ซอฟต์แวร์ระบบห้องสมุด ... · Web viewTitle ซอฟต แวร ระบบห องสม ดอ ตโนม ต แบบบ รณาการท

โปรแกรมสำเรจรปสำหรบศนยบรกรสรสนเทศระบบหองสมดอตโนมตในประเทศไทย

บทท 7ระบบหองสมดอตโนมตในประเทศไทย

ระบบหองสมดอตโนมตทหองสมด และศนยสรสนเทศในประเทศไทยไดนำมใชนนมอยหลยโปรแกรมทงเปนของตงประเทศ และทคนไทยพฒนขนมเอง ซงในบทนจะนำเสนอระบบหองสมดอตโนมตทสำคญทหองสมดๆ นำมได ดงน

1. ระบบหองสมดอตโนมต ฮอรซอน (Horizon)ใชระบบปฏบตกรแมขยแบบ UNIX หรอ Window NT4.0

หรอสงกว เปนระบบงนแบบ Client/Server Integrated System ใชระบบจดกรฐนขอมลปฏสมพนธแบบ Sybase SQL Server โครงสรงฐนขอมลเปนระบบ Z39.50 Server และ Z39.50 Client ตมมตรฐนสกลสมรถเชอมโยงระเบยนขอมลกบฐนขอมล แบบหลยสอ (Multimedia) ได โดยกำหนดตวเชอมโยง (pointer) ไวในระเบยนขอมลเฉพะรยกรทตองกรเชอมโยง สมรถตอเชอมเพอทำกรสบคนผนระบบอนเทอรเนตและอนทรเนตได โดยผใชสมรถทำกรสบคนโดยใชโปรแกรมสบคนแบบ Z39.50 Client หรอ Web Browser ฐนขอมลหลกของระบบทกฐนขอมลทำงนสมพนธกนตลอดเวลโดยทมกรปรบปรงขอมลทงแบบออนไลนและออฟไลน ระบบงนทกระบบใชคำสงทเปนมตรฐนเดยวกน เพอลดควมสบสนของผใชโดยระบบ User Interface เปนแบบ Graphic User Interface โดยใชไมโครซอฟตวนโดวน หรอ OS/2 กรสงกรระบบสมรถทำไดโดยวธ Point and Click ดวยเมส หรอ Function Key ทงนผใชไมตองปอนคำสงผนแปนพมพ ยกเวนกรปอนขอมลเทนน สำหรบกรปอนและแกไขขอมลในแตละเขตขอมลบนจอภพสมรถทำไดแบบ Full edit โดยใชลกศร หรอ เมส และสมรถใชวธตดตอและ

อ.จฑทพย จนทรลน ภควชบรรณรกษศสตร คณะอกษรศสตร มหวทยลยศลปกร

1


คดลอกขอมลบนจอภพได รหสภษไทยทใชเปนรหสสมอ สมรถทำงนไดกบขอมลภษไทย และภษองกฤษ โดยทำไดทงในกรทำดรรชน กรสบคน และกรจดเรยงลำดบขอมลสมรถจดเรยงขอมลทเปนภษไทยไดถกตองตมหลกพจนนกรมภษไทย สมรถรองรบงนของหองสมดทมลกษณะเปนหองสมดคณะหรอสขไดบนฐนขอมลเดยวกน รปแบบกรลงรยกรบรรณนกรมและแฟมขอมลหลกฐนเปนแบบ US-MARC โดยระบบสมรถตรวจสอบควมถกตองไดโดยอตโนมตรวมทงสมรถแลกเปลยนขอมลกบระบบงนอนทใชรปแบบขอมลแบบ MARC ได กรกำหนดเขตขอมลเพอนำไปทำดรรชนสบคน สมรถเลอกไดจกทกเขตขอมลทปรกฏในฐนขอมลบรรณนกรม สมรถคนหขอมลทมลกษณะเปนขอมลององจกฐนขอมลทสรงไวแลว เชน ประเภทสมชก ประเภทหรอชนดของสอ เปนตน ทจำเปนตองใชในกรปฏบตงนประจำ สมรถขอดไดทนทในขณะปฏบตงนโดยวธ Point and Click โดยไมตองออกไปทระบบสบคน ผดแลระบบหองสมดสมรถเปลยนตวกำหนดในฐนขอมลของระบบงนสำหรบผใชแตละคนได ระบบงนทกระบบจะมระบบใหควมชวยเหลอแกผใช (Help system) จนถงระดบเขตขอมล เพออำนวยควมสะดวกแกผใช สมรถใชระบบบรโคดเพอใหบรกรยม-คน ไดโดยใชมตรฐน CODE39 แบบตวเลข 14 หลก และสมรถกำหนดระบบรกษควมปลอดภยไดหลยระดบ ซงในรยละเอยดประกอบดวยระบบงนยอยทสมรถทำงนไดครบถวน ตมควมตองกรของหองสมด โดยมระบบงนหลกดงน

1. ระบบวเคราะหและจดหม (Cataloging Module) เปนระบบทมเครองมอชวยในกรลงรยกรทรพยกรสรสนเทศเพอ ใหกรทำงนของบรรณรกษสะดวก และรวดเรวมกยงขน มรปแบบกรลงรยกรสำหรบแฟมขอมลบรรณนกรม(Bibliographic Database) และแฟมขอมลหลก


2


ฐน (Authority Control Database) เปน รปแบบทควบคมตมมตรฐน US-MARC โดยระบบสมรถตรวจสอบควมถกตองของกรลงขอมลไดโดยอตโนมต รวมทงสมรถ แลกเปลยนขอมล กบระบบงนอนทใชรปแบบขอมลเปน MARC ไดโดยผน Z39.50 นอกจกนยงสมรถถยโอนและรบขอมลทเปนมตรฐน MARC ได ในกรกำหนด work form ในกรลงรยกรนนสมรถกำหนดได 2 ประเภทคอ non MARC กบ MARC โดยสมรถกำหนดไดไมจำกด เชน หนงสอ วทยนพนธ นวนยย เปนตน มระบบชวยในกรจดทำแฟมขอมลหลกฐน สำหรบชอผแตง หวเรอง ชอชด และชอเรองแบบฉบบได

2. ระบบควบคมการยม – คน (Circulation Module) เปนระบบทสมรถทำกรยม-คนวสดสรสนเทศไดงยและสะดวกตอกรใชงน เหมะสำหรบเจหนททกระดบ มกรจดกรกฎกรยม-คน ทสนองควมตองกรของหองสมดในทกรปแบบรวมถงสถบน ทมลกษณะเปนหองสมดสขดวยอกทงยงไดจดเตรยม ชองทงกรนำเขระเบยนขอมลผใชจกภยนอก เชนสำนกทะเบยนได นอกจกน ระบบยงจดทำรยกรทวงหนงสออตโนมต ผน electronic mail ได ในสวนกรยม-คน สมรถเกบระเบยนกรยมของผใชแตละคนได ขอมลสมชกสมรถกำหนดประเภทสมชกออกเปนประเภทตงๆ ไดตมควมเหมะสม และกำหนดเลขบรโคดประจำตวสมชกแตละคนได ขอมลวสดหองสมดกสมรถแยกระเบยนกรยมไดวเปนประเภทไหน สมรถกำหนดสถนภพของวสดแตละประเภทได เปนตน ในระบบนสมรถทำกรจองผนระบบ OPAC ไดในลกษณะออนไลน สมรถทำกรจองสอประเภทตงๆ ไดทงแบบเจะจงและไมเจะจง และในสวนยม-คนนกสมรถทำรยงนทงสถตได

3. ระบบควบคมวารสาร (Serials Control Module) ระบบสมรถควบคมกรลงทะเบยนไดทงวรสรภษ


3


ไทยและภษตงประเทศ วรสรทจดซอ ไดรบบรจคหรอแลกเปลยนรวมถงหนงสอพมพตงๆ ตลอดจนกรทวง กรหมนเวยนรยชอวรสรไปยงสมชกผใชบรกรได

4. ระบบควบคมการจดซอ (Acquisitions Module) ระบบสมรถควบคมกรสงซอ กรทวง กรรบเอกสร กรจยเงน ตลอดจนกรทำรยงน สมรถดรยงนกรใชงบประมณในลกษณะแบบ Real Time ได

5. ระบบควบคมการสำารองหนงสอ (Reserve Book Room Module) ระบบสมรถกำหนดขอมลของอจรยผสอน และรยวชทสอน สำหรบหนงสอทตองกรทำสำรองได

6. ระบบสำารวจทรพยากรหองสมด (Inventory Module) ระบบสมรถสำรวจขอมลทรพยกรสรสนเทศทกประเภท และมรยงนสรปขอมลกรสำรวจไดแก ขอมลหนงสอทวงผดตำแหนง ขอมลหนงสอทสญหย สถตกรสำรวจหนงสอ

7. ระบบใหบรการสบคนขอมล (OPAC or i-PAC) ระบบกรสบคนออกแบบม 2 ระบบคอ สำหรบสมชกทวไป และสำหรบเจหนทหองสมด สำหรบของเจหนทสมรถทำไดจกภยในระบบงนทใชอย แตสำหรบสมชกจะใชไดเฉพะกรสบคนเทนน ในกรสบคนมระบบ Help screen เพอชวยเหลอในกรสบคน ลกษณะกรสบคนนนสมรถสบคนไดจก ชอเรอง ชอผแตง หวเรอง เปนตน นอกจกนกสมรถสบคนแบบขนสงไดขอด1. ระบบสมรถเกบขอมลทรพยกรสรส นเทศไดในจำนวนมก

รองรบจำนวนสอทจะเพมขนในอนคต2. ระบบสมรถทำงนไดบนระบบปฏบตกร (O/S) ทหลกหลย

สมรถเลอก Hardware และระบบปฏบตกรใหเหมะสมกบขนดของหองสมดได

3. ระบบมพฒนกรอนยวนน และเปนทยอมรบของหองสมดสถบนอดมศกษทงในประเทศและตงประเทศอยงกวงขวง


4


4. สมรถเลอกซอเฉพะระบบงน (Module) ทตองกรได กร คดรคตมควมจำเปนของหองสมด ขนดของหองสมด และ

จำนวนทรพยกรสรสนเทศได5. สมรถสบคนผนเครอขยอนเท อรเนต สบคนแบบตรรกบลน

ได (Boolean Search) สบคนไดโดยไมตองเดนทงมทหองสมด

6. กรจดเกบขอมลอยในรปมตรฐนของ Mark format ผใช สมรถกำหนด tag ไดตมควมตองกร

7. กรบนทกขอมลบนทกเพยงครงเดยวสมรถนำไปใชกบระบบ งนอน ๆ ของหองสมดไดและสมรถเชอมโยงหรอถยโอน

ขอมลรวมกนกบหองสมดอน ๆ ได8. มระบบปองกนและรกษควมปลอดภยของขอมลทดขอเสย

1. มรคแพง เมอเทยบกบขนดและควมจำเปนของหองสมด2. กรบรกรหลงกรขยอจไมไดรบควมสะดวก เนองจก

สำนกงนใหญตงอยในตงประเทศ และตวแทนจำหนยใน ประเทศไทยในสำนกงนมจำนวนบคลกรนอย อจทำใหไม

สมรถใหบรกรไดทนกบควมตองกรเมอระบบเกดปญห

ปจจบนระบบ Horizon ตวแทนจำหนยในประเทศไทยคอ บรษท Libnets ไดนำไปใชในหองสมดจำนวนหลยแหง เชน สำนกหอสมดมหวทยลยธรรมศสตร สำนกหอสมดมหวทยลยศรนครนทรวโรฒ สำนกบรรณสรและกรพฒน นด หองสมดศลปกครอง กองหองสมดมหวทยลยแมโจ มหวทยลยทกษณ

มหวทยลยชนวตร สำนกวทยบรกร สถบนรชภฏเทพสตร สำนกวทยบรกร สถบนรชภฏนครสวรรค สถบนเทคโนโลยรช

มงคล วทยเขตเทคนคกรงเทพฯ สถบนเทคโนโลยรชมงคล วทยเขตตก ธนครแหงประเทศไทย เปนตน


5


ตวอยางหนาจอทำารายการของ Horizon

ตวอยางหนาจอการยมของ Horizon


6


ตวอยางหนาจอการคนของ Horizon

ตวอยางหนาจอการสบคนของ Horizon


7


2. ระบบหองสมดอตโนมตวทแอลเอส (VTLS)ระบบ VTLS (Virtual Tech Library System) เปนระบบ

หองสมดอตโนมตทมระบบกรทำงนอยงครบถวน มกรใชฐนขอมลรวมกน สมรถแบงระบบงนออกไดดงน

1. Online Public access Catalog (OPAC) เปนระบบงนทใชสบคนขอมล 1. สมรถสบคนขอมลจกฟลดตงๆในฐนขอมลรวมกนได

2. สมรถกำหนดฟลดทจะใชสบคนได เชน Title, Authors, Subject, call No, Keyword หรอ Control Number สมรถทำงนไดทงภษไทย และภษตงประเทศ

3. สมรถใชเทคนคกรสบคนไดหลยวธ เชน กรตดคำ (Truncate) กรเชอมคำโดยใช Boolean Operator (and, or, not) เชอมคำคนในฟลดเดยวกน หรอตงฟลดกนได 4. ขอมลทสบคนไดสมรถบอกถง Item status และ Holding Information ของขอมลหนงสอนน

