การปรับใช้สมรรถนะ ั้ ในการ ...(สงวนล ขส ทธ โดยสำน กงาน ก.พ. ผลการศ กษาย

การปรบใชสมรรถนะในการบรหารทรพยากรมนษย

การปรบใชสมรรถนะในการบรหารทรพยากรมนษย

(สงวนลขสทธโดยสำนกงาน ก.พ. ผลการศกษายงไมสมบรณ อาจมการเปลยนแปลงได)

การปรบใชสมรรถะในการบรหารทรพยากรมนษย

ทมา

มตคณะรฐมนตรเมอวนท 11 พฤษภาคม 2542 เหนชอบกบแผนงานปฏรประบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทน ตามแผนการปรบเปลยนระบบบรหารบคคล ภายใตแผนปฏรประบบบรหารภาครฐ สำนกงาน ก.พ. จงดำเนนการรวมกบทปรกษาพฒนาระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนภาครฐใหมใหสอดคลองกบแนวทางการปฏรประบบบรหารจดการภาครฐทเนนผลสมฤทธในการทำงานเพอประชาชน

การปรบปรงระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนในภาครฐเนนการทำงานโดยยดผลลพธ ความคมคา ความรบผดชอบ ตอบสนองความตองการของสงคมและประชาชนผรบบรการเปนกลไกทมประสทธภาพในการปรบคณภาพขาราชการ สงเสรมใหขาราชการพฒนาและใชสมรรถนะอยางสมฤทธผล ระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนในภาครฐทปรบปรงใหมนเปนระบบทมการนำสมรรถนะมาใชในการบรหารผลงานขาราชการ โดยถอเปนสวนหนงของผลงานทคาดหวงจากขาราชการ ในขณะเดยวกนกยงนำไปใชในการบรหารงานทรพยากรบคคลดานอน ๆ เชน การสรรหา และการพฒนาอกดวย

มขอศกษาสนบสนนวา เม อนำโมเดลสมรรถนะ (CompetencyModel) มาใชในองคกรแลว จะชวยใหการบรหารทรพยากรมนษยมประสทธภาพมากยงขน สำนกงาน ก.พ. จงไดศกษาเพอนำสมรรถนะมาปรบใชในราชการ

1

เปนภาพยอย ๆ เฉพาะบางเรอง เชน ระบบการสรรหาและเลอกสรร ระบบนกบรหารระดบกลาง ระบบนกบรหารระดบสง ระบบพนกงานราชการเปนตน สำหรบการปรบปรงระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนใหม สำนกงานก.พ. ไดใหความสำคญกบสมรรถนะเปนเร องหลก โดยจดตำแหนงตาง ๆในภาคราชการเปน 18 กล มงาน ในแตละกล มงานไดกำหนดสมรรถนะประจำกลม งาน ๆ ละ 3 สมรรถนะ มจดประสงคเพอสนบสนนใหขาราชการแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมกบหนาท และสงเสรมใหปฏบตภารกจในหนาท ไดดย งข น และกำหนดใหขาราชการทกคนตองมสมรรถนะหลกรวมกน5 สมรรถนะ ซงเปนคณลกษณะรวมกนของขาราชการพลเรอน มจดมงหมายเพอหลอหลอมคานยมและพฤตกรรมทพงประสงครวมกน

เอกสารฉบบนมจดประสงคเพอเผยแพรความรความเขาใจในเรองสมรรถนะ เพอเปนการเตรยมความพรอมสำหรบการปรบปรงระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนใหม ท งน เพ อใหระบบราชการมกลไกท มประสทธภาพสามารถตอบสนองตอสภาพสงคมและเศรษฐกจทเปลยนแปลงอยางรวดเรวและเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของประเทศ

แนวคดเรองสมรรถนะ

ศาสตราจารย David C. McClelland นกจตวทยาของมหาวทยาลยHarvard เปนผรเรมแนวคดเกยวกบสมรรถนะ โดยพฒนาแบบทดสอบทางบคลกภาพเพ อศกษาวา บคคลททำงานอยางมประสทธภาพนนมทศนคตและนสยอยางไร McClelland ไดใชความรในเรองเหลานชวยแกไขปญหาการคดเลอกบคคลใหแกหนวยงานของรฐบาลสหรฐอเมรกา ไดแก ปญหากระบวนการคดเลอกทเนนการวดความถนดททำใหคนผวดำและชนกลมนอย


2

อน ๆ ไมไดรบการคดเลอก (ซงผดกฎหมาย) และปญหาผลการทดสอบความถนดท มความสมพนธกบผลการปฏบตงานนอยมาก (ซ งแสดงวาการทดสอบความถนดไมสามารถทำนายผลการปฏบตงานได) McClelland ไดเกบขอมลของกลมผทมผลการปฏบตงานโดดเดน และผทไมไดมผลงานโดดเดนดวยการสมภาษณ ซ งพบวา สมรรถนะเก ยวกบความเขาใจขอแตกตางทางวฒนธรรมเปนปจจยทมความสมพนธกบ ผลการปฏบตงาน ไมใชการทดสอบดวยแบบทดสอบความถนด บทความเร อง Testing for CompetenceRather Than for Intelligence ของ McClelland ทตพมพในป 1973ไดรบการกลาวถงอยางกวางขวางจากนกวชาการทงทเหนดวยและไมเหนดวยอยางไรกด McClelland กไดทำใหสมรรถนะไดรบความสนใจ ศกษา และใชกนตอ ๆ มาจนถงทกวนน

