รายงานผลการวจย

เร�อง

การวเคราะหประสทธภาพการผลตและความคมคาการผลตลาไยอนทรย

ในภาคเหนอตอนบน

Technical Efficiency and Worthiness Analysis on Organic Longan

Production in the Northern Region of Thailand

โครงการยอยภายใตชดโครงการ : การจดการธรกจลาไยอนทรยในเขตภาคเหนอตอนบน

ของไทย

โดย

พชรนทร สภาพนธ และรภสสรณ คงธนจารอนนต

มหาวทยาลยแมโจ 2555

รหสโครงการวจย มจ.1-54-039.1

รายงานผลการวจย

เร�อง การวเคราะหประสทธภาพการผลตและความคมคาการผลตลาไยอนทรย

ในภาคเหนอตอนบน

Technical Efficiency and Worthiness Analysis on Organic Longan

Production in the Northern Region of Thailand

โครงการยอยภายใตชดโครงการ : การจดการธรกจลาไยอนทรยในเขตภาคเหนอตอนบน

ของไทย

ไดรบการจดสรรงบประมาณวจย ประจาป 2554

จานวน 200,000 บาท

หวหนาโครงการ พชรนทร สภาพนธ

ผรวมโครงการ รภสสรณ คงธนจารอนนต

งานวจยเสรจส�นสมบรณ

28/ ธนวาคม/ 2555

กตตกรรมประกาศ

โครงการวจยเร�อง การวเคราะหประสทธภาพการผลตและความคมคาการผลตลาไยอนทรย

ในภาคเหนอตอนบน (Technical Efficiency and Worthiness Analysis on Organic Longan

Production in the Northern Region of Thailand) เปนโครงการยอยภายใตชดโครงการการจดการ

ธรกจลาไยอนทรยในเขตภาคเหนอตอนบนของไทย ไดสาเรจลลวง โดยไดรบทนอดหนนการวจย

จากสานกวจยและสงเสรมวชาการการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ ประจาป 2554 ผวจยขอขอบคณ

ปรกชล พรมกงวาน ท�อนเคราะหฐานขอมลเกษตรกร จดหาและประสานงานเกษตรกรเพ�อทาการ

สมภาษณ และนกศกษาชวยงานดานการเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม เพ�อใหการดาเนนการวจย

เสรจส�นสมบรณ

ผวจย

สารบญ

หนา

สารบญตาราง ค

สารบญภาพ จ

บทคดยอ 1

Abstract 2

บทท� 1 บทนา 3

ความสาคญ และท�มาของปญหาการวจย 3

ท�มาของปญหาการวจย 4

วตถประสงคของโครงการวจย 6

ขอบเขตของโครงการวจย 6

ประโยชนท�คาดวาจะไดรบ 6

นยามศพท 7

บทท� 2 การตรวจเอกสาร 8

แนวคด และทฤษฎ 8

งานวจยท�เก�ยวของ 15

กรอบแนวคดของการวจย 30

สมมตฐานงานวจย 31

บทท� 3 วธการวจย 32

ประชากร 32

กลมตวอยาง 32

เคร�องมอในการวจย 32

วธการเกบรวบรวมขอมล 33

การวเคราะหขอมล 33

บทท� 4 ผลการวจย 36

บทท� 5 สรป อภปราย และขอเสนอแนะ 75

สรปผลการวจย 75

อภปรายผล 79

ขอเสนอแนะ 80

ข

สารบญ (ตอ)

หนา

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยคร� งตอไป 80

เอกสารอางอง 82

ภาคผนวก 87

ค

สารบญตาราง

หนา

ตารางท� 4-1 อายของหวหนาครวเรอนเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย 36

ตารางท� 4-2 ระดบการศกษาของหวหนาครวเรอนเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย 36

ตารางท� 4-3 รายไดเฉล�ยจากการทาการเกษตรของครวเรอนเกษตรกร 37

ตารางท� 4-4 รายไดเฉล�ยจากการทานอกการเกษตรของครวเรอนเกษตรกร 37

ตารางท� 4-5 พ�นท�เฉล�ย และรายไดเฉล�ยตอไรของครวเรอนเกษตรกร 37

ตารางท� 4-6 เอกสารสทธ� ท�ดนของครวเรอนเกษตรกร 38

ตารางท� 4-7 พ�นท�ปลกลาไยอนทรยของครวเรอนเกษตรกร 38

ตารางท� 4-8 รายไดเฉล�ยการจาหนายผลผลตลาไยอนทรยแบบรวง 39

ตารางท� 4-9 การเขารวมกลมสมาชกของเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย 39

ตารางท� 4-10 การกยมเงนของเกษตรกรผปลกลาไยอนทรย 40

ตารางท� 4-11 จานวนเงนกของครวเรอนเกษตรกร 40

ตารางท� 4-12 วตถประสงคการกเงนของครวเรอนเกษตรกร 40

ตารางท� 4-13 ลกษณะปญหาการทาการเกษตรของครวเรอนเกษตรกร 41

ตารางท� 4-14 สาเหตปญหาการดแลรกษาของครวเรอนเกษตรกร 41

ตารางท� 4-15 การแกปญหาการดแลรกษาของครวเรอนเกษตรกร 41

ตารางท� 4-16 สรปปญหาของครวเรอนเกษตรกร 41

ตารางท� 4-17 หนวยงานท�ตองการใหชวยเหลอของครวเรอนเกษตรกร 42

ตารางท� 4-18 สรปหนวยงานท�ตองการใหชวยเหลอของครวเรอนเกษตรกร 42

ตารางท� 4-19 คาเคร�องจกร อปกรณ และคาเส�อมราคา 46

ตารางท� 4-20 ตนทนผนแปรเฉล�ย ประเภทตนทนวตถดบ 47

ตารางท� 4-21 ตนทนผนแปรเฉล�ย ประเภทตนทนแรงงาน 47

ตารางท� 4-22 ปรมาณเฉล�ย ราคาเฉล�ย และรายไดเฉล�ย ของการผลตลาไยอนทรย 48

ตารางท� 4-23 ราคาประเมนท�ดนในจงหวดเชยงใหม ลาพน 50

ตารางท� 4-24 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 1 รปแบบท� 1 51

ตารางท� 4-25 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 1 รปแบบท� 2 52

ตารางท� 4-26 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 1 รปแบบท� 3 53

ตารางท� 4-27 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 2 รปแบบท� 1 54

ง

สารบญตาราง (ตอ)

หนา

ตารางท� 4-28 ตนทน และผลตอบแทนการผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 2 รปแบบท� 2 55

ตารางท� 4-29 ตนทน และผลตอบแทนการผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 2 รปแบบท� 3 56

ตารางท� 4-30 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 1 รปแบบท� 1 58

ตารางท� 4-31 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 1 รปแบบท� 2 59

ตารางท� 4-32 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 1 รปแบบท� 3 60

ตารางท� 4-33 ระยะเวลาคนทนของการผลตลาไยอนทรยของสถานการณท� 1 61

ตารางท� 4-34 สรป NPV IRR BCR และ Payback Period ของสถานการณท� 1 61

ตารางท� 4-35 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 2 รปแบบท� 1 62

ตารางท� 4-36 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 2 รปแบบท� 2 63

ตารางท� 4-37 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 2 รปแบบท� 3 64

ตารางท� 4-38 ระยะเวลาคนทนของการผลตลาไยอนทรยของสถานการณท� 2 65

ตารางท� 4-39 สรป NPV IRR BCR และ Payback Period ของสถานการณท� 2 65

ตารางท� 4-40 คาสมประสทธ� และคาสถต z-test ของสมการการผลต 70

ตารางท� 4-41 การทดสอบ Heteroscedasticity สมการความดอยประสทธภาพทางเทคนค 71

ตารางท� 4-42 ความสมพนธตวแปรอสระกบสมการความดอยประสทธภาพทางเทคนค 72

ตารางท� 4-43 คาสมประสทธ� และคาสถตของสมการความดอยประสทธภาพทางเทคนค 74

ตารางท� 4-44 คาสถตเบ�องตนขอมลการผลตของครวเรอนเกษตรกร 74

จ

สารบญภาพ

หนา

ภาพท� 4-1 ชวงของคา d-statistic 72

การวเคราะหประสทธภาพการผลตและความคมคาการผลตลาไยอนทรย

ในภาคเหนอตอนบน

Technical Efficiency and Worthiness Analysis on Organic Longan Production

in the Northern Region of Thailand

พชรนทร สภาพนธ รภสสรณ คงธนจารอนนต

Patcharin Supapunt Raphassorn Kongtanajaruanun

คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

-------------------------------

บทคดยอ

การศกษามวตถประสงคเพ�อวเคราะหประสทธภาพทางเทคนคการผลต และความคมคา

การผลตลาไยอนทรย ทาการเกบรวบรวมขอมลโดยการสารวจภาคสนามดวยวธการสมภาษณและ

เกบแบบสอบถามจากสมาชกของกลมลาไยอนทรยภาคเหนอ ในจงหวดเชยงใหม และลาพน

จานวน 10 ครวเรอน นามาวเคราะหหาประสทธภาพทางเทคนคจากแบบจาลอง Stochastic Frontier

Production Function และการวเคราะหความคมคาการผลตลาไยอนทรย โดยใชเกณฑมลคาปจจบน

สทธ (Net Present Value : NPV) อตราผลตอบแทนตอตนทน (Benefit Cost Ratio : B/C Ratio)

อตราผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return : IRR) และระยะเวลาคนทน (Payback Period :

PB) ผลการศกษาพบวาการผลตผกอนทรยมประสทธภาพทางเทคนค รอยละ 96.62 โดยตวแปรท�ม

อทธพลตอผลผลตลาไยอนทรย ไดแก จานวนแรงงานท�ใช และปรมาณการใชปจจยการผลตอ�น

และการผลตสถานการณท�เกษตรกรผผลตลาไยอนทรยมท�ดนปลกลาไยอยแลว และสถานการณ

การซ�อท�ดนอยางนอย 1 ไร ท� ง 3 รปแบบ ไดแก รปแบบท�มการกยมเงนและการใชเงนลงทน

สวนตวอยางละคร� ง รปแบบการใชเงนสวนตวเตมจานวน และรปแบบท�มการกยมเงนเตมจานวน ม

ความคมคาในการผลตลาไยอนทรย ในทกรปแบบ โดยเฉพาะรปแบบการใชเงนสวนตวเตมจานวน

เงนลงทน มมลคาปจจบนสทธเปนคาบวก อตราผลตอบแทนตอตนทน (B/C Ratio) มากกวา 1

อตราผลตอบแทนภายในมคามากกวาอตราดอกเบ� ยเงนก และมระยะเวลาคนทนส�น (Payback

period) ซ�งแสดงใหเหนวาการผลตลาไยอนทรยโดยใชเงนลงทนสวนตวน�น มสภาพคลองสง และม

2

ความเส�ยงต�า การผลตลาไยอนทรยเปนทางเลอกเพ�อการตดสนใจของเกษตรกรสาหรบการวาง

แผนการผลตท�สอดคลองกบความตองการของตลาด

Abstract

Objectives of this study were to analyze the technical efficiency of organic longan

production by using the Stochastic Production Frontier (maximum likelihood) and analyze the

worthiness of organic longan production using Net Present Value (NPV), Benefit Cost Ratio

(BCR), Internal Rate of Return (IRR) and Payback Period (PB). Data were collected by field

surveys and interviews with the questionnaire. The sample group in this study consisted of 10

farmers having contract with the organic longan group in Chiang Mai and Lamphun provinces.

Findings showed that the technical efficiency had Stochastic Frontier in which the organic longan

production of the sample group could be measured. It was found that labors and other factor

(wood vinegar and insect repellent) had an affection the decrease and increase of the yields,

respectively. However, an average yields obtained was high reaching to 96.62%. The organic

longan productions had been worthiness both scenario 1 which farmers had land already and

scenario 2 which farmers had not land but they might buy land at least one rai. Scenario 1 and 2

consisted three type such as loans and private investment each half, full private investment and

full loans, especially full private investment. It had positive NPV, BCR more than one, IRR was

greater than loans interest rate and short PB. It ment that high liquidity and low risk. Also, it was

found that the longan production could help the farmers in the decision – making on the planning

of the organic longan production to meet the market demand.

Key words: organic longan productions, technical efficiency, worthiness

บทท� 1

บทนา

ความสาคญ และท�มาของปญหาการวจย

การผลตพชอนทรย เปนระบบการผลตพชท�คานงถงส�งแวดลอม สมดลธรรมชาต และ

ความหลากหลายทางชวภาพ มการจดการระบบนเวศท�คลายคลงกบธรรมชาต หลกเล�ยงการใช

สารเคมสงเคราะหทกชนดไมวาจะเปนปยเคม สารเคมกาจดศตรพช และฮอรโมนตางๆ ตลอดจนไม

ใชพชท�เกดจากการตดตอพนธกรรม เนนการใชอนทรยวตถ เชนปยคอก ปยหมก ปยพชสด และปย

ชวภาพ ในการปรบปรงดนใหมความอดมสมบรณเพ�อใหตนพชมความแขงแรงสามารถตานทาน

โรคและแมลงไดดวยตนเอง ผลผลตท�ไดจงปลอดภยจากอนตรายของสารพษตกคางทาใหปลอดภย

ท�งผผลต ผบรโภค และ ไมทาใหส�งแวดลอมเส�อมโทรม

ปจจบนมประเทศผผลตสนคาเกษตรอนทรยมากกวา 130 ประเทศท�วโลก พ�นท�รวม

143.75 ลานไร สวนใหญอยในออสเตรเลย สหภาพยโรป และลาตนอเมรกา ศนยการคาระหวาง

ประเทศ (International Trade Center : ITC/UNCTAD/WTO) ประมาณการวาในป 2546 มลคาของ

สนคาเกษตรอนทรยในตลาดโลกมประมาณ 23,000-25,000 ลานเหรยญสหรฐ มการขยายตวรอยละ

10-20 ตอป โดยมตลาดผบรโภคท�สาคญคอ สหภาพยโรป สหรฐอเมรกา และญ�ปน และในดาน

การตลาดของผลตภณฑเกษตรอนทรยของโลกมการขยายตวอยางตอเน�อง เน�องจากกระแสความ

สนใจในดานสขภาพของประชาชนโลก สงผลใหการพฒนาสนคาเกษตรอนทรยขยายตวอยาง

ตอเน�อง ปจจบนมลคาการตลาดประมาณ 4 หม�นลานเหรยญสหรฐฯ หรอประมาณรอยละ 1 ของ

มลคาการตลาด ดานอาหารของโลก ดวยอตราการเจรญเตบโตเฉล�ยรอยละ 10 ตอป และคาดวาอก 5

ป ขา ง ห น า จ ะ ม ก า ร ข ย า ย ตว เ พ� ม อ ก 1 เ ท า ตว ( ก ร ม ว ช า ก า ร เ ก ษ ต ร เ ข า ถ ง ไ ดจ า ก

http://it.doa.go.th/organic/, 15 กรกฎาคม 2552) เน�องจากการปรบตวของตลาดเกษตรอนทรย จาก

ตลาดเฉพาะ (Nitch market) เขา สตลาดกระแสหลกท� เปนการบรโภคเปนประจาซ� งม

หางสรรพสนคาระดบตางๆเปนชองทางการตลาดท�สาคญ และเปนชองทางท�เขาสผบรโภคไดอยาง

กวางขวางข�น

ประเทศไทย มพ�นท�ผลตพชอนทรยท�ไดรบการรบรองโดยกรมวชาการเกษตร ประมาณ

53,810 ไร พชท�สงออกไดในปจจบนไดแก ขาว ขาวโพดฝกออน ขาวโพดหวาน หนอไมฝร�ง ชา

ผลไม และสมนไพร อกท�งประเทศไทยมศกยภาพสงท�จะปรบเปล�ยนการผลตสนคาเกษตรสงออก

ท�วไปเปนเกษตรอนทรย โดยมความไดเปรยบในเร� องความหลากหลายของชนดพชและ

4

สภาพแวดลอมท�เหมาะสม และมแนวโนมของตลาดท�มศกยภาพท�จะขยายไดอกมากท�ง ตลาด

ภายในประเทศ และตลาดสงออก โดยเฉพาะตลาดพชอนทรยในประเทศญ�ปน สงคโปร สหภาพ

ยโรป และฮองกง ซ�งมโอกาสท�สามารถสรางตลาดไดเพ�มข�นอยางตอเน�อง สาหรบกลมผกอนทรย

ลาไยอนทรย ขาวอนทรย เปนตน การทาเกษตรอนทรยท�ดมมาตรฐานน�นจะตองกระทาเปนองค

รวมมความสมพนธกนท�งระบบท�งการผลตและการตลาด เน�องจากเม�อระบบมมาตรฐานถกตอง

ผลผลตท�ไดจากการผลตในพ�นท�ท�มระบบการผลตท�ไดมาตรฐานกยอมเปนผลผลตอนทรยท�ม

มาตรฐานดวย ซ�งสงผลใหประเทศไทยสามารถพฒนาตนเองจนกลายเปนประเทศแนวหนาในการ

ผลตสนคาเกษตรอนทรย สตลาดท�งภายในประเทศและตางประเทศภายใตวตถประสงคของการ

เพ�มรายไดเพ�อสรางความย �งยนใหแกเกษตรกร จากระดบราคาท�สงกวาสนคาเกษตรท�วไป

ท�มาของปญหาการวจย

ลาไยเปนไมผลเศรษฐกจสาคญของประเทศไทยตอการสรางรายไดใหแกเกษตรกร และ

ประเทศ ในป 2551 ประเทศไทยมพ�นท�เพาะปลกลาไยท�งส�น 9.66 แสนไร โดยเฉพาะเกษตรกรใน

จงหวดภาคเหนอของประเทศ เชน จงหวดเชยงใหมและลาพน ซ�งเปนพ�นท�ท�มสภาพภมประเทศ

และภมอากาศท�เหมาะสมในการปลกและผลตลาไยจงถอเปนแหลงปลกท�สาคญของประเทศ

โดยเฉพาะพนธอดอ เปนพนธท�นยมปลกมากท�สดและมความสาคญในเชงการคาเน�องจากดแล

รกษางาย ทนทานตอโรค ใหผลผลตสม�าเสมอผลผลตท�ไดรบมคณภาพด เน�อหนาและกรอบ มรส

หวาน กล�นหอม เมลดเลก จงเปนท�ตองการของตลาด โดยมตลาดสงออกท�ใหญท�สด คอ จนและ

ฮองกง ( 75%) และอนโดนเซย ( 16%) ซ�งจะสงออกท�งในรปลาไยสดท�งกาน ลาไยอบแหงท�งลก

และลาไยสทองอบแหง ในชวงป 2550-2554 ปรมาณและมลคาการสงออกลาไยสดและผลตภณฑม

แนวโนมเพ�มสงข�น โดยเพ�มจากปรมาณ 2.86 แสนตน มลคา 4,946 ลานบาท ในป 2550 เปน

ปรมาณ 4.84 แสนตน คดเปนมลคา 13,408 ลานบาท ในป 2554 หรอเพ�มข�นในอตรารอยละ 11.69

และ 24.50 ตอป ตามลาดบ (สานกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2555) ปรมาณการสงออกท�เพ�มข�น

เน�องจากราคาลาไยท�เกษตรกรขายไดอยในเกณฑด ซ�งเปนผลมาจากนโยบายการแทรกแซงตลาด

ของรฐบาลท�มข�นทกป จงทาใหเกดแรงจงใจใหเกษตรกรลงทนปลกและดแลรกษาตนลาไยมากข�น

ท�มผลใหเน�อท�ปลกและผลผลตเพ�มข�น

การเปดเขตเสรทางการคา (Free Trade Area: FTA) หรอขอตกลงเขตการคาเสร (Free

Trade Agreement: FTA ) ไทยจนในป 2546 ซ�งไดมการลดอตราภาษนาเขาในกลมผกผลไมเหลอ

0% ท�งของไทยและจน ท�มผลใหการสงออกลาไยมแนวโนมสงข�นอยางตอเน�อง ขณะเดยวกนการ

สงออกลาไยไทยไปยงประเทศจนน�นยงคงมอปสรรคถงแมจะมการลดภาษนาเขากตาม เน�องจาก

5

จนไดมการใชมาตรการกดกนทางการคาท�มใชภาษในเร� องของมาตรการสขอนามยท� เขมงวด

สาหรบการตรวจสอบสารเคมตกคางมาเปนขอจากดตอการนาเขาลาไยไทย ทาใหประสบปญหาไม

สามารถสงออกลาไยสงผลกระทบตอเกษตรกรชาวสวนลาไย แนวทางการแกไขท�สามารถสราง

ความย �งยน และเกดการแขงขนท�เปนธรรมแกเกษตรกรชาวสวนลาไยคอ การหนมาปลกลาไยแบบ

อนทรย เพ�อสรางทางเลอกใหแกตวของเกษตรกรเองและผบรโภคท�งในเร�องของราคาและคณภาพ

ซ�งสามารถท�จะรกษาตลาดเดม และขยายตลาดตอไปในอนาคต โดยความเปน เกษตรอนทรยน�น

เปนการเกษตรแบบองครวมท�มงสการพฒนาท�ย �งยน อาศยความเก�อกลกนของธรรมชาตท�นบเปน

ทางเลอกท�สาคญของการทาการเกษตรแบบย �งยน ทาใหปจจบนมรปแบบการเกษตรอนทรยแบบ

พ�งพาตนเอง และเกษตรอนทรยท�มการรบรองมาตรฐานสามารถพฒนาการผลตเขาสระบบตลาดท�ง

ในระดบประเทศและสงออก การปรบระบบการผลตสแนวทางเกษตรอนทรยน� ไดรบความ

เหนชอบจากคณะรฐมนตรใหกาหนดเปนยทธศาสตรหน� งในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต ฉบบท� 10 เพ�อใหเกดการพฒนามลคาเพ�มใหกบสนคาเกษตรอนทรย

สาหรบการผลตลาไยอนทรยในปจจบนยงไมมการแพรหลายมากนกมเพยง “กลมลาไย

อนทรยภาคเหนอ” ในพ�นท�จงหวดลาพน เชยงใหม และแพร ซ�งเปนกลมท�มความมงม�นในการไม

ใชสารเคมใดๆ ในการเพาะปลกลาไย โดยไดเร�มเขาสระบบอนทรยตามมาตรฐานสากลในป 2550

โดยมกาลงการผลตปละ 1.3 แสนตน ขณะท�ความตองการของตลาดสงมากโดยเฉพาะตลาด

ตางประเทศ เชน สงคโปร ฮองกง สหภาพยโรป และญ�ปน ตองการส�งซ�อลาไยสดและอบแหง

อนทรยจากไทยจานวนมาก รวมท�งเกษตรกรกลมดงกลาวไดรบการฝกอบรมการบรการวชาการใน

เร�องการบรหารธรกจเกษตร ท�สรางความรความเขาใจทางดานการวเคราะหความคมคาของการ

ลงทนทางดานธรกจเกษตรวาทาอยางไรจงจะมความคมคาของการลงทน จงเปนส�งท�มความทาทาย

สาหรบนกวจยของการศกษาวจยในคร� งน�

ดงน�นการศกษาจงมงท�การวเคราะหประสทธภาพการผลตและความคมคาของการผลต

ลาไยอนทรยเพ�อใชวางแผนการตดสนใจของเกษตรกรท�จะปรบเปล�ยนการผลตลาไยปกตท�มการใช

สารเคมมาเปนการผลตลาไยอนทรยเพ�อสรางมลคาเพ�ม และเกดการแขงขนท�เปนธรรม รวมท�ง

กอใหเกดความย �งยนตอการจดการธรกจลาไย และหนวยงานภาครฐท�เก�ยวของสามารถเพ�ม

ศกยภาพดานการผลตลาไยอนทรยท�มคณภาพและถกสขอนามยตามขอกาหนดของการเปดเขตเสร

ทางการคา

6

วตถประสงคของโครงการวจย

(1) เพ�อวเคราะหประสทธภาพการผลตลาไยอนทรย

(2) เพ�อวเคราะหความคมคาของการผลตลาไยอนทรย

ขอบเขตของโครงการวจย

เพ�อใหการศกษาอยในขอบเขตท�สามารถบรรลว ตถประสงค จงไดกาหนดขอบเขต

การศกษาครอบคลมเฉพาะ

(1) ประชากรท�ศกษา คอ เกษตรกรกลมลาไยอนทรยภาคเหนอ 32 ราย ในจงหวดลาพน

เชยงใหม และแพร

(2) เจาหนาท�เกษตรในแตละจงหวดซ�งเปนท�ต�งของประชากรในขอ (1)

(3) เจาหนาท�เกษตรในแตละอาเภอของแตละจงหวดซ�งเปนท�ต�งของกลมตวอยางในขอ

(1)

ประโยชนท�คาดวาจะไดรบ

(1) ประโยชนตอเกษตรกรผผลต

สรางทางเลอกใหมตอระบบการผลตลาไย ท�มผลตอคณภาพชวตของเกษตรกรใน

ทศทางท�ดข�น เน�องจากเปล�ยนสภาพการผลตจากลาไยท�ตองมการพ�งพาสารเคมโดยตลอดมาเปน

การผลตลาไยอนทรย ซ�งใหเกษตรกรสามารถพ�งพาตนเองไดอยางย �งยน เพราะการทาสวนลาไย

ปกตมตนทนในการผลตสงข�นเร� อยๆ โดยเฉพาะราคาปจจยการผลตท�งปย ยาฆาแมลง รวมไปถง

คาแรงงานอ�นๆ ขณะท�การทาสวนลาไยอนทรยมตนทนลดลงอยางเหนไดชด รวมท�งกาไรมทศทาง

ท�สงข� นแมวาราคาลาไยในทองตลาดจะตกต�ากตาม อกท�งผลผลตท�ไดมคณภาพตรงตามความ

ตองการของผบรโภค เปนการยกระดบราคาสนคาเกษตร และสงผลตอระดบรายไดท� เพ�มข� น

กระตนและสนบสนนใหเกดการผลตสนคาเกษตรท�มมลคาเพ�ม สงผลใหเกดการรวมกลมกนของ

เกษตรกรไดอยางเขมแขงท�สามารถสรางอานาจการตอรองได ยอมเกดความคมคาตอการผลตลาไย

อนทรย

(2) ประโยชนตอภาครฐบาลและภาคเอกชน

เปนแนวทางการสรางความรและความเขาใจใหแกเกษตรกร ผประกอบการ ใน

เร�องการใหบรการตรวจสอบรบรองมาตรฐานท�ไดรบการยอมรบจากตางประเทศ กอใหเกดการ

สรางมลคาเพ�มใหแกสนคาเกษตรสงออกและอาหารของประเทศ ในขณะเดยวกนจะชวยเสรมให

7

โครงการ Food Safety ครวไทยสครวโลก ของรฐบาลประสบความสาเรจย�งข�น

(3) ประโยชนตอสงคมและสภาพแวดลอม

การผลตลาไยอนทรยมความปลอดภยสงสงผลดตอสขภาพท� งเกษตรกรและ

ผบรโภค เพราะไมมการใชสารเคมสงเคราะหในการผลตและไมมสารเคมหรอสารพษปนเป� อนใน

ผลผลต และสรางความสมดลตอระบบนเวศและความย �งยนของทรพยากรธรรมชาตส�งแวดลอม ม

ความหลากหลายทางชวภาพ และสามารถเปนแนวทางการวางแผนเพ�อการตดสนใจปรบเปล�ยนการ

ผลตลาไยปกตมาเปนลาไยอนทรย

นยามศพท

(1) การผลต หมายถง กระบวนการท�ทาใหเกดมลคาเพ�ม (Value Added) ท�งท�เปน

มลคา หรอประโยชนใชสอย (Use Value) และมลคาในการแลกเปล�ยน (Exchange Value) โดยม

วตถประสงคเพ�อตอบสนองความตองการของมนษยในการดารงชวตเพราะฉะน�นการผลตจงเปน

การสรางคณคาของสนคาท�สามารถสนองตอบความตองการของมนษย (Utility)

(2) การรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย หมายถง การออกหนงสอรบรองการผลตแบบ

เกษตรอนทรยท�ไมใชสารเคมทกข�นตอนการผลตของหนวยงานรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย

(มกท.) ท�ออกใหเกษตรกรกลมเกษตรอนทรย (เกษตรออนไลน, 2552)

บทท� 2

การตรวจเอกสาร

แนวคด และทฤษฎ

2.1 การศกษาเก�ยวกบประสทธภาพการผลตโดยอาศยฟงกชนพรมแดนการผลตท�มประสทธภาพ

ท�สดท�มลกษณะแบบเชงสม (Stochastic frontier production function)

ตามแนวคดของ Farrell (1957) ใช the efficient unit isoquant เพ�อวดประสทธภาพทาง

เศรษฐกจ (Economy Efficient: EE) ซ�งประกอบดวย ประสทธภาพทางเทคนค (Technical Efficient

TE) และประสทธภาพทางราคา (Allocative or Price) Efficient : AE) ประสทธภาพทางเศรษฐกจม

คาเทากบผลคณระหวางประสทธภาพทางเทคนคและประสทธภาพทางราคา โดยท�ประสทธภาพ

ทางเทคนคเปนการสะทอนถงความสามารถของหนวยผลตท�ทาการผลตเพ�อใหไดผลผลตมากท�สด

จากปจจยการผลตท�มอย (Coelli, Rao et al., 1989; page 134 อางในเยาวเรศ เชาวนพนผล และคณะ)

เปนการแสดงศกยภาพของหนวยผลตในการลดปจจยการผลตจากการจดการหนวยผลตท�ดท�สด

(Dong and Featherstone, 2003)

สาหรบประสทธภาพทางราคาสะทอนใหเหนความสามารถของหนวยผลตในการใชปจจย

การผลตในสดสวนท�เหมาะสม ณ ระดบราคาและเทคโนโลยการผลตของแตละคน (Coelli, Rao et

al., 1989; page 134 อางในเยาวเรศ เชาวนพนผล และคณะ) การวเคราะหประสทธภาพสามารถทา

ไดสองแนวทางคอ

แนวทางท� 1 การพจารณาทางดานปจจยการผลต (Input-orientated measurement)

แนวทางท� 2 การพจารณาดานผลผลต (Output-orientated measurement)

สาหรบการวเคราะหประสทธภาพทางเทคนคการผลตตามวธการ Stochastic Frontier

Approach ซ�งสมการการผลตท�ใชในการวเคราะหจะมรปแบบเปน Cobb-Douglas โดยท�ม u เปน

random error ท�เกดจากปจจยท�สามารถควบคมได เชน ตวเกษตรกรเอง และมคา v เปน random

error ท�เกดจากปจจยท�ไมสามารถควบคมได เชน อณหภม ความช�น โชคชะตา ความอดมสมบรณ

ของพ�นท� ฯลฯ โดยตวแปรท�ใชในแบบจาลองน� สามารถเปล�ยนแปลงไดเพ�อใหมความเหมาะสม

มากข�น ซ�งจะสามารถบอกถงความความไมมประสทธภาพของการผลต (Technical Inefficiency :

TI) เม�อเปรยบเทยบกบ Stochastic Frontier ถา ui เทากบ 0 ฟงกชนการผลตกจะอยบนเสน

Stochastic Frontier ซ�งแสดงถงการผลตท�มประสทธภาพทางเทคนค ถา ui > 0 จะแสดงถงการผลต

9

ท�อยต �ากวาเสน Stochastic Frontier และแสดงถงการผลตท�ไมมประสทธภาพทางเทคนค ตามวธ

ของ Jondrow et al. (1982) อางโดย ทรงศกด� และอาร (2543) ในหทยกาญจน อารยะรตนกล (2546)

กลาววาความไมมประสทธภาพทางการผลตหรอทางเทคนคสาหรบแตละคาสงเกตสามารถคานวณ

ไดจากคาคาดหวง (expected value) ของ ui ภายใตเง�อนไข iii uv

1

)( vuuETI

Bravo-Ureta และ Rieger (1991) : Wang Waile และ Cramer (1996)

อางโดย ทรงศกด� และอาร (2543) ใน หทยกาญจน (2546)

โดยท� E คอ Expectation operator

(.) คอ standard normal density function

(.) คอ cumulative distribution function

2/122 )( uv

และ v

u

เม�อไดคา TI แลวนาไปคานวณหา Technical Efficiency (TE) ตอโดยการ

exponential (-u) กจะไดคา TE ของแตละหนวยการผลต สาหรบการคานวณหาคาเฉล�ย TE จะใช

สตรการคานวณดงน� (Maddala, 1983) อางโดยสรศกด� เครอไทย (2543) ในหทยกาญจน อารยะรต

นกล (2546)

)(12

exp2)(2

uuueE

10

2.2 การศกษาเก�ยวกบประสทธภาพการผลตโดยอาศยวธวเคราะหเสนหอหม (Data Envelopment

Analysis : DEA)

การวเคราะหเสนหอหม (Data Envelopment Analysis: DEA) เปนเทคนคการวเคราะห

แบบนอนพาราเมทรกซท�ไดรบความนยมในการวเคราะหพรมแดนของประสทธภาพมากท�สด เปน

การใชโปรแกรมทางคณตศาสตรเพ�อสรางจดมาตรฐานท�มผลงานดท� สด (best-performance

benchmark) จากขอมลปจจยการผลตและผลผลตท�สงเกตคาได ในกรณท�หนวยผลตทาการผลต

สนคาไดหลายชนดจากปจจยการผลตหลายชนด จดมาตรฐานจะถกสรางมาจากหลายหนวยผลต

เวนเสยแตวาจะมหนวยผลตใดท�สามารถผลตไดดท�สดในสนคาทกชนด (Dong, and Featherstone,

2003 อางใน เยาวเรศ เชาวนพนผล และคณะ)นอกจากน� Banker et al.(1988) กลาววา การวเคราะห

เสนหอหมใหผลท�ดกวาการวเคราะหโดยใชแบบจาลองในรปทรานสลอก (trans-log regression ท�

ถอวามความยดหยนและเพยงพอท�สะทอนถงฟงกชนท�ไมเปนเสนตรงในการประมาณคา ความไม

มประสทธภาพและผลตอบแทนตอขนาดการผลต (returns to scale)โดยใชแบบจาลอง DEA ใน

รปแบบ VRS (variable returns to scale) ซ�งไดรบการพฒนาโดย Banker Charnes และ Cooper

(1984) แบบจาลองภายใตขอสมมต VRS คอ

Input orientated Output orientated

,

. .

