aydın efeler ilçesinde giyim.pdf

7/24/2019 aydn efeler ilesinde giyim.pdf

1/49

KLTR VE SOSYAL LER MDRL

LETM BLGLER

SERVS ADI TEL. NO.DHL

NO.

MDR 444 80 09 1383

EVRAK KAYIT SERVS 444 80 09 1382

DEME LER-SATIN ALMA

SERVS444 80 09 1380

MUHTARLIKLAR SERVS 444 80 09 1384

DAR LER SERVS 444 80 09 1385


2/49

EFELER LESN TANIYALIM

Efeler Belediyesinin Kuruluu

6360 Sayl 06.12.2012 Tarihli On lde Bykehir Belediyesi ve Yirmi Alt le Kurulmas le

Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun kapsamnda;

Aydn Bykehir ve Efeler Belediyesi kurulmutur. Efeler Belediyesinde 5 belde, 56 ky ve merkez

mahallelerin balanmasyla 83 mahalle olumu ve bu kapsamda 01.04.2014 tarihinden itibaren Efeler

Belediyesi olarak hizmet vermektedir. Aydn ilinin tek merkez ile belediyesidir.


3/49

EFELER LESNN DER LELERE UZAKLII

Efeler-Bozdoan 73 km

Efeler-Buharkent 83 km

Efeler-ine 33 km

Efeler-Didim 96 km

Efeler-Germencik 21 km

Efeler-ncirliova 10 km

Efeler-Karacasu 85 km

Efeler-Karpuzlu 54 km

Efeler-Koarl 21 km

Efeler-Kk 19 km

Efeler-Kuadas 54 km

Efeler-Kuyucak 57 km

Efeler- Nazilli 45 km

Efeler-Ske 47 km

Efeler-Sultanhisar 29 km

Efeler-Yenipazar 39 km


4/49

BALI MUHTARLIKLAR

SN MAHALLE ADI ADI SOYADI TELEFON e-posta ADRES

1 ADNAN MENDERES MAH. SEDAT UYGUN 5542905628 [email protected] Adnan Mend .Mh.Dou Aydn bl.No:21 Efeler/AYDIN

2 ALANLI MAH. MUSTAFA ZEN 5378520413 Alanl Mh. Efeler/AYDIN

3 ALATEPE MAH. YKSEL KARABABA 5368698737 Alatepe Mh. Efeler/AYDIN

4 AMBARCIK MAH. BAHTYAR OBAN 5325493896 Ambarck Mahallesi Efeler/AYDIN5 ARMUTLU MAH. KAZIM BLR 5383838542 Armutlu Mh. Efeler/AYDIN

6 AAIKAYACIK MAH. NECAT YILDIZ 5359720230 Aakayack Mh.Merkez sk.No:16 Efeler/AYDIN

7 ATA MAH. BAYRAM AL AKAY 5442362640 Ata Mh.Tepecik Bulv.No:64 Efeler/AYDIN

8 BADEML MAH. MUHAMMET YAVUZ 5316750100 Bademli Mh.Merkez sk.No:45 Efeler/AYDIN

9 BALIKKY MAH. MUAMMER AKMAZ 5369875803 Balk Ky Kona No:12 Efeler/AYDIN

10 BALTAKY DURMU OBAN 5333718290 Baltaky Mh. Efeler/AYDIN

11 BCEK MAH. MEHMET YORULMAZ 5425969809 Bcek Mh. Efeler/AYDIN

12 CUMA MAH. NAFZ AMOLU 5443286750 Cuma Mh.210 sk.No:1/A Efeler/AYDIN

13 CUMHURYET MAH. AHMET REN 5326343157 Cumhuriyet Mh. 1952 sk.No:2 Efeler/AYDIN14 AYYZ MAH. TURHAN KURT 5366795463 ayyz Mh.Sarolu Sk. Efeler/AYDIN

15 ETEPE MA H. HASAN AKYOL 5357035064 etepe Mh. 11 Sk. No:3 Efeler/AYDIN

16 FTLK MAH. RFAN UYUR 5388286984 iftlik Mh. Efeler/AYDIN

17 DAEYMR MAH. AYHAN KORKMAZ 5334769388 Daey miri Mh. Efeler/AYDIN

18 DALAMA MAH. OKTAY GNGR 5426541987 Dalama Mh.Koop. Sokak No:10 Efeler/AYDIN

19 DALAMA YENKY MAH. ORHAN ALDEMR 5354251502 Dalama Yeniky Mh.Mu htarl Efeler/AYDIN

20 DANMENT MAH. SMAL EFE 5324841208 Daniment Mh. Efeler/AYDIN

21 DEREKY MAH. AL LHAN 5435706051 Dereky Mh. Efeler/AYDIN

22 DOAN MAH. MUSTAFA AL HORTUM 5382560432 Doan Mh. Efeler/AYDIN

23 EFELER MAH. ERF AL AVCI 5053885004 Efeler Mh. 1407 Sk. No:7/C Efeler/AYDIN

24 ERKAVAK MAH. MUHSN KIYAR 5439574045 Erikavak Mh. No:13 Efeler/AYDIN

25 EMRDOAN MAH. ENOL EVREN 5444473900 Emirdo an Mh. No:13 Efeler/AYDIN

26 FATH MAH. YILDIZ KARATA TAIOLU 5053578511 Fatih Mh.Kapal Pazar Alan i Halide Edip Cd. Efeler/AYDIN

27 GRNE MAH. AL AYAYDIN 5334549075 Girne Mh.Girne Bulv.No:17 Efeler/AYDIN

28 GDRENL MAH. CEMALETTN AHN 5466219907 Gdrenli Mh. Efeler/AYDIN

29 GLCK MAH. VEYSEL ETN 5362497083 Ky Odas Topalnt salonu Efeler/AYDIN

30 GLHSAR MAH. BLENT YALIN 5456990099 Glhisar Mh.Glhisar sk. Efeler/AYDIN

31 GZPINAR MAH. NAL GNAY 5378422083 Gzpnar Mh. No:56/A Efeler/AYDIN

32 GZELHSAR MAH. SMAL OKTAY UZ 5376087744 Gzelhis ar Mh. 57 Sk.3/A Efeler/AYDIN

33 HASANEFEND-R.PAA MAH. NAL AKTA 5413552465 Barbaros Cd.Bedesten han Kt:1 No:152 Efeler/AYDIN

34 HOROZKY AL OBAN 5364686256 HorozKy Mh. Efeler/AYDIN

35 ILICABAI MAH. ALM TARIM 5335580337 Ilcaba Mh. 314 Sk.No:1 Efeler/AYDIN

36 IIKLI MAH. ERCAN ZNEL 5325256786 Ikl Mh.Muhtarl No:242 Efeler/AYDIN

37 LYASDERE MAH. MEHMET AYDEMR 5366726619 lyasdere Mh. Efeler/AYDIN

38 MAMKY MAH. AHMET DREK 5356488911 mamky Efeler Mey dan l Efeler/AYDIN

39 STKLAL MAH. HSAMETTN AYDEMR 5397883281 stiklal Mh.M cadele Cd. No:21 Efeler/AYDIN40 KADIKY MAH. DOAN ALTAN 5066163699 Kadky Mh.Mu htarl No:375 Efeler/AYDIN

41 KALFAKY MAH. ERGN TEKN 5327490551 Kalfaky Mh. Efeler/AYDIN

42 KARAHAYIT MAH. MEHMET ERDEM 5425451459 Karahayt Mh. Efeler/AYDIN


5/49

43 KARAKY MAH. HAN AHN 5355282304 Karaky Mh. Efeler/AYDIN

44 KARDEKY MAH. H. HSEYN ANOL 5425118992 Orta Sk.No:138 Efeler/AYDIN

45 KEMER MAH. ERAFETTN YTZ 5322659733 Kemer Mh. 1700 Sk. No:1 Efeler/AYDIN

46 KENGER MAH. BAYRAM AL ABAKA 5434818277 Kenger Mh. No:4 Efeler/AYDIN

47 KIRIKLAR MAH. AHMET NER 5427233063 Krklar Mh. Efeler/AYDIN

48

KIZILCAKY MAH. TANSEL IIK 5333840246 Kzlcaky Mh. Efeler/AYDIN49 KOCAGR MAH. ORHAN AKRANCI 5348541711 Kocagr Mh. Efeler/AYDIN