5. โปรแกรมสมรถสบคนไดทงบน Interface ของ Dos, window 6. สมรถสบคนและใชรปแบบของ Cut & Paste ชวยได 7. สมรถใช Remote Terminal log on เขมสบคน โดยผนทง Module Dial up 8. กรสบคนสมรถเรมตนสบคนใหม โดยเรมจกจกจดใดๆได 9. สมรถสบคนขอมลไดโดยใชรปแบบ Pull down หรอ Command Line 10. สมรถแสดงผลลพธแบบตอไป และยอนกลบได (Forward and Backward field Browse) 11. สมรถทำงนแบบทวนคำสงเดม Re-Executive of save such สมรถเรยกใชคำคนเกทเรยกใช และสมรถดดแปลงแกไขได


8


12. สมรถ Download หรอ พมพผลลพธทสบคนออกมได 13. สมรถ Link ขอมลทเปน Multi-Media มแสดงได

2. Cataloging Module เปนระบบงนของกรลงรยกรหรอกรบนทกขอมลลงในฐนขอมล มคณสมบตคอ

1.โปรแกรมมกรออกแบบใหม Worksheet (Template) มตรฐนใหผใชไดทนทหลยรปแบบ เชน หนงสอ วรสร

2. ผใชสมรถดดแปลง เพมเตมขอมลในแตละฟลดของ Worksheet (Template) สมรถบนทกและแลกเปลยนขอมลในรปแบบของ MARC มตรฐนได เชน USMARC

3. สมรถ Load ขอมลเดมจกฐนขอมลทสรงดวย CDS-ISIS หรอขอมลจก CD-ROM เชน Lasercat, Bibliofile

4. กรสรงขอมลสมรถทำผน Worksheet (Template) หรอปอนขอมลเขสฐนโดยตรงได

5. ระบบ MARC สมรถรบขอมลจกสอตงๆ ไดเชน หนงสอ วรสร หรอสออเลกทรอนกส

6. สมรถใชวธ Cut and paste เพอชวยในกรแกไขขอมลได

7. สมรถสรง See, See also เพอทำ Cross Reference ได

8. มระบบ Authority Control สมรถทำโดยอตโนมต เชน สวนของชอผแตง หวเรอง

9. สมรถตรวจสอบควมถกตองของ Authority ทสรงขนใหมกบ Authority เดมอย


9


แลวโดยอตโนมต10. สมรถ Catalog ขอมล และ เกบขอมลในรป Multi-

Media ได3. Circulation module เปนงนของกรจดและ

ควบคมงนบรกรจย-รบ วสดหองสมด ใหแกผใชบรกร คณสมบตทวไป1. สมรถกำหนดเวลใหยมหนงสอแตละประเภทได2. สมรถใชกบ Bar Code ไดทงสวนของผใชบรกร และ

หนงสอ3. สมรถออกใบเตอนหรอทวงไดเมอเกนกำหนดระเบยนเกยวกบสมชก1. สมรถกำหนดสถนะของสมชก เพอกำหนดวนหมดอย

สมชก ตออย หรอยกเลกสมชก2. สมรถกำหนดสมชกประเภทตงๆได3. สมรถยกเลกกรเปนสมชกได4. สมรถเกบประวตสมชกได5. สมรถใชกบระบบ Barcode ไดระเบยนเกยวกบชอหนงสอ1. สมรถกำหนดระยะเวลยม-คนไดตมประเภทของหนงสอ2. สมรถคำนวณวนกำหนดสงไดโดยอตโนมต3. สมรถกำหนดสทธเพอกำหนดจำนวนสทธทครอบครองได4. สมรถจองหนงสอได5. สมรถยมตอได6. สมรถพมพรยงนและสถตแตละเดอนได4. Serial Control Module เปนระบบทใชในกร

จดกรและควบคมงนวรสร โดยเรมตงแตบอกรบจนถงกรใหบรกรวรสร


10


1. สมรถจดเกบขอมลทตองกรใชในกรบรกรและบรหรงนวรสร เชน ระเบยนวรสร เงนงบประมณกรบอกรบตงๆ

2. สมรถควบคมระบบกรบอกรบวรสรในกร Order, Check-in, Check-out, Claiming, Cancel, Return, Receiving

3. ตรวจสอบสถนะของวรสรแตละรยชอ วอยในสถนะใด เชน Order, Receiving, Claim และ Requested

4. สมรถจดระบบควบคมและคำนวณคใชจย คบอกรบวรสร ทำบญชวรสรในกรณทวรสรหย หรอไดรบไมสมบรณ

5. สมรถออกจดหมยทวงในกรณทยงไมไดรบวรสร นอกจกนมโปรแกรม Journal Indexing เสรมกรทำงนเพอใชในกรสรงดชนวรสรไดดวย

5. Acquisition and Fund Accounting Module เปนระบบงนเพอชวยในกรจดซอจดห และระบบกรทำบญชงบประมณของหองสมด

1. สมรถจดกรขอมลของรยกรกรสงซอ ผขย ขอมลดนบญช ใบสงของ ใบรบของและรยกร Claim ได

2. สมรถตรวจสอบรยกรสงซอ แกไข หรอลบรยกร หรอยบยงกรสงซอบงรยกรไดกอนกรสงซอ

3. เมอออกรยกรสงซอ สมรถอนมตกอนกรสงซอได4. ผอนมตสมรถอนมต ลบทง หรอ รอเฉพะบงรยกรได5. สมรถยกเลกรยกรสงซอได และปรบปรงขอมลบญช

โดยอตโนมต6. กรสงซอสมรถดงขอมลบรรณนกรมจกฐนขอมล

บรรณนกรมได


11


7. สมรถใชกบรยกรสงซอประเภทสมครเปนสมชก(subscription) และเตอนกรตออยสมชก

8.กรรบหนงสอ อจจะไดรบเฉพะบงรยกรในใบสงซอ9.สมรถพมพ Payment และปรบปรงขอมลบญชโดย

อตโนมต10.สมรถเปลยนหนวยเงนตรตงประเทศได11.สมรถสรงบนขอมลผขย เพอเกบรยละเอยดของผ

ขยได12.มระบบใหควมชวยเหลอแบบ Online Help13. สมรถทำงนแบบ Real-Time ได14. สมรถดสถนะของหนงสอทกำลงซอจก OPAC ได15. สมรถสรงรยงนเหลนได - Vender Performance - Account Summary - Account Details - Audit Trail - Expiring Continuing Orders - Order to be Claimed - Order Placed (by Vendor) - Order Placed (by Account) - Payable Invoices - All Invoices16. สมรถตดตอกบระบบของผขยทงอเลคทรอนกส

โดยใชมตรฐน ANSI,BISAC หรอ X.12ตวแทนจำหนยระบบคอบรษท Book Promotion and

Services สวนหองสมดทนำระบบหองสมดไปใช เชน สำนกบรรณสรและสอกรศกษ มหวทยลยสโขทยธรรมธรช หองสมดมหวทยลยรชภฎตงๆ มหวทยลยอบลรชธน เปนตน


12


ตวอยางหนาจอทำารายการของ VTLS

ตวอยางหนาจอสบคนของ VTLS

3. ระบบหองสมดอตโนมตอนโนแพค (INNOPAC)ระบบหองสมด INNOPAC ใชงนในโปรแกรมปฏบตกร

UNIX พฒนโดยบรษท INNOVATIVE INC. ประเทศสหรฐอเมรก ระบบหองสมดนไดรบกรพฒนอยงตอเนองมเสมอ เชน สมรถใชกบระบบ Web และเทคโนโลย window องค


13


ประกอบของระบบ INNOPAC ประกอบดวยระบบงนตงๆ 10 ระบบงน คอ 1. Cataloging Module จะใชรปแบบกรลงรยกรของ MARC อยงสมบรณ คอ ลกษณะพเศษสมรถบรรจระเบยนทมควมยวมกถง 100,000 อกขระ แตละเขตขอมล มภษตงๆ เชน จน ญปน เกหล ไทย ภษองกฤษ และอนๆนอกจกนยงสมรถเชอมตอแบบออนไลนกบฐนขอมลทสำคญ เชน OLIC,RLIN, ABN และยงสมรถ Download แฟมขอมลจกฐนขอมล CD-ROM ไดดวย 2. Online Public Access Catalog (OPAC) Module สมรถใชงนไดงยสบคนขอมลตมลำดบของตรรกะ เชน เรยงตมลำดบตวอกษร และแนะนำหนงสอทมลกษณะคลยกนทผใชสนใจสมรถดรยกรหนงสอทอยใกลเคยงได ตลอดจนกรจองรยกรหนงสอ กรสงขอมลผนทง E-mail และสมรถสบคนผนทง WWW. สมรถสบคนขอมลไดพรอมกนเปนจำนวนมก

3. Community Information Database Module ใชสรงและจดกรฐนขอมลตงๆเกยวกบหนวยงนและบรกรตงๆรยวชทเปดสอนในสถบน

4. Reference Database Module ใชสรงและจดกรเกยวกบดชน และสระสงเขปบทควมจกวรสร หนงสอพมพ อจจะสรงขนเอง หรอซอจกบรษทผผลตตงๆ เชน H.W. Wilson และฐนขอมลตงๆ ไดแก ERIC,LAC,APA

5. Electronic Gateway to other systems and Database module สมรถเชอมกบระบบฐนขอมล

อนๆโดยกรใชโปรโตคอล Z39.50,Gopher,WWW.Telnet6. Acquisition Module ซงไดรบกรบรณกร

(Integrated) เขกบโมดลอนๆอยง


14


สมบรณ เชน หนงสอ วรสร โดยวธกรจดซอ ขอบรจค แลกเปลยน และยงสมรถควบคมบญชกรเงน และอตรกรแลกเปลยนเงนตรระหวงประเทศ กรตดตมกรจดซอจกผขย กรไดรบใบสงของ ตลอดจนขอมลเกยวกบกรซอในรปแบบอเลกทรอนกสกบผจดจำหนย เชน EBSCO, FAXON

7. Serial Control Module งนสวนนจะเกยวของกบงนวรสรตงๆเชน กรบอกรบวรสร กรตออยวรสร กรตรวจสอบวรสรเยบเลม ลวงเวล กรทวงถม ระบบกรสงซอบอกรบวรสรอจจะสมรถตดตอโดยตรงกบบรษทตวแทนจำหนย เชน EBSCO, FAXON ในรปทงอเลคทรอนกส รยกรเกยวกบงบประมณกรตออยสมชกวรสร โดยกรสรงระเบยนขอมลวรสรไดดวย

8. Circulation Module เกยวกบกรยม คนกรจอง กรยมตอของสรสนเทศตงๆ กรปรบ กรออกใบเสรจรบเงน กรเกบทะเบยนผใชไว กรทวงถมรยกรคงสงทงจดหมยอเลคทรอนกส กรตรวจสอบรยละเอยดของคปรบทคงชำระ รยกรสรสนเทศทครอบครองไว และยงสมรถใชกบหนงสอสำรองไดอกดวย สถตเกยวกบกรยมสมรถสบคนไดตลอดเวล และสมรถคนขอมลไดถง 3 ป กรจดทำรยงนสถตกรยมทสมบรณเพอเปรยบเทยบกบสถตของเดอนทผนม

9. Material Booking Module ใชกบรยกรกรจองรยกรตงๆเชน หนงสอ วรสร วดโอเทป ฟลมภพยนตร เครองฉย หองเรยนสำหรบใชตมเวลทตองกร โมดลนยงสมรถใชจดทำตรงกจกรรม และอปกรณตงๆดวยตนเอง

10. Inter Library loan Module บรกรยมระหวงหองสมดทงจดหมยอเลคทรอนกส


15


ถหกตดตง Software INNOPAC Z39.50 ระบบจะตรวจสอบคำขอเกยวกบกรยม ตลอดจนแสดงใหผใชทรบวไดดำเนนเขสระบบแลว หกหองสมดผนวกฐนขอมลวรสรเขไปในระบบ INNOPAC ดวย ผใชสมรถปอนคำถมเกยวกบกรยมวรสรระหวงหองสมดไดโดยเพยงแตเลอกรยกรององทตองกรจกฐนขอมลของวรสร

สำหรบหองสมดในประเทศไทยทใชระบบนเชน สำนกวทยบรกรมหวทยลยขอนแกน สำนกหอสมดมหวทยลยเกษตรศสตร สำนกหอสมดมหวทยลยศลปกร สำนกหอสมดมหวทยลยรมคำแหง สำนกหอสมดมหวทยลยเชยงใหม เปนตน

ตวอยางหนาจอการทำางานของ Innopac


16





17


หนาจอการทำารายการของ Innopac

หนาจอการทำารายการของ Innopac

ตวอยางหนาจอการทำางานของ Innopacอ.จฑทพย จนทรลน ภควชบรรณรกษศสตร คณะอกษรศสตร

มหวทยลยศลปกร

18


4. ระบบหองสมดอตโนมตอลชฟอรวนโดว (Alice for Window)