0

0

1 1

0

i

i

Min

S T

y y

x x

N

,

. .

0

0

1 1

0

i

i

Max

S T

y y

x x

N

การวดประสทธภาพทางเทคนคภายใตขอสมมตแบบ VRS น�นเปนการวดประสทธภาพใน

กรณท�มการแขงขนท�ไมสมบรณซ�งเปนสาเหตท�ทาใหหนวยธรกจหน� งไมไดดาเนนการผลตอยใน

ระดบท�เหมาะสม ในขณะท�การวดประสทธภาพทางเทคนคภายใตขอสมมตแบบ CRS น�นจะตองม

ขอจากดวาหนวยผลตทกหนวยจะตองมการดาเนนการผลต ณ ระดบท�เหมาะสม (Optimal scale)

ดงน�น

ประสทธภาพทางเทคนคภายใตขอสมมต Constant Returns to Scale (CRS) TECRS ซ�งถา

หากหนวยผลตบางหนวยไมไดดาเนนการผลต ณ ระดบท�เหมาะสม คา TECRS และ TEVRS จะม

คาไมเทากน และ TECRS/ TEVRS จะได scale efficiency (SE) เม�อสมมตใหหนวยผลตมการใช

ปจจยการผลต 1 ชนด ใหไดผลผลต 1 ชนด ดงน�น

11

CRS

VRS

TE

TE

CCRS

VVRS

C

V

APTE

AP

APTE

AP

APSE

AP

โดยคาของTECRS, TEVRS และ SE มคาต�งแต 0 ถง 1 จากสมการท�งสามดงกลาวขางตนแสดง

วา CRS VRSTE TE SE ดงน�นประสทธภาพทางเทคนคภายใตขอสมมต Constant returns to scale

(TECRS) จะประกอบดวย pure efficiency (TEVRS) และ scale efficiency (SE)

นอกจากน� ในแบบจาลอง VRS เปนแบบจาลองท�สามาถบอกไดวาหนวยผลตน�นมผลไดตอ

ขนาดเพ�มข�น (Increasing Return Scale : IRS) หรอผลไดตอขนาดลดลง (Decreasing Return Scale

: DRS) เน�องจากในแบบจาลอง VRS ดงกลาวไดใชขอจากด 1 1N ดงน�นจงสามารถหาคา

ประสทธภาพไดในชวง Non-Increasing Return to Scale (NIRS) ได ดงน�น

NIRS VRSTE TE NIRS VRSTE TE แสดงวาเปน Decreasing Return Scale (DRS)

ถา NIRS VRSTE TE NIRS CRSTE TE แสดงวาเปน Increasing Return Scale (IRS)

2.3 การศกษาเก�ยวกบตนทนและผลตอบแทน

การวเคราะหลดคาของกระแสเงนสดเขาออก โดยคานงถงคาของเงนตามเวลา หรอการหา

มลคาปจจบน (Present value) วธน� ในการประเมนคาของโครงการจะทาโดยการเปรยบเทยบ

ผลประโยชนและตนทนของโครงการ เน�องจากโครงการสวนใหญจะมอายมากกวา 1 ป ซ� ง

ผลประโยชนและตนทนของโครงการจะเกดข�นในระยะเวลาตางๆ กนตลอดอายของโครงการ เม�อ

ผลประโยชนและตนทนของโครงการเกดข�นตางเวลาและตางจานวนกนเชนน� จงยากท�จะนามา

เปรยบเทยบกนโดยตรง ดงน�นจงตองนาตนทนท�เสยไปและผลประโยชนท�ไดรบมาจดใหเปนมลคา

ปจจบนเสยกอน

การหามลคาปจจบน (Present value) เปนกระบวนการท�คดมลคาผลตอบแทนและคาใชจาย

หรอผลตางระหวางผลตอบแทนและคาใชจายท�เกดข�นจากการมโครงการในระยะเวลาตางๆ ใน

อนาคตถกนามาปรบใหอยในเวลาเดยวกนในปจจบนหรอในระยะเวลาเดยวกนท�เปนศนย มลคาใน

อนาคตท�ปรบเปนมลคาในปจจบนแลวเรยกวา มลคาปจจบน (Present value) ดวยตวคดลด

(discount factor) ซ�งมคาเทากบ 1

(1 )i ดงน�นมลคาปจจบนของโครงการมสตร ดงน�

ซ�งกคอ

หรอ

หรอ

12

(1 )tF

PVi

โดยกาหนดให

PV คอ มลคาปจจบน (present value) ของเงนท�งหมด

F คอ มลคาอนาคต (future value) ของเงนท�งหมด

i คอ อตราคดลด (discount rate) หรออตราดอกเบ�ย

t คอ ระยะเวลาของโครงการ คอ ปท� 1,2,3,…n

n คอ อายของโครงการ

เม�อหามลคาปจจบนของตนทนท�เสยไปและผลตอบแทน หรอผลตอบแทนสทธ

ของโครงการแลว สามารถนามาพจารณาถงความคมคา ดงน�

(1) มลคาปจจบนสทธ (Net present value : NPV)

มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธ คอ ผลรวมของผลตอบแทนสทธท�ไดหา

มลคาปจจบนของโครงการเพ�อวดความคมคา คอ

ถาคาของ NPV ท�ไดออกมามคามากกวาศนย หรอมคาเปนบวก แสดงวาการ

ลงทนมความคมคา

ถาคาของ NPV ท�ไดออกมามคานอยกวาศนย หรอมคาเปนลบ แสดงวาการ

ลงทนไมคมคา

เกณฑดงกลาวนามาชวยในการตดสนใจท�จะรบหรอปฏเสธโครงการ โดยใช

สตร คอ

1 0

(1 )

n n

t tt t

t

B C

NPVi

โดยกาหนดให

NPV คอ มลคาปจจบนของผลตอบแทนสทธตลอดอายของโครงการ

Bt คอ มลคาผลตอบแทนในปท� t

Ct คอ มลคาตนทนในปท� t

i คอ อตราคดลด (discount rate) หรออตราดอกเบ�ยเงนกยม

t คอ ระยะเวลาของโครงการ คอ ปท� 1,2,3,…n

n คอ อายของโครงการ

13

(2) อตราผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return : IRR)

อตราผลตอบแทนภายในของโครงการ คอ ผลตอบแทนเปนรอยละตอโครงการ

หรอ หมายถงอตราดอกเบ� ยในการคดลด ท�ทาใหมลคาปจจบนสทธของโครงการมคาเทากบศนย

คอ ความสมพนธระหวางอตราดอกเบ�ยกบขนาดของมลคาปจจบนสทธ ถาอตราดอกเบ�ยระดบหน� ง

ท�ใชในกระบวนการคดลดแลวทาใหมลคาปจจบนสทธมคาเปนบวกอตราดอกเบ� ยระดบใหมท�สง

กวาจะทาใหมลคาปจจบนสทธมคาลดลงและลดลงตอไปตราบเทาท�อตราดอกเบ� ยยงคงเพ�มสงข�น

ตามลาดบ ในท�สดจะมอตราดอกเบ�ยระดบหน�งท�ทาใหมลคาปจจบนสทธมคาเทากบศนยพอด ซ�งก

คอ อตราผลตอบแทนภายในโครงการ

1 0

(1 ) (1 )

n n

t tt t

t t

B C

i i

โดยกาหนดให

i คอ IRR อตราผลตอบแทนภายในจากการลงทน

Bt คอ มลคาผลตอบแทนในปท� t

Ct คอ มลคาตนทนในปท� t

i คอ อตราคดลด (discount rate) หรออตราดอกเบ�ยเงนกยม

t คอ ระยะเวลาของโครงการ คอ ปท� 1,2,3,…n

n คอ อายของโครงการ

เกณฑการพจารณา

ถา IRR สงกวาอตราดอกเบ� ยเงนกยมของโครงการท�กาหนดไว แสดงวา

โครงการคมคาแกการลงทน

ถา IRR ต�ากวาอตราดอกเบ� ยเงนกยมของโครงการท�กาหนดไว แสดงวา

โครงการไมคมคา

(3) อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit Cost Ratio : BCR)

เกณฑน� แสดงถงอตราสวนระหวางมลคาปจจบนของผลตอบแทนกบมลคา

ปจจบนของคาใชจายตลอดอายโครงการ คาใชจายในท�น� คอ คาใชจายทางดานการลงทนและ

คาใชจายในการดาเนนงานและบารงรกษา หมายถงคาใชจายท�งหมดท�ไมมการแบงแยกวาเปน

คาใชจายประเภทใดซ�งเปนการวดทางดานตนทนของโครงการ สาหรบรายไดของโครงการ คอ

ผลประโยชนท�จะไดรบเม�อมโครงการน�นเกดข�น การวดรายไดตอตนทนของโครงการลงทนของ

14

หนวยธรกจ สวนใหญจะเปนการวดรายไดตอตนทนท�เกดข�นโดยตรงกบหนวยธรกจ เปนการวดผล

ทางดานเศรษฐกจโดยมไดมการเอาผลท�จะมทางสงคมเขาไปเก�ยวของ การตคาของรายไดและ

ตนทนน�นจะใชราคาตลาดเพยงอยางเดยวไมไดตองใชราคาเงามาวเคราะหดวย

1

0

(1 )

(1 )

n

tt

t

n

tt

t

B

iBCR

C

i

โดยกาหนดให

BCR คอ อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน

Bt คอ มลคาผลตอบแทนในปท� t

Ct คอ มลคาตนทนในปท� t

i คอ อตราคดลด (discount rate) หรออตราดอกเบ�ยเงนกยม

t คอ ระยะเวลาของโครงการ คอ ปท� 1,2,3,…n

n คอ อายของโครงการ

เกณฑการพจารณา

ถา BCR >1 แสดงวา ผลตอบแทนท�ไดรบจากโครงการจะมคามากกวา

คาใชจายท�เสยไป

ถา BCR <1 แสดงวา ผลตอบแทนท�ไดรบจากโครงการจะมคานอยกวา

คาใชจายท�เสยไป

(4) การวเคราะหความไหว (Sensitivity analysis)

การวเคราะหความไหวน�นจะมประโยชนอยางย�งตอการประเมนความทนตอ

เหตการณในอนาคตท�จะเปล�ยนแปลงไปจากสถานการณเดมของโครงการท�จดต�งข�น ซ�งทาใหรวา

จะเกดอะไรข�นกบโครงการในกรณท�กระแสของการไหลของตนทนและผลไดไมเปนไปตามท�ได

คาดหวงไวตามแผนงานเดม เชน ตนทนของโครงการสงข�นรอยละ 5 ในขณะท�ผลไดเทาเดมหรอ

ผลไดมแนวโนมลดลงรอยละ 2 ในกรณน� จะมอะไรเกดข�นกบคาท�คานวณไวเดมของคาของ IRR,

NPV และ BCR หรอไม โดยพจารณาไดดงน�

15

ราคาสนคา ท�งท�เปนราคาปจจยการผลตและผลผลตในโครงการมการ

เปล�ยนแปลงไปโดยจะมการสมมตใหราคามการเปล�ยนแปลงไปท� ง

ในทางท�สงข�นและต�าลงเพ�อหาผลกระทบของการปรบตวของราคาท�มตอ

ความเปนไปไดของโครงการ

ความลาชาในการดาเนนโครงการ เทคนควธการผลตใหมๆ บางวธอาจไม

สามารถดาเนนการไดทนทตามแผนท�วางไว

ตนทนของโครงการสงข�น

ผลผลตท�เปล�ยนแปลงไป

การตดสนใจทางการลงทน (Investment decision) หมายถงการตดสนใจเก�ยวกบการเลอก

โครงการลงทนวาควรลงทนโครงการใด จงจะใหผลตอบแทนตามท�ตองการ โดยใชเกณฑในการ

ตดสนใจทางการลงทนท�คานงถงคาเสยโอกาส (Opportunity cost) ไดแก

มลคาปจจบนสทธ (NPV)

อตราผลตอบแทนภายใน (IRR)

อตราผลตอบแทนตอตนทน (BCR)

งานวจยท�เก�ยวของ

(1) การศกษาเก�ยวกบสถานการณพชอนทรยของประเทศไทย

1.1 การผลตพชอนทรยในประเทศไทย

ในอดตท�ผานมาเกษตรกรไทยทาการเกษตรแบบหลากหลาย และพ�งพงความสมดลตาม

ธรรมชาต หรออาจจะกลาวไดวาคนไทยรจกการทาเกษตรอนทรยมาต�งแตโบราณกาลแลว และ

สามารถพ�งตนเองในการเกษตรไดอยางสมบรณ โดยใชทรพยากรในพ�นท� และภมปญญาทองถ�นท�

สะสมตอเน�องกนมาจนไดรบการยกยองจากนานาชาตวาเปนอน� าของภมภาค พนธขาวไทย

ชนะเลศการประกวดพนธขาวของโลกเม�อป 2474 ท�เมองเรจนา ประเทศคานาดา ประเทศไทยไดรบ

การยกยองวาเปนสวรรคของพนธไมผลมพ�นท�ปาไมมากกวาคร� งของพ�นท�ท�งหมดของประเทศมดน

น� า ท�อดมสมบรณดงคาพงเพยท�กลาวกนจนตดปากวา “ในน� ามปลาในนามขาว” แตตอมาไดมการ

เปล�ยนแปลงดงน�

ป พ.ศ. 2500 ธนาคารโลก (Word Bank) สงคณะสารวจสภาวะเศรษฐกจเดนทาง

มาประเทศเพ�อทาการศกษาแนวทางการพฒนาประเทศไทย

16

ป พ.ศ. 2501 ธนาคารโลกเสนอรายงาน โครงการพฒนาของรฐบาลสาหรบ

ประเทศไทย (Pubic Program for Thailand)

ป พ.ศ. 2502 ขอเสนอของธนาคารโลกดงกลาวไดใชเปนแนวทางการวางนโยบาย

การเกษตรของไทย โดยปรากฏในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตต�งแตฉบบท� 1 – 7 (ป

พ.ศ. 2504 – ป พ.ศ. 2539) ท�มวตถประสงค เพ�อเพ�มผลผลตใหมากข�น ดงน�นจงสงเสรมการใช

ปจจยการผลตจากภายนอก เชน ปยเคมสงเคราะหเคร�องจกรกลทางการเกษตร จดหาแหลงน� าเพ�อ

การเกษตร สงเสรมการรวมกลมของเกษตรกร ฯลฯ และการผลตไดปรบเปล�ยนจากการผลตแบบ

การรวมกลมของเกษตรกร ฯลฯ และการผลตไดปรบเปล�ยนจากการผลตแบบหลากหลาย เปนการ

ผลตเพ�อการพาณชยและการสงออก ไดมการขยายพ�นท�การเกษตรโดยการบกเบกเขาไปในท�เดม

ซ�งเปนปาไมท�อดมสมบรณไปดวยความหลายกหลายทางชวภาพ การเกษตรไดถกปรบเปล�ยนโดย

เนนการผลตพชเชงเด�ยว (Monoculture)โดยเฉพาะพชไร เชน ขาวโพด ขาวฟาง มนสาปะหลง เล�ยง

สตว เปาหมายหลกเพ�อการสงออกปอนสนคาเกษตรสประเทศอตสาหกรรมนาไปเล�ยงสตว เชน

ญ�ปน ยโรป ฯลฯ

ป พ.ศ. 2503 องคการสหประชาชาตไดประกาศทศวรรษแหงการพฒนา

(Development Decade พ.ศ. 2503 – 2513) แนวทางการพฒนาดงกลาวขางตนน�นดเหมอนจะทาให

ประเทศไทยมความเจรญทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะการพฒนาการเกษตรตามแนวทางของการปฏวต

เขยวท�ตองใชเทคโนโลยทนสมยเพ�อการเพ�มผลผลต แตการพฒนาดงกลาวน�นไดมผลเปล�ยนแปลง

จากการท�ประเทศไทยไดพ�งตนเองในการทาการเกษตรมาโดยตลอดไปสการตองพ�งการนาเขา และ

ไมสามารถพ�งตนเองไดจนถงทกวนน� ในดานส�งแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ประเทศไทยได

สญเสยปาไมไปถง 110 ลานไร ในเวลาของการพฒนาเศรษฐกจท�ผานมา สงผลกระทบในทางลบ

ทางดานเศรษฐกจสงคมและส�งแวดลอมของประเทศไทยอยางมากมาย โดยเฉพาะอยางย�งผลท�

ปรากฏตอเกษตรกรไทย คอความยากจน สขภาพอนามยท�ไมด และส�งแวดลอมเปนพษ ดงน�

1.1 ดานการลงทนและผลตอบแทน

การเกษตรแบบปฏวตเขยวท�ใชเทคโนโลยทนสมยตองใชสารเคมท�งปย

และสารกาจดศตรพช ซ�งตองนาเขาจากตางประเทศมราคาสงข�นมาก ตามอตราคาเงนบาทท�ออนตว

ลงตามลาดบ เม�อเทยบกบเงนตราตางประเทศทาใหเกษตรกรตองจายเงนเพ�มมากข�น ราคาผลผลต

การเกษตรท�เกษตรกรขายไดไมไดสงข�นตามสดสวนของราคาสารเคมท�เพ�มข�น เกษตรกรขาดทน

และเปนหน� เพ�มมากข�น

17

1.2 ดานส�งแวดลอม

ดนมสภาพความเปนกรดสงมากข� นทาใหธาตอาหารในดนไมเกด

ประโยชนตอพชมการเผาทาลายเศษซากพชหลงการเกบเก�ยวทาใหดนขาดอนทรยวตถอยางวกฤต

การใชปยเคมตองเพ�มปรมาณมากข�นทกปเพ�อรกษาปรมาณผลผลตใหไดเทาเดม ดนจงเปนกรดและ

ขาดอนทรยวตถมากข� น ศตรพชเพ�มชนดและทวความรนแรงของการระบาดมากข� น เน�องจาก

สารเคมกาจดศตรพชไมฆาแตเพยงศตรพชแตฆาส�งมชวตท�เปนประโยชนอ�นๆ จานวนมาก ซ�งเปน

การทาลายความสมดลตามธรรมชาต ศตรพชสามารถสรางความตานทานตอสารเคมกาจดศตรพช

ทาใหตองใชสารเคมในปรมาณและความเขมขนมากข�น ส�นเปลองและอนตรายตอเกษตรกรและ

ผบรโภคมากข�น สารเคมกาจดศตรพชทาลายสตวส�งมชวตในธรรมชาตท�เปนอาหารเชน กง หอย ป

ปลา ฯลฯ ทาใหคนในชนบทไมมแหลงอาหาร

1.3 ดานสขภาพของเกษตรกรผบรโภค

เกษตรกรตองไดรบพษจากการสมผสโดยตรงจากการใชสารเคมท�เปนพษ

ในไรนา ผบรโภคไดรบพษจากการบรโภคผลผลตท�มสารพษตกคางในอาหารทาใหปวยไขและ

พการ

1.4 ดานเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ

สนคาเกษตรท�สงออกของประเทศ ไดรบการกดกนจากประเทศผนาเขา

เน�องจากมสารเคมตกคางเกนกวาปรมาณท�รบได ทาใหมปญหาสนคาถกกกกนแลวสงกลบหรอถก

ทาลายท�จดนาเขา ประเทศไทยตองนาเขาสนคาท�เปนสารเคมการเกษตรปละประมาณหาหม�นลาน

บาท ท�งท�มปจจยการผลตท�มในประเทศทดแทนไดดและปลอดภย รฐตองเสยงบประมาณในการ

ตรวจวเคราะหและควบคมสารเคมการเกษตรตามกฎหมายปละหลายพนลานบาท รฐตองเสย

งบประมาณในการรกษาผปวยไขเน�องจากสาเหตของสารพษตกคางในอาหารและสมผสโดยตรงท�

ไมสามารถจะประเมนเปนมลคาได นโยบายของรฐบาลปจจบนตอการพฒนาเกษตรอนทรย

รฐบาลในสมยของ พ.ต.ท. ดร.ทกษณ ชนวตรในชวงเวลา ป 2544 – 2548

ไดใหความสาคญกบการแกปญหาความยากจนของเกษตรกรในระดบรากหญาโดยไดแถลง

นโยบายดานการเกษตรตอรฐสภาเม�อว นจนทรท� 26 กมภาพนธ 2544 ในขอ 3 การเพ�มขด

ความสามารถในการแขงขนของภาคเกษตรในตลาดโลก และมสาระสาคญเก�ยวกบเกษตรอนทรย

คอ “สงเสรมการทาเกษตรผสมผสาน เกษตรทางเลอก และเกษตรอนทรย รวมท� งสงเสรม

กระบวนการเรยนรแกเกษตรกรเพ�อรองรบการเปดตลาดเสรสนคาเกษตรในอนาคต และผลกดนให

ประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตสนคาเกษตรอนทรยและครวโลก” นอกจากน� รฐบาลยงได

18

กาหนดใหป 2547 เปนปแหงความปลอดภยทางดานอาหารอกดวย ในสวนของแผนพฒนา

เศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท� 9 (2545 – 2549) ไดกาหนดยทธศาสตรการพฒนาการเกษตร

ดวยกลยทธพฒนาการผลตในรปแบบเกษตรย �งยน ท�สามารถพฒนาการผลตไดในเชงพาณชยและ

ยทธศาสตรการเพ�มขดความสามารถในการแขงขน ดวยกลยทธการเพ�มประสทธภาพการผลต และ

ลดตนทนการผลต เชนสงเสรมการผลตสนคาเกษตรอนทรยและสนคาปลอดภยจากสารพษแบบ

ครบวงจร

1.2 การตลาดพชอนทรยของประเทศไทย

ประเทศไทยการศกษาเร�องระบบตลาดทางเลอกท�เหมาะสมสาหรบสนคาเกษตรแบบย�งยน

ของชวนชม (2543) อางในเจนกจ รงสจารส (2548) พบวารปแบบการตลาดท�นาจะเหมาะสมแก

เกษตรกรผปลกผกปลอดสารพษหรอผกปลอดภย ม 4 รปแบบ คอ ตลาดทองถ�นหรอตลาดใน

ชมชน เปนรปแบบการตลาดท�เกษตรกรควรกระทาเปนอนดบแรก ตลาดนดเปนตลาดท�เหมาะสม

สาหรบเกษตรกรท�อยใกลเมองและทางคมนาคมสะดวก ตลาดแบบสหกรณเปนตลาดท�สรางความ

เช�อม�นกบเกษตรกรวาไดขายผลผลตแนนอน เหมาะสาหรบเกษตรกรท�อยหางไกลเมองและไม

สามารถมาตลาดนดได ในขณะท�ตลาดขายตรงและตลาดกลางเหมาะสมท�จะเปนตลาดขายสงสนคา

เกษตร

ปจจบนผประกอบการคาเพยงไมก�รายท�เปนผจดจาหนายผลตภณฑเกษตรอนทรยท�ไดรบ

การรบรองมาตรฐานแลวภายในประเทศ ไดแก สหกรณกรนเนท จากด บรษทนครหลวงคาขาว

จากด และบรษททพวรรณเบสทฟ ด จากด โดยชองทางการกระจายสนคามอย 3 ทาง คอ เครอ

ซเปอรมารเกต รานคาเฉพาะและการขายตรงหรอระบบสมาชก นอกจากน� ยงมกลมผผลตอกมากท�

จาหนายผลผลตเกษตรอนทรยภายในทองถ�นหรอมลกคาประจา (เจนกจ รงษจารส, 2549 อางใน

วฑรย และเจษมณ, 2546)

1.3 การศกษาเก�ยวกบสถานการณลาไยอนทรย

“การผลตลาไยอนทรย” โดยนายปรกชล พรมกงวาน กรรมการผจดการ หางหนสวนจากด

พรมกงวาน และผรวบรวมผลผลตและแปรรป ของกลมลาไยอนทรยภาคเหนอ กลาววา ครอบครว

ได ประกอบอาชพทาสวนลาไยมานาน โดยมสวนลาไย 50 ไร ซ�งตลอดระยะเวลาท�ผานมา มการใช

สารเคมคอนขางสง ทาใหตนทนการผลตสงข�นเร�อยๆ ท�งราคาปยและราคายาฆาแมลง จงมแนวคด

ท�จะทาสวนลาไยอนทรย เพราะลาไยท�ออกมาจะมความแตกตางจากสวนลาไยท�วๆ ไป ท�งในแง

ราคา และคณภาพ และส�งท�สาคญท�สด คอ สขภาพของทกคนภายในบานท�ดข�น เพราะวาไมตอง

เก�ยวของกบสารเคมอกตอไป เน�องจากการทาสวนลาไยปกตมตนทนในการผลตสงข�นเร� อยๆ ท�ง

19

เร�องราคาปจจย การผลต เชน ปย ยาฆาแมลง รวมไปถงคาแรงงานอ�นๆ รวมถงการผลตลาไยของ

ยงคงมปญหาสาคญในเร�องของมาตรฐานคณภาพ เน�องจากเกษตรกรยงขาดการดแลและการบรหาร

จดการท�ด สงผลใหผลผลตสวนใหญมคณภาพระดบปานกลาง โดยคดเปนสดสวนรอยละ 45 ลาไย

เกรดดมเพยงรอยละ 30 และอกรอยละ 25 เปนลาไยเกรดต�า (สานกนโยบายเศรษฐกจพาณชย,

2552) อกท�งประเทศจนมการเรงขยายพ�นท�การผลตลาไยอยางรวดเรว โดยเฉพาะในมณฑลกวางส

ไดเรงปลกลาไยพนธจเล�ยน เม�อจนมปรมาณลาไยในประเทศเพ�มข�น จะทาใหมการนาเขาลาไยจาก

ตางประเทศลดลง ซ�งการผลตลาไยอนทรยเปนทางเลอกท�สาคญตอการทาสวนลาไยของเกษตรกร

ในอนาคต เพ�อใหเกดการแขงขนท�เปนธรรม และสามารถขยายตลาดท�ตอบสนองตอความตองการ

ของผบรโภค และท�สาคญการผลตลาไยอนทรยน�นทาใหตนทนลดลงอยางเหนไดชด และไดกาไร

สง ถงแมวาราคาลาไยในทองตลาดจะตกต�ากตาม (หนงสอพมพโพสตทเดย วนพฤหสบดท� 14

สงหาคม 2008 เขาถงไดจาก http://www.ryt9.com/s/psum/408495/ , 15 กรกฎาคม 2552)

