110
รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับมูลค่าเพิ่มผักอินทรีย์ที่ผลิตโดยเกษตรกรรายย ่อย โดย นายอรุษ นวราช สามพรานริเวอร์ไซด์ ธันวาคม ๒๕๕๗

รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

รายงาน

โครงการวจยฉบบสมบรณ เรอง การยกระดบมลคาเพมผกอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย

โดย นายอรษ นวราช สามพรานรเวอรไซด

ธนวาคม ๒๕๕๗

Page 2: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

3

รายงานวจยฉบบสมบรณ

โครงการวจย

การยกระดบมลคาเพมผกอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย

รายชอคณะผวจย

๑. คณอรษ นวราช หวหนาโครงการวจย ๒. คณดษยา ยศพล สามพรานรเวอรไซด ๓. คณสทศ จราวฒพงษ สามพรานรเวอรไซด ๔. คณชฤทธพร เมงเกรด สามพรานรเวอรไซด

Page 3: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

4

ค าน า

ในการด าเนนงานโครงการวจย “ การยกระดบมลคาเพมผกอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย ” ภายใต

ชดโครงการวจยการขบเคลอนการพฒนาสหกรณและการคาทเปนธรรมระยะท ๗ ในป พ.ศ.๒๕๕๗ น ใชฐาน

เกษตรกรเครอขายตลาดสขใจ ในการด าเนนการศกษาวจยเรยนร มงเนนรปแบบกระบวนการวจยเชงปฏบตการ

แบบมสวนรวม (Participatory Action Research : PAR) โดยมวตถประสงคในการศกษาวจยดงน

๑. เพอศกษาแนวทางการยกระดบมลคาเพม (Moving up value chain) ผกอนทรยทผลตโดยเกษตรกร

รายยอย

๒. เพอพฒนาระบบการจดการความรสชมชน และ เครอขายเกษตรกรผผลตผกอนทรยรายยอย ๓. เพอ

ศกษารปแบบและแนวทางการจดการโซอปทานการผลตผกอนทรยของเกษตรกรรายยอย

การวจยในระยะแรกคณะนกวจยมงสรางตวอยางเกษตรกรทผลตผกอนทรยรายยอยทไดรบการ

รบรองมาตรฐานการผลตพชอนทรย IFOAM ซงไดยดถอเปนแนวทางการปฏบตในการด าเนนงานวจยในครงน

และสนบสนนใหมการท าการตลาดในหลายแนวทาง เชน รวบรวมผลผลตขายในตลาดทองถน การรวมกลมขาย

ผลผลตใหบรษทธรกจทมความตองการตอเนอง การขายตรงสผบรโภค (กจกรรม ตลาดสขใจสญจร ) ผลการ

ด าเนนกจกรรมวจยท าใหมเกษตรกรผผลตผกไดรบการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM แลว ๑ ราย คอ

คณสงเวยน เอกจน มเกษตรกรผผลตผกไดรบการตรวจรบรองแปลงและอยในระหวางการพจารณาผลการตรวจ

๑๘ ราย และมเกษตรกรทย นขอการตรวจรบรองแปลงแลวรอการตรวจแปลงอก ๔ ราย จากเปาหมายกลม

ตวอยางเกษตรกร ๖๐ ราย

จากการด าเนนงานวจยทผานมา ไดยงพบวาการวางแนวทางในการด าเนนงาน เพอยกระดบ

มลคาเพมผกอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอยนน มปจจยหลายดานทมผลกระทบตอการปลกผกระบบอนทรย

เชน การตลาด การวางแผนการผลต องคความรดานการผลต ปรมาณผลผลต การรวมกลม ตลอดจน

มาตรฐานการผลตพชอนทรย เปนตน ปญหาตางๆ เหลานเปนปญหาพนฐานทเกษตรกรตองการค าตอบกอนทจะ

ปรบเปลยนระบบการผลตผกโดยใชเคมสระบบการผลตผกอนทรย และ ปญหาอนๆ เปนปญหาพนฐานตามล าดบ

การด าเนนการวจยครงน คณะวจยขอขอบคณ เกษตรกรในเครอขายตลาดสขใจ โดยเฉพาะสถาบนวชาการดานสหกรณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เกษตรกรเครอขายพนองสองต าบล +... เกษตรกรกลมผผลตผกคลองโยง- ลานตากฟา คณะอาจารยจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ก าแพงแสน พนกงานสวนสามพราน ทไดใหความรวมมอในการด าเนนงานวจยเปนอยางดตลอดแผนงานวจย

คณะนกวจยหวงวางานวจยฉบบนจะเปนขอมล และเปนแนวทางในการพฒนาเกษตรกรอนทรยตอไปในอนาคต

คณะนกวจย

Page 4: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

5

บทสรปผบรหาร

การด าเนนงานวจยภายใตโครงการวจยกลมธรกจเชงคณคาสามพรานในปทผานมา ซงไดรบการสนบสนน

จากส านกงานกองทนสนบสนนการวจย และมสถาบนวชาการดานสหกรณเปนทมพเลยงใหค าปรกษาดานวชาการ

ท าใหเกดทนทางวจยเดมคอความรวมมอของ เครอขายเกษตรกรระบบอนทรย ตลาดสขใจ ศนยเรยนรมชวตสข

ใจ หนวยงานภาครฐ องคกรปกครองทองถน มหาวทยาลยในพนท แหลงทน จากทนการวจยดงกลาว สงผลให

ระบบหวงโซอาหารอนทรยมการพฒนาขนเปนล าดบ สงผลใหเกษตรกรกลาทจะตดสนใจเขาสระบบการผลต

อนทรยมากขนในเกษตรกรรายยอย ในสวนของผบรโภคมความเขาใจเกยวกบผลผลตอนทรยมากขน และ

สามารถเขาถงแหลงซอขายพชผกอนทรยไดงายขน

แผนผง ความรวมมอกลมธรกจเชงคณคาสามพราน

Page 5: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

6

ผงแสดงพนทการท างานและหนวยงานทใหความรวมมอในการขบเคลอนโครงการสามพรานโมเดล

การด าเนนงานโครงการวจย “ การยกระดบมลคาเพมผกอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย ” ภายใตชดโครงการวจยการขบเคลอนการพฒนาสหกรณและการคาทเปนธรรมระยะท ๗ ในป พ.ศ.๒๕๕๗ น จงใชเครอขายฐานเกษตรกรเครอขายตลาดสขใจ ในการด าเนนการศกษาเรยนร มงเนนรปแบบกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research : PAR) โดยมงเนนใหเกษตรกรปรบระบบการผลตสมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM มการสรางกลมเครอขายด าเนนกจกรรมวางแผนการท างานรวมกน การสรางมาตรฐานของกลมและมาตรฐานของผลผลตเพอตอบสนองความตองการของผบรโภค วางแนวทางดานการตลาด เพอศกษาแนวทางการยกระดบความสามารถในการผลตผกอนทรยใหเพมขน

คณะนกวจยก าหนดเกษตรกรผผลตผกกลมเปาหมายไว จ านวน ๓ เครอขาย ประกอบดวย ๑. เครอขายพนองสองต าบล + ... มสมาชกทงสน ๒๒ คน ๒. เครอขายคลองโยง- ลานตากฟา จ านวนสมาชก ๖ ราย ๓. เครอขายตลาดสขใจ ๑๒ ราย ภาพรวมปญหาหลกของเกษตรกกลมตวอยางมดงน ๑) เปนเกษตรกรผปลกผกอนทรยรายยอยทมการ

รวมตวกนแบบหลวมๆ ๒) มพนทปลกผกรายละไมมากนก ๓) ใชแรงงานในครวเรอน ๔) ปรมาณผลผลตไมแนนอน ๕) ขาดความรดานการจดการผลผลตทมคณภาพ ๖) ไมมตลาดรองรบทแนนอน

จากปญหาดงกลาว เกษตรกรรายยอยจงไมใหความส าคญในการผลตผกอนทรยเปนอาชพหลกและพฒนาเปนธรกจทม นคงได นอกจากการผลตไวรบประทานเปนหลกถาผลผลตเหลอจงน าไปขายในตลาดทองถนพอเปนรายได แตจะประสบปญหาดานราคาเนองจากผกอนทรยเมอวางขายรวมกบผกเคมจะไมไดรบความสนใจของผบรโภค

การด าเนนงานวจย คณะนกวจยไดออกแบบจดใหมการอบรมเชงปฏบตการ เพอก าหนดกรอบทศทางการศกษาวจยเชงกลยทธและแนวทางพฒนาเกษตรกรกลมเปาหมายสการผลตผกตามมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM รวมวางแนวทางการพฒนาเกษตรกรกลมเปาหมายสการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM สนบสนนเชอมโยงแลกเปลยน พฒนาองคความรในการท าผลตผกอนทรยระหวางเครอขายเกษตรกร และ

Page 6: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

7

สนบสนนการสงเสรมองคความรเฉพาะทางแกเครอขายเกษตรกร พรอมพฒนาชองทางการตลาดใหเกษตรกรกลมเปาหมายในดานตางๆ ซงงานวจยก าหนดกรอบแนวทางงานวจยไว ๔ ดาน คอ

๑. ขนตอนดานการจดการองคความรและสงเสรมการปรบเปลยนมาตรฐาน การผลตสมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM

๒. ขนตอนดานขบเคลอนการรวมกลม วางแผน และการสรางมาตรฐานและการพฒนากลม ธรกจแบบมสวนรวม

๓. ขนตอนดานการตลาด ๔. ขนตอนดานการพฒนาองคความร การศกษาดงาน

ขนตอนดานการจดการองคความรและสงเสรมการปรบเปลยนมาตรฐานการผลตสมาตรฐาน

เกษตรอนทรย IFOAM รปแบบการจดการองคความร คณะนกวจยไดด าเนนการแลกเปลยนเรยนรกบเกษตรกรกลมตวอยางโดยใช ระบบมาตรฐานการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM (International Federation of Organic Agriculture Movements ‟ IFOAM) เปนแนวทางในการพฒนาองคความรดานการผลตของเกษตรกร เพอปรบแนวทางการปฏบตเดมของเกษตรกรทมระบบการผลตผกในแบบเดมของเกษตรกรกลมเปาหมายสการผลตผกอนทรยตามแนวทางมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM โดยคณะนกวจยลงพนทตดตาม ใหค าแนะน า กบเกษตรกรกลมตวอยาง เดอนละ ๑ ครง ในการใหความรปรบกระบวนการการผลตผกของเกษตรกรแตละราย โดยใชมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM เปนแนวทางในการด าเนนงาน เนนการปรบสภาพแปลงทางกายภาพใหอยในเกณฑทมาตรฐานยอมรบ ปรบข นตอนการจดบนทกใหเกษตรกรเหนถงความส าคญ ข นตอนการวางแผนการผลต และด าเนนการเปนพเลยงในการยนขอรบรองแปลงมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM จากส านกงานมาตรฐานเกษตรอนทรยไทย (มกท.) เปรายแปลง

จากการด าเนนกจกรรมวจยสงผลใหเกษตรกรกลมตวอยางไดรบการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM แลว ๑ ราย, เกษตรกรไดรบการตรวจรบรองแปลงจากส านกงานมาตรฐานเกษตรอนทรยไทยแลว ๑๘ ราย ขณะนอยในข นตอนการรบรองผล, เกษตรกรทย นขอรบรองตอส านกงานมาตรฐานเกษตรอนทรยไทยแลว ๙ ราย รอการตรวจรบรอง รวมเกษตรกรกลมเปาหมาย จ านวน ๔๐ ราย สามารถปรบเปลยนระบบการผลตสมาตรฐานการผลตมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM รวม ๒๘ ราย

ขนตอนดานขบเคลอนการรวมกลม วางแผน และ การสรางมาตรฐานและการพฒนากลม ธรกจแบบมสวนรวม ขนตอนวจยในสวนนคณะนกวจยไดใชวธลงตดตามกระบวนการรวมกลม และการพฒนากลมเกษตรกรในพนท โดยเนนกลมเกษตรกรเครอขายพนองสองต าบล+... เปนฐานในการศกษาวจยเกษตรกรกลมดงกลาว มเกษตรกรผผลตผกอนทรยทไดรบการรบรองมาตรฐานอนทรย IFOAM แลว ๑ ราย และสมาชกอก ๑๘ ราย ไดรบการตรวจรบรองแปลงแลวอยในข นตอนการรบรองผล เกษตรกรกลมนเดมเปนเกษตรกรทมการรวมตวกนแบบหลวมๆ เปนเพอนทมอดมคตดานการท าเกษตรแบบเดยวกนคอการผลตผกอนทรย คณะนกวจยไดสนบสนน

Page 7: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

8

องคความรดานการรวมกลม การสรางเปาหมายรวม การสรางวฒนธรรมกลม โดยกลมก าหนดใหสมาชกตองมาพบปะพดคยแลกเปลยนเรยนรกน เดอนละ ๑ ครงโดยหมนเวยนไปตามบานของสมาชก กลมไดก าหนดระบบการวางแผนการผลตรวมกนตามความตองการของลกคา ข นตอนนตองมงเนนใหสมาชกในกลมมสวนรวมในการด าเนนการ เนองจากในครงแรกของการด าเนนการคณะนกวจย และทมงานจะเปนผชกน าในการก าหนดแผนการผลตโดยเกษตรกรเปนผท าตามผลการด าเนนงานพบวาไมไดผลเปนทนาพอใจ เนองจากเกษตรกรไมเขาใจระบบทนกวจยและทมงานน าแผนไปใหด าเนนการ หลงจากนนคณะนกวจยและทมงานปรบแผนการด าเนนงานใหม โดยเนนใหกลมเกษตรกรด าเนนงานวางแผนรวมกนเอง คณะนกวจยและทมงานจะเสรมในสวนทเกษตรกรตดขด เพอเนนใหเกษตรกรกบนกวจยไดแลกเปลยนเรยนรกน จากระบบการวางแผนทไดจากการแลกเปลยนเรยนรท าใหปรมาณผลผลตของกลมเพมขนอยางตอเนอง สามารถตอบโจทยความตองการของลกคา(ผบรโภค)ไดมากขนอยางตอเนอง (จากขอมลตามภาพท ๑ แสดงจ านวนผกทกลมขายสงใหสวนสามพราน) สงผลใหเกษตรกรกลมตวอยางมรายไดมากขน กลมเครอขายพนองสองต าบล+... ยงไดสรางมาตรฐานของกลมขนตามแนวทางมาตรฐานการรบรองแบบมสวนรวม (Participatory Organic Guarantee Systems, PGS) เพอเปนแนวทางในการปฏบตส าหรบสมาชกกลมและสมาชกกลมรายใหม ปจจบนกลมเครอขายพนองสองต าบล+... มสมาชรายใหมเขามารวมศกษาเรยนรอยางตอเนอง ขนตอนดานการตลาด การตลาดถอเปนปญหาล าดบแรกของเกษตรกรทตองการปรบเปลยนระบบการผลตผกอนทรยเนองจากเกษตรกรขาดแนวทางดานการตลาดทแนนอน เนองจากเดมเกษตรกรผผลตผกอนทรยจะขายผกอนทรยในตลาดทองถน รวมกบผกทผลตดวยระบบเคมทมรปลกษณสวยงามกวา ท าใหผกอนทรยขายไมไดราคา เนองจากผบรโภคยงเลอกผกสวยเปนล าดบแรกเปนสวนใหญ คณะนกวจยไดวางแนวทางดานการตลาดใหเกษตรกรกลมเปาหมายไว ๓ แนวทาง คอ

๑) ตลาดเฉพาะทางดานพชผกอนทรยข น คอตลาดสขใจ เกษตรกรกลมเปาหมายมรานคาอยใน ตลาด ท าใหกลมเกษตรกรขายผลผลตตรงสผบรโภคทมความตองการผกอนทรยโดยตรง เกษตรกรสามารถก าหนดราคาทเหมาะสมได ผบรโภคไดบรโภคผกอนทรยในราคาไมแพง เกดสงคมแลกเปลยนเรยนรระหวางผผลตผกอนทรยและผบรโภคความรตางๆทเกดขนมประโยชนตอการพฒนายกระดบมลคาเพมของเกษตรกรผผลตผกอนทรยบนรากฐานของการคาทเปนธรรม การมตลาดเฉพาะทางท าใหกลมพนองสองต าบล+... มรายไดเฉลยตอเดอน ๔๔,๐๗๘.๓๓ บาท

๒) การท าการตลาดกบธรกจโรงแรม คอสวนสามพรานทมความตองการผกอนทรยอยางตอเนอง โดยคณะนกวจย เกษตรกรกลมเปาหมาย เจาหนาทแผนกจดซอและแผนกอาหารของสวนสามพราน รวมศกษาแลกเปลยนเรยนร ก าหนดความตองการผกอนทรย ก าหนดราคา ด าเนนการวางแผนการผลต การขนสง คณภาพผกอนทรย การจายเงน ตลอดทงกระบวนการ การด าเนนการกลมเกษตรกรเปาหมายมการพฒนาขบวนการผลตผกอนทรยตอบสนองความตองการของโรงแรมสงขนทกเดอนตลอดระยะเวลาวจยดงจะเหนไดจากขอมลตามภาพท ๑ แสดงจ านวนผกทกลมขายสงใหสวนสามพราน ท าใหคณะนกวจยวเคราะหเหนแนวทางวา ถากลมมแนวทางการวางแผนรวมกนทดจะท าใหเกษตรกรรายยอยสามารถผลตผกขายใหกบธรกจขนาดใหญทมความตองการตอเนองได แตทงนคณะนกวจยมความคดเหนวาทงฝายผลตคอกลมเกษตรกรและผบรโภคตองสรางสงคมการเรยนรรวมกนปรบเปลยนระบบการท างาน ความเขาใจ ของทงสองฝายใหสามารถท างานรวมกนไดจงประสบความส าเรจ

Page 8: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

9

๓) การสรางตลาดใหมภายใตโครงการ ตลาดสขใจสญจร ซงเปนการน าเกษตรกรอนทรยไปขาย สนคาใหกบผบรโภคถงส านกงานใหญๆ ภายในกรงเทพ ในระยะแรกโครงการไดพากลมเกษตรกรไปขายสนคาอนทรยทธนาคารไทยพาณชย ส านกงานใหญ จ านวน ๓ ครง การด าเนนการดงกลาวเกษตรกรกลมเกษตรกรเปาหมายในครงแรกเกษตรกรจะไมเชอมนวาจะขายสนคาไดจงไมไดเตรยมสนคาไปมากแตเมอสนคาในครงแรกขายหมดและไดรบขอมลจากผบรโภค(พนกงานธนาคาร)วามความตองการผกอนทรยเปนอยางมาก ท าใหเกษตรกรกลมเปาหมายมการเตรยมผกไปขายอยางจรงจงในครงท ๒ และครงท๓ ดงจะเหนไดจากยอดขายทเพมเปนล าดบ (ครงท๑ มยอดขาย ๗,๑๕๐ บาท, ครงท ๒ มยอดขาย ๙,๐๔๕ บาท, ครงท ๓ ม ย อ ด ข า ย ๑๔,๑๔๐ บาท) กจกรรมการวจยศกษาเรยนรดานการตลาดท าใหพบวาความตองการบรโภคผกอนทรยของผบรโภคมอยมากแตไมทราบแหงซอ การสรางตลาดใหผผลตผกอนทรยและผบรโภคไดมโอกาสไดพบกนจงเปนเรองส าคญทควรพจารณา ทงนตลาดผกอนทรยตองตงอยบนบรรทดฐานทมมาตรฐานเชอถอไดและราคาเหมาะสมไมสเกนความเปนจรง

ขนตอนดานการพฒนาองคความร การศกษาดงาน ดานการพฒนาองคความรของเกษตรกรกลมเปาหมาย คณะนกวจยสนบสนนใหเกดการเรยนรท งในลกษณะการแลกเปลยนองคความรระหวางกลมเกษตรกรเปาหมาย เชนการเชญเกษตรกรตางกลมมารวมศกษาเรยนรการด าเนนกจกรรมกลม รวมศกษาเรยนรวเคราะหปญหาตางๆเพอน ากลบไปพฒนากลมของตนเอง การสนบสนนความรดานวชาการจากผเชยวชาญจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ก าแพงแสน เชน การจดการเรองการขนสง การท าปจจยการผลตเชน ปยหมก การเลยงไสเดอนดน การท าน าหมกชวภาพ การท ามาตรฐานเกษตรอนทรย เพอเปนการยกระดบความสามารถของเกษตรกรกลมเปาหมาย ตลอดจนคณะวจยไดพากลมเกษตรกรกลมเปาหมายไปศกษาดงานการจดการกลมเกษตรกรอนทรยแบบมสวนรวมและการจดตลาดสเขยวทจงหวด สรนทร เมอวนท ๑๙ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๕๗ เปนตน การเสรมความรใหกลมเกษตรกรเปาหมายและการศกษาดงานเปนการชวยกระตนใหกลมเกษตรกรเกดความตนตวน าความรไปพฒนาแปลงปลก การวางแผนผลต คณภาพของผลผลต การรวมกลม และการพฒนาการตลาดตอไป การศกษาวจยในระยะทผานมา คณะนกวจยพบวาความตองการบรโภคผกอนทรยจากแหลงผลตทเชอถอไดมอยมาก แตผบรโภคไมทราบแหลงซอขายเนองจากแหลงซอขายทมเชน ตามซปเปอรมาเกต หางสรรพสนคา ซงมราคาสงมากไมตอบสนองความตองการของผบรโภคในวงกวาง ฝายผผลตเมอผลตผกอนทรยแลวไมทราบทขาย และขายไมไดราคาเกษตรกรจงไมพฒนาระบบการผลต จงมความจ าเปนตองสรางตลาดเฉพาะดานสนคาอนทรยใหเปนแหลงซอขายและกระตนใหเกดเปนสงคมแหลงการเรยนรจะเปนรปแบบของการพฒนายกระดบเกษตรกรผผลตผกอนทรยใหมความยงยนในอาชพตอไป

Page 9: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

10

สารบญ

หนา

๑. รายชอคณะผวจย ๓

๒. ค าน า ๔

๓. บทสรปผบรหาร ๕

๔. สารบญ ๑๐

๕. บทท ๑: บทน า ๑๑

- ความเปนมา ๑๑ - ค าถามวจย ๑๘ - วตถประสงค ๑๘ - ผลลพธทคาดหวง ๑๘ - ผลกระทบทคาดวาจะเกดขน ๑๙ - ขนตอน/กระบวนการวจย ๑๙ - แผนการด าเนนการวจย ๑๙

๖. บทท ๒: การทบทวนวรรณกรรม ๒๐

๗. บทท ๓: ผลการด าเนนงานวจย ๒๑

๘. บทท ๔: ขอคนพบจากการวจย ๓๕

๙. บทท ๕: สรปผลการวจยและขอเสนอแนะเชงนโยบาย/การวจยในระยะตอไป ๓๖

๑๐. เอกสารอางอง ๓๗

๑๑. ภาคผนวก ๓๘

-ภาคผนวกท ๑: ขอมลเกษตรกร ๓๘ -ภาคผนวกท ๒: รายงานการประชม ๔๐ -ภาคผนวกท ๓: ต.ยใบสมครการขอรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM๙๗

Page 10: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

11

บทท ๑: บทน า - ความเปนมา

ปญหาวกฤตเศรษฐกจทสงผลกระทบอยางกวางขวางในหลายประเทศ ไดสรางความตระหนกแกประชาคม

โลกใหหนมาใสใจในการพฒนาตามแนวทางการพฒนาทย งยน (Sustainable Development) มากขน โดยมงให

ความส าคญกบการกอตวทกอใหเกดสมดลทงดานสงคม เศรษฐกจและสงแวดลอม เชนเดยวกบการก าหนด

ยทธศาสตรการพฒนาประเทศไทยภายใตชวงเวลาของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ.

๒๕๕๕ ‟ ๒๕๕๙) ก าหนดวสยทศนใหประเทศมขดความสามารถในการแขงขนคนไทยกนดอยด มความ

เสมอภาคและเปนธรรม โดยมยทธศาสตรส าคญ ๔ ประการ ไดแก การสรางขดความสามารถในการแขงขน

(Growth and Competitiveness) เพอหลดพนจากการเปนประเทศรายไดปานกลาง การสรางโอกาสบนความเสมอ

ภาคและความเทาเทยมกนของคนในสงคม ( Inclusive Growth) การเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรกบ

สงแวดลอม (Green Growth) และการปรบสมดลการพฒนาการบรหารจดการภาครฐ ( สภาพฒน , ๒๕๕๖)

นอกจากนนยงมความทาทายใหมของการกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ในป พ.ศ. ๒๕๕๘ ภายใตแผนงาน

การจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) ทไดก าหนดลกษณะส าคญของประชาคมอาเซยนไว ๔

ประการ ไดแก การเปนตลาดและฐานการผลตเดยวกน การเปนภมภาคทมขดความสามารถในการแขงขนสง การ

เปนภมภาคทมพฒนาการทางเศรษฐกจทเทาเทยมกนและการเปนภมภาคทบรณาการเขากบเศรษฐกจโลกได

อยางสมบรณ (ส านกอาเซยน, ๒๕๕๐) จงมความจ าเปนอยางยงทประเทศไทยตองเตรยมความพรอมและเรง

ปรบตวรองรบความทาทายอยางเตมรปแบบเมอพจารณาบรบทของประเทศไทยในปจจบนซงประกอบไปดวยภาค

การเกษตร และนอกภาคการเกษตร ซงมสดสวนรายไดตอผลตภณฑประชาชาต (GDP) คดเปนรอยละ ๑๒ และ

๘๘ ตามล าดบ (สภาพฒน, ๒๕๕๓) และแมวาสดสวนรายไดภาคเกษตรตอผลตภณฑประชาชาตจะเปนเพยงรอย

ละ ๑๒ ของ GDP แตไทยกลบมรายไดจากภาคธรกจการเกษตรสงถงรอยละ ๔๒ ของ GDP (World Bank

๒๐๑๒) ในชวง ๒-๓ ทศวรรษทผานมา ไดเกดการเปลยนแปลงเชงโครงสรางการตลาดสนคาเกษตรโดยม

สาเหตส าคญทมาจากการเปลยนแปลงดานอปสงคของผบรโภคทมฐานะดขน การประยกตใชนวตกรรมในการ

บรหารจดการธรกจ และการพฒนารปแบบสถาบนแบบใหม ท าใหธรกจเกษตรขนาดใหญ เกดความไดเปรยบ

จาการประหยดตอขนาด (Economies of Scale) สวนหนงมาจากการควบรวมธรกจในแนวนอนและแนวตง

(Horizontal and Vertical Integration) กอใหเกดการเปลยนแปลงจาก “ตลาดโภคภณฑ” ส “ตลาดผลตภณฑ”

ซงท าใหซปเปอรมาเกต เรมมบทบาทส าคญในกลมผบรโภคทกระดบ ผลการศกษาของทดอารไอ (นพนธ พว

พงศกร และคณะ, ๒๕๕๕) พบวา การตลาดสมยใหมทมหางคาปลก (Supermarket) ขนาดใหญเปนกลไก

ส าคญในระบบธรกจการเกษตรกอใหเกดการเปลยนแปลงรปแบบองคกรการท าธรกจ (Organizational Change)

อาทเชน ระบบจดซอจากสวนกลาง การซอแบบมขอตกลงและเกดกตกาสถาบนใหม ( Institutional Change)

อาทเชน การก าหนดมาตรฐานสนคาของเอกชนทเนนคณภาพและความปลอดภยของอาหาร และการท าพนธะ

สญญาการเกษตร (Contract Farming) ระหวางเกษตรกรกบผประกอบการสถานการณการคาสมยใหมดงกลาว

Page 11: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

12

ขางตน เปนผลของการจดการโซอปทาน ในระบบธรกจการเกษตร ซงกอใหเกดการเปลยนแปลงโครงสราง

ความสมพนธในตลาดจากเดมซงเกษตรกรรายยอยจ าหนายสนคาแกพอคาคนกลางหลายขนตอนผานตลาด

รวบรวม ตลาดคาสง ตลาดคาปลกจงถงมอผบรโภค มาเปนผคาปลกหรอผสงออก ซงขายโดยตรงกบเกษตรกร

โดยมความสมพนธระหวางกนและใชการตดตอสอสารระหวางกนอยางใกลชดและมขอตกลงการผลตสนคาตาม

มาตรฐานทก าหนดขน ประเดนทาทายส าหรบประเทศไทยในฐานะทเปนผสงออกสนคาเกษตรรายส าคญของ

โลก (อนดบ ๘) คอการก าหนดต าแหนงดานการผลตและการตลาดสนคาเกษตร ซงจะเลอกเขาไปจ าหนายใน

ตลาดใดระหวางตลาดโลกทมมาตรฐานดานสขอนามยอยางเขมขนซงตองการความรและทกษะทงดานการผลต

และการบรการจดการตลาดระดบสง หรอตลาดใหมในระดบภมภาค ระดบประเทศ/ทองถนท ตองการการคด

สรางสรรคทเชอมตอกบผบรโภคดวยคณคาหรอความรสกรวมได นอกจากนนจะตองค านงวาท าอยางไรจงจะ

สรางสมรรถนะและความสามารถในการแขงขนใหกบเกษตรกรและผประกอบการรายยอยซงเปนประชากรสวน

ใหญของประเทศไดเชอมโยงกบระบบธรกจไดอยางเปนธรรมและยงยนขอมลของ World Economic Forum

(WEF,๒๐๑๓) ทมการประเมนเปรยบเทยบการพฒนาเศรษฐกจของไทยกบประเทศทมการพฒนาในระดบ

เดยวกน ชวาประเทศไทยอยในชวงปลายของการพฒนาทใชประสทธภาพเปนหลกและก าลงเปลยนเขาสการ

ขบเคลอนดานเศรษฐกจฐานความร (Knowledge Economy) ซงตองเรงพฒนาเพอลดจดออนทมอยหลาย

ประการ ไดแก การศกษาเทคโนโลย การพฒนาฝมอแรงงานและขอวจยเชงโครงสรางพนฐานทเกอหนนการ

พฒนา ซงสอดคลองกบขอเสนอของสถาบนเพอการพฒนาแหงประเทศไทย ทเสนอแนวทางการแกปญหา

เพอหลดพนจากกบดกประเทศรายไดปานกลางและการลดปญหาความเหลอมล าในสงคมไทยตลอดจนลด

ผลกระทบตอสงแวดลอม โดยเหนควรด าเนนการเปน ๓ แนวทาง ไดแก การสรางภาวะผน าในการพฒนา

(Development Leadership) การขบเคลอนกลยทธการพฒนาแบบรวมกนไดประโยชน (WIN-WIN Strategy)

และการประสานแนวรบภาคการพฒนา (Coordinative Development) (TDRI, ๒๕๕๖) นอกจากนน สภาพฒนได

กลาวถงประเดนทาทายทคนในสงคมตองรเทาทนและเตรยมรองรบส าหรบเสนทางสประชาคมอาเซยน ส าหรบ

โครงสรางเศรษฐกจไทยททาทายการสงออกมากกวารอยละ ๖๐ ดวยการรกษาฐานการผลตและตลาดเดม

ตลอดจนขยายฐานใหม ดงนนจงจ าเปนทจะตองสรางมลคาเพมดวยการยกระดบผ ลตภณฑ (Product

Upgrading) การยกระดบกระบวนการผลต (Process Upgrading) และการยกระดบสกจกรรมทมมลคาเพม

สงขน(Functional Upgrading) (สภาพฒน, ๒๕๕๖) ซงในปจจบนมหลายหนวยงาน รวมทงกระทรวงพาณชยได

จดท าแผนแมบทกระทรวงพาณชย พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๖๔ และไดก าหนดยทธศาสตร การยกระดบ

มลคาเพม (Moving Up Value Chain) สงเสรมการปรบโครงสรางการผลตของประเทศ สการคาทเปนมตรกบ

สงแวดลอม และสงเสรมเศรษฐกจฐานสงคม (Social Economy) โดยน าความตองการของสงคมเปนตวสราง

ตลาดขนมา (ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย, ๒๕๕๕) ในสวนของชดโครงการ “การขบเคลอนการพฒนาการ

สหกรณและการคาทเปนธรรม” ซงเพงเสรจสนการด าเนนการวจยในระยะท ๖ ในเดอนตลาคม ๒๕๕๖ การ

ด าเนนการวจยมงเนนไปในการศกษาหาแนวทางในการใชกลไกของธรกจฐานสงคม (Social Economy

Enterprise : SEE) ในฐานะทเปนองคกรของประชาชนเพอรวมมอกน สรางสรรคคณคา (Value Use Creation)

Page 12: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

13

และสรางมลคาเพม(Value Added) แกผลตภณฑตลอดจนการเชอมโยงภาคพนธมตร (Strategic Partner)

เพอน าผลตภณฑไปสผบรโภคในตลาดเปาหมาย ในแนวทางการคาทเปนธรรม (Fair Trade) ซงผลงานวจย

ภายใตโซอปทานไดชใหเหนขอมลเชงประจกษทเปนผลงานสรางสรรคของธรกจฐานสงคม ประกอบดวย

„ การเพมขดความสามารถในการแขงขน (Competitive Growth) ดวยการเพมพนความรและทกษะดาน

การประกอบอาชพและการด าเนนธรกจแกภาคพนธมตรทเขามามสวนรวมการวจยจ านวน ๕๙๖ องคกร เกษตรกร

๑,๘๑๘ ราย ผประกอบการรายยอย ๒๓๖ ราย

„ การปรบเปลยนการผลตสการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม (Green Growth) และเขาสกระบวนการ

ปรบเปลยนการผลตไปสการผลตตามมาตรฐานการเกษตรทด (GAP) แกเกษตรกรรายยอยจ านวน ๓,๐๐๘ ราย

