Beograd, 13.12.2008

Nada Drobnjak, Kancelarija za rodnu ravnopravnost Vlade CG

Beograd, 13.12.2008.

RodnaRodna ravnopravnost ravnopravnost u svijetlu u svijetlu evropskih integracija evropskih integracija u Crnoj Goriu Crnoj Gori VLADA CRNE GORE KANCELARIJA ZA RODNU RAVNOPRAVNOST


Crna Gora i EU


Crna Gora i EU

ParafiranjeParafiranje SSPSSP:: 15. mart15. mart 2007 2007..

Zvanično potpisivanjeZvanično potpisivanje SSP: SSP: 15.oktobar 2007.15.oktobar 2007.

Proces ratifikacije od strane nacionalnih parlamenata država članica EUProces ratifikacije od strane nacionalnih parlamenata država članica EU

Crna Gora će podnijeti zahtjev za člannstvo u Crna Gora će podnijeti zahtjev za člannstvo u EU:EU:

15.decembar 2008. 15.decembar 2008.


Crna Gora Opredjeljući se za put evropskih integracija,

kao okvir za ukupni demokratski i ekonomski razvoj zemlje, obaveza je Crne Gore da u narednom periodu, slijedeći evropske propise, politike i pozitivne akcije, mijenja institucionalni okvir i prilagođava sistem onom nivou razvoja i rodne ravnopravnosti, koji je kao svoj cilj, postavila i Evropska unija.

Jasan plan evropske integracije, i u ovoj oblasti, u narednih pet godina, definisan je dokumentom Nacionalni program za integraciju Crne Gore u EU.


Zakon o rodnoj ravnopravnosti, PAPRRi mehanizmi za postizanje rodne ravnopravnostiu Crnoj Gori


Relevantni izvori – dokumenti Ustav Crne Gore

Konvencija o eliminisanju svih oblika diskriminacije žena

Pekinška deklaracija i plan akcije

Zakon o rodnoj ravnopravnosti

Plan aktivnosti za postizanje rodne ravnopravnosti u Crnoj Gori


Ustav i rodna ravnopravnost Zabrana diskriminacije

Direktna Posredna

Država jemči ravnopravnost žene i muškarca

Politika jednakih mogućnosti

Posebne mjere


Ustav i rodna ravnopravnost

Socijalno ekonomska prava Posebna zaštita žena na radu Pravo trudnica na zdravstvenu zaštitu iz

javnih prihoda

Porodica i brak Ravnopravnost supružnika u braku Posebna zaštita majke i djeteta


Domaći pravni izvori

Garancije date najvišim pravnim aktom Crne Gore razrađene su nizom zakona kojima su uređeni radni odnosi, zapošljavanje, penzijsko i invalidsko osiguranje, obrazovanje, zdravstvena i socijalna zaštita, zaštita na radu, porodični odnosi, krivična djela i dr.



Skupština Republike Crne Gore usvojila Zakon o rodnoj ravnopravnosti 24. jula 2007.

Zakon je objavljen u Službenom listu br. 46/07 od 31. jula 2007. i stupio je na snagu 8. avgusta 2007.



Zakon o rodnoj ravnopravnosti – prvi antidiskriminacioni zakon u Crnoj Gori

Najznačajniji mehanizam za eliminaciju diskriminacije po osnovu pola

Cilj donošenja zakona – stvaranje ambijenta za postizanje rodne ravnopravnosti


Zakon o rodnoj ravnopravnosti Utvrđena je izričita zabrana diskriminacije

po osnovu pola - prvi put u našem zakonodavstvu

Članom 3 je utvrđena obaveza svih organa da radi postizanja rodne ravnopravnosti, u svim fazama planiranja, donošenja i sprovođenja odluka, kao i preduzimanja aktivnosti iz svoje nadležnosti ocjenjuju i vrednuju uticaj tih odluka i aktivnosti na položaj žena i muškaraca


PAPRR 2008-2012.

Plan aktivnosti predstavlja razvojni dokument za implementaciju politike rodne ravnopravnosti


PAPRR 2008-2012.

PAPRR je izdvojio oblasti:

evropske integracije, obrazovanje, zdravlje, nasilje nad ženama, ekonomija i održivi razvoj , politika i odlučivanje, mediji i kultura i institucionalni mehanizmi za kreiranje i sprovođenje

politika rodne ravnopravnosti.


PAPRR 2008-2012. Evropske integracije

Integracija rodne ravnopravnosti u sve procese evropskih integracija

Unošenje rodne ravnopravnosti u sva područja i aktivnosti nacionalne politike

Evropski standardi ravnopravnosti polova – uključivanje u zakonodavstvo


Institucionalni mehanizmiInstitucionalni mehanizmi

U Crnoj Gori su, na državnom U Crnoj Gori su, na državnom nivou, osnovana dva nivou, osnovana dva institucionalna mehanizma za institucionalna mehanizma za postiznje rodne ravnopravnosti.postiznje rodne ravnopravnosti.