นอกจากสวนลาไยอนทรยของปรกชล แลว ยงมเกษตรกรอก 29 รายในพ�นท� จ.เชยงใหม

แพร และลาพน ไดรวมตวกน ในนาม “กลมลาไยอนทรยภาคเหนอ” ซ�งเปน ผท�มความมงม�นใน

การไมใชสารเคมใดๆ ในการเพาะปลกลาไย และไดเร�มเขาสระบบอนทรยตามมาตรฐานสากลในป

2550 เกษตรกรกลมน� ไดทางานรวมกบโครงการบมเพาะเกษตรอนทรย ภายใตความรวมมอ 5

องคกร ประกอบดวย สถาบนบรการตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานผลตภณฑ มหาวทยาลยแมโจ

(IQS) สานกงานความรวมมอทางวชาการของเยอรมน (GTZ) มลนธรกษดนรกษน� า สมาคมการคา

เกษตรอนทรยไทย และ มกท. ซ�งท�ง 5 องคกรมเจตนารมณรวมกน ท�จะสงเสรมใหเกษตรกรและ

ผประกอบการของไทยทาเกษตรอนทรยตามมาตรฐานสากล ท�งน� เพ�อใหผลผลตของเกษตรกรกลม

น� สรางความม�นใจใหแกผบรโภคไดอยางแทจรง (หนงสอพมพโพสตทเดย วนพฤหสบดท� 14

สงหาคม 2008 เขาถงไดจาก http://www.ryt9.com/s/psum/408495/ , 15 กรกฎาคม 2552)

(2) การศกษาเก�ยวกบการตลาดลาไย

การศกษาดานการตลาดลาไย ไดมการศกษาเก�ยวกบความสามารถในการแขงขนการ

สงออกลาไยสดในภาคเหนอของประเทศไทย (อารณ อนตะไพร, 2546) พบวา ตนทนการตลาดโดย

เฉล�ยพอคาผรวบรวมในทองถ�นเสยตนทน 0.68 บาท/กโลกรม สวนพอคาขายสงและพอคาสงออก

ลาไยสดเสยคาใชจายเทากบ 2.78 และ 5.32 บาท/กโลกรม และผลการวเคราะหตนทนการใช

ทรพยากรภายในประเทศ ซ�งวเคราะห ณ ทาเรอสงออกแหลมฉบงของลาไยสดภาคเหนอมคาเทากบ

0.8850 และอตราสวนตนทนผผลตเทากบ 0.9588 เม�อเปรยบเทยบกบกรณสาธารณรฐประชาชนจน

ซ�งมคาตนทนในการใชทรพยากรภายในประเทศและอตราสวนผผลต เทากบ 1.0252 และ 1.1183

แสดงวาผลผลตลาไยของภาคเหนอมความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศไดและ

20

ความสามารถการแขงขนสงกวาสาธารณรฐประชาชนจน เน�องจากผลผลตลาไยเฉล�ยตอไรของ

สาธารณรฐประชาชนจนยงต�ากวาของไทยพอสมควร อยางไรกตามถาปรมาณผลผลตลาไยเฉล�ยตอ

ไรลดลงทาใหตนทนการใชทรพยากรภายในประเทศมคาเพ�มข� น หมายถง ความไดเปรยบเชง

เปรยบเทยบลดลงหรอความสามารถในการแขงขนการสงออกผลผลตลาไยสดลดลงดวย แตถา

ผลผลตลาไยเฉล�ยตอไรเพ�มข�นทาใหตนทนการใชทรพยากรภายในประเทศลดลง หมายถง ความ

ไดเปรยบเชงเปรยบเทยบเพ�มมากข�นหรอความสามารถในการแขงขนเพ�มมากข�นดวย ผลผลตลาไย

สดของเกษตรกรในภาคเหนอของไทยเฉล�ย/ไรตองไมต �ากวา 445 กโลกรม/ไร จงจะทาใหม

ความสามารถในการแขงขน

ความสามารถในการแขงขนเพ�อการสงออกลาไยน�นมปจจยหลายปจจยท�กาหนด ท�ข�นอย

กบความตองการของประเทศคคา โดย วรลกษณ โชตานนท (2543) ไดทาการศกษาปจจยท�ม

ผลกระทบตออปสงคเพ�อการสงออกลาไย ดงน� ราคาสงออกลาไยสดของไทยไปยงฮองกง มลคา

ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศเบ�องตนตอคนของฮองกง และราคาสงออกล�นจ�สดของไทยไปยง

ฮองกง เปนปจจยสาคญท�กาหนดอปสงคเพ�อการสงออกลาไยสดไปยงฮองกง นอกจากน� ไทยทาการ

สงออกลาไยกระปองไปยงฮองกง อกดวย โดยปจจยสาคญท�เปนตวกาหนดอปสงคเพ�อการสงออก

ลาไยกระปอง คอ ราคาสงออกลาไยกระปองของไทย มลคาผลตภณฑภายในประเทศเบ�องตนตอ

คนของฮองกง และอตราแลกเปล�ยนเงนตราสกลเงนบาทไทยตอเงนสกลฮองกง การสงออกลาไย

สดของไทยไดทาการสงออกลาไยสดไปยงประเทศมาเลเซย ซ� งมปจจยท�ก าหนด คอ มลคา

ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศเบ�องตนของมาเลเซย ท�มความสมพนธตออปสงคเพ�อการสงออก

ลาไยกระปองของไทยไปประเทศมาเลเซย โดยมราคาสงออกเงาะกระปองของไทย และราคาการ

สงออกลาไยกระปองของไทย เปนปจจยท�สาคญ นอกจากน� ไทยทาการสงออกลาไยไปยงสงคโปร

ในลกษณะลาไยกระปอง โดยมปจจยท�มผลกระทบตออปสงค คอ จานวนประชากร ราคาสงออก

ลาไยกระปองของไทย และราคาสงออกเงาะกระปองของไทย

ดงน�นการใชนโยบายราคาจะทาใหอปสงคเพ�มข�นได การลดตนทนการผลตโดยการพฒนา

เทคโนโลย มาตรการทางดานภาษ และการแกไขปญหาดานการขนสงจะสงผลตอตลาดลาไย

กระปองใหเพ�มข�นได สวนการปรบปรงและรกษาคณภาพผลตภณฑ การออกแบบบรรจภณฑให

ทนสมย รวมท�งการประชาสมพนธและการสงเสรมการขายใหเปนท�รจกตอผบรโภคมากข�นจะชวย

ขยายตลาดลาไยใหมปรมาณการสงออกท�เพ�มสงข�น

21

(3) การศกษาเก�ยวกบความคมคาการลงทน

การศกษาความคมคาการลงทนในโครงการตางๆ ไดนาไปศกษาในโครงการลงทนทาง

การเกษตร และนอกการเกษตร ดงน�

น� ามนต นอยมา (2550) ศกษาการวเคราะหการลงทนเล�ยงนกแอนของผประกอบการใน

อาเภอบานแหลม จงหวดเพชรบร การวเคราะหทางดานการเงน พบวามลคาปจจบนสทธ (NPV)

เปนบวกทกโครงการ อตราผลตอบแทนภายในโครงการมากกวาอตราคดลด การคานวณระยะเวลา

คนทนประมาณ 10 ป การศกษาปจจยเส�ยงภายนอกและภายในของการลงทน พบแนวโนมของการ

เกดความเส�ยงดงน� ดานธรรมชาตและส�งแวดลอม ไดแก ความเส�ยงจากการไมเขาอยอาศยของนก

แอน อาคารเล�ยงนกแอนเปนส�งกดขวางสายตา ทาใหภมทศนของพ�นท�เปล�ยนแปลง การไมมระบบ

กาจดควบคมของเสย ดานสงคม ไดแก การกอใหเกดมลภาวะทางเสยง ความวตกเก�ยวกบโรคราย

ท�มากบสตวปกของประชาชน และความเส�ยงจากการจดหาเงนลงทน การเลอกขนาดของการลงทน

และการเลอกทาเลท�ต�ง การลงทนเล�ยงนกแอนมความคมคาในการลงทน เชนเดยวกบการศกษา

การศกษาความเปนไปไดในการลงทนธรกจรานอาหารเจ ในอาเภอฝาง จงหวดเชยงใหม (กนกทพย

ปยะศรพนธ, 2551) ผลการศกษาดานการเงน พบวา มความคมคาในการลงทน โดยโครงการมการ

ลงทนท�งส�น 380,000 บาท มาจากเงนลงทนของเจาของท�งหมด อตราผลตอบแทนของโครงการ

(IRR) เทากบ 63.74% มกระแสเงนสดสทธรวม 1,447,030 บาท มมลคาปจจบนสทธ (NPV) เปน

บวกเทากบ 790,291 บาท และมระยะเวลาคนทน (PB) เทากบ 1 ป 198 วน วธการศกษาดงกลาวได

นามาใชในการศกษาของ ศกรพทธ ฤทธ� จรญโรจน (2553) การวเคราะหความคมคาของโครงการ

การผลตกาชชวภาพ จากฟารมเล�ยงสกร ภายใตขอสมมตวา โครงการมอายเวลา 15 ป ระบบกาช

ชวภาพแบบบอหมกพลาสตกคลมบอชกกากได ขนาด 400 ลกบาศกเมตร รองรบสกรขนจานวน

1,200 ตว คงท�ตลอดโครงการ การวเคราะหโครงการใชอตราสวนรอยละ 8 ผลการศกษาพบวา

มลคาปจจบนของผลไดสทธ(NPV) เทากบ 483,933.21 ซ�งมคามากกวา 0 อตราผลตอบแทนภายใน

(IRR) เทากบรอยละ 11 ซ� งมคามากกวาอตราดอกเบ� ยเงนก หรออตราคดลด และอตราสวน

ผลตอบแทนตอตนทนของโครงการ(B/C ratio) เทากบ 1.8 ซ�งมคามากกวา 1 ระยะเวลาคนทน 4 ป

7 เดอน

นอกจากน� การศกษาความคมคาในการลงทนสามารถวเคราะหออกมาในลกษณะของ

ตนทนและผลตอบแทน ซ�งไดแกการศกษาของอรบผา ศรลาวงศ (2551) ไดทาการศกษา เร� องการ

วเคราะหตนทนและผลตอบแทนจากการปลกยางพารา :กรณศกษา อาเภอวารชภม จงหวดสกลนคร

พบวาระยะเวลาในการคนทน (Payback Period) จากการปลกยางพาราเทากบ 10 ป มลคาปจจบน

สทธของโครงการ ณ อตราผลตอบแทนข�นต�า 8%,10% และ 22% เปนบวก อตราผลตอบแทนจาก

22

โครงการ (Internal Rate of Return) เทากบ 25% ระยะเวลาคนทนนานถง 10 ป มลคาปจจบนสทธ

ของโครงการเปนบวกและใหอตราผลตอบแทนท�นาพงพอใจคอ 25% แสดงใหเหนวามความคมคา

จากการปลกยางพารา วธการวเคราะหลกษณะดงกลาวไดนาไปศกษาการทาสวนปาลม ตาบลทง

อาเภอไชยา จงหวดสราษฎรธาน (ชนดา คลองสชล, 2551) มลคาปจจบนสทธ (NPV) มคาเปนบวก

คอ เทากบ 470,162.05 บาท อตราสวนมลคาปจจบนของผลตอบแทนตอตนทน (BCR) มคาเทากบ

1.45 และอตราผลตอบแทนจากการลงทน (IRR) มคาเทากบ 4.43% ดงน�นการลงทนปลกปาลม

น� ามนใหผลตอบแทนท�คมคาในการลงทน เน�องจากเม�อพจารณา NPV แลวมคาเปนบวก แสดงวา

ผลตอบแทนเม�อคดมลคาปจจบนแลวมคาสงกวามลคาปจจบนของคาใชจาย สวนอตราสวนมลคา

ปจจบนของผลตอบแทนตอตนทน (BCR) มคามากกวา 1 แสดงใหเหนวามลคาปจจบนของ

ผลตอบแทนมคามากกวามลคาปจจบนของคาใชจาย และอตราผลตอบแทนจากการลงทน (IRR) ม

คา 4.43% กลาวคอ อตราผลตอบแทนจากการลงทนมคาสงกวาอตราคดลดรอยละ 1 อยางไรกตาม

การปลกยางพาราและปาลมน� ามน ตองอาศยพ�นท�ดนขนาดใหญ การลงทนสง ซ�งทาใหเกษตรกร

ตองมการวางแผนการตดสนใจในการเลอกการลงทนระหวางพชท�งสองชนด จงมการศกษาของ

วษณ เพยรทอง (2553) ไดทาการศกษาเร�อง การวเคราะหเปรยบเทยบตนทนและผลตอบแทนจาก

การลงทนปลกยางพาราและปาลมน� ามนในจงหวดกระบ� โดยการวเคราะหโครงสรางตนทน

ผลตอบแทนและกระแสทางการเงน เปรยบเทยบระหวางการปลกยางพาราและการปลกปาลม

น� ามน รวมท�งวเคราะหเปรยบเทยบอตราผลตอบแทนทางการเงนของโครงการลงทนปลกยางพารา

กบปาลมน� ามน ในจงหวดกระบ� เกณฑการวเคราะหทางการเงนเพ�อใชในการประเมนและตดสนใจ

เลอกระหวางลงทนปลกยางพารากบปาลมน� ามน คอ มลคาปจจบนสทธ (NPV) ของโครงการและ

อตราผลตอบแทนภายในของโครงการ (IRR) โดยใชอตราคดลดเพ�อสะทอนคาเสยโอกาสของ

เงนทน รอยละ 6.75 ซ�งเปนอตราเงนกของธนาคารเพ�อการเกษตรและสหกรณการเกษตร

ผลการศกษาพบวามความแตกตางใน 2 กรณ คอ 1. กรณสวนยางพาราขนาดใหญกบสวน

ปาลมน� ามน ผลการวเคราะห พบวา ท�งยางพาราและปาลมน� ามน ตางกใหผลตอบแทนทางการเงนท�

คมตอการลงทน แตผลตอบแทนของยางพารากยงนอยกวาของปาลมน� ามน เน�องจากสวนยางพารา

ขนาดใหญ ใชแรงงานจางกรด เกบ และทายางแผน ซ�งมคาใชจายสงถงแมตอนส�นสดโครงการ

ยางพาราสามารถตดตนไมยางไดเปนผลตอบแทนท�เพ�มข�นกตาม โดยมมลคาปจจบนสทธ (NPV)

ของการลงทน เทากบ 68,537.29 บาทตอไร ซ�งนอยกวาคา NPV ของการลงทนปลกปาลมน� ามน ท�

มคาเทากบ 105,878.05 บาทตอ ดงน�น จากผลการวเคราะหในกรณยนยนวา ปาลมน� ามน ให

ผลตอบแทนตอการลงทนท�ดกวายางพารา 2. กรณสวนยางพาราขนาดเลกกบสวนปาลมน� ามน ผล

การวเคราะห พบวา ถาเกษตรกรใชแรงงานในครวเรอนกรด เกบ และทายางแผนเอง จะทาให

23

กระแสเงนสดไหลออกลดลง และไดคามลคาปจจบนสทธเพ�มเปน 121,976.76 บาทตอไร ซ�งสงกวา

ปาลมน� ามน ดงน�น กรณสวนยางพาราขนาดเลก ถาเกษตรกรใชแรงงานในครวเรอนกรด เกบ และ

ทายางแผนเองกจะใหผลตอบแทนดกวาปาลมน� ามน

(4) การศกษาเก�ยวกบประสทธภาพการผลตโดยวธ Data Envelopment Analysis (DEA)

การศกษาประสทธภาพการผลตโดยวธ Data Envelopment Analysis (DEA) นามาใช

วเคราะหทางดานการบรหารจดการองคกร ดงน�

ณฐพร เม�ยงชม (2550) ศกษาปจจยท�มผลตอประสทธภาพดานเทคนคของกลม

อตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอมจากกลมตวอยาง 4 กลมอตสาหกรรม ไดแก ISIC2511,

ISIC2519 ISIC 20520 และ ISIC2610 ท�งน�ขอมลไดจากแบบสอบถามโรงงาน ในชวงป 2547-2549

เม�อวเคราะหโดยใช DEA พบวาคาประสทธภาพดานเทคนคอยระหวาง 0.174-0.642 ซ� งคา

ประสทธภา พทางเทคน คสอดคลอง กบดา เ นนง านของบรษทรบเหมาก อสรางสถา น

โทรศพทเคล�อนท� ท�มประสทธภาพโดยรวมเฉล�ยเทากบ 63% ประสทธภาพทางตนทนเฉล�ยเทากบ

47% และมประสทธภาพทางเทคนคเฉล�ยเทากบ 77% (สมยศ มผลม, 2551) โดยทกกลม

อตสาหกรรมพบปญหาเร�องการใชทรพยากรไมเหมาะสม ในสวนของแรงงานและเคร� องจกร

นอกจากน� ยงพบวามทรพยากรอ�นๆ ท�ไมมผลตอการเพ�มผลผลตแฝงอย เปนมลคาท�ตองสญเปลาไป

คอนขางมาก และคาประสทธภาพทางดานเทคนคกบคาประสทธภาพการผลตรวมไมม

ความสมพนธกน นอกจากน�ประสทธทางดานเทคนคสามารถอธบายถงผลตอบแทนตอขนาดไดอก

ดวย ในการศกษาประสทธภาพการดาเนนงานของธรกจประกนชวตท�ประกอบการในประเทศไทย

ป 2541, 2544, 2547 และ 2550 (วรวธ ปล�มจตร และคณะ, 2552) ประสทธภาพทางเทคนคโดยรวม

มคะแนนเฉล�ยท�ง 4 ป เทากบ 0.9230 คะแนนประสทธภาพทางเทคนคโดยรวมอยในระดบสงมาก

ประสทธภาพทางเทคนคท�แทจรง (PTE) มคะแนนเฉล�ยท� ง 4 ป เทากบ 0.9552 คะแนน

ประสทธภาพทางเทคนคท�แทจรงอยในระดบสงมาก ประสทธภาพจากขนาด (SE) มคะแนนเฉล�ย

ท� ง 4 ป เทากบ 0.9663 คะแนนประสทธภาพท� เกดจากขนาดอยในระดบสงมาก ลกษณะ

ผลตอบแทนตอขนาดของธรกจประกนชวตท�ประกอบการในประเทศไทยในป 2550 สวนใหญม

ผลตอบแทนตอขนาดคงท� ถอวาเปนขนาดท�เหมาะสมท�สด ซ�งมจานวน 18 บรษท หรอรอยละ 74

ของบรษทประกนชวตท�งหมด บรษทประกนชวตท�มลกษณะผลตอบแทนตอขนาดเพ�มข� น ม

จานวน 3 บรษท หรอรอยละ 13 และมบรษทประกนชวตจานวน 3 บรษทหรอรอยละ 13 ของบรษท

ประกนชวตท�งหมด มลกษณะผลตอบแทนตอขนาดลดลง และพบวาคาเฉล�ยของประสทธภาพทาง

เทคนคของโรงพยาบาล (ประภา บารล, 2553) ภายใตขอสมมต Variable return to scale มคาเทากบ

89% และ 90% ในป 2552 และ 2553 ตามลาดบ ท�งน� โรงพยาบาลสวนใหญมขนาดเลกเกนไป

24

นอกจากน� ยงพบวา โรงพยาบาลมลกษณะเปน Increasing return to scale ซ�งแสดงถงแบบจาลองโท

บทโรงพยาบาล ท�มอตราการเขาพกสง (Occupancy rate) มดาเนนงานดกวาโรงพยาบาลท�มอตรา

การเขาพกต�า นอกจากน�นยงพบวา การเพ�มสดสวนผปวยนอกตอแพทยและเพ�มจานวนเตยงตอ

แพทยมผลตอการเพ�มคาประสทธภาพทางเทคนค ขณะท�อตราการครองเตยง จานวนเตยง และ

อตราสวนเตยงตอแพทยมผลตอประสทธภาพขนาด นอกจากน� ยงพบวาโรงพยาบาลท�อยบนภเขาม

คาประสทธภาพทางขนาดต�ากวาเขตพ�นท�อ�นๆ

อครพงศ อ�นทอง และม�งสรรพ ขาวสอาด (2552) ศกษาการเปล�ยนแปลงประสทธภาพใน

การจดการของโรงแรมในจงหวดเชยงใหมจานวน 43 แหง ระหวางป 2545 และ 2549 โดย

ประยกตใช Data Envelopment Analysis (DEA) ในการวดประสทธภาพในการจดการ และ

ประยกตใช Malmquist Productivity Approach ในการประเมนการเปล�ยนแปลงประสทธภาพใน

การจดการ ผลการศกษา ประสทธภาพในการจดการเฉล�ยรอยละ 76.60 ในป พ.ศ. 2545 และรอยละ

76.78 ในป พ.ศ. 2549 เม�อเปรยบเทยบประสทธภาพในการจดการตามขนาดของโรงแรม พบวา

โรงแรมขนาดเลก มประสทธภาพในการจดการสงกวาโรงแรมขนาดใหญ และโรงแรมท�มระดบ

ราคาหองพกต �ากวา 1,000 บาท/คน มประสทธภาพในการจดการท�สงกวาอยางมนยสาคญทางสถต

ในขณะท�โรงแรมท�มรปแบบการจดทะเบยนท�แตกตางกนกลบไมมประสทธภาพในการจดการท�

แตกตางกนอยางมนยสาคญ ท�งน� โรงแรมกวาคร� งหน�งสามารถรกษาประสทธภาพในการจดการ แต

ขาดการปรบปรงหรอเปล�ยนแปลงเทคโนโลยในการจดการ ทาใหการเปล�ยนแปลงผลตภาพปจจย

การผลตลดลง นอกจากน� การปรบปรงประสทธภาพในการจดการเปนเพยงหน� งในปจจยท�

เสรมสรางความสามารถในการแขงขนในระยะส�น ในขณะท�การปรบปรงหรอเปล�ยนแปลง

เทคโนโลยในการจดการจะเปนหน�งในปจจยท�รกษาความสามารถในการแขงขนในระยะยาวของ

โรงแรม จะเหนไดวาการนาเทคนค DEA วเคราะหขนาดการดาเนนธรกจ ไมใชเพยงแตการดาเนน

ธรกจโรงแรมเทาน�น ยงนามาใชวดประสทธภาพการดาเนนงานธรกจท�มสาขาตางๆ กระจายในแต

ละพ�นท� ซ�งเร�มจากการศกษาประสทธภาพดาเนนงานของธนาคารพาณชย ในประเทศไทยจานวน

27 ธนาคาร (ธนยกร จนทรสาสน, 2553) ซ�งแบงออกเปน 2 กลม ไดแก ธนาคารพาณชยไทย

จานวน 14 ธนาคาร และสาขาของธนาคารตางประเทศจานวน 13 ธนาคาร ระหวางป 2550 – 2551

การวเคราะหโดยใช DEA พบวาโดยเฉล�ยแลวธนาคารพาณชยในประเทศไทยมประสทธภาพการ

ดาเนนงานในระดบสง โดยมคะแนนประสทธภาพเฉล�ยคดเปนรอยละ 82.13 ในป 2550 และรอยละ

88.22 ในป 2551 สวนสาขาของธนาคารตางประเทศมคะแนนประสทธภาพคดเปนรอยละ 86.71 ใน

ป 2550 และรอยละ 88.35 ในป 2551 ซ� งถอวามประสทธภาพการดาเนนงานสงกวาและม

เสถยรภาพมากกวาธนาคารพาณชยไทยซ�งมคะแนนประสทธภาพคดเปนรอยละ 77.88 ในป 2550

25

และรอยละ 88.10 ในป 2551 โดยธนาคารพาณชยไทยท�มประสทธภาพสงท�สดโดยมคะแนน

ประสทธภาพเฉล�ยคดเปนรอยละ 100 ไดแกธนาคารยโอบ ธนาคารกรงไทย และธนาคารซไอเอมบ

ไทย สวนธนาคารสแตนดารดชารเตอรด (ไทย) มประสทธภาพต�าท�สด สาหรบสาขาของธนาคาร

ตางประเทศ ธนาคารมซโฮ คอรปอเรต ธนาคารซมโตโม มตซย ธนาคารดอยซแบงก ธนาคารซต�

แบงก ธนาคารแหงอเมรกา และธนาคารเจพมอรแกน เชส มประสทธภาพการดาเนนงานสงท�สด

โดยมคะแนนประสทธภาพเฉล�ยคดเปนรอยละ 100 และต�าสดคอ ธนาคาร อาร เอช บ

นอกจากน�การนาเทคนค DEA มาใชวดประสทธภาพการดาเนนงานธรกจท�มสาขาตางๆ

กระจายในแตละพ�นท� แลวยงนามาใชในการดาเนนธรกจของธรกจขนาดใหญท�เก�ยวของดาน

พลงงาน คอ การศกษาประสทธภาพทางเทคนคในการผลตของธรกจโรงกล�นน� ามนในประเทศไทย

โดยใชขอมลปรมาณการผลตน� ามนท�งหมดในประเทศไทย ชวงป 2005-2551 จานวน 7 โรงกล�น

โดยรวบรวมขอมลจากกระทรวงพลงงานและรายงานการประชมของ 7 บรษท วเคราะหดวย DEA

ภายใตสมมตฐาน Variable return to scale ผลการวเคราะหเปนรายผลตภณฑ พบวา โรงกล�นไทย

ออยล เปนโรงกล�นท�มประสทธภาพมากท�สด โดยมคาประสทธภาพเทากบ 1 ในผลตภณฑเกอบทก

ชนด และหากพจาณาเปนรายผลตภณฑ พบวา โรงกล�นไออารพซ เปนโรงกล�นท�มประสทธภาพ

โดยเปรยบเทยบต�าท�สด (ชยสทธ� นมมาลยรตน, 2554)

(5) การศกษาเก�ยวกบประสทธภาพการผลตโดยวธ Stochastic Production Frontier

การศกษาประสทธภาพการผลตโดยวธ Stochastic Production Frontier ท�นามาใชวเคราะห

การผลตทางการเกษตร ดงน�

Bayarsaihan T. Battese G.E. and Coelli T.J. (1998) ไดศกษาผลตภาพการผลตธญพชใน

ระดบฟารมของประเทศมองโกเลย ระหวางป 1976 -1989 วเคราะหดวย Stochastic Frontier

Approach ผานฟงกชนการผลตท�มลกษณะแบบ Translog functionโดยม เง�อนไขวาการ

เปล�ยนแปลงทางดานเทคโนโลยมเพยงการเปล�ยนแปลงทางดานเทคโนโลยแบบเปนกลางเทาน�น

เปนเคร�องมอในการศกษา ซ�งทาการศกษารวม 48 ฟารม ผลการศกษาพบวา ในกระบวนการผลต

ผลผลตธญพชระดบฟารมตลอดระยะเวลามากกวา 14 ป มระดบประสทธภาพการผลตเฉล�ยลดลง

รอยละ 7.2 ตอป ขณะท�การเปล�ยนแปลงทางดานเทคโนโลยการผลตเฉล�ยลดลงรอยละ 11.4 ตอป

และผลตภาพปจจยการผลตโดยรวม (TFP) ลดลงรอยละ 18.0 ตอป อยางไรกตามจากการศกษา

ในชวงป ค.ศ. 1981-1989 ซ�งเปนชวงระยะเวลา 9 ปหลงท�ทาการศกษา พบวา อตราการเตบโตของ

ผลตภาพปจจยการผลตโดยรวม (TFP Growth) มสดสวนถงรอยละ 58.7 ของแหลงท�มาของผลผลต

ธญพชในระดบฟารมของประเทศมองโกเลย ซ�งแสดงใหเหนวา กระบวนการผลตผลผลตธญพช

26

ระดบฟารมมการประยกตใชเทคโนโลยการผลตมากข�น ฟงกชนการผลตท�มลกษณะแบบ Translog

function ไดนามาใชในการศกษาผลกระทบของการใชปจจยการผลต การเปล�ยนแปลงทางดาน

เทคโนโลยการผลตและประสทธภาพทางเทคนคการผลตท�มตอการผลตทางการเกษตรใน

ภาคเหนอของประเทศไทย ในชวงป 2518-2534 (ทรงศกด� ศรบญจตต และ Haimin Wang, 2539)

โดยมเง�อนไขวาปจจยการผลตแตละตวสามารถแยกออกจากกนและกนได แตวาปจจยการผลตแต

ละตวไมสามารถแยกออกจากการเปล�ยนแปลงทางดานเทคโนโลยได เปนเคร�องมอในการศกษา ผล

การศกษาพบวาการเพ�มข� นของอตราความเจรญเตบโตของผลทางการเกษตรน�น เปนผลสบ

เน�องมาจากการเพ�มข� นของการใชปจจยการผลตโดยมสดสวนรอยละ 54.1 การเปล�ยนแปลง

ทางดานเทคโนโลยการผลตมสดสวนรอยละ 42.8 และการปรบปรงประสทธภาพการผลตมสดสวน

รอยละ 3.1 นอกจากน� ยงพบวาการเปล�ยนแปลงทางดานเทคโนโลยการผลตแบบ Neutral

technological change มสวนชวยใหเกดความเจรญเตบโตของผลผลตทางการเกษตรมากท�สด โดย

คดเปนรอยละ 37.8 จากการเปล�ยนแปลงท�งหมดรอยละ 42.8 ท�เกดจากการเปล�ยนแปลงทางดาน

เทคโนโลยการผลต เทคนคการวเคราะหประสทธภาพทางเทคนคดงกลาวไดมการนามาใชในการ

วเคราะหประสทธภาพทางเทคนคของการผลตขาวในเขตและนอกเขตชลประทาน ในทองท� ต.

