โครงงานวิจัยทางเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/OTHER/2019-PROJECT-BSC...โครงงานว จ ยทางเคม เร อง การก

โครงงานวจยทางเคม

การก าจดสารตกคางคารบารลจากผกคะนาโดยใชสารท าความสะอาด

REMOVAL OF CARBARYL RESIDUCES FROM CHINESE KALE

(BRASSICA OLERACEA) USING CLEANING SOLUTIONS

นางสาวธตมา ขวญอย

โครงการจดตงภาควชาเคม คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พ.ศ. 2561

ใบรบรองโครงงานวจยทางเคม


วทยาศาสตรบณฑต

ปรญญา

เคม สาขา

โครงการจดตงภาควชาเคม ภาควชา

เรอง การก าจดสารตกคางคารบารลจากผกคะนาโดยใชสารท าความสะอาด

Removal of Carbaryl Residues from Chinese kale (Brassica oleracea)

Using Cleaning Solutions

นามผวจย นางสาวธตมา ขวญอย ไดพจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ

( ผชวยศาสตราจารยฐตยา แซปง, Ph.D )

โครงการจดตงภาควชาเคม คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรรบรองแลว

( รองศาสตราจารยจงรกษ แกวประสทธ, Ph.D. ) ประธานโครงการจดตงภาควชาเคม

วนท เดอน พ.ศ.

โครงงานวจยทางเคม

เรอง


Removal of Carbaryl Residues from Chinese kale (Brassica oleracea)

Using Cleaning Solutions

โดย

นางสาวธตมา ขวญอย

เสนอ


เพอความสมบรณแหงปรญญาบตรวทยาศาสตรบณฑต (เคม)

พ.ศ. 2561

ธตมา ขวญอย 2561: การก าจดสารตกคางคารบารลจากผกคะนาโดยใชสารท าความสะอาด

ปรญญาวทยาศาสตรบณฑต (เคม) โครงการจดตงภาควชาเคม ประธานกรรมการทปรกษา:

ผชวยศาสตราจารยฐตยา แซปง Ph.D. 57 หนา

ประสทธภาพของวธการลางเพอก าจดสารตกคางคารบารลบนคะนา หลงจากฉดพน คารบารล (2 กรมตอน า 2 ลตร) เปนเวลา 1 วน สมเกบตวอยางผกคะนาจากแปลงปลกพช และลางน าประปาเพอก าจดเศษดนทปนเปอนและวางใหแหงทอณหภม 28-29 องศาเซลเซยส สารท าความสะอาด คอ น าประปาไหลผาน 5 นาท 5% โซเดยมไบคารบอเนต 5% น ายาลางผกและผลไมทางการคาสวนจตรลดา และ 5% น ายาลางจานทางการคา เปรยบเทยบกบการไมลาง ผลการทดลองพบวา 5% สารละลายลางจานทางการคา ชวยลดปรมาณคารบารลทตกคางไดสงสด เปอรเซนตการลดลงของคารบารลดวย 5% น ายาลางจานทางการคา เทากบ 71.7 เปอรเซนตการลดของคารบารล โดย 5% น ายาลางผกและผลไม 5% โซเดยมไบคารบอเนต 5% และน าประปามคาเทากบ 65.7, 59.3 และ 55.9 ตามล าดบ งานวจยนแสดงใหเหนวาการใชสารละลายในการท าความสะอาดสามารถขจดสารตกคางของคารบารลได อยางไรกตามผกคะนาหลงจากลางดวย 5% สารละลายลางจานทางการคาเปนรอยช า

/ /

ลายมอชอนสต ลายมอชอประธานกรรมการ

Thitima Khwanyoo 2018: Removal of Carbaryl Residues from Chinese kale

(Brassica oleracea) Using Cleaning Solutions., Bachelor of Science (Chemistry),

Chemistry Division. Special Problem Advisor: Asst. Prof. Thitiya Pung, Ph.D.

57 p.

The efficiency of washing methods to remove carbaryl residues on Chinese kale after spraying carbaryl 2 g/water 2 L for 1 day was studied. Chinese kales were randomly collected from planting field and washed by tap water to remove contaminated soil and then stayed at 28-29 ºC for drying. The washing methods for 5 minute were running tap water, 5% sodium bicarbonate (NaHCO3), 5% commercial washing solution for vegetable and fruits “the Royal Chitralada”, and 5% commercial dishwashing solution, compared to no washing. The results showed that 5% commercial dishwashing solution reduced carbaryl residue at the highest. The percentage of reduction of carbaryl by 5% commercial dishwashing solution was 71.7 The percentages of reduction of carbaryl by 5% vegetable wash and fruits, 5% sodium bicarbonate and running tap water were 65.7, 59.3 and 55.9, respectively. This research showed that the use of cleaning solutions could remove carbaryl residues. However, the Chinese kale leaves after washed by 5% commercial dish washing solution were bruise.

/ /

Student’s signature Advisor’s signature

กตตกรรมประกาศ

งานวจยครงน ส าเรจลลวงไดดโดยไดรบความชวยเหลอจากคณาจารยหลายทาน ผวจยจงใครขอขอบพระคณคณาจารยเปนอยางสงโดยเฉพาะอยางยง ผชวยศาสตราจารย ดร. ฐตยา แซปง ประธานกรรมการทปรกษาโครงงานวจยทางเคม ทไดใหความร ค าแนะน า รวมถงใหค าปรกษาทางดานการเรยน ใหก าลงใจ ตลอดจนการใชชวตและแนวทางในการแกไขปญหาระหวางทไดด าเนนการท าโครงงานวจยทางเคม ท าใหโครงงานวจยนมความสมบรณมากยงขน

ขอขอบพระคณนายสรชาต พมพา เจาหนาทประจ าโครงการจดตงภาควชาเคม คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน ทเออเฟอสถานทในการใชแปลงปลกพชทดลองเพอการท างานวจยในครงน

ขอขอบพระคณนางสาวนภาวรรณ โพธศร นสตปรญญาโท โครงการจดตงภาควชาเคม

คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน ทไดใหค าปรกษา ค าแนะน าตาง ๆ ในการท างานวจยครงน

ขอขอบคณโครงการจดตงภาควชาเคม คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน ทไดสนบสนนทนส าหรบงานวจยรวมถงหองปฏบตการ เครองมอ และอปกรณ ในการท างานวจยในครงน

สดทายน ขอขอบพระคณบดามารดา ทเปนผสงเสรมและสนบสนนคาใชจายและใหโอกาส

ทางการศกษา ใหค าแนะน า ก าลงใจ รวมถงเพอน ๆ พ ๆ และเจาหนาทควบคมหองปฏบตการทกคนทใหความอนเคราะหในการท างานวจยในครงนใหส าเรจลลวงดวยด หากงานวจยฉบบน มขอมลอนเปนประโยชนตอผทมความสนใจ ขาพเจาขอยกความดใหผมพระคณทกทาน

ธตมา ขวญอย

พฤษภาคม 2561

i

สารบญ

หนา

สารบญ i

สารบญตาราง ii

สารบญภาพ iii

ค าอธบายสญลกษณ ค ายอ และอกษรยอทใช v

ค าน า 1

วตถประสงค 3

การตรวจเอกสาร 4

อปกรณและวธการ 16

อปกรณและสารเคม 16

วธการ 17

สถานทและระยะเวลาท าการวจย 24

ผลและวจารณผล 25

สรปและขอเสนอแนะ 34

เอกสารและสงอางอง 35

ภาคผนวก 39

ภาคผนวก ก 40

ภาคผนวก ข 51

ภาคผนวก ค 55

ประวตการศกษา และการท างาน 57

ii

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1 การจดกลมสารก าจดศตรพชตามความเปนพษ 8

ตารางท 2 การจดหมวดหมระดบความเปนพษของคารบารล 10

ตารางท 3 คาทยอมใหมการตกคางสงสด (MRLs) ของคารบารลบนคะนา 12

ตารางท 4 ความเขมขนและพนทใตกราฟมาตรฐานของสารละลายมาตรฐานคารบารล 25

ตารางท 5 ความเขมขนและพนทใตกราฟมาตรฐานของสารละลายมาตรฐาน 27

ตารางท 6 ปรมาณการตกคางคารบารลบนคะนาหลงการลางดวยสารท าความสะอาด

ชนดตาง ๆ 30

ตารางท 7 รอยละการลดลงของสารคารบารลบนคะนาหลงการลางดวยสารท าความสะอาด

ชนดตาง ๆ 31

ตารางภาคผนวกท ก1 ผลจากการค านวณความเขมขนคารบารลในตวอยางคะนา ความเขมขน ไดอาซนอนทเตม และรอยละการไดกลบคนมาของการลางดวย

สารท าความสะอาดชนดตาง ๆทความเขมขน 5% 41

ตารางภาคผนวกท ค1 ปรมาณความชน ปรมาณน าฝน อณหภม แสงอาทตย ในระยะเวลา เกบเกยวคะนา ชวงวนท 1- 15 เมษายน 2561 57

iii

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 1 ตนคะนา (Chinese Kale) 4

ภาพท 2 โครงสรางของสารคารบารล (Carbaryl) (ก) และ โครงสรางสามมตของสารคารบารล

(Carbaryl) (ข) ในกลมของ Carbamate 8

ภาพท 3 โครงสรางของสารไดอาซนอน (Diazinon) (ก) และ โครงสรางสามมตของ สารไดอาซนอน (Diazinon) (ข) ในกลมของ organophosphate 11 ภาพท 4 การจดแปลงในปลกคะนา 18 ภาพท 5 การสกดในแตละขนตอนของสารตกคางในคะนา โดย (ก)

การสกดขอ 4.1.1 – 4.1.2 (ข) การสกดขอ 4.1.3 และ (ค) การสกดขอ 4.1.4 21

ภาพท 6 ความสมพนธระหวางพนทใตกราฟและความเขมขนสารละลายมาตรฐานคารบารล 26

ภาพท 7 ความสมพนธระหวางพนทใตกราฟและความเขมขนสารละลายมาตรฐานไดอาซนอน 27

ภาพท 8 คะนากอนลาง (ก) คะนาหลงลางดวยน าไหลผาน (ข) คะนาหลงลางดวย 5% โซเดยม ไบคารบอเนต (ค) คะนาหลงลางดวย 5% น ายาลางผกสวนจตรลดา (ง) และ คะนาหลงลางดวย 5% น ายาลางจานทางการคา (จ) 29

ภาพท 9 ปรมาณการตกคางคารบารลหลงลางดวยสารท าความสะอากชนดตางๆ 30

ภาพท 10 เปอรเซนตการลดลงของสารคารบารลหลงการลางดวยสารท าความสะอาด

ชนดตางๆ 32

ภาพผนวกท ก1 โครมาโทรแกรมสารมาตรฐานคารบารลความเขมขน 1 มลลกรมตอลตร และ

สารมาตรฐานไดอาซนอนความเขมขน 1.5 มลลกรมตอลตร 47

ภาพผนวกท ก2 โครมาโทรแกรมสารมาตรฐานคารบารลความเขมขน 5 มลลกรมตอลตร และ

สารมาตรฐานไดอาซนอนความเขมขน .5 มลลกรมตอลตร 47

iv

สารบญภาพ (ตอ)

หนา

ภาพผนวกท ก3 โครมาโทแกรมตวอยางผกคะนาควบคมทไมฉดพนคารบารล (control) 48

ภาพผนวกท ก4 โครมาโทแกรมตวอยางผกคะนาควบคมทฉดพนคารบารล

แตไมลาง (Polluted) 48

ภาพผนวกท ก5 โครมาโทแกรมตวอยางทลางดวยน าประปาไหลผาน 49

ภาพผนวกท ก6 โครมาโทแกรมตวอยางทลางดวย 5% โซเดยมไบคารบอเนต 49

ภาพผนวกท ก7 โครมาโทแกรมตวอยางทลางดวย 5% น ายาลางผกสวนจตรลดา 50

ภาพผนวกท ก8 โครมาโทแกรมตวอยางทลางดวย 5% น ายาลางจานทางการคา 50

v

ค าอธบายสญลกษณ ค ายอ และอกษรยอทใช

EU EU Commission หนวยงานทก าหนดคายอมใหมการตกคางสงสดในกลมประเทศสมาชกยโยป

FFCR The Japan Food Chemical Research

หนวยงานทก าหนดคายอมใหมการตกคางสงสดในประเทศญปน

HPLC-UV high-performance liquid chromatography with ultraviolet detection

LC50 Lethal concentration Mean

ความเขมขนยาทท าใหประชากรสตวทดลองลดลงครงหนง

LD50 Lethal dose Mean ปรมาณยาทท าใหประชากรสตวทดลองลดลงครงหนง

MRLs Maximum Residue Levels คาทยอมใหมการตกคางของสารก าจดศตรพชสงสด

PSA Primary secondary amine QuEChERS Quick Easy Cheap Effective

Rugged Safe Randomized

1


Removal of Carbaryl Residues from Chinese kale (Brassica oleracea) Using Cleaning Solutions