ครอบคลมเนอหาทเพาะปลก ๑๒๐,๓๒๐ ไร

„ การสรางโอกาสและลดความเหลอมล า (Inclusive Growth) ในการเขาถงแหลงปจจยการผลตและตลาด

โดยใชกลไกของตวแบบธรกจฐานสงคมเชอมโยงความรวมมอกบภาคพนธมตรภายใตโซอปทานในการด าเนน

ธรกจในแนวทางการคาทเปนธรรม มเกษตรกรทเขามามสวนรวมจ านวน ๒๓๔ ราย สถาบนเกษตรกร/สหกรณ

๔๐ แหง ผประกอบการรายยอย ๓๐๓ ราย โดยพบวาภาคทเขามามสวนรวมในธรกจ มรายไดเพมจากเดม ๑๐-๑๕

เปอรเซนต สามารถลดตนทนคาใชจายการตลาดได ๑๐-๒๕ เปอรเซนต

ผลงานวจยในสวนทเกยวกบชดความรและนวตกรรมสงเสรมธรกจฐานสงคมประกอบดวย ชดความรการ

สรางแบรนดเชงคณคา กรอบการพฒนาระบบคณคาและการคาทเปนธรรม (Value Network and Fair Trade

Platform : VN & F Platform) กรอบทศทางการพฒนาธรกจฐานสงคม (SEE Strategy Map) ชดความรการ

บรหารจดการตลาดชมชน ชดความรการผลตผลไม GAPดวยจตส านก ชดความรการพฒนาผน าเชงคณคา ชด

ความรการจดการเชงกลยทธสการเปลยนแปลงในองคกร ชดความรการจดการโซอปทานในธรกจ ชดความร

การบรหารความเสยงในธรกจ คมอการจดการรานคาปลกชมชน คมอการตรวจประเมนมาตรฐานสนคา

Farmer Shop แนวทางการปฏบตทดในการสงเสรมการออมและการจดสรรทนเพอสวสดการชมชน

ธรกจทเปนทางเลอกของประชาชน ในการยกระดบความสามารถในการแขงขนลดความเหลอมล า และ

สงเสรมการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม อาทเชน เครอขายคณคาขาวคณธรรม เครอขายคณคาผลไมคณภาพ

กลมธรกจเชงคณคาสามพราน ตวแบบธรกจ Farmer Shop เครอขายคณคายางพาราไทยเครอขายคณคาขาวหอม

มะลสหกรณไทย โดยขอสรปไดด าเนนการในรปของศนยเรยนรมชวต (Living Learning Center) เพอเปนแหลง

เรยนรสสาธารณะชน นอกจากนนยงมศนยสารสนเทศสถาบนวชาการดานสหกรณเปนกลไกสนบสนนการเผยแพร

ขอมลขาวสาร แกผสนใจในวงกวาง ผานเครอขายอนเทอรเนต และวารสารฅนสหกรณ ขอคนพบจากการวจย

ชใหเหน ชองวางในการพฒนาประเทศระหวางนโยบายและแนวทางปฏบตทมตอกลมเปาหมายเกษตรกรและ

ผประกอบการรายยอย ซงเปนคนสวนใหญของประเทศทส าคญ ๕ ประการ ไดแก

๑. ขาดกลไกและระบบการจดการเรยนรเพอสรางสมรรถนะการแขงขน ทสามารถเขาถงและสรางความ

เขาใจแกเกษตรกรและผประกอบการรายยอย ใหปรบเปลยนทศนคต วธคด ความรและประสบการณในการ

Page 13: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

14

ประกอบอาชพอยางชาญฉลาด มอ านาจตอรอง สามารถเชอมตอตลาดไดอยางเปนธรรมและเทาเทยม และมความ

เขาใจในการสบทอดอาชพอยางมนคงและกาวไกล

๒. ขาดสถาบนทเขมแขง ในการท าหนาทเปนกลไกในการจดการธรกจ เพอสรางคณคาและสราง

มลคาเพมใหการประกอบอาชพและการยกระดบการชวดความเปนอยท ดแกเกษตรกรและผประกอบการรายยอย

๓. โครงสรางการตลาด ส าหรบปจจยการผลตและผลผลตทางการเกษตร ไมเออตอเกษตรกรและ

ผประกอบการรายยอย อนเนองมาจากนโยบายเดม ขอตกลงการคาเสร กฎหมาย และกฎระเบยบทเปดโอกาส

ใหแกผประกอบการทนขามชาตรายใหญ ทมความสามารถในการลงทนในเทคโนโลยทมความไดเปรยบเชงแขงขน

มากกวาเกษตรกรและผประกอบการรายยอย ซงเปนสาเหตส าคญของปญหาความเหลอมล า

๔. ขาดการบรณาการการท างานของหนวยงานภาครฐทเกยวของกบการสงเสรมอาชพและการยกระดบ

สมรรถนะในการแขงขนแกเกษตรกรและผประกอบการรายยอยอยางเปนรปธรรมโดยพบวาการแบงสวนราชการ

และภารกจของหนวยงานรฐ ในการสงเสรมเกษตรกรและผประกอบการรายยอยยงแยกกนระหวางการสงเสรม

เทคโนโลยการผลต การสงเสรมมาตรฐานการผลต การสงเสรมการตลาดภายในประเทศและการตลาดตางประเทศ

ซงเปนชองวาง (Gaps) ในเชงนโยบายและการปฏบตสการบรรลเปาหมายของยทธศาสตรการพฒนาประเทศท

ตองเรงปรบปรงแกไข และทส าคญการชวดการด าเนนภารกจของหนวยงานรฐ ยงมงเนนไปทตวเลขเชงปรมาณ

มไดมองในเชงคณภาพ ตวอยางเชน กรณ การสงเสรมการท านา GAP แกเกษตรกร ในหนวยงานสวนใหญม

การบรณาการความรวมมอกนกจรงแตไปเพมเรองจ านวนเกษตรกรทเขารวมกจกรรมฝกอบรมเรอง GAP เพยง ๓

วนแตไมมกลไกการตดตามสงเสรม และใหการรบรองมาตรฐานแกเกษตรกรอยางเปนรปธรรมสถานการณดงกลาว

เปนกรณตวอยางทช ใหเหนการเกดชองวางระหวางนโยบายและการปฏบตตามยทธศาสตรการปรบเปลยนสการ

ปฏบตทเปนมตรกบสงแวดลอม

๕. กลมผบรโภคทเปนประชาชนทงประเทศสวนใหญ ยงไมตระหนกเหนความส าคญในเรองการบรโภค

อาหารปลอดภย เพราะขาดการเขาถงขอมลขาวสารเกยวกบผลกระทบจากการบรโภคอาหารปนเปอนสารเคมท

สงผลตอสขอนามยและโรคภยไขเจบ ดงสถตการตายของคนไทยดวยโรคมะเรงสงเปนอนดบหนงในรอบ ๓๐ ป ซง

เปนสญญาณวาสงคมไทยก าลงผจญกบความเสยงดานสารเคมและมลพษ และพบวาผปวยทมสาเหตจากสารเคม

ก าจดศตรพชทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลสงขนทกป ไมนอยกวาปละ ๔๐๐,๐๐๐ คน (ก าพล จนดาวฒนะ,

๒๕๕๑) แตพบวาคนไทยสวนใหญยงคงบรโภคพชผกผลไมโดยทวไปมากกวา สนคาอาหารปลอดภย เนองจากม

ราคาถกกวาและมจ าหนายในตลาดทวไปมากกวา

ผลการวจยของชดโรงการฯ จนถงระยะท ๖ ไดชใหเหนถงโอกาสของการใชกลไก “ธรกจฐานสงคม” ในการ

ลดชองวางเชงนโยบายและการปฏบตสการบรรลเปาหมายการพฒนาประเทศภายใตกรอบยทธศาสตรการ

ขบเคลอนธรกจฐานสงคม (SEE Strategy Map) ซงมภาคภาคชมชนขบวนการสหกรณ ภาควชาการ ภาครฐ

ภาคเอกชน เขามามสวนรวมซงน าไปสขอสรปทช ใหเหนผลลพธในการยกระดบความสามารถในการแขงขน การ

สรางโอกาสของความเสมอภาคและเทาเทยมกน การปรบเปลยนสการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอมและการ

ยกระดบการผลตทไดมาตรฐานสากลของเกษตรกรและผประกอบการรายยอย อกทงตวแบบธรกจทสรางภาค

Page 14: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

15

พนธมตรธรกจ ภายใตโซอปทานทสามารถสรางคณคาและมลคาเพมแกสนคาและบรการ ตลอดจนการสรางสรรค

กลไกการเรยนรท สามารถเขาถงเกษตรกรและผประกอบการรายยอยใหมการเรยนรตลอดชวต จงมขอเสนอเชง

นโยบาย ๓ ประการ ไดแก

ประการทหนง การเผยแพรแนวคด “ธรกจฐานสงคม” แกผน าชมชนกรรมการสหกรณ นกศกษา และผม

สวนเกยวของ เพอการยกระดบสมรรถนะแกสถาบนเกษตรกรใหเปนองคกรทใชเปนกลไกในการยกระดบ

สมรรถนะการแขงขนของประชาชนทศรทธาและเชอมโยงใน“คณคาสหกรณ” สการบรรลเปาหมายรวมกนในดาน

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมไปพรอมๆ กน

ประการทสอง การพฒนาระบบและกลไกการจดการเรยนร เพอเพมพนสมรรถนะการแขงขนแก

ผประกอบการรายยอย นกเรยน นกศกษา และประชาชน โดยเฉพาะอยางยง บทสรป “การจดการธรกจฐานสงคม”

เพอลดชองวางเชงนโยบายและดานรายไดทเปนอยในปจจบน

และประการทสามการศกษาแนวทางการยกระดบมลคาเพมแกสนคาเกษตร เพอรกษาฐานสวนแบง

การตลาดเดมของสนคาเกษตรไทย และการเชอมโยงธรกจสสากลดวยการสรางภาคพนธมตรธรกจในระดบ

ภมภาคและระดบโลก (Regional and Global Supply Chain) เพอการบรรลวสยทศนการพฒนาประเทศ เพอเปน

การสนบสนนการวจยตามกรอบประเดนยทธศาสตรการวจยของ สกว. (Strategy Research Issues :SRI) และ

ยทธศาสตรประเทศ (Country Strategy) การวจยของโครงการในระยะท ๗ นจงจะมงเนนในการวจย ๒ กลมการ

วจย ในการใชกลไกของธรกจฐานสงคมสการยกระดบการสรางคณคาและมลคาเพมแกผลตภณฑและบรการของ

เกษตรกรและผประกอบการรายยอย เพอการบรรลเปาหมายตามยทธศาสตรประเทศ โดยการวจย กลมแรก เปน

การวจยเพอพฒนาระบบสงเสรมและสนบสนนการเรยนรท สามารถเขาถงการยกระดบสมรรถนะแกเกษตรกรและ

ผประกอบการรายยอยสการเปนมออาชพ และเปนก าลงส าคญในการพฒนาประเทศตามยทธศาสตรประเทศซง

แบงเปน ๔ โครงการประกอบดวย โครงการการพฒนาระบบสนบสนนการเรยนรเพอยกระดบสมรรถนะการแขงขน

ประกอบดวยการพฒนาทมงานสงเสรมการเรยนร คลงความรผานเครอขายอนเทอรเนต วารสารและสอเรยนรเพอ

การเผยแพรสสาธารณะ โครงการการพฒนาระบบการสงเสรมการเรยนรผานกลไกสถาบนการศกษา โครงการวจย

เพอพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรผานกลไกหนวยงานรฐและโครงการวจยเพอพฒนาระบบสงเสรมการเรยนรผาน

กลไกสถาบนเกษตรกร กลมทสองเปนการศกษาแนวทางการยกระดบมลคาเพมส าหรบสนคาเกษตรบางชนด

ประกอบดวย ๓ โครงการไดแก โครงการวจยแนวทางการยกระดบมลคาเพมขาวอนทรย โครงการวจยแนวทาง

การยกระดบมลคาเพมผกอนทรย และโครงการวจยแนวทางการขยายผลตวแบบธรกจ Farmer Shop สชมชนและ

เชอมโยงธรกจกบประชาคมอาเซยน

โครงการวจยแนวทางการยกระดบมลคาเพมผกอนทรย

ประเทศไทยไดชอวาเปนเมองอขาวอน า ซงมความอดมสมบรณ มความหลากหลายดานผลผลตทางดาน

การเกษตร ท าใหมศกยภาพในการเปนครวของโลกได แตสถานการณการท าการเกษตรในประเทศไทยกลบม

Page 15: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

16

สภาพไมมนคง ตงแตสถานภาพผผลต ระบบการผลต การกระจายและการตลาด ไปจนถงผบรโภค ขบวนการ

ดงกลาวยงตองไดรบการศกษาการวจยและพฒนา เพอยกระดบองคความร เพอแกไขปญหาใหเกษตรกรตอไป

ในจงหวดนครปฐม มเกษตรกรทผลตพชผกกนทวไป นอกจากจะใชบรโภคภายในจงหวดนครปฐมแลว ยง

สงไปจ าหนายยงจงหวดขางเคยง และกรงเทพฯ ซงพชผกบางชนด เชน หนอไมฝรง สามารถสงไปจ าหนายยง

ตางประเทศดวย พชผกทปลกกนมาก ไดแก ขาวโพดฝกออน หนอไมฝรง ขาวโพดหวาน ผกคะนา แตงกวา

ถวฝกยาว พรก ผกกวางตง ผกคนฉาย ผกช ผกบงจน ผกบงน า ผกกะเฉด กระชาย ตนหอม ฯลฯ ในป พ.ศ.

๒๕๕๔ จงหวดนครปฐมมผลผลตผกรวมประมาณ ๒๑๔,๘๗๘.๘๘ ตน มลคาประมาณ ๔,๘๖๙.๕๓ ลานบาท

(ขอมลจากเอกสาร บรรยายสรป จงหวดนครปฐมป ๒๕๕๕)

จากขอมลดงกลาวแสดงใหเหนวาผลผลตผกจากจงหวดนครปฐม มปรมาณมากและมความหลากหลาย

ครอบคลมความตองการของผบรโภค แตระบบการผลตผกในปจจบนไดรบการสงเสรมใหพงพาเคมเกษตรทงปย

สงเคราะหและยาฆาแมลง โดยทไมใสใจถงผลกระทบดานลบทมตอเศรษฐกจของชมชนทองถน สขภาพมนษย

และสงแวดลอม การใชสารเคมในการเกษตรปรมาณมากในระยะยาวเพอเพมผลผลตของพชผล พบวาไมไดท า

อตราการผลตเพมขนแตอยางใด นอกจากนการใชพนทดนอยางหนกในการปลกพชท าใหตองใชสารเคมมากขน

เพอรกษาปรมาณผลผลตในปจจบนเอาไว สงผลใหมการสะสมสารเคมเกษตรอยในวฏจกรอาหารมากขนทกป ดง

จะเหนไดจากผลการตรวจหาสารเคมเกษตรปนเปอนในเลอดของประชากรอยในระดบเสยงและไมปลอดภยสงขน

ทกป

Page 16: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

17

จากปญหาดงกลาวท าใหเกษตรกรบางสวนหนมาปลกผกในระบบอนทรยเพอหลกเลยงการใชสารเคม

พชผกเปนพชอาหารทคนไทยนยมน ามาใชรบประทานกนมากเนองจากมคณคาทางอาการทงวตามนและแรธาต

ตางๆ ทเปนประโยชนตอรางกายสง แตคานยมในการบรโภคผกนน มกจะเลอกบรโภคผกทสวยงามไมมรองรอย

การท าลายของหนอนและแมลงศตรพช จงท าใหเกษตรกรทปลกผกจะตองใชสารเคมปองกนและก าจดแมลงฉด

พนในปรมาณทมาก เพอใหไดผกทสวยงามตามความตองการของตลาด เมอผซอน ามาบรโภคแลวอาจไดรบ

อนตรายจากสารพษทตกคางอยในพชผกนนไดเพอเปนการแกปญหาดงกลาว เกษตรกรจงควรหนมาท า การปลก

ผกในระบบอนทรยโดยน าเอาวธการปองกนและก าจดศตรพชหลายวธมาประยกตใชเปนการทดแทนสารเคม เพอ

ความปลอดภยของเกษตรกร ผบรโภค และสงแวดลอม

ผกอนทรย (Organic vegetables) หมายถง ผกทผลตดวยวธธรรมชาต ไมใชสารเคมสงเคราะห

ไมใชพนธพชทมการตดตอสารพนธกรรม

การผลตผกอนทรย หลกปฏบตทส าคญของเกษตรอนทรยคอ

๑. การปรบปรงดน ดนเปนจดศนยกลางของวงจรธาตอาหารพช ถาดนดและมความสมดลของธาต

อาหาร พชยอมแขงแรง มความตานทานตอโรคและแมลง ความอดมสมบรณของดนจะสงผลตอเนองถงความ

แขงแรงของพช สขภาพของสตวและมนษย

๒. การบรหารจดการศตรพช เกษตรอนทรยเนนการปองกนมากกวาการก าจด โดยเสรมสรางความ

แขงแรงของพชใหตานทานตอโรคและแมลง และสามารถแขงขนกบวชพชไดมหลกส าคญคอ ไมใชสารเคม

สงเคราะหทกชนด เพราะมผลเสยตอสมดลของระบบนเวศแตใชวธดแล ปองกนพชผก โดยอาศยภมปญญา

ทองถน เชน การใชน าสมควนไม และใชน าหมกสมนไพรไลแมลงทผลตขนเองจากพชสมนไพรทมเชน ขา ขง

กระชาย ฟาทะลายโจร ตะไครหอม สะเดา วานน า บอระเพด ลกใตใบกลอย หางไหล มะรม มาทดแทน

การใชสารเคมก าจดศตร (ไรยมเขยว www.greensmileorganic.com )

การผลตผกอนทรยม ๒ แบบใหญ ๆ คอผลตเพอการบรโภคในครวเรอนเปนหลก หากเหลอจงสงขาย

เขาขายลกษณะของเศรษฐกจพอเพยง กบอกแบบหนงคอการผลตเพอการคาโดยเฉพาะ โดยเนนการผลตใน

พนทขนาดใหญ และตองมการรบรองจากหนวยงานทรบผดชอบ และหากไดมาตรฐานทเทยบเทากบตางประเทศ

แลวกสามารถสงออกไปขายตางประเทศไดดวย ซงมาตรฐานการรบรองเกษตรอนทรยของไทยมหลายอยางเชน

มาตรฐาน “Organic Thailand” ,มาตรฐานเกษตรอนทรยภาคเหนอ และกยงมมาตรฐานจากหนวยงานภายนอก

อน ๆ อกหลายหนวยงานภายใตสญลกษณตาง ๆ เชน IFORM , EU, USDA เปนตน ทงหมดนจะท าให

ผบรโภคมความเชอมนในความปลอดภย และเปนเครองมอเปดทางสการน าสนคาผกอนทรยออกขายสตลาด

สากลได

ทงน จากการด าเนนงาน “โครงการพฒนาและยกระดบคณภาพชวตเครอขายเกษตรกรและผบรโภค

ดวยการผลตพชระบบอนทรยในอ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐมและพนทใกลเคยง” (สวนสามพราน ,๒๕๕๖)

พบปญหาส าคญในการพฒนาระบบการผลตผกอนทรย ในผประกอบการรายยอย ไดแก

Page 17: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

18

๑) มาตรฐานของการผลตผกอนทรยของเกษตรกรรายยอย ยงตองมการพฒนาเพมขน ผลผลตผก

อนทรยสวนใหญของเกษตรกรยงไมมการรบรองมาตรฐานในทองถนหรอระดบสากล ซงมผลตอความเชอมนในตว

สนคาของผบรโภค

๒) ระบบการผลตผกอนทรยของเกษตรกรเปนลกษณะ การปลกเพอเอาไวรบประทานเหลอจงน าไป

จ าหนาย ซงท าใหมปรมาณและความหลากหลายของสนคานอย สงผลใหขาดโอกาสดานการตลาดและอ านาจ

การตอรองในทกดาน

๓) การรวมกลมสรางเครอขาย เกษตรกรในพนทมการรวมกลมกนแบบหลวมๆ ขาดการวางแผนการ

ด าเนนงานการผลตรวมกน ท าใหขาดความเขมแขงของเครอขาย

๔) ปญหาเรองตลาด เกษตรกรขาดความรเรองการตลาดเพราะเดมเปนหนาทของพอคาคนกลาง มผลท า

ใหขายสนคาไมไดราคา ขาดการเขาถงตลาดสนคาเกษตรอนทรยทแทจรงท าใหเกษตรกรไมทราบความตองการ

ของผบรโภคผกอนทรยซงมผลตอการวางแผนการผลต

๕) ปญหาทผบรโภคมความเขาใจทผดเกยวกบผกอนทรย และการเขาถงสนคาผกอนทรยทมคณภาพ

๖) ปญหา โซอปาทานสนคาผกอนทรย ตงแต การผลต การเกบเกยว การแปรรป การขนสง และ

การตลาด ขาดการพฒนาใหครบตลอดหวงโซเพอยกระดบใหการผลตผกอนทรยมมาตรฐานและยงยน

ปญหาดงกลาวมความจ าเปนอยางยงทตองไดรบศกษาเรยนร วจย และพฒนาเพอเปนแบบอยางไวให

เกษตรกรไดศกษาเรยนรตอไป

- ค าถามวจย

แนวทางการยกระดบมลคาเพม (Moving up value chain) ผกอนทรยควรด าเนนการภายใตระบบและกลไกอยางไร จงจะสามารถน าประโยชนสเกษตรกรรายยอยและผบรโภคไดอยางย งยน - วตถประสงค

๑. เพอศกษาแนวทางการยกระดบมลคาเพม (Moving up value chain) ผกอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย

๒. เพอพฒนาระบบการจดการความรสชมชน และ เครอขายเกษตรกรผผลตผกอนทรยรายยอย ๓. เพอศกษารปแบบและแนวทางการจดการโซอปทานการผลตผกอนทรยของเกษตรกรรายยอย

- ผลลพธทคาดหวง ๑. เกดสงคมการเรยนรแนวทางการเพมมลคาการผลตผกอนทรยในรปแบบทผบรโภคยอมรบ ๒. เกดรปแบบธรกจใหมของการผลตผกอนทรยทไดรบการรบรองมาตรฐานจากเกษตรกรรายยอย ๓. เกดตวแบบการบรหารจดการธรกจสหกรณรปแบบใหมทสามารถลดขอจ ากดของระบบการ

บรหารธรกจสหกรณแบบเดมทเนนทกฎระเบยบ เงอนไข เปนกลไกในการขบเคลอน และปณธานรวมในการขบเคลอนธรกจไปสความส าเรจรวมกน

Page 18: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

19

- ผลกระทบทคาดวาจะเกดขน จากกระบวนวจยคณะนกวจยคาดการณวาจะเกดรปแบบการพฒนาแนวและทางปฏบตส าหรบเกษตรกร

ผผลตผกอนทรยรายยอยทมความสามารถในการผลตผกอนทรยเปนอาชพทมความยงยนได เกดรปแบบการพฒนายกระดบมลคาเพมตลอดสายโซอปทานผกอนทรย คอ พฒนารปแบบการผลตตามแนวทางมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM, แนวทางการรวมกลมเกษตรกร, รปแบบแนวทางระบบการวางแผนการผลตรวมกน, ระบบการจดการดานการตลาด, ตลอดจนเกดสงคมแลกเปลยนเรยนรระหวางเกษตรกรผผลตกบผบรโภค, การพฒนารแบบตางๆคณะนกวจยเนนใหเกดรปแบบจากการแลกเปลยนเรยนรจากผมสวนเกยวของทกสวน เพอใหเปนรปแบบในการพฒนาตอยอดในการสรางสงคมเรยนรท มความยงยนตอไป - ขนตอน/กระบวนการวจย การด าเนนการวธวจยเปนไปตามขนตอน ๑. การประชมเพอแลกเปลยนเรยนร และมการวางแผนการท างานรวมกน การมอบหมายภารกจ ตามตวชวดระหวางภาคสมาชกในกลมเกษตรกรทเขารวมวจย ๒.ศกษาตดตามการขบเคลอนขบวนการเรยนร การบรหารจดการกลมธรกจ การพฒนาระบบการรบรองคณภาพสนคาเกษตรอนทรย รวมถงภาคภายนอกทมสวนรวม เชน ผบรโภค ทปรกษา พเลยง ๓. การประสานงาน กบหนวยงาน/องคกร/ผประกอบการ ในการขยายผล แกภาคอนๆของ กลมธรกจ การศกษาดงาน ๔. การตดตามและประเมนผล การสงเคราะห/ถอดบทเรยนรวมกน การเผยแพรประชาสมพนธและประสานความรวมมอผมสวนเกยวของ เพอการเขามามสวนรวมในการขบเคลอนกลมธรกจรวมกน เพอวางแนวทางสการพฒนาทย งยนตอไป - แผนการด าเนนการวจย

กจกรรม เดอนท

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑. ประชมเชงปฏบตการกบทมกลยทธเพอสรางความเขาใจชดโครงการ

๒. การประชมเชงปฏบตการกบเครอขายเกษตรกรกลมเปาหมาย

๓.ตดตามกระบวนการสรางกลมเครอขาย และสนบสนนองคความรเฉพาะกลม ท าฐานขอมลเกษตรกร

4. ตดตามกระบวนการปรบเปลยนกระบวนการผลตสมาตรฐานอนทรย

๕. การจดท ารายงานความกาวหนา ๖. การตดตามประเมนผล ๗. การสงเคราะห/ถอดบทเรยน ๘. การจดท ารายงานฉบบสมบรณ

Page 19: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

20

บทท ๒: การทบทวนวรรณกรรม ผกอนทรย (Organic vegetables) เปนผกทผลตดวยวธการทางธรรมชาต ใชปยอนทรยและสารสกดจาก

ธรรมชาตในการปองกนก าจดศตรพช โดยไมใชสารเคมสงเคราะหและพชทมการตดตอทางพนธกรรม ในป ๒๕๕๓ ประเทศไทยมพนทปลกผกอนทรยมประมาณ ๗,๐๐๐ ไร เปนอนดบ๓ รองจากขาวอนทรยและพชไรอนทรย (ฤทยชนก, มปป.) กระบวนการผลตผกอนทรยตองค านงถงดน พช แมลง และสภาพแวดลอมควบคกนไป โดยตองมการปรบปรงดนใหสมบรณ มการปลกพชหลายชนดทงพชหมนเวยนและพชแซม การปองกนและก าจดโรคและแมลงศตรพชโดยไมใชสารเคม และการปองกนและก าจดวชพชโดยไมใชสารเคม (กรมวชาการเกษตร, ๒๕๔๗) สวน Keith (n.d.) ไดกลาววาการปลกผกอนทรยในระบบการปลกพชหมนเวยนควรใชพชไมนอยกวา ๓ ชนด และสามารถแกปญหาการระบาดของโรค แมลง และวชพชได แตตองเลอกชนดของพชใหเหมาะสม

จากรายงานเรอง เกษตรอนทรย : ทางเลอกใหมของเกษตรกรไทย โดย วลยเงน มหาคณ และพมพหทย วจตธนาวน (๒๕๔๗) ไดรายงานวา ภาครฐและเอกชนไทยเรมตนตวทจะพฒนาสนคาเกษตรของไทยใหมคณภาพและปราศจากสารพษตกคางหลงจากทกลมประเทศผน าเขาสนคาเกษตรของไทยเรมตรวจสอบคณภาพสนคาอยางเขมงวด เนองจากพบวามสารเคมปนเปอน ซงสรางความเสยหายใหกบภาคเกษตรอยางมาก ทางภาครฐจงรณรงคใหเกษตรกรหนมาท าเกษตรอนทรย ซงแบงการผลตไดเปน ๒ แบบ คอ (๑) เกษตรอนทรยแบบพนบาน ผลตเพอการบรโภคในครวเรอนเปนหลก และมการน าผลผลตบางสวนไปจ าหนายในตลาดทองถน แตผลผลตนจะไมไดรบการรบรองมาตรฐาน (๒) เกษตรอนทรยทรบการรบรองมาตรฐาน เปนการท าการเกษตรเพอจ าหนายผานทางระบบตลาด และหากการรบรองมาตรฐานทดเทยมกบมาตรฐานจากตางประเทศจะท าใหผลผลตสามารถสงออกไปจ าหนายในตางประเทศไดดวย จากการส ารวจขอมลโดยมลนธสายใยแผนดน/กรนเนทพนทการผลตเกษตรอนทรยในประเทศไทยทไดรบการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย เพมขนจาก ๑๙๒,๒๒๐.๐๓ ไร ในป พ.ศ. ๒๕๕๒ เปน ๒๑๒,๙๙๕.๓๔ ไร ในป พ.ศ. ๒๕๕๓ (๑๐.๘%) และเพมขนเปน ๒๑๙,๓๐๙.๖๖ ไร ในปพ.ศ. ๒๕๕๔ (๓.๐%) แตในป พ.ศ. ๒๕๕๕ พนทการผลตเกษตรอนทรยลดลงเหลอ ๒๐๕,๓๘๕.๘๑ ไร (-๖.๔%) จากสถานการณดงกลาว พนทการผลตผกอนทรยทไดรบการรบรองมาตรฐาน ในป ๒๕๕๔ มพนทเพาะปลกผกอนทรย ๗,๑๓๒.๘๓ ไรและมจ านวนลดลงในป ๒๕๕๕ ซ งมพ นท เ พ าะปลกลดลง เหลอ ๔ ,๔๔๓ .๔๕ ไ ร มแนวโ นนชะลอตว ใ น ป ๒๕๕๖(www.greennet.or.th/article/organicfarming/thailand)

เกษตรอนทรยในประเทศไทยยงเปนระยะการพฒนา เกษตรกรสวนใหญเปนเกษตรกรรายยอยในรปแบบของการผลตเพอตอบสนองความตองการของตลาดจ าเปนตองอาศยการรวมกลมกนเพอสามารถยกระดบการผลตได

กลมทมการรวมกลมกนอยางถาวรหรอเปนรปธรรม มกจะมกระบวนการบรหารจดการเขามาใชในการด าเนนงานของกลม เชน มโครงสรางของการบรหารงานอยางชดเจน มระเบยบขอบงคบ กตกาของกลม การมบทบาท หนาท (โครงสรางกลม/ใคร/ท าอะไร) ภายในกลมมการด าเนนการและการบรหารทม มความโปรงใส/ตรวจสอบได มการขยายจ านวนสมาชก/การพฒนาความรสมาชก และทส าคญคอมผน ากลม( จกร สจรตธรรม , ๒๕๔๖)

Page 20: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

21

บทท ๓: ผลการด าเนนงานวจย

โครงการวจย “ การยกระดบมลคาเพมผกอนทรยทผลตโดยเกษตรกรรายยอย ” ภายใตชดโครงการการ

วจ ยการขบเคลอนการพฒนาการสหกรณและการคาทเปนธรรมระยะท ๗ กระบวนการวจ ยมงเนน

กระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม โดยใชวธการเปดเวทแลกเปลยนเรยนรแบบมสวนรวม เพอให

เขาถงปญหาจากความตองการทแทจรง อกทงเพอใหเกดการระดมความคดในแนวทางการแกไขปญหาและ

อปสรรค ตลอดจนรวมกนพฒนาเพอใหเกดรปแบบการบรหารจดการหวงโซอปทานการผลตผกอนทรย ใหบรรล

วตถประสงคทต งเปาหมายไว คณะนกวจยไดด าเนนกจกรรมออกเปน ๔ กจกรรม ดงน

ขนตอน ท ๑ กจกรรมการจดการองคความรและสงเสรมการ ปรบเปลยนมาตรฐานการผลตสมาตรฐาน เกษตรอนทรย

จากการด าเนนการวางแผนการวจยและการสรางความเขาใจกบเกษตรกรกลมเปาหมาย โดยระยะเรมตนมเครอขายเกษตรกรผผลตผกอนทรยเขารวม จ านวน ๓ เครอขาย ประกอบดวย

๑) เครอขายพนองสองต าบล +... มสมาชกทงสน ๒๒ คน เครอขายสมาชกปรบเปลยนระบบการผลต

เปนระบบอนทรยแลว และมสมาชกไดรบการรบรองมาตรฐานอนทรยแลว ๑ ราย ๒) เครอขาย คลองโยง- ลานตากฟา จ านวนสมาชก ๖ ราย ๓)เครอขาย ตลาดสขใจ ๑๒ ราย ภาพรวมของเกษตรกรเปนเกษตรกรรายยอยทปลกผกอยกอนแลว มพนทปลกผกรายละไมมากนก

ลกษณะการผลตจะไมมผลผลตทแนนอน ผลตเพอรบประทานเหลอจงขาย เดมการผลตผกอนทรยไมมตลาดทแนนอน สวนใหญขายปนกบพชผกทผลตดวยระบบเคมในตลาดทองถน ท าใหความสวยงามสผกทผลตดวยเคมไมได ผบรโภคไมใหความสนใจ ท าใหขายไมไดราคา เกษตรกรจงไมใหความส าคญในการผลตผกอนทรยเปนอาชพและธรกจ นอกจากการผลตไวรบประทานเหลอจงขาย

ขนตอนจดการองคความรและสงเสรมการปรบเปลยนมาตรฐานการผลตสมาตรฐานเกษตรอนทรย คณะนกวจยเนนกระบวนการรวมคด การสรางเปาหมายรวม โดยใชวธการตงประเดนปญหาแลวชวนเกษตรกรรวมคดวาสาเหตมาจากทใด มงเนนใหหาสาเหตของปญหา หาความคดเหนรวมในการแกปญหา โดยมนกวชาการผช านาญการในแตละดานชวยแนะน าเพมเตมเกยวกบประเดนทเกยวของนน การเกดขบวนการการชวนคดจะท าใหเกษตรกรมความรความเขาใจในกระบวนของปญหามากขน

Page 21: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

22

คณะนกวจยและนกวชาการจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ก าแพงแสน ไดรวมออกแบบการอบรมให

เกษตรกรกลมเปาหมายดงน

๐๘.๐๐-๐๙.๐๐ น. ลงทะเบยน เกบขอมลพนฐาน (BMI) ตรวจวดระดบสารเคมในเลอด ของ

ผรบการอบรม

๐๙.๐๐-๑๐.๐๐ น. กจกรรม ความคาดหวงและความหวง (Hope)

๑๐.๐๐-๑๐.๑๕ น. พกรบประทานอาหารวางและท าแบบสอบถามวดความสข Happinometer ๑๐.๑๕-๑๐.๔๕ น. แจกแจงแนวทางของโครงการวจย ๑๐.๔๕-๑๑.๑๕ น. ท ามาตรฐานเกษตรอนทรยไมยากอยางทคด ๑๑.๑๕-๑๒.๐๐ น. กจกรรม “เสนทางสายใหมกบความสขใจ”

๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. พกรบประทานอาหาร ๑๓.๐๐-๑๓.๓๐ น. กจกรรม “ความฝนอนสงสด” ๑๓.๓๐-๑๔.๓๐ น. กจกรรม “ปรบทศนคต สรางฝนรวม” ๑๔.๓๐-๑๔.๔๕ น. พกรบประทานอาหารวาง ๑๔.๔๕-๑๕.๔๕ น. การวางแผนรวม ๑๕.๔๕-๑๗.๐๐ น. ถอดบทเรยนสการมเปาหมายรวม และ มอบใบประกาศแก ผเขารวมการอบรม

กระบวนการดงกลาวคณะวจย ทมพเลยงจากศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจ และนกวชาการจาก

มหาวทยาลยเกษตรศาสตรทลงพนทรวมเปนผด าเนนการชวนเปดเวทพดคย กรณเกดประเดนทเกยวของกบดานเทคนควชาการ คณะพเลยงจะสอดแทรกใหตามความตองการ

จากการด าเนนกจกรรมวจยสงผลใหเกษตรกรกลมตวอยางไดรบการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM แลว ๑ ราย, เกษตรกรไดรบการตรวจรบรองแปลงจากส านกงานมาตรฐานเกษตรอนทรยไทยแลว ๑๘ ราย ขณะนอยในข นตอนการรบรองผล, เกษตรกรทย นขอรบรองตอส านกงานมาตรฐานเกษตรอนทรยไทยแลว ๙ ราย รอการตรวจรบรอง รวมเกษตรกรกลมเปาหมาย จ านวน ๔๐ ราย สามารถปรบเปลยนระบบการผลตสมาตรฐานการผลตมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM รวม ๒๘ ราย

Page 22: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

23

ลงทะเบยน ตรวจวดสวนสง น าหนก หาคาBMI

ตรวจเลอดหาคาสารเคมปนเปอน แนะน าโครงการวจย

สาธารณสขแนะน าการดแลสขภาพ ถอดบทเรยนปญหา

ดงานกจกรรมวฒนธรรม ตวอยางมาตรฐานเกษตรอนทรย

Page 23: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

24

การวางแผนรวม การวางแผนรวม

นกวชาแนะน าเสรมความร ตงกลม

แผนปฏบตเบองตน

ขนตอน ท ๒ กจกรรมขบเคลอนการรวมกลม วางแผน และด าเนนการสรางมาตรฐานและการพฒนา

กลม ธรกจแบบมสวนรวม ในการตดตามการบรณาการกลมเกษตรกรผผลตผกอนทรย มงเนนขบวนการใหสมาชกมสวนรวมคด การ

วางแผนการผลตรวมกน การด าเนนการสรางมาตรฐานของกลม มการแบงหนาทกนท า การท างานใกลชดกบผบรโภค (ลกคา) ท าใหเกดการบรณาการทางความคดททกคนมสวนรวมในการท างาน สงผลใหสมาชกมความเปนเจาของกลม สรางแนวทางการด าเนนงานกลมสความยงยน

แนวทางการด าเนนกจกรรมกลมของเครอขายเกษตรกรพนองสองต าบล จะมาพบปะพดคยกน เดอนละ ๑ ครง สถานทจะเปลยนไปตามบานของสมาชก กจกรรมดงกลาวจะมวงเสวนาเกยวกบการขบเคลอนกลม

Page 24: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

25

ประเดนปญหาตางๆทเกดขนในรอบเดอน เยยมแปลงสมาชก และรบประทานอาหารรวมกน เชญลกคามารวมสงเกตการณ การด าเนนกจกรรมดงกลาวท าใหกลมมความสมพนธใกลชดกน

จากการด าเนนการวางแผนรวมกนของกลม กลมมการพฒนาดานการผลตขนเปนล าดบ ดงเชนขอมลตามแผนภม จ านวนผกทผลตไดของกลม

คณะนกวจยลงพนทตดตามกระบวนการผลตแปลงคณส าเรยง สามชศร

คณะนกวจยลงตดตามขบวนการผลตแปลงคณวนชย จงเลขา

คณะนกวจยลงตดตามกระบวนการรวมกลมเครอขายพนองสองต าบล+....