ตะขบ อ. ปกธงชย จ. นครราชสมา ซ�งมเกษตรกรในเขตชลประทาน 34 ครวเรอน และนอกเขต

ชลประทาน 44 ครวเรอน ในการเปรยบเทยบประสทธภาพทางเทคนคของปจจยการผลตแตละชนด

ในการผลตขาวระหวางเกษตรกรในเขตและนอกเขตชลประทานปรากฏวา การใชปจจยการผลต

ของเกษตรกร ท�มผลตอประสทธภาพทางเทคนคไดแก ท�ดน ปยเคม และเคร�องจกรกล ผลการศกษา

สามารถสรปไดวา เกษตรกรในเขตชลประทาน ท�มปรมาณการใชท�ดน มผลตอประสทธภาพทาง

เทคนค รอยละ 73.5 การใชเคร�องจกรกล พบวาเกษตรกรสวนใหญมประสทธภาพทางเทคนค รอย

ละ 73.5 การใชปยเคม พบวาเกษตรกรสวนใหญ จะมประสทธภาพการผลตสง รอยละ73.5 สวน

เกษตรกรนอกเขตชลประทาน การใชปจจยการผลตท�ทาใหไดผลผลตสงข� นไดแก ท� ดน

เคร�องจกรกลการเกษตร และแรงงาน โดยท�เกษตรกรสวนใหญท�มประสทธภาพ รอยละ 68 สวน

การใชเคร�องจกรกล พบวาเกษตรกรสวนใหญ มประสทธภาพอยรอยละ 46 ดานการใชแรงงาน

พบวาเกษตรกรสวนใหญมประสทธภาพ รอยละ 45.5 โดยท�จานวนเมลดพนธขาวไมมผลตอ

ผลผลตขาวของเกษตรกรท�งในเขตและนอกเขตชลประทาน สรปแลว ประสทธภาพทางเทคนคของ

การผลตขาวหอมมะล ของเกษตรกรในเขตชลประทาน จะสงกวานอกเขตชลประทาน (สนนาฎ ชย

ชนะ, 2541)

นอกจากน�มการนาการวเคราะหประสทธภาพทางเทคนคดวยวธ DEA มาเปรยบเทยบกบ

วธ Stochastic Frontier Model ของ นพรตน สทธโชคธนารกษ (2546) ไดนามาใชวดประสทธภาพ

27

ทางเศรษฐกจของอตสาหกรรมใบยาสบขนาดเลกในประเทศไทย และเพ�อวเคราะหปจจยท�ม

อทธพลตอความไมมประสทธภาพทางเทคนคในการบมใบยาสบของอตสาหกรรมใบยาสบขนาด

เลกดวยวธการ Ordinary Least Square (OLS) ผลการประมาณคาประสทธภาพทางเทคนค

ประสทธภาพทางราคา และประสทธภาพทางเศรษฐกจดวยวธการ Stochastic Frontier Model และ

DEA ใหผลลพธไมแตกตางกน คอ ชาวไรยาสบสวนใหญมประสทธภาพทางเทคนคและ

ประสทธภาพทางราคาอยในระดบสง สวนประสทธภาพทางเศรษฐกจของชาวไรยาสบสวนใหญอย

ในระดบปานกลาง เม�อพจารณาแยกตามจงหวดพบวา ชาวไรยาสบในจงหวดเชยงใหม มคาเฉล�ย

ของประสทธภาพท�ง 3 ประเภทสงท�สด รองลงมาไดแก ชาวไรยาสบในจงหวดเชยงราย สวนชาวไร

ยาสบในจงหวดแพร มคาเฉล�ยของประสทธภาพท�ง 3 ต �าท�สด อยางไรกตาม เม�อพจารณาผลการ

เปรยบเทยบคาประสทธภาพท�ประมาณคาไดจากวธการ DEA และวธการ Stochastic Frontier

Model พบวา วธการประมาณคาประสทธภาพท�ง 2 วธการใหผลลพธของคาเฉล�ยท�ไมแตกตางกน

แตมลกษณะการกระจายท�แตกตางกน

หทยกาญจน อารยะรตนกล (2546) ศกษาประสทธภาพทางเทคนคการผลตกลวยไมตด

ดอกสกลหวาย โดยใชวธการวดประสทธภาพแบบ Stochastic Production Frontier และใช

แบบจาลอง Inefficiency Effects ของ Battese and Coelli (1995) โดยฟงกชนการผลตแบบ Cobb-

Douglas function โดยมปจจยการผลต คอ แรงงาน ปรมาณปย ปรมาณสารเคมในการกาจดโรคและ

แมลง จานวนตนกลวยไมสกลหวายท�ปลก ตนไมสกลหวายจากการเพาะเล�ยงเน�อเย�อ การเพาะพนธ

กลวยไมสกลหวายในสวนกลวยไม การใชสปรงเกลอร สวนผลผลตท�ไดคอ กลวยไมสกลหวาย

สวนปจจยท�แสดงความไมมประสทธภาพทางเทคนคมปจจยคอ ระดบการศกษา จานวนพ�นท�ใน

การปลกกลวยไมสกลหวาย ประสบการณในการปลก ความถ�ในการดแลรกษา ความรในการปฏบต

ดแลรกษาการปองกนโรคและศตรของกลวยไม คาความเปนกรด-ดางของน� า ผลการศกษาพบวา

ผลผลตกลวยไมตดดอกสกลหวายของเกษตรกรท�ปลกกลวยไมในประเทศไทยข�นอยกบปจจยการ

ผลตและสามารถอธบายไดอยางมนยสาคญประกอบดวย แรงงาน ปรมาณปย ตนพนธจากการ

เพาะเล�ยงเน�อเย�อ ตวแปรอสระทกตวมผลบวกตอปรมาณการผลต และมระดบประสทธภาพการ

ผลตเฉล�ยอยท� รอยละ 78 สาหรบผลการศกษาดานความไมมประสทธภาพทางเทคนคการผลต

พบวา ปจจยขนาดพ�นท�ในการปลก จานวนปการศกษา และความถ�ในการดแลรกษาเปนตวแปรท�

สามารถอธบายความไมมประสทธภาพการผลตไดอยางมนยสาคญทางสถตโดยตวแปรเหลาน�

เพ�มข�นจะทาใหความไมมประสทธภาพการผลตลดลง เทากบ 0.02, 0.04 และ 0.003 ตามลาดบ

การศกษาความไมมประสทธภาพการการผลตของผผลต ไดทาการศกษาในประสทธภาพการผลต

ยางพาราในพ�นท�ภาคเหนอตอนบนของประเทศไทย ในพ�นท�จงหวดนาน พะเยา และเชยงราย

28

พบวาคาสมประสทธ� ของสมการความไมมประสทธภาพ ดานแรงงานท�ใชในการดแลมสมประสทธ�

เปนลบ สวนระดบการศกษา ประสบการณในการดแล และขนาดพ�นท�มสมประสทธ� เปนบวก สวน

คาประสทธภาพการผลตของเกษตรกรกลมตวอยาง โดยใช Stochastic พบวาประสทธภาพเฉล�ยมคา

เทากบ 0.94131 (เนตนย พระไตรยะ, 2551)

การประยกตใชเทคนค Stochastic Production Frontier และแบบจาลอง Inefficiency

Effects ของ Battese and Coelli (1995) ไดนามาประยกตใชในการศกษาประสทธภาพทางเทคนค

การผลตของโรงงานน� าตาลในประเทศไทย: กรณศกษากลมวงขนาย ของสรศกด� ธรรมโม (2549)

โดยใชวธการวดประสทธภาพแบบ Stochastic production frontier และใชแบบจาลอง Inefficiency

effects ของ Battese and Coelli(1995) โดยฟงกชนการผลตท�เลอกใชคอ Translog Function โดยม

ปจจยการผลตคอ ทน แรงงาน จานวนตนออย เวลา ผลผลตท�ไดคอ ปรมาณน� าตาลของโรงงานใน

กลมวงขนาย สวนปจจยท�แสดงความไมมประสทธภาพทางเทคนคมปจจยคอ ความหวานของ

น� าตาลตอตนออย กาลงการผลตสวนเกน จานวนออยไฟไหมเทยบกบออยท�เขาหบของแตละ

โรงงาน สดสวนของสวนแบงออยเขาหบของโรงงานแตละโรง ผลการศกษาสรปไดว า

ประสทธภาพทางเทคนคของโรงงานน� าตาล 4 โรงงานในกลมวงขนายน�น โรงงานราชสมามคา

ประสทธภาพทางเทคนคดท�สดเปนลาดบหน�งคอประมาณรอยละ 97 โรงงานน� าตาลวงขนายอยใน

ลาดบท�สองมคาประสทธภาพทางเทคนคประมาณรอยละ 96 โรงงานน� าตาลทเอน อยในลาดบท�

สาม มคาประสทธภาพทางเทคนคประมาณรอยละ 92 และลาดบสดทายคอโรงงานน� าตาลอทอง ม

คาประสทธภาพทางเทคนคเกอบรอยละ 91 ท�งน� คาประสทธภาพทางเทคนคเฉล�ยของโรงงาน

น� าตาล 4 แหงตลอดชวงเวลาท�ทาการศกษามคาเฉล�ยประมาณรอยละ 94 การเพ�มปจจยแรงงานหรอ

ปจจยทนในสภาพการผลตปจจบนไมสามารถเพ�มผลผลตน� าตาลไดมากนก เพราะโรงงานน� าตาล

ตวอยางท�ง 4 โรงงาน ประสบปญหาการใชปจจยการผลตท�ง 2 ประเภทมากเกนไป การเพ�มปรมาณ

น� าตาลตองเพ�มปรมาณวตถดบคอออย จงจะสงผลใหปรมาณผลผลตน� าตาล มปรมาณสงข�น การ

วเคราะหประสทธภาพทางเทคนคการผลต ทาใหทราบถงปจจยท�มผลตอการกาหนดปรมาณ

ผลผลตอกดวย ซ�งแสดงใหเหนไดในการศกษาทาการศกษาประสทธภาพทางเทคนคในการผลต

ขาวและปจจยท�มผลตอความไมมประสทธภาพทางเทคนคในการผลตขาวของเกษตรกรผปลกขาว

เจาและขาวเหนยวในพ�นท�จงหวดเชยงใหม (พรพรรณ ธมายอม, 2553) ผลการประมาณคาพบวา

ปจจยท�มผลตอการผลตขาวเพ�มข�น ไดแก ปจจยปรมาณเมลดพนธขาวท�ใช คาใชจายการใชสารเคม

และตวแปรหนการมแหลงน� าสารอง ซ�งจะทาใหปรมาณผลผลตขาวเหนยวเพ�มข�นรอยละ 0.3, 0.12,

0.02 และ 0.15 ตามลาดบ สวนเสนพรมแดนการผลตขาวเจา พบวา ปจจยท�มผลตอผลผลตขาวเจา

เพ�มข�น คอ ปรมาณเมลดพนธขาว คาใชปยและฮอรโมน คาใชจายสารเคม และตวแปร Selectivity

29

variable มผลตอปรมาณผลผลตขาวเจาลดลง ณ ระดบนยสาคญทางสถต 0.1 และผลการวเคราะห

ประสทธภาพทางเทคนคการผลต พบวาโดยเฉล�ยแลวระดบประสทธภาพทางเทคนคของครวเรอน

เกษตรกรในการผลตขาวเหนยวและขาวเจาอยในระดบคอนขางสง โดยมคาเฉล�ยเทากบ 0.62 และ

0.66 ตามลาดบ เชนเดยวกบการศกษาของ อวรทธ เลกสาคร (2553) ท�มการวเคราะหประสทธภาพ

เชงเทคนคการผลตขาวเจานาปรงของเกษตรกรในจงหวดสพรรณบร ทาการเกบแบบสอบถามจาก

เกษตรกรตวอยาง 205 ครวเรอน ท�ผลตขาวเจานาปรงพนธ สพรรณบร 3 โดยใชวธการวด

ประสทธภาพเชงเทคนคการผลตแบบ Stochastic production frontier และใชแบบจาลอง

Inefficiency effects ของ Battese and Coelli (1995) ในการกาหนดสมการความไมมประสทธภาพ

เชงเทคนคการผลต โดยฟงกชนการผลตท�เลอกใชคอแบบ Transcendental logarithmic (Translog)

function และประมาณคาสมการการผลต และสมการความไมมประสทธภาพเชงเทคนคการผลต

โดยวธ Maximum Likelihood

สาหรบผลการศกษาถงปจจยท�ไมมประสทธภาพการผลต พบวา ตวแปรประสบการณการ

เปนสมาชกองคกรการเกษตร และการประกอบอาชพของเกษตรกร เปนปจจยท�อธบายความไมม

ประสทธภาพการผลต ไดอยางมนยสาคญทางสถต แสดงวาประสบการณในการผลตขาวท�สงข�นจะ

สามารถแกไขปญหาและอปสรรคตางๆ ไดเปนอยางด และจะสงผลใหความไมมประสทธภาพ

ลดลงได สวนการเขารวมเปนสมาชกองคกรการเกษตรของเกษตรกรสามารถทาใหความไมม

ประสทธภาพเชงเทคนคการผลตลดลง เน�องจากไดรบความรวมมอจากองคกร เพ�อชวยเหลอดาน

แหลงขาวสารความรเพ�อท�จะไดนาความรหรอเทคนคไปพฒนาใชในการผลตขาว และการท�

เกษตรกรประกอบอาชพอ�นๆ ควบคกบการผลตขาว จะทาใหมรายไดเขามาเพ�อสนบสนนเปน

เงนทนในดานการจดซ�อปจจยการผลตตางๆ หรอเคร�องจกรทางการเกษตร ทาใหผลผลตขาวท�

ไดรบสงข�นและกจะทาใหความไมมประสทธภาพการผลตลดลง

ระดบประสทธภาพเชงเทคนคการผลตเฉล�ยของเกษตรกรในจงหวดสพรรณบรจะกระจก

ตวอยในชวงท� สงท� ระดบ 0.8801 ซ� งอาเภอหนองหญาไซ เปนอาเภอท� เกษตรกรมระดบ

ประสทธภาพเชงเทคนคการผลตเฉล�ยสงท�สดท�ระดบ 0.941 และอาเภอสองพ�นองมระดบ

ประสทธภาพเชงเทคนคการผลตเฉล�ยต �าท�สดท�ระดบ 0.843 และจากการศกษาพบวาในสวน

ลกษณะของครวเรอนท�มลกษณะแตกตางกนกจะมผลตอระดบประสทธภาพเชงเทคนคการผลต

แตกตางกนไปดวย

30

กรอบแนวคดของการวจย

31

สมมตฐานงานวจย

(1) การผลตลาไยอนทรยมความคมคาในการผลต โดยการพจารณา

1.1 มลคาปจจบนสทธ (Net Present Value : NPV) ตองมคาเปนบวก

1.2 อตราผลตอบแทนตอตนทน (B/C Ration) ตองมคามากกวา 1

1.3 อตราผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return : IRR) ตองมคามากกวา

อตราดอกเบ�ยเงนก

1.4 ระยะเวลาคนทน (Payback Period : PB) มระยะคนทนส�น

การผลตลาไยอนทรย ท�เปนไปตามหลกเกณฑท�ง 4 ขอ ดงกลาวขางตนจะนา

มาถงความคมคาในการผลต

(2) ประสทธภาพการผลตลาไยอนทรย

ประสทธภาพการผลต หมายถง การใชปจจยการผลตในจานวนท�ลดลง และได

ปรมาณผลผลตเทาเดม หรอการใชปจจยการผลตจานวนท�คงท� แตกลบไดปรมาณผลผลตท�เพ�มมาก

ข�น

การผลตลาไยอนทรยมประสทธภาพทางเทคนคในการผลต เพ�อใหเกดการ

ตดสนใจของเกษตรกรในการวางแผนการปรบเปล�ยนการผลตลาไยท�วไปเปนลาไยอนทรยใน

อนาคต ใหมความสอดคลองกบความตองการของผบรโภคกบกระแสการบรโภคอาหารเพ�อสขภาพ

ท�ปราศจากสารพษตกคาง

บทท� 3

วธการวจย

ประชากร

ประชากร คอ กลมผผลตลาไยอนทรยภาคเหนอ จานวน 32 ราย ในจงหวดลาพน เชยงใหม

และแพร และตวแทนของเจาหนาท�เกษตรจงหวด และอาเภอ ในจงหวดลาพน เชยงใหม และแพร

กลมตวอยาง

กลมผผลตลาไยอนทรยภาคเหนอ จานวน 10 ครวเรอน ครอบคลมพ�นท�จงหวดเชยงใหม

ไดแกอาเภอเมอง อาเภอสนปาตอง อาเภอแมออน อาเภอสนทราย และจงหวดลาพน ไดแก อาเภอล�

อาเภอทงหวชาง โดยทาการเกบรวบรวมขอมลโดยการสารวจภาคสนามดวยวธการสมภาษณและ

เกบแบบสอบถามจากสมาชกของสหกรณตวอยาง ทาการสมโดยสตรคานวณหาขนาดของกลม

ตวอยางดวยวธ Taro Yamane (1973) ท�ระดบความคลาดเคล�อน (e) 5% จากจานวนสมาชกท�งหมด

จากสตร N

nN(e)21

สมตวอยางสมาชกกลมผผลตลาไยอนทรยภาคเหนอ จานวน 30 ครวเรอน จากจานวน

สมาชกท�งหมด 32 ครวเรอน จากการเกบรวบรวมขอมลในพ�นท�พบวา สมาชกบางรายไดเลกการ

ปลกลาไยอนทรย และมการแยกตวออกจากกลม จงทาใหการเกบรวบรวมขอมลเปนไปดวยความ

ยากลาบากในการตดตามเพ�อขอสมภาษณเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย จงทาใหการเกบรวบรวม

ขอมลภาคสนามทาไดเพยง 10 ครวเรอน

เคร�องมอในการวจย

(1) โปรแกรม Limdep Version 9.0 เพ�อวเคราะหประสทธภาพทางเทคนคการผลต

ลาไยอนทรย (Stochastic Frontier)

(2) โปรแกรม Microsoft Excel Version 2007 เพ�อวเคราะหความคมคาการผลต

ลาไยอนทรย

33

วธการเกบรวบรวมขอมล

(1) ขอมลปฐมภม

ทาการเกบรวบรวมขอมลโดยการสารวจภาคสนามดวยวธการสมภาษณและใช

แบบสอบถามสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) จากกลมตวอยาง และสมภาษณแบบการ

สนทนาในกลม (Focus Group) เพ�อแลกเปล�ยนขอคดเหนระหวางตวแทนของหนวยงานตางๆ กบ

คณะนกวจยเพ�อนามาซ�งคาตอบของวตถประสงค

(2) ขอมลทตยภม

ดาเนนการรวบรวมขอมลจากการตดตอ ประสานงาน และรวบรวมเอกสารตางๆ เชน

เอกสารของกลมลาไยอนทรยภาคเหนอ เอกสารของหนวยงานราชการ รายงานการวจย บทความ

ต า ง ๆ ท� เ ก� ย ว ข อ ง แ ล ะ เ ว บ ไ ซ ต ท� เ ก� ย ว ข อ ง ก บ ก า ร ผ ล ต เ ก ษ ต ร อ น ท ร ย เ ช น

http://www.organicthailand.com, http://kasetonline.com. เปนตน

(3) สถานท�เกบขอมล

แหลงผลตลาไยอนทรยของกลมผผลตลาไยอนทรยภาคเหนอ จานวน 10 ราย ใน

จงหวดลาพน และเชยงใหม

สานกงานเกษตรจงหวดในจงหวดลาพน และเชยงใหม

สานกงานเกษตรอาเภอในจงหวดลาพน และเชยงใหม

การวเคราะหขอมล

เปนการนาเอาขอมลท�งปฐมภมและทตยภมมาใชวเคราะหเพ�อใหบรรลวตถประสงค

โดยจะใชการวเคราะห ดงน�

(1) การวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive analysis)

โดยอาศยตารางและรปภาพประกอบการอธบายเพ�อใหทราบถงสภาพการผลต

และการตลาดของการผลตลาไยอนทรยของผผลต จานวน 10 ครวเรอน

(2) การวเคราะหเชงปรมาณ (Quantitative analysis)

โดยอาศยวธการว เคราะหการสรางฟงกชนการผลตเพ�อว เคราะหการม

ประสทธภาพการผลตของเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย จานวน 10 ครวเรอน

34

2.1 Stochastic Frontier Approach และ Data Envelopment Analysis

เพ�อเปรยบเทยบความมประสทธภาพการผลตทางเทคนค ความดอย

ประสทธภาพ รอยละของความมประสทธภาพทางเทคนคของเกษตรกรแตละราย และผลตอบแทน

ตอขนาด เพ�อนามาใชตอการวางแผนการตดสนใจทาการผลตลาไยอนทรยของเกษตรกร

ประกอบดวยขอมล ดงน�

ตวแปรท�ใชในแบบจาลอง

ราคาลาไยอนทรยท�จาหนาย (บาทตอกโลกรม)

ผลผลตลาไยอนทรย (กโลกรมตอไร)

คาใชจายแรงงานในการผลต เชน คาไถพรวน คาแรงงานในการให

น� า คาใชจายในการใหปย คาใชจายในการกาจดศตรพช เปนตน หนวยเปน ช�วโมงทางานตอวน

คาใชจายวสดท�ใชการผลต เชน ปยอนทรย ปยชวภาพ ปยคอก เปน

ตน หนวยเปน กโลกรมตอไร

คาเส�อมราคาของเคร�องมอและอปกรณท�ใชในการผลต เชน เคร�อง

สบน� า เคร� องพนยา เล�อยตดก�ง กรรไกรตดก�ง บนได ตะกรา กลองกระดาษ จอบ รถไถ รถ

แทรกเตอร ถงน� า เปนตน หนวยเปน บาทตอป

คาใชจายในการซอมแซมเคร�องมออปกรณ หนวยเปน บาทตอป

ขอสมมตท�ใชในการศกษา

เปนการพจารณาดานปจจยการผลต (Input-orientated)

ใชขอสมมตท�ง Constant Return to Scale (CRS) และ Variable

Return to Scale (VRS) เน�องจากตองการทดสอบวาในกลมเกษตรกรท�กาลงพจารณาอยน�มลกษณะ

ของการแขงขนท�สมบรณหรอไม และมการดาเนนการผลต ณ จดท�เหมาะสมหรอไม ซ�งถาหาก

ผผลตมการดาเนนการผลต ณ จดท�ไมเหมาะสมคา TECRS จะไมเทากบ TEVRS

2.2 การวเคราะหความคมคาของการผลตลาไยอนทรย ประกอบดวย

2.2.1 การวเคราะหดานตนทน และรายได

(1) ตนทนคงท� (Total fixed Cost) เชน คาท�ดน คาเส�อมราคา

เคร�องมอและอปกรณท�ใชในการผลต

(2) ตนทนผนแปร (Total variable Cost) เชน คาใชจายในการ

ผลต คาใชจายวสดท�ใชการผลต คาใชจายในการซอมแซมเคร�องมออปกรณ

35

(3) ตนทนท�งหมด เทากบ ตนทนคงท�บวกตนทนผนแปร

(4) รายไดการผลตลาไยอนทรย

นาขอมลตนทน และรายไดการผลตลาไยอนทรย มาวเคราะห

ความคมคาการผลต

2.2.2 การวเคราะหความคมคาการผลต โดยใช

(1) มลคาปจจบนสทธ (Net Present Value : NPV)

(2) อตราผลตอบแทนตอทน (Benefit Cost Ratio : BCR)

(3) อตราผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return : IRR)

บทท� 4

ผลการวจย

ผลการศกษาการวเคราะหประสทธภาพการผลตความคมคาการผลตลาไยอนทรยใน

ภาคเหนอตอนบน แบงเปน 2 สวน ไดแก สวนท� 1 คอ สภาพท�วไปของครวเรอนเกษตรกรผผลต

ลาไยอนทรยทางดานอาย ระดบการศกษา การถอครองท�ดน ลกษณะการจาหนายและรายไดเฉล�ย

จากการจาหนายผลผลตลาไยอนทรย รายไดเฉล�ยภาคการเกษตรของครวเรอน คาใชจายครวเรอน

การกยมเงน ปญหาและวธการแกไขปญหาการผลตลาไยอนทรย หนวยงานท�ตองการใหความ

ชวยเหลอ และการเปนสมาชก และสวนท� 2 คอ ความคมคาการผลต และประสทธภาพการผลต

ลาไยอนทรยของครวเรอนเกษตรกร โดยมรายละเอยด ดงน�

สวนท� 1 สภาพท�วไปของครวเรอนเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย

การศกษาพบวาเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย มสถานภาพเปนหวหนาครวเรอน ท�มอาย

เฉล�ย 56 ป และสวนใหญจบการศกษาในระดบปรญญาตร รอยละ 40 (ตารางท� 4-1 และ 4-2)

ตารางท� 4-1 อายของหวหนาครวเรอนเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย

รายการ อายต�าสด อายสงสด คาเฉล�ย

อายของหวหนาครวเรอน (ป) 47 65 56

ท�มา : การสารวจ

ตารางท� 4-2 ระดบการศกษาของหวหนาครวเรอนเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย

ระดบการศกษา จานวน (ราย) รอยละ

ประถมศกษาปท� 4 2 20

ประถมศกษาปท� 6 1 10

มธยมศกษาปท� 6 1 10

อนปรญญา 1 10

ปรญญาตร 4 40

สงกวาปรญญาตร 1 10

รวม 10 100

ท�มา : การสารวจ

37

1.1 สภาพเศรษฐกจของครวเรอนเกษตรกร

ครวเรอนเกษตรกร มระดบรายไดเฉล�ยการทาการเกษตร 290,327 บาท/ป จากการ

ทานา ทาสวนลาไยอนทรย และการทาไร และมรายไดเฉล�ยนอกการเกษตร 544,860 บาท/ป จาก

การคาขาย การทางานรบจาง และมเงนเดอนจากงานประจา รวมครวเรอนมรายไดเฉล�ยท�งหมด

835,187 บาท/ป และมรายจายเฉล�ยของครวเรอน 174,000 บาท/ป ซ�งเม�อเปรยบเทยบกบคาใชจาย

ในครวเรอนแลวมรายไดสงกวารายจายเทากบ 661,187 บาท/ป สาหรบรายไดการผลตลาไยอนทรย

เทากบ 279,523 บาท/ป โดยมตนทนการปลกเฉล�ย 142,599 บาท/ป สงผลใหครวเรอนเกษตรกรม

รายไดการผลตลาไยอนทรยคงเหลอกอนการชาระหน� เทากบ 136,924 บาท/ป จะเหนไดวาการผลต

ลาไยอนทรยเปนพชเศรษฐกจหลกของครวเรอน โดยครวเรอนมพ�นท�เฉล�ยเทากบ 10 ไร และรายได

เฉล�ยจากการผลตลาไยอนทรยเฉล�ย 27,952 บาท/ไร (ตารางท� 4-3 ถง 4-5)

ตารางท� 4-3 รายไดเฉล�ยจากการทาการเกษตรของครวเรอนเกษตรกร

รายไดเฉล�ยจากการทาการเกษตร รายไดเฉล�ยครวเรอนตอป (บาท)

การผลตลาไยอนทรย 279,523

ขาวนาป 20,000

ขาวนาปรง 10,000

ทาไร 90,000

รวม 290,327

ท�มา: การสารวจ

ตารางท� 4-4 รายไดเฉล�ยจากการทานอกการเกษตรของครวเรอนเกษตรกร

รายไดเฉล�ยจากการทานอกการเกษตร บาท/ป จานวน (ครวเรอน)

การคาขาย 1,200,000 1

รบจางนอกการเกษตร เชน กอสราง ลกจางหนวยงาน เปนตน 5,400 1

เงนเดอนหรอคาจาง 487,020 1

รวม 544,860 3

ท�มา: การสารวจ

ตารางท� 4-5 พ�นท�เฉล�ย และรายไดเฉล�ยตอไรของครวเรอนเกษตรกร

รายไดเฉล�ย พ�นท�เฉล�ยตอครวเรอน

(ไร)

รายไดเฉล�ยตอไร

(บาท)

ลาไยอนทรย 10 27,952

ท�มา: การสารวจ

38

1.2 การถอครองและการใชประโยชนท�ดน

ครวเรอนเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย มสภาพการถอครองท�ดนเปนของตนเอง

โดยมเอกสารสทธ� ประเภทโฉนด รอยละ 90 รองลงมา ไดแก หนงสอรบรองการทาประโยชน น.ส.