แนวคดเร องสมรรถนะมกมการอธบายดวยโมเดลภเขานำแขง(Iceberg Model) ดงภาพท แสดงดานลาง ซ งอธบายวา ความแตกตางระหวางบคคลเปรยบเทยบไดกบภเขานำแขง โดยมสวนทเหนไดงาย และพฒนาไดงาย คอสวนทลอยอยเหนอนำ นนคอองคความร และทกษะตาง ๆทบคคลมอย และสวนใหญท มองเหนไดยากอยใตผวนำ ไดแก แรงจงใจอปนสย ภาพลกษณภายใน และบทบาทท แสดงออกตอสงคม สวนท อย ใตนำน มผลตอพฤตกรรมในการทำงานของบคคลอยางมากและเปนสวนทพฒนาไดยาก


3

ภาพท 1 โมเดลภเขานำแขง (Iceberg Model)

การทบคคลจะมพฤตกรรมในการทำงานอยางใดขนอยกบคณลกษณะท บคคลมอย ซ งอธบายในตวแบบภเขานำแขง คอ ท งความร ทกษะ/ความสามารถ (สวนทอยเหนอนำ) และคณลกษณะอน ๆ (สวนทอยใตนำ)ของบคคลนน ๆ

ทมาของ Competency

ขอมลความรทบคคลมในสาขาตางๆ

บทบาททบคคลแสดงออกตอผอน

ความเคยชน พฤตกรรมซำๆในรปแบบใดรปแบบหนง

ความเชยวชาญ ชำนาญพเศษในดานตางๆ

ความรสกนกคดเกยวกบเอกลกษณและคณคาของคน

จนตนาการ แนวโนมวธคด วธปฏบตตนอนเปนไปโดยธรรมชาตของบคคล

องคความรและ

ทกษะตางๆ

บทบาททแสดงออกตอสงคม(Social Role)

ภาพลกษณภายใน (Self-Image)

อปนสย (Traits)

แรงผลกดนเบองลก (Motives)


4

ความหมายของสมรรถนะ

สมรรถนะเปนคำทมผใหนยามไวตาง ๆ กน โดยทวไปกลาวกนวาไมมนยามใด ผดหรอถก แตขนอยกบการนำไปใช สำนกงาน ก.พ. ไดศกษาเรองนมาระยะเวลาหนง ซงเปนการศกษาในระดบภาพยอย ไดแก โครงการพฒนาหลกสตรการประเมนบคคลเขาสตำแหนงแรกบรรจ ระดบ 3 โครงการวจ ยความสามารถของขาราชการพลเรอนสามญ (ระดบ 4-8) โครงการความสามารถของผบรหารระดบกลาง โครงการสมรรถนะผบรหารระดบสงโครงการบรหารระบบพนกงานราชการ และลาสดโครงการพฒนาระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทน ซงเปนโครงการทจดทำในภาพรวม เพอใชขบเคลอนการบรหารงานบคคลในราชการพลเรอนทงระบบ

สำหร บความหมายของสมรรถนะในแต ละโครงการแม จะไม เหมอนกนทเดยว แตมลกษณะรวมกน คอ เปนพฤตกรรมในการทำงานเกยวของกบผลสำเรจของงาน และเกยวของกบความร ทกษะ/ความสามารถและคณลกษณะสวนบคคลอน ๆ สงทควรจะตองเนน คอ สมรรถนะไมใชความร ทกษะ/ความสามารถ และคณลกษณะอ น ๆ ของบคคล แตเปนกลมพฤตกรรมในการทำงาน ซงเกดมาจากการทบคคลม ความร ทกษะ/ความสามารถ และคณลกษณะอน ๆ ทจำเปนสำหรบการทำงานใหประสบความสำเรจ หรอมผลงานโดดเดน ดงนน ในการนำสมรรถนะมาใชนอกจากจะยงประเมนเร องความร ทกษะ/ความสามารถ และคณลกษณะอ น ๆแลวยงตองคำนงถงกลมพฤตกรรมในการทำงานเพมเตมขนอกดวย

อยางไรกด สำนกงาน ก.พ. ไดกำหนดนยามของสมรรถนะ คอ“คณลกษณะเชงพฤตกรรมท เปนผลมาจากความร ทกษะ/ความสามารถ


5

และคณลกษณะอน ๆ ททำใหบคคลสามารถสรางผลงานไดโดดเดนกวาเพอนรวมงานอน ๆ ในองคกร” กลาวคอ การทบคคลจะแสดงสมรรถนะใดสมรรถนะหนงได มกจะตองมองคประกอบของทงความร ทกษะ/ความสามารถและคณลกษณะอน ๆ ตวอยางเชน สมรรถนะการบรการทด ซงอธบายวา“สามารถใหบรการทผรบบรการตองการได” นน หากขาดองคประกอบตาง ๆไดแก ความรในงาน หรอทกษะทเกยวของ เชน อาจตองหาขอมลจากคอมพวเตอรและคณลกษณะของบคคลท เป นคนใจเยน อดทน ชอบชวยเหลอผ อ นแลวบคคลกไมอาจจะแสดงสมรรถนะของการบรการทดดวยการใหบรการทผรบบรการตองการได

กลาวอกนยหน ง สมรรถนะ ซ งกคอคณลกษณะเชงพฤตกรรม..เปนกล มพฤตกรรมท องคการตองการจากขาราชการ เพราะเช อวาหากขาราชการมพฤตกรรมการทำงานในแบบท องคการกำหนดแลว จะสงผลใหขาราชการผนนมผลการปฏบตงานด และสงผลใหองคกรบรรลเปาประสงคท ต องการไว ตวอยางเช น การกำหนดสมรรถนะการบรการท ด เพราะหนาท หลกของขาราชการคอการใหบรการแกประชาชน ทำใหหนวยงานของรฐบรรลวตถประสงคคอการทำใหเกดประโยชนสขแกประชาชน

