Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
แผนการด าเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ บรณาการอยในแผนงานโครงการทเปนปญหาสาธารณสข
ลกษณะของแผนการด าเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรม สขภาพ
องคประกอบท 4 แผนการด าเนนงานสขศกษาและพฤตกรรมสขภาพ
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 76
แผนปฏบตการสข
ศกษาและพฒนา
พฤตกรรมสขภาพ
องคประกอบท 4 แผนการด าเนนงานสขศกษาและพฤตกรรมสขภาพ
แผนการด าเนนงานเปนเครองมอในการบรหารงานและทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนสงสด
แผนการด าเนนสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ จะตองตอเนอง สอดคลองกนในทกระดบ สอดคลองกบปญหาสาธารณสขในพนท
โรงพยาบาลชานมาน ไดจดท าแผนการด าเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพโดยใหมความสอดคลองกบแผนยทธศาสตร CUP ชานมาน สอดคลองกบปญหาสขภาพในพนทโดยมขนตอน ดงน
1. แตงตงคณะกรรมการจดท าแผนปบตการ ในการจดท าแผนการด าเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ จ าเปนจะตองอาศยการมสวนรวมจากทกฝายเพอท าหนาท รบผดชอบตอการจดท าแผน ซงประกอบไปดวยเจาหนาทจากหนวยงานภาครฐ ภาพเอกชน ภาคประชาชน
2. การทบทวน รวบรวม และวเคราะหขอมลสถานการณ แผนแมบท นโยบายตางๆ และขอมลจากฐานขอมลสขศกษาและพฤตกรรมสขภาพ
3. กระบวนการจดท าแผนปบตการ มขนตอนตางๆ ดงน - วเคราะหและก าหนดปญหาสาธารณสข - จดล าดบความส าคญของปญหา - วเคราะหพฤตกรรมและปจจยทเกยวของกบพฤตกรรม - ก าหนดเปาหมาย/วตถประสงค/กลมเปาหมาย - ก าหนดกลวธ/แนวทางการด าเนนงาน - เขยนโครงการดานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ - การควบคม ก ากบแผนปบตการ
4. การถายทอดแผนสการปบต ลกษณะของแผนการด าเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
แผนแมบทดานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรม CUP นโยบายจงหวด
ปญหาสาธารณสขในพนท
หมายถงความสอดคลองกน
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 77
โครงการบรณาการงานในระบบ (System Management) & Life Couse Approach เพอปองกนโรคเบาหวาน
จากกลมเสยงเบาหวาน อ าเภอชานมาน จงหวดอ านาจเจรญ ประจ าปงบประมาณ 2561
หลกการและเหตผล
สถานการณโรคเบาหวานมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง สมาพนธเบาหวานนานาชาต รายงานวาในป พ.ศ. 2558 ผปวยโรคเบาหวานทวโลกมจ านวน 415 ลานคน และจะเพมขนเปน 642 ลานคนในป พ.ศ. 2583 มผเสยชวตจากโรคเบาหวานจ านวน 5 ลานคน ในปจจบนประชากรวยผใหญ 1 ใน 11 คนปวยเปนโรคเบาหวาน ส าหรบประเทศไทยจากรายงานของส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวง สาธารณสข พบวาอตราตายดวยโรคเบาหวานตอประชากรแสนคน ในภาพรวมของประเทศในป 2556-2558 เทากบ 14.93, 17.53 และ 17.83 ตามล าดบ ซงเพมสงขนทกปและจากการส ารวจสขภาพประชาชนไทยอาย 15 ป ขนไปโดยการตรวจรางกาย ครงท 5 เมอป 2557 พบวา ความชกของโรคเบาหวาน เพมสงขนเปนรอยละ 8.9 คดเปนจ านวนมากถง 4.8 ลานคน เทยบกบป 2552 ซงพบเพยงรอยละ 6.9 หรอมคนเปนโรค เบาหวาน 3.3 ลานคน และขอมลจากส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตในป พ.ศ.2551 พบวาประเทศไทยมคาใชจายผปวยนอกในการรกษาพยาบาลโรคเบาหวานเฉลย 1,172 บาทตอราย สวนผปวยในคาใชจายในการรกษาพยาบาลเฉลย 10,217 บาทตอราย รวมคารกษาพยาบาลทงสน 3,984 ลานบาทตอป หากคนไทยปวยดวยโรคเบาหวาน 3 ลานคน/ป มารบบรการทสถานพยาบาล จะตองเสยคารกษาพยาบาลทงสนประมาณ 47,596 ลานบาท/ป นอกจากนหนงในโรคแทรกซอนทพบบอยทเกดจากโรคเบาหวานคอ โรคไตเรอรง (Chronic Kidney Disease – CKD) โดยพบความชกของโรคไตเรอรงในผปวยเบาหวาน สงถงรอยละ 17.5 เมอโรคด าเนนเขาสระยะไตวายเรอรงระยะสดทาย (End Stage renal Disease – ESRD) ซงเปนระยะทผปวยจ าเปนตองไดรบการรกษาบ าบดทดแทนไตปจจบนคาใชจายในการบ าบดทดแทนไตโดยการลางไตทางชองทอง หรอการฟอกเลอดดวยเครองไตเทยมเฉลยประมาณ 240,000 บาทตอคนตอป ซงคาใชจายนยงไมรวมถงคาใชจายดวยยา คาใชจายทางออมอนๆ ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตตองใชงบประมาณการลางไตเปนการเฉพาะ แยกจากงบบรการทางการแพทยเหมาจายรายหว (Capitation) โดยในปงบประมาณ 2558 สงถง 5,247 ลานบาท และจะเพมสงขนเปน 6,318 ลานบาท ในป 2559 ซงถารวมงบประมาณส าหรบบรการผปวยไตวายเรอรงในสทธอนๆ ไดแก สทธประกนสงคม และสวสดการขาราชการแลวรฐจ าเปนตองใชงบสงกวา 10,000 ลานบาทตอปส าหรบคาใชจายในการรกษาพยาบาล จะสามารถลดลงไดหากสามารถปองกนไมใหจ านวนผปวยเบาหวานเพมขน
ในป 2560 อ าเภอชานมานมผปวยเบาหวานทงหมด 1,970 ราย ซงอตราปวยโรคเบาหวานเพมขนทกๆป โดยในป 2559 - 2560 พบผปวยเบาหวานรายใหม 223 และ 431 ราย ตามล าดบ ทงนพบผปวยเบาหวานรายใหมจากกลมเสยงรอยละ 2.39 และ 2.06 ในป 2559 และ 2560 ในป 2561 พบวาในเขตรบผดชอบโรงพยาบาลมกลมเสยง 34 ราย สวนใหญไมมญาตเปนเบาหวานมากอน รอยละ 67.4 จากการส ารวจพฤตกรรมพบวา ดานการบรโภคอาหารเชนทานขาวเหนยวประจ ารอยละ 63.6 ชอบทานขนมหวานรอยละ27 ผลไมสกรอยละ 40 กาแฟและน าหวานรอยละ 25 สบบหรประจ า รอยละ 33.33 ดมแอลกอฮอลประจ า รอยละ14.7 มภาวะความเครยดวตกกงวลเมอทราบวาตนเอง
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 78
มความเสยงตอการเกดโรคเบาหวาน รอยละ 14 ไมชอบออกก าลงกายรอยละ 20.5 การปรบเปลยนพฤตกรรมการใชชวตประจ าวนดงกลาวกจะสามารถชวยใหหางไกลจากโรคเบาหวาน
การดแลสขภาพในประเทศไทยในปจจบนนเปนยคของการดแลสขภาพรายบคคล ครอบครวและดแลแบบองครวมอยางบรณาการทกภาคสวนดวยนวตกรรมอยางตอเนองตลอดชวต ดวยหลกการทชอวาเสนทางชวตและสขภาพ (Life Course Approach to Health ) ซงใหความส าคญปจจยก าหนดสขภาพของบคคลแตละชวงชวตตอเนองกน ปจจยทส าคญตอสขภาพมทงเชงบวกและเชงลบ มชวงเวลาส าคญทไวตอการรบผลกระทบตอสขภาพและการเกดโรคและการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคสามารถท าไดในแตละชวงชวต การปองกนโรคเบาหวานกเชนกนเมอทราบวามความเสยงตอการเกดโรคเบาหวานกสามารถหาปจจยทท าใหเกดโรคและสามารถลดปจจย ปองกนไมใหเกดโรคได
โรงพยาบาลชานมาน ไดเลงเหนความส าคญ ดงกลาวจงไดจดโครงการ“โครงการบรณาการงานในระบบ (System Management) & Life Course Approach เพอปองกนโรคเบาหวานจากกลมเสยงเบาหวาน อ าเภอชานมาน จงหวดอ านาจเจรญประจ าปงบประมาณ 2561” เพอน าระบบการดแลรายบคคล คนหาเหตปจจยแลวน ามาปองกนการเกดโรคเบาหวานรายใหมจากกลมเสยง โดยบรณาการทกภาคสวน ปรบกระบวนทศน สรางกระแสใหประชาชนตนตวและเอาใจใสตอสขภาพ และตระหนกวาสขภาพสรางไดดวยตวเอง อนจะน าไปสการมสขภาพดและมคณภาพชวตทดตอไป วตถประสงค
1. เพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารกลมคารโบไฮเดรตไดถกตองเพมขนรอยละ20
2. เพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารทมสวนประกอบน าตาลไดถกตองเพมขนรอยละ 20
3. เพอปรบเปลยนพฤตกรรมทท าใหเกดความเครยดลดนอยลงรอยละ20
4. เพอปรบเปลยนพฤตกรรมการออกก าลงกายประจ าเพมขนรอยละ20
กลมเปาหมาย
- จ านวนกลมเสยงเขตรบผดชอบโรงพยาบาลชานมานป 2561 จ านวน 34 ราย ระยะเวลาด าเนนการ
พฤษภาคม-กนยายน 2561 สถานท
หองประชมมตรภาพ โรงพยาบาลชานมาน
และหมบาน10หมบานในเขตรบผดชอบโรงพยาบาลชานมาน
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 79
กจกรรม เปาหมาย ระยะเวลา และงบประมาณ
กจกรรม เปาหมาย ระยะเวลา สอสขศกษา สถานท 1.ประชมเชงปฏบตการสรางความรความเขาใจ ใหขอมล เสรมพลงในแนวคดเสนทางชวตสขภาพ (Life Course Approach to Health ) กบการดแลและปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนการเกดโรคเบาหวาน กจกรรมใหความร 2.1 .ใหความรเรองโรคเบาหวาน 2.2 ใหความรเรองอาหารหลก 5 หม 2.3.ใหความรเรองการออกก าลงกาย 2.4ใหความรเรองการจดการความเครยด 2.5ใหความรเรองโทษของบหรและสรา