50 KONUKLU MAH. FETH AHN 5337216538 Konuklu Mh. Efeler/AYDIN

51 KOZALAKLI MAH. HSEYN KSEOLU 5382552811 Kozalakl Mh. Efeler /AYDIN

52 KULOULLA R M AH. DURSUN ERTRK 5355065430 Kuloullar Mh. Efeler/AYDIN

53 KPRL-VEYSPAA MAH. MURAT AKSOY 5428915546 Bat Gazi Blv.No:98 Efeler/AYDIN

54 KURTULU MAH. HSEYN AKIN 5333590345 Kurtu lu Mh. 2035 Sk. No:4 Efeler/AYDIN

55 KUYUCULAR MAH. MUZAFFER ERGN 5368685968 Kuyucular Mh. No:86 Efeler/AYDIN

56 KUYULU MAH. AL KILIASLAN 5355697486 Kuyulu Mh.Kaymak sk. Efeler/AYDIN57 MERKEZ YENKY MAH. MAALLAH ARSLAN 5414111309

58 MESUDYE MAH. CEMAL ZNGAL 5058798569 Mesudiye MH.Mesudiye Cd. No:40 Efeler/AYDIN

59 MESUTLU MAH. MEHMET AKIROLU 5434300032 Mesutlu Mh. Efeler/AYDIN

60 MERUTYET MAH. HSEYN ZDA 5352202616 Me rutiyet Mh.2058 Sk. No:3 Efeler/AYDIN

61 MMAR SNAN MAH. SIRA BROL 5323375281 Mimar Sinan Mh. 2328 Sk.No:1 Efeler/AYDIN

62 MUSLUCA MAH. MEHMET KOCAOBAN 5352844023 Musluca Mh. Efeler/AYDIN

63 ORTA MAH. MUSTAFA NUR FIRTINA 5424366894 [email protected] Orta Mh.222 Sk.No:47 Efeler/AYDIN

64 ORTAKY MAH. AHMET KORKMAZ 5424172033 Ortaky Mh. Efeler/AYDIN65 OSMAN YOZGATLI MAH. HALS HEKMOLU 5426844881 Osman Yozgatl Mh. Eski ine yolu No:4 Efeler/AYDIN

66 OVAEYMR MAH. TALAT YNTEML 5353837729 Ovaeymir Mh. Efeler/AYDIN

67 PINARDERE MAH. SMAL GANM 5436036150 Pnardere Mh. No:9 Efeler/AYDIN

68 SAVRANDERE MAH. CAFER BOZKURT 5313726636 Savrandere Mh. Efeler/AYDIN

69 SEREKY MAH. AL CANTEZ 5424808504 Sereky Mh. No:105 Efeler/AYDIN

70 SIRALILAR MAH. FAHR YKSEL 5369501490 Srallar Mh.No:56 Efeler/AYDIN

71 AHNALI MAH. NAL YAKICI 5423628778 ahn al Mh. No:10 Efeler/AYDIN

72 EVKETYE MAH. HASAN ELGN 5426335237 evketiye Mh. Efeler/AYDIN73 TEPECK MAH. MEVLT BAAK 5446716762 Tepecik Mh.ehit Piy.Er M.Ali Tosun Bl. No:67/B Efeler/AYDIN

74 TEPEKY MAH. MEHMET YILDIRIM 5433021428 Tepeky Mh. Efeler/AYDIN

75 TERZLER MAH. RAMAZAN EN 5423601637 Terziler Mh. No:115 Efeler/AYDIN

76 UMURLU MAH. MUSTAFA ZER 5323937811 Umurlu Mh. Efeler/AYDIN

77 YACILAR MAH. VEL ATANIR 5353701804 Yaclar Mh. Efeler/AYDIN

78 YEDEYLL MAH. MEVLT ZEREN 5427965257 Mehmet Akif Cd.No:34 Efeler/AYDIN

79 YILMAZKY MAH. AHN CAN 5432815335 Ylmazky Mh. No:47 Efeler/AYDIN

80 YUKARIKAYACIK MAH. ERSZ ZCAN 5424356837 Yukarkayack No:44 Efeler/AYDIN

81 ZAFER MAH. MUSTAFA SARA 5356258966 Zafer Mh.Pnarba cd. No:7 Efeler/AYDIN

82 ZEYBEK MAH. MEHMET AKER 5359491682 Zeybek Mh. Zeybel 1.cd.No:87 Efeler/AYDIN

83 ZEYTNKY MAH. MUAMMER YANIK 5432280930 Zeytinky Mh. Efeler/AYDIN


6/49

KLTR MERKEZLER/ DN SALONLARI/ TAZYE EVLER

1 UMURLU DN SALONU

2 UMURLU KONFERANS SALONU

3 ETEPE KLTR MERKEZ

4 DALAMA DN SALONU

5 OVAEYMR DN SALONU

6 KADIKY DN SALONU

7 KARDEKY DN SALONU

8 ALANLI DN SALONU

9 GDRENL DN SALONU

10 YUKARI KAYACIK DN SALONU

11 ORTAKY DN SALONU

12 AHNALI DN SALONU

13 SEREKY DN SALONU

14 OVAEYMR GENCO LHAN TAZYE EV

15 OVAEYMR MELE NEDM TAZYE EV

16 OSMAN YOZGATLI TAZYE EV


7/49

AYDIN L EFELER LESNN TARHES

METN: MKERREM KRM

Ege Blgesinde yer alan Aydn ili, kuzeyinde zmir ve Manisa, batsnda Ege Denizi, dousundaDenizli, gneyinde Mula ile evrilidir. Akdeniz ikliminin etkisinde kalan ehir, Byk Menderes Ne hrisayesinde tarm asndan zengindir; pamuk, zeytin, incir, kestane, ttn, narenciye balca tarmrnlerindendir. Kentin merkezi Efeler ilesindegemiin en eski izlerine Dedekuyusu(Detepe) Hynderastlanmaktadr. Buluntular, DedekuyusuHynntarihini M4500 yllarna kadar indirmektedir. kincieski yerleim, MVIII. yzyla kadar tarihinin belirlenebildii Tralleis antik kentidir. Trakyadan g edenTiral kabileleri tarafndan Tralleisin kurulduu kaynaklarda belirtilmektedir. Tralleis, XIII. yzyln sonundaTrkler tarafndan fethedilmi, ancak depremlerin yaratt ar tahribat ve muhtemelen su yetersizliinedeniyle iskn edilmemi, antik kentin gney eteklerine yerleilmitir. Aydn, XIV. yzyln ilk eyreiiinde Aydnoullar Beyliinin, XV. yzylda ise Osmanllarn eline gemitir. Fatih Dnemindeki tahrirdefterlerinde (1451 tarihli) Aydnn yedi mahalleden ibaret bir kasaba ve yaklak 970 nfuslu olduu

belirtilmektedir.