Page 25: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

26

นกวชาการจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ก าแพงแสน เพมเตมองคความรดานการรวมกลม การ

วางแผนการผลต ปจจบนแนวทางการพฒนาของกลมเครอขายพนองสองต าบล + ... สรางมาตรฐานการรบรองแบบมสวน

รวมขน โดยใชชอ การรบรองแบบมสวนรวมเครอขายเกษตรกรพนองสองต าบล+... ขนเพอเปนแนวทางปฏบตใหกบสมาชกและสมาชกใหมโดยใชแนวทางปฏบตการจดการกลมเกษตรอนทรยดวยระบบการรบรองแบบมสวนรวม ( Participatory Organic Guarantee Systems ,PGS) และผบรโภคสามารถมสวนรวมในการก าหนดมาตรฐานและตรวจสอบมาตรฐานอนทรยของกลมได

Page 26: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

27

การปฏญาณตนตอหนาสาธารณชนของเครอขายพนองสองต าบล+... และมอบใบประกาศมาตรฐานการ

รบรองแบบมสวนรวม (PGS) ในงานวนสงคมสขใจ วนท ๒๙ พฤศจกายน พ.ศ.๒๕๕๗ ขนตอนท ๓ ดานการตลาด การตลาดเปนปญหาล าดบแรกทเกษตรกรถามเสมอวา การท าเกษตรอนทรยเมอท าแลวจะน าไปขายใหกบ

ใคร จะมบรษทใดรบซอ การวางแนวทางวจยในสวนนไดใชฐานของตลาดสขใจ ซงเปนตลาดทมผบรโภครจกในดานการขายผลผลตอนทรย คณะวจยจงเกดแนวความคดในการพฒนาโซอปทานของสนคาเกษตรอนทรยใหหวงโซอปทานสนลง ใหสามารถเชอมการซอขายระหวางเกษตรกรผผลตกบผบรโภคใหส นทสดโดยเนนการใหผผลตขายตรงสผบรโภค การด าเนนการดงกลาวเนนการแลกเปลยนเรยนร และการปรบกระบวนคดเปนหลก โดยการวจยก าหนดการตดตามดานการตลาดของกลมเครอขายพนองสองต าบลซงเปนกลมเกษตรกรกลมเปาหมายใน ๓ ตลาดดงน

๑. กลมรวบรวมผลผลตขายมาขายในตลาดสขใจ ในวนเสารและอาทตย โดยสมาชกจะรวบรวม ผกมาสงใหทบานของตวแทนกลมในวนศกรตอนเยนและวนเสารตอนเยน ตวแทนกลมจะน าผลผลตมาขายทตลาดเปนประจ าทกสปดาห ในป ๒๕๕๗ กลมเกษตรกรเครอขายพนองสองต าบลมรายไดจากการขาย ผกทตลาดสขใจเฉลยเดอนละ ๔๔,๐๗๘.๓๓ บาท

Page 27: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

28

ภาพท ๑ แสดงรายไดจากตลาดสขใจ

๒. ชกน าใหกลมน าผลผลตผกอนทรยขายใหสวนสามพรานซงสวนสามพรานมความตองการใชผก

ในหองอหารของสวนสามพราน เดอนละ ๑๐ ตน สวนสามพรานผลตไดเองประมาณ ๑ ตนตอเดอน เหลออก ๙ ตนทซอจากภายนอก คณะนกวจยไดน าปรมาณผก ๙ ตนไปเปนโจทยใหกลมเกษตรกรเครอขายพนองสองต าบล+...ไดวางแผนการผลตรวมกนโดยสมาชกของเครอขายพนองสองต าบลจ านวน ๑๘ รายจะเปนกลมเกษตรกรทดลองวางแผนรวมผลตให โดยสวนสามพรานและกลมเกษตรกรมการตกลงซอขายแบบแลกเปลยนเรยนรบนรากฐานของการคาทเปนธรรม สวนสามพรานจดใหแผนกจดซอ ,แผนกอาหาร รวมประชมวางแผนแลกเปลยนเรยนรกบกลมเครอขายเกษตรกรพนองสองต าบล + ...ทงสองหนวยงานมการปรบกระบวนการท างานใหสอดคลองกน จากการท างานเปนเวลา ๑๑ เดอน พบวาเกษตรกรสามารถเพมผลผลตผกสงใหสวนสามพรานเพมขนอยางตอเนอง จากเดอนกมภาพนธ ๒๕๕๗ กลมสงได ๔๖๓.๑๐ กโลกรม กลมเกษตรกรพฒนาระบบการผลตรวมกนท าให เดอนธนวาคม ๒๕๕๗ กลมสามารถสงผกใหสวนสามพรานได ๓,๙๕๖.๗๖ กโลกรม เปนล าดบ

กลมเกษตรกรเครอขายพนองสองต าบล+...รวมประชมกบแผนกจดซอและแผนกอาหารของสวนสามพราน

๓๗ ๙๗๐๓๒ ๒๖๗

๔๑ ๗๐๓

๓๒ ๐๗๖

๔๑ ๒๕๓๔๗ ๔๕๓

๕๑ ๑๑๙๕๗ ๖๙๘

๔๔ ๑๓๖ ๔๓ ๐๒๕

๕๓ ๕๔๐

๔๑ ๗๐๐

ราย า ส ปร จ าป ร าน นย ร ยนร น งส ง าบ

รายได(บาท เดอน

Page 28: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

29

ประชมวางแผน

แผนการปลกผก

แลกเปลยนเรยนรระหวางเกษตรกรและพอครวของสวนสามพราน

Page 29: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

30

เกษตรกรสงผกใหสวนสามพราน

ภาพท ๒ แสดงจ านวนผกทกลมขายสงใหสวนสามพราน

ภาพท ๓ แสดงรายไดกลมพนองสองต าบลจากการขายผกใหสวนสามพราน

๐๔๖๓.๑๐

๖๖๒.๗๐๑๑๔๔.๓๐ ๑๒๐๒.๑๐ ๑๓๘๙

๑ ๗๗๔

๒ ๖๙๗.๙๐๒ ๗๑๖.๗๐

๓ ๑๐๐.๑๐๓ ๔๙๐.๔๕๓ ๙๕๖.๗๖

จ านวนผ น

จ านวนผก (ก.ก. เดอน

๑๙ ๐๔๔

๓๙ ๘๖๒ ๔๒ ๔๐๑ ๓๘ ๔๙๓๔๖ ๖๒๙

๖๓ ๓๔๓

๘๘ ๖๗๔ ๘๕ ๔๗๕๘๔ ๘๗๗

๘๔ ๕๘๕.๕๐

๙๙ ๔๖๗

จ านวน งน บา น จ านวนเงน (บาท เดอน

Page 30: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

31

๓. กจกรรม ตลาดสขใจสญจร อยในแนวความคดพนฐานเรองการเรยนรซ งกนและกนของ เกษตรกรผผลตกบผบรโภค คณะวจยไดวางแนวทางใหเกษตรกรผผลตผกอนทรยทไดรบการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรยแลวและเกษตรกรทหยดการใชสารเคมในการท าการเกษตร ไปขายสนคาใหกบผบรโภคถงทท างาน โดยในระยะแรกใชพนทของ ธนาคารไทยพาณชย ส านกงานใหญ จ านวน ๓ ครง จากการด าเนนกจกรรมพบวาในครงแรกเกษตรกรไมมนใจวาจะขายได จงจดเตรยมสนคาไปนอย และโครงการวจยตองใหการสนบสนนใหหลายดาน เชน จดเจาหนาทจดรานให จดรถรบสง เลยงอาหาร จายเบยเลยง ตองใชเวลาเตรยมงาน เปนตน แตเมอเกษตรกรไดขายในครงแรกสนคาขายหมดเกษตรกรไดเรยนรจากการไดแลกเปลยนพดคยกบผบรโภค ท าใหเกษตรกรมความเชอมนวามตลาดทขายไดและมผลตอบแทนทด ในการท ากจกรรมสขใจสญจร ครงทสอง เกษตรกรมความเชอมน จดรถไปกนเองเปนกลมๆ จดหาอาหารทานเอง แตโครงการวจยยงสนบสนนเจาหนาทจดแตงรานให การท ากจกรรมในครงทสองนเกษตรกรเตรยมสนคาไปจ านวนมากขนจากเดมท าใหมรายไดมากขน จากการท ากจกรรม ตลาดสขใจสญจร ทงสองครงกยงมคาใชจายอยในดานการเตรยมการจดรานลวงหนา จงมการประชมปรกษาหาแนวทางทใหกลมเครอขายเกษตรกรทรวมกจกรรม ตลาดสขใจสญจร อยไดและลดคาใชจาย เครอขายเกษตรกรกบทมเจาหนาทประสานงานและคณะนกวจยมขอสรปตรงกนใหไปเตรยมสถานทจดรานในวนจดกจกรรม โดยเครอขายเกษตรกรจะชวยกนจดสถานทกนเองโดยไมตองจางแรงงานนอกเพอเปนการลดคาใชจายทไมจ าเปน ซงการท ากจกรรม ตลาดสขใจสญจร ท าใหทราบวาความตองการของผบรโภคทตองการสนคาอนทรยยงมอยมาก ถาสนคาอนทรยนนมมาตรฐานเชอถอไดและราคายตธรรม และยงพบวาการสรางสงคมการเรยนรระหวางเกษตรกรและผบรโภคจะเปนการกระตนใหเกษตรกรพฒนามาตรฐานการผลตอยางรวดเรว ท าใหเกษตรกรพฒนาการวางแผนการผลตตามความตองการของผบรโภค การก าหนดราคาขายทเหมาะสม การจดการหลงการเกบเกยว การขนสงควบคกนไป

ในกจกรรมดงกลาวท าใหเกษตรกรมรายไดจากการขายผกอนทรยทผลตในตลาดตางๆ เตบโตอยางตอเนอง ตามตารางประกอบดานลาง

กจกรรมสขใจสญจร

Page 31: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

32

รานเครอขายพนองสองต าบล+...ในกจกรรมสขใจสญจร

ชอราน ครงท๑ ครงท๒ ครงท๓ ๑.สมโอไทยทว ๑๘,๘๐๐ บาท ๒๒,๓๐๐ บาท ๑๔,๐๐๐ บาท ๒.คลองโยง-ลานตากฟา ๔,๐๐๐ บาท ๔,๐๐๐ บาท ๖,๓๐๐ บาท ๓.เกษตรอนทรยไรขง(ขาว) ๖,๒๐๐ บาท ๑๒,๐๐๐ บาท ๕,๗๐๐ บาท ๔.กลมพนองสองต าบล+... ๗,๑๕๐ บาท ๙,๐๔๕ บาท ๑๔,๑๔๐ บาท ๕.เกษตรอนทรยบางชาง ๑๙,๗๐๐ บาท ๒๔,๕๓๐ บาท ๒๗,๓๖๐ บาท ๖.Green garden ๓,๔๐๐ บาท ๓,๕๘๐ บาท ๔,๘๐๐ บาท ๗.รานปฐม ๑๑,๗๓๕ บาท ๓,๔๐๐ บาท ๒,๙๘๘ บาท ๘.ขนมไทย(สวนสามพราน) ๑๑,๙๗๐ บาท ๖,๓๓๐ บาท ๕,๑๕๕ บาท ๙.พฒนายงยน(คณประกฤต เกดมณ) - ๖,๓๐๐ บาท ๑๐,๕๐๐ v ๑๐.ลงเขยด ๕๗๐ บาท - - ๑๑.ดอกไมใบเตยอนทรย - ๑๖๐ บาท - รวมทงหมด ๘๓,๕๒๕ บาท ๙๑,๖๔๕ บาท ๙๐,๙๔๓ บาท

ตารางท ๑ แสดงรายไดจากตลาดสขใจสญจร

Page 32: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

33

ขนตอนท ๔ ดานการพฒนาองคความร การศกษาดงาน ดานการพฒนาองคความรของเกษตรกรกลมเปาหมาย คณะนกวจยสนบสนนใหเกดการเรยนรท งในลกษณะการแลกเปลยนองคความรระหวางกลมเกษตรกรเปาหมาย เชนการเชญเกษตรกรตางกลมมารวมศกษาเรยนรการด าเนนกจกรรมกลม รวมศกษาเรยนรวเคราะหปญหาตางๆเพอน ากลบไปพฒนากลมของตนเอง การสนบสนนความรดานวชาการจากผเชยวชาญจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ก าแพงแสน เชน การจดการเรองการขนสง การท าปจจยการผลตเชน ปยหมก การเลยงไสเดอนดน การท าน าหมกชวภาพ การท ามาตรฐานเกษตรอนทรย เพอเปนการยกระดบความสามารถของเกษตรกรกลมเปาหมาย ตลอดจนคณะวจยไดพากลมเกษตรกรกลมเปาหมายไปศกษาดงานการจดการกลมเกษตรกรอนทรยแบบมสวนรวมและการจดตลาดสเขยวทจงหวด สรนทร เมอวนท ๑๙ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๕๗ เปนตน การเสรมความรใหกลมเกษตรกรเปาหมายและการศกษาดงานเปนการชวยกระตนใหกลมเกษตรกรเกดความตนตวน าความรไปพฒนาแปลงปลก การวางแผนผลต คณภาพของผลผลต การรวมกลม และการพฒนาการตลาดตอไป

ประชมแลกเปลยนเรยนรกบสมาชกภายในกลมและระหวางกลม

Page 33: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

34

ศกษาดงานการรวมกลมแบบมสวนรวมและตลาดสเขยวทจงหวดสรนทร

Page 34: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

35

บทท ๔: ขอคนพบจากการวจย

จากการด าเนนงานวจยคณะวจยไดศกษาเรยนรประเดนปญหาทเปนอปสรรคและประเดนสนบสนนในการพฒนาระบบการผลตผกอนทรยทไดการรบรองมาตรฐาน การรวมกลมเกษตรกร การตลาด ผบรโภค และองคความรเสรมทส าคญในการพฒนาหวงโซอปทานผกอนทรย ในระยะการศกษาวจยทผานมาพบประเดนทเปนประโยชนหลายประการ ดงน

๑. จากการวเคราะหพบวาเกษตรกรมความตองการปรบเปลยนการผลตสระบบการผลตอนทรยแตขาดความรดานการตลาด เนองจากระบบหวงโซอปทานดานการเกษตรของประเทศไทยยงอาศยระบบพอคาคนกลางเปนส าคญ ตวเกษตรกรเปนเพยงผผลต การก าหนดราคาเปนหนาทของพอคาคนกลางท าใหเกษตรกรไมสามารถก าหนดราคาเองได จงไดราคาต ากวาทควรจะเปน

๒. การจดการหลงการเกบเกยวจนถงผบรโภคเปนหนาทของพอคาคนกลางทขายตอกนเปนชวงๆตงแต ๒-๔ ชวงกอนถงผบรโภค ท าใหราคาผกสงขนเปนล าดบท าใหผบรโภคบรโภคผกอนทรยในราคาสง

๓. การเขาถงองคความรตางๆของเกษตรกรมขอจ ากดมาก ยงตองอาศยการสนบสนนจากภายนอกเชน ภาครฐ

๔. ผสนบสนนองคความรไมพจารณาถงความตองการของเกษตรกรวาตองการความรดานใดใหชดเจนกอนการสนบสนนองคความรตางๆใหเกษตรกร ดงเหนไดจากองคความรบางอยางเกษตรกรไมเปนถงความส าคญและยงไมตองการ ณ.เวลานนจงไมเกดประโยชน

๕. การรวมกลมของเกษตรกรรายยอยควรมรปแบบเปนลกษณะแนวราบ มขอก าหนดในการด าเนนกจกรรมกลมทชดเจน สมาชกสามารถแลกเปลยนเรยนรกนได จะท าใหกลมเครอขายพฒนาสความยงยน

๖. เกษตรกรขาดทกษะในการบรหารแปลงปลก การพยากรณผลผลต การบนทกกจกรรมตางๆในแปลงปลก ๗. การด าเนนกจกรรมสรางเวทใหเกษตรกรและผบรโภคไดมโอกาสแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนจะเปน

การกระตนใหเกษตรกรพฒนาตนเองไดรวดเรวขน และตรงตามความตองการของผบรโภค ๘. เกษตรกรมความภาคภมใจทสามารถก าหนดราคาขายไดเอง ๙. เกษตรกรรายยอยทมพนทในการท าการเกษตรไมมาก เมอเกดการรวมกลม และรวมวางแผนการผลต

รวมกนสามารถเพมผลผลตไดเปนล าดบ

Page 35: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

36

บทท ๕: สรปผลการวจยและขอเสนอแนะเชงนโยบาย/การวจยในระยะตอไป

จากกระบวนการวจยท าใหเกดสงคมการเรยนรตนแบบของเกษตรกรผผลตผกอนทรยรายยอย กลม

เครอขายพนองสองต าบล+... ซงมการพฒนาตนเองจากเกษตรกรทท าเกษตรอนทรยเพอรบประทานเปนหลกถามเหลอจงขายในตลาดใกลบาน ซงเดมเกษตรกรมปญหาเรองระบบตลาด เนองจากผลผลตผกอนทรยทผลตไมตอบโจทยความตองการของผบรโภคในทองถน จากตนแบบการเรยนรของการวจยทน าไปใชกระตนปรบการวางแนวความคด เกดการรวมกลมเปนตนแบบในลกษณะบรณาการเรยนร การก าหนดเปาหมายรวม เกดขบวนการวางแผนรวม พฒนาสการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM และมความสมพนธแลกเปลยนเรยนรกบผบรโภค เกดระบบตลาดเฉพาะทรองรบผลผลตอนทรย สงผลใหเกษตรกรผปลกผกอนทรยมความเชอมนและมแนวทางในการพฒนาอาชพการปลกผกอนทรยอยางยงยนตอไป ดงจะเหนไดจากเกษตรกรกลมเปาหมายมความมนมนในการปรบเปลยนระบบการผลตสระบบการผลตผกอนทรยทไดรบการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM จ านวน ๒๘ รายจากเกษตรกรเปาหมาย ๔๐ ราย และจากการพฒนาแนวทางดานการตลาดควบคกนไปจะเหนไดวาผลผลตผกอนทรยทเกษตรกรผลตไดมปรมาณเพมขนตลอดเวลาในแตละชองทางการตลาด ท าใหเกษตรกรไดรบผลตอบแทนในจ านวนทมากขนตามกน

ทงนท าใหวเคราะหไดวาในการด าเนนการวจยหารปแบบการพฒนากลมเกษตรกรใหสามารถพฒนาไปไดบนรากฐานของความเขมแขงและยงยน รปแบบนนจะตองไดรบการพฒนาไปพรอมกนทงหวงโซ ตงแตตนน าถงปลายน าไปในคราวเดยวกน จะสงผลใหไดรปแบบทสมบรณทสามารถน าไปพฒนาตอยอดได

จากการด าเนนการวจยคณะนกวจยมขอเสนอแนะการวจยในระยะถดไป ของงานวจยควรศกษาปจจยตางๆทสนบสนนใหกลมเกษตรกรผผลตผกอนทรยรายยอยด ารงอยไดอยางย งยนและศกษาแนวทางเสรมเสรมองคความรทจ าเปนของการผลตผกอนทรยซงจากการวจยพบวามความแตกตางกนไปตามสถานะภาพของกลมเกษตรกร เชน การสรางมาตรฐานและการพฒนากลมเกษตรกร ระบบการวางแผนการผลตรวมกน การจดการหลงการเกบเกยว มาตรฐานการรบรองแบบมสวนรวม เพอสงเสรมใหกลมพฒนาสความยงยนตอไป

Page 36: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

37

เอกสารอางอง

กรมวชาการเกษตร. ๒๕๕๗. การปลกผกระบบเกษตรอนทรย. กรมสงเสรมการเกษตร. แหลงขอมล:

http://agrimedia.agritech.doae.go.th/book/book-veg/VS001.pdf.

ฤทยชนก จรงจตร. มปป. อนาคตเกษตรอนทรยไทย: รงหรอรวง. ส านกงานนโยบายและยทธศาสตรการคาสนคา

เกษตร. http://tpso.moc.go.th/img/news/1017-img.pdf.

Keith R. Baldwin. nd. Crop Rotations On Organic Farms. แหลงขอมล:

http://www.cefs.ncsu.edu/resources/organicproductionguide/croprotationsfinaljan09.pdf.

วลยเงน มหาคณ และ พมพหทย วจตธนาวน. ๒๕๔๗. ทางเลอกใหมของเกษตรกรไทย :สารวจยธรกจ, ปท ๘

ฉบบท ๒๗ เดอนพฤษภาคม.

จกร สจรตธรรม. 2546. แนวทางการปฏบตงานวสาหกจชมชนและการพฒนาสความยงยน:รายงานการประชมเชง

ปฏบตการประชมเชงปฏบตการวสาหกจชมชน. กรงเทพมหานคร:ส านกพฒนาธรกจสหกรณ.

www.greennet.or.th/article/organicfarming/thailand

Page 37: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

38

ภาคผนวก ภาคผนวกท ๑: ขอมลเกษตรกร รายชอเกษตรกรทไดรบการรบมาตรฐาน IFOAM

นายสงเวยน เอกจน

รายชอเกษตรกรทรอรบรองมาตรฐาน IFOAM (รอผล)

คณอรณ พทธรกษา คณเบญจา รวทองชม

คณฉว สวนแกว

คณวสนต เกาลม

คณนคร บบวเศษ

คณณฐวฒ แซลม

คณภทรนษฐ ภมมา

คณพทธนนท พทธรกษา

คณโกมล ออนสด

คณอนนตยา แสงงาม

คณสธรรม จนทรออน

คณวลลภ ศรพม

ด.ต.พรชย สระทองหน

คณวนชย จงเลขา

คณบญเรอง สระทองหน

คณสงา สวนแกว

คณชาตร เกดโถ

คณสมชย โสนช

Page 38: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

39

รายชอเกษตรกรทยนขอรบรองมาตรฐาน IFOAM (รอตรวจ)

กลมคลองโยง-ลานตากฟา

คณธนอร ปนตบแตง คณสมทรง มวงพารา คณไพบลย สวสดจย คณล าพง ศรสาหราย คณเกสร เจรญม คณชาตร ตนนอยวงศ

กลมหอมเกรด คณสนนทา งวนเพยรภาค คณวาสนา กองเกดทอง คณมกดา ตนเลศวทยา

กลมตลาดสขใจ คณส าเรยง สามชศร

Page 39: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

40

ภาคผนวกท๒ บนทกการประชม

“กลมเรยนรเครอขายเกษตรอนทรยพนองสองต าบล +...”

ครงท 1/2557 วนจนทรท 7 เมษายน 2557

เวลา 09:00 – 12:00 น. ณ บานสวนละมยพร

ผเขารวมวงคย จ านวน x คน

ประกอบดวย : 1. สมาชกกลม 2.คณนฐพงษ แกวรตนชย (สถานพฒนาทดนนครปฐม) 3.ผประสานงานเครอขายพ

นอง 2 ต าบล+3

เมอมการประชมกลมจะมลก ๆ ของสมาชกตดตามมาดวย จงไดมการชกชวนใหกลมเดกมกจกรรมรวมดวย

ซงเดก ๆ อยากใหในมหมบานมตนไมเพมมากขนจงไดชวนคยการเพาะกลาไม (ไดรบสนบสนนจากโครงการของ

ส านกงานสาธารณสขจงหวดนครปฐม) ใครอยากเพาะตนอะไรใหน าพนธมาเพาะในครงหนา ผใหญจงนดหมายมา

ชวยกนสรางโรงเรอนเพาะช าใหกลมเดก

Page 40: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

41

วนนผประสานงานเครอขายพนอง 2 ต าบล+3 คณสงเวยน คณอรณ และคณนช มาบอกเลาโครงการ

“สามพรานโมเดล” เพอการพฒนาโซอปทานเกษตรอนทรยในพนทอ าเภอสามพราน จ.นครปฐม และพนทใกลเคยง

พดถงความส าคญของการท าเกษตรอนทรย ชองทางตลาด และแจงรายการพชผกทตองการ

คณนฐพงษ แกวรตนชย เจาหนาทจากสถานพฒนาทดนนครปฐม ไดมาแจงโครงการของสถานฯ ทจะ

ด าเนนการในพนทลมน าหวยกรางเพอการอนรกษดนและน า โดยจะมาจดรปคนนาและท ารองใหโดยไมตองเสย

คาใชจาย กลมบานหลกเมตรฯ อยในพนทเปาหมาย สมาชกสนใจแจงชอไดถาตองการปรบรปแปลงของตนเอง

นอกจากนยงมอบอปกรณและวสดในการท าน าหมกซงตอยอดขยายผลจากปทแลว

ชวงสดทายพแปว (คณอารมณ) สมาชกของกลมฯ ไดมาแลกเปลยนประสบการณการท านาโยนแบบประณต วามขอด

คอ ประหยดเมลดพนธ และควบคมหญาไดงาย ถาสมาชกทานใดสนใจไปเยยมทแปลงนาได ตอจากนนดาบต ารวจพร

ชย หารอกบสมาชกวาใครตองการกงพนธจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตรบาง จะไดแจงจ านวนไปยงมหาวทยาลยฯ

นดหมายครงถดไป : มาสรางโรงเรอนเพาะช าใหกบกลมเดก วนท 20 เมษายน 2557 เวลา 07.00 น.

Page 41: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

42

“กลมเรยนรเครอขายเกษตรอนทรยพนองสองต าบล +...”

ครงท 2/2557 วนอาทตยท 20 เมษายน 2557

เวลา 09:00 – 12:00 น. ณ บานสวนละมยพร

ผมารวมสรางโรงเรอเพาะช า จ านวน x คน

วนนมนดหมายสรางโรงเรอนเพาะช า มสมาชกผใหญมารวมสรางกบกลมเดก เดก ๆ น าเมลดพนธทตนเอง

อยากเพาะมาจากบาน เชน สะเดา มะเขอ ชะอม ฝาง มะละกอ หมอน นองสาวท าหนาทจดบนทกจ านวนกลาไม

Page 42: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

43

ทเพาะไดทงหมด และเดก ๆ หารอการตงชอกลมของตนเอง ไดมา 4 ชอ แตยงไมไดตกลงวาจะเลอกชอใด ขอกลบไป

คดกนกอน

นดหมายครงถดไป : ยงไมมการนดหมาย

งายงาม ประจวบวน

ผบนทก

Page 43: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

44

“กลมเรยนรเครอขายเกษตรอนทรยพนองสองต าบล +...”

ครงท 3/2557 วนอาทตยท 1 มถนายน 2557

เวลา 09:00 – 12:00 น. ณ บานสวนละมยพร

ผเขารวมวงคย จ านวน x คน

ประกอบดวย : 1. สมาชกกลม 2.คณนฐพงษ แกวรตนชย (สถานพฒนาทดนนครปฐม)

วนน ดาบต ารวจพรชย เปนคนน าคย และคณอด เปนผจดบนทกขนกระดานดวยตนเอง เพอฝกศกยภาพของ

กลมในการจดวงพดคย หวขอพดคยวนน คอ แลกเปลยนประเดนการเรยนรทไดจากการลงมอท าเกษตรอนทรย เชน

การปลกพชใหหลากหลาย การท าน าหมกใช การฟนฟดนดวยการใชหญาคลมดน เพอใหก าลงใจแกสมาชกทยงไม

มนใจในการเลกใชสารเคม นอกจากนมการส ารวจรายชอผกของสมาชกทไดสงไปขายทโรงแรมฯ แลว เปนของ 1.

ดาบต ารวจพรชย 2.คณอวน และ 3.คณอด มสมาชกทสนใจจะเขารวมโครงการเพมเตม คอ ปามวย ปาหงส ปาหว พ

แปว ปาส าราญ ซงจะตองไปเขารวมอบรมรนสดทายของโครงการสามพรานโมเดลฯ ( 12 ม.ย. 57) และตองการใหทาง

สามพรานฯ ชวยมาใหความรเรองการเลยงไสเดอน

ชวงสดทาย คณนฐพงษ มาชแจงรายละเอยดการท ารปแปลงและสอบถามจ านวนสมาชกทตองการปรบแปลง

หลงจากนนจงชวนกนไปวดขนาดแปลงของดาบต ารวจพรชยเปนแปลงแรก และกลบมารบประทานอาหารกลางวน

รวมกน มอบหมายนองปอ ท าสมดบนทกการพดคยปะจ าเดอนของกลม

Page 44: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

45

นดหมายครงถดไป : ทกวนอาทตยสดทายของเดอน ซงครงหนา คอ วนท 29 ม.ย. 2557 เวลา 9.00 – 12.00 น.

งายงาม ประจวบวน

ผบนทก

Page 45: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

46

“กลมเรยนรเครอขายเกษตรอนทรยพนองสองต าบล +...”