-กลมเสยงเบาหวาน
พ.ค. 2561 PTT โรคเบาหวานและการปองกน บคคลตนแบบโดยเจาหนาท แผนผบความร ไวนลความร
รพ.ชานมาน
2.ฝกทกษะ เลอกอาหารใหถกตองใชแบบโมเดลอาหาร และสาธตการท าอาหารทดแทนโดยใชสมนไพร
พ.ค. 2561
โมเดลอาหาร ชดประกอบอาหารทโรงครว
โรงพยาบาล
3.ฝกและเลอกการออกก าลงกายใหเหมาะสมการผอนคลายความเครยดกบตนเอง
พ.ค. 2561 Videoการออกก าลงกาย บคคลสาธต
โรงพยาบาลและชมชน 10 หมบาน
4.เยยมบานโดยทมสหวชาชพ ม.ย-ก.ย.2561 ชดสาธตอาหารแบบเฝาระวงสขภาพ
ชมชน10หมบาน
5.เยยมบานโดยอสม.และเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ
ม.ย-ก.ย.2561 ชดสาธตอาหารแบบเฝาระวงสขภาพ
ชมชน10หมบาน
6.เจาะเลอดทปลายนวมอโดย อสม. ก.ค./ก.ย.2561 แบบบนทกแบบเฝาระวงสขภาพ
ชมชน10หมบาน
แหลงงบประมาณ
เงนบ ารงโรงพยาบาลชานมาน
รวมเปนเงนทงสน 39,770 บาท ( สามหมนเกาพนเจดรอยเจดสบบาทถวน )
หมายเหต คาใชจายทกรายการสามารถถวเฉลยได
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 80
ผลทคาดวาจะไดรบ
1. บคลากรสาธารณสขมความรความเขาใจในแนวคดเสนทางชวตและสขภาพ (Life Course Approach to Health )
2. ประชาชนตระหนกและใสใจในการดแลสขภาพตนเอง 3. เกดความรวมมอในการดแลสขภาพจากทกภาคสวน 4. กลมเสยงโรคเบาหวานสามารถพฒนาตนเองใหมการปรบเปลยนพฤตกรรมทย งยนเพอการมสขภาพและคณภาพชวตทดขน 5. อตราการเกดโรคเบาหวานรายใหมจากกลมเสยงลดลง 5. น ากรอบแนวคดการดแลสขภาพจากแนวคดเสนทางชวตสขภาพ(Life Course Approach to Health ) ไปปรบใชในการดแลสขภาพประชาชนกลมอนได
ผรบผดชอบโครงการ กลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลชานมาน
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 81
ตารางท 23 แผนงานโครงการบรณาการงานในระบบ (System Management) & Life Couse Approach เพอปองกนโรคเบาหวานจากกลมเสยงเบาหวาน อ าเภอชานมาน จงหวดอ านาจเจรญ ประจ าปงบประมาณ 2561
แผนงานโครงการ ระยะเวลาด าเนนการ
ผรบผดชอบ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ขนเตรยมการ
1.จดประชมเพอชแจงรายละเอยดโครงการแกเจาหนาท คลนกNCD
2.เขยนโครงการเพออนมต คลนกNCD
3.ประสานหนวยงานตางๆทเกยวของและวทยากร
คลนกNCD
4.ประชาสมพนธโครงการ คลนกNCD
ขนด าเนนการ
1.ประชมเชงปบตการการสรางความรความเขาใจ ใหขอมล เสรมพลงในแนวคดเสนทางชวตสสขภาพ Life Couse Approach to Health กบการดแลและปรบเปลยนพฤตกรรมเพอการปองกนการเกดโรคเบาหวาน 1.1 ใหความรเรองโรคเบาหวาน 1.2 ใหความรเรองอาหารหลก 5 หม 1.3 ใหความรเรองการออกก าลงกาย 1.4 ใหความรเรองการจดการความเครยด 1.5 ใหความรเรองโทษของบหรและสรา
คลนกNCD ทมสหวชาชพ นกโภชนาการ จนท.รพ.สต.
เภสชกร แพทยแผนไทย คลนกDPAC
พยาบาลจตเวช อสม.
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 82
ตารางท 23 (ตอ)แผนงานโครงการบรณาการงานในระบบ (System Management) & Life Couse Approach เพอปองกนโรคเบาหวานจากกลมเสยง
เบาหวาน อ าเภอชานมาน จงหวดอ านาจเจรญ ประจ าปงบประมาณ 2561
แผนงานโครงการ ระยะเวลาด าเนนการ
ผรบผดชอบ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ขนด าเนนการ
2. ฝกทกษะและการปบตตวทถกตอง 2.1 เลอกอาหารใหถกตองใชแบบโมเดลอาหาร 2.2 สาธตการท าอาหารทดแทนโดยใชสมนไพรและเลอกเมนอาหารในภาคอสานทมสงผลตอสขภาพเพอลดความเสยงโรคเบาหวาน 2.3 ฝกและเลอกการออกก าลงกายใหเหมาะสมการโดยการยดเหยยดกลามเนอ 2.4 ฝกปบตผอนคลายความเครยดโดยสมาธบ าบด 2.5 ฝกปบตการแปรงฟนทถกวธโดยการใชเมดสยอมฟน 2.6 สมครใจเขารวมคลนกเลกบหรและแอลกอฮอล
คลนกNCD ทมสหวชาชพ
3. เยยมบานกลมเสยงโรคเบาหวานโดยเจาหนาทเพอเสรมพลงและดดานสงแวดลอมทเออตอการมสขภาพและบคคลตนแบบสขภาพด
คลนกNCD ทมสหวชาชพ
4.ออกเยยมบานกลมเสยงโรคเบาหวานใชแบบเผาระวงพฤตกรรมเสยงตอการเกดโรคเบาหวานโดยอสม.