ภาพท 2 แสดงใหเหนถงความสมพนธระหวางความแตกตางระหวางบคคลท แสดงในรปของภเขานำแขง กบสมรรถนะ และผลงาน จากภาพแสดงใหเหนวา ความร ทกษะ/ความสามารถ และคณลกษณะอน ๆ ของบคคล ทำใหบคคลมสมรรถนะ (พฤตกรรมในการทำงาน) ในรปแบบตาง ๆและสมรรถนะตาง ๆ มความสมพนธกบผลงานของบคคล


6

ภาพท 2 ความสมพนธระหวางความแตกตางของบคคลกบสมรรถนะและ ผลงาน

การนำแนวคดเร องสมรรถนะมาใช ในการบรหารงานทรพยากรบคคลเชอวา จะทำใหการบรหารทรพยากรบคคลมประสทธภาพมากยงข นไม ว าจะเป นในเร อง การคดเล อก การพฒนา และการบร หารผลงานกลาวคอ ในการคดเลอกทเดมเนนเพยงการวดความถนด และความรเฉพาะในงาน ซงแมจะเปนสงท สำคญในการทำงาน แตวายงไมเพยงพอ ยงตองเนนสวนทอยใตนำของบคคล ซงไดแก คานยม ทศนคต บคลกภาพ เพมขนดวย เพราะสงเหลานสงผลใหพฤตกรรมในการทำงานของบคคลเปนไปใน

สมรรถนะ 1





ผลงาน

องคความรและ

ทกษะตางๆ

บทบาททแสดงออกตอสงคม (Social Role)

ภาพลกษณภายใน (Self-Image)

อปนสย (Traits)

แรงผลกดนเบองลก (Motives)


7

ลกษณะทองคการตองการหรอไม ในดานการพฒนาซ งแตเดมอาจจะเนนเพยงเร องความร และทกษะกต องหนมาใหความสำคญกบพฤตกรรมในการทำงานเพมเตมขน ตลอดจนตองหาหนทางในการฝกอบรมใหขาราชการมพฤตกรรมในการทำงานอยางท องคกรตองการ สวนการบรหารผลงานซงเกยวของโดยตรงกบการประเมนผลการปฏบตงาน และการจายคาตอบแทนซงเดมอาจเนนเพยงผลงานทบคคลสามารถผลตได การใหความสำคญกบพฤตกรรมการทำงานโดยมการประเมนพฤตกรรมในการทำงาน และจายคาตอบแทนใหสมพนธกนกบพฤตกรรมในการทำงาน แทนทจะเนนทผลงานเพยงอยางเดยวจะทำใหบคคลมพฤตกรรมทพงประสงคเพมขน อกประการหนงในหนวยงานทผลผลตสดทายเหนไดไมชดเจน การเพ มการวดพฤตกรรมในการทำงานจะทำใหสามารถวดผลงานไดอยางครอบคลมมากยงขน

สมรรถนะในระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนทปรบปรงใหม

การกำหนดสมรรถนะในระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนท ปรบปรงใหมนมความเกยวของกบกลมงาน (Job Family) ในระบบจำแนกตำแหนง

กลมงาน (Job Family)

การศกษาระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนใหมของสำนกงาน ก.พ.ไดดำเนนการร วมกบบรษ ทท ปร กษา (บรษ ท เฮย กร ป จำกด) เป นการศกษาขนาดใหญมการเกบขอมลเพ อรวบรวมหนาท หลกของตำแหนงงานตาง ๆ ทกตำแหนงในภาคราชการพลเรอน แลวจดตำแหนงงานตาง ๆรวมกนเปนกลมงาน (Job Family) แลวกำหนดคณสมบตเชงพฤตกรรม


8

(สมรรถนะ) ประจำกลมงานตาง ๆ เพอทจะใชคณสมบตเชงพฤตกรรม (สมรรถนะ)ในการบรหารงานบคคลใหมประสทธภาพมากยงขน

สำหรบผลการศกษากลมงานไดแบงกลมงานในภาคราชการพลเรอนไทยเปน 18 กลมงาน การจดกล มงานเปนวธการจำแนกประเภทของงานโดยการจดงานทมลกษณะคลายคลงกนเขาไวในกลมเดยวกนโดยพจารณาเกณฑดงตอไปน คอ

1. กลมลกคา/ผมสวนไดสวนเสยของตำแหนงงานนนเปนใครหรอเปนบคคลกลมใด

2. ตำแหนงงานนนมงผลลพธ/สมฤทธใดทจะสนบสนนสงเสรมใหระบบราชการพลเรอนไทยสามารถบรรลผลสมฤทธตามภารกจหลกของภาครฐทางดานใด

ดงนนงานทจดอยในกลมงานเดยวกนมลกษณะงาน วตถประสงคของงาน และผลสมฤทธของงานคลายคลงกน ดงน นผ ท ดำรงตำแหนงในกล มงานเดยวกนไมวาจะในตำแหนงใดควรมสมรรถนะ (คณลกษณะเชงพฤตกรรมประจำงาน) เหมอนกนเพอใหไดผลการปฏบตงานทดเลศ

กลมงานในระบบราชการพลเรอนไทยม 18 กลมงาน ไดแก1. กลมงานสนบสนนทวไป (General Support)2. กลมงานสนบสนนงานหลกทางเทคนคเฉพาะดาน (Technical

