7/22/2019 ANG TEORYANG ARKETIPO.docx
1/2
ANG TEORYANG ARKETIPO
Ang teoryang arketipo o symbolic ay tinatawag ding mitolohikal
o
ritwalistiko. Ayon kay Scott (1922), sa pagbasang arketipo,
kailangan
ang masusing pagbabasa ng teksto gaya ng pormalismo at
kailangang
nanghahawakan nang mabuti ang mambabasa sa kanyang mga
kaalamang sikolohikal, historikal, sosyolohikal, at kultural.
Sabi naman
ni Reyes (1992), ang mga banghay, tauhan, tema, at imahe sa mga
akda
ay mga komplikasyon o interpretasyon ng mga magkakatulad na
elemento ng mga matatandang mito at alamat. Ang arketipo ay
ang
mga simbolong imahen o motif napaulit-ulit na makikita sa mga
akdang
panitikan (tauhan, uri ng kwento, pangyayari, at iba pa.) Ang
mga
arketipo ay mga bungang-isip, walang hangganan, at matatag.
Halimbawa: Sina Herkules at Darna ay nilikha na dantaon ang
pagitan
subalit parehong tauhan ang kanilang kinakatawan -bayaning
nagtataglay ng pambihirang lakas.
Ayon kay Griffith (1982), bagamat maraming posibleng uri ng
arketipo,
mahahati ito sa tatlo:
1. ARKETIPONG TAUHAN - ang bayani, ang martir, ang rebelled,
ang
mabagsik na madrasta, ang sawing magsing-iro8, ang itinakwil,at
iba pa;
2. ARKETIONG PANGYAYARI - gaya ng paghahanap, ang inisasyono
pagpapasimula, ang paglalakbay, ang pagbagsak, kamatayan, at
pagkabuhay
3. ARKETTPONG SIMBOLO AT KAUGNAYAN - na gumagamit ng
tambalan.
Halimbawa: liwanag at dilim-ang liwanag ay sagisag ng
karunungan,
pag-asa, espiritwalidad; at ang dilim ay sagisag ng
kamangmangan,