คลนกNCD
อสม.
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 83
ตารางท23 (ตอ)แผนงานโครงการบรณาการงานในระบบ (System Management) & Life Couse Approach เพอปองกนโรคเบาหวานจากกลมเสยงเบาหวาน
อ าเภอชานมาน จงหวดอ านาจเจรญ ประจ าปงบประมาณ 2561
แผนงานโครงการ ระยะเวลาด าเนนการ
ผรบผดชอบ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ขนประเมนผล
3.เจาะเลอดทปลายนวโดยอสม.
คลนกNCD
อสม.
4.วดความรกอนและหลงด าเนนโครงการ
คลนกNCD ทมสหวชาชพ
4.วดพฤตกรรมกอนละหลงด าเนนโครงการ 4.1พฤตกรรมการบรโภคอาหารกลมคารโบไฮเดรตไดถกตองเพมขน 4.2พฤตกรรมการบรโภคอาหารทมสวนประกอบน าตาลไดถกตองเพมขน 4.3พฤตกรรมทท าใหเกดความเครยดลดนอยลง 4.4พฤตกรรมการออกก าลงกายประจ าเพมขน
คลนกNCD อสม.
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 84
ตารางท23 (ตอ)แผนงานโครงการบรณาการงานในระบบ (System Management) & Life Couse Approach เพอปองกนโรคเบาหวานจากกลมเสยงเบาหวาน
อ าเภอชานมาน จงหวดอ านาจเจรญ ประจ าปงบประมาณ 2561
แผนงานโครงการ ระยะเวลาด าเนนการ
ผรบผดชอบ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ขนประเมนผล
3.ความพงพอใจในกระบวนการสขศกษา 3.1กลมเสยง 3.2ภาคเครอขาย
คลนกNCD
อสม.
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 85
โครงการปรบเปลยนพฤตกรรมผปวยเบาหวานทมารบบรการทคลนกเบาหวานโรงพยาบาลชานมาน หลกการและเหตผล
โรคเบาหวานนบเปนปญหาการเจบปวยทส าคญ และน ามาซงความสญเสยทรพยากรในการดแลรกษามผลกระทบตอผปวยเอง และผดแลคารกษาพยาบาล คาใชจายในครอบครว มอาการปวยเรอรงเปนเวลานาน ไมสามารถรกษาใหหายขาดได นอกจากจะเปนโรคทรกษาไมหายแลว ยงเชอมโยงไปสโรคแทรกซอนอนๆ อกมากมาย เชน โรคหวใจและหลอดเลอดโรคไตเรอรง ส าหรบสาเหตหลกทท าใหเกดโรค คอ "กรรมพนธ" และ "พฤตกรรม" ในสวนของกรรมพนธนนเปนปจจยเสยงทส าคญขนเรอย ๆ เมอมอายมากขน ขณะทสงแวดลอมเปนปจจยเสยงทเรมตนตงแตในครรภแม แมกรรมพนธจะเปนสงทแกไขไมได แตกสามารถควบคมปจจยเรองอาหารและสงแวดลอมเพอปองกนโรคเบาหวานได จากผลการวจยหลายชนชใหเหนวา การควบคมอาหารอยางดรวมไปถงการออกก าลงกายเปนประจ านนสงผลโดยตรงตอการปองกนโรคเบาหวานและโรคความดนโลหตสง โดยเฉพาะคนทมความเสยงสงทางกรรมพนธ อกทงยงเปนการควบคมโรคเบาหวาน รวมไปถงปองกนโรคแทรกซอนตางๆ ได จากขอมลอตราการปวยดวยโรคเบาหวานโรงพยาบาลชานมานอ าเภอชานมานจงหวดอ านาจเจรญป2560 พบวา ประชาชนกลมปวยโรคเบาหวานในเขตรบผดชอบท งหมด 1,536 ราย ไดรบการตรวจภาวะน าตาลในเลอด(HbA1C)1ครงตอป ท งหมด รอยละ 100 แตพบวา มผปวยเบาหวานทควบคมระดบน าตาล(HbA1C>7) ไมได 742 ราย รอยละ 48.31 และพบวาในแตละเดอนตงแตเดอนตลาคม-ธนวาคม 2561 มผ ป วยเบ าหวานชนด ท 2 ระดบน าตาลใน เลอดค าFBS มากกวา 183 มก /ดล รอยละ51.95 (N=231),รอยละ51.47(N=307),42.70(N=267) ตามล าดบ จากการสอบถามพฤตกรรมสขภาพสวนใหญมาจากการบรโภคอาหารประเภทแปงและน าตาล เชน ขาวเหนยวกบผลไมสก มะมวงสก มะขามหวานสข ล าไย กนอาการซ าซอนในกลมประเภทเดยวเชนกนขาวเสรจแลวตามดวยขนมจนน ายา รอยละ 79 ไมออกก าลงกายรอยละ 50 ภาวะเครยดรอยละ 28 หากกลมผปวยดงกลาวไมไดปรบเปลยนพฤตกรรม มแนวโนมทจะเกดภาวะแทรกซอนตางๆ ไดในอนาคต การรกษาโรคเบาหวานโดยการใหความส าคญเฉพาะดานการแพทยอาจไมเพยงพอ เพอการควบคมโรคทสมบรณ ผปวยตองไดรบความรเรองโรค รวมไปถงความรเรองโภชนาการและการออกก าลงกายทถกตอง พรอมท งไดรบการกระตนการเปลยนพฤตกรรมผานกจกรรมตางๆอยางสม าเสมอซงถาปฏบตตามอยางเครงครดต งแตระยะตน กจะสามารถใชชวตอยางมความสขโดยปราศจากโรคแทรกซอนได ดงน น โรงพยาบาลชานมานไดตระหนกถงความส าคญของการปรบเปลยนพฤตกรรมเกยวกบการดแลตนเองเพอลดภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน โดยไดจดโครงการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพกลมปวยตอโรคเบาหวาน โดยเนนกจกรรมการปรบเปลยนพฤตกรรมตนเองทเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอน วตถประสงค
