มาตรฐานสนคาเกษตร

มกษ. 9000 เลม 6-2556

THAI AGRICULTURAL STANDARD

TAS 9000 เลม 6-2013

เกษตรอนทรย

เลม 6: ผงอนทรย

ORGANIC AGRICULTURE

PART 6: ORGANIC HONEY BEE

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต

กระทรวงเกษตรและสหกรณ

ICS 65.020 ISBN ________________

(ราง)

มาตรฐานสนคาเกษตร

มกษ. 9000 เลม 6-2556

THAI AGRICULTURAL STANDARD

TAS 9000 เลม 6-2013

เกษตรอนทรย

เลม 6: ผงอนทรย

ORGANIC AGRICULTURE

PART 6: ORGANIC HONEY BEE

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต

กระทรวงเกษตรและสหกรณ

50 ถนนพหลโยธน เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900

โทรศพท 0 2561 2277 โทรสาร 0 2561 3357

www.acfs.go.th

ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศและงานทวไป เลม 130 ตอนพเศษ 168 ง

วนท 29 พฤศจกายน พทธศกราช 2556

(2)

คณะกรรมการวชาการพจารณามาตรฐานสนคาเกษตร

เรอง เกษตรอนทรย : ผงอนทรย

1. นางจนตนา อนทรมงคล ประธานกรรมการ

2. นายพศาล พงศาพชณ กรรมการ

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต

3. นายชยโรจน โพธเจรญ กรรมการ

ส านกสขศาสตรสตวและสขอนามยท 5 กรมปศสตว

4. นางอจนา ช านาญศลป กรรมการ

ส านกสงเสรมและจดการสนคาเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร

5. นายศรณรงค ศภชวลต กรรมการ

ส านกสงเสรมและพฒนาการปศสตว กรมปศสตว

6. นางรงนภา กอประดษฐสกล กรรมการ

สถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน

7. ผชวยศาสตราจารยพชย คงพทกษ กรรมการ

หนวยวจยผงและผลตภณฑผง คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

8. นางสาวปญจพร สทธบญลอม กรรมการ

ส านกงานมาตรฐานเกษตรอนทรยไทย

9. นายปรกชล พรมกงวาน กรรมการ

สมาคมการคาเกษตรอนทรยไทย

10. นายชาญ ชประสทธ กรรมการ

สมาคมผเลยงผงไทย

11. นางสาวสพตรา อภนนทกลชย กรรมการ

สมาคมผเลยงผงอนทรยไทย

12. นายจเรศกด ศรวงศ กรรมการ

13. นายบญชา นทครกาญจน กรรมการ

14. นายเจาหย อ กรรมการ

15. นางสาวสคราญมณ กระจางวงษ กรรมการและเลขานการ

ส านกก าหนดมาตรฐาน

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต

(3)

ปจจบนสนคาเกษตรอนทรยโดยเฉพาะผลตผลและผลตภณฑจากผงอนทรย เปนสนคาทมความส าคญ

ทงดานการผลตและการตลาด โดยกระทรวงเกษตรและสหกรณไดประกาศมาตรฐานเกษตรอนทรย เลม 1:

การผลต การแปรรป แสดงฉลาก และจ าหนาย ผลตผลและผลตภณฑอนทรย (มกษ. 9000 เลม 1-2552)

ไปแลว ดงนนเพอเปนการยกระดบการเลยงผงดวยระบบการผลตแบบอนทรยของประเทศไทยใหมมาตรฐาน

สอดคลองกบทรพยากร แหลงอาหาร และรปแบบการเลยงผงของประเทศไทย คณะกรรมการมาตรฐานสนคา

เกษตรจงเหนสมควรก าหนดมาตรฐานสนคาเกษตร เรอง เกษตรอนทรย เลม 6: ผงอนทรย เพอเปนแนวทาง

ส าหรบการผลตผงอนทรย

มาตรฐานสนคาเกษตรน ก าหนดขนโดยใชเอกสารตอไปนเปนแนวทาง

มกษ. 9000 เลม 1-2552. มาตรฐานสนคาเกษตร เรอง เกษตรอนทรย เลม 1 : การผลต แปรรป แสดงฉลาก

และจ าหนาย ผลตผลและผลตภณฑเกษตรอนทรย. ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต.

Council Regulation (EEC) No 2092/91 on Organic Production of Agricultural Products and

Indications Referring Thereto on Agricultural Products and Foodstuffs to Include Livestock

Production. Office for Official Publication of the European Communities, Brussels, Belgium.

