Yazarlar - Aydın Yayınları

Dizgi - Grafik Tasarım

Aydın YayınlarıDizgi Birimi

Yayıncı Sertifika No

16753

Yazarlar

Recep Oytun ArıOnat Kurşun

Havvanur Kepir Tekeli

ISBN

978 - 605 - 80162 - 8 - 6

Editör

Ayşe İpekçi

Soru ve Önerileriniz İçin

[email protected]

Basım Yeri

Ertem Basım Ltd. Şti./ANKARA0312 640 16 23

İletişim

www.aydinyayinlari.com.tr

Tel: 0312 418 10 02 • 0850 577 00 71Faks: 0312 418 10 09

aydinyayinlari

aydinyayinlari

0533 051 86 17

*

Bu kitabın her hakkı saklıdır ve MİRAY EĞİTİM HİZMETLERİ YAYINCILIK İNŞ. TUR. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ’ne aittir. 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre kitabın düzeni, metni, soru ve şekilleri kısmen de olsa hiçbir şekilde alınıp yayımlanamaz, fotokopi ya da başka bir tek-nikle çoğaltılamaz.

3 Diğer sayfaya geçiniz.

Deneme Sınavı - 1

AYDIN YAYINLARI

1. Herodot'a göre "Tarih, insanların ve insan toplulukları-

nın başlarından geçenleri kaydetme yoluyla elde edi-

len bilgidir."

Bu bilgiye göre Herodot'un tarih anlayışı ile ilgili

I. Beşeri bir bilimdir.

II. İnsanlığın, tecrübelerinin birikimidir.

III. Yazılı kaynaklardan yararlanır.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Osmanlı Devleti'nin kuruluşu ile ilgili tarihçiler arasında

tam bir görüş birliği sağlanamamıştır.

Bu durumun nedenleri arasında;

I. Devletin ilk dönemlerinde tarih yazıcılığının geliş-

memiş olması,

II. Bu dönemle ilgili belge ve bilgilerin yetersizliği,

III. Günümüzde tarih araştırmalarında kullanılan

yöntem ve metodların bilimsel esaslara uygun

olmaması

gerekçelerden hangilerinin yer aldığı söylenemez?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

3. "Gel, gene gel, ne olursan ol, gel.

İster kâfir ol, ister ateşe, ister puta tapan ol!

Kapımız umutsuzluk kapısı değildir,

Yüz kez tövbeni bozmuş olsan da gel!"

Mevlana Celaleddin – i Rumi

Tasavvuf edebiyatının önemli temsilcilerinden

olan Mevlana'nın bu sözleri dikkate alındığında Ta-

savvuf düşüncesinin;

I. Hoşgörüsüzlük

II. Affetmek

III. Evrensellik

anlayışlardan hangilerine karşı olduğu söylenebi-

lir?



Sosyal Bilimler SOSYAL BİLİMLER TESTİ

1. Bu testte sırasıyla, Tarih (1 - 5), Coğrafya (6 - 10), Felsefe (11 - 15), Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (16 - 20), Din Kültürü ve

Ahlak Bilgisi dersini yasal olarak almak zorunda olmayan veya farklı müfredat ile alanlar için Felsefe (21 - 25) alanlarına

ait toplam 25 soru vardır.

2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın Sosyal Bilimler Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.


Sosyal Bilimler Deneme Sınavı - 1

AYDIN YAYINLARI

4. Yeniçeri sayısı

80.000

70.000

60.000

50.000

40.000

30.000

20.000

10.000

1500 1592 1652 16950 Yıllar

Yukarıdaki tabloda XVI. yüzyılın başlarında XVII. yüz-

yılın sonlarına kadar Osmanlı Devleti'nin sahip olduğu

yeniçeri sayısındaki değişim gösterilmiştir.

Bu bilgilere göre;

I. Hazineden ordu için ayrılan pay artmıştır.

II. Osmanlı Devleti, savaş alanında rakiplerine göre

daha güçlü hâle gelmiştir.

III. Yeniçerilerin, devlete ve padişaha bağlılığı art-

mıştır.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?



5. Milli varlığa yararlı cemiyetlerin kuruluş amaçları

arasında;

I. Bölgelerindeki işgallere son vermek

II. Azınlıkların, ayrılıkçı faaliyetlerini engellemek

III. Ulusal egemenliğe dayanan yeni bir devlet düze-

ni kurmak

durumlarından hangilerinin yer aldığı söylenebilir?



6. Aşağıda coğrafyanın alt dallarıyla ilgili bazı bilgiler ve-

rilmiştir.

– Yer şekillerinin oluşumunda etkili olan iç ve dış kuv-

vetlerin neler olduğunu ve hangi yer şekillerini oluş-

turduğunu inceler.

– Sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi unsur-

ların yeryüzünde dağılışını, bunların oluşturduğu

iklim tiplerini inceler.

– Topluluklar hâlinde formasyonlar oluşturan bitki ve

hayvanların yeryüzündeki dağılışlarını inceler.

– Yeryüzündeki okyanusların, denizlerin, göllerin,

akarsuların ve yer altı sularının hareketlerini ve da-

ğılışlarını inceler.

Coğrafyanın aşağıdaki alt dallarından hangisi ile

ilgili bilgi verilmemiştir?

A) Matematik Coğrafya B) Klimatoloji

C) Hidrografya D) Biyocoğrafya

E) Jeomorfoloji



AYDIN YAYINLARI

7. Aşağıdaki haritada bazı alanlar numaralandırılarak

koyu renkle gösterilmiştir.

Ekvator

IVVI

II

III

Bu alanlardan hangisinde I. jeolojik devirde yaşan-

mış olan Hersinyen ve Kaledoniyen Orojenezleri

döneminde oluşmuş bir kıvrım kütlesi yer almak-

tadır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

8. Aşağıdaki haritada ülkemizin bir bölgesi koyu renkle

gösterilmiştir.

Bu bölgenin özellikleri ile ilgili aşağıdaki yorumlar-

dan hangisi yapılamaz?

A) Tuz Gölü'nün doğusundaki bu bölgede kurak ve

yarıkurak iklim özellikleri görülür.

B) Geçmişte bölgede volkanik aktiviteler yoğun olarak

yaşanmıştır.

C) Bölgede çalı formasyonu içinde olan Maki ve Psö-

domaki türleri yaygındır.

D) Bölgede UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi-

ne alınmış Peribacaları yer almaktadır.

E) Bölgedeki yer şekillerinin oluşumunda volkanizma

faaliyetleri, akarsular ve rüzgarlar etkili olmuştur.

9. Bir ülkenin sınırları içinde bulunan yerleşmeler arasın-

da gerçekleşen göçlere iç göçler denir. Bu göçler;

– Kırdan kente

– Kentten kente

– Kentten kıra

– Kırdan kıra olmak üzere dört şekilde

gerçekleşmektedir.

Buna göre kırdan kente doğru gerçekleştirilen

göçlerde aşağıdaki şehirlerimizden hangisi diğer-

lerine göre daha az göç almaktadır?

A) İstanbul B) Ankara C) Eskişehir

D) Mersin E) Kütahya

10. Aşağıdaki haritada bazı sanayi üretim bölgeleri koyu

renkle gösterilmiştir.

Ekvator

Bu bölgeler içerisinde aşağıdaki ülkelerden hangi-

si yer almaz?