3 และเอกสารสทธ� ของสานกงานการปฏรปท�ดนเพ�อเกษตรกรรม (สปก.) รอยละ 30 และ 10

ตามลาดบ (ตารางท� 4-6)

ตารางท� 4-6 เอกสารสทธ� ท�ดนของครวเรอนเกษตรกร

เอกสารสทธ� จานวน (ครวเรอน) รอยละ

โฉนด 9 90

สปก. 1 10

นส. 3 3 30

ท�มา : การสารวจ

ครวเรอนเกษตรกรมพ�นท�ปลกลาไยอนทรยเฉล�ย 10 ไร ซ�งสวนใหญมพ�นท�ปลก

อยระหวาง 1 – 5 ไร รอยละ 50 รองลงมามพ�นท�ปลกลาไยอนทรยชวง 11 – 15 ไร รอยละ 20 (ตาราง

ท� 4-7)

ตารางท� 4-7 พ�นท�ปลกลาไยอนทรยของครวเรอนเกษตรกร

พ�นท�ปลกลาไยอนทรย จานวน

(ครวเรอน) รอยละ

1 – 5 ไร 5 50

6 – 10 ไร 1 10

11 – 15 ไร 2 20

16 – 20 ไร 1 10

21 – 25 ไร 1 10

รวม 10 100

ท�มา : การสารวจ

1.3 การจาหนายผลผลตลาไยอนทรย

การจาหนายผลผลตลาไยอนทรยอยในลกษณะผลผลตแบบรวง ซ�งมระดบรายได

เฉล�ยจากการจาหนายเทากบ 279,523 บาท/ป โดยการจาหนายผลผลตแบงออกเปนเกรด AA A B

และ C โดยผลผลตลาไยอนทรยสวนใหญมเกรด AA มากท�สด ทาใหการจาหนายไดรบราคาด ท�

39

สงผลใหระดบรายไดสงข�น ซ�งการจาหนายผลผลตเปนแบบรวมกลมท�มเครอขายของกลมลาไย

อนทรยภาคเหนอ (ตารางท� 4-8)

ตารางท� 4-8 รายไดเฉล�ยการจาหนายผลผลตลาไยอนทรยแบบรวง

เกรด ผลผลตเฉล�ย

(กโลกรม)

ราคาขายเฉล�ย

(บาท/กโลกรม) รายได (บาท)

AA 3,864 33 127,512

A 2,964 28 82,992

B 2,271 21 47,691

C 1,333 16 21,328

รวม 10,432 279,523

ท�มา : การสารวจ

1.4 การเปนสมาชกของครวเรอนเกษตรกร

เกษตรกรเปนสมาชกของวสาหกจชมชนกลมลาไยอนทรยภาคเหนอ กองทน

หมบาน และธนาคารเพ�อการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) ในสดสวนรอยละ 20 เทากน ซ�ง

การเปนสมาชกน�นเกษตรกรจะไดสทธในการกยมเงนจากหนวยงานดงกลาว และไดรบอตรา

ดอกเบ�ยเงนกในอตราต�า (ตารางท� 4-9) โดยมครวเรอนเกษตรกรท�มการกยมเงน รอยละ 40 ท�มยอด

เงนกต �งแต 40,000-3,000,000 บาท (ตารางท� 4-10 และ 4-11) และมวตถประสงคของการกเงนเพ�อ

ตองการลงทนทางการเกษตรในการผลตลาไยอนทรย ท�งหมด (ตารางท� 4-12)

ตารางท� 4-9 การเขารวมกลมสมาชกของเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย

สมาชก จานวน (ราย) รอยละ

วสาหกจชมชน 2 20

กองทนหมบาน 2 20

ธนาคารเพ�อการเกษตรและสหกรณการเกษตร 1 10

สมาชกกลมเกษตรกร/กลมสตร/กลมยวเกษตรกร 2 20

กลมปลกยางพาราอนทรย 1 10

กลมอนทรยแมตน 1 10

กลมผลไมอนทรยลมน�าด 1 10

ท�มา : การสารวจ

40

ตารางท� 4-10 การกยมเงนของครวเรอนเกษตรกร

การกยมเงน จานวน (ครวเรอน) รอยละ

กยมเงน 4 40

ไมมการกยม 6 60

รวม 10 100

ท�มา : การสารวจ

ตารางท� 4-11 จานวนเงนกของครวเรอนเกษตรกร

รายการ คาต�าสด (บาท) คาสงสด (บาท) คาเฉล�ย (บาท)

จานวนเงนก 43,000 3,000,000 855,750

ท�มา : การสารวจ

ตารางท� 4-12 วตถประสงคการกเงนของครวเรอนเกษตรกร

วตถประสงคของการกเงน จานวน รอยละ

ลงทนทางการเกษตร 4 100

รวม 4 100

ท�มา : การสารวจ

1.5 ปญหาดานการเกษตร

ครวเรอนเกษตรกร รอยละ 50 มปญหาดานการดแลรกษามากถงรอยละ 40

รองลงมาไดแก ปญหาดานการเตรยมดน การขาย และการเกบเก� ยว รอยละ 20 เทากน

(ตารางท� 4-13)

สาหรบสาเหตของปญหาดานการดแลรกษาสวนใหญมาจากแมลงศตรพช โรคพช

ในสดสวนท�เทากน โดยวธการแกไขของเกษตรกรสวนใหญจะใชน� าสมควนไม ซ�งทาใหแมลง

ลดลง และปองกนโรคพชไดเปนอยางด (ตารางท� 4-14 ถง 4-15) รวมท�งยงมปญหาดานอ�นๆ ท�

จาแนกได คอ ปญหาดานการเตรยมดนท�ประสบกบปญหาสภาพดนฟ� นตวยาก โดยเกษตรกรยงไม

ทราบแนวทางแกไข สวนปญหาดานการเกบเก�ยวและการจาหนายเกดจากภยธรรมชาต ซ� งไม

สามารถแกไขได เน�องจากการผลตลาไยอนทรยตองพ�งพาสภาพธรรมชาตท�งอณหภม และปรมาณ

น� าฝน เปนตน สงผลใหปรมาณผลผลตท�ไดไมเพยงพอตอความตองการ และเกดความเสยหาย

(ตารางท� 4-16)

41

ตารางท� 4-13 ลกษณะปญหาการทาการเกษตรของครวเรอนเกษตรกร

ลกษณะปญหา จานวน (ครวเรอน) รอยละ

การเตรยมดน 1 20

การดแลรกษา 2 40

การเกบเก�ยว 1 20

การขาย 1 20

รวม 5 100

ท�มา : การสารวจ

ตารางท� 4-14 สาเหตปญหาการดแลรกษาของครวเรอนเกษตรกร

สาเหตปญหาการดแลรกษา จานวน (ครวเรอน) รอยละ

แมลง 1 50

โรคพช 1 50

รวม 2 100

ท�มา : การสารวจ

ตารางท� 4-15 การแกปญหาการดแลรกษาของครวเรอนเกษตรกร

การแกปญหาการดแลรกษา จานวน (ครวเรอน) รอยละ

ใชน�าสมควนไม 2 100

ท�มา : การสารวจ

ตารางท� 4-16 สรปปญหาของครวเรอนเกษตรกร

ปญหา จานวน (ครวเรอน) สาเหตของปญหา

การเตรยมดน 1 ดนฟ� นตวยาก

การเกบเก�ยว 1 ภยธรรมชาต

การขาย 1 สภาพอากาศเปล�ยนแปลง

ท�มา : การสารวจ

1.6 หนวยงานท�ตองการใหความชวยเหลอ

ครวเรอนเกษตรกรบางครวเรอนมความตองการใหหนวยงานตางๆท�เก�ยวของเขา

มาใหความชวยเหลอ โดยเฉพาะหนวยงานรฐบาลท�เก�ยวของ สานกงานเกษตรในพ�นท� และ

หนวยงานรฐวสาหกจ ในสดสวน รอยละ 33.33 เทากน (ตารางท� 4-17) โดยหนวยงานรฐบาล

เกษตรกรตองการความชวยเหลอดานงบประมาณสนบสนนการผลตลาไยอนทรย สาหรบ

42

สานกงานเกษตรในพ�นท�ตองการใหชวยเหลอดานการใหความร และการจดใหมการฝกอบรม

สงเสรมการผลตปย และการปลกพชเกษตรอนทรย (ตารางท� 4-18)

ตารางท� 4-17 หนวยงานท�ตองการใหชวยเหลอของครวเรอนเกษตรกร

ช�อบคคล/หนวยงานท�ตองการใหชวยเหลอ จานวน (ครวเรอน) รอยละ

รฐบาล 1 33.33

สานกงานเกษตรอาเภอ 1 33.33

รฐวสาหกจ 1 33.33

รวม 3 100

ท�มา : การสารวจ

ตารางท� 4-18 สรปหนวยงานท�ตองการใหชวยเหลอของครวเรอนเกษตรกร

ช�อบคคล/หนวยงาน เร�องท�ตองการใหชวยเหลอ การชวยเหลอ

รฐบาล งบประมาณสนบสนน งบประมาณสนบสนนการผลตลาไยอนทรย

สานกงานเกษตรอาเภอ การผลตป ย ,การปลกพชเกษตรอนทรย สงเสรมการผลตป ย ,ใหความรและจดใหมการ

ฝกอบรม

รฐวสาหกจ การตลาด เพ�มราคาผลผลต

ท�มา : การสารวจ

สวนท� 2 ตนทนและผลตอบแทน

2.1 การวเคราะหความคมคาการผลตลาไยอนทรย

การวเคราะหความคมคาการผลตมความสาคญในการพจารณาการตดสนใจลงทนเพ�อทาให

ทราบตนทน เน�องจากการลงทนตองใชเงนทนจานวนมาก ผลการตดสนใจผกพนตอการดาเนนงาน

เปนเวลานานหลายป รวมท�งการตดสนใจลงทนอาจมผลตอความสาเรจหรอลมเหลวของการ

ประกอบการ หลกเกณฑการวเคราะหท�มผลตอการตดสนใจลงทนคอ ตองการใหมลคาของตนทน

ท�จายออกไปมคานอยกวามลคาของผลตอบแทนท�ไดรบ โดยรายละเอยดการวเคราะห มดงน�

2.1.1 วธการวเคราะห ประกอบดวย

(1) การวเคราะหมลคาปจจบนสทธ (Net Present Value : NPV) สตรท�ใชในการ

คานวณ คอ

43

n n

t tt 1 t 0

t

B C

NPV(1 i)

กาหนดให

NPV คอ มลคาปจจบนสทธ

Bt คอ มลคาผลตอบแทนในปท� t

Ct คอ มลคาตนทนในปท� t

i คอ อตราคดลด (discount rate) หรออตราดอกเบ�ยเงนกยม

t คอ ปท� 0 ถง n

หลกเกณฑในการตดสนใจ

ยอมรบการลงทนได เม�อมลคาปจจบนของรายไดท�จะไดรบมากกวา

มลคาปจจบนของรายจายท�คาดไว ทาใหมลคาปจจบนสทธเปน บวก

ไมยอมรบท�จะลงทน หากมลคาปจจบนสทธท�ไดรบเปน ลบ

ในกรณท�มทางเลอกในการลงทนไดหลายทาง หนวยธรกจควรเลอกลงทน

ในโครงการท�ใหมลคาปจจบนสทธท�เปนบวกท�สงสด

(2) การวเคราะหอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit Cost Ratio : BCR)

วธการคานวณ จากสตร

n

tt 1

t

n

tt 0

t

B

(1 i)BCRC

(1 i)

กาหนดให

BCR คอ อตราสวนผลตอบแทนตอตนทน

Bt คอ มลคาผลตอบแทนในปท� t

Ct คอ มลคาตนทนในปท� t

i คอ อตราคดลด (discount rate) หรออตราดอกเบ�ยเงนกยม

t คอ ระยะเวลาของโครงการ คอ ปท� 1,2,3,…n

n คอ อายของโครงการ

44

เกณฑการพจารณา

ถา BCR >1 แสดงวา ผลตอบแทนท�ไดรบจากโครงการจะมคามากกวา

คาใชจายท�เสยไป

ถา BCR <1 แสดงวา ผลตอบแทนท�ไดรบจากโครงการจะมคานอยกวา

คาใชจายท�เสยไป

(3) การวเคราะหผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return : IRR)

วธการคานวณ จากสตร

LL U L

L U

NPVIRR DR (DR DR )[ ]

NPV NPV

กาหนดให

DRL คอ อตราคดลดระดบลาง

DRU คอ อตราคดลดระดบบน

NPVL คอ มลคาปจจบนสทธท�ระดบอตราคดลดระดบลาง

NPVU คอ มลคาปจจบนสทธท�ระดบอตราคดลดระดบบน

(4) ระยะเวลาคนทน (Payback period analysis)

วธคานวณจากสตร

กาหนดให

Cost of Project คอ มลคาปจจบนของตนทนท�จายออกไป

Project Cash Flow คอ มลคาปจจบนของกระแสเงนสดเขามาในกจการเฉล�ย

2.1.2 ลกษณะขอมลท�ไดจากการเกบรวบรวมขอมล

กลมผผลตลาไยอนทรยภาคเหนอ จานวน 10 ครวเรอน ครอบคลมพ�นท�จงหวด

เชยงใหม (อาเภอเมอง อาเภอสนปาตอง อาเภอแมออน อาเภอสนทราย) และลาพน (อาเภอล� อาเภอ

ทงหวชาง) เน�องจากสมาชกบางรายไดเลกการปลกลาไยอนทรย และมการแยกตวออกจากกลม จง

ทาใหการเกบรวบรวมขอมลเปนไปดวยความยากลาบากในการตดตามเพ�อขอสมภาษณเกษตรกร

Cost of Project

Payback Period Project Cash Flow

45

ผผลตลาไยอนทรย และการผลตลาไยอนทรยของครวเรอนเกษตรกรตวอยางมสภาพการถอครอง

ท�ดนเปนของตนเอง

2.1.3 การวเคราะหความคมคาการผลตลาไยอนทรย

(1) ตนทนคงท� (Fixed Cost : FC)

ตนทนหรอคาใชจายท�ไมเปล�ยนแปลงตามปรมาณการผลต ไมวาจะผลตมาก

หรอนอย หรอไมผลตกตาม หนวยผลตจะมตนทนประเภทน� เทาเดม เชน คาเส�อมของเคร�องจกร

อปกรณ คาท�ดน คาอปกรณการผลต เปนตน

(2) คาเส�อมราคา

คาใชจายท�หกจากมลคาของสนทรพย ท�กจการใชประโยชน เน�องจากสนทรพย

ประเภทอาคาร อปกรณ เคร�องจกร รถยนต เปนสนทรพยท�มไวใชงานระยะยาว และจะมราคาสง

จงมการประมาณประโยชนจากสนทรพยเหลาน� เฉล�ยเปนคาใชจายแตละงวด เพ�อลดมลคาให

เหมาะสมกบราคาปจจบน (http://rukbunchee.com/รกบญช/คาเส�อมราคาสะสม/page/2) โดยมสตร

การคานวณดงน�

คาเส�อมราคา �บาท

ป� =

มลคาสนทรพย(บาท) − ราคาซาก(บาท)

อายการใชงาน(ป)

โดยสมมตใหมการกาหนดราคาซาก เทากบ ศนย เน�องจากเม�อสนทรพยหมด

สภาพการใชงาน หนวยผลตสามารถนาสนทรพยดงกลาวไปจาหนายในลกษณะแยกเปนช�นสวน จง

ทาใหการคานวณราคาซากไมคงท�

เคร�องจกร และอปกรณการผลตลาไยอนทรยของเกษตรกรพบวา เกษตรกรสวน

ใหญจะมเคร�องจกร อปกรณ ประเภทเคร�องพนยา เคร�องตดหญาแบบเดนตาม เคร�องตดหญาแบบ

สะพาย เคร�องสบน� า เม�อพจารณาคาเส�อมราคาของเคร�องจกร อปกรณประเภทดงกลาวเคร�องพนยา

มคาเส�อมมากท�สด 2,421 บาท รองลงมาไดแก เคร�องตดหญาแบบเดนตาม 1,740 บาท อยางไรก

ตามเกษตรกรผผลตบางรายยงมเคร�องจกร ประเภท รถแทรกเตอรใหญ รถแทรกเตอรเลก เคร�องโม

ซากพช และเคร� องบดซากพช สาหรบคาเส�อมจะนามาคดรวมกบรายได เน�องจากคาเส�อมเปน

รายการท�เกษตรกรจะตองนาเงนจานวนน�ไปใชในการดแลรกษาเคร�องจกร อปกรณ ดงกลาว โดย

คาเส� อมไมนามาคดเปนฐานภาษ จงถอวาคาเส� อมเปนรายการท�ถกนามารวมกบรายได

(ตารางท� 4-19)

46

ตารางท� 4-19 คาเคร�องจกร อปกรณ และคาเส�อมราคา

รายการ

คาเคร�องจกร

อปกรณเฉล�ย

(บาท)

คาเคร�องจกรเฉล�ย

ตอเคร�อง (บาท)

จานวนเฉล�ย

(เคร�อง)

อายการใชงาน

เฉล�ย (ป)

คาเส�อม

เฉล�ยตอ

เคร�อง

(บาท)

คาเส�อมเฉล�ย

(บาท)

เคร�องพนยา 14,040 7,800 2 6 1,345 2,421

เคร�องตดหญาแบบเดนตาม 11,484 6,755 2 7 1,023 1,740

เคร�องตดหญาแบบสะพาย 5,750 5,750 1 5 1,190 1,190

เคร�องสบน�า 11,358 6,389 2 9 719 1,278

รถแทรกเตอรใหญ 100,000 100,000 1 17 5,882 5,882

รถแทรกเตอรเลก 650,000 650,000 1 5 130,000 130,000

เคร�องโมซากพช 19,500 19,500 1 5 3,900 3,900

เคร�องบดซากพช 19,000 19,000 1 2 9,500 9,500

ท�มา : การคานวณ

(3) ตนทนผนแปรรวม (Variable Cost : VC)

ตนทนหรอรายจายท�สามารถเปล�ยนแปลงตามปรมาณการผลตสนคาหรอผลผลต

ถาผลตเปนจานวนมากจะเสยตนทนมาก ถาผลตจานวนนอยกจะเสยนอย และถาไมผลตกจะไมเสย

เชน คาปจจยการผลต คาวตถดบ คาจางแรงงาน คาสาธารณปโภค (คาน� า , คาไฟ ฯลฯ) เปนตน

แบงออกเปน

3.1 ตนทนวตถดบ

ตนทนวตถดบการผลตลาไยอนทรย ประกอบดวย ตนกลาลาไย ปยอนทรย

ฮอรโมนผลไม ฮอรโมนไข ฮอรโมนปองกนโรคและแมลง โดยมคาใชจายปยอนทรยเปนคาใชจาย

หลกจานวน 13,105 บาท ซ�งเปนคาใชจายท�เก�ยวของกบปยมลสตว ปยชวภาพ รองลงมาไดแก ตน

กลาลาไยจานวน 4,232 บาท นอกจากน� ยงมคาใชจายอ�น ไดแก ฮอรโมนไข และฮอรโมนปองกน

โรคและแมลง (ตารางท� 4-20)

47

ตารางท� 4-20 ตนทนผนแปรเฉล�ย ประเภทตนทนวตถดบ

ตนทนวตถดบ จานวนเงน (บาท/ป)

ตนกลาลาไย 4,232.00

ป ยอนทรย 13,105.00

ฮอรโมนผลไม 1,324.00

ฮอรโมนไข 250.00

ฮอรโมนปองกนโรคและแมลง 270.00

รวม 20,402

ท�มา : การคานวณ

3.2 ตนทนแรงงาน

ตนทนแรงงานการผลตลาไยอนทรย แบงออกเปนแรงงานใสปย แรงงาน

พนยาและฮอรโมน แรงงานตดหญา แรงงานตดแตงก�ง แรงงานรดน� า และแรงงานเกบเก�ยว โดย

สวนใหญของการใชแรงงานอยในลกษณะของกจกรรมการดแลรกษา และตนทนแรงงานเกบเก�ยว

มคาใชจายสงสด จานวน 9,764 บาท/ป เน�องจากลกษณะการเกบเก�ยวลาไยอนทรยตองใชแรงงานท�

มความชานาญ และประณตในการเกบเก�ยว อกท�งการเกบเก�ยวตองปนข�นตนลาไยท�มความสง ทา

ใหการทางานตองแขงกบเวลาและมความเส�ยงจงทาใหมคาจางแรงงานสง และการจาหนายลาไย

อนทรยของเกษตรกรมการจาหนายแบบวนตอวนเพ�อใหผลผลตมความสดใหม เพ�อนาไปแปรรป

เปนลาไยอบแหงท�มคณภาพ (ตารางท� 4-21)

ตารางท� 4-21 ตนทนผนแปรเฉล�ย ประเภทตนทนแรงงาน

ตนทนแรงงาน จานวนเงน (บาท/ป)

ใสป ย 1,773

พนยา , ฮอรโมน 1,690

ตดหญา 3,443

ตดแตงก�ง 251

รดน�า 1,385

เกบเก�ยว 9,764

รวม 18,307

ท�มา : การคานวณ

48

(4) รายได (Revenues)

รายไดท�ครวเรอนเกษตรกรไดรบจากการขายผลผลตลาไยอนทรยแบบรวงเพ�อ

นาไปแปรรปเปนลาไยอบแหงตอไป โดยการจาหนายแบบรวงมการแบงออกเปนเกรด แสดงใน

ตารางท� 4-22

ตารางท� 4-22 ปรมาณเฉล�ย ราคาเฉล�ย และรายไดเฉล�ย ของการผลตลาไยอนทรย

เกรด ปรมาณเฉล�ย (กก./ป) ราคาเฉล�ย (บาท/กก.) รายได (บาท/ป)

AA 3,864 33 127,519

A 2,964 28 82,995

B 2,271 21 47,681

C 1,333 16 21,333

ท�มา : การคานวณ

จากตารางท� 4-22 รายไดจากการจาหนายลาไยอนทรยแบบรวงเกรด AA สงสดถง 127,519

บาท/ป รองลงมาไดแก รายไดจากการจาหนายเกรด A B และ C จะเหนไดวาการผลตลาไยอนทรย

โดยใชปจจยการผลตทางธรรมชาต ไมวาจะเปนปยอนทรย ฮอรโมน ผนวกกบการดแลรกษาอยาง

สม�าเสมอ ยอมสงผลใหผลผลตลาไยอนทรยมเกรด AA ซ�งเปนเกรดท�มผลขนาดใหญ ปรมาณมาก

และไดรบราคาสงสด ท�สามารถสรางรายไดใหแกเกษตรกร

(5) การกยมเงนของครวเรอนเกษตร

เกษตรกรทาการกเงนจากธนาคารเพ�อการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.)

ซ�งจดอยในกลมลกคารายยอยช�นด ประเภทเงนกแบบมระยะเวลา (Minimum Retail Rate) โดยม

อตราดอกเบ�ยรอยละ 7 (http://www.baac.or.th) และสมมตใหมการชาระคนเงนตนในปท� 3 ถง ปท�

10 ซ�งในปท� 0 ซ�งเปนปท�เร�มมการผลต จงไมมรายรบเขามาในกจการ ดงน�นการชาระคนเงนตนใน

ปท� 0 ไมสามารถทาได มเพยงแตการชาระดอกเบ�ยจายเทาน�น

จากขอมลในขอ 1-5 นามาคานวณเปนรายได และตนทนรวมของการผลตลาไย

อนทรย (ตารางท� 4-24 ถง 4-33) ลาไยอนทรยจะเร�มใหผลผลตอายต�งแต 3 ป และจะใหผลเตมท�เม�อ

อาย 7 ปข�นไป และสมมตใหสวนลาไยอนทรยสามารถใหผลผลตไดถงอาย 10 ป โดยทาการ

วเคราะหลาไยอนทรยท�ใหผลผลตในปท� 3 เปนตนไป เกษตรกรผผลตลาไยอนทรยบางรายมการ

ลงทนปลกลาไยไวอยแลวโดยไมตองทาการลงทนใหมท�งหมด แตกมบางรายท�อาจมการลงทนซ�อ

ท�ดนเพ�อปลกลาไยอนทรย การวเคราะหไดแบงสดสวนของปรมาณผลผลตในแตละป ดงน� ผลผลต

49

ปท� 3 4 5 6 และ 7-10 รอยละ 50, 60, 70, 80 และ 100 ของปรมาณผลผลตท�งหมดท�ไดจากการ

สมภาษณ ตามลาดบ

กาหนดการวเคราะหความคมคาของการผลตลาไยอนทรย มอายโครงการ 10 ป

แบงออกเปน 2 สถานการณ 6 รปแบบ คอ

สถานการณท� 1 กรณท�เกษตรกรผผลตลาไยอนทรยมท�ดนปลกลาไยอยแลว

โดยอาจจะอยในลกษณะท�เปนเจาของท�ดนเอง หรอไดทาฟร เปนตน ดงน�

รปแบบท� 1 กยม รอยละ 50 และเงนลงทนสวนตว รอยละ 50 ของจานวนเงน

ลงทน

รปแบบท� 2 ใชเงนสวนตวเตมจานวนเงนลงทน

รปแบบท� 3 กยมเงนเตมจานวนเงนลงทน

สถานการณท� 2 กรณท�เกษตรกรผผลตลาไยอนทรยไมมท�ดนปลกลาไย โดย

กาหนดใหอยางนอยตองมพ�นท�ขนาด 1 ไร สามารถทาการปลกลาไยอนทรยได ดงน�

รปแบบท� 1 กยม รอยละ 50 และเงนลงทนสวนตว รอยละ 50 ของจานวนเงน

ลงทน

รปแบบท� 2 ใชเงนสวนตวเตมจานวนเงนลงทน

รปแบบท� 3 กยมเงนเตมจานวนเงนลงทน

โดยเงนลงทนท�ใชท�งหมดในปท� 0 เทากบ 103,891 บาท ซ� งเปนตนทนหรอ

คาใชจายทางดานเคร�องจกรและอปกรณ นอกจากน� ยงรวมตนทนท�ดนจานวน 1 ไร ราคาประเมน

เฉล�ยท�ดนของกรมธนารกษป 2555-2558 ในพ�นท�อาเภอเมอง อาเภอสนทราย อาเภอแมออน อาเภอ

สนปาตอง จงหวดเชยงใหม และอาเภอล� อาเภอทงหวชาง จงหวดลาพน ราคาประเมนเฉล�ยตารางวา

ละ 550 บาท (ตารางท� 4-23)

50

ตารางท� 4-23 ราคาประเมนท�ดนในจงหวดเชยงใหม ลาพน

รายการ ราคาประเมน (บาท/ตารางวา) จานวน (ครวเรอน)

จงหวดเชยงใหม 1

อาเภอเมอง 1,000 3

อาเภอสนทราย 1,000 1

อาเภอแมออน 300 1

อาเภอสนปาตอง 250 2

จงหวดลาพน 2

อาเภอล� 250 2

อาเภอทงหวชาง 200 1

ราคาประเมนเฉล�ย 550 10

ท�มา : 1. www.treasury.go.th/internet/land/province_price/chiangmai.pdf

2. www.treasury.go.th/internet/land/province_price/lamphun.pdf

จากขอมลในขอ (1)-(5) นามาคานวณเปนรายได และตนทนรวมของการผลตลาไย

อนทรย 2 สถานการณ ใน 3 รปแบบ แสดงในตารางท� 4-24 ถง 4-29

51

ตารางท� 4-24 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 1 รปแบบท� 1

ปท� 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 รวม

กรแสเงนสด (Cash flow)

เงนสวนตว 55,000

เงนก 55,000

รายได

0 0 139,763 167,716 195,669 223,621 279,527 279,527 279,527 279,527 1,844,876

คาเส�อม

19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489

รวม (Total) 110,000 19,489 19,489 159,252 187,205 215,158 243,110 299,016 299,016 299,016 299,016 1,864,365

ตนทนการลงทน (Investment costs)

คาเคร�องจกรและอปกรณ 103,891

103,891

รวม (Total) 103,891

103,891

ตนทนการดาเนนการ (Operating costs)

คาพนธลาไย 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 42,315

คาวตถดบ 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 177,870

คาจางแรงงาน 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 201,374

รวม (Total) 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 421,559

ตนทนการจดการ (Management costs)

ระยะเวลาคนทน 0 0 0 5,000 5,000 10,000 10,000 10,000 15,000

55,000

อตราดอกเบ�ยเงนก 3,850 3,850 3,850 3,850 3,500 3,150 2,450 1,750 1,050

27,300

รวม (Total) 3,850 3,850 3,850 8,850 8,500 13,150 12,450 11,750 16,050 0 0 82,300

ตนทนรวม (Total cost) 146,449 42,558 42,558 47,558 47,208 51,858 51,158 50,458 54,758 38,708 38,708 607,750

กระแสเงนสด (Cash flow) -36,449 -23,069 -23,069 111,694 139,997 163,300 191,952 248,558 244,258 260,308 260,308 1,256,615

ท�มา : การคานวณ

51

52

ตารางท� 4-25 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 1 รปแบบท� 2

ปท� 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 รวม

กรแสเงนสด (Cash flow)

เงนสวนตว 110,000

เงนก 0

รายได

0 0 139,763 167,716 195,669 223,621 279,527 279,527 279,527 279,527 1,844,876

คาเส�อม

19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489

รวม (Total) 110,000 19,489 19,489 159,252 187,205 215,158 243,110 299,016 299,016 299,016 299,016 1,864,365

ตนทนการลงทน (Investment costs)

คาเคร�องจกรและอปกรณ 103,891

103,891

รวม (Total) 103,891

103,891

ตนทนการดาเนนการ (Operating costs)

คาพนธลาไย 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 42,315

คาวตถดบ 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 177,870

คาจางแรงงาน 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 201,374

รวม (Total) 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 421,559

ตนทนการจดการ (Management costs)

ระยะเวลาคนเงนธนาคาร

0

อตราดอกเบ�ยเงนก

0

รวม (Total) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

ตนทนรวม (Total cost) 142,599 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 525,450

กระแสเงนสด (Cash flow) -32,599 -19,219 -19,219 120,544 148,497 176,450 204,402 260,308 260,308 260,308 260,308 1,338,915

ท�มา : การคานวณ

52

53

ตารางท� 4-26 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 1 รปแบบท� 3

ปท� 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 รวม

กรแสเงนสด (Cash flow)

เงนสวนตว

เงนก 110,000

รายได

0 0 139,763 167,716 195,669 223,621 279,527 279,527 279,527 279,527 1,844,876

คาเส�อม

19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489

รวม (Total) 110,000 19,489 19,489 159,252 187,205 215,158 243,110 299,016 299,016 299,016 299,016 1,864,365

ตนทนการลงทน (Investment costs)

คาเคร�องจกรและอปกรณ 103,891

103,891

รวม (Total) 103,891

103,891

ตนทนการดาเนนการ (Operating costs)

คาพนธลาไย 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 42,315

คาวตถดบ 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 177,870

คาจางแรงงาน 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 201,374

รวม (Total) 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 421,559

ตนทนการจดการ (Management costs)

ระยะเวลาคนเงนธนาคาร 0 0 0 5,000 5,000 10,000 10,000 15,000 20,000 20,000 25,000 110,000

อตราดอกเบ�ยเงนก 7,700 7,700 7,700 7,700 7,350 7,000 6,300 5,600 4,550 3,150 1,750 66,500

รวม (Total) 7,700 7,700 7,700 12,700 12,350 17,000 16,300 20,600 24,550 23,150 26,750 176,500

ตนทนรวม (Total cost) 150,299 46,408 46,408 51,408 51,058 55,708 55,008 59,308 63,258 61,858 65,458 701,950

กระแสเงนสด (Cash flow) -40,299 -26,919 -26,919 107,844 136,147 159,450 188,102 239,708 235,758 237,158 233,558 1,162,415

ท�มา : การคานวณ

53

54

ตารางท� 4-27 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 2 รปแบบท� 1

ปท� 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 รวม

กรแสเงนสด (Cash flow)

เงนสวนตว 200,000

เงนก 200,000

รายได

0 0 139,763 167,716 195,669 223,621 279,527 279,527 279,527 279,527 1,844,876

คาเส�อม

19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489

รวม (Total) 400,000 19,489 19,489 159,252 187,205 215,158 243,110 299,016 299,016 299,016 299,016 1,864,365

ตนทนการลงทน (Investment costs)

คาท�ดนจานวน 1 ไร 220,000

คาเคร�องจกรและอปกรณ 103,891

103,891

รวม (Total) 323,891

103,891

ตนทนการดาเนนการ (Operating costs)

คาพนธลาไย 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 42,315

คาวตถดบ 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 177,870

คาจางแรงงาน 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 201,374

รวม (Total) 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 421,559

ตนทนการจดการ (Management costs)

ระยะเวลาคนทน 0 0 0 10,000 20,000 25,000 25,000 30,000 30,000 30,000 30,000 200,000

อตราดอกเบ�ยเงนก 14,000 14,000 14,000 14,000 13,300 11,900 10,150 8,400 6,300 4,200 2,100 112,350