ค าน า

ปจจบนประเทศไทยมลกษณะภมอากาศทเปลยนแปลง ท าใหเกษตรกรประสบปญหา

แมลงศตรพชมากมาย ไดแก หนอนใยผก หนอนกระทผก ดวงหมดผก เปนตน (Smith et al.,

2010) ทท าลายผลผลตทางการเกษตร ซงคะนาเปนหนงในผกทมการสงออกทงภายในประเทศและ

ตางประเทศ อกทงยงเปนผกทนยมปลกทวทกภมภาคของประเทศไทย เกษตรกรจงตองปองกน

ความเสยหายของผลผลตโดยการฉดพนยาก าจดแมลง ซงคารบารลเปนหนงในสารก าจดแมลงทนยม

ฉดในคะนา และมคาปรมาณทยอมรบไดสงสดเกนคาทก าหนด (MRLs) มรายงานวจยของ

(Chowdhury et al., 2013) ไดศกษาสารก าจดแมลงในบงคลาเทศทใชในการเกษตรจ านวน 19

ชนด จ านวน 210 ตวอยางจากผก 8 ชนด ตรวจพบสารก าจดแมลงตกคางในตวอยางทงหมด

51.30% ซงในตวอยาง 38.89% มการตกคางสงกวาคา (Maximum Residue Levels, MRLs) ของ

EU Commission โดยสารก าจดแมลงทตรวจพบสวนใหญ ไดแก คารโบฟราน (17) ไดอะซนอน

(16) คารบารล (14) มาลาไทออน (11) เอนโดซลแฟน (8) ไซเพอรมทรน (7) และ ไดเมทโทเอท (6)

และเนองดวยสารคารบารลมความเปนพษในการออกฤทธยบยงเอนไซม acetylcholines-terase

(AchE) ในระบบประสาทท าใหมการสะสมของ acetylcholine บรเวณ synaptic จงท าใหเกด

อาการพษ เชน แนนอก ถาหากไดรบในปรมาณสงอาจพบอาการพษเฉยบพลน เชน ตาพรามว เยอบ

ตาตดเชอ น าตาไหล เหงอออกมาก คลนไสอาเจยน ทองเสย (รตนา, 2557) ดงนน เพอความ

ปลอดภยในการรบประทานผกผลไม ควรลางท าความสะอาดกอนน าไปปรงอาหาร ซง

กรมวทยาศาสตรการแพทย เปดเผยวา ผบรโภคสามารถบรโภคผกผลไมไดอยางปลอดภย มวธการ

ลางอยางถกวธ ไดแก การลางดวยน าไหลผาน การแกะกลบ ใบ ตดสวนทไมรบประทานออก หรอ

เคาะดนออกจากรากกอนน าไปลางดวยความแรงของน าพอประมาณ คลใบผก แลวถไปมาบนผวผก

ผลไมประมาณ 2 นาท จะชวยลดสารพษตกคางได 25-65% และปจจบนมวธการลางผกเพอลด

ความเขมขนของสารตกคางใหลดนอยลงหลากหลายวธ ซงแตละวธมขอดและขอจ ากดแตกตางกน

ขนอยกบความเหมาะสม เชน การเลอกใชโซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) ในการลางผก สามารถ

ลดสารตกคางได 43.40% (เอนก และธวชชย, 2555) แตขอก าจดของโซเดยมไบคารบอเนต คอ

2

มโซเดยมเปนสวนประกอบ ดงนน ถาลางท าความสะอาดไมหมด โซเดยมจะสามารถดดซมเขาสผก

และผลไมได ท าใหเกดทองเสย (สมชาย, 2559) การใชน ายาลางผก โดยการแชผกในน ายาลางผกทม

ความเขมขนประมาณ 0.3% ในน า 4 ลตร และน าผกหรอผลไมมาแชทงไวประมาณ 15 นาท

สามารถลดปรมาณของสารตกคางจากสารก าจดแมลงไดประมาณ 25-70% ขณะทการใชน ายาลาง

จานลางผก ลดโอกาสการตดเชอทอยบรเวณผวของผลไมได โดยวธนจะชวยลดการปนเปอนของเชอ

ไดมากกวา 95% ดงนน ผวจยเหนวาควรศกษาประสทธภาพของสารท าความสะอาดชนดตาง ๆ เพอ

ลดปรมาณสารตกคางบนผก และลดความเสยงตอผบรโภค

3

วตถประสงค

เพอเปรยบเทยบประสทธภาพของวธการลางผก ไดแก น าประปาไหลผาน โซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) ผลตภณฑลางผกและผลไมโครงการสวนพระองคสวนจตรลดา และผลตภณฑลางจานทางการคา ในการลดความเขมขนสารคารบารลทปนเปอนในผกคะนา

4

การตรวจเอกสาร

1. ทมาและความส าคญ

ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกร มการท านาขาว ปลกผกผลไมไวรบประทานเองภายในประเทศและยงสงออกไปยงตางประเทศอกดวย เมอมการบรโภคเพมมากขน เกษตรกรสวนใหญเหนวาสารเคมนนจะท าใหผกสวยงาม นารบประทาน ขายไดราคาด และเปนทตองการของผบรโภค เพอใหไดผลผลตทเพมมากขน สารเคมจงเปนทางเลอกทเกษตรกรเลอกใชในการก าจดแมลงศตรพชมากขนแทนการใชสารอนทรย แตมการละเลยตอการใชสารเคมก าจดศตรพชอยางถกวธ และไมตระหนกถงความเปนพษและอนตรายของสารเคมทมผลกระทบตอสขภาพและสงแวดลอม ท าใหเกษตรกรไดรบผลกระทบทงทางตรงและทางออมจากการก าจดแมลงศตรพชเหลาน โดยผลกระทบทางตรง คอ การสมผสสารเคมทางการเกษตรจากละอองของการฉดพนหรอการสมผสกบสารเคมโดยตรง ท าใหเกดความเปนพษแบบเฉยบพลนและแบบเรอรง และโดยทางออม คอ สารเคมก าจดแมลงศตรพชทสงผลกระทบตอสงแวดลอม ดน น า ระบบนเวศ และหวงโซอาหาร ซงพชผกและเนอสตวทน ามาเปนอาหารนน ไดรบการปนเปอนสารเคมก าจดศตรพชไปดวย และวธทงายทสดในการชวยลดสงเจอปนและสารเคมตกคางในผกผลไม คอ การลางผกและผลไมอยางถกวธ กอนน าไปประกอบอาหาร ปจจบนผบรโภคไดรบขอมลขาวสารเกยวกบสารก าจดแมลงศตรพชอยางแพรหลาย ท าใหผบรโภคมความรความเขาใจเกยวกบความปลอดภยในการประกอบอาหารมากขน โดยค านงถงสารเคมตกคางทเปนอนตรายตอผบรโภค

1.1. คะนา

ภาพท 1 ตนคะนา (Chinese Kale)

5

คะนาเปนผกชนดหนง มชอวทยาศาสตรวา Brassica oleracea จดอยในวงศ

Brassicaceae มตนก าเนดในทวปเอเชยและปลกกนมากในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เพาะปลกมากในประเทศจน เปนพชลมลกในตระกลกะหล าปล มอายการเกบเกยวประมาณ 45-55

วน สามารถปลกไดตลอดทงป (แตชวงเวลาทเพาะปลกไดผลดทสดจะอยในชวงเดอนตลาคม -

เมษายน) มระยะเวลาในการเกบเกยวสน ล าตนของผกคะนา มล าตนตงตรงสงประมาณ 30

เซนตเมตร ล าตนอวบชมน า ใบมสเขยวเขม สวนของยอดมลกษณะเปนใบออน คลายดอกบวตม ม

สเขยวออน (ประสทธ, 2557) คะนามแนวโนมการสงออกสงขนตามความตองการของตลาดทง

ภายในประเทศและตางประเทศ แตยงไมเพยงพอตอความตองการของตลาด เนองดวยสภาพ

ภมอากาศมการเปลยนแปลงกอใหเกดโรคพช และแมลงศตรพชท าใหเกดความเสยหายตอผลผลต

การเลอกใชสารก าจดแมลงศตรพชจงเปนทางเลอกหลกของเกษตรกร เนองจากเหนผลรวดเรวกวา

การใชสารอนทรยในการก าจดแมลง ท าใหเกดการตกคางในผลตผลทางการเกษตรเกนคาการ

ควบคมปรมาณสารตกคางสงสดทยอมรบได (Maximum Residue Levels, MRLs) (European

Commission) จากการส ารวจของ เครอขายเตอนภยสารเคมก าจดศตรพช.ในป พ.ศ. 2558 พบวา

การสมเกบตวอยางผกทประชาชนนยมบรโภคมากทสด 10 ชนด ประกอบดวย คะนา ผกกาดขาว

กะหล าปล แตงกวา ถวฝกยาว มะเขอเปราะ พรกแดง กระเพรา กวางตง และผกบงจน ในเขต

กรงเทพมหานครและปรมณฑลจากหางเทสโกโลตส บกซ แมคโคร และจากตลาดคาสง จ านวน 4

แหง ประกอบดวย ตลาดไท ปากคลองตลาด ตลาดสมมเมอง และตลาดบางใหญ พบวา ผกทมการ

ปนเปอนมากทสด คอ กระเพรา มสารเคมตกคางเกนมาตรฐานถง 62.5 % ถวฝกยาวและคะนา

37.5 % ผกบงจน กวางตง และมะเขอเปราะมคาเกนมาตรฐานถง 25% และการส ารวจในป 2559

พบวา การสมเกบตวอยางผกและผลไมทประชาชนนยมบรโภค เชน กะหล าปล แตงกวา ผกบงจน

มะเขอเทศ ผกกาดขาวปล คะนา ถวฝกยาว มะเขอเปราะ กะเพรา และพรกแดง แตงโม มะมวง

น าดอกไม มะละกอ แกวมงกร ฝรง และสมสายน าผง จ านวน 138 ตวอยาง ในเขต

กรงเทพมหานคร ปรมณฑล เชยงใหมและอบลราชธาน โดยวเคราะหหาสารเคมก าจดศตรพชตกคาง

แบบ Multi Residue Pesticide Screen (MRPS) พบปรมาณสารพษตกคางเกนคา MRLs ไดแก

พรกแดง 100% ของตวอยาง กะเพราและถวฝกยาว 66.7% คะนา 55.6% ผกกาดขาวปล 33.3%

ผกบงจน 22.2% มะเขอเทศและแตงกวา 11.1% มะเขอเปราะพบสารพษตกคางแตไมเกนคา MRLs

66.7% และยงพบอกวาผกและผลไมทวางจ าหนายในหางโมเดรนเทรดหรอคาปลก มสารตกคางเกน

มาตรฐาน 46% ตลาดสดมสารตกคางเกนมาตรฐาน 48% และพบวามสารก าจดศตรพชทถกหามใช

แลวไมไดรบอนญาตใหขนทะเบยนรวม 11 ชนด ไดแก คารโบฟราน เมโทมล ทเปนสวนประกอบ

6

ของยากนยง พบตกคางในผกคะนา 1 ตวอยาง จารพงษและคณะ (2557) ไดวเคราะหสารพษ

ตกคางในผกและผลไม เพอรบรองระบบปฏบตการทางการเกษตรทดส าหรบพชในภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน 11 จงหวด ณ หองปฏบตการ จ านวน 36 ชนด ดวยเครองแกสโคร