1530 ylnda kentin nfusunun azald ve mahalle saysnnaltya indii anlalr. XVI. yzyln sonuile XVII. yzyln balarnda Aydnn kentsel geliimi artm, mahallelerin says XVII. yzyln ikinciyarsnda yirmiye kmtr. XVII. yzyl Osmanlnn en kark olduu dnemlerden birisidir. Celali syanlaradyla tarihe geen ayaklanmalarn yaatt skntlar nedeniyle halk kylerden kentlere g etmek zorundakalmtr. Aydnn XVII. yzylda yaad dier kt olay, byk can ve mal kayb yaatan 1653 yl

depremidir. Tm bunlara ramen kent, ticaretle kendini toparlamaya alarak geliimini srdrmtr. 1671ylnda kente gelen Evliya elebi, mahalle saysnn 26 olduuna deinir. 1678 ylnda kent 22 mahalle ve ikigayrimslim cemaatten ibarettir. XVIII. ve XIX. yzyllarda kentin byd ve zellikle XIX. yzylnilkeyreinde Aydnn eyalet merkezi sfatn almasyla geliimin olumlu ynde devam ettii anlalmaktadr.1844 ylndaki temettuat saymnda kent merkezinde 24 mahalle bulunduu, bunlardan 21inin Mslmandierlerinin gayrimslim olduu vurgulanmtr. 1845 ylnda Aydnda airetler iskn edilmitir. XIX.yzyln ikinci yarsndan sonra mahalle says 27dir. 1856 senesinde inasna balanan Aydn-zmirdemiryolu 1866da iletmeye alm, blgenin ticari adancanlanmas salanmtr. 1899 ylnda Aydndaiddetli depremlerden birisi daha yaanm, Aydn il genelinde maddi ve manevi anlamda byk kayplar

vermitir. Birinci Dnya Savann Osmanl Devleti zerinde yaratt bunalmn ekonomik ve sosyalanlamda lkenin tmne yansd aikrdr. Skntlardan payn alan illerden birisi olan Aydn, 27 Mays1919 gnnde Yunan igaline uram; devlet ekyalarla urarken bir de igale kar mcadele vermeyealm, sorunun stesinden gelebilmek iin Yrk Ali Efe, Demirci Efe gibi efelerin bir ksm ile anlamayoluna gitmitir. Kent 30 Haziranda ksa bir sre iin igalden kurtarlm ise de 4 Temmuzda yenidenYunanllar tarafndan ele geirilmi, nihayetinde 7 Eyll 1922de Yunanllar Aydndan karlmtr.Cumhuriyetin ilanndan sonra Aydnn imarna giriilmi, kentin geliimi salanmaya allmtr.Gnmzde ehir anayollar boyunca bymesini srdrmektedir. Aydn kenti, tarihi, turizmi ve tarm ile BatAnadolunun en nemli ehirleri arasnda yerini tescillemitir.


8/49

AYDIN L EFELER LESNDE YER ALAN KLTR VARLIKLARI

METN: MKERREM KRM

1.DEDEKUYUSU (DETEPE HY):l merkezinin batsndabulunan hykte yaplan incelemeler

M4500lere kadar yerleimin mevcudiyetini ortaya koyar. Periyodik olarak srdrlecek aratrma ve

kazlarla hyn yerleim tarihi kesinlik kazanacaktr.


9/49

2.TRALLEIS: TopyataMevkiindeki antik kentte yaplan kazlar ve aratrmalar yerleimin tarihini M

VIII. yzyla kadar indirmitir. Kalntlar gnmze kadar ulaan eserler arasnda arsenal, hamam,

gymnasium, surlar, latrina,

mezarlar, konutlar, dkknlar,

apel yer alr; byk bir ksm

Roma-Bizans dnemlerineaittir. Heykeltralk okulu ve

seramik atlyeleri ile de

nldr.


10/49

3. ALHAN OLU SMAL TRBES:Veysi Paa Mahallesinde, Hasr Pazar Mevkiinde yer alr.

Cami ve medresesi

Kurtulu Savanda

yanmtr. Kbik

gvdeli trbenin zeri

bir kubbe ile rtldr.nasnda ta, tula ve

devirme malzeme

kullanlmtr. Mezar

talarndan yapnn

XIV. yzyl son

eyreinde,

Aydnoullar Beyliizamannda ina

edildii anlalmaktadr.

4. TABAKHANE HAMAMI: Ramazanpaa Mahallesindeki eserin inasnda moloz ta, tula,devirme

malzeme kullanlmtr. Girii dou cephesinden verilmitir. Kubbe ile rtld anlalan soukluun

kuzeyindeki giriten scakla geilir. Ortada kubbeli, eyvanl, ke hcreli plana sahip scakln

kubbesi yklmtr.Eyvanlarn zeri sivri kemerli tonozlarla, kelerdeki halvet hcrelerinin zeri kubbe ile

rtldr. Girii batdaki

eyvann iinden verilen

gneybatsndaki hcrenin

zeri de bir kubbe ile

rtlmtr. Halvetlerin

zeri kubbelidir. Su deposu

ve klhan kuzey

cephesinde bulunmaktadr.

Eser XIV. yzylsonu-XV.

yzyl balarna

tarihlenmektedir.


11/49

5.TABAKHANE KPRS:Zafer Mahallesinde TabakhaneDeresi zerinde yer almaktadr. Kesme tatan

tek gz halinde ina

edilen eserin zerine

arada mesafe brakmak

suretiyle betonarmeden

yeni gei ksmyaplmtr. Gnmzde

zerinden trafik ak

srdrlmektedir. na

kitabesi olmayan eser

mimari ve ssleme

zellikleri bakmndan

XIV- XV. yzyllaratarihlemekteyiz.

6. VEYS PAA CAM:Veysi Paa Mahallesinde, Sakarya Caddesi zerinde eimli arazide bulunur.

st tek kubbeyle rtlen

kare planl bir harim ile

kuzeyindeki kubbeli

blml son cemaat yeri ve

kuzeybatsndaki minareden

olumaktadr. Medresesi ve

eski resimlerde grlen

orijinal adrvan gnmze

ulaamamtr. Ta ve tula

malzeme ile ina edilmitir.

Cephelerde alt sra pencereleri

dikdrtgen ekilli ve sivri

kemerli alnlklara sahiptir; tepepencereleri dikdrtgen

biimli kertmeler iine yerletirilmi olup sivri

kemerlidirler. Kitabesine gre 1568-1569 yllarnda

veys Paa tarafndan yaptrlmtr. Aydnn

merkezinde gnmze ulaan en eski Osmanl Dnemi

camiidir.


12/49

7.HASAN ELEB CAM(ESK YEN CAM):Hasan Efendi Mahallesi Bat Gazi Bulvar zerindedir.

Kare planl tek kubbeli bir harim ile

kuzeyindeki blml son cemaat yeri

ve kuzeybat kesindeki minareden

ibarettir. 1950 ylnda avlusundaki

adrvanla birlikte onarm geirmitir.nasnda ta, tula, mermer malzeme

kullanlmtr. Son cemaat yerinin dip

duvarndaki pencereler d mihrap

grnmndedir. Harim giriinde, mihrap ve minberinde

sslemeler dikkat ekicidir. XVI. yzyln son eyreine

tarihlenmektedir.

8.RAMAZAN PAA CAM:

Bat Gazi Bulvarnda yer alr.

Kare planl, tek kubbeli bir

harim ile kuzeyindeki

blml son cemaat yeri ve

kuzeybatsndaki minareden

olumaktadr. nasnda kesme

ta, mermer ve tula malzeme

kullanlmtr. Al sslemeleri

dikkat ekicidir. 1899 ylndaki

depremde temellerine kadar yklmas sebebiyle yeniden yaplmtr.

Vakfiyesi 1907 tarihlidir; bu tarihten nce ina edilmitir.


13/49

9. GMRK N HAMAMI

(FTE HAMAM):Gmrk n

Hamam Veysi Paa

Mahallesinde yer alr. Aydnn

merkezinde gnmze ulaabilen

tek ifte hamamdr; batsndakiblm kadnlara, dousundaki ise

erkeklere ayrlmtr. nasnda ta

ve tula malzeme kullanlmtr.

Gei unsurlar, mimari

uygulamalar bakmndan XV-

XVI. yzyllara tarihlenmektedir.

10.AAARASI CAM (KIRMIZI MNAREL

CAM): Adnan Menderes Bulvar zerinde Gzelhisar

Mahallesinde yer almaktadr. Minaresinin renginden

dolay halk arasnda Krmz Minareli Camii ismiyle anlr.

zeri tek kubbeyle rtlen kare planl bir harim ile

kuzeyindeki birimli son cemaat yeri ve kuzeybatsndaki

minareden ibarettir. Ta ve tula malzeme ina edilen

eserin kitabesi yoktur. Aydn ili, Kk ilesi,

Yavuzkydeki camii ina ettiren emseddin Ahmed

Paann olu Ahmed Paann 1659 tarihli vakfiyesinden

caminin ve buna bal yaplarn 1659 ylnda yapmlarnn

srd anlalmaktadr. naat 1660-61 yllar arasnda

tamamlanm olmaldr.