รวม (Total) 14,000 14,000 14,000 24,000 33,300 36,900 35,150 38,400 36,300 34,200 32,100 312,350

ตนทนรวม (Total cost) 376,599 52,708 52,708 62,708 72,008 75,608 73,858 77,108 75,008 72,908 70,808 837,800

กระแสเงนสด (Cash flow) 23,401 -33,219 -33,219 96,544 115,197 139,550 169,252 221,908 224,008 226,108 228,208 1,026,565

ท�มา : การคานวณ

54

55

ตารางท� 4-28 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 2 รปแบบท� 2

ปท� 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 รวม

กรแสเงนสด (Cash flow)

เงนสวนตว 110,000

เงนก

รายได

0 0 139,763 167,716 195,669 223,621 279,527 279,527 279,527 279,527 1,844,876

คาเส�อม

19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489

รวม (Total) 110,000 19,489 19,489 159,252 187,205 215,158 243,110 299,016 299,016 299,016 299,016 1,864,365

ตนทนการลงทน (Investment costs)

คาท�ดนจานวน 1 ไร 220,000

คาเคร�องจกรและอปกรณ 103,891

103,891

รวม (Total) 323,891

103,891

ตนทนการดาเนนการ (Operating costs)

คาพนธลาไย 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 42,315

คาวตถดบ 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 177,870

คาจางแรงงาน 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 201,374

รวม (Total) 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 421,559

ตนทนการจดการ (Management costs)

ระยะเวลาคนเงนธนาคาร

0

อตราดอกเบ�ยเงนก

0

รวม (Total) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

ตนทนรวม (Total cost) 362,599 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 525,450

กระแสเงนสด (Cash flow) -252,599 -19,219 -19,219 120,544 148,497 176,450 204,402 260,308 260,308 260,308 260,308 1,338,915

ท�มา : การคานวณ

55

56

ตารางท� 4-29 ตนทน และผลตอบแทน การผลตลาไยอนทรยสถานการณท� 2 รปแบบท� 3

ปท� 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 รวม

กรแสเงนสด (Cash flow)

เงนสวนตว

เงนก 400,000

รายได

0 0 139,763 167,716 195,669 223,621 279,527 279,527 279,527 279,527 1,844,876

คาเส�อม

19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489 19,489

รวม (Total) 400,000 19,489 19,489 159,252 187,205 215,158 243,110 299,016 299,016 299,016 299,016 1,864,365

ตนทนการลงทน (Investment costs)

คาท�ดนจานวน 1 ไร 220,000

คาเคร�องจกรและอปกรณ 103,891

103,891

รวม (Total) 323,891

103,891

ตนทนการดาเนนการ (Operating costs)

คาพนธลาไย 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 4,232 42,315

คาวตถดบ 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 16,170 177,870

คาจางแรงงาน 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 18,307 201,374

รวม (Total) 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 38,708 421,559

ตนทนการจดการ (Management costs)

ระยะเวลาคนเงนธนาคาร 0 0 0 20,000 40,000 50,000 50,000 60,000 60,000 60,000 60,000 400,000

อตราดอกเบ�ยเงนก 28,000 28,000 28,000 28,000 26,600 23,800 20,300 16,800 12,600 8,400 4,200 224,700

รวม (Total) 28,000 28,000 28,000 48,000 66,600 73,800 70,300 76,800 72,600 68,400 64,200 624,700

ตนทนรวม (Total cost) 390,599 66,708 66,708 86,708 105,308 112,508 109,008 115,508 111,308 107,108 102,908 1,150,150

กระแสเงนสด (Cash flow) 9,401 -47,219 -47,219 72,544 81,897 102,650 134,102 183,508 187,708 191,908 196,108 714,215

ท�มา : การคานวณ

56

57

(6) ผลการวเคราะหมลคาปจจบนสทธ (Net Present Value : NPV) สตรท�ใชในการคานวณ

คอ n n

t tt 1 t 0

t

B C

NPV(1 i)

(7) ผลการวเคราะหอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit Cost Ratio : BCR)วธการ

คานวณ จากสตร

n

tt 1

t

n

tt 0

t

B

PVB(1 i)BCRPVCC

(1 i)

PVB คอ มลคาปจจบนของรายได

PVC คอ มลคาปจจบนของตนทนหรอคาใชจาย

(8) การวเคราะหอตราผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return)

ทาการคานวณโดยใชสตร ดงน� คอ

LL U L

L U

NPVIRR DR (DR DR )[ ]

NPV NPV

(9) ระยะเวลาคนทน (Payback period)

การวเคราะหระยะเวลาคนทนเปนการวเคราะหถงระยะเวลาท�สามารถคนทนไดเม�อ

เปรยบเทยบกบมลคาตนทนท�จายออกไป วธคานวณจากสตร

ผลการคานวณคา NPV B/C Ratio IRR และ Payback period แสดงในตารางท� 4-30 ถง 4-39

Cost of ProjectPayback Period

Average Project Cash Flow

58

ตารางท� 4-30 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 1 รปแบบท� 1

ป Total cost Pvifi=7% PVC Benefit PVB Net benefit NPVi 7% Pvifi=8% NPVi 8%

0 146,449 1.0000 146,449 0 0 -146,449 -146,449 1.0000 -146,449

1 42,558 0.9346 39,775 19,489 18,214 -23,069 -21,560 0.9259 -21,360

2 42,558 0.8734 37,170 19,489 17,022 -23,069 -20,149 0.8573 -19,777

3 47,558 0.8163 38,822 159,252 129,997 111,694 91,176 0.7938 88,663

4 47,208 0.7629 36,015 187,205 142,819 139,997 106,804 0.7350 102,898

5 51,858 0.7130 36,975 215,158 153,408 163,300 116,433 0.6806 111,142

6 51,158 0.6663 34,087 243,110 161,984 191,952 127,897 0.6302 120,968

7 50,458 0.6227 31,420 299,016 186,197 248,558 154,777 0.5835 145,033

8 54,758 0.5820 31,869 299,016 174,027 244,258 142,158 0.5403 131,972

9 38,708 0.5439 21,053 299,016 162,635 260,308 141,581 0.5002 130,206

10 38,708 0.5083 19,675 299,016 151,990 260,308 132,314 0.4632 120,574

รวม

473,311

1,298,293 1,427,785 824,981 763,870

average net benefit 142,778

ท�มา : การคานวณ

NPV เทากบ 824,982 บาท

B/C Ratio เทากบ 2.74

Payback Period เทากบ 1.03 ป

IRR เทากบ 21.13% คานวณไดดงน�

LL U L

L U

NPVIRR DR (DR DR )[ ]

NPV NPV

824,9827 (8 7)[ ] 20.50%

824,982 763,870

โดยท�

iL คอ อตราคดลดระดบลาง เทากบ รอยละ 7

iU คอ อตราคดลดระดบบน เทากบ รอยละ 8

NPVL คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบลาง เทากบ 824,982 บาท

NPVU คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบบน เทากบ 763,870 บาท

59

ตารางท� 4-31 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 1 รปแบบท� 2

ป Total cost Pvifi=7% PVC Benefit PVB Net benefit NPVi 7% Pvifi=8% NPVi 8%

0 142,599 1.0000 142,599 0 0 -142,599 -142,599 1.0000 -142,599

1 38,708 0.9346 36,177 19,489 18,214 -19,219 -17,962 0.9259 -17,795

2 38,708 0.8734 33,808 19,489 17,022 -19,219 -16,786 0.8573 -16,477

3 38,708 0.8163 31,598 159,252 129,997 120,544 98,400 0.7938 95,688

4 38,708 0.7629 29,530 187,205 142,819 148,497 113,288 0.7350 109,145

5 38,708 0.7130 27,599 215,158 153,408 176,450 125,809 0.6806 120,092

6 38,708 0.6663 25,791 243,110 161,984 204,402 136,193 0.6302 128,814

7 38,708 0.6227 24,104 299,016 186,197 260,308 162,093 0.5835 151,889

8 38,708 0.5820 22,528 299,016 174,027 260,308 151,499 0.5403 140,644

9 38,708 0.5439 21,053 299,016 162,635 260,308 141,581 0.5002 130,206

10 38,708 0.5083 19,675 299,016 151,990 260,308 132,314 0.4632 120,574

รวม

414,462

1,298,293 1,510,085 883,830 820,182

average net benefit 151,008

ท�มา : การคานวณ

NPV เทากบ 883,831 บาท

B/C Ratio เทากบ 3.13

Payback Period เทากบ 0.94 ป

IRR เทากบ 20.89% คานวณไดดงน�

LL U L

L U

NPVIRR DR (DR DR )[ ]

NPV NPV

883,8317 (8 7)[ ] 20.89%

883,831 820,182

โดยท�

iL คอ อตราคดลดระดบลาง เทากบ รอยละ 7

iU คอ อตราคดลดระดบบน เทากบ รอยละ 8

NPVL คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบลาง เทากบ 883,831 บาท

NPVU คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบบน เทากบ 820,182 บาท

60

ตารางท� 4-32 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 1 รปแบบท� 3

ป Total cost Pvifi=7% PVC Benefit PVB Net benefit NPVi 7% Pvifi=8% NPVi 8%

0 150,299 1.0000 150,299 0 0 -150,299 -150,299 1.0000 -150,299

1 46,408 0.9346 43,373 19,489 18,214 -26,919 -25,159 0.9259 -24,924

2 46,408 0.8734 40,533 19,489 17,022 -26,919 -23,511 0.8573 -23,078

3 51,408 0.8163 41,965 159,252 129,997 107,844 88,033 0.7938 85,606

4 51,058 0.7629 38,952 187,205 142,819 136,147 103,866 0.7350 100,068

5 55,708 0.7130 39,720 215,158 153,408 159,450 113,688 0.6806 108,522

6 55,008 0.6663 36,652 243,110 161,984 188,102 125,332 0.6302 118,542

7 59,308 0.6227 36,931 299,016 186,197 239,708 149,266 0.5835 139,869

8 63,258 0.5820 36,816 299,016 174,027 235,758 137,211 0.5403 127,380

9 61,858 0.5439 33,645 299,016 162,635 237,158 128,990 0.5002 118,626

10 65,458 0.5083 33,272 299,016 151,990 233,558 118,717 0.4632 108,184

รวม

532,159

1,298,293 1,333,585 766,134 708,495

average net benefit 133,358

ท�มา : การคานวณ

NPV เทากบ 766,134 บาท

B/C Ratio เทากบ 2.44

Payback Period เทากบ 1.13 ป

IRR เทากบ 20.29% คานวณไดดงน�

LL U L

L U

NPVIRR DR (DR DR )[ ]

NPV NPV

766,1347 (8 7)[ ] 20.29%

766,134 708,495

โดยท�

iL คอ อตราคดลดระดบลาง เทากบ รอยละ 7

iU คอ อตราคดลดระดบบน เทากบ รอยละ 8

NPVL คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบลาง เทากบ 766,134 บาท

NPVU คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบบน เทากบ 708,495 บาท

61

ตารางท� 4-33 ระยะเวลาคนทนของการผลตลาไยอนทรยของสถานการณท� 1

รปแบบ ตนทนโครงการ

(บาท)

ผลตอบแทนสทธเฉล�ย

(บาท)

ระยะเวลาคนทน

(ป)

1 146,449 142,778 1.03

2 142,599 151,008 0.94

3 150,299 133,358 1.13

ท�มา : การคานวณ

ตารางท� 4-34 สรป NPV, IRR, BCR และ Payback Period ของสถานการณท� 1

รปแบบ มลคาปจจบนสทธ

(NPV) (บาท)

อตราผลตอบแทน

ภายใน (IRR)

(%)

อตราผลตอบแทน

ตอทน (B/C

Ration)

ระยะเวลาคนทน

(PB)

(ป)

1 824,982 21.13 2.74 1.03

2 883,831 20.89 3.13 0.94

3 766,134 20.29 2.44 1.13

ท�มา : การคานวณ

จากตารางท� 4-30 ถง 4-33 นามาสตารางท� 4-34 ของการสรปการวเคราะหความคมคา

โครงการลงทนการผลตลาไยอนทรย พบวาสถานการณท� 1 รปแบบท� 2 การใชเงนสวนตวเตมจานวนเงน

ลงทน มมลคาปจจบนสทธเปนคาบวกสงสด อตราผลตอบแทนตอตนทน มากกวา 1 ท�มคาสงสด เชนกน

และมระยะเวลาคนทนส�นท�สดเพยง 0.94 ป ระยะเวลาคนทนท�ส�น แสดงใหเหนวาการผลตลาไยอนทรยโดย

ใชเงนลงทนสวนตวน�น มสภาพคลองสง และมความเส�ยงต�า อกท�งอตราผลตอบแทนภายในมคามากกวา

อตราดอกเบ�ยเงนก เชนเดยวกบกบรปแบบ 1 และ 3 ท�มความคมคาดวย สาหรบรปแบบท� 3 การกยมเงนเตม

จานวนเงนลงทน โดยไมมการใชเงนลงทนสวนตว มคามลคาปจจบนสทธ อตราผลตอบแทนตอตนทน

(B/C Ratio) อตราผลตอบแทนภายใน ต�าสด และมระยะเวลาคนทนท�ยาวนานกวารปแบบอ�นๆ อยางไรก

ตามการผลตลาไยอนทรยท�ง 3 รปแบบ มความคมคาในการผลตลาไยอนทรย หมายความวา ผลตอบแทน

หรอกระแสเงนสดเขาสทธมากกวาตนทนท�จายออกไป

62

ตารางท� 4-35 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 2 รปแบบท� 1

ป Total cost Pvifi=7% PVC Benefit PVB Net benefit NPVi 7% Pvifi=8% NPVi 8%

0 376,599 1.0000 376,599 0 0 -376,599 -376,599 1.0000 -376,599

1 52,708 0.9346 49,261 19,489 18,214 -33,219 -31,047 0.9259 -30,758

2 52,708 0.8734 46,035 19,489 17,022 -33,219 -29,014 0.8573 -28,479

3 62,708 0.8163 51,189 159,252 129,997 96,544 78,809 0.7938 76,636

4 72,008 0.7629 54,935 187,205 142,819 115,197 87,884 0.7350 84,670

5 75,608 0.7130 53,909 215,158 153,408 139,550 99,499 0.6806 94,978

6 73,858 0.6663 49,212 243,110 161,984 169,252 112,772 0.6302 106,662

7 77,108 0.6227 48,015 299,016 186,197 221,908 138,182 0.5835 129,483

8 75,008 0.5820 43,655 299,016 174,027 224,008 130,372 0.5403 121,031

9 72,908 0.5439 39,655 299,016 162,635 226,108 122,980 0.5002 113,099

10 70,808 0.5083 35,992 299,016 151,990 228,208 115,998 0.4632 105,706

รวม

848,456

1,298,293 977,735 449,836 396,429

average net benefit 97,773

ท�มา : การคานวณ

NPV เทากบ 449,837 บาท

B/C Ratio เทากบ 1.53

Payback Period เทากบ 3.85 ป

IRR เทากบ 15.42% คานวณไดดงน�

LL U L

L U

NPVIRR DR (DR DR )[ ]

NPV NPV

449,8377 (8 7)[ ] 15.42%

449,837 396,429

โดยท�

iL คอ อตราคดลดระดบลาง เทากบ รอยละ 7

iU คอ อตราคดลดระดบบน เทากบ รอยละ 8

NPVL คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบลาง เทากบ 449,837 บาท

NPVU คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบบน เทากบ 396,429 บาท

63

ตารางท� 4-36 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 2 รปแบบท� 2

ป Total cost Pvifi=7% PVC Benefit PVB Net benefit NPVi 7% Pvifi=8% NPVi 8%

0 362,599 1.0000 362,599 0 0 -362,599 -362,599 1.0000 -362,599

1 38,708 0.9346 36,177 19,489 18,214 -19,219 -17,962 0.9259 -17,795

2 38,708 0.8734 33,808 19,489 17,022 -19,219 -16,786 0.8573 -16,477

3 38,708 0.8163 31,598 159,252 129,997 120,544 98,400 0.7938 95,688

4 38,708 0.7629 29,530 187,205 142,819 148,497 113,288 0.7350 109,145

5 38,708 0.7130 27,599 215,158 153,408 176,450 125,809 0.6806 120,092

6 38,708 0.6663 25,791 243,110 161,984 204,402 136,193 0.6302 128,814

7 38,708 0.6227 24,104 299,016 186,197 260,308 162,093 0.5835 151,889

8 38,708 0.5820 22,528 299,016 174,027 260,308 151,499 0.5403 140,644

9 38,708 0.5439 21,053 299,016 162,635 260,308 141,581 0.5002 130,206

10 38,708 0.5083 19,675 299,016 151,990 260,308 132,314 0.4632 120,574

รวม

634,462

1,298,293 1,290,085 663,830 600,182

average net benefit 129,008

ท�มา : การคานวณ

NPV เทากบ 663,831 บาท

B/C Ratio เทากบ 2.05

Payback Period เทากบ 2.81 ป

IRR เทากบ 17.43% คานวณไดดงน�

LL U L

L U

NPVIRR DR (DR DR )[ ]

NPV NPV

663,8317 (8 7)[ ] 17.43%

663,831 600,182

โดยท�

iL คอ อตราคดลดระดบลาง เทากบ รอยละ 7

iU คอ อตราคดลดระดบบน เทากบ รอยละ 8

NPVL คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบลาง เทากบ 663,831 บาท

NPVU คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบบน เทากบ 600,182 บาท

64

ตารางท� 4-37 NPV, IRR และ BCR การผลตลาไยอนทรย สถานการณท� 2 รปแบบท� 3

ป Total cost Pvifi=7% PVC Benefit PVB Net benefit NPVi 7% Pvifi=8% NPVi 8%

0 390,599 1.0000 390,599

0 -390,599 -390,599 1.0000 -390,599

1 66,708 0.9346 62,345 19,489 18,214 -47,219 -44,131 0.9259 -43,720

2 66,708 0.8734 58,263 19,489 17,022 -47,219 -41,241 0.8573 -40,481

3 86,708 0.8163 70,780 159,252 129,997 72,544 59,218 0.7938 57,585

4 105,308 0.7629 80,340 187,205 142,819 81,897 62,479 0.7350 60,194

5 112,508 0.7130 80,218 215,158 153,408 102,650 73,189 0.6806 69,863

6 109,008 0.6663 72,632 243,110 161,984 134,102 89,352 0.6302 84,511

7 115,508 0.6227 71,927 299,016 186,197 183,508 114,270 0.5835 107,077

8 111,308 0.5820 64,781 299,016 174,027 187,708 109,246 0.5403 101,418

9 107,108 0.5439 58,256 299,016 162,635 191,908 104,378 0.5002 95,992

10 102,908 0.5083 52,308 299,016 151,990 196,108 99,681 0.4632 90,837

รวม

1,062,450

1,298,293 665,385 235,842 192,677

average net benefit 66,538

ท�มา : การคานวณ

NPV เทากบ 235,843 บาท

B/C Ratio เทากบ 1.22

Payback Period เทากบ 5.87 ป

IRR เทากบ 12.46% คานวณไดดงน�

LL U L

L U

NPVIRR DR (DR DR )[ ]

NPV NPV

235,8437 (8 7)[ ] 12.46%

235,843 192,677

โดยท�

iL คอ อตราคดลดระดบลาง เทากบ รอยละ 7

iU คอ อตราคดลดระดบบน เทากบ รอยละ 8

NPVL คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบลาง เทากบ 235,843 บาท

NPVU คอ มลคาปจจบนของอตราคดลดระดบบน เทากบ 192,677 บาท

65

ตารางท� 4-38 ระยะเวลาคนทนของการผลตลาไยอนทรยของสถานการณท� 2

รปแบบ ตนทนโครงการ

(บาท)

ผลตอบแทนสทธเฉล�ย

(บาท)

ระยะเวลาคนทน

(ป)

1 376,599 97,773 3.85

2 362,599 129,008 2.81

3 390,599 66,538 5.87

ท�มา : การคานวณ

ตารางท� 4-39 สรป NPV, IRR, BCR และ Payback Period ของสถานการณท� 2

รปแบบ NPV IRR B/C Ratio Payback Period

1 449,837 15.42 1.53 3.85

2 663,831 17.43 2.05 2.81

3 235,843 12.46 1.22 5.87

จากตารางท� 4-35 ถง 4-38 นามาสตารางท� 4-39 ของการสรปการวเคราะหความคมคาการ

ผลตลาไยอนทรย พบวาสถานการณท� 2 รปแบบท� 2 การใชเงนสวนตวเตมจานวนเงนลงทน มมลคาปจจบน

สทธเปนคาบวก อตราผลตอบแทนตอตนทนมากกวา 1 อตราผลตอบแทนภายใน มคาสงสด และม

ระยะเวลาคนทนส�นท�สดเพยง 2.81 ป เม�อเทยบกบอก 2 รปแบบ ระยะเวลาคนทนท�ส�น ยอมแสดงใหเหนวา

การผลตลาไยอนทรยโดยใชเงนลงทนสวนตวน�น มสภาพคลองสง และมความเส�ยงต�า เชนเดยวกบรปแบบ

1 และ 3 ท�มความคมคาดวย สาหรบรปแบบท� 3 การกยมเงนเตมจานวนเงนลงทน โดยไมมการใชเงนลงทน

สวนตว มคามลคาปจจบนสทธ อตราผลตอบแทนตอตนทน อตราผลตอบแทนภายใน ต�าสด และม

ระยะเวลาคนทนท�ยาวนานกวารปแบบอ�นๆ อยางไรกตามการผลตลาไยอนทรยท�ง 3 รปแบบ มความคมคา

ในการผลตลาไยอนทรย หมายความวาผลตอบแทนหรอกระแสเงนสดเขาสทธมากกวาตนทนท�จายออกไป

จะเหนไดวาการมท�ดนท�มการปลกลาไยอยแลว แตไดมการปรบเปล�ยนใหมการผลตลาไย

ในรปแบบอนทรยจะทาใหมความคมคาการผลตมากกกวาการท�เกษตรกรตองซ�อท�ดนเพ�อปลกลาไยอนทรย

เน�องจากการซ�อท�ดนเปนภาระความรบผดชอบดานคาใชจายท�เพ�มข�น อยางไรกตามเกษตรกรผผลตลาไย

อนทรยท�มท�ดนอยกอนแลวหรอตองซ�อท�ดนเพ�อการผลตยอมมความคมคาการผลตเชนเดยวกน และการ

วเคราะหความคมคาการผลตลาไยอนทรยดงกลาว มสวนชวยการตดสนใจของเกษตรกรใหมการวางแผน

เพ�อพฒนาการผลตลาไยท�วไปเปนลาไยอนทรยท�สามารถสรางความย �งยนทางดานรายได

66

2.1.4 ผลการวเคราะหประสทธภาพทางเทคนคการผลตลาไยอนทรย

การวเคราะหประสทธภาพทางเทคนคการผลตลาไยอนทรยเปนการหาความสมพนธระหวาง

ปรมาณผลผลตกบปรมาณปจจยการผลตตางๆ ของการศกษาคร� งน� ใชแบบจาลอง Stochastic Frontier

Production Function และวเคราะหดวยวธ Maximum Likelihood Estimation : MLE อครพงศ (2547)

รายงานวา แบบจาลอง Stochastic Frontier Production Function สามารถกาหนดรปแบบของแบบจาลองได

ขอมลในการวเคราะหมจานวนมากพอ และขอมลดงกลาวมลกษณะท�มความคลาดเคล�อนจากการวดสง มตว

แปรท�ไมสามารถควบคมไดอยหลายตว เชน อณหภม ความช�น ความอดมสมบรณของพ�นท� ระยะเวลาการ

ผลต เปนตน ตลอดจนตวแปรตามมความแปรปรวนสง จงสงผลใหการใชวธ DEA (Data Envelopment

Analysis) ไมมความเหมาะสมตอขอมลดงกลาว ทาใหผลการวเคราะหจากวธ DEA ท�ไดไมมความถกตอง

เทาท�ควร เน�องจากเสนพรมแดนจะอยสงกวาปกต และจะทาใหดชนประสทธภาพท�ประเมนน�นมคาต�ากวา

ความเปนจรง

แบบจาลองท�ใชในการประมาณคาสมการพรมแดนการผลต คอ แบบจาลองการผลตเชงเฟน

สมท�อยในรปแบบ Cobb-Douglas ดงน�

βi v uiy AX e -= (1)

โดยรปแบบมคณสมบตตรงกบสมการการผลตของ Neoclassic 3 ประการ คอ

(1) Marginal product ของปจจยการผลตมคาเปนบวก

(2) Marginal product จะเพ�มในอตราท�ลดลง

(3) รปแบบสมการไมไดเปนตวกาหนดระดบผลตอบแทนตอขนาดการผลต (degree of

return to scale) แตถกกาหนดโดยขอมลท�ใชในการศกษา

สาหรบแบบจาลองปจจยท�มผลตอความดอยหรอความไมมประสทธภาพไดเลอกรปแบบ

สมการเชงเสนแบบ OLS (Ordinary Least Square)

จากสมการท� 1 สามารถทาใหอยในรปสมการเสนตรง โดยการใช Natural logarithm จะได

สมการการผลตในสมการท� (2) ดงน�

67

β βi 0 i i i iln Y lnZ V U¢= + + - เม�อ i = 1,…,n (2)

กาหนดให

Ln คอ Natural logarithm

Yi คอ ปรมาณผลผลตลาไยอนทรยเฉล�ย (กโลกรม)

iZ คอ ปรมาณปจจยการผลตท� i ในการผลตลาไยอนทรย ไดแก

แรงงาน ปรมาณปยอนทรย ปรมาณปจจยการผลตอ�นท�ใชในการกาจด

โรคและแมลง เปนตน

ej คอ คา Error Term

v คอ คาความคลาดเคล�อนท�ไมสามารถควบคมได 20 σ v[v N( , )]�

u คอ คาความคลาดเคล�อนท�สามารถควบคมได 20 σ u[u N( , )]�

i คอ เกษตรกรรายท� i , i = 1,…,N

βa, คอ คาพารามเตอร

จากสมการท� (2) สามารถเขยนสมการการผลตของเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย ดงน�

0 1 2 3 iLnY a a LNORF a LNORT a ln LA e= + + + + (3)

กาหนดให

LN คอ Natural Log

Y คอ ปรมาณผลผลตเฉล�ยของลาไยอนทรย (กก./ไร)

a0 คอ คาคงท� (constant)

ORF คอ ปรมาณปยอนทรยท�ใชในการผลต (กก./ไร)

ORT คอ ปรมาณปจจยการผลตอ�นใชในการกาจดโรคและแมลง (มลลลตร/ไร)

LA คอ แรงงานท�ใชในการดแลรกษา และการเกบเก�ยวผลผลต (วนทางาน/ไร)

ei คอ ตวแปรสม

จากสมการท� (3) ไมมตวแปรตนกลาพนธลาไย เน�องจากเกษตรกรผผลตลาไยอนทรยนยม

ปลกแบบระยะหาง ทาใหมการใชจานวนตนกลาลาไยอนทรยคงท�จานวนหน� ง ซ�งวธการปลกลาไยแบบ

ระยะหางเปนวธการท�ไดรบความนยมมากต� งแตอดตจนถงปจจบน เพ�อตองการใหตนลาไยมการ

เจรญเตบโตขยายขนาดทรงพมเตมท� รปแบบการปลกมท�งส� เหล�ยมจตรส และส�เหล�ยมผนผา โดยมการ

กาหนดระยะหางระหวางแถวและระยะหางระหวางตนเกน 8 เมตร เชน 8X8 10X10 12X12 8X10 และ

10X12 เมตร ซ�งทาใหตนลาไยมทรงพมขนาดสงใหญ ปรมาณผลผลตตอตนสง สาหรบการปลกแบบระยะ

ชดน�นยงไมแพรหลาย และไมเหมาะกบการผลตลาไยอนทรย เพราะการปลกแบบระยะชดตองมการใชสาร

68

โพแทสเซยมคอลเรต เพ�อกระตนการออกดอก เน�องจากการปลกระยะชดทาใหการควบคมทรงพมทาไดยาก

เพราะตนลาไยตองทาการตดแตงก�งควบคมทรงพม ซ�งตนลาไยท�ตดแตงก�งมกออกดอกปเวนป (พาวน และ

คณะ, 2547) จงเปนเหตผลท�ไมนาตวแปรดงกลาวอยในสมการ และสงผลใหการใชแรงงานเตรยมดน และ

เพาะปลก มจานวนคงท�ระดบหน�งเชนเดยวกน จงไมรวมแรงงานประเภทน�อยในตวแปรแรงงาน

เม�อไดคาความดอยหรอความไมมประสทธภาพทางเทคนคจากวธการ OLS จะนาคาดง

กลาวหาความสมพนธกบปจจยท�สามารถควบคมไดและเปล�ยนแปลง เพ�อใหเกดประสทธภาพได เชน อาย

ของเกษตรกร ระดบความร เปนตน เพ�อวเคราะหปจจยท�มผลตอความดอยหรอไมมประสทธภาพ หรอปจจย

ท�มผลตอความมประสทธภาพ สาหรบการวเคราะหไดก าหนดแบบจาลองการประมาณคาความไมม

ประสทธภาพเปนแบบเชงเสน ดงน�

μ δi iTI Z= + (4)

กาหนดให

TI คอ ความดอยหรอไมมประสทธภาพทางเทคนค

Zi คอ ตวแปรปจจยท�ไมมประสทธภาพ

μ δi, คอ คาพารามเตอร

การวเคราะหสมการการผลตเปนการหาความสมพนธระหวางปรมาณผลผลตกบปรมาณปจจย

การผลตตางๆ โดยใชแบบจาลอง Stochastic Frontier Production Function และวเคราะหดวยวธ Maximum

Likelihood Estimation: MLE ซ�งคาสถตท�สาคญของผลผลต และปจจยการผลตตางๆท�อยในสมการการผลต

พบวา

(1) สมการการผลตน�มเสนพรมแดนการผลตโดยพจารณาจากคา Theta ท�ไมเทากบ 0 คอ

มคาเทากบ 0.9404 และ Sigma ท�มคาเทากบ 0.0092 และมคาสมประสทธ� ไมเทากบ 0 ซ�งหมายความวาการ