ครงท 4/2557 วนอาทตยท 29 มถนายน 2557

เวลา 09:00 – 12:00 น. ณ บานสวนละมยพร

ผเขารวมวงคย จ านวน x คน ประกอบดวย : สมาชกกลมทงหมด มสมาชกใหมมาเพม 1 คน (นาใส)

การพดคยวนน เรมตนดวยการสรางการมสวนรวมกบกลมเดกบานหลกเมตรใหมตวตนมากยงขน เรมจาก

ใหความส าคญกบผลงานของกลมเดกทไดเพาะกลาตนไมไวเมอวนท 20 เมษายน 2557 และใหการบานเรองการตงชอ

กลมจากทเคยเลอกไว 4 ชอ (จากการพดคยครงท 2/2557) สรปไดชอวา “กลมตนกลาเยาวชนบานหลกเมตร” กลมเดก

มความภาคภมใจกนมากทไดบอกชอกลมกบวงผใหญ

หลงจากนนกลมผใหญไดมาทบทวนเรองเปาหมายของโครงการสามพรานโมเดลฯ ความหมายของ

“IFOAM” และเปาหมายของกลมฯ (เพอเรยนรและท าเกษตรกรรมย งยนบนความพอใจและความสขเปนทต ง)

จากบทเรยนของสมาชกทไปรวมอบรมในวนท 26 ม.ย.57 (โครงการจดระบบตลาดสนคาเกษตรและโลจสตกส) เรอง

การจดการกลมของคณประยงค (รฐวสาหกจชมชนต าบลดอนตม) จงไดมการก าหนดโครงสรางกลมดงน

1. หวหนากลม คอ บานสวนละมยพร (ดาบต ารวจพรชย-คณละมย สระทองหน)

2. เลขาและประชาสมพนธ คอ สวนกลวยภทรนษฐ (คณภทรนษฐ มาตรทอง)

3. ทปรกษา คอ ไรชวชว (อ.วลลภ-อ.สพตรา ศรพม)

Page 46: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

47

4. งานบนทก และงานเอกสาร คอ นองปอ

5. งานประสานงานเรองอาหารการกนในวนประชม คอ ปาสงา

จากนนไดมการประเมนระดบความพรอมของสมาชก ซงแบงไดเปน 4 ระดบ คอ

1. ยนใบสมครเพอขอรบการตรวจตามมาตรฐาน IFOAM จ านวน 4 แปลง คอ 1.บานสวนละมยพร

2.ไรลองท า (คณบญเรอน สระทองหน) 3.สวนกลวยภทรนษฐ และ 4.ไรชวชว

2. เลกใชสารเคม แตยงไมพรอมยนตรวจแปลง (ยงไมมความเขาใจเรองมาตรฐานฯ แนวกนชนและ

การบนทก) จ านวน 2 แปลง คอ ปาสงา และปาหงส

3. ยงใชสารเคมอย แตมเปาหมายคอย ๆ ลดลงจนเลกในทสด จ านวน 4 แปลง คอ 1.พแปว 2.ปาหว

3.ปามวย และ 4.ผช.ตอก

4. ยงรอดกอน (ยงไมเลกใชสารเคม) จ านวน 6 แปลง คอ 1.พสมควร 2.พส าราญ 3.พเสนาะ

4.อบต.วนชย 5.พสรศกด และ 6.พวทยา

เพอใหสมาชกไดยกระดบการพฒนาของตนเอง จงไดตงทมพฒนาระบบคณภาพภายในของกลม ดงน

1. อ.สพตรา ศรพม ศกษาขอก าหนดของมาตรฐาน IFOAM น ามาสอสารใหเพอนสมาชกเขาใจ

2. พละมยพร ชวยตวเรองการท าบนทก ทงบนทกแปลง และบนทกบญชรบ-จาย

3. พแปว และ นองอด รบผดชอบเรองตรวจเยยมแนวกนชนของแปลงสมาชก

4. พพรชย และ นองอด รบผดชอบเรองสรางความเขาใจเรองหวใจการท าเกษตรอนทรย และ

หลกการปฏบตทถกตอง รวมทงเทคนคในแปลง (ตอนนกลมมน าหมกฮอรโมนปลา ยาสบ และน า

หมกสมนไพร สมาชกสามารถมาน าไปใชได)

ขอเสนอแนะจากสมาชก

1. ควรมการเตมความรเรองการจดการระบบนเวศในแปลงเพอควบคมเรองแมลง

(หนอน เพลย และแมลงหวขาว)

2. จดศกษาดงานกลมทท าเกษตรอนทรย หรอ ทองเทยวตลาดอนทรย เพอดชนดผกอนทรย

มการหารอเปลยนวดนดหมายของกลม เนองจากอาทตยสดทายมกจกรรมธนาคารขยะ จงขอเปลยนเปนวน

อาทตยรองสดทาย และกจกรรมสดทายของวนน คอ การกรอกปยใสกระสอบเพอใหสมาชกน ากลบไปใชทแปลง

Page 47: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

48

ขอสงเกต : สมาชกไดสรางความเขาใจรวมกนทงเรองเปาหมายของกลม และ ความเขาใจเรองเกษตรอนทรย เพอสราง

ความมนใจในทางเลอกน

นดหมายครงถดไป : วนอาทตยรองสดทายของเดอน ซงครงหนา คอ วนท 20 ก.ค. 2557 เวลา 9.00 – 12.00 น.

งายงาม ประจวบวน

ผบนทก

Page 48: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

49

ประชมกลมพนอง 2 ต าบล +3 ครงท 5/2557 วนจนทรท 14 กรกฏาคม 2557

เวลา 16.00-19.00 น. ณ หมบานหนองหมอแตก(บานเจง)

ผเขาประชมประกอบดวย: 1.ทมสมาชกพนอง 2 ต าบล+สาม 2.สามพรานรเวอรไซร 3.ทมมหาวทยาเกษตรศาสตร 4.ทมบรษทรบซอ

ผลต 5.กรมพฒนาทดน ดงมรายชอตอไปน

1. อ.ปนดดา กสกจววฒน ม.เกษตร

1. อ.งายงาม ประจวบวน ม.เกษตร

2. นายชาตร(พแดง) เกดโถ ต.นครปฐม อ.เมอง

3. นายสงเวยน เอกจน ต.หวยขวาง

4. นางวนณา แซลม ต.หวยขวาง

5. นางอรณ พทธรกษา ต.ทพหลวง

6. นายบญเรอง สระทองหน ต.ทงขวาง

7. นางละมย สระทองหน ต.ทงขวาง

8. ดต.พรชย สระทองหน ต.ทงขวาง

9. นางละเอยด พทธรกษา ต.ทพหลวง

10. น.ส.เนตรนภศ แซเอยว ต.ทพหลวง

11. นายนคร บบวเศษ ต.หนองงเหลอม

12. นายอรษ นวราช สวนสามพราน

13. นายชาญวทย กาญจนวฒน บ.รบซอผลผลต

14. ผญ.ก าธร เนยมแสง ต.คลองจนดา

15. นายวทธน บรรกจ เชพสวนสามพราน

16. นางนองนช เหมอนด เชพสวนสามพราน

17. น.ส.ธญญพทธ พทธเจรญนนผล ต.ตากอง

18. นางล าพง สทองวฒนา ต.หวยขวาง

19. นางภทธนษฐ ภมมา ต.ทงขวาง

20. นางเบญจา จอทองชม ต.หนองงเหลอม

21. นายสามารถ จอทองชม ต.หนองงเหลอม

22. นางอนนตยา แสงงาม ต.ตากอง

23. นายโกมล ออนสด ต.หวยขวาง

24. นายวสนต เกาลม ต.หนองงเหลอม

25. นายสทศ จราวฒพงศ ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

26. นายนฐพงษ แกวรตนชย สถานพฒนาทดนนครปฐม

27. นายสมศกด นอยลา(แอด) NP FooD ทวพฒนา

28. นายเรวตร นรด NP FooD ทวพฒนา

29. นางพมพวมล บญดเพมสขเจรญ ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

Page 49: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

50

30. น.ส.จตพร ศรวารรตน ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

31. นายณฐวฒ แซลม ต.หนองงเหลม

32. น.ส.ศศธร กจกอบชย จนท.สวนสามพราน

33. ทมงานถายท าวดโอสวนสามพราน 3 คน

บรรยากาศประชมวนนอาจารยงายงาม ประจวบวน ไดเชญทกคนทมาเดนชมแปลงผกอนทรยของนองเจง ระหวางรอทมถายวดโอ

ของสวนสามพราน แปลงนองเจง ซงพนทเปนผนยาวรวมเนอท 7 ไร แบงแปลงเปนลอกๆ ปลกพชผกสวนครวเปนหลกเชน สลด

คะนา ผกโขม ผกบง กวางตงฯลฯ อกฝงหนงจะปลกถวฝกยาว บางกมมะเทศ (รกหญา) มดายหญาบาง มแปลงนาซงก าลงปลกปอเทอง

ลกษณะดนเปนดนรวนปนทราย การใหน าเปนแบบสปรงเกอร โดยการขดน าบาดาลแลวดงดวยมอเตอรไฟฟา ใชเครองทนแรงการไถ

รถขนาดเลกแทนการขดสลบกนไปแลวแตพนท

เรมประชม 16.30 น. เรมจากการแนะน าตว จากนนถามคณสงเวยนและในวงวาวนนจะคยราระอะไรบาง

ระบบการรบรองอยางมสวนรวม(PGS) โครงสรางของเครอขาย

ขอใบรบรองมา๖รฐานเกษตรอนทรย(IFOAM)-ยนขอไปแลว 13 ราย อก 3 เดอน มกท.จะมาตรวจและมขอเพมอก 2 ราย คอ

คณปาสงา และคณชาตร(พแดง)

ศกษาดงานท จ.สรนทร(18-19 กค.57)

ชองทางการตลาดในรปแบบหาง

การขอใบรบรอง Organic Thailand+การวเคราะหดน 3 ก.ก.และน า 650 cc (โลหะหนก)นดสง 24 กค.57นดสงทบานผใหญ

ธรรมพรอมกนทกคน เวลา 10.00น.

ในวงคยแลกเปลยนการเกบจลนทรยจากปลวก ปลวกเดนเปนทางใหน าร าออนโรยเปนอาหาร เมอเหนเปนสขาวๆขนเปนทาง

น าไปปลอยใสกองปยหรอกอไผกได จะชวยยอยการท าใหเปอยเรวขน เปนดนขยไผเปนตน

Page 50: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

51

ผทไปดงาน จ.สรนทร มดงน 1. คณโกมล 2. คณเลก 3. คณเจง 4.คณตาล 5. คณพรชย 6. คณละมย

7. คณวลลภ 8.คณอด 9. คณอด 10. คณเกด 11.คณสทศ

ซงการดงานครงนควรรเรองการเกบเมลดพนธดวย

การจดการภายในของกลม(หว)เครอขายพนอง 2 ต าบล +3

พระอาจารยเตย เปนทปรกษา

คณสงเวยนและคณอรณเปนหวหนาหว มหนาทเปนผตรวจภายในกลมฯ

คณนคร คณจะเอ คณสงเวยน คณละมย ผญสธรรม ครอด ผคอยตรวจเชคคมอหรอแบบตรวจตามเกณทของ PGS ตองตงกฎกตกาของ

กลมขนมาเพอเปนวธการปฏบต และ IFOAM มกตกาอยแลว ตองท าตาม

ทมควบคมคณภาพคอ คณอรณและคณละมย และทมเลขาฯ นองกวางและ อ.งายงาม

กลมพนอง 2 ต าบล+3 ซงเปนแผนเรมเปนปรกแผนแลว และบางกลมทยงรวมกนแบบหลวมอยหละจะชวยกนอยางไรเชนกลมทพหลวง

กลมหนองงเหลอม กลมหวยขวาง เปนตน คยกนวนท 24 ก.ค.57บาน ผญ.สธรรม เวลา 10.00น.พรอมสงดน+น าส าหรบผขอใบรบรอง

IFOAM

นดประชมคราวหนาวนท 11 ส.ค.57 ณ บานผญ สธรรม เวลา 15.00 น.

พมพวมล บญดเพมสขเจรญ

(ผบนทก

Page 51: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

52

เยยมกลมเครอขายพนอง 2 ต าบล +3 ครงท 6 วนท 17 กรกฎาคม 2557

เวลา 15:00 – 18:00 น. ณ บานคณละมย

ผเขารวมวงคยบายวนน 29 คนตามรายชอแนบทายบนทก คณอรษ นวราช ไดน าทมพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพรานพรอม เชฟ และผชวยเชฟ ของโรงแรมมาเยยมกลมผผลตเกษตร

อนทรยชาวหลกเมตรทบานคณละมย ระหวางทนงมาในรถ คณอรษคยกบเชพพรอมดตารางของฝายจดซอของโรงแรม วาซออะไรบาง

เทาไร และหารอกน สงซอตลาดเทาไรอะไรบาง ซอกลมเกษตรอนทรยในโครงการสามพรานโมเดลเทาไร บางอยางในสวนเราปลกเอง

กม ท าไมตองซอ เชนขา ตระไคร คณอรษ ท าความเขาใจพรอมปรบวธคด เพอทอยากน าผลผลตอนทรยเขามาท าอาหารโรงแรมใหมาก

ทสด อยากใหผบรโภค ไดรบสขภาพด ไรสารพษจรงๆ ทงนพรอมปรบวธการสงซอ ในสวนสามพรานปลกเองอะไร ตองการเทาไร

ประสานกบคณเขยด ขาดอะไรใหโทรหาคณอรณกอนใชงาน วน สองวน ถงราคาจะแพงกวา คณอรษ ยนดเพอผบรโภค

ในวงคย คณอรษ นวราช บอกความตองการของโรงแรมวา วนไหนตองการอะไรบาง ใหประสานกบเชฟ โดยตรง แลวพวก

เราคอยๆปรบ คณอรณ หวหนาหว ชวนคยสมาชกตอ ตอนนของใครปลกอะไร มอยเทาไร อะไร ก าลงเกบอย อายเทาไรบาง คาดวาจะ

เกบเมอไร วนนพวกเรารความตองการของโรงแรม วนตอมาขายตลาดสขใจ แลวทเหลอบางสวนขายเอง บางสวนสงโรงพยาบาล แลว

ทเหลอเราจะไปไหน แลวเราจะวางแผนการปลกอยางไร? คราวหนาเราอาจมเวทยอยเพอวางแผนการปลกกอน ตอไปอาจมสวน

หนวยงานอนๆมารวมวางแผน

ขอสงเกตแปลงคณละมย

Page 52: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

53

แปลงคณละมยจะมความหลากหลาย เพราะปลกพชหลายชนคอมทงยนตนและลมลก เชนปลกผกหลายชนด ปลกขาว ปลก

ดอกแค ปลกขาว มะกรด สะเดามน มะพราว มะมวง ท าใหคณละมยมรายได ทงรายวน รายสปดาห รายเดอน รายป เปนตน

กอนกลบบาน เชฟ ผดเผดยอดมะกอก ผดไทย แกงจดหนอไมสด ชมชนลวกหอยแครง อมหน าส าราญ แยกยายกนกลบบาน

พมพวมล บญดเพมสขเจรญ

ผบนทก

Page 53: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

54

ประชมกลมเครอขายพนอง 2 ต าบล + 3 ครงท 7 วนท 24 กรกฎาคม 2557

เวลา 10.00-12.00 น. ณ บานผใหญสธรรม จนทรออน

มผเขารวมประชม 18 คน (ดงมรายชอแนบทาย)

.

สมาชกกลมเครอขายพนอง 2 ต าบล+3 ผทยนใบสมครขอการรบรองมาตรฐาน IFAOM น าตวอยางดนและ

น ามาสงใหหวหนาเกด เจาหนาทสถานพฒนาทดนนครปฐม เพอไปตรวจประกอบการยนขอใบรบรองมาตรฐาน

คณสงเวยน เอกจน ชวนคย เรองเกณฑตามมาตรฐาน ซงขณะนมอย 3 มาตรฐาน คอ

1. IFOAM : เจาหนาทโครงการสามพรานโมเดลเปนพเลยง และ มกท. เปนผตรวจ

2. Organic Thailand : เจาหนาทสถานพฒนาทดนมาเปนพเลยง และ กรมวชาการเกษตร เปนผตรวจ

3. Participatory Guarantee System (PGS) : ชมชนเปนพเลยงและเปนผตรวจกนเองแบบมสวนรวม

เปาหมายของการพดคยวนน คอ ตวแทนของกลมฯ ทไดรบมอบหมายใหเปนทมผตรวจภายใน มาเรยนรPGS

เครองมอ และวางแผนกระบวนการพฒนาระบบ PGS ของกลมฯ เพอทจะใช ระบบ PGS เปนเครองมอหนงทน าไปส

การท ามาตรฐาน IFOAM แบบกลม

กตกาขอตกลง

ผใหญสธรรม เปนผชวนคยการท าระบบ PGS โดยใชตวอยาง

แบบฟอรมโครงการรบรองแบบมสวนรวม (มลนธเกษตรอนทรยไทย ;

มกอท. ; TOAF) มเอกสารทเกยวของ คอ

1. ใบสมครขนทะเบยนกลม 2. ขอตกลงการสมครเขารวมโครงการรบรองเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม 3. รายการตรวจประเมนฟารมเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม

Page 54: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

55

มตทประชม ใหทดลองใชเอกสารแหลานดกอนแลวจงคอยปรบใหเหมาะสมกบกลมตอไป โดยในเบองตนม

การเพมขอตกลงอก 1 ขอ (จากเดมม 8 ขอ) คอ ถาสมาชกทานใดไมเดนตามหลกคดเกษตรอนทรยใหสมาชกผนนตอง

ตดตามไปเรยนรกบทมผตรวจภายใน/ เขารวมประชม/ เขาอบรมอยางนอย 5 ครง

ทมผตรวจภายใน

ทมผตรวจภายในมทงหมด 7 ทาน คอ : หวหนาเกด (หวหนาทมเลขา) ผญ สธรรม (ผชวยเลขาคนท 1) คณ

สงเวยน (ผชวยเลขาคนท 2) คณละมย ครอด คณนคร และ คณจะเอ หนาททมผตรวจภายใน คอ พฒนาระบบการ

ควบคมคณภาพกระบวนการผลผลตเกษตรอนทรยของสมาชกในกลมฯ โดยมการตดตามตรวจเยยมแปลงของสมาชก

ตามหวขอรายการตรวจประเมนฟารมเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม และแจงผลใหสมาชกทราบเพอปรบปรง และ

แจงผลการด าเนนการแกทางมลนธฯ ใหรบทราบ

การแบงความรบผดชอบตรวจเยยมแปลง แบงเปน 3 ทมดงน

1. ทม ผญ.สธรรม และคณนคร ดแล 9 แปลงดงน :

- 1.อวน 2.ละมย 3.อด 4. เบญจา 5.ปาสงา 6.หวหนา เกจ 7.ปาล าพง 8.ปาปย และ 9.ปาหงส

2. ทมหวหนาเกด ครอดและคณละมย ดแล 8 แปลง ดงน :

- 1.อรณ 2. ผญ.สธรรม 3. เจง 4.นคร 5.จะเอ 6.วสนต 7.สงเวยน และ 8.นช

3. ทมหวหนาสงเวยนและจะเอ ดแล 8 แปลงดงน :

- 1.แดง 2.สมชย 3.พสมย 4.ตาล 5.ใบเตย 6.ปาแตว 7.บญช 8.....

แผนงานการพฒนาระบบ PGS ของกลมเครอขายพนอง 2 ต าบล + 3

1. ทมผตรวจภายในทง 7 ทาน น ารายการตรวจประเมนฟารมเกษตรอนทรยแบบมสวนรวม ทดลองใชกบการตรวจ

ของแปลงตนเอง เพอศกษาท าความเขาใจดวยตนเอง แลวกลบมาพดคยกบทม

2. 31 ก.ค. 57 : ทมผตรวจภายใน กลบมาแลกเปลยน เพอปรบปรงรายการตรวจประเมนฯ ใหเหมาะสม

3. 1-31 ส.ค. 57 : ทมผตรวจฯแตละทมไปตรวจเยยมแปลงของสมาชกตามทไดรบมอบหมายใหแลวเสรจ

4. 31 ส.ค. 57 : (เวลา 16.30 น.) ทมผตรวจฯ แลกเปลยนบทเรยนจากการเยยมแปลง

5. วนประชมกลมยอย(ทกวนจนทรท 2 ของเดอน) ใหสรางการมสวนรวมในการก าหนดกตกา/บทลงโทษเพอใหใชได

จรงกบกลมฯ

6. กลางเดอนกนยายน : นดหารอกบมลนธฯ (มอบหมาย ผญ.สธรรม เปนผประสาน)

พมพวมล บญดเพมสขเจรญ : ผบนทก

Page 55: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

56

ประชมกลมพนอง 2 ต าบล +3,1,1 ครงท 8/2557 วนพธท 20 สงหาคม 2557

เวลา 15.00-18.00 น. ณ บานสวนละมยพร

ผเขาประชม ดงมรายชอตอไปน

34. คณณฐรณ รงอรณเลศ ม.เกษตร

35. อ.งายงาม ประจวบวน ม.เกษตร

36. คณชาตร(พแดง) เกดโถ ต.นครปฐม อ.เมอง

37. คณวนชย จงเลขา ต.ทาต าหนก

38. คณสงเวยน เอกจน ต.หวยขวาง

39. คณวนณา แซลม ต.หวยขวาง

40. คณณฐวฒ แซลม ต.หวยขวาง

41. คณวไลวรรณ จนทรพวง สกว.ฝายทองถน จ.อทย

42. คณพทธนนท พทธรกษา ต.ทพหลวง

43. คณอรณ พทธรกษา ต.ทพหลวง

44. คณบญเรอง สระทองหน ต.ทงขวาง

45. คณละมย สระทองหน ต.ทงขวาง

46. ดต.พรชย สระทองหน ต.ทงขวาง

47. คณภทธนษฐ ภมมา ต.ทงขวาง

48. คณเบญจชย สระทองหน บานสวนละมยพร

49. คณณฐวรรณ สรวงษ บานสวนละมยพร

50. คณฉว สวนแกว ไรแกวทว/ทงขวาง

51. คณบญเรอง สระทองหน ไรลองท า/ทงขวาง

52. คณวนด สระทองหน ไรลองท า/ทงขวาง

53. คณสมศร สวนแกว เครอขายพนอง 2 +3,1,1

54. คณหงส เวยนทพ เครอขายพนอง 2+3,1,1

55. คณเบญจา รวทองชม ต.หนองงเหลอม

56. คณสามารถ รวทองชม ต.หนองงเหลอม

57. คณสงา สวนแกว ไรด ด/เครอขายพนอง2 ต าบล

58. ผญ.สธรรม จนทรออน ศนยเรยนรปลกไมลาย

59. คณอรษ นวราช กรรมการผจดการสวนสามพราน

60. คณวทธน บรรกจ เชพสวนสามพราน

61. คณนองนช เหมอนด เชพสวนสามพราน

62. คณวลต สทธพนธ เชฟสวนสามพราน

63. คณสทศ จราวฒพงศ ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

Page 56: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

57

64. คณพมพวมล บญดเพมสขเจรญ ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

65. คณจตพร ศรวารรตน ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

66. คณชฤทธพร เมงเกรด ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

ชวนเชฟและกกลงพนทชวยสะทอนขอมล ผรวบรวมผกสง/ขายรายงานผลผลตทสง

กอนเปดวงคย ฉายวดทศนของสวนสามพรานเรองเกษตรอนทรยโครงการสามพรานโมเดล

หลงจากนนทมเครอขายพนอง 2 ต าบล +3,1,1 คณอรณ ซงมวาระการประชมดงนคอ

1. เรองแจงใหทราบ

2. สะทอนปญหา(ภายใน ภายในโรงแรมทรบซอผลต วนนชวนเชฟลงพนท

สบเนองมาจากประชมครงทแลวไดชวนวางแผนการปลกคราวๆไปแลวตามออรเดอรของโรงแรมสวนสามพราน และใหสมาชกไปปลก

กน วนนจงมาชวนคย ถาม-ตอบเพอแจงใหทราบวาใครบางปลกตามทวางแผนหรอไม(ทกคนท าตามทรบไวกบกลม แปลงตนแบบผก

กางมงของคณวนชย จงเลขา

*ผอ.ชวนทรย ม.เกษตร จะน าตวห า-ตวเบยนปลอยลงแปลงอนทรยทง 17 แปลงของเครอขายและสวนสามพราน

งดสงใบมะกรดชวคราว(เพมมะละกอ

ขอตกลงในทประชม

1. หามใช นสพ.หอผลผลต

2. ใหจดบนทกทกคน

มา รฐานผ ผ ม ารวม น งน

น าหนกผก ควรใหเตมจ านวน(.5 1 กก. เปนตน หรอเผอขาดดวย

คณภาพผก(ซอสตย มคณธรรม

การเขยนบลในการสงผลผลต(กระดาษตองเตมแผน หอเงนสงบลกลบมาให เขยนบลใหชดซายกอน

สงใหตรงเวลา

ใหวางคน วางงาน เผอคนสงประจ าไมสามารถไปสงได

ารป ง นแม ง ร ช

1. ปลอยไสเดอนฝอยทแปลงคณวนชย และสวนสามพราน เพอทดลองใช

Page 57: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

58

2. ควรใชป ยหมกดกวาป ยคอก

3. ควรคมดนและหมดน

4. แกลบดบไมควรลงหนาเกนไป จะท าใหอมน ามากไป(ขนอยกบฤดกาล

พมพวมล บญดเพมสขเจรญ:ผบนทก

อ.งายงาม ประจวบวน:ผตรวจการบนทก

เครอขายพนอง 2 ต าบล +3 : ครงท 9/2557 วนจนทรท 11 สงหาคม 2557

Page 58: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

59

กจกรรม : เยยมกลมเกษตรกรประจ าเดอน ครงท 6

เวลา 15:00 – 18:30 น. ณ บานผใหญสธรรม จนทรออน

ผเขารวมวงคย ดงมรายชอตอไปน

1. อ.งายงาม ประจวบวน ม.เกษตรศาสตร

2. น.ส.ณฐรณ รงอรณเลศ ม.เกษตรศาสตร

3. นายชาตร เกดโถ ต.นครปฐม

4. นายสมชย โสนช ต.นครปฐม

5. นายสงเวยน เอกจน ต.ทพหลวง

6. น.ส.เนตรนภศ แซเอยว ต.ทพหลวง

7. น.ส.อรณ พทธรกษา ต.ทพหลวง

8. นางพทธนนท พทธรกษา ต.ทพหลวง

9. นายบญเรอง สระทองหน ต.ทงขวาง

10. นางละมย สระทองหน ต.ทงขวาง

11. ดต.พรชย สระทองหน ต.ทงขวาง

12. นายเชนวทย สระทองหน ต.ทงขวาง

13. นายบญช อรนนท ต.ทงขวาง

14. นางภทรนษฐ ภมมา ต.ทงขวาง

15. ผญ. สธรรม จนทรออน ต.ทงขวาง

16. นายโกมล ออนสด ต.หวยขวาง

17. นายนคร บบวเศษ ต.หนองงเหลอม

18. นางเบญจา รวทองชม ต.หนองงเหลอม

19. นายสามารถ รวทองชม ต.หนองงเหลอม

20. นายวสนต เกาลม ต.หนองงเหลอม

21. นางวนณา แซลม ต.หนองงเหลอม

22. นายอรษ นวราช ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

23. นายสทศ จราวฒพงศ ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

24. นางพมพวมล บญดเพมสขเจรญศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

25. น.ส.จตพร ศรวารรตน ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

26. นายวทธน บรรกจ เชพสวนสามพราน

Page 59: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

60

27. นายชยญา เกดแกว เชพสวนสามพราน

28. นายนฐพงษ แกวรตนชย สถานพฒนาทดนนครปฐม

29. นายณรงค กลนถอศล ศนยขาวชมชน ต.แหลมบว อ.นครชยศร

30. นายจเรย ราชชนน ส านกงานเกษตรและสหกรณจงหวด

31. นางสารศา นนสงข ส านกงานเกษตรและสหกรณจงหวด

32. น.ส.ศรเรอน หงสโต หนองกระด ต.บอสพรรณ อ.สองพนอง จ.สพรรณบร

33. น.ส.สมใจ เพงเหลง หนองกระด ต.บอสพรรณ อ.สองพนอง จ.สพรรณบร

34. นายวลลภ ผวข า หนองกระด ต.บอสพรรณ อ.สองพนอง จ.สพรรณบร

35. น.ส.อรวรรณ ฤทธรง หนองกระด ต.บอสพรรณ อ.สองพนอง จ.สพรรณบร

วาระการประชมมดงน

1. แลกเปลยนการลงตรวจเยยมแปลงระบบ PGS

2. ทบทวนการประชมครงทแลว

3. ทบทวนความเปนมาและทศทางของเครอขาย

4. แกไขรายละเอยดการกรอกใบสมครยนขอการรบรองมาตรฐาน IFOAM

5. แลกเปลยนผลการศกษาดงานจงหวดสรนทร

แลกเปลยนการลงตรวจเยยมแปลงระบบ PGS

ผใหญสธรรม แลกเปลยนผลการตรวจเยยมแปลงโดย

ใชแบบรายการตรวจประเมน PGS ของมลนธเกษตรอนทรย

ไทย ซงไดไปทดลองตรวจเยยมจ านวน 2 ราย คอ แปลงคณ

เบญจา และแปลงคณบญเรอง และไดชแจงหวขอในรายการ

ประเมนพรอมทงใหความรแนวคดเรองเกษตรอนทรยเพมเตม

แกสมาชก ประเดนดงตอไปน

แนวกนชน

ระบบนเวศน เกอกลกน คนความสมดลใหกบสงแวดลอมหรอธรรมชาต

มองความเชอมโยง ของพชหรอสตวทเลยงและปลกใหสมพนธกนใหมากทสด

ตองเขาใจ/มความรอบรเรองเกษตรอนทรยแบบครบวงจรตงแตผลต-จ าหนาย และมใจรกและซอสตย

Page 60: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

61

ปจจยการผลตเนนการผลตใชเองภายในพนทเปนหลก หากจะซอตองรจกแหลงทมา ควรผานการรบรอง

มกท. กอน เชน ปฐมอโศก เปนตน

การจดบนทกเปนสงส าคญ ทกคนตองจดละเอยด ของตวเองในแตละวนท าอะไรบาง ท าเอง รเองแลวน าไป

ปรบเองได เปนตน

ผใหญสธรรมนดตรวจแปลง วนท 19 ส.ค.57 (10.00น.) และมผเชยวชาญจากตางประเทศมาเตมแนวคดเรองน

เพมเตมในวนดงกลาว

ทบทวนการประชมครงทแลว

อ.งายงาม ไดกลาวถงความส าคญของการบนทก เพอใชเปน

เครองมอชวยทบทวนสงทไดด าเนนการมาแลว และเปนขอมลใน

การถอดบทเรยนสรางชดความรของเครอขายฯ จงชวนใหทก

ทานทบทวนผลการบนทกจากครงทแลว โดยใหคณพมพวมล

เปนผน าเสนอผลการบนทก มการแกไขรายชอผเขารวมประชม

ครงทแลวดงน

ล าดบท 7. นางอรณ แกเปน นางสาวอรณ

ล าดบท 12. นางภทธนษฐ ” นางภทรนษฐ

ล าดบท 19-20. จอทองชม ” รวทองชม

ล าดบท 26. จตพร ” จตพร

ล าดบท 35. เพมรายชอ “ ผญ. สธรรม จนทรออน”

ทบทวนความเปนมาและทศทางของเครอขาย

เ นองจากวนน มผ มา รวมเรยน รจากนครชยศรและ

สพรรณบร อกท งเจาหนาทจากส านกงานเกษตรและ

สหกรณจงหวด คณสงเวยน จงไดทบทวนความเปนมาของ

เครอขายซงเกดขนเมอ 3 ปทแลวจากกลมคนเลก ๆ และได

ขยายเครอขายจนกระทงมาเชอมตอกบโครงการสามพราน

โมเดล เพอยกระดบพฒนาชองทางตลาดเกษตรอนทรย

จากตนน าถงปลายน า และมชดบทเรยนองคความรเสนทางการพฒนาคณภาพของผลผลตเกษตรอนทรยใหได

มาตรฐาน ซงมทงมาตรฐาน IFOAM, Organic Thailand และPGS

Page 61: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

62

แกไขรายละเอยดการกรอกใบสมครยนขอการรบรองมาตรฐาน IFOAM

น.ส.จตพร ไดแจงขอแกไขในการกรอกรายละเอยดขอมลในใบสมครผทยนขอใบรบรองมาตรฐาน IFOAM

และน ามาใหแตละรายแกไข ประเดนแกไขหลก คอ บอกชนดของผกทปลก ถาเปนพชทมลกษณะเปน GMO เชน

ตระกลถว มะเขอเทศ ขาวโพด มะละกอ ใหมใบรบรองวาไมเปนพช GMO ถามการผลตปยหรอสารชวภณฑท าเอง ให

บอกรายละเอยดสตรหรอวธการท า แตถาซอมาแลวไมแนใจวาผานเกณฑ มกท. หรอไม ใหแจงชอปยหรอสารชว

ภณฑนน ๆ ใหทางศนยฯ ตรวจสอบกบทาง มกท. วาใชไดหรอไม หรอเขาไปดขอมลไดทเวบไซดของ มกท. เมอแกไข

ใบสมครเรยบรอยแลว คาดการณวา ผตรวจจาก มกท. อาจจะมาตรวจเยยมประมาณ เดอนกนยายน 2557

แลกเปลยนผลการศกษาดงานจงหวดสรนทร

ตามทสามพรานรเวอรไซด รวมกบสถานพฒนาทดนนครปฐม จดไปศกษาดงานทจงหวดสรนทร(18-19 ก.ค.