14/49

11. BEY CAM (SLEYMAN BEY

CAM):Cumhuriyet Mahallesinde yer

almaktadr. Kare planl tek kubbeli bir

harim, bunun kuzeyinde bulunan

blml son cemaat yeri ve kuzeybat

kesindeki minareden ibarettir. nasndata ve tula malzeme kullanlmtr. XVII.

yzyln son eyreine tarihlenmektedir.


15/49

12. HACI MER DEDE MESCD (TEKKES):Eser nceden tekke olarak yaplm iken sonradan

mescide evrilmitir. Ta ve tula

malzeme ile ina edilen yapnn

kuzeyindeki son cemaat yeri ile

gneyindeki kubbeli mekndan

ibarettir. Sonraki dnemlerde kuzeyynnde daha geni son cemaat yeri

eklenmitir. Namaz klnan alandaki

kemerli duvar uygulamalar mekn

geniletme ve estetik amal

yaplmtr. Mihrabn iki yanndaki

basamak konturlu niler gney

duvarna hareket kazandrmtr. nakitabesi olmayan eserin inasnn ilk

olarak XVII.-XIX. yzyllar arasnda

gerekletiini ihtiyat kaydyla kabul

etmekteyiz.

13. SURLAR: Aydndasavunma amal

yaplan eserlerden yalnzca Veysipaa

Mahallesinde, Adliye Saraynn dousu,

Tabakhane Deresinin batsnda kalan

surlar gnmze ulaabilmitir. Kuzey-

gney ve dou-bat dorultularnda eimli

bir arazi zerinde yer alan surlarn

yapmnda ta ve tula malzeme

kullanlmtr. ki kademe halinde ina

edilen ve yer yer payandalarla desteklenen

surlar, Tabakhane Deresi boyunca kuzeye

doru devam etmektedir. Kaynaklarda, ina

kitabesi olmayan surlarn 1598-1609 yllar

arasnda kan Celali syanlarnakar yedi kapl

olarak yaptrld belirtilmektedir.


16/49

14. RUM HAMAMI: Yap, Zafer Mahallesinde

Tabakhane Deresinin kuzeyinde, Osmangazi Ticaret

Lisesinin dousundadr. Ta ve tula ina edilen

hamamn soyunmalk meknortadan kalkm, lklk

blmnn gney ve bat duvar yklmtr.

Scaklnn zeri bir kubbe ile rtldr. Bykksm yklan kubbenin yuvarlana yuvarlak kemerli

tromplarla geilmektedir. Halvet hcreleri kare planl ve

kubbelidir. Su deposu, kuzeyindeki odann bat duvarna bir

pencere ilebalanmaktadr. Mimarizellikleri imdilik yapnn

XVII-XVIII. yzylatarihlenmesine imkntanmaktadr.

15. NASUH PAA KLLYES: Kprl Mahallesinde yer alan klliye, hamam, medrese, mescid ve

handan olumaktadr. nalarnda ta, tula, devirme malzemeler kullanlmtr. Medresesi avlulu, avlusu drt

ynde revaklar ve meknlarla evrili plan tipindedir. Kuzeydou kesine mescit-dershanesi yerletirilmitir.

Hamam soyunmalk, lklk, scaklk ve su deposu blmlerine sahiptir. Han, Osmanl Dneminin ehir ii

ve avlulu hanlar grubuna girmektedir; iki katldr. Hann giriinin st ksmndaki kitabesinden klliyenin 1708

ylnda Nasuh Paa tarafndan ina ettirildii anlalmaktadr.


17/49

16. KEMER NAMAZGHI:Aydn merkezininbatsnda Kemer kavanda yer almaktadr. Bat ynnde

sebili, kuyusu ve emesi bulunmaktadr. Kare planl namazghn inasnda ta ve tula malzeme birlikte

kullanlmtr. zeri drt adet

payeye oturan ahapkonstrksiyon ile rtlmtr.

emesi 1954 ylna aittir.

Namazghn svasndaki 1729

yazs dikkate alnarak XVIII.

yy. ilk yars iine

tarihlenmektedir.


18/49

17. DEDEKUYUSU NAMAZGHI:smini bitiiindeki kuyudan alan eser, Detepeveya Dedekuyu olarak

bilinen mevkide yer alr. Mimari zellikleri bakmndan Kemer Namazghna benzemektedir. Platform

zerine kare planl olarak ina edilen eserin zeri

ahap kontrksiyonlartldr. Drt kede yer

alan payelerinin aras sonradan kapatlmtr.

Gneydou payesinin i ksmna yaplanmihrabnn nii yarm daire kesitlidir;alnl iki

sra klcna yerletirilen tulalarla

oluturulmutur. na kitabesi yoktur. Mimari

zellikleri bakmndan XVIII. yzyla

tarihlemekteyiz.

18. BEY HAMAMI (CEMAL BEY HAMAMI):

Veysipaa Mahallesinde Ekrem ifti Evininbatsnda bulunan eser ta ve tula ina edilmitir;

soyunmalk, lklk ve scaklk blmlerinden

ibarettir. Ilkln dousundaki kare planl

scakln zerini rten kubbenin geileri sivri

kemerli tromplar eklindedir. Su deposu yapnn

dousunda yer alr. KitabesindenAbdlaziz adl bir

kiinin 1763 ylnda eseri tamir ettirdii

anlalmaktadr. Muhtemelen Cihanolu Camiini

ina ettiren kii olmaldr. Sslemeleri de dikkate alndnda hamamn XVIII. yzyln ilk yars iinde

yapldn dnmekteyiz.


19/49

19.AFFE HANIM EMES:Eser Hasan Efendi Mahallesinde, Eski Yeni Camiinin gneybatsndadr.

Batsndaki sebil ve sbyan mektebi ile ayn alan paylamaktadr. Kuzey cephesi ana cephe eklinde

dzenlenmitir. eme dtan pahl silmesiyle

dikdrtgen ereveli bir kertme halinde verilmitir;

ayna ta yuvarlak kemerli bir kertme iine

yerletirilmitir. st ksmda kitabesi mevcuttur. Douve bat cepheleri sar tutulmu, gney duvarna pencere

almtr. Su deposunun zeri tonozludur. Kuzey

duvarndaki kitabesinden emenin Afife Hanm

tarafndan 1753-1754 tarihlerinde ina ettirildiini

renmekteyiz.

20. CHANOLU KLLYES: Kprl

Mahallesi ankaya Caddesindemedrese, sebil

ve emeden oluan klliye iinde yer alr.

Yaplar ta ve tula malzeme ile ina edilmitir.

Avlusundaki mermer adrvan ongen planldr.

Eser, kare planl ve tek kubbeli tiptedir. 1756

ylnda Cihanoullarndan Abdlaziz Efendi

tarafndan ina ettirilmitir. Medresesi U

planldr. XIII. Yzyln ikinci yarsnda camiin

ardndan yaplm olmaldr. eme ve sebil,

Cihanolu Camiinin gney ynnde, terasa

bitiik vaziyettedir. eme kitabesinden

Cihanzade Abdlaziz Efendi tarafndan 1782

ylnda ina ettirildii anlalmaktadr. Sebilin

kitabesi yoktur, vakfiyesinde Abdlaziz

Efendinin ikinci ei mmhan Hatun tarafndan

yaptrld belirtilmektedir.


20/49

21.ATKE HANIM EME VE SEBL:eme ve sebil, VeysipaaMahallesindedir. Molozta ve tula

ile ina edilen eme-sebil birbirine bitiik

dikdrtgen planldr. Sebili kubbe,

emesinin su deposu beik tonozlartldr. Bat cephesi ana cephe eklinde

dzenlenmitir. emesinin sivri kemerli

kertmesi iine ayna ta yerletirilmitir.

Sebilinin penceresi mevcuttur. Sivri

kemerinin st ksmndaki kitabe levhasnn

yeri botur. Kitabesinden 1774 ylnda

Abdullah Paann kz Atike Hanmtarafndan ina ettirildii renilmitir.

