Embed Size (px)
Citation preview
okul uydurdumben bir
mutluluk vericidirçocuklardan uzak tutmayınız
7/24 ulaşılabilirözgürleştirir
özgünlüğü desteklerpara ile satılmaz
mutluluk vericidirçocuklardan uzak tutmayınız
7/24 ulaşılabilirözgürleştirir
özgünlüğü desteklerpara ile satılmaz
editörayhan ural
3. baskı
Editör: Ayhan URAL
BEN BİR OKUL UYDURDUM
ISBN 978-605-5885-93-9
Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
© 2013, Pegem AkademiBu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.
1. Baskı: Ağustos 2009, Ankara3. Baskı: Kasım 2013, Ankara
Yayın-Proje Yönetmeni: Selcan Arslan Dizgi-Grafik Tasarım: Selda Kılıç
Kapak Tasarımı: Gürsel AvcıBaskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti.
İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/AYenimahalle/ANKARA
(0312-394 55 90)
Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 13987
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
E-ileti: [email protected]
iii
Öğrencilerimize…
iv
v
Editörden
Eğitimle ilgili olmak,
Eğitimle ilgilenmek,
Eğitimci olmak,
Eğitim bilimci olmak,
Eğitimin içinde olmak,
…veya birçok başka hâl,
Hepsi mümkün, ancak olunamayacak hâl, eğitimin dışın-
da kalabilmek.
Yaygın ve/veya örgün eğitim, insanın yaşam sürecini kap-
sayan ve şekillendiren bir olgu. Ne zaman, nasıl, nerede, ne
kadar ve niçin olduğu sorgulanabilen, ancak reddedilemeyen
temel bir insan yetisine, öğrenmeye dayalı bir olgu.
Bu çalışmayla; eğitime ilişkin söyleyip paylaşacakları
olan, kendilerini eğitimle ilgili gören küçük bir topluluğun;
eğitime, eğitim felsefe, politika ve uygulamalarına, okula,
yöneticiye, sınıfa, öğretmene, öğrenciye, aileye, diğerlerine,
düne, bugüne ve yarına ilişkin düşünce ve imgelem dünyasın-
da oluşturduklarının paylaşımı amaçlanmıştır. Çalışmada;
okulu, akademik tanımlamanın dışında, öyküsel, şiirsel, sanat-
sal, görsel… bakış açısıyla anlatabilmenin örnekleri sunulmuş-
tur.
Çalışmada, lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim alan öğ-
retmen ve/veya öğretmen adayı genç eğitimcilerin, eğitime
ilişkin düşünceleri açık veya örtülü olarak ortaya konulmuş-
tur. Ayrıca, yazar-çizerlere ait düşüncelerin özgünlüğü koru-
narak, bireysel ve uzmanlık alanı farklılıklarının okuyucu tara-
fından değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
vi
Çalışma, eğitime -okula- ilişkin farklı özlemlerin yansıtıl-
dığı bir çalışma olarak tasarlanmış ve okuyucuya herkesin
kendi okulunu kurabileceği fikri fısıldanmıştır.
Gönenç düzeyi yüksek, barış ve dostluğun egemen olduğu
bir gelecek üretebilme arayışının buluşturduğu yazar-çizerler,
bu ortak ülküyü gerçekleştirebilecek güce sahip olduklarını
güçlü bir şekilde ortaya koyabilmişlerdir.
Editör/yazarın dışında hiçbirinin eğitim bilimci olmadığı
bu çalışmanın yazar-çizerleri, okuyucudan özellikle de eğitim
bilimcilerden alacağı eleştiriyi merakla beklemektedir. Çalış-
maya ilişkin düşüncelerinizi, [email protected] e-posta
adresine yazarak, yazar ve çizerlerin hayallerine yön verebilir-
siniz.
Çalışmanın üretilmesine katkı veren herkese, özellikle
bizlere öğretenlere, bizimle öğrenenlere, yaşamı paylaşanlara
sonsuz teşekkürler. Ayrıca yayıncımıza böyle bir çalışmayı
kitaplaştırma girişimimizi desteklediği için şükranlarımızı
sunarız.
Ankara, Ağustos 2009 Ayhan Ural Ph.D..
vii
…ikinci baskıya
Türkiye eğitim sisteminin eleştirisini yapabilmeyi amaçla-
yan çalışmamızın ikinci kez basılması, güzel günler görebilme
umutlarımızı artırmıştır. Okuyucunun ilgisine, Cumhuriyet ve
Radikal gazetelerinin kitap tanıtım eklerinde yapılan övgüye,
yakın çevremizin tepkisine ve yazmanın gerekliliğine destek
veren herkese sonsuz teşekkürler.