Support)3. กลมงานใหคำปรกษา (Advisory)4. กลมงานบรหาร (Executive)5. กลมงานนโยบายและวางแผน (Policy and Planning)


9

6. กลมงานศกษาวจยและพฒนา (Study and Research)7. กลมงานขาวกรองและสบสวน (Intelligence and Investigation)8. กลมงานออกแบบเพอพฒนา (Developmental Design)9. กลมงานความสมพนธระหวางประเทศ (International Relations)10. กลมงานบงคบใชกฎหมาย (Law Enforcement)11. กลมงานเผยแพรประชาสมพนธ (Public Communication and

Promotion)12. กลมงานสงเสรมความร (Public Education and Development)13. กลมงานบรการประชาชนดานสขภาพและสวสดภาพ (Caring

Services)14. กลมงานบรการประชาชนทางศลปวฒนธรรม (Cultural and

Artistic Vocational Skill Services)15. กลมงานบรการประชาชนทางเทคนคเฉพาะดาน (Technical

Services)16. กล มงานเอกสารราชการและทะเบยน (Registration and

Record)17. กลมงานการปกครอง (Public Governance)18. กลมงานอนรกษ (Conservation)

การกำหนดสมรรถนะสำหรบระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนทปรบปรงใหม

ขอมลท ใช ในการกำหนดคณสมบตเช งพฤตกรรม (สมรรถนะ)ประกอบดวย (1) ขอมลจากแบบสรปลกษณะงาน (2) ขอมลจากการจดประชมเชงปฏบตการเพอเกบขอมลประสบการณในการทำงานของขาราชการ และ


10

(3) ขอมลจากฐานขอมลของบรษททปรกษา (บรษท เฮย กรป จำกด)

การเกบขอมลจากแบบสรปลกษณะงาน (Role Profile) ซ งเปนแบบสอบถามท ให ผ ตอบบรรยายลกษณะงานแบบยอท ระบล กษณะงานโดยเนนการม งผลสมฤทธ ประจำตำแหนง รายละเอยดของแบบสอบถามประกอบดวย หนาทความรบผดชอบหลก คณวฒทจำเปน ความร ทกษะประสบการณ และสมรรถนะทจำเปนของตำแหนงงาน

การประชมเชงปฏบตการเพอเกบขอมลประสบการณในการทำงานของขาราชการ เปนเทคนคการวเคราะหงานแบบหนงท เนนพฤตกรรมในการทำงานทดเดนของขาราชการในตำแหนงงานตาง ๆ ซงเมอทำการวเคราะหแลวจะทำใหไดขอมลวาในลกษณะงานแบบใด ควรมคณลกษณะเชงพฤตกรรม(สมรรถนะ) แบบใด และยงมพฤตกรรมตวอยางประกอบดวย

ขอมลจากฐานขอมลของบรษททปรกษา เปนขอมลสมรรถนะทบรษทไดดำเนนการในองคกรภาครฐในตางประเทศ

ผลจากการวเคราะหขอมลทงสามสวนทกลาวมา ไดจดทำเปนโมเดลสมรรถนะสำหรบราชการพลเรอนไทย ซ งมรายละเอยดดงน ตนแบบสมรรถนะประกอบไปดวยสมรรถนะ 2 สวน คอ (1) สมรรถนะหลกสำหรบขาราชการพลเรอนทกคน (2) สมรรถนะประจำกลมงานสำหรบแตละกลมงาน

สมรรถนะหลก

สมรรถนะหลก คอ คณลกษณะรวมของขาราชการพลเรอนไทยท งระบบ เพ อหลอหลอมคานยมและพฤตกรรมท พ งประสงคร วมกนประกอบดวยสมรรถนะ 5 สมรรถนะ คอ


11

1. การมงผลสมฤทธ (Ahievement motivation)2. การบรการทด (Service Mind)3. การสงสมความเชยวชาญในงานอาชพ (Expertise)4. จรยธรรม (Integrity)5. ความรวมแรงรวมใจ (Teamwork)

สมรรถนะประจำกลมงาน

สมรรถนะประจำกล มงาน คอ สมรรถนะท กำหนดเฉพาะสำหรบกลมงาน เพอสนบสนนใหขาราชการแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมแกหนาทและสงเสรมใหปฏบตภารกจในหนาท ใหไดดย งข น โดยโมเดลสมรรรถนะกำหนดใหแตละกลมงานมสมรรถนะประจำกลมงานละ 3 สมรรถนะ (ยกเวนกล มงานนกบรหารระดบสงม 5 สมรรถนะ) สมรรถนะประจำกล มงานมทงหมด 20 สมรรถนะดวยกน คอ

1. การคดวเคราะห (Analytical Thinking)2. การมองภาพองครวม (Conceptual Thinking)3. การพฒนาศกยภาพคน (Caring & Developing Others)4. การสงการตามอำนาจหนาท (Holding People Accountable)5. การสบเสาะหาขอมล (Information Seeking)6. ความเขาใจขอแตกตางทางวฒนธรรม (Cultural Sensitivity)7. ความเขาใจผอน (Interpersonal Understanding)8. ความเข าใจองค กรและระบบราชการ (Organizational

Awareness)9. การดำเนนการเชงรก (Proactiveness)


