความสมพนธอนดกบชาวไทยและคนตางชาตทรภาษาไทย
DPU
146
ขณะทรฐบาลจนไดดาเนนนโยบายเปดประเทศเมอ 30 กวาปกอน ทาใหสอสารมวลชนจนมอสระในการทางานมากขน นาเสนอขาวสาร และรายการตางๆ ไดหลากหลายมากขนกตาม และมอสระในการคดเลอกขาวทนาเสนอไดเอง แตโดยนโยบายหลกทสงตรงมาจากสวนกลาง ซงอยภายใตการกากบดแลของรฐบาล กไดสะทอนถงทศทางของขาวทนาเสนอวา ตองปฏบตตามนโยบายของรฐ ตองสงเสรมและสนบสนนกจกรรมของรฐ และหามวพากษวจารณการทางานของรฐบาลหรอพรรคคอมมวนสตจน ซงแมวาจะไมมการเขยนกฎเกณฑดงกลาวเปนลายลกษณอกษรกตาม แตเปนททราบกนดของบคลากร CRI ทปฏบตหนาททกคน
ในสวนของการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศทนาเสนอในเวบไซด CRI Online ภาคภาษาไทย เปนเวลา 6 เดอน ในลกษณะวนเวนวน ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถงเดอนพฤษภาคม 2553 พบวา CRI Online ภาคภาษาไทย มงเนนนาเสนอขาวในประเทศมากกวาขาวตางประเทศ ทงจานวนของขาว การใหพนทขาวและจานวนภาพประกอบขาว ในสวนประเภทของขาว ขาวในประเทศจะนาเสนอทงขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ และขาวสงคม-วฒนธรรม สลบสบเปลยนกนไป มขาวการศกษา ขาวสงแวดลอม-สาธารณสข และขาวอนๆ อาท ขาวกฬา ขาวบนเทง แทรกเขามาบางแตไมมากนก ขณะทขาวตางประเทศจะเนนนาเสนอขาวการเมอง และขาวเศรษฐกจเปนหลก ขาวสงคม-วฒนธรรมมนาเสนอบางแตมกจะเปนเรองของชาวจนมากกวาเรองของชาวตางชาต เชน การฉลองตรษจนของชาวจนในตางประเทศ หรอขาวการเปดนทรรศการศลปะลายพกนจนในตางประเทศ เปนตน
ในสวนของเนอหาขาว พบวา ขาวในประเทศนาเสนอเนอหาในดานบวก ตลอดทง 6 เดอนพบขาวทมเนอหาดานลบในสดสวนทนอยมาก (ตามตารางท 6 ของทกเดอน) และขาวดานลบทนาเสนอกเปนดานลบในสวนของภาคสงคม ภาคเอกชน ภยธรรมชาต หรอผลกระทบจากโลกภายนอก เชน เศรษฐกจโลกตกตา โรคระบาด สภาพภมอากาศแปรปรวน เปนตน แตไมพบขาวดานลบทเกยวของกบรฐบาลจน หรอพรรคคอมมวนสตจนแตอยางใด
ดานขาวตางประเทศ เนอหาทพบ จะมทงดานบวกและขาวดานลบ แตขาวดานบวกจะมสดสวนทมากกวาอยางเหนไดชด ตามนโยบายของ CRI ในการเปนสอทสรางความสมพนธอนดระหวางประเทศ ขณะทขาวดานลบจะเปนขาวในลกษณะตอบโตฝายตรงขามทโจมตรฐบาลจน ไดแก สหรฐอเมรกา ยโรปตะวนตก ญปน เปนตน หรอนาเสนอขาวทเปนประโยชนกบชาวจน เชน โรคระบาดในตางประเทศ อาชญกรรมในตางประเทศ การประทวงในประเทศตางๆ ปญหาเศรษฐกจในตางประเทศ ปญหาการเมองหรอความขดแยงระหวางประเทศ เชน ไทยกบกมพชา หรอ อสราเอลกบปาเลสไตน เปนตน ซงมความหลากหลายในการนาเสนอมากกวาขาวในประเทศ แตถาเปนขาวเกยวกบประเทศจน เนอหาในขาวตางประเทศกจะนาเสนอในดานบวกเชนเดยวกบ
DPU
147
ขาวในประเทศ เชน จนชวยเหลอประเทศยากจนในแอฟรกา นายกจนไดรบการชนชมจากการเยอนยโรป เปนตน