Ankara, Aralık 2011 Ayhan Ural Ph.D.
viii
…üçüncü baskıya
Küçük küçük eleştirel eğitim denemelerinden oluşturulan
bu kitabın okurdan gördüğü ilgi, Türkiye’de eşitlikçi kamusal
eğitimi yeniden kurabilmek için eleştirel eğitime ve eleştirel
eğitimcilere olan gereksinimi açık bir şekilde ortaya koymak-
tadır. Bu gereksinimi karşılamaya dönük katkı veren herkese
teşekkürler.
Ankara, Kasım 2013 Ayhan Ural Ph.D.
ix
ĐÇĐNDEKĐLER
Editörden ....................................................................................v
Öğretmenler gördüm .................................................................. 3
Kim için? .................................................................................. 11
Büyürken… ............................................................................. 13
Đdeal okul rüyam/ız ................................................................... 17
Çoktan seçmeli bir hayat .......................................................... 21
Okulum, okulun, okulumuz ...................................................... 29
Düşünüyoruz, konuşuyoruz, üretiyoruz ..................................... 33
Sudan formüller ....................................................................... 37
Gülen okul ............................................................................... 49
Yönetimsiz okul........................................................................ 51
Uzun bir yolun olsun ................................................................ 55
Benim okulum ......................................................................... 57
9 kenarlı temel eğitim okulu ..................................................... 66
Bir çocuğun çığlığı .................................................................... 69
Düşünmeyi ne zaman öğreneceğiz? .......................................... 71
Çocukluğumun penceresinden ................................................. 79
Bir hayal ki özlemden öte ......................................................... 85
Elinden geleni yapmak yetmiyor .............................................. 87
Umut ....................................................................................... 89
Hafızasız bir eğitimin silsilesi ..................................................... 91
Eğitim aşkı ............................................................................... 95
Geçmişim-geleceğim ................................................................ 97
Gerçekleştirilmesi hayal etmesinden kolay bir hedef ............... 103
Đdeal için gerçek eğitim ........................................................... 113
Keşke bir öğretmenin anıları olsaydı ....................................... 117
Bebek .................................................................................... 123
Ne olursun ............................................................................. 127
Parkın içinden yarını kurmak .................................................. 129
x
Hayal mi gerçek mi? .............................................................. 133
Hayali okul ............................................................................ 141
Kapalı kapılar ardında ............................................................ 145
Değişim bizimle başladı .......................................................... 149
Herkes eşit ama bazıları daha eşit ........................................... 153
Đdeal okul projem ................................................................... 157
Đdeal okul ............................................................................... 163
Okullarımız böyle olursa sonuç? ............................................. 165
Eğitimde değişim şart! ............................................................ 169
Đdeal sistem: özgür eğitim ....................................................... 173
Herkes için! ............................................................................ 179
Oyun hamurumu göreniniz var mı? ........................................ 187
Okul ve ideal okul .................................................................. 191
Bir okulum vardı .................................................................... 193
Okul dediğimiz ....................................................................... 195
Okulumuz, okulları ................................................................. 199
Zeliha KAYAHAN
Goya’nın “Çocuklarını Yiyen Satürn” Adlı Çalışmasından
“Oysa ne büyük umutlarla başlanılır okula. İlköğretim ya da yüksek öğrenim hiç fark etmez, sistem aynı sistemdir, ya sana uygun görülen kalıba girersin ya da sistem seni yer...”
Ben Bir Okul Uydurdum 2
Editör: Ayhan Ural 3
ÖĞRETMENLER GÖRDÜM
Ayhan URAL
…öğretmenler gördüm, özlemler, umutlar, hayaller, sevgiler, arzular, …taşıyan, …ve kendileri gibi görünen, ancak sadece kendileri olmayan. …öğretmenler bekliyorum, özlüyorum, umuyorum, istiyorum, …öğretmenler biliyorum,
Albom (1999)’un öğretmeni gibi öğretmeye adanmış yaşamlar yaşayan.
Arsel (1993) gibi aydını ‘aydın’dan ayırabilecek.
Atatürk (1997)’ün Birinci Maarif Kongresi’ndeki konuşmasını bugün duyumsayabilen.
Atay (2001)’ın hocasının yaşamını, bir öğreti olarak görebilen.
Aydemir (1993)’in öyküleştirdiği bir öğretmenin emeklilik sonrası yaptığı öğretmenlikteki tutkuya sahip.
Aydın (1997)’ın derlediği okul seçeneklerinden haberdar.
Baker (1995)’e zorunlu eğitime hayır dedirten kaygıları payla-şabilen.
Baltacıoğlu (1964)’nun eğitimde devrim arayışını sürdürebi-len.
Barbiana Öğrencilerinden Mektup (1975)’ların muhatabı olmayan.