57) นน จงมการชวนแลกเปลยนสงทไดเรยนรใหกบสมาชกทานอนๆ รบทราบ

นายโกมล สะทอนใหเหนวา สมาชกของศนยเรยนร

เกษตรอนทรยสรนทร ท านาเปนพชหลก (นาป)ไดมาตรฐาน

IFOAM ขายตางประเทศ ชวงทไมไดท านา หนมาปลกผก

หลายอยางเชงผสมผสานทงพชและสตว เชอมโยงกนได และม

จดตลาดสเขยว ผขายผลผลตอนทรยสวมหมวกใสเอยมสเขยว

หลงจากนนหลายทานทไปดงานชวยแลกเปลยนสงทไดเรยนร

เพมเตม ดงน

จดเดนของศนยเกษตรอนทรยจงหวดสรนทร

1. มผน าทเขมแขง ตงคณะกรรมการชดเลก/ชดใหญ มหนวยงานสนบสนน เชน สหกรณ

2. ความหลากหลายทง ขาว พชผกและสตว

3. ความเปนวฒนธรรมพนบาน

4. มปณธานรวมกนเพอความซอสตย/มนใจอนทรยของแท (สาบาน)

5. มตลาดสเขยวใหขายผลผลตทง อนทรย/เคม (แบงโซน)

6. มการแปรรปผลตภณฑ

ขอเสนอแนะในการน าบทเรยนจากสรนทรมาปรบใช

การสรางพนทคลายตลาดนดสเขยวประจ าเดอนน าสงของมาจ าหนายหรอแลกกน

หาพนทเปดตลาดในทองถน

การแปรรปผลตภณฑสรางมลคาเพม

Page 62: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

63

กลบมาทบทวนมองตวเราเอง สรางความเขมแขงตวเอง และกลมอยางมงมน

การมสญลกษณทสะทอนความเปนหนงของเครอขาย (เชน เสอทม)

การสอประชาสมพนธ

มต : ใหพฒนาการวางแผนเพอเพมปรมาณผลผลตใหมากขน (เพมจ านวนสมาชก หรอ ขยายพนทเพาะปลก)

และมความเสถยรภาพ (คงทและสม าเสมอ)เชงปรมาณกอน คอยเนนเรองการขยายตลาด เพราะปจจบนกยงม

ปรมาณผกไมพอสงโรงแรมฯ

นดหมายครงถดไป : วนจนทรท 8 ก.ย.57 บานพแดง (096-3305904) ต.นครปฐม อ.เมอง เวลา 15.00 น.

นางพมพวมล บญดเพมสขเจรญ : ผบนทก

อ.งายงาม ประจวบวน : ผตรวจการบนทก

Page 63: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

64

“กลมเรยนรเครอขายเกษตรอนทรยพนองสองต าบล +...”

ประชมกลมเครอขาย PGS รวมกบมลนธเกษตรอนทรยไทย วนองคารท 19 สงหาคม 2557

เวลา 10:00 – 12:30 น. ณ บานผใหญสธรรม จนทรออน

ผเขารวมวงคย ดงมรายชอตอไปน

1. คณณฐรณย รงอรณเลศ ม.เกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน

2. คณสงเวยน เอกจน ต.หวยขวาง

3. คณพทธนนท พทรรกษา ต.ทพหลวง

4. คณเนตรนภศ แซเอยว ต.ทพหลวง

5. คณอรณ พทธรกษา ต.ทพหลวง

6. นางวนณา แซลม ต.หวยขวาง

7. คณบญเรอง สระทองหน ต.ทงขวาง

8. คณละมย สระทองหน ต.ทงขวาง

9. คณภทธนษฐ ภมมา ต.ทงขวาง

10. คณธญญพทธ พทธเจรญนนผล ต.ตากอง

11. คณอนนตยา แสงงาม ต.ตากอง

12. คณล าพง สทองวฒนา ต.หวยขวาง

13. คณโกมล ออนสด ต.หวยขวาง

14. คณเบญจา รวทองชม ต.หนองงเหลอม

15. คณสามารถ รวทองชม ต.หนองงเหลอม

16. คณวสนต เกาลม ต.หนองงเหลอม

17. คณสธรรม จนทรออน ต.ทงขวาง

18. คณกตวรรณ วารรนสร ต.ตากอง(คสมฟารม)

19. คณยทธ ดพม ต.หนองงเหลอม

20. คณบญช อรนนท หนองงเหลอม

21. คณฉว สวนแกว หลกเมตร

22. คณสงา สวนแกว หลกเมตร

23. คณสทศ จราวฒพงศ ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

24. คณชฤทธพร เมงเกรด ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

25. คณพมพวมล บญดเพมสขเจรญศนยพฒนาเกษตรอนทรยสวนสามพราน

Page 64: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

65

26. คณศภวรรณ รฐกจวจารญ ณ นคร กรมพฒนาทดน

27. คณลกษณ เมตศปภช กรมพฒนาทดน

28. คณสมาล รจนนท กรมพฒนาทดน

29. คณธนบตร จงจต กรมพฒนาทดน

30. คณรตนาภรณ นพบรณ กรมพฒนาทดน

31. คณนศรา จงหวง กรมพฒนาทดน กทม.

32. คณกจณช ศรมล กรมพฒนาทดน กทม.

33. คณนฎชา วงษจนดา กรมประมง

34. คณปยนช เทยงดฤทธ กรมการขาว

35. คณอมรา เวยงวระ กรมการขาว

36. คณจตนา อนทรมงคล มลนธเกษตรอนทรยไทย

37. คณนคร ลมปคปตถาวร มลนธเกษตรอนทรยไทย

38. Mr.Chris May ประเทศนวซแลนด

(ทปรกษาการท าระบบ PGS สมาพนธเกษตรอนทรยนาๆชาตของ IFOAM X

เวทประชมวนนทมมลนธเกษตรอนทรยไทยและทปรกษา (Mr.Chris May) ลงพนทเยยมเครอขายพนอง2

ต าบล+3 ซงเปนกลมน ารองของโครงการสามพรานโมเดล เพอท าความเขาใจเกยวกบ PGS ใหชดเจนมากขน จากนน

พยายามชวนถามเพอทราบทมาของการรวมกลม อาจารยจนตนา ท าความเขาใจวาไมไดมาแกไขอะไรภายในกลม

เพยงแตเขามาชวยหนนกระบวนการและปรบแนวคดเรองเกษตรอนทรย เพอการขอใบรบมาตรฐานแบบกลม(PGS)คอ

สมาชกภายในกลมดแลและรบรองกนเอง โดยมมลนธเกษตรอนทรยไทยเปนพเลยง และไมตองจายคาธรรมเนยมใดๆ

ทงสน ซงจะท าใหเกษตรกรไดมโอกาสหาทางเลอก/ชองทางการตลาดระดบบนไดมากขน หลงจากนนไดเชญคณอรณ

พทธรกษา ไดพดคยถงตงแตการกอเกดกลมขยายกลมเพมต าบลเพมเครอขายในโครงการสามพรานโมเดล

แบงบทบาทหนาทดแลคนดแล/สงผลผลตประชมกลม/แลกเปลยน/สะทอนปญหาปรบปรงแกไขตอไป

มลนธเกษตรอนทรยไทยชมเชยกบการท างานของเครอขายทมการขบเคลอนภายในเครอขายอยแลว โดยม

โรงแรมสวนสามพรานไดซอมซอผลตอย และยงมไปขายทตลาดอนๆดวยเชน ตลาดสขใจ ตลาดปฐมอโศก

โรงพยาบาล และตลาดนดอนๆ ขบวนการกลมการท าระบบ(PGS)ท าไดไมยาก เพราะพวกเรามจตใจเปนอนทรย

เตม 100 อยแลว

Page 65: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

66

การพดคยไดก าหนดวาอะไรใชได อะไรใชไมไดภายกลมรวมกน/ตงกตกาใหเหนชดเจน/เขาใจงายขน

การตงบทลงโทษ

พมพวมล บญดเพมสขเจรญ : ผบนทก

เครอขายพนอง 2 ต าบล +3 ,1,1 ครงท 12/2557 วนจนทรท 8 กนยายน 2557

กจกรรม : เยยมกลมเกษตรกรประจ าเดอน ครงท 7

เวลา 15:00 – 19.00 น. ณ บานนายแดง เกดโถ

ผเขารวมวงคย ดงมรายชอตอไปน

Page 66: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

67

36. น.ส.ณฐรณ รงอรณเลศ ม.เกษตรศาสตร

37. นายชาตร เกดโถ ต.นครปฐม

38. นายสมชย โสนช ต.นครปฐม

39. น.ส.เนตรนภศ แซเอยว ต.ทพหลวง

40. น.ส.อรณ พทธรกษา ต.ทพหลวง

41. นางพทธนนท พทธรกษา ต.ทพหลวง

42. นางละมย สระทองหน ต.ทงขวาง/บานสวนละมยพร

43. ดต.พรชย สระทองหน ต.ทงขวาง/บานสวนละมยพร

44. นายเชนวทย สระทองหน ต.ทงขวาง

45. นายบญช อรนนท ต.ทงขวาง

46. นางภทรนษฐ ภมมา ต.ทงขวาง/กลมเกษตรบานหลกเมตร

47. นางหงส เรยนทพ ต.ทงขวาง/กลมเกษตรบานหลกเมตร

48. นางฉว สวนแกว ต.ทงขวาง

49. น.ส.สงา สวนแกว ต.ทงขวาง

50. ผญ. สธรรม จนทรออน ต.ทงขวาง/ศนยเรยนรปลกไมลาย

51. นายโกมล ออนสด ต.หวยขวาง/ไรทนท า

52. นายสงเวยน เอกจน ต.หวยขวาง

53. นางล าพง สทองวฒนา ต.หวยขวาง

54. น.ส.อนนตยา แสงงาม ต.ตากอง

55. น.ส.ธญญพทธ พทธเจรญพนผล ต.ตากอง

56. นายนคร บบวเศษ ต.หนองงเหลอม

57. นายวสนต เกาลม ต.หนองงเหลอม/ไรปลายฝน

58. นางวนณา แซลม ต.หนองงเหลอม

59. นายณฐวฒ แซลม ต.หนองงเหลม/ไรปนรก

60. นายอรษ นวราช ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจสวนสามพราน

61. นายสทศ จราวฒพงศ ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจสวนสามพราน

62. นางพมพวมล บญดเพมสขเจรญศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจสวนสามพราน

63. น.ส.จตพร ศรวารรตน ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจสวนสามพราน

64. น.ส.มลลกา แซกวย ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจสวนสามพราน

65. นายสพนจ รงหลม เชพสวนสามพราน

Page 67: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

68

66. นายวทธน บรรกจ เชพสวนสามพราน

67. นายบญช เหนทอง เชพสวนสามพราน

68. นายนฐพงษ แกวรตนชย สถานพฒนาทดนนครปฐม

69. น.ส.พรพมล ศรทร กรมสงเสรมการเกษตร

70. น.ส.รการตน พพฒนเตชา สภช.

71. นายพชร เซงเจรญ หน.แผนและงบประมาณ ทศม.

72. นายสรศกด สะทองหน นกพฒนาชมชน

73. นายปยะ พวงส าล สหภาคความรวมมอภาคประชาชน

74. นางจนตนา อนท รมงคล มลนธเกษตรอนทรยไทย

75. นายนคร ลมปคปตถาวร มลนธเกษตรอนทรยไทย

ปลกถวฝกยาวบนคนบอปลา(ฝงหนง) ปลกแดงปลาอาศย ไวกนสายบว/ขายใหเกดรายได

หวขอการประชม

1. ทบทวนการประชมครงทแลว

2. มลนธเกษตรอนทรยไทยพดคยเรอง PGS กลม

3. อนๆ

วาระท1. ทบทวนประชมครงทแลว คณสงเวยน เอกจน ไดแนะน าผเขารวมประชมวนนคราวๆ วามมาจากทบาง

จากนนพดถงการประชมครงทแลว เลาถงการแกเอกสารการกรอกมาตรฐานIFOAM ซงไดแกไขในทประชมในวนนน

เลย โดยเลาวากลมพนอง 2 ต าบล+3,1,1,และเลาทมาของกลมอกวาเปนมาอยางไร เพราะมผเขารวมประชมหลายฝาย

จะไดทราบทมากน จากนนไดแลงสมาชก 19 กย.57 มกท.จะลงตรวจ IFoam ชดท 1 มคณโกมล คณละมยพร คณอรณ

(13 คน)

จากนนผใหญสธรรม จนทรออนไดแลกเปลยนและทบทวนการประชมครงทแลวทเนนถงการท าเกษตรอนทรยทตอง

เนนแนวกนชนเพอรกษาสงแวดลอมของแปลง ปจจยการผลตเนนท าเองเปนสวนใหญ การจดบนทกสวนตวตองจด

ละเอยดวาแตละวนเราท าอะไรบางในสวนของเรา

Page 68: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

69

การท า PGS เปนทางเลอกหนงเอกสารไมตองท าใหมใชขอมลทพวกเราท ากนอยแลว ซงมลนธเขามาชวยเปน

พเลยงในเบองตน ไมไดมาเปลยนแปลงวถทพวกเราท าอย

วาระท 2. มลนธเกษตรอนทรยไทย ท าความเขาใจการท าเกษตรอนทรยระบบ PGS ดแลกนเอง ลกษณะการท า

การเกษตรอนทรย เชนเดยวกนกบทพวกเราท าอนทรยแบบ IFOAM แตระบบ PGS ไมเสยคาใชจายใดๆเปนการ

ชวยเหลอเกษตรกรอกชองทางหนง ซงในอนาคตจะตองมตราสญญาลกษณมาตดบนผลตภณฑ และเชอมโยงตลาด

ตอไป

บนหลกการและแนวคดเดยวกนเชน ไมใชสารเคมเลย แนวกนชนพวกเราท ากนอยแลว ปจจยการผลตเนนการ

ผลตเองในฟารมเปนตน

การเยยมตรวจกนเองพวกเราท ากนอยแลว ซงการเยยมจะใชการตรวจดของจรง และรสกไดวามนเปนอนทรย

ผานการพดคยกน แลกเปลยนความคดกน ดการจดบนทก และสวนหนง สวนสามพรานท าโครงการกลมไดเปน

เครอขายดวย จงท าใหหลายคนได IFOAM หลายคนอยระหวางรอ มกท.จะลงตรวจพนท วนท 19 กย.57 จ านวน 13

คน บางคนไดมาตรฐาน ออรกานกไทแลนด ของพฒนาทดน

PGS อยากเหนระบบการบนทกประจ าวนเพอเปนหลกฐานเชงประจกษ จะท าใหเกดความนาเชอถอ น าไป

ปรบใชรวมกนไดแทนความรสกซงมนมองไมเหน บนกตกาและมาตรฐานของกลมพนอง 2 ต าบล+3,1,1 เอง โดยท า

เปนแบบฟอรมเพอเชคการปฏบต 17 ขอของระบบ PGS ซงคณอรณ พทธรกษา รบผดชอบพมพเอกสาร แจกทกคน

แลวใหคณสธรรม จนทรออนเปนผสรปเพอเปนฐานขอมลและเกบเอกสาร

3.วาระอนๆ เชพโรงแรม ควรแพค/ผกดวยใบกลวย ผกสดด

คณสงเวยน

และผญสธรรม ทบทวนประชมครงทแลว ตงกตกา ของกลมรวมกน

นดคราวหนา ประชมทบานปาสงา(หลกเมตร)วนท 13 ต.ค.57 เวลา 15.00 น.

Page 69: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

70

เดนชมสวนคณชาตรกอนเขาประชม

พมพวมล บญดเพมสขเจรญ:ผบนทก

อ.งายงาม ประจวบวน:ผตรวจการบนทก

Page 70: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

71

ประชมกลมพนอง 2 ต าบล +3 ครงท 13 /2557 วนท 13 ตลาคม 2557

เวลา 15:00 – 19.00 น. ณ บานปาสงา สวนแกว

มผเขารวมประชมดงน

1. คณวลลภ ศรพม ต.ทงขวาง

2. คณสพตรา ศรพม ต.ทงขวาง

3. คณสรนทร สวนแกว ต.ทงขวาง

4. คณหงส เรอนทบ ต.ทงขวาง

5. ด.ญ.จนทมา สระทองหน ต.ทงขวาง

6. คณบญเรอง สระทองหน ต.ทงขวาง

7. คณวนด สระทองหน ต.ทงขวาง

8. ด.ต.พรชย สระทองหน ต.ทงขวาง

9. คณละมย สระทองหน ต.ทงขวาง

10. คณสงา สวนแกว ต.ทงขวาง

11. คณสมอน สวนแกว ต.ทงขวาง

12. คณเสนาะ สวนแกว ต.ทงขวาง

13. คณภทรณษฐ ภมมา ต.ทงขวาง

14. คณชาตร เกดโถ ต.นครปฐม

15. คณสมชย โสนช ต.นครปฐม

16. คณเนตรนภศ แซเอยว ต.ทพหลวง

17. คณภทธนนท พทธรกษา ต.ทพหลวง

18. คณวนณา แซลม ต.หลองงเหลอม

19. คณรฐวฒ แซลม ต.หนองงเหลอม

20. คณวสนต เกาลม ต.หนองงเหลอม

21. คณเรไร รงอรณเลศ ต.ก าแพงแสน

22. คณอนนตยา แสงงาม ไร ต.ตาล ตากอง

23. คณธญญพทธ พทธเจรญพลผล ไร ต.ตาล

24. คณโกมล ออนสด ไรทนท า

25. คณบญช อรนนต ไรชสกล ต.หนองงเหลอม

Page 71: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

72

26. คณพพฒน แสงเพชร กลมคลองโยง/ตากฟา

27. คณธนอร ปนตกแตง กลมคลองโยง/ตากฟา

28. คณเตยง รอดผล กกสวนสามพราน

29. คณรงทพย คพเสงยม กกสวนสามพราน

30. คณชยญา เกดแกว กกสวนสามพราน

31. คณวทธน บรรดจ กกสวนสามพราน

32. คณสทศ จราวฒพงศ ผจก.สวนสามพราน

33. คณจตพร ศรวารรตน ผจก.ตลาดสขใจ

34. คณพมพวมล บญดเพมสขเจรญ จนท.ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจ

35. คณมลลกา แซกวย จนท.ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจ

36. คณอรษ นวราช กรรมการ ผจก.บรษทสวนสามพราน

37. อ.งายงาม ประจวบวน ม.เกษตรก าแพงแสน

วาระการประชมดงน

1.ทบทวนการประชมครงทแลว(บานคณชาตร เกดโถ)

2.แนะน าตวเพอรจกกน(มคนใหมเขารวม)

3.แลกเปลยนการตรวจ IFOAM ทผานมา 18 ราย

4.อนๆ

วาระท 1 ทบทวนวาระการประชมครงทแลว

คณสงเวยน ชวนดตามเอกสารทแจกให เพอทวนวาระการการประชมครงทแลวดงกลาว ซงหลกๆ กไดรวมกน

ออกกฎกตกา การดแลกนกนแบบมสวนรวม (PGS) กลมพวกเราม มลนธเกษตรอนทรยไทยคอยเปนพเลยง เพราะเปน

เรองใหมของประเทศไทย จงอาจจะพดไดวาเรยนรรวมกน ทงทมกลมพวกเราและมลนธฯและทมสวนสามพราน ได

กตกาออกมาทงหมด 13 ขอ คณอรณไดพมพมาแจกทกคน ชวงทายเดนตรวจแปลงปาสงา จะชวนเชคตรวจแปลงและ

สรปรวมกน ในวาระอนๆ ตอไป

Page 72: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

73

วาระท 2 แนะน าตวเพอไดรจกกนเพราะมคนใหมมาสมครเปนสมาชกกลม และมกลมคลองโยง/ตากฟามารวมเรยนร

ดวย

วาระท 3 แลกเปลยนการตรวจแปลงของทกราย ทงหมด 18 รายทขอ IFOAM

คณสทศ จราวฒพงศ ไดบอกเลาเรองราวทลงตรวจแปลงของกลมพนอง 2 ต าบล+ 3 ซงไมมอะไรนากงวน

อยากจะขอแสดงความยนดลวงหนา สงท มกท.แนะน าตอนน คอ

ใหหยดใชปยตราขวญกสกรกอน (ปฐมอโศก)

ขาดการจดบนทก(บางราย)

แนวกนชน ควรเสรมเปนบางราย ไดบอกเจาของไรแลว

เมลดพนธทไมเปน GMO เชนมะละกอ ใหเกบเมลดพนธเอง และแบงปนเพอนได

สรป ทกคนท าดวยใจซอสตย และความศทธา ดวยอดมการณความเปนอนทรย ดวยการท าแลวม

ความสข เกษตรอนทรยจะอยกบเราตลอดไป ใบรบรองมาตรฐานเปนแคผลพลอยได

วาระท 4 วาระอนๆ

คณอรณ ไดชวนแลกเปลยนเรองปย ซงตอไปตองท ากนเองในกลม เพราะ มกท.ใหหยดใชปยปฐมอโศก กลม

จะท าใชกนเอง สบเนองมาจากกลมเรามปญหา เวลาไมตรงกนรวมตวกนท าปยยาก จงตกลงกนวา ให คณเจงและคณ

วสนต ยมเงนกลมเพอไปผลตปยหมก ขายใหสมาชกในกลม พวกเราตองซอปยในกลม ใชกน เรองราคาลองตกลงกน

ในท ประชมกอน เรมอาจจะ ก.ก.ละ 3.20 บาท รอบหนงหากผผลตไมไหว ประชมกนใหน าตนทนพรอมบวกคาแรงมา

คยกน ปรบราคากนเปนชวงๆ

เรองสงผกใหคณอรณไปขายตลาดสขใจและสงโรงแรม อยากชวน เชพ/กกชวยสะทอน ดงน

กลวยหอมออนไป(หกกอน) แกไขโดยการชดเชยใหคราวตอไป ตอไปจะเกบใหแกจด

ผกขาด น.น.ใหเผอ น.น.ทกคน

ถาไมเขยนบลมาจะไมไดเงน

หลงจากตรวจเยยมแปลงปาสงา ซงหางจากแปลงทอยอาศยประมาณ 500 ม. กลบมาชวยกนเชคตามกตกาทไดแจกให

13 นนวาแปลงปาสงาผานการรบรองแบบมสวนรวมไหม

มขอเสนอแนะจากสมาชกผตรวจแปลงดงน

1. ถงทใสขแพะยงเปนถงปยเคม ปาสงาจะแกโดยคราวหนาจะเอากระสอบไปใสเอง จะไดถกตองตาม

กตกา

2. มการขาดการประชม 1 ครง ปาสงาบอกวา ตอไปจะพยายามไมขาดประชม

3. ประวต แปลง ในอดต ปาสงาปลกกลวยอยางเดยวมา 4 ป มคนมาชวนท าอนทรยจงแบงท า ประมาณ 2

งานกอน พอเรมไดผล ท าหมด 4 ไรเลย

Page 73: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

74

4. ในทประชม ตรวจดตามเชคและพดคยรวมกน เหนสมควร แปลงปาสงาผาน PGS

ตงกรรมการกลางเพอดแล PGS ของกลม

เพอจะใหการตรวจเยยมแปลงไมหางหรอนานเกนไป จงจดตงทมกรรมการกลางเพอจะไดสลบกนไปแวะเยยมตรวจ

แปลงสมาชก ไดอาสาสมครดงน

1. บานสวนละมยพร 2.ไรปนรก

2. สวนบานดน 4.ไรชวๆ

1. สวนพแดง 6.สวนสามพราน

ในการไปตรวจอาจจะไมจ าเปนตองไปครบทมกได อยางนอยตองม 4 คนขนไป

คราวหนาประชมกนวนท 17 พ.ย.57เวลา 15.00 น.ทบานคณบญช(สวนชสกล)086-0661306

การตรวจเยยมจะเปนลกษณะดงน

1. เจาของแปลงลอกเลาเรองราวแปลงตวเองใหสมาชกฟง

2. น าบนทกขอมลสถตแตละแปลงมาแลกเปลยนกน

3. แปลงไหนมองคความรเรองอะไรบางน ามาแลกเปลยนเลาสกนฟง

พมพวมล บญดเพมสขเจรญ:ผบนทก

“กลมเรยนรเครอขายเกษตรอนทรยพนองสองต าบล +...”

ครงท 14 วนจนทรท 17 พ.ย. 57เวลา 15.30- 18.30 น .ทบานคณบญช

ผ เขารวมประชมมดงน

Page 74: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

75

1. นางเรไร รงอรณเลศ ไรเฟองฟา

2. นางจตนา อนทรมงคล มลนธเกษตรอนทรยไทย

3. น.ส.วนทนา ฟค า ส านกงานมาตรฐานสนคา(มกอช. 4. น.ส.วบลกาน วรรณโมส มกอช. 5. นายทองแดง พมพทอง มกอช. 6. น.ส.จ าเนยร แจมดวง ต.หนองงเหลอม

7. นางอไร รอดโพธทอง ต.หนองงเหลอม

8. นายชาตร เกดโถ อ.เมองนครปฐม

9. นางรชดา เกดโถ อ.เมองนครปฐม

10. นายสมชย โสนช อ.เมองนครปฐม 11. นางอรวรรณ ตงจารวฒนชย ต.หนองงเหลอม

12. นายกมหล ตงจารวฒนชย ต.หนองงเหลอม

13. นายนฐวฒ เกษมสรบญวฒน ต.หนองงเหลอม

14. นางเพญจนทร อไร ต.หนองงเหลอม

15. นางเบญจา รวทองชม ต.หนองงเหลอม

16. นายสามารถ รวทองชม ต.หนองงเหลอม

17. นายวสนต เกาลม ต.หนองงเหลอม

18. นายศรายทธ แจมจ ารส ต.หวยขวาง 19. นางวนนา แซลม ต.หวยขวาง 20. น.ส.สงา สวนแกว ต.หวยขวาง 21. นางฉว สวนแกว ต.หวยขวาง 22. นายสธรรม จนทรออน ศนยเรยนรปกไมลาย

23. นายโกมล ออนสด ไรทนท า

24. น.ส.อนนตยา แสงงาม ไร ต.ตาล

25. น.ส.ธญญพทธ พทธเจรญพนผล ไร ต .ตาล

26. นางล าพง สทองวฒนา ไรแหวกท า

27. น.ส.เนตรนภส แซเอยว ต.ทพหลวง 28. นางละเอยด พทธรกษา ต.ทพหลวง 29. น.ส.อรณ พทธรกษา ต.ทพหลวง 30. นางภทธนษฐ ภมมา กลมหลกเมตร 31. ดต.พรชย สระทองหน กลมหลกเมตร 32. นางละมย สระทองหน กลมหลกเมตร 33. นายเจนวทย สระทองหน ต.ทงขวาง 34. นางหงส เรอนทพ ต.ทงกระพงโหม

35. นางสะอง ตรรยะ -

36. นางธนอร ปนตกแตง กลมลานตากฟา

37. นางสมทรง มวงพารา กลมลานตากฟา

38. นายไพบลย สวสดจย กลมลานตากฟา

Page 75: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

76

39. นางพพฒน แสงเพชร กลมลานตากฟา

40. น.ส.สธน ฟกหอม กลมลานตากฟา

41. นายประกอบ อนทรารกษ กกโรงแรมสวนสามพราน

42. นายสพจน โพธชม กกโรงแรมสวนสมาพราน

43. นายวทธน บรรดษ กกโรงแรมสวนสมาพราน

44. น.ส.มลลกา แซกวย จนท.ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจ

45. นางพมพวมล บญดเพมสขเจรญ จนท.ศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจ

46. นายชฤทธพร เมงเกรด ผช.ผจก.โรงแรมสามพราน

47. นายสทศ จราวฒพงศ ผจก.โรงแรมสามพราน

48.นายอรษ นวราช กรรมการ ผจก.บร

หวขอประชมมดงน

1. แนะน าตวเพอใหรจกกนทงคนใหมและคนเกา

2. ส านกงานมาตรฐานสนคา บอกกลาวและท าความเขากบทหนวยงานทจะเขามาสมพนธกบกลมพนอง 2 ต าบล+…คอมชดตรวจสารพษชดเลก และงบประมาณบางสวนทจะเขามาสนบสนน

3. คณบญช อรนนต เจาของสถานทกลาวตอนรบสมาชก และเลาความเปนมาของไรชสกล ซงเมอกอนมอาชพรบราชการคร ลาออกมาการเกษตร แตเปนเชงเดยว ตอมาปวยเปนโพรงจมกเปนหนอง เพราะใชสารเคมเยอะ จงหยดและเปลยนมาท าเปนเกษตรผสมผสาน ลองผดลองถก และคอยลด ละ เลก สารเคม มาได 2 แลว ขายเอง ตามตลาดทวไป ซงรวมเวลาตงแตเรมท าอนทรย พฒนาจนถงวนนรวม 11 ป เมอเขาประชมบอยขน หนมาปลกผกเพมขน

คณโกมล ออนสด รวมแลกเปลยนเรองตลาด GAP ซงเปนโครงการของภาครฐ(รวมประชมตอนเชาวนน บบรยากาศพดถงแต

เรอง GAP มเจาหนาทท างาน พรอมทงมงบประมาณสนบสนน ภาครฐไมไดใหความส าคญของเกษตรอนทรยเลย ในงานไมได

ยนพดสกค า

คณโกมล อยากจะชวนภาครฐไดไปผลกดนเรองเกษตรอนทรยใหมากกวาทเปนอย มเจาหนาท คอยแนะน าคน

ใหมๆ และควรมงบประมาณสนบสนนบาง

อาจารยจนตนา อนทรมงคล ไดรวมแลกเปลยน เรอง PGS ซงเคลอนตามระบบของชมชนเอง ประธานมลนธเกษตรอนรยไทย เขาไป

เปนรองรฐมนตรชวยเกระทรวงเกษตร เรองทคณโกมลอางถงจะน าไปบอกตอ จะไดใหชวยผลกดนอะไรไดบาง เกยวกบเกษตาอนทรย

วนท 17 ธค.57 มกอช.จะเขาอบรมท า PGS ขาว ระบบ GAP

Page 76: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

77

4. สมาชกทงหมด เดนตรวจเยยมแปลง ทงในและรอบแปลงคณบญช จากนนมาแลกเปลยนความคด ตงค าถามกบคณบญชเรมจากการปลกสมเปนพชหลก แดดแรงมาก ท าใหลกสมแตก จงแซมดวยผกหวาน กลวย มะละกอ รอบคนปลกมะมวง ผกหวานปา คอยๆเตมทละอยาง เสมอนพอหลวงเคยบอกกนขาวทละค า ท าทละอยาง ท าป ยใชเอง น าหมกหมกเอง หมกจากหนอหลวย หนอไผ ต าลง น าตาทรายแดง เปนตน หากไมมปจจยการผลต ไปซอท ปฐมอโศก

หญาใชใบกลวยปด ท าใหไมคอยมหญา มะละกอ ถามเหลย ใชบลบาเรย เพมไตโคโดมา และตรวจธาตอาหาร NPK

5. จากการเดนตรวจเยยมแปลง คณอรณถามสามชกทงหมด ชวยกนถาม – ตอบ แบบตรวจสอบ 17 ขอfดงน ผใหญสธรรม มองวาใจครบญชไดแลว ใชหลกการพงตวเองเปนหลก นาจะผานหลกเกณฑ PGS กลม แตตองท าตามค าแนะน าดงน

ตรวขจ ดน น า ทกรมพฒนาทดน บนทกประวตยอนหลง

ขอออรกานกไว

รวมปฏญาณตนกบกลมพนอง 2 ต าบล+3 …

กลมจะปฏบตตามกฏทตงไวอยางเครงครด คณบญชตองท าแนวกนชนใหถกตองมากขน เพราะดานหลงตดสวนกลวยไม ควรเสรม

แนวกนชน ใหเปนพชทไมน าไปขายอนทรย วนนยงไมผาน

คณอรณ ขอตงคณะกรรมการตดสนแบบตรวจสอบ 3 คน ม

1.ผญ.สธรรม 2. คณจะเอ 3.คณนคร

และชวนสมาชกคดค าปฏญาณตน เกษตรอนทรย ในวนสงคมสขใจ ใหไปคดมา

วนสงคมสขใจ ขออาสาสมครพายเรอ คณเบญจา คนขายของในเรอ คอ คณอด

ประชมคราวหนา 15 ธค.57 บานปาฉว สวนแกวเวลา 15.00 น(โทร 089-5504786

พมพวมล บญดเพมสขเจรญ:ผบนทก

อ.งายงาม ประจวบวน:ตรวจการบนทก

Page 77: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

78

“กลมเรยนรเครอขายเกษตรอนทรยพนองสองต าบล +...”ครงท 15 วนจนทรท 15 ธนวาคม 57 ณ บานปาฉว สวนแกว

ผเขารวมประชม

1. นางสาวณฐรนย รงอรณเลศ ไรเฟองฟา ต าบลก าแพงแสน 2. นางเรไร รงอรณเลศ ไรเฟองฟา ต าบลก าแพงแสน 3. นางสาวเนตรนภส แซเอยว ต าบลทพหลวง อ าเภอเมองฯ 4. นางสาวอรณ พทธรกษา ต าบลทพหลวง อ าเภอเมองฯ 5. นางสาวพทธนนท พทธรกษา ต าบลทพหลวง อ าเภอเมองฯ 6. นายสมชย โสนช ต าบลทพหลวง อ าเภอเมองฯ 7. นางสอง ตรรยะ ต าบลวงตะก อ าเภอเมองฯ 8. นายนคร บบวเศษ ต าบลหนองงเหลอม อ าเภอเมองฯ 9. นายวสนต เกาลม ต าบลหนองงเหลอม อ าเภอเมองฯ 10. นายชาตร เกดโถ ต าบลนครปฐม อ าเภอเมองฯ 11. นางรชดา เกดโถ ต าบลนครปฐม อ าเภอเมองฯ 12. นายสงเวยน เอกจน ต าบลหวยขวาง อ าเภอก าแพงแสน 13. นายโกมล ออนสด ต าบลหวยขวาง อ าเภอก าแพงแสน 14. นางล าพง สทองวฒนา ต าบลหวยขวาง อ าเภอก าแพงแสน 15. นางหงส เรอนทบ ต าบลทงกระพงโหม อ าเภอก าแพงแสน 16. นางฉว สวนแกว ไรแกวทว ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 17. คณสมศร สวนแกว ไรแกวทว ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 18. นางนงนช สวนแกว ไรแกวทว ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 19. นางสาวสงา สวนแกว ไรสงาดด ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 20. ด.ต.พรชย สระทองหน สวนละมยพร ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 21. นางละมย สระทองหน สวนละมยพร ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 22. นายบญเรอน สระทองหน ไรลองท า ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 23. นายเจนวทย สระทองหน ไรลองท า ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน

Page 78: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

79

24. นางสพตรา ศรพม ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 25. นางภทรนษฐ ภมมา ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 26. นางสาวนงคลกษณ หลงไกล ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 27. นายสามารถ รวทองชม สวนเบญจมาศ ต าบลหนองงเหลอม อ าเภอเมองฯ 28. นางเบญจา รวทองชม สวนเบญจมาศ ต าบลหนองงเหลอม อ าเภอเมองฯ 29. นางสาววรรณวภา นาคจนวงษ ต าบลทงขวาง อ าเภอก าแพงแสน 30. นางชญาดา วรรณชย ต าบลหวยหมอนทอง อ าเภอก าแพงแสน 31. นายพรเทพ จอยรอย ต าบลรางพกล อ าเภอก าแพงแสน 32. นายวสตร ลมสมบรณ ต าบลรางพกล อ าเภอก าแพงแสน 33. นายนฐพงษ แกวรตนชย กรมพฒนาทดน จงหวดนครปฐม 34. นางสาววบลวรรณ วรรณโมล ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต (มก

อช.) 35. นายสทศ จราวฒพงศ ผจดการโรงแรมสามพราน รเวอรไซด 36. นายวทธน บรรดจ Chef โรงแรมสามพราน รเวอรไซด 37. นายวชย มสวสด เจาหนาทศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจ 38. นางสาวมลลกา แซกวย เจาหนาทศนยพฒนาเกษตรอนทรยสขใจ

เรมประชม เวลา 15:00 น.