ผลตลาไยอนทรยของครวเรอนเกษตรกรตวอยางสามารถนาไปวดประสทธภาพทางเทคนคได

(2) สาหรบการพจารณาคาสมประสทธ� ของตวแปรอสระวามเคร�องหมายเปนอยางไร และ

ตวแปรใดบางท�สามารถนามาใชอธบายไดในทางสถตหรอมคา Sig โดยมคาสถตทดสอบท�ใช คอ t-test ถา

หากตวแปรไหนมคา P[ Z Z]> เขาใกล 0 แสดงวาจะปฏเสธสมมตฐาน H0 วาไมมตวแปรใดท�สามารถ

อธบายการเปล�ยนแปลงหรอมอทธพลตอผลผลตลาไยอนทรยได พบวา

1.1 ตวแปรปรมาณการใชปจจยการผลตอ�น (LNORT) และปรมาณการใชแรงงาน

(LNLA) มคา P[ Z Z]> เขาใกล 0 เทากบ 0.000 และ 0.0348 ตามลาดบ แสดงใหเหนวาคาท�ไดมคานอยกวา

ระดบนยสาคญ 0.01 และ 0.05 ตามลาดบ หมายความวาตวแปร LNORT และ LNLA มอทธพลตอตวแปร

ตาม LNY หมายความวา ปรมาณการใชแรงงานการดแลรกษา (การใสปย พนยาและฮอรโมน ตดหญา ตด

69

แตงก�ง รดน� า) และการเกบเก�ยว (LNLA) มอทธพลตอผลผลตลาไยอนทรยในทศทางตรงขาม หมายความวา

ถามการใชแรงงานเพ�มข� นรอยละ 1 ยอมทาใหผลผลตลาไยอนทรยลดลงรอยละ 0.2063 หรอถามการใช

แรงงานลดลงรอยละ 1 ยอมทาใหผลผลตลาไยอนทรยเพ�มข�นรอยละ 0.2063 แสดงใหเหนวาการใชแรงงาน

ไมควรใชในปรมาณท�มากจนเกนไป ซ�งจะสงผลใหผลผลตลาไยอนทรยลดลง

1.2 สาหรบการใชปจจยการผลตอ�น เชน ฮอรโมนผลไม ฮอรโมนไข และ

ฮอรโมนปองกนโรคและแมลง พบวาถามปรมาณการใชปจจยการผลตอ�นเพ�มข�นรอยละ 1 ทาใหผลผลต

ลาไยอนทรยเพ�มข�นรอยละ 0.2231 แสดงใหเหนวาการใชปจจยอ�นเพ�มข� น ยอมสงผลดตอผลผลตลาไย

อนทรยท�เพ�มข�น

1.3 การผลตลาไยอนทรยของครวเรอนเกษตรกรตวอยางมประสทธภาพทาง

เทคนคโดยเฉล�ยประมาณ 0.9662 หรอรอยละ 96.62 แสดงใหเหนวาการผลตลาไยอนทรยของเกษตรกร

ตวอยางมประสทธภาพทางเทคนคการผลตสง (ตารางท� 4-40)

1.4 สาหรบคาสถต Wald Test เปนการทดสอบสมมตฐานท�ก าหนดไว คอ

β β β β0 1 2 3 4H : 1+ + + = ซ�งในผลการวเคราะหน� มคา Chi-square 101.34 มคาสงกวาคาวกฤตหรอมคาอย

ในพ�นท�ของคาวกฤต แสดงวาปฏเสธสมมตฐานหลก หมายความวาสมการการผลตดงกลาวไมมลกษณะเปน

constant return to scale โดยเม�อมการเพ�มหรอลดปจจยการผลตแตละชนดรอยละ 1 ยอมทาใหผลผลตลาไย

อนทรยเพ�มข�นหรอลดลงมากกวาหรอนอยกวารอยละ 1 โดยเฉพาะปจจยการผลตดานการใชแรงงาน และ

ปจจยการผลตอ�น

1.5 ดงน�นสมการการผลตของเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย คอ

*** **iLnY 5.7042 0.0359LNORF 0.2231LNORT 0.2063LNLA e

(0.6066) (0.0852) (0.0465) (0.0977)

= - + - +

70

ตารางท� 4-40 คาสมประสทธ� และคาสถต z-test ของสมการการผลต

ตวแปรอสระ คาสมประสทธ�

(Coefficient)

คาความคลาด

เคล�อน

มาตรฐาน

Standard

Error (SE)

คาสถต

t-test P[Z]>z

คาคงท� (CONS) 5.7042 0.6066 9.404 0.0000

LNORF -0.0359 0.0852 -0.422 0.6731

LNORT 0.2231 0.0465 4.790 0.0000***

LNLA -0.2063 0.0977 -2.111 0.0348**

Variance parameter for compound error

Theta 29.6033 395.7457 0.075 0.9404

Sigmav 0.2193 0.0841 2.606 0.0092

หมายเหต : ***ระดบนยสาคญท� 0.01 **ระดบนยสาคญท� 0.05

ท�มา : การคานวณ

สาหรบการคานวณคาความดอยหรอความไมมประสทธภาพทางเทคนค (TI) เพ�อวเคราะห

ปจจยท�คาดวาจะมผลตอความไมมประสทธภาพทางเทคนคการผลตผกอนทรย โดยใชแบบจาลองเชงเสน

ตามวธ Ordinary Least Square (OLS)

0 1 2 iTI b b LNEDU b LNAGE e= + + + (5)

กาหนดให

TI คอ ความดอยหรอไมมประสทธภาพ

b0 คอ คาคงท� (constant)

b1, b2 คอ คาสมประสทธ� ของตวแปรตางๆ

EDU คอ จานวนปการศกษาของเกษตรกร (ป)

AGE คอ อายของเกษตรกร (ป)

ei คอ ตวแปรสม

การประมาณคาสมการความดอยประสทธภาพทางเทคนคดวยวธ OLS ตองทาการทดสอบวา

ตวประมาณคาท�ไดน�นมมคณสมบตท�ดท�สด คอเปน Best Linear Unbiased Estimator (BLUE) หรอไม โดย

นาขอมลความดอยหรอความไมมประสทธภาพทางเทคนค จานวนปการศกษาของเกษตรกร และอายของ

เกษตรกร ทาการทดสอบ ดงน�

71

การทดสอบ Heteroscedasticity

การทดสอบปญหา Heteroscedasticity โดยวธ Breusch-Pagan and White test

(Gujarati, 1995 อางโดยอาร วบลยพงศ, 2547) โดยการประมาณคาสมการดวยวธ OLS โดยใชโปรแกรม

LIMDEP Version 9.0 ซ�งจะทาใหไดคา Breusch-Pagan Chi-squared เทากบ 1.61 โดยมระดบองศาความเปน

อสระเทากบ 1 ซ�งจะทาใหไดคา Chi-squared ณ ระดบวกฤต ท�ระดบความเช�อม�นรอยละ 95 เทากบ 3.841

แสดงวาคาของ Breusch-Pagan Chi-squared ท�คานวณไดมคาไมเกนคาวกฤตไคสแควร สรปวาแบบจาลอง

ไมมปญหาความแปรปรวนแตกตางกน (ตารางท� 4-41)

ตารางท� 4-41 การทดสอบ Heteroscedasticity สมการความดอยประสทธภาพทางเทคนค

รายการ คาสถต

Breusch-Pagan Chi-squared* 1.61

Degree of Freedom (D.F.) 1

χ 20.99, 1 จากตาราง 2χ 3.841

หมายเหต : * คาสถตท�ไดจากโปรแกรมสาเรจรป LIMDEP Version 9.0

ท�มา : การคานวณ

การทดสอบ Multicollinearity

การทดสอบปญหา Multicollinearity พจารณาจากคาสมประสทธ� สหสมพนธบางสวน

ของ Pearson (Pearson’s partial correlation coefficient) ระหวางตวแปรอสระแตละคใน Correlation matrix

ถาพบวาตวแปรอสระคใดมคาสมประสทธ� สหสมพนธสงกวาคาวกฤต หรอมคา Sig (2-tailed) นอยกวา

ระดบนยสาคญ 0.05 แสดงวาตวแปรอสระคน�นมความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถต แสดงวาเกด

ปญหา Multicollinearity ถาพบวาไมมตวแปรอสระคใดท�มคาสงเกนกวาคาวกฤต หรอมคา Sig (2-tailed)

มากกวาระดบนยสาคญ 0.05 หมายความตวแปรอสระไมมความสมพนธกน (อาร วบลยพงศ, 2547)

ผลการศกษาพบวาไมมตวแปรอสระใดท�มคาสงเกนกวาคาวกฤต หรอมคา Sig (2-tailed) มากกวาระดบ

นยสาคญ 0.05 โดยคา Pearson Correlation และคา Sig (2-tailed) แสดงความสมพนธของตวแปร LNEDU

และLNAGE มคาเทากบ -0.209 และ 0.562 ตามลาดบ หมายความวาตวแปรอสระดงกลาวไมมความสมพนธ

กน (ตารางท� 4-42)

72

ตารางท� 4-42 ความสมพนธตวแปรอสระกบความดอยประสทธภาพทางเทคนค

ตวแปรอสระ คา Pearson Correlation แสดงความสมพนธ

LNEDU LNAGE

LNEDU

Sig (2-tailed) 1

LNAGE

Sig (2-tailed)

-0.209

0.562 1

ท�มา : การคานวณ

การทดสอบตวแปรความคลาดเคล�อนสมพนธกน (Autocorrelation)

ปญหาสหสมพนธของตวคลาดเคล�อน (Autocorrelation) คอ ปญหาท�เกดจากตว

คลาดเคล�อน (residual) ในเทอมปจจบน มความสมพนธกบตวคลาดเคล�อนของเทอมกอนหนาน� ซ�งสาเหต

มาจากหลายสาเหต หรอการกาหนดสมการผดพลาด หรอเกดจากการสรางรปฟงกช�นผด เชน ฟงกช�นเสน

โคงเปนฟงกช�นเสนตรง (model specification) (อาร วบลยพงศ, 2547)

สาหรบการทดสอบใชคาสถต Durbin-Watson (d) โดยมสมมตฐาน ดงน�

H0 : p 0= (ไมมอตสหสมพนธ)

H1 : p 0¹ (มอตสมพนธ)

คา Durbin-Watson Stats หรอคา d คานวณไดจาก ˆd 2 2p» - พจารณาคา d ท�

คานวณไดเทยบกบคา d ท�ใชเปนหลกเกณฑการตดสนใจ คอ

ถา Ld d£ หรอ Ld 4 d> - ปฏเสธ H0 หรอ u u4 d d d- £ £ ยอมรบ H0 นอกน�นอย

ในชวงท�ไมสามารถสรปได (รปท� 4-1)

ภาพท� 4-1 ชวงของคา d-statistic

นาคา d ท�คานวณได เปรยบเทยบคา d จากตารางท�ระดบนยสาคญ 0.05 เปดตาราง ใช

p เทากบ 3 (จานวนตวแปรอสระ และตวแปรตาม) และ n เทากบ 10 คา dL เทากบ 0.525 และ dU เทากบ

2.016 พบวา คา d ท�คานวณไดเทากบ 1.5987 มคาอยในชวงระหวาง dL(0.525)-dU(2.016) พบวา ไมสามารถ

Positive

correlation

Reject H0

สรปไ

มได

สรปไ

มได Negative

correlation

Reject H0

Accept H0

(no correlation)

0 dL dU 4-dU 4-dL d 2

73

ระบไดวาเกดปญหาความสมพนธระหวางตวแปรคลาดเคล�อน จงไดทาการแกปญหาดงกลาวโดยใชวธ

Cochrane-Orcutt algorithm ดงน�

(1) นาคา ρ$ ท�ไดมาแปลงรปสมการ โดยหนวยสงเกตแรกถกแปลงดวย 2

1 ρ- $ ดงน�

2 2 2

/1 1 11 ρ Y 1 ρ (X β) 1 ρ (u )- = - + -$ $ $ และหนวยสงเกตตอไปถกแปลง

ดวย ( )t t 1 t t 1 tY ρY X ρX β v- -- = - +$ $

(2) เม�อทาการแปลงขอมลทกหนวยสงเกต คา Y, X, u ท�ไดเรยกวาคา Y*, X* และ u*

(3) นาคา Y*, X* และ u* มา Run OLS อกคร� ง จะไดคาประมาณ Generalized least

squares ( )GLSβ$ ซ�งคาประมาณน� ไมเอนเอยง และมคาความแปรปรวน ( )GLSvar(β )$ นอยท�สด และมคาความ

แปรปรวนของตวคลาดเคล�อนคงท� ( )( )2E uu σ I¢ = ดงน�นจงสามารถใช OLS กบขอมลท�แปลงแลว

แบบจาลองท�ได คอ สมการท� (6) เปนแบบจาลองท�ดท�สดเพ�อใชในการพยากรณความดอย

หรอความไมมประสทธภาพทางเทคนคการผลตลาไยอนทรย โดยมคาสมประสทธ� และคาสถต t-test

แสดงในตารางท� 4-43

iTI 0.0809+0.0044LNEDU 0.0140LNAGE e

(0.0710) (0.0027) (0.0170)

= - + (6)

จากสมการท� (6) พบวา จานวนปการศกษาของเกษตรกร และอายของเกษตรกร ไมมผลตอ

ความดอยประสทธภาพทางเทคนค อยางไรกตามความเหมาะสมของแบบจาลองดงกลาวตวแปรอสระ

สามารถอธบายตวแปรตามไดประมาณรอยละ 14.70 ซ�งพจารณาจากคา R2 และ 2

R ตอมาพจารณาคาสถต F

มคา F (2,7) เทากบ 0.60 และมคา Prob value เทากบ 0.5731 แสดงวาคา F ท�คานวณไดมคาต�ากวา คาวกฤต

หรอไม sig ดงน�นในแบบจาลองน� จะยอมรบสมมตฐาน H0 ซ�งหมายความวาตวแปรอสระไมสามารถอธบาย

ตวแปรตาม แสดงใหเหนวาตวแปรดานระดบการศกษา และอาย มผลตอความมประสทธภาพทางเทคนค

สาหรบสภาพท�วไปของการผลตลาไยอนทรยของครวเรอนเกษตรกรตวอยางจานวน 10

ครวเรอน พบวาผลผลตเฉล�ยตอไรเทากบ 294.49 กโลกรม ซ� งมผลผลตสงสดถง 833.33 กโลกรม/ไร

ปรมาณการใชปยอนทรย และปจจยการผลตอ�นๆ เฉล�ยอยท�ระดบ 697.20 กโลกรม/ไร และ 91.95 กโลกรม/

ไร ตามลาดบ สาหรบจานวนแรงงานท�ใชในการดแลรกษาจนถงการเกบเก�ยวเฉล�ย เทากบ 14 วนงาน/ไร

เกษตรกรตวอยางมอายเฉล�ย 56 ป อายมากท�สด 65 ป และอายนอยท�สด 47 ป และระดบการศกษาของ

เกษตรกรตวอยางเฉล�ยคอระดบช�น มธยมศกษาปท� 6 โดยมระยะเวลาการศกษาคอ 13 ป (ตารางท� 4-44)

74

ตารางท� 4-43 คาสมประสทธ� และคาสถตของสมการความดอยประสทธภาพทางเทคนค

ตวแปรอสระ คาสมประสทธ�

(Coefficient)

คาความคลาดเคล�อนมาตรฐาน

Standard Error (SE) คาสถต t-test P[T]>t

คาคงท� (CONS) 0.0809 0.0710 1.138 0.2551

LNEDU 0.0044 0.0027 1.613 0.1067

LNAGE -0.0140 0.0170 -0.824 0.4099

ตวแปรสถตท�เก�ยวของ คาสถต 2R 0.1470

2R -0.0966

F 0.60

Prob value 0.5731

..WD 2.1547

หมายเหต : *ระดบนยสาคญท� 0.1

ท�มา : การคานวณ

ตารางท� 4-44 คาสถตเบ�องตนขอมลการผลตของครวเรอนเกษตรกร

คาสถตเบ�องตน

ผลผลต

ตอไร

(Yields)

ปรมาณ

ป ยอนทรย

(กก./ไร)

(ORF)

ปรมาณ

ปจจยการผลต

อ�น

(มลลลตร/ไร)

(ORT)

จานวน

แรงงาน (วน

ทางาน/ไร)

(LA)

อาย (ป)

(AGE)

ระดบ

การศกษา

(ป)

(EDU)

คาเฉล�ย (Mean) 294.49 697.20 91.95 14.00 56 13

คาสงสด (Maxinum) 833.33 2,520 786.67 33.50 65 18

คาต �าสด (Mininum) 175 107.14 2.30 3.21 47 4

สวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน (Std. Dev.) 194.36 775.07 244.43 10.23 5.67 5.98

จานวนคาสงเกต (observation) 10 10 10 10 10 10

ท�มา : การคานวณ

บทท� 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย

5.1 การเกบรวบรวมขอมล

เกบรวบรวมขอมลครวเรอนเกษตรกรท�มการผลตลาไยอนทรยจานวน 10 ครวเรอน

ครอบคลมพ�นท�จงหวดเชยงใหม ไดแก อาเภอเมอง อาเภอสนปาตอง อาเภอแมออน อาเภอสนทราย

และลาพน ไดแก อาเภอล� อาเภอทงหวชาง เน�องจากในปจจบนสมาชกบางรายไดเลกการปลกลาไย

อนทรย และมการแยกตวออกจากกลม จงทาใหการเกบรวบรวมขอมลเปนไปดวยความยากลาบาก

ในการตดตามเพ�อขอสมภาษณ

5.2 ผลการวเคราะหความคมคาการผลตลาไยอนทรย

5.2.1 สถานการณท� 1 กรณท�เกษตรกรผผลตลาไยอนทรยมท�ดนปลกลาไย

สถานการณท� 1 ท�ง 3 รปแบบ ไดแก รปแบบท� 1 การกยมเงนและการใชเงนลงทน

สวนตวอยางละคร� ง รปแบบท� 2 การใชเงนสวนตวเตมจานวนเงนลงทน และรปแบบท� 3 การกยม

เงนเตมจานวนเงนลงทน มความคมคาในการผลตลาไยอนทรย ในทกรปแบบ เน�องจากม

ผลตอบแทนหรอกระแสเงนสดเขาสทธมากกวาตนทนท�จายออกไป ท�งมลคาปจจบนสทธ (NPV)

ท�มคาบวก อตราผลตอบแทนตอตนทน (BCR) มากกวา 1 อตราผลตอบแทนภายใน (IRR) มากกวา

อตราดอกเบ�ยเงนก และมระยะเวลาคนทน (PB) ส�น โดยเฉพาะรปแบบท� 2 การใชเงนสวนตวเตม

จานวนเงนลงทน มมลคาปจจบนสทธเปนคาบวก อตราผลตอบแทนตอตนทน (BCR) มากกวา 1

ในระดบสงสด และมระยะเวลาคนทนส�นท�สดเพยง 0.94 ป อกท�งอตราผลตอบแทนภายในมอตรา

ท�สงกวาอตราดอกเบ�ยเงนก ยอมแสดงใหเหนวาการผลตลาไยอนทรยโดยใชเงนลงทนสวนตวน�น ม

สภาพคลองสง และมความเส�ยงต�า

5.2.2 สถานการณท� 2 กรณท�เกษตรกรผผลตลาไยอนทรยไมมท�ดนปลกลาไย โดยกาหนดให

อยางนอยตองมพ�นท�ขนาด 1 ไร

สถานการณท� 2 ท�ง 3 รปแบบ ไดแก รปแบบท� 1 การกยมเงนและการใชเงนลงทน

สวนตวอยางละคร� ง รปแบบท� 2 การใชเงนสวนตวเตมจานวนเงนลงทน และรปแบบท� 3 การกยม

เงนเตมจานวนเงนลงทน มความคมคาในการผลตลาไยอนทรย ในทกรปแบบ เน�องจากม

ผลตอบแทนหรอกระแสเงนสดเขาสทธมากกวาตนทนท�จายออกไป ท�งมลคาปจจบนสทธ (NPV)

76

ท�มคาบวก อตราผลตอบแทนตอตนทน (BCR) มากกวา 1 อตราผลตอบแทนภายใน (IRR) มากกวา

อตราดอกเบ� ยเงนก และมระยะเวลาคนทน (PB) ส�น โดยเฉพาะรปแบบการใชเงนสวนตวเตม

จานวนเงนลงทน มมลคาปจจบนสทธเปนคาบวก อตราผลตอบแทนตอตนทน มากกวา 1 อตรา

ผลตอบแทนภาย ในระดบสงสด ซ�งเปนอตราท�มากกวาอตราดอกเบ� ยเงนก และมระยะเวลาคนทน

ส�นท�สดเพยง 2.81 ป แสดงใหเหนวาการผลตลาไยอนทรยโดยใชเงนลงทนสวนตวน�น มสภาพ

คลองสง และมความเส�ยงต�า

การผลตลาไยอนทรย เปนการผลตท�เกษตรกรมการปรบเปล�ยนและพฒนาการผลต

ลาไยในรปแบบเดมเปนการผลตลาไยอนทรย ใหมสอดคลองกบการเปล�ยนแปลงพฤตกรรมการ

บรโภคท� เนนดานสขภาพ และความปลอดภย โดยเฉพาะกลมว ยกลางคน และสงอาย ท�ม

ความสามารถในการซ�อลาไยอนทรยท�มราคาสงกวาปกต ทาใหลาไยอนทรยเปนท�ตองการของ

ตลาดมากข�น แตผลผลตออกสตลาดนอย เน�องจากการผลตลาไยอนทรยเปนระบบการผลตท�มการ

พฒนาสงสดท�ทาการผลตไมมากนก แตอยางไรกตามความตองการผลผลตลาไยอนทรยขยายตว

เพ�มมากข�นอยางรวดเรว เน�องจากลาไยอนทรยถอเปนสนคาเกษตรอนทรยท�ดท�สด และท�สาคญไม

พบสารพษตกคาง อกท�งความตองการสนคาเกษตรอนทรยในกลมประเทศท�พฒนาแลวเพ�มข�นปละ

รอยละ 25 โดยเฉพาะประเทศเยอรมนท�มการนาเขา และอตราการบรโภคสนคาเกษตรอนทรยมาก

ท�สดในยโรป (ลาไยสาสน, 2553) ผลการวเคราะหน� จะมสวนชวยการตดสนใจของเกษตรกรในการ

วางแผนเพ�อพฒนาการผลตลาไยใหเปนการผลตลาไยอนทรยเพ�อสอดคลองกบความตองการของ

ตลาด ซ� งทาใหเกดความแตกตางของผลผลตจากผผลตรายอ�น นามาซ�งความไดเปรยบในการ

แขงขน

5.3 ผลการวเคราะหการประมาณฟงกชนการผลตและประสทธภาพทางเทคนคการผลตลาไย

อนทรย

การวเคราะหประสทธภาพทางเทคนคการผลตลาไยอนทรยเปนการหาความสมพนธ

ระหวางปรมาณผลผลตกบปรมาณปจจยการผลตตางๆ โดยใชแบบจาลอง Stochastic Frontier

Production Function และวเคราะหดวยวธ Maximum Likelihood Estimation : MLE เน�องจาก

สามารถกาหนดรปแบบของแบบจาลองได ขอมลในการวเคราะหมจานวนมากพอ และขอมล

ดงกลาวมลกษณะท�มความคลาดเคล�อนจากการวดสง มตวแปรท�ไมสามารถควบคมไดอยหลายตว

เชน อณหภม ความช�น ความอดมสมบรณของพ�นท� ระยะเวลา เปนตน ตลอดจนตวแปรตามมความ

แปรปรวนสง จงสงผลใหการใชวธ DEA (Data Envelopment Analysis) ไมมความเหมาะสมตอ

ขอมลดงกลาว และผลการวเคราะหของวธ DEA ท�ไดไมมความถกตองเทาท�ควร เน�องจากเสน

77

พรมแดนจะอยสงกวาปกต และจะทาใหดชนประสทธภาพท�ประเมนน�นมคาต�ากวาความเปนจรง

(อครพงศ อ�นทอง, 2547)

ผลการวเคราะหโดยใชแบบจาลอง Stochastic Frontier Production Function ม

คาสถตท�สาคญของผลผลต และปจจยการผลตตางๆท�อยในสมการการผลต พบวา สมการการผลต

น�มเสนพรมแดนการผลตโดยพจารณาจากคา Theta ท�ไมเทากบ 0 คอมคาเทากบ 0.9404 และ Sigma

ท�มคาเทากบ 0.0092 และมคาสมประสทธ� ไมเทากบ 0 หมายความวาการผลตลาไยอนทรยของ

ครวเรอนเกษตรกรตวอยางสามารถนาไปวดประสทธภาพทางเทคนคได

สาหรบตวแปรปรมาณการใชปจจยการผลตอ�น (LNORT) และปรมาณการใช

แรงงาน (LNLA) มคา P[ Z Z]> เขาใกล 0 เทากบ 0.000 และ 0.0348 ตามลาดบ แสดงใหเหนวา

คาท�ไดมคานอยกวาระดบนยสาคญ 0.01 และ 0.05 ตามลาดบ หมายความวาตวแปร LNORT และ

LNLA มอทธพลตอตวแปรตาม LNY หมายความวา ปรมาณการใชแรงงานการดแลรกษา (การใส

ปย พนยาและฮอรโมน ตดหญา ตดแตงก�ง รดน� า) และการเกบเก�ยว (LNLA) มอทธพลตอผลผลต

ลาไยอนทรยในทศทางตรงขาม หมายความวา ถามการใชแรงงานเพ�มข� นรอยละ 1 ยอมทาให

ผลผลตผกอนทรยลดลงรอยละ 0.2063 หรอถามการใชแรงงานลดลงรอยละ 1 ยอมทาใหผลผลต

ลาไยอนทรยเพ�มข� นรอยละ 0.2063 แสดงใหเหนวาการใชแรงงานไมควรใชในปรมาณท�มาก

จนเกนไป ซ�งจะสงผลใหผลผลตลาไยอนทรยลดลง

สาหรบการใชปจจยการผลตอ�น เชน ฮอรโมนผลไม ฮอรโมนไข และฮอรโมน

ปองกนโรคและแมลง พบวาถามปรมาณการใชปจจยการผลตอ�นเพ�มข�นรอยละ 1 ทาใหผลผลต

ลาไยอนทรยเพ�มข�นรอยละ 0.2231 แสดงใหเหนวาการใชปจจยอ�นเพ�มข�น ยอมสงผลดตอผลผลต

ลาไยอนทรยท� เพ�มข�น และการผลตลาไยอนทรยมประสทธภาพทางเทคนคโดยเฉล�ยประมาณ

0.9662 หรอรอยละ 96.62 แสดงใหเหนวาการผลตลาไยอนทรยมประสทธภาพทางเทคนคการผลต

ในระดบสง

สาหรบคาสถ ต Wald Test เ ปนการทดสอบสมมตฐานท� ก าหนดไว คอ

β β β βH : + + + =0 1 2 3 4 1 ผลการวเคราะหมคา Chi-square 101.34 ซ�งมคาสงกวาคาวกฤตหรอมคา

อยในพ�นท�ของคาวกฤต แสดงวาปฏเสธสมมตฐานหลก หมายความวาสมการการผลตดงกลาวไมม

ลกษณะเปน constant return to scale โดยเม�อมการเพ�มหรอลดปจจยการผลตแตละชนดรอยละ 1

ยอมทาใหผลผลตลาไยอนทรยเพ�มข�นหรอลดลงมากกวาหรอนอยกวารอยละ 1 โดยเฉพาะปจจย

การผลตดานการใชแรงงาน และปจจยการผลตอ�น ดงน�นสมการการผลตของเกษตรกรผผลตลาไย

อนทรย คอ

78

*** **iLnY 5.7042 0.0359LNORF 0.2231LNORT 0.2063LNLA e

(0.6066) (0.0852) (0.0465) (0.0977)

= - + - +

กาหนดให

Y คอ ผลผลตผกอนทรย (กก./ไร)

LN คอ Natural Log

a0 คอ คาคงท� (constant)

ORF คอ ปรมาณปยอนทรยเฉล�ย (กก./ไร)

ORT คอ ปรมาณปจจยการผลตอ�นใชในการกาจดโรคและแมลง (มลลลตร/ไร)

LA คอ แรงงานท�ใชในการดแลรกษา และเกบเก�ยวผลผลต (วนทางาน/ไร)

ei คอ ตวแปรสม

จากสมการการผลตไมมตวแปรตนกลาพนธลาไย เน�องจากเกษตรกรผผลตลาไย

อนทรยนยมปลกแบบระยะหางท�มขนาด 8X8 10X10 12X12 8X10 และ 10X12 เมตร ทาใหมการ

ใชจานวนตนลาไยคงท�จานวนหน�ง เน�องจากการปลกลาไยท�มระยะหางดงกลาว นามาสตนลาไยท�

มทรงพมขนาดสงใหญ ปรมาณผลผลตตอตนสง และสงผลใหการใชแรงงานเตรยมดน และ

เพาะปลก มจานวนคงท�ระดบหน�งเชนเดยวกน จงไมรวมแรงงานประเภทน�อยในตวแปรแรงงาน

การคานวณคาความดอยประสทธภาพทางเทคนคหรอความไมมประสทธภาพ (TI)

เพ�อวเคราะหปจจยท�คาดวาจะมผลตอประสทธภาพทางเทคนคการผลตลาไยอนทรยโดยใช

แบบจาลองเชงเสนตามวธ OLS พบวา จานวนปการศกษาของเกษตรกร และอายของเกษตรกร ไมม

ผลตอความดอยประสทธภาพทางเทคนค อยางไรกตามความเหมาะสมของแบบจาลองดงกลาวตว

แปรอสระสามารถอธบายตวแปรตามไดประมาณรอยละ 14.70 ซ�งพจารณาจากคา R2 และ 2R

ตอมาพจารณาคาสถต F มคา F(2,7) เทากบ 0.60 และมคา Prob value เทากบ 0.5731 แสดงวาคา F ท�

คานวณไดมคาต�ากวาคาวกฤต หรอไม sig ดงน�นในแบบจาลองน� ยอมรบสมมตฐาน H0 ซ� ง

หมายความวาตวแปรอสระไมสามารถอธบายตวแปรตาม แสดงวาตวแปรดงกลาวมผลตอ

ประสทธภาพทางเทคนคการผลต สมการแสดงความดอยประสทธภาพ คอ

79

iTI 0.0809+0.0044LNEDU 0.0140LNAGE e

(0.0710) (0.0027) (0.0170)