A) Kanada B) Almanya C) Hindistan

D) Güney Kore E) İran



AYDIN YAYINLARI

11. Demokrasinin MÖ 5. yüzyılda ilerlemesiyle yakından

ilintili olarak, sofistlerin üç alanda ilgileri vardı: Erdemin

ya da mükemmelliğin gelişimi, dildeki ustalık ve eği-

tim. Demokrasi yurttaşlara ihtiyaç duyuyordu; özellikle

de yönetici erke sahip olmak isteyen, insanlara hitap

ederken dili ustalıkla kullanan ve erdemli davranarak

örnek olması gereken yurttaşlara. Sofistler, bir yandan

tartışmacı yöntemi kullanarak ve bilmek üzerine eğile-

rek, kendilerinden önceki filozofların devamlılığını sağ-

lamışlar, bir yandan da bilmeyi kapsamlı bir eleştiriyle

yargılayarak radikal bir tutum sergilemişlerdir.

Parçadan yola çıkarak, sofistlerin aşağıdaki alan-

lardan hangisiyle ilgili düşünce üretmedikleri ileri

sürülebilir?

A) Siyasi düzen B) Eğitim sistemi

C) Epistemoloji D) Ahlaki tartışma

E) Varlığın mahiyeti

12.

AĞAÇ

Gorgias; "Eğer bir şey varsa ve düşünülebilirse bu ak-

tarılamaz." derken ne söylemek istemektedir? Cevap,

en önemli sofistik katkılara yol açar. Birisi konuştuğu

zaman, bahsettiği nesneler ve şeyler ortaya çıkmaz;

ancak bu nesnelerden farklı olarak, bu kelimeleri yer-

lerine kullanır. Örneğin "ağaç" kelimesini duyabiliriz

ama bu kelimenin duyulması ağaç ortaya çıkarmaz.

Çünkü ne kelime bir şeye ne de bir şey kelimeye dö-

nüşebilir.

Buna göre, Gorgias'ın "bilgi aktarılamaz" yargısının

mantıksal temeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kelimeler, onların gerçeklikte karşılıkları olan var-

lıklara denk düşer.

B) Kelimeler ve şeyler arasında aşılmaz bir mesafe

vardır; şeylerin varlığı olsa ve düşünebilse bile, bu

aktarılamaz.

C) Kelimeler de şeyler de zihinsel tasarımın sonucu-

durlar, yani gerçekliğe denk düşmezler.

D) Nesnelerin kendileri, onlara verdiğimiz adlardan

ibarettirler. Ad olmak dışında varlıkları yoktur.

E) Kelimeler ve şeyler varlık hakkındaki temel yargıla-

rın en küçük birimlerini oluştururlar.



AYDIN YAYINLARI

13. Meşşai felsefenin son temsilcilerinden biri de İbn

Miskeveyh'tir. Ona göre insanın erdemi, düşünme ve

ölçüp biçme yeteneğini geliştirdiği ve aklını bir bütün

olarak hayatına uygulayabilmeyi başardığı ölçüde ge-

lişir. İnsanın, İbn Miskeveyh'e göre bunu iki aşırı uç

arasındaki ortayı gözeterek yapması gerekir.

İbn Miskeveyh'in bu görüşü, İlk Çağ felsefesinin

aşağıdaki filozoflarından hangisinin etik anlayışıy-

la paraleldir?

A) Platon B) Aristoteles C) Sokrates

D) Epiküros E) Plotinos

14. "İnsan Nedir ve Nasıl Yaşamalıdır?" başlıklı bir tartış-

ma programına davet edilen filozoflar, konuya ilişkin

düşüncelerini ifade edebilmek için sırayla söz alacak-

lardır. Sözün kendilerine gelmesi için felsefe tarihinde

yer aldıkları dönemi beklemek zorundadırlar. Kendi-

lerinden önceki filozofların açıklamalarını dinlerken

giderek sabırsızlanan bir filozof izleyicilerin dikkatini

çekmektedir. Birkaç dakika sonra sabrı tükenmiş olan

filozof, program yöneticisinin, "Sayın Hobbes, lütfen

sıranızı bekleyin!" uyarısına aldırmadan ayağa kalkar

ve şöyle bağırır: "Doğa durumu insan için tehlikelidir.

İnsan insanın kurdudur. Tehlikeyi yok etmenin yolu uz-

laşmak ve gücü bir yetkeye devretmektir."

Sırasını beklemeden tartışmaya giren bu filozof,

aşağıdaki zaman dilimlerinden hangisinde yer al-

maktadır?

A) 17. yüzyıl B) 19. yüzyıl C) 20. yüzyıl

D) 18. yüzyıl E) 15. yüzyıl

15. 20. yüzyıl filozoflarından Gadamer'e göre, yaşamla-

rımızı ve kendimizi anlama sürecimiz "tarihle söyleşi

yapmaya" benzer. Yüzyıllardır var olan tarihi metinleri

okudukça, onların gelenekleri ve varsayımları kendi

kültürel normlarımızı ve önyargılarımızı görmemizi

sağlar. Örneğin Nietzsche'nin bir kitabını alıp dikkat-

lice okursam sadece Nietzsche'yi kavrayışımın derin-

leştiğini değil, kendi önyargılarımı ve taraflılıklarımın

da netleştiğini ve belki de değiştiğini görebilirim. Yani

Gadamer'e göre Nietzsche'yi yorumlarken kendimi ve

kavrayışımı da yorumlamış olurum.

Gadamer'ın metin – insan ve yorumlama üzerin-

den temellendirdiği bu görüşü aşağıdaki akımlar-

dan hangisinin içinde düşünülmelidir?

A) Analitik felsefe B) Diyalektik materyalizm

C) Hermeneuitik D) Varoluşçuluk

E) Fenomenoloji



AYDIN YAYINLARI

16. – 20. soruları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini

yasal olarak almak zorunda olanlar ve İmam Hatip

Okulları öğrencileri/mezunları cevaplayacaktır.

16. Sözlükte “boyun eğme, alçak gönüllülük, itaat, kulluk,

tapma, tapınma” anlamlarına gelen ibadet dinî bir te-

rim olarak insanın Allah’a saygı, sevgi ve itaatini gös-

termek, O’nun hoşnutluğunu kazanmak niyetiyle orta-

ya koyduğu belirli tutum ve gerçekleştirdiği davranışlar

için kullanıldığı gibi daha genel olarak aynı mahiyetteki

düşünüş, duyuş ve sözleri de ifade eder; ancak ke-

limenin dinî içerikli belli ve düzenli davranış biçimleri

için kullanımı daha yaygındır.

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt

olarak verilmiştir?

A) İbadet çeşitleri nelerdir?

B) Niçin ibadet edilir?

C) İbadetlerin temizlikle ilişkisi nedir?

D) Hangi ibadetler Allah’ın rızasına uygundur?

E) İbadet ne demektir?

17. • En güzel örnek,

• Örnek ahlakıyla başkalarına örnek olmak,

• “İnanç, ibadet, ticaret, eğitim, öğretim ve ahlak baş-

ta olmak üzere hayatın her alanında Müslümanların

kendilerine örnek almaları gereken tek ve en güzel

model.” anlamında Hz. Muhammed’in sıfatıdır.