วาระท 1 เรองแจงใหทราบ

1.ขอแสดงความยนดและการแจงขาวประสมพนธ

1.1 คณสทศ จราวฒพงศ แจงทประชมทราบวา คณอรษ นวราช กรรมการผจดการสามพราน รเวอรไซด ไดรบการมอบโลรางวลเกยรตยศใหกบคนด โครงการ "แทนคณแผนดน" ระดบภาคกลาง ประจ าป 2557 โดย ศาสตราจารยเกยรตคณ นพ.เกษม วฒนชย องคมนตร เปนประธานในพธ

1.2 คณอรณ พทธรกษา แจงทประชมทราบวา สบเนองจากงานวนสงคมสขใจ (29 พ.ย. 57) ทผานมา

มลนธเกษตรอนทรยไทย ไดใบประกาศการรบรองแบบมสวนรวม (PGS) ใหแกตวแทนกลมเกษตรกรพนอง 2 ต าบล+... และยงมการกลาวค าปฏญาณตนของเกษตรกรพนอง 2 ต าบล+... ดวย และในการนจงน าใบประกาศดงกลาวมามอบใหแกสมาชกภายในกลมจ านวน 19 ทาน โดยมคณสงเวยน เอกจน หวหนากลมพนอง 2 ต าบล+... เปนตวแทนมอบแกสมาชกทง 18 ราย ทงนคณสงเวยน เอกจน ยงกลาวเสรมดวยวา การรบรองแบบมสวนรวม หรอ PGS กลมพนอง 2 ต าบล+... เปนกลมแรกในประเทศไทยทมการรบรองจากระบบเกษตรอนทรย ซง

Page 79: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

80

เกษตรกรทง 19 ทาน มาจากการขอมาตรฐานเกษตรอนทรยนานาชาต (IFOAM) หรอบางทานอาจจะไดมาตรฐานจาก Organic Thailand แลวดวย

1.3 คณวบลวรรณ วรรณโมล เจาหนาทจากส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต (มกอช.)ไดมอบเงนทเหลอจากโครงการออกพนทสงเสรมเกษตรอนทรยแกเกษตรกรใหแกกลมพนอง 2 ต าบล+... เปนจ านวน 1,500 บาท

1.4 คณอรณ พทธรกษา แจงทประชมทราบดงน 1.4.1 การประชมของกลมในแตละครง ขอใหสมาชกอยประชมทกครง หรอสามารถขาดประชมได

ตามจ านวนครงทตกลงกนไวกอนหนาน เพอสามารถรบรเรองราวๆ ภายในกลม 1.4.2 การประชมประจ าเดอน สมาชกกลมทกคนตองเดนตรวจแปลง 1.4.3 การสงผกเขาโรงแรม ควรใสถงแยกชนดผก และถงควรเปนถงใหมทสะอาด 1.4.4 การแจงยอดของจ านวนผก ควรอยในปรมาณทใกลเคยงกบจ านวนใบสงของจากโรงแรม 1.4.5 วนท 17 ธ.ค. 57 ทางมลนธเกษตรอนทรยไทยจะพาเจาทจากกรมการขาว มาศกษาดงานระบบ

PGS ของกลมพนอง 2 ต าบล+... ณ บานผใหญสธรรม จนทรออน เวลา 13:00 น. 2. ปญหาจากการสงผกและแนวทางแกไข

2.1 คณนายวทธน บรรดจ Chef โรงแรมสามพราน รเวอรไซด แจงทประชมทราบวา เมอวนท 10 ธ.ค. 57 ทผานมา กลวยหอมไมสกเทาทควร ทางโรงแรมฯ ตองน ามาบมเอง แนวทางการแกไข

2.1.1 คณโกมล ออนสด เสนอ ควรบมดวยใบขเหลก หรอใบแจง ทงนกควรตดกลวยใกลๆ สก โดยดจากตวชวดจากธรรมชาต นนคอ การแทะกนของนก, กระรอก และกระแต 2.1.2 คณนคร บบวเศษ เสนอ การตดปล ควรจดบนทกวนตดปลทแนชด แลวใชการนบวนรอตดกลวย 2.1.3 คณสทศ จราวฒพงศ แจงวา ทางสวนสามพราน ไมถนดเรองการบมกลวย และจะไมใชวธการบมดวยแกส จงขอความอนเคราะหจากเกษตรกรเจาของสวนกลวย ชวยเรองบมกลวย ใหสกพรอมเมอสงเขาถงโรงแรม

และเมอวนท 14 ธ.ค. 57 ทผานมา หนอไมทสงเขาโรงแรมฯ มอาย และเนอทแกเกนไป ทางโรงแรมฯ สามารถใช

Page 80: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

81

ประกอบอาหารเพยงครงเดยว แนวทางการแกไข 2.1.4 แจงใหเจาของสวนหนอไม ทราบ เพอแกไข

3. กจกรรมการตรวจแปลงแบบ PGS 3.1 คณอรณ พทธรกษา แจงทประชมทราบดงน 3.1.1 การตรวจแปลงแบบ PGS ใชผตรวจจ านวน 6 แปลง ตามทมอบหมายไปครงประชมท 13/2557

กรณ เพอนใหมจะเขารวมกลมพนอง 2 ต าบล+... ตองผานการตรวจแปลงจากตวแทนทง 6 แปลง ในอนาคตจะมการใชวธ GT Testkit จากการสนบสนนของ มกอช. 3.1.2 การตรวจแปลงในแตละครงจะมคณะกรรมการตดสนกลม เพอท าหนาทเปนคณะกรรมการกลางคอยตรวจสอบการตรวจของผตรวจทง 6 แปลงนน เพอความยตธรรม คณะกรรมการตดสนกลม 3 ทาน ไดแก คณสธรรม จนทรออน, คณโกมล ออนสด และคณนคร บบวเศษ 3.1.3 การสรปผลการตรวจแปลงแบบ PGS

วงจรวธการตรวจแปลง

ตวแทนผตรวจจาก 6 แปลง

ลงมต ผาน / ไมผาน

พรอมใหขอแนะน า

คณะกรรมการตดสนกลม 3 ทาน ลงมต เพอยนยนผล ผาน/ไมผาน ของผตรวจ 6 แปลง

เดนตรวจแปลง

Page 81: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

82

3.1.4 การสรปผล 1.ทางผตรวจของใหเลาวธการท าเกษตรอนทรยภายในแปลงปาฉว สวนแกว

1.การขนแปลงปลกผกดวยวธการขดดนเตรยมแปลงเอง (บางครงกมบตรสาวมาชวย) แลวตากดนทงไว 2.การเตรยมเมลดผก โดยการซอมาจากรานคาทวไป น ามาแชดวยน าหมกทกครง แลวลางดวยน าสะอาด กอนน าไปเพาะปลก 3.การใชชวภณฑ จะใชน าหมกทหมกดวยตวเอง ฉดพนผกภายในแปลงปลก และปยทใชจะสงจากคณวสนต เกาลม 4.ภายในสวนของปาฉว สวนแกว ไดเลกใชปยเคมมานาน 7 ป (ตงแตป 2550) 5.แนวกนชนทเสยง : ทางผตรวจใหค าแนะน าวา ควรปลกพช เพอเปนแนวปองกน และปาฉว สวนแกว ไดรบทราบและพรอมปรบปรงในพนทเสยง และไดเลอกทจะปลกขา เปนแนวกนชน มตจากผตรวจ 6 แปลง : ใหผาน และใหเพมแนวกนชนในพนทเสยง มตจากคณะกรรมการตดสนกลม : ใหผาน (ยนยนผลตรวจตามมตผตรวจ 6 แปลง)

3.1.5 ขอเสนอแนะตางๆ 1.คณสทศ จราวฒพงศ ฝากขอคดทไดจากการเดนตรวจแปลงวา มาตรฐาน IFOAM ทเกยวกบสงแวดลอม จ าพวกถงพลาสตก กลองโฟม ควรจดททงใหเปนทเปนทาง ไมควรเผา เพราะเปนการท าลายสงแวดลอม และการจางงาน ควรจางในคาแรงขนต าตามกฎหมายแรงงงาน

Page 82: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

83

วาระท 2 เรองทฝากรวบรวมครงหนา 1. การรวบรวมจ านวนผกสงโรงแรมฯ จ านวนกกโลกรม ประเภทผกทสง ปญหาทผานมาตงแตเดอนกมภาพนธ 2557 และปญหาของโรคพชทเกดขนในแตละชวงเดอนทพบ

วาระท 3 อนๆ 1. การสาธตการตรวจสารจากส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต (มกอช.) ชด GT-Testkit

2. ผลการตรวจสอบดน จากกรมพฒนาทดน หมายเหต พรกและมะเขอเปราะ พบสารตกคางในระดบปลอดภย เหตผลเพราะปลกในพนทเดยวกบตนดาวเรอง ซงเปนพนทเสยงทอาจจะไดรบสารบางชนดจากดาวเรอง ทางคณะ มกอช. ไดแนะน าใหปลกพรกและมะเขอเปราะใน

ตวอยาง

ผลการตรวจดวยชด GT-Testkit ไมพบสารตกคาง พบสารตกคางในระดบ

ปลอดภย พบสารตกคางในระดบไม

ปลอดภย 1.ต าลง 2.พรก 3.มะเขอยาว 4.มะเขอเปราะ 5.ยอดกระถน 6.มะเขอพวง 7.ถวพ 8.ตะไคร 9.ผกกวางตง 10.ผกบง

คามาตรฐานการวเคราะหของกลมโลหะหนก

โลหะหนก เอกสารวชาการระดบเกณฑพนฐานของการปนเปอนของโลหะหนกในดนประเทศไทย

กรมวชาการเกษตร

อารเซนก (As) ไมเกน 30 mg/kg ไมเกน 50 mg/kg แคดเมยม (Cd) ไมเกน 0.15 mg/kg ไมเกน 5 mg/kg โครเมยม (Cr) ไมเกน 80 mg/kg ไมเกน 300 mg/kg ตะกว (Pb) ไมเกน 55 mg/kg ไมเกน 500 mg/kg

Page 83: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

84

บรเวณตนดาวเรองไดแตตองเวนระยะการปลกระหวางตนพรก ตนมะเขอเปราะ และตนดาวเรอง และควรมแนวกนชนเปนเกราะอกชน 2. ผลการตรวจสอบดน จากกรมพฒนาทดน ปดประชม 18:00 น. นดหมายครงหนา : วนจนทรท 12 มกราคม 2558 เวลา 15:00 น. บานคณพรเทพ จอยรอย ต าบลรางพกล อ าเภอก าแพงแสน เบอรตดตอ 081-7367076

นางสาวมลลกา แซกวย : บนทกการประชม

Page 84: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

85

รายงานการตรวจรบรองแปลงมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM

วนน มกท. มาตรวจแปลงกลมพนอง 2 ต าบล + 3 ผตรวจ ผชวยศาสตราจารยพรชย กลชย เปน อ. คณะ

เทคโนโลยการเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาคณทหารลาดกระบง

แปลงท1

ตอนนเรมสมภาษณเจาของแปลงคณจะเอ และตรวจเอกสารบนทกแปลง มคณแดง กลมเตามาสงเกตการณ

ครบ ขนตอนท 2 สมภาษณเรองท าป ยหมก การใชป ย เรองแมลง เรองโรค เรองน า เรองเครองมอ เรองการบรรจของ

ไปขาย ถาท าเรองขาวถามเรองโรงส สปนกบเคมหรอเปลา กระสอบทใสขาวไปส สเสรจบรรจอยางไร ทไหน เรองหน

ในนาขาวจดการอยางไร การเกบผกขนตอนลางบรรจ และบนทกการแปรรปถาท าขาย จากขาวเปลอก เปนขาวสาร

เทาไร ท าบญช แยกขาวและผก เปนค าแนะน าจาก อ. บนทกแบบใหดงาย ๆ ผลผลตขาวตอการปลกจ านวนกกโล

ขาวเปลอกเปนขาวสาร ราคาการขาย(ทานใดทขอเรองขาวจะพดคยละเอยดครบ การขนสงใชรถอะไรในการขนสง

รายไดจากการขายขาวจากการปลกแตละครงไดเงนเทาไร หนงสอรองทกข ระยะการปรบเปลยนทางผตรวจแนะน าให

ลดระยะปรบเปลยนโดยใหทางสามพรานโมเดลเสนอทาง มกท. โดยใหท าจดหมายใหทาง ผญ. หรอผน าหมบาน

รบรอง ตอนนก าลงตรวจแปลงทเกบชวภณฑและคแปลงครบ ใชเวลาคย 1ชวโมงครบ ตอนนสรปในการตรวจครบ ไม

ปญหาทกอยางครบ ไมมเงอนไขมแตค าแนะน าใหค าแนะน าเรองการบนทกเพมเตม ส าหรบในการตรวจปตอไปครบ

ใชเวลา หนงชวโมงสสบนาทตอนนสรปในการตรวจครบ ไมปญหาทกอยางครบ ไมมเงอนไขมแตค าแนะน าให

ค าแนะน าเรองการบนทกเพมเตม ส าหรบในการตรวจปตอไปครบ ใชเวลา หนงชวโมงสสบนาท

แปลงท2

แปลงตอไปเปนแปลงคณนครครบ เรมเวลา 13.39 น. เรมถามความเปนมาการมาท าเกษตรอนทรย วาความ

เปนมาอยาง มความเขาใจเรองมาตรฐานไหม เรมท าอนทรยตงแต 2550 และขอดการบนทก การสงผกขายทไหนบาง

ก าลงใหค าแนะน าในการบนทก ขอใหเขยนค าวาอนทรยในบลทกครง ขอนขอปรบปรง มตนไมยนตนอะไรบาง น าใช

น าจากไหน ถามเรองการเลยงแพะอาหารทเลยงจากไหนทอยของแพะอยอยางไร เมลดพนธมาจากไหนสวนใหญเกบ

เองนอกจากคะนา และกวางตงการบ ารงดนใชวสดอะไร ปรมาตรการใช2 ไรใชป ยหมก 2 ตน ป ป ยแรธาตไมไดใชใช

พด.2 พด.1 ป ยปฐมอโศกอยางพงใชขอให มกท. รอเอกสารจากยนยนกอน การก าจดวชพชใชอะไร การหมก

จลนทรยท าอยางไร มใชพลาสตกในการคลมแปลงไหม กนชนรอบ ๆใชอะไรเปนแนวกนชน แนวกนระยะหางกเมตร

เครองมอไมใชปนกบใคร การแจกป ยใครมาแจกการบรรจผลผลต ราคาผลผลต ภาชนะในการใสผกไปขาย การไปสง

ฝากขายกบคณอรณ ประมาณการในการขายผก เดอน เอกสารรองทกข ใชแรงงาน เสรจการพดคย เวลา 14.25 น.

Page 85: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

86

เดนดแปลงสรปมขอแนะค าเรองการจดการบนทก ส าหรบการมาตรวจปตอไป ชวยเพมค าวาอนทรยในหลกฐานทก

ชนดอยางอนไมมปญหา เสรจภารกจเวลา 14.50 น.ครบ ผานไปอก 1 สวน เหลออก 1 สวน

แปลงท3

คณตาลเรมพดคยกบคณตาล เวลา 15.20 น. ใหเลาเรองทมาท าเกษตรอนทรย ไดแรงบนดาลใจจากพอ

หลวง ซงญาตพนองท าแตเคม มแตคนตอวา ไดไปเรยนรจากหนวย ผญ.สธรรม และคณจะเอ และไดมทขายท

ศลปากร และเรมท าอนทรยเมอป2553 ท าไหมตองมาขอรบรองมาตรฐาน ท าใหผบรโภคมนใจ พนทสวนใหญปลก

เผอก และกระชาย ถามเรองการใชยาเคมในการปลกเผอกและกระชาย เพอความร เรองดนเปนอยางไร การบรรจเปน

อยางไร ขอเลาตลาดทไปขายมทไหนบาง แบงกลมตลาดทไปขาย ความเขาใจเรองมาตรฐานขอใหเลาใหฟงเชนการ

เผา ถาท าลายในการเผาตองท าเหมอนเตาเผาถาน รจกระยะปรบเปลยนไหม ตองมคนรบรองทเชอถอคอ มกท.กอน

มาท าพนทเปนอะไร เปนทเลยงววมพนทท ากไร มแปลงเดยวไมมคขนาด ขอดการบนทก และระบค าวาอนทรยใน

บนทกดวยมตนไมใหญอะไรบางทไมไดขอรบรองแปลงผกหมนเวยนอยางไรบาง มปลกปอเทองปลกผกไมซ า ท น าท

ใชมาจากไหน มบอกกเกบน า มววแตไมเขามาในแปลง ม 3 ตวป ยพชสดทอยในแปลงดทสด ถามแรงงานนอยควรใช

ป ยพชสดเชนตระกลถว เมลดพนธสวนใหญผกใบจะซอจากปฐมอโศกและเกบเมลดพนธเอง เชนถว ขาวโพด ในแปลง

ใชอนทรยวตถอะไรบาง น าหมกใชอะไรบาง ป ยคอกในตอป 1 ตน ใชหมกกอนใชประมาณ 3 เดอน ป ยหมกท าเอง

ดวยหรอเปลา ป ยแรธาตใชไหม น าหมกหวเชอซอจากปฐมอโศก ป ยขวญกสกรของดใชไปกอน วชพชใชตด มท าน า

หมกไหมวธท าน าหมกปรมาตรสดสวน มเชอจลนทรยสารเรง ฮอรโมน ใชบางไหม แนวกนชนมพชเปนแนวกนชนหา

พชใบหนา ปจจบนปลกมะขามเครองมอของเราเอง การบรรจ การไปขายใสรถกระบะ มผกเคมปนไปหรอเปลา การ

ตดแตงผกการลางดวยน าอะไร ประมาณการในการขายตอเดอน แรงงานในการใชในแปลง เสรจการพดคย 16.15 น.

เดนดแปลง กลบมาคยเรองขาวตอในเรองการสขาว การบรรจ การขาย ตองรบรองในเรองโรงสขาวดวย ในการแปรรป

ในครงตอไป ถาไดมาตรฐานแลวในการใชตราตองขอเรองในการแปลงรป เรองแผนผงแปลงใหชดเจน เรองพนท ๆ

ญาตใหท าเปนเงอนไขตองท าตองระบใหชดเจน มการบนทกใหชดเจน พชทจะขายอยางไปปลกแนวชายแดนกนชน

เสรจในการสรปเวลา 17.00

แปลงท4

เรมพดคยเวลา 9.05 น. มแปลง 2 แปลงตดกนดแผนผงแปลง ชวยเลาเรองการเรมมาท าอนทรย เมอป 2541

ท าเรองปลกหนอไมฝรงมากอน ไมประสพความส าเรจ จงไดค าแนะน าจาก ผญ.สธรรม พาไปเรยนรทตาง ๆ เปลยน

ดวยสาเหตเรองสขภาพ ทงสาม และเตยสขภาพไมคอยดเกดจากการใชเคม ปจจบนเหนผลทกดานในการมาท า

อนทรย ท าไหมจงตองขอรบรอง เพอใหคนไทยทงประเทศเหนผลจากการท าเกษตรอนทรย และเปนเกษตรอนทรยท

Page 86: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

87

ยงยน ปจจบนมคนมาซอถงทและไมอยากพงทางราชการ เอาเรามาเปนโลหถามเรองอดตพนทเคยท าอะไร เมอ 20 ป

ท าเปนไรออยเลาเรองการใชสารเคมและป ยเคมในการท าออย เมอกอนเปนเถาแกออย แปลงนไมใชเคมมตงแตป

2541 ผลผลตไปสงทไหนบาง ขายเอง 2 วนตลาดชมชน หลกการเกษตรอนทรยเรองมาตรฐานใหเลาใหฟงวาพอทราบ

หลกการระบบตาง ๆ เคยเผาวชพชในแปลงไหม เขาใจระยะปรบเปลยนไหม ตองทราบมาตรฐานบาง อ.ไดอธบาย

เรองระยะปรบเปลยน ใหท าเปนหลกฐานในการยกเวนระยะปรบเปลยนม 7ไร รวม 1 กบ 2 เปนแปลงเดยวกนไม

จ าเปนแยกเปน 2 แปลงสอบถามแปลงขางเคยง และแนวกนชนทง 4 ดาน แนวกนชนเปนกลวย ไผ ขนน พชแนวกน

ชนไมไดขอรบรอง ขอดบนทกทงหมด และบญชฟารม ทงผลผลต การขายผลผลต การลงทน การใสป ย การพนชว

ภณทตาง ๆและขอใหเขยนค าวาอนทรยในสมดบนทกผลผลตดวยทกครง มตนไมใหญในแปลงไหม มทวางใหหญา

ขนไหม ปลกพชหมนเวยนไหม เมลดพนธเกบเอง น ามบอพกน าเอง มเลยงสตวในแปลงไหม เมลดพนธทซอมามคลก

ยาไหม เวลาซอเมลดมา กอน ใชมาแชน าหมกกอน ป ยอนทรยทใชมกชนด สวนใหญใชป ยทหมกเองขอเสนอแนะให

ใชป ยสด ป ยหมก น าหมก อยางใชอยางเดยว สตรป ยหมกมสวนผสมอะไรบาง มป ยแรธาตอะไรบางทน ามาใช โรค

แมลงใชอะไรในการปองกน สดสวนการหมก 5 3 1น า 5 สมนไพร 3 กากน าตาล 1หมก 1 เดอน มพลาสตกใชไหม ม

หอฝรง สารเรงมฮอรโมนไข เวลาขายผลผลต การบรรจการคดแยก สงโรงแรมหอใบตอง หางมาเกบเอง การขนสงใช

รถซาเลง ผลผลตฝรงตอป ผกทกชนดตอเดอน แรงงานท า 2 คนเสรจการพดคยเวลา 10.11 น.เดนตรวจแปลง เดน

ตรวจแปลงเสรจเวลา 10.30 น. มาสรปผลการตรวจ ค าแนะน ากนชนทยงไมแนนใหแนน เงอนไขทจะตองท าท าแนว

กนชนใหชดเจนฝงแนวไผ ส าหรบปหนา เสรจภารกจ เวลา 10.43 น.

แปลงท5

แปลงคณณฐวฒเรมพดคยเวลา 11.00 น. แนะน าตว เดมท าอะไรกอนทมาท าเกษตรอนทรย ท าเกษตร

ปลอดภย และเรมไปศกษาจากควเซ และรจกกลมคณอรณเพอศกษาระบบเกษตรอนทรยเรมป 2553 ท าไหมตอง

รบรองมาตรฐาน เพอใหผบรโภคมนใจ รอบ ๆ ท าอะไรกน สวนใหญท าไรออย ขายผลผลตอยางไร มขายฝากคณอรณ

และขายเอง ความเขาใจมาตรฐานอยางไรบาง ไมใชสารเคมและเมลดพนธ GMO แนวกนชน เรองเผา รจกระยะ

ปรบเปลยนไหม ในแปลงมระบบนเวศอยางไร ปลกพชหลายชนด ม 7 ไร มใชสารเคมครงสดทาย เลกใชจรง 2547

เมอ 10 ปท ปลกหนอไมฝรง กอนหนาปลกออยใชยาเคมแคคลมหญาเทานนใชปละครง เปนประวตแคทบทวน ผง

แปลงขางเคยงตดกบใครบาง แนวกนชนมอะไรบางทง 4 ดานมรบรองผกอะไรบาง รจกพชคขนานไหมขอดบนทกการ

ขาย ค าแนะน าใหเขยนค าวาอนทรยในบนทกดวยตนไมยนตนในแปลงมอะไรบาง การหมนเวยนผกอยางไร สลบ

แปลงโดยใชหญาคลมแลวตอนขนแปลงใชตดหญา เรองน าใชน าบอสาธารณะ มสตวเลยงไหม เมลดพนธอะไรทซอ

ขางนอกเมลดพนธซอทปฐมอโศก เมลดพนธกอนใชลางน ากอน ใชป ยอะไรบางในแปลง ป ยหมกเอง และขวญกสกร

Page 87: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

88

ในกรณทป ยหมกไมพอ สวนผสมมลสตวทน ามาใชตอปในการหมกมลไกมลไกไดมาจากไหน สตรท าป ยหมกม

อะไรบางขวญกสกรของดใชไปกอน ใหสงเอกสารใหทาง มกท.รบรองกอนแมลงในแปลงใชอะไรในการไล ใชน าหมก

เอง สารเรงมใชอะไรบาง สวนใหญใชน าหมกมลไสเดอนทท าเอง การบรรจผก การขนสง รายไดปรมาณผกราคาขาย

ตอกโล แรงงาน 3 คน เสรจในการพดคยเวลา 12.00 น. เดนตรวจแปลง สรปหลงจากเดนตรวจแปลงม 2 ประเดน

เรองแนวกนชน และบนทกใน ผลผลตในการขายผลผลต จะไดทราบส าหรบผตรวจในครงตอไปถาผลผลต มนมาก

เกนจากความเปนจรง มนตองสมเหต สมผล ในการปลก เสรจภารกจเวลา 12.15 น.

แปลงท6

แปลงคณสธรรม เรมพดคยเวลา 13.00 น. เดมเปนแปลงรวม ปลกฝาย ออย ขาวแบงทเรมปลกหนอไมฝรง ป

2542 เรมหาวธอนทรย เรมจากหนอไมฝรงเปนอนทรยป 2545 เลกหนอไมฝรง เรมปลกผก ปลกขาวเรมไมใชอะไรเลย

2549 ใชน าหมกชวภาพ ดนเรมดเมอป 2549 เรมมนใจเกษตรอนทรย เรมมองรอบแปลงเรมท าแนวกนชน ไดศกษา

มาตรฐานเมอป 2548 ไปอบรมกบ ม.เกษตร ในการปลกหนอไมฝรง ระบบนเวศนรอบแปลง ชวงนนหนอไมฝรงแค

gap 2549เรมท าระบบเกษตรอนทรย เตมรปแบบ ท าไหมตองรบรองมาตรฐาน เพอการตลาดเพอใหผบรโภคมนใจ

ท าอยางไรใหประเทศไทยมอาหารอนทรย และเปนทไมตองอธบาย พอรบรองแลวกจะมตลาด ผลผลตขาวผก รายได

ตอป 6 ถง 7 แสน ฝากขายคณอรณรเรองมาตรฐานไหม ความส าคญแนวกนชนเรองเผา ม 2 แปลง ไมมทอน แผนผง

ฟารมทง 4 ดาน ขอใหดพชทขอรบรองมตกลงไหม เพมขาวเปนหอมมะล หอมประทม ขอดบนทกผลผลต บนทกจะ

แยกชนดผก ขาว และของสตว มบนทกของการขายไหม มไมในระบบนเวศนไหม ผกหมนเวยนอยางไรใชวธหวานลง

ในแปลง วธหวานแบบคละเมลดจะไดผลกวา เรองการเผาเรองน ามาจากไหน มปศสตวอะไรบาง มควาย เปด ไก หม

3 ไรใหควายอย เมลดพนธเกบหรอซอบางสวนซอจากตลาดนครปฐม กอนใชลางน ากอน น าทลางขดหลมแลวเทลง

หลมแลวกลบมป ยคอกอะไรบาง มาท าป ยหมก ขวว ไก หม ป ยพชสด ท าใบสรปตารางตอเดอนเพอการตรวจปตอไป

เพอมาเปรยบเทยบผลผลตทเปนจรง สวนผสมป ยหมกมอะไรบาง การใชป ยหมก 5 ตน ป มแรธาตไหม จลนทรยมา

จากไหน โรคแมลงมไหม มแตควบคมไดดวยระบบนเวศนวชพชใชวธตด สตรน าหมกมอะไรบาง อตราสวนในการใช ม

ใชเชออะไรบางเชนไตรโครมาร พลาสตกใชในแปลงบางไหม มแปลงทดลองไมใชแลวเอาไปท าอะไร มสารเรงไหม

หรอฮอรโมน แนวกนชนมพชอะไรบางเปนไมเศรษฐกจ สแลนอปกรณใชรวมกบผ อนไหม ขาวมขายไหม ขายทศนย

และหงใหคนมาดงานทาน ถายกเวนระยะปรบเปลยนตองมาตรวจการแปรรป ผกสงไปขางนอนใสตะกรา ใสถง

ประมาณการผลผลตการขาย ขาว 3 ตนขาวสาร กก.ละ 60 บาท ผกสปดาหละ 5 พน เรองรองทกข แรงงาน 5 คน

เสรจการพดคยเวลา 14.00 น. เดนตรวจแปลง สรปหลงจากเดนตรวจแปลง 2 แปลง มขอเสนอแนะ เรองการยนทก

ฟารม บนทกขายตองมค าวาอนทรย และผลผลตภาครวมในเรอง ผลผลตในการขายเสรจภารกจเวลา 14.28 น. แปลง

ตอไป คณวสนต

Page 88: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

89

แปลงท7

แปลงคณวสนต เรมพดคยเวลา 14.41 น. พนท 2 ไร เลาความเปนกอนท าเกษตรอนทรยพนทเดมปลก

กระชาย และออย และไดไปอบรมท ศนยผญ.สธรรม แปลงพกไป 2 ป กอนเลยงมากอน ท าไหมจงขอรบรอง คน

บรโภคไมเชอในค าพดของเราถามาใบรบรองจะมนใจขน เรองการตลาดดวยหรอเปลา พนทนสวนใหญปลกกระชาย

และออย การขายผลผลตใชระบบฝากขาย ใหทางคณเจง นกถงมาตรฐานหามอะไรบาง เคมทกอยาง สารบ ารงดน

เผาไดไหม หามเพราะท ารายสงแวดลอม มใหใชอะไรบางป ยคอก ป ยหมก ในแปลงตองมระบบนเวศนไหมท าอย ปลก

พชหมนเวยน แนวกนชน ระยะปรบเปลยน รไหมวาตองมระยะปรบเปลยนเปนการพกของดนทเคยใชเคม แปลงนพก

แปลงมา 2 ป แลว มแปลงอนท าเคมไหม แผนผงฟารมทง 4 ดาน ตดกบใครบาง พชทขอรบรองมอะไรเพมเตมไหม ขอ

เพมพรก มะเขอ แตงลาน ขอดบนทกมบนทกการขายบนทกฟารม คอยปรบปรงใหเปนรปแบบทสมบรณ เพมค าวา

อนทรยในสมดบนทกทมผลผลตแบงแปลงยอยในแปลงอยางไร แบงเปนครง ๆระบดวยวาใสป ยแปลงไหนบาง เชน

แปลงท 1 หรอ แปลงท 2 เปนค าแนะน า ปลอยหญาปลกพชหมนเวยน แนวกนชนปลกอะไรบาง มะขาม หญาแฝก

กระถน นาจะใชตนประกากรอง มเผาอะไรบางถาจ าเปนตองเผาใหเปนท ๆ เรองน า ใชน าประปาหมบาน เมลดพนธ

ซอจากตลาดอยเมลดสลดเกบเอง เมลดพนธทซอมากอนใชลางน ากอน น าทลางหาวธจดการดวย ป ยใชป ยขแพะ ทง

ปใชอยประมาณ 2 ตน ป ยหมก ป ยน าหมกป ยหมกมสวนผสมอะไรบาง ป ยหมกใชตอป 800 กก. ป ยแรธาต จลลนท

รยท าเอง ใชป ยตราขวญกสกร ถาใชขอหยดกอนชวคราวโรคแมลงมอะไรบาง มเพลยหมดกระโดดวชพชใชตด ม

สมนไพรใชบางไหม ใชของกรมพฒนาทดน แตไมคอยไดใชแลวใชพลาสตกในแปลงไหม มใชน าหมกมลไสเดอนเขา

บานคณเจง สงผกใหสามพรานใสถงพลาสตก ผลผลตกกโลรายไดตออาทตย 2,000 บาทเสรจภารกจในการพดคย

เวลา 15.34 น.เดนตรวจแปลง สรปหลงจากการตรวจแปลงเวลา 15.42 น.ม 3 ประเดน เงอนไขแนวกนชน น าลาง

เมลดพนธ ขอแนะน าเรองบนทกระบทศใหมในแผนผง ใหคณจตพร ปรบปรงแผนผงใหมเรองทศกบแปลงขางเคยงวา

มใครบางขอชอ

แปลงท8

เรมพดคยกบ ด.ต.พรชย เวลา 8.52 น. ใหเลาเดมท าอะไรมากอน 2554 เรมเปลยนมาท าอนทรย เนองจาก

พอท าเคม เปนมะเรงจากการใชสารเคมแลวเสยชวต จงเปลยนมาท าเกษตรอนทรย เรองตนทน เรองสขภาพ แลวไป

อบรม อ.งายงาม มาท าโครงการอาหารปลอดภย ท าไหมจงขอรบรอง เพอใหความมนใจกบผบรโภค และท าใหเราม

ความรจากการอบรมเรองมาตรฐาน รอบงรอบ ๆ ขางยงใชเคมอย แตคอยดสวนเราอย และเรมชกชวนอย การสงผล

ผลตไปขายทไหนมไปอบรมหลายครงเขาหามอะไร หามเผา หามใชสารเคม มแนวกนชน ระบบน า แลวใหท า

อะไรบาง มระบบนเวศนอยางไรบางรจกระยะปรบเปลยนไหม มแค 19 ไร จะมท าทอน อกไหม แผนผงแปลงแตละ

ดานตดใครบาง และพชทขอรบรองถกตองตามทขอไหม ขอดบนทกแปลง บนทกผลผลต บนทกการสงผลผลต ใหระบ

Page 89: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

90

แปลงในการบนทก หรอใหท าผงแปลง เพอวาเราปลกอะไร ใสป ยเทาไรในแปลง เปนขอเสนอแนะ ค าแนะน าใหระบ

ผลผลตอนทรยในสมดบนทกในแปลงมไมยนตนอะไรทปลกเปนแนวระบบนเวศน การหมนเวยนการปลกผก เรองการ

เผา ถาจะเผามขอยกเวนแตตองเปนท ๆ และบนทกดวย ในกรณจ าเปน น ามบอพกมสตวเลยงไหม มเฉพาะไก เมลด

พนธสวนใหญซอจากขางนอก เกบบางสวนมะระกอเปนพนธแขกนวลไดจากด าเนน กลวเปน gmo ตอนนทางออรกา

นคไทยแลนดไดน าเมลดมะระกอไปตรวจสอบอก 2 อาทตย น าทลางเมลดน าไปเททไหน การขอระยะปรบเปลยนถาม

เอกสารออรเกนกไทยแลนดแนบดวยตอนขอระยะปรบเปลยน มใชป ยหมกอะไรบาง มป ยหมกท าเอง ป ยคอกไมไดใช

ท าน าหมกดวยไหม ขอสตรในการท าป ยหมก ปหนงใชป ยหมก 3 ตนมใชป ยแรธาต สารปรบปรงดนไหม โรคแมลงเจอ

อะไรบาง หญาใชตด สมนไพรใชอะไรบาง สะเดา ขา ตะไคร มใชจลนทรยอะไรบาง มใชฮอรโมน ใชฮอรปลา

อตราสวนในการใช ขวญกสกรใหงดใชกอนรอตรวจสอบ แนวกนชนมพชอะไร ระยะเวนระยะกเมตร ตอนสงผลผลต

บรรจอยางไร ประมาณผลผลตตออาทตยประมาณ 2,500 บาทผลผลตผกตอกโล ประมาณ 80 กก. ใหสรปตารางตอ

ผกตอเดอนขอเสนอแนะ และภาพรวมทงป มแรงงาน 4 คน เสรจในการพดคยเวลา 9.49 น. เดนตรวจแปลงสรป

หลงจากเดนตรวจแปลง เรมเวลา 10.10 น.ม 3 เรอง มพนครอบครองอก 2 ไร เดยวจะไปดอกแปลง ขอใหแจงใน

ประวตแปลงดวย เรองผลตรวจมะระกอไดผลตรวจแจงใหทราบดวย เสรจภารกจเวลา 10.18 น.