22. AVU KPRS: Tabakhane

Deresi zerinde yer alr. nasnda moloz

ta, tula ve yer yer devirme malzeme

kullanlan kpr iki gzldr. Aydn

Valisi Hamdi Paann nc Aydn

Valilii zamannda 1878-1880 tarihleri

arasnda geniletilmitir. air Stknn

tarih drd kitabesi kprnn

banda bulunur. Mimari zellikleri ile

XVIII. yzyln ortalarnda yapld

dnlmektedir.


21/49

23. CHANOLU(GMRK N) HANI: Veysi Paa Mahallesinde yer alan han, ta-tula ile ina edilen

iki katl, ehir ii hanlarndandr. Avlusunun

dou ve gney ynlerine revaklar ve gerisine

meknlar yerletirilmitir. Avlusunun

ortasndaki eme handan daha nce

yaplmtr. Fatma erife Hanmn, 1783-1784 tarihinde bir vakfiyesinde yapdan

bahsedilmektedir. Muhtemelen han XVIII.

yzyl ikinci yarsna aittir.

24. CHANOLU HANI EMES: Veysi Paa Mahallesinde Cihanolu Hannn avlusunda yer alaneme gnmzde harap haldedir. Kuzey-gney dorultusunda eimli bir alan zerine ta ve tula malzeme

ile ina edilmitir. Gney cephesinde sivri

kemerli kertmenin iine sonradan harap olan

ayna ta, llesi ve sivri kemerli ni

yerletirilmitir. Teknesi krktr. Douve bat

duvarlar sar tutulan emenin kuzey

duvarnda bir penceresi mevcuttur; sudeposunun zeri tonozla rtldr. na

kitabesi bulunmayan eseri bulunduu konum ve

mimari zellikleri bakmndan XVIII. yzyln

ikinci yarsndan nceye tarihlendirmekteyiz.


22/49

25. KPRL MAHALLES SIBYAN MEKTEB:

Kprl Mahallesi, Sakarya Caddesi zerinde yer alan eser,

gnmze harap halde ulamtr. nasndamoloz ta ve tula

malzeme kullanlan sbyan mektebi iki katldr. st katn

zerini rten kubbesi dtan kiremitlerle kapldr ve sekiz

kenarl kasnaa sahiptir. Dou cephesindeki dikdrtgenereveli, sivri kemer alnlkl giriten zemin katna geilir. Alt

kare planldr ve zeri beik tonozla rtldr. Kareplanl ve

kubbeli st katn girii de dou cephesinden verilmitir. na

kitabesi bulunmayan yap mimari bakmdan Fatma Hanm

Sbyan Mektebi ile benzer zellikler gsterir. Mimari slubuna

dayanarak eseri XVIII. yzylatarihlemekteyiz.

26. RAMAZAN PAA MAHALLES SEBL:

Sebil, Ramazan Paa Mahallesinde, Sosyal Sigortalar

Kurumunun kuzeyindeki sokak iinde yer alr. Kuzey-

gney dorultusunda eimli alana kare planl ve tekkubbeli olarak ina edilmitir. Yapm malzemeleri ta

ve tuladr. Dou, bat ve kuzey ynlerinde

apartmanlarla evrilen sebilin cepheleri stte iki sra

kirpi saakla sona ermektedir. Sokaa dnk gney

cephesinde bask kemerli bir pencere ile sivri kemerli

girii vardr. Giri dta dikdrtgen ekilli bir ereve

ile vurgulanmtr. Kitabesi olmayan sebil AbdullahPaa Vakfna aittir. Mimari zellikleri ve vakf

kaytlarnadayanarak XVIII. yzyla tarihlendirmekteyiz.


23/49

27. CHANZADE MEHMED BEY EMES: Kemer

Namazghnn karsnda bulunan eser, ta ve tula malzeme ile ina

edilmitir. Kitabesine gre eme, XVIII. yzyln son eyreinde

Cihanzade Mehmed Muhammed) Bey tarafndan ina ettirilmitir.

28. FATMA HANIM SIBYAN MEKTEB VE

SEBL: Sbyan Mektebi, eme ve sebilden oluan

yaplar, Hasan Efendi Mahallesinde, Eski Yeni

Camiinin gneybatsnda yer almaktadr. Vakflar

Aydn Blge Mdrlnce restore edilmi, konut, Polis

Mzesi gibi ilevler verilerek kullanlmtr;gnmzde

kiraya verilerek ahs tarafndan deerlendirilmektedir.

Minare benzeri sslemeleri ile dikkati eken eserin kubbe

ile rtl sbyan mektebinin kitabesi yoktur. Alt

katndaki sebil 1800-1801 tarihlidir. Sebil ile sbyan

mektebi ayn zaman diliminde ina edilmitir. Sebil ve

sbyan mektebini yaptran Fatma Hanm, Cihanolu

Mustafa Beyin eidir.

29. ANONM SEBL: Eser, Veysipaa Mahallesinde Topyata Mevkiine kan yolun gneyinde yer

almaktadr. eme ve sebilden oluan yap, 2003 ylnda restore edilmitir. zeri dtan beik at ile rtl

yapnn dou cephesi, ana cephe eklinde dzenlenmitir. Dou cephesi, stte antik dnemi hatrlatan bir

gen alnlkla sona ermektedir. Cephenin kelerine ve ortasna yerletirilen mermer pilastrlar, eme ve

sebili belirginletirmitir. Sebil ksmn yklan dou cephesinde bir pencere, gney duvarnda ise bir kaps

olduu ifade edilmektedir. Yapymimari zelliklerine

dayanarak XIX. yzylatarihlendirmekteyiz.


24/49

30. ZEL HAMAM:Kprl Mahallesinde yer alan eser, gnmze harap halde ulamtr. Kuzey-gney

dorultusunda eimli alana ta ve tula ile dikdrtgen planda ina edilmitir. ki blmden ibaret hamamn

batsndaki aynal manastr

tonozuyla rtl ksm

soyunmalk-lklk blm

olmaldr. Bu meknndousundaki sivri kemerli

kapdan scakla geilir. Kare

planl scakln zeri

geilerini sivri kemerli

tromplarn meydana getirdii

kubbe ile rtldr. Scakln

kuzey duvarnda su deposunaalan bir pencere vardr. Gney

duvarnda ise nie yer

verilmitir. Mimari zellikleri bakmndaneseri XIX. yzylatarihlendirmekteyiz.

31. KESKBA DEDE TRBES VE MEVLEVHANE: Halk arasnda Tevhidhane, Mevlevihane

adlaryla da bilinen yap, Kprl Mahallesinde zel Hamamn dousunda yer alr. Tekkeden gnmze

yalnzca birka duvar paras kalabilmitir. nasnda ta ve tula malzeme kullanlmtr. Muhtemelen

tekkeye gney cephesindeki, svelerinden baz paralar kalan giriten geilmektedir. Yapnn kalabilen

duvarlar incelendiinde meknplannn okgen kenarl(yaklak 12 kenarl) olduu ve kuzey ucuna hcre

eklinde mezarn yerletirildii anlalmaktadr. Yapnn hamamla birlikte XIX. yzylda ina edildii

dncesindeyiz.


25/49

32. AYDIN MERKEZ DKKANN CAM:

Dou Gazi Bulvar zerinde yer alan cami,

gnmze onarmlar geirerek ulamtr; inasnda

ta ve tula kullanlmtr. zeri kiremitlerle kapl

krma at ile rtldr. Avlusundaki adrvan

yenidir. Eserin kuzey cephesindeki son cemaat yeri

sonradan iki kata dntrlmtr. Cepheler

pencereler ile hareketlendirilmitir. Kuzeyine

yerletirilen son cemaat yeri asli eklini kaybetmitir.

Son cemaat yerinden bask kemerli bir kap ile ulalan harim ite kare planldr. Tavan ahaptandr. mekn

elemanlar yenilenmitir. Eseri 1880lerden nceye tarihlendirmekteyiz.