12

10. ความถกตองของงาน (Concern for Order)11. ความมนใจในตนเอง (Self Confidence)12. ความยดหยนผอนปรน (Flexibility)13. ศลปะการสอสารจงใจ (Communication & Influencing)14. สภาวะผนำ (Leadership)15. สนทรยภาพทางศลปะ (Aesthetic Quality)16. วสยทศน (Visioning)17. การวางกลยทธภาครฐ (Strategic Orientation)18. ศกยภาพเพอนำการปรบเปลยน (Change Leadership)19. การควบคมตนเอง (Self Control)20. การใหอำนาจแกผอน (Empowering Others)


13

ตาราง

ท 1 ส

รปสม

รรถนะ

หลกแ

ละสม

รรถนะ

ประจำกลม

งานขอ

งแตล

ะกลม

งาน

สมรรถ

นะหลก

12

34

56

78

910

11

สำหรบทกกลมงา

นบรหาร

ตางประเท

ศปกครอง

ใหคำปร

กษา

นโยบาย

และ

วางแผน

คนควาวจ

ยออกแบบ

เพอการ

พฒนา

ขาวกรองแ

ละสบสวน

บรการ

ทางเทค

นคสนบสนน

ทางเทค

นคเฉพ

าะสนบสนน

งานหลกทวไป

การมงผลสมฤทธ

1. วสยทศน

1. การ

มองภาพ

องครวม

1. ความค

ดรเร

มสราง

สรรค

บรการ

ทด

2. การ

วางกลยทธภาคร

ฐการ

สงสมค

วามเชย

วชาญในงานอ

าชพ

จรยธรร

ม

ความร

วมแรง

รวมใจ

1. การ

มองภาพ

องครวม

1. การ

มองภาพ

องครวม

1. การ

มองภาพ

องครวม

1. การ

มองภาพ

องครวม

1. การ

สบเสา

ะหาข

อมล

1. การ

คดวเค

ราะห

1. ความย

ดหยน

ผอนป

รน1. ความย

ดหยน

ผอนป

รน2. ความเ

ขาใจ

ขอแตกตาง

ทางวฒ

นธรรม

2. ศลปะการ

สอสาร

จงใจ

2. การ

คดวเค

ราะห

2. การ

คดรเรม

สรางส

รรค

2. การ

สบเสา

ะหาข

อมล

2. การ

คดวเค

ราะห

2. ความถ

กตอง

ของงา

น3. ศกยภาพ

เพอนำก

ารปรบเป

ลยน


สอสาร

จงใจ

3. ความเ

ขาใจ

องคกรและ

ระบบราชก

าร3. ศลปะการ

สอสาร

จงใจ


สอสาร

จงใจ

3. การ

สบเสา

ะหาข

อมล

3. การ

สบเสา

ะหาข

อมล

3. ความย

ดหยน

ผอนป

รน3. ความถ

กตอง

ของงา

น3. ความถ

กตอง

ของงา

น3. การ

คดวเค

ราะห

4. การ

ควบค

มตน

เอง5. การ

ใหอำนา

จแกผอน

2. ความเ

ขาใจ

องคกรและ

ระบบราชก

าร2. การ

คดวเค

ราะห

2. การ

คดวเค

ราะห

สมรรถ

นะหลก

1213

1415

1617

18

สำหรบทกกลมงา

นสาธ

ารณสข

สงเสรม

การศกษา

สอสาร

ประชา

สมพน

ธเอกสาร

ราชการ

และทะเบ

ยนบงคบ

ใชกฎ

หมาย

ศลปวฒน

ธรรม

อนรกษ

ธรรมชาตแ

ละสงแ

วดลอม

การมงผลสมฤทธ

1. การ

พฒนา

ศกยภาพคน

1. ความเ

ขาใจ

ผอน

บรการ

ทด

2. ความค

ดรเรมสราง

สรรค

การสงส

มความ

เชยวชา

ญในงานอ

าชพ

จรยธรร

ม

ความร

วมแรง

รวมใจ

1. ความถ

กตอง

ของงา

น1. การ

สงการ

ตามอำน

าจหน

าท1. สนทรยภาพ

ทางศลปะ

1. การ

มองภาพ

องครวม

2. การ

คดวเค

ราะห

2. การ

คดวเค

ราะห


สอสาร

จงใจ

3. การ

สบเสา

ะหาข

อมล

3. ความม

นใจในต

นเอง

2. การ

คดรเรม

สรางส

รรค


สอสาร

จงใจ

2. การ

พฒนา

ศกยภาพคน

2. ความค

ดรเรมสราง

สรรค2.

ความย

ดหยน

ผอนป

รน3. การ

คดวเค

ราะห

3. ความม

นใจในต

นเอง

3. การ

สงการ

ตามอำน

าจหน

าท

3. การ

สงการ

ตามอำน

าจหน

าท

การประเมนสมรรถนะ

กอนจะกลาวถงการประเมนสมรรถนะ ควรทำความเขาใจประเภทของการวด/ประเมน ซงแบงออกเปนกลมใหญ ๆ 3 กลม คอ

1. Tests of Performance เปนแบบทดสอบทใหผรบการทดสอบทำงานบางอยาง เชน การเขยนอธบายคำตอบ, การเลอกตอบขอทถกทสด,หรอการคดวาถารปทรงเรขาคณตท แสดงบนจอหมนไปแลวจะเปนรปใดแบบทดสอบประเภทนออกแบบมาเพอวดความสามารถของบคคล (can do)ภายใตเง อนไขของการทดสอบ ตวอยางของแบบทดสอบประเภทน ไดแกแบบทดสอบความสามารถทางสมองโดยทวไป (general mental ability)แบบทดสอบทวดความสามารถเฉพาะ เชน spatial ability หรอความเขาใจดานเคร องยนตกลไก และแบบทดสอบทวดทกษะ หรอความสามารถทางดานรางกาย