Ben Bir Okul Uydurdum 4
Bilgen (1994)’in tanımladığı çağdaş ve demokratik eğitim ilkelerini benimseyen.
Black (1989)’ın belirttiği çağdaşlaşmanın itici gücü olabilen.
Bora (2006)’nın Adorno’dan aktardığı, ‘yarıeğitimlilik’ten kaçınan.
Buscaglia (1997)’dan sevgi dersi almış.
Cıbran (2002) gibi çocukların doğanın olduğuna inanan.
Dewey (2008)’in okulu dinleme ortamı olmaktan çıkarma arayışına katkı veren.
Dökmen (2001)’in arzuladığı yetişkin benlik durumuna ulaşa-bilen.
Dündar (2006)’ın belgeselinde, cumhuriyetin en önemli ham-lelerinden biri olarak belirtilen köy enstitülerini bilen.
Ertürk (1998)’ün eğitim tanımını anlayabilen.
Foulcaut (2000)’nun dikkat çektiği, modern iktidarın denetim tutkusuyla bireyi kontrol altında tutmasına direnecek.
Freire (2003)’in önerisi doğrultusunda aynı zamanda bir öz-gürleşme pratiği olarak da ifade edilebilen problem tanımla-yıcı eğitim anlayışına sahip.
Fromm (1997)’un yeni bir toplum oluşturma düşüncesinde yeni bir insan olabilen.
…öğretmenler gördüm.
Glasser (2000)’in kaliteli eğitiminde öğretmen olabilecek.
Harrison (2003)’un önerdiği, öğrenmenin gerçekleşebileceği ortamı yaratmak için kendi bütünselliğinden çocuğun -öğrencinin- bütünselliğine adım atabilen.
Haynes (2002)’in sınırlamaya çalıştığı etik çerçevede kalabi-len.
Editör: Ayhan Ural 5
Humphreys (2001)’in özgüvenin eğitimde anahtar olduğu vurgusuna katılan.
Illich (2000)’in okulsuz toplum arayışına destek verebilecek.
İnam (2003)’ın betimlediği özü olan insana ulaşmış.
Kasatura (1998)’nın okul başarısı yaşam başarısı ilişkilendir-mesinden haberdar.
Kleinbaum (1995)’in kurguladığı Ölü Ozanlar Derneği’ni her yerde kurabilecek.
Laborit (1996)’in betimlediği yaratıcı insan olabilmiş.
Matthews (2000) ile çocukluğun felsefesini tartışabilen.
Neill (2000) kadar özgürlükçü.
Noddings (2006)’in mutluluğu eğitimin amaçları arasına yaz-ma önerisini destekleyen.
Orwell (2003)’in büyük biraderinin gözünün her zaman üze-rinde olduğu.
Pamuk (1999)’u okula gitmeme düşüncesinden vazgeçirebile-cek.
Platon (1996)’un aktardığı Sokrates’in yaptığı savunmayı, savunması olarak algılayabilen.
Ran (1978)’ı doğrularcasına -derslik sobasını yakarken- yana-bilen.
Rhue (1989)’nin dalga adını verdiği deneyi tereddütsüz yapa-bilecek.
Russell (1981)’in toplum düzeni için eğitime yüklediği görevi bilen.
Said (2004)’in tanımladığı gibi entelektüel.
Sartre (1997) kadar aydın.
Smith (1967)’in eğitimi çağdaşlaştırma çabasına katkı veren.
Ben Bir Okul Uydurdum 6
Spring (1997)’in özgür eğitimci tanımlamasına dahil olabilen.
Szaniawski (1980)’nin okula yüklediği toplumsal işlevden haberdar.
Titiz (1998)’in öğretmene verdiği yeni adı -öğrenme ortağı- benimseyen.
Tonguç (2007)’un tanıttığı eğitim devrimcisini olabilen.
Trujillo (1999)’un öğrencilerine yazdığı mektuba koşulsuz imza koyabilecek.
Turgut (1998)’un kaosta gördüğü eğitimi kaostan çıkarabile-cek.
Yanık (2004)’ın yaptığı “çocukça” sorgulamanın gönüllü sanı-ğı olabilecek.
Yücel (2008)’in babasını, O’nun sevdiği kadar sevebilen.
Ural (2006)’ın gelinciklerini soldurmayacak,
…öğretmenler biliyorum,
…öğretmenler gördüm.
KAYNAKÇA
ALBOM, Mitch. (1999). Öğretmenim Mori’yle Salı Buluşma-ları. Çev:B.Gezek Harbert. Boyner Holding Yayınları. İs-tanbul.
ARSEL, İlhan. (1993). Aydın ve “Aydın”. Kaynak Yayınları. İstanbul.