33. ANADOLU TEKNK LSES: Topyata Mevkiinde, Askeri Taburun karsnda yer almaktadr.

Dikdrtgen planl yap ta ve

tula malzeme ile bodrum kat

zerine iki kat halinde ina

edilmitir. Ortas avlulu okul

binasnn ke meknlar da

tantl verilmitir. Gney ve

kuzey cephelerinin ortalarna

birer giri almtr. Ortadaki

avlunun etrafn dolaankoridorun gerisine snflar idareci

odalar gibi meknlar

yerletirilmitir. Eser ilk olarak

1891 ylnda ina edilmi ve Aydn dadisi ad altnda hizmet vermitir.1934 ylnda sultani(lise) olmu,

1919da kapanm, 1931de Aydn Sanatlar Mektebi,1943te Erkek Sanat Enstits adn almtr.


26/49

34. TAHR PAA KONAI: Tahir Paa Kona, Topyata mevkiinde, Jandarma Taburunun snrlar

iinde yer almaktadr. Tave tula malzeme ile ina edilen eser, dikdrtgen planldr; bodrumzerine iki kat

halinde yaplmtr.1930lu fotoraflarda yapnn zerinin krma at ile rtld anlalr. Eserin gney

cephesinde giriin st ksmnda 323 eklinde okunabilen tarih dikkati eker; hicri1323/miladi 1905-1906ya

tekabl eder. Tahir Paa, Aydna eyalet miri ve vali olarak 1837de gelmi,1838 ylnda ayrlmtr. Mimari

ve ssleme zellikleri eseri XIX. yzylile XX. yzylbalarna tarihlendirmemize kolaylk salamaktadr.

35. EKREM FT EV:Konut, Veysipaa Mahallesi, 1620 Sokakta bulunmaktadr. Bitiiindeki ev ile

birlikte sokak dokusundaki

nemli konut mimarisi

rneklerindendir. Kuzey-

gney dorultusunda eimli

bir alan zerine ta ve tula

malzeme ile ina edilmitir.

Bahesindeki eme Barok

karakterli sslemelere

sahiptir. Salam kalabilen

doudaki konut, i sofal

plan tipindedir. Odalar, sofann iki yanna yerletirilmitir. Yapnn iindeki al sslemeler younlukla

bitkisel motiflerden olumaktadr. na kitabesi bulunmayan eseri mimari ve ssleme zelliklerine dayanarak

XIX. yzylsonu-XX. yzylbana tarihlendirmekteyiz.

36. EYP AHN EV: ankaya Caddesinde yer alan

konut, Eyp ahinin akrabalarnn mlkiyetindedir. Konut,

kuzey-gney dorultusunda eimli bir arazide drt kat

halinde ta ve tula malzeme ile ina edilmitir. st

rtsndeki kule eklindeki ats dikkat ekicidir. Kuzey

cephesindeki eyvann dip duvarna yerletirilen girii ift

kanatldr. Gneyynndeki giri ile bahesine ulalr. Eyp

ahin Evi i sofal plan tipindedir. Odalar sofann iki yanna

dizilmitir ve ailelerin ihtiyalarna cevap verecek ekilde

dzenlenmitir. Gney cephesinde sva ile yazlm 1934tarihi dikkati eker. Evin sahipleri yapnn Macar ustalar tarafndan bu tarihte tamamlandn belirtmektedir.


27/49

37. GERMENLERN EV:Eser, Genlik Caddesi zerinde

yer almaktadr. Gnmzde zemin kat krtasiye dkkn,

birinci kat ise kafeterya eklinde kullanlmaktadr. Gney

cephesindeki cumba, pencereler, binaya hareket katan

unsurlardandr. Birinci kat i sofal planda dzenlenmitir;

dou yn balkon/teras halindedir. Birinci katn stksmndaki kule eklindeki tant Macar ustalarn adeta

imzas gibidir. Binann mimarizelliklerine dayanarak XX.

yzyln ilk yars iine tarihlendirmekteyiz.

38. EMNALAR EV: Eser, bodrum kat zerine iki kat halinde ina edilmitir. Yapmnda ta ve tula

malzeme kullanlmtr. Batve gney cephelerindeki gen alnlk uygulamalarMacar ustalarn varln

ortaya koyar. Gnmzde Rfat Bey Kona olarak restoran eklinde ilevlendirilmitir. Mimari zellikleri ile

XX. yzyln ilk yars iinde ina edildii anlalmaktadr

39. MADRAN PALAS:Hasan Efendi Mahallesi, Kazm Karabekir Caddesinde yer almaktadr. kikatl ina

edilen yapnn L eklindeki alt katnda toplam yedi adet dkknmevcuttur. Binann gneydou ksmndaki

bir adet dkkn ile st kattaki

oda, bir banyo ve teras 1940l

yllarda eklenmitir. sofal plan

tipinde ina edilen st katta 12 adet

oda ile bir adet mutfak, bir adet

tuvalet ve banyo bulunur. zeri

Marsilya tipi kiremitlerle kapl

krma at ile rtldr. Eserin ina

kitabesi yoktur. Aydna ait eski

fotoraflardan mimari ve ssleme

zelliklerinden yola karak

Madran Palas 1924-1927 yllar arasndaki bir zaman dilimine yerletirmekteyiz.


28/49

40. EHTLER ANITI: Kent 27 Mays 1919da

Yunan igaline uram olup 28-30 Haziran 1919

tarihinde Yunanllarla yaplan savalarda, zellikle

Bey Camiinin minaresinden efelerin taranarak ehit

edilmesinin ardndan Yrk Ali Efe sayesinde Aydn

kurtarlr. ehrin ikinci kurtarl ise 7 Eyll 1922degereklemitir. 1926 ylnda ehitlere ithafen

yaptrlan antn cephelerine Arap ve Latin harfli

kitabeler yazlmtr. Kuzey cephesindeki kitabede

unlar yazldr: EY ZAR, BU ABDENN NNDE DUR VATAN N AK VE RYALARINAVEDA

ETM KURBANLARI DN 7 EYLL 1338-1922.

41. ZRAAT BANKASI:Hasan Efendi Mahallesinde bulunan Ziraat Bankas, kuzey-gney ve dou-bat

ynlerinde eimli bir alan zerine ta ve tula malzeme ile ina edilmitir. 1927 ylna ait fotoraf

incelendiinde, bodrum zerine iki kat halinde yapld anlalmaktadr. zeri krma at ile rtlen eserin

gneydou cephesi, iki yolun/sokan birletii keye denk gelmesi nedeniyle pahlandrlmtr. Bankann

ana girii bu cephe zerine yerletirilmitir. Yakn zamana dek onarmlar geiren Ziraat Bankasnn 1924

ylnda Macar ustalar tarafndan ina edildii belirtilmektedir.


29/49

42. MLL AYDIN BANKASI: Hasan Efendi Mahallesinde yer alan bina, Kasm Nuri r Bey,

Topuolu Nazm Bey ve Ahmet Sar Bey ile yirmi kadar reticinin bir araya gelerek 24.09.1913 tarihinde

kurduu milli Aydn Bankasdr. Eserin

bodrum ve birinci katlar 1931 ylnda

asimetrik planl olarak ina edilmi, ikinci

kat ise ihtiya zerine daha sonraeklenmitir. Gneydoucephesi, iki yolun

kesimesi nedeniyle pahlanarak giri

cephesi eklinde dzenlenmitir. Giriin st

iki tarafna sonradan madalyonlar iinde

rfan zzet ve 1931 yazlar ilenmitir.

Milli Aydn Bankasnn ad, 1981 ylnda

Taribank olarak deitirilmitir.1996da yap nemli bir onarm geirmitir.

43. HKMET KONAI: Veysi Paa Mahallesi, Hkmet Bulvarnda yer alan eser, kuzey-gney

ynlerinde eimli bir alan zerine ta ve tula malzeme ile ina edilmitir. U ekilli plana sahip Hkmet

Konann zeri kiremitlerle kapl krma at ile

rtlmtr. Hkmet Kona, 22 Eyll 1899ylnda yangn geirmitir. evki Bey, Abdullah

Ragb Paa zamannda yanan hkmet binasnn

yerine yenisini yaptrm; halktan yardm alarak

1902-1903 yllarnda eseri tamamlatmtr.