ระบบหองสมดอตโนมต "Alice for Windows" (AfW) พฒนขนจก Softlink International Inc. ประเทศออสเตรเลย ซงเปนบรษททมควมเชยวชญสงสดในดนระบบหองสมด ไดทำกรออกแบบ พฒนระบบ และดำเนนธรกจดนระบบหองสมดอตโนมตเพยงอยงเดยวมตลอดกว 20 ป จงมผลให Softlink International Inc. และโปรแกรมสำเรจรป "Alice for Windows" ประสบควมสำเรจอยงสงโดยจะเหนไดจก ไดรบรงวลเหรยญทองดนเทคโนโลยคณภพของสนคและบรกรจกรฐบลออสเตรเลยตดตอกน 2 ปซอน ไดรบกรประเมนผลจกสมคมสถนศกษรฐวคตอเรย ประเทศออสเตรเลย ใหเปนระบบหองสมดดเดนโดยไดรบกรยกยองว เปนระบบทมกรเกบสรสนเทศทครบถวนงยตอกรใชงนทสดและไมตองกรระบบฐนขอมล (RDBMS) เปนพเศษ เปนโปรแกรมระบบหองสมดอตโนมตทนนประเทศใหกรยอมรบอยงแพรหลย (International Library Automation System) โดยมผใชทวโลกกว 10,000 แหง โปรแกรมสำเรจรป "Alice for Windows" มคณสมบตเดนทสำคญดงน

- พฒนขนจกวสยทศน ททำใหผบรหร และเจหนท ไดใชเวลไปกบกรทำงนตมวชชพมกกวจะใชเวลไปกบงนดแลระบบคอมพวเตอร

- กรใชงนงย ทำใหใชเวลในกรเรยนรนอยสงผลใหสมรถนำไปใชงนไดโดยเรว มประสทธภพ

- ระบบพฒนขนแบบบรณกร (System Integration) มระบบงนทครบถวนตอกรบรหรจดกรหองสมด โดยปจจบนมอยถงกว 20 ระบบงน ทำใหสมรถเลอกใชระบบงนตงๆ เพมเตมในภยหลงไดและทกระบบมกรเชอมโยงไปยงระบบทเกยวของ


19


เพอใหไดรบสรสนเทศทครบถวนลดกรทำงนทซำซอนและลดโอกสทจะทำใหขอมลมควมผดพลด

- สมรถแลกเปลยนขอมลทรพยกรระหวงสถบนตง ๆ ไดทวโลก เนองจกระบบถกออกแบบใหรองรบมตรฐน MARC Format หลยรปแบบ ไดแก USMARC, UKMARC หรอ CNMARC เปนตน

- รองรบมตรฐน Z39.50 Protocol ทใชกนอยงแพรหลยทวโลก

- สมรถกำหนดอตรคปรบ คำนวณคปรบ แสดงผลคปรบ และจำนวนวนทยมเกนกำหนดใหโดยอตโนมต ในกรณสมชกสงหนงสอเกนกำหนด

- ระบบสมรถตรวจสอบกรยมคนใหโดยอตโนมต โดยจะมขอควมเตอนเมอสมชกทยมเกดปญหขน ไดแก คงคปรบ หมดอยกรเปนสมชก ยมทรพยกรเกนกวทอนญต และคงสงคนหนงสอ เปนตน - มแผนทแสดงตำแหนงและสถนะของทรพยกรทสบคนได ทำใหผใชบรกรทรบทนทว ทรพยกรนจดเกบไวทตไหน มมไหนของหองสมดและมอยเพอใหบรกรไดหรอถกยมไป - มระบบ Authority Control ทชวยอำนวยควมสะดวกในกรปฏบตงนของเจหนทหองสมด

- มระบบ Stock Take ทชวยเจหนทสมรถตรวจสอบทรพยกรไดอยงรวดเรว และถกตองทสด - มระบบ Multilingual ทำใหคอมพวเตอรแตละเครองสมรถเลอกใชภษทตงกนสำหรบใหบรกรแกสมชกทหลกหลย - มระบบกรสำรองขอมลใหอตโนมต ทำใหมนใจไดวขอมลไดมกรสำรอง และจดเกบไวอยงปลอดภย


20


- มระบบกรสบคนผนเครอขยอนเตอรเนต(Internet Inquiry) ทำใหสมรถขยยกรใหบรกรไดอยงกวงขวง - สมรถจดเกบทรพยกรสรสนเทศแบบหลกสอ(Multi-Media) เชนขอมลเสยง ภพนง ภพเคลอนไหว ภพยนตร กฤตภค และหนงสออเลคทรอนกส เปนตน ทำใหสมรถจดเกบและใหบรกรขอมลไดหลกหลยรปแบบ - โปรแกรมมกรพฒนอยงตอเนอง เพอใหทนกบควมกวหนขององคควมร และเทคโนโลยทเปลยนแปลงไปอยงรวดเรว - โปรแกรมพฒนขนตมสถปตยกรรมแบบ Client/Server และเปนชนด 32 bits อยงสมบรณ (Full 32 bits) ทำใหระบบมควมเรวในกรตอบสนอง (Fast Response Time) และทำงนไดดมกกบระบบปฏบตกรชนด 64 bits และ 32 bits เชน Windows 2003 Server, Windows 2000 Server, Windows XP Professional หรอ Windows 98 เปนตน ซงเปนระบบปฏบตกรทไดรบกรยอมรบและแพรหลยทสด - คใชจยในกรบำรงรกษระบบนอย เมอเทยบกบโปรแกรมระบบหองสมดอตโนมตอน ๆ สวนประกอบของระบบงาน1. ระบบกรจดกรขอมล (Management Module)2. ระบบกรสบคนขอมลโอแพค (OPAC Module)3. ระบบยม-คน (Circulation Module)4. ระบบวรสร (Periodicals Module)5. ระบบกรจดหทรพยกรสรสนเทศ (Acquisitions Module)6. ระบบดรรชนวรสร (Journal Indexing Module)7. ระบบสอผสม (Multimedia Module)8. ระบบกรสบคนขอมลผนเครอขยอนเทอรเนต (Inquiry Module)


21


9. ระบบบรหร (System Module)

ตวอยางหนาจอการทำางาน Alice for Window

ผแทนจำหนยคอ บรษท คอมพวเตอร ซสเตมส คอนซลตง จำกด หองสมดทนำมใช เชน สถบนวทยบรกร ศนยกลงสถบนเทคโนโลยรชมงคล สำนกวทยบรกรและเทคโนโลยสรสนเทศ มหวทยลยรชภฏกญจนบร สำนกวทยบรกรและเทคโนโลยสรสนเทศ มหวทยลยรชภฏนครรชสม เปนตน

5. ระบบหองสมดอตโนมต แอลสไปรเดอร (Lspider)แอล สไปเดอร (LSpider) โปรแกรมระบบหองสมดอตโนมต

สำหรบ หองสมดขนดกลงและขนดเลกโดยเฉพะ โดยรวมควมสมรถทงในสวนของ Library Automation และ Digital Library ไวอยงลงตว อกทงยงมระบบรกษควมปลอดภยของขอมลระดบสง ผสมผสนกบรปแบบกรทำงนของโปรแกรมตมมตรฐนสกลททวโลกยอมรบ

แอล สไปเดอร ไดรบกรออกแบบและพฒนขนตมผลกรวจยทไดศกษมแลวอยงด เพอใหสอดคลองกบพฤตกรรมกรใชงนของหองสมดขนดกลงและขนดเลกในประเทศไทย หรอหอง


22


สมดทไมมผดแลระบบประมวลผล แอลสไปเดอรใชงนงยและลดขนตอนในกรทำงนของบรรณรกษ สมรถนำขอมลทลงรยกรใน Cataloging มพมพสนหนงสอ บรโคด และบตรรยกรครบชด (Catalog Card) ไดโดยไมตองกรอกขอมลใหม ทงนผใชสมรถปรบเปลยนรปแบบดวยตนเองไดตมตองกร ซงในระบบประกอบดวยระบบงนทสำคญดงน

1. ระบบงนดนงนวเคระหทรพยกรสรสนเทศ เปนระบบงนทใชในงนวเคระหและทำรยกรทรพยกรสรสนเทศของหองสมด ซงไดนำเอมตรฐนกรลงรยกร MARC มใชดวย เพอใหมควมเปนสกล

2. ระบบบตรรยกร สำหรบพมพบตรรยกรในกรณทหองสมดตองกรพมพบตรรยกรกสมรถดงขอมลจกงนวเคระหทรพยกรสรสนเทศมใชในกรพมพบตรรยกรได

3. ระบบพมพบรโคด สำหรบงนพมพบรโคดของทรพยกรสรสนเทศ ทำใหเกดควมสะดวกสบยเนองจกสมรถพมพบรโคดไดจกระบบในทนท

4. ระบบขอมลสมชก เปนสวนทจดเกบขอมลสมชกของหองสมดซงจะมรยละเอยดของสมชกแตละคนทสมครเขมเกบไวในฐนขอมลของสมชก

5. ระบบพมพบตรสมชก สำหรบจดพมพบตรสมชกของหองสมด ในระบบนสมรถพมพบตรสมชกพรอมรปของสมชกไดดวย

6. ระบบสบคนขอมลออนไลน หรอ OPAC สำหรบสบคนรยกรทรพยกรสรสนเทศของหองสมด

7. ระบบจองสอออนไลน สมชกหองสมดสมรถทำรยกรจองสอไดผนระบบออนไลน ซงเปนกรอำนวยควมสะดวกแกสมชกในกรจองสอไดมกขน


23


8. ระบบกรใหบรกรยม-คนสอ เปนระบบงนทเกยวของกบกรใหบรกรแกสมชกในกรยม และคนสอ ทำใหบรกรสมชกไดรวดเรว

9. ระบบสงขอควม สมรถสงขอควมตงๆ จกหองสมดไปยงสมชก และนอกจกนสมชกกสมรถสงขอควมมหเจหนทหองสมดได

10. ระบบสรงคำคน หรอกรจดทำดรรชน ใชสำหรบกรตดคำเพอสรงคำดรรชนในระบบ ใหสมรถทำกรสบคนได

11. ระบบควบคมวรสร สำหรบใชในงนวรสร โดยชวยจดกรงนตงๆ ของระบบงนวรสร เชน กรสงซอ กรรบเข กรเยบเลม เปนตน

12. ระบบกรออกรยงนตงๆ ใชสำหรบรยงนผลกรปฏบตงนของระบบงนตงๆ เพอนำมจดทำสถตของหองสมด เชน รยงนทรพยกรสรสนเทศทบนทกเขสระบบใหม รยกรทรพยกรสรสนเทศทถกยม รยงนจำนวนสมชก เปนตน

บรษททจดจำหนยคอ บรษท โสมภ หองสมดทนำไปใช เชน สำนกงนเศรษฐกจอตสหกรรม กระทรวงอตสหกรรม สำนกนโยบยและแผนกรขนสงและจรจร (สนข.) กระทรวงคมนคม ศนยลกเรอและศนยฝกลกเรอ บรษท กรบนไทย จำกด (มหชน) สำนกวรรณกรรมและประวตศสตร กรมศลปกร วทยลยเทคนคสรษฎรธน จงหวดสรษฏรธน วทยลยชมชนสระแกว จงหวดสระแกว มหวทยลยรชภฏพบลสงครม คณะครศสตร มหวทยลยรชภฏพระนคร ศนยบรกรกรศกษ ณ แฟชนไอสแลนด มหวทยลยรชภฏบรรมย โปรแกรมวชบรรณรกษศสตรและสรสนเทศศสตร

6. ระบบหองสมดอตโนมตเมจกไลบราร (Magic Library)


24


โปรแกรมระบบหองสมดอตโนมตรยแรกของคนไทยทพฒนตมมตรฐนโลกไดถอกำเนดขน ปจจบนมหองสมดทใชระบบนเปนจำนวนมกทงในและตงประเทศ เมจก ไลบรร ไดรบกรออกแบบโดยศกษควมตองกรของหองสมดทกระดบ โดยเฉพะอยงยงในหองสมดทมขนดใหญ จงออกแบบใหเปนระบบทบรณกรอยงสมบรณแบบ โดยประกอบดวยโมดลตงๆ ทครบถวนตมควมตองกรของหองสมดทกขนด ไดแก

1. ระบบการวเคราะหหมวดหมและทำารายการ (Cataloging) ของโปรแกรมเมจกไลบรร จะชวยอำนวยควม สะดวกใหบรรณรกษสมรถวเคระหหมวดหมและทำรยกรบรรณนกรมไดอยงสะดวกรวดเรว โดย ระบบสมรถบนทกรยกรบรรณนกรมของทรพยกรสรสนเทศประเภทตง ๆ ไดอยงครบถวน อท หนงสอ วรสร ดรรชนวรสรสอโสตทศน หรอสออเลกทรอนกส ในรปแบบหนจอเดยวกนพรอมทงเครองมอชวยเหลอเกยวกบกรลงรยกรแบบ MARC ระบบแฟมหลกฐน (Authority Control File) ระบบกรตรวจสอบระเบยนขอมลซำ ระบบกรพมพบรโคด และเครองมออนๆ ทจะชวยอำนวยควมสะดวกใหกบบรรณรกษไดเปนอยงด ดวยกรออกแบบกรจดเกบขอมลตมมตรฐน MARC (Machine Readable Cataloging) โดยององมตร ฐน MARC 21 โดยกำหนดเลขององของขอมลในเขตขอมลแตละระเบยนบรรณนกรมใหเปนไปตมขอกำหนดเพอใหหองสมดสมรถแลกเปลยนขอมลบรรณนกรมของหองสมดกบหองสมดอนๆ ทำใหสะดวกในกรเชอมโยงระบบ หองสมดและสมรถทำระบบยม-คนระหวงหองสมดไดตอไป กรององมตรฐน MARC21 น จะชวยใหหองสมดสมรถลงรยกรบรรณนกรมไดละเอยดเททตองกร อท เขตขอมล ผแตง ชอเรอง หวเรอง ชอชด ปพมพ ฯลฯ เปนตน ซงในแตละเขตขอมล (Tag) ผใชสมรถกำหนดเขต ขอมลยอย