1. เพอใหประชากรกลมปวยเบาหวานและญาตผดแลมความรความเขาใจในการดแลตนเองไดอยางถกตอง
2. เพอใหประชากรกลมปวยและญาตผดแลมพฤตกรรมทถกตองไมเกดภาวะแทรกซอน
กลมเปาหมาย
ผปวยเบาหวานทควบคมระดบน าตาลไมไดคอระดบคา FBS > 183-250 mg/dl คลนกเบาหวาน จ านวน 45 คน ระยะเวลาด าเนนการ
มกราคม-กนยายน 2561
สถานทด าเนนการ
คลนกเบาหวานโรงพยาบาลชานมานและชมชนในเขตรบผดชอบโรงพยาบาล
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 86
การด าเนนการ/กจกรรม
1. ส ารวจกลมเปาหมายในพนทรบผดชอบของ รพ.ชานมาน 2. จดท าโครงการ เสนอผมอ านาจลงนาม 3. จดท าทะเบยนผปวยเบาหวานทคมระดบน าตาลFBSไมไดมากกวา 183 – 250 มก./ดล. เลอกแบบสมครใจเขารวม
โครงการ 4. ประชาสมพนธโครงการผมสวนเกยวของ 5. จดกจกรรมในผปวยเบาหวานและญาตทดแล
5.1 กจกรรมอบรมใหความรเกยวกบการปองกนตนเองและการดแลตนเองทเหมาะสม การบรโภค อาหาร การออกก าลงกาย และคดเขารวมโครงการ 5.2 การตดตามกจกรรมการบรโภคอาหารรายกรณโดยโภชนากร ทมพยาบาลคลนกNCD 5.3 การเยยมบานรายกรณโดยทมสหวชาชพเพอศกษาวถชวตและรวมปรบเปลยนพฤตกรรมท เหมาะสม
5.4 ตรวจภาวะแทรกซอน เทา ฟน สขภาพจต 6. ประเมนผลโครงการ ดงน
6.1. ระดบความรของผเขาอบรมประเมนจากแบบทดสอบความร เรองการดแลสขภาพดานการออกก าลงกาย การบรโภคอาหาร และสขภาพจตกอนและหลงอบรมเกณฑผปวยเบาหวาน 45 ราย ระดบความรเพมมากขนหลงเขารบการอบรมรอยละ 20
6.2 ผเขารวมโครงการมพฤตกรรมถกตองเหมาะสม 6.2.1 พฤตกรรรมบรโภคขาวเหนยวทเปนประจ าลดลงรอยละ 50 6.2.2 พฤตกรรรมบรโภคผลไมสกตามฤดกาล ขนมหวานทเปนประจ า ลดลงรอยละ 50 6.2.3 พฤตกรรรมบรโภคน าหวาน ชา กาแฟทเปนประจ า ลดนอยลงรอยละ 50 6.2.4 พฤตกรรมการออกก าลงกายเปนประจ า เพมขนรอยละ 85
6.3 ประเมนการตรวจทางหองปฏบตการ เชน คาระดบน าตาลในเลอดระดบFBS < 183 mg/dl รอยละ 50 7. วเคราะห/ประเมนผลการด าเนนงาน 8. รายงานผลการด าเนนงานแกเจาของงบประมาณ / สรปผลงาน
งบประมาณ งบประมาณเพอสนบสนนการพฒนาระบบบรการสขภาพเขตพนททรกนดาร และพนทตดเกาะ
แสดงรายละเอยดดงน 1. คาอาหารไมครบมอและอาหารวางส าหรบผด าเนนการ 120 บาท x 45 คน x 1 วน
เปนเงน 5,400 บาท 2. คาวสด และสอ เปนเงน 13,410 บาท 3. ปายไวนลโครงการ 1 ปาย เปนเงน 500 บาท
รวมเปนเงน 19,310 บาท (หนงหมนเกาพนสามรอยสบบาทถวน) หมายเหต ทกรายการ สามารถถวเฉลยกนได หนวยงานทรบผดชอบ งาน NCD ผปวยนอก กลมการพยาบาล โรงพยาบาลชานมาน จงหวดอ านาจเจรญ
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 87
ผลทคาดวาจะไดรบ 1. ผปวยเบาหวานและญาตมความรความเขาใจและสามารถปฏบตตวไดถกตอง 2. ผปวยเบาหวานไมมภาวะแทรกซอน เชน ตา ไต เทา และฟน เพมขน 3. ผปวยเบาหวานและญาตมสขภาพจตทด
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 88
ตารางท 24 แผนงานโครงการปรบเปลยนพฤตกรรมผปวยเบาหวานทมารบบรการทคลนกเบาหวานโรงพยาบาลชานมาน
แผนงานโครงการ ระยะเวลาด าเนนการ
ผรบผดชอบ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ขนเตรยมการ
1.จดประชมเพอชแจงรายละเอยดโครงการแกเจาหนาท คลนกNCD
2.เขยนโครงการเพออนมต คลนกNCD
3.ประสานหนวยงานตางๆทเกยวของและวทยากร
คลนกNCD
4.ประชาสมพนธโครงการ คลนกNCD
ขนด าเนนการ
กจกรรมกลมใหความรเกยวกบโรคเบาหวานในทกๆเชาพฤหสบดประกอบดวย 1.1 ใหความรเรองโรคเบาหวาน 1.2 ใหความรเรองอาหารหลก 5 หม 1.3 ใหความรเรองการออกก าลงกาย 1.4 ใหความรเรองการจดการความเครยด 1.5 ใหความรเรองโทษของบหรและสรา 1.6ใหความรเรองการดแลตา ไต เทา และฟน
คลนกNCD ทมสหวชาชพ นกโภชนาการ จนท.รพ.สต.