Yunan igalinde zarar gren, 1927 ylnda kan

yangnda kullanlamayacak hale gelen bina, eski

temelleri ve bodrum kat zerine kat halindeyeniden ina edilmi (1928-1932), 1950

yllarnda ise drdnc kat eklenmitir.


30/49

45. TAR AVLUSUNDAK BACA VE TAR BNASI: Baca yaklak 18m yksekliindedir. Yukar

doru daralan dikdrtgen formludur. Baca tula malzeme ile rtlmtr. Gvde zerinde yan yana ikierli

yukar doru devam eden yzdelerde 12

adet dar yzdelerde ise 14 adet kabara

grnml metal aksamlar vardr. Bacann

st ksm da doru kademelendirilmitir.Alt ksmnda ki platformun zemine oturan

ksmlarnda yuvarlak kemerler

grlmektedir. Bacann arkasnda bulunan

ta bina L planl olarak ina edilmitir.

Ortada yer alan kap bask kemerli olup,

kemer ksm tula rgldr. zeri oluklu

sa kalpl atldr. 2007 ylndatamamlanan restorasyon sonrasnda depo

olarak kullanlan bina nikah salonu ve

kafeterya olarak yeniden dzenlenmitir

46. L HALK KTPHANES:Yap iki katl krma atldr. n cepheden drt adet kare ayaa oturan

bolukla oluturulmu galeri ile iki yannda birer pencere yer almaktadr. stkatta ortada adet uzun pencere

onlarn yannda ikier adet pencere vardr.Yan cephesinde yuvarlak apsis benzeri bir mekan ile tek katl bir

blm bulunmaktadr.


31/49

EFELER LES EL SANATLARI

NE OYASI

Dnya literatrndeTrk danteli olarak bilinen ine oyalarnn ok eskilere dayanan bir gemii bulunur.Baz kaynaklar, ine oyalar ile yaplan rglerin XII. Yzylda Anadoludan Balkanlara oradan talya yoluile Avrupaya yayld belirtmektedir. Oya, sslenmek ve sslemek ayrca tadklar mesajlarla bir iletiim

arac olarak da kullanlan ve teknii rg olan bir el sanat olarak tanmlanr. Gnmzde gelenekselkullanm alanlarnn yan sra kadn giyim aksesuarlarnda da kullanlr.

Kk inelerle yaplan ine oyalarnn malzemesi genellikle ipektir. Oyalarda daha ok yaprak, aa ve iek

motifleri kullanlmaktadr. Gemite yaplan eer takmlar, kese, kn ve mhrlklerde ileme sanatnn en

zarif zellikleri grlr. Kadn giysilerinde yer alan oya veilemeler gnmzde ortadan kakmtr. Oyalar

gnmzde genellikle efe kyafetlerinde kullanlmaktadr. k ve zarif olan efe kyafetleri olduka

beenilmektedir. Efeler ilesindegnll kurulular geleneksel el sanatlarn canlandrmak amacyla kurslar

dzenlemekte, bu kurslardan yetien bayanlar rettiklerini satarak aile btesine katkda bulunmaktadr.


32/49

NAKI

Naklar genellikle Trk ii ine tekniklerinden muabak, mrver, balk srt, civan ka, dz pesent, verev

pesent, hasr ii teknikleri kullanlarak yaplr. plik olarak amar ipei, domino, muline nak iplikleri

kullanlr. Kuma olarak demi ipei ve yresel dokuma kumalar kullanlr. Kumalar ipek, pamuk veya

yn olabilir. Motifler kasnaa geirilmi kuma zerine boncuk inesi, kurdele inesi, diki inesi ile

nakedilir. Tel sarmalarda ve tel krmalarda motifleri oluturmada malzeme olarak bakr tel ve el nak simleri

kullanlr. Tel sarmada velev sarma, dz sarma, ibriki dm (muabak), sarho baca teknii kullanlarak

motifler meydana getirilir. Halk Eitim Merkezi nak blmnde makine nak ve el nak olmak zere iki

grupta dersler verilmektedir.

A. Makine Nak

1. Makine bilgisi

2. Zigzag diki makinas ile temel teknikler

3. Kum ineleri

4. in inesi

5. Blonya inesi ve astragan ii

6. Trk ii

7. Aplike

8. Mara ii9. Beyaz i

10. Hazr gerelerle yaplan giyim sslemeleri

B. El Nak

1. Bartn ii (Tel Krma)

2. Basit nak ineleri

3. in inesi (Dz ve glgeli in inesi, fantezi ininesi)

4. Hesap ii ve Antep ii

5. Trk ii

6. Oyalar

7. Giyim sslemeleri

8. Mara ii ( Dival ii - Srma ii )

9. Pul,boncuk, kurdela nak.


33/49

SEMERCLK

Semercilik gnmzde nadir rastlanan mesleklerden biridir. Bu ii yapan tek usta Aydn Merkez Efeler

ilesinde bulunan tarihi Zincirli hann hemen yannda kk bir dkkan olan 82 yandaki Orhan

erezcioludur. Orhan erezciolu bu meslei dedesinden devraldn ve on iki yandan beri bu iin iinde

olduunu sylyor. Tam yetmi yln bu ie vermi. Eskiden iler iyiydi yanmda rak da altrrdm. Tam

alt rak yetitirdim. ki tanesi lene kadar bu ii yapt. Dierleri iler azalnca reberlik falan yapmaya

balad. imdi bu ii yapan bir ben varm Aydnda. Ben de elimde kalanlar satnca brakacam. Artk yeni

semerde yapmyorum zaten diyor.

Semercilik de kulland kee, nar aacndan ekillendirilmi tahta paralar, demir halkalar ve deriler zmir-Tireden gelmektedir. Aydndan sadece semere renk ve ss vermek iin renkli kazak ynleri temin

edilmektedir. nardan imal edilen tahtalarla semerin iskeletini oluturulur. Semerin alt tarafn kee, binek

yerini ise gerek deriyle kaplanr. Bunlarn arasn hayvan da stne bineni de serin tutmay salayan ve sulak

alanlarda yetien semer otuyla doldurulur. Krnak olarak adlandrlan iplikle uvaldzn gzne geirilerek

tm paralar byk bir zenle birletirilir. Yaplan semerin gze de gzel grnmesi iin renk renk kazak

yn paralaryla kenarlar sslenir.


34/49

GELENEKSEL GYM

Aydn yresi geleneksel giysilerin kullanm hzl kentleme, modern yaant ve moda eilimleri gibi

nedenlerle gn getike azalmaktadr. Fakat eitli kutlamalarda, festivallerde ve zel gnlerde geleneksel

giysileri grmek mmkndr.Aydnda ehirliler, Trkmenler, Aleviler, Yrkler olmak zere farkl kltrelzelliklere sahip guruplar vardr. Bu guruplarda kadnlarda grlen ortak giysi paralar alvar, gmlek,

etek, fermile ve zbndr.

Gemite Kullanlm Geleneksel Kadn Giysileri:

Gemite kadnlar ayaa alvar, zerine de ilik ad verilen gmlekleri giyerdi. Gmlein stne geni

kollu cepken giyilirdi. Petemal ad verilen krmzizgili ipek rtler ise bele dolanrd. Baa oyal krep taklr

zerine stlk ad verilen beyaz rt rtlr.

Gmlek:Pamuklu ve ipekli dokumlardan dikilir. Yrk ve Trkmenlerde gmlein boyu diz altna kadar

iner. Bele kadar olan ksm vcuda oturacak ekilde belden aas ise bzgldr. 4-5 metre kumatan dikilen

gmleklerin yakas yuvarlak kesimli olup n taraf gse kadar aktr.

alvar: Gnek, don gibi adlarla da anlan alvarn uskufa ve itareden yaplanlarna koca don denir.

Koca donun a boldur ve diz altna kadar iner.

etek: Yredeki kylerde zbn olarak da adlandrlr. ehirde giyilenlerde daha ok simli ve ipekli kumalar

kullanlr. Krmz, pembe, mor ve kahverengi kumalar tercih edilir.

nlk- Gslk:Alevi kadnlar tarafndan gs kapatmak iin kullanlr. Yarm metre kumatan yaplan

nlk yuvarlak ve boyna paraleldir.