2. Behavior Observations เปนแบบทดสอบท เก ยวของกบการสงเกตพฤตกรรมของผรบการทดสอบในบางสถานการณ แบบทดสอบประเภทนตางจากประเภทแรกตรงทผ เขารบการทดสอบไมไดตองพยายามทำงานอะไรบางอยางท ออกแบบมาเปนอยางดแลว แตเปนการถกสงเกตและประเม นพฤตกรรมในบางสถานการณ เช น การสงเกตพฤตกรรมการเขาสงคม พฤตกรรมการทำงาน การสมภาษณกอาจจดอยในกลมนดวย

3. Self Reports เปนแบบทดสอบท ใหผ ตอบรายงานเก ยวกบตนเอง เชน ความร สก, ทศนคต, ความเช อ, ความสนใจ แบบทดสอบบคลกภาพ แบบสอบถาม แบบสำรวจความคดเหนตาง ๆ การตอบคำถามประเภทน อาจจะไมไดเก ยวของกบความร ส กท แทจรงของผ ตอบกไดการทดสอบบางอย าง เช น การสมภาษณอาจเป นการผสมกนระหว าง


15

Behavior Observations และ Self Reports เพราะการถามคำถามในการสมภาษณอาจเก ยวของกบ ความร ส ก ความคด และทศนคตของผถกสมภาษณ และในขณะเดยวกนผสมภาษณกสงเกตพฤตกรรมของผถกสมภาษณดวยในขณะเดยวกน

จากความหมายของสมรรถนะท กลาวว าเป น “คณลกษณะเช งพฤตกรรมทเปนผลมาจากความร ทกษะ/ความสามารถ และคณลกษณะอน ๆ ททำใหบคคลสามารถสรางผลงานไดโดดเดนกวาเพอนรวมงานอน ๆในองคกร” ดงน นวธการประเมนพฤตกรรมท ตรงไปตรงมามากท สด คอการสงเกตพฤตกรรม จดบนทก และทำการประเมน ในการสงเกตเพ อประเมนพฤตกรรมน นมสมมตฐาน 2 ประการท จะทำใหการสงเกตพฤตกรรมมความถกตอง กลาวคอ (1) ผทสงเกตและประเมนตองทำดวยความตรงไปตรงมา (2) ผทสงเกตและประเมนตองใกลชดเพยงพอทจะสงเกตพฤตกรรมของผทถกประเมนได

การวดพฤตกรรมไมใชเปนการวดความรความสามารถ ดงนน การทจะสร างแบบวดแบบขอสอบท ม การตอบแลวใหคะแนนตามการตอบวาผดหรอถกจงเปนส งท เปนไปไมได หรอถาจะสรางแบบวดสมรรถนะแบบมการตอบ แลวใหคะแนนตามการตอบวาผด หรอถกจะเปนการวดความรเรองสมรรถนะ ไมใชวดวาบคคลมพฤตกรรมทแสดงสมรรถนะหรอไม และมากนอยเทาใด

ดงท ไดกลาวมาในตอนตนวาสมรรถนะเปนสวนหน งของผลงานเปนพฤตกรรมท (เช อวา) นำไปส ผลงานท ตองการ ดงน นการประเมนสมรรถนะจงเปนการประเมนทตองมการสงเกตพฤตกรรมการทำงาน จดบนทกและทำการประเมน


16

แบบประเมนพฤตกรรมสรางไดหลายแบบ แบบทนยมกนแพรหลายแบบไดแก แบบประเมนทใชความถ หรอปรมาณกำหนดระดบ (Likert Scale)ตารางดานลางเปนตวอยางของการนำสมรรถนะการมงผลสมฤทธ ระดบ 1มาเขยนเปนแบบประเมน

ตารางท 2ต วอย างการประเม นสมรรถนะแบบท ใช ความถ ของพฤต กรรมในการกำหนดระดบ

รายการพฤตกรรมในการทำงาน

1. แสดงความพยายามทำงานในหนาทใหดและถกตอง

2. มความมานะอดทน ขยนหมนเพยรในการทำงานและตรงตอเวลา

3. มความรบผดชอบในงาน สามารถสงงานไดตามกำหนดเวลา

4. แสดงออกวาตองการทำงานใหดขน

5. แสดงความเหนในเชงปรบปรงพฒนาเมอเหนสงทกอใหเกดการสญเปลา

ระดบพฤตกรรมในการทำงานนอยมาก

นอย ปานกลาง

มาก มากทสด


17

ขอจำกดของการประเมนแบบทใชความถ หรอปรมาณในการกำหนดระดบน ค อ ผลของการประเมนอาพลาดไดง าย เน องจากพฤตกรรมในการทำงานน นไมมบรบทของงานเปนตวกำกบ ดงน นอาจทำใหขาราชการระดบตนมสมรรถนะของขาราชการในระดบนกบรหารสงได ทง ๆ ทโดยหนาทแลวขาราชการระดบตนไมมโอกาสทจะแสดงสมรรถนะของขาราชการในระดบนกบรหารระดบสง เนองจากหนาทรบผดชอบในงานแตกตางกน

แบบประเมนอกประเภทหนงคอ แบบประเมนทใชพฤตกรรมกำหนดระดบ (Behaviorally Anchored Rating Scale - BARS) แบบประเมนประเภทนใชพฤตกรรมในการกำหนดระดบ

ตวอยางมาตรการประเมนแบบ BARS


18

ตวอยางมาตรการประเมนแบบ BARS

1. แสดงความพยายามในการทำงานใหด เช นพยายามทำงานใหดและถกตอง มานะอดทนขยนหมนเพยร ตรงเวลา รบผดชอบในงาน สงงานไดตามเวลา