เภสชกร แพทยแผนไทย คลนกDPAC
พยาบาลจตเวช อสม.
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 89
ตารางท 24(ตอ) แผนงานโครงการปรบเปลยนพฤตกรรมผปวยเบาหวานทมารบบรการทคลนกเบาหวานโรงพยาบาลชานมาน
แผนงานโครงการ ระยะเวลาด าเนนการ
ผรบผดชอบ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ขนด าเนนโครงการ
1.รบสมครเขารวมโครงการ 1.1 ผมารบบรการคลนกเบาหวาน 1.2 ระดบน าตาลในเลอด FBS มากกวา 183-250 มก/ดล 1.3 เขามารบบรการในหวงเดอน มค.และก.พ.2561 1.4 ไมมปญหาเรองการไดยนสามารถอานออกเขยนได 1.5 ประเมนความร และพฤตกรรมสขภาพผเขารวมโครงการกอนเรมโครงการ 1.6 กจกรรมใหความร ครงท 1สรางสมพนธภาพ รจกโรค และดแลตวเอง โดยเรมการตงค าถามเกยวกบอาหารทมผลท าใหน าตาลสง พฤตกรรมเสยงรายกรณ ใหความรเรองบรโภคขาวเหนยวทเปนประจ า บรโภคผลไมสกตามฤดกาล ขนมหวานทเปนประจ า บรโภคน าหวาน ชา กาแฟทเปนประจ า การออก าลงกาย และการก าจดภาวะความเครยดดวยตนเอง 1.7 ตงเปาหมายรวมกนทมดแลผปวยและผปวย 1.8 ประเมนความรหลงเขารบฟงการใหความร
คลนกNCD
โภชนาการ
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 90
ตารางท 24(ตอ) แผนงานโครงการปรบเปลยนพฤตกรรมผปวยเบาหวานทมารบบรการทคลนกเบาหวานโรงพยาบาลชานมาน
แผนงานโครงการ ระยะเวลาด าเนนการ
ผรบผดชอบ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.
ขนด าเนนโครงการ
2.มาตามนดแลวเจาะระดบน าตาลในเลอด กจกรรมครงท 2 ตดตามปรบพฤตกรรมเสยง ทบทวนความรเดม รวมหาแนวทางแกไขดวยกนระหวางทมผดแลผปวยกบผปวย สรางแรงจงใจ สรปการเรยนรในครงน
คลนก NDC Lab โภชนาการ
3.มาตามนดแลวเจาะระดบน าตาลในเลอด กจกรรมครงท 3 ตดตามพฤตกรรมเสยง ใหผปวยไดพบบคคลตนแบบ(ผปวยเบาหวานทสามรถปรบพฤตกรรมได)ใหก าลงใจผปวยใหด าเนนกจกรรมตอไป สรปผลการเรยนรผลเขารวมโครงการใหก าลงใจเพอยกระดบพฤตกรรมทดใหเปนนสย
Lab คลนก NDC โภชนาการ
ขนประเมนผล
4.เยยมบานทมผดแลผปวย ประเมนสงแวดลอม ความร พฤตกรรมสขภาพ ความพงพอใจ
คลนก NDC โภชนาการ
สหวชาชพ อสม. 5.สรปผลการด าเนนและสะทอนผลใหผปวยทราบรายกรณ
คลนก NDC
6.ประเมนความพงพอใจเครอขายสขภาพในโครงการ
7.สรปผลโครงการ
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 91
ตารางท 25 การก าหนดกจกรรมและเปาหมายในการแกไขปญหากลมเสยงโรคเบาหวานและผดแล
พฤตกรรมเสยง ตวชวด เปาหมาย กจกรรม สอสขศกษาทใช ผรบผดชอบ พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมถกตองเหมาะสม เชนขาวเหนยวประจ า ขนมหวาน น าหวาน ชา กาแฟ พฤตกรรมออกก าลงกายไมประจ าหรอไมออกก าลงกาย ภาวะความเครยด พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล พฤตกรรมการซอยามาทานเอง
หลงเขารบการอบรมมความรเพมขนรอยละ 20
กลมเสยงโรคเบาหวาน 34 รายและผดแล
ประชมเชงปบตการการสรางความรความเขาใจ ใหขอมล เสรมพลงในแนวคดเสนทางชวตสสขภาพ Life Couse Approach to Health กบการดแลและปรบเปลยนพฤตกรรมเพอการปองกนการเกดโรคเบาหวาน 1.1 ใหความรเรองโรคเบาหวาน 1.2 ใหความรเรองอาหารหลก 5 หม 1.3 ใหความรเรองการออกก าลงกาย 1.4 ใหความรเรองการจดการความเครยด 1.5 ใหความรเรองโทษของบหรและสรา
PTT โรคเบาหวาน การปองกน แผนผบความร ไวนลความร PTT โภชนศาสตร โมเดลอาหาร บคคลใหความร วดโอ การออกก าลงกาย บคคลตนแบบโดยเจาหนาท
ทมสหวชาชพ