NOPS. 2010. Apiculture recommendation. National Organic Standards Board Livestock Committee

Organic Apiculture Recommendation, United State, October 2010.

มกษ. 9000 เลม 6-2556

มาตรฐานสนคาเกษตร

เกษตรอนทรย เลม 6: ผงอนทรย

1. ขอบขาย

1.1 มาตรฐานสนคาเกษตรน ครอบคลมวธการผลต การแปรรป การแสดงฉลาก และการจ าหนาย

ผลตผลและผลตภณฑทไดจากระบบการผลตผงอนทรย โดยไมรวมถงผลตผลและผลตภณฑของผงปา

1.2 มาตรฐานนใหใชรวมกบ มกษ. 9000 เลม 1 มาตรฐานสนคาเกษตร เรอง เกษตรอนทรย เลม 1:

การผลต แปรรป แสดงฉลาก และจ าหนายผลตผลและผลตภณฑเกษตรอนทรย

2. นยาม

ความหมายของค าทใชในมาตรฐานสนคาเกษตรน มดงตอไปน

2.1 ผง (honey bee) หมายถง ผงพนธยโรป (European honey bee) ทมชอวทยาศาสตรวา Apis mellifera

ผงโพรง (Asian hive bee) ทมชอวทยาศาสตรวา Apis cerana และชนโรง (stingless bee) ทมชอวทยาศาสตร

วา Trigona spp.

2.2 ผงอนทรย (organic honey bee) หมายถง ผงทใชระบบการผลตแบบอนทรย รวมถงผลตผลหรอ

ผลตภณฑทไดจากการเลยง

2.3 ตวออนของผง (bee brood) หมายถง ไข หนอน และดกแด

2.4 น าผง (honey) หมายถง ของเหลวรสหวานซงผงผลตขนจากน าหวานของดอกไม หรอจาก

สวนใดสวนหนงของพช หรอแมลง แลวสะสมไวในรงผง

2.5 น าผงหวคอน หมายถง น าผงทตดมากบคอนรวงผงในรงผง ซงอาจเปนน าผงจากแหลงอาหารอน

ทไมใชพชอาหารหลกเปาหมาย

2.6 ไขผง (beeswax) หมายถง สารทผงงานผลตออกมาจากตอมไขผง (wax glands) ในการสรางรวงผง

2.7 รอยลเจลล (royal jelly) หรอนมผง (bee milk) หมายถง ผลตผลของผงทใชเปนอาหารส าหรบเลยง