ดานมมมอง ความคด ความเหนของผทเกยวของทง 3 กลม ไดแก กลมท1 กลมบคลากรชาวจน ททางานใน CRI ภาคภาษาไทย กลมท2 กลมนกวชาชพและนกวชาการทเกยวของและสนใจสอสารมวลชนจน และกลมท3 กลมชาวไทยทตดตาม CRI ภาคภาษาไทย
โดยสรปพบวา ทงหมดเชอวา CRI ภาคภาษาไทย มอสระในการทาหนาทสอมวลชนมากขนกวาแตกอน โดยใหเหตผลคลายกนคอ จากการปฏรปและเปดประเทศของรฐบาลจน ขณะทบคคลากรของ CRI สวนใหญ มองวา สอจนไมแตกตางจากสออนๆ ทวโลกทเปนของรฐ ภายใตระบอบการปกครอง พนฐานทางสงคมและวฒนธรรมทแตกตางกน สอจนมมาตรฐานในการทางานของตนเอง ไมจาเปนตองนาไปเทยบเคยงกบสงคมอนๆ โดยเฉพาะตะวนตก หรออเมรกา และการดาเนนนโยบายดานสอมวลชนของรฐบาลจนทผานมาเปนสงทถกตองเหมาะสมแลว
มเพยงนาวสาวเหลนเซยง ผสอขาว CRI ประจาประเทศไทย ทแสดงความคดเหนชดเจนวา ในบางเรองรฐบาลไดเขามาแทรกแซงมากเกนไป และในอนาคตเชอไดวา จะตองมการเปลยนแปลง โดยรฐบาลจะตองใหอสระในการทางานของสอมวลชนมากขนกวาเดม
ขณะทกลมท 2 กลมนกวชาการและนกวชาชพชาวไทยท เก ยวของและสนใจสอสารมวลชนจน มองวา ปจจบนถงแมวา CRI จะมความหลากหลายมากขนกจรง แตยงคงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของพรรคคอมมวนสตตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสต ดงนนในอนาคต CRI และ/หรอ สอมวลชนจน จะตองปรบตว เปดกวางและมความหลากหลายมากขน โดยทาหนาทเปนสอมวลชนของประชาชนอยางแทจรง ไมใชทาหนาทเปนสอของรฐ แตโดยเงอนไขในเรองของทมาของ CRI และ/หรอ สอจนทงหมด ซงรฐเปนเจาของกเปนเรองทเปนไปไดยากทจะมการเปลยนแปลงในเรววนน ขนอยกบนโยบายของรฐบาลมากกวาวา จะใหสอมวลชนนาเสนอขาวในแงมมหรอทศทางไหน อยางไร
ขณะทกลมท 3 กลมผตดตาม CRI ภาคภาษาไทย ซงเปนคนไทย แสดงความคดเหนโดยสรปวา CRI มการนาเสนอขาวและรายการตางๆ ไดหลากหลายขน และเขาใจวา ยงคงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐบาลจน แตไมเหมอนในอดตทดาเนนนโยบายปดประเทศ มความผอนปรนมากขน ซงถอวาเปนเรองทด ลกษณะคลายกบสถานโทรทศน อสมท.ของประเทศไทย
ในสวนของเนอหาขาวผฟงสามารถสงเกตไดวา ขาวเรองไหนท CRI นาเสนอในลกษณะตอบโต และ/หรอ แตกตางไปจากสออนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก ซงผฟงสวนใหญมองวา เปนเรองทด ทสามารถไดรบขอมลขาวสารทหลากหลาย และแตกตาง ซงสามารถใชเปนขอมล คดงางกบทางสออเมรกาหรอสอตะวนตกได ในสวนของนโยบายสอมวลชนของรฐบาลจน ผฟงบางสวนเชอวาในอนาคตจะตองมการผอนปรน โดยใหอสระในการทางานของสอมวลชนมากขน
DPU
148
แตบางสวนกไมแนใจ โดยใหเหตผลวา ประเทศจนเปนประเทศใหญ ประชาชกมจานวนมาก หากมเสรภาพมากเกนไปจะเกดความวนวายได