25


(Subfield) และกำหนดตวบงช (Indicator) ของขอมลในแตละเขตขอมลได

กรออกแบบหนจอใหใชงนงย ๆ บรรณรกษจงสมรถเรยนรวธกรบนทกขอมลจก Work Sheet ของทรพยกรสรสนเทศประเภทตงๆ เขสระบบของเมจกไลบรรไดอยงรวดเรวโดยไมตองแยกประเภทกรบนทกขอมลประเภทละหนจอ พรอมทงเครองมอสำหรบชวยงนบรรณรกษตงๆ มกมย อท ระบบกรตรวจสอบขอมล ระเบยนบรรณนกรมซำ ระบบชวยเหลอกรบนทกขอมลแบบ MARC ระบบกรเตมขอมลโดยององจกแฟมควบคมหลกฐน (Authority Control File) ระบบบนทกขอมลบรรณนกรมหนงสอชด กรใหเลขบรโคดดวยตนเองและอตโนมต กรสงขอมลไปพมพบรโคด ฯลฯ ซงจะชวย ลดภระงนของบรรณรกษฝยวเคระหหมวดหมและทำรยกรไดเปนอยงด

นอกจกนแลวระบบยงมควมสมรถในกรสบคนขอมลเพอนำขอมลบรรณนกรมมใชในกรปรบปรง แกไข โดยสบคนจกหลยเขตขอมล เชน ชอเรอง ชอผแตง เลขเรยกหนงสอเลข ISBN/ISSN และเลขบรโคด เปนตน ซงกรทำรยกรทงเพมขอมล แกไขขอมล หรอลบขอมลในระบบนน ระบบจะเกบขอมลกรทำงนทงหมด (Log File) เพอตรวจสอบไดในภยหลง

สมบรณแบบดวยกรนำเขและสงออกขอมลบรรณนกรม เมจก ไลบรร จงเพมควมสมรถของระบบวเคระหหมวดหมและทำรยกรโดยใหมควมสมรถใน กรนำเข (Import) และสงออก (Export) ขอมลบรรณนกรมได โดยบรรณรกษไมจำเปนตองเขยนโปรแกรมใดๆ และสมรถทำไดบอยครงเททตองกรโดยไมจำเปนตองทำครงละปรมณมก ๆทงนขอมลทนำเขสระบบ และสงออกจกระบบจะตองอยในมตรฐน ISO2709


26


ระบบควบคมแฟมขอมลหลกฐน (Authority Control File) ของเมจก ไลบรรเปนเครองมอสำคญทจะชวย เพมประสทธภพใหบรรณรกษวเคระหหมวดหม และทำรยกรไดถกตองรวดเรวยงขนดวยฟงกชนกร ทำงนหลยๆ อยง เชน

ระบบกรรวมระเบยนขอมล (Data Merging) ระบบกรโยงชอผแตงและหวเรอง (see, see also) ระบบกรแกไขเปลยนแปลงชอผแตง และหวเรองทสะกดผดให

ถกตองโดยกรปรบแกเพยงครงเดยว (Global Change) ระบบตรวจสอบกรลงรยกรซำ

เมจก ไลบรรออกแบบ ใหพรอมสำหรบหองสมดทตองกรปรบตวเองไปสกรเปนหองสมดดจตอล โดยไมตองเพมเตมโมดลใดๆ เมจก ไลบรร สมรถเชอมโยงแฟมขอมลอเลคทรอนคสใด ๆ ทหองสมดตองกรเผยแพรใหผใชบรกร รบทรบผนระบบสบคนขอมลออนไลน และระบบสบคนออนไลนผนอนเตอรเนตไดตมควมตองกร โดยไมจำกดขนดของแฟมขอมลอเลคทรอนคสทตองกรเผยแพร อท ขอมลเตมรปวทยนพนธ ขอมล เตมรปงนวจย ขอมลมลตมเดย กรเชอมโยงไปยงเวบไซตทเกยวของ เปนตน

ระบบกรออกแบบและพมพบรโคดภยใน เมจก ไลบรรออกแบบระบบใหมโปรแกรมบรโคดภยในระบบโดยเชอมตอกบ ระบบวเคระหหมวดหมและทำรยกรโดยตรงซงระบบนผใชสมรถออกแบบรปแบบบรโคดใหม ลกษณะเหมะสมกบประเภทของทรพยกรได เชน บรโคดสำหรบเทปคสเซท มวนวดทศน หนงสอ สนหนงสอ ฯลฯ ซงเมอออกแบบแลวผใชสมรถบนทกแบบไวใชไดถง 99 แบบแตกตงกน รยงน จดทำรยงนตงๆ ไวอยงครบถวนสมบรณ เฉพะในระบบวเคระหหมวดหมและทำรยกรนน มรยงนจำนวนมก อท

รยงนบรรณนกรมทรพยกรสรสนเทศฉบบใหม รยงนทรพยกรสรสนเทศลงทะเบยนในรปแบบรยงน


27


รยงนผลกรทำงนของเจหนทบนทกขอมล ระบบตรวจสอบกรแกไขและลบขอมล รยงนจำนวนทรพยกรสรสนเทศแยกรยสขวชเพอ

ประกอบกรพจรณจดหทรพยกรสรสนเทศ ระบบชวยพมพบตรรยกรครบชด (Optional Module)

ซงเปนระบบชวยพมพบตรรยกรตมมตรฐน AACR 2 ระบบชวยพมพบตรดรรชนวรสร (Optional Module) ซง

เปนระบบทชวยอำนวยควมสะดวกใหบรรณรกษในกรทำรยกรดรรชนวรสร

รยงนอนๆ ทผใชสมรถสรงเองไดดวยตนเอง2. ระบบสบคนขอมลออนไลน (OPAC : Online

Public Access Catalog) ของเมจกไลบรร เปนระบบสบคนขอมลทแบงกรทำงนเปนสองสวน ไดแก ระบบสบคนขอมลของบรรณรกษ (OPAC Client) และระบบ สบคนขอมลของสมชก (Web OPAC) โดยทระบบ OPAC Client จะชวยใหบรรณรกษสบคนขอมลเพอ นำขอมลทสบคนไป ปรบปรงแกไขในระบบงนอนๆ เชน ระบบงน Cataloging, Acquisition เปนตน สวนระบบ Web OPAC นน เปนระบบทชวยอำนวยควมสะดวกใหสมชกและผใชบรกรหองสมดสมรถเขถงฐนขอมลของหองสมดได จกระบบเครอขยแบบออนไลนทนท (Real time) โดยกรเขถงขอมลผนหนจอ Web Browser ทวไป อท โปรแกรม Internet Explorer, Netscape เปนตน โดยเขถงขอมลไดทงภยใน หองสมดผนเครอขยอนทรเนต และภยนอกหองสมดผนเครอขยอนเตอรเนต (กรณทหองสมดมบรกร)

ระบบสบคนออนไลนสำหรบบรรณรกษ (OPAC Client) เปนระบบสบคนขอมลสวนของบรรณรกษ สำหรบกรคนหขอมลบรรณนกรมเพอนำขอมลมแกไข ปรบปรง (Edit & Update)


28


หรอสงออก(Export) โดยตดตงทเครองคอมพวเตอรของบรรณรกษบนระบบปฏบตกรแบบ Windows 98, ME, NT, 2000 หรอ Windows XP กรใชงนระบบนจะใชเพอสบคนขอมลบรรณนกรมจกเขตขอมลทกำหนด เชน หวเรอง ชอผแตง เปนตน แลวสงขอมลทตองกรไปแกไขปรบปรงยงระบบงนทตองกรแกไข เชน ระบบบรโคด Cataloging, Acquisition และ Serials Control

ระบบสบคนออนไลนสำหรบผใชบรกร (Web OPAC) เปนระบบสบคนขอมลสำหรบผใชบรกรหองสมด ททำงนบน Web Browser ทวไป เชน Internet Explorer และ Netscape เปนตน ทำใหผใชไมจำเปนตองตดตงโปรแกรมสบคนขอมลลงในเครองคอมพวเตอรสบคนขอมล และกรตดตงในลกษณะนจะทำใหระบบรองรบกรทำงนรวมกบระบบปฏบตกรของเครองคอมพวเตอร สบคน ไดอยงหลกหลย อท Windows 98, ME, NT, 2000, XP และ Linux เปนตน กรทำงนของระบบ Web OPAC รองรบกรทำงนทงในระบบอนทรเนตและอนเตอรเนตอยง สมบรณแบบ ผใชสมรถสบคนขอมล ภยในหองสมดไดในลกษณะเดยวกบกรเขถงขอมลผนเครอขยอนเตอรเนตทำใหงยตอกรสรงควมเขใจ

Web OPAC ของเมจกไลบรร เปดโอกสใหผใชบรกรสมรถสบคนขอมลไดจกฐนขอมลบรรณนกรม หลกหลยวธ ทงน เพอใหผใชบรกรไดรบคำตอบของกรสบคนทถกตองตรงตมควมตองกรมกทสด เชน กรสบคนแบบขนตนดวย หรอ ไลเรยง (Begin with or Browse Search) เปนกรสบคนขอมลทไมสลบซบซอน ผใชเพยงแตปอนบงสวนของคำคนทตองกรลงในชองกรอกคำคน และเลอกแนวสบคนใหตรงกบควมตองกรเทนน แนวสบคนทวไปทระบบมใหไดแก ชอเรอง ชอผแตง หวเรอง เลขมตรฐนสกล สำนกพมพ เชน ตองกรคนหนงสอเรอง "ขงหลง


29


ภพ" ผใชเพยงปอนขอมลกร สบคน "ขงหลง" ในแนวสบคน "ชอเรอง" หรอปอนขอมล "ศรบรพ" ในแนวสบคน "ชอผแตง" เทนน นอก จกน หองสมดสมรถกำหนดแนวสบคนเปลยนแปลงเพมเตมไดตมควมตองกร

กรสบคนแบบตรงตว (Exact Match Search) บงกรณ ผใชบรกรทรบดวตองกรหนงสอเลข ISBN หรอ ISSN หรอ มเลขเรยกหนงสอทเคยยมไปใช บรกร ในกรณน ผใชสมรถสบคนแบบตรงตวไดทนทเพอกรสบคนทรวดเรว

กรสบคนคำ หรอ วล (Word Search) สำหรบสบคนจกคำ หรอวล ซงผใชบรกรอจทรบขอมลเพยงบงสวน หรอในบงกรณอจใชเพอสบคนขอมลกวงๆ กอนคนขอมลในรยละเอยดภยหลง เชน สบคนคำว "เศรษฐกจ" จกทกแนวสบคน หนงสอเรอง"ภพรวมเศรษฐกจไทยหลงพนวกฤต IMF" จะเปนสวนหนงของผลกรสบคนทไดรบ

กรสบคนแบบสรงเงอนไข (Boolean Search) เปนกรสรงเงอนไขกรสบคนใหกบกรสบคนแบบคำ หรอวล โดยกำหนดเงอนไข และ หรอ ไม (And, Or, Not) และกรสรงเงอนไขกรสบคนแบบคำตดกน (Adjacent) และคำไมตดกน (With) เพอจำกดผลกรสบคน ใหตรงกบควมตองกรยงขน กรสบคนแบบสรงเงอนไขน ผใชบรกรสมรถสรงเงอนไขไดจกหลยแนวสบคน โดยกำหนดใหมแนว สบคนแตกตงกนไดถง 5 แนวสบคน

กรสบคนแบบตดคำ (Truncation Search) สำหรบคำในภษองกฤษบงคำซงมรกศพทพนฐนเดยวกน ควมหมยเดยวกน แตผนไปตมรปแบบทงภษ เชน Compute, Computer, Computerize, Computerization ในกรณทผใชตองกรสบคนคำเหลน ผใชบรกรสมรถใชระบบกรสบคนแบบตดคำ (Truncation Search) ชวยในกรสบคนไดโดยปอนคำคนว "Compute*"ระบบจะแสดงผลลพธของขอมลทมคำ


30


ว Compute, Computer, Computerize, Computerization ทงหมด

กรสบคนแบบฐนขอมลเตมรป(Full Text Search) หองสมดบงแหงอจมกรใหบรกรฐนขอมลเตมรป (Full Text) เชน ฐนขอมลวทยนพนธ ฐนขอมลงน วจย เปนตน เมจก ไลบรรมระบบจดเกบขอมลเตมรปตงหกจกระบบหองสมดปกต หรออจมกรจดเกบ ฐนขอมลเวบไซตตงๆ สำหรบใชเพอกรององกรคนขอมล กรจำกดผลกรสบคน (Limit Search) และถผลลพธจกกรสบคนยงมกเกนไปผใชสมรถจำกดกรสบคนไดโดยจำกดจกเขตขอมลของประเภทของทรพยกรสรสนเทศ ชอหองสมด (กรณทเปนหองสมดเครอขย) สถนทเกบทรพยกรสรสนเทศ และ ปท พมพ เพอใหไดผลลพธของกรสบคนทเฉพะเจะจงมกยงขน