Kuak:etein beline sarlan kuak, kenarlarna simden saaklar ve pskller taklarak sslenir.

Fermile/Fermene: ehirde kadife, kylerde ise pamuklu kumalardan yaplr. n belden bir iki dme

kapatld gibi genellikle ak olarak kullanlr.

Fes: Bordo veya krmz renkli olup baa giyilir. Aln ksmna maddi duruma gre gm veya altn paralar

dikilir. Fesin tepe ksmnda bulunan gm tepelikten aa gm zincirlerle veya sim tellerle ilemeli

pskller akar.


35/49

Krep: Daha ok ehir merkezinde kullanlr ve kenarlar ine oyalar ile sslenmitir. Kullanlan her ine

oyas motifinin ayr bir anlam vardr. Gelin bana biber oyal krep takmsa bu onun ac ektiini,

kaynanasndan dert yandn gsterir. Gl oyal, karanfilli krepler ise mutlu olduunu gsterir.

Uladu rt: Saf ipekten yaplan uladu rtnn kenarlar sim tel ve renkli iplerle ilenir. Fesin zerine gen

katlanlarak rtlen krepin zerine rtlr. Fes ilemeli ise tepesindeki pskl ne braklr.

eki: Genellikle ince kumalardan sar, krmz, yeil, siyah, mor olarak hazrlanr. Kare eklinde kesilen

kumalar 2-3 cm en kalacak ekilde katlanp dikilir. Dikilmi renk kuma ban arkasna doru sarlr ve

arkada bir nevi rg sistemiyle balanarak ular sarktlr.

orap:Kylerde burun ksm renkli iplerle nakl beyaz yn oraplar giyilir.

Ayakkab: Siyah gn papular, topuklar nalal ve altlar kabaral kunduralar giyilir.


36/49

Gemite Kullanlm Geleneksel Erkek giysileri:

Erkekler ste yakasz mintan, alta ise alvar giyerler. Mintann zerinde geni yrtmal yelek yer alr.Zaman ierisinde alvarn yerini dize kadar dar ve dmeli, dizden sonra genileyen kilot pantolonlar ald.Ayakkab olarak krkl izmeler ve dierayakkablar giyilir. Eskiden yaygn olarak kullanlan bu giysilere

gnmzde deve grelerinde rastlanlmaktadr.

Efeler baa krmz bir fes takarlar ve fesin psklne koza denilirdi. Fesin altna beyaz renkte elileme bir takke giyilirdi. Fesin stne, kefiye oyal yemeni bir sark gibi sarlrd. Efeler, srtlarna, en alta,yakasz ten gmlei giyerlerdi. Bunun etekleri alvarn iine sokulurdu. Bunun zerine zbn denilengmlekler giyilirdi. Zbn, ipekten yaplrd, Bunun zerine, camadan denilen ve uhadan yaplan bir giysigiyilirdi. Camadan kolsuz olurdu. Camadann stne, kollar kopal bir camadan daha giyilirdi ve buna dacepken denilirdi. Cepkenin boyu camadandan santim ksa olup yakas V kesimlidir.

Belden aaya mavi tonlarda uhakumatan alvar giyilirdi. alvara potur ya da dizlik de denilirdi.

Potur, dizleri ak brakacak ekilde ksa olurdu. Bacak aras ok genitir. Bele ukur taklr. Dizkapaklarndanaaya, baldr saran bir tozluk giyilirdi. Bu da alvar ve cepken gibi sslenir, diz altndan ayak bileine kadariner. Baz efeler mein tozluk takarlard. Buna kepmen denilirdi. Baldrla kepmenin arasna kama sokulur,kama ile oynanan oyunlarda kullanlrd.

Efe giysisinin bir baka paras da el ve az silmek iin kullanlan (yemeni) yalktr. Yalk drt kueolur ve ilemelidir. Kuan bir ksmna sokulur ve bununla asla burun silinmezdi. Erkein vazgeilmez biraksesuar olan silahlk deriden yaplr. Ssl ve ok cepli demi ii olanlar tercih edilir. Efelerin birbirinetabanca ekmesi korkaklk ve ayp saylrd. Efenin kolunda iinde koruyucu bir muska olan bir pazubent

bulunurdu. Pazubent, kzan iken taklr, bir daha karlmazd. Efe ve zeybekler mavzer tarlard. Efenintfei gm kakma ilemeli olurdu. Bazlar ift tabanca takarlard.

KAYNAK: AYDIN L KLTR VE TURZM MDRL


37/49

AYDIN YRESNE AT ZEYBEK GYSLERNN ZELLKLER

1. Giysinin ana paralar ayn kumatan yaplmtr. Cepken, camadan, dizlik ve tozluktan oluan bir

btn takmdr. Desen kullanmnda btnlk vardr.2.

stisnalar dnda giysilerde mavi ve tonlar kumalar tercih edilmi, desenleme iin ounlukla siyah

bazen de gm ve altn renkli srma ipler kullanlmtr.

3. Camadanlarn kesimi Cezayir denen apraz kesimdir. nde st stegelen iki kanat vardr.

4. Kuma tozluk, deri tozluk, kepmen kullanld grlmektedir. Kurumun ortadan kaldrlmasndan

sonra hatra fotoraf ekimlerinden, tren ve gsterilerde izme kullanlmaya balanmtr.

5.

Ana paralar zerindeki desenlemeler oalmtr.

6.

Boyun dola kullanm balamtr.7. Belde Yrk kolonlar kullanm oalmtr.

8. Giysilerde yerel zellikler grlmeye balamtr.

9. Balk ksalm ve etrafnda ine oyalar kullanlmtr.

10.Ksa namlulu, toplu ve kurun atan silahlar kullanlmaya balanmtr.

11.Saat kstekleri dikkat ekmektedir.

12.Giysi paralar bedeni saracak kadar dar, boylar olduka ksadr.

METN: AYDIN L TARH


38/49

YRESEL YEMEKLER

Aydn mutfa, zeytinyal yemekleri, incir, zm ve bunlardan yaplan araplar, narenciye rnleri, turun

reeli ve ipura, kefal, mercan ve barbunya gibi zengin balk eitleri ile Trkiye'nin eidi bol ve lezzetli

mutfaklar arasndadr. Yrenin kendine zg yemeklerinden bazlar; orbalardan tarhana orbas, kulak

orbas; yemeklerden acl gve, patlcan biber kzartma, zeytinyal krl kzartma, zeytinyal taze ve kurubrlce, patlcan kavurma, sarmak ve kedirgen kavurma, yaprak sarma, etli nohut yahnisi, nohutlu kereviz,

etli enginar, arapsa, cier sote, imambayld, kekek, tandr kebap, yuvarlama (skma), paa brei,

cilav(ayran brei); salatalardan patlcan-biber tere otu (turusu), brlce, tere otu, turp otu salatas, semizotu

salatas, ingene pilav; tatllardan ise irmik helvas, zerde, muhallebi, stla, aure, lokma, pelvize tatls, paa

brei, yuvarlama, srganotu brei saylabilir.


39/49

PAA BRE

KEKEK YUVARLAMA

BOLAMA (Lok Lok Pilav) CER DOLMASI


40/49

KAPAMA KIRLI KIZARTMASI

ZEYTNYALI TAZE BRLCE ZEYTNYALI KURU BRLCE

KABAK E DOLMASI

KENKER YEME


41/49

YER ELMASI YEME SEMZOTU YEME

.

KORUK EKL BAMYA PAZI OTU KAVURMASI

KEDRGEN KAVURMASI (Tilki Kuyruu) DALGAN KAVURMASI


42/49

EBEGMEC KAVURMA KABAK KAVURMA

TATLILAR

KABAK TATLISI ZERDE

AURE


43/49

YRESEL HALK OYUNLARI ve GYSLER

YRESEL HALK OYUNLARI VE GYSLER FOTORAFLARI: MURAT A.EK


44/49


45/49


46/49


47/49


48/49


49/49

Documents

aydın efeler ilçesinde giyim.pdf