ดงนน จากทผเขยนไดเขาไปปฏบตหนาท จากการวเคราะหเนอหาขาวทนาเสนอในเวบไซตของ CRI และจากการสมภาษณบคคลทเกยวของ สรปวา CRI Online ภาคภาษาไทย ปฏบตหนาทโดยยดถอนโยบายสวนกลางซงขนตรงกบคณะรฐมนตรจน การคดเลอกและการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทยจงปฏบตตามนโยบายของรฐ โดยสะทอนใหเหนจากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศ ซงขาวในประเทศจะมเนอหาดานบวก ขณะทขาวตางประเทศจะมเนอหาทงดานบวกและดานลบ โดยมสดสวนขาวดานบวกมากกวาขาวดานลบ แตทงหมดขาวทเกยวของกบรฐบาลจนจะไมมการนาเสนอขาวดานลบแตอยางใด
แมวาหลงการปฏรป และเปดประเทศมากวา 30 ปของจน CRI Online ภาคภาษาไทย จะมเสรภาพในการทาหนาทสอมวลชนมากขน เสนอขาวและรายการตางๆ ไดหลากหลายขนกตาม แตเสรภาพของการทาหนาทกยงมขอจากด ขนอยกบนโยบายจากสวนกลาง ซงมาจากรฐบาล ดงนนการทาหนาทสอมวลชนในแงของการวพากษวจารณการทางานของรฐไมวาจะเปนในเชงนโยบาย หรอตวบคคลยอมเปนสงทกระทาไมได ขณะเดยวกนแมวาจะปฏรปและเปดประเทศมากวา 30 ปแลวกตาม รฐบาลจนกยงใชสอมวลชนเปนกระบอกเสยงของรฐอยเชนในอดต เชน การตอบ โตญปนเรองนานนาทางทะเล การตอบโตสหรฐทกลาวหาวาจนปนคาเงนสงผลตอเศรษฐกจโลก หรอ การสรางความเจรญรงเรองในทเบตของจน กเปนเรองของการใชสอเพอเปนกระบอกเสยงของรฐทงสน ซงยอมแสดงใหเหนวา การนาเสนอขาวของ CRI Online ซงเปนสอมวลชนของรฐ ยงขาดความเปนกลางในการนาเสนอขาว
5.2 ขอเสนอแนะ จากการศกษาครงนไดมองเหนภาพของ CRI Online ภาคภาษาไทย ซงเปนสอแขนง
หนงของสอมวลชนจน เปนสอในประเทศทปกครองในระบอบสงคมนยม และเปนสงคมนยมทมลกษณะเฉพาะ แมวาการนาเสนอขอมลขาวสารของ CRI Online ภาคภาษาไทยในปจจบนจะมเสรภาพในการทาหนาทของสอมากขน นาเสนอขาวสารไดหลากหลายมากขน อาท เรองราวในโลกตะวนตก ศลปวฒนธรรมของสงคมอน กฬา บนเทง การศกษา สาธารณสข หรอการรายงานเหตการณสาคญๆ ทเกดขนทวโลก อาท สงครามในอรก การปะทะกนทชนวนกาซา ฯลฯ แต CRI ไมสามารถวพากษวจารณการทางานของรฐบาลของตนเอง ททาหนาทบรหารบานเมองและดแลประชาชนและประเทศชาตไดตามบทบาทหนาทของสอมวลชนสากล ซงเทากบเปนการปดกนการรบรขาวสารของประชาชนจน และในระยะยาวเมอประชาชนเปดรบสอจากแหลงอนๆไดมากขน โดยเฉพาะสออนเทอรเนต สอของรฐกจะหมดความสาคญและถกลดความนาเชอถอลง
DPU
149
ดงนน การศกษาเรอง การสารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย มขอเสนอแนะดงตอไปน
1. รฐบาลจนควรกาหนดนโยบายสอสารมวลชนใหม โดยใหสอมวลชนมเสรภาพในการทางาน แสดงบทบาทหนาทของสอมวลชนตามหลกสากลได ยกเลกนโยบายการใชสอเพอทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐ
2. รฐบาลจนควรแยกหนวยงานสอสารมวลชนออกจากงานประชาสมพนธ เนองจากงานสอมวลชนและงานประชาสมพนธเปนงานคนละประเภทกน รฐบาลจนสามารถจดตงหนวยงานประชาสมพนธขน เพอทาหนาทสนบสนนสงเสรมภาพลกษณและขาวสารของรฐบาลได แตควรแยกสวนจากงานสอสารมวลชน
3. รฐบาลจนควรกาหนดหลกสตรดานนเทศศ าสตรสอสารมวลชนใหมในสถาบนการศกษาของจน
4. ควรเปดโอกาสใหเอกชน และ/หรอ คนรนใหม ไดมโอกาสเขามาทางานและสามารถใชความร ความคดสรางสรรคในการทางานดานสอมวลชนมากขน โดยไมยดตดกบแนวคดสงคมนยมแบบเดม
