74 >>àªÕÂ ÃÒÂàÇªÊÒÃ ผลการศ กษา ผลการศ กษาพบว า ในด านเจตคต และด านการปฏ บ ต

73ปท 9 ฉบบท 1/2560

ผลของการใชแผนสขศกษาโดยประยกตทฤษฎขนตอนการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก

ของแกนน าครอบครว บานสนทางหลวง ต าบลจนจวาใต อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย

เกวล เครอจกร วท.ม*, ธานท นตยค าหาญ วท.ม*, วนทนย ชวพงศ ส.ด*

บทคดยอ ความเปนมา ทฤษฎขนตอนการเปลยนแปลง (Transtheoretical Model; TTM) ไดรบการยอมรบและน าไปประยกต ใช ในการปรบ เปล ยนพฤตกรรมทางดานสขภาพอยางกวางขวาง โรคไขเลอดออกทระบาดขนในชมชน สวนหนงมสาเหตมาจากการมพฤตกรรมการปองกนโรค ทไมถกตองเหมาะสม การน าแผนสขศกษาทประยกตจากทฤษฎน มาใชในแกนน าครอบครวนาจะท าใหเกดการรบรขอมลเกยวกบการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก และน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมทเหมาะสม วตถประสงค

เพอศกษาผลของการใชแผนสขศกษาทประยกตจากทฤษฎขนตอนการเปลยนแปลงพฤตกรรมตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก วธการศกษา การวจยกงทดลอง โดยกลมตวอยางเปนแกนน าครอบครว บานสนทางหลวง ต าบล จนจวาใต อ าเภอแมจน จงหวดเชยงรายจ านวน 48 คน แบงเปน กลมทดลองและกลมควบคมกลมละ 24 คน ดวยการสม ท าการศกษาในชวงมนาคม พ.ศ. 2559 ถง พฤษภาคม พ.ศ. 2559 กอนศกษาทง 2 กลมจะไดรบการประเมน 3 ดาน ไดแก ดานความร ดานเจตคต และดานการปฏบตตอการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก สวนกลมทดลองจะไดรบแผนสขศกษาโดยการประยกตทฤษฎขนตอนการเปลยนแปลงพฤตกรรมเปนเวลา 7 สปดาห หลงจากนน ทง 2 กลมจะไดรบการประเมนอกครงโดยใชแบบสอบถามเดม ขอมลพนฐาน ใชสถตเชงพรรณนา การเปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยระหวางกลมทดลองและกลมควบคม ใชสถต Independent Sample t-test และใชสถต Pair Sample t-test เพอเปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยระหวางกอนและหลงการทดลองภายในกลมเดยวกน

นพนธตนฉบบผลของการใชแผนสขศกษาโดยประยกตทฤษฎขนตอนการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก

ของแกนน�าครอบครว บานสนทางหลวง ต�าบลจนจวาใต อ�าเภอแมจน จงหวดเชยงราย

74 >>เชยงรายเวชสาร :: CHIANGRAI MEDICAL JOURNAL

ผลการศกษา ผลการศกษาพบวา ในดานเจตคตและดานการปฏบตของกลมทดลองภายหลงไดรบแผนสขศกษามความแตกตางกนของคาคะแนนเฉลยในทางทดขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 ในขณะทกลมควบคมซงไมไดรบแผนสขศกษา พบวาไมมความแตกตางของคาคะแนนเฉลย ทงกอนและหลงการทดลอง สวนดานความรไมมความแตกตางกนของคาคะแนนเฉลยทงแบบเปรยบเทยบกนระหวางกลมและการเปรยบเทยบระหวางกอนและหลงการทดลอง สรปและขอเสนอแนะ การใชแผนสขศกษาประยกตตามแบบ TTM สามารถน าไปสการปรบเปลยนเจตคตและพฤตกรรมการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกของแกนน าครอบครวในชมชนไดซงหากขยายระยะเวลาการตดตามใหมากขนกจะสามารถประเมนความยงยนของพฤตกรรมสขภาพได ค าส าคญ การปรบเปลยนพฤตกรรม, โรคไขเลอดออก, การปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก

* คณะสาธารณสขศาสตร วทยาลยเชยงราย

THE EFFECTIVE OF A HEALTHEDUCATION PLAN APPLYING THE TRANSTEORICAL MODEL ON DENGUE FEVER

PREVENTION AND CONTROL OF FAMILY LEADER IN SANTANGLAUNG AREA, JANJAWA SUB-DISTRICT, MAECHAN,

CHIANGRAI PROVINCE Kewali Kruejak M.S, Thanut Nitkamhan M.S, Wantanee Chawapong Dr.P.H.*

ABSTRACT BACKGROUND The transtheoretical model (TTM) of health behavior change was extended to apply for the change of other health behaviors. Improper disease prevention behavior is one causes of Dengue fever in community. Using the concept of Transtheoretical model participates in dengue fever prevention and control helps reducing dengue outbreak.

นพนธตนฉบบเกวล เครอจกร, ธานท นตยค�าหาญ, วนทนย ชวพงศ

75ปท 9 ฉบบท 1/2560

OBJECTIVES To study the effects of applying the concept of transtheoretical model to prevent and control dengue fever of the family leaders. METHODS This research is quasi-experimental. The subject was 48 family leaders in SanTang Luang area, Jan-JaWa Sub-District, Mae-Chan District, Chiangrai Province. The subjects were divided into a control group 24 people and an experimental group 24 people. The data were collected baseline by using questionnaires. We used the concept of transtheoretical model to do health education plan and educate the experimental group about preventing and controling dengue fever for 7 weeks. After that, post-test was done by both groups with the old questionnaires. Mean value of two groups were compared by independent sample t-test statistic, and mean value between pre and post-test was compared by sample t-test statistic. RESULT Results shown mean score are difference statistical significant between before and after received health education plan in attitude and in practical aspects with confidence (p=0.05). But knowledge mean scores were not differenced in all comparative groups. DISCUSSION AND CONCLUSION The study showed that applying health education plan by the concept of transtheoretical model can responsibility in their health care with awareness building to change to have appropriate behavior. If extend the follow-up period must evaluate the sustainability of health habits. KEYWORDS Behavior Modification, Dengue Fever, Prevention and Control

* Faculty of Public Health, Chiangrai College




ความเปนมา โรคไขเลอดออกเปนปญหาส าคญทางดานสาธารณสขของประเทศไทย เพราะมผปวยเปนจ านวนมากในแตละปและมโอกาสถงขนเสยชวตอยางรวดเรวจากภาวะชอก จากรายงานสถานการณโรคไขเลอดออก ขอมล ณ วนท 6 มกราคม 2558 ของส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค พบวาตงแตป พ.ศ. 2553 จนถง พ.ศ. 2557 มอตราผปวย เปนไข เลอดออกแตละป เปน 177.91 , 107.06, 119.53, 234.94 และ 62.33 ตอแสนประชากร และอตราปวยตายตอปใกลเคยงกนทรอยละ 0.10 โดยท พ.ศ. 2556 เปนปทมจ านวนผปวยไขเลอดออกสงสด มจ านวนถง 151,152 ราย คดเปนอตราปวย 234.94 ตอแสนประชากรและเชยงรายเปนจงหวด ทมอตราปวยสงทสดในประเทศถง 1,110.58 ตอแสนประชากร รองลงมาคอแมฮองสอนและเชยงใหม อตราปวยตอแสนประชาก ร ค อ 768 .29 แล ะ 694 .4 7 ตามล าดบ1

สถานการณโรคไขเลอดออกจงหวด เชยงราย ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2558 ถงวนท 23 ธนวาคม 2558 มรายงานผปวยโรคไขเลอดออกจ านวน 65 ราย คดเปน อตราปวย 5.01 ตอแสนประชากร ไมมผปวยเสยชวต พบผปวย เพศหญงมากกวาเพศชาย (อตราสวน 1.24:1) กลมอาย 15-24 ป สงทสดและเปนกลมนกเรยนในพนทหมบานสนทางหลวง ต าบลจนจวาใต อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย จากขอมลพบวาในป 2555 – 2558 พบผปวยโรคไขเลอดออก จ านวน 1 ราย 6 ราย 0 ราย และ 5 ราย2

การทมผปวยเพมขนจากปกอนหนาท าใหช ม ช น เ ก ด ค ว า ม ต น ต ว ใ น เ ร อ ง โ ร คไขเลอดออก ซงการแพรระบาดของโรคสวนหนงมสาเหตมาจากการมพฤตกรรมการปองกนโรคท ไม ถกตอง เ ชน การนอน ไมกางมง ปลอยใหยงกด การไมปดฝาภาชน การทงเศษวสด ใหมน าขงท าใหเปนแหลงเพาะพนธของยงลายซงเปนพาหะน าโรคไข เลอดออก 3บคคลท มบทบาทตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอความคดในเรองดงกลาว คอ แกนน าครอบครว ถอเปนบคคลทมอทธพลทางสงคม4

แนวคดของการปรบเปลยนพฤตกรรมรปแบบ Transtheoretical model (TTM)

เชอวาพฤตกรรมมความซบซอนไมอาจใชทฤษฎใดทฤษฎหนงมาอธบายพฤตกรรมได จงไดบรณาการแนวคดทฤษฎทางจตวทยาหลายๆ ทฤษฎมาทดลองใชในการปรบพฤตกรรมสขภาพทไมพงประสงค โดยการป ร ะ เ ม น ข นขอ งพฤต ก ร ร ม ก อ นแล ะ จดกจกรรมการดแลใหเหมาะสมตามขนของพฤตกรรม จากผลการวจยทผานมาพบวาแนวคด TTM สามารถน ามาปรบใชในการปรบพฤตกรรมในหลายดาน ซ งพบวา ประสบความส าเรจ5

ผ วจยจงไดน าหลกการของ ทฤษฎ

Transtheoretical Model (TTM)6 มาประยกต ใชในการปรบเปลยนพฤตกรรมการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกใหกบแกนน าครอบครวในชมชนบานสนทางหลวง อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย เพอน าผลการศกษาไปใชในการวางแผนและปรบประยกตใชในชมชนในการควบคมและปองกนโรคไขเลอดออกใหมประสทธภาพตอไป


77ปท 9 ฉบบท 1/2560

นยามศพท ไขเลอดออก หมายถง โรคตดตอทเกดจากยงลายตวเมยทมเชอไวรสเดงก การปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกของแกนน าครอบครว หมายถง ความร เจตคตและการปฏบตเพอการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก แกนน าครอบครว หมายถง บคคลท มบทบ าทส า คญ ในครอบคร วท กคนในครอบครวใหการยอมรบ ในเขตพนทบาน สนทางหลวง อ า เภอแมจ น จ งห วดเชยงราย แผนสขศกษาโดยการประยกตทฤษฎข นตอนการ เปล ย นแปล งพฤต กรรม หมาย ถง กระบวนการ เปล ยนแปลงพฤตกรรมการปองกนและควบคมโรคไข เ ล อดออก โดยใชทฤษฎ TTM เ ป นแนวทางจดกจกรรม 5 ขนเพอสราง ความร ท ศ น ค ต ก า ร ป ฏ บ ต ท ถ ก ต อ ง เ พ อเปลยนแปลงพฤตกรรมการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก วตถประสงค เพอศกษาผลของการใชแผนสขศกษาทประยกตจากทฤษฏขนตอนTranstheoretical

Model (TTM) ตอการ เปลยนแปลงพฤตกรรมในการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกของแกนน าครอบครวบานสนทางหลวง ต าบลจนจวาใต อ าเภอแมจนจงหวดเชยงราย วธการศกษา การ วจ ยแบบก งทดลอง (Quasi-Experimental Research) เกบขอมลจากประชากรในแกนน าบานสนทางหลวง ต าบลจนจวาใต อ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย โดยแบงเปน 2 กลม คอ

กลมทดลองและกลมควบคมเรมการศกษา ตงแตเดอน พฤศจกายน 2558 และทดลองใชแผนสขศกษาโดยประยกตทฤษฏขนตอนการเปลยนแปลงพฤตกรรมในชวง มนาคม พ.ศ. 2559 ถง พฤษภาคม พ.ศ. 2559 รวมระยะด าเนนการ 7 สปดาห ประชากร แกนน าครอบครว ในเขตพนทบาน สนทางหลวง ต าบล จนจวาใต อ าเภอ แมจน จงหวดเชยงราย ในชวงป พ.ศ.2558-2559 จ านวน 123 คน กลมตวอยาง ค าน ว ณจ าน วนต ว อ ย า ง โ ดย ใ ชโปรแกรมส าเรจรป G*power7 วเคราะหทางสถตดวย T-test Difference Between Two Dependent Means คาความเชอมน 95% ไดกลมตวอยาง 2 กลม คอ กลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 24 คน โดยใชวธการสมเขากลม มเกณฑคดเขา คอ เปน ผอาศยอย ในพนท วจยอยางนอย 1 ป สามารถอานออกเขยนได สอสารไดและสมครใจเขารวมกจกรรม เครองมอทใชในการวจย 1. แ บ บ ส อ บ ถ า ม ข อ ม ล ท ว ไ ป ประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพ วฒการศกษา อาชพ ประสบการณทเกยวของการโรคไขเลอดออกและการรวมรณรงคปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก 2. แบบทดสอบความร ขอค าถามประเมนความรพนฐานเกยวกบการปองกนและควบคมโรค ค าถามแบบมตวเลอกตอบ(Multiple Choices) 4 ตวเลอก จ านวน 10

ขอ คดเปน 10 คะแนน การแปลผลแบงออกเปน 3 กลมตามคะแนน




คอ คะแนนระหวาง 8.00-10.00 จดวา มความรระดบสง คะแนนระหวาง 5.00-7.99 จดวามความรระดบปานกลาง และคะแนนระหวาง 0.00-4.99 จดวามความรระดบต า 3.แบบประเมนเจตคตและการปฏบต 3.1 ค าถามประเมนเจตคตทมตอ การปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก แบ ง เป นค าถามเจตคต เ ช งบวกจ านวน 6 ค าถาม คอ เหนดวย (3 คะแนน) ไมแนใจ (2 คะแนน) ไมเหน (1 คะแนน) และค าถามเจตคตเชงลบจ านวน 4 ค าถาม คอ เหนดวย (1 คะแนน) ไมแนใจ (2 คะแนน) ไม เหน (3 คะแนน) การแปลผลจากคาเฉลย คอ คาเฉลยระหวาง 2.34–3.00 จดวามเจตคตทด คาเฉลยระหวาง 1.67 – 2.33 จดวามเจตคตปานกลาง และคาเฉล ยระห วาง 1 .00 – 1.66 จดวามเจตคตทไมด

3.2 ค าถามประเมนพฤตกรรมการป ฏ บ ต ก า ร ป อ ง ก น แ ล ะ ค ว บ ค ม โ ร ค ไขเลอดออก 10 ค าถามทสอดคลองตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสข แบงเปน พฤตกรรมดานบวกจ านวน 6 ค าถาม คอ ปฏบตเปนประจ า (2 คะแนน) ปฏบตเปนบางครง (1 คะแนน) ไมปฏบตเลย (0 คะแนน)

และพฤตกรรมดานลบจ านวน 4 ค าถาม คอ ปฏบตเปนประจ า (0 คะแนน) ปฏบตเปนบางครง (1 คะแนน) ไมปฏบตเลย (2 คะแนน) การแปลผลจากคาเฉลย คอ คาเฉลยระหวาง 1.34 – 2.00 จดวามการปฏบตทด คาเฉลยระหวาง 0.67 – 1.33 จดวามการปฏบต ปานกลางและคาเฉลยระหวาง 0.00 – 0.66

จดวามการปฏบตทควรปรบปรงเครองมอทสรางขนครอบคลมเนอหาตามวตถประสงคของงานวจยผานตรวจสอบความถกตองของข อ ค ว า ม แ ล ะ ค ว า ม ต ร ง เ ช ง เ น อ ห า โดยผเชยวชาญ ผานการน าไปทดลองใชกบกลมอน จ านวน 30 คน เพอหาคาความเชอมน (Reliability) โดยใช KR-20 ดานความร ม คาความเ ชอม น เท ากบ 0.901 พจารณาคาสมประสทธสหสมพนธแอลฟา (Alpha coefficient) พบวาดานเจตคต มคาความเชอม นเทากบ 0.640 และดานการปฏบตมคาความเชอมนเทากบ 0.867 พจารณาคาสมประสทธสหสมพนธแอลฟา (Alpha coefficient) พบวาดานเจตคต มคาความเชอมนเทากบ 0.640 การวเคราะหขอมล สวนท 1 ข อ ม ล พ น ฐ า น ข อ ง ก ล มตวอยางใชสถตเชงพรรณนา ไดแก รอยละ และทดสอบความแตกตางระหวางกล มควบคมและกลมทดลอง สวนท 2 เปร ยบ เท ยบความแตก ตางของคะแนนเฉลย ของผลประเมนดานความร ดานเจตคต และดานการปฏบตในการปองกนและควบคมโรคไข เลอดออก ระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง ทงกอนและหลงการทดลองโดยใชสถต Independent Sample t-test สวนท 3 เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยของผลประเมนดานความร ดานเจตคตและดานการปฏบต ในการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก ระหวางกอนและหลงการทดลองโดยใชสถต Pair Sample t-test


79ปท 9 ฉบบท 1/2560

ตารางท 1 แผนสขศกษาโดยการประยกตทฤษฎขนตอนการเปลยนแปลงพฤตกรรม สปดาหท แนวคดทฤษฎ TTM แผนสขศกษา / วตถประสงค กจกรรม / สอ

1 ขนกอนชงใจ(Precontemplation)

-ใหขอมลทวไปเกยวกบโรคการแพรระบาดและหลกการปองกนและควบคมโรคไข เลอดออก -สรางความตระหนกโดยชใหเหนวาเปนเรองใกลตว

-บรรยายประโยชนของการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก /Power point -จากการประเมนพบวากลมตวอยางมความร ความตระหนกในเรองโรคไขเลอดออกในชมชน

1 ขนชงใจ (Contemplation)

-ชใหเหนความรนแรงของปญหาและสถานการณปจจบนของโรคไขเลอดออก -ชใหเหนโอกาสเสยงตอการเปนโรคไขเลอดออก -ชใหเหนประโยชนของการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก -สรางความเขาใจวาสามารถท าไดไมยาก

-บรรยาย/Power point - กลมตวอยางทงหมดอยในขนชงใจท พบความคดวาการปองกนโรคไขเลอดออกควรเปนบทบาทหนาทของรฐมากกวาชมชน -กจกรรมโตตอบดวยตงค าถามเชงลกเชนถามการระบาดเกดขนภายในหมบานจะรสกอยางไรถาเจอแหลงเพาะพนธลกน ายงลายภายในบานจะจดการอยางไร

1 ขนตดสนใจและเตรยมตว (Decision& Preparation)

-กระบวนชกน าใหเกดการตดสนใจของกลมทดลองทจะท าขนปฏบตการ -เตรยมความพรอมในการปฏบตการปองกนโรคไขเลอดออก

-บรรยายและใชกจกรรมน าไปสการตดสนใจ/ Power point -บรรยายวธการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก/ Power point

2 ขนลงมอปฏบต (Action of change)

-ใหกลมทดลองไดลงมอฝกทดลองลองปฏบตใหถกตองตามหลกการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก -วางแผนการน าไปใชปฏบตจรงทบาน

-แบงกลมเปน 3 กลม และใหเขยนเปาหมายและขนตอนการด าเนนการเกยวกบการการลงมอก าจดลกน ายงลาย -ลงมอฝกปฏบตส ารวจลกน ายงลาย -แจกแบบส ารวจลกน ายงลาย และทรายอะเบท

3-7 ขนกระท าตอเนอง (Maintenance)

-ใหกลมทดลองไดปฏบตจรงและตอเนองทบานตนเอง -เพอใหเกดการชกน าและปลกฝงกบบคคลภายในครอบครว -เพอใหเกดความเคยชนจนเกดเปนอปนสย

-บรรยายเรองการปลกฝงใหกบบคคลภายในครอบครว/การสรางความเคยชนจนเกดเปนอปนสย/ Power point -ก าหนดเกณฑใหปฏบตจรงทบานสปดาหละ 1 ครงตอเนอง 4 สปดาห - เยยมบาน




ผลการศกษา กล มควบคมจะม เพศหญงมากกวา

เพศชาย สวนกลมทดลองจะมทงเพศชายและเพศหญงเกอบเทากน ทงสองกลมไมมสวนใหญอยในชวงอายระหวาง 50 ถง 69 ป มสถานภาพสมรส มวฒการศกษาสงสดทระดบประถมศกษา และมอาชพหลก คอ เปนเกษตรกร สดสวนของครอบคร วท เ คยม สมาช กป วยเป นโรคไขเลอดออกของทงสองกลมเทากน คอ 1 ใน 4 ของกลมตวอยางทงสองกลมสวนใหญเคยรวมรณรงคการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกในชมชนและเคยลงส ารวจและก าจดลกน าในบรเวณบานขอมลพนฐานของทงสองกลมไมมความแตกตางกน (p=.05) (ตารางท2)

กอนการทดลองพบวา ผลการประเมน ทงดานความร ดานเจตคต และดานการปฏบตดานความร และดานการปฏบตไมมความแตกต างก นของท งสองกล ม แตพบว า ดานเจตคตมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 โดยกลมทดลองจะมเจตคตนอยกวากลมควบคม (ตารางท 3)

หลงการทดลองพบวาไมมความแตกตางก นของผลการประเม นท งด านความร ดานเจตคตและดานการปฏบตทงสองกลม (ตารางท 4)

จากผลการประเมนท งด านความร ดานเจตคต และดานการปฏบตของกลมควบคม พบวาไมมความแตกตางกน (ตารางท 5) จากผลการประเมนทงดานความร ดานเจตคต และดานการปฏบต ของกลมทดลองพบวาในดานเจตคตและดานการปฏบตกอนและหลงการทดลอง ม ความแตกต างก นในทางท ด ข นอย าง มนยส าคญทางสถตท ระดบ .01และ .05 ตามล าดบ (ตารางท 6)

สรปและขอเสนอแนะ การน าเอาหลกการของTrans-theoretical

Model (TTM) มาประยกตใชในการปรบเปลยน พฤตกรรมการปองก นและควบคมโรคไข เล อดออกให กบกล มทดลองพบการเปลยนแปลงในดานเจตคตและการปฏบตทดขนภายหลงการทดลองอยางมนยส าคญทาง สถตในขณะทกลมควบคมจะไมพบความแตกตางของคะแนนเฉลยทงสามดาน

ในดานเจตคตและดานการปฏบ ต ทพบวาเปลยนแปลงในทางทดขนในกลมทดล อ งภายห ล ง ไ ด ร บ แผ นส ข ศ กษ า 5 ขน สะทอนใหเหนวาการประยกตใชหลกการของTrans-theoretical Model (TTM) เพอปรบเปลยนพฤตกรรมในการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกนนเกดผลเปนอยางด และท เกดการเปลยนแปลงควบควบคกน ทงดานเจตคตและดานการปฏบตไปพรอมกนนนกสอดคลองตามหลกการทวา การเปลยนแปลงทางพฤตกรรมจนน ามาสการปฏบตนนจะสมพนธทงทางตรงและทางออมกบดานความรและดานทศนคตทตองเกดขนมากอน8และการใหแผนสขศกษาแกชมชนถอเปนวธการส าคญทชมชนจะตองไดรบขอมลเพอการตดสนใจในการดแลสขภาพของตวเองจนเกดผลลพธในทางปฏบต ซงทางองคการอนามยโลกกไดใชเปนแนวทางเพอแกไขปญหาสขภาพและสงเสรมสขภาพในระดบชมชนอยางตอเนอง9


81ปท 9 ฉบบท 1/2560

ตารางท 2 เปรยบเทยบสดสวนขอมลพนฐานระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง ขอมลพนฐาน กลมควบคม (n=24) กลมทดลอง (n=24) P-value จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

เพศ ชาย

7

29.2

13

54.2 .079

หญง 17 70.8 11 45.8 อาย (ป)

.729

30 – 39 1 4.2 2 8.3 40 – 49 3 12.5 3 12.5 50 – 59 11 45.8 10 41.7 60 – 69 9 37.5 9 37.5 อายเฉลย±สวนเบยงเบนมาตรฐาน 56.6±9.02 57.9±12.5

สถานภาพ

.055 สมรส 21 87.5 18 75.0 หยาราง 2 8.3 0 0 โสด 1 4.2 6 25.0

วฒการศกษาสงสด .155 ประถมศกษา 21 87.5 17 70.8

มธยมศกษา 3 12.5 7 29.2 อาชพ

.179 เกษตรกร 22 91.6 17 70.8 รบจางทวไป 1 4.2 4 16.7 แมบาน 1 4.2 3 12.5

ประวตการปวยเปนโรคไขเลอดออกของสมาชกครอบครว 1.00 เคยปวยเปนโรคไขเลอดออก 6 25.0 6 25.0

ไมเคยปวยเปนโรคไขเลอดออก 18 75.0 18 75.0 การรวมรณรงคการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก

.350 เคยรวม 15 62.5 18 75.0 ไมเคยรวม 9 37.5 6 25.0

การลงส ารวจและก าจดลกน ายงลายบรเวณบาน 1.00 เคย 22 91.7 22 91.7

ไมเคย 2 8.3 2 8.3




ตารางท 3 เปรยบเทยบผลประเมนดานความร ดานเจตคต ดานการปฏบต ระหวางกลมควบคมและ กลมทดลอง กอนการทดลอง

การประเมน กลมควบคม กลมทดลอง P-value Mean S.D. Mean S.D.

ดานความร 7.58 8.30 7.37 9.24 .415

ดานเจตคต 2.59 0.24 2.44 0.24 .040 ดานการปฏบต 1.52 0.36 1.38 0.42 .247

ตารางท 4 เปรยบเทยบผลประเมนดานความร ดานเจตคต ดานการปฏบต ระหวางกลมควบคมและ กลมทดลอง หลงการทดลอง

การประเมน กลมควบคม กลมทดลอง P-value Mean S.D. Mean S.D.

ดานความร 7.33 13.07 7.58 13.12 .913 ดานเจตคต 2.53 0.22 2.64 0.18 .055 ดานการปฏบต 1.65 0.31 1.52 0.31 .746

ตารางท 5 เปรยบเทยบผลประเมนดานความร ดานเจตคต ดานการปฏบต ของกลมควบคมกอนและ หลงการทดลอง

ตารางท 6 เปรยบเทยบผลประเมนดานความร ดานเจตคต ดานการปฏบต ของกลมทดลองกอนและ หลงการทดลอง

การประเมน กอนทดลอง หลงทดลอง

P-value Mean S.D. Mean S.D.

ดานความร 7.37 9.24 7.58 13.12 1.00 ดานเจตคต 2.44 0.24 2.64 0.18 .003 ดานการปฏบต 1.38 0.42 1.52 0.31 .018

การประเมน กอนทดลอง หลงทดลอง P-value Mean S.D. Mean S.D.

ดานความร 7.58 8.30 7.33 13.07 .485 ดานเจตคต 2.59 0.24 2.53 0.22 .371 ดานการปฏบต 1.52 0.36 1.65 0.31 .118


83ปท 9 ฉบบท 1/2560

ขอเสนอแนะ 1. จากผลการวจ ยพบวาหล งการ

ทดลอง กลมทดลองมเจตคตและการปฏบตเพมขน ดงนนในการด าเนนงานปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก นอกจากสรางความรแลวควรเนนใหบคคลเกดเจตคต นนคอเกดความตระหนกถงโรคไขเลอดออก อนจะน าไปสพฤตกรรมการปองกนและควบคมโรค

2. ควรน าโปรแกรมนไปใชในการอบรมใหความร และฝกทกษะในสถานบรการระดบปฐมภมเพอใหเกดศกยภาพในการด าเนนการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออก

3. ควรเพมระยะเวลาในการศกษาอยางนอย 6 เดอนเพอดความคงทนของการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหมากขนตามหลกการของ Trans-Theoretical Model (TTM)

References 1. Department of disease control, ministry of public health, Thailand. Dengue Hemorrhagic Fever report. [Internet]2014. [cited 2016 April 1]. Available from : URLhttp:// www.boe. moph.go.th. 2. Bureau Of Epidemiology. Dengue surveillance report of December 2015.Chiangrai provincial public health office. Internet]2015. [cited 2016 April 1]. Available from : URLhttp:// http://61.19.32.25/epid/data/506_data/2558.html

. Waraporn A., Factors to preventing behaviors in dengue hemorrhagic fever on population and village health volunteers in TumbolThakam,

Thasae District, Chumphon Province. Journal of YalaRajabhat University. 2011;6(2):131-139. 4. Soodjai M., ApichartJ.,Prasong T., Factors related with the participation of community in the prevention and controlling of dengue haemorrhagic fever in Ban Wangsai, TambonWangnumkhiaw, AmpeoKampaengsaen, ChangwatNakhonpathom. Veridian E-Journal. 2013;6(3):461-477. 5. Phanit L., Application of trantheoretical model to complication preventionin patients with chronic disease. Nursing Journal of the Ministry of Public Health. 2013: 1-11. 6. Prochaska, J. O, Velicer, W. F.The transtheoretical model of health behavior change.American Journal of Health Promotion.1997:38-48. 7. Faul, F, Erdfelder E, Lang AG., Buchner A. (2007). G*Power3: a flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods 2007 ; 3a(2):175-91




8. Pohkai S, Boonchuythanasit K, Rojruangrai W , Arunakun P. Evaluation on achievement of consumers’ potential development project year 2013.Food and Drug Administration – FDA.[Internet]2013. [cited 2016 March 15]. Available from: URLhttp://db.oryor.com /databank/ uploads/fda/0916853001438922429_file.pdf:10-16. 9. Erik B., AnandSivasankaraK.. Equity, social determinants and public health programmes. World Health Organization, 2010.[Internet]2010.[cited 2016 March 10]. Available from: URLhttp://apps.who.int/iris/bitstream/10665/44289/1/9789241563970_eng.pdf:5-8.


Documents

74 >>àªÕÂ ÃÒÂàÇªÊÒÃ ผลการศ กษา ผลการศ กษาพบว า ในด านเจตคต และด านการปฏ บ ต