กรแสดงผลกรสบคนแบบ Graphic กรแสดงผลกรสบคนของ เมจก ไลบรร จะแสดงผลกรสบคนเปน 3 ระดบ ตมลำดบกรเขถงขอมล ไดแก

กรแสดงผลกรสบคนแบบยอ (Summary Display) เปนกรแสดงรยละเอยดขอมลครงแรกททำกรสบคน ซงจะแสดงรยละเอยดของประเภททรพยกรสรสนเทศ (เปนรปแบบ Icons) ชอเรอง ชอผแตง เลขหม และจำนวนฉบบของทรพยกรสรสนเทศทมใหบรกร ในหองสมดกรแสดงผลกรสบคนแบบยอน เพอใหผใชตรวจสอบผลลพธของกรสบคนวขอมลใดทตรงตม ควมตองกรเพอเขไปดรยละเอยดขอมลเพมเตมในกรแสดงผลแบบบรรณนกรมตอไป

กรแสดงผลกรสบคนแบบบรรณนกรม(Bibliographic Display) เปนกรแสดงรยละเอยดขอมลแบบบรรณนกรมเมอผใชเขไปดรยละเอยดของขอมลจกกรแสดงผลกรสบคนแบบยอ ขอมลทไดรบจะเปนรยละเอยดเกอบทงหมดของระเบยนขอมลบรรณนกรมนน อท ประเภทของทรพยกรสรสนเทศ เลข


31


ISBN/ISSN เรยกหนงสอ ชอผแตง หวเรอง จำนวนฉบบทมใหบรกร สถนทเกบ หมยเลขบรโคดของทรพยกรสรสนเทศ สถนะของทรพยกรสรสนเทศ กำหนดรบคนทรพยกรสรสนเทศทใหยม เปนตน กรแสดงผลในแบบนผใชบรกรสมรถเขถงขอมลทมควมเกยวเนองกนของ Authority Control File ได เชน ผแตง ชอเรอง หวเรอง เปนตน หกตองกรสบคนวผแตงทนนมหนงสออะไรในหองสมดอกบง ผใชเพยงคลกเมสทชอผแตง ระบบจะทำกรสบคนรยชอทรพยกรสรสนเทศทมชอผแตงทสบคนทนท หกหองสมดมทรพยกรสรสนเทศทเปนแฟมขอมลอเลคทรอนคสแนบกบขอมลบรรณนกรม และตองกรเผยแพรใหผใช บรกรไดใช ผใชบรกรจะสมรถเขถงแฟมขอมลอเลคทรอนคสนนไดทนท โดยใชงนผนเครอขย อนทรเนต หรออนเตอรเนต

กรแสดงผลกรสบคนแบบเตมรป (MARC Display) เนองจกกรแสดงผลแบบบรรณนกรมจะนำขอมลบงสวนมแสดง ดงนน ระบบกรแสดงผลกรสบคนแบบเตมรปจงเปนกรแสดงนำรยละเอยดทงหมดของขอมลบรรณนกรมมแสดงในรปแบบ MARC เพอใหผใช ทตองกรดรยละเอยดขอมลทไมแสดงในกรแสดงผลแบบบรรณนกรมสมรถนำไปใชได ในระบบสบคนออนไลนของ เมจก ไลบรรนนสมชกของหองสมดสมรถตดตอกบหองสมดผนเครองคอมพวเตอรและเครอขยอนเตอรเนตไดเกอบทกกรณ อท สบคนขอมลทรพยกรสรสนเทศ เปลยนรหสผนของตนเอง ตรวจสอบสมชกภพ ตรวจสอบคปรบคงชำระ ตรวจสอบประวตกรยมคน ตรวจสอบหนงสอคงสง จองหนงสอ ตรวจสอบสถนะกรจอง ยกเลกกรจอง ตออยกรยม แนะนำหนงสอใหม กรแนะนำกรใหบรกรของหองสมด ตรวจสอบหนงสอใหม เปนตน

นอกจกน เมจก ไลบรร นำเสนอใหกบผใชบรกรระบบสบคน ดวยระบบชวยเหลอแบบออนไลน (On Line Help) ผนเครอขย


32


อนเตอรเนตทผใชบรกรสมรถศกษวธกรใชระบบสบคนไดอยงงยดย ในรปแบบ HTML ซงบรรณรกษสมรถปรบแกเองไดทงภษไทยและภษองกฤษ พรอมภพประกอบโยงใยกรสบคนไปยงเครอขยทวโลก

เสรมควมสมบรณของกรสบคนดวยฟงกชนกรสบคนมตรฐน Z39.50 Protocol ซง เมจก ไลบรร พรอมใหบรกรทง Z39.50 Server, Z39.50 Gateway, Z39.50 Web และ Z39.50 Client ซงจะชวยใหผใชเมจก ไลบรร สมรถเขถงเครองคอมพวเตอรแมขยของหองสมดอนและสรงเครอขยกรสบคนระหวงหอง สมดทงในและตงประเทศทำไดอยงงยดย

3. ระบบบรการยม - คน (Circulation) บรกรยมคนเปนงนหลกของหองสมดงนหนง กรตอบสนองผใชบรกรจงเปนสงสำคญและจำเปนเพระผใชบรกรตองกรไดรบควมสะดวกและรวดเรวในกรใหบรกร เมจก ไลบรรจงออกแบบระบบ บรกรยม-คนใหบรณกร (Integrated) กบระบบงนอน ๆ อยงสมบรณ

ขอมลสมชก เมจก ไลบรร มระบบจดกรขอมลสมชก (Patron Management) โดยเฉพะซงจะชวยบรรณรกษในกร เกบขอมลของสมชก เชน ทอย หมยเลขโทรศพท หมยเลขโทรศพทเคลอนท หมยเลขวทยตดตมตว อเมล พรอมทงรปถยของสมชก นอกจกขอมลสวนตวของสมชกแลว ระบบนยงชวยบรรณรกษในกรจดกรขอมลตงๆ ของสมชกไดอก อท กรจดกรระบบรกษควมปลอดภยของสมชก กรจดทำรยงนขอมลสมชก กรจดพมพลเบลเพอสงจดหมยถงสมชก กรกำหนดวนเรมตนกรเปนสมชก กรกำหนดวนหมดอยสมชกภพ กรตออยสมชก เปนตน

กำหนดสทธใหสมชกอยงละเอยด เมจก ไลบรร ใหผใชสมรถกำหนดสทธกรยม-คน และกรจองของสมชกไดอยง


33


ละเอยดทงกร กำหนดสทธในรยกลมและรยบคคล เพอควมสะดวกโดยมรยละเอยดกรกำหนดสทธได ดงน

กำหนดปฏทนกรคำนวณวนคดคปรบลวงหน กรกำหนดสทธกรยม

o ตมประเภทของทรพยกรสรสนเทศo กำหนดอตรคปรบแยกรยประเภทของทรพยกรฯ ท

ใหบรกรo ระบชนของทรพยกรสรสนเทศo ระบจำนวนวนทใหสทธในกรยมo ระบหองสมด (กรณเปนหองสมดเครอขย)

กรกำหนดสทธกรจองo กำหนดนโยบยกรใหสทธในกรจองo ระบจำนวนวนทจองไดo ระบจำนวนทรพยกรสรสนเทศทจองได

กำหนดสทธกรยมตอ (Renewal)กรยม-คน เมจก ไลบรร ออกแบบใหบรรณรกษทำกรยมได

หลยวธขนกบควมสะดวกในกรใชงน ไดแก กรทำรยกรยม โดยใชแปนพมพ (Keyboard) กรทำรยกรยมโดยใชเครองอนบรโคด (Barcode) กรทำรยกรยมโดยใชบตรอจฉรยะ(Smart Card) ทงนเพอใหบรรณรกษสมรถใหบรกรผใชไดอยง สะดวกรวดเรวทสดจกกรศกษพฤตกรรมผใชบรกรยม-คนของหองสมดหลยแหงพบว สวนหนงของ ปญหในกรใหบรกรยม-คนหนงสอ ไดแก กรใชบรกรยม-คนทรพยกรสรสนเทศของผใชบรกรมก เกดขนในชวงเวลเดยวกน เชน ใกลหมดเวลพกกลงวน, ใกลเวลทหองสมดปดทำกร เปนตน และ ระบบหองสมดอตโนมตสวนใหญจะแยกระบบยม-คนออก จกกนทำใหกรใหบรกรยมตองแยกจกกร ใหบรกรคน ทำใหไมสมรถใหบรกรผใชไดทน ทงทมเครองคอมพวเตอรและเจหนทพรอมให


34


บรกร ดวยปญหน เมจก ไลบรร จงออกแบบระบบใหกรยม-คน กรตออยกรยมกรคำนวณคปรบ กรลดหยอนคปรบ กรพมพใบเสรจรบเงนคปรบ กรตออยสมชก กรแกไขขอมลสมชกอยในระบบเดยวกน เพอใหเปนลกษณะกรบรกรทจดเดยวทำใหผใชไมตองเสยเวลตอแถวรบบรกรหลยๆ จด เมอมกรยมทรพยกรสรสนเทศเกดขนระบบจะทำกรเชอมโยงรยละเอยดตงๆ ทงในสวนของสมชก และสวนของทรพยกรสรสนเทศนน เพอทำกรปรบปรงรยกรทรพยกรสรสนเทศในระบบแลวสงขอมลไปแสดงผลทระบบ OPAC ทำใหผใชบรกรทตองกรใชหนงสอทรบสถนะปจจบนของทรพยกรสรสนเทศทตองกรใชไดทนท ในกรยมทรพยกรสรสนเทศน ระบบจะทำกรตรวจสอบรยกรคงสง รยกรคงชำระคปรบ และรยละเอยดอนๆ เชน รยละเอยดกรจอง ทเกยวของกบกรยมทรพยกรสรสนเทศนนใหโดยอตโนมต และในกรณทสมชกตองกรยมหนงสอจำนวนมกกวสทธทสมรถยมได ระบบจะแจงเตอนและปองกนกรยมเกนโดยอตโนมต นอกจกน หกหองสมดตองกรใหมหลกฐนกรยมระบบยงเปดใหบรรณรกษ สมรถพมพสลปกรยมไดจกเครองพมพทวไปไดอกดวย

ระบบรบคนทรพยกรสรสนเทศของ เมจก ไลบรร สมรถทำงนไดทงกรรบคนปกต กรรบคนแบบรวดเรว (Book Drop Return) และกรรบคนยอนหลง ซงทงสมระบบจะชวยทำใหกรรบคนหนงสอทำได อยงสะดวกรวดเรวในกรรบคนหนงสอนน หกมสมชกยมเกนกำหนดบรรณรกษสมรถปรบแกกำหนดกรรบคนทรพยกรสรสนเทศใหเหมะสมได แตหกไมมกรแกกำหนดกรรบคน ระบบจะคำนวณคปรบใหโดยอตโนมต ซงคปรบนบรรณรกษสมรถลดหยอนหรออนญตใหสมชกคงคปรบได


35


กรจอง (Reservation and Booking) ระบบสมรถเลอกกรจองได 3 รปแบบ คอ กรจองแบบ Advance Booking กรจองแบบ Booking และ กรจองแบบ Reservation กรจองแบบ Advance Booking เปนกรจองลวงหนโดยสมชกจะระบชวงเวลทจะมรบเพอทบรรณรกษสมรถทจะทำกรจดเตรยมสอได กรจองแบบ Booking เปนกรจองทไมสมรถระบชวงเวลทจะมรบได และจะตองจองหนงสอทถกยมไปแลวเทนน กรจองแบบ Reservation เปนกรจองทอจรยผสอนกำหนดใหผเรยนยมอนตมรยวชทสอนกรจอง แบบนจะจองตมรยชออจรยผสอน หรอจองตมรยวชทสอน ระบบสมรถตงคคะแนนเพอตดสทธกรจองจกสมชกทจองแลวไมมรบสอ หรอจองแลวยกเลกกรจองเพอระงบสทธกรจองรวมถงโปรแกรมสมรถเลอกไดวตองกรใหสอชนนนทำกรจองซำได หรอไม

ระบบยม - คนชวครว ( Off line Circulation) เปนระบบทใชสำหรบกรยม - คนสอ กรณทเครอง Server ไมสมรถทำงนได เพอควมสะดวกตอสมชกในกรยมหรอคนสอ และสมรถออกใบเตอนหรอใบทวงไดเมอสมชกยมเกนกำหนดโดยออก เปนจดหมยธรรมดหรอทงจดหมยอเลกทรอนกสได ถสมชกทนใดทคงชำระคปรบโปรแกรมจะไมอนญตใหลบชอของสมชกออกจกระบบโดยโปรแกรมจะเตอนใหสมชกทนนนชำระคปรบ กรลบกลมสมชกรยบคคลหรอกลมสมชกทงหมดไดโดย กลมสมชกทถกลบจะถกยยไปเกบไวทกลม Default และสมชกทถกลบไปแลวสมรถยกเลกกรลบ กลบมได สมรถ Import ขอมลสมชกได และสงขอมลของสมชกไปเพอไปทำบตรรยกรไดรวมถง สมรถออกรยงนขอมลของสมชกเพอเกบไวเปนประวตและพมพทอยของสมชกเพอตดหนซองจดหมยสงถงสมชก