2. สามารถทำงานไดผลงานตามเปาหมายทวางไวเชน กำหนดเปาหมาย เพอใหไดผลงานทด ทำงานไดตามผลงานทกำหนดไว มความละเอยดรอบคอบตรวจตราความถกตองของงาน เพอใหงานมคณภาพ

3. สามารถทำงานไดผลงานทมประสทธภาพมากยงขน เชน ปรบปรงวธการทำงานไดดขน มคณภาพดขน หรอมประสทธภาพยงขน เสนอ/ทดลองวธการทำงานแบบใหมทมประสทธภาพมากกวาเดมเพอใหไดผลงานตามทกำหนดไว

4. สามารถพฒนาวธการทำงานเพอใหไดผลงานทโดดเดนและแตกตางอยางไมเคยมใครทำไดมากอน เชน กำหนดเปาหมายททาทาย และเปนไปไดยาก เพอทำใหไดผลงานทดกวาเดมอยางเหนไดชด ทำการพฒนาระบบ วธการทำงานเพอใหไดผลงานทโดดเดนอยางไมเคยมใครทำมากอน

5. สามารถตดสนใจได แมจะมความเสยง เพอใหองคกรบรรลเปาหมาย เชน ตดสนใจโดยคำนงถงผลไดผลเสยอยางชดเจนและดำเนนการเพ อใหภาครฐและประชาชนไดประโยชนสงสด บรหารจดการและทมเทเวลา ตลอดจนทรพยากร เพอใหไดประโยชนสงสดตอภารกจของหนวยงานตามทวางแผนไว


19

ขอมลเกยวกบสมรรถนะทแสดงในพจนานกรมสมรรถนะประกอบดวย คำจำกดความของสมรรถนะ คำอธบายระดบตาง ๆ ของสมรรถนะ และตวอยางของพฤตกรรมทแสดงสมรรถนะในแตละระดบ ซงแมวา ในพจนานกรมสมรรถนะจะไมไดเขยนระดบของสมรรถนะในรปแบบของแบบประเมนแบบBARS แตโดยแนวคดแลว พจนานกรมสมรรถนะเปนแบบประเมนสมรรถนะโดยตวเองอยแลว เนองจากมการจดเรยงระดบไวแลว การประเมนสมรรถนะตามพจนานกรมสมรรถนะยงมขอดกวาการสรางมาตรการประเมนแบบใชความถ ของพฤตกรรมกำหนดระดบเพราะการประเมนแบบ BARS ทำใหเหนภาพรวมของสมรรถนะทกระดบ มความตรงไปตรงมา และโอกาสท ผลการประเมนจะผดพลาดโดยไมตงใจจะมนอยกวา

อยางไรกดกอนทขาราชการจะประเมนสมรรถนะไดจำเปนทจะตองทำความเขาใจกบความหมายของสมรรถนะแตละสมรรถนะ และในแตละระดบกอนวาหมายถงอะไร สำหรบพฤตกรรมตวอยางนนเปนเพยงตวอยางทจะทำใหเขาใจระดบไดดขนเทานน ตวอยางเชน สมรรถนะการมงผลสมฤทธซ งหมายถงความม งม นจะปฏบตราชการใหดหรอใหเกนมาตรฐานท มอย โดยมาตรฐานน อาจจะเป นผลการปฏบ ต งานท ผ านมาของตนเอง หรอเกณฑวดผลสมฤทธท สวนราชการกำหนดขน อกทงยงหมายความรวมถงการสรางสรรคพฒนาผลงานหรอกระบวนการปฏบตงานตามเปาหมายทยากและทาทายชนดทอาจไมเคยมผใดสามารถกระทำไดมากอน โดยในระดบท 1หมายถงพฤตกรรมการแสดงความพยายามในการทำงานใหด ในระดบท 2นอกจากจะแสดงความพยายามในการทำงานใหดแลว ยงตองสามารถทำงานใหไดตามเปาหมายทวางไว ในระดบท 3 นอกจากสามารถทำงานใหไดตามเปาหมายทวางไวแลว ยงตองสามารถทำงานใหไดผลงานทมประสทธภาพมากยงขน ระดบท 4 นอกจากการสามารถทำงานไดผลงานทมประสทธภาพ


20

มากยงขนแลว ยงตองสามารถพฒนาวธการทำงาน เพอใหไดผลงานทโดดเดนและแตกตางอยางทไมเคยมใครทำไดมากอน และในระดบ 5 นอกเหนอจากพฤตกรรมใน 4 ระดบท กลาวมาแลว ยงตองสามารถตดสนใจไดแมจะมความเสยงเพอใหองคกรบรรลเปาหมาย

คำอธบายของสมรรถนะแตละระดบแสดงคณลกษณะเชงพฤตกรรมทไมอาจเหนไดโดยตรง แตเหนไดโดยออมจากพฤตกรรมตาง ๆ ทแสดงออกมาทำใหเหนคณลกษณะเชงพฤตกรรมทแฝงอย เชน ระดบท 1 การแสดงความพยายามในการทำงานใหดนน จะรไดหากบคคลมพฤตกรรมตาง ๆ เชนพยายามทำงานในหนาทใหดและถกตอง มความมานะอดทน ขยนหมนเพยรในการทำงาน และตรงตอเวลา มความรบผดชอบในงาน สามารถสงงานไดตามกำหนดเวลา แสดงออกวาตองการทำงานใหไดดขน เชน ถามถงวธการหรอขอคำแนะนำอยางกระตอรอรน สนใจใครร และแสดงความเหนในเชงปรบปรงพฒนาเมอเหนสงทกอใหเกดการสญเปลา หรอหยอนประสทธภาพในงาน