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 92
ตารางท 25 (ตอ) การก าหนดกจกรรมและเปาหมายในการแกไขปญหากลมเสยงโรคเบาหวานและผดแล พฤตกรรมเสยง ตวชวด เปาหมาย กจกรรม สอสขศกษาทใช ผรบผดชอบ
พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมถกตองเหมาะสม เชนขาวเหนยวประจ า ขนมหวาน น าหวาน ชา กาแฟ พฤตกรรมออกก าลงกายไมประจ าหรอไมออกก าลงกาย ภาวะความเครยด พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล พฤตกรรมการซอยามาทานเอง
1.ปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารกลมคารโบไฮเดรตไดถกตองเพมขนรอยละ20 2.เพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารทมสวนประกอบน าตาลไดถกตองเพมขนรอยละ 20 3.เพอปรบเปลยนพฤตกรรมทท าใหเกดความเครยดลดนอยลงรอยละ20 4.เพอปรบเปลยนพฤตกรรมการออกก าลงกายประจ าเพมขนรอยละ20
กลมเสยงโรคเบาหวาน 34 รายและผดแล
ฐานท 1. เลอกอาหารใหถกตองใชแบบโมเดลอาหาร สาธตการท าอาหารทดแทนโดยใชสมนไพรและเลอกเมนอาหารในภาคอสานทมสงผลตอสขภาพเพอลดความเสยงโรคเบาหวาน ฐานท 2 ฝกและเลอกการออกก าลงกายใหเหมาะสมการโดยการยดเหยยดกลามเนอ ฐานท 3. ฝกปบตผอนคลายความเครยดโดยสมาธบ าบด ฐานท 4 ฝกปบตการแปรงฟนทถกวธโดยการใชเมดสยอมฟน ฐานท 5 สมครใจเขารวมคลนกเลกบหร และแอลกอฮอล
โมเดลอาหาร สาธตการท าอาหาร บคคลใหความร ฝกปบตจรงและสาธตการออกก าลงกาย โดยเจาหนาทบคคลตนแบบตนแบบ ฝกปบตจรงและสาธตการท าสมาธบ าบด โดยพยาบาลจตเวช ทนตบคลากร โมเดลสอนแปรงฟน เมดสยอมฟน สมครใจเขารวมและค าสตยปญาณ
โภชนาการ กายภาพและแพทยแผนไทย พยาบาลจตเวช ทนตกรรม พยาบาลยาเสพตด
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 93
ตารางท 25 (ตอ) การก าหนดกจกรรมและเปาหมายในการแกไขปญหากลมเสยงโรคเบาหวานและผดแล
พฤตกรรมเสยง ตวชวด เปาหมาย กจกรรม สอสขศกษาทใช ผรบผดชอบ พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมถกตองเหมาะสม เชนขาวเหนยวประจ า ขนมหวาน น าหวาน ชา กาแฟ พฤตกรรมออกก าลงกายไมประจ าหรอไมออกก าลงกาย ภาวะความเครยด พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล พฤตกรรมการซอยามาทานเอง
1.ปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารกลมคารโบไฮเดรตไดถกตองเพมขนรอยละ20 2.เพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารทมสวนประกอบน าตาลไดถกตองเพมขนรอยละ 20 3.เพอปรบเปลยนพฤตกรรมทท าใหเกดความเครยดลดนอยลงรอยละ20 4.เพอปรบเปลยนพฤตกรรมการออกก าลงกายประจ าเพมขนรอยละ20
กลมเสยงโรคเบาหวาน 34 รายและผดแล
เยยมบานกลมเสยงโรคเบาหวานโดยเจาหนาทเพอเสรมพลงและดดานสงแวดลอมทเออตอการมสขภาพและบคคลตนแบบสขภาพด ออกเยยมบานกลมเสยงโรคเบาหวานใชแบบเผาระวงพฤตกรรมเสยงตอการเกดโรคเบาหวานโดยอสม.
สอบถามเมนอาหารการท าอาหาร บคคลใหความรวธการออกก าลงกาย สภาพแวดลอม แบบประเมนความร แบบประเมนพฤตกรรม ประเมนความพงพอใจ ตดตามเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพโดย อสม. แบบเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพกลมเสยง
ทมสหวชาชพ อสม.
พฤตกรรมเสยงลดลง พฤตกรรมดพงประสงค ระดบน าตาลในเลอดFBSไมเกน 126 มก./ดล
กลมเสยงโรคเบาหวาน 34 ราย
เจาะเลอดทปลายนวโดยอสม.2ครงเดอน ก.ค.,ก.ย.61
อปกรณเจาะเลอด
อสม.