Farklı anlamları verilen bu kavram aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Asabiyet B) Fetanet C) Üsve-i hasene

D) Tebliğ E) Ameli salih

18. • “ … Kim bir kimseyi öldürürse bütün insanları öldür-

müş gibi olur. Kim de bir can kurtarırsa bütün insan-

ların hayatını kurtarmış gibi olur…” (Mâide sûresi,

32. ayet )

• “Fakirlik korkusuyla çocuklarınızın canına kıyma-

yın. Biz onların da sizin de rızkınızı veririz. Onla-

rı öldürmek gerçekten büyük bir günahtır.” (İsrâ

sûresi, 31. ayet)

Bu ayetlerde insan ile ilgili dikkat çekilen ortak hu-

sus aşağıdakilerden hangisidir?

A) Neslin korunması B) Canın korunması

C) Aklın korunması D) Malın korunması

E) Dinin korunması

19. Hz. Muhammed’in ailesi için kullanılan bu kavram söz-

lükte ev halkı anlamına gelir. İlgili ayetin nüzulü sıra-

sında Hz. Ali, Hz. Fatma, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin'in

yanında bulunan Hz. Muhammed, onları abasının al-

tına almış ve ‘‘ Allah’ım! Bunlar benim aile fertlerimdir.

Onları günahlardan temizle.’’ diyerek dua etmiştir.

Bu parçada bahsedilen kavram aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Ehl-i kıble B) Havari C) Ehl-i kitap

D) Sahabe E) Ehl-i beyt

9


AYDIN YAYINLARI

20. Arabistan'daki ilmi kısırlık, Kur'an'ın inişiyle değişmeye

başlamıştır. Kur' an, ilk ayetiyle dikkatleri ilim olgusuna

çekmeyi başarmıştır. Bu bakımdan Kur'an'ın, okuma

ve yazma bilmeyen bir topluma "oku" emriyle ilk hita-

bını ortaya koyması çok anlamlıdır. "Nun, kaleme veya

yazdıklarına and olsun" yemini ile vahiy indirmeye de-

vam eden Cenab-ı Hakk'ın, "De ki: Hiç bilenle bilme-

yen bir olur mu?'' sorusuyla toplumda bilgiye dayalı

yeni bir değer ortaya koyduğunu gören Müslümanların

ilme yönelmeleri zor olmamıştır. Çünkü Hz. Muham-

med (s.a.v.) de "ilim talep etmek her Müslümana farz-

dır'' buyurarak, ilmi merkeze alan bir anlayışa öncülük

yapmıştır. Böylece Resulullah, ilim tahsiline dini bir

anlam kazandırmakla kalmamış, ayrıca bir dini vecibe

olarak algılanmasına da yardımcı olmuştur.

Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-

mez?

A) İslam dininin eğitime önem verdiği

B) İlahi vahiy ile eğitime dikkat çekildiği

C) Hadislerde inananların öğrenmeye teşvik edildiği

D) İslamiyet’ten önce Arabistan’da bilginin önemsen-

mediği

E) Eğitim noktasında eksikleri olanların Müslüman

olamayacağı


yasal olarak almak zorunda olmayan veya farklı müf-

redat alanlar cevaplayacaktır.

21. "Nedir insanlığın aradığı? Nihai nokta nedir? Para,

sağlık, sevmek, sevilmek... Bütün bunları istemesinin

tek bir sebebi yok mu? Aslında mutluluğa ve huzura

erişmeye çalışmıyor mu? Peki mutluluk bir şeylere sa-

hip olmakla mı gelir, yoksa sahip olacak hiçbir şey is-

tememekle mi? Belki de doğduğumuz günden itibaren

bize bu öğretilmelidir. Bir şeylere sahip olma isteğin-

den arınmak. Bu keşke o kadar kolay olsa."

Stoacı düşünür Epiktetos'a ait bu sorgulamanın

ahlak felsefesinin aşağıdaki konularından hangisi-

ne ait olduğu düşünülebilir?

A) Evrensel ahlak

B) Ahlaki yargıların niteliği

C) Ahlaki eylemin amacı

D) İrade özgürlüğü sorunu

E) Uygulamalı etik

22. "Günde üç dört saatini dünyanın varlığını ispat etmek-

le geçiren profesörler olduğu herkesçe bilinmektedir;

gülünç bir şeydir bu. Dünyanın varlığından daha sağ-

lam hiçbir şey yoktur. Hiçbir şey bizi bu derece kıskıv-

rak bağlamaz. Bunun kadar delile ihtiyaç göstermeyen

başka hiçbir şey bulunamaz."

Parçadaki düşünceyi savunan bir kişi, aşağıdaki

felsefi akımlardan hangisinin görüşlerini tümüyle

reddetmektedir?

A) Realizm B) İdealizm C) Nihilizm

D) Materyalizm E) Düalizm

10


AYDIN YAYINLARI Sınav bitti. Cevaplarınızı kontrol ediniz.

23. Arap Yarımadası'nda ortaya çıkan ve öncelikle bu

coğrafyada yayılan İslamiyetin, yayıldığı yerlerde

karşılaştığı farklı görüşlere karşı kendini savunmak

zorunda kalması İslam felsefesinin ortaya çıkışını ha-

zırlayan koşulların başında yer alır. İslam felsefesinin

gelişmesinde temel aldığı kaynaklar, onun karakterini

belirlemiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu kaynaklardan değil-

dir?

A) Kelam B) Kur'an C) Tefsir

D) Hadis E) Meşşai

24. Sokrates'in sorduğu sorulardan bazıları şunlardır; "İn-

sanın amacı nedir? "İnsana özgü olan faaliyet türü

hangisidir?", "İnsan varlığı başka varlıkların yerine

getiremeyeceği hangi işlevleri yerine getirmek duru-

mundadır?" Ona göre, insana özgü olan faaliyet türü

hareket, büyüme, duyumlama ya da üreme değildir.

Zira bunları başka hayvan türleri de gerçekleştirir. İn-

sana özgü olan, akılla ilgili olmak durumundadır. Zira

akıl ve aklı kullanma yalnızca insana özgüdür.

Bu durum Sokrates'in insanın amacını belirlerken

aşağıdakilerden hangisini temel almasına neden

olur?

A) İnsan doğasını

B) Duyumları

C) Zihinsel faaliyetleri

D) İhtiyaçları

E) Hayvan türleri arasındaki yerini

25. Latince kökenli bir kavram 15. yüzyıldan sonra Batı

dünyasının zihinsel ve kültürel yapısını neredeyse tü-

müyle değiştirecek bir biçimde gündeme geldi. İnsan

doğası ya da kültürü anlamına gelen bu kavram, insa-

nın özü ve bu dünyadaki yerini araştıran çalışmaları

adlandırır. Kavramı temele alanların ulaşmak istediği

amaç, insanın özgür iradesiyle kurduğu devlet düzeni

içinde, kendini en son sınırlara kadar geliştirebilmektir.

Parçada sözü edilen kavram aşağıdakilerden han-

gisidir?

A) Rönesans B) Tümevarım C) Bilimsel devrim

D) Hümanizm E) Skolastik

35 Diğer sayfaya geçiniz.AYDIN YAYINLARI

Deneme Sınavı - 5

1. İslamiyet öncesi Arap Yarımadası'nda yaşanan dö-

neme "Cahiliye Devri" denmesinin nedenleri arasın-

da;

I. Putlara tapmanın yaygın olması,

II. Kadınlara yönelik olumsuz tutum ve davranışların

yaygın olması,

III. Hristiyanlık ve Musevilik dinlerinin görülmesi.

durumlardan hangilerinin yer aldığı söylenemez?