มาโทกราฟและเครองไฮเปอรฟอรแมนลควดโครมาโทกราฟ ในตวอยางผกและผลไมจากแปลงท

ขอรบรองระบบปฏบตการทางการเกษตรทด (GPA) พบวา ชนดของสารพษตกคางทพบมากทสด

คอ คลอไพรฟอส รองลงมา คอ ไซเปอรเมทรน เมโธมล และ คารบารล ตามล าดบ ในป 2556 จาก

ตวอยางจ านวน 1,103 ตวอยาง ตรวจพบ สารพษตกคาง 332 ตวอยาง (30.1%) และพบปรมาณ

เกนคา MRLs 24 ตวอยาง (2.2%) พชทตรวจพบสารพษตกคางเกนคา MRLs ไดแก กะหล าดอก

ขนฉาย คะนา ผกช ผกแพว พรก มะนาว มะมวง มนแกว เหด และหอมแบง

1.2 แมลงศตรพชของคะนา แมลงหลากหลายชนดสงผลกระทบตอผลผลตของผกคะนา ท าใหเกดความเสยหายตอสนคาทางการเกษตรและคณภาพของผลผลตลดลง ไดแก หนอนใยผก (Plutella xylostella, Linnaeus) หนอนกระทผก (Spodoptera litura, Hübner) หนอนคบกะหล า (Trichoplusia ni Hubner) ดวงหมดผก (Phyllotreta vittula) (Kianmatee and Ranamukhaarachchi, 2007) 2. สารก าจดแมลง

สารก าจดแมลงเกอบทกชนดทใชกนอยางแพรหลายเปนสารทมพษตอระบบประสาทรอบนอกของแมลงซงมความซบซอนนอยกวาระบบประสาทรอบนอกของสตวเลยงลกดวยนม ถาขาและปกของแมลงสมผสกบสารพษจะสามารถซมผานเขาสเนอเยอดานในได ท าใหสารพษแพรกระจายเขาสอวยวะสวนตาง ๆ ของแมลงไดอยางรวดเรว สารก าจดแมลงถกพฒนาตามความสมพนธของโครงสรางของสาร (specific-structure relationship) เปนพษตอระบบประสาทของแมลงและสตวอนและมผลตอมนษยนอยทสด โดยจะไปยบยงการท างานของเอนไซมและสารสอประสาท มผลใหแมลงเปนอมพาตและตายในทสด ความเปนพษของสารก าจดแมลงขนอยกบชนดของสารก าจดแมลงและปรมาณการไดรบ (ฐตยา, 2551)

7

สารก าจดแมลงสามารถแบงออกเปนกลมตามชนดของโครงสรางทางเคม 4 ประเภท คอ 2.1. สารก าจดแมลงกลมออรแกโนคลอรน (Organochlorine insecticides) เปนสาร

ทมอะตอมของคลอรนและไฮโดรคารบอนเปนองคประกอบ สารกลมนละลายไดดในไขมนและมอตราการสลายตวชา แบงออกเปน 3 กลมยอย ไดแก กลมอนพนธคลอรเนตอเทน เชน ดดท เปนตน กลมอนพนธไซโคลไดอน เชน แอลดรน เปนตน กลมอนพนธคลอรเนตเตต เบนซน ไซโคลเฮกเซน เชน ลนเดน เปนตน ปจจบนไดมการประกาศยกเลกการใชดดทแลว

2.2. สารก าจดแมลงกลมออรกาโนฟอสฟอรส (Organophosphorus insecticides) ประกอบดวยสาร 2 กลมใหญ คอ กลมของไดเมทอกซมอะตอมของฟอสฟอรสตอกบอะตอมของซลเฟอร เชน ไดคลอวอส ไดเมทโธเอท เปนตน กลมไดเอทอกซมอะตอมของฟอสฟอรสตอกบอะตอมของออกซเจน เชน โฟเรต ไดอาซนอน เปนตน สารกลมนสลายตวเรวกวาสารกลมออรแกโนคลอรนและมการปรบเปลยนโครงสรางเมอเขาสรางกาย

2.3. สารเคมกลมคารบาเมต (Carbamate insecticides) เปนสารทมอะตอมของไนโตรเจนเปนองคประกอบ เชน คารบารล คารโบฟแรน เปนตน สารกลมนสลายตวไดงายในธรรมชาต กลไกลการออกฤทธคลายคลงกบสารกลมออรกาโนฟอสฟอรส คอ การยบยงการท างานของเอนไซมอะเซทลโคลน

2.4. สารเคมกลมไพรทรอยด (Pyrethroid insecticides) เปนสารเคมทสงเคราะหเลยนแบบไพรทรน ซงเปนสารสกดทไดจากดอก Chrysanthemum มกลไกลการออกฤทธเชนเดยวกบสารกลมออรกาโนคลอรน เปนพษตอสตวเลยงลกดวยนมคอนขางต า

นอกจากวธการจดกลมสารดงกลาวแลว องคการอนามยโลกยงจดกลมของสารก าจดศตรพชออกเปนกลมตาง ๆ ตามความเปนพษของสาร แสดงในตารางท 1 การจดกลมตามความเปนพษเฉยบพลน โดยดปรมาณของสารเคมซงเมอสตวทใชในการทดลองไดรบเขาสรางกายเพยงครงเดยวโดยทางการกน การฉด หรอ การสมผสทางผวหนง แลวท าใหสตวตาย 50 เปอรเซน (LD50 value) ของจ านวนสตวทดลองทงหมดแบงความเปนพษออกเปน 4 กลม คอ Ia Ib II และ III โดย Ia เปนกลมทมความเปนพษสงมาก Ib มความเปนพษสง II มความเปนพษปานกลาง III มความเปนพษนอย (จฑามาศ และ มธรส, 2549)

8

ตารางท 1 การจดกลมสารก าจดสตรพชตามความเปนพษในหนทดลอง

ระดบ

ความเปนพษ

LD50ทางปาก (มก./กก., 24 ชม.)

LD50ทางการหายใจ (มก./กก., 24 ชม.)

LD50 ทางผวหนง (มก./ลตร, 4 ชม.)

Ia พษสงมาก < 5 < 10 < 5

Ib พษสง 5 - 50 10-100 5-500

II พษปานกลาง 50-500 100-1,000 50-350

III พษนอย 500-5,000 1,000-10,000 350-3,000

ทมา : วนยและอนนต, 2525

3. สารก าจดแมลงทใชในงานวจย

3.1 คารบารล (Carbaryl)

3.1.1 โครงสรางและสมบตของสาร

(ก) (ข)

ภาพท 2 โครงสรางของสารคารบารล (Carbaryl) (ก) และ โครงสรางสามมตของสารคารบารล (Carbaryl) (ข) ในกลมของ Carbamate

9

- ชอทวไป คอ คารบารล (Carbaryl) - ชอตามโครงสรางตาม IUPAC คอ Naphthalene-1-yl methylcarbamate - สตรโมเลกล คอ C12H11NO 2 - มวลโมเลกล เทากบ 201.225 กรมตอโมล - สมบตการละลายน า เทากบ 110 มลลกรมตอลตร อณหภม 22 องศาเซลเซยส - สมบตทางกายภาพ ดงน 1. จดเดอด มการสลายตว (ไมระบขอมล) 2. จดหลอมเหลว 142 องศาเซลเซยส ( 293 องศาฟาเรนไฮต)

3. ความหนาแนน 1.2 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร (อณหภม 25 องศาเซลเซยส)

4. ลกษณะเปนผลกสขาว ละลายไดดในตวท าละลายมขว เชน อะซโตน (กรมสงเสรมการเกษตร, 2517)

3.1.2 ความเปนพษ

คารบารลเปนสารก าจดแมลงทใชแพรหลายในการเกษตร ซงสารชนดนจะสงผล

ตอระบบประสาทของแมลงโดยการสมผสหรอการกลนกน และจะรบกวนการท างานของระบบ

ประสาทโดยการเพม carbamyl moiety ไปยงต าแหนงทใชงานของเอนไซม

acetylcholinesterase ซงจะปองกนไมใหเกดปฏกรยากบ acetylcholine ท าใหระบบประสาท

เกดความผดปกต (Environmental Protection Agency [EPA], 2000) ซงมรายงานการวจยของ

Ann et al.,(n.d.) พบวา คารบารลมความเปนพษปานกลางในชองปากของหนและมความเปนพษ

ต าเมอมการสดดม หรอการหายใจเขาไป ในการศกษาเกยวกบความเปนพษเฉยบพลน เมอหนไดรบ

สารคารบารลทางปากจะมคา LD50 เทากบ 614 มลลกรมตอกโลกรม·น าหนกตว ขณะทไดรบสาร

คารบารลทางผวหนงจะมคา LD50 เทากบ > 5000 มลลกรมตอกโลกรม·น าหนกตว การศกษาการ

สดดมแบบเฉยบพลน พบวา ปรมาณคารบารลสงผลใหคา LC50 ในหนเพศชายสงกวา 4.62

มลลกรมตอลตร·น าหนกตว และในหนเพศหญงมคา 2.43 มลลกรมตอลตร·น าหนกตว

จากขอมลดงกลาว จงไดมการจดหมวดหมระดบความเปนพษของสารคารบารล

เพอเปนการเตอนและมความระมดระวงในการใชสารเคม เพอความปลอดภยตอผใชงาน

ดงตารางท 2

10

ตารางท 2 การจดหมวดหมระดบความเปนพษ

ความเปนพษสง ความเปนพษปานกลาง

ความเปนพษต า

ความเปนพษ ต ามาก

ความรนแรงแรงทรบทางปาก LD50

(มลลกรมตอ

กโลกรม⸱น าหนกตว)

≤ 50

> 50-500

> 500-5000

> 5000

ความรนแรงแรงทรบทางผวหนง LD50

(มลลกรมตอกโลกรม⸱น าหนกตว)

≤ 200

> 200-2000

> 2000-5000

> 5000

ความรนแรงแรงทรบทางการหายใจ LD50

(มลลกรมตอกโลกรม⸱น าหนกตว)

≤ 0.05

≥ 0.05-0.5

> 0.5-2.0

> 2.0

ทมา: Office of Pesticide Programs U.S. Environmental Protection Agency, [EPA] (2015)

11

3.2 ไดอาซนอน (Diazinon)

3.2.1 โครงสรางและสมบตตาง ๆ ของสาร

(ก) (ข) ภาพท 3 โครงสรางของสารไดอาซนอน (Diazinon) (ก) และ โครงสรางสามมตของ สารไดอาซนอน (Diazinon) (ข) ในกลมของ organophosphate - ชอทวไป คอ ไดอาซนอน (Diazinon) - ชอตามโครงสรางตาม IUPAC คอ O,O-Diethyl O-[4-methyl-6-(propan-2-yl) pyrimidin-2-yl] phosphorothioate

- สตรโมเลกล คอ C12H21N2O3PS

- มวลโมเลกล เทากบ 304.34 กรมตอโมล

- สมบตการละลายน า เทากบ 40 มลลกรมตอลตร อณหภม 25 องศาเซลเซยส

- สมบตทางกายภาพ ดงน

1. จดเดอด มการสลายตว > 248 องศาฟาเรนไฮต

2. จดหลอมเหลว < 25 องศาเซลเซยส

3. ความหนาแนน 1.116-1.118 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร (อณหภม 25 องศาเซลเซยส)

4. ลกษณะเปนของเหลวไมสส มกลนฉน ละลายไดดในตวท าละลายมขว เชน

อะซโตน (กรมสงเสรมการเกษตร, 2517)

12

3.4 คาปรมาณทยอมใหมการตกคางสงสด (Maximum Residue Levels, MRLs) เนองจากหลายประเทศมการใชสารก าจดศตรพชหลากหลายชนดในการเกษตร ท าใหม

สารตกคางบนผกและผลไม และเพอใหผบรโภคไดรบสารพษตกคางจากสารก าจดศตรพชนอยทสด ท าใหเกดการก าหนดคาทยอมใหมสารตกคางบนผกและผลไม เรยกวา Maximum Residue Levels (MRLs) ของคะนาและสารก าจดแมลงคารบารล ดงตารางท 3

ตารางท 3 คาทยอมใหมการตกคางสงสด (MRLs) ของคารบารลในคะนา

หนวยงานทเปนผก าหนดคา

ยอมใหมการตกคางไดสงสด

สารคารบารลทตกคางบนคะนา

(มลลกรมตอกโลกรม)

แหลงอางอง

กระทรวงเกษตรและสหกรณ 1.00 กระทรวงเกษตรและสหกรณ (2557)

EU Commission 0.01 European Commission (2016)

The Japan Food Chemical Research Foundation (FFCR)

10.00 Chemical Research Foundation (2016)

3.5 สารท าความสะอาด

1. โซเดยมไบคารบอเนต (Sodium bicarbonate) หรอ เบกกงโซดา (NaHCO3) มลกษณะเปนผลกสขาวทละลายน าไดด มความเปนดาง

วธใช โซเดยมไบคารบอเนต 1 ชอนโตะ ผสมน าอน 1 กะละมง (20 ลตร) แชนาน 15 นาท แลวน าไปลางดวยน าสะอาด ลดปรมาณสารพษลงไดถงรอยละ 90-95 (ฉตรนภา, 2556)