ในการประเมนนนผถกประเมนไมจำเปนตองมพฤตกรรมครบทกขอในพฤตกรรมตวอยาง โดยอาจมพฤตกรรมบางขอ และมพฤตกรรมอน ๆ เพมเตม(ซงตองกำหนดไวลวงหนาวา พฤตกรรมอะไร) ททำใหผประเมนแนใจไดวาบคคลนนไดแสดงความพยายามในการทำงานใหดขน อยางไรกดเพอหลกเลยงความลำเอยง การประเมนสมรรถนะควรตองมการทำความเขาใจรวมกนทวท งองคการวา สมรรถนะใด หรอพฤตกรรมแบบใดเปนสงท องคการคาดหวงวาขาราชการจะตองม เพ อหลกเล ยงปญหาในการประเมนการนำสมรรถนะมาใชเปนการกำหนดกฎกตกาแบบใหมขนใชในองคการ จงจำเปนตองเตรยมการใหทกคนในองคการมความรความเขาใจสมรรถนะใหตรงกน


21

เสยกอน เมอมการประกาศใชหากทกคนเขาใจตรงกนปญหาการประเมนทตามมากจะมนอย สงทควรระลกถงคอ เปาหมายของการประเมนสมรรถนะคอ การบรหารผลงาน ดงนนสงท องคการตองการคอ การทขาราชการแสดงพฤตกรรมทพงประสงคในการทำงานไมใชผลการประเมนทไมผานดงนนองคการกมหนาททจะทำใหขาราชการเขาใจสมรรถนะทจะถกประเมนขาราชการเองกตองแสดงพฤตกรรมการทำงานทองคการตองการ เพอใหไดผลงานทมประสทธภาพ

ความร/ทกษะ

จากคำจำกดความของสมรรถนะทกลาววาเปน “คณลกษณะเชงพฤตกรรมทเปนผลมาจากความร ทกษะ/ความสามารถ และคณลกษณะอน ๆ ททำใหบคคลสามารถสรางผลงานไดโดดเดนกวาเพอนรวมงานอน ๆในองคกร” นน แมวาความร และทกษะ/ความสามารถ จะไมใชสมรรถนะโดยตรง แตวาหากบคคลไมมความร หรอทกษะทจำเปนตอการปฏบตงานแลวยอมจะมผลงานทโดดเดนไมได

ในการปรบปรงระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนมการกำหนดใหตองมการประเมนความรทจำเปนในงาน ซงไดแก ความรทจำเปนเฉพาะในสายงาน และความรกฎหมายทเกยวของกบงาน สำหรบทกษะนนกำหนดทกษะพนฐานทขาราชการตองมไดแก ทกษะการใชภาษาองกฤษ ทกษะการใชคอมพวเตอร ทกษะการคำนวณ และทกษะดานการจดการฐานขอมลโดยขาราชการในระดบทตางกนกควรจะมระดบของความร และทกษะในระดบท ตางกน เพ อทำใหขาราชการทกคนสามารถสรางผลงานไดอยางมประสทธภาพ


22

สรป

สมรรถนะอาจดเหมอนเปนเร องใหมสำหรบการบรหารทรพยากรบคคลภาครฐ แตเปนเรองทองคกรภาคเอกชนไดใชกนมาระยะเวลาหนงแลวการนำสมรรถนะมาใชในการปรบปรงระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนจงมจดประสงคเพอพฒนาระบบการบรหารทรพยากรบคคลภาครฐใหมประสทธภาพย งข น สามารถตอบสนองตอสภาพสงคม และเศรษฐกจท เปล ยนแปลงไปอยางรวดเรว และเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของประเทศสมรรถนะมการใชกนอยางแพรหลาย แตมการใหคำจำกดความไวไมเหมอนกนทเดยว ซงคำจำกดความทตางกนนนไมมผดหรอถก ขนอยกบจดประสงคของการนำไปใช สำนกงาน ก.พ. กำหนดความหมายของสมรรถนะว าคอ “คณลกษณะเชงพฤตกรรมทเปนผลมาจากความร ทกษะ/ความสามารถและคณลกษณะอ น ๆ ท ทำใหบคคลสามารถสรางผลงานไดโดดเดนกวาเพอนรวมงานอน ๆ ในองคกร” สมรรถนะในภาคราชการพลเรอนไทยแบงเปนสมรรถนะหลก 5 สมรรถนะ และสมรรถนะประจำกลมงานอกกลมงานละ3 สมรรถนะ การประเมนสมรรถนะซ งเปนคณลกษณะเชงพฤตกรรมน นจำเปนตองมการสงเกตพฤตกรรมในการทำงาน จดบนทก และทำงานประเมนเมอถงรอบการประเมน นอกจากคณลกษณะเชงพฤตกรรมแลวระบบจำแนกตำแหนงและคาตอบแทนท ปร บปรงใหมน ย งมการกำหนดระดบความร และทกษะทจำเปนในการทำงาน อนประกอบไปดวย ความรทจำเปนในงานความร กฎหมายท เก ยวของ ทกษะดานการใชภาษาองกฤษ ทกษะดานคอมพวเตอร ทกษะการคำนวณ และทกษะการจดการฐานขอมลอกดวย


23

Documents

การปรับใช้สมรรถนะ ั้ ในการ ...(สงวนล ขส ทธ โดยสำน กงาน ก.พ. ผลการศ กษาย