2. Türkiye Selçuklu Devleti Dönemi'nde yaşanan;

I. Haçlı Seferleri

II. Kösedağ Savaşı

III. Miryokefalon Savaşı

gelişmelerden hangilerinin, Türklerin batıya ilerle-

yişini bir süre içinde olsa yavaşlattığı söylenebi-

lir?



3. Divan-ı Hümâyun'da;

I. Son sözün hükümdara ait olması,

II. Farklı görüş ve düşüncelerin ifade edilebilmesi,

III. Divan üyelerinin padişah tarafından seçilmesi

uygulamalardan hangilerinin demokratik bir anla-

yışın hâkim olduğuna kanıt oluşturduğu söylene-

mez?



4. Osmanlı Devleti'nde, mahalli idarelerin zaman için-

de güç kazanmasında aşağıdakilerden hangisinin

etkili olduğu söylenemez?

A) Tımar sisteminin bozulması

B) Devletin, ayan ve eşrafa, saruca ve sekban adı ve-

rilen tüfekli asker yetiştirme hakkı vermesi

C) Eyaletlerin, merkezden atanan valilerce yönetilmesi

D) İltizamların, malikâne usulü ile ömür boyu kiraya

verilmesi

E) II. Mahmut ile ayanlar arasında imzalanan Sened–i

İttifak ile ayanların varlığının resmiyet kazanması








AYDIN YAYINLARI

5. Demokrat Parti iktidarının ilk yıllarında Marshall Yar-

dımı uygulamasının da etkisiyle tarım alanında hızlı

bir gelişme yaşanmıştır. Tarımsal gelişmenin öncülü-

ğünde ekonomi bir bütün olarak % 10'un üzerinde bir

büyüme göstermiştir.

Türk ekonomisindeki bu büyümede;

I. Kırdan kente göçün artması

II. Dış ülkelerden kredi sağlanması

III. Ekilen tarım alanlarının artması

gelişmelerden hangilerinin etkili olduğu söylene-

mez?



6. Aşağıdaki dünya haritasını coğrafya dersinde kullanan

Coğrafya Öğretmeni Engin Bey, okyanus akıntılarını

göstererek bu akıntıların etkili oldukları kıyılarda sı-

caklık, nem ve yağış üzerindeki etkilerinden bahset-

miştir.

Peru Brezilya

BenguelaMozambik

BatıAvustralya

Alaska

Kaliforniya

LabradorGulf Stream

Oyaşivo

Kanarya

Buna göre, Coğrafya Öğretmeni Engin Bey coğraf-

yanın aşağıdaki alt dallarından hangisi ile ilgili bir

konu işlemektedir?

A) Hidrografya B) Jeomorfoloji C) Klimatoloji

D) Biyocoğrafya E) Kartografya

7. Aşağıda ülkemizdeki iklim tiplerinden birine ait sıcaklık

ve yağış grafiği verilmiştir.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12Aylar5

0 50

100

150

200

250

300

10

15

20

25

30

Yağış (mm)Sıcaklık (°C)

Yağış Sıcaklık

Buna göre aşağıdaki şehirlerimizden hangisinde

bu iklim tipinin görüldüğü söylenebilir?

A) Kars B) İzmir C) Antalya

D) Rize E) Hakkari

8. Levha sınırlarında özellikle kıtasal ve okyanusal lev-

haların yaklaşma olanlarında; derin okyanus hendek-

leri ve dalma batma zonları oluşur.

IVI

VII

III

Buna göre yukarıdaki haritada numaralandırılmış

alanlardan hangisinde derin okyanus hendekleri-

nin oluştuğu görülür?




AYDIN YAYINLARI




16. Hz. Muhammed suyun bulunmadığı veya kullanılma-

sı çeşitli sıkıntılara sebebiyet verebileceği durumlarda

teyemmüm yapılmasını tavsiye etmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi teyemmümün

yapılışı ile ilgili değildir?

A) Başı mesh etmek

B) Niyet etmek

C) Elleri temiz toprağa vurmak

D) Yüzü mesh etmek

E) Kolları mesh etmek

17. • ‘‘Doğrusu biz seni hak ile desteklenmiş bir müjdele-

yici ve uyarıcı olarak gönderdik. Hiçbir ümmet yok-

tur ki içlerinden bir uyarıcı gelip geçmemiş olsun.’’

(Fâtır sûresi, 24. ayet)

Bu ayette altı çizili kavram ile Hz. Muhammed’in

hangi yönü ifade edilmiştir?

A) Tebliğ B) Temsil C) Tebyin

D) Teşri E) Teşyi

18. • ‘‘Kur’an’ı muhakkak ki biz indirdik. Elbette onu yine

biz koruyacağız.’’ (Hicr sûresi, 9. ayet)

• ‘‘Ey iman edenler, Allah’a peygamberlerine indirdiği

kitaba ve daha önce indirdiği kitaba iman edin…’’

(Nisâ sûresi, 136. ayet)

Bu ayetlerde dikkat çekilen temel inanç esası aşa-

ğıdakilerden hangisidir?

A) Allah’a iman B) Meleklere iman

C) Peygamberlere iman D) Kitaplara iman

E) Ahirete iman

19. Bu kavram dini inançlara göre imanlı, dünyada iyi işler

yapmış kimselerin öldükten sonra sonsuz bir mutlulu-

ğa kavuşacakları yer olarak bilinirken, sözlükte bahçe,

bitki, sık ağaçlarla örtülü yer olarak ifade edilir. Terim

olarak ise çeşitli nimetlerle bezenmiş olan ve mümin-

lerin içinde ebedi olarak kalacakları ahiret yurdudur.

Bu parçada tanımı verilen kavram aşağıdakilerden

hangisidir?

A) Ba’s B) Ahiret C) Berzah

D) Cennet E) Cehennem



AYDIN YAYINLARI

23. Orta Çağ Hristiyan felsefesi, vahyolunan ilahi kelama,

yani Yeni Ahit'in öğretilerine bir anlam kazandırma, bu

öğretileri açıklama çabasıdır. Buradan hareketle, özel

olarak Hristiyan felsefesinin, genel olarak da Orta Çağ

felsefesinin kökeninde kutsal kitabın bizatihi kendisi-

nin bulunduğu söylenebilir.

Buna göre;

I. Vahyin felsfenin araçları kullanılarak açık hale

getirilmesi

II. Ana kaynak olarak kutsal kitap veya kitapların

kullanılması

III. Vahyin çelişkilerini ortaya koyarak, eleştirel bakı-

şın geliştirilmesi

amaçlarından parçaya göre doğru olmayanlar aşa-

ğıdakilerden hangisinde gösterilmiştir?