ATATÜRK, Mustafa Kemal. (1997). Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-III. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Türk Ta-rih Kurumu Basımevi. Ankara.
ATAY, Oğuz. (2001). Bir Bilim Adamının Romanı. İletişim Yayınları. İstanbul.
Editör: Ayhan Ural 7
AYDEMİR, Şevket. S. (1993). Toprak Uyanırsa. Remzi Kitabevi. İstanbul.
AYDIN, İnayet. P. (2002). Alternatif Okullar. Pegem A Ya-yıncılık. Ankara.
BAKER, Catherine. (1995). Zorunlu Eğitime Hayır. Çev:A. Sönmezay. Ayrıntı Yayınları. İstanbul.
BALTACIOĞLU, İ. Hakkı. (1964). Pedagojide İhtilâl. İstan-bul.
BARBİANA ÖĞRENCİLERİ. (1975). Barbiana Öğrencile-rinden Mektup. Çev: S. Karaca ve B. Özen. Gözlem Ya-yınları. İstanbul.
BİLGEN, H.Nihat. (1994). Çağdaş ve Demokratik Eğitim. Milli Eğitim Basımevi. İstanbul.
BORA, Tanıl. (2006). Tahsilli Cehaletin Cinneti. Birikim Der-gisi. Sayı:211. İstanbul.
BUSCAGLIA, Leo. (1997). Yaşamak, Sevmek ve Öğrenmek. Çev.N.Kasap. İnkilap Kitabevi. İstanbul.
CIBRAN, Halil. (2002). Çocuklar Sizin Çocuklarınız Değildir. Ermiş. Çev. İ. Aslan. Kaknüs Yayınları. İstanbul.
DEWEY. J. (2008). Okul ve Toplum. Çev. H.A. Başman. Yayına Hazırlayan: S. Kaymakçı. Pegem Akademi. Anka-ra.
DÖKMEN, Üstün. (2001). İletişim Çatışmaları ve Empati. Sistem Yayıncılık. İstanbul.
DÜNDAR, Can. (2006). Köy Enstitüleri. İmge Kitabevi. An-kara.
ERTÜRK, Selahattin (1998). Eğitimde Program Geliştirme. Meteksan A.Ş. Ankara.
FOULTCAUT, Michel. (2001). Hapishanenin Doğuşu. Çev: M.A. Kılıçbay. İmge Kitabevi Yayınları. Ankara.
FREIRE, Paulo. (2003). Ezilenlerin Pedagojisi. Çev:D. Hattatoğlu, E. Özbek. Ayrıntı Yayınları. İstanbul.
Ben Bir Okul Uydurdum 8
FROMM, Erich. (1997). Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum. Çev:Necla Arat. Say Yayınları. İstanbul.
GLASSER, William. (2000). Kaliteli Eğitimde Öğretmen. Çev:U. Kaplan. Beyaz Yayınları. İstanbul.
HARRISON, Steven. (2003). Mutlu Çocuk. Çev: Murat Sağ-lam. Dharma Yayınları. İstanbul.
HAYNES, Felicity. (2002). Eğitimde Etik. Çev:Semra Kunt Akbaş. Ayrıntı Yayınları. İstanbul
HUMPHREYS, Tony. (2001). Çocuk Eğitiminin Anahtarı: Özgüven. Çev:T. Anapa. Epsilon Yayıncılık. İstanbul.
ILLICH, Ivan. (2000). Okulsuz Toplum. Çev:M. Özay. Şule Yayınları. İstanbul.
İNAM, Ahmet. (2003). Özü Olan İnsan. Cumhuriyet Bilim Teknik. 10.05.2003. Sayı:842.
KASATURA, İlkay. (1998). Okul Başarısından Hayat Başa-rısına. Altın Kitaplar Yayınları. İstanbul.
KLEINBAUM, N.H. (1995). Ölü Ozanlar Derneği. Çev:S.C. Alioğlu. Real Yayıncılık. İstanbul.
LABORIT, Henri. (1996). Yaratıcı İnsan. Çev:B. Onaran. Payel Yayınevi. İstanbul.
MATTHEWS, B. Gareth. (2000). Çocukluk Felsefesi. Çev: E. Çakmak. Gendaş Kültür. İstanbul.
NEILL, Alexander. S. (2000). Özgürlük Okulu. Çev:N. Şarman. Payel Yayınları. İstanbul.
ORWELL, George. (2003). Bin Dokuz Yüz Seksen Dört. Çev: N. Akgören. Can Yayınları. İstanbul.
PAMUK, Orhan. (1999). Okula Gitmeyeceğim. Öteki Renk-ler. İletişim Yayınları. İstanbul.
PLATON. (1996). Sokrates’in Savunması. Çev:T. Aktürel. Remzi Kitabevi. İstanbul.