แปลงท9

เรมพดคยแปลงคณบญเรอง เวลา 10.22 น. แปลงนไมตองพดคยอะไรมากเหมอนแปลง ด.ต.พรชย ใหดพชท

ขอรบรองวาถกตองไหมและดแผนผง และแนวกนชน ขอเพมแนวถนนในผงแปลง มแปลงเดยว ขอดบนทกแปลง

บนทกผลผลต แนะน าใหจดเปนแปลง ๆ ซงจดอยแลว แตใหมเบอรแปลง เพอสะดวกเรองการปลก การใสป ย ผลผลต

สงทสวนสามพราน และใหลงค าวาอนทรย ในสมดบนทก ระบอตราการใสป ยในแตละแปลงดวย ไมเผาหญา เมลด

พนธ เหมอนกบแปลง ด.ต.พรชย สมนไพร ป ยหมก ป ยขวญกสกรขอใหงดใชกอน รอการตรวจสอบจาก มกท. กอน

การบรรจผลผลต ผลผลตผกตออาทตย 70 กก. เปนเงน 2,200 บาท ตออาทตย แรงงาน 3 คน ไมตองเดนแปลง เดน

รวมกบแปลง ด.ต.พรชย เสรจการพดคย 10.42 น. การสรปเหมอนของแปลง ด.ต.พรชย

แปลงท10

มาตรวจแปลงคณภทรนษฐ เวลา 11.13 น.มาเดนตรวจแปลงกอนไปพดคยเรมพดคยแปลงคณภทรนษฐ

เวลา 11.37 น.กอนมาท าอนทรยเดมแปลงท าอะไรมากอน ป 2547 ไปเรยนรทนครสรรค ของหนวยทหารอยทนคร

สรรค 2 ป หลงจากนนกลบมาบานไปเรยนรทศนยเรยนร ผญ.สธรรม เมอป 2550 เรมท าเปนเกษตรอนทรย เรม

จากนนท า 1 ไร มแตคนวาการท าเกษตรอนทรยเปนคนบา แตไมไดคดอะไร แคใหคนทซอของเรามของกนทปลอดภย

แปลงนกปลกออยมากอน 2554 เดอน ก.พ. เลกใชเคมจรง ขายผลผลตอยางไร ไปขายทสวนสามพราน ณ. ปจจบน

Page 90: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

91

ขายสง รเรองมาตรฐานไหม รเรองมาตรฐานดมากแปลงครอบครองมกแปลง ม 2 แปลง อกแปลง 1 ไร ตองแจงดวย

ถงไมรบรอง แจงวาปลกอะไร แผนผง พชทปลกขอเพมฟกทอง ฟกเขยว มะนาว จากทแจงไว ขอดบนทกผลผลต

บนทกแปลง บนทกรายได แยกแปลงเขยนเบอรแตละแปลง เพอบนทกในการใสป ย การปลกพช การเกบผลผลต เปน

ขอแนะน า เรองเขยนค าวาอนทรยในบนทกดวย ระบบนเวศนด น าใชน าบอ เมลดพนธเกบเองฟกทอง ถวเขยว หนอ

กลวย ขาวโพดม GMO หรอเปลาตองไปเชคอกครงและของดถงทบรรจดวย แกนตะวนเกบพนธเอง อนทรยวตถใช

อะไรบาง มขวว ไปหมกกอน มน าหมกป ยมลไสเดอน ป ยหมกตอปในแปลงครงตน สวนใหญใชป ยพชสด ป ยแรธาตใช

ไหม ขวญกสกรงดใชกอน โรคแมลง มหนอน เพลย สมนไพรหมกใชอะไรบาง บรรจผลผลต ประมาณการผลผลตตอ

อาทตย 1,000 บาท 50 กก.ตออาทตย แรงงาน 2 คน สรปการพดคย เงอนไขใหเอาต าลงออกจากแนวกนชนเพราะ

ต าลงของรบรอง ขาวโพดตองตรวจสอบเรองบนทก และการแบงแปลง เสรจเวลา 12.24 น.

แปลงท11

เรมพดคยแปลงคณวลลพ เวลา 12.32 น. เรมจากเพอปลกทานเอง ไมไดปลกเพอการขาย และเพอเปนการ

สอนหลาน ปทแรกเรมท า โดยการแนะน าจาก ด.ต.พรชย หลกจากออกจากราชการ กมาท า ป 2556 ไดออรเกนกไทย

แลนด การขายผลผลตไปขายเองตอนไปเยยมลกทกรงเทพ เคยอานมาตรฐานไหม เคยอาน มแปลงอนอก 6 ไร ใหเชา

ท านาแผนผงแปลง ขอเพมอก 1 ไร เพราะแนวกนชนอยอกแปลง พชทขอรบรองมอะไรเพมเตมไหม อก 1 ไรใชท าอะไร

หรอเปลา ขอดเอกสารบนทกบนทกแปลง บนทกรายได บนทกการใสป ยมไมยนตนระบบนเวศน มเผาไหม การใชน า

ใชน าในสระ มสตวเลยงอะไรบาง เมลดพนธเกบเอง มบวบ ฟกทอง มะเขอ ถวพ ป ยหมกใชบานคณพรชย ขววใชแต

มาหมกกอนป ยแรธาต ขวญกสกรของดใชกอน ให มกท. ตรวจสอบกอน โรคแมลงมหนอน เพลยออน หญาใชตด

สมนไพร จลนทรย ฮอรโมนไมไดใชบรรจผลผลตไปขาย ใสถงไปขาย พอสรปรายไดอาทตยละ 1,000 บาท ผลผลต 50

กโลตออาทตย แรงงาน 2 คน เสรจการพดคยเวลา 13.03 น. เดนดแปลงสรปหลงจากไปตรวจแปลงเรมเวลา 13.17 น.

ม 3 ประเดน ประวตฟารม ทใหเชา และทขยายบนทกค าวาอนทรยในสมดบนทก ยกเวนระยะปรบเปลยน ป ยขวญ

กสกร เสรจเวลา 13.22 น. เสรจภารกจส าหรบวนนครบ

ไปตรวจแปลงนาทใหเชา 6 ไร ของคณวลลพเสรจจากไปตรวจแปลงนา ก าลงไปหาททานอาหารกลางวน เจอ

รานอาหารแลว รานขาหมเจกบครบ

วนนมาตรวจแปลง 2 แปลงคณอรณ และคณพทธนนท

แปลงท12

Page 91: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

92

เรมแปลงคณอรณ เรมพดคยเวลา 9.16 น. เลาความเปนมามามาท าเกษตรอนทรย เรมจากเปนนกพฒนา

พาเกษตรกรไปดงานทราง ๆ และมพนทวางเปลา เรมคดจากปลกไมยนตน เมอป 2548 เรม 2549 ปลกไผ และท า

แผนชมชนเรมเหนรายคนเปนหนสน จงท าเรองเงนออม ยกตวอยางคณจะเอ และไปดงาน อ.ยกต พอค าเดอง จงเรม

มาท าเกษตรอนทรยในพนท ป 2553 เรมท าจรงจง ท านาทดลอง ปลกผกอนทรย เพอใหเกษตรเรยนร จงเกดเปนศนย

เรยนร กอนป 49 ทปลอยเปนทเลยงวว ผลผลตขาว ขายอยางไร ขายปลก สวนใหญขายใหสมาชกความเขาใจ

มาตรฐานเกษตรอนทรย ท าป ยหมกเองในกลม ขอหามใชสารเคม แนวกนชน นาขาง ๆ ท านาอยหรอเปลา ปหนาม

โครงทจะท าคนนากรมพฒนาทดนมโครงการจะสนบสนน แตตอนนจะเวนระยะประมาณ 4 เมตร มแปลงอนท

ครอบครองไหม เขาใจเรองปรบเปลยนหรอเปลา แผนผงแปลงทง 4 ดานตดใครบาง ทกดานท าเคม ท านา 3 ไร ตอง

ปรบแผนผงแปลงใหม ตองใชสญญาลกษณสใหตางกน ขาวขอเปนขาวนครชยศร ขอดบนทกแปลง บนทกรายรบ การ

บนทกใชวธถามแลวมาบนทกเพราะพอเปนคนท า ผลผลตขาวได 1 ตน มบนทกขายขาวไหม มเวลาไปขายทตลาดสข

ใจ ใหระบในบนทกค าวาอนทรย ใหกลมท าตารางผลผลตรายได กโล ของแตละสวน และเวลามาประชมใหสรปผล

ผลตใสในตารางทสราง เปนขอเสนอแนะ การเผา เรองน าใชน าทบอพก มสตวในแปลงไหมพนธขาวจากไหน ใสป ย

คอก ป ยหมก ปกตใชป ยปฐมอโศก และใชมลนกกะทามาหมกกอน ป ยคอกตองหมกกอนน าไปใช ป ยทมยหอการคา

ขอให มกท. ตรวจกอน กอนใช ป ยแรธาต จลนทรยใชไหม มใชแตหมกเอง โรคแมลง มเพลยไฟ น าสมควนไมอตรา

การใช วชพชใชวธถอด สมนไพร ไมไดใช ชองนคยกนเรองการรวมกลม อ. ใหค าแนะน าการรวมกลม เพราะ อ. ท า

เรองนอยกลบมาเรองการตรวจตอเรองการบรรจโรงสมเองแตขนาดเลก การแปรรปตองเปนปหนาเพราะเรมขายเปน

สนคา ผลผลตขาวได 1 ตนขาวเปลอก 600 กโล เปนขาวสาร เอกสารรองเรยนทางสวนสามพรานจะท าให แรงงาน 3

คน เสรจการพดคยเวลา 10.29 น. เดนแปลงหลงจากเดนตรวจแปลงมาสรปเวลา 11.13 น.เงอนไข 2 ประเดน เรอง

แนวกนชน แผนผงแปลงตองปรบปรง บนทก ขอเสนอแนะแนวกนชนใหปลกพช เสรจการพดคยเวลา 11.19 น.

แปลงท13

แปลงคณพทธนนท เรมพดคยเวลา 11.24 น. เลาประวตการมาท าเกษตรอนทรย กอนท างานบรษท ป2550

ท างานพฒนาชมชน ป 2553 เรมมตลาดสขใจ มของไปขายทตลาด เรมตดสนใจกลบมาปลกผก 1 ไร 1งานปลกผก ม

ไผ จดเรมตนการมาท าเกษตร การขาย ขายเอง และสงใหสวนสามพราน จะท าคกบคณอรณ แผนผงแปลงทง 4 ดาน

รปแบบตามแผนผงไหมครอบครองแปลงอนไหม พชทขอรบรองมเพมเตมไหม ขอดบนทกแปลง บนทกขาย บนทก

ผลผลต ตองลงบนทกการใสป ย ฟาง ดวย ปจจยผลผลตตองระบ ตองระบค าวาอนทรยในบนทกดวย ปญหาตอนนไม

Page 92: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

93

มแปลงหมนเวยน เพราะแมไปปลกกระชาย น าใชน าบาดาล และน าฝน มพนทนเวศนไหม มตนไมยนตน มมะมวง ตน

สก ใบมะกา สบด า เมลดพนธ ซอจากปฐมอโศก เมลดลางน ากอนน าไปปลกน าทลางเทลงโถสวม มะระกอทปลกพนธ

อะไร มะระกอขนเอง พชทเปน gmo มมะระกอ มะเขอเทศ ขาวโพด ป ยมอะไรบาง มขวญกสกร ตอนนไมไดใชแลว ม

มลหม มลนกกระทา ปรมาตรการใช 30 กก. ตอป นาจะใชป ยสดดวย อยากใหใชผสมผสาน แรธาต จลนทรยใชของ

EM ท าใชเองดกวา โรคแมลง มเพลยแปง หนอน ใชน าสมควนไม สารเรงมไหม เวลาขายใสถง ขายสงใสถงใหญขน

สรปขายผกเทาไรประมาณ 1,200 บาท ตออาทตย ประมาณกกโลตออาทตย 15 กโล แรงงาน 2 คน เสรจการพดคย

เวลา 12.00 น. เดนตรวจแปลงหลงจากเดนตรวจแปลง สรปเวลา 12.30 น. มเงอนไข เรองแนวกนชนบ ารงส าหรบป

หนา บนทกผลผลตค าวาอนทรย ประวตฟารมไมมในแฟม ใหสงให มกท.ดวยป ยขวญกสกรใหงดใช EM ใหงดใช

ผลตเองดกวา เรองมะระกอขอไปหารอกอนเรอง gmo ไมแนใจ เพราะมนเปนพชเสยง เสรจการสรปเวลา 12.40 น.

เสรจภารกจในการตรวจแปลงพนอง 2 ต าบล + 3 จ านวน 13 แปลง เงอนไขจะมเรองแนวกนชน ป ยขวญกสกร เรอง

บนทก ไมมอะไรทรายแรง สวนใหญจะเปนค าแนะน าครบ ไวเจอกนอาทตยหนาอกครง เหลอกลมพนอง 2 ต าบล อก

5แปลงครบ

วนนมาตรวจแปลงกลมพนอง 2 ต าบล 5 แปลง

แปลงท14

เรมตรวจแปลงคณฉว เวลา 8.15 น. ใหเลาเดมท าไรมากอนมาท าอนทรย เดมปลกกระชาย ใชเคมและ

ป ยเคมเมอ ป 2550 เรมมาท าอนทรยเมอป 2553 โดยการไปเรยนรทศนย ผญ.สธรรม ตองนในแปลงพชหลกเปน

กลวย การขายสงทโรงแรมสามพราน และตลาดสขใจ รเรองมาตรฐานไหม ไมใชเคมโดยเดดขาด การเผา แนวกนชน

รไหม ใหใชอะไรบาง ป ยหมกท าเอง ใชป ยหมกในกลม และใชป ยหมกทบานดาบพรชย มแปลงอนไหม มเปนแปลงให

เขาเชา 30 ไรปลกออย พชท 3 ไรในการท าแปลงผกผสมผสาน แผนผงแปลงตดใครบางแปลงถกตอง พชทของรบรอง

ถกตองตามทระบไหม ขอดบนทกรายรบ ระบค าวาผลผลตอนทรยในบนทกดวย บนทกในฟารม มแบงแปลงยอยไหม

ใหแบงแปลงแตละแปลง เพอบนทกการใสป ยแตละแปลง เปนค าแนะน า ในแปลงมตนไมใหญไหม การใชน า มน าชล

ธาร น าบาดาล มบอพกน าไหม มสตวเลยง มไก 30 ตว เปนไกไข เมลดพนธ สวนใหญยงซอจากขางนอก การน าไปใช

ลางและแช น าทลางใหเทเปนทเปนทาง มมะเขอเทศมปลกไหม มะระกอ ป ยในฟารมใชป ยหมก ป ยคอกยงไมใชมลไก

ไมกลาใชเพราะยงใหอาหารกระสอบทซอจากขางนอกอย ใชไดใหหมกกอน ป ยใชป ยพชสดไหมใชปอเทอง ใหใชป ย

ผสมผสาน ใชป ยหมกของคณกวยเจงป ยขวญกสกรใหงดใชกอน จลนทรยใชตนสบเลอดหมกไว 3 เดอน เปนฮอรโมน

ดวย มรกหมหมกดวย หมกไว 4 เดอน เปนฮอรโมนเรงดอกเรงผล มน าหมกปลา 4 เดอนขนไปในการหมก มโรคแมลง

อะไรบาง มเพลย หนอน จะมาตองอากาศชนหรอฝนตก หญาใชตดและถอน เครองมอไมไดใชรวมกบผ อน การบรรจ

ผลผลตไปสงใชใสถงบรรจ น าไปรวมทบานดาบ ใชมอเตอรไซด ประมาณการผลผลตตออาทตย ประมาณ 1,500.00

Page 93: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

94

บาท 30 กโลตออาทตย แรงงาน 2 คน เสรจจากการพดคยเวลา 8.50 น. เดนดแปลง เดนตรวจแปลงเสรจมาสรปเวลา

9.10 น. เรองแนวกนชน เรองบนทกแบงแปลง ใหระบค าวาอนทรยในสมดบนทก ค าแนะน า มแค 3 ประเดน เสรจการ

พดคยเวลา 9.22 น.

แปลงท15

เรมแปลงคณสงาเวลา 9.37 น. ชวยเลาใหฟงกอนมาท าอนทรย ปลกกลวยโดยคณละมยมาชวน เรมท าเมอป

2556และเขากลม เกดจากเรองสขภาพ ท าไหมตองขอรบรอง เพอเราสงของเขาจะไดรวาเราท าอนทรย ป ยปฐมอโศก

เปนป ยทมการคาอยตองตรวจสอบ ผลผลตสวนใหญสง มาตรฐานทราบไหม แนวกน รไหมเขาจงหามเผา สรางมลพษ

เผาบางไดไหม เผาไดตองเผาตองเปนท และบนทก เขาใหใชอะไรบาง ใหใชป ยหมก รระยะปรบเปลยนไหม มแปลง

อนไหม มทบาน 1 ไร ปลกกลวย อ. ขอแนะน าแจงใหขอรบรองดวย แนวกนทบานเปนรว ทนม 3 ไร แปลงพฉวขอ

เพมแปลง 30ไร ทใหเชาลงในแบบฟอรมดวย แผนผงทง 4 ดาน ตดใครบาง พชทขอรบรองถกตองไหม ตกลงขอเพม

กลวยขอรบรองดวย ขอดบนทกรายรบรายจาย บนทกแปลง ขอแนะน าถาเราจะท าอะไรบนทกและแบงแปลงบนทก

สน ๆ เชน ถากหญา ใสป ย ขอใหเราเขาใจในการบนทก ในบนทกมค าวาอนทรยถกตอง มพชชนดอนไหม มมะพราว

สมโอ ขนน น าใชในสระ น าบาดาล เมลดพนธทเกบเอง มถวพ ถวฝกขาว ผกบงซอขางนอก น ามาแชและลาง น าทใช

ลางเทนอกเขตเปนลองน าตอรอบ 2 มป ยอะไรใชไหมป ยหมก ป ยสด ใชทง 2 อยาง ป ยคอกจะหมกกอนหมกดวยหญา

และฟางหมก 1 เดอน แรธาตใชอะไรบาง ไมไดใช จลนทรยใชป ยปลา ป ยผลไม โรคแมลง มเพลย เตาทอง ปลอยแบบ

ธรรมชาต หญาใชตดสมนไพรมหมกสะเดา มะกรด บอระเพชร หมก 1 เดอน พด.ไมเคยใช แนวแดนเปนอะไร เปนกระ

ถน ผลผลตสงมอเตอรไซด บรรจใสถง อาทตยออกผลผลต 30 กโล รายได 3,000.00 บาท ตออาทตย แรงงาน 1 คน

เสรจเวลา 10.21 น. เดนตรวจแปลงเดนตรวจแปลงมาสรปเวลา 10.42 น. มตวทตองปรบปรง เรองกลวยทแนวกนชน

ตองเอาออก ประวตฟารมเพมพนทอก 1 ไรทบาน ปรบปรงแผนท เพมอก 1 ไร ของคณฉวตองเพม ประวตแปลงดวย

แปลงท16

มาตรวจแปลงคณชาตร เรมพดคยเวลา 12.52 น. ชวยเลากอนมาท าเกษตรอนทรย เดมท างานโรงพยาบาล

สงสยเรองเกษตรพอเพยง ค าวาเหลอมนเปนอยางไร จงมาท าเกษตรระยะแรกท าเคมกอน จงเรมศกษาเรองการท า

เกษตรอนทรย จงไปทเกษตรอ าเภอ ไดบทมาใช ป 2555 จงหยดท า เรมอกครงเมอ ธนวาคม 2556 จงเรมเคลยรพนท

รอบ ๆ ท านา ปลกกลวย ชะอมใชป ยเคม ผลผลตขายเอง และสงสามพราน บรรจถง รเรองมาตรฐาน ไมใหใชเคม

เรองแนวกนชน ระยะปรบเปลยนทราบไหม เขาใหท าอะไร และสงเสรมอะไรบาง ใชป ยหมก ป ยพชสด และการพก

แปลง มพชทเดยวประมาณ 5 ไร ท าจรง 2 ไร แนวกนชนเปนกลวย ไมไดขอกลวยเปนพชรบรอง ค าแนะน าพชทขอรบ

รองมไมกชนด แตการปลกมหลายชนด จะรบรองทงหมดไหม ขาวโพดถาจะปลกขอดดวย และขอเพมพชทขอรบรอง

Page 94: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

95

เอกสารฟารมมอะไรบาง การใชป ยจดบนทกไหม ใชป ยหมก ป ยคอก ใชป ยหมกเอง จดบนทกดวยในการใสป ย มไม

ใหญในแปลงไหม มะมวง มะพราว เผาไหม น าใชน าชลประทานแลวมบอพก ไมมสตวเลยง มอะไรเกบพนธเอง มบวบ

มะเขอ ชะอม ถวตอนนซอซอ เมลดพนธแชน ากอน น าเทลงสวม ป ยคอกไมไดใช ใชป ยพชสดไหม ก าลงหาพนธ

ปอเทองเพอท าป ยสด ป ยแรธาตไมไดใช เชอจลนทรยใชปลาหมกกบผลไม หมกไวนานไหม ประมาณ 1 เดอน โรค

แมลง มเพลย สมนไพรท าเองและใชบทเพอก าจดหนอน วชพชใชวธตด พลาสตกใชบางไหม ฮอรโมนใชฮอรโมนไข

แนวสวนใหญเปนกลวย และหญาแฝก ขายสงหอใบตอง และใสตะกราและคลมดวยถงพลาสตก อาทตยขายได

ประมาณ 1,500.00 บาท ผลผลต 50 กโลตออาทตย แรงงาน 1 คน เสรจการพดคยเวลา 13.38 น. เดนตรวจแปลง

เดนตรวจแปลงสรปเวลา 14.00 น.ขอเพมเตมพนทเตม 5 ไร ม 3 ประเดน ปรบพนทเพม พชทขอรบรอง แนวกนชนทศ

ตะวนออกตองปลกใหแนน เอาชะอมออกเพราะอย แนวกนชน และเปนพชขอรบรองดวยเสรจการพดคยเวลา 14.07

น.

แปลงท17

มาตรวจ แปลงคณสมชย เรมเวลา 14.25 น.ใหเลาใหฟงหนอยกอนนท าอะไร ท าเกษตรมากอนท าไพล ท า

กระชาย ก าลงเกบขอมลเรองการปลกผก จงขอแค 2 ชนดกอน แปลงทขอรบรองมมะนาว กบมะรม อ. อธบายพช

คขนาน เพราะคณสมชยเชาทปลกพชอนทท าเคมอย ท าไหมเราจงมาขอรบรอง เพอทจะเรยนรวามาตรฐานอนทร ย

เขาท าอยางไร และผลผลตจะไดเทาไร พชทปลกอยเชาทท าอยมออย กระชาย ขาวโพด แปลงนไมไดใชปลกอะไรเดม

เปนพนทนาขาวป 2540 ปรบทเมอป 2545 เลยงไก เลกไป มาเรมท าใหมป 2555 หยดการใสป ยเคมมา 2 ป การขาย

จรง ๆ ชวงนท ากน เหลอจงจะขาย การท าเกษตรอนทรยในเมองไทยไมนาจะอยได ในความคดของตวเอง เขาใจ

มาตรฐานคอไมใชเคม เปนเหมอนเกษตรธรรมชาต สงแวดลอมตองด ขไกสดไมสามารถใสตรงไดตองหมกกอน แต

ปจจบนใสในแปลงหญาส าหรบขไกสด แนวกนชน ระยะปรบเปลยนเขาใจไหม มาตรฐานเขาใหเผาไหม จะเพมอก 1

ไร เดมขอไว 1 ไร ตกลงเพมเปน 2 ไร เรามแปลงเชาท าทต าบลนครปฐมปลกกระชายกบไพล 3 ไร มปลกหญาอย 2 ไร

เลยงววเชาพชาย แผนผงปรบผงเพมเปนแปลงเดยวกนรวมเปน 2 ไร ตองแยกแปลงเพอการบนทก การบนทกจรง ๆ

แลวเพอตวเราเอง ส าหรบ มกท.จะดภาพรวม ตวเอกสารยงไมไดบนทก มรองน า มตนไมพยง อนจน ไผ ขนน สาเก

มะพราว น ามสระพกน ามในพนทเรา เมลดพนธยงไมไดเกบ ใสมลสตวไหม ใสป ยคอกขไก ป ยสดใชปอเทอง เกษตร

อนทรยใหใสหลากหลาย ปจจบนใชป ยคอกกกโล 80 กก. ป ยขวว น าหมกจากเศษอาหาร หมก 2 เดอน โรคแมลง ยง

ไมเจออะไร วชพชใชเครองตด ถอน สมนไพรยงไมใช แนวแดนมปาเปนหลก มรองน าชลประทาน เครองมอใชแยก คด

วาจะขายอยางไร บรรจใบตอง ใสตระกราใชมอเตอรไซดขนสง แรงงาน 3 คนในครอบครว เสรจการพดคย เวลา

15.15 น. เดนตรวจแปลง เดนตรวจแปลง สรปเวลา 15.40 น. ม 3 ประเดน เรองผงแปลงปรบปรงใหม เขยนใหชดแต

Page 95: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

96

ละทศตดกบใคร วาดแผนผงใหม เงอนไขเรองบนทกตองบนทกประจ าวน เพมพชทขอรบรอง ขอเสนอแนะใหใชป ย

หลากหลาย เสรจการพดคยเวลา 15.47 น.

แปลงท18

แปลงคณวนชย เรมเวลา 16.35 น. กอนมาท าเกษตรอนทรย ท าอะไรมากอน อาชพเดมเลยงไก มาท าราน

คอมพวเตอร ทเรมมาท าไดรบทนจากพฒนาชมชนเครองบดเมอม 2553 แลวน าทวม มาเรมท าเกษตรจรง ๆ ป 2555

พนทประมาณ 100 ตารางเมตร เดมเปนทรกราง ขอรบรองแปลงนแปลงเดยว แปลงทบานกยงท าอย ผลผลตขาย

อยางไร แจกบาง ขายบาง และมคนแนะน าไปขายทตลาดสขใจ ทเราไมใชเคมทงหมดเพราะ คดตงแตตนแลว สวน

หนงทขอรบรองเพราะมขอก าหนดใหไดมาตรฐานกอนทจะสงขายสวนสามพราน เขาใจมาตรฐานไหม แนวกนชน

ระยะปรบเปลยนเดนตรวจแปลง สรปเวลา 17.40 น. ใหมค าวาอนทรยในบนทกดวย คณวนชย จะบนทกลงใน

คอมพวเตอร สรปยอดทงปดวยในบนทก ขอแนะน า ตวเงอนไขแนวกนชนแปลงท 2 ทบานตองขงเสลดแนวถนน พนท

แผนผงฟารมเพมเตม เสรจการพดคยเวลา 17.59 น.