A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II

D) II ve III E) Yalnız III

24. 20. yüzyıl felsefesi uzmanlaşmanın arttığı, bütüncü

sistemlerden vazgeçildiği bir yüzyıldır. Bu çağda fel-

sefeye yeni dallar eklenmiştir. Matematiksel mantık,

meta–etik, dil felsefesi, psikoloji felsefesi, toplumsal

cinsiyet felsefesi, çevre felsefesi bu yüzyılın felsefe-

leridir. 20. yüzyılın filozofları her konuda görüş bildirip

bir sistem kurmak yerine felsefenin tek tek alanlarında

özgün ve eleştirel düşünceler geliştirmişlerdir. Açıkça

dile getirilmese de insan ilişkilerinin çeşitlendiği, yaşa-

mın sürekli dönüştüğü bu çağda bir dizge ortaya koy-

manın olanaksız olduğu düşüncesi benimsenmiştir.

Parçadan yola çıkılarak, aşağıdakilerden hangisi-

ne ulaşılamaz?

A) Değişen yaşam unsurları yeni felsefi alanları ge-

rektirmiştir.

B) Felsefede sistem filozofları yerini, alan filozofları

almıştır.

C) Yaşamsal dönüşümün hızı, filozofları belli alanlar-

da uzmanlaşmaya yönelmiştir.

D) Felsefenin bütünsellik niteliği 20. yüzyılda da sür-

müş, yaşamın tüm yönlerini konu edinen felsefeler

üretilmiştir.

E) Felsefenin spesifik konular ile ilgili olması onun

eleştirellik ve özgünlük niteliğini zedelememiştir.

43


AYDIN YAYINLARI

25. 18. yüzyıl İngiliz empirizmine İskoç filozof David Hume

da dahil edilir. Hume'un özellikle üzerinde durduğu ko-

nulardan biri sebep–sonuç bağının aklın yapısından

kaynaklandığı iddiasının son derece şüpheli oluşudur.

Hume'a göre, eğer ateşin yaktığına, suyun serinlet-

tiğine inanıyorsak buna bizi inandıran, deneyimleri-

mizden doğan alışkanlıklarımızdır. Bu alışkanlıklar

kolayca benimsenirler, çünkü bizi başka türlü düşün-

me zahmetinden kurtarırlar. Biz A olayını B'nin izleme-

sinde olduğu gibi, izlenimlerden yola çıkarak olayları

birbirine bağlarız.

Buna göre;

I. Öznel algıya bağlı olan ilişkiyi nesneler arasında-

ki ilişkinin yerine koyarız.

II. Nedensellik bağı kurmamız deneyimlerimizin ya-

rattığı alışkanlıklardandır.

III. Nedensellik bağı kurma yetisi a priori bir nitelikte-

dir ve hep bizdedir.

yargılarından Hume tarafından onaylanmayacak-

lar aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

Sınav bitti. Cevaplarınızı kontrol ediniz.


Deneme Sınavı - 6

1. Türk adının geçtiği ilk yazılı metinler olan Orhun Kita-

beleri, dil bilimci Thomsen tarafından çözümlenmiştir.

Bu belgelerde; Türklerin yaşantılarına, töresine, kültü-

rüne ve devlet yönetimine ait bilgilere ulaşılmıştır.

Bu bilgi dikkate alındığında, Orhun Kitabeleri'nin,

tarihe yardımcı bilim dallarından hangisinin ilgi

alanına girdiği söylenemez?

A) Paleografya B) Nümizmatik

C) Etnografya D) Diplomatik

E) Epigrafya

2. Orta Asya'da kurulan ilk Türk devletlerinin boylar

konfederasyonu şeklinde örgütlenmesinin sonuç-

ları arasında;

I. Merkezi otoritenin zayıflaması

II. Siyasi varlıklarını uzun süre koruyamamaları

III. Göçebe yaşam biçimini benimsemeleri

durumlarından hangilerinin yer aldığı söylene-

mez?



3. Osmanlı Devleti'nde uygulanan millet sistemi ile toplu-

mu oluşturan farklı etnik ve dini unsurların kendi kül-

türlerini, örf ve ananelerini devam ettirebilmesi müm-

kün olmuştur.

Bu durumun Osmanlı Devleti'nin ilk dönemlerinde;

I. Kültür birliğinin sağlanması

II. Azınlıkların, yönetimden duydukları memnuniye-

tin artması

III. Müslümanlar ile diğer unsurlar arasında her alan-

da eşitliğin sağlanması

gelişmelerinden hangilerinin gerçekleşmesine ze-

min hazırladığı söylenemez?










AYDIN YAYINLARI

6. Dünya'nın şekline bağlı olarak paralellerin çevre uzun-

lukları ve meridyenler arası mesafe ekvatordan kutup-

lara doğru azalır.

Buna göre aşağıda matematik konumları belirtil-

miş alanların aynı ölçek kullanılarak hazırlanmış

haritalarından hangisinin kâğıt üzerinde kapladığı

alan daha geniş olur?

A) 40° 50°

30°

20°

B) 120° 110°

60°

50°

C) 90° 80°

45°

35°

D) 10° 20°

70°

80°

E) 50° 40°

55°

65°

7. Harita çizimlerinde, haritası çizilen alanda yer şekille-

rinin eğim ve engebe değerleri arttıkça hata oranı da

artar.

II

III IV

V

I

Buna göre ülkemizin yer şekillerinin özellikleri ve

dağılışı da göz önünde bulundurulduğunda yuka-

rıdaki haritada numaralandırılmış alanlardan han-

gisinin haritasında hata oranı daha fazladır?

(Haritaların tamamı aynı ölçek değerine sahiptir.)


8. Kış mevsiminde sıcaklık ortalamalarının 0 °C'nin altı-

na düştüğü iklim bölgelerinde kar yağışı olasılığı diğer

bölgelere göre daha yüksektir.

II

III

IV

VI

Ülkemizde sıcaklığın, nemin ve yağışın dağılışı göz

önünde bulundurulduğunda yukarıdaki haritada

numaralandırılmış iklim bölgelerinden hangisinde

kış mevsiminde kar yağışı olasılığı daha azdır?


9. İnsanlar yeryüzünde iklimin, su kaynaklarının, yer şe-

killerinin ve toprakların elverişli olduğu alanlarda mes-

kenler inşa ederek yerleşmelerini oluşturmuşlardır. Bu

alanlara yerleşmeye uygun alanlar anlamına gelen

"ökümen" alanlar da denir.

Buna göre aşağıda verilen ülkelerin hangisinde

ökümen alanların daha geniş olduğu söylenebilir?

A) Moğolistan B) Fransa C) Nepal

D) Şili E) İsviçre



AYDIN YAYINLARI

14. Bir 18. yüzyıl filozofu olan Kant'ın felsefesinin en ka-

lıcı yönlerinden biri etik ve onun kategorik (koşulsuz)

buyruk kavramıdır. Kategorik buyruk uyarınca, öyle

davranılmalıdır ki, tercih edilen eylem, kendisini ben-

zer durumda bulan herkese uygulanabilecek evrensel

bir kanun haline gelebilsin. Bu noktada Kant, fayda-

cılık gibi sonuca odaklı bir etik anlayışa karşı çıkar.

Faydacı etik, doğru davranış biçiminin en fazla sayıda

insana, en yüksek ölçüde fayda sağlayan davranış ol-

duğunu söyler. Faydacılık sonuca odaklıdır. Kant için

ise iyi olanı sonuçlarına bakılarak tanımlamak yerine,

ahlaki bir kural bulmak, yapılması gerekeni ifade eder.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Kant'ın, etiği

kapsamında, onay vereceği bir davranışı ifade et-

mektedir?