บตรสมชก สมรถสงพมพบตรสมชกและออกแบบรปแบบบตรสมชกไดตมขนดทตองกรสมรถกำหนดรป ภพ


36


Background ของบตร รปภพของสมชกกรพมพดนหลงบตรสมชก กรกำหนดคอลมนในกรสงพมพบตรสมชกและเลอกตำแหนงเรมตนของบตรสมชก พรอมทงแกไข และลบรปแบบบตรสมชก และยกเลกกรลบได สมรถ Export ขอมลในรปแบบของ File PDF, RTF, EXCEL

กรรบ สงขอควมจกสมชก เปนโปรแกรมรบ– -สงขอควมทงจดหมยอเลกทรอนกสระหวงเจหนทหองสมดกบสมชก โดยผน WEB OPAC ซงบรรณรกษสมรถแจงขอควมขวสรถงสมชกเปนรยบคคลและเปนกลมได บรรณรกษสมรถลบขอควมทสมชกสงถงบรรณรกษ โดยเลอกไดวตองกรลบขอควมทถกสงมใหอยงไร อจจะลบขอควมเมอถงมอผรบ ลบขอควมเมอขอควมถกอนหรอตองกรลบขอควมหลงจกวนท เทไรโดยสมรถกำหนดวนทตองกรลบได

รยงน รยงนจะชวยใหบรรณรกษสมรถวเคระหตรวจสอบสอตงๆ ทสมชกของหองสมดไดยมไป รยงนกรยมสอ เพอตรวจสอบปรมณกรยมสอ รยงนสอครบกำหนดสงเพอตรวจสอบวสมชกทนใดยง ไมไดคนสอเมอครบวนกำหนดสง รยงนกรรบเงนคปรบจกสมชก เพอทำบญชตงๆ ของหองสมด รยงนเกยวกบกรจอง เพอดรยละเอยดเกยวกบกรทำรยกรจองสอ รยงนอนดบกรจองสอ เพอเปนกรจดลำดบของสอทมกรจองมก-นอย เรยงตมปรมณกรจอง และรยงนรยชอบคคลทถกขน บญช เพอแสดงรยชอของบคคลทไดถกหกคะแนนเกนกวขอบเขตทไดกำหนดไว รวมถงสมรถ Export ขอมลในรปแบบของ File PDF, RTF, EXCEL

4. การจดหาทรพยากรสารสนเทศ (Acquisition) เปนโปรแกรมทอำนวยควมสะดวก รวดเรว งยตอกรปฏบต สำหรบบรรณรกษฝยจดหทรพยกร โดยสมรถจดหรยกรทรพยกรสรสนเทศตงๆ เชน หนงสอ วรสร ดรรชนวรสร สอ


37


โสตทศน สออเลกทรอนกส ทจะเขหองสมด พรอมควมสมรถทจะรบ สอทแนะนำจกสมชกอกดวยคณสมบตในระบบงนนประกอบดวย

ระบบกรจดหทรพยกรสรสนเทศ ขอมลผจำหนยทรพยกรสรสนเทศ กรเกบขอมลผจำหนยสมรถเกบไดมดงตอไปน

o รหสรนค ชอรนคo รหสลกค ประเภทของรนคo ทอย ชอผทตดตอo วธกรจดสง

โดยเจหนทหองสมดสมรถบนทกขอมลผจำหนยโดยสมรถทจะแยกไดตมลกษณะประเภทสอกรสงซอ เชน รน ก ซอหนงสอ รน ข ซอวรสร หรอสอประเภทอนสมรถทจะตงระยะเวลกรทวงสอท ไดทำ กรสงซอไปไดอกดวย โดยจะเรมกรทวงหลงจกวนสงซอกวน และ จะทวงโดยวธใด เชน โทรศพท จดหมย นดพบ เปนตน

งบประมณ เจหนทสมรถกำหนดงบประมณไดอยงสะดวก และงย เพระมกรแยกหนจองบประมณรบเข กบงบประมณคใชจยอยงเปนสดสวน และงบประมณของแตละหนวยสมรถแยกกนไดอยงอสระ ไมขนตอกนโดย องกบงบประมณรวม สมรถรองรบหนวยงนทจะไดรบงบประมณไดไมจำกดจำนวน และยงสมรถ แสดงยอดเงนท ใชและคงเหลอไป สดทยยงสมรถระงบงบประมณทไดเพมเขไปไดอกดวย

รยกรแนะนำกรจดหทรพยกรสรสนเทศจกสมชก เจหนทสมรถรบ และปฏเสธสอทแนะนำไดจกสมชกทไดแนะนำผน WEB OPAC

ระบบกรจดซอ ระบบสมรถออกใบสงซอโดยสมรถกรอกขอมลไดดงตอไปน คอ เลขทใบสงซอ สมรถใสไดทงตวเลข และตว


38


อกษร วนทสงซอ จะทำกรตงคเปนวนทปจจบนทเรมกรอกขอมล ประเภทกรจดห เชน จดซอ บรจค แลกเปลยน เปนตน สงซอโดยสมรถเลอกหนวยงนทจดซอได ชอผจำหนย สมรถเลอกผจำหนยไดโดยไมตองพมพชอผอนมต ใชในกรณเอกสรขอซอตองมรยชอผอนมต

ระบบกรจดซอสอ สมรถออกใบสงซอ รยละเอยดกรสงซอและรยกรใบสำคญจยเมอมกรรบเขทเสรจสมบรณแลว นอกจกนโปรแกรมสมรถเกบใบสงซอยอนหลงไดโดยไมจำกดจำนวน เมอมกรรบเขสอแลวโปรแกรมสมรถทจะตดงบประมณไดอตโนมต และสมรถทำกรลดหยอนรคไดโดยเปนจำนวนเงนหรอเปนเปอรเซนตกได ประกรสดทยโปรแกรมสมรถทำกรรบเขสอไดหลยครงในใบสงซอเดยวกนในกรณสอรบเขไมครบถวน กรทำรยกรชำระเงน โปรแกรมสมรถทำกรชำระเงนไดโดยอตโนมตเมอทำกรรบเขเรยบรอยแลว

รยงนกรจดหทรพยกรสรสนเทศ ระบบสมรถออกรยงนไดหลยรยกรและหลยวตถประสงคไดแกรยงน คใชจยทงแบบสรป และละเอยดโดยแสดงงบประมณทไดรบในแตละกองทน รยงนกรจดหตมหนวยงน และประเภทกรจดห รยงนกรทวง(Claim) โดยใบทวงออกรยงนตมแตละผจำหนย รยงนประวตกรสงซอแตละผจำหนยรยงนสอทมกรรบเขหองสมดตมประเภทกรจดห และชวงเวลทรบเขเปนตน

5. ระบบควบคมสงพมพตอเนอง (Serials Control) สำหรบใชในงนควบคมวรสร และสงพมพตอเนองทมในหองสมด สมรถจดกรสงพมพตอเนองไดอยงครบวงจร

ขอด1. สมรถใชงนไดครบทกระบบงน (Module) ของหองสมด


39


2. โปรแกรมพฒน เพอใหสมรถรองรบเทคโนโลย(Hardware) และระบบปฎบตกร (O/S) ทหลกหลยสมรถเลอกใชไดตมควมจำเปนและควมตองกรของหอง

สมด3. สมรถเลอกซอเฉพะระบบงน (Module) ทจำเปนกอนได

ในอนคตหกตองกรเพมระบบงนสมรถซอเพมได ทำใหไดระบบงนทตรงกบควมตองกร

4. โปรแกรมมควมยดหยนในกรทำงน สมรถปรบใหเขกบสภพกรทำงนของหองสมดได

5. รองรบจำนวนทรพยกรทมเพมขนเรอย ๆ ของหองสมดได อยงไมจำกด และรองรบสอหลยประเภท

6. ทำงนดวยระบบมตรฐนของ MARC Format เปดโอกส ใหผใชกำหนด tag ทตองกรเพมเตมได

7. ลงรยกรขอมลเพยงครงเดยว สมรถนำไปใชกบงนตง ๆ ของหองสมดได และพมพบตรรยกรได

8. สมรถสบคนผนเครอขยอนเตอรเนต สบคนแบบตรรกบ ลนได (Boolean Search) สบคนไดโดยไมตองเดนทงมท

หองสมด9. เปนซอฟตแวรคนไทยทพฒนไดไวและตอเนอง มมตรฐน

เทยบเทสกล งยตอกรใชงนของหองสมด10. รคถก เมอเทยบกบระบบหองสมดอตโนมตอน ๆ ท

หองสมดสถบนอดมศกษใช ซงเปนของตงประเทศมรค แพงกวกนมก แตไดมตรฐนเดยวกนกบทหองสมด

สถบนอดมศกษใชขอเสย

1. ยงไมใชเปนทกวงขวงมกนกในหองสมดระดบอดมศกษ สวนใหญจะนยมใชในหองสมดระดบกลง หองสมดเฉพะ

และหองสมดโรงเรยน2. ควมนเชอถอของผจำหนย บรษททำธรกจดนหองสมด ม

เปนเวลไมนน ดนชอเสยง ระบบยงไมเปนทยอมรบในระดบ สกล มใชเฉพะในประเทศไทยเทนน

3. กรคดรคไมคดตมขนดของหองสมด และจำนวนทรพยกรสรสนเทศ ของหองสมด แตจะคดตมระบบงน(Module) ทใชงน


40


บรษททจดจำหนยคอ บรษท โสมภ สำหรบหองสมดทนำระบบไปได เชน มหวทยลยบรพ วทยเขตสรสนเทศจนทบร มหวทยลยเอเชยอคเนย มหวทยลยณวฒน จฬลงกรณมหวทยลย คณะวทยศสตร ภควชฟสกส สถบนรชภฏจนทรเกษม โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยลย เปนตน7. ระบบหองสมดอตโนมตนวสาร 2000

ระบบหองสมดอตโนมตนวสร 2000 เปนระบบทพฒนโดยคนไทย คอ บรษท อลฟ ออฟฟศ ออโตเมชน จำกด เปนระบบขนดกลงทมควมสมรถในกรทำงนไดหลกหลย ซงมระบบงนทสำคญไดแก

1. ระบบงานการบรหารและการจดการ (Administration and Management Module) ประกอบดวย กรกำหนดคเรมตนของระบบ กรบนทกขอมล ไดแก สมชก งบประมณ สทธกรใชงน อยกรเปนสมชก วนหยด ประกศ กรปรบปรง ไดแก สมชก งบประมณ อยกรเปนสมชก วนหยด รหสผน ประกศ สทธกรใชงน กรรยงน ไดแก งบประมณ สมชก สทธกรใชงน กรพมพงน ไดแก บตรสมชกหองสมด บตรบคลกร บตรพเศษ ประกศ

2. ระบบงานการทำาทะเบยนสอตางๆ (Acquisition & Cataloging Module) ประกอบดวย กรบนทกขอมลทวไป ไดแก สอหองสมด เอกสร กรปรบปรง กรรยงน ไดแก รยงนทวไป งบประมณ รบ-จย กรพมพงน ไดแก กรพมพบรโคดและสนหนงสอ บรรณนกรม บตรรยกร ใบสงซอ ใบทวงสนค ใบสมครสมชก

3. ระบบการสบคนอตโนมต (OPAC Module) ประกอบดวย กรสบคน ขอมลสมชก ไทย/องกฤษ เกยวกบหองสมด เกยวกบนวสร 2000


41


4. ระบบการยม-คน จองอตโนมต (Circulation Module) ประกอบดวย กรบนทก ไดแก บนทกขอมลกรยม บนทกขอมลกรคน บนทกขอมลกรยมตอ บนทกขอมลกรจอง กรจยคปรบ กรตรวจสอบ ไดแก กรยมตมเลขทะเบยน กรยมรยรยบคคล กรจองรยบคคล วนหยด กรปรบปรง ไดแก ยกเลกกรจอง ลบรยกรจองพนกำหนด ปรบปรงกรจอง ลบรยกรยม รยงน ไดแก สรปรยงนยม สรปรยงนกรคน สรปรยงนกรจอง สรปรยงนกรคงสง สรปจำนวนสอหองสมด รยงนคงชำระคปรบ สรปกรทำงนของรยงน สรปคปรบ สถต

5. ระบบการทำาสถตผเขาใชหองสมด (Verification and Statistics Module) ประกอบดวย กรบนทก ปรบปรง รยงน

จดจำหนยโดยบรษท อลฟ ออฟฟช ออโตเมชน จำกด หองสมดทนำไปใช เชน วทยลยพยบลบรมรชชนน จงหวดนนทบร สถนโทรทศนทไอทว เปนตน