Odbor za rodnu ravnopravnost Skupštine Crne Gore je osnovan 11.jula 2001.godine, kada je Skupština Republike Crne Gore donijela odluku o obrazovanju Odbora za ravnopravnost polova, kao stalnog radnog tijela



Vlada Crne Gore je osnovala Kancelariju za ravnopravnost polova na sjednici održanoj 27. marta 2003.godine



10 opština u Crnoj Gori radi na 10 opština u Crnoj Gori radi na osnivanju lokalnih mehanizamaosnivanju lokalnih mehanizama


Mapa puta EU za RRMapa puta EU za RR Mapa puta EU za postizanje rodne ravnopravnosti 2006-2010 Ekonomska nezavisnost za žene i muškarce; Usklađivanje profesionalnog, privatnog i

porodičnog života; Ravnopravno učešće žena i muškaraca u

procesima odlučivanja; Iskorjenjivanje svih oblika nasilja po osnovu

pola i trgovine ljudima; Eliminisanje rodnih stereotipa u društvu; Promovisanje rodne ravnopravnosti izvan

Evropske unije


Mapa puta EU za RRMapa puta EU za RR i Crna Gorai Crna Gora

Ekonomska nezavisnost za žene i muškarce

Usklađivanje profesionalnog, privatnog i porodičnog života


Mapa puta EU za RRMapa puta EU za RR i Crna Gorai Crna Gora Ekonomija i održivi razvoj

Ravnopravni pristup ekonomskim resursima i jednake mogućnosti njihovog korišćenja Smanjenje nezaposlenosti

Žensko preduzetništvo

Rodno senzitivni budžet

Žene na selu

Usklađivanje profesionalnog i porodičnog života



Ekonomija i održivi razvoj

Smanjenje nezaposlenosti

Povećanje zaposlenosti žena

Obrazovanje i osposobljavanje za zapošljavanje u sektorima u kojima su manje zastupljene




Žensko preduzetništvo

Podsticanje preduzetništva

Povećanje mreža ustanova za čuvanje djece i povećanje % obuhvata djece

Promjena tradicionalnog pristupa imovini i vlasništvu nad imovinom




Rodno senzitivni budžet

Uspostavljanje rodno senzitivnog budžeta

Uključivanje rodnog aspekta u primjenu Nacionalne strategije održivog razvoja




Žene na selu

Unapređenje položaja žena na selu

Usklađivanje profesionalnog i porodičnog života

Radno zakonodavstvo reforma


Mapa puta EU za RRMapa puta EU za RR i Crna Gorai Crna Gora Ravnopravno učešće žena i muškaraca u

procesima odlučivanja

Osnaživanje za učešće u politici

Uravnotežena zastupljenost u zakonodavnoj i izvršnoj vlasti

Povećanje učešća u izvršnoj vlasti – rodni balans prilikom imenovanja

Strategija povećanja učešća

Primjena Rezolucije 1325 OUN / obeležavanje 10 godišnjice Rezolucije



Crnogorska Skupština, po Ustavu, ima 81 predstavnika/cu naroda. U sadašnjem sazivu su 71 muškarac i

samo 9 žena ili 11,11%. Tek četiri od 14 parlamentarnih

političkih partija imaju žene u svojim poslaničkim klubovima.

Predsjednik i potpredsjednici Skupštine su muškarci.


Mapa puta EU za RRMapa puta EU za RR i Crna Gorai Crna Gora U Vladi Crne Gore žene su zastupljene

sa 6,25 % (od njih 16 je 1 žena) Prvi put dužnost potpredsjednika/ce

Vlade u Crnoj Gori obavlja žena.

U Crnoj Gori ima 21 opština. Samo je u jednoj žena predsjednica opštine, dok su u tri opštine žene predsjednice skupština opština.



Nasilje nad ženama Eliminacija svih oblika nasilja nad ženama i

djevojčicama Unapređenje pravnog okvira zaštite

Jačanje sistema zaštite

Poboljšanje položaja samohranih roditelja i neudatih majki

Sprečavanje trgovine ljudima



Nasilje nad ženama

Eliminacija svih oblika nasilja nad ženama i djevojčicama Istraživanja (posebno praćenje seksualnog

uznemiravanja i zlostavljanja) i unapređenje statistike

Rodna ravnopravnost i nenasilna komunikacija u programima osnovnih škola

Podizanje svijesti javnosti o problemu nasilja u porodici


Mapa puta EU za RRMapa puta EU za RR i Crna Gorai Crna Gora Eliminisanje rodnih stereotipa u društvu

Preko 2/3 i žena i muškaraca prihvata stav da u „svakoj dobroj porodici mora da se zna ko je glava porodice”.

Da svaka žena treba da je dobra domaćica slaže se 67% muškaraca i 63% žena.

Da se “brak sklapa zbog djece” slaže se 31% žena i 38% muškaraca.

Da je za ženu “važno da se dobro uda” slaže se 34% žena i 39% muškaraca.



Novi model – ženska perspektiva „Ne dijelim poslove na muške i ženske ili poslove na teže

i lakše. Žena ne može da cijepa drva zato što nema snage, a ne zato što je žena. Muškarac može da pegla svoju robu, da pere suđe, da čisti, isto kao što žena može da popravi automobil ako to zna ili napumpa gumu. Odrasla sam u takvoj porodici koja na stvari gleda tako. Tata je sto puta meni spremio ručak, i tata i majka su mi opeglali i mislim da je to sasvim normalno, što i ja očekujem od svog supruga. I nema da on meni lupa šakom o sto i pita gdje mu je ručak kad dođe poslije posla. Naravno, i ja imam svoj život i naravno da ću da nahranim svoju porodicu, nijesam egoista ali i muž i žena jednako treba da ulažu u svoj dom.”



Novi model – muška perspektiva „Kad god se priča o meni kao o mužu koji

eto zna i da skuva, ne samo isprži jaja, nego napravi i supu, ispeče kolače, ribu, roštilj, mojoj supruzi kažu: 'blago tebi i blago onoj kući gdje on dođe', što znači da u većini nije tako i da je to fenomen. Podrazumijeva se da ću, ako žena ode na službeno putovanje od nekolika dana, ja morati da kuvam i spremam i to za sve dane, nemamo pomoć baba, đedova itd, tako da je to sasvim normalno.”


Zamisli ravnopravnost

Documents

Beograd, 13.12.2008