DPU
150
บรรณานกรม
ชวรตน เชดชย , กมล ฉายาวฒนะ , พรสทธ พฒธนานรกษ. เอกสารประกอบการสอนชดวชาการขาวและบรรณาธกรณ หนวยท 10-15. กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2541
ดรณ หรญรกษ. การสอสารมวลชนโลก. กรงเทพมหานคร : บรษทเอเชยแปซฟก มลตมเดย จากด , 2542
พชน เชยจรรยา, เมตตา ววฒนานกล , ถรนนท อนวชศรวงศ. แนวคดหลกนเทศศาสตร. กรงเทพมหานคร : สานกพมพขาวฟาง จากด , 2538
วภา อตมฉนท , นรนดร อตมฉนท. เจาะลกสอจน. กรงเทพมหานคร : หจก.ศรบรณคอมพวเตอร-การพมพ , 2549
เอก ส าร “ ส ภาพ ท วไป ของสถ านวท ย ก ระจาย เสย ง CRI โดย สง เขป ” www.chinabroadcast.cn www.cri.cn
ความเปนกลางทางการเมองของหนงสอพมพไทยศกษากรณหนงสอพมพไทยรฐ เดลนวสมตชน และสยามรฐ / โดย ปรยาภรณ พงษสงข.2544
ความเปนกลางกบการเสนอขาวการชมนมของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตยทางสถานโทรทศนชอง 9 / โดย นมต สขประเสรฐ.2550
หลกการทาหนงสอพมพเบองตน / โดย มาล บญศรพนธ. 2534 การหนงสอพมพเบองตน = Introduction to journalism / สรทพย ขนสวรรณ.2539 หลกการรายงานขาว /โดย ฉอาน วฑฒกรรมรกษา 2536 การสอสารมวลชน : บทบาทหนาท เสรภาพและความรบผดชอบ / โดย สมควร กวยะ.
2536 เจาะลกสอจน ทกซอกทกมมทควรรเกยวกบสอมวลชนจน / โดย วภา อตมฉนท นรนดร อ
ตมฉนท.2549 พฒนาการสอใหม (New Media) : อทธพลภาษาดจตอลตอรปแบบการสอสารของ
มนษยชาตและผลกระทบตอจรยธรมสอ / โดย ผชวยศาสตราจารยสรสทธ วทยารฐ
DPU
151
ภาคผนวก
DPU
152
หนาแรกเวบไซต CRI Online
DPU
153
หนาแรกเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย
DPU
154
หนาขาวในประเทศ
DPU
155
ตวอยางขาวในประเทศ
DPU
156
หนาขาวตางประเทศ
DPU
157
ตวอยางขาวตางประเทศ
DPU
158
ประวตสวนตว
1. ขอมลทวไป 1.1 ชอและนามสกล (ภาษาไทย) นายชาตณรงค วสตกล (ภาษาองกฤษ) Mr. Chatnarong Visutkul 1.2 สญชาต ไทย เชอชาต ไทย ศาสนา พทธ 1.3 เกดวนท 16 เดอน เมษายน พ.ศ. 2515 1.4 เลขประจาตวผเสยภาษ 3-4118-00213-93-1 1.5 ตาแหนงปจจบน อาจารยประจ า 1.6 สถานทตดตอ 1.6.1 สถานททางาน คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย 110/1-4 ถนนประชาชน หลกส กทม. 10120 โทรศพท 02-954-7300 โทรสาร 02-954-7355 1.6.2 บานเลขท 25/102 ซ.วดศรประวต ถ.กาญจนาภเษก ต.ปลายบาง อ.บางกรวย จ.นนทบร 11130 โทรศพท 02-996-5725 (มอถอ) 080-595-5245
2. ประวตการศกษา ระดบปรญญา อกษรยอ สาขาวชา สถานศกษา ปทจบ ประเทศ ป.โท นศ.ม. วารสารสนเทศ จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย 2543 ไทย
ป.ตร นศ.บ. วารสารศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
2537 ไทย
วฒบตร บสก. - สถาบนอสรา สถาบนพฒนาสอมวลชนแหงประเทศไทย
2553 ไทย
DPU