42


ตวอยางหนาจอการทำางานนวสาร




43


ตวอยางหนาจอการทำางานนวสาร8. ระบบหองสมดอตโนมต Library 2000

โปรแกรมหองสมด Library 2000 ไดพฒนขนมเพอตอบสนองควมตองกรของบรรณรกษหองสมด ในอนทจะใหคอมพวเตอรเปนเสมอนผชวยทดของบรรณรกษ สมรถชวยปฏบตหนทแทนบรรณรกษหองสมด สมรถทำใหหองสมดทมบคลกรจำนวนไมเพยงพอกบงน ปฏบตงนไดเชนเดยวกบหองสมดขนดใหญ ดวยแนวควมคดน จงกอใหเกดระบบตงๆ อนทจะเปนกรลดภระกรทำงนประจำของบรรณรกษใหเสรจสนโดยเรว ทำใหบรรณรกษมเวลทำงนดนอนเพมขน หรอกลวอกนยหนง หองสมดในแนวคดใหมไมจำเปนมบคลกรจำนวนมกเหมอนแตกอน หองสมดสมยใหมจงเปนหองสมดแบบอตโนมต ( Library Automation )ดวยแนวควมคดขงตน โปรแกรมหองสมด Library 2000 ไดออกแบบโดยอศยพนฐนควมตองกรของบรรณรกษเปนแนวทงสำคญในกรพฒน เอควมตองกรดนตงๆ ของบรรณรกษมพฒนเปนระบบบรหรงนหองสมด โดยมเปหมยทสำคญทสดคอเพอ


44


ใหบรรลวตถ ประสงคดนกรบรหรงนของบรรณรกษ หองสมด และกรกวไปส กรเปนหองสมดอตโนมตในอนคตและในวนนโปรแกรมหองสมด Library 2000 สมรถลดภระงนประจำของบรรณรกษไดถงรอยละ 30 เรมตนระบบงนทกรปอนขอมลหนงสอ กรสงพมพสนหนงสอ กรพมพบรโคดกรลงทะเบยนสมชก กรสบคน กรใหบรกรยมคน และระบบสถตตงๆ ระบบหองสมดอตโนมตนพฒนโดยคนไทย คอ นยสรรพงศ จนทรเลศ เปนระบบขนดเลกถงขนดกลง ลงรยกรโดยไมไดใชระบบ MARC ซงมระบบงนทสำคญ ไดแก

1. ระบบงานรกษาความปลอดภย คอ กรกำหนดรหสผนสำหรบรกษควมปลอดภยใหกบระบบ ซงผมหนทดแลระบบจะเปนผกำหนดสทธตงๆ สำหรบผใชงนอนๆ

2. ระบบการลงทะเบยนหนงสอ สำหรบลงทะเบยนหนงสอในหองสมด ลงรยกรหนงสอ แกไขขอมลกรลงรยกร ลบขอมลหนงสอ กรพมพบรโคด กรพมพบตรรยกร นอกจกนในสวนนยงสมรถกำหนดรยละเอยดอนๆ เพมเตมได ไดแก กรกำหนดเลขเรยก กรกำหนดประเภทหนงสอ กรกำหนดแหลงงบประมณ กรกำหนดสถนทจดเกบ

3. ระบบการลงทะเบยนวารสาร เปนระบบทใชสำหรบจดกรงนวรสรในหองสมด โดยจดแบงระบบงนนออกเปน 4 ระบบ ไดแก กรลงทะเบยนชอวรสร กรลงทะเบยนวรสรฉบบปลก กรลงทะเบยนดรรชนวรสร กรลงทะเบยนวรสรฉบบเยบเลม นอกจกนระบบสมรถพมพบรโคดของวรสรจกระบบได

4. ระบบงานการลงทะเบยนวสดไมตพมพ เปนระบบกรลงรยกรทรพยกรอนๆ ของหองสมดนอกเหนอจกหนงสอ และสงพมพตอเนอง ซงวสดเหลนน เชน แถบบนทกเสยง วดทศน ซดรอม เปนตน นอกจกนในระบบสมรถทำกรแกไขขอมลวสด กรพมพบรโคด กรกำหนดประเภทสอ กรกำหนดประเภทเนอห ไดดวย


45


5. ระบบการลงทะเบยนสมาชก สำหรบลงทะเบยนสมชกหองสมด โดยในระบบสมรถกำหนดประเภทสมชก กลมยอยของประเภทสมชก กรพมพบตรสมชก กรตรวจสอบสถนกรยม กรเลอนชนเรยน/เปลยนแผนก

6. ระบบงานบรการ ไดแก งนบรกรยม งนบรกรคน กรชำระคปรบ งนบรกรจอง กรกำหนดวนหยดของหองสมด

7. ระบบงานสถตและรายงาน รยงนสถตตงๆ ของหองสมด ไดแก สถตหนงสอ วรสร วสดไมตพมพ สมชก กรยม กรคน กรจอง กรจดอนดบยอดนกอน กรจดอนดบหนงสอทยมบอยทสด และกรเขใชบรกร นอกจกนกสมรถจดทำรยงน ไดแก บรรณนกรมหนงสอใหม ทะเบยนหนงสอ รยงนกรยม รยงนกรยมวรสร รยงนกรยมวสดไมตพมพ รยงนทรพยกรเกนกำหนดสง รยงนหนงสอเกนกำหนดสง รยงนวรสรเกนกำหนดสง รยงวสดไมตพมพเกนกำหนดสงหนงสอ รยงนสมชกคงสงวรสร รยงนสมชกคงสงวสดไมตพมพ รยงนคปรบคงชำระ

ขอด1. ระบบสบคนขอมลมควมสวยงม ไมซบซอนในกรใชงน

งยตอกรใช2. ระบบสมรถทำงนไดครบทกระบบงน (Module) ทหอง

สมดตองกร3. มระบบบนทกกรเขใชบรกรของสมชก ขอมลทไดจะม

ประโยชนในแงของสถตผใชเข4. สมรถเกบรวบรวมขอมลของสมชกเปนรยบคคลสมชก

แตละคนเขใชหองสมดตลอดปเปนจำนวนกชวโมง5. สมรถแสดงผลขอมลทงสถตตงๆ ของหองสมด เพอ

ควมสะดวกในกรนำขอมลนนไปใชในกรรยงนผลกรปฏบตงนประจำปของหองสมด

6. สมรถสบคนผนเครอขย Internet ได


46


7. เหมะสำหรบหองสมดประชชน หองสมดโรงเรยน และหองสมดเฉพะทไมใหญและไมมขอมลมกนก

8. รคถกมก เมอเทยบกบระบบอน ๆ เปนโปรแกรมทคนไทยพฒนขน

ขอเสย1. ควมนเชอถอของบรษท บรษททจำหนยเปนบรษทขนดเลก

มบคลกรในกรพฒนระบบนอย2. ระบบทำงนไดกบระบบปฎบตกรเดยว คอ Windows ทำให

ควมสมรถของระบบมนอย3. ควมยดหยนของระบบ ระบบไมสมรถขยยหรอเพมรยกร

ทงบรรณนกรมไดนอกเหนอจกทระบบมไวให ทำใหไมครอบคลมรยกรทงบรรณนกรมไดสมบรณแบบ

4. กรลงรยกรไมไดลงตมมตรฐนกรลงรยกรแบบสกล MARC Format ทำใหไมสมรถเชอมโยงฐนขอมลกบระบบ

หองสมดอตโนมตอน ๆ ได ในอนคต5. กรถยโอนขอมลไปยงระบบอน ๆ ไมสมรถทำได เนองจก

รองรบกรทำงนเฉพะระบบเทนน6. กรสบคนขอมลทำไดไมหลกหลย ขอบเขตของกรเขถง

ขอมลถกจำกด ไมมระบบ Authority Control7. กรสบคนขอมลผนเครอขย Internet แสดงผลขอมลได

ช8. บรกรหลงกรขยอจไมไดรบควมสะดวก เนองจกบรษทท

จำหนยมสำนกงนอยท จ. เชยงรย ทำใหอจไมสะดวกในกร ใหบรกร

ตวแทนจำหนยคอ บรษท ลอกโซน จำกด หรอตดตอผเขยนโปรแกรม สรรพงศ จนทเลศ หองสมดทนำเอระบบไปใชเชน หองสมดกรมบญชกลง กระทรวงกรคลง หองสมดกรมสงเสรมกรปกครองทองถน โรงเรยนสธตมหวทยลยรชภฏสวนสนนท วทยลยศสนศกษ มหวทยลยมหดล เปนตน


47


ตวอยางหนาจอการ Library 2000


ตวอยางหนาจอการ Library 2000อ.จฑทพย จนทรลน ภควชบรรณรกษศสตร คณะอกษรศสตร


48




9. ระบบหองสมดอตโนมต ELIB ระบบทำงนบนระบบปฏบตกร UNIX ระบบกรจดกรฐน

ขอมล Oracle ทำงนในลกษณะของ Client/Server ประกอบดวยระบบงานตาง ๆ ดงน


49


1. Acquisition Module เปนระบบงนพฒนทรพยกรสรสนเทศ ใชในงนจดห สงซอทรพยกรสรสนเทศของหองสมด

2. Catalog Module ระบบงนทำรยกรทรพยกรสรสนเทศ สมรถลงรยกรโดยใชมตรฐน MARC ได

3. Circulation Module ระบบงนบรกรยม-คน ใหบรกรยม และคนทรพยกรสรสนเทศของหองสมด รวมถงจดทำระบบสมชก

4. OPAC Module ระบบสบคนรยกรทรพยกรสรสนเทศของหองสมด

5. Web Gateway ระบบสบคนสรสนเทศในกลมผใชระบบหองสมดอตโนมต ELIB

ขอด1. บรษทมควมนเชอถอ ดำเนนธรกจทงดนหองสมดมนน

ใหบรกรระบบหองสมดอตโนมตทสถบนรชภฏทวประเทศ นยมใช ไดแก ระบบ VTLS และสำนกงนอยในประเทศไทย

สะดวกตอกรตดตอ2. ระบบสมรถแยกซอไดตมระบบงน (Module) ตมควม

จำเปนของหองสมด และถตองกรเพมสมรถจดซอเพมได3. ระบบเออตอกรทำงนแบบ Multimedia มควมหลก

หลย สมรถจดเกบและนำเสนอไดทงในรปภพ และเสยง4. งยตอกรใชงน กรลงรยกรเปนมตรฐนสกล MARC

Format สมรถเชอมตอและถยโอนขอมลกบหองสมดทมเครอขยควมรวมมอในกรจดทำรยกรทงบรรณนกรมรวมกนได

5. เหมะสำหรบหองสมดระดบกลง และหองสมดเฉพะเนองจกเปนโปรแกรมขนดเลกกวทหองสมดสถบนอม

ศกษนยมใชอย แตมตรฐนกรลงรยกรขอมล และกรทำงนเทยบเทระบบทมขนดใหญ

6. กรสบคนขอมลทำไดงย และสะดวก สมรถสบคนขอมล ผนเครอ Internet ได สบคนแบบตรรกบลนได (Boolean

Search) สบคนไดโดยไมตองเดนทงมทหองสมดอ.จฑทพย จนทรลน ภควชบรรณรกษศสตร คณะอกษรศสตร


50


7. สมรถออกรยงนสถตทสำคญเกยวกบหองสมด เพอตอผ บงคบบญชได เชน จำนวนทรพยกรสรสนเทศของหอง

สมด รยชอหนงสอใหม สถตผใชบรกร สถตกรยม ฯลฯ8. มระบบรกษควมปลอดภยขอมลทด

ขอเสย1. โปรแกรมมรคแพง คดรคตมจำนวนระบบงน

(Module) ทซอ และไมสมรถลดรคตมขนดของหอง สมด หรอตมจำนวนทรพยกรสรสนเทศทมอยได

2. ระบบไมมชอเสยงมกนก และไมนยมใชในหองสมดระดบ อดมศกษ เมอเทยบกบระบบอน ๆ และจำนวนหองสมดทใช

ระบบตวแทนจำหนยคอบรษท Book Promotion and

Services หองสมดทใช เชน หองสมดโรงเรยนนยรอยตำรวจ สถบนมะเรงแหงชต หองสมดกระทรวงกรตงประเทศ หอสมด