2. น ายาลางผกโครงการสวนพระองคสวนจตรลดา มสวนประกอบส าคญ คอ Amino Soap Sodium Chloride

วธใช กดผลตภณฑลางผกและผลไม 2 ครง (หวปม) ผสมน า 3 ลตร

13

3. น ายาลางจานทางการคา มสวนประกอบส าคญ คอ Sodium lauryl ether sulphate 17.5% w/w, Cocamidopropyl betaine 7.5% w/w และ Ethoxylated alcohol 5.0% w/w :ซงยงไมเคยมรายงานการลางสารก าจดศตรพช

วธใช ผสมผลตภณฑ 3 มลลลตร (เทากบการกดหนงครงดวยหวกดของน ายาลางจาน) ตอน า 5 ลตรในอางลางจาน

มรายงานการวจยทศกษาวธการลางเพอลดปรมาณคลอรไพรฟอสในโหระพา ดวยวธการ

ลาง 7 วธ ไดแก 2% CH3COOH, 2% KMnO4 2% NaHCO3 2% Na2CO3 5% NaHCO3 5%

Na2CO3 และผลตภณฑลางผกและผลไมโครงการสวนพระองคสวนจตรลดาในปรมาตร 2 ลตร นาน

5 นาท ในการลดความเขมขนสารคลอรไพรฟอสทปนเปอนในโหระพาทอตราแนะน า (40 มลลลตร

ตอน า 20 ลตร) (ธญรด, 2560) เกบตวอยาง 1 วนหลงการฉดพนตวอยางโหระพา พบวา การแช

2% CH3COOH และ 2% KMnO4 ท าใหเกดการเหยวช าและตดสของโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต

ในขณะท 2% NaHCO3, 2% Na2CO3 และผลตภณฑลางผกและผลไมโครงการสวนพระองคสวน

จตรลดามแนวโนมของปรมาณการตกคางเพมขน อาจเปนเพราะขณะทลางและแชในสารละลายท

ทดสอบนาน 5 นาท แลวจงลางดวยน าไหลอกประมาณ 3 วนาท ท าใหสารตกคางบนใบโหระพานน

อาจจะยงถกชะออกไมหมด จงเกดจากการปนเปอนในระหวางขนตอนการทดลอง เมอเพมความ

เขมขน NaHCO3, Na2CO3 เปน 5% และน ามาลางดวยน าไหลอก 5 นาท หลงการแชสารละลาย

พบวา ผลตภณฑลางผกและผลไมโครงการสวนพระองคจตรลดาลดลงมากทสด รองลงมาคอ 5%

NaHCO3 และ 5% Na2CO3 ตามลาดบ มเปอรเซนตการลดลงเทากบ 29.8% 27.7% และ 21.2%

ตามล าดบ

การลดปรมาณเมโธมล ซงเปนสารก าจดศตรพชกลมคารบาเมตจากมะเขอเทศ หลงจากใช

สารซกฟอกหลายรปแบบ โดยการลางดวย น ากลน นม น ามะนาว 5% และโซเดยมไบคารบอเนต

(NaHCO3) 5% เปนเวลา 10 นาท (Rasolonjatovo, M. A. et al., 2017) พบวา การลางมะเขอ

เทศดวยน ากลนมประสทธภาพในการลดความเขมขนของเมโธมลไดดทสด รองลงมา คอ โซเดยมไบ

คารบอเนต และน ามะนาว มเปอรเซนตการลดลงอยท 66% 56% และ 46% ตามล าดบ และการ

ลางดวยนมมประสทธภาพในการลดเมโธมลไดนอยทสด คอ 37%

14

ผลของกระบวนการทางครวเรอนทมผลตอการลดปรมาณสารตกคางในผก เชน การลาง

การตม ในตวอยางผกสามชนดทมการปนเปอนสารก าจดศตรพชกลมคารบาเมต (คารโบฟแรน)

ไดแก มะเขอ กระหล าปล และกระเจยบ (Chaudhary et al., 2008) โดยน าตวอยางผกทงสามชนด

ลางดวยน าประปาเปนเวลา 1 นาท พบวา สารก าจดศตรพชกลมคารบาเมต ซงตรวจพบในมะเขอ

เทานน มการลดลง 21%

วธการลดปรมาณความเขมขนของสารเคมก าจดแมลงศตรพชกลมคารบาเมต ไดแก เมโธมล

และคารบารล ดวยการใชสารเคมในครวเรอน ซงประกอบดวยโซเดยมคลอไรด 0.9% โซเดยมไบ

คารบอเนต 0.1% โพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต 0.001% กรดอะซตก 0.1% และน าประปา ในการ

ลางคะนา (Klinhom et al., 2008) พบวา การใชโซเดยมคลอไรด 0.9% ลดปรมาณความเขมขน

ของเมโธมลและคารบารลลง 48% และ 93% โซเดยมไบคารบอเนต 0.1% ลดปรมาณความเขมขน

ของเมโธมลและคารบารลลง 39% และ 91% โพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต 0.001% ลดปรมาณ

ความเขมขนของเมโธมลและคารบารลลง 43% และ 91% กรดอะซตก 0.1% มปรมาณความ

เขมขนของเมโธมลและคารบารลลดลง 43% และ 90% และน าประปา มปรมาณความเขมขนของ

เมโธมลและคารบารลลดลง 38% และ 88% ตามล าดบ ซงจากผลการวเคราะหแสดงใหเหนวาการ

ลางคะนาดวยสารเคมในครวเรอน มประสทธภาพในการลดความเขมขนของสารเคมก าจดแมลงได

ดกวาการใชน าลางผกเพยงอยางเดยว

ผลของการลางสารก าจดศตรพชในกลมออรแกโนฟอสฟอรสตกคางจากในครวเรอนในแตงกวาสด (Liang et al., 2012) โดยการตรวจวดระดบสารตกคางในกลมออรแกโนฟอสฟอรส(trichlorfon, dimethoate, dichlorvos, fenitrothion และ chlorpyrifos) ท าการลางสารตกคางดวยน าประปา และสารละลายตางๆ ไดแก NaCl (2%และ5%), CH3COOH (2% และ 5%), Na2CO3 (2% และ 5%) และ NaHCO3 (2% และ 5%) นาน 5 10 และ 20 นาท พบวาเวลา 5 นาททความเขมขน 2% NaHCO3 สามารถลดสารตกคางคลอรไพรฟอสไดมากทสด รองลงมา คอ 2% -ของ Na2CO3 ตามมาดวย NaCl และ CH3COOH ตามลาดบ มเปอรเซนตการลดลงอยท 75.3% 60.4% 55.6% และ 54.3% ตามลาดบและทความเขมขน 5% NaHCO3 ลดสารตกคางคลอรไพรฟอสไดมากทสด รองลงมาคอ Na2CO3 ตามมาดวย NaCl และ CH3COOH ตามลาดบ มเปอรเซนตการลดลงอยท 80.2% 65.4% 58.0% และ 56.8% ซงน าประปาสามารถลดปรมาณคลอรไพรฟอสไดนอยทสดคอ 53.1%

15

การลดปรมาณสารพษตกคางโปรฟโนฟอสและไซเปอรเมทรนดวยการลาง 4 วธ คอ การลางน าไหลผาน การลางดวยโซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) การลางดวยน าสมสายช และการลางดวยดางทบทม (KMnO4) (Wanwimolruk et al., 2015) พบวา การลางน าไหลผานเปนวธทสามารถลดการตกคางโปรฟโนฟอสไดมากทสด 54% ลองลงมา คอ โซเดยมไบคารบอเนต น าสมสายช และการลางดวยดางทบทม ตามล าดบ ขณะทการใชน าสมสายชเปนวธทลดการตกคางของไซเปอรเมทรนไดมากทสด 48 % ลองลงมา คอ การใชดางทบทม การลางน าไหลผาน และโซเดยมไบคารบอเนต ตามล าดบ

ผลของการลางสารตกคางคารบารล และแมนโดเซบ ในแตงกวาทปลกในเรอนกระจก

(Saeedi et al., 2016) โดยมวธการลางสองวธ คอ การลางแตงกวาดวยน าประปาเปนเวลา 10

นาท และวธการลางโดยใชผงซกฟอกจากนนลางดวยน าไหลผานเปนเวลา 10 นาท พบวา การลาง

ดวยน าประปาและผงซกฟอกมการลดลง 41.6% และ 54.6% ตามล าดบ

16

อปกรณและวธการ

อปกรณและสารเคม

อปกรณและเครองมอ

1. ผกคะนายอด พนธไตหวน บางบวทอง 35

2. กระบอกฉดพนยาฆาแมลง ขนาด 2 ลตร ชนดหวกดแบบปมฉดดวยแรงดน (Garden pump & spray)

3. เครองแกวพนฐาน 4. เครองชง 4 ต าแหนง (METTER TOLEDO รน ML204)

5. หลอดเซนตฟวก ขนาด 50 มลลตร

6. หลอดไมโครเซนตฟวก ขนาด 1.50 มลลลตร

7. ขวดแกวไวออล (vial)

8. ไมโครปเปต (100-1000 ไมโครลตร)

9. เขมฉดยา ขนาด 1 มลลลตร (NIPRO, Thailand)

10. เยอกรองไนลอน ขนาด 0.45 ไมโครเมตร

11. เครองปน (Tefal)

12. เครองเขยา (Vortex Mixer) (VELP SCIENTIFICA)

13. เครองเซนตฟวก (EPPENDORF, Centrifuge 5810 R)

14. เครองไมโครเซนตฟวก (MIKRO 120) (Hettirh Zentrifugen รน D-78523 tuttling)

15. เครองระเหยแบบหมน (Rotary Evaporator) (BUCHI Rotavapor R-200,Thailand

16. เครอง High-performance liquid chromatography (HPLC) (Hitachi CM-5000)

17

สารเคม

1. คารบารล (Carbaryl, 1-naphthyl methylcarbamate, เซฟทรน 85), (มตรสมบรณ

บจก., มความเขมขน 85 %W/V WP)

2. คารบารล (Carbaryl, 1-naphthyl methylcarbamate, C12H11NO2, Sigma-Aldrich,

มความบรสทธรอยละ 98)

3. ไดอะซนอน (Diazinon, O,O-Diethyl O-[4-methyl-6-(propan-2-yl) pyrimidin-2-yl]

phosphorothioate, C12H21N2O3PS, Dr. Ehrenstorfer มความบรสทธรอยละ 98.91)

4. อะซโตไนไตรล (Acetonitrile, CH3CN, Daejung Chemical &, HPLC Grade)

5. โซเดยมคลอไรด (Sodium chlolide, NaCl, Ajax Finechem Ptyltd, AR Grade

6. แมกนเซยมซลเฟต-ดรายด (Magnesium Sulfate, MgSO4, QRёC, AR Grade)

7. ไพรมาร เซคคนดาร เอมน (Primary secondary amine (40 µm), Agilent

Technologies)

8. โซเดยมไบคารบอเนต ((Baking Soda), sodium bicarbonate, NaHCO3, Mc garret)

ผลตภณฑลางผกและผลไมโครงการสวนพระองคสวนจตรลดา

9. น ายาลางจานทางการคา (สวนประกอบหลก คอ Sodium lauryl ether sulphate

17.5%w/w , Cocamidopropyl betaine 7.5%w/w และ Ethoxylated alcohol 5.0%w/w)

วธการ

1. ออกแบบการทดลอง

ผกทวางขายตามตลาด ไมสามารถบอกไดวาปลอดภยจากสารก าจดศตรจรงหรอไม ดงนน

เพอเปนการมนใจวาผกทท าการทดลองเปนผกปลอดสารพษ ผวจยจงไดปลกพชทดลองในแปลงเอง

แปลงการทดลอง ประกอบดวยแปลงหลก 2 แปลง แตละแปลงมขนาด 4×8 เมตร และใน

แปลงหลกแตละแปลงประกอบดวยแปลงทดลองยอย 2 แปลง มขนาดของแปลงทดลองยอย 4×4

เมตร มระยะหางระหวางแปลงยอย 1 เมตร ระยะหางระหวางแปลงหลก 1 เมตร โดยลกษณะของ

แปลงทดลอง คอ

18

1. แปลงควบคม (A) (control) คอ แปลงทไมมการฉดพนคารบารล และสารก าจดแมลง

ชนดอน

2. แปลงทมการฉดพนคารบารล (B)

ภาพท 4 การจดแปลงปลกคะนา

2. การทดลองในแปลง

2.1 การปลกและการดแลรกษา

ปลกคะนาโดยใชแปลงปลกของเกษตรกร ในต าบลทงกระพงโหม อ าเภอก าแพงแสน

จงหวดนครปฐม วธการปลกใชการหวานเมลดคะนาลงในแปลงเพาะกลา หลงจากนน 15 -20 วน

ท าการยายตนกลาไปปลกในแปลงทดลอง ใสปยอนทรยและใหน าโดยใชสปรงเกอรเปดน าวนละ 2

ครง ในชวงเชาและเยนอยางสม าเสมอ

8 ม.