วนนเสรจภาระกจในการตรวจแปลงทงหมด 5 แปลง เครอขายกลมพนอง 2 ต าบลตรวจแปลงทงหมด 18 แปลง ทก

แปลงนาจะผานตามขอก าหนดครบใหใชอะไรบางในฟารม ป ยหมกเอง ป ยพชสด มอกแปลงทบานยงไมขอ เขาใจพช

คขนานไหม จะขอรบรองทง 2 ทไหมไมนนจะเปนพชคขนาน เมอท าอนทรยทง 2 แปลง ขอทง 2 แปลงเลย แปลงท 1

81 ตารางวา เปนพนทหลานใหท า แปลงท 2 200 ตารางเมตร เปนแปลงทบานเอง เรายงมแปลงอนครอบครองอก

ไหม ผกทขอรบรอง ขอเอากระหล าดอก กบกระหล าปลออก ขอดบนทก หมนเวยนปลก ตนไมมสาเก มกลวย มการ

เผาไหม น าใชน าคลองมทกรอง และพกไว เมลดพนธยงซอจากตลาดอย ตองแชกอนหรอลางเมลด น าทลางตองเทใน

สวม ป ยหมกเอง มลสตวใชมลวว ป ยหมกเปนกองแบบเพมอากาศ หมกไว 6 เดอน ป ยคอกใชตรงกบแปลงไหม ไมได

ใชเลย ป ยแรธาตใชไหม จลนทรยใหใช พด. ถา EM อยางพงใชเพราะมตราการคาอยตองสงให มกท. ตรวจสอบกอน

โรคแมลง เพลยออน หอยทาก หนอนกระท สวนใหญถาเจอเกบทง การเผาตองเผาเปนท ๆ สมนไพรไมไดใช พลาสตก

ไมไดใช สารเรงไมใช เวลาขายใสถงมคนมารบ 2 แปลงไดผลผลต 200 กก. ตออาทตย 40 กก. รายไดประมาณ

1,700.00 บาท ตออาทตย เสรจการพดคยเวลา 17.16 น. เดนดแปลง

Page 96: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

97

ภาคผนวกท๓ ตวอยางใบขอรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย IFOAM

]

Page 97: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

98

ใบสมครและขอตกลงการรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย กบ มกท. Application and Agreement for ACT Organic Certification

ขาพเจา The undersigned

นางสาวสงา สวนแกว

ในนามผขอรบรองชอ/ บรษท

Legal representative of the company เกษตรกร

ทอย Address

28 ม.8 ต.ทงขวาง อ.ก าแพงแสน อ.ก าแพงแสน จ.นครปฐม 73140

ผรบผดชอบทตดตอได Contact person for certification

นางสาวสงา สวนแกว

โทรศพท/แฟกซ Tel/Fax

โทร 086-0596803

E-mail

ผลผลต/ผลตภณฑทขอรบรอง

Products requested for certification

ผก

ขอสมครรบรองตามมาตรฐานดงตอไปน (เลอกชองทตองการ) Request the following certification (tick box):

โปรแกรมทขอรบรอง (เลอกชองทตองการ)

Certification program (tick box)

ACT-IFOAM Accredited(a)

ACT-EU equivalent(b)

ACT-Canada (add-on NOP)(c)

Other

การผลตพช Crop production

การเกบผลตผลจากปา

Wild collection

การผลตสตวน า Aquaculture production

การแปรรป/จดการ/บรรจ

Processing/Handling/Packaging

โครงการ/กลมเกษตรกร Project/Grower group

การผลตปจจยการผลตเพอการคา Commercial inputs (ACT-IFOAM Accredited)

รายการอาหารอนทรยในรานอาหาร Organic Menu in Restaurant (ACT Standards)

การผลตสตว Livestock production (ACT Standards)

การขอรบรองมาตรฐานอน Other certification (d) ----------------------------------------

Page 98: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

99

ขาพเจาสมครใจทจะขอรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรยกบ มกท. และยนดปฏบตตามเงอนไขขอก าหนดตอไปน 1. ปฏบตตามมาตรฐานเกษตรอนทรยของ มกท. และ/หรอมาตรฐานเกษตรอนทรยอนทขอการรบรอง เชน - มาตรฐาน มกท. ซงเทยบเทากบกฎระเบยบของ EU (EC) no. 834/2007 และ 889/2008 ส าหรบการรบรองเกษตรอนทรยของสหภาพยโรป - มาตรฐานเกษตรอนทรยของแคนาดาตามขอก าหนดของ Canada Organic Regime (COR) ส าหรบการรบรองเกษตรอนทรยแคนาดา - มาตรฐานเกษตรอนทรยของแคนาดา และขอก าหนดเพมเตมตามขอตกลงความทดเทยมเกษตรอนทรยของสหรฐอเมรกา-แคนาดา ส าหรบการรบรองเกษตรอนทรยของกระทรวงเกษตรสหรฐ 2. ยนยอมใหผตรวจ มกท. และเจาหนาทรบรองระบบงานหรอตวแทนเขาตรวจสอบแปลงทท าการเกษตรทงหมดทขาพเจาถอครอง ซงรวมทงพนทการเกษตร และ/หรอสถานทประกอบการ ทขอรบรองและทไมไดขอรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย ตลอดจนสถานทเกบเครองมอ สถานทเกบผลผลต และทพก โดยทาง มกท.ไมจ าเปนตองแจงใหขาพเจาทราบลวงหนา 3. จดท าระบบบนทกเกยวกบการผลต การรบซอผลตผลอนทรยการขาย การซอปจจยการผลต บญชฟารม และเอกสารอน ๆ ทเกยวของตามมาตรฐานฯ มกท. รวมทงยนยอมใหผตรวจ มกท. และเจาหนาทรบรองระบบหรอตวแทน สามารถตรวจสอบเอกสารทเกยวของได 4. ในกรณทขาพเจาวาจางผอนใหท าการผลตหรอแปรรปบางสวนหรอทงหมด ขาพเจาจะด าเนนการใหมการท าสญญาขอตกลงไวเปนลายลกษณอกษร เพอใหผ รบจางการผลตด าเนนการตามมาตรฐานเกษตรอนทรย มกท. และ/หรอมาตรฐานเกษตรอนทรยทขาพเจาขอรบรอง, นโยบาย, หลกเกณฑ และเงอนไขการรบรอง รวมทงการลงโทษอนๆ ตามท มกท. ก าหนดขน โดยขาพเจาจะเปนผรบผดชอบการผลตการประกอบการทขอรบรองทงส น 5. ในกรณทขาพเจาสมครขอรบรองฯ แบบกลม/โครงการ ขาพเจายนยอมทจะปฎบตดงน 5.1 ด าเนนการจดท าสญญาขอตกลงระหวางกลม/โครงการกบสมาชกผผลตทกรายทเขารวมโครงการ โดยโครงการจะเปนผรบผดชอบใหสมาชกปฏบตตามมาตรฐานเกษตรอนทรย มกท. และ/หรอมาตรฐานเกษตรอนทรยอนทขอการรบรอง, นโยบาย, หลกเกณฑ และเงอนไขการรบรอง รวมทงการลงโทษอนๆ ตามท มกท. ก าหนดขน รวมถงยนยอมใหผตรวจ มกท. เขาตรวจสอบพนทการเกษตรทงหมดทสมาชกถอครอง และการแปรรปในครวเรอน (ถาม) 5.2 ยนยอมใหผตรวจ มกท. เขาตรวจสถานท

I willing to participate in the ACT organic certification programmes and agree with the following conditions: 1. I shall comply with the ACT organic standards and/or other organic standards of the certification scope I have applied for, e.g. - for EU organic, ACT organic standards as equivalent to the EU Regulation (EC) no. 834/2007 and 889/2008 - for Canadian organic: Canada organic standards as defined by the Canada Organic Regime (COR) - for USDA organic: Canada organic standards and the terms specified under the US-Canada Organic Equivalency Arrangement 2. I give permission to ACT inspector and accreditation auditor to inspect all my owned agricultural farms, including the lands and/or facilities both apply and not apply for organic certification, storage house and my residential area. Such inspection may be carried out without a necessity to notify me in advance. 3. I shall maintain the production record, sale record, input material record, farm record and/or operating record or other documents required by ACT. And I give permission to ACT inspector and accreditation auditor to audit those relevant documents. 4. In case of sub-contracting partial or whole operation to another body, a sub-contracting agreement shall be written with authorized signature so that the sub-contractor shall be obliged to comply with ACT's and/or other applicable organic standards, policies, procedures, guidelines and certification conditions as well as sanctions required by ACT. 5. In case of application for a group certification, I agree to implement the following requirements: 5.1 Issuing a written agreement between the group and each individual member in order that they shall be responsible for the implementation the relevant part of ACT's and/or other applicable organic standards, policies, procedures and certification conditions as well as sanctions. In addition, the group shall allow ACT inspector to visit at all agricultural farms and processing houses (if any). 5.2 The project shall give permission to ACT to do unannounced inspection visits at all operation

Page 99: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

100

ประกอบการของกลม/โครงการทงทขอรบรองและไมขอรบรอง โดยทาง มกท. ไมจ าเปนตองแจงใหทราบลวงหนา เชน สถานทเกบผลผลต สถานทบรรจ-แปรรป สถานทเกบเครองมอ และทพกคนงาน เปนตน 6. แจงให มกท. ทราบโดยทนท หากมการเปลยนแปลงการผลต การแปรรป และ/หรอการประกอบการ เชน ชนดพชทปลกและขอรบรอง, พนทฟารม, แหลงทมาของวตถดบ, สตรการแปรรป, สถานทแปรรป รวมทงการเปลยนแปลงชอผขอรบรอง, การเปลยนแปลงโครงสราง หรอการจดการทเกยวกบผจดสงวตถดบ ตลอดจนการละเมดมาตรฐานเกษตรอนทรย มกท. และ/หรอมาตรฐานเกษตรอนทรยอนทขอการรบรอง ของขาพเจา

7. ขาพเจายนดทจะปฏบตตามนโยบาย, หลกเกณฑ, แนวทางการท างาน ตลอดจนเงอนไข และกฎระเบยบอนๆ ททาง มกท. อาจก าหนดขนภายหลง 8. หากขาพเจาตองการใชตรารบรองมาตรฐานเกษตรอนทรยใดๆ บนผลตภณฑทไดรบการรบรองจาก มกท. ขาพเจาจะแจงให มกท. ทราบกอนน ามาใช เพอรบทราบนโยบายการใชตรารบรองเกษตรอนทรย และท าสญญาการใชตรากบ มกท. กอนการใชตรา 9. ในกรณทขาพเจาหมดสทธในการใชตรารบรอง ขาพเจาจะแจงใหกบผทซ อผลตภณฑเกษตรอนทรยจากขาพเจาใหยกเลกการใชตรารบรองบนผลตภณฑทขาพเจาไดจ าหนายไปให

10. เจาหนาท มกท., คณะกรรมการ และผตรวจ มกท. จะปฏบตตามนโยบายการรกษาความลบทางขอมลของ มกท. โดยจะไมเปดเผยขอมลใดๆ ทเกยวของกบกระบวนการผลต การแปรรป สตร/สวนผสมของผลตภณฑ และความลบทางการคาอนๆ ของผขอรบรองตอบคคลภายนอก เวนแตจะไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษรจากผขอรบรองแลวเทานน ในกรณทผประกอบการไดขอ (หรอเคยขอ) การรบรองเกษตรอนทรยจากหนวยตรวจรบรองอนดวย มกท. อาจแลกเปลยนขอมลกบหนวยตรวจรบรองอนเกยวกบการตรวจรบรอง รวมทงปรมาณการผลตและการขายผลผลตของผประกอบการ 10. ขอตกลงอาจยกเลกได โดยท าหนงสอเปนลายลกษณอกษรแจงใหอกฝายหนงทราบ ขาพเจาไดอานรายละเอยดเงอนไขขางตนแลว และยอมรบเงอนไขขางตน จงไดลงลายมอชอไวเปนหลกฐาน

units, whether the unit is under the organic certification scope or not. These unit can be storage house, processed and packaging house as well as residential area of workers and etc. 6. I shall immediately notify ACT if there are any changes in the production, processing and/or operating, for example, growing crops’ types, name of the ownership, structural or supplier management as well as violations of ACT's and/or other applicable organic standards. 7. I am willing to adhere to any policies, procedures, guidelines, and conditions as well as other regulations that are stipulated later by ACT. 8. Once I plan to use ACT or any organic certification logo on products certified by ACT, I shall notify ACT in advance so as to acknowledge the policy and sign the seal contract with ACT before use. 9. In case I no longer has the right to use organic seal, I shall inform in writing the buyers who bought my organic products to remove the seal on my products.

10. ACT staffs, committees and inspectors are obligated to implement an ACT’s confidential policy. The data and information of a production, processing and formula as well as other important trading data of an operator shall not be disclosed to the outsiders. Unless required by law or other accreditation/approval requirements, ACT will only disclose the operator's information only when there is a written permission from the operator. In case when the operator has (or had) organic certification with other certification body, ACT may exchange information with another certification body regarding the operator's certification, including the production and sale volume. 10. The agreement can be canceled any time with written notice from another party. I have read the above conditions and agree to adhere to them.

ผประกอบการลงนาม/ คณสงา สวนแกว 20 /09/2557 Operator's Signature/date

มกท. ลงนาม/วนท ACT Signature/date

รหสผขอรบรอง Operator Code

Page 100: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

101

อธบาย (a) การขอรบรอง มกท.-IFOAM Accredited: ส าหรบผประกอบการทตองการขายผลตภณฑอนทรยในประเทศและภมภาคเอเชย หรอสงออกไปยงประเทศทตองการการรบรองภายใตโปรแกรม IFOAM-accredited โดยผประกอบการตองปฏบตตามมาตรฐาน มกท. (b) การขอรบรอง มกท – EU equivalent: ส าหรบผประกอบการทตองการขายผลตภณฑอนทรยทงตลาดในประเทศและสงออกไปขายในตลาดยโรปดวย โดยผประกอบการตองปฏบตตามมาตรฐาน มกท. ทเทยบเทากบกฎระเบยบ EU 834/07 (c) การขอรบรอง มกท – แคนาดา (เพมเตมการรบรอง NOP): ส าหรบผประกอบการทตองการสงออกผลตภณฑอนทรยไปขายยงตลาดแคนาดาและสหรฐอเมรกา โดยผประกอบการตองปฏบตตามมาตรฐานแคนาดา (Canada Organic Regime - COR) และเนองจากประเทศแคนาดาและประเทศสหรฐอเมรกามขอตกลงรวมกน ผประกอบการทไดรบการรบรองตามมาตรฐานแคนาดาจะสามารถสงออกผลตภณฑทไดรบการรบรองแคนาดาไปยงอเมรกาและใชโลโก USDA ได โดยตองไดรบการตรวจสอบเพมเตมตามขอตกลงการยอมรบความทดเทยมของระบบเกษตรอนทรยระหวางสหรฐอเมรกาและแคนาดา และปฏบตตามขอก าหนดการใชตราของประเทศสหรฐอเมรกาดวย (d) การขอรบรองตามมาตรฐานอน d.1 การขอรบรอง ICEA-NOP: ส าหรบผประกอบการทตองการไดรบการรบรอง NOP โดยตรง ส าหรบการสงออกผลตภณฑอนทรยไปขายในตลาดอเมรกาโดยผานการรบรองของ ICEA โดยผประกอบการตองปฏบตตามมาตรฐาน NOP ของ USDA d.2 การขอรบรอง ICEA-JAS: ส าหรบผประกอบการทตองการสงผลตภณฑอนทรยไปขายในตลาดญป นผานการรบรองของ ICEA ผประกอบการตองปฏบตตามมาตรฐาน JAS ของญป น d.3 การขอรบรอง OFDC-Chinese Regulation: ส าหรบผประกอบการทตองการสงผลตภณฑอนทรยไปขายในตลาดประเทศจน ผานการรบรองของ OFDC ซงเปนองคกรรบรองในจนทท างานรวมกบ มกท. ผประกอบการตองปฏบตตามกฎระเบยบของจน d.4 การขอรบรองตามมาตรฐานอน เชน Bio Suisse, Naturland, Soil Association, etc. มกท. สามารถใหบรการตรวจตามมาตรฐานขององคกรรบรองเอกชนเหลานตามทลกคารองขอและขอรบรอง โดยผประกอบการตองจายคาธรรมเนยมการตรวจเพมเตม

Explanations (a) ACT-IFOAM accredited certification: for operator who intends to sell their organic products in regional markets or export to countries where I FOAM-accredited certification program is required. The operator has to comply with ACT standards. (b) ACT-EU equivalent certification: for operator who intends to sell their organic products in the region and also export to European markets. The operator has to comply with ACT-EU reg equivalent standards. (c) ACT-Canada certification (with add-on NOP certification): for operator who intends to export their organic products to Canada, the operator has to comply with the Canada Organic Regime (COR) Standard. Operator already certified to COR and wish to export its products to USA can request for an add-on NOP certification if the operator is verified to comply with the terms under the US-Canada Organic Equivalency Arrangement as well as the USDA labelling requirements. (d) การขอรบรองมาตรฐานอน d.1 ICEA-NOP certification: for operator who wants to be directly certified to the NOP for export to the USA through ICEA, ACT’s partner certification body based in Italy. The operator has to comply with the NOP standards of USDA. d.2 ICEA-JAS certification: for operator who wants to export their organic products to Japan through ICEA, ACT’s partner certification body based in Italy. The operator has to comply with the JAS standards. d.3 OFDC-Chinese Regulation certification: for operator who wants to export their organic products to China through OFDC, ACT’s partner certification body based in China. The operator has to comply with the Chinese Regulation. d.4 Other certification e.g. Bio Suisse, Naturland, Soil Association, etc. ACT can arrange for certification to these private organic labeling schemes and request. Additional fee applies.

Page 101: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

102

+เลขทผขอรบรอง

––

ใบสมครขอรบรองฟารมเกษตรอนทรย

กรณากรอกขอมลในการสมครขอรบรองฟารมใหละเอยดและสมบรณมากทสด ในกรณทผสมครมกจการฟารมขนาดใหญหรอมรายละเอยดมาก และไมสามารถบรรยายไดในแบบฟอรมน กรณาเขยนรายละเอยดเพมเตมและแนบมาพรอมกบใบสมครนดวย

1. ขอมลผสมคร ชอผผลต/บรษท

นางสาวสงา สวนแกว

ทอยทสามารถตดตอได/โทรศพท/โทรสาร/ E-mail/ Website

28 ม.8 ต.ทงขวาง อ.ก าแพงแสน อ.ก าแพงแสน จ.นครปฐม 73140 โทร 086-0596803

ทต งของฟารม

(ระบทอยของฟารมทจะขอรบรอง ในกรณทมหลายแปลงและตงอยคนละท ใหระบทอยทกพนท) ไรสงาดด แปลท 20 ม.1 ต.ทงขวาง อ.ก าแพงแสน

ชอผรบผดชอบ (หรอผจดการฟารม)

สงา สวนแกว เจาของสวน จตพร ศรวารรตน ผประสานงาน 085-226-2670

2. ขอมลพนฐานเกยวกบพนทการเกษตรในครอบครอง 2.1 จ านวนพนทการเกษตรในครอบครองทงหมด (ทง

แปลงอนทรยและเคม) มกแปลง รวมพนทกไร 3 ไร 3 งาน 97 ตารางวา

2.2 จ านวนพนททตองการขอรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรยมท งหมดมกแปลง รวมพนทอนทรยกไร ระบชอหรอรหสแปลงอนทรยทขอรบรอง

แปลงท 1 3 ไร 3 งาน 97 ตารางวา

กรณาระบรายละเอยดของทกแปลงใหชดเจน ทงแปลงอนทรยทจะสมครขอรบรอง และแปลงเคมหรอแปลงทไมตองการสมครขอรบรอง ลงในภาคผนวก 1 และกรณาตงเลขรหสแปลงหรอชอแปลงดวย

กรณาวาดแผนผงฟารมของแปลงอนทรยทตองการขอรบรองทกแปลง ใหไดอตราสวนใกลเคยงกบพนทจรงมากทสด โดยระบรายละเอยดจดอางองตางๆ ภายในฟารม เชน แปลงทปลกพช, สระน า, บานพก, โรงเกบผลผลต ฯลฯ รวมทงระบถนน, แปลงเคมหรออนทรยของเพอนบานขางเคยง ฯลฯ ใหชดเจน แนบมากบใบสมครดวย

3. แผนการผลตพชอนทรยในปน 3.1 แผนการผลตพชทตองการขอรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย

ชนดพช จ านวนพนททผลต (ไร) จ านวนรนทผลตตอป ประมาณการผลผลตตอป (กก.) แปลงทผลต ตะไคร ผกบง ถว ใบแมงลก ใบโหระพา ใบกระเพรา

อยใน พนท 3 ไร 3งาน ,, ,, ,, ,, ,,

3 20 5 3 3 3

1000 1000 800 500 500 500

แปลงท1

Page 102: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

103

ชนดพช จ านวนพนททผลต (ไร) จ านวนรนทผลตตอป ประมาณการผลผลตตอป (กก.) แปลงทผลต

กรณาระบชนดพชทจะผลตทกชนดในภาคผนวก 2 ดวย ในกรณทมแผนการผลตพชผสมผสานหลายชนด อยางนอยตองประมาณการผลผลตเปนกลมพช (เชน ผก, สมนไพร) ลงในตารางขางตน โดยอาจระบปรมาณผลผลตเปนตอรน หรอตอเดอน กได

3.2 แผนการใชเมลดพนธ, ทอนพนธ และสวนขยายพนธ ทงพชหลก พชเสรม พชหมนเวยน พชบ ารงดน (เชน พชตระกลถว) ชนดเมลดพนธ/ ตนกลา/

ทอนพนธ คณภาพของเมลดพนธ แหลงทมา

(ผลตเองในฟารม/ซอมา/ ไดรบจากทอน – ระบทมา)

อนทรย/ทวไป คลกยา/ฮอรโมน/ ไมคลกยา/ฮอรโมน

GMO/ ไมใช GMO

1.กลวย อนทรย ไมคลกยา ไมใช GMO ผลตเอง

2.ตะไคร อนทรย ไมคลกยา ไมใชGMO เกบเมลดพนธมาเอง

3.ใบแมงลก อนทรย ไมคลกยา ไมใช GMO เกบพนธเอง

4.ใบโหระพา อนทรย ไมคลกยา ไมใชGMO เกบพนธเอง

5.ใบกระเพราะ 6.ถว 7.ผกบง

อนทรย อนทรย อนทรย

ไมคลกยา ไมคลกยา ไมคลกยา

ไมใชGMO ไมใช GMO ไมใช GMO

เกบพนธเอง เกบพนธเอง ชอเมลดเอง

3.3 แผนการใชป ยและสารปรบปรงดนในฟารม (เชน ป ยคอก, ป ยหมก, หนฟอสเฟต, โดโลไมท ฯลฯ รวมทงจลนทรยทน ามาใชในการปรบปรงดน ในกรณทใชปจจยการผลตทางการคา กรณา ระบชอบรษท ระบยหอ และแจงสวนประกอบของปจจยการผลต)

ชนดป ยอนทรย/สารปรบปรงดน/ สวนประกอบของป ยหมก

แหลงทมาของผลตภณฑหรอสวนประกอบ

ปรมาณทคาดวาจะใช (กก./ไร/ป)

วธการใช

1.ป ยวศวกรรมแมโจ1 1. ฟางขาวและมลสตว 1. 2000 กโลกรม 1. ผสมกบดน

2.น าหนก 2. พด.2 , พชผก , กากน าตาล และปลาสด

2. 300 ลตร 2.ฉดพนในดน และรดหนาดน

3.ป ยพชสด 3. ตดหญาจากในแปลง 4. ตดแลวคลมดน

3.4 แผนการปลกพชหมนเวยนและพชรวม (เชน ปลกพชบ ารงดนหรอพชตระกลถวหมนเวยนในการปลกผก/ขาว/ขาวโพด ฯลฯ) แปลงทจะปลก ชนดพชหมนเวยน/พชรวม วธการและชวงเวลาทปลก

ไมม

Page 103: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

104

แปลงทจะปลก ชนดพชหมนเวยน/พชรวม วธการและชวงเวลาทปลก

3.5 แผนการปองกนก าจดโรคและแมลงศตรพชและวชพช (ในกรณทใชปจจยการผลตทางการคา กรณา ระบชอบรษท ระบยหอ และแจงสวนประกอบของปจจยการผลต)

ชนดโรค แมลง วชพช และพชทเปนปญหา

วธการควบคม/สารทใช 1) แหลงทมาของสารทใช

2) และสวนประกอบของสารทใช

ปรมาณทใชตอรน หรอตอป (กก./ไร)

แบงหญาใหแมลงกดกนบาง

(ใชแบบสมดลธรรมชาต) ใชน าหมกและสมดลธรรมชาต

ใบสะเดาและสวนเสอ (พชทแมลงเกลยดน ามาหมก)

ใชตามความเหมาะสม ถาแมลงไมกดกน กไมฉด

3.6 ระบบน าในฟารม แหลงน าทใชในฟารม น าฝน น าชลประทาน น าบาดาล

อนๆ ระบ… …

อธบายระบบการใหน าในฟารม

ผานพชทอยในน ากรองโดยธรรมชาต (ผกบง , ผกตบชวา) เขาในรองสวน

3.7 แรงงานภายในฟารม แรงงานทใชในฟารม แรงงานในครอบครว จางแรงงาน

ลกจางในฟารม ลกจางประจ า คน ลกจางชวคราว เชน ชวงเกบเกยว คน

อธบายรายละเอยดการจางแรงงานในฟารม เชน คาจาง,ท างานเวลา, ทพก ฯลฯ

การใชเครองมอการเกษตรและเครองจกรกลการเกษตรในฟารม

ไมมการใชเครองมอและเครองจกรกลในฟารม ใช (ระบชนดเครองมอ/เครองจกรกลการเกษตรทใช และเปนของตนเองหรอเพอนบาน)

-เปนของตนเอง

3.8 มาตรการปองกนการปนเปอน ความเสยงในการปนเปอนสารเคมจากภายนอกฟารม

ไมมความเสยง

มความเสยง ระบปญหา (เชน การฉดยาของเพอนบาน, น าทน ามาใชในฟารม, โรงงานอตสาหกรรม)

Page 104: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

105

อธบายมาตรการปองกนปญหาการปนเปอนจากความเสยงขางตน

ความเสยงในการปนเปอนจากการใชเครองมอ/เครองจกรการเกษตรรวมกบฟารมเคม

ไมมความเสยง

มความเสยง ระบปญหา (เชน การใชรถไถ, รถเกบเกยว ฯลฯ)

อธบายมาตรการปองกนปญหาการปนเปอนจากความเสยงขางตน

ความเสยงในการปนเปอน GMOs จากพช GMOs หรอปจจยการผลตทใชในฟารม

ไมมความเสยง

มความเสยง ระบปญหา (เชน เพอนบานปลกพช GMOs หรอปลกในฟารมของตนเองในปทผานมา) อธบายมาตรการปองกนปญหาการปนเปอนจากความเสยงขางตน

4 แผนการจดการผลผลตอนทรยหลงเกบเกยว อธบายวธการเกบเกยวผลผลต ภาชนะทใส และการขนสงมายงสถานทเกบผลผลต/โรงบรรจ

ลางภาชนะทใสกอนและหลงการใชงานทกครง

อธบายข นตอนการจดการผลผลตและสถานทจดการ (เชน การลาง, คด, ตดแตง, บรรจ ฯลฯ)

เกบผลผลต มาลางในน าสะอาด จดสถานท มโตะเปนสดสวน

อธบายวธการเกบรกษาผลผลต สถานทเกบผลผลต ภาชนะหรอบรรจภณฑทใช รวมทงถงเกบ (ไซโล) การท าความสะอาด

บรรจใสถงใหมดชด ดสะอาดเรยบรอย เกบไวบนโตะ จดเรยงใหเรยบรอย ลางภาชนะใหเรยบรอย

ปญหาแมลง/ศตรในสถานทเกบผลผลต/โรงบรรจ และวธจดการ

ไมมแมลงรบกวน

อธบายวธการขนสงผลผลตไปจ าหนาย

ใชรถสวนตวขนผลผลตไปทกลม และกลมกจะน าพชผกตางๆ ไปยงผซอ

อธบายมาตรการปองกนการปนเปอนสารเคม/สงสกปรกในขณะจดการ/จดเกบผลผลต

ผลผลตทกชนดจะไมมสารเคมมาเจอปนเดดขาด

อธบายมาตรการในการปองกนไมใหผลผลตทวไปมาปะปนกบ

ผกทกชนดเปนอนทรยทงหมด จะไมมผกเคมมาเจอปนและไมมผกอนมาปะปน

Page 105: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

106

ผลผลตอนทรย

5 การแปรรปผลผลตอนทรยในฟารม (ถาม) ในกรณททานตองการน าผลผลตภายในฟารมมาแปรรปเพอทจะขายเปนผลตภณฑแปรรปอนทรยภายใตการรบรองของ มกท. กรณาอธบายรายละเอยด

ชอผลตภณฑแปรรป

อธบายวธการและข นตอนการแปรรปผลผลต

ระบสวนประกอบ, สารปรงแตง และสารชวยแปรรป ทจะน ามาใช และอตราสวนทจะใช

6 ระบบเอกสารทใชในฟารม อธบายระบบการบนทกหรอเอกสารทใชในท าเกษตรอนทรย (เชน บนทกการซอและการใชปจจยการผลต, บนทกการเกบเกยว, บนทกการบรรจ/แปรรป, เอกสารการขาย, ระบบ lot number ฯลฯ)

แยกบญช รายรบ-รายจาย 1 เลม จดบนทกเวลาเขาไปในสวน วาวนนท าอะไรบาง จดบนทกอยางละเอยด ปลกพชอะไร เทาไหร 1 เลม บญชผลผลต รวมน าหนกและราคา 1 เลม

7 แผนการตลาด การขายผลผลต/ผลตภณฑจากฟารมและรายไดจากการขายในปทผานมา (ระบชนดผลผลต/ผลตภณฑจากฟารม ปรมาณทผลตได และรายไดจากการขาย)

ชนดผลผลต/ผลตภณฑ ปรมาณทผลตได รายไดจากการขาย ตะไคร โหระพา กลวย ใบแมงลก ผกบง ใบกระเพรา

3,000กก/ไร 80,000

แผนการขายผลผลต/ผลตภณฑอนทรย

ขายสง บรรจขายเอง ระบชอยหอ…

ทานวางแผนจะขายผลผลต/ผลตอนทรยใหใคร ทไหนบาง?

ขายใหกลม แมคาตลาด , ตลาดนด และแมคาทวไป และกลมผบรโภคผกอนทรย

8 การตรวจสอบดน, น า และสารตกคางในผลผลต ทานมผลการสมตวอยางดน, น า หรอผลผลตในฟารม เพอตรวจสอบปรมาณธาตอาหารหรอสารเคมตกคางหรอไม?

ม ไมม

ในกรณทม กรณาอธบายรายละเอยดและแนบผลการตรวจลาสดมาดวย

9 ทานเคยไดรบปฏเสธการรบรองฟารมเกษตรอนทรยจากหนวยงานรบรองอนมากอนหรอไม

Page 106: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

107

ไมเคย เคย ในกรณทเคย โปรดแสดงหลกฐานแก มกท. วาทานไดด าเนนการปรบปรงแกไขเงอนไขทท าใหทานไดรบการปฏเสธดวย

10 ขาพเจาขอรบรองวาขอมลขางตนครบถวนและถกตอง และไดแนบเอกสารประกอบตอไปนมาดวย ขอตกลงการขอรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย แผนผงฟารม จ านวน…1…แผน (ในกรณทมแปลงตงอยหางกน ตองท าแผนผงฟารมแยกกนคนละแผน) แผนทไปฟารมทางรถยนต…1…แผน ผลการตรวจสอบดน, น า, สารตกคางในผลผลต โปรดระบ… อนๆ ระบ…

ลงชอ …….,นางสาวสงา สวนแกว,…. ผสมคร วน/เดอน/ป ทสมคร …...........12/9/57.........………....…………….

การเดนทางและทพกของผตรวจ มกท. จะแจงใหผตรวจทราบเกยวกบการเดนทางและทพกทผขอรบรองระบไวในรายการตอไปน ทงนหลงจากการตดสนใจเลอกผตรวจ

แลว มกท.จะแจงใหผตรวจตดตอกบผขอรบรองเองโดยตรง การเดนทาง ทพก

ผตรวจเดนทางโดยรถยนตสวนตว อตรา ก.ม.ละ 4 บาท จาก มกท. ถงฟารม โรงแรม อน ๆ คอ…… . ทพกทผขอรบรองจดให

(ความเหนเจาหนาท) ไดตรวจสอบความสมบรณของเอกสารแลว ผลการตรวจเอกสารครงท 1 ผลการตรวจเอกสารครงท 2

Page 107: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

108

ภาคผนวก 1

รายการพนทการผลตและประวตฟารม ชอผผลต/บรษท: สงา สวนแกว วน/เดอน/ป : 20 09 57 กรณาระบพนทการเกษตรในครอบครองของทานทงหมดทกแปลง ทงแปลงอนทรยท จะสมครขอรบรองและแปลงเคมทยงไมตองการสมครขอรบรอง ส าหรบพนทอนทรย กรณาระบประวตการใชสารเคม ส าหรบพนทเคม กรณาระบแผนทจะปรบเปลยนมาท าเกษตรอนทรย (ระบปทจะปรบเปลยน) ชอแปลง/ฟารมหรอรหสแปลง

ชอ/รหสแปลงยอย

(ถาม)

จ านวนพนท (ไร)

พชทปลก (ระบชนดพช/ ปา /

หรอทวาง)

ระบบการผลต (อนทรย/ เคม)

กรรมสทธทดน

(ของตวเอง/ เชาท า)

ประวตการใชสารเคมทไมอนญาตทผานมา แผนการปรบเปลยนมาท าแบบอนทรย

ป ยเคม/ สารก าจดโรคแมลงและวชพช/ ฮอรโมน (ชอสามญหรอชอทางการคา)

อตราการใช/ ความถในการใช

วน/เดอน/ปทใชครงสดทาย

ไรสงา

3ไร 3 งาน

กลวย อนทรย ของตวเอง เคยใชป ยเคม แตหยดมา 3 ปแลว นานๆใช ธ.ค. 53 3 ป

ตะไคร อนทรย ของตวเอง ,,

ใบโหระพา อนทรย ของตวเอง ,,

ใบกระเพรา อนทรย ของตวเอง ,,

ใบแมงลก อนทรย ของตวเอง ,,

ถว อนทรย ของตวเอง ,,

ผกบง อนทรย ของตวเอง ,,

มะมวง อนทรย ของตวเอง ,,

Page 108: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

109

ภาคผนวก 2

รายการพชหรอผลตภณฑทตองการขอรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย ชอผผลต/บรษท: สงา สวนแกว วน/เดอน/ป : 20 09 57 โปรดระบรายการพชหรอผลตภณฑททานตองการขอรบรองมาตรฐานเกษตรอนทรย โดยระบชอพช/ผลตภณฑตามทตองการใหปรากฏบนใบประกาศนยบตรของทาน ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ เชน ขาวโพดฝก (Baby Corn), หนอไมฝร ง (Asparagus)

ล าดบท รหสสนคา (ถาม)

รายชอพชทตองการขอรบรอง ประมาณการผลผลตตอป (กก.)

1. ตะไคร 1000

2. ผกบง 1000

3. ถว 800

4. ใบแมงลก 500

5. ใบโหระพา 500

6. ใบกระเพรา 500

Page 109: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

2

ภาคผนวก 3

แผนการปลกพชในแปลงเกษตรอนทรยในชวง 1 ป ชอผผลต/บรษท: สงา สวนแกว วน/เดอน/ป : 20 09 57 กรณาเขยนแผนการปลกพช ทงพชหลก พชเสรม และพชปรบปรงดน วาชวงไหน จะปลกพชอะไร เพอให มกท.มองเหนภาพการเปลยนแปลงของพชทปลกในฟารมตลอดทงป

รหสแปลง

มกรา กมภา มนา เมษา พฤษภา มถนา กรกรฎา สงหา กนยา ตลา พฤศจกา ธนวา

ตะไคร ผกบง ถว ใบแมงลก โหระพา กะเพรา

Page 110: รายงาน โครงการวิจัยฉบับสมบรูณ์ เรื่อง การยกระดับ ... · เกษตรอินทรีย์

3