กลง มหวทยลยหอกรคไทย สำนกงนคณะกรรมกรสงเสรมกรลงทน (BOI) เปนตน

ตวอยางหนาจอ ELIB


51






52


10. ระบบหองสมดอตโนมตทรงไทย (SongThai) โปรแกรมระบบหองสมดอตโนมต "ทรงไทย" ไดรบกรพฒน

ม ตงแตตนป พ.ศ. 2538 ทหองสมดวทยลยพยบลบรมรชชนน ขอนแกน เปนแหงแรก ซงวทยลยไดเชญผเชยวชญ จกมหวทยลยขอนแกน เปนทปรกษ และชวยพฒนหองสมดสระบบอตโนมต กรพฒนโปรแกรมระบบหองสมดอตโนมต"ทรงไทย" ใชเวลในกรพฒน อยงตอเนอง จกกรปฏบตงนจรง มกรปรบปรงแกไขและสรงสรรค ทงระบบงนหลก และระบบงนยอยไวอยงครอบคลมลกษณะงนของหองสมด โดยละเอยดกรทำงนของโปรแกรมมศกยภพในกรเรยกใชขอมลรวมกน ไดอยงมประสทธภพ กลวคอ มควมสมรถรวดเรวและแมนยำ ในกรเรยกใชขอมลทตองกร ทงผปฏบตงน และผใชหองสมด ขนตอนในกรพฒนระบบงน เรมตนจกทกรศกษควมตองกร ของสถบน คอทวทยลยพยบลบรมรชชนน และทำกรวเคระหระบบอยงละเอยด หลงจกนน จงเรมพฒนในสวนของฐนขอมลทรพยกร นนคอกรเรมพฒนในสวนระบบงนกรลงรยกร และกรจดกรฐนขอมล ซงประกอบดวยงนกรลงรยกร งนสรงดชนของฐนขอมลเพอใชในกรสบคน กรกำหนดคำทไมใชในกรสบคน (stop word) กรกำหนดเงอนไขในกรสรงดชนสำหรบกรสบคน ซงในแตละงนยอย ไดรบกรทดสอบปรบปรง จนเปนทแนใจและเหลอควมผดพลดใหนอยทสด หลงจกระบบงนกรลงรยกรทงบรรณนกรมเสรจสนแลวไดเรมตนในกรพฒนระบบงนจย-รบ เพอใหสมรถนำขอมลทรพยกรทไดจดทำไว ใหยมคนไดโดยระบบคอมพวเตอร ซงจะตองเตรยมฐนขอมลสมชกหองสมด และกรกำหนดเงอนไขในกรใหบรกรของทรพยกร โดยแยกตมประเภทของทรพยกร และประเภทของสมชกนน ถตองกรใหใชระบบบรโคดในงนจย-รบ


53


ไดจดเตรยมฐนขอมลสำหรบกรเกบบรโคดของสมชก และบรโคดของทรพยกรหองสมด โดยบรโคดดงกลวจะตองสมรถเปลยนแปลงแกไขได หกบรโคดดงกลวชำรด ซงทำใหสมรถ ใชงนโปรแกรมไดดขนมอกระดบหนง ภยในระบบงนจย-รบ ยงประกอบดวยสวนสำหรบกรตรวจสอบ และทวงตงๆ ระบบงนสำหรบกรสบคนขอมล เปนสวนทสำคญและจำเปนจะตองม ซงจะชวยใหผใชงนไดรบควมสะดวก ในกรคนหทรพยกรของหองสมด โดยอศยขอบเขตในกรคนตมทตองกร เชน กรคนโดยชอเรอง หวเรอง ผแตง หมยเลขทะเบยน เลขเรยก และเลขมตรฐนตงๆ ซงจะตองใหผใชสมรถเขถงกรคนไดอยงสะดวก ไมวโดยกรกำหนดขอบเขตกรคนลวงหน โดยกรเลอกเขทำกรคนจกเมน หรอกรจำกดขอบเขตกรคน แบบบรรทด เมอคนพบขอมลทรพยกรแลว ระบบจะตองสมรถแสดงสถนภพของทรพยกรนนไดโดยตรง เมอเสรจสนกรพฒนทงสมระบบงน ถอวเปนระบบหองสมดทสมรถใชงนไดเปนอยงดแลว แตถขดระบบจดหทรพยกรแลว ทำใหขดควมสมบรณของระบบบรณกร จงเรมตนพฒนระบบจดห โดยใหมควมตอเนองเชอมโยง สมรถใชขอมลรวมกนของฐนขอมลตงๆ ซงถอวสมบรณทสดของระบบงนหองสมดแลว สำหรบหองสมดขนดใหญซงมกรบอกรบวรสร และมกรบรกรวรสรเปนจำนวนมก สมควรทจะมระบบกรจดกรวรสร ซงเปนอกระบบงนทมควมซบซอนและยงยกทสด กรพฒนของระบบวรสรใชเวลมกทสดของกรพฒนระบบงนหองสมด เพระตองกรใหมกรเชอมโยงและมควมสมพนธกบระบบงนเดม และภยในงนวรสรยงมกรทำดชนบทควม ซงยงยกในกรจดกรสวนน แตโปรแกรมระบบงนวรสรกไดรบกรพฒนใหเสรจสน และไดรบกรทดสอบจนแนใจวสมรถใชงนไดด ทงระบบ Online, on LAN , on PC และ Webbase


54


คณสมบตทวไปของโปรแกรม เปนระบบงนแบบใหผใชหลยคนไดใชงนพรอมกน (Multi-

user system) เปนระบบงนทเชอมตอกบผใชเวบ (Web-base user

interface) เปนระบบงนเปนแบบบรกรลกขย และแมขย (Client

server system) เปนระบบงนแบบใชฐนขอมลสมพทธตมมตรฐน SQL

92 (RDBMS SQL 92) เปนระบบงนฐนขอมลทสมรถใชแมขยไดหลกหลย

ผลตภณฑ (Multi vendor database server) เปนระบบงนทสมรถใชแมขยเวบไดหลกหลยผลตภณฑ

(Multi vendor webserver) เปนระบบงนทใชระบบปฏบตกรไดหลกหลยผลตภณฑ

(Multi Platform operating system) ครอบคลมงนหลกของหองสมด พฒนมจกกรใชงนจรง มขนตอนกรทำงนทหลกหลย

ไดเลอกตมตองกร ผพฒนเปนผมควมรควมสมรถทงดนหองสมด และ

ระบบคอมพวเตอร เปนอยงด เชอถอได ศกยภพของโปรแกรมเปนสกล มกรดแลอยงใกลชด และตอเนอง รคยอมเย

รปแบบการตดตงโปรแกรมระบบหองสมด "ทรงไทย"1. โปรแกรมระบบหองสมดอตโนมต “ทรงไทย” [ Project A ]

เปนโปรแกรมทออกแบบเปนชดกร ทำงนหองสมดดวยคอมพวเตอร เพอชวยอำนวยควมสะดวกแกกรปฏบตงนประจำ และกรให บรกรแกผใช ใหสมรถเขถงขอมลไดอยงรวดเรว


55


อยงมประสทธภพ ดวยกรออกแบบใหเปน โปรแกรมคอมพวเตอรใน “ระบบบรณกร หรอ Integrated System” ประกอบดวย 3 ระบบงนดวย กน คอ 1. ระบบงนลงรยกรทงบรรณนกรมและกรจดกรฐนขอมล2. ระบบงนสบคนขอมลดวยระบบออนไลน (OPAC)3. ระบบงนยม-คน

ทง 3 ระบบงนใน project A น ผใชสมรถเรยกใชขอมลรวมกนไดอยงมประสทธภพ เหมะสำหรบหองสมดขนดเลกทมทรพยกรไมมกนก หรอหองสมดทเรมตนสรงฐนขอมลทม อยแลวเปนอนดบแรก และหกมควมประสงคจะพฒนไปสหองสมดอตโนมตขนดกลง ก สมรถเพมระบบงนจดหทรพยกร และระบบงนวรสร ในภยหลงกทำได

2. โปรแกรมระบบหองสมดอตโนมต “ทรงไทย” [ Project B ]โปรแกรมระบบหองสมดอตโนมต “ทรงไทย” project B เปน

โปรแกรมทออกแบบเปนชดกร ทำงนหองสมดดวยคอมพวเตอร เพอชวยอำนวยควมสะดวกแกกรปฏบตงนประจำ และกรให บรกรแกผใช ใหสมรถเขถงขอมลไดอยงรวดเรวอยงมประสทธภพ ดวยกรออกแบบใหเปน โปรแกรมคอมพวเตอรใน “ระบบบรณกร หรอ Integrated System” ประกอบดวย 4 ระบบงนดวย กน คอ 1. ระบบงนจดหทรพยกรหองสมด 2. ระบบงนลงรยกรทงบรรณนกรมและกรจดกรฐนขอมล3. ระบบงนสบคนขอมลดวยระบบออนไลน(OPAC)4. ระบบงนยม-คน

ทง 4 ระบบงนใน project B น ผใชสมรถเรยกใชขอมลรวมกนไดอยงมประสทธภพ เหมะสำหรบหองสมดขนดขนดกลงและขนดใหญทมทรพยกรมกพอสมควร มรยละเอยด กร


56


ทำงนทมกขนกว project A และกรบอกรบวรสรฉบบประจำยงมจำนวนไมมก อจจะยง ไมจำเปนตองมระบบงนวรสรกได แตหกมควมประสงคจะเพมระบบงนวรสรใหระบบงน หองสมดครบสมบรณในภยหลงกทำได

3. โปรแกรมระบบหองสมดอตโนมต “ทรงไทย” [ Project C ]โปรแกรมระบบหองสมดอตโนมต “ทรงไทย” project C เปน

โปรแกรมทออกแบบเปนชดกร ทำงนหองสมดดวยคอมพวเตอร เพอชวยอำนวยควมสะดวกแกกรปฏบตงนประจำ และกรให บรกรแกผใช ใหสมรถเขถงขอมลไดอยงรวดเรวอยงมประสทธภพ ดวยกรออกแบบใหเปน โปรแกรมคอมพวเตอรใน “ระบบบรณกร หรอ Integrated System” ประกอบดวย 5 ระบบงนดวย กน คอ 1. ระบบงนจดหทรพยกรหองสมด 2. ระบบงนลงรยกรทงบรรณนกรมและกรจดกรฐนขอมล3. ระบบงนวรสร 4. ระบบงนสบคนขอมลดวยระบบออนไลน(OPAC) 5. ระบบงนยม-คน

ทง 5 ระบบงนใน project C น ผใชสมรถเรยกใชขอมลรวมกนไดอยงมประสทธภพ เหมะสำหรบหองสมดขนดขนดกลงและขนดใหญทมระบบงนหลกครบถวนสมบรณ ม ประเภทและรยละเอยดกรทำงนซบซอน ทจะตองอศยกรตรวจสอบทแมนยำมกขน และอยงฉบไวสวนประกอบของระบบงาน มดงน1. ACQUISITION (ระบบการจดหาทรพยากร) มระบบงนยอยดงตอไปน

กรบนทกกรสงซอ กรควบคมกรสงซอ


57


กรบนทกขอมลจดห กรบนทกขอมลสำนกพมพหรอตวแทน รยงนกรจดห

2. CATALOG (ระบบงานลงรายการทางบรรณานกรม) มระบบงนยอยดงตอไปน

งนลงรยกรทงบรรณนกรม กรสรงดชนสำหรบสบคน กรแกไขบรโคดหรอสถนภพของทรพยกร กรแกไขบรโคดของสมชก กรจดกรตวอกษรสำหรบตดคำ กรจดกรคำทไมใชสบคน(stop word) รยงนกรลงรยกรทงบรรณนกรม

3. SERIAL (ระบบงานวารสาร) มระบบงนยอยดงตอไปน รยชอวรสร บนทกขอมลบทควมในวรสร สรงดชนสำหรบกรสบคนบทควมในวรสร สรงดชนสำหรบกรสบคนวรสร ทะเบยนรยชอของผจำหนย หรอสำนกพมพ รยงนเกยวกบวรสร สอบถมขอมลวรสร บนทกขอมลบทควมในวรสร สรงดชนสำหรบกรสบคนบทควมในวรสร สรงดชนสำหรบกรสบคนวรสร ทะเบยนรยชอของผจำหนย หรอสำนกพมพ รยงนเกยวกบวรสร

4. OPAC (ระบบงานสบคนขอมลแบบออนไลน) มระบบงนยอยสำหรบกรสบคนดงตอไปน

กรคนดวยคำสำคญ (Keyword)


58


กรคนดวยชอผแตง (Author) กรคนดวยชอเรอง (Title) กรคนดวยหวเรอง (Subject) กรคนดวยคำชวยคนเพมเตม (Addition) กรคนดวยเลขเรยก (Call Number) กรคนดวยชอชด (Series) กรคนดวยเลขมตรฐน (ISBN/ISSN) กรคนดวยเลขระเบยน (ID Number) กรคนดวยปทพมพ (Year) กรสอบถมขอมลกรยมและกรจอง ขอมลขวสรและประชสมพนธของหองสมด

5. CIRCULATION (ระบบงานจาย-รบ) มระบบงนยอยดงตอไปน

ยม/คน/จอง และแจงหย ทะเบยนสมชกหองสมด ตรวจสอบสถนะของสมชกหองสมด ตรวจสอบสถนะของทรพยกร กำหนดรยละเอยดเกยวกบกรปรบและกรบรกร ตรวจสอบรยกรคงสง ปรบสภพแฟมรยกรจย-รบ กำหนดคำสงกรยมคนดวยบรโคด กำหนดวนหยดของหองสมด รยงนสถตจย-รบ

6. ระบบงานแฟมขอมล มระบบงนยอยดงตอไปน กรปรบปรงแฟมรหสขอมล กรปรบปรงแฟมดชนฐนขอมล กรปรบปรงแฟมหลกของระบบงน กรสำรองและลงขอมล


59


เรยกคนขอมลเก ลบแฟมชวครวตกคง สรงและซอมแซมแฟมขอมลผจดจำหนยคอ บรษทโปรแกรมระบบหองสมดอตโนมตทรงไทย อ.เมอง จ.ขอนแกน หองสมดทนำไปใชคอ วทยลยพยบลจงหวดขอนแกน เปนตน


60

Documents

ซอฟต์แวร์ระบบห้องสมุด ... · Web viewTitle ซอฟต แวร ระบบห องสม ดอ ตโนม ต แบบบ รณาการท