A) TYT'de çıktığı için felsefe öğrenmeye çalışmak

B) Yalan kötü olduğu için yalandan uzak durmak

C) Sevilen birine dönüşmek için başkalarına sıcak-

kanlı davranmak

D) Statü elde etmek için işini iyi yapmaya çalışmak

E) Eleştiriye maruz kalmamak için fikirlerini açık etme-

mek

15. 20. yüzyılda yaşananlar sanki "uyumlu uyumsuzluk-

lar" dan oluşan bir süreci andırmaktadır. Siyaset ve

ekonomi alanında çağın ilk on yılında, geleceğin sanki

toz pembe olacağı varsayılmaktaydı. Buhar gücüne

elektriğin eklenişi teknolojide hızlı bir gelişimi doğurdu.

1905 yılında Sovyet devriminin ilk provası yapıldı. Ka-

pitalizm, marksizm ve faşizm gibi siyasal ve ekonomik

boyutlu ideolojiler toplum politikaları olarak çıktılar.

1914'teki 1. Dünya Savaşını büyük imparatorlukların

dağılması izledi. Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya–

Macaristan İmparatorluğu ve nihayet Rus Çarlığı yı-

kılırken, bu çok uluslu rejimlerin yerine genç ve yeni

toplumlar geçti. 1917'de Sovyet Devrimi ile dünya ilk

kez sosyalist bir toplum modeliyle karşılaştı. Dünya

pazarlarını ele geçirme yarışı ve üretimdeki artışa

oranla dünyaya egemen olma anlayışı ön plana geçti.

1939'daki II. Dünya Savaşı da bir ekonomik üstünlük

savaşı olarak görünmekle birlikte, bilim ve teknolojide-

ki üstünlüğü de vurgulamaktaydı.

Parçada verilen 20. yüzyıl panoraması aşağıdaki-

lerden hangisini içermez?

A) Siyasal gelişmeler

B) Teknolojik atılımlar

C) Siyasi harita değişimleri

D) Ekonomik durum

E) Felsefi akımlar



AYDIN YAYINLARI




16. Cami kelimesi Arapça ‘cem’ kökünden türemiş olup,

‘’toplayan, bir araya getiren’’ anlamına gelmektedir. İlk

dönemlerde sadece Cuma namazı kılınan büyük mes-

cidler için kullanılırken sonraları içinde Cuma namazı

kılınan ve hatibin hutbe okuması için minber bulunan

mescitler cami, minberi bulunmayan yani Cuma na-

mazı kılınmayan küçük mâbedler ise sadece mescit

olarak tanınmıştır.

Bu parçadan hareketle camiler ile ilgili aşağıdaki-

lerden hangisi söylenemez?

A) Eğitim faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.

B) Klasik adından hariç bimaristan da denir.

C) Dini uyarılar yapılmaktadır.

D) İslam dünyası için eğitimin ilk merkezidir.

E) Birlik ve beraberliğe katkı sağlamaktadır.

17. Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü,

Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,

Işık ışık, dalga dalga bayrağım!

Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.

Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder…

Gölgende bana da, bana da yer ver.

Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar:

Yurda ay yıldızının ışığı yeter.

(Arif Nihat Asya)

Bu şiir toplumu birleştiren temel değerlerden han-

gisine örnek gösterilebilir?

A) Hürriyet ve bağımsızlık B) Bayrak

C) İnsan haklarına saygı D) Vatan ve ülkü birliği

E) Milli seciye

18. • “Yine onlar, Rablerinin davetine icabet ederler ve

namazı kılarlar. Onların işleri aralarında danışma

iledir. Kendilerine verdiğimiz rızıktan da harcarlar.”

(Şûra sûresi, 38. ayet)

Bu ayette altı çizili kelime İslami literatürde aşağı-

daki kavramlardan hangisi ile ifade edilmektedir?

A) İstişare B) Ehl-i beyt C) Şehadet

D) Fakih E) Toplantı

19. Yüce Allah ‘‘Namazı dosdoğru kılın..’’ buyurmuştur.

Namazın nasıl kılınacağını ise ‘‘Ben namazı nasıl kı-

lıyorsam siz de öyle kılın’’ buyuran Hz. Muhammed

rehberliğinde insanlara bu ibadet öğretilmiştir.

Bu parçadan hareketle Hz. Muhammed’in Kur’an’ı

Kerim’i nasıl aktardığı söylenebilir?

A) Tebliğ etmiştir. B) Aktarmıştır.

C) Yaşamıştır. D) Yazmıştır.

E) Saklamıştır.

20. İslam dininde önemli bir yeri olan kurban ibadeti, Hz.

Âdem’den bu zamana kadar yapılan bir ibadettir. Bu

ibadetin akıllı, ergenlik çağına gelmiş ve zekât verebi-

lecek seviyede zengin olan Müslümanlarca yapılması

istenmiştir.

Kurban ibadetinin bugünkü şekli aşağıdaki pey-

gamberlerden hangilerine dayandırılabilir?

A) Hz. İsmail - Hz. İshak B) Hz. İbrahim - Hz. İsa

C) Hz. İdris - Hz. İsmail D) Hz. İsa - Hz. İshak

E) Hz. İsmail - Hz. İbrahim


Deneme Sınavı - 7

1. Sümerlerin yazıyı icat etmesi pek çok alanda önemli

gelişmelerin yaşanmasına zemin hazırlamıştır.

Yazının icadının;

I. Bilgi birikiminin artması

II. Paranın icadı

III. Bilimsel gelişmelerin hız kazanması

gelişmelerden hangilerine ortam hazırladığı söyle-

nebilir?


D) I ve III E) I, II ve III

2. Hicret'in ardından Hz. Muhammed, Muhacir ve Ensar'ı

kardeş ilan etmenin yanı sıra, şehirde yaşayan Muse-

vilerle, Medine Vatandaşlık Sözleşmesi'ni imzalayarak

onların ibadet ve yaşam biçimlerini sürdürmelerine

müsaade etmiştir. Ayrıca şehrin savunması konusun-

da da birlikte hareket edilmesi kararı alınmıştır.

Hz. Muhammed'in bu uygulamalarla aşağıdakiler-

den hangisini amaçladığı söylenemez?

A) Toplumsal barışı korumak

B) Hak ve yükümlülükleri belirlemek

C) Birlik ve beraberliği güçlendirmek

D) Din ve mezhep birliğini sağlamak

E) Dış tehditlere karşı tedbir almak

3. "Osmanlı Devleti'nın kurulduğu yıllarda, kısa süre için-

de güçlenmesinde demografik faktörler etkili olmuş-

tur." diyen bir tarihçi bu görüşüne;

I. Doğudan gelen Türkmen göçleriyle nüfusun art-

masını

II. Fethedilen Balkan topraklarında iskân politikası-

nın uygulanmasını

III. Ülkenin hanedanın ortak malı sayılmasına rağ-

men, hâkimiyetin tek elde toplanmasını

durumlarından hangilerini kanıt olarak göstere-

mez?



4. Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'nde imzalanan 1533

İstanbul Antlaşması ile Avusturya Arşidükü, padişahın

kulu olan sadrazamla protokolde eşit olduğunu kabul

ederken, 1606'da imzalanan Zitvatoruk Antlaşması ile

padişahla eşit sayılmıştır.