1 ม.

1 ม.

1 ม.

4 ม.

4 ม.

A B

A B

19

2.2. การฉดพนคารบารลและการเกบตวอยาง

แปลง A ไมมการฉดพนคารบารล แตฉดพนน า

แปลง B ฉดพนคารบารลในอตราสวน 2 กรมตอน า 2 ลตร โดยลกษณะการฉดพน ฉด

ใกลใบคะนาทวทงล าตน มระยะหางโดย ประมาณ 5-7 เซนตเมตร (ฉดสารละลายคารบารลดวย

อตรา 1 ลตรตอ 1 แปลงยอย) สมเกบตวอยางคะนาหลงการฉดพนคารบารล 1 วน โดยสมเกบ

ตวอยางในแตละแปลงใสในถงพลาสตกแลวจงปดถง น าตวอยางไปเกบไวในตแชเยนอณหภม 4

องศาเซลเซยส เพอรอการวเคราะหปรมาณคารบารล

3. การลางผกเพอลดความเขมขน

ผวจยไดเลอกวธการลางทใชในการก าจดสารคารบารล 4 วธ คอ ลางดวย น าประปาไหล

ผาน 5% โซเดยมไบคารบอเนต 5% ผลตภณฑลางผกและผลไมโครงการสวนพระองคสวนจตรลดา

และ 5% น ายาลางจานทางการคา โดยน าผกคะนาทไมมการฉดพนสารคารบารลทเกบแยกไว และ

น าผกคะนาทมการฉดพนสารคารบารลรวมกนทงหมด ลางคะนาดวยน าประปาเพอก าจดเศษดนและ

ฝนออก วางไวใหแหงทอณหภมหอง 28-29 องศาเซลเซยส จากนนสมตวอยางผกคะนาเพอน ามา

ลางดวยวธดานลาง

3.1 น าผกคะนาทไมมการฉดพนสารคารบารลทเกบแยกไว ลางดวยน าประปาเพอก าจดเศษ

ดนและฝนออก ทงไวใหแหงทอณหภมหอง 28-29 องศาเซลเซยส (3 ชวโมง)

3.2 ตวอยางคะนาทมการปนเปอนคารบารลมวธลาง ดงน

3.2.1 ลางน าประปาเพอก าจดเศษดนและฝนออก (เพอเปนตวอยางกลมควบคมท

ไมลาง)

3.2.2 ลางน าประปาไหลผาน เปนเวลา 5 นาท ขณะลางท าการถทผวใบผก

3.2.3 ลางดวย 5% โซเดยมไบคารบอเนต แชเปนเวลา 5 นาท ขณะลางท าการถท

ผวใบผก และลางดวยน าประปาไหลผานอก 5 นาท

20

3.2.4 ลางดวย 5% ผลตภณฑลางผกและผลไมโครงการสวนพระองคสวนจตรลดา

แชเปนเวลา 5 นาท ขณะลางท าการถทผวใบผก และลางดวยน าไหลผานอก 5 นาท

3.2.5 ลางดวย 5% น ายาลางจานทางการคา แชเปนเวลา 5 นาท ขณะลางท าการถทผวใบผก และลางดวยน าไหลผานอก 5 นาท

3.3 ทงใหแหงทอณหภมหอง 28-29 องศาเซลเซยส (3 ชวโมง)

4. การวเคราะหหาปรมาณสารตกคางคารบารล

4.1. วเคราะหปรมาณของคารบารลดวยวธ multiresidue ซงดดแปลงจากวธ QuEchERS

ของ (Anastassiades, et al., 2003) มวธการดงน

4.1.1 น าตวอยางผกคะนามาหนเปนชนเลก ๆ แลวน ามาปนใหละเอยด ชงตวอยาง

ผก 10 กรม (ทศนยม 4 ต าแหนง) ใสหลอดเซนตฟวกขนาด 50 มลลลตร โดยท าการทดลอง 5 ซ า

4.1.2 เตมอะซโตไนไตล 10.00 มลลลตร และเตมสารไดอาซนอน 500 มลลกรม

ตอลตร ปรมาตร 100 ไมโครลตร (สารมาตรฐานภายใน) ผสมใหเขากนดวยเครอง vortex mixer

เปนเวลา 1. นาท จากนนเตมแมกนเซยมซลเฟต 4.00 กรม และโซเดยมคลอไรด 1.00 กรม ผสมให

เขากนดวยเครอง Vortex Mixer เปนเวลา 1. นาท จากนนน าไปปนเหวยงดวยเครองเซนตฟวก

ความเรวรอบ 4,000 รอบตอนาท ทอณหภม 4 องศาเซลเซยส เปนเวลา 6 นาท

4.1.3 ดดสารละลายสวนใสทไดจากการปนเหวยง 1.00 มลลลตร ใสในหลอด

ไมโครเซนตฟวกขนาด 1.5 มลลลตร ทบรรจสาร solid phase extraction (SPE) ชนด primary

secondary amine (PSA) 50 มลลกรม และแมกนเซยมซลเฟต 150 มลลกรม บรรจอยภายใน

ผสมใหเขากนดวยเครอง vortex mixer นาน 30 วนาท จากนนน าไปปนเหวยงดวยเครองเซนต

ฟวกความเรวรอบ 5,000 รอบตอนาท เปนเวลา 5 นาท

4.1.4 ปเปตสารละลายทได 0.5 มลลลตร ใสลงในขวดไวออล ขนาด 20.00

มลลลตร แลวจงน าไประเหยดวยเครอง rotary evaporator ทอณหภม 30.0 องศาเซลเซยสจนแหง

4.1.5 จากนนเตมตวท าละลายอะซโตไนไตล 1.00 มลลลตร แลวกรองผานเยอ

membrane nylon filter 0.45 ไมโครเมตร แลวจงน าไปวเคราะหดวยเครอง HPLC-UV

21

ภาพท 5 การสกดในแตละขนตอนของสารตกคางในคะนา โดย (ก)

การสกดตามขอ 4.1.1 – 4.1.2 (ข) การสกดตามขอ 4.1.3 และ (ค)

การสกดตามขอ 4.1.4

5. การทดสอบดวยเครองโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง

สภาวะของเครองโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง (High Performance Liquid

Chromatography, HPLC)

- ตวอยางปรมาตร 10.0 ไมโครลตร

- อณหภมของคอลมน คอ 24.0 องศาเซลเซยส

- อตราการไหลผานคอลมน 1.0 มลลลตรตอนาท

- คอลมนทใชเปน Reverse Phase Colums ชนด ACE Generix 5 C18

(250×4.0 มลลเมตร)

- เฟสเคลอนท (mobile phase) คอ อะซโตไนไทล-น า (55:45 รอยละโดย

ปรมาตร)

- ดเทคเตอรทใช คอ อลตราไวโอเลต ความยาวคลน 219 นาโนเมตร

22

6. การตรวจสอบความถกตองของวธการวเคราะห

6.1 เตรยมสารละลายมาตรฐานคารบารล

เตรยมสารละลายมาตรฐานคารบารลทระดบความเขมขน 0.5000, 1.0000,

2.0000, 3.0000 และ 5.0000 มลลกรม/ลตร โดยใชอะซโตรไนไตลปรมาตร 10 มลลตร เปนตวท า

ละลาย ฉดสารละลายมาตรฐานเขาเครองโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง สรางกราฟมาตรฐาน

ระหวางความเขมขนกบพนทใตพค หาคาสมประสทธความสมพนธ (R2) เพอศกษาความเปนเสนตรง

ของกราฟมาตรฐาน

6.2 เตรยมสารละลายมาตรฐานไดอาซนอน

เตรยมสารละลายมาตรฐานคารบารลทระดบความเขมขน 0.5000, 1.0000,

1.5000, 2.0000, 2.5000 และ 5.0000 มลลกรม/ลตร โดยใชอะซโตรไนไตลปรมาตร 10

มลลตร เปนตวท าละลาย ฉดสารละลายมาตรฐานเขาเครองโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง

สรางกราฟมาตรฐานระหวางความเขมขนกบพนทใตพค หาคาสมประสทธความสมพนธ (R2) เพอ

ศกษาความเปนเสนตรงของกราฟมาตรฐาน

6.3 การหาประสทธภาพของวธการสกด

ในการสกดสารก าจดแมลงศตรพชดวยวธ multiresidue ซงดดแปลงจากวธ

QuEChERS ของ (Anastassiades et al., 2003) ซงการสกดมหลายขนตอน ท าใหสารก าจดแมลง

เกดการสญหายในระหวางการสกดได เพอทดสอบวาสารสกดวามคาทเหมาะสมหรอไม โดยการเตม

สารละลายมาตรฐานภายในไดอาซนอนทความเขมขน 500 มลลกรม/ลตร ปรมาตร 100 ไมโครลตร

ลงในสารสกดตวอยาง และด าเนนตามวธการสกดตอไป จากนนน าไปวเคราะหหาปรมาณดวยเครอง

โครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง จะไดพนทใตกราฟน าไปค านวณหาความเขมขน เพอหารอย

การกลบคนมาได ดงสมการท 1

รอยละการไดกลบคนมา (%recovery) = ความเขมขนของไดอาซนอนทวดได

ความเขมขนของไดอาซนอนทเตม×100 .…1

23

7. การวเคราะหผลทางสถต

วเคราะหขอมลดวยวธเคราะหความแปรปรวน (analysis of variance) ทระดบนยส าคญ

ทางสถต 0.05 และเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยโดยวธของ Duncan’s new multiple

range test ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 โดยใชโปรแกรมส าเรจรป IBM SPSS Statistic 23

24

สถานทและระยะเวลาท าการวจย

สถานท

1. โครงการจดตงภาควชาเคม คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม

2. หองปฏบตการจลชววทยา โครงการจดตงภาควชาจลชววทยา คณะศลปศาสตรและ

วทยาศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม

3. หองปฏบตการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยสงแวดลอม คณะศลปศาสตรและ

วทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม

4. แปลงปลกทดลองของนายสรชาต พมพา ณ ต าบลทงกระพงโหม อ าเภอก าแพงแสน

จงหวดนครปฐม

ระยะเวลาในการทดลอง

เรมตงแตเดอน พฤศจกายน พ.ศ. 2560 - เดอน พฤษภาคม พ.ศ. 2561

25

ผลและวจารณผล

1. ผลการทดสอบวธการวเคราะห

การวเคราะหผลการทดลอง การหาปรมาณสารตกคางของคารบารลในคะนาหลงการลาง

ดวยเครองโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง เพอใชในการเทยบหาปรมาณสารตกคางของ

คารบารล โดยการเตรยมความเขมขนสารละลายมาตรฐานคารบารล 0.0500, 0.1000, 0.5000,

1.0000 และ 5.0000 มลลกรมตอลตร น าไปวดดวยเครองโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง ได

พนทใตกราฟ แสดงในตารางท 5 สมการทได y = 186094x + 6641.7 และ R2 = 0.9996 ดงภาพ

ท 6 มเวลาทสารเคลอนทผานคอลมนถงสญญาณสงสดเทากบ 5.89 - 5.91 นาท ดงนน สมการน

สามารถใชเปรยบเทยบเพอค านวณหาความเขมขนของคารบารลในตวอยางได

ตารางท 4 ความเขมขนและพนทใตกราฟมาตรฐานของสารละลายมาตรฐานคารบารล

ความเขมขนสารละลายมาตรฐาน คารบารล (มลลกรมตอลตร)

พนทใตกราฟ

0.0500 18726

0.1000 36149

0.5000 91892

1.0000 184718

5.0000 939251

26

ภาพท 6 ความสมพนธระหวางพนทใตกราฟและความเขมขนสารละลายมาตรฐานคารบารล

การวเคราะหผลการทดลอง การหาปรมาณสารตกคางของคารบารลบนคะนาหลงการลาง

ดวยเครองโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง เพอใชในการเทยบหาปรมาณสารตกคางของ