ตวออนของผงนางพญา มลกษณะขนคลายครมสขาว แตไมรวมถงนมผงทน าไประเหยน าออกจนแหง

มกษ. 9000 เลม 6-2556 2

2.8 กาวผง หรอพรอพอลส (propolis) หมายถง สารหรอยางเหนยวทผงเกบมาจากตาหรอเปลอก

ของตนไม แลวน ามาผสมกบไขผงและสารอนๆ เพอใชปดรอยโหว และปองกนศตร มสมบตยบยง

การเจรญเตบโตของจลนทรยบางชนด

2.9 เกสรผง (bee pollen) หมายถง เกสรดอกไมทผงรวบรวมเกบไวเลยงตวออน

2.10 รงผง (bee hive; bee colony) หมายถง.ผง 1 รง.ประกอบดวย.ผงนางพญา.ผงงาน.ผงตวผ

(บางชวงอาจไมม).รวงตวออน และรวงอาหาร

2.11 แผนฐานรวงผง (comb foundation) หมายถง แผนไขผงบางๆ ฐานรปหกเหลยมของหลอดรวงผงตอ

กนจนเตมแผน

2.12 คอนรวงผง (comb) หมายถง คอนผงทผงสรางไขเปนหลอดรวงหกเหลยมทงสองดานของแผนฐาน

รวงผง

2.13 กลองรงผง (bee box) หมายถง กลองไมทใชส าหรบบรรจแผนฐานรวงผงในการเลยงผง

2.14 หลอดรวงผง (cells) หมายถง หลอดหกเหลยมดานเทาประกอบกนเปนรวงผง

3. หลกการของผงอนทรย

ใหเปนไปตาม มกษ. 9000 เลม 1 ใน ขอ 3 และดงตอไปน

3.1 การเลยงผงเปนกจกรรมหนงทชวยสงเสรมความหลากหลายทางชวภาพ.หรอรกษาสงแวดลอมของ

การเกษตรและปาไม ดวยการใหผงชวยผสมเกสรพช

3.2 บรเวณทใชเลยงผงตองมพนทกวาง มแหลงอาหารและแหลงน าสะอาดอยางเพยงพอ

3.3 แหลงอาหารผงตองผลตตามระบบเกษตรอนทรยหรอพชธรรมชาต

3.4 เนนการปองกนศตรและโรค.โดยเลอกพนธผงทมความตานทานศตรและโรค.มการจดการทด

มความสมดลของอาหาร สภาพแวดลอมทเหมาะสม เพยงพอส าหรบสวสดภาพของผง

3.5 กลองรงผงตองประกอบดวยวสดธรรมชาต.ไมเปนอนตรายหรอสรางมลพษตอสงแวดลอมหรอ

ผลตผลและผลตภณฑจากผง

3.6 เมอน าผงไปเลยงในพนทปา.จะตองค านงถงความปลอดภยและผลกระทบตอประชากรแมลงประจ าถน

3.7 ในกรณทผประกอบการมการผลตทงแบบอนทรยและแบบทไมใชอนทรย ตองไมเลยงในพนท

เดยวกน และจะตองบงชแยกการเลยงผงออกจากกนอยางชดเจน

มกษ. 9000 เลม 6-2556

3

4. ขอก าหนดวธการผลตผงอนทรย

4.1 การปรบเปลยนระบบการผลตทวไปเปนระบบอนทรย

4.1.1 ผลตผลหรอผลตภณฑจากผงทจ าหนายหรอตดฉลากวาเปนผงอนทรย.จะตองมาจากรงผงทม

การจดการในระบบอนทร ยอยางตอเนองไมนอยกวา .270.วน.โดยเรมนบระยะการปรบเปลยน

ผงอนทรยตงแตวนทเกษตรกรยนใบสมครขอรบรองตอหนวยรบรอง แตทงน หากมการใชสารตองหามกอน

หรอระหวางระยะปรบเปลยน 270.วน.ผผลตตองทดแทนแผนฐานรวงผงดวยแผนฐานรวงผงทไดจาก

การผลตแบบอนทรยทงหมด จงจะเรมนบเปนวนเรมระยะปรบเปลยน

4.1.2 ในกรณทมหลกฐานแสดงไดวารงผงมาจากระบบเกษตรอนทรย .เกษตรกรอาจขอลดระยะ

ปรบเปลยน ทงนหนวยรบรองอาจพจารณาใหลดระยะปรบเปลยนลงได แตตองไมนอยกวา 90 วน

4.1.3 ในระยะเรมตนหากไมมแผนฐานรวงผงทมาจากระบบเกษตรอนทรย สามารถใชแผนฐานรวงผงทมา

จากรงผงทไมไดใชสารตองหามมากอนได

4.2 แหลงทมาของผง

4.2.1 ผงทน ามาใชผลตผงอนทรยควรน ามาจากการผลตในระบบอนทรย

4.2.2 การคดเลอกพนธผงมาผลตในระบบอนทรย.จะตองค านงถงความสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอม

ความอยรอด ความเหมาะสมกบผลตภณฑแตละชนด และความตานทานตอโรคและศตรของผง

4.2.3 ในกรณทเปนการเรมตนผลตครงแรก.การใชรงผงทไมไดมาจากระบบอนทรย.จะตองมระยะเวลา

ปรบเปลยนตามขอ 4.1

4.2.4 อนญาตใหทดแทนผงนางพญาทไมไดมาจากระบบอนทรยไดปละไมเกน.10%.โดยไมตองม

ระยะเวลาปรบเปลยน.ในกรณจ าเปนสามารถทดแทนผงนางพญามากกวาจ านวนทก าหนดได แตตองไมเกน

25% โดยมระยะปรบเปลยนอยางนอย 60 วน

4.3 สถานทเลยงผง

4.3.1 สถานทเลยงผงเพอเพมประชากรตองมระยะหางเหมาะสมจากแหลงทเสยงตอการปนเปอน.เชน

แหลงชมชน โรงงาน กองขยะ ถนนทมรถผานไปมาจ านวนมาก

4.3.2 ตองมแหลงน าหวานจากดอกไม ตนไม.แมลง.และเกสรดอกไม.รวมทงตองมแหลงน าสะอาด

ปรมาณเพยงพอส าหรบผง

4.3.3 พนทวางกลองรงผง เปนพนทผลตพชอนทรยตาม มกษ. 9000 เลม 1 ใน ขอ 4 หรอปาไม

ธรรมชาต หรอพนทไมเคยใชสารเคมใดๆ มาไมนอยกวา 18 เดอน และมความอดมสมบรณของพชอาหาร

เหมาะสมในรศมการหาอาหารของผง โดยไมมความเสยงจากพชดดแปรพนธกรรม (genetically modified

plants) และการปนเปอนของสารเคมจากพนทการเกษตรหรอสงแวดลอม

มกษ. 9000 เลม 6-2556 4

4.4 อาหารผง

4.4.1 ในระยะสนสดฤดการผลตไมควรเกบน าผงจากรงผงจนหมด.ควรเหลอไวใหเพยงพอส าหรบ

ผงรงนนทด ารงชวตอยได

4.4.2 ในกรณขาดแคลนอาหารตามธรรมชาต เชน การเกดภยธรรมชาต หรอสภาพภมอากาศไมอ านวย

อาหารทใหควรเปนเกสรผงอนทรย.น าผงอนทรย หรอน าเชอมจากน าตาลอนทรย.หากไมสามารถหาได

อนญาตใหใชน าตาลทไมผานกระบวนการฟอกส

4.4.3 การใหอาหารผง ท าไดเฉพาะกรณสนสดระยะเกบน าผงจนถง 15 วนกอนฤดดอกไมบาน และตอง

สลดน าผงหวคอนออกใหหมดกอนวางในพนทของพชทเปนเปาหมายการผลตน าผง

4.5 การจดการสขภาพผง

4.5.1 เนนการปองกนโรคและศตรธรรมชาตดวยการจดการทดและเหมาะสม ดงน

(1) คดเลอกสายพนธผงททนทานตอโรคและศตรผง

(2) มระบบการเฝาระวงโรค ปองกน ควบคม ก าจดศตรผงอยางมประสทธภาพ เชน ตรวจสขภาพผง

อยางสม าเสมอ เปลยนผงนางพญา ตรวจสอบการเกดไร และการเกดโรคของตวออน มการท าลายเชอโรค

และศตรผง และการใชอปกรณเครองมอทสะอาด

4.5.2 หากด าเนนการดวยวธในขอ 4.5.1.แลว ยงเกดโรคหรอมศตร.ตองน ากลองรงผงทมปญหาออกจาก

ระบบอนทรย หรอรกษาโดยใชสมนไพรและยาแผนโบราณ

4.5.3 หากมการใชยาหรอสารเคม จะตองปฏบตตามมาตรฐานสนคาเกษตร เรอง ขอปฏบตการควบคม

การใชยาสตว (มกษ. 9032) และอยภายใตการดแลของสตวแพทย ระยะการหยดยาจะตองเพมเปนสองเทา

ของทระบในเอกสารก ากบยา รงผงนนๆ จะตองแยกออกมาจากบรเวณทวางรงผงในระบบการผลตอนทรย

เปนสดสวนไมปะปนกนอยางนอยหางกนในรศม 3 กโลเมตร และตองเขาสกระบวนการปรบเปลยน

ตามขอ 4.1

4.5.4 การควบคมโรคและศตรผง อนญาตใหใชสารตามทระบไวในภาคผนวก ก หรออาจใชแบคทเรย

Bacillus thuringiensis ไอน า หรอเปลวไฟ

4.5.5 การด าเนนการดงกลาวจะตองจดบนทกไว เชน วนทเกดโรค ชนดของยา/สาร สารออกฤทธ

การวนจฉยโรค วธและปรมาณการใหยา/สาร ระยะเวลาใหยา/สาร และระยะเวลาหยดยา/สาร

4.5.6 หากสงสยหรอเกดโรคระบาดตามกฎกระทรวงเกษตรและสหกรณ .ฉบบท.21.(พศ.2528).

ภายใตพระราชบญญตโรคระบาดสตว พ.ศ. 2499 และฉบบแกไขเพมเตม โดยเฉพาะโรคอเมรกนฟาวลบรด

(American foulbrood) จะตองแจงพนกงานเจาหนาทกรมปศสตวหรอเจาหนาทกรมสงเสรมการเกษตร

โดยเรว

มกษ. 9000 เลม 6-2556

5

4.6 การจดการทวไป

4.6.1 ใชการรมควนนอยทสด วสดทใชในการรมควนจะตองมาจากธรรมชาต

4.6.2 หามตดปกหรอกกขงผงนางพญา

4.6.3 หากมการก าจดผงนางพญาหรอผงนางพญาสญหาย ใหทดแทนผงนางพญาได

4.6.4 อนญาตใหท าลายตวออนผงในกรณทเกดการระบาดของไร

4.7 กลองรงผงและอปกรณอน

4.7.1 กลองรงผงและสวนประกอบหลกอนๆ จะตองมาจากวสดธรรมชาต.สวนประกอบทมขนาดเลก

มากอาจมาจากพลาสตกหรอวสดทอนญาตใชกบอาหาร หรอวสดทสามารถยอยสลายไดเองตาม

ธรรมชาต โดยพจารณาผลกระทบตอสขภาพ ผลตผลและผลตภณฑของผง รวมถงสงแวดลอม

4.7.2 ไมอนญาตใหทาสภายในกลอง อนญาตใหใชสทไมมสวนประกอบของตะกวส าหรบการทาส

ภายนอก และ/หรอเคลอบกลองดวยไข กาวผง หรอน ามนจากธรรมชาตเทานน

4.7.3 แผนฐานรวงผงทท าฐานใหมตองมาจากไขผงอนทรย ในกรณทหาไมไดอนญาตใหใชไดตาม

ระยะปรบเปลยน (ขอ 4.1.3)

4.7.4 มแปรงปดผง และเครองเปาลมไลผงหรอเครองพนควนพรอมใช

4.7.5 ภาชนะทใสน าผงตองสะอาด ท าจากวสดทใชบรรจอาหารตามประกาศกระทรวงสาธารณสขเทานน

ไมมการปนเปอนวตถมพษหรอวสดอนใดทเปนอนตรายตอผบรโภค ถาภาชนะบรรจทมผวภายในท าดวย

โลหะ ตองไมเปนสนม และตองไมเปนอนตรายตอผบรโภค

4.7.6 ถงสลดน าผงตองเปนสเตนเลสและสะอาดมฝาปดมดชด.เพอปองกนผงรบกวนหรอเกดการปนเปอน

4.7.7 การท าความสะอาดอปกรณและ โรงเรอน อนญาตใหใชสารท าความสะอาดทใชในการผลตเกษตร

อนทรยตาม มกษ. 9000 เลม 1 ใน ภาคผนวก ก ตารางท ก.7

4.8 การจดการการเกบน าผง

4.8.1 สถานทผลตและสลดน าผง จะตองแจงไวในแผนการผลตทขอการรบรอง ตองสะอาด เหมาะสมกบ

การผลตอาหาร โดยใหเปนไปตามขอก าหนดสขลกษณะทดในการผลตอาหารตามมาตรฐานทเกยวของ

4.8.2 โรงเรอนหรอทสลดน าผง พนและผนงของโรงเรอนควรมการปองกนฝนละออง แมลง หน ตาม

มกษ. 9000 เลม 1 ในขอ 7.3 หากสลดน าผงในทโลงตองท าในมงและมวสดปพนกนฝนละออง

4.8.3 หามใชสารไลแมลงทเปนเคมสงเคราะหในขณะเกบน าผง

4.8.4 ตองเกบน าผงจากคอนทหลอดรวงปดแลวไมนอยกวารอยละ 50

4.8.5 ตองไมเกบน าผงจากรวงผงทมตวออนผง

มกษ. 9000 เลม 6-2556 6

4.8.6 น าผงทไดตองผานการกรองอยางนอย 1 ครงและไมมสงเจอปน

4.9 การจดการการเกบผลตผลอน

4.9.1 การเกบผลตผลใหเปนไปตาม ขอ 4.8 และดงน

(1) นมผงและไขผง ใหเปนไปตาม มกษ. 8200 มาตรฐานสนคาเกษตร เรอง การปฏบตทางการเกษตรทด

ส าหรบฟารมผง

(2) เกสรผง

- เกบเกสรผงจากกลองดกเกสรทสะอาด ไมท าอนตรายตอตวผง

- เกสรผงตองไมมสงเจอปน เกบรกษาสภาพดวยวธทเหมาะสมตามวตถประสงคทจะน าไปใช

(3) กาวผง

- อปกรณในการเกบกาวผงตองสะอาด

- กาวผงตองไมมสงเจอปน

4.10 บคลากร

4.10.1 บคลากรทดแลเลยงผงอนทรยตองมความรความช านาญในการเลยงผงเปนอยางด ไดรบ

การฝกอบรมและพฒนาอยางตอเนอง และใหบนทกขอมลการฝกอบรมในประวตบคลากร

4.10.2 บคลากรตองไดรบการก ากบดแลสขลกษณะสวนบคคล และไดรบการตรวจสขภาพเปนประจ าทกป

อยางนอยปละ 1 ครง และหากมอาการเจบปวยหรอบาดเจบ เชน อาการทองรวง อาเจยน เจบคอ และมไข

ตองแจงหวหนางานใหทราบ และหามปฏบตงานในสถานทผลตและสลดน าผงหรอการเกบผลตผลอน

4.11 การบนทกขอมล

ผผลตตองจดเกบขอมลและเกบบนทกขอมลอยางนอย 3 ป หรอตามทหนวยรบรองก าหนด ดงน

4.11.1 ขอมลแหลงทมาของผงและผงนางพญา มหมายเลขประจ ารงผงทกรง มแผนการขยายพนธ

และการทดแทน

4.11.2 ขอมลแหลงทมาและชนดของวสดท ารงผงและแผนฐานรวงผง

4.11.3 รายละเอยดสถานทตงรงผง

4.11.4 ชนดพชอาหาร ขนาดพนทแหลงอาหารผง

4.11.5 บนทกปจจยการผลตทกชนดทน าเขาและใชไป รวมถงชนดอาหารเสรม ปรมาณ วธการใหอาหาร

ผงและโปรแกรมการใหอาหาร

4.11.6 แผนการตรวจสขภาพผง ปญหาและแนวทางแกไข

มกษ. 9000 เลม 6-2556

7

4.11.7 บนทกฟารมผง เปนขอมลโดยรวมเพอตรวจสขภาพผงแตละรงทเลยงในฟารม ประกอบดวยขอมล

สภาพรงผงและผงนางพญา เลขทรงและจดบนทกในการจดการรงผง

4.11.8 บนทกผลตผลทไดและแผนการผลตผลตภณฑทจ าหนาย

5. การจดการ การเกบรกษา การขนสง การแปรรป และการบรรจหบหอ

5.1 ผผลตตองรกษาความเปนผลตผลและผลตภณฑอนทรยตลอดทกชวงของกระบวนการ ไดแก

การจดการ การเกบรกษา การขนสง การแปรรป และการบรรจหบหอ ตาม มกษ. 9000 เลม 1 ใน ขอ 7

5.2 ในกรณทผลตผล และ/หรอผลตภณฑไดรบการรบรองในบางสวนเทานน ตองมการเกบรกษาและการ

จดการแยกกนระหวางผลตผล และ/หรอผลตภณฑอนทรย กบผลตผล และ/หรอผลตภณฑทไมใชอนทรย

โดยมการชบงไวชดเจน

5.3 น าผงทเกบไดตองไมผานการใหความรอนหรอกระบวนการลดความชนดวยวธใดๆ

5.4 การเกบรกษาน าผง.เกบทอณหภมหอง จะตองเกบอยางเหมาะสมในภาชนะทมความปลอดภยตอ

ผบรโภค และแสดง สถานท วนเดอนปทผลต

5.5 สถานทเกบน าผงและไขผงตองสะอาด แหง อากาศถายเทไดสะดวก โดยไมใหน าผงสมผสกบ

แสงอาทตยโดยตรง ไมควรเกบน าผงเกน 2 ป

5.6 การเกบนมผงตองสะอาด และแยกเกบในตแชแขงโดยเฉพาะทอณหภมไมเกน.-4ºC.(องศาเซลเซยส)

5.7 การเกบเกสรผงตองสะอาด.เกบทอณหภมไมเกน.5ºC หากท าใหแหงสามารถเกบทอณหภมหอง และ

ไมควรใหเกสรผงสมผสกบแสงอาทตยโดยตรง

5.8 การเกบกาวผงตองสะอาด ไมควรใหกาวผงสมผสกบอากาศ แสงอาทตย และความรอนโดยตรง

6. การแสดงฉลากและการกลาวอาง

ใหเปนไปตาม มกษ. 9000 เลม 1 ใน ขอ 8

7. ขอก าหนดการอนญาตใหใชสารส าหรบการผลตผงอนทรย

ใหเปนไปตาม มกษ. 9000 เลม 1 ใน ภาคผนวก ก และขอ 9

8. ระบบตรวจและรบรอง

ใหเปนไปตาม มกษ. 9000 เลม 1 ใน ขอ 10

มกษ. 9000 เลม 6-2556 8

ภาคผนวก ก

สารทอนญาตใหใชส าหรบการผลตผงอนทรย

(ขอ 4.5.5)

ใหเปนไปตามภาคผนวก ก มกษ. 9000 เลม 1 และเพมเตมดงน

ตารางท ก.1 สารทใชในการควบคมโรคและศตรผง

ชอสาร รายละเอยด/ขอก าหนด

กรดฟอรมก (formic acid) เพอควบคมไรในผง

กรดแลกตก (lactic acid) เพอควบคมไรในผง

กรดแอซตก (acetic acid) เพอควบคมไรในผง

กรดออกซาลก (oxalic acid) เพอควบคมไรในผง

เมนทอล (menthol) เพอควบคมไรในผง

ไทมอล (thymol) เพอควบคมไรในผง

ยคาลปตส (eucalyptol) เพอควบคมไรในผง

การบร (camphor) เพอควบคมไรในผง

มกษ. 9000 เลม 6-2556

9

ภาคผนวก ข

ตวอยางแบบบนทก

ข.1 ตวอยางบนทกสถานทตงกลองรงผงเพอเพมประชากรผงในระยะปรบเปลยน

วน/

เดอน/ป

จดท สถานทตง

(หมบาน ต าบล อ าเภอ

จงหวด)

จ านวน

ผง (รง)

จดประสงคการตง

กลองรงผง

พชอาหาร

เกบผลตผล ไมเกบ

(พกผง)

มกษ. 9000 เลม 6-2556 10

ข.2 ตวอยางบนทกสถานทตงกลองรงผงในรอบป (กรณการเคลอนยายกลองรงผง)

วน/

เดอน/ป

จดท สถานทตง

(หมบาน ต าบล อ าเภอ

จงหวด)

จ านวน

ผง (รง)

จดประสงคการตง

กลองรงผง

พชอาหาร

เกบผลตผล ไมเกบ

(พกผง)

มกษ. 9000 เลม 6-2556

11

ข.3 ตวอยางปฏทนการจดการรงผง/ผลการจดการรงผงชวงกอนฤดดอกไมบาน

กจกรรม เปาหมาย/ผล ป............ หมายเหต

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

1. ชวงกอนฤดดอกไมบาน

1.1 แผนการผลตผงนางพญา ตว

ผลการผลตผงนางพญา ตว

1.2 แผนการส ารวจทตงรงผง ครง/แหง

ผลการส ารวจทตงรงผง ครง/แหง

1.3 แผนการเพมขยายรงผง รง

ผลการเพมขยายรงผง รง

1.4 แผนการปองกนและก าจดศตรผง รง

ผลการปองกนและก าจดศตรผง รง

1.5 แผนการเตรยมความพรอมผง

ผลการเตรยมความพรอมผง รง

1.6 แผนการเตรยมจดหาวสดอปกรณ

ผลการเตรยมจดหาวสดอปกรณ ครง

มกษ. 9000 เลม 6-2556 12

ข.4 ตวอยางบนทกประจ าฟารม

เดอน……………………………จดท..............…………สถานทตง...................................……………………ต าบล………………………………….อ าเภอ.............................จงหวด........................

วนทตรวจ…………………………………………........................สภาวะอากาศในรอบเดอน........................................................

เลขทรง ขอมล

1. จ านวนคอนผง

1.1* จ านวนคอนน าผง

1.2 *จ านวนคอนเกสร

1.3 จ านวนคอนดกแด

1.4 จ านวนคอนหนอน

1.5 จ านวนคอนไข

2.หลอดแยกรง

2.1 จ านวนคอน (+/-)

2.2 จ านวนแผนฐานรวงผง (+/-)

3. ชนดโรคและศตรผง

3.1 การรกษาดวยสมนไพร

3.2 อตราการและระยะเวลาทใช

3.3 ผลการรกษา

*หมายเหต: การเกบผลตผล (ถาม)....................................................................................................

มกษ. 9000 เลม 6-2556

13

ข.5 ตวอยางบนทกยาและสารเคมทใชในฟารม

ชอ-ทอยฟารม……………………………………………………………เลขทะเบยนเกษตรกร....................................................ชอเกษตรกร..........................................……………………

วน/เดอน/ป เลขทรง ชอยา/สารเคม

เลข

ทะเบยน

ต ารบยา ขนาดและวธการใชยา/สารเคม

ระยะเวลา

ทใช วน/เดอน/ป

ทยาสนอาย

หลกฐาน

การซอ/

แหลงทมา

ของยา

ชอผบนทก ชอทางการคา/

บรษท ชอสามญ

หมายเหต: หากมการใชยาหรอสารเคม ระยะการหยดยาจะตองเพมเปนสองเทาของทระบในเอกสารก ากบยา รงผงนนๆ จะตองแยกออกมาจากบรเวณทวางรงผงในระบบการผลตอนทรย

เปนสดสวนไมปะปนกนอยางนอยหางกนในรศม 3 กโลเมตร และตองเขาสกระบวนการปรบเปลยนระบบการผลตทวไปเปนระบบอนทรย

มกษ. 9000 เลม 6-2556 14

ข.6 ตวอยางบนทกผลตผลผงอนทรย

(ขอ 4.11.8 และ ขอ 5)

ทอยฟารม……………………………………………………………เลขทะเบยนเกษตรกร....................................................ชอเกษตรกร..........................................……………………

ชนดผลตผล/ผลตภณฑ น าผง นมผง ไขผง เกสรผง กาวผง อนๆ……………….......………

วน/เดอน/ป สถานทเกบ/

ผลต พชอาหาร

ปรมาณ

ผลตผลทได

(กโลกรม)

ปรมาณบรรจ

(กโลกรม)

วนทเกบ

ผลตผล ชอผบนทก ชอผรบ

รหสถง/

ภาชนะบรรจ

มกษ. 9000 เลม 6-2556

15

ภาคผนวก ค

รายละเอยดการจดบนทกในตวอยาง

แบบบนทกประจ าฟารม (ภาคผนวก ข.3)

เปนการบนทกประจ าฟารมโดยปกตผงรงหนงๆ ควรไดรบการตรวจสอบประมาณ 7 วนตอครง

เมอตรวจสอบแลวควรจดบนทกไวตามแบบฟอรมตวอยางทแสดงไว ดงน

ค.1 ชอฟารม เลขทะเบยนเกษตรกร ชอเกษตรกร

ค.2 สถานทตง

ค.3 วนสรปการตรวจ จะชวยในการจดเวลาในการตรวจสอบครงตอไป และสามารถน ามาศกษา

เปรยบเทยบกบขอมลอนๆ ในปถดไป

ค.4 สภาวะอากาศในขณะทตรวจ เชน มเมฆ เยนสบายหรอรอนอบอาว ลมสงบ การจดบนทกจะชวยใน

การน ามาเปรยบเทยบกบขอมลอนๆ เชน ถาผงรงนนด อาจไมใชนสยแทจรงของผงรงนน แตอาจม

สาเหตมาจากสภาพอากาศและสงแวดลอม

ค.5 เลขทรง หมายถง เลขทรงทท าการตรวจสอบ เชน 001, 002, 003 ...900 (หมายถงรงอนดบท

1-900) มประโยชนท าใหทราบวาขอมลทไดเปนของรงใด เพอจะไดท าประวตตดตามศกษาความ

เปนไปของแตละรง ตลอดจนวางแผนทจะตรวจรงหรอจดกลมการจดการรงในครงตอๆ ไป

ค.6 จ านวนคอน หมายถง จ านวนคอนรวงผงทงหมดในรงนน เชน หมายเลข 001 ม 9 คอน รง 002

ม 15 คอน

ค.7 จ านวนคอนน าผง หมายถง จ านวนคอนรวงผงทมน าผงอยภายในหลอดรวงผง

ค.8 จ านวนคอนเกสร หมายถง จ านวนคอนรวงผงทมเกสรอยภายในหลอดรวงผง

ค.9 จ านวนคอนดกแด หมายถง จ านวนคอนรวงผงทมดกแดอยภายในหลอดรวงผง

ค.10 จ านวนคอนหนอน หมายถง จ านวนคอนรวงผงทมตวหนอนในวยตางๆ อยภายในหลอดรวงผง

ค.11 จ านวนคอนไข หมายถง จ านวนคอนรวงผงทมไขอยภายในหลอดรวงไมต ากวารอยละ 10-25

ค.12 จ านวนคอน (+ หรอ -) หมายถง การเพมหรอลดจ านวนคอนรวงผง

ค.13 จ านวนแผนฐาน (+ หรอ -) หมายถง การเพมหรอลดจ านวนคอนแผนฐานรวงผง

มกษ. 9000 เลม 6-2556 16

ค.14 ชนดโรคและศตรผง หมายถง เมอตรวจพนจผงในรงแลวพบลกษณะทผดปกตใดๆ และ/หรอ

ตรวจพบศตรผงใหจดบนทกไว รวมทงชนดและปรมาณทพบ

ค.15 การรกษา หมายถง ชนดของยาหรอสมนไพรทใชกบผงโดยตรง และ/หรอรงผง ทงเพอ

จดประสงคในการรกษาหรอปองกนโรคและศตรผง

ค.16 อตราการใชยาหรอสมนไพร หมายถง ปรมาณยาและสารเคมทใช และจ านวนความถในการใช

ค.17 ผลการรกษา หมายถง เมอตรวจพนจผงในรงแลวพบหรอไมพบลกษณะทผดปกตใด