Bu bilgiye göre;

I. Osmanlı devleti, Avrupa'da toprak kaybı yaşa-

mıştır.

II. Osmanlı Devleti, Avusturya karşısında güç kay-

betmiştir.

III. Zitovatoruk Antlaşması ile iki devlet arasında mü-

tekabiliyet prensibi benimsenmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?










AYDIN YAYINLARI

5. Kıbrıs'ta yaşanan bazı gelişmeler aşağıda verilmiştir.

I. Adayı Yunanistan'a bağlama girişimlerinin başla-

ması

II. Türk Mukavemet Teşkilatı'nın faaliyete geçmesi

III. Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin kurulması

Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin 1974 Kıbrıs

Barış Harekâtı sonrasında yaşandığı söylenebilir?



6.

90° GKN

90° GKN90° GKN

90° GKN

90° KKN

90° KKN

90° KKN

90° KKN

I

IVIII

II

0°

0°

0°

0°

Yukarıda Dünya'nın Güneş çevresinde gerçekleştirdi-

ği yıllık hareketi ve elips şeklindeki yörüngesi gösteril-

miştir.

Buna göre yörünge üzerinde numaralandırılmış

aralıklarla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi

yanlıştır?

A) I no'lu aralıkta Türkiye'de gündüz süresi uzamakta-

dır.

B) I no'lu aralıkta Türkiye'de +3 saat diliminin yerel sa-

ati ulusal saat olarak kullanılmaktadır.

C) III no'lu aralıkta Dünya yörüngesinde Güneş'e en

yakın konumdadır.

D) IV no'lu aralıkta güney yarım kürede gündüzlerin

süresi gecelerden daha uzundur.

E) II no'lu aralıkta kuzey yarım kürede gündüzlerin sü-

resi gecelerden daha uzundur.

7. Topografya haritalarında kullanılan her bir izohips bir

ayrıntıdır. Bir topografya haritasında izohips aralık

değeri ne kadar küçükse izohips sayısı o kadar fazla

olur.

Buna göre aşağıda verilmiş aynı yamacı gösteren

topografya haritası paftalarından hangisinin ölçe-

ği en büyük değere sahiptir?

A) B) C)

D) E)

760770

700

700 775

750

800

800825

850875850

800800

1000900

780

790800

810

8. IV. jeolojik devrin ilk yarısında yaşanan buzul çağında

buzullar kutup noktalarından 50° enlemlerine kadar

olan sahada deniz seviyesine kadar inmiştir.

0°

50°

Buna göre yukarıdaki haritada mavi renk ile göste-

rilmiş olan buzullaşmanın deniz seviyesine kadar

indiği bölgede aşağıdaki ülkelerden hangisinin ol-

duğu söylenemez?

A) Kanada B) İzlanda C) Norveç

D) Finlandiya E) Fransa



AYDIN YAYINLARI

13. Montaigne'e göre, her toplumun kendine özgü gele-nekleri vardır; hangi toplumda yaşarsak yaşayalım bizler neyi yapmaya alışageldiysek onu "doğal" adde-deriz. "Yamyamlara Dair" başlıklı denemesinde Mon-taigne, her zaman ve her yerde "doğal" diye düşünüle-cek hiçbir şeyin, hiçbir uygulamanın ve hiçbir kurumun olmadığını ısrarla savunur. Neyin "doğal" olduğuna ilişkin nosyon, alışkanlık haline gelmiş davranış biçim-lerine dayanan toplumsal bir kurgudur.

Parçadan Montaigne'in doğal kavramı, toplumsal-

lık ve siyasetle ilgili ortak fikrinin aşağıdakilerden

hangisi olduğu çıkarılabilir?

A) Toplumsallık ve siyaseti biçimlendiren doğal olanın

ne olduğudur.

B) Toplumsal kurgu olan ütopyaların çıkış noktası do-

ğal kavrayışıdır.

C) İnsan hayatı ve toplumsal yaşamı söz konusu oldu-

ğunda doğallıktan söz edilemez.

D) Toplumsal yaşamın alışkanlıkları, doğal durumdan

çıkmış bir siyaset üretir.

E) Toplumsal yaşantının ve siyasetin özellikleri belli

bir toplumun doğalına dönüşür.

14. Aquinolu Thomas'a göre, yaratılmış dünya iyidir, çün-kü onu Tanrı yaratmıştır; ama yaratılmış dünyayı, iyili-ğin artması için bir araç olarak kullanır. O hiçbir şeyin eksikliğini çekmediği ya da herhangi başka bir şeye ihtiyaç duymadığına göre, ama kendi bolluğu ve ku-sursuzluğu içinde kendine yeterli olduğuna göre Tanrı neden dünyayı yaratmıştır? Bu soruya Aquinolu şöyle yanıt verir: İyinin doğasında genişleme ve daha çok iyilik yaratma eğilimi vardır.

Parçadan yola çıkarak, Aqionlu için dünyanın ya-

ratılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tanrısal iyiliği somutlaştırmak

B) İnsan eylemlerini sınamak

C) Kusursuz bir yaşam alanı oluşturmak

D) Tanrı'ya eksiksizlik katmak

E) İyi ve kötüyü seçme gücünü insana vermek

15. Kütüphaneden rastgele çektiğiniz bir kitap olduğunu,

kitabın kapağında "Varlık ve Hiçlik" yazdığını okudu-

ğunuzu varsayalım. Kitabın adı size çekici geldi ve

sayfalarını karıştırmaya başladınız. O sayfalardan

birinde gördüğünüz bir cümle sizi durdurdu ve oku-

maya başladınız: "Özgür olmaya mahkûm edilmiş

insan bütün dünyanın yükünü omuzlarında taşır; o,

dünyadan ve var olmanın bir yolu olarak kendisinden

sorumludur." Okuduğunuz cümleden sonra, kitap ve

yazarını iyice merak etmeye başladınız. Araştırmaları-

nız sonucu, kitabın yazarının "insanda varoluş özden

önce gelir." iddiasını taşıyan felsefi bir akıma mensup

olduğunu öğrendiniz.

Araştırdığınız filozof ve akım;

I. Varoluşçuluk

II. J.P. Sartre

III. İnsanın kendi özünü yaratma zorunluluğu

IV. İndeterminizm

V. Mantıkçı ampirizm

kavramlarından hangisiyle ilişkilendirilemez?




AYDIN YAYINLARI




16. Yüce Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak gayesiyle yapı-

lan her türlü güzel doğru ve faydalı davranışlara salih

amel denir

Buna göre aşağıdaki ayetlerden hangisi bu konu-

ya örnek niteliği taşımaz?

A) ‘‘De ki ‘Ben de ancak sizin gibi bir insanım.’ Ne var

ki bana, ilahınızın bir tek ilah olduğu vahyolunu-

yor…’’ (Kehf sûresi, 110. ayet)

B) ‘‘Erkek veya kadın, kim mümin olarak salih amel

işlerse elbette ona hoş bir hayat yaşatacağız ve

onların mükâfatını, yapmakta olduklarının en güzeli

ile vereceğiz.’’ (Nahl sûresi, 97. ayet)

C) ‘‘İman edip iyi davranışlarda bulunanlara, içinden

ırmaklar akan cennetler olduğunu müjdele!’’ (Baka-

ra sûresi, 25. ayet)

D) ‘‘Biz hiç, iman edip makbul ve güzel iş yapanlara,

ülkede fesat çıkararak düzeni bozanlarla aynı mu-

ameleyi yapar mıyız?’’ (Sad sûresi, 28. ayet)

E) ‘‘İman edip salih ameller işleyenlere gelince in-

sanların en hayırlısı onlardır… Allah kendilerinden

hoşnut olmuş, onlar da Allah’tan hoşnut olmuşlar-

dır.’’ (Beyyine sûresi, 7-8.ayetler)

17. Hz. Muhammed, Hz. Aişe’nin çok fazla ibadet etmesi-

nin sebebini sorması üzerine ‘‘Rabbime şükreden bir

kul olmayayım mı?’’ diye cevap vermiştir.

Bu parçada Hz. Muhammed aşağıdakilerden han-

gisine vurgu yapmıştır?

A) Dini ve kültürel değerlere

B) Kulluk ve şükran borcuna

C) Ümmet şuuruna

D) İnanılacak esaslara

E) Allah’ın birliğine

18. • Dediler ki: “Ne oluyor bu Peygambere, böyle Pey-

gamber mi olur? Yemek yiyor, çarşı pazarda dola-

şıyor! Bari yanında heybetli bir melek olsaydı da

etrafındaki insanları korkutup uyarıda bulunsaydı!

Yahut kendisine bir hazine verilseydi veya ürünün-

den yiyeceği bir bahçesi olsaydı ya!…” (Furkân

sûresi, 7-8. ayetler)

Bu ayette peygamberlik ile ilgili aşağıdaki kavram-

ların hangisi vurgulanmıştır?

A) Beşeri özellikler taşıdığı

B) Tebyin özelliği

C) Hatem’ül enbiya olduğu

D) Tebliğ özelliği

E) Üsve-i hasene olduğu



AYDIN YAYINLARI

19. Temel emirlerden bazıları aşağıda verilmiştir.

• Benden başka ilahların olmayacak.

• Put yapmayacaksın. Putların önünde eğilmeyecek,

onlara tapmayacaksın.

• Cumartesi günü hiçbir iş yapmayacaksın.

• Annene ve babana hürmet edeceksin.

• Komşuna yalancı şahitlik yapmayacaksın.

Temel emirlerinden bazıları verilen din ile ilgili aşa-

ğıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Ahd - i Cedit kutsal metinlerindendir.

B) Politeist bir inanç değildir.

C) Kutsal günleri vardır.

D) Ahlaki öğretileri vardır.

E) Saygılı olmaya önem vermektedir.

20. Dua, hem başlı başına bir ayin hem de diğer ayinlerin

tamamlayıcısı olarak görülür. Cem törenleri ve semah

mutlaka dualarla yapılır. Dede ve babalar ibadete baş-

layacakları zaman, ‘‘Bism-i Şâh Allah Allah (Allah’ın

adıyla…)’’ der ve duanın sonunda ise ‘’Allah Allah’’ laf-

zını söyleyerek bitirirler.

Bu parçada bahsedilen kavrama Alevilikte verilen

isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yas-ı matem B) Gülbank C) Mürşit

D) Rehber E) Niyazcı


yasal olarak almak zorunda olmayan veya farklı müf-

redat alanlar cevaplayacaktır.

21. Sokrates'in ilk öğrencilerinden biri olan Ksenofon,

"Sokrates'ten Anılar" adlı kitabında hocasından bah-

seder: "İnsani şeyler üzerine akıl yürütürdü hep; arardı

hep. Dindarlığın ve dinsizliğin ne olduğunu, güzelin ve

çirkinin ne olduğunu, adilin ve adaletsizin ne olduğu-

nu, bilgeliğin ve deliliğin ne olduğunu, devlet adamının

ne olduğunu ve başka şeylerin ne olduğunu. Bunları

bilenlerin ehil insan olacağını, bilmeyenlerin ise kesin-

likle ruhsal bir kölelik içinde tanımlanacağını düşünü-

yordu."

Parçadan Sokrates ile ilgili aşağıdakilerden hangi-

si çıkarılamaz?

A) Kavramların en temelde ne olduklarını araştırır.

B) Felsefesinin temeline, insana ilişkin sorunları alır.

C) Ahlak anlayışını "bilme" ve "bilgi" kavramları üzeri-

ne inşa eder.

D) Bilgi ve ruhun kurtuluşu kavramlarını ilişkilendirir.

E) Evrensel tanımlara ulaşmanın deneyimsel temeli-

ne vurgu yapar.

22. Orta Çağ felsefesinin farklı gelenekleri arasında, temel

konular olarak Tanrı'nın var oluşu ve doğasıyla, yara-

tılışın anlamıyla, insan doğası ve amacıyla ilgili tartış-

maların merkezde olması anlamında bir konu ortaklığı

vardır.

Bu durum Orta Çağ felsefesiyle ilgili aşağıdaki çı-

karımlardan hangisini temellendirir?

A) Eleştiri alanı genişlemiştir.

B) Teolojik bir boyutu vardır.

C) Felsefenin geleneksel formlarına sadık kalınmıştır.

D) Laikleşmiş bir düşünce sistemidir.

E) Dinsel ögelerden arınmıştır.

59


AYDIN YAYINLARI

23.

Hümanizm BilimselYöntem

KartezyenFelsefe

HukukFelsefesi

Verilen şeklin bir felsefi dönemi anlattığı düşünü-

lecek olursa, bu dönem aşağıdakilerden hangisi

olur?

A) MÖ 6. yy – MS 2. yy felsefesi

B) MS 2. yy – MS 15. yy felsefesi

C) 15 – 17. yüzyıl felsefesi

D) 18 – 19. yüzyıl felsefesi

E) 20. yüzyıl felsefesi

24. "Toplumsal Sözleşme" kavramını siyaset felsefesi li-

teratürüne yerleştirmiş bir 18. yüzyıl filozofudur. Doğal

durum, insan özgürlüğü, genel irade kavramları metin-

lerinin çatısını oluşturur. Ayrıca "Emile" adlı eseriyle

de eğitim felsefesinin temellerini atmıştır.

Parçada sözü edilen filozof, aşağıdakilerden han-

gisidir?

A) Rousseau B) Locke C) Hobbes

D) Montesquieu E) Machiavelli

25. Mantıkçı pozitivizm, felsefenin yüzünü bilime dönmüş

akımıdır. Ana konusu bilim olanla olmayanı birbirinden

ayırmak olan mantıkçı pozitivistler, önermeleri anlam-

lı ve anlamsız olarak ikiye ayırırlar. Anlamsız önerme

nitelemesi onlar için, doğrudan metafizik söylemlerle

belirlenmiştir ve bu önermeler anlamsızlıklarının yanı

sıra değersizdirler de. Anlamlılığın ölçütü ise doğrula-

nabilirliliktir. Doğrulama deney dünyası ile mantıksal

denetim alanında gerçekleşir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi anlamsız bir

önerme olacaktır?

A) Bitkiler fotosentez yapar.

B) Denizatları tek eşlidir.

C) Evreni düzenleyici ilke ateştir.

D) Kedigiller etobur bir türdür.

E) İnsanın genetik kodu DNA'sında saklıdır.

Sınav bitti. Cevaplarınızı kontrol ediniz.

Documents

Yazarlar - Aydın Yayınları