ไดอาซนอนซงเปนสารมาตรฐานทเตมลงในตวอยาง (internal standard) จงมการเตรยมความ

เขมขนสารละลายมาตรฐานไดอาซนอน 0.0500, 0.1000, 0.5000, 1.0000 และ 5.0000 มลกรม

ตอลตร น าไปวดดวยเครองโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง ไดพนทใตกราฟ แสดงในภาคผนวก

ท ก (ตารางท 5) สมการทได y = 57843x - 2612.8 และ R2 = 0.9943 ดงภาพท 7 มเวลาทสาร

เคลอนทผานคอลมนถงสญญาณสงสดเทากบ 24.14 - 24.50 นาท ดงนน สมการนสามารถใช

เปรยบเทยบเพอค านวณหาความเขมขนของไดอาซนอนในตวอยางได

y = 186094x + 6641.7R² = 0.9996

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

800000

900000

1000000

0 1 2 3 4 5 6

พนทใ

ตกรา

ฟ

ความเขมขนสารละลายมาตรฐานคารบารล (มลลกรมตอลตร)

27

ตารางท 5 ความเขมขนและพนทใตกราฟมาตรฐานของสารละลายมาตรฐาน

ความเขมขนสารละลายมาตรฐาน ไดอาซนอน (มลลกรมตอลตร)

พนใตกราฟ

0.5000 1278 1.0000 3006

1.5000 5647 2.0000 8202 2.5000 12646

5.0000 26957

ภาพท 7 ความสมพนธระหวางพนทใตกราฟและความเขมขนสารละลายมาตรฐานไดอาซนอน

รอยละการไดกลบคนของไดอาซนอนอยในชวงระหวาง 84.79 - 117.09 (แสดงในภาคผนวกท ก 1- ก 6)

2. ผลของการลางดวยสารท าความสะอาด จากการศกษาวธการลางคะนาเพอลดความเขมขนของสารคารบารลดวยวธการลางน าไหลผานและการลางดวยสารละลายท าความสะอาด ไดแก 5% โซเดยมไบคารบอเนต 5% น ายาลางผกโครงการหลวง และ 5% น ายาลางจานทางการคา พบวา วธการลางดวยน าประปาไหลผาน และ

y = 5873x - 2612.8R² = 0.9943

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

0 1 2 3 4 5 6

พนทใ

ตกรา

ฟ

ความเขมขนสารละลายมาตรฐานไดอาซนอน (มลลกรมตอลตร)

28

วธการลางดวย 5% โซเดยมไบคารบอเนต และ 5% น ายาลางผกโครงการหลวง แชเปนเวลา 5 นาท จากนนน ามาลางน าไหลผานอก 5 นาท ลกษณะทางกายภาพของคะนา ไมมรอยดางช า ซงแตกตางจากการลางดวยน ายาลางจานทางการคา ความเขมขน 5% แชเปนเวลา 5 นาท จากนนน ามาลางน าไหลผานอก 5 นาท ทพบวา คะนา มรอยดางช า (ภาพท 8) เมอทงไวใหแหงเปนเวลา 3 ชวโมง คะนายงคงมรอยดางช าตดอยทผวใบ โดยน ายาลางจานทางการคา มสวนประกอบหลกเปนสารลดแรงตงผวประเภท sodium lauryl ether sulphate ท าใหสงสกปรกหลดออกและแขวนลอยอยในน า จงท าความสะอาดทพนผว และอาจท าใหผวใบของคะนาเกดรอยดางช าได

29

(ก)

(ข) (ค)

(ง) (จ)

ภาพท 8 ลกษณะทางกายภาพคะนากอนลาง (ก) คะนาหลงลางดวยน าไหลผาน (ข) คะนาหลง ลางดวย 5%โซเดยมไบคารบอเนต (ค) คะนาหลงลางดวย 5% น ายาลางผกโครงการหลวง (ง) และ คะนาหลงลางดวย 5% น ายาลางจานทางการคา (จ)

30

ตารางท 6 ปรมาณคารบารลบนคะนาหลงการลางดวยสารท าความสะอาดชนดตางๆ

ชนดของสารท าความสะอาดทใชลาง

ปรมาณคารบารลตกคางในคะนา (มลลกรมตอกโลกรม)

ผกคะนาควบคมทไมฉดพนคารบารล ไมสามารถตรวจวดได

ผกคะนาทฉดพนคารบารล 2.97 ±0.11a

น าไหลประปาผาน 1.31 ±0.03b

5% โซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) 1.21 ±0.02b

5% น ายาลางผกโครงการหลวง 1.02 ±0.02c

5% น ายาลางจานทางการคา 0.84 ±0.08d

หมายเหต 1. คาเฉลยความเขมขนของสาร ± คาเบยงเบนมาตรฐาน (5 ซ า)

2. a, b, c, d อกษรตางกน แสดงวา แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบนยส าคญ

0.05 เปรยบเทยบโดยใช Duncan’s new multiple range test

ภาพท 9 ปรมาณการตกคางคารบารลหลงลางดวยสารท าความสะอาดชนดตาง ๆ

2.97

1.31 1.21 1.02 0.84

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

3.5

Polluted Running tapwater

Sodiumbicarbonate

Chitraladasolution

commercialdishwashing

solution

ปรมา

ณกา

รตกค

างคา

รบาร

ล (ม

ก./ก

ก.)

ชนดของสารละลายท าความสะอาด

31

จากวธการลดปรมาณของสารตกคางคารบารลโดยการลางดวยน าประปาไหลผานและสารท าความสะอาด ไดแก 5% โซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) 5% น ายาลางผกโครงการหลวง และ 5% น ายาลางจานทางการคา พบวา เมอเปรยบเทยบกบผกคะนาทฉดพนคารบารลแตไมลาง (Polluted) ปรมาณสารตกคางคารบารลลดลงอยางมนยส าคญจากวธการลาง 4 วธ อยางไรกตาม ปรมาณสารตกคางคารบารลยงคงมคาการตกคางเกนกวาคาทยอมใหมการตกคางสงสด (MRLs) ของ EU Commission (EU) และในประเทศไทย ตามมาตรฐานสนคาเกษตรของกระทรวงการเกษตรและสหกรณ ซงยอมใหมการตกคางสงสดเทากบ 0.01 มลลกรมตอกโลกรม และ 1 มลลกรมตอกโลกรม ยกเวนการลางคะนาดวย 5% น ายาลางจานทางการคา ทมปรมาณการตกคางอยในเกณฑทยอมรบได ขณะทปรมาณการตกคางสงสดของ The Japan Food Chemical Research Foundation (FFCR) อยในเกณฑทยอมรบได เทากบ 10.00 มลลกรมตอกโลกรม 3. เปอรเซนตการลดลงของสารคารบารล จากขอมลปรมาณสารตกคางของสารคารบารล น ามาค านวณเปอรเซนตการลดลง ดงสมการ

เปอรเซนตการลดลง = ความเขมขนคารบารล(Polluted) - ความเขมขนหลงการลาง

ความเขมขนคารบารล (Polluted)×100 (2)

ตารางท 7 เปอรเซนตการลดลงของสารคารบารลบนคะนาหลงการลางดวยสารท าความสะอาดชนด

ตางๆ ชนดของสารท าความสะอาดทใชลาง เปอรเซนตการลดลงของคารบารล

น าประปาไหลผาน 55.9 5% โซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) 59.3

5% น ายาลางผกโครงการหลวง 65.7 5% น ายาลางจานทางการคา 71.7

32

ภาพท 10 เปอรเซนตการลดลงของสารตกคางคารบารลหลงการลางดวยสารท าความสะอาด ชนดตาง ๆ

จากตารางท 7 พบวา เปอรเซนตการตกคางของคารบารลหลงการลางดวยน าไหลผานและ

การลางดวยสารท าความสะอาด ไดแก 5% โซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) 5% น ายาลางผก

โครงการหลวง และ 5% น ายาลางจานทางการคา พบวา 5% น ายาลางจานทางการคาสามารถลด

สารตกคางคารบารลไดดทสด มเปอรเซนตการลดลงอยท 71.7% รองลงมา คอ 5% น ายาลางผก

โครงการหลวง และ 5% โซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) มเปอรเซนตการลดลงอยท 65.7% และ

59.3% ตามล าดบ และวธการลางดวยน าประปาไหลผานสามารถลดปรมาณการตกคางคารบารลได

นอยทสด เทากบ 55.9% ซงสอดคลองกบงานวจยของ (Phongchai et al., 2008) ในการศกษาผล

ของการลดสารตกคาง เมโธมล และ คารบารล โดยใชสารเคมในครวเรอน ไดแก 0.9 % NaCl และ

0.1% NaHCO3 พบวา ปรมาณการตกคางสารคารบารลและเมโธมลมเปอรเซนตการลดลง 91%

และ 43% ,91% และ 39% ตามล าดบ และในงานวจยของ เอนก และคณะ, 2555 ซงไดศกษา

เปรยบเทยบประสทธภาพน ายาลางผกทางการคา 3 ชนด (St Andrew, Hemwadee และ

Sodiumbicarb) ซงสามารถลดปรมาณเมโธมลในคะนาได 52.15%, 49.36% และ 46.56%

ตามล าดบ ทงนน ายาลางผก St Andrew มสวนประกอบหลกเปนสารลดแรงตงผวประเภทเดยวกบ

น ายาลางจาน คอ Sodium lauryl ether sulphate เหมอนกบน ายาลางผกโครงการหลวงทม

สวนประกอบหลก คอ Amino soap โดย amino soap มสวนประกอบของสารลดแรงตงผว

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Running tap water Sodiumbicarbonate

Chitralada solution commercialdishwashing

solution

ความ

เขมข

นของ

คารบ

ารล

(เปอร

เซนต

)

ชนดของสารท าความสะอาด

33

Sodium lauryl ether sulphate อกทงยงม Sodium chloride เปนองคประกอบท าใหสามารถ

ขจดคราบสงสกปรกหลดออกได ท าใหสามารถท าความสะอาดเฉพาะพนผวได

ขณะทน ายาลางจานทางการคามสวนเปนประกอบหลก คอ Sodium lauryl ether

sulphate 17.5% w/w , Cocamidopropyl betaine 7.5% w/w และ Ethoxylated alcohol

5.0% w/w ซงสวนประกอบหลกทง 3 ชนดน เปนสารลดแรงตงผวทมปรมาณความเขมขนมาก ท า

ใหสงสกปรกสามารถหลดออกได ดงนนในงานวจยน สารท าความสะอาด (5% น ายาลางจานทาง

การคา) จงมประสทธภาพในการก าจดสารตกคางคารบารลไดดทสด รองลงมา คอ น ายาลางผก

โครงการหลวง

34

สรปและขอเสนอแนะ

จากการศกษาการก าจดสารตกคางคารบารลโดยใชสารท าความสะอาด เพอลดปรมาณการ

ตกคางคารบารลบนคะนา ภายหลงการฉดพนคารบารลดวยอตรา (2 กรมตอน า 2 ลตร) และท าการ

เกบตวอยางหลงการฉดพน 1 วน โดยการลางดวยน าประปาไหลผานและสารท าความสะอาด ไดแก

5% โซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) 5% น ายาลางผกโครงการหลวง และ 5% น ายาลางจานทาง

การคา ซงมการแชผก เปนเวลา 5 นาท จากนนลางดวยน าไหลผานอก 5 นาท สกดตวอยางดวยวธ

QuEChERS และวเคราะหดวยเครองมอโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง (HPLC) พบปรมาณ

การตกคางของสารคารบารลลดลง เมอใชสารท าความสะอาดลางผก ซงมเปอรเซนตการลดลงของ

สารตกคางคารบารลทลางดวย 5% น ายาลางจานทางการคา มประสทธภาพในการลดสารตกคาง

คารบารลไดสงทสด เทากบ 71.7% รองลงมา คอ การลางดวย 5% น ายาลางผกโครงการหลวง

เทากบ 65.7% และ การลางดวยน าประปาไหลผานและ 5% โซเดยมไบคารบอเนต เทากบ 55.9%

และ 59.3% ตามล าดบ ซงทงสองวธนใหผลลพธของการลดปรมาณคารบารลใกลเคยงกน ทงนยงม

ปรมาณคารบารลทเหลอปนเปอนอยเกนกวาคาปรมาณทยอมใหมการตกคางสงสดบนคะนา (MRLs)

ของ EU Commission ก าหนด เนองจากมปรมาณการตกคางคารบารลเรมตนคอนขางสง เทากบ

2.97 ± 0.11 มลลกรมตอกโลกรม

โดยงานวจยน มขอเสนอแนะ ทไดจากผลการทดลอง ดงน 1. การเลอกซอผก ควรเลอกซอผกทมรพรนเปนรอยกดแทะของหนอน และแมลง 2. ไมควรใชน ายาลางจานทางการคาลางผกและผลไม เนองจาก มสวนประกอบหลกเปนสารลดแรงตงผวทมความเขมขนสง ท าใหผกมรอยดางช า ไมนารบประทาน

3. การลางท าความสะอาดผกและผลไม โดยใชสารท าความสะอาด แตละวธของการลางม

ขอดและขอเสยตางกน ขนอยกบความเหมาะสมและความสะดวก รวมถงปรมาณและชนดของผก

ผลไม ซงจากงานวจยครงน ผวจยขอแนะน าผลตภณฑน ายาลางผกและผลไมของโครงการสวน

พระองคสวนจตรลดา เนองจากสามารถลดปรมาณสารตกคางคารบารลไดด รองลงมาจากน ายาลาง

จานทางการคา ผกไมมรอยดางช า รวมถงมราคาถกและสามารถหาซอไดตามศนยจ าหนายผลตภณฑ

โครงการหลวง

35

เอกสารและสงอางอง

กรมสงเสรมการเกษตร. 2517. วตถมพษทใชในการเกษตรและการสาธารณสข (Pesticides).

ร.พ. ชมชนสหกรณการขายและการซอแหงประเทศไทย, กรงเทพฯ.

เครอขายเตอนภยสารเคมกาจดศตรพช. 2558. ผลการเฝาระวงสารเคมกาจดศตรพชตกคางใน

ผก ประจ าป 2558. แหลงทมา: https://thaipublica.org/wp-

content/uploads/2015/03/%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%88

%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81-2558.pdf, 12 พฤศจกายน 2559.

เครอขายเตอนภยสารเคมกาจดศตรพช. 2559. ผลการเฝาระวงสารเคมกาจดศตรพชตกคางในผก

ประจ าป 2559. แหลงทมา:

http://www.thaipan.org/sites/default/files/file/pesticide_doc24_press_4_5_255

9.pdf, 12 พฤศจกายน 2559.

จารพงษ ประสพสข, ปรยานช สายสพรรณ และวชราพร ศรสวางวงศ. 2557. การวเคราะห

สารพษตกคางในผกและผลไมเพอการรบรองระบบปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบพชใน

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน. แกนเกษตร 42(2): 430-439.

จฑามาศ สตยววฒน, มธรศ รจรวฒน. 2549. พษวทยาสงแวดลอม. พมพครงท 1. บรษท ทรนต

พบลชชง จ ากด, กรงเทพ.

ฉตรภา หตถโกศล. 2556. วธการลางผกผลไมใหปลอดภย. /ดร.ฉตรภา หตถโกศล. แหลงทมา:

http://www.manager.co.th/Family/ViewNews.aspx?NewsID=9560000010741, 12

พฤศจกายน 2559.

ฐตยา แซปง. 2551. พษวทยาสงแวดลอม. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ

ธญรด บรสทธนนท. 2560 การศกษาวธการลางเพอลดความเขมขนคลอรไพรฟอสในโหระพา.

ปญหาพเศษปรญญาตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ประสทธ กาบจนทร. 2557. คมอการปลกคะนาอนทรย. ฝายนวตกรรมและถายทอดเทคโนโลย

ส านกวจยและสงเสรมวชาการการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ.

https://thaipublica.org/wp-content/uploads/2015/03/%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%88%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81-2558.pdf



36

รตนา ทรพยบ าเรอ. 2557. สารเคมปองกนก าจดศตรพชและผลกระทบตอสขภาพ. พมพครงท 1.

โอ. เอส. พรนตง เฮาส, กรงเทพ

วนย รชปกรณชย, อนนต วตนธญกรรม. 2525. สารปองกนก าจดศตรพชในประเทศไทย 1981.

กองกฏและสตววทยา กรมวชาการเกษตร.,กรงเทพฯ

สมชาย สกลออ. 2559 เทคนควธการลางสารพษตกคางในผกผลไมแบบชาวบาน. แหลงทมา:

http://www.thansettakij.com/content/18537, 10 พฤษภาคม 2561.

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต กระทรวงเกษตรและสหกรณ 2557 ประกาศ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ เรอง ก าหนดมาตรฐานสนคาเกษตร : สารพษตกคาง :

ปรมาณสงสดตามพระราชบญญตมาตรฐานสนคาเกษตร พ.ศ. 2551 13 กมภาพนธ

2557.

เอนก หาล, ธวชชย ศภวทตพฒนา. 2555. การเปรยบเทยบประสทธภาพของสารละลายดางทบทม

และน ายาลางผกทางการคา 3 ชนด ในการลดปรมาณเมโธมลในผกคะนา. วารสารเกษตร

พระจอมเกลา 30(1): 55–61

Anastassiades, M., S.J. Lehotay, D. Stajnbaher and F.J. Schenck. 2003. Fast and easy

multiresidue method employing acetonitrile extraction/partitioning and

“dispersive solid-phase extraction” for the determination of pesticide residues

in produce. J AOAC Int. 86(2): 412–431.

Blacker, A. M. Lunchick, C. Lasserre-Bigot, D. ,Payraudeau, V. and Krolski, M. E. 2010.

Toxicological Profile of Carbaryl. Hayes' Handbook of Pesticide Toxicology.

1607–1617

Chowdhury, A.M.Z., Fakhruddin, A.N.M., Islam Md.N., Moniruzzaman, M., Gan S. H.

and Alam, K Md. 2013. Detection of the residues of nineteen pesticide in fresh

vegetable sample using gas chromatographyemass spectrometry. Food Cont.

34: 457–465.

http://www.thansettakij.com/content/18537

37

Chaudhary, C. 2008. Effects of Household Processing on Reduction of Pesticide

Residues in vegetables. Res. J. Agric. & Biol. Sci 3(4) : 1–6.

Environmental Protection Agency [EPA], 2000. Carbaryl (Technical Fact Sheet).

Available Source: http://npic.orst.edu/factsheets/archive/carbtech.pdf, May 5,

2018.

European Commission. 2016. EU - Pesticides Database. Available Source:

http://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticidesdatabase/public

/?event=pesticide.residue.selection&language=EN, May 5, 2018.

Halee, A, B. Rttanapun and W. Singkong. 2013. The Efficiencies of Various Washing

Agents for Removing Residual Pesticide Content in Chinese-kale. J. KKU Res.

18(4): 577–584.

Kianmatee, S. and Ranamukhaarachahi S.L. 2007. Pest Repellent Plants for

Management of Insect Pests of Chinese Kale, Brassica oleracea L. Res. J. Agric.

& Biol. Sci 1560–8530.

Klinhom, P., A. Halee and S. Methawiwat. 2008. The Effectiveness of Household

Chemicals in Residue Removal of Methomyl and Carbaryl Pesticides on

Chinese-Kale. Nat Sci. 42: 136–143.

Liang, Y., W. Wang, Y. Shen, Y. Liu, and X.J. Liu. 2012. Effects of home preparation on

organophosphorus pesticide residues in raw cucumber. Food Chem. 133:

636–640.

Nakonpathom Meteorological Station. 2018. Agrometeorological Data for April 2018.

(Computer Program). Nakonpathom Meteorological Station.

Office of Pesticide Programs U.S. Environmental Protection Agency. 2015. Label

Review Manual. Available Source: http://www2.epa.gov/sites/production/files/

2015-08/documents/lrm-chap1-18-aug-2015.pdf, May 1, 2018.

http://npic.orst.edu/factsheets/archive/carbtech.pdf

http://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticidesdatabase/public

38

Rasolonjatovo, M. A., Cemek, M., Cengiz M. F., Ortaç, D., Konuk H. B., Karaman, E.,

Kocaman, T. A. and Göneş, S. 2017. Reduction of methomyl and acetamiprid

residues from tomatoes after various household washing solutions. Int. J Food

Prop. 20:11, 2748–2759.

Saeedi, SS. S., and M. Shokrzadeh. 2016. Effects of washing, peeling, storage, and

fermentation on residue contents of carbaryl and mancozeb in cucumbers

grown in greenhouses. Toxicol ind health. 32(6) 1135–1142.

Smith, H. A. Niño, A. and Webb, S. E. Insect Management for Crucifers (Cole

Crops) (Broccoli, Cabbage, Cauliflower, Collards, Kale, Mustard, Radishes,

Turnips. Available Source: http://edis.ifas.ufl.edu/ig150, May 5, 2018.

The Japan Food Chemical Research Foundation. 2016. Maximum Residue Limits

(MRLs) List of Agricultural Chemicals in Foods. Available Source:

http://www.m5.ws001.squarestart.ne.jp/foundation/search.html, May 5, 2017.

Wanwimolruk, S. O., Kanchanamayoon, K. Phopin, V. Prachayasittikul. 2015. Food

safety in Thailand 2: Pesticide residues found in Chinese kale (Brassica

oleracea), acommonly consumed vegetable in Asian countries. Sci Total

Environ. (532): 447–55.

39

ภาคผนวก

40

ภาคผนวก ก

41

ภาคผนวก ก 1. ผลของการลางสารตกคางคารบารล

ตารางผนวกท ก1 ผลจากการค านวณความเขมขนคารบารลในตวอยางคะนา ความเขมขนไดอาซนอนทเตม และรอยละการไดกลบคนมาของการลาง

ดวยสารท าความสะอาดชนดตาง ๆ ทความเขมขน 5%

ล าดบ

ตวอยาง

พนทใตกราฟไดอาซนอน

ความเขมขน ไดอาซนอน

(มลลกรมตอลตร)


คารบารล

ความเขมขนคารบารล


น าหนกตวอยาง(กรม)

คารบารลใน

ตวอยาง(มลลกรมตอ

กโลกรม)

ปรมาณคารบารลตกคาง

ทแทจรง(มลลกรมตอ

กโลกรม)

รอยละการไดกลบคน

1 Control 1 10971 2.3129 - - 10.0692 - - 92.25 2 Control 2 9837 2.1198 - - 10.0783 - - 84.79 3 Control 3 14579 2.9273 - - 10.0271 - - 117.09 4 Control 4 10925 2.3051 - - 10.0849 - - 92.20 5 Control 5 9948 2.1387 - - 10.0904 - - 85.55

41

42

ตารางผนวกท ก1 (ตอ) ผลจากการค านวณความเขมขนคารบารลในตวอยางคะนา ความเขมขนไดอาซนอนทเตม และรอยละการไดกลบคนมาของการลาง

ดวยสารท าความสะอาดชนดตางๆทความเขมขน 5%

ล าดบ

ตวอยาง

พนทใตกราฟไดอาซนอน








คารบารล ในตวอยาง


ปรมาณ คารบารลตก คางทแทจรง(มลลกรมตอ

กโลกรม)


6 Polluted 1 10150 2.1731 266342 1.3955 10.0354 2.7812 3.1996 86.93 7 Polluted 2 10076 2.1605 266290 1.3953 10.0208 2.7847 3.2223 86.42 8 Polluted 3 12947 2.6494 289370 1.5193 10.0795 3.0146 2.8446 105.98 9 Polluted 4 13772 2.7899 312316 1.6426 10.0461 3.2701 2.9303 111.59 10 Polluted 5 13734 2.7834 281671 1.4780 10.0198 2.9500 2.6496 111.34

42

43

43

ตารางผนวกท ก1 (ตอ) ผลจากการค านวณความเขมขนคารบารลในตวอยางคะนา ความเขมขนไดอาซนอนทเตม และรอยละการไดกลบคนมาของการลาง ดวยสารท าความสะอาดชนดตางๆทความเขมขน 5%

ล าดบ

ตวอยาง

พนทใตกราฟ ไดอาซนอน








คารบารล ในตวอยาง




กโลกรม)


11 น าประปา ไหลผาน 1

12994 2.6574 125990 0.6413 10.0266 1.2793 1.2035 106.30


11249 2.3603 128093 0.6526 10.0246 1.3021 1.3792 94.41


11306 2.3700 121048 0.6148 10.0516 1.2232 1.2904 94.80


10664 2.2607 120137 0.6099 10.0429 1.2146 1.3431 90.43


11748 2.4452 129672 0.6611 10.0544 1.3151 1.3445 97.81

44

44


ล าดบ

ตวอยาง

พนทใต

กราฟไดอาซนอน




คารบารล(มลลกรมตอ

ลตร)






กโลกรม)



กโลกรม)

รอยละการได

กลบคน

16 โซเดยมไบคารบอเนต 1

11212 2.3540 114245 0.5782 10.0334 1.1526 1.2241 94.16


11389 2.3841 116213 0.5888 10.0380 1.1731 1.2302 95.37


12583 2.5873 119910 0.6087 10.0412 1.2123 1.1714 103.50


12192 2.5208 116801 0.5920 10.0516 1.1778 1.1681 100.83


11733 2.4427 120227 0.6104 10.0147 1.2189 1.2475 97.71

45

45

ตารางผนวกท ก1 (ตอ) ผลจากการค านวณความเขมขนคารบารลในตวอยางคะนา ความเขมขนไดอาซนอนทเตม และรอยละการไดกลบคนมาของการลาง

ดวยสารท าความสะอาดชนดตางๆทความเขมขน 5%

ล าดบ

ตวอยาง


ความเขมขน ไดอาซนอน(มลลกรมตอ

ลตร)








กโลกรม)



กโลกรม)


21 น ายาลางผก 1 12190 2.5205 103888 0.5226 10.0124 1.0438 1.0302 100.82 22 น ายาลางผก 2 13308 2.7108 103888 0.5226 10.0209 1.0430 0.9618 108.43 23 น ายาลางผก 3 12561 2.5837 101838 0.5115 10.0092 1.0226 0.9891 103.35 24 น ายาลางผก 4 11835 2.4600 100594 0.5049 10.0487 1.0048 1.0212 98.40 25 น ายาลางผก 5 11276 2.3649 102094 0.5129 10.0945 1.0162 1.0743 94.59

46

46


ล าดบ

ตวอยาง











กโลกรม)



กโลกรม)


26 น ายาลางจาน 1 11478 2.3993 80066 0.3946 10.0461 0.7855 0.8185 95.97 27 น ายาลางจาน 2 12197 2.5217 84664 0.4193 10.0841 0.8315 0.8244 100.86 28 น ายาลางจาน 3 10322 2.2024 83559 0.4133 10.0399 0.8234 0.9346 88.10 29 น ายาลางจาน 4 12417 2.5591 77090 0.3786 10.0895 0.7504 0.7331 102.37 30 น ายาลางจาน 5 10581 2.2465 80867 0.3989 10.0544 0.7934 0.8829 89.86

47

2. โครมาโทแกรม

2.1 โครมาโทแกรมของสารมาตรฐานคารบารลและไดอาซนอน

ภาพผนวกท ก1 โครมาโทรแกรมสารมาตรฐานคารบารลความเขมขน 1 มลลกรมตอลตร และ สารมาตรฐานไดอาซนอนความเขมขน 1.5 มลลกรมตอลตร

ภาพผนวกท ก2 โครมาโทรแกรมสารมาตรฐานคารบารลความเขมขน 5 มลลกรมตอลตร และ สารมาตรฐานไดอาซนอนความเขมขน 5 มลลกรมตอลตร

48

2.2 โครมาโทแกรมของผลการลางสารคารบารล

ภาพผนวกท ก3 โครมาโทแกรมตวอยางผกคะนาควบคมทไมฉดพนคารบารล (control)

ภาพผนวกท ก4 โครมาโทแกรมตวอยางผกคะนาทฉดพนคารบารลแตไมลาง (Polluted)

49

ภาพผนวกท ก5 โครมาโทแกรมตวอยางทลางดวยน าประปาไหลผาน

ภาพผนวกท ก6 โครมาโทแกรมตวอยางทลางดวย 5% โซเดยมไบคารบอเนต

50

ภาพผนวกท ก7 โครมาโทแกรมตวอยางทลางดวย 5% น ายาลางผกโครงการหลวง

ภาพผนวกท ก8 โครมาโทแกรมตวอยางทลางดวย 5% น ายาลางจานทางการคา

51

ภาคผนวก ข

52

ภาคผนวก ข

1. การเทยบความเขมขนตวอยางกบสารละลาย 1.1. ความเขมขนทวดไดจากเครองมอ

จากตวอยาง 5% น ายาลางผก1 มพนทใตกราฟไดอาซนอนทตรวจวดไดในสารสกด

ตวอยาง (y) เทากบ 12190 และ มสมการทไดจากการสรางกราฟมาตรฐานไดอาซนอนเทากบ y =

5873x - 2612.8 (ดงตารางท 8) สามารถหาความเขมขนไดดงน

y = 5873x – 2612.8

x = y + 2612.8

5873

= 2.5204 มลลกรมตอลตร

ดงนน ความเขมขนไดอาซนอนทวดไดเทากบ 2.5204 มลลกรมตอลตร

1.2. ความเขมขนทเตม ณ ขณะวดดวยเครองมอโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสง ความเขมขนไดอาซนอนทเตมลงในตวอยางสกด เทากบ 500 มลลกรมตอลตร ปรมาตร

100 ไมโครลตร ปรมาณไดอาซนอนทเตมในตวอยางมดงน. สารละลาย 1000 มลลลตร มไดอาซนอน 500 มลลกรม

สารละลาย 0.10 มลลลตร มไดอาซนอน.. 500 มลลกรม × 0.10 มลลกรม

1000 มลลลตร = 0.05 มลลกรม

ในอะซโตไนไตรล 10.00 มลลลตร มไดอาซนอน 0.05 มลลกรม

ดดสารละลาย 1.00 มลลลตร มไดอาซนอน 0.05 มลลกรม × 1.00 มลลลตร

1.00 มลลลตร = 0.005 มลลกรม

สารละลาย 1.00 มลลลตร มไดอาซนอน 0.005 มลลกรม

ดดสารละลาย 0.50 มลลลตร มไดอาซนอน 0.005 มลลกรม × 0.50 มลลลตร

1.00 มลลลตร. =..0.0025 มลลกรม

สารละลาย 1.00 มลลกรม มไดอาซนอน 1000 ไมโครกรม

ถาสารละลาย 1.00 มลลลตร มไดอาซนอน1000 ไมโครกรม

1 มลลกรม×

0.0025 มลลกรม

1 มลลลตร= 2.5 มลลกรม

53

2. การค านวณรอยละการไดกลบคนมา (%recovery)

จากตวอยางหลงการลางผกดวย 5% น ายาลางผกโครงการหลวง มความเขมขนทวดไดจากเครองมอโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสงเทากบ 2.5205 มลลกรมตอลตร ความเขมขน ไดอาซนอนทเตม ณ ขณะวดดวยโครมาโทกราฟของเหลวสมรรถนะสงเทากบ 5.0000 มลลกรมตอลตร มการค านวณดงน

รอยละการไดกลบคนมา (%recovery) = ความเขมขนของไดอาซนอนทวดได

ความเขมขนของไดอาซนอนทเตม ×100

= 2.5205 มลลกรมตอลตร

2.5000 มลลกรมตอลตร×100

= 100.82

ดงนน รอยการไดกลบคนมา มคาเทากบ 100.82

3. การค านวณปรมาณสารตกคางคารบารลจากการสกดตวอยาง

จากตวอยางหลงการลางผกดวย 5% น ายาลางผกโครงการหลวง มความเขมขนของสาร

คารบารล เทากบ 1.0452 มลลกรมตอลตร ท าการค านวณยอนกลบ โดยมขนตอนการค านวณดงน

สารละลาย 1000 มลลลตร วดความเขมขนคารบารลได 1.0452 มลลกรม

ขณะฉดสาร 0.50 มลลลตร มคารบารล 1.0452 มลลกรม × 0.50 มลลลตร

1000 มลลลตร = 0.00052 มลลกรม

สารละลาย 0.50 มลลลตร มคารบารล 0.00052 มลลกรม

สารละลาย 1.00 มลลลตร มคารบารล 0.000523 มลลกรม × 1.00 มลลลตร

0.5 มลลลตร = 0.00104 มลลกรม

สารละลาย 1.00 มลลลตร มคารบารล 0.00104 มลลกรม

สารละลาย 10.00 มลลลตร มคารบารล 0.00104 มลลกรม × 10.00 มลลลตร

1.00 มลลกรม = 0.0104 มลลกรม

ตวอยาง 10.0124 กรม ม คารบารลตกคาง 0.0104 มลลกรม

ถาตวอยาง 1000 กรม มคารบารลตกคาง 0.0104 มลลกรม ×1000 กรม

10.0124 กรม..= 1.0387 ……มลลกรม

54

ซงการค านวณปรมาณการตกคางของคารบารลทแทจรง มการคานวณดงน รอยละการไดกลบคนมา 100.82 มปรมาณการตกคางอย 1.0387 มลลกรมตอกโลกรม

รอยละการไดกลบคนมา 100.00 มปรมาณการตกคางอย 1.0387 มลลกรมตอกโลกรม×100

100.82

= 1.0302 มลลกรมตอกโลกรม ดงนน ปรมาณการตกคางของสารคารบารลทแทจรง คอ 1.0302 มลลกรมตอกโลกรม 3. การค านวณเปอรเซนตการตกคางจากสารสกดตวอยาง ปรมาณการตกคางของสารคารบารลบนคะนา ระยะเวลาการเกบเกยวภายหลงการฉดพน 1 วน จากนนน าผกมาลางดวยสารท าความสะอาดชนดตาง ๆ ไดแก ลางน าไหลผาน 5% โซเดยมไบคารบอเนต (NaHCO3) 5% น ายาลางผกโครงการหลวง และ 5% น ายาลางจานทางการคา พบวา มปรมาณการตกคางของคารบารล 1.31, 121, 1.02, และ 0.84 มลลกรมตอกโลกรมตามล าดบ และใหปรมาณการตกคางคารบารลของทไมผานการลาง 2.97 มลลกรมตอกโลกรม เปน 100 % โดยน าคาเหลานมาค านวณรอยละการตกคางของสารสกดตวอยาง (สมการท 3) ดงน

รอยละการลดลงของการลางน าไหลผาน = 2.97 มลลกรมตอกโลกรม - 1.31 มลลกรมตอกโลกรม

2.97 มลลกรมตอกโลกรม×100

= 55.9

รอยละการลดลงของการลางดวย = 2.97 มลลกรมตอกโลกรม - 1.21 มลลกรมตอกโลกรม


5% โซเดยมไบคารบอเนต

= 59.3



5% น ายาลางผกโครงการหลวง

= 65.7



5% น ายาลางจานทางการคา

= 71.7

55

ภาคผนวก ค

56

ภาคผนวก ค ตารางผนวกท ค1 ปรมาณความชน ปรมาณน าฝน อณหภม แสงอาทตย ในระยะเวลาเกบเกยว คะนา ชวงวนท 1- 15 เมษายน 2561

วนท

อณหภม (องศาเซลเซยส) ความชน (%) ปรมาณน าฝน (มลลเมตร)

แสงอาทตย(ชวโมง) ต าสด สงสด เฉลย ต าสด สงสด

1 23.0 32.0 18.5 66 98 0.0 0.6 2 25.0 33.1 20.6 61 98 T 4.5 3 23.5 34.4 19.0 57 97 0.0 6.4 4 24.2 35.0 19.0 54 97 0.0 8.4 5 24.5 34.8 19.4 61 95 1.2 4.8 6 23.8 34.6 18.5 55 98 0.0 6.8 7 21.0 26.5 18.0 62 92 T 0.0 8 20.5 27.1 15.0 55 90 0.0 2.7 9 19.5 33.2 13.3 45 97 0.0 10.6 10 22.0 36.0 13.3 40 95 0.0 10.1 11 23.5 36.1 15.6 47 96 0.0 10.8 12 25.0 36.8 17.5 50 95 0.0 10.8 13 25.2 37.6 22.5 48 98 0.0 11.2 14 25.0 37.0 17.2 50 94 0.0 11.1 15 26.4 38.8 19.5 37 92 0.0 11.0

ทมา: Nakonpathom Meteorological Station, 2018

หมายเหต T = ฝนเลกนอยวดปรมาณไมได (นอยกวา 0.1 มลลเมตร)

57

ประวตการศกษา และการท างาน

ชอ-นามสกล นางสาวธตมา ขวญอย

วนเดอนปเกด 13 มถนายน พ.ศ. 2538

สถานทเกด 142 ม.12 บางออ บานนา นครนายก

ประวตการศกษา

ระดบประถมศกษา โรงเรยน วดเลขธรรมกตต (กรเมธอทศ) (นครนายก)

ระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยน บานนา “นายกพทยากร”(นครนายก)

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยน บานนา “นายกพทยากร” (นครนายก)

ประสบการณฝกงาน สถาบนคนควาและพฒนาผลตผลทางการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

58

Documents

โครงงานวิจัยทางเคมีchem.flas.kps.ku.ac.th/SLIDE/OTHER/2019-PROJECT-BSC...โครงงานว จ ยทางเคม เร อง การก