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 94
ตารางท 25 (ตอ) การก าหนดกจกรรมและเปาหมายในการแกไขปญหากลมเสยงโรคเบาหวานและผดแล
พฤตกรรมเสยง ตวชวด เปาหมาย กจกรรม สอสขศกษาทใช ผรบผดชอบ มความพงพอใจในกระบวนการสข
ศกษา อสม. ทมสหวชาชพ
ประเมนความพงพอใจ แบบประเมนความพงพอใจ
คลนก NCD
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 95
ตารางท 26 การก าหนดกจกรรมและเปาหมายในการแกไขปญหากลมปวยโรคเบาหวาน
พฤตกรรมเสยง ตวชวด เปาหมาย กจกรรม สอสขศกษาทใช ผรบผดชอบ พฤตกรรรมบรโภคขาวเหนยวทเปนประจ า พฤตกรรรมบรโภคผลไมสกตามฤดกาล ขนมหวานทเปนประจ า พฤตกรรรมบรโภคน าหวาน ชา กาแฟ ทเปนประจ า ไมออกก าลงกายเปนประจ า
พฤตกรรรมบรโภคขาวเหนยวทเปนประจ าลดลงรอยละ 50 พฤตกรรรมบรโภคผลไมสกตามฤดกาล ขนมหวานทเปนประจ าลดลงรอยละ 50 พฤตกรรรมบรโภคน าหวาน ชา กาแฟทเปนประจ า ลดนอยลงรอยละ 50 พฤตกรรมการออกก าลงกายเปนประจ า เพมขนรอยละ 85 คาระดบน าตาลในเลอด FBS < 183 mg/dl รอยละ 50
ผปวยเบาหวานระดบน าตาลในเลอดมากกวา 183-250 มก./ดล
กจกรรมใหความรครงท 1 โดยสรางสมพนธภาพรจกโรคเบาหวาน รจกตนเอง เรมการตงค าถามเกยวกบอาหารทมผลท าใหน าตาลสง พฤตกรรมเสยงรายกรณ ใหความรเรองบรโภคขาวเหนยวทเปนประจ า บรโภคผลไมสกตามฤดกาล ขนมหวานทเปนประจ า บรโภคน าหวาน ชา กาแฟทเปนประจ า การออก าลงกาย และการก าจดภาวะความเครยดดวยตนเอง สรปการเรยนรทได
โมเดลอาหาร แผนพบยกษเกยวกบโรคเบาหวาน แบบประเมนความร แบบประเมนพฤตกรรม
นกโภชนาการ ทมสหวชาชพ
มาตามนดแลวเจาะระดบน าตาลในเลอด กจกรรมครงท 2 ตดตามเฝาระวงปรบพฤตกรรมเสยง ทบทวนความรเดม ระหวางทมผดแลผปวยกบผปวย สรางแรงจงใจ สรปการเรยนรในครงน
โมเดลอาหาร แผนพบยกษ แบบประเมนความร แบบเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ
Lab นกโภชนาการ ทมสหวชาชพ
เอกสารประกอบการประเมนมาตรฐานงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ 96
ตารางท 26 (ตอ) การก าหนดกจกรรมและเปาหมายในการแกไขปญหากลมปวยโรคเบาหวาน
พฤตกรรมเสยง ตวชวด เปาหมาย กจกรรม สอสขศกษาทใช ผรบผดชอบ
พฤตกรรรมบรโภคขาวเหนยวทเปนประจ า พฤตกรรรมบรโภคผลไมสกตามฤดกาล ขนมหวานทเปนประจ า พฤตกรรรมบรโภคน าหวาน ชา กาแฟ ทเปนประจ า ไมออกก าลงกายเปนประจ า
พฤตกรรรมบรโภคขาวเหนยวทเปนประจ าลดลงรอยละ 50 พฤตกรรรมบรโภคผลไมสกตามฤดกาล ขนมหวานทเปนประจ าลดลงรอยละ 50 พฤตกรรรมบรโภคน าหวาน ชา กาแฟทเปนประจ า ลดนอยลงรอยละ 50 พฤตกรรมการออกก าลงกายเปนประจ า เพมขนรอยละ 85 คาระดบน าตาลในเลอด FBS < 183 mg/dl รอยละ 50
ผปวยเบาหวานระดบน าตาลในเลอดมากกวา 183-250 มก./ดล
3.มาตามนดแลวเจาะระดบน าตาลในเลอด กจกรรมครงท 3 ตดตามเฝาระวง พฤตกรรม ยกระดบพฤตกรรมดใหเปนนสย สรปผล ใหผปวยไดพบบคคลตนแบบ(ผปวยเบาหวานทสามรถปรบพฤตกรรมได)ใหก าลงใจผปวยใหด าเนนกจกรรมตอไป
โมเดลอาหาร แผนพบยกษ แบบประเมนความร แบบเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ ภาพถาย
Lab นกโภชนาการ ทมสหวชาชพ
เยยมบานทมผดแลผปวย ประเมนสงแวดลอม พฤตกรรมสขภาพ ความพงพอใจ
โมเดลอาหาร แผนพบยกษ แบบเฝาระวงพฤตกรรม สขภาพ แบบประมเนความพงพอใจ ภาพถาย
ทมสหวชาชพ
ประเมนความพงพอใจเครอขายสขภาพในโครงการ
แบบประเมนความพงพอใจ ทมสหวชาชพ