= - +

กาหนดให

TI คอ ความดอยประสทธภาพหรอความไมมประสทธภาพ

b0 คอ คาคงท� (constant)

b1, b2 คอ คาสมประสทธ� ของตวแปรตางๆ

EDU คอ จานวนปการศกษาของเกษตรกร (ป)

AGE คอ อายของเกษตรกร (ป)

ei คอ ตวแปรสม

อภปรายผล

ผลการศกษาเร�องการวเคราะหประสทธภาพการผลตและความคมคาการผลตลาไยอนทรย

ในภาคเหนอตอนบน ทาใหทราบถงประสทธภาพทางเทคนค และความคมคาการผลตลาไยอนทรย

มครวเรอนเกษตรกรผผลตลาไยอนทรยจานวนนอย เน�องจากการปรบเปล�ยนระบบการผลตจากการ

ใชสารเคมเปนอนทรยตองใชระยะเวลา โดยเฉพาะลาไย ตองใชเวลาประมาณ 18 เดอน ตามระบบ

ของสานกงานมาตรฐานเกษตรอนทรย (มกท.) แตเม�อเขามาตรฐานแปลงจะตองใชเวลาปรบเปล�ยน

3 ป โดยมหนวยงานตรวจสอบ เชน สานกงานมาตรฐานเกษตรอนทรย และสถาบนบรการ

ตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานผลตภณฑ เม�อทาการจาหนายจะตรารบรองวาเปนลาไยอนทรย อก

ท� งปญหาเร� องการประชาสมพนธ การเขาถงกลมลกคา การเผยแพรขอมลไปยงผบ รโภค

กลมเปาหมายและภาครฐใหความสนใจนอยมาก เน�องจากเปนผผลตกลมเลกๆการรวมกลมยงไมม

ความเขมแขงมากเทาไรนก และยงมการบรโภคนอย ไมสามารถกาหนดปรมาณผลผลตไดชดเจน

เน�องจากการผลตขาดความตอเน�อง เม�อเปรยบเทยบกบการผลตลาไยท�วไปท�ยงคงมการใชสารเคม

(ลาไยสาสน, 2553) อยางไรกตามจากผลการศกษาดงกลาวการผลตลาไยอนทรยสรางความคมคา

และมประสทธภาพทางเทคนคการผลตอยในระดบสง ซ�งจะมสวนชวยในการตดสนใจวางแผนเพ�อ

ปรบเปล�ยนการผลตลาไยท�วไปมาเปนการผลตลาไยอนทรย

80

ขอเสนอแนะ

กระแสความตองการบรโภคสนคาเกษตรอนทรยท�ไมมสารเคมตกคางของผบรโภคเพ�ม

สงข�น และผลการศกษาประสทธภาพทางเทคนคและความคมคาการผลตลาไยอนทรย การผลตม

ประสทธภาพทางเทคนคสงถงรอยละ 96.62 และสามารถสรางความคมคาใหกบเกษตรกรผผลต

เปนอยางด โดยมรายไดหรอผลตอบแทนสงกวาตนทนหรอคาใชจายท�จายออกไป สภาพคลองสง

และความเส�ยงต�า จงมความจาเปนสาหรบหนวยงานท�เก�ยวของตองกระตน สงเสรม หรอจงใจให

เกษตรกรทาการผลตลาไยอนทรยมากข� น โดยการสนบสนนทางดานการผลต การเงน การ

ประชาสมพนธ การอานวยความสะดวกตางๆ ใหแกผผลต ดงน�

(1) การกาหนดพ�นท�การเพาะปลกลาไยอนทรยเปนการเฉพาะ

(2) การถายทอดความรเก�ยวกบการผลตลาไยอนทรยแกเกษตรกรใหถกตอง

ตามหลกการมาตรฐานสากล ต�งแตการเตรยมพ�นท� การเพาะปลก การดแลรกษา และการเกบเก�ยว

(3) การลดหยอนภาษ และสนบสนนสนเช�อในอตราดอกเบ� ยเงนกระดบต�า

ใหแกเกษตรกรผผลตลาไยอนทรย

(4) การจดหาตลาดมารองรบลาไยอนทรยท�ผลตได

(5) หนวยงานท�เก�ยวของสนบสนนดานการบรจาคเงนชวยเหลอ

ส�งเหลาน� จะเปนผลใหการผลตลาไยอนทรยท� งระบบเตบโตอยางม�นคง และ

พฒนาไปไดอยางกวางขวาง โดยเร�มต�งแตเกษตรกรมความภาคภมใจท�ทกฝายใหความสาคญตอ

อาชพ สงผลใหมฐานะความเปนอยท�ม �นคงข�น และมกาลงใจท�จะผลตอาหารท�มคณภาพ ปราศจาก

สารเคมตกคางใหแกผบรโภคไดมโอกาสบรโภค และสงออกไปขายยงตางประเทศเพ�อนาเงนตรา

เขามาพฒนาประเทศใหเกดความม�นคงทางเศรษฐกจ อกท�งยงเปนการรกษาส�งแวดลอมใหแกสงคม

อยางย �งยน

ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยคร�งตอไป

ควรจะมการขยายขอบเขตการศกษาใหครอบคลมถงระบบตลาดของผลตภณฑลาไย

อนทรย ซ�งเปนการศกษาท�เก�ยวของกบกจกรรมการเคล�อนยายสนคาจากผผลตไปจนถงผบรโภคคน

สดทายท�งในประเทศและตางประเทศ โดยกจกรรมดงกลาวมผลกระทบซ� งกนและกน ต� งแต

กจกรรมการแลกเปล�ยน กจกรรมท�ทากบตวสนคาท�งการขนสง การแปรรป การเกบรกษา และ

กจกรรมท�อานวยความสะดวก ไดแก การจดช�นมาตรฐาน การใหสนเช�อ การประกนภย เปนตน

เพ�อนามาเช�อมโยงกบระบบการผลตลาไยอนทรย ใหเกดความสอดคลองกบความตองการของ

81

ตลาด ในผลตภณฑลาไยอนทรยหลายรปแบบท�งลาไยอนทรยอบแหง ลาไยอนทรยชอสด ลาไย

อนทรยแชแขง ท�นามาสการเพ�มมลคา และการสงเสรมการตลาด เพ�อความสรางความไดเปรยบใน

การแขงขนใหแกผผลตไดอยางเหมาะสม และนามาสความย �งยนของการผลตลาไยอนทรย

เอกสารอางอง

กนกทพย ปยะศรพนธ. 2551. การศกษาความเปนไปไดในการลงทนธรกจรานอาหารเจ ในอาเภอ

ฝาง จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการท�วไป.

มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

กนกทพย ปยะศรพนธ. 2551. การศกษาความเปนไปไดในการลงทนธรกจรานอาหารเจ ในอาเภอ

ฝาง จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการท�วไป.

มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

กรมธนารกษ . 2555. การประเมนราคาทรพย สน . กรมธนารกษ : ก รง เทพฯ. จาก

http://www.treasury.go.th/internet/land/province_price.htm. [8 พ.ย. 2555].

กศล ทองงาม. 2547. ประสทธภาพการผลตของเกษตรกรผปลกขาวนาชลประทานและนาน� าฝน

จงหวดเชยงใหมและเชยงราย. รายงานผลการวจย. ศนยวจยระบบทรพยากรการเกษตร

มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

เ ก ษ ต ร อ อ น ไ ล น . 2 5 5 2 . เ ก ษ ต ร อน ท ร ย . เ ก ษ ต ร อ อ น ไ ล น : ก ร ง เ ท พ ฯ . จ า ก

http://kasetonline.com/?p=26. [31 ก.ค. 2552].

เจนกจ รงสจรส. 2549. ผลตอบแทนและการแบงผลประโยชนในระบบการผลตและการตลาดผก

อนทรยในจงหวดเชยงใหม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตร

เกษตร. มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

ชนดา คลองสชล. 2551. การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนจากการทาสวนปาลมของเกษตรกร

กรณศกษา:ตาบลทง อาเภอไชยา จงหวดสราษฎรธาน. รายงานผลการวจย. มหาวทยาลย

ราชภฏสราษฎรธาน : สราษฎรธาน.

ชยสทธ� นมมาลยรตน. 2554. ประสทธภาพทางเทคนคในการผลตของธรกจโรงกล�นน� ามนใน

ประเทศไทย. ปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรการจดการ.

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ : กรงเทพฯ.

ณฐพร เม�ยงชม. 2550. การวดประสทธภาพโดยใช DEA ในกลมอตสาหกรรมขนาดกลางและ

ขนาดยอม. วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการ

วศวกรรม.มหาวทยาลยศลปากร : กรงเทพฯ.

83

ดลยา กนตนนท. 2543. การวเคราะหตนทน-ผลตอบแทนทางการเงนของการผลตผกปลอดสารพษ

เพ�อการคา. วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

ทรงศกด� ศรบญจตต และ Haimin Wang. 2539. “ผลกระทบของการใชปจจยการผลต การ

เปล�ยนแปลงทางดานเทคโนโลยการผลตและประสทธภาพทางเทคนคการผลตท�มตอการ

ผลตทางการเกษตรในภาคเหนอของประเทศไทย”. วารสารเศรษฐศาสตร คณะ

เศรษฐศาสตร. : 70-83.

ธนาคารเพ�อการเกษตรและสหกรณการเกษตร. 2554. อตราดอกเบ�ยเงนก. ธนาคารเพ�อการเกษตร

แ ล ะ ส ห ก ร ณ ก า ร เ ก ษ ต ร : ก ร ง เ ท พ ฯ . จ า ก http://www.baac.or.th/content-

rate.php?content_group=9&content_group_sub=2. [1 พ.ย.2555].

ธนยกร จนทรสาสน. 2553. ประสทธภาพการดาเนนงานของภาคการธนาคารในประเทศไทย: การ

วเคราะหแบบ Data Envelopment Analysis. รายงานการประชมวชาการระดบชาต

มหาวทยาลยราชภฏพระนคร. กรงเทพฯ, 19-20 สงหาคม 2553.

นพรตน สทธโชคธนารกษ. 2546. ประสทธภาพทางเศรษฐกจของอตสาหกรรมใบยาสบขนาดเลก

ในประเทศไทย. วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

น� ามนต นอยมา. 2550. การวเคราะหการลงทนเล�ยงนกแอนของผประกอบการในอาเภอบานแหลม

จงหวดเพชรบร . วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการท�วไป .

มหาวทยาลยราชภฎเพชรบร : กรงเทพฯ.

เนตนย พระไตรยะ. 2551. การศกษาประสทธภาพการผลตยางพาราในพ�นท�ภาคเหนอตอนบนของ

ประเทศไทยโดยวธเสนพรมแดนการผลตเชงเฟนสม. การคนควาแบบอสระเศรษฐศาสตร

มหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

ประภสสร สขจระเดช. 2545. การประมาณฟงกชนการผลตผลผลตหลายชนดและประสทธภาพทาง

เทคนคของการปลกผกปลอดสารพษในจงหวดเชยงใหมและจงหวดลาพน. วทยานพนธ

เศรษฐศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

ประภา บารล. 2553. ประสทธภาพทางเทคนคและประสทธภาพตอขนาดของโรงพยาบาลชมชนใน

ประเทศเนปาล: การวเคราะห DEA. วทยาศาสตรมหาบณฑต เศรษฐศาสตรสาธารณสข

และการจดการบรการ. จฬาลงกรณมหาวทยาลย : กรงเทพฯ.

84

พรพรรณ ธมายอม. 2553. ประสทธภาพทางเทคนคในการผลตขาวของเกษตรกรในจงหวด

เชยงใหม โดยใชเสนพรมแดนการเลอกตนเอง. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร. มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

เยาวเรศ เชาวนพนผล และคณะ. 2548. สระบบอาหารท�ปลอดภย สรางมลคาเพ�ม และใชทรพยากร

อยางย �งยน. รายงานผลการวจย. ศนยวจยระบบทรพยากรการเกษตร มหาวทยาลยเชยงใหม

: เชยงใหม.

รกบญช ดอมคอม. 2555. ค า เ ส� อมราคาสะสม . รกบญช ดอมคอม : ก รง เทพฯ. จาก

http://rukbunchee.com/รกบญช/คาเส�อมราคาสะสม/page/2 [8 พ.ย.2555].

วรลกษณ โชตานนท. 2543. ปจจยท�มผลกระทบตออปสงคเพ�อการสงออกลาไย. วทยานพนธวทยา

ศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร : กรงเทพฯ.

วรลกษณ โชตานนท. 2543. ปจจยท�มผลกระทบตออปสงคเพ�อการสงออกลาไย. วทยานพนธวทยา

ศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร : กรงเทพฯ.

วรวธ ปล�มจตร และคณะ. 2552. การวเคราะหประสทธภาพการดาเนนงานของธรกจประกนชวต.

รายงานการประชมเสนอผลงานวจยระดบบณฑตศกษาแหงชาต มหาวทยาลยเทคโนโลย

พระจอมเกลาพระนครเหนอ. กรงเทพฯ, 10-11 กนยายน 2552.

วษณ เพยรทอง. 2553. การวเคราะหเปรยบเทยบตนทนและผลตอบแทนจากการลงทนปลก

ยางพาราและปาลมน� ามนในจงหวดกระบ� . วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต.

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย : กรงเทพฯ.

ศกรพทธ ฤทธ� จรญโรจน. 2553. การวเคราะหความคมคาของโครงการการผลตกาชชวภาพ จาก

ฟารมเล� ยงสกร. วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยรามคาแหง :

กรงเทพฯ.

ศนยเครอขายวจยและพฒนาลาไยแมโจ-สกว. และคณะ. 2553. “ลาไยอนทรย ทางเลอกเพ�อ ชวต

เศรษฐกจ และโลก.” ลาไยสาสน , 3 (มถนายน – กรกฎาคม) : 1-25.จาก

http://www.longancenter.mju.ac.th/main/index.php?option=com_content&view=article

&id=511:-3-&catid=57:2010-05-05-12-10-30&Itemid=121. [20 ก.ค. 2555].

สมยศ มผลม. 2551. การประเมนประสทธภาพผรบเหมากอสรางสถานโทรศพทเคล�อนท� .

วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการวศวกรรม.

มหาวทยาลยศลปากร : กรงเทพฯ.

85

สานกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2555. สถานการณสนคาเกษตรท�สาคญ และแนวโนม ป 2555.

ส า น ก ง า น เ ศ ร ษ ฐ ก จ ก า ร เ ก ษ ต ร . ก ร ง เ ท พ ฯ . จ า ก

http://www.oae.go.th/download/journal/trends2555.pdf. [1 ม.ค. 2555].

สนนาฎ ชยชนะ. 2541. การวเคราะหประสทธภาพทางเทคนค ของการผลตขาวในเขตและนอกเขต

ชลประทาน ในทองท�ตาบลตะขบ อาเภอปกธงชย จงหวดนครราชสมา. วทยานพนธวทยา

ศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรสหกรณ. มหาวทยาลยแมโจ : เชยงใหม.

สพจน บญแรง และอตถ อจฉรยมนตร. 2550. เกษตรอนทรย : ทฤษฎและการประยกตใชสาหรบ

เกษตรกร. หางหนสวนจากด กด-พร�นทต�ง : เชยงใหม.

สรศกด� ธรรมโม. 2549. การวเคราะหประสทธภาพทางเทคนคการผลตของโรงงานน� าตาลใน

ประเทศไทย: กรณศกษากลมว งขนาย. วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต .

มหาวทยาลยธรรมศาสตร : กรงเทพฯ.

หทยกาญจน อารยะรตนกล. 2546. ประสทธภาพทางเทคนคการผลตกลวยไมตดดอกสกลหวาย.

วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรเกษตร. มหาวทยาลยเชยงใหม :

เชยงใหม.

อนมาน จนทวงศ .(2552). การศกษาสมการการผลต ตนทนและผลตอบแทนจากการปลกยางพารา

ของเกษตรกร. รายงานผลการวจย. มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน : สราษฎรธาน.

อรบผา ศรลาวงศ .(2551). การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนจากการปลกยางพารา :กรณศกษา

อาเภอวารชภม จงหวดสกลนคร. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการ

ท�วไป. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร : กรงเทพฯ.

อวรทธ เลกสาคร. 2553. การวเคราะหประสทธภาพเชงเทคนคการผลตขาวเจานาปรงของเกษตรกร

ในจงหวดสพรรณบรโดยวธ Stochastic Production Frontier. วทยานพนธเศรษฐศาสตร

มหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรการจดการ. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ :

กรงเทพฯ.

อครพงศ อ�นทอง และม�งสรรพ ขาวสอาด. 2552. “การเปล�ยนแปลงประสทธภาพในการจดการของ

โรงแรมในจงหวดเชยงใหม”. วารสารเศรษฐศาสตรธรรมศาสตร. 27(3) : 1-26.

อครพงศ อ�นทอง. 2547. คมอการใชโปรแกรม DEAP 2.1 สาหรบการวเคราะหประสทธภาพดวย

วธการ Data Envelopment Analysis. สถาบนวจยสงคม มหาวทยาลยเชยงใหม :

เชยงใหม.

86

อารณ อนตะไพร. 2546. ความสามารถในการแขงขนการสงออกลาไยสดในภาคเหนอของประเทศ

ไ ท ย . ว ท ย า น พ น ธ ว ท ย า ศ า ส ต ร ม ห า บ ณ ฑ ต ส า ข า เ ศ ร ษ ฐ ศ า ส ต ร เ ก ษ ต ร .

มหาวทยาลยเชยงใหม : เชยงใหม.

อาร วบลยพงศ. 2547. เศรษฐมตประยกตสาหรบการตลาดเกษตร. ภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตร

และสงเสรมเผยแพรการเกษตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

อกฤษฎ พงษวานชอนนต. (2552). การศกษาตนทน และผลตอบแทนการผลตออยโรงงาน ตาบล

ดอนเจดย อาเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร ปการเพาะปลก 2550/2551. สารนพนธ

เศรษฐศาสตรการจดการ. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ : กรงเทพฯ.

Battese G.E. and T.J. Coelli. 1995. “A Model for Technical Inefficiency Effects in a Stochastic

Frontier Production Function for Panel Data”. Empirical Economics 20 : 325-332.

Bayarsaihan T. Battese G.E. and Coelli T.J. 1998. Productivity of Mongolian Grain Farming :

1976-1989 No.2/98. Centre of Efficiency of Productivity Analysis (CEPA) Working

papers. Department of Econometrics, University of New England, Armidale, NSW

2 5 3 1 , Australia. Retrieved August 2 0 , 2 0 12, Available from

http//www.une.edu.au/econometrics/cepawp.htm[ 2012, October 20]

Charnes, A., et al 1995. Data Envelopment Analysis: Theory, Methodology, and

Applications. Kluwer Academic : Boston.

Farrell, M.J. 1957. “The Measurement of Productive Efficiency.” Journal of Royal Statistical

Society. 120 : 253-290.

Farrell, M.J. 1957. “The Measurement of Productive Efficiency”. Journal of the Royal

Statistical Society. 120: 253-81.

ภาคผนวก

88

แบบสอบถามโครงการวจย

เร�อง การวเคราะหประสทธภาพการผลตและความคมคาการผลตลาไยอนทรย

ในภาคเหนอตอนบน

คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยแมโจ

ช�อเกษตรกรผใหสมภาษณ

(เขยนใหอานไดชดเจน) นาย/นาง/นางสาว...............................บานเลขท�..........หมท�.................

ตาบล..........................อาเภอ.....................จงหวด..................... โทร (มอถอ)..........................

ก. ขอมลท�วไปของครวเรอนเกษตรกรผใหสมภาษณ

1. ผใหสมภาษณ

หวหนาครวเรอน ภรรยาหวหนาครวเรอน บตร ผอาศย/อ�นๆ

2. อาย.......................ป

3. ระดบการศกษา

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน , ปวช.

มธยมศกษาตอนปลาย, ปวช อนปรญญา, ปวส. ปรญญาตรข�นไป

ข. สภาพทางเศรษฐกจสงคม

1. จานวนสมาชกในครวเรอน จานวน........................คน

จานวนสมาชกท�ทางานแลว จานวน.....................คน

จานวนสมาชกท�ไมทางานแลว จานวน.....................คน

2. อาชพหลกของทาน

เกษตรกร รบราชการ พนกงาน/ลกจาง

รบจางท�วไป คาขาย/ธรกจสวนตว อ�นๆระบ......................................

3. อาชพรองของทาน

เกษตรกร รบราชการ พนกงาน/ลกจาง

รบจางท�วไป คาขาย/ธรกจสวนตว อ�นๆระบ.....................................................

89

ค. การถอครองท�ดนและการใชประโยชนท�ดน

1. ครวเรอนทานถอครองท�ดนท�งหมดเทาไร (ระบ) ..............................ไร............................วา

2. ลกษณะการถอครองท�ดน (เลอกไดมากกวา 1 ขอ )

ลกษณะการถอครอง ไร วา

เอกสารสทธ� (ระบจานวนพ�นท�)

ส.ป.ก. โฉนด น.ส. 3

3 ก, 3 ข

ใบจอง

ส.ค.1-3 กสน.5 ไมม

ตนเอง

เชา

ฟร

อ�นๆ................................

3. การใชประโยชนท�ดนในชวงปท�ผานมา (2552) (โปรดใสขนาดเน�อท�สาหรบการใชประโยชนแตละ

อยางใหครบดวย)

(1)

การใชประโยชน

(2)

ขนาดเน�อท�

ไร วา

1) บานเรอน/ท�อยอาศย ................ ................

2) พ�นท�เพาะปลก จานวน....................แปลง รวมเน�อท�

แปลงท� 1 ปลกพช (ระบ)........................................

แปลงท� 2 ปลกพช (ระบ).......................................

แปลงท� 3 ปลกพช (ระบ).......................................

แปลงท� 4 ปลกพช (ระบ).......................................

แปลงท� 5 ปลกพช (ระบ).......................................

แปลงท� 6 ปลกพช (ระบ).......................................

................

…………

…………

…………

…………

…………

………….

.................

.................

.................

.................

.................

.................

..........

5) ท�ใชประโยชนอยางอ�น (ระบ)

5.1 ………………………………………………..

5.2 ………………………………………………..

...............

…………

…………

.................

.................

..............

4. ลกษณะการจาหนายลาไยอนทรยสวนใหญของครวเรอนเกษตรกร (ตอบได 1 ขอ)

ผลตอยางเดยว (มคนกลางมารบซ�อ) ผลตและจาหนายดวยตนเอง มเครอขาย

90

ง. ตนทนการผลตลาไยอนทรย

แปลงท�...................พ�นท�..................ไร สภาพการถอครอง เจาของ ทาฟร เชา ระบ.......................บาท/ไร/ป

ชนดดน ดนเหนยว ดนรวน ดนทราย อ�นๆ.................................................... ตนทนปจจยการผลต

(1)

หนวย (ระบ)

(2)

ตรา/ย�หอ

(3)

ปรมาณ

(4)

ราคา (บาท/หนวย)

(5)

ตนทนรวม (บาท)

(6)=(4)*(5)

เมลดพนธ

ชนดปย 1…………………………………………..

2…………………………………………..

3…………………………………………..

คาปจจยการผลตอ�น 1………………………………………..

2………………………………………..

3………………………………………..

คาใชจายอ�นท�เก�ยวกบการทาการเกษตร ไดแก รายการท� 1........................... จน......................บ./ป รายการท� 2........................ จน.................บ./ป

90

91

คาใชจายดานแรงงาน

กจกรรม แรงงานในครวเรอน แรงงานแลกเปล�ยน แรงงานจาง

ชาย หญง ชาย หญง ชาย หญง

1. การดรกษา

1.1 กจกรรม...................................................................................

จานวนแรงงาน (คน)

จานวนวนทางาน (วน) /ชม.

คาจาง/วน (บาท/วน)

1.2 กจกรรม...................................................................................

จานวนแรงงาน (คน)

จานวนวนทางาน (วน) /ชม.

คาจาง/วน (บาท/วน)

1.3 กจกรรม...................................................................................

จานวนแรงงาน (คน)

จานวนวนทางาน (วน) /ชม.

คาจาง/วน (บาท/วน)

2. การเกบเก�ยว

2.1 กจกรรม....................................................................................

จานวนแรงงาน (คน)

จานวนวนทางาน (วน)/ชม.

คาจาง/วน (บาท/วน)

91

92

กจกรรม แรงงานในครวเรอน แรงงานแลกเปล�ยน แรงงานจาง

ชาย หญง ชาย หญง ชาย หญง

2.2 กจกรรม....................................................................................

จานวนแรงงาน (คน)

จานวนวนทางาน (วน) /ชม.

คาจาง/วน (บาท/วน)

ค. การตลาดลาไยอนทรย

จานวนผลผลต

ท�ได

(ระบหนวย)

ราคาขาย

ตอหนวย

สดสวนการกระจายผลผลต (%) หรอ

ระบหนวย แหลงตลาด

ชองทางการขาย

(ระบวธ/คาใชจายในการขนสง/คาบรรจหบ

หอ)

(บาท)

บรโภคใน

ครวเรอน เพ�อขาย

แปรรป/

เมลดพนธ

ในทองถ�น

ระบช�อแหลงตลาด/คนกลางท�รบซ�อ

....................................................

....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

คาบรรจหบหอ.............................บาท/

หนวย

รวม..............บาท

คาใชจายขนสง

คาน� ามนเช�อเพลง......................บาท

พอคา/แมคา เกบคาหวคว หรอไม

อยางไร…………………………........

การรบชาระเงนคาผลผลตจากผซ�อ ชาระเงนสดทนท ใหสนเช�อ..................วน

92

93

จ. ขอมลดานเศรษฐกจ (รายได รายจาย การออม การกยม การชาระหน�) ของครวเรอน

1. รายไดของครวเรอน ไดมาจากแหลงใดบาง (เลอกมากกวา 1 ขอ)

จากการทาการเกษตรเพยงอยางเดยว

จากนอกการเกษตร (คาขาย รบจาง เงนเดอนหรอคาจางรายเดอน ฯลฯ) เพยงอยางเดยว

2. รายละเอยดรายไดจากการเกษตรของครวเรอน ในป 2554 (ยกเวนลาไยอนทรยท�ถามไปแลว)

ขาวนาป รายได..................................บาท/ป

ขาวนาปรง รายได..................................บาท/ป

ทาไร รายได..................................บาท/ป

รายไดจากการเล�ยงสตว รายได..................................บาท/ป

รายไดจากการเพาะเล�ยงสตวน� า รายได..................................บาท/ป

3. รายละเอยดรายไดนอกการเกษตรของครวเรอน ในป 2554

คาขาย (คอขาย....................................) รวม...................................... บาท/ป

รบจาง รวม.......................................บาท/ป

เงนเดอนประจา รวม.......................................บาท/ป

ลกหลานให รวม.......................................บาท/ป

จากแหลงอ�นๆ ระบ

(1) ………………………….……. จานวน.........................................บาท/ป

(2) …………….…………………. จานวน.........................................บาท/ป

4. รายจายของครวเรอนในป 2554 นอกภาคเกษตร (บาท/ป)

คาอาหาร จานวน..........................................................................................บาท

คาเส�อผาเคร�องนงหม จานวน.........................................................................บาท

คาส�งของเคร�องใชเบดเตลดในครวเรอน จานวน................................................บาท

คาการศกษาของบตรและบคคลในครวเรอน จานวน.........................................บาท

คารกษาพยาบาล เจบปวยจานวน..................................................................บาท

คาพธกรรม งานบญ ประเพณ งานชวย พกผอน จานวน...................................บาท

คาสาธารณปโภค (ไฟฟา โทรศพท ฯลฯ) จานวน..............................................บาท

คาเดนทาง จานวน.........................................................................................บาท

อ�นๆ (ระบ)..........................................จานวน.................................................บาท

94

5. ในป 2554 ทานมหน� สนหรอไม ถาม จานวนเทาใด (หน�คงคาง)

ไมมหน� มหน� จานวนรวม...............................บาท จากแหลงเงนกตอไปน� (ดรหสทายขอ)

(1)

ระบช�อแหลงเงนก

(2)

กเปนเงน

จานวน (บาท)

(3)

กเปนส�งของ

(รหส*)

(4)

ส�งของท�กคด

เปนมลคา (บาท)

(5)

วตถประสงค

ของการก (รหส*)

* รหสสดมภ (3) การกเปนส�งของ; 0 = ไมไดก; ; 1 = ป ย/ฮอรโมนพช; 2 = ยาฆาแมลง/ศตรพช; 3 = ยาฆาหญา;

4 = เมลดพนธ/กลาไม; 5 = อาหารสตว; 6 = เคร�องมออปกรณการเกษตร; 7 อ�นๆ ระบ............................................

** รหสสดมภ 5 วตถประสงคของการก; 1 = เพ�อใชจายในครวเรอน; 2 = เพ�อนาไปชาระหน� ; 3 = ลงทนทาการเกษตร;

4 = เพ�อลงทนนอกการเกษตร คอทา.............................; 5 = วตถประสงคอยางอ�น ระบ……………………

ฉ. ปญหาในการทาการเกษตร และการแกปญหาของเกษตรกร

1. ทานมปญหาอะไรบางในการทาการปลกพชอนทรยเกษตรของครวเรอน ถาม สาเหตของปญหามา

จากอะไร ไดแกปญหากนไปอยางไร ผลท�เกดข�นเปนเชนไร

พชอนทรย สาเหตของปญหา แกปญหาอยางไร ผลท�เกดข�น

การเตรยมดน

การเพาะปลก

การดแลรกษา

95

พชอนทรย สาเหตของปญหา แกปญหาอยางไร ผลท�เกดข�น

การเกบเก�ยว

การขาย

2. ทานตองการความชวยเหลอจากใครหรอหนวยงานใดหรอไม ในเร�องใด และอยางไร โปรดระบ

ช�อบคคล/หนวยงาน เร�องท�ตองการใหชวยเหลอ ใหชวยอยางไร

3. ทานเปนสมาชกกลมหรอสถาบนใดบาง (ถามทกขอ ต�งแต 1-6 หากมกลมอ�นอก โปรดระบ)

(1) วสาหกจชมชน

(2) กองทนหมบาน

(3) ธนาคารเพ�อการเกษตรและสหกรณ (ธกส.)

(4) กลมเกษตรกร/ กลมสตร/ กลมยวเกษตรกร

(5) (ระบ)……………………………………………

(6) (